Tình Bạn ÄÃch Thá»±c
15.05.2009
Trong cổ tÃch Việt Nam có má»™t câu chuyện nói lên tình bạn tuyệt vá»i là câu chuyện LÆ°u Bình DÆ°Æ¡ng Lá»….
Hai ngÆ°á»i là bạn từ khi còn nhá». LÆ°u Bình thì giầu có, còn DÆ°Æ¡ng Lá»…
thì nghèo, nhÆ°ng LÆ°u Bình đã táºn tình giúp đỡ DÆ°Æ¡ng Lá»… bằng cách Ä‘Æ°a
DÆ°Æ¡ng Lá»… vá» sống chung và cùng dùi mà i kinh sá», chá» ngà y Ä‘i thi để là m
quan. Vì biết thân pháºn của mình nên DÆ°Æ¡ng Lá»… rất chăm chỉ há»c hà nh,
trong khi LÆ°u Bình á»· lại sá»± giầu sang nên mê chÆ¡i hÆ¡n ham há»c. Kết quả
là DÆ°Æ¡ng Lá»… thi Ä‘áºu được là m quan, trong khi LÆ°u Bình vẫn chỉ là má»™t
thư sinh vô danh tiểu tốt.
Má»™t ngà y kia, khi tiá»n của đã
cạn LÆ°u Bình tìm đến DÆ°Æ¡ng Lá»… hy vá»ng được giúp đỡ, bấy giá» DÆ°Æ¡ng Lá»… lÃ
một ông quan giầu sang và có thế lực. Tuy biết là Lưu Bình đến xin giúp
đỡ, nhÆ°ng DÆ°Æ¡ng Lá»… không Ä‘Ãch thân ra tiếp mà lại sai ngÆ°á»i hầu cáºn Ä‘em
đồ ăn hẩm hiu bố thà cho Lưu Bình.
LÆ°u Bình buồn lắm vÃ
cảm thấy vô cùng nhục nhã vì thái độ khinh khi của Dương Lễ nên bỠra
vá». Trên Ä‘Æ°á»ng lang thang LÆ°u Bình gặp má»™t cô chủ quán rất tốt bụng lÃ
Châu Long. Cô nà y trở nên má»™t ngÆ°á»i bạn rất tốt của LÆ°u Bình, cô đã
khuyến khÃch LÆ°u Bình Ä‘i há»c lại và không những thế, cô còn cho LÆ°u
Bình ăn ở để có thá»i giá» chăm lo đèn sách chá» ngà y Ä‘i thi. DÄ© nhiên, kỳ
thi lần đó, LÆ°u Bình đã Ä‘áºu. Sau khi công thà nh danh toại, LÆ°u Bình trở
vỠquán cũ vừa để cám ơn, vừa để ngỠý cầu hôn với Châu Long thì cô nà y
không còn ở đấy nữa.
Một ngà y kia khi Lưu Bình đi ngang
qua vùng của Dương Lễ cai quản thì chà ng nhất định ghé và o dinh của
Dương Lễ với ý định trả thù mối nhục năm xưa. Nhưng khi Dương Lễ vui vẻ
xuất hiện vá»›i ngÆ°á»i bên cạnh là Châu Long, mà được giá»›i thiệu là má»™t
hầu thiếp của Dương Lễ, lúc bấy giỠLưu Bình mới hiểu được lòng tốt của
bạn mình. Từ đó hai ngÆ°á»i trở nên thân thiết hÆ¡n.
Câu chuyện Lưu Bình Dương Lễ có những điểm phù hợp với tinh thần Kitô Giáo:
- Thứ nhất, tình bạn cao quý
giữa hai ngÆ°á»i. LÆ°u Bình tuy giầu nhÆ°ng không khi dể DÆ°Æ¡ng Lá»… lúc còn
hà n vi. Và khi Dương Lễ được giầu sang, thế lực chà ng đã không quên ơn
LÆ°u Bình. Tình bạn giữa hai ngÆ°á»i vượt trên những tầm thÆ°á»ng của Ä‘á»i
sống.
- Thứ hai, tình bạn phải có sự hy sinh. Lưu
Bình hy sinh tiá»n bạc để giúp bạn. Sau nà y DÆ°Æ¡ng Lá»… hy sinh danh dá»±,
chịu để LÆ°u Bình nghÄ© xấu vá» mình, và hy sinh má»™t ngÆ°á»i thiếp để thay
mặt mình chăm sóc cho Lưu Bình.
- Thứ ba, tình bạn phải tÃch cá»±c, phải giúp
nhau Ä‘i lên. DÆ°Æ¡ng Lá»… đã có thể cung cấp chu đáo cho LÆ°u Bình vá» má»i
mặt, nhÆ°ng nếu là m nhÆ° váºy LÆ°u Bình vẫn ỉ lại sá»± giúp đỡ đó mà không cố
gắng vÆ°Æ¡n lên, không cố gắng để đạt được giá trị con ngÆ°á»i. Do đó,
Dương Lễ phải dùng đến "xỉ nhục kế" để Lưu Bình vì tự ái mà chăm chỉ
há»c hà nh và đã thà nh đạt.
Câu chuyện Lưu Bình Dương Lễ giúp chúng
ta hiểu được phần nà o câu nói của Chúa Giêsu trong bà i Phúc Âm hôm nay,
là đoạn Phúc Âm mà Chúa Giêsu đã nói trong bữa Tiệc Ly, trước khi chịu
khổ hình tháºp giá, nên có thể nói đó là lá»i trăn trối của má»™t ngÆ°á»i sắp
từ biệt. Chúng ta biết lá»i trăn trối thì rất quan trá»ng và Giáo Há»™i đã
Ä‘Æ°a Ä‘oạn Phúc Âm nà y và o chúa nháºt hôm nay là vì cÅ©ng đã sắp đến lúc
chúng ta mừng lá»… Thăng Thiên, là khi Chúa Giêsu vá» trá»i, không còn ở
với chúng ta trong thân xác có thể sỠthấy được--đó cũng là một sự từ
giã.
Trong Ä‘oạn phúc âm nà y, Chúa Giêsu gá»i chúng ta lÃ
bạn, và không nhÆ° tình bạn bình thÆ°á»ng của ngÆ°á»i Ä‘á»i mà há» có thể kết
thân vá»›i nhau vì cùng má»™t sở thÃch, cùng há»c má»™t trÆ°á»ng, hay cùng má»™t
địa vị, v.v., tình bạn của Chúa Giêsu có đặc Ä‘iểm là cho nhau biết Ä‘iá»u quan trá»ng. "Thầy gá»i anh [chị] em là bạn, vì Thầy đã từng cho anh [chị] em biết tất cả những gì Thầy nghe được nÆ¡i Cha của Thầy" (Gioan 15:15b).
Äối
vá»›i Chúa Giêsu, Ä‘iá»u quan trá»ng của hai ngÆ°á»i bạn là tâm sá»± vá»›i nhau.
Thá»±c tế Ä‘á»i sống cho thấy việc tá» lá»™ tâm sá»± phải trải qua nhiá»u giai
đoạn, từ quen sơ cho đến quen thân, và cà ng thân thiết bao nhiêu thì
ngÆ°á»i ta cà ng dá»… tá» lá»™ những bà ẩn thầm kÃn của mình bấy nhiêu. VÃ
chúng ta tin rằng Chúa Giêsu đã tiết lá»™ tất cả những gì quan trá»ng vá»
Chúa Cha, bởi vì tình yêu của NgÆ°á»i đối vá»›i chúng ta đã hết mức. "NhÆ° Cha Thầy yêu Thầy thế nà o thì Thầy cÅ©ng yêu thÆ°Æ¡ng anh [chị] em nhÆ° váºy" (Gioan 15:9).
Äặc tÃnh thứ hai của tình bạn là sá»± hy sinh,
và tình yêu của Chúa Giêsu dà nh cho loà i ngÆ°á»i thì cao quý hÆ¡n tất cả
vì Chúa Giêsu đã bá» thân pháºn cao sang của Chúa, xuống thế là m ngÆ°á»i,
để cứu chúng ta. "Không ai có tình yêu cao quý hÆ¡n Ä‘iá»u nà y, là hy sinh mạng sống mình vì bạn hữu" (Gioan 15:14).
Äặc tÃnh thứ ba của tình bạn là phải tÃch cá»±c.
Äiá»u nà y có nghÄ©a má»™t khi đã là bạn thì chúng ta phải giúp nhau có được
các giá trị thá»±c sá»± của má»™t con ngÆ°á»i, tỉ nhÆ° DÆ°Æ¡ng Lá»… đã giúp LÆ°u Bình
thi Ä‘áºu là m quan chứ không để LÆ°u Bình lÆ°á»i biếng sống ăn bám và o ngÆ°á»i
khác. VỠđặc tÃnh nà y Chúa Giêsu giúp chúng ta nhÆ° thế nà o?
TrÆ°á»›c hết, sá»± nháºp thể
của Chúa Giêsu giúp chúng ta thấy rằng giá trị thực sự của một con
ngÆ°á»i thì không hệ tại ở địa vị, chức tÆ°á»›c. Thay vì giáng trần trong
má»™t gia đình giầu sang, vÆ°Æ¡ng giả, có quyá»n thế, Thiên Chúa đã xuống
thế là m ngÆ°á»i trong má»™t gia đình tầm thÆ°á»ng, nghèo nà n ở Nagiarét, vÃ
lá»›n lên nhÆ° má»™t ngÆ°á»i thợ má»™c bình thÆ°á»ng. Chúa Giêsu muốn dáºy chúng ta
rằng tiêu chuẩn của Thiên Chúa thì khác vá»›i tiêu chuẩn của con ngÆ°á»i.
Thứ hai là khổ hình tháºp giá
của Chúa Giêsu giúp chúng ta nháºn chân giá trị của sá»± Ä‘au khổ. Khi chấp
nháºn sá»± Ä‘au khổ tháºp giá, Chúa Giêsu cho thấy tá»™i lá»—i gây ra sá»± Ä‘au khổ
má»›i là điá»u xấu, chứ sá»± Ä‘au khổ, tá»± nó không phải là má»™t Ä‘iá»u xấu cần
phải tránh. Do đó, nếu chúng ta nghèo thì cũng đừng vì nghèo mà phạm
tá»™i. Hay nếu chúng ta bệnh táºt thì cÅ©ng đừng vì sá»± Ä‘au khổ đó mà trở
nên bi quan yếm thế, hủy hoại thân thể của mình hay cay đắng với sự
là nh mạnh của ngÆ°á»i khác.
Thứ ba, mầu nhiệm phục sinh
của Chúa Giêsu cho chúng ta thấy sự phục sinh vinh hiển của thân xác
chúng ta má»›i là mục Ä‘Ãch của Ä‘á»i sống. Và đó là kết quả của má»™t Ä‘á»i
sống biết rõ đâu là giá trị thá»±c sá»± của má»™t con ngÆ°á»i.
BÃ i
Phúc Âm hôm nay, Chúa Giêsu nói rất nhiá»u vá» tình yêu, và có lẽ không
phải tình cá» khi Chúa Giêsu gá»i chúng ta là bạn, vì chữ "bạn" trong
tiếng Hy Lạp hay tiếng Latinh Ä‘á»u có dÃnh dáng đến chữ "yêu": chữ "bạn"
trong tiếng Hy Lạp là "philos", và "phileo" là "tôi yêu". Tiếng Latinh "amicus" là "bạn" và "amo"
là "tôi yêu". Chúng ta được là bạn của Chúa Giêsu có nghĩa chúng ta
được trở nên ngÆ°á»i yêu, hay ngÆ°á»i thân thiết của Chúa Giêsu. Và cÅ©ng vì
lý do đó, chúng ta được là m con Thiên Chúa--bởi vì Chúa Giêsu là Con
duy nhất của Thiên Chúa và chúng ta được là bạn của Chúa Giêsu cho nên
chúng ta cÅ©ng là con cái của Thiên Chúa. Äiá»u nà y có nghÄ©a tất cả những
ngÆ°á»i theo Chúa Kitô Ä‘á»u trong má»™t gia đình mà Chúa Giêsu là Anh Cả. VÃ
đã trong má»™t gia đình thì bổn pháºn của chúng ta là giúp đỡ nhau để khôi
phục lại phẩm giá con ngÆ°á»i giống nhÆ° Anh Cả Giêsu. Và đó cÅ©ng là má»™t
mệnh lệnh của Anh Cả Giêsu, "Anh [chị] em hãy thương yêu nhau" (Gioan 15:17). Chúng ta phải yêu thương nhau như thế nà o?
HÆ¡n
bao giỠhết, chữ “yêu†ngà y nay đã bị xã hội biến chất đến độ không còn
ý nghÄ©a Ä‘Ãch thá»±c của nó. Nghe đến chữ “yêu†hầu nhÆ° ngÆ°á»i ta chỉ nghÄ©
đến tình yêu “erosâ€, tình yêu nhục dục. NhÆ°ng theo Äức Giáo
Hoà ng BênêđÃch XVI, tình yêu nhục dục chỉ là má»™t hình thức của tình yêu
con ngÆ°á»i, mà nó không thể nà o thá»a mãn con ngÆ°á»i, bởi vì loà i ngÆ°á»i
chúng ta, ngoà i thân xác còn có linh hồn. Muốn thá»a mãn con ngÆ°á»i chúng
ta còn phải để ý đến sá»± thá»a mãn linh hồn (xem tông thÆ° Deus Caritas Est).
Là m thế nà o để thá»a mãn linh hồn chúng ta? Äức Giáo Hoà ng BênêđÃch cho biết, ngoà i tình yêu “eros†chúng ta còn có tình yêu “agapeâ€. Chữ Hy Lạp “agapeâ€
diá»…n tả má»™t tình yêu mà nó bao gồm ý định muốn tìm hiểu ngÆ°á»i khác,
vượt trên sá»± Ãch ká»·. Tình yêu “agape†là tình yêu lÆ°u tâm và săn sóc
đến ngÆ°á»i khác. Nó không còn tìm kiếm cho mình, nhÆ°ng tìm kiếm Ãch lợi
cho ngÆ°á»i mình yêu: nó trở nên sá»± từ bá» chÃnh mình và ngay cả sẵn sà ng
hy sinh. Có thể nói tình yêu “agape†được thể hiện trá»n vẹn nÆ¡i Chúa Giêsu.
Dá»±a
trên tình yêu của Chúa Giêsu, chúng ta có thể nháºn ra sá»± khác biệt giữa
tình bạn của ngÆ°á»i Ä‘á»i và tình bạn của những ngÆ°á»i theo Chúa Kitô.
Qua câu chuyện LÆ°u Bình DÆ°Æ¡ng Lá»…, có thể nói ba đặc tÃnh của tình bạn: cao quý, hy sinh và tÃch cá»±c
có thể tìm thấy trong các mối tương giao bằng hữu tốt đẹp. Chúng ta
thấy có những ngÆ°á»i là bạn thân vá»›i nhau từ khi còn trung há»c và hỠđã
giúp đỡ nhau thà nh công sau nà y trong thÆ°Æ¡ng trÆ°á»ng và xã há»™i--LÆ°u Bình
DÆ°Æ¡ng Lá»… tân thá»i không phải là không có trong xã há»™i ngà y nay. Chúng
ta cÅ©ng thấy nhiá»u vợ chồng rất thÆ°Æ¡ng yêu nhau, táºn tụy hy sinh cho
nhau, và vì "thuáºn vợ thuáºn chồng, tát bể Äông cÅ©ng cạn" cho nên há» rất
thà nh công vá» tà i chánh, có nhiá»u cá»a tiệm buôn bán, nhiá»u trÆ°Æ¡ng mục ở
ngân hà ng. Tuy nhiên, nếu chúng ta chỉ giúp nhau được thà nh công, giầu
sang, hạnh phúc thì đó chưa phải là tình bạn theo tinh thần của Chúa
Kitô.
Chúng ta cần nháºn định rõ là Thiên Chúa không cấm
chúng ta là m giầu, không cấm chúng ta được hạnh phúc, nhưng sự giầu
sang sung sướng đó phải giúp chúng ta tiến lên vỠmặt tinh thần, phải
giúp chúng ta tìm lại được phẩm giá Ä‘Ãch thá»±c của mình. Äiá»u đó có
nghĩa, nếu bạn bè hay vợ chồng đã giúp nhau trở nên giầu có, đã quá đầy
đủ váºt chất và bắt đầu sinh ra những táºt xấu, tỉ nhÆ° Ä‘am mê cá» bạc hay
sắc dục, thì bổn pháºn của má»™t ngÆ°á»i bạn là phải lên tiếng ngăn cản, chứ
chúng ta không thể im lặng.
Một ngạn ngữ tây phương nói
rằng, “Bạn là ngÆ°á»i biết rất rõ vá» ta mà vẫn quý mến ta.†Câu nà y tháºt
đúng với Chúa Giêsu. Tuy biết là các môn đệ sẽ bỠchạy, sẽ phản bội
mình trong giây phút NgÆ°á»i cần đến há» nhất, nhÆ°ng Chúa Giêsu vẫn coi há»
là bạn. TÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° váºy, Chúa Giêsu biết rõ chúng ta là những ngÆ°á»i
tá»™i lá»—i nhÆ°ng NgÆ°á»i vẫn yêu thÆ°Æ¡ng chúng ta, vẫn mong muốn được tâm sá»±
với chúng ta qua sự cầu nguyện, và muốn thấy tình yêu của chúng ta đối
vá»›i NgÆ°á»i được thể hiện bằng hà nh Ä‘á»™ng đối vá»›i tha nhân.
Äược
là m bạn vá»›i Chúa Giêsu là má»™t vinh dá»±. Äể được vinh dá»± đó chúng ta phải
tin rằng má»—i ngÆ°á»i chúng ta có má»™t giá trị mà giá trị ấy không lệ thuá»™c
và o địa vị, giầu sang hay danh vá»ng. Giá trị ấy là má»™t Ä‘á»i sống tá»± do
không nô lệ cho bất cứ gì khác để đạt được phẩm giá Ä‘Ãch tháºt của con
ngÆ°á»i mà Chúa Giêsu đã cứu chuá»™c, và đó cÅ©ng là ý nghÄ©a của lá»i Chúa
Giêsu trong bà i Phúc Âm hôm nay: "Thầy không còn gá»i anh [chị] em là nô lệ, vì nô lệ không biết việc chủ mình là m. Thầy gá»i anh [chị] em là bạn hữu" (Gioan 15:15).
Phó Tế Giuse Trần Văn Nháºt
(Nguồn: www.nguoitinhuu.com) |