Chúa nháºt 2 ThÆ°á»ng niên B: Äi theo Chúa (Ga 1,35-42)
16.01.2009
|
|
Năm phụng vụ được cấu trúc xung quanh 2 đại lá»…: Giáng sinh và Phục sinh. Má»—i "thá»i Ä‘iểm đặc biệt" nà y có má»™t thá»i gian chuẩn bị Ä‘i trÆ°á»›c (mùa Vá»ng… mùa Chay) và sau đó còn được kéo dà i (lá»… Hiển linh… mùa Phục sinh).
Ngoà i hai giai Ä‘oạn lá»›n có tÃnh cách lá»… lạc ấy, "thá»i gian phụng vụ" lại trở thà nh "thÆ°á»ng" hÆ¡n, các Chúa nháºt Ãt mà u sắc hÆ¡n, (chúng ta gá»i là "mùa thÆ°á»ng niên", "mùa quanh năm"). Äiá»u đó không có nghÄ©a chúng ta trống rá»—ng. Cuá»™c sống chúng ta đâu chỉ gồm những nhịp mạnh! Phải đảm nháºn cả cái thÆ°á»ng ngà y. Sau lá»… Giáng sinh và năm má»›i dÆ°Æ¡ng lịch, hôm nay chúng ta lại Ä‘i và o má»™t loạt Chúa nháºt trong đó Giáo há»™i trình bà y "cuá»™c sống trưởng thà nh của Chúa Giêsu".
1. Các anh tìm gì?
“Hôm sau, Gioan lại đứng cùng chá»— cÅ© vá»›i hai ngÆ°á»i trong nhóm môn đệ của ôngâ€. Thánh Gioan đã có ý “biên soạn†chÆ°Æ¡ng thứ nhất của Tin Mừng ông nhÆ° “tuần lá»… đầu†để khiến ta lÆ°u ý là Chúa Giêsu là m nên má»™t “khởi Ä‘iểmâ€:
+ Ga 1,19: ngà y thứ nhất. Một phái đoà n Do thái đến chất vấn Gioan Tẩy Giả tại sông Giođan.
+ Ga 1,29: ngà y thứ hai. “Hôm sau†Gioan Tẩy Giả chỉ Chúa Giêsu như Chiên Thiên Chúa.
+ Ga 1,35: ngà y thứ ba. “Hôm sau†Gioan Tẩy Giả bà n giao môn đồ mình cho Chúa Giêsu.
+ Ga 1,43: ngà y thứ tÆ°. “Hôm sau†Chúa Giêsu còn kêu gá»i hai môn đồ khác.
+ Ga 2,1: ngà y thứ bảy. “Ba ngà y sau†xảy ra phép lạ đầu tiên, tiệc cÆ°á»›i Cana, nÆ¡i Chúa Giêsu “tá» vinh quang NgÆ°á»i và các môn đệ tin NgÆ°á»iâ€.
Qua phÆ°Æ¡ng pháp biên soạn nà y, thánh sá» Gioan trình bà y cho chúng ta má»™t “Tin Mừngâ€: đây bắt đầu má»™t cuá»™c khai sinh má»›i, sáng tạo má»›i, lấy lại trang đầu tiên của Thánh Kinh, vốn cÅ©ng đã trình bà y cuá»™c sáng tạo trong bảy ngà y.
Ngà y đầu và hai ngà y của cuá»™c “tái tạo†nà y, chúng ta đã Ä‘á»c hôm mùng 2 và mùng 3 tháng Giêng (cÅ©ng nhÆ° trong Chúa nháºt 2 thÆ°á»ng niên A). Hôm nay là câu chuyện vị Tẩy Giả giá»›i thiệu Chúa Giêsu cho riêng hai môn đồ và yêu cầu há» theo vị Thầy má»›i. Trong thái Ä‘á»™ khiêm tốn xóa mình trÆ°á»›c Äấng mình loan báo, Gioan chỉ Chiên Thiên Chúa cho môn đồ để há» rá»i bỠông, ngÆ°á»i đóng vai trò phụ. TÆ°á»›c hiệu đầu tiên được gán cho kẻ mà hôm nay vẫn còn là anh thợ má»™c là ng Nazareth có ý nghÄ©a gì? Gioan Tẩy Giả đã hiểu nó nhÆ° thế nà o? Ta phải hiểu nó là m sao? Chỉ cần gợi lên tất cả bối cảnh Do thái thì rõ. TÆ°á»›c hiệu nà y quả là “bÆ°á»›c chuyểnâ€, “cây cầu†từ Cá»±u Æ°á»›c sang Tân Æ°á»›c, được thốt lên bởi vị ngôn sứ cuối cùng mà cÅ©ng là chứng nhân đầu tiên của Chúa Giêsu Kitô.
Chúng ta biết từ thủa xa xÆ°a, và o dịp lá»… Vượt qua, má»—i má»™t gia đình Do thái Ä‘á»u sát tế má»™t con chiên và lấy máu nó bôi lên cá»a nhà mình, là m biểu tượng nhắc nhá»› cuá»™c “giải phóng†Israel thá»i Môsê. Từ “chiên†trong tiếng Aram, ngôn ngữ của Chúa Giêsu dùng, ngoà i ra cÅ©ng có nghÄ©a là “tôi tá»›â€: má»i con dân Do thái Ä‘á»u in trong tâm trà sấm ngôn thá»i danh của Isaia (53,7) trình bà y “Tôi trung của Thiên Chúa†nhÆ° “má»™t Chiên con dẫn đến lò sát sinh mà không mở miệngâ€. Thà nh thá» Chúa Giêsu được giá»›i thiệu nhÆ° Äấng sẽ để mình bị sát tế trong thinh lặng, sẽ hiến mạng vì tình yêu, ngõ hầu cất lấy tá»™i lá»—i thế gian.
Trong các truyá»n thống Do thái thá»i Chúa Giêsu, ngÆ°á»i ta từng nói đến má»™t “chiên chúa†má»c sừng cừu Ä‘á»±c và ra tay “bảo vệ bầy chiênâ€. Ngoà i ra đó cÅ©ng là hình ảnh Gioan sá» dụng lại trong Khải Huyá»n, khi ông cho thấy từ Ä‘Ã n chiên, có má»™t con chiên đảm nháºn việc bảo vệ anh em mình và tấn công cÅ©ng nhÆ° phân tán thù địch (Kh 6,16; 7,17; 17,17). Tháºt khác xa biết bao bà i thánh ca “Nà y là con chiên rất dịu dà ng!†Chiên Thiên Chúa được chúng ta hát mừng trÆ°á»›c khi rÆ°á»›c lá»… không phải là má»™t con váºt dịu dà ng, dá»… thÆ°Æ¡ng và vô hại…, đúng hÆ¡n đó là má»™t chiến binh chiến thắng, nhÆ°ng phủ đầy máu đã đổ ra để cứu chúng ta khá»i tai há»a! Ngay từ ngà y thứ ba cuá»™c sống công khai, Chúa Giêsu được chỉ định nhÆ° thế đó!
“Hai môn đệ nghe ông nói, liá»n Ä‘i theo Chúa Giêsu, Chúa Giêsu quay lại thấy các ông Ä‘i theo mình, thì há»i: “Các anh tìm gì thế?â€. HỠđáp: “ThÆ°a Rápbi (nghÄ©a là thÆ°a Thầy), Thầy ở đâu?â€. Ta có thể tái dá»±ng quang cảnh nà y trong trà tưởng tượng: Chúa Giêsu Ä‘i trên má»™t lối mòn ven sông. Hai thanh niên khởi sá»± theo NgÆ°á»i, rụt rè, hồi há»™p… há» chÆ°a bao giá» thấy NgÆ°á»i. Äây là má»™t kẻ vô danh. Cái gì sắp xảy đến? Theo má»™t kẻ vô danh nhÆ° thế tháºt là liá»u lÄ©nh. Äấy có thể là má»™t cuá»™c mạo hiểm. NhÆ°ng má»i hà nh trình vÄ© đại, má»i cái gì mở ra má»™t con Ä‘Æ°á»ng má»›i Ä‘á»u bắt đầu nhÆ° thế. Chúa Giêsu đã nghe những hòn sá»i lạo xạo dÆ°á»›i chân há», đằng sau NgÆ°á»i. NgÆ°á»i quay lại. Äây là “cái nhìn đầu tiên†Chúa Giêsu đặt trên những kẻ cÅ©ng vô danh không kém. Và đây cÅ©ng là “lá»i nói đầu tiên’ của Chúa Giêsu trong tin Mừng Gioan. Câu há»i nà y của Chúa Giêsu được ngá» vá»›i má»i ngÆ°á»i, ngá» vá»›i chúng ta hôm nay: “Bạn tìm gì? Bạn tìm gì khi Ä‘i theo tôi? Äâu là ước vá»ng của bạn? Äâu là ý nghÄ©a của bạn gán cho cuá»™c sống bạn?â€.
Chúng ta nháºn thấy rằng sá»± can thiệp đầu tiên của Chúa Giêsu chẳng phải là má»™t “khẳng định†nhÆ°ng là má»™t “chất vấnâ€: để tiếp cáºn NgÆ°á»i, phải “cởi mở†không được “khép mình†trong má»™t hệ thống đóng kÃn nhÆ° các “tÆ° tế và Lêvi†đến tìm Gioan Tẩy Giả (Ga 1,19), những kẻ mau chóng kết thúc cuá»™c đối thoại, vì tháºt ra hỠ“chẳng tìm gìâ€. Tiếng đầu tiên nà y của Chúa Giêsu nói lên cho ta biết Ä‘iá»u kiện tiên quyết là để là m phát sinh hay Ä‘Ã o sâu đức tin, đó chÃnh là “kiếm tìmâ€. Äức tin trÆ°á»›c hết là má»™t tìm kiếm, má»™t câu há»i. “Lạy Chúa, Ngà i là ai?â€. Ai cho mình biết hết, ai tá»± phong tá»a trong các xác tÃn của mình, sẽ chẳng bao giá» tiến được. Có má»™t lối “hoà i nghi†vốn là chÃnh Ä‘iá»u kiện để tiến triển khoa há»c, đại triết gia Descartes từng nói thế. Có má»™t lối “chất vấn†vốn là chÃnh Ä‘iá»u kiện để tiến triển đức tin. Và Péguy đã diá»…n tả Ä‘iá»u đó thế nà y: “Có nhiá»u tâm hồn đóng kÃn, (vì cho mình) hoà n hảo. Trong há» chẳng có chá»— nà o cho ân sủng Ä‘i qua. Không có chá»— “thấm†nà o há» không thể thẩm thấu được…†Lạy Chúa, xin là m cho chúng con thà nh những tâm hồn rá»™ng mở, những tâm hồn tìm kiếm.
2. Chúng tôi đã gặp…
“NgÆ°á»i bảo há»: Äến mà xemâ€. Tìm... Theo... Ở lại... Ba thái Ä‘á»™ chủ yếu của tình yêu. Phải chăng tôi tìm kiếm Thiên Chúa? Phải chăng tôi theo dấu vết Thiên Chúa? Chúa Giêsu trả lá»i cho khát vá»ng của há»â€¦cho sá»± tìm kiếm của há». NhÆ°ng câu trả lá»i của NgÆ°á»i tôn trá»ng tá»± do của há» biết bao! “Thì đến mà xem!â€. Chúa Giêsu không Ä‘á»™t nháºp bằng vÅ© lá»±c, NgÆ°á»i chẳng phải là má»™t tay tuyên truyá»n, má»™t nhà chÃnh luáºn muốn cải đạo bằng má»i giá và bằng sức mạnh, nếu cần. Phần tôi, đâu là cách tôi Ä‘á» nghị cho kẻ khác đức tin của tôi?
Hai môn đệ đã đến xem chá»— NgÆ°á»i “ở†và “ở lại†vá»›i NgÆ°á»i. Có nhiá»u tiếng Gioan không ngừng lặp Ä‘i lặp lại. Chẳng phải do nghèo nà n ngữ vá»±ng mà là do chủ ý. Äây là má»™t ngôn ngữ thần há»c và thiêng liêng. Qua chÃnh những lặp lại nà y, ông mô tả tiến trình của ngÆ°á»i “môn đệâ€: “tìm kiếm†(1, 38)... “đến xem†(1, 39 và 46)… “thấy†(1, 39 và 41)… “tìm thấy†(1,41 và 45)… “theo†(1,37.38.40.43)… “ở lại†(1,38.39). Mô tả kỹ nhÆ° váºy vì tác giả Tin Mừng thứ IV nà y là má»™t trong hai ngÆ°á»i đã theo Chúa Giêsu. Ká»· niệm của ông tháºt chÃnh xác, nhÆ° ká»· niệm cuá»™c gặp gỡ ban đầu của đôi tình nhân. Ông ghi nhá»› cả thá»i Ä‘iểm. Việc đó xảy ra và o lúc “bốn giá»â€ chiá»u ("mÆ°á»i" giá» thá»i ấy). Hôm đó hỠđã nói gì? Cả hai hẳn đã kể lại Ä‘á»i mình, các khát vá»ng, các Æ°á»›c muốn, các “tìm kiếm†của mình. Phần NgÆ°á»i hẳn đã nói vá»›i há» các Æ°á»›c muốn, các dá»± định NgÆ°á»i ấp ủ.
Sau đó Anrê tìm em mình là Simon, kể lại sá»± tình và dẫn em đến gặp vị Thầy má»›i. Quả là nét đặc trÆ°ng khi tiếng gá»i của Thiên Chúa, “ơn thiên triệuâ€, được bà y tá» trong thá»±c tế qua những mối liên hệ nhân loà i. Äể nghe được tiếng gá»i Thiên Chúa, cÅ©ng phải chú ý đến những tiếng gá»i của con ngÆ°á»i nữa. ChÃnh Gioan Tẩy Giả trÆ°á»›c hết đã gá»i Anrê và Gioan. ChÃnh Anrê và Gioan kêu gá»i Simon. Và Nathanael sẽ được chÃnh Philipphê má»i gá»i. Bạn đã có khi nà o nghÄ© rằng mình sẽ có lúc dẫn ai đó tá»›i gặp gỡ Chúa Giêsu không? Bạn có tâm sá»± san sẻ cho ngÆ°á»i khác khám phá của bạn vá» Äức Kitô không?
“Chúa Giêsu nhìn ông Simon và nói: Anh là Simon, con ông Gioan, anh sẽ được gá»i là Kêpha (tức là Phêrô)†: Là m môn đệ, đó là “đổi Ä‘á»iâ€â€¦ là đi và o trong má»™t cuá»™c mạo hiểm má»›i, trở thà nh má»™t “hữu thể†má»›i. Äó là ý nghÄ©a việc đổi tên cho Simon. Các môn đệ tiên khởi đã nhá»› lại rằng sá»± đổi Ä‘á»i của há» tháºt tuyệt diệu! Cuá»™c sống há» bắt đầu có má»™t định hÆ°á»›ng hoà n toà n khác: má»™t cuá»™c “mạo hiểm†thá»±c sá»±. Theo não trạng Do thái, việc đổi tên nà y cÅ©ng nói lên việc Thiên Chúa bắt lấy Simon Phêrô. Những con ngÆ°á»i nà y đã “tìm kiếm†Chúa Giêsu… Vâng! NhÆ°ng tháºt ra chÃnh Chúa Giêsu đã tìm kiếm há»â€¦ ChÃnh NgÆ°á»i đã có sáng kiến, qua ân sủng nhiệm mầu của NgÆ°á»i: “Con chẳng đã tìm Ta nếu con đã không gặp thấy Ta". (Pascal).
Bạn ÄÆ°á»ng
|