Mầu Nhiệm Tình Yêu
05.06.2009
|
|
NgÆ°á»i ta đôi khi tá»± há»i: Chúa Giêsu đã có dá»± tÃnh thà nh láºp Giáo Há»™i nà o? Chắc chắn Chúa Kitô đã không nghÄ© tá»›i Thà nh Vatican, tá»›i các giám mục Ä‘á»™i mão, tá»›i sá»± phân chia lãnh thổ thà nh các giáo pháºn, tá»›i các bà n giấy hà nh chÃnh, tá»›i các công trình tôn giáo, tá»›i các lá»… nghi long trá»ng của Giáo Há»™i vốn giống các triá»u đình vua chúa ngà y xÆ°a. Nói lên Ä‘iá»u ấy để chúng ta đừng nhốt kÃn Giáo Há»™i sống Ä‘á»™ng trong các bá»™ mặt trần thế mà Giáo Há»™i đã có thể mang ở má»™t số thá»i kỳ. Äiá»u Äức Kitô đã muốn, đó là "quy tụ má»i ngÆ°á»i trong tình yêu". Thiên Chúa là Tình yêu. Thiên Chúa là cá»™ng đồng các ngôi vị yêu nhau trong sá»± hiệp nhất của Thánh Thần. Cốt tủy của Giáo Há»™i phải được tìm trong chÃnh bản chất của Thiên Chúa Ba Ngôi.
MẦU NHIỆM TÌNH YÊU
"ThÆ°a cha, má»™t sinh viên vô thần nói vá»›i má»™t vị linh mục, tôi thấy trong Kitô giáo có má»™t chân lý khó tin, lạ lùng gá»i là "mầu nhiệm Ba Ngôi". Phải hiểu thế nà o kiểu nói "Thiên Chúa có má»™t bản tÃnh nhÆ°ng ba ngôi vị. Má»™t mà ba, ba mà má»™t! Tháºt khó hiểu, nếu không nói là phi lý!" – "Anh còn trẻ, chắc Ä‘ang sống kinh nghiệm tình yêu?" – "Ủa! Sao cha há»i lại thế ? Äúng là tôi Ä‘ang yêu tháºt!" – "Theo anh, tình yêu trÆ°á»›c hết đòi há»i phải có những gì?" – "Äòi há»i phải có từ hai ngÆ°á»i trở lên! Tá»± ái chỉ là Ãch ká»·, không thể gá»i là tình yêu được!" – "Äúng lắm! NhÆ°ng tình yêu hÆ°á»›ng đến cái gì?" – "HÆ°á»›ng đến sá»± hiệp nhất! Tất cả phải nên má»™t! Tình yêu nam nữ hÆ°á»›ng đến hiệp nhất tâm hồn, thể xác và cuá»™c sống. Tình đồng chÃ, tình bằng hữu... hÆ°á»›ng đến hiệp nhất cuá»™c sống và tâm hồn!" – "NhÆ°ng theo anh, sá»± hiệp nhất nà y có bao giỠđạt được chăng?" – "Phải nói ngay đó chỉ là ước vá»ng. Những năm đầu cuá»™c sống hôn nhân, và dụ váºy, thì "anh nói em nghe, em nói anh nghe". NhÆ°ng năm sau thì "cả hai cùng nói, hà ng xóm nghe!". Trong má»™t táºp thể nhiá»u ngÆ°á»i, đồng tâm nhất trà lại cà ng khó thá»±c hiện" – "Cái chỉ là ước vá»ng nÆ¡i con ngÆ°á»i, thì đã thà nh hiện thá»±c nÆ¡i Thiên Chúa. Thiên Chúa của Kitô giáo là Thiên Chúa Ä‘á»™c nhất, nhÆ°ng vì Ngà i là Tình Yêu nên có Ba Ngôi. NgÆ°á»i là Ba Ngôi, nhÆ°ng vì là Tình Yêu, nên đã hợp nhất thà nh má»™t Thiên Chúa" – "Cho tôi há»i câu cuối cùng: Tại sao là ba mà không phải là hai, nhÆ° trong tình yêu nam nữ?" – "Sau nà y có gia đình, anh và vợ chỉ yêu nhau mà không muốn có con, sợ thêm hy sinh, thêm trách nhiệm, tình yêu anh chị có chân tháºt và bá»n vững không?" – "ThÆ°a không! Tình yêu chúng tôi phải chảy trà n qua và thể hiện thà nh má»™t đứa con, Ãt nhất má»™t đứa; nếu không chỉ là tình yêu mình trong ngÆ°á»i bạn Ä‘á»i của mình. Ngoà i ra, tình yêu ấy còn phải trải rá»™ng cho má»i ngÆ°á»i chung quanh nữa!" – "Anh bạn thân mến, anh sắp hiểu được mầu nhiệm Thiên Chúa Ba Ngôi rồi. NhÆ°ng đừng áp dụng quá sÃt sao đấy nhé!
Cuá»™c đối thoại trên đây nhắc cho chúng ta má»™t Ä‘iá»u quan trá»ng: mầu nhiệm Ba Ngôi không phải là mầu nhiệm để suy tÆ° cho bằng là mầu nhiệm để sống. Mầu nhiệm đó đã được mạc khải bởi Chúa Kitô, được thể hiện qua cuá»™c sống và hà nh Ä‘á»™ng của NgÆ°á»i, và giỠđây Ä‘ang được Giáo Há»™i, cá»™ng đồng tình yêu của Thiên Chúa, cố gắng bà y tá» ra trÆ°á»›c mặt thế gian.
1. Giáo Hội, hình ảnh của mầu nhiệm Ba Ngôi
Mở đầu bà i Tin Mừng, Matthêu ghi nháºn: "MÆ°á»i má»™t môn đệ Ä‘i tá»›i miá»n Galilê". Câu Ä‘Æ¡n giản nà y đã nói cho chúng ta biết "Giáo Há»™i là ai" rồi. Äó là Giáo Há»™i của chÆ° dân, của dân ngoại. Các môn đệ đã được Äức Giêsu phục sinh Ä‘Ãch thân má»i gá»i rá»i bá» Giêrusalem (Mt 28,7), mà cho đến lúc đó vẫn là trung tâm địa lý của đức tin, nÆ¡i Thiên Chúa hiện diện. Theo thánh Matthêu, không có cuá»™c hiện ra "chÃnh thức" nà o cho các Tông đồ ở "Galilê dân ngoại", tỉnh qua Ä‘Æ°á»ng của dân tứ xứ (Mt 4,15). Giáo Há»™i bắt đầu "ở Galilê": trên phÆ°Æ¡ng diện thần há»c, vùng nà y thay thế Giêrusalem và trở thà nh trung tâm bà nh trÆ°á»›ng của cá»™ng Ä‘oà n má»›i. Ngay trong các chÆ°Æ¡ng đầu của mình, Matthêu đã cho thấy các "đạo sÄ© Äông phÆ°Æ¡ng" bà ẩn đến từ đất dân ngoại, đã "triá»u bái" Hà i Nhi Giêsu, Ä‘ang lúc Giêrusalem không tiếp đón NgÆ°á»i. Giáo Há»™i chÃnh là nhÆ° thế: má»™t cá»™ng Ä‘oà n rá»™ng mở cho má»™t thế giá»›i cần phúc âm hóa, chứ không phải là má»™t táºp thể khép kÃn trong bốn bức tÆ°á»ng. Bởi lẽ Giáo Há»™i có sứ mệnh kiến tạo và bà y tá» giữa nhân loại (vốn luôn chia rẽ) sá»± hiệp thông trá»n vẹn nhÆ° có giữa lòng Ba Ngôi.
Giáo Há»™i đó là "cuá»™c há»™i há»p của những ngÆ°á»i được triệu táºp" (ý nghÄ©a của từ "ékklésia", dịch ra là Giáo Há»™i - nhà thá», trong Hy ngữ): "MÆ°á»i má»™t môn đệ đến ngá»n núi Äức Giêsu đã hẹn vá»›i các ông". Các Kitô hữu là những ngÆ°á»i đã được Chúa Phục sinh triệu táºp, quy tụ thà nh má»™t cá»™ng đồng tình yêu, Ä‘Æ°a và o trong sá»± sống hiệp thông của Ba Ngôi Thiên Chúa. Tình yêu là lý do chủ yếu và sá»± hoà n tất trá»n vẹn của cuá»™c của cuá»™c sống con ngÆ°á»i và của Giáo Há»™i. Æ n cứu rá»—i là thế. Thiên Chúa Cha sinh ra Con mình; ngÆ°á»i Con nà y, khi mặc lấy xác thịt từ lòng Trinh Nữ, đã giúp Chúa Cha có nhiá»u đứa con; NgÆ°á»i cÅ©ng sai Thánh Thần tình yêu đến để cho chúng ta sống sá»± sống của riêng NgÆ°á»i. Qua phép rá»a nhân danh Cha, Con và Thánh Thần, chúng ta trở thà nh nghÄ©a tá» của Chúa Cha (x. Rm 8,15), em của Chúa Con (x. Rm 8,29) và đá»n thá» của Thánh Thần (x. 1Cr 6,19), hợp thà nh Giáo Há»™i, "dân thánh được hiệp nhất nhá» sá»± hiệp nhất giữa Ba Ngôi" (Hiến chế GH 4).
Tuy nhiên, Giáo Há»™i ấy vẫn là má»™t Giáo Há»™i gồm những tá»™i nhân. Äức tin của các Tông đồ đầu tiên (nhÆ° đức tin chúng ta!) vẫn là má»™t đức tin pha lẫn nghi ngá» và mÆ¡ hồ, má»™t đức tin luôn lữ hà nh, tiến bÆ°á»›c. Giáo Há»™i đón tiếp Äức Giêsu vẫn luôn là má»™t Giáo Há»™i gồm "những kẻ kém lòng tin" (Mt 14,310). Sá»± hiệp thông theo gÆ°Æ¡ng Ba Ngôi vẫn là má»™t sá»± hiệp thông luôn bất toà n, cần phải hoà n thiện mãi.
2. Chúa Giêsu, tác nhân của mầu nhiệm Ba Ngôi
"Thầy đã được trao toà n quyá»n trên trá»i dÆ°á»›i đất... Váºy anh em hãy Ä‘i đến vá»›i muôn dân...dạy bảo há» tuân giữ má»i Ä‘iá»u Thầy đã truyá»n...Thầy sẽ ở cùng anh em má»i ngà y cho đến táºn thế". Biết bao uy nghi trong những lá»i nà y của Äức Giêsu phục sinh! Sau cuá»™c sống tối tăm của anh thợ má»™c là ng Nadarét, nà y đây giá» chân lý bừng sáng rá»±c rỡ. Bên ngoà i là trang cuối cùng của má»™t trình thuáºt, giai thoại sau hết của má»™t Ä‘á»i ngÆ°á»i, nhÆ°ng thá»±c chất là khởi Ä‘iểm của cuá»™c mạo hiểm lá»›n nhất má»i thá»i đại, không thể giải thÃch theo những chuẩn má»±c thông thÆ°á»ng của lịch sá».
Chúng ta nháºn thấy có sá»± lặp lại long trá»ng, bốn lần, tÃnh từ "tất cả" (toà n quyá»n, muôn dân, má»i Ä‘iá»u, má»i ngà y). Hoạt Ä‘á»™ng của Äức Kitô mang tÃnh toà n thể gấp bốn, tÃnh viên mãn gấp bốn. Äây là toà n bá»™ hoạt Ä‘á»™ng thần linh, Ä‘i và o trong toà n bá»™ không gian trái đất, để biến đổi toà n bá»™ hà nh vi con ngÆ°á»i, qua toà n bá»™ diá»…n tiến thá»i gian! Có lẽ nên Ä‘á»c lại cha Teihard de Chardin để hiểu được Ä‘iá»u nà y. Sau đây là má»™t trÃch Ä‘oạn: "Äức Kitô là Äấng "chiếm trá»n": không má»™t yếu tố nà o của vÅ© trụ, trong bất cứ lúc nà o của vÅ© trụ, mà chẳng được chuyển Ä‘á»™ng, chẳng tá»± chuyển Ä‘á»™ng, chẳng bao giá» phải tá»± chuyển Ä‘á»™ng ngoà i ảnh hưởng Ä‘iá»u khiển của NgÆ°á»i. Không gian và Thá»i gian Ä‘á»u đầy NgÆ°á»i... Äức Kitô cÅ©ng là Äấng "hoà n thà nh": sá»± viên mãn của vÅ© trụ chỉ thà nh tá»±u trong tổng hợp cuối cùng, khi mà má»™t ý thức tối thượng sẽ xuất hiện trên má»™t toà n bá»™ phức tạp được tổ chức cách tuyệt hảo... Trong NgÆ°á»i, má»i yếu tố của vÅ© trụ Ä‘á»u há»™i tụ và nối kết vá»›i nhau. ChÃnh NgÆ°á»i ban sá»± vững chãi cho toà n thể cÆ¡ cấu Váºt chất và Tinh thần".
Theo kiểu nói của thánh Phaolô, "Äức Kitô phải nắm vÆ°Æ¡ng quyá»n cho đến khi Thiên Chúa đặt má»i thù địch dÆ°á»›i chân NgÆ°á»i... Lúc muôn sá»± đã quy phục Äức Kitô, thì chÃnh NgÆ°á»i, vì là Con, cÅ©ng sẽ quy phục Äấng đã bắt muôn sá»± phải quy phục mình". Lúc ấy chúng ta là những ngÆ°á»i con, được liên kết vá»›i Ngôi Con, sẽ Ä‘i và o hiệp nhất vá»›i Ngôi Cha trong Thánh Thần, để "Thiên Chúa là tất cả trong má»i sá»±" (1Cr 15,25.28).
3. Phép Rá»a, bà tÃch Ä‘Æ°a và o mầu nhiệm Ba Ngôi
"Váºy anh em hãy Ä‘i đến vá»›i muôn dân, là m phép rá»a cho há» nhân danh Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Thần". Äây là công thức thá»i danh nhất vá» mầu nhiệm Ba Ngôi. NhÆ°ng tại sao Ba Ngôi lại được mang tên nhÆ° thế? Chúa Cha được gá»i là "cha" bởi vì NgÆ°á»i bá» mình hoà n toà n mà "trao ban" cho Chúa Con tất cả. Chúa Con được gá»i là "con" bởi vì NgÆ°á»i bá» mình hoà n toà n mà "hiến thân" cho Chúa Cha trá»n vẹn. Thánh Thần chẳng là gì khác ngoà i Tình Yêu há»— tÆ°Æ¡ng giữa Thánh Phụ và Thánh Tá». Thiên Chúa là Tình Yêu!
ChÆ°Æ¡ng trình lá»›n lao của Thiên Chúa, mà Äức Giêsu giao cho các tông đồ và Giáo Há»™i thá»±c hiện, là "nháºn chìm" (nguyên nghÄ©a của từ "baptizô", thanh tẩy), nháºn chìm nhân loại trong các mối tÆ°Æ¡ng quan tình yêu liên kết trá»n vẹn Cha, Con vá»›i Thánh Thần. "Dấu chỉ" của phép rá»a, đồng nhất vá»›i dấu chỉ tháºp giá, đó là "sống cho tha nhân". Chúng ta được thanh tẩy "nhân danh Tình Yêu". Chúng ta được dìm và o trong dòng chảy đó! Äó là "chÆ°Æ¡ng trình" của Giáo Há»™i! NgÆ°á»i ta đôi khi tá»± há»i Äức Giêsu đã có dá»± tÃnh thà nh láºp Giáo Há»™i nà o? Chắc chắn Chúa Kitô đã không nghÄ© tá»›i Thà nh Vatican, tá»›i các giám mục Ä‘á»™i mão, tá»›i sá»± phân chia lãnh thổ thà nh các giáo pháºn, tá»›i các bà n giấy hà nh chÃnh, tá»›i các công trình tôn giáo, tá»›i các lá»… nghi long trá»ng của Giáo Há»™i vốn giống các triá»u đình vua chúa ngà y xÆ°a. Nói lên Ä‘iá»u ấy để chúng ta đừng nhốt kÃn Giáo Há»™i sống Ä‘á»™ng trong các bá»™ mặt trần thế mà Giáo Há»™i đã có thể mang ở má»™t số thá»i kỳ. Äiá»u Äức Kitô đã muốn, đó là "quy tụ má»i ngÆ°á»i trong tình yêu". Thiên Chúa là Tình yêu. Thiên Chúa là cá»™ng đồng các ngôi vị yêu nhau trong sá»± hiệp nhất của Thánh Thần. Cốt tủy của Giáo Há»™i phải được tìm trong chÃnh bản chất của Thiên Chúa Ba Ngôi.
Những ai nhìn thấy cuá»™c sống của tôi, ngÆ°á»i đã được "thanh tẩy" trong Ba Ngôi tình yêu, những ai quan sát các nhóm trong đó tôi sống: gia đình, cÆ¡ quan, xà nghiệp, có thể cảm nháºn được "tôi đã chịu phép rá»a nhân danh Ai" không?
NhÆ°ng để được quy tụ trong tình yêu Thiên Chúa, phải giữ giá»›i răn Äức Giêsu đã truyá»n. Giá»›i răn nà o? Giá»›i răn tình yêu! "Thầy ban cho anh em má»™t Ä‘iá»u răn má»›i là anh em hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau; anh em hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau nhÆ° Thầy đã yêu thÆ°Æ¡ng anh em. Ở Ä‘iểm nà y, má»i ngÆ°á»i sẽ nháºn biết anh em là môn đệ Thầy: là anh em có lòng thÆ°Æ¡ng yêu nhau" (Ga 13,34-35). Äược thanh tẩy chÆ°a đủ, còn phải tá» ra mình là "môn đệ" của Äức Giêsu qua má»i hà nh vi cuá»™c sống. Äối vá»›i Äức Giêsu, dạy giáo lý không phải là bắt há»c má»™t bà i há»c, nhÆ°ng là táºp má»™t cách sống "theo tình yêu", theo gÆ°Æ¡ng Ba Ngôi Thiên Chúa.
Bạn ÄÆ°á»ng
|