.
Äịnh nghÄ©a: Công đồng là má»™t há»™i nghị gồm các giám mục, cùng má»™t số bá» trên của các tổ chức tu trì trong Giáo Há»™i, chÃnh thức nhóm há»p để bà n luáºn và quyết định những vấn Ä‘á» thuá»™c giáo lý đức tin hay sinh hoạt của Giáo Há»™i.
Phân loại: Công đồng có nhiá»u cấp báºc khác nhau, bao gồm trong hai loại tổng quát: công đồng chung và công đồng riêng.
Công đồng chung:còn gá»i là công đồng phổ quát. Từ khi có phong trà o hợp nhất các Kitô hữu, ngÆ°á»i ta còn gá»i là công đồng đại kết. Äây là há»™i nghị các giám mục toà n cầu, vá»›i sá»± góp mặt của các bá» trên cao cấp trong các tổ chức tu trì, dÆ°á»›i sá»± chủ toạ Ä‘Ãch thân của giám mục Roma hay qua các đặc sứ của ngà i (x. GH 22). TrÆ°á»›c Công đồng Vatican II, chỉ có giám mục chÃnh toà má»›i có quyá»n tham dá»± công đồng chung. Từ nay má»i giám mục Ä‘á»u có quyá»n tham dá»± công đồng vì là thà nh phần của giám mục Ä‘oà n (x. GM 4).
Công đồng riêng: là má»™t há»™i nghị gồm các giám mục của má»™t miá»n đất nà o đó trong Giáo Há»™i. NgÆ°á»i ta phân biệt: công đồng giáo tỉnh gồm các giám mục trong má»™t miá»n, má»™t giáo tỉnh dÆ°á»›i quyá»n chủ toạ của má»™t tổng giám mục hay giám mục trưởng giáo tỉnh. Công đồng liên giáo tỉnh hay đại công đồng nếu há»™i nghị, gồm các giám mục của nhiá»u giáo tỉnh khác nhau dÆ°á»›i quyá»n chủ toạ của sứ thần Toà Thánh. Ta cÅ©ng có thể kể thêm công đồng toà n quốc, công đồng toà n miá»n. Ngoà i ra, còn có há»™i nghị khác của các giám mục gá»i là thượng há»™i đồng, há»™i nghị hay công nghị giám mục. Công nghị giáo pháºn (x. GL. Ä‘. 460) dùng để chỉ phiên há»p của vị giám mục giáo pháºn vá»›i hà ng giáo sÄ© của mình. Còn Thượng Há»™i đồng Giám mục (Synod) là má»™t quy chế được thể hiện sau Công đồng Vatican II. Äây là há»™i nghị do chÃnh Giáo hoà ng Roma triệu táºp các giám mục đại diện hay những ngÆ°á»i được ngà i chỉ định để cùng tìm hiểu và giúp ngà i vá» má»™t số vấn Ä‘á» liên quan đến hoạt Ä‘á»™ng của Giáo Há»™i trong thế giá»›i.
Thẩm quyá»n của công đồng chung:
Công đồng chung là cÆ¡ quan láºp pháp và giáo huấn tối cao của Giáo Há»™i. Äó chÃnh là giám mục Ä‘oà n được quy tụ lại vì Chúa Kitô đã ban quyá»n cho các tông đồ và những ngÆ°á»i kế vị các ngà i để dạy dá»— và điá»u khiển Giáo Há»™i.
Những nghị quyết của công đồng chung có má»™t giá trị tối cao đối vá»›i toà n thể Giáo Há»™i. Theo má»™t số Ä‘iá»u kiện đã được ấn định trong Giáo Há»™i, chúng có tÃnh bất khả ngá»™, nghÄ©a là không thể sai lầm. Nghị quyết chia thà nh 2 loại: Nghị quyết vá» quy luáºt ấn định những luáºt lệ, táºp quán, nghi lá»…..., nghị quyết vá» giáo lý bà n vá» những Ä‘iểm giáo lý gây tranh cãi, là m sáng tá» những Ä‘iểm giáo lý còn nghi ngá», xác định những chân lý mạc khải bị lạc giáo chối từ hoặc lên án những Ä‘iểm sai lạc bằng các phán quyết “tuyệt thôngâ€.
Các công đồng chung trong lịch sá»
Các công đồng chung đóng má»™t vai trò đặc biệt trong lịch sá» Giáo Há»™i vì đã là m chứng và xác định những chân lý mạc khải, ấn định những hình thức thá» phượng và ká»· luáºt, tạo nên những cuá»™c biến chuyển và canh tân Ä‘á»i sống Kitô giáo. Nhìn chung, các công đồng biểu lá»™ những ná»— lá»±c của Giáo Há»™i muốn luôn luôn chuyển biến chÃnh mình để vừa bảo vệ khá»i những khủng hoảng của thá»i đại, vừa thanh tẩy mình khá»i những khiếm khuyết, vừa phát triển mình dÆ°á»›i sá»± hÆ°á»›ng dẫn của Chúa Thánh Thần.
Trong dòng lịch sá» suốt 20 thế ká»· qua, có tất cả 21 công đồng chung: 8 công đồng chung đầu tiên nhóm há»p ở phÆ°Æ¡ng Äông, 13 công đồng sau ở phÆ°Æ¡ng Tây. Hầu hết, các giáo há»™i ly khai Äông PhÆ°Æ¡ng chỉ công nháºn 7 công đồng chung đầu tiên. Các công đồng nà y, có thể nói, đã xác định phần lá»›n giáo lý cÆ¡ bản của Giáo Há»™i. Các hoà ng đế Äông PhÆ°Æ¡ng đã có công tÃch cá»±c trong việc triệu táºp và giúp đỡ công đồng trong thá»i gian nhóm há»p, dù giá trị của công đồng hệ tại ở việc chuẩn nháºn của vị Giáo hoà ng ở Roma.
Chúng tôi đã trình bà y một số điểm cơ bản của từng công đồng trong phần Niên biểu Lịch sỠGiáo Hội. Sau đây chỉ là bản liệt kê danh sách, ngà y tháng và một số chi tiết khác của các công đồng chung:
1. Nicaea I, năm 325. Thà nh phần tham dá»± gồm khoảng 300 giám mục Äông PhÆ°Æ¡ng, 4 giám mục Tây PhÆ°Æ¡ng, 2 linh mục Roma là m đặc sứ của Thánh Giáo hoà ng Sylvester I. Hoà ng đế Constantinus I triệu táºp. Công đồng há»p từ tháng 6 và kết thúc và o cuối tháng 8. Công đồng định tÃn Con Thiên Chúa đồng bản tÃnh vá»›i Chúa Cha.
2. Constantinople I, năm 381. Hoà ng đế Theodosius I triệu táºp dÆ°á»›i triá»u Thánh Giáo hoà ng Damasus I. Có khoảng 186 giám mục Äông PhÆ°Æ¡ng dá»±. Khoá há»p từ tháng 5 đến tháng 7. Công đồng lên án các lạc thuyết Arius và Macedonius, xác nháºn và triển khai Kinh Tin KÃnh Nicaea.
3. Ephesus, năm 431. Hoà ng đế Theodosius II triệu táºp, dÆ°á»›i triá»u Thánh Giáo hoà ng Celestinus I. Có khoảng 150-200 giám mục Äông PhÆ°Æ¡ng, 1 giám mục Tây PhÆ°Æ¡ng, 3 đặc sứ tham dá»± vá»›i 5 khoá há»p từ 22-6 đến 17-7. Công đồng lên án 2 lạc thuyết Nestorius và Pelagius, công bố Äức Maria là Mẹ Thiên Chúa và xác định sá»± ngôi hiệp nÆ¡i Äức Kitô.
4. Chalcedon, năm 451. Hoà ng đế Marcianus triệu táºp. Khoảng 600 giám mục Äông PhÆ°Æ¡ng, 2 giám mục Phi Châu, 3 đặc sứ của Thánh Giáo hoà ng Leo I tham dá»± 17 khoá há»p từ 8-10 đến 1-11. Công đồng lên án thủ lãnh lạc giáo Eutyches, tuyên bố Äức Kitô có má»™t ngôi vị vá»›i hai bản tÃnh riêng biệt.
5. Constantinople II, năm 553. Hoà ng đế Justinianus I triệu táºp dÆ°á»›i triá»u Giáo hoà ng Vigilius. Khoảng 150 giám mục Äông PhÆ°Æ¡ng, 8 giám mục Phi Châu tham dá»± 8 khoá há»p từ 5-5 đến 2-6. Công đồng lên án “Ba ChÆ°Æ¡ng†trÃch từ tác phẩm của các giáo phụ bị cho là theo thuyết Nestorius: T. de Mopsuestus, Theodoretus và Ibas.
6. Constantinople III, năm 680-681. Hoà ng đế Constantinus IV triệu táºp, dÆ°á»›i triá»u các Thánh Giáo hoà ng Agatho và Leo II. Khoảng 165 giám mục Äông PhÆ°Æ¡ng, 6 giám mục Tây PhÆ°Æ¡ng và 3 sứ thần tham dá»±. Công đồng há»p 16 khoá từ 7-11-680 đến 6-9-681. Công đồng lên án thuyết Nhất à và dạy rằng Äức Kitô có hai ý chÃ: ý chà con ngÆ°á»i và ý chà Thiên Chúa.
7. Nicaea II, năm 787. Nữ hoà ng Irene triệu táºp dÆ°á»›i triá»u Giáo hoà ng Adrianus I. Có khoảng 300 giám mục Äông PhÆ°Æ¡ng, 2 sứ thần tham dá»± 8 khoá há»p từ 24-9 đến 23-10. Công đồng lên án phái Phá Huá»· Ảnh Thánh, xác định có thể tôn kÃnh ảnh thánh mà không bị coi là thá» ngẫu tượng.
8. Constantinople IV, theo Công giáo, Công đồng nhóm há»p năm 870, do hoà ng đế Basilius I triệu táºp, dÆ°á»›i triá»u Giáo hoà ng Adrianus II. Có khoảng 120 giám mục Äông PhÆ°Æ¡ng và 3 đặc sứ tham dá»± 6 khoá há»p từ 5-10-869 đến 8-2-870. Công đồng lên án phái Phá Huá»· Ảnh Thánh và truất quyá»n Thượng phụ Giáo chủ Photius. NhÆ°ng Giáo há»™i ly khai Äông PhÆ°Æ¡ng chỉ công nháºn Công đồng năm 880, đồng thá»i huá»· bá» hết quyết định của Công đồng năm 870.
9. Lateran I (Lateranus), năm 1123. Do Giáo hoà ng Callixtus II triệu táºp. Khoảng 300 giám mục và 700 đại biểu khác tham dá»± các khoá há»p từ 8-3 đến 6-4. Công đồng phê chuẩn thoả Æ°á»›c Worms và má»™t số Ä‘iá»u canh tân Giáo Há»™i.
10. Lateran II, năm 1139. Giáo hoà ng Innocens II triệu táºp. Có khoảng 1.000 tham dá»± viên há»p trong tháng 4, để lên án việc ly giáo của Anacletus.
11. Lateran III, năm 1179. Giáo hoà ng Alexander III triệu táºp. Khoảng 300 giám mục và 400 giáo sÄ© tham dá»± 3 khoá há»p diá»…n ra từ ngà y 5 đến 19-3 để lên án bè rối Albigenses. Công đồng quy định cách chá»n giáo hoà ng.
12. Lateran IV, năm 1215. Giáo hoà ng Innocens III triệu táºp. Có 412 giám mục và 388 giáo sÄ© tham dá»± các khoá há»p từ 11 đến 30-11. Công đồng quy định việc xÆ°ng tá»™i má»—i năm và rÆ°á»›c lá»… mùa Phục Sinh. Lần đầu tiên, Công đồng nói đến từ “chuyển bản thể†trong bà tÃch Thánh Thể.
13. Lyon I, năm 1245. Giáo hoà ng Innocens IV triệu táºp. Khoảng 150 giám mục và nhiá»u giáo sÄ© tham dá»± 3 khoá há»p từ 28-6 đến 17-7 để lên án hoà ng đế Frederick II.
14. Lyon II, năm 1247. Giáo hoà ng Gregorius X triệu táºp. Khoảng 500 giám mục và 570 giáo sÄ© (có Thánh Thomas và Bonaventura), hoà ng đế Äông PhÆ°Æ¡ng M. Paleologus cÅ©ng tham dá»±. Gồm 6 khoá há»p từ 7-5 đến 17-7. Công đồng bà n vá» sá»± hợp nhất giữa Giáo há»™i Äông PhÆ°Æ¡ng và Tây PhÆ°Æ¡ng.
15. Vienne, năm 1311-1312. Giáo hoà ng Clemens V triệu táºp. Khoảng 132 giám mục vá»›i nhiá»u giáo sÄ© tham dá»± 3 khoá há»p từ 16-10-1311 đến 6-5-1312. Công đồng giải tán dòng Hiệp SÄ© Äá»n Thá», lên án quan niệm sai lạc của tu sÄ© Beguard và Beguin.
16. Constance (Konstanz), năm 1414-1418. Hoà ng đế Segismundo triệu táºp dÆ°á»›i triá»u Giáo hoà ng Gregorius XII và Martinus V. Khoảng 200 giám mục, nhiá»u giáo sÄ© và chuyên viên tham dá»± 45 khoá há»p, từ 5-11-1414 đến 22-4-1418. Công đồng bãi nhiệm ba giáo hoà ng Ä‘ang tranh chấp nhau, chấm dứt tình trạng ly khai ở Tây PhÆ°Æ¡ng, lên án J. Wycliff, Jan Hus và chá»n Giáo hoà ng Martinus V.
17. Florence (Firenze), năm 1438-1455. Giáo hoà ng Eugenius IV triệu táºp. Lần đầu há»p ở Basel, sau dá»i vá» Ferrara, rồi vá» Florence. Khoảng 150 giám mục Tây PhÆ°Æ¡ng, 30 giám mục Äông PhÆ°Æ¡ng tham dá»±. Công đồng đã Ä‘Æ°a ra nhiá»u phÆ°Æ¡ng thức hợp nhất Giáo Há»™i.
18. Lateran V, năm 1512-1517. Giáo hoà ng Julius II và Leo X triệu táºp. Có 115 giám mục Tây PhÆ°Æ¡ng tham dá»± 12 khoá há»p, từ 3-5-1512 đến 6-3-1517. Công đồng xác định quyá»n bÃnh giáo hoà ng và quyá»n bÃnh công đồng, lên án những ngÆ°á»i theo thuyết Tân Aristote.
19. Trent (Trento), năm 1545-1563. Giáo hoà ng Paulus III, Julius III, Pius IV triệu táºp. Lúc khai mạc có 70 giám mục, lúc kết thúc có 252 giám mục và nhiá»u giáo sÄ© tham dá»± trong 25 khoá há»p từ 13-12-1545 đến 4-12-1563. Công đồng xác định má»™t số Ä‘iểm đức tin và giáo lý liên quan đến Phong trà o Cải Cách, canh tân Giáo Há»™i vá» nhiá»u Ä‘iểm thá»±c tế.
20. Vatican (Vaticano) I, năm 1869-1870. Giáo hoà ng Pius IX triệu táºp. Có 747 giám mục tham dá»± và nhiá»u giáo sÄ© trong 4 khoá từ 8-12-1869 đến 1-7-1870. Công đồng lên án thuyết duy lý và tuyên bố tÃnh bất khả ngá»™ của giáo hoà ng.
21. Vatican II, năm 1962-1965. Giáo hoà ng Joannes XXIII và Paulus VI triệu táºp. Có tất cả 2.860 nghị phụ tham dá»±. Số nghị phụ ở má»—i khoá thay đổi từ 2.150-2.500. Có 10 khoá trong 4 kỳ há»p. Công đồng đã soạn thảo và công bố 4 hiến chế, 9 sắc lệnh và 3 tuyên ngôn nhằm đổi má»›i toà n diện Ä‘á»i sống Giáo há»™i Công giáo và hÆ°á»›ng tá»›i sá»± hợp nhất Kitô giáo. Sau đây, chúng ta sẽ nói thêm vá» Công đồng nà y.
Vatican II vẫn còn cần thiết
Công đồng Vatican II đã kết thúc cách đây 38 năm. Gần đây, má»™t số ngÆ°á»i có khuynh hÆ°á»›ng tá»± do trong Giáo Há»™i Ä‘ang nói đến má»™t công đồng chung má»›i. Công đồng nà y sẽ thá»±c hiện việc đổi má»›i triệt để mà Công đồng Vatican II đã khởi xÆ°á»›ng, để đạt được sá»± hợp nhất trá»n vẹn mà Vatican II má»›i thu được má»™t và i kết quả bÆ°á»›c đầu và sẽ giải quyết má»™t số vấn Ä‘á» má»›i mẻ của Giáo Há»™i trong thế giá»›i hôm nay. Tuy nhiên, Äức Thánh Cha Gioan Phaolô II đã ngá» lá»i trong má»™t há»™i nghị ở Vatican và o ngà y 27-2-2000 rằng: “Công đồng Vatican II đã cho chúng ta nhiá»u phần thưởng quý hoá từ 35 năm qua và còn tiếp tục dẫn Ä‘Æ°a chúng ta trong nhiá»u năm kế tiếp. Công việc của Giáo Há»™i bây giá» là há»c há»i những Ä‘iá»u đã Ä‘á» ra trong các văn bản của Công đồng và đem ra thá»±c hà nh cho có hiệu quả...â€.
Giáo há»™i Việt Nam, trong thá»i gian trÆ°á»›c đây, từ năm 1965 đến 1975, do hoà n cảnh chiến tranh của đất nÆ°á»›c, chÆ°a có dịp há»c há»i kỹ lưỡng các văn kiện của Công đồng, trừ má»™t và i giáo pháºn ở miá»n Nam Việt Nam. Chỉ trong các thà nh phố và đô thị lá»›n, giáo dân má»›i có dịp há»c há»i vá» Công đồng nà y Ãt nhiá»u, còn lại hầu nhÆ° chẳng mấy khi nghe nói đến, nhất là ở miá»n Bắc Việt Nam. Sau khi thống nhất đất nÆ°á»›c năm 1975, dân tá»™c ta lại gặp nhiá»u khó khăn, vì thế các bà i há»c đổi má»›i, hợp nhất của Công đồng hầu nhÆ° Ãt được nhắc đến nhÆ° những định hÆ°á»›ng cÆ¡ bản cho Giáo há»™i Việt Nam.
Do đó, chúng ta cần phải cố gắng nhiá»u hÆ¡n để tìm hiểu nghiêm túc vá» Công đồng qua những văn kiện ná»n tảng. Trong phạm vi cuốn Niên Giám nà y, chúng tôi chỉ có thể gợi ra và i nét đặc biệt và tóm tắt Ãt dòng vá» các kỳ há»p của Công đồng Vatican II.
Những lý do triệu táºp Công đồng
Công đồng Vatican II là sáng kiến Ä‘á»™c đáo của Äức Gioan XXIII do má»™t Æ¡n linh hứng đặc biệt, khi ngà i tham dá»± lá»… bế mạc Tuần lá»… Hợp nhất Kitô hữu và o ngà y 25-1-1959, tại Ä‘á»n Thánh Phaolô Ngoại Thà nh. Vá»›i tên gá»i Vatican II, Công đồng tháºt sá»± muốn tiếp tục những vấn Ä‘á» còn Ä‘ang bà n luáºn dang dở của Công đồng Vatican I, vì Công đồng nà y phải kết thúc Ä‘á»™t ngá»™t và o năm 1870, khi giáo pháºn Roma bị sáp nháºp và o vÆ°Æ¡ng quốc Ã.
Sáng kiến của Äức Gioan XXIII không nằm trong chiá»u hÆ°á»›ng nghiên cứu các vấn Ä‘á» hay lên án các giáo thuyết sai lạc nhÆ° hầu hết các công đồng trong quá khứ, nhÆ°ng từ những nhu cầu thá»±c tế và cấp bách của Giáo Há»™i trong thế giá»›i Ä‘Æ°Æ¡ng thá»i, vì Giáo Há»™i lúc đó Ä‘ang phải đối phó vá»›i những thách đố vô cùng khó khăn.
Tháºt váºy, thế giá»›i đổi thay quá nhanh kể từ Vatican I. Cuá»™c cách mạng khoa há»c kỹ thuáºt cuốn hút loà i ngÆ°á»i và o má»™t viá»…n ảnh váºt chất vô cùng tÆ°Æ¡i sáng nhÆ°ng cÅ©ng đầy những âu lo, khắc khoải vá»›i thảm hoạ chiến tranh nguyên tá», vá»›i cuá»™c đối đầu giữa thế giá»›i tÆ° bản và cá»™ng sản, vá»›i ná»n văn minh hưởng thụ... Tôn giáo dÆ°á»ng nhÆ° chÆ°a giải đáp được những vấn nạn của con ngÆ°á»i.
Trong ná»™i bá»™ Giáo Há»™i, những xung Ä‘á»™t, chia rẽ không ngừng xảy ra giữa các xứ Kitô giáo lâu Ä‘á»i. Công cuá»™c truyá»n giáo không còn đạt được những kết quả lá»›n lao vì chÃnh Kitô hữu dÆ°á»ng nhÆ° an thân và thoả mãn vá»›i Ä‘á»i sống đạo thụ Ä‘á»™ng của mình. Do đó, cần má»™t công đồng để thá»±c hiện cuá»™c đổi má»›i sâu xa trên toà n thể Ä‘á»i sống Giáo Há»™i, Ä‘em lại giá trị tháºt sá»± cho tÆ° tưởng con ngÆ°á»i cÅ©ng nhÆ° cho Ä‘á»i sống nhân loại, trong tinh thần tìm vá» nguồn và vâng theo Chúa Thánh Thần (x. Diá»…n văn khai mạc giai Ä‘oạn chuẩn bị Công đồng, AAS 59 (1960) 1004-1014).
Công cuộc chuẩn bị
Công đồng được chuẩn bị trong thá»i gian hÆ¡n 3 năm, từ 7-1959 đến 11-1962. Tất cả các tham dá»± viên Ä‘á»u được há»i ý kiến, các đại há»c Công giáo được thăm dò vá» các vấn Ä‘á» có thể Ä‘Æ°a ra ở Công đồng vá»›i 2.109 bản trả lá»i, gồm 8.972 Ä‘á» nghị. 12 Uá»· ban dá»± bị và 3 văn phòng là m việc không ngừng trong suốt má»™t năm và góp vá» Uá»· ban Trung Æ°Æ¡ng, do chÃnh Äức Giáo hoà ng là m Chủ tịch, 70 lược đồ lá»›n, được in thà nh 19 cuốn sách, gồm 2.060 trang.
Kỳ há»p đầu tiên (từ 11-10 đến 8-12-1962: khoá I).
Có tất cả 2.904 nghị phụ được má»i tham dá»±. Trừ các vị già yếu, bệnh táºt và các vị ở má»™t số nÆ°á»›c không được phép Ä‘i, 2.449 vị có mặt, đại diện cho 134 nÆ°á»›c trên thế giá»›i.
Các nghị phụ bầu ra 10 Uá»· ban Công đồng từ 12 Uá»· ban dá»± bị trÆ°á»›c đây có các vị hồng y trong giai Ä‘oạn chuẩn bị là m chủ tịch. Cá»™ng thêm Há»™i đồng Chủ tịch Äiá»u hà nh và 3 Văn phòng. Ngôn ngữ chÃnh thức là tiếng La Tinh. Ai muốn phát biểu cần ghi danh trÆ°á»›c ở Há»™i đồng Chủ tịch và ná»™p má»™t bản viết. Thá»i gian phát biểu không quá 10 phút. Các nghị phụ phải có mặt trong các phiên há»p chung hay khoáng đại. Các biểu quyết bằng phiếu được kiểm soát bằng thiết bị Ä‘iện tá». Phải có 2/3 số phiếu thì các quyết định của Công đồng má»›i có giá trị.
Trong kỳ há»p nà y, các nghị phụ là m việc theo 7 lược đồ Ä‘á» nghị. Ngà y 4-11 lược đồ đầu tiên vá» Phụng Vụ được chấp thuáºn vá»›i 2.162 phiếu thuáºn, 46 phiếu chống. Các lược đồ khác nhÆ°: vá» nguồn mạc khải, vá» phÆ°Æ¡ng tiện truyá»n thông xã há»™i, vá» sá»± hợp nhất các Kitô hữu, vá» Giáo Há»™i được bà n luáºn. Cuối kỳ há»p, số lược đồ tăng tá»›i 73 và Äức Thánh Cha quyết định rút lại còn 20 lược đồ táºp trung. Các nghị phụ có 9 tháng để đúc kết các lược đồ và soạn thảo công việc cho kỳ há»p tá»›i. CÅ©ng trong thá»i gian nà y, Äức Gioan XXIII qua Ä‘á»i. Äức Hồng y Montini lên thay, lấy danh hiệu là Phaolô VI.
Kỳ há»p thứ 2 (từ ngà y 29-9 đến 4-12-1963: khoá II và III)
Äức Thánh Cha Phaolô VI đổi má»›i và cụ thể hoá chÆ°Æ¡ng trình là m việc của Công đồng. Trong kỳ há»p nà y, các nghị phụ táºp trung cho lược đồ vá» Giáo Há»™i, giám mục, giáo dân, sá»± hợp nhất, nhiá»u Ä‘iểm vẫn chÆ°a giải quyết. Ngà y 4-12-1963, Äức Phaolô VI công bố “Hiến chế vá» Phụng vụ (PV) thánh†Sacrosanctum Concilium (Thánh Công đồng Chung) và sắc lệnh vá» các PhÆ°Æ¡ng tiện Truyá»n thông Xã há»™i Inter mirifica (Giữa những sá»± kỳ diệu).
Trong thá»i gian nghỉ há»p, các nghị phụ bắt đầu thá»±c hiện chÆ°Æ¡ng trình “Dopfner†nghÄ©a là bố cục lại tất cả các lược đồ theo má»™t trục chÃnh là Giáo Há»™i. Các nhà thần há»c trong các uá»· ban giúp đỡ rất nhiá»u cho Công đồng.
Kỳ há»p thứ ba (từ ngà y 14-9 đến 21-11-1964: khoá IV và V)
Nhá» cải tiến cách phát biểu trong các phiên há»p, công việc tiến hà nh nhanh hÆ¡n. Các nghị phụ bà n luáºn tiếp lược đồ Giáo Há»™i vá» tÃnh cách cánh chung và vai trò của Äức Trinh Nữ Maria, vá» nhiệm vụ mục vụ của giám mục, vá» tá»± do tôn giáo, vá» mạc khải, vá» tông đồ giáo dân, vá» linh mục, vá» các Giáo há»™i Công giáo Äông PhÆ°Æ¡ng, vá» giáo dục Kitô giáo, và nhất là vá» lược đồ 13, lược đồ sau nà y trở thà nh Hiến chế Mục vụ (MV) vá» Giáo Há»™i trong thế giá»›i ngà y nay.
Trong buổi lá»… bế mạc ngà y 21-11-1964, Äức Phaolô VI đã công bố 3 văn kiện: Hiến chế TÃn lý vá» Giáo Há»™i (GH) Lumen Gentium (Ãnh sáng muôn dân), Sắc lệnh vá» các Giáo há»™i Công giáo Äông PhÆ°Æ¡ng (ÄP) Orientalium Ecclesiarum (các Giáo há»™i Äông PhÆ°Æ¡ng) và Sắc lệnh vá» Hợp nhất (HN) Unitatis redintegratio (Tái láºp sá»± hợp nhất). Ngà i chÃnh thức tuyên bố Äức Maria là Mẹ Giáo Há»™i và loan báo kỳ há»p tá»›i sẽ kết thúc Công đồng.
Kỳ há»p thứ tÆ° (từ ngà y 14-9 đến 8-12-1965: khoá VI-X)
Trong bà i diá»…n văn khai mạc kỳ há»p, Äức Phaolô VI loan báo quyết định thà nh láºp Thượng Há»™i đồng Giám mục. Äây là má»™t bÆ°á»›c tiến đáng kể trong việc canh tân Giáo Há»™i. Các nghị phụ bà n nhiá»u đến lược đồ vá» Giáo Há»™i trong thế giá»›i ngà y nay và các lược đồ Ä‘ang còn dang dở cần được tu chỉnh. Ngà y 4 đến 5-10-1965, Äức Thánh Cha công du và đá»c diá»…n văn tại Há»™i đồng Liên Hiệp Quốc.
Ngà y 28-10-1965, Äức Phaolô VI chÃnh thức công bố 5 văn kiện đã được các nghị phụ chấp thuáºn:
- Sắc lệnh vỠnhiệm vụ Giám mục (GM) Dominus Christus (Chúa Kitô).
- Sắc lệnh vá» việc canh tân thÃch nghi Ä‘á»i sống dòng tu (DT) Perfectae Caritatis (Äức ái hoà n hảo).
- Sắc lệnh vá» Äà o tạo Linh mục (ÄT) Optatam totius
- Tuyên ngôn vá» Giáo dục (GD) Kitô giáo Gravissimum educationis (Vai trò rất quan trá»ng của giáo dục).
- Tuyên ngôn vá» liên lạc của Giáo Há»™i vá»›i các tôn giáo ngoà i Kitô giáo (NK), Nostra Aetate (Thá»i đại chúng ta)
Ngà y 8-11-1965, Äức Phaolô VI công bố hai văn kiện má»›i:
- Hiến chế TÃn lý vá» Mạc khải (MK) của Thiên Chúa Dei Verbum (Lá»i Thiên Chúa).
- Sắc lệnh vá» Tông đồ Giáo dân (TÄ) Apostolicam Actuositatem (Hoạt Ä‘á»™ng tông đồ).
Ngà y 7-12-1965, trong khoá há»p IX, Äức Phaolô VI công bố 4 văn kiện cuối cùng là những văn kiện đã phải nhiá»u lần tranh cãi, sá»a đổi, bổ sung:
- Tuyên ngôn vá» Tá»± do (TD) Tôn giáo Dignitatis Humanae (Phẩm giá con ngÆ°á»i).
- Sắc lệnh vá» Hoạt Ä‘á»™ng Truyá»n giáo (TG) của Giáo Há»™i Ad Gentes (Äến vá»›i muôn dân).
- Sắc lệnh vá» Chức vụ và Äá»i sống Linh mục (LM) Presbyterorum Ordinis (Chức vụ Linh mục).
- Hiến chế Mục vụ (MV) vá» Giáo Há»™i trong thế giá»›i ngà y nay Gaudium et Spes (Vui mừng và Hy vá»ng).
Trong khoá há»p nà y, có má»™t số sá»± kiện mang ý nghÄ©a đại kết đáng ghi nhá»›. Ngà y 4-12, Äức Thánh Cha há»p vá»›i các quan sát viên ngoà i Công giáo tại Ä‘á»n thá» Thánh Phaolô Ngoại Thà nh và cùng dá»± chung má»™t nghi lá»… cầu nguyện cho sá»± hợp nhất. Ngà y 7-12-1965, Äức Phaolô VI ở Roma và Äức Thượng Phụ Athenagoras ở Istambul đã cùng má»™t lúc xoá bỠán tuyệt thông lẫn nhau, chấm dứt cuá»™c ly khai từ năm 1054. Äây là má»™t trong những sá»± kiện nói lên thà nh quả tốt đẹp và giá trị nhất của Công đồng. Bá»™ Thánh vụ được đổi tên thà nh Bá»™ Giáo lý Äức tin.
Khoá X ngà y 8-12-1965, Công đồng đã tổ chức nghi thức bế mạc long trá»ng tại quảng trÆ°á»ng Thánh Phêrô. Công đồng gá»i sứ Ä‘iệp bế mạc đến nhiá»u thà nh phần nhân loại trên toà n thế giá»›i.
Vá» bản dịch Việt ngữ các văn kiện Công đồng Vatican II, đã có bản dịch của Senatus Sà i Gòn, in năm 1966 và bản dịch của Phân khoa Thần há»c Giáo hoà ng Há»c viện Thánh Pius X, Äà Lạt, năm 1972, tái bản năm 1974. Năm 1975, Phân khoa Thần há»c hoà n thà nh trá»n vẹn bản dịch vá»›i nhiá»u Ä‘iểm sá»a đổi và bổ sung thêm phần các sứ Ä‘iệp Công đồng và Mục lục phân tÃch chủ Ä‘á» gồm 500 trang. Năm 1980, bản dịch hoà n chỉnh nà y đã được xuất bản tại Hoa Kỳ.
Nguồn tư liệu:
Phân khoa Thần há»c Giáo hoà ng Há»c viện Thánh Pius X, Thánh Công đồng Chung Vatican II, Äà Lạt, 1972, tr. 1-56.
Mathew Bunson, 2003 Catholic Almanac, NXB. Our Sunday Visitor, Inc. Huntington, Indiana 2002, tr. 236-237.
Thượng Há»™i đồng Giám mục (THÄGM) là má»™t thể chế định kỳ được Äức Giáo hoà ng Phaolô VI có sáng kiến thiết láºp qua Tá»± sắc Apostolica Sollicitudo, ngà y 15-9-1965. Thể chế nà y đáp ứng nguyện vá»ng của các nghị phụ Công đồng Vatican II muốn duy trì tinh thần tÃch cá»±c do kinh nghiệm Công đồng Ä‘em lại. Giáo luáºt cÅ©ng đã dá»± liệu những quy định vá» THÄGM trong các Ä‘iá»u khoản 342-348.
Từ ngữ Synod (thượng há»™i đồng) phát xuất bởi từ ngữ Hy Lạp ‘Syn’ (cùng nhau), ‘hodos’ (con Ä‘Æ°á»ng), có nghÄ©a là cùng nhau Ä‘i trên Ä‘Æ°á»ng, cùng nhau tiến tá»›i. Do đó, THÄGM là há»™i nghị các giám mục được tuyển chá»n từ nhiá»u miá»n khác nhau trên thế giá»›i, theo định kỳ há»p mặt, để cổ vÅ© sá»± liên kết chặt chẽ giữa Giáo hoà ng Roma và các giám mục, nhằm góp ý giúp Giáo hoà ng Roma trong việc Ä‘iá»u hà nh Giáo Há»™i hoà n vÅ©, cÅ©ng nhÆ° trong việc bảo toà n, phát triển đức tin và luân lý hầu duy trì và củng cố ká»· luáºt trong Giáo Há»™i.
Thượng Há»™i đồng Giám mục có thể nhóm há»p thà nh há»™i nghị chung thÆ°á»ng lệ hay ngoại lệ liên quan đến lợi Ãch của Giáo Há»™i toà n cầu, hay há»™i nghị đặc biệt bà n vá» những công việc liên quan đến má»™t hay nhiá»u miá»n nhất định.
Sau đây là các THÄGM đã được tổ chức từ năm 1967-2003:
1. Há»™i nghị Chung ThÆ°á»ng lệ I từ ngà y 29-9 đến 29-10-1967 vá»›i chủ Ä‘á»: “Sá»± bảo tồn và tăng trưởng đức tin Công giáo, sá»± toà n vẹn, sức mạnh và phát triển, sá»± liên kết có tÃnh lịch sá» và đạo lý của đức tin nà yâ€. Số ngÆ°á»i tham dá»±: 197. Kết quả là thiết láºp má»™t Uá»· ban Thần há»c Quốc tế để giúp đỡ Bá»™ Giáo lý Äức tin hoạt Ä‘á»™ng từ năm 1963.
2. Há»™i nghị Chung Ngoại lệ I từ ngà y 11 đến 28-10-1969 vá»›i chủ Ä‘á»: “Sá»± hợp tác giữa Toà Thánh và các Há»™i đồng Giám mụcâ€. Số ngÆ°á»i tham dá»±: 146.
3. Há»™i nghị Chung ThÆ°á»ng lệ II từ ngà y 30-9 đến 6-11-1971 vá»›i chủ Ä‘á»: “Chức linh mục thừa tác và công bình trong thế giá»›iâ€. Số ngÆ°á»i tham dá»±: 210.
4. Há»™i nghị Chung ThÆ°á»ng lệ III từ ngà y 27-9 đến 26-10-1974 vá»›i chủ Ä‘á»: “Loan báo Tin Mừng trong thế giá»›i hiện đạiâ€. Số ngÆ°á»i tham dá»±: 209. Ngà y 18-12-1975, Äức Phaolô VI công bố Tông huấn Evangelii nuntiandi (Loan báo Tin Mừng).
5. Há»™i nghị Chung ThÆ°á»ng lệ IV từ ngà y 30-9 đến 29-10-1977 vá»›i chủ Ä‘á»: “Giáo lý trong thá»i đại chúng taâ€. Số ngÆ°á»i tham dá»±: 204. Ngà y 16-10-1979, Äức Gioan Phaolô II công bố Tông huấn Catechesi Tradendae (Truyá»n giảng Giáo lý).
6. Há»™i nghị Äặc biệt dà nh cho Hà Lan từ ngà y 14 đến 31-12-1979 vá»›i chủ Ä‘á»: “Tình trạng mục vụ của Hà Lanâ€. Số ngÆ°á»i tham dá»±: 19.
7. Há»™i nghị Chung ThÆ°á»ng lệ V từ ngà y 26-9 đến 25-10-1980 vá»›i chủ Ä‘á»: “Gia đình Kitô giáoâ€. Số ngÆ°á»i tham dá»±: 216. Ngà y 25-10-1980, Äức Gioan Phaolô II công bố Tông huấn Familiaris Consortio (CÆ¡ cấu gia đình).
8. Há»™i nghị Chung ThÆ°á»ng lệ VI từ ngà y 29-9 đến 29-10-1983 vá»›i chủ Ä‘á»: “Thống hối và hoà giải trong sứ vụ linh mụcâ€. Số ngÆ°á»i tham dá»±: 221. Ngà y 2-12-1984, Äức Gioan Phaolô II công bố Tông huấn Reconciliatio et Paenitentia (Hoà giải và Thống hối).
9. Há»™i nghị Chung Ngoại lệ thứ II từ ngà y 24-11 đến 8-12-1985 vá»›i chủ Ä‘á»: “Ká»· niệm 20 năm bế mạc Công đồng Chung Vatican IIâ€. Số ngÆ°á»i tham dá»±: 165.
10. Há»™i nghị Chung ThÆ°á»ng lệ VII từ ngà y 1-10 đến 8-12-1987 vá»›i chủ Ä‘á»: â€œÆ n gá»i và sứ vụ của ngÆ°á»i giáo dân trong Giáo Há»™i và trong thế giá»›iâ€. Số ngÆ°á»i tham dá»±: 232. Ngà y 30-12-1984, Äức Gioan Phaolô II công bố Tông huấn Christifideles laici (Kitô hữu giáo dân).
11. Há»™i nghị Chung ThÆ°á»ng lệ VIII từ 30-9 đến 28-10-1990 vá»›i chủ Ä‘á»: “Äà o tạo các linh mục trong hoà n cảnh hiện tạiâ€. Số ngÆ°á»i tham dá»±: 238. Ngà y 25-3-1992, Äức Gioan Phaolô II công bố Tông huấn Pastores dabo vobis (Những Mục tá» nhÆ° lòng mong Æ°á»›c).
12. Há»™i nghị Äặc biệt dà nh cho châu Âu từ ngà y 28-11 đến 14-12-1991 vá»›i chủ Ä‘á»: “Äể chúng ta có thể là m chứng nhân cho Chúa Kitô, Äấng giải phóng chúng taâ€. Số ngÆ°á»i tham dá»±: 137.
13. Há»™i nghị Äặc biệt dà nh cho châu Phi từ ngà y 10-4 đến 8-5-1994 vá»›i chủ Ä‘á»: “Giáo Há»™i ở châu Phi và sứ vụ loan báo Tin Mừng tiến đến năm 2000: Các con sẽ là chứng nhân của Thầy†(Cv 1,8). Số ngÆ°á»i tham dá»±: 242. Ngà y 14-9-1995, Äức Gioan Phaolô II công bố Tông huấn Ecclesia in Africa (Giáo há»™i tại châu Phi).
14. Há»™i nghị Chung ThÆ°á»ng lệ IX từ ngà y 2 đến 29-10-1994 vá»›i chủ Ä‘á»: “Äá»i sống Thánh hiến và vai trò của nó trong Giáo Há»™i và trong thế giá»›iâ€. Số ngÆ°á»i tham dá»±: 245. Ngà y 25-3-1996, Äức Gioan Phaolô II công bố Tông huấn Vita Consecrata (Äá»i sống Thánh hiến).
15. Há»™i nghị Äặc biệt dà nh cho Liban từ ngà y 26-11 đến 14-12-1995 vá»›i chủ Ä‘á»: “Chúa Kitô là niá»m hy vá»ng của chúng ta: được Chúa Thánh Thần canh tân, chúng ta là m chứng cho tình yêu của NgÆ°á»i trong sá»± Ä‘oà n kếtâ€. Số ngÆ°á»i tham dá»±: 70. Ngà y 10-5-1997, Äức Gioan Phaolô II công bố Tông huấn Má»™t niá»m hy vá»ng má»›i cho Liban.
16. Há»™i nghị Äặc biệt dà nh cho châu Mỹ từ ngà y 16-11 đến 12-12-1997 vá»›i chủ Ä‘á»: “Gặp gỡ Äức Kitô hằng sống: Con Ä‘Æ°á»ng dẫn tá»›i hoán cải, hiệp thông và đoà n kết tại châu Mỹâ€. Số ngÆ°á»i tham dá»±: 233. Ngà y 22-1-1999, Äức Gioan Phaolô II công bố Tông huấn Ecclesia in America (Giáo há»™i tại châu Mỹ).
17. Há»™i nghị Äặc biệt dà nh cho châu à từ ngà y 19-4 đến 14-5-1998 vá»›i chủ Ä‘á»: “Äức Giêsu Kitô, Äấng Cứu Äá»™, sứ vụ tình yêu và phục vụ của NgÆ°á»i ở châu Ã: Ta đến để chúng được sống và được sống dồi dà o†(Ga 10,10). Số ngÆ°á»i tham dá»±: 253. Ngà y 6-11-1999, Äức Gioan Phaolô II công bố Tông huấn Ecclesia in Asia (Giáo há»™i tại châu Ã).
18. Há»™i nghị Äặc biệt dà nh cho châu Äại DÆ°Æ¡ng từ ngà y 12-11 đến 12-12-1998 vá»›i chủ Ä‘á»: “Äức Giêsu Kitô và các dân tá»™c ở châu Äại DÆ°Æ¡ng: bÆ°á»›c Ä‘i con Ä‘Æ°á»ng của NgÆ°á»i, loan báo chân lý NgÆ°á»i và sống sá»± sống của NgÆ°á»iâ€. Số ngÆ°á»i tham dá»±: 117.
19. Há»™i nghị Äặc biệt II dà nh cho châu Âu từ ngà y 1-10 đến 23-10-1999 vá»›i chủ Ä‘á»: “Chúa Giêsu Kitô, sống Ä‘á»™ng trong Giáo Há»™i của NgÆ°á»i, nguồn hy vá»ng cho châu Âuâ€. Số ngÆ°á»i tham dá»±: 165.
20. Há»™i nghị Chung ThÆ°á»ng lệ X được tổ chức tại Roma từ ngà y 30-9 đến 27-10-2001, vá»›i chủ Ä‘á»: “Giám mục: Thừa tác viên của Tin Mừng Äức Giêsu Kitô, phục vụ niá»m hy vá»ng thế giá»›iâ€. Số ngÆ°á»i tham dá»±: 286 trong đó có 247 nghị phụ có quyá»n bá» phiếu. Có 161 nghị phụ là các giám mục đến từ tất cả các Há»™i đồng Giám mục (112) trên thế giá»›i. Ngà y 16-10-2003, ÄTC Gioan Phaolô II công bố Tông huấn Pastores Gregis (Những mục tá» của Ä‘Ã n chiên).
21. Há»™i nghị Chung ThÆ°á»ng lệ XI được tổ chức tại Rôma từ ngà y 2-23/10/2005, vá»›i chủ đỠ“Thánh Thể: Suối nguồn và Äỉnh Ä‘iểm của Äá»i sống và Sứ mạng của Giáo há»™iâ€. Tham dá»± Há»™i nghị đầu tiên dÆ°á»›i triá»u Äức Benedictus XVI có 252 nghị phụ đến từ 118 quốc gia, nhÆ°ng không có mặt bốn giám mục Trung Quốc được Äức giáo hoà ng má»i vì ChÃnh phủ Trung Quốc không cho các ngà i Ä‘i. Há»™i nghị tái khẳng định tÃnh Ä‘á»™c thân của linh mục trong Giáo há»™i theo nghi lá»… Latinh, và nói rằng việc phong chức linh mục cho những ngÆ°á»i nam Công giáo trưởng thà nh và đã có gia đình không “phải là giải pháp†để giải quyết tình trạng thiếu linh mục ở má»™t số quốc gia hiện nay. Há»™i nghị còn tái tuyên bố việc Giáo há»™i cấm ban phát Mình Thánh Chúa cho những ngÆ°á»i Công giáo đã ly dị hoặc tái kết hôn, và cấm các Kitô hữu khác rÆ°á»›c Mình Thánh Chúa trong Giáo há»™i Công giáo, ngoại trừ má»™t số trÆ°á»ng hợp cá nhân ngoại lệ. Tông huấn vá» Há»™i nghá»
Lm. Antôn Nguyá»…n Ngá»c SÆ¡n