Xuống núi (Mc 9, 2-10)
22.05.2009
Nhân ká»· niệm 10 năm Giám mục của Äức Cha Phaolô Bùi Văn Äá»c, Giám mục Giáo pháºn Mỹ Tho (Bà i của GM Phêrô Nguyá»…n Văn Khảm).
Trong một hai tuần lễ vừa qua, các giám
mục Việt
Nam
di chuyển liên tục. Lên Tây nguyên để cá» hà nh lá»… phong chức cho Äức Tân giám
mục của giáo pháºn Ban Mê Thuá»™t. Xuống đồng bằng Cá»u Long để mừng thá» 100 tuổi,
75 năm linh mục và 50 năm giám mục của Äức cha Micae Nguyá»…n Khắc Ngữ. Và hôm
nay, Ä‘i Mỹ Tho để mừng ká»· niệm 10 năm giám mục của Äức cha Phaolô Bùi Văn Äá»c.
Trong khung cảnh của những chuyến đi, khi
nhìn lại 10 năm giám mục của Äức Cha Phaolô, tôi cÅ©ng hình dung cuá»™c Ä‘á»i giám
mục của ngà i như một cuộc di chuyển.
Di chuyển từ núi đồi Äà Lạt đến đồng bằng
Cá»u Long. Là chủng sinh của Sà i Gòn nhÆ°ng khi là m linh mục, lại là linh mục của
giáo pháºn Äà Lạt vì Äà Lạt đã được tách ra thà nh má»™t giáo pháºn má»›i từ năm 1960.
Và đá»i linh mục của ngà i gắn vá»›i giáo pháºn Äà Lạt, vá»›i vẻ đẹp thÆ¡ má»™ng, vá»›i
không khà vùng núi, với văn hoá cao nguyên. Rồi đến năm 1999, Toà Thánh quyết
định bổ nhiệm ngà i là m giám mục giáo pháºn Mỹ Tho. Thế là ngà i phải thá»±c hiện
má»™t cuá»™c di chuyển từ núi đồi Äà Lạt xuống đồng bằng Cá»u Long, từ văn hoá cao
nguyên đến văn hoá sông nÆ°á»›c, từ không khà miá»n núi đến khà háºu đồng bằng. Má»™t
cuá»™c di chuyển không dá»… dà ng, đòi há»i khả năng thÃch nghi và sáng tạo để có thể
chu toà n sứ vụ.
Hà m trong cuộc di chuyển vỠmặt không
gian là một cuộc di chuyển khác, khó thấy hơn nhưng lại sâu sắc hơn, đó là di
chuyển từ núi đồi thần há»c đến đồng bằng mục vụ. Hầu nhÆ° gần trá»n cuá»™c Ä‘á»i linh
mục của Äức cha Phaolô gắn liá»n vá»›i công việc suy tÆ°, nghiên cứu và giảng dạy
triết há»c, thần há»c. Ngà i là m công việc đó không chỉ nhÆ° má»™t nhiệm vụ được trao
phó mà thá»±c sá»± nhÆ° má»™t Ä‘am mê. Không lạ gì trÆ°á»›c khi được gá»i là m giám mục,
ngà i đã được chá»n là m chuyên viên thần há»c của HÄGMVN, và khi là m giám mục, đã
được HÄGM tin tưởng trao cho nhiệm vụ Chủ tịch Uá»· ban Giáo lý Äức tin. Vì thấy
ngà i say mê nghiên cứu thần há»c nhÆ° thế nên khi nghe tin Toà Thánh bổ nhiệm
ngà i là m giám mục, đã có ngÆ°á»i thắc mắc: không biết ngà i là m mục vụ có tốt
không vì suốt ngà y toà n suy nghÄ© những chuyện trên trá»i, còn mục vụ thì lại
quan tâm chuyện dÆ°á»›i đất, kể cả chuyện kiếm tiá»n cho các dá»± án của giáo pháºn
nữa! Thá»±c tế cho thấy nhà thần há»c đã là m mục vụ rất tốt. Không chỉ là xây dá»±ng
thêm nhiá»u cÆ¡ sở cho giáo pháºn, cÅ©ng không chỉ là lên kế hoạch cho việc Ä‘Ã o tạo
nhân sá»±, mà điá»u chÃnh yếu là lấy suy tÆ° thần há»c để soi sáng, dẫn Ä‘Æ°á»ng cho
những hoạt động mục vụ của mình.
Xin lấy một và dụ cụ thể. Trong bà i phát
biểu tại Thượng Há»™i đồng Giám mục Thế giá»›i năm 2005, Äức cha Phaolô đã chia sẻ:
“Từ lúc bắt đầu há»c thần há»c, tôi luôn nghÄ© rằng Thiên Chúa của chúng ta lÃ
Äấng Thiên Chúa cởi mở. Sá»± nhiệm sinh vÄ©nh hằng chÃnh là sá»± cởi mở vÄ©nh hằng
của Thiên Chúa… Váºy nếu Thiên Chúa là Äấng Cởi Mở, thì con ngÆ°á»i, hình ảnh của
Thiên Chúa, tá»± bản chất là cởi mở.†Những khẳng định thần há»c chắc nịch! Rồi từ
đó, ngà i nói thêm: “Giống nhÆ° Thiên Chúa, giám mục phải là con ngÆ°á»i cởi mở.
Giám mục phải có trái tim cởi mở giống trái tim bị đâm thâu của Chúa Giêsu, từ
đó có nÆ°á»›c và máu chảy ra. Giám mục phải có đầu óc cởi mở, lắng nghe má»i tiếng
nói, nhất là tiếng nói của những ngÆ°á»i nghèo khổ và những ngÆ°á»i không cùng quan
điểm... Giống như Chúa Giêsu, giám mục là thầy dạy đối thoại. Muốn dạy cho các
linh mục đối thoại, giám mục phải biết đối thoại. Muốn biết đối thoại, giám mục
phải há»c đối thoại, há»c vá»›i má»i ngÆ°á»i, vá»›i những ngÆ°á»i nghèo, vá»›i những ngÆ°á»i
trẻ, vá»›i các tôn giáo bạn, vá»›i các ná»n văn hoá.†Và ngà i chia sẻ kinh nghiệm bản
thân: “Tôi đã cố gắng há»c đối thoại vá»›i các linh mục trong giáo pháºn. Bà i há»c
nà y đòi há»i nhiá»u thá»i giá» và sức lá»±c, nhÆ°ng trên hết là sá»± khiêm tốn và kiá»m
chế. Tôi cÅ©ng đã há»c vá»›i các nữ tu nhiá»u Ä‘iá»u bổ Ãch. Giáo dân dạy cho tôi bà i
há»c vá» sá»± Ä‘a dạng và phức tạp của Ä‘á»i sống con ngÆ°á»i.â€
Thiết nghĩ những suy tư và tâm tình trên
đã minh hoạ cụ thể Ä‘iá»u muốn nói ở đây, tức là lấy suy tÆ° thần há»c soi sáng,
định hướng cho hoạt động mục vụ của mình. Hiểu như thế, mục vụ không chỉ là là m
chuyện nà y hay chuyện kia, nhÆ°ng là thể hiện ra bên ngoà i chiá»u sâu của suy tÆ°
đức tin tức là thần há»c (intellectus fidei) và có thế, hoạt Ä‘á»™ng mục vụ má»›i
mang lại kết quả bá»n lâu.
NhÆ°
thế đã rõ, Äức cha Phaolô đã di chuyển từ núi đồi Äà Lạt đến đồng bằng
Cá»u Long, từ núi đồi thần há»c đến đồng bằng mục vụ. Câu há»i đặt ra là đằng sau
cuộc di chuyển cả trong không gian thể lý lẫn không gian tư tưởng ấy là gì? Nói
cách khác, Ä‘á»™ng lá»±c nà o thúc đẩy cuá»™c di chuyển đó? NgÆ°á»i môn đệ Chúa Giêsu tìm
kiếm câu trả lá»i bằng cách chiêm ngắm chÃnh Chúa Giêsu, Thầy chà thánh.
Trong câu chuyện vỠviệc Chúa Giêsu biến
hình trên núi cao, thánh Marcô ghi nháºn rằng khi chứng kiến vẻ đẹp uy nghi vÃ
sá»± thánh thiện chói ngá»i của Thầy, các môn đệ đã chỉ mong được ở lại mãi trên
núi cao: “ThÆ°a Thầy, chúng con ở đây, tháºt là tốt! Chúng con xin dá»±ng ba cái
lá»u, má»™t cho Thầy, má»™t cho ông Môsê, má»™t cho ông Êlia†(Mc 9,5). Thế nhÆ°ng Chúa
Giêsu đã không ở lại trên đỉnh núi vinh quang mà lại dẫn các môn đệ xuống núi,
và xuống núi cũng có nghĩa là bắt đầu hà nh trình bước và o cuộc khổ nạn đang đợi
NgÆ°á»i ở cuối Ä‘Æ°á»ng.
Cuá»™c Ä‘á»i Chúa Giêsu là má»™t cuá»™c xuống núi
liên lỉ. Những bước đi từ núi Tabor xuống chỉ là hình ảnh cụ thể của một cuộc
xuống núi vÄ© đại, kéo dà i từ Nháºp Thể đến Thăng Thiên. Mầu nhiệm nháºp thể là gì
nếu không phải là hà nh trình từ núi hạnh phúc của Thiên Chúa vĩnh hằng đến vực
sâu khổ Ä‘au của con ngÆ°á»i (x. Phil 2,5-11).
Mà phải có nháºp thể thì má»›i có thăng thiên, phải có hà nh trình xuống núi
của Chúa Giêsu thì nhân loại má»›i tìm thấy Ä‘Æ°á»ng Ä‘i lên thế giá»›i của Thiên Chúa.
Ẩn sau hà nh trình xuống núi ấy chÃnh là tình yêu, không chỉ là tình yêu của
Chúa Giêsu mà là tình yêu của Ba Ngôi, tình yêu sáng tạo, tình yêu cứu độ, tình
yêu thánh hoá. Thế nên khi chiêm ngắm tháºp giá Chúa Giêsu, thượng phụ Filaret
đã có thể thốt lên, “Chúa Cha là Tình Yêu đóng Ä‘inh (crucifiant), Chúa Con lÃ
Tình Yêu chịu đóng đinh (crucifié), Chúa Thánh Thần là sức mạnh vô địch của
tháºp giá.†Tình yêu Thiên Chúa là tình yêu không ngừng sáng tạo những nẻo Ä‘Æ°á»ng
hết sức bất ngá», vượt ngoà i má»i tÃnh toán và tưởng tượng của con ngÆ°á»i. Tình
yêu Thiên Chúa là tình yêu cứu độ, không chịu lùi bước trước tội lỗi của con
ngÆ°á»i nhÆ°ng tìm má»i cách để cứu thoát, kể cả bằng sá»± hi sinh lá»›n lao nhất. Tình
yêu Thiên Chúa còn là tình yêu thánh hoá, Æ°á»›c mong con ngÆ°á»i thuá»™c trá»n vá»
Ngà i, cũng là đạt tới hạnh phúc viên mãn.
Tình yêu ấy chÃnh là động lá»±c cho hà nh
trình xuống núi của Chúa Giêsu. Tình yêu ấy cÅ©ng phải là ánh sáng hÆ°á»›ng dẫn vÃ
Ä‘á»™ng lá»±c thúc đẩy má»i chá»n lá»±a và hà nh Ä‘á»™ng của ngÆ°á»i môn đệ Chúa Giêsu. Và tôi
dám tin rằng tình yêu ấy đã là sợi chỉ đỠxuyên suốt cuộc sống của vị giám mục
đã chá»n khẩu hiệu “Chúa là niá»m vui của con.†Trong nhiá»u năm, Äức cha Phaolô
phụ trách giảng khoá vá» mầu nhiệm Chúa Ba Ngôi và trong lá»›p há»c, khi ngà i há»i,
“Thầy có hiểu không?†là anh nà o cÅ©ng sợ cả! Vì trả lá»i đằng nà o cÅ©ng chết! Bảo
rằng chưa hiểu thì sẽ nghe thầy nói, “Giảng suốt 2 tiếng đồng hồ mà không hiểu
à !†Còn nói là hiểu thì sẽ nghe thầy phán, “Mầu nhiệm Chúa Ba Ngôi, ‘tui’ còn
chÆ°a hiểu thì là m sao thầy hiểu?†NhÆ°ng cả lá»›p trà n ngáºp tiếng cÆ°á»i. Và lúc nà o
cÅ©ng thấy cha giáo cÆ°á»i rất tÆ°Æ¡i, lúc nà o cÅ©ng “dzui†hết. Niá»m vui trà n ngáºp. Niá»m vui của Chúa chứ
không phải niá»m vui của thế gian. Niá»m vui của Chúa là niá»m vui của tình yêu.
Niá»m vui của Chúa là niá»m vui cho Ä‘i chứ không phải niá»m vui chiếm hữu. Niá»m
vui của Chúa là niá»m vui phục vụ chứ không phải niá»m vui thống trị. Hoặc nói
theo cách diá»…n tả mà Äức cha Phaolô từng váºn dụng, đó là niá»m vui của trái tim
bị đâm thâu, có nước và máu chảy ra!
Niá»m vui ấy Ä‘ang trà n ngáºp ở đây, hôm
nay. Xin hợp lá»i vá»›i giáo pháºn Mỹ Tho trong tâm tình tạ Æ¡n Thiên Chúa vá» những
thà nh quả tốt đẹp Chúa đã ban cho giáo pháºn trong 10 năm qua. Và cùng vá»›i cá»™ng
đồng Dân Chúa giáo pháºn Mỹ Tho, xin cảm Æ¡n Äức cha Phaolô đã Ä‘em niá»m vui cho
Ä‘i và phục vụ đến cho má»i ngÆ°á»i trong giáo pháºn. Cầu xin cho niá»m vui ấy mãi
dâng cao trong giáo pháºn Mỹ Tho, và chúng tôi được hưởng niá»m vui ấy má»—i khi
đến thăm giáo pháºn Mỹ Tho.
Ngà y
20.5.2009
Gm. Phêrô Nguyễn Văn Khảm
|