Trình thuật Tin mừng của Chúa nhật II mùa Vọng giới thiệu Gioan như một người thi hành sứ vụ của mình cách mẫn cảm. Với thông điệp và cách nói mạnh mẽ, Gioan đã "làm cho tâm tư ngỗ nghịch lại hướng về nẻo chính đường ngay, và chuẩn bị một dân đã sẵn sàng đón Chúa" (Lc 1,17). Vi thế, chủ đề của Chúa nhật hôm nay là hoán cải đời sống.

Hoán cải là gì?

Theo từ Ä‘iển Công giáo, hoán tức là đổi; cải nghÄ©a là thay. Hoán cải là thay đổi đời sống cho tốt hÆ¡n. 

Trong Cựu Ước, hoán cải là ăn năn, hối hận, đổi hướng, từ bỏ ngẫu tượng, thay đổi cách sống, trở về với Thiên Chúa (x. Kn 11,23; Is 1,27; Tb 14,6).

Trong Tân Ước, hoán cải có nghÄ©a là trở về vá»›i Thiên Chúa và kết hợp vá»›i Đức Kitô (x. Cv 14,15). 

Ăn năn là thái độ cảm thấy đau xót trong lòng về lỗi lầm của mình. Ăn năn là hối hận vì đã phạm tội, xúc phạm đến sự thánh thiện và tình yêu của Thiên Chúa, đồng thời dốc lòng chừa. Ăn năn bao hàm ý muốn xưng nhận và từ bỏ mọi tội lỗi, sửa đổi, đền bù và quay về với Thiên Chúa. Đây là hành vi của tự do nội tâm, liên hệ đến lý trí, tình cảm và ý chí. Tuy nhiên, ăn năn tội là ơn huệ Chúa ban.

Thật vậy, hoán cải tâm hồn là hành vi mỗi cá nhân những đồng thời là ơn ban của Chúa. "Chúa Thánh Thần ban ơn khơi dậy đức tin, hoán cải tâm hồn và giúp người tín hữu gắn bó với thánh ý Chúa Cha" (Giáo lý Hội thánh Công giáo, số 1098).

Hoán cải sẽ dẫn đến một sự thay đổi, làm cho đời sống của người hoán cải phù hợp với tinh thần Tin mừng và gắn bó với Thiên Chúa, họ không còn ở trong tình trạng tội lỗi như trước.

Sau đây là giải thích của Đức Bênêđictô XVI về đề tài hoán cải trong bài giáo lý ngày thứ tư Lễ Tro tại Rôma ngày 21/2/2007:

"Hoán cải có nghĩa là tìm kiếm Thiên Chúa, đi với Thiên Chúa, vâng theo những lời giáo huấn của Con Ngài, Đức Giêsu Kitô. Có thể nói rằng sự hoán cải chính là đừng coi mình như "những tạo hoá" cho chính mình mà là khám phá ra chân lý, bởi vì chúng ta không phải là tác giả của chính chúng ta".

"Hoán cải là chấp nhận tự lệ thuộc tất cả vào Thiên Chúa một cách tự do và lòng mến. Không phải là sự lệ thuộc mà là tình yêu. Do đó, hoán cải có nghĩa là không tìm kiếm sự thành công cá nhân - điều sẽ trôi qua – nhưng là từ bỏ mọi thâm tín con người, đi theo Thiên Chúa với sự đơn giản và niềm tin tưởng để Đức Giêsu trở thành cho mỗi người "tất cả trong mọi sự."

Mời bạn đọc Tin Mừng của ngày Chúa nhật II mùa Vọng Mt 3,1-12:

"Khi ấy, ông Gio-an Tẩy Giả đến rao giảng trong hoang địa miền Giu-đê rằng: “Anh em hãy sám hối, vì Nước Trời đã đến gần.” Ông chính là người đã được ngôn sứ I-sai-a nói tới: Có tiếng người hô trong hoang địa: Hãy dọn sẵn con đường cho Đức Chúa, sửa lối cho thẳng để Người đi.

Ông Gio-an mặc áo lông lạc đà, thắt lÆ°ng bằng dây da, lấy châu chấu và mật ong rừng làm thức ăn. Bấy giờ, người ta từ Giê-ru-sa-lem và khắp miền Giu-đê, cùng khắp vùng ven sông Gio-Ä‘an, kéo đến vá»›i ông. Họ thú tá»™i, và ông làm phép rá»­a cho họ trong sông Gio-Ä‘an. Thấy nhiều người thuá»™c phái Pha-ri-sêu và phái Xa-đốc đến chịu phép rá»­a, ông nói vá»›i họ rằng: “Nòi rắn Ä‘á»™c kia, ai đã chỉ cho các anh cách trốn cÆ¡n thịnh ná»™ của Thiên Chúa sắp giáng xuống vậy? Các anh hãy sinh hoa quả để chứng tỏ lòng sám hối. Đừng tưởng có thể bảo mình rằng: ‘Chúng ta đã có tổ phụ Áp-ra-ham.’ Vì, tôi nói cho các anh hay, Thiên Chúa có thể làm cho những hòn đá này trở nên con cháu ông Áp-ra-ham. Cái rìu đã đặt sát gốc cây: bất cứ cây nào không sinh quả tốt đều bị chặt Ä‘i và quăng vào lá»­a. 

Phần tôi, tôi làm phép rửa cho các anh bằng nước để giục lòng các anh sám hối. Còn Đấng đến sau tôi thì quyền thế hơn tôi, tôi không đáng xách dép cho Người. Người sẽ làm phép rửa cho các anh bằng Thánh Thần và bằng lửa. Tay Người cầm nia, Người sẽ rê sạch lúa trong sân: thóc mẩy thì thu vào kho lẫm, còn thóc lép thì bỏ vào lửa không hề tắt mà đốt đi.”