Giáo Há»™i Công giáo trong má»™t nÆ°á»›c Thổ phân biệt thế quyá»n và Hồi giáo quyá»n
02.09.2007
|
|
I. Thá» nhìn tổng quát vá» Thổ NhÄ© Kỳ Äịa Lý Thổ NhÄ© Kỳ ở đầu mút Äông Bắc của Äịa Trung Hải phÃa Nam Âu Châu và Tây Nam à Châu. PhÃa Bắc là Biển Äen và phÃa Tây là Biển Aegea. Lân bang phÃa Tây của Thổ là Hy Lạp và Bulgaria, Nga, Ukraina và Romania, phÃa Bắc và phÃa Tây Bắc (qua Biển Äen) có Georgia, Armenia, Azerbaijan, và phÃa Äông có Iran, phÃa Nam có Syria và Iraq. Eo Dardanelles, Biển Marmara, và Eo Bosporus chia cắt đất nÆ°á»›c nà y.
Vị trà phức tạp và có nhiá»u lân bang xoay tứ phÃa khiến Thổ NhÄ© Kỳ có má»™t thế đứng Ä‘a dạng vá» nhiá»u mặt. Thổ NhÄ© Kỳ ở châu Âu bao gồm má»™t diện tÃch gần bằng kÃch cỡ của bang Massachusetts Hoa Kỳ. Thổ NhÄ© Kỳ tại Châu à thì tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng vá»›i kÃch cỡ bang Texas. Trung Tâm của Thổ là vùng cao nguyên không có cây cối, nhÆ°ng có núi non riá»m chung quanh.
ChÃnh quyá»n được tổ chức theo chế Ä‘á»™ Dân Chủ Công Hòa Äại Nghị. Cá»™ng Hòa Thổ NhÄ© Kỳ có tên chÃnh thức là : Türkiye Cumhuriyeti. Tổng thống hiện nay: Ahmet Necdet Sezer (2000). Thủ tÆ°á»›ng: Recep Tayyip Erdogan (2003). Diện tich đất Ä‘ai: 297.591 dáºm vuông (770.761 km2); tổng diện tÃch: 301.384 dáºm vuông (780.580 km2).
Dân số (2006): 70.413.958 (tá»· lệ tăng trưởng: 1.1%); sinh suất: 16, 6/1000; tá» suất trẻ sÆ¡ sinh: 39,7/1000; tuổi thá»: 72,6; máºt Ä‘á»™ trên dáºm vuông: 237. Thủ đô: (2003) Ankara, 3.582.000 (khu thủ đô), 3.456.100 (ná»™i thị). Các thà nh phố lá»›n nhất: Istanbul, 9.760.000 (khu thủ đô), 8.831.805 (ná»™i thị); Izmir, 2.398.200; Bursa, 1.288.900; Adana, 1.219.900; Gaziantep, 979.500. ÄÆ¡n vị tiá»n tệ: đồng lira Thổ (YTL).
Ngôn ngữ: Turkish (chÃnh thức), Kurdish, Dimli, Azeri, Kabardian. Dân tá»™c: Turkish 80%, Kurdish 20% (Æ°á»›c tÃnh). Tôn giáo: Hồi (hầu hết tÃn đồ Sunni) 99, 8%, khác 0, 2% (hầu hết Kitô và Do thái). Biết chữ: 87% (2003).
Toát lược kinh tế: GDP/PPP (2005): $552.7 tỉ; theo đầu ngÆ°á»i $7.900; tá»· lệ tăng trưởng tháºt: 5,1%. Lạm phát: 7,7%. Thất nghiệp: 10% (thêm khiếm dụng) là 4,0%). Äất trồng: 30%. Nông nghiệp: thuốc lá, bông, hạt, ôliu, của cải Ä‘Æ°á»ng, bưởi, cam chanh, súc váºt. Lá»±c lượng lao Ä‘á»™ng: 24, 7 triệu: chú thÃch: khoảng 1,2 triệu ngÆ°á»i Thổ là m việc ở hải ngoại; nông 35,9%, công 22,8%, dịch vụ 41,2% (quà 3/2004).
Kỹ nghệ: tÆ¡ sợi, chế biến thá»±c phẩm, ôtô, đồ Ä‘iện tá», hầm má» (than, nhôm, đồng, boron), thép, dầu lá»a, xây dá»±ng, gá»—, giấy. Tà i nguyên thiên nhiên: antimony, than đá, chromium, thủy ngân, đồng, borate, lÆ°u huỳnh, quăng sắt, đất trồng, thủy Ä‘iện lá»±c: Xuất $72, 49 tỉ f.o.b. (2005): giả da, thá»±c phẩm sÆ¡ chế, tÆ¡ sợi, chế biến kim khÃ, thiết bị chuyên chở. Nháºp: $101, 2 tỉ f.o.b. (2005): máy móc, hóa chất, hà ng hóa bán thà nh phẩm, nhiên liệu, thiết bị chuyên chở. Bạn hà ng quan trá»ng: Äức, Nga, Hoa Kỳ Ã, Pháp, Tây Ban Nha, Trung hoa (2004).
Giao thông: Äiện thoại: các Ä‘Æ°á»ng chÃnh Ä‘ang dùng: 19, 5 triệu (1999); di Ä‘á»™ng: 17, 1 million (2001). Trạm phát thanh: AM 16, FM 107, sóng ngắn 6 (2001). Máy phát thanh: 11, 3 triệu (1997). Trạm truyá»n hình: 635 (cá»™ng 2.934 trạm tiếp váºn) (1995). Máy truyá»n hình: 20, 9 triệu (1997). Cung ứng mạng toà n cầu (ISPs): 50 (2001). NgÆ°á»i sá» dụng mạng lÆ°á»›i toà n cầu: 2, 5 triệu (2002).
Chuyên chở: ÄÆ°á»ng rầy: tổng cá»™ng: 8.607 km (2002). Xa lá»™: tổng cá»™ng: 385.960 km; có lát: 131.226 km (kể cả 1.749 km Ä‘Æ°á»ng cao tốc); không lát: 254.734 km (1999). Thủy lá»™: khoảng 1.200 km. Cảng: Gemlik, Hopa, Iskenderun, Istanbul, Izmir, Kocaeli (Izmit), Icel (Mersin), Samsun, Trabzon. Sân bay: 120 (2002).
Tranh chấp Quốc Tế
Các tranh chấp phức tạp vá» biển, hà ng không và lãnh thổ vá»›i Hy Lạp trong biển Aegea. Vấn đỠđảo Cyprus vẫn còn vá»›i Hy Lạp. Syria và Iraq phản kháng các dá»± án thủy Ä‘iện của Thổ. Syria và Iraq phản đối các dá»± án thủy lợi, nhằm kiểm soát nÆ°á»›c của thượng nguồn sông Euphrates. Thổ nhanh chóng từ chối bất cứ má»™t đòi há»i nà o của Syria vá» tỉnh Hatay; biên giá»›i Armenia vẫn bị khóa lại vì vụ Nagorno-Karabath.
Lịch Sá»
Cao nguyên Anatolia (Thổ thuá»™c châu Ã) bị ngÆ°á»i Hittite Ấn Âu chiếm cứ và o năm 1900 trÆ°á»›c Công nguyên, và sau thá»i đế quốc Hittite, bị Phrygia và Lydia đánh sụp đổ năm 1200 trÆ°á»›c CN. Äế quốc Ba TÆ° chiếm khu vá»±c nà y và o thế ká»· thứ VI trÆ°á»›c CN, và nhÆ°á»ng bÆ°á»›c cho đế quốc Roma, rồi vá» sau sang đế quốc Byzance. NgÆ°á»i Thổ Ottoman xuất hiện trÆ°á»›c hết, và o đầu thế ká»· XIII, khuất phục các Ä‘oà n Mông Cổ và Thổ dồn ép ở các biên giá»›i Byzantium, và bắt các quốc gia vùng Balkan Kitô giáo thà nh chÆ° hầu của há». Há» dần dần lan rá»™ng sang miá»n Cáºn Äông và Balkan, chiếm Constantinople năm 1453, và trà n nhÆ° vÅ© bão và o các cổng thà nh Vienna hai thế ká»· vá» sau. Khi ở lúc đỉnh cao, Äế quốc Ottoman trải rá»™ng từ Vịnh Ba TÆ° đến miá»n Tây Algeria.
Kéo dà i trong 600 năm, đế quốc Ottoman không những là má»™t trong những đế quốc nhiá»u quyá»n lá»±c nhất trong lịch sá» của miá»n Äịa Trung Hải, mà còn phát sinh thà nh tá»±u trà n trá» vá» văn hóa, nghệ thuáºt, kiến trúc, và văn chÆ°Æ¡ng Hồi giáo.
Sau thá»i cai trị của Hồi VÆ°Æ¡ng Süleyman I VÄ© Nhân (the Magnificent) (1494–1566), đế quốc Ottoman bắt đầu suy đồi vá» chÃnh trị, hà nh chÃnh và kinh tế. Và o thế ká»· 18, Nga Ä‘ang tìm cách tá»± láºp thà nh ngÆ°á»i che chở các Kitôhữu tại các lãnh thổ Balkan của Thổ. Các tham vá»ng của Nga được Anh và Pháp thá» sức trong Chiến tranh Crimea (1854–1856), NhÆ°ng cuá»™c chiến tranh Nga Thổ (1877–1878) mang đến Ä‘á»™c láºp thá»±c sá»± cho Bulgaria, và giải thoát Romania và Serbia, khá»i phải trung thà nh theo danh nghÄ©a vá»›i Hồi vÆ°Æ¡ng (Sultan). Thổ suy yếu, trở nên má»™t kÃch thÃch cho những giá»›i trẻ phóng khoáng, được biết là Các Thanh Niên Thổ, khởi loạn năm 1909. Há» buá»™c Hồi vÆ°Æ¡ng Abdul Hamid phải ban hà nh má»™t hiến pháp, và thà nh láºp chÃnh quyá»n tá»± do. Tuy nhiên, những cuá»™c cải cách không là cản trở, khi há» thất bại hÆ¡n nữa trong cuá»™c chiến tranh vá»›i à (1911–1912), và chiến tranh vùng Balkan (1912–1913). Thổ đứng vá» phÃa Äức trong Thế Chiến I, và kết quả là mất lãnh thổ, khi kết thúc chiến tranh.
Các biên giá»›i Thổ hiện hà nh được vẽ năm 1923 tại Há»™i Nghị Lausanne, và Thổ trở nên má»™t nÆ°á»›c Cá»™ng Hòa vá»›i Kemal Ataturk là m Tổng thống đầu tiên. Quyá»n Hồi vÆ°Æ¡ng (Khalip và Calif) bị bãi bá» và đất nÆ°á»›c bắt đầu được hiện đại hóa, cải cách, và kỹ nghệ hóa dÆ°á»›i quyá»n lãnh đạo Ataturk. Ông thế tục hóa xã há»™i Thổ, chế ngá»± vai trò thống trị của Hồi giáo, và thay thế hệ thống mẫu tá»± Ả Ráºp để viết tiếng Thổ bằng hệ La tinh. Sau khi Ataturk chết năm 1938, thì chÃnh quyá»n đại nghị, và hệ thống Ä‘a đảng, đã bắt rá»… sâu tại Thổ, dù có những thá»i kỳ bất ổn và khoảng gian chế Ä‘á»™ cai trị quân quản ngăn ngủi. Äứng trung láºp trong hầu hết Thế chiến II, Thổ tuyên chiến ngà y 23/2/1945 vá»›i Äức và Nháºt Bản, nhÆ°ng không dá»± phần tÃch cá»±c trong cuá»™c tranh chấp. Thổ trở nên má»™t thaà nh viên đầy đủ của NATO năm 1952, ký tên trên thá»a thuáºn Balkan (1953), gia nháºp Hiến ChÆ°Æ¡ng Baghdad (1955; và vá» sau CENTO), gia nháºp Tổ Chức Hợp Tác Kinh Tế Châu Âu (CEEC) và Há»™i Äồng Châu Âu, và trở nên má»™t há»™i viên thông tấn trong Thi TrÆ°á»ng Chung Châu Âu năm 1963.
NhÆ° thế vá» mặt chÃnh trị, tuy là má»™t nÆ°á»›c Ä‘a số là Hồi giáo, Thổ NhÄ© Kỳ có chân trong nhiá»u tổ chức Kinh tế và chÃnh trị Châu Âu. NhÆ°ng ná»n tảng văn hóa Châu Âu là Kitôgiáo. ChÃnh Ä‘iểm nà y là m cho Thổ vẫn xa lạ trong môi trÆ°á»ng xã há»™i Châu Âu, dù Thổ đã nhiá»u lần muốn gia nháºp tổ chức Liên Âu ngà y nay.
Thổ dung hải không quân xâm lăng Cyprus ngà y 20/7/1974, sau khi thất bại vá» những cố gắng ngoại giao nhắm giải quyết các tranh chấp giữa cÆ° dân Cyprus gốc Thổ và gốc Hy Lạp. Thổ Ä‘Æ¡n phÆ°Æ¡ng tuyên bố đình chiến ngà y 16/8, sau khi đã già nh được quyá»n kiểm soát 40% hòn đảo. Những cÆ° dân Cyprus gốc Thổ thiết láºp quốc gia riêng của hỠở phÃa Bắc hòn đảo ngà y 13/2/1975. Tháng 7/1975, sau ba mÆ°Æ¡i ngà y cảnh báo trÆ°á»›c, Thổ nắm quyá»n kiểm soát các cÆ¡ sở Hoa Kỳ, trừ căn cứ phòng thủ liên hợp tại Incirlik, mà Thổ chỉ dà nh cho “các nhiệm vụ của NATOâ€
Việc thà nh láºp chÃnh quyá»n quân sá»± và o tháng 9/1980 chặn đứng việc sa và o tình trạng vô tráºt tá»±, và đem đến má»™t số cải thiện trong kinh tế. Má»™t Äại Há»™i láºp hiến, gồm Há»™i Äồng An Ninh quốc gia, sáu thà nh viên và các thà nh viên do há» bá» nhiệm, phác thảo má»™t hiến pháp má»›i. Hiến pháp có được má»™t Ä‘a số áp đảo là 91,5% số cá» tri chầp nháºn ngà y 6/11/1986 trong má»™t cuá»™c trÆ°ng cầu dân ý. Tình trạng thiết quân luáºt dần dần được bãi bá». Tuy nhiên, giá»›i quân sá»± tiếp tục nắm quyá»n kiểm soát đất nÆ°á»›c.
Khoảng 12 triệu ngÆ°á»i Kurd, đúng 20% dân số Thổ, sống ở miá»n Tây Nam Thổ. Tuy nhiên, Thổ không chÃnh thức nhìn nháºn ngÆ°á»i Thổ là nhóm thiểu số, và vì thế, há» mất các quyá»n được bảo vệ. NgÆ°á»i Kurd và văn hóa Kurd bị Ä‘Ã n áp. Äiá»u nà y khiến cho Äảng Công Nhân ngÆ°á»i Kurd (PKK) nổi dáºy năm 1984. Má»™t chiến dịch khủng bố ngÆ°á»i Kurd hiếu chiến dÆ°á»›i quyá»n Abdullah Ocalan lãnh đạo. Mặc dù phong trà o du kÃch trÆ°á»›c tiên tìm kiếm Ä‘á»™c láºp, thì cuối tháºp niên 1980, ngÆ°á»i Kurd nổ loạn, muốn có má»™t quốc gia, hay má»™t liên bang vá»›i Thổ NhÄ© Kỳ. Khoảng 35.000 ngÆ°á»i đã chết trong các đụng Ä‘á»™ giữa các quân nhân và PKK trong các tháºp niên 1980 và 1990. Ngà y 16/2/1999, Ocalam bị bắt. Ông bị xá» và bị tin chắc là phản bá»™i, và chủ trÆ°Æ¡ng phân ly ngà y 2/6/1999, và bị án tá» hình.
Ngà y 17/8/1999, miá»n Tây Thổ bị cÆ¡n địa chấn (chấn Ä‘á»™ng lan rá»™ng đến 7, 4 Ä‘á»™) khiến hÆ¡n 17.000 chết và 200.000 ngÆ°á»iv vô gia cÆ°. Má»™t tráºn Ä‘á»™ng đất lá»›n mạnh khác lại xảy ra và o tháng MÆ°á»i Má»™t.
Xây dá»±ng trên Ä‘Æ°á»ng ống dẫn dầu dà i 1.100 dáºm, chi phà ba tỉ đồng, chạy từ Baku, Azerbaijan, đến thà nh phố cảng Ceyhan ở Äịa Trung Hải và o tháng ChÃn/2002. ÄÆ°á»ng ống dẫn dầu được khai trÆ°Æ¡g tháng 7/2006. Và o đợt bầu cá» tháng 11/2002, Äảng Công Lý và Phát Triển (AK) má»›i được thà nh hình, đã già nh thắng lợi. Lãnh tụ Äảng, Recep Tayyip Erdogan, bị ngăn trở, không lên là m thủ tÆ°á»›ng. Tuy nhiên, vì ngÆ°á»i ta tÃn chắc ông “nhấn mạnh đến háºn thù tôn giáoâ€, khi ngâm má»™t bà i thÆ¡ Hồi giáo tại má»™t cuá»™c tụ táºp năm 1998. Má»™t lãnh tụ AK bình dân khác, Abdullah Gul, phục vụ vá»›i tÆ° cách thủ tÆ°á»›ng, cho đến khi luáºt Kurd được tu chÃnh, lại cho phép Erdogan tranh má»™t ghế tại nghị viện. Ông già nh thắng lợi dá»… dà ng. Gul từ chức thủ tÆ°á»›ng, mở Ä‘Æ°á»ng cho Erdogan.
Tháng 3/2003, quan hệ Hoa Kỳ Thổ bị căn thẳng trầm trá»ng khi nghi viện thất bại sÃt sao trong việc thông qua má»™t nghị quyết cho phép Hoa Kỳ dùng các căn cứ Thổ là m bệ phóng cho má»™t cuá»™c chiến tranh sắp xảy ra, chống lại Iraq, nhÆ°ng Hoa Kỳ đã hứa viện trợ kinh tế mà quốc gia nà y rất cần.
Thà ng 11/2003, hai cuá»™c tấn công đánh và o Istanbul. Ngà y 17/11, bom chở trên xe tải phát nổ gần hai Ä‘á»n thá» Do Thái; ngà y 12/11, tòa Lãnh Sá»± Anh và má»™t Ngân Hà ng Anh bị lấy là m mục tiêu tấn kÃch. HÆ¡n 50 ngÆ°á»i bi giết, và có nhiá»u trăm ngÆ°á»i bị thÆ°Æ¡ng trong các cuá»™c tấn công; ngÆ°á»i ta tin là al-Qaeda phải chịu trách nhiệm.
Trong má»™t ná»— lá»±c là m cho mình trở nên dáng chú ý hÆ¡n, đối vá»›i việc Thổ có thể trở thà nh há»™i viên LHQ, Thổ đã bắt đầu chắp vá lại má»™t số luáºt và chÃnh sách có tÃnh cách áp chế. Năm 2003, nghị viện nÆ°á»›c nà y thông qua má»™t luáºt giảm nhẹ vai trò quân sá»± trong Ä‘á»i sống chÃnh trị, và đỠtạo ân xá cho đảng viên PKK, mà nhiá»u ngÆ°á»i trong há» chạy tìm tá túc ở Bắc Iraq. Năm 2004, Truyá»n hình quốc gia Thổ phát Ä‘i chÆ°Æ¡ng trình ngôn ngữ Kurdish đầu tiên, và chÃnh quyá»n trả tá»± do cho bốn ngÆ°á»i hiếu Ä‘á»™ng được ra khá»i nhà tù. Thổ cÅ©ng bãi bỠán phạt từ hình trong tất cả má»i trÆ°á»ng hợp trừ má»™t trÆ°á»ng hợp đặc biêt.
Thà ng 4/2007, thủ tÆ°á»›ng Erdogan bổ nhiệm Bá»™ trưởng ngoại giao Abdullah Gul, má»™t ngÆ°á»i theo chủ nghÄ©a Hồi giáo, là m ứng viên của đảng cầm quyá»n, lên là m tổng thống trÆ°á»›c các chống đối của phe quân nhân, Ông nà y vá» mặt lịch sá» là ngÆ°á»i bênh vá»±c má»™t quốc gia thế tục. Tuy nhiên, Gul không chiếm được Ä‘a số ba phần tÆ° trong nghị viện, và má»™t toà án hiến pháp thủ tiêu cuá»™c bá» phiếu, và dẫn chứng là thiếu túc số. Có nhiá»u ngÆ°á»i theo chủ nghÄ©a thế tục trong nghị viện. Há» cáo giác Gul là có má»™t kế hoạch thi hà nh chủ nghÄ©a Hồi giáo, tẩy chay cuá»™c bầu cá». Gul rút lui khá»i cuá»™c chạy Ä‘ua và o thà ng Năm. Nghi viện đặt ra má»™t đợt bầu cá» má»›i và o thà ng Bẩy.
Má»™t quả bom mạnh, xẹt nhanh qua má»™t khu sắm hà ng, đông đúc ngÆ°á»i tại Ankara và o tháng Năm, giết chết sáu ngÆ°á»i và là m bị thÆ°Æ¡ng mấy chục ngÆ°á»i. Các viên chức Thổ cáo giác các chiến binh Thổ đã tiến hà nh cuá»™c tấn công.
II. Giáo Há»™i Công Giáo Trong Má»™t NÆ°á»›c Hồi Giáo à Châu Có Thể Gia Nháºp Liên Âu
Thiểu Số Công Giáo Tại Thổ
Giáo há»™i Công giáo tại Thổ là thà nh phần thuá»™c vá» Giáo há»™i Công giáo Roma toà n cầu, Ä‘Æ°á»›i quyá»n lãnh đạo tinh thần của Dức Già o Hoà ng và giáo triá»u tại Roma.
Chỉ có khoảng 35.000 ngÆ°á»i Công giáo, tức 0,05% toà n thể dân số, trong má»™t nÆ°á»›c có truyá»n thống Hồi giáo nà y. Các tÃn đồ đếu theo nhiá»u nghi lá»…: La Tinh, Byzance, Armenia, và Chaldea. Cá»™ng đồng Công giáo bị sốc vì Cha Andrea Santoro, má»™t nhà truyá»n giáo à là m việc ở Thổ trong mÆ°á»i năm, bị bắn hai lần tại nhà thá» của ngaà i, gần Biển Äen. Ngà i đã viết má»™t lá thÆ° gá»i Äức Giáo Hoà ng xin ngà i đến thăm Thổ NhÄ© Kỳ.
Äức Giáo Hoà ng Benêđictô XVI đã viếng thăm Thổ và o tháng 11/2006. Các quan hệ Ä‘á»u rắn nhÆ° đá, từ khi Äức Bênêđictô XVI đã nói rõ ngà i chống đối việc Thổ gia nháºp Liên Ấu. Há»™i Äồng các Giám Mục Công Giáo đã gặp gỡ vá»›i thủ tÆ°á»›ng Thổ năm 2004 để thảo luáºn vá» những hạn chế và những khó khăn nhÆ° các vấn Ä‘á» vá» tà i sản.
Cấu Trúc Của Giáo Hội Công Giáo Thổ
Hiện gồm có:
Giáo Pháºn Äại Diện Tông tòa Anatolia- Nghi lá»… La tinh
Tổng Giáo Hạt Diarbekir (Amida) – Nghi lễ Chaldea
Tổng Giáo Hạt Istanbul – Nghi lễ Armenia
Giáo khu Tông Tòa Istanbul – Nghi Lễ Byzance
Giáo Pháºn Äại Diên Tông Tòa Istanbul – Nghi lá»… La tinh
Tổng Giáo Pháºn Izmir (Smirne) – Nghi lá»… La tinh
Tổng Giáo Pháºn Công Giáo Izmir
Tổng Giáo Pháºn Äô Thị Ä°zmir, thuá»™c Giáo Há»™i Công giáo Roma (La tinh: Archidioecesis Smyrnensis) là má»™t lãnh thổ giáo há»™i hay giáo pháºn của Giáo há»™i Công giáo Roma tại Thổ NhÄ© Kỳ. Giáo pháºn nà y được Äức Piô VII thà nh láºp ngà y 18/3/1818, mà không có các giáo tòa phụ, vẫn hay Ä‘i kem theo Tổng Giáo pháºn chÃnh.
Nhà thá» Mẹ của Tổng Giáo pháºn, và cÅ©ng là ngai tòa của Tồng Giám Mục là Nhà Thá» Lá»›n Thánh Gioan. Tổng Giám Mục hiện hà nh là Äức Ruggero Franceschini, OFM Cap, đã được Äức Giáo Hoà ng Gioan Phaolô II bổ nhiệm ngà y 11/11/2004.
Danh mục các Tổng Giám Mục İzmir
Andrea Policarpo Timoni (1879 - 1904); Domenico Raffaele Francesco Marengo, OP (1904 - 1909); Giuseppe Antonio Zucchetti, OFM Cap (1909 - 1920); Giovanni Battista Federico Vallega (1921 - 1929); Eduardo Tonna (1929 - 1937); Joseph Emmanuel Descuffi, CM (1937 - 1965); Alfred Cuthbert Gumbinger, OFM Cap (1965 – 1966; Giovanni Enrico Boccella, TOR (1967 - 1978); Domenico Caloyera, OP (1978 - 1983); Giuseppe Germano Bernardini, OFM Cap (1983 - 2004); Ruggero Franceschini, OFM Cap (2004 - hiện nay)
Cuá»™c Viếng Thăm Thổ Má»›i Nhất Của Äức Giáo Hoà ng Bênêđictô XVI Ngà y 30/11/2006: à NghÄ©a Äối Thoại Äại Kết
Theo tin CAN từ Boston ngà y nói trên lúc 12.00 sáng, khi nhiá»u ngÆ°á»i trên khắp thế giá»›i cầu nguyện cho cuá»™c viéng thăm hiện nay của Äức Bênêdictô đến Thổ, các vị hữu trách ChÃnh thống và Công giáo Rôma ở Boston, cÅ©ng nhÆ° các vị ở Denver, đã có các phát biểu, cam kết cầu nguyện riêng cho chuyến Äức Thánh Cha thăm viếng được thà nh công,cùng vá»›i Giáo Phụ Äại Kết Bartholomew tại Istanbul tuần nà y.
Trong phát biểu chung của các ngà i, Äức Tổng Giáo Chủ Methodios, và Hồng Y Seán O'Malley nói rằng các ngà i Ä‘ang cầu nguyện cho “sá»± an toà n và cuá»™c đối thoại đại kết có kết quả của các nhà lãnh đạo Giáo Há»™i thế giá»›i tÆ°Æ¡ng ứngâ€.
Các vị chức sắc nói rằng các ngà i hy vá»ng cuá»™c gặp gỡ giữa Äức Giáo Phụ Äại Kết Bartholomew và Äức Giáo Hoà ng Bênêdictô, “hai ngÆ°á»i xây dá»±ng cầu nối†và “kiến tạo hòa bình†của Kitôgiá»›i tông tòa, sẽ ảnh hưởng đến mối liên hệ giữa các giáo há»™i tÆ°Æ¡ng ứng của các ngà i và có má»™t tác Ä‘á»™ng sâu xa lên quyá»n tá»± do tôn giáo và việc nhìn nháºn quyá»n lợi của nhóm thiểu số.â€
Các vị chức sắc ChÃnh Thống Hy Lạp và Công Giáo Rôma ở Denver cÅ©ng nói nhÆ° thế. Tổng Giám Mục Charles Chaput cÅ©ng nói rằng Ä‘iá»u quan trá»ng là cầu nguyện cho chuyến Ä‘i thà nh công, ngõ hầu “thiết láºp cuá»™c đối thoại vá»›i ngÆ°á»i Hồi giáo, nhÆ°ng cÅ©ng yểm trợ Giáo Há»™i ChÃnh thống Hy Lạpâ€.
Tổng giáo chủ Isaiah, trong má»™t bà i nói trá»±c tiếp má»›i đây vá»›i các giáo xá» của ngà i, đã nói rằng chuyến viếng thăm của Äức Giáo Hoà ng sẽ có “má»™t tác Ä‘á»™ng tÃch cá»±c đến Ä‘Æ°á»ng lối chÃnh quyá»n Thổ nhìn đến nhóm thiểu số Kitô giáo ở Thổâ€.
Vị giáo chủ Denver phát biểu rằng: “Các Giáo há»™i ChÃnh thống và Giáo há»™i Công giáo Roma tạo nên má»™t Giáo há»™i Kitô duy nhất, Ä‘Æ¡n nhất, thống nhất của thiên niên ká»· thứ nhất. Các thế lá»±c lịch sá», chÃnh trị và văn hóa, không may đã tạo ra má»™t cái nêm không tá»± nhiên, giữa Kitôgiá»›i Äông và Tây đã hÆ¡n má»™t nghìn năm qua. Cả hai Kitôgiá»›i Công Giáo và ChÃnh Thống Ä‘á»u Æ°á»›c vá»ng tâm huyết là trông thấy vết chia cắt nà y nhá» hẹp lại, và lại má»™t lần nữa tái thống nhất Giáo há»™i.â€
Tà i Liệu
http://www.catholicnewsagency.com/new.php?n=8178 | http://en.wikipedia.org/wiki/Roman_Catholic_Archdiocese_of_Izmir | http://en.wikipedia.org/wiki/Roman_Catholicism_in_Turkey | http://www.infoplease.com/ipa/A0108054.html |
TÆ°á»ng Huy (VietCatholicNews1/9/2007)
|