Niềm tin Kitô Giáo cho chúng ta một niềm hy vọng rằng: chết không phải là hết, nhưng là một cuộc đi về Quê Thật, vì: “Sinh ký, tử quy”. Chính trong niềm tin này mà chúng ta có một sự liên hệ mật thiết giữa người sống và người chết cách nhiệm mầu, nhưng sống động. Thế nên, khi đứng trước hay nhìn thấy các nấm mồ của người thân yêu đã quá cố, chúng ta không thể quên công ơn của các ngài, vì: “Mồ thật chôn các người chết là trái tim của người sống” (Tục ngữ). Sự sống và tinh thần của các bậc tổ tiên được lưu truyền hậu thế mãi mãi nơi những khuôn mặt, trái tim của hậu sinh là chúng ta.

Tại đất nước của chúng ta hay trên thế giới, có lẽ không ai lại không biết đến cây chuối. Có nhiều loại chuối, nhưng các loại chuối đều giống nhau ở một điểm là: chúng chỉ sản sinh ra một buồng chuối duy nhất, không bao giờ có buồng thứ hai. Lúc mới lớn, chúng to cao, thân vạm vỡ, lá xanh tươi. Nhưng khi chúng bắt đầu có buồng, thì cũng là lúc chúng chuẩn bị héo tàn xơ xác với thời gian, và, khi buồng chuẩn bị chín, cây chuối mẹ sẽ ủ rũ, héo úa như muốn dồn hết sức lực còn sót lại để nuôi chúng. Sự sống của nó kết thúc khi buồng chuối đã chín hẳn.

Như vậy, trong quá trình sinh trưởng của buồng, cây chuối mẹ phải hy sinh những tinh túy nhất của mình cho buồng chuối. Có thế, chúng ta mới được tận hưởng những trái chuối to, thơm ngon và bổ dưỡng…

Cây chuối là biểu tượng cho một tình yêu cao thượng. Nhìn cây chuối đang mang buồng, chúng ta suy nghĩ đến sự quảng đại, hy sinh đến quên mình của những bậc tiền nhân chúng ta.

Hôm nay, cùng với Giáo Hội, chúng ta cử hành thánh lễ Cầu Hồn để cầu nguyện cho các linh hồn là những ông bà, cha mẹ, tổ tiên, những người thân yêu, ân nhân, thân nhân, bạn hữu… của chúng ta đã ra đi về với Chúa.

1. Lý do cần cầu nguyện cho các linh hồn

Cầu nguyện cho các ngài là bổn phận, là sống tinh thần hiệp thông, là thể hiện đức ái và nhất là biểu lộ niềm tin của chúng ta vào Thiên Chúa.

NhÆ° vậy, tháng 11 đối vá»›i đạo Công Giáo được gọi là tháng báo hiếu tổ tiên. Vì thế, những người con, cháu, chắt hãy nhá»› công Æ¡n trời bể, nhất là những lời dạy dá»—, bảo ban của các ngài mà khắc cốt nghi tâm: â€œHỡi con, lệnh cha con truyền, hãy lo tuân giữ, lời mẹ con dạy, chá»› bỏ ngoài tai […], vì huấn lệnh là ngọn đèn, lời dạy dá»— là ánh sáng, và lời quở trách bảo ban là đường dẫn tá»›i sá»± sống” (x. Cn 6,20.23).

Thật vậy, cả cuộc đời của các ngài đã sống hết mình vì con cái. Đôi khi vì hạnh phúc của con mà người mẹ phải chấp nhận tần tảo ngược xuôi, ăn bữa nay, lo bữa mai, nhưng nhất quyết không để con mình phải đói, phải rách, hay bị thất học…. Có những người mẹ đã cống hiến luôn cả một phần cơ phận của mình để có tiền lo cho con cái ăn học hay chữa bệnh…:

“Nuôi con buôn tảo bán tần, chỉ mong con lớn nên thân với đời. Những khi trái nắng trở trời, con đau làm mẹ đứng ngồi không yên. Trọn đời vất vả triền miên, chạy lo bát gạo đồng tiền nuôi con”.

Hoặc có những người cha đã phải thức khua dạy sớm, làm lụng vất vả để nuôi sống gia đình và lo cho con cái bằng bạn bằng bè:

“Cha tôi tuy đã già rồi, nhưng còn làm lụng để nuôi cả nhà. Sớm hôm vừa dấy tiếng gà, cha tôi đã dạy để ra đi làm”.

Đó là về vật chất, còn về tinh thần thì sao? Chắc hẳn không có người cha, người mẹ nào lại muốn con cái mình sinh ra hÆ° hỏng, trái lại, các ngài luôn mong muốn cho chúng càng thêm tuổi, càng thêm khôn ngoan, đạo hạnh…. Tuy nhiên, vì sá»± lêu lổng, tính ham chÆ¡i và tuổi đời bồng bá»™t, nên đã biết bao lần con cái làm cho cha mẹ phải tủi nhục đắng cay! Đấy là chÆ°a kể đến những đứa con bất hiếu đến Ä‘á»™ Ä‘uổi cha mẹ ra khỏi nhà, chá»­i mắng các ngài chỉ vì không đáp ứng những nhu cầu bất chính của chúng! Quả đúng là: â€œCha mẹ thÆ°Æ¡ng con nhÆ° biển hồ lai láng, con thÆ°Æ¡ng cha mẹ tính tháng tính ngày”.

Nhiều khi con cái đâu có hiểu được rằng: chúng được thành đạt, nên người; được cơm no áo ấm; được nở mặt nở mày với những nụ cười rạng rỡ; được nhiều người thương mến, kính trọng…. Có bằng này chức kia lại là kết quả của cha mẹ một nắng hai xương, dầm mưa dãi nắng; cầy sâu cuốc bẫm; suốt ngày bán mặt cho đất, bán lưng cho trời để dành dụm được chút ít dư dật, hầu lo cho con cái được ấm no, hạnh phúc.

Nói chung: â€œCông cha nhÆ° núi thái sÆ¡n, nghÄ©a mẹ nhÆ° nÆ°á»›c trong nguồn chảy ra”.

Đây là gia tài quý báu mà các ngài truyền lại cho con cháu.

Thật vậy, công đức, gÆ°Æ¡ng sáng của các ngài đã để lại cho chúng ta là cả má»™t gia tài vô giá, vì thế,“Uống nÆ°á»›c phải nhá»› nguồn, ăn quả phải nhá»› kẻ trồng cây”, vì:  â€œMẹ cha vất vả nuôi mình. từ khi trứng nÆ°á»›c công trình biết bao. Làm con phải nhá»› công lao, cho tròn chữ hiếu má»›i là đạo con”. NhÆ°ng có lẽ món quà quý giá nhất giờ đây mà các ngài mong muốn nÆ¡i chúng ta, đó là dâng thánh lá»… và lời cầu nguyện.

2. Cầu nguyện là món quà quý giá nhất dành cho các linh hồn

Vì thế, niềm tin Kitô Giáo cho chúng ta má»™t niềm hy vọng rằng: chết không phải là hết, nhÆ°ng là má»™t cuá»™c Ä‘i về Quê Thật, vì: â€œSinh ký, tá»­ quy”. Chính trong niềm tin này mà chúng ta có má»™t sá»± liên hệ mật thiết giữa người sống và người chết cách nhiệm mầu, nhÆ°ng sống Ä‘á»™ng. Thế nên, khi đứng trÆ°á»›c hay nhìn thấy các nấm mồ của người thân yêu đã quá cố, chúng ta không thể quên công Æ¡n của các ngài, vì: â€œMồ thật chôn các người chết là trái tim của người sống” (Tục ngữ). Sá»± sống và tinh thần của các bậc tổ tiên được lÆ°u truyền hậu thế mãi mãi nÆ¡i những khuôn mặt, trái tim của hậu sinh là chúng ta.

Vì thế, Mẹ Giáo Há»™i mời gọi chúng ta hãy tưởng nhá»› công Æ¡n của các ngài để noi gÆ°Æ¡ng và nhất là dâng lời cầu nguyện, hy sinh cho các linh hồn. Đây là cách báo hiếu tốt nhất dành cho người quá cố và đây cÅ©ng là niềm tin của má»—i chúng ta. Trong Kinh Thánh, chúng ta vẫn tuyên xÆ°ng: â€œTôi biết rằng Ðấng bênh vá»±c tôi vẫn sống, và sau cùng, Người sẽ đứng lên trên cõi đất. Sau khi da tôi đây bị tiêu huá»·, thì vá»›i tấm thân, tôi sẽ được nhìn ngắm Thiên Chúa” (G 19,25-26).  Xác tín này cÅ©ng chính là niềm tin của Mattha trÆ°á»›c cái chết của Lazarô, vì thế, cô được Đức Giêsu mặc khải về sá»± sống sau cái chết nÆ¡i những người tin: â€œChính Thầy là sá»± sống lại và là sá»± sống. Ai tin vào Thầy, thì dù đã chết, cÅ©ng sẽ được sống. Ai sống và tin vào Thầy, sẽ không bao giờ phải chết” (Ga 11, 25-26). Lời hứa về sá»± sống đời đời còn được Đức Giêsu mặc khải nhiều lần khác nhau: â€œÃ của Ðấng đã sai tôi là tất cả những kẻ Người đã ban cho tôi, tôi sẽ không để mất má»™t ai, nhÆ°ng sẽ cho họ sống lại trong ngày sau hết” (Ga 6, 39). Lúc khác Ngài khẳng định mạnh mẽ hÆ¡n: Ai â€œtin vào người Con, thì được sống muôn đời” (Ga 6, 40). Hay: â€œAi ăn thịt và uống máu tôi, thì được sống muôn đời, và tôi sẽ cho người ấy sống lại vào ngày sau hết” (Ga 6, 54).

3. Sứ điệp ngày lễ

Má»—i khi tháng 11 đến,  ngoài việc cầu nguyện cho các linh hồn, Giáo Há»™i mời gọi chúng ta ý thức rằng: â€œNay người, mai ta”. Sá»± ra Ä‘i của tiền nhân là dấu chỉ báo trÆ°á»›c cho chúng ta biết, má»™t mai chúng ta cÅ©ng sẽ lần lượt ra Ä‘i nhÆ° các ngài để trở về thế giá»›i bên kia, vì: â€œMọi sá»± dầu hay, hay dở, đều không chắc chắn, chỉ sá»± chết là chắc chắn sẽ xảy đến” (thánh Augúttinô).

Tuy nhiên, thông điệp được sáng lên từ những nấm mồ tưởng chừng như bất động kia lại rất sống động khi nó chuyển tải cho chúng ta những chân lý như: cuộc đời này thật hữu hạn. Sẽ có ngày tôi cũng phải từ giã mọi người để ra đi về với Chúa và được chôn cất trong ba tấc đất nhỏ bé kia. Thân xác chúng ta sẽ trở về với cát bụi, và mọi cố gắng đến đây chấm dứt, chỉ còn biết cậy trông lòng thương xót của Thiên Chúa, lòng nhân ái của mọi người bằng đời sống hy sinh và cầu nguyện mà thôi.

Bên cạch đó, từ mơi nấm mồ toát lên lời mời gọi chúng ta: hãy sống lành để được chết thánh; hãy yêu thương để được yêu thương; hãy tha thứ để được thứ tha; hãy sống như ngày mai sẽ chết, để ngay từ giây phút này sám hối ăn năn, đây chính là tinh thần tỉnh thức trong ân sủng.

Tu sĩ Jos. Vinc. Ngọc Biển, SSP