Chúa nháºt V Phục sinh, năm B: Các bà i suy niệm & chú giải Lá»i Chúa
25.04.2018
Tin Mừng Ga 15,1-8: Khi ấy, Äức Giê-su nói vá»›i các môn đệ rằng: “Thầy là cây nho tháºt, và Cha Thầy là ngÆ°á»i trồng nho. Cà nh nà o gắn liá»n vá»›i Thầy mà không sinh hoa trái, thì NgÆ°á»i chặt Ä‘i; còn cà nh nà o sinh hoa trái, thì NgÆ°á»i cắt tỉa cho nó sinh nhiá»u hoa trái hÆ¡n. Anh em được thanh sạch rồi nhá» lá»i Thầy đã nói vá»›i anh em. Hãy ở lại trong Thầy nhÆ° Thầy ở lại trong anh em. CÅ©ng nhÆ° cà nh nho không thể tá»± mình sinh hoa trái, nếu không gắn liá»n vá»›i cây nho, anh em cÅ©ng thế, nếu không ở lại trong Thầy. Thầy là cây nho, anh em là cà nh. Ai ở lại trong Thầy và Thầy ở lại trong ngÆ°á»i ấy, thì ngÆ°á»i ấy sinh nhiá»u hoa trái, vì không có Thầy, anh em chẳng là m gì được. Ai không ở lại trong Thầy, thì bị quăng ra ngoà i nhÆ° cà nh nho và sẽ khô héo...
CHÚA NHẬT V PHỤC SINH – NĂM B
Các bà i suy niệm & chú giải Lá»i Chúa
Lá»i Chúa: Cv 9,26-31; 1Ga 3,18-24; Ga 15,1-8 ----†----
1. Cắt tỉa. PAGEREF CN5PS-B_06 h 4
2. Cây nho. PAGEREF CN5PS-B_07 h 6
3. Ở trong Chúa PAGEREF CN5PS-B_08 h 8
4. Cây nho PAGEREF CN5PS-B_09 h 10
5. Sinh nhiá»u hoa trái – ÄTGM. Giuse Ngô Quang Kiệt PAGEREF CN5PS-B_10 h 12
6. Cây nho – Lm. Giuse Trần Việt Hùng. PAGEREF CN5PS-B_11 h 15
7. NgÆ°á»i Kitô hữu sinh hoa trái trong Chúa Kitô. PAGEREF CN5PS-B_12 h 20
8. Suy niệm của Lm. Hồ Bặc Xái PAGEREF CN5PS-B_13 h 25
9. Thầy là cây nho, anh em là cà nh - ViKiNi PAGEREF CN5PS-B_14 h 35
10. Chúa Nháºt 5 Phục Sinh. PAGEREF CN5PS-B_15 h 38
11. Liên kết vá»›i NgÆ°á»i PAGEREF CN5PS-B_16 h 41
12. Ở lại trong Thầy. PAGEREF CN5PS-B_17 h 43
13. Sống liên đới PAGEREF CN5PS-B_18 h 46
14. Ai đổi Ä‘á»i ai – Lm. Giuse Phạm Thanh Liêm.. PAGEREF CN5PS-B_19 h 49
15. Bình an trong Giáo hội PAGEREF CN5PS-B_20 h 53
16. Chúa Nháºt 5 Phục Sinh. PAGEREF CN5PS-B_21 h 57
17. Xin hiệp nhất chúng con nên một PAGEREF CN5PS-B_22 h 61
18. Liên kết vá»›i NgÆ°á»i – Thiên Phúc PAGEREF CN5PS-B_23 h 64
19. Sống thân máºt vá»›i Chúa – Cố Lm. Hồng Phúc PAGEREF CN5PS-B_24 h 66
20. Thầy là cây nho tháºt PAGEREF CN5PS-B_25 h 69
21. Nối kết để hoà n thiện. PAGEREF CN5PS-B_26 h 72
22. Tình yêu cần sự quan tâm.. PAGEREF CN5PS-B_27 h 75
23. Chúa Nháºt 5 Phục Sinh. PAGEREF CN5PS-B_28 h 78
24. Sá»± sống trong Chúa Kitô – Lm. Giuse Tạ Duy Tuyá»n. PAGEREF CN5PS-B_29 h 80
25. Chúa Nháºt 5 Phục Sinh. PAGEREF CN5PS-B_30 h 83
26. Sinh nhiá»u hoa trái PAGEREF CN5PS-B_31 h 86
27. Chúa Nháºt 5 Phục Sinh. PAGEREF CN5PS-B_32 h 89
28. Cây Nho hiệp nhất – AM Trần Bình An. PAGEREF CN5PS-B_33 h 92
29. Cây Nho Tháºt – AM Trần Bình An. PAGEREF CN5PS-B_34 h 96
30. Äịnh danh Kitô hữu. PAGEREF CN5PS-B_35 h 100
31. Kết hợp và sinh trái – Lm Giuse Nguyễn Hữu An. PAGEREF CN5PS-B_36 h 102
32. Không sống trước mặt Chúa, mà sống trong Chúa PAGEREF CN5PS-B_37 h 106
33. Ở lại trong Thầy PAGEREF CN5PS-B_38 h 108
34. Äể sinh trái phải kết hợp vá»›i cây Giêsu. PAGEREF CN5PS-B_39 h 111
35. Xây dựng Giáo Hội – Jean-Yves Garneau PAGEREF CN5PS-B_40 h 115
36. NhÆ° cà nh liá»n cây PAGEREF CN5PS-B_41 h 118
37. Nối kết với Chúa Kitô. PAGEREF CN5PS-B_42 h 122
38. Hiệp thông vá»›i Äức Kitô. PAGEREF CN5PS-B_43 h 125
39. Thoái hoá là m mất phẩm chất – Lm Tạ Duy Tuyá»n. PAGEREF CN5PS-B_44 h 127
40. Tinh thần khô – Lm VÅ© Äình TÆ°á»ng. PAGEREF CN5PS-B_45 h 130
41. Gợi nhá»› – Lm VÅ© Äình TÆ°á»ng. PAGEREF CN5PS-B_46 h 132
42. Cắt và xén – Lm VÅ© Äình TÆ°á»ng. PAGEREF CN5PS-B_47 h 135
43. Cây nho và nhánh PAGEREF CN5PS-B_48 h 138
44. Anh em hãy lưu lại trong tôi PAGEREF CN5PS-B_49 h 141
45. Mối thân tình PAGEREF CN5PS-B_50 h 144
46. Cây nho PAGEREF CN5PS-B_51 h 146
47. Cây nho. PAGEREF CN5PS-B_52 h 148
48. Kitô hữu công chức PAGEREF CN5PS-B_53 h 152
49. Sống liên đới PAGEREF CN5PS-B_54 h 154
50. Yêu thương PAGEREF CN5PS-B_55 h 157
51. Giá» ra Ä‘i PAGEREF CN5PS-B_56 h 160
52. Cây và cà nh PAGEREF CN5PS-B_57 h 162
53. Nhu cầu PAGEREF CN5PS-B_58 h 164
54. Cây và cà nh PAGEREF CN5PS-B_59 h 167
55. Cây nho tháºt – JKN PAGEREF CN5PS-B_60 h 169
56. Như cà nh hợp nhất với cây. PAGEREF CN5PS-B_61 h 175
57. Suy niệm của Lm. Nguyễn Văn Phan PAGEREF CN5PS-B_62 h 178
58. Hiệp thông với Chúa và với tha nhân. PAGEREF CN5PS-B_63 h 180
59. Cà nh nho sinh hoa trái PAGEREF CN5PS-B_64 h 183
60. Cây nho PAGEREF CN5PS-B_65 h 186
61. Thầy là cây nho tháºt - Lm Jude Sicilano PAGEREF CN5PS-B_66 h 188
62. Thầy là cây nho các con là cà nh. PAGEREF CN5PS-B_67 h 194
63. Cây nho tháºt – Lm. FX. VÅ© Phan Long. PAGEREF CN5PS-B_68 h 196
64. Chú giải của Noel Quesson PAGEREF CN5PS-B_69 h 204
65. Chú giải của William Barclay PAGEREF CN5PS-B_70 h 210
66. Thân nho và cà nh nho – Lm Giacôbê Tạ Chúc PAGEREF CN5PS-B_71 h 215
67. Tại sao cà nh phải liá»n thân?. PAGEREF CN5PS-B_72 h 217
68. Một kết quả đã biến đổi thế giới PAGEREF CN5PS-B_73 h 227
69. Thầy là cây nho Ä‘Ãch thá»±c – ThapGia. PAGEREF CN5PS-B_74 h 231
70. Ở lại trong Thầy. PAGEREF CN5PS-B_75 h 234
1. Cắt tỉa
Chúng ta phải là m những gì để cà nh nho là cuá»™c Ä‘á»i chúng ta được sinh nhiá»u hoa trái?
Tôi xin thÆ°a, việc thứ nhất chúng ta cần phải là m là cắt tỉa. Äúng thế, Chúa Giêsu đã nói vá»›i chúng ta: Cà nh nà o sinh hoa trái thì Ngà i sẽ cắt tỉa để nó Ä‘em lại nhiá»u hoà trái hÆ¡n. Hà nh Ä‘á»™ng cắt tỉa được thá»±c hiện nÆ¡i bản thân chúng ta bởi những hy sinh và quên mình. Äây cÅ©ng là điá»u kiện mà chúng ta vốn thÆ°á»ng thấy cho bất cứ má»™t thà nh công nà o. Chẳng hạn chúng ta sẽ không thể nà o có nồi cÆ¡m vừa dẻo lại vừa thÆ¡m, nếu nhÆ° những há»™t gạo không bị nấu chÃn. Chúng ta sẽ không thể nà o có được những chiếc bánh vừa giòn lại vừa ngon, nếu nhÆ° những bông lúa mì không bị nghiá»n nát. Äồng thá»i chúng ta cÅ©ng không thể nà o có được những bá»™t lúa mì, nếu nhÆ° những hạt giống gieo trên ruá»™ng đồng, không bị mục nát và rữa thối trong lòng đất. CÅ©ng thế sẽ không thể nà o có được chén rượu nho nếu những trái nho không bị ép nát. HÆ¡n nữa, chúng ta sẽ không thể nà o có được những trái nho, nếu nhÆ° trÆ°á»›c hết những cà nh lá không bị cắt tỉa. Hy sinh và gian khổ sẽ không bao giá» thiếu vắng trong cuá»™c sống. Tuy nhiên Ä‘iá»u quan trá»ng đó là chúng ta phải biết đón nháºn những hy sinh gian khổ ấy, phải biết vác lấy tháºp giá mà bÆ°á»›c theo Chúa. Hay nói má»™t cách khác: Hãy chấp nháºn tất cả vì lòng yêu mến Chúa, để cuá»™c Ä‘á»i chúng ta sẽ Ä‘em lại nhiá»u hoa trái. Bởi vì lòng yá»u mến chÃnh là chiếc Ä‘Å©a thần, biến những hy sinh nhá» bé của chúng ta trở thà nh những sợi chỉ và ng, dệt nên tấm vải cuá»™c Ä‘á»i và là cho cuá»™c Ä‘á»i chúng ta có được má»™t giá trị to lá»›n trÆ°á»›c mặt Chúa.
Việc là m thứ hai đó là phải sống gắn bó máºt thiết vá»›i Chúa. Thá»±c váºy, chÃnh Chúa Giêsu đã xác quyết: Không có Thầy các con không thể là m gì được. Äã hẳn, không có Ngà i, chúng ta vẫn có thể là m được nhiá»u chuyện. Thế nhÆ°ng, đó chỉ là những công việc há»i hợt, nông cạn thiếu ná»n móng, nhÆ° căn nhà xây trên cát, chẳng bao lâu sẽ bị sụp đổ trÆ°á»›c cảnh tượng mÆ°a tuôn và gió cuốn. Vá»›i Ngà i, thì đức tin dù chỉ bằng hạt cải, cÅ©ng có thể chuyển núi dá»i non. Vá»›i Ngà i thì mạng nhện cÅ©ng trở nên tÆ°á»ng thà nh, còn không có Ngà i thì tÆ°á»ng thà nh cÅ©ng trở nên mạng nhện mà thôi. ChÃnh vì thế, Chúa Giêsu luôn luôn khuyên nhủ chúng ta: Các con hãy ở trong Thầy. Bởi vì chỉ cà nh nà o kết hiệp cùng cây má»›i trổ sinh hoa trái. Trái lại, cà nh nà o lìa cây thì láºp tức sẽ bị khô héo. Bởi đó, hãy ở lại trong tình yêu Chúa. Hãy kết hợp máºt thiết vá»›i Ngà i. [Mục Lục]
2. Cây nho
Äối vá»›i ngÆ°á»i Do Thái thì cây nho là má»™t hình ảnh tháºt quen thuá»™c và gần gÅ©i, giống nhÆ° hình ảnh cà nh tre khóm trúc đối vá»›i ngÆ°á»i Việt Nam. Thế nhÆ°ng Chúa Giêsu muốn nói gì qua hình ảnh cây nho?
Tôi xin thÆ°a: Qua hình ảnh cây nho, Ngà i cho chúng ta biết rằng Ngà i chÃnh là hiện thân của Thiên Chúa. Ngà i đến không phải chỉ để trông nom chăm sóc vÆ°á»n nho, mà hÆ¡n thế nữa, còn để trở thà nh chÃnh cây nho, hầu có thể trá»±c tiếp thông ban sá»± sống của mình cho chúng ta; nhÆ° thân cây nuôi ngà nh cây bằng nhá»±a sống của nó. Từ hình ảnh trên, chúng ta thấy được hai ý nghÄ©a nổi báºt.
à nghÄ©a thứ nhất: Thiên Chúa là ngÆ°á»i trồng nho, còn chúng ta là những cây nho. Thế nhÆ°ng kể từ nay giữa chúng ta và Thiên Chúa, còn có má»™t trung gian đó là Äức Kitô. Và nhÆ° chúng ta đã biết: Con Thiên Chúa đã xuống thế là m ngÆ°á»i, có nghÄ©a là Ngà i cÅ©ng đã trở thà nh má»™t cây nho, má»™t cây nho hảo hạng, má»™t cây nho giống tốt để tạo nên má»™t vÆ°á»n nho má»›i. Nói cách khác, Äức Kitô là má»™t con ngÆ°á»i má»›i, là má»™t Adong má»›i hầu tạo nên cho Thiên Chúa má»™t nhân loại má»›i, theo đúng hình ảnh của Ngà i.
à nghÄ©a thứ hai đó là má»™t sá»± trao đổi kỳ lạ, được thá»±c hiện qua mầu nhiệm nháºp thể. Äúng thế, vá»›i mầu nhiệm nháºp thể, Thiên Chúa đã bÆ°á»›c xuống pháºn con ngÆ°á»i, để con ngÆ°á»i được bÆ°á»›c lên ngôi Thiên Chúa. Ngà i đã trở thà nh cây nho, để chia sẻ cho chúng ta, những cà nh nho của Ngà i, chÃnh nhá»±a sống thần linh. Kể từ nay, mối liên hệ giữa chúng ta vá»›i Thiên Chúa, không phải chỉ là mối liên hệ cứng nhắc giữa Äấng hoá công và loà i ngÆ°á»i thụ tạo, nhÆ°ng là má»™t liên hệ thân thÆ°Æ¡ng, gần gÅ©i và gắn bó máºt thiết nhÆ° cà nh liá»n cây hiệp thông cùng má»™t nhá»±a sống, đến ná»—i chúng ta có thể nói: Thiên Chúa ở trong chúng ta và chúng ta ở trong Thiên Chúa. Hay: Tôi sống, nhÆ°ng không phải là tôi sống, mà là chÃnh Äức Kitô sống trong tôi.
Má»™t khi đã hiệp thông trong cùng má»™t nhá»±a sống, thì chúng ta cÅ©ng phải chia sẻ những khổ Ä‘au vá»›i Ngà i. Thá»±c váºy, nếu thân cây bị chặt thì những cà nh lá cÅ©ng phải chết theo. Và má»™t khi chồi má»›i má»c lên thì những cà nh lá má»›i cÅ©ng ló dạng. Là Kitô hữu, Ä‘á»i sống của chúng ta từ nay không thể tách rá»i Äức Kitô. Do đó, những khổ Ä‘au của Ngà i cÅ©ng phải là những khổ Ä‘au của chúng ta và sá»± chết của Ngà i cÅ©ng phải là sá»± chết của chúng ta, để rồi sá»± phục sinh của Ngà i cÅ©ng phải là sá»± phục sinh của chúng ta. NhÆ° lá»i thánh Phaolô xác quyết: Nếu ta cùng chết vá»›i Ngà i, ta sẽ cùng Ngà i phục sinh. Nếu ta chịu khổ vá»›i Ngà i, ta sẽ cùng Ngà i thống trị.
Äó cÅ©ng chÃnh là ý nghÄ©a của việc cắt tỉa mà Chúa Giêsu đã nói đến, để cho cà nh cây sinh nhiá»u trái hÆ¡n. Cà nh nho cà ng được cắt tỉa thì lại cà ng mang nhiá»u trái. CÅ©ng váºy, Ä‘á»i sống ngÆ°á»i Kitô hữu cà ng kết hiệp vá»›i Äức Kitô, cà ng chịu nhiá»u gian nan thá» thách, thì lại cà ng nhiá»u Æ¡n phúc trÆ°á»›c mặt Thiên Chúa hÆ¡n. [Mục Lục]
3. Ở trong Chúa.
Äoạn Tin Mừng vừa nghe cho chúng ta thấy vá» mối quan hệ giữa Chúa Giêsu và những kẻ theo Ngà i. Äây là má»™t mối quan hệ máºt thiết đến Ä‘á»™ cả hai trở nên nhÆ° má»™t, vì mang cùng má»™t sức sống. Mối quan hệ nà y đã được Chúa Giêsu diá»…n tả bằng hình ảnh cây nho và ngà nh nho nhÆ° lá»i Ngà i đã phán: Thầy là cây nho các con là ngà nh nho. Từ hình ảnh nà y chúng ta rút ra được mấy Ä‘iểm suy nghÄ©.
Äiểm thứ nhất đó là Chúa Giêsu và các Kitô hữu tạo thà nh má»™t cá»™ng đồng sá»± sống: Các con hãy ở trong Thầy và Thầy ở trong các con. NgÆ°á»i Kitô hữu chúng ta được ở trong Chúa Giêsu nhá» bà tÃch Rá»a Tá»™i, qua đó chúng ta được thanh tẩy trong cái chết, chết cho tá»™i lá»—i và trong sá»± sống lại vá»›i cuá»™c sống má»›i của Ngà i. NgÆ°á»i Kitô hữu chúng ta được ở trong Chúa Giêsu, còn có nghÄ©a là được nắm giữ má»™t vai trò sống Ä‘á»™ng trong chÆ°Æ¡ng trình cứu Ä‘á»™ của Chúa. NhÆ° thế mối quan hệ nà y được đặt ná»n tảng trên sá»± trung tÃn và thÆ°Æ¡ng yêu.
Äiểm thứ hai được Chúa Giêsu nhấn mạnh, đó là ngà nh nho phải sinh trái. Má»™t ngà nh nho không sinh trái, mặc dù vẫn còn dÃnh và o thân cây nho, thì cÅ©ng chỉ là má»™t ngà nh nho đã chết, và má»™t ngà y kia sẽ bị cắt tỉa mà quẳng và o lá»a.
Hình ảnh nà y có thể đã là m cho chúng ta ngạc nhiên, bởi vì đâu cần phải đợi đến khi bị liệt và o hạng khô khan nguá»™i lạnh hay phạm những tá»™i tầy đình má»›i bị cắt ra khá»i cá»™ng Ä‘oà n của Chúa. Không sinh trái, đã có nghÄ©a là không còn ở trong Chúa, không còn liá»n thân vá»›i Chúa. NhÆ° váºy sức sống từ Chúa trao ban chỉ có thể là sức sống, chỉ có thể là động lá»±c là m sinh hoa kết trái. Và do đó, chỉ có hai trạng thái: sinh trái hay không sinh trái mà thôi, chứ chẳng có trạng thái thứ ba, được hiểu theo nghÄ©a là cầm hÆ¡i, cầm chừng.
NgÆ°á»i Kitô hữu trở thà nh môn đệ Chúa bằng chÃnh việc sinh nhiá»u trái chứ không phải bằng lá»i nói hay những nghi thức nà o khác. NhÆ°ng thế nà o là sinh trái? Chúng ta có thể tìm thấy câu trả lá»i trong bà i Ä‘á»c thứ hai, trÃch thÆ° của thánh Gioan tông đồ: Ai giữ các giá»›i răn của Chúa thì ở trong Ngà i và Ngà i ở trong há». Và đây là giá»›i răn của Chúa: Chúng ta phải tin và o thánh danh Con của Ngà i là Äức Kitô, và phải thÆ°Æ¡ng yêu nhau. Vẫn theo thánh Gioan thì chúng ta đừng yêu nhau bằng lá»i nói và miệng lưỡng, nhÆ°ng bằng việc là m và chân tháºt.
NhÆ° thế chúng ta có thể hiểu được rằng sinh trái có nghÄ©a là yêu thÆ°Æ¡ng, và yêu thÆ°Æ¡ng má»™t cách hữu hiệu, bằng việc là m có sức biến đổi môi trÆ°á»ng chung quanh, Ä‘em lại hạnh phúc cho ngÆ°á»i khác.
Trái nho chÃnh là những hà nh Ä‘á»™ng bác ái yêu thÆ°Æ¡ng, thế nhÆ°ng chúng ta đã thá»±c sá»± là những ngà nh nho sinh nhiá»u trái hay chÆ°a? [Mục Lục]
4. Cây nho.
Bất cứ ai sống trên Ä‘á»i cÅ©ng Ä‘á»u có quan hệ không nhiá»u thì Ãt vá»›i những ngÆ°á»i chung quanh, nhất là những ngÆ°á»i có cùng má»™t máu mủ vá»›i mình. Mối quan hệ đó cà ng khắng khÃt bao nhiêu là tùy thuá»™c và o sá»± hiệp thông có máºt thiết hay không.
Cuá»™c sống đấy ắp yêu thÆ°Æ¡ng chỉ có thể tồn tại khi con ngÆ°á»i đặt tình thÆ°Æ¡ng yêu cà o tất cả các mối quan hệ, giao tiếp và thông hiệp vá»›i nhau trong tình ngÆ°á»i vá»›i ngÆ°á»i, hÆ¡n nữa trong tình anh em ruá»™t thịt.
Ngoà i những mối giây liên hệ giao tiếp bình thÆ°á»ng nhÆ° những ngÆ°á»i khác, ngÆ°á»i Kitô hữu còn có dây liên hệ vá»›i Thiên Chúa là Cha mình và vá»›i Há»™i Thánh cùng các chi thể của Ngà i. Mối dây liên hệ nà y có được sẽ là m phong phú thêm những giá trị vốn có trong cuá»™c Ä‘á»i.
Hình ảnh cây nho và hoa trái ngon ngá»t của nó, mà chúng ta vừa nghe qua Ä‘oạn Tin mừng hôm nay đã từng được xem là biểu tượng của mối dây liên kết và hiệp thông, đồng thá»i cÅ©ng được xem là kết quả của những con ngÆ°á»i tin và o Äức Kitô Phục sinh. Thá»±c váºy, cây nho và vÆ°á»n nho trÆ°á»›c tiên đã được áp dụng cho dân Do Thái để chỉ lòng yêu thÆ°Æ¡ng và việc Thiên Chúa kén chá»n dân tá»™c nà y trong chÆ°Æ¡ng trình cứu Ä‘á»™ của Ngà i. Thiên Chúa đã vun trồng và chở che vÆ°á»n nho ấy.
Hình ảnh vÆ°á»n nho và cây nho sau nà y được thánh Gioan mở rá»™ng đến tất cả những kẻ tin theo Chúa. HÆ¡n thế nữa, còn cho thấy chÃnh Äức Kitô là cây nho tháºt và má»—i ngÆ°á»i trong chúng ta là má»™t cà nh nho của cây nho ấy.
Vá»›i mầu nhiệm nháºp thể của Äức Kitô, Con Thiên Chúa là m ngÆ°á»i đã trở nên cây nho tháºt, má»™t cây nho tốt, để tạo nên má»™t vÆ°á»n nho má»›i, má»™t dân tá»™c má»›i, má»™t sức sống má»›i cho con ngÆ°á»i đã từng mang mầm mống của tá»™i lá»—i và diệt vong.
Do đó, niá»m vui mừng và hy vá»ng lá»›n lao nhất của con ngÆ°á»i chÃnh là được thông hiệp vá»›i Thiên Chúa, nhá» Äức Kitô, Ngà i đã trở thà nh cây nho và chúng ta là những cà nh lá của cây nho ấy. Äiá»u đó có nghÄ©a chúng ta là những chi thể của Ngà i và được mang lấy chÃnh sá»± sống thần linh của Ngà i. Vá»›i mầu nhiệm nháºp thể, chúng ta còn thấy: Thiên Chúa là m ngÆ°á»i là để cho con ngÆ°á»i được trở nên Thiên Chúa và có sá»± sống viên mãn nhá» Äức Kitô. Muốn có được sá»± sống má»›i ấy, chúng ta phải thá»±c thi tình yêu thÆ°Æ¡ng và phục vụ nhÆ° Äức Kitô bằng những hà nh Ä‘á»™ng và việc là m cụ thể.
Ngoà i ra, để có má»™t cuá»™c sống má»›i tháºt phong phú và sinh hoa kết trái dồi dà o thì ngay từ giá» chúng ta cần phải hy sinh quên mình, giống nhÆ° cà nh nho nà o được cắt tỉa, thì đó chÃnh là cà nh nho có nhiá»u hoa trái hÆ¡n cả.
Cuá»™c sống của ngÆ°á»i Kitô hữu cà ng kết hiệp vá»›i Äức Kitô, cà ng hiệp thông vá»›i các chi thể khác của Ngà i, trong đó có những ngÆ°á»i anh em bất hạnh và khổ Ä‘au, đòi há»i nhiá»u hy sinh, thì cuá»™c sống của ngÆ°á»i Kitô hữu ấy cà ng phong phú và nhiá»u hy vá»ng hÆ¡n cả. Bởi vì, nếu ta chết vá»›i Äức Kitô, thì chúng ta sẽ cùng sống vá»›i Ngà i. Nếu ta kiên tâm chịu Ä‘á»±ng, thì chúng ta sẽ cùng NgÆ°á»i hiển trị. [Mục Lục]
5. Sinh nhiá»u hoa trái – ÄTGM. Giuse Ngô Quang Kiệt.
Ai trồng cây cÅ©ng mong được ăn quả. Muốn có quả, cÅ©ng phải lắm công phu. Không phải cứ xanh tốt lá»›n mạnh là có quả. Có những ruá»™ng lúa xanh tốt, nhÆ°ng chỉ tốt lá, nên chỉ cho những bông lúa lép. Có những cây xum xuê cà nh lá, nhÆ°ng đến mùa chẳng thấy quả nà o. Xanh tốt nhÆ° thế không phải là thà nh công, nhÆ°ng là thất bại. Cà nh lá chỉ là phụ, hoa quả má»›i là chÃnh. Äược Ä‘iá»u phụ mất Ä‘iá»u chÃnh, đó là thất bại. Äức Giêsu quan sát cây nho và thấy rằng má»™t cây nho muốn có nhiá»u hoa quả cần phải có hai Ä‘iá»u kiện sau đây:
Äiá»u kiện thứ nhất: Cà nh phải liên kết vá»›i cây. Cà nh không liên kết vá»›i cây, không thể sinh hoa kết quả. Cà nh không liên kết vá»›i cây khi dòng nhá»±a nuôi dưỡng thân cây bị tắc nghẽn không luân lÆ°u sang cà nh. Có những con sâu con bỠđục khoét là m cho cà nh cây bị thÆ°Æ¡ng tổn, không còn tiếp nháºn được nguồn nhá»±a sống của thân cây truyá»n sang. Chỉ khi cà nh kết hiệp chặt chẽ vá»›i cây, dòng nhá»±a từ cây má»›i truyá»n sang cà nh, cho cà nh trổ sinh hoa trái.
Äiá»u kiện thứ hai: Cà nh lá phải được cắt tỉa. Ai đã trồng nho thì biết: Nếu cứ để cà nh lá phát triển tá»± do, cây sẽ xanh tÆ°Æ¡i coi rất đẹp mắt nhÆ°ng không có hoa trái. Muốn cây có quả, phải tỉa bá»›t cà nh lá. Việc cắt tỉa là m cho dòng nhá»±a không bị phân tán, nhÆ°ng táºp trung và o những cà nh chÃnh, dồn và o cho hoa sung sức, cho quả đầy đặn.
Äức Giêsu muốn dùng hình ảnh cây nho để nói vá» Ä‘á»i sống đạo của ta. Äá»i sống của ta được sánh và nhÆ° Ä‘á»i sống của cây nho.
CÅ©ng nhÆ° ngÆ°á»i trồng nho muốn cho vÆ°á»n nho của mình không bị tà n lụi, nhÆ°ng phát triển, sinh hoa kết quả, Äức Chúa Cha đã tạo dá»±ng nên con ngÆ°á»i không phải để con ngÆ°á»i tà n lụi Ä‘i, nhÆ°ng để con ngÆ°á»i phát triển, sinh hoa kết quả và tồn tại.
Äể được phát triển, con ngÆ°á»i cÅ©ng cần những Ä‘iá»u kiện.
Äiá»u kiện thứ nhất: Phải kết hiệp máºt thiết vá»›i Äức Giêsu. NhÆ° cà nh nho phải liên kết vá»›i thân nho má»›i sinh hoa kết quả, ta phải liên kết máºt thiết vá»›i Äức Giêsu. NgÆ°á»i là nguồn cá»™i sá»± sống của ta. Tách lìa NgÆ°á»i, ta không thể sống, cà ng không thể phát triển được. NgÆ°á»i là dòng sông ân sủng. Khi ta kết hiệp vá»›i NgÆ°á»i, ân sủng tuôn đổ và o linh hồn, là m cho ta được sống và sống sung mãn. Ân sủng thấm nháºp ná»™i tâm, uốn nắn tình cảm, củng cố ý chÃ, sinh ra những hoa trái thiêng liêng trong tÆ° tưởng, lá»i nói, việc là m. Sá»± kết hiệp máºt thiết vá»›i Chúa là m cho ta sống sá»± sống của NgÆ°á»i, nói lá»i nói của NgÆ°á»i, hà nh Ä‘á»™ng theo gÆ°Æ¡ng của NgÆ°á»i, phán Ä‘oán theo chuẩn má»±c của NgÆ°á»i, nhìn con ngÆ°á»i và sá»± việc bằng cặp mắt của NgÆ°á»i, yêu thÆ°Æ¡ng bằng trái tim của NgÆ°á»i. Khi sá»± kết hiệp đã đến mức hoà n hảo, chÃnh NgÆ°á»i hà nh Ä‘á»™ng qua ta và vì thế, những hoa trái sẽ vô cùng phong phú.
Äiá»u kiện thứ hai: Phải chịu cắt tỉa. Cà nh nho muốn sai trái phải chịu tỉa bá»›t những cà nh lá rÆ°á»m ra. CÅ©ng thế, linh hồn phải để Chúa cắt tỉa nhÆ°ng gì dÆ° thừa cản trở Æ¡n thánh sinh hoa kết quả. Phải cắt tỉa những ý muốn riêng tÆ° để chuyên tâm tìm thánh ý Thiên Chúa. Phải cắt tỉa những hình thức bá» ngoà i để chìm và o ná»™i tâm sâu lắng. Phải cắt tỉa những phô trÆ°Æ¡ng quyá»n lá»±c để mặc lấy tâm tình Ä‘Æ¡n sÆ¡ khiêm nhuá»ng. Chúa cắt tỉa ta bằng những thất bại ta gặp phải. Chúa huấn luyện ta bằng những lá»i phê bình chỉ trÃch của những ngÆ°á»i chung quanh. Chúa mãi dÅ©a ta bằng những nghi kỵ hiểu lầm của ngÆ°á»i khác. Chúa Ä‘Ã o tạo ta trong những phản bá»™i của ngÆ°á»i thân tÃn. Việc cắt tỉa là m cho ta Ä‘au Ä‘á»›n, nhÆ°ng Ä‘em lại những lợi Ãch vô cùng phong phú.
ChÃnh Äức Giêsu đã là m gÆ°Æ¡ng cho ta khi NgÆ°á»i sống kết hiệp máºt thiết vá»›i Äức Chúa Cha. Sá»± kết hiệp ấy được diá»…n tả qua việc NgÆ°á»i chuyên tâm cầu nguyện và luôn luôn là m theo ý Chúa Cha. NgÆ°á»i đã để cho Chúa Cha cắt tỉa khi NgÆ°á»i từ bỠý riêng, nháºn uống chén đắng, nháºn vác tháºp giá, nháºn lấy cái chết tủi nhục. ChÃnh vì thế, NgÆ°á»i đã sinh hoa trái dồi dà o nuôi sống tất cả chúng ta. ChÃnh vì thế, NgÆ°á»i đã trở nên gốc nho sung mãn sá»± sống để chuyển thông cho chúng ta.
Lạy Äức Giêsu là Cây Nho Tháºt, xin cho con biết kết hiệp máºt thiết vá»›i Chúa. Xin hãy cắt tỉa những gì vô Ãch trong con để con sinh nhiá»u hoa trái thiêng liêng nhÆ° Chúa mong Æ°á»›c. Amen.
KIỂM ÄIỂM ÄỜI Sá»NG
1- Còn những gì trong bạn ngăn cản bạn kết hiệp với Chúa?
2- Trong bạn còn những gì phải cắt tỉa?
3- Bạn có sẵn sà ng để Chúa cắt tỉa không
4- Những thất bại, những Ä‘au khổ bạn gặp phải có Ãch gì cho bạn không? [Mục Lục]
6. Cây nho – Lm. Giuse Trần Việt Hùng
Tôi thÆ°á»ng ghé thăm và đưa ruá»›c Mình Thánh Chúa cho bà cụ Agnes Miller. Bà Agnes đã trên 80 tuổi, có hai ngÆ°á»i con trai. Má»—i lần ghé thăm, bà đá»u rất vui và kể truyện vá» ngÆ°á»i con trai, hai đứa cháu và hai đứa chắt nhá». Má»™t lần ná», tôi ngồi tỉ tê há»i han kỹ hÆ¡n vá» gia cảnh của bà . Bà đã kể cho tôi nghe má»™t tâm sá»± bất hạnh thầm kÃn trong lòng kéo dà i từ lâu. Truyện là đứa con thứ hai, sau khi cÆ°á»›i vợ đã đổi dá»i Ä‘i nÆ¡i xa và đã 35 năm không há» liên lạc gì vá»›i bà . Hiện nay bà không biết hoà n cảnh gia đình ngÆ°á»i con thứ nà y thế nà o. Bà nói rằng bà vẫn luôn nhá»› cầu nguyện cho các con được má»i sá»± là nh bình an. Ba mÆ°Æ¡i lăm năm là má»™t khoảng thá»i gian rất dà i trong cô Ä‘Æ¡n và nhung nhá»›. Bà rất hy vá»ng được gặp mặt con lần cuối trÆ°á»›c khi lìa trần. Cà ng mong, cà ng ngóng, bà cà ng bặt tin con. Tháºt là đau lòng khi con cái tá»± tách lìa khá»i gia đình. Bà tá»± há»i không biết rõ lý do nà o đã Ä‘Æ°a dẫn đến tình trạng xa cách nà y.
Hôm nay chúng ta suy niệm má»™t Ä‘á» tà i rất cụ thể liên Ä‘á»›i giữa Chúa Giêsu và các tÃn hữu, Chúa là cây nho tháºt. Hình ảnh cây nho rất quen thuá»™c được trồng má»i nÆ¡i trên miá»n đất Palestine của ngÆ°á»i Do-thái. Chúa Giêsu đã phán cùng các môn đệ: Thầy là cây nho, các con là nhà nh. Chúng ta là nhà nh nho được liên kết vá»›i Chúa Kitô là cây nho. Má»™t ẩn dụ qúa đẹp và ý nghÄ©a. Chúa Giêsu không chỉ hóa thân là m ngÆ°á»i trong má»™t nhân vị riêng biệt, nhÆ°ng là cùng hòa nháºp sá»± sống vá»›i nhân loại. Chúa Giêsu là trung gian của các tạo váºt. Ngà i là trưởng tá». Ngà i là :An-pha và Ô-mê-ga, là Äầu và Cuối, là Khởi Nguyên và Táºn Cùng (Kh 22,13). Ngà i đã má»i gá»i và liên kết những kẻ tin và o Ngà i để giúp há» sinh nhiá»u hoa trái.
Chúa Giêsu phán: Không có Thầy, các con không thể là m được gì. Giống nhÆ° cà nh nho không liên kết vá»›i thân nho sẽ bị èo uá»™t và khô héo. Không có má»™t kinh sÆ°, sÆ° phụ hay má»™t vị đại nhân nà o dám lên tiếng má»™t cách xác tÃn nhÆ° Chúa Giêsu. Chúa có uy quyá»n trong tÆ° tưởng, lá»i nói và hà nh Ä‘á»™ng. Chúng ta không chỉ tuyên xÆ°ng niá»m tin và o Chúa, nhÆ°ng Ä‘iá»u quan trá»ng là sống và thá»±c hà nh lá»i Chúa dáºy: Ai giữ các giá»›i răn của NgÆ°á»i, thì ở trong NgÆ°á»i và NgÆ°á»i ở trong há». Và còn hÆ¡n nữa, Chúa Giêsu còn cho chúng ta được sáp nháºp và o gia đình thiêng liêng của Chúa. Khi Chúa Giêsu đã giÆ¡ tay chỉ các môn đệ và nói: "Äây là mẹ tôi, đây là anh em tôi. Vì phà m ai thi hà nh ý muốn của Cha tôi, Äấng ngá»± trên trá»i, ngÆ°á»i ấy là anh chị em tôi, là mẹ tôi (Mt 12, 49-50).
Äôi khi chúng ta hãnh diện và an lòng khi được mang danh Kitô hữu. NghÄ© rằng khi được lãnh nháºn các Bà TÃch nháºp đạo là chúng ta có chứng chỉ để và o NÆ°á»›c Trá»i. Thá»±c ra, đây má»›i chỉ là khởi đầu hà nh trình tiến vá» NÆ°á»›c Trá»i. Con Ä‘Æ°á»ng theo Chúa đòi há»i nhiá»u hy sinh và quyết tâm. Chúng ta đã nháºp đạo, tin đạo, sống đạo nhÆ°ng còn phải hà nh đạo nữa. Không phải cứ thÆ°a: Lạy Chúa, lạy Chúa là được và o NÆ°á»›c Trá»i đâu. Sống kết hợp vá»›i Chúa, tìm nguồn ân sủng qua việc nháºn lãnh các bà tÃch, cá» hà nh phụng vụ và các sinh hoạt cá»™ng đòan dân Chúa. Phải thá»±c hà nh giá»›i răn và áp dụng lá»i Chúa truyá»n dạy trong Ä‘á»i sống cụ thể hằng ngà y, nhỠđó, nhà nh nho má»›i sinh ra hoa trái.
Chúa ban ân sủng dồi dà o cho chúng ta, nhÆ°ng Ä‘iá»u kiện tiên quyết là chúng ta phải xứng đáng và sẵn sà ng mở lòng đón nháºn. Chúng ta nghÄ© thế nà o khi cả má»™t cuá»™c Ä‘á»i dà i sống trên trần thế, má»™t ngÆ°á»i nà o đó tách lìa khá»i nhiệm thể Chúa Kitô, bá» bê luáºt Chúa, sống đạo lÆ¡ Ä‘á»…nh nhếc nhác, không tuân giữ giá»›i răn, không chu toà n bổn pháºn ngÆ°á»i Kitô hữu, không hà nh đạo và không tu tâm tÃch đức. Khi đến giá» hấp hối sau cùng, ngÆ°á»i thân má»i linh mục đến ban bà tÃch Xức Dầu, chúng ta không biết cà nh nho nà y có còn dÃnh liá»n vá»›i cây nho để nháºn nhá»±a sống ân sủng không? Chúng ta chỉ biết cáºy và o danh Chúa nhân từ cho linh hồn ngÆ°á»i thân được hưởng Æ¡n cứu Ä‘á»™.
Các Bà TÃch là qùa tặng ân sủng cao quý cho ai biết đón nháºn. Chúa Giêsu hiện diện qua các Bà TÃch để ban Æ¡n thánh sủng. Chúa không thể cứu Ä‘á»™ chúng ta, nếu chúng ta nói ‘không’. Sá»± chuẩn bị tâm hồn tỉnh thức vá»›i lòng thống hối ăn năn và ước ao được kết hợp vá»›i Chúa sẽ giúp chúng ta đón nháºn ân sủng của NgÆ°á»i cách hiệu quả. Hình ảnh dà n nho cho chúng ta thấy má»™t sá»± liên kết kỳ diệu qua tất cả các nhà nh, lá, hoa và chùm trái. Má»i thà nh phần chi thể phải gắn chặt vá»›i thân cây để hưởng nhá» nguồn sống. Tách rá»i khá»i thân, nhà nh lá sẽ bị khô héo liá»n. Sống trong thân thể mầu nhiệm của Chúa Kitô cÅ©ng thế, má»i thà nh viên phải luôn liên kết vá»›i đầu và mình là Chúa Kitô và Giáo Há»™i. Khi chúng ta tách lìa khá»i gia đình Giáo Há»™i, chúng ta tá»± tách lìa ra khá»i nguồn ân sủng siêu nhiên.
Trong Nhiệm Thể Chúa Kitô, Chúa Kitô là đầu và chúng ta là chi thể. Chúa Giêsu láºp Giáo Há»™i và trao quyá»n cai quản cho thánh Phêrô và các tông đồ. Theo truyá»n thống, Giáo Há»™i Công Giáo gắn bó má»™t cách chặt chẽ vá»›i Äầu qua truyá»n thống của các giáo phụ và các Công Äồng Chung suốt những thế ká»· qua. NhÆ°ng trải dà i qua lịch sá», có nhiá»u thà nh phần đã tách lìa ra khá»i truyá»n thống tổ chức giáo há»™i hữu hình. Tuy các ngà nh, giáo phái hay nhóm há»™i không tuân phục Giáo Há»™i trong má»™t hệ thống phẩm tráºt, nhÆ°ng các giáo phái vẫn liên kết vá»›i Chúa Kitô là đầu. Giáo Há»™i Công Giáo luôn có những cuá»™c liên kết đối thoại vá»›i các anh chị em cùng niá»m tin trong Chúa Kitô. Chúng ta nhìn Giáo Há»™i nhÆ° má»™t cây cổ thụ to lá»›n có rất nhiá»u nhà nh và nhiá»u nhánh. Ước mong sao các nhà nh luôn kết hợp được vá»›i nguồn cá»™i là Chúa Kitô để cùng được chia sẻ nguồn ân sủng từ Thiên Chúa Cha.
Má»™t thoáng nhìn trong Giáo Há»™i, má»—i giáo há»™i địa phÆ°Æ¡ng cÅ©ng có má»™t và i những khác biệt trong tổ chức và điá»u hà nh. Tuy rằng chúng ta có nhiá»u dị biệt trong cuá»™c sống nhÆ°ng trong niá»m tin:Chỉ có má»™t thân thể, má»™t Thần KhÃ, cÅ©ng nhÆ° anh em đã được kêu gá»i để chia sẻ cùng má»™t niá»m hy vá»ng. Chỉ có má»™t Chúa, má»™t niá»m tin, má»™t phép rá»a. Chỉ có má»™t Thiên Chúa, Cha của má»i ngÆ°á»i, Äấng ngá»± trên má»i ngÆ°á»i, qua má»i ngÆ°á»i và trong má»i ngÆ°á»i (Eph 4, 4-6). Sá»± Ä‘oà n kết và hợp nhất trong má»™t Chúa sẽ mang lại niá»m an vui và hạnh phúc. Má»i sá»± Ä‘á»u qui vá» Chúa Kitô là trung tâm Ä‘iểm của má»i tạo váºt, chúng ta sẽ tìm được ý nghÄ©a Ä‘Ãch thá»±c của niá»m tin Kitô giáo.
Thá»±c hà nh gia đạo trong Ä‘á»i sống gia đình cÅ©ng giống nhÆ° sá»± liên kết của cây nho. Cây nho có gốc, có thân, có cà nh và hoa trái. Các cà nh kết hợp vá»›i gốc thân nhÆ° con cái cháu chắt qui vỠông bà cha mẹ sẽ tạo niá»m vui chung và hạnh phúc. Con cái cháu chắt cùng mang má»™t há» tá»™c hoặc cùng hòa chung trong má»™t dòng máu, ngÆ°á»i ta gá»i là gia đình. Giây rà ng buá»™c của gia đình xây dá»±ng sá»± tÆ°Æ¡ng quan chia sẻ nhÆ° vui buồn, thà nh công thất bại và lo lắng muá»™n phiá»n. Sá»± liên Ä‘á»›i giữa các thà nh viên trong gia đình há» tá»™c giúp san sẻ niá»m vui hạnh phúc cuá»™c sống. Hạnh phúc biết bao khi chúng ta có gia đình, anh chị em và con cháu cùng vui vầy xum há»p. Gia đình là đơn vị căn bản của giáo há»™i và xã há»™i. Có nhiá»u gia đình sống thánh thì giáo há»™i nên thánh thiện và xã há»™i sẽ tốt là nh.
Lạy Chúa, Chúa phán rằng: Nếu các con ở trong Thầy và lá»i Thầy ở trong các con, thì các con muốn gì, cứ xin và sẽ được. Chúng con xin Æ¡n hiệp nhất và bình an. Xin cho chúng con biết tôn trá»ng và gắn bó vá»›i nhau trong Ä‘á»i sống đạo, vì chúng con Ä‘á»u là anh chị em trong cùng má»™t niá»m tin và cùng tôn thá» má»™t Cha trên trá»i. NhỠđó, chúng con sẽ sinh hoa kết trái yêu thÆ°Æ¡ng trong cuá»™c sống hằng ngà y. [Mục Lục]
7. NgÆ°á»i Kitô hữu sinh hoa trái trong Chúa Kitô
NgÆ°á»i trồng cây mong được ăn trái. Muốn cây có trái, ngÆ°á»i ta phải lắm công phu chăm sóc. Không phải cây cứ xanh tốt lá»›n mạnh là có trái. Có những cây xum xuê cà nh lá, nhÆ°ng đến ngà y mùa thu hoạch thì chẳng thấy được trái nà o. Xanh tốt nhÆ° thế không phải là thà nh công, nhÆ°ng là thất bại. CÅ©ng váºy, má»™t cây nho muốn có nhiá»u hoa trái cần phải có hai Ä‘iá»u kiện. Má»™t là cà nh nho phải liên kết vá»›i cây. Cà nh nho không liên kết vá»›i cây nho, không thể sinh hoa trái. Cà nh nho không liên kết vá»›i cây nho thì dòng nhá»±a nuôi dưỡng thân cây bị tắc nghẽn. Sâu bỠđục khoét là m cho cà nh cây bị thÆ°Æ¡ng tổn, không còn tiếp nháºn được nguồn nhá»±a sống của thân cây truyá»n sang. Chỉ khi cà nh nho kết hiệp chặt chẽ vá»›i cây, dòng nhá»±a từ thân cây má»›i truyá»n sang cà nh, cho cà nh trổ sinh hoa trái. Hai là cà nh lá nho phải được cắt tỉa. Ai đã trồng cây thì biết cà nh lá phải được cắt tỉa thế nà o. Nếu cứ để cà nh lá cây nho phát triển tá»± do, cây sẽ xanh tÆ°Æ¡i xem rất đẹp mắt nhÆ°ng không có trái nho nà o cả. Muốn cây nho có quả, phải tỉa bá»›t cà nh lá. Việc cắt tỉa là m cho dòng nhá»±a không bị phân tán, nhÆ°ng táºp trung và o những cà nh chÃnh, dồn và o cho hoa sung sức, cho quả đầy đặn.
NhÆ° cà nh gắn liá»n vá»›i thân cây nho má»›i sống được và sinh hoa trái. Nếu cà nh nà o tách rá»i khá»i thân cây nho, sẽ khô héo và cho và o lá»a. CÅ©ng váºy, ngÆ°á»i tÃn hữu phải sống kết hợp vá»›i Chúa Kitô má»›i có sá»± sống của Thiên Chúa và được sống Ä‘á»i Ä‘á»i, nếu không, sẽ chết Ä‘i và bị quăng và o lá»a.
NhÆ° cà nh nho phải liên kết vá»›i thân nho má»›i sinh hoa kết quả, ta phải liên kết máºt thiết vá»›i Äức Giêsu. NgÆ°á»i là nguồn cá»™i sá»± sống của chúng ta. Tách lìa NgÆ°á»i, chúng ta không thể sống, cà ng không thể phát triển được. NgÆ°á»i là dòng sông ân sủng. Khi ta kết hiệp vá»›i NgÆ°á»i, ân sủng tuôn đổ và o cuá»™c sống, là m cho chúng ta được vui sống và sống sung mãn. Sá»± kết hiệp máºt thiết vá»›i Chúa là m cho chúng ta sống sá»± sống của NgÆ°á»i, nói lá»i nói của NgÆ°á»i, hà nh Ä‘á»™ng theo gÆ°Æ¡ng của NgÆ°á»i, phán Ä‘oán theo chuẩn má»±c của NgÆ°á»i, nhìn con ngÆ°á»i và sá»± việc bằng cặp mắt của NgÆ°á»i, yêu thÆ°Æ¡ng bằng trái tim của NgÆ°á»i. Khi sá»± kết hiệp đã đến mức hoà n hảo, chÃnh NgÆ°á»i hà nh Ä‘á»™ng qua ta và vì thế, những hoa trái sẽ vô cùng phong phú. Vì váºy, mối liên hệ giữa Chúa Giêsu và các Kitô hữu là mối liên hệ máºt thiết đến ná»—i cả hai trở nên nhÆ° má»™t, vì cùng sống chung má»™t sá»± sống. Chúa Kitô và các Kitô hữu tạo thảnh má»™t cá»™ng đồng sá»± sống, nhÆ° các chi thể trong má»™t thân thể mà thánh Phaolô gá»i là "nhiệm thể, hay thân thể mầu nhiệm" của Chúa Kitô. Trong nhiệm thể ấy, các chi thể liên kết vá»›i nhau và liên kết vá»›i má»™t đầu nhÆ° các cà nh nho liên kết vá»›i thân cây nho và má»™t góc nho. CÅ©ng nhÆ° nhá»±a sống lÆ°u thông từ góc nho đến các cà nh cây, thì sá»± sống của Thiên Chúa cÅ©ng được chuyển đến các chi thể nhÆ° trong má»™t thân thể. NhÆ° thế, các Kitô hữu được gắn vá»›i nhau và o má»™t góc là Chúa Giêsu: "Anh em ở trong Thầy và Thầy ở trong anh em"
Phải chịu cắt tỉa. Cà nh nho muốn sai trái phải chịu tỉa bá»›t những cà nh lá rÆ°á»m rà . CÅ©ng vì thế, con ngÆ°á»i chúng ta cÅ©ng phải để Chúa cắt tỉa những gì dÆ° thừa cản trở Æ¡n thánh sinh hoa kết quả. Phải cắt tỉa những ý muốn riêng tÆ° để chuyên tâm tìm thánh ý Thiên Chúa. Phải cắt tỉa những hình thức bá» ngoà i để chìm và o ná»™i tâm sâu lắng. Phải cắt tỉa những phô trÆ°Æ¡ng quyá»n lá»±c để mặc lấy tâm tình Ä‘Æ¡n sÆ¡ khiêm nhÆ°á»ng. Chúa cắt tỉa chúng ta bằng những thất bại ta gặp phải. Chúa huấn luyện ta bằng những lá»i phê bình chỉ trÃch của những ngÆ°á»i chung quanh. Chúa mà i giÅ©a chúng ta bằng những hiểu lầm nghi kỵ của ngÆ°á»i khác. Chúa Ä‘Ã o tạo chúng ta trong những phản bá»™i của ngÆ°á»i thân tÃn. Việc cắt tỉa là m cho ta Ä‘au Ä‘á»›n, nhÆ°ng Ä‘em lại những lợi Ãch vô cùng phong phú.
Má»™t Ä‘iểm khác cÅ©ng được Chúa Giêsu nhấn mạnh ở đây, đó là "Cà nh nho phải sinh hoa trái". NgÆ°á»i Kitô hữu không chỉ gắn vá»›i thân cây mà còn sinh hoa trái nữa. Bởi vì, không thiếu những cà nh gắn chặt vá»›i cây mà không sinh trái nà o. Những cà nh đó sẽ bị chặt Ä‘i và quăng và o lá»a. Không sinh trái là bằng chứng không còn "Ở trong Thầy", không còn kết hợp vá»›i Thầy, mặc dầu bên ngoà i vẫn là má»™t cây "xanh rá»n"! Sinh hoa kết quả dồi dà o má»›i trở thà nh ngÆ°á»i môn đệ tháºt của Thầy. Hình ảnh có thể là m cho chúng ta sá»ng sốt. Äâu phải đợiđến khi bị liệt và o hạng khô khan, nguá»™i lạnh hay phạm những tá»™i tầyđình má»›i bị loại khá»i cá»™ng Ä‘oà n của Chúa. Sá»± sống từ Chúa Giêsu chi có thể là sức sống, là m nở hoa kết trái. chỉ có hai trạng thái: sinh trái hoặc không sinh trái, không có trạng thái thứ ba, hiểu theo nghÄ©a "cầm hÆ¡i hay cầm chừng". NgÆ°á»i Kitô hữu trở thảnh môn đệ của Chúa Kitô bằng chÃnh việc sinh nhiểu hoa trái và Thiên Chúa được tôn vinh cÅ©ng bằng chÃnh việc ngÆ°á»i Kitô hữu sinh nhiá»u hoa trái. Chúa Giêsu đã khẳng định: "Ä‘iá»u là m Chúa Cha được tôn vinh là anh em sinh nhiá»u hoa trái và trở thà nh môn đệ của Thầy".
Thế nà o là sinh hoa kết trái? chúng ta có thể tìm thấy câu trả lá»i ngay trong bà i Ä‘á»c 2 hôm nay, Thánh Gioan nói: " ai tuân giữ giá»›i răn của Thiên Chúa thì ở trong Thiên Chúa và Thiên Chúa ở trong kẻ ấy, và giá»›i răn của Thiên Chúa là tin và o Danh Äức Giêsu Kitô, Con của Ngà i, và yêu thÆ°Æ¡ng nhau nhÆ° Ngà i đã truyá»n dạy". Thánh Gioan còn căn dặn: "Chúng ta đừng yêu thÆ°Æ¡ng nÆ¡i đầu môi chót lưỡi, nhÆ°ng phải yêu thÆ°Æ¡ng tháºt sá»± bằng việc là m" (1Ga 3, 18). Do đó, chúng ta có thể hiểu được rằng, "sinh hoa trái" là yêu thÆ°Æ¡ng má»™t cách hữu hiệu, bằng việc là m có sức biến đổi môi trÆ°á»ng chung quanh, tạo sá»± hạnh phúc cho ngÆ°á»i khác. Phải phục vụ tháºt lợi Ãch của anh em, thì má»›i nói được rằng chúng ta Ä‘ang ở trong Thiên Chúa và Thiên Chúa ở trong chúng ta. Chỉ có tình thÆ°Æ¡ng yêu Ä‘Ãch thá»±c, thá»±c từ trong lòng ra hà nh Ä‘á»™ng, má»›i là tình yêu thÆ°Æ¡ng hiệp nhất, hiệp nhất chúng ta nên má»™t vá»›i anh em, hiệp nhất chúng ta trong Chúa Giêsu Kitô là " cây nho Chúa Cha trồng tỉa" để sinh nhiá»u hoa thÆ¡m trái ngá»t.
Hình ảnh của sá»± cắt tỉa còn gợi lên sá»± mất mát, Ä‘au Ä‘á»›n. Thế nhÆ°ng, mất mát dẫn đến thắng lợi, khổ Ä‘au dẫn đến vinh quang, sá»± chết dẫn đến phục sinh. Äó là bà i há»c xuyên suốt cuá»™c Ä‘á»i, lá»i rao giảng và cái chết của Chúa Giêsu. Nhá»±a sống từ cây nho là Chúa Giêsu đã không ngừng nuôi sống Giáo Há»™i. Vá»›i cái nhìn đức tin, ngÆ°á»i ta vẫn nhìn thấy cái được trong cái mất, qua việc trở lại vá»›i những giá trị của Tin Mừng, Giáo Há»™i cởi bỠđược chiếc áo của quyá»n lá»±c và hà o nhoáng, để mặc lấy tinh thần phục vụ, khiêm tốn, Ä‘Æ¡n nghèo. Sá»± hoán cải của nhiá»u Kitô hữu trở thà nh con Ä‘Æ°á»ng cho những ngÆ°á»i thà nh tâm thiện chà của ngÆ°á»i cần gặp Chúa Kitô. Giáo Há»™i sinh nhiá»u con cái là nhá» các chi thể của mình là những cà nh nho luôn được cắt tỉa.
NhÆ° cà nh liá»n cây má»›i sống được và phải cắt tỉa má»›i sinh nhiá»u hoa trái, NgÆ°á»i Kitô hữu phải sống nhá» Chúa Kitô, vá»›i Chúa Kitô và trong Chúa Kitô má»›i có thể sống nhÆ° Chúa Kitô, sống cho Thiên Chúa và cho má»i ngÆ°á»i anh em. Äó là đòi há»i căn bản của Ä‘á»i sống Kitô hữu. Chúng ta yêu thÆ°Æ¡ng má»i ngÆ°á»i má»™t cách chân thà nh, và giúp đỡ há» thỉ chúng ta là ngÆ°á»i ở trong Thiên Chúa, kết hợp vá»›i Chúa Kitô, má»›i tháºt là cà nh nho gắn liá»n vá»›i cây nho. ChÃnh Äức Giêsu đã là m gÆ°Æ¡ng cho chúng ta khi NgÆ°á»i sống kết hiệp máºt thiết vá»›i Äức Chúa Cha. Sá»± kết hiệp ấy được diá»…n tả qua việc NgÆ°á»i chuyên tâm cầu nguyện và luôn luôn là m theo ý Chúa Cha. NgÆ°á»i đã để cho Chúa Cha cắt tỉa khi NgÆ°á»i từ bỠý riêng, nháºn uống chén đắng, nháºn vác tháºp giá, nháºn lấy cái chết tủi nhục. ChÃnh vì thế, NgÆ°á»i đã sinh hoa trái dồi dà o nuôi sống tất cả chúng ta. ChÃnh vì thế, NgÆ°á»i đã trở nên gốc nho sung mãn sá»± sống để chuyển thông cho chúng ta.
Lạy Chúa Giêsu là Cây Nho tháºt, xin cho chúng con biết kết hiệp máºt thiết vá»›i Chúa. Xin hãy cắt tỉa những gì vô Ãch trong chúng con, để chúng con sinh nhiá»u hoa trái tốt nhÆ° lòng Chúa mong Æ°á»›c. Amen. [Mục Lục]
8. Suy niệm của Lm. Hồ Bặc Xái
Chủ Äá»: Tình yêu phải sinh hoa trái
I. Dẫn và o Thánh lễ
Anh chị em thân mến
Lá»i Chúa tuần rồi dạy chúng ta phải sống tình yêu. Lá»i Chúa hôm nay khuyến cáo chúng ta rằng tình yêu tháºt không phải chỉ là yêu thÆ°Æ¡ng bằng đầu môi chót lưỡi nhÆ°ng phải sinh hoa trái. Những hoa trái ấy đối vá»›i Chúa là tuân giữ các Ä‘iá»u răn của Ngà i, và đối vá»›i ngÆ°á»i khác là những việc là m cụ thể biểu lá»™ lòng yêu thÆ°Æ¡ng.
Xin Chúa giúp cho tình yêu của chúng ta sinh hoa trái.
II. Gợi ý sám hối
- Chúng ta chưa yêu thương tha nhân cho đủ.
- Tình thÆ°Æ¡ng của chúng ta đối vá»›i ngÆ°á»i khác lắm khi chỉ là lá»i nói suông chứ chÆ°a thể hiện bằng việc là m.
- Chúng ta Ãt chịu kết hợp gắn bó vá»›i Chúa nhÆ° cà nh nho gắn liá»n vá»›i thân nho.
III. Lá»i Chúa
1. Bà i Ä‘á»c I (Cv 9, 26-31)
Äức Giêsu phục sinh đã hiện ra vá»›i Saulô (Phaolô), không phải chỉ để thánh hóa ông, mà còn trao cho ông má»™t sứ mạng (x. Cv 9, 6: "NgÆ°Æ¡i hãy đứng dáºy và o thà nh, và có ngÆ°á»i sẽ nói cho ngÆ°Æ¡i biết ngÆ°Æ¡i phải là m gì"). à thức vá» sứ mạng đã khiến Saolô tìm cách nháºp Ä‘oà n vá»›i các môn đệ.
NhÆ°ng bÆ°á»›c đầu tháºt khó khăn vì má»i ngÆ°á»i vừa không tin vừa còn sợ ông. Nhá» Banaba đứng ra bảo lãnh nên Saolô má»›i được đón nháºn. Thế là Saolô bắt đầu thi hà nh sứ mạng rao giảng Tin Mừng.
Bà i tÆ°á»ng thuáºt kết thúc bằng bảng tóm lược những kết quả khả quan của việc rao giảng Tin Mừng.
2. Äáp ca (Tv 21)
Tv nà y rất hợp vá»›i hoà n cảnh của Phaolô: phần đầu (cc 1-19) mô tả cảnh tác giả bị ruồng bá». NhÆ°ng trong phần sau (chÃnh là phần được trÃch Ä‘á»c hôm nay), tác giả đã được đón nháºn, hăng hái truyá»n tụng những kỳ công của Thiên Chúa và hân hoan chúc tụng Ngà i.
3. Tin Mừng (Ga 15, 1-8)
Dụ ngôn Cây Nho.
Dụ ngôn nà y dạy chúng ta má»™t cách vừa cụ thể dá»… hiểu nhÆ°ng vừa rất sâu sắc vá» cuá»™c Ä‘á»i kitô hữu:
- Kitô hữu nếu muốn sống phong phú thì phải sống trong Äức Giêsu và sống bằng sức sống của Ngà i "Thầy là cây nho, các con là nhà nh... Ai ở trong Thầy và Thầy ở trong ngÆ°á»i ấy, ngÆ°á»i ấy sẽ sinh nhiá»u trái"
- Kitô hữu cÅ©ng phải chấp nháºn để cho mình "được Cha Thầy tỉa sạch" bằng những việc xảy ra không đúng ý mình là m cho mình Ä‘au khổ.
- Äức Giêsu còn hứa má»™t Ä‘iá»u rất tốt đẹp: "Nếu các con ở trong Thầy và Lá»i Thầy ở trong các con, thì các con muốn gì, cứ xin, và sẽ được"
4. Bà i Ä‘á»c II (1 Ga 3, 18-24)
Äoạn thÆ° nà y cÅ©ng giúp hiểu chủ Ä‘á» "tình yêu phải sinh hoa trái": Yêu thÆ°Æ¡ng không phải chỉ bằng lá»i nói trên đầu môi chót lưỡi
- mà phải bằng việc là m
- và bằng việc tuân giữ các Ä‘iá»u răn của Äức Giêsu.
IV. Gợi ý giảng
* 1. Cây nho và cà nh nho
Äức Giêsu không viết má»™t quyển sách nà o cả. Ngà i cÅ©ng không xây dá»±ng má»™t ngôi nhà nà o cả. NhÆ°ng Ngà i đã thá»±c hiện má»™t công trình lá»›n lao và cần thiết hÆ¡n nhiá»u, đó là xây dá»±ng má»™t cá»™ng Ä‘oà n.
Ngà i nói vá»›i các môn đệ: "Thầy là cây nho, anh em là cà nh". Äó chÃnh là hình ảnh Ngà i dùng để nói vá» cá»™ng Ä‘oà n mà Ngà i xây dá»±ng, má»™t hình ảnh rất súc tÃch:
Và o mùa xuân, các cà nh nho vÆ°Æ¡n ra, Ä‘Æ¡m lá, trổ hoa. Äến mùa thu thì các cà nh đã nặng trÄ©u những chùm nho tÆ°Æ¡i tốt. NhÆ°ng sở dÄ© cà nh sinh lá, trổ hoa và kết trái là nhá» chúng nối liá»n vá»›i cây nho. Nếu cắt lìa chúng khá»i cây thì chẳng những chúng không có trái, mà còn héo tà n dần và cuối cùng thì chết. Cà nh nho cần đến cây nho thế nà o, chúng ta cÅ©ng cần đến Äức Kitô thế ấy. Nếu không kết hợp vá»›i Ngà i, chúng ta sẽ không có sức sống và không thể sinh trái.
NhÆ°ng cây nho cÅ©ng cần đến cà nh nho, bởi vì chÃnh cà nh nho sinh ra trái nho. Nói thế nghÄ©a là Äức Kitô cÅ©ng cần đến chúng ta. Chúng ta là cà nh của Ngà i. NhÆ° thế cây nho và cà nh nho Ä‘á»u cần tá»›i nhau. Hai bên tạo thà nh má»™t thể hiệp nhất. Từ đó chúng ta má»›i hiểu Äức Kitô rất tin tưởng và trông cáºy nÆ¡i chúng ta. Có thể chúng ta cảm thấy mình không xứng đáng vá»›i sá»± tin tưởng trông cáºy ấy, tuy nhiên chúng ta phải nhá»› rằng bên cạnh chúng ta còn có Ngà i nữa. Cà nh nho có thể yếu á»›t và mong manh, nhÆ°ng cây nho thì rất vững chắc và dồi dà o sức sống.
Äức Kitô muốn nhá» chúng ta để sinh trái cho thế giá»›i. Có má»™t khác biệt lá»›n giữa thà nh công và sinh trái. Thà nh công đến từ năng lá»±c, và mang lại vinh quang. NhÆ°ng việc sinh trái thì thÆ°á»ng đến từ sá»± yếu Ä‘uối, khổ Ä‘au và nhiá»u khi chẳng ai nháºn biết mà khen thưởng. Äức Kitô không bảo chúng ta phải thà nh công, nhÆ°ng Ngà i dạy chúng ta sinh trái. Má»—i ngÆ°á»i chúng ta Ä‘á»u được Ngà i ban cho má»™t số khả năng nà o đó. Bằng cách sá» dụng, phát triển và chia xẻ những khả năng đó vá»›i ngÆ°á»i khác, chúng ta sẽ sinh trái. Thế giá»›i Ä‘ang chá» những trái ấy. Mà điá»u quan trá»ng là yêu thÆ°Æ¡ng. Thiên Chúa sẽ là m cho tình yêu của chúng ta sinh trái, những trái chúng ta thấy được và cả những trái chúng ta không thấy.
Sang mùa đông, các cà nh nho được cắt tỉa. Cắt tỉa là má»™t tiến trình cần thiết cho cà nh nho: bá» Ä‘i tất cả những gì thừa thải chẳng Ãch lợi gì mà còn là m hao mòn sức sống của cây nho. Mục Ä‘Ãch của cắt tỉa không phải là là m cho cà nh bị Ä‘au mà là để giúp chúng sẽ sinh trái nhiá»u hÆ¡n và tốt hÆ¡n nữa. Vì chúng ta là những cà nh của Cây nho tháºt là Äức Kitô nên chúng ta cÅ©ng cần được cắt tỉa. Có rất nhiá»u Ä‘iá»u chẳng những vô Ãch mà còn có hại cho sá»± sống chúng ta, là m hao hụt năng lá»±c chúng ta và cản trở sá»± sinh hoa trái thiêng liêng của chúng ta. Nếu Äức Kitô cắt tỉa chúng ta bằng những gian truân thá» thách, đó là vì Ngà i muốn chúng ta sinh nhiá»u trái hÆ¡n. (Viết theo Flor McCarthy)
* 2. Sống với
Nhiá»u ngÆ°á»i nói rằng: "Tôi cần gì đến nhà thá» chứ? Tôi không thể tôn thá» Chúa theo cách của tôi sao? Tôn giáo là sá»± liên hệ cá nhân giữa tôi và Chúa cÆ¡ mà !"
Hãy nhá»› rằng ngay từ những buổi đầu, việc theo Äức Giêsu không bao giá» là má»™t việc cá nhân và riêng tÆ°. Các kitô hữu sống chung trong cá»™ng Ä‘oà n, cùng nhau tuyên xÆ°ng niá»m tin, cùng nhau là m chứng vá» Äức Kitô sống lại, và cùng nhau sống theo những Ä‘iá»u Ngà i dạy dá»—. Lý do sâu xa của nếp sống cá»™ng Ä‘oà n ấy được chÃnh Äức Giêsu giải thÃch khi Ngà i nói "Thầy là cây nho, anh em là cà nh".
Cây nho và cà nh nho là má»™t. Có má»™t sá»± lệ thuá»™c há»— tÆ°Æ¡ng giữa cây vá»›i cà nh và cà nh nà y vá»›i cà nh khác. Nếu nói "Tôi theo Äức Kitô nhÆ°ng không theo Giáo Há»™i" tức là chia cách Äức Kitô khá»i Giáo Há»™i, là cắt cà nh khá»i cây.
Những môn đệ đầu tiên của Äức Giêsu đã nhìn thấy Ngà i, ăn uống vá»›i Ngà i và trò chuyện vá»›i Ngà i sau khi Ngà i sống lại. NhỠđó há» cảm nghiệm rất sâu xa sá»± liên kết vá»›i Ngà i, má»™t sá»± liên kết mà nhỠđó hỠđược tăng sức hÆ¡n. Äức Giêsu đã chá»n há», là m cho há» thà nh bạn hữu của Ngà i, rồi sai há» ra Ä‘i để sinh hoa trái, hoa trái của tình thÆ°Æ¡ng.
Chúng ta sẽ biết mình là những cà nh nho đầy sức sống của cây nho nếu trong chúng ta thực sự có tình thương mến, tình thương mến ngự trị giữa nhau và thể hiện bằng sự chăm sóc cho nhau.
* 3. Hoa trái xum xuê
Nếu ta gắn bó vá»›i NgÆ°á»i, Äức Giêsu sẽ cho ta hoa trái xum xuê nhÆ° NgÆ°á»i đã hứa: "Ai ở trong Thầy và Thầy ở trong ngÆ°á»i ấy ngÆ°á»i ấy sẽ sinh hoa trái xum xuê". Äá»i ta có thể nên phong phú nhá» sá»± phong phú của Thiên Chúa. Ta nên những môn đệ Ä‘Ãch thá»±c và ta là m vinh danh Chúa Cha. Lá»i cầu của ta cÅ©ng tÆ°Æ¡ng tá»± lá»i cầu của Äức Giêsu. NgÆ°á»i biết Chúa Cha luôn nháºn lá»i NgÆ°á»i: "Nếu các con ở trong Thầy và lá»i Thầy ở trong các con các con hãy xin Ä‘iá»u các con muốn và các con sẽ được nhÆ° ý". Ta có thể xin gì khác hÆ¡n thánh ý Chúa Cha? NgÆ°á»i môn đệ Ä‘Ãch thá»±c của Äức Giêsu không Ä‘Æ¡n thuần là kẻ Ä‘i theo NgÆ°á»i. Trong anh ta, chÃnh Äức Giêsu ngá»± đến sống Ä‘á»i sống của anh, biến đổi Ä‘á»i sống ấy và là m cho nên phong phú. Thánh Phaolô sẽ nói: "Không phải tôi sống, chÃnh Äức Kitô sống trong tôi". Môn đệ là ngÆ°á»i "mang Äức Kitô". Nếu môn đệ trung tÃn vá»›i Lá»i NgÆ°á»i, anh sẽ nối dà i sá»± hiện diện và hoạt Ä‘á»™ng của Äức Giêsu trên trần gian. Tim anh sẽ Ä‘áºp cùng má»™t tình yêu đó, Ä‘á»i anh sẽ dâng lên Chúa Cha cÅ©ng niá»m vinh danh đó, lá»i anh sẽ loan báo cÅ©ng Tin mừng đó, cá» chỉ anh sẽ phiên dịch cÅ©ng Æ¡n cứu Ä‘á»™ đó. Äây không phải là bắt chÆ°á»›c, nhÆ°ng là má»™t chuyển biến sâu xa. ChÃnh Thiên Chúa sinh hoa kết quả xuyên qua hoạt Ä‘á»™ng của anh. Chẳng Ä‘á»i nà o ta dám tưởng tượng ra má»™t sá»± thân thiết thâm sâu dÆ°á»ng ấy! Nên Äức Giêsu đã phải nhấn mạnh, nhắc Ä‘i nhắc lại để hiểu hÆ¡n: "Ngoà i Thầy, các con không là m được gì". Ta rất dá»… bị cám dá»—, chiếm hữu Lá»i NgÆ°á»i, dùng Lá»i NgÆ°á»i để tá»± mình hÆ°á»›ng dẫn Ä‘á»i sống muốn, để tá»± ta thấy trÆ°á»›c những hoa trái ta muốn có... Thá»±c ra, nếu ta là những môn đệ Ä‘Ãch thá»±c, thì chÃnh Lá»i Äức Giêsu sẽ nắm lấy ta, sẽ cắt tỉa ta. Khi ấy, cuá»™c Ä‘á»i ta sẽ biến đổi, nhá»±a sống của cây nho tháºt sẽ căng phòng lên ở các cà nh nho của ta và sản sinh trong ta hoa trái xum xuê". (Mgr. L. Daloz trong "Chúng tôi đã thấy vinh quang của NgÆ°á»i" DDB, trang 192. TrÃch dịch bởi Fiches dominicales, năm B)
* 4. Liên kết vá»›i NgÆ°á»i (Ga 15,1-8)
Má»™t thầy kiện má»›i mở được má»™t văn phòng luáºt sÆ° khang trang lịch sá»±. Bá»—ng nghe có tiếng chân ngÆ°á»i ngoà i cá»a bÆ°á»›c và o, ông vá» nhÆ° không thấy. Vá»™i nhắc ống diện thoại lên, nói tháºt to trong ống nghe:
- Alô, văn phòng luáºt sÆ° đây.
- Vâng, từ ngà y tốt nghiệp đại há»c đến nay, tôi đã thắng nhiá»u vụ kiện lá»›n. Các công ty danh tiếng Ä‘á»u nhá» cáºy tôi. Tôi được rất nhiá»u ngÆ°á»i tin tưởng. Tuy thu nháºp cao nhÆ°ng tôi luôn dà nh 10% cho các công việc từ thiện.
Có tiếng gõ cá»a, ông quay lại, thấy ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà đang đứng chá» từ nãy, ông má»›i lịch sá»± thÆ°a:
- Xin lỗi bà , tôi có khách quý đến.
Quay lÆ°ng lại, anh há»i ngÆ°á»i vừa bÆ°á»›c và o:
- Anh cần gì?
- ThÆ°a luáºt sÆ°, có phải hôm nay là ngà y đầu tiên văn phòng của ngà i bắt đầu là m việc?
- Äúng thế, anh cần tôi giúp vụ kiện nà o?
- Dạ thÆ°a không tôi là ngÆ°á»i của công ty Ä‘iện thoại được cỠđến để gắn Ä‘Æ°á»ng dây Ä‘iện thoại cho ngà i!
*
Tin mừng hôm nay má»i gá»i chúng ta nhìn lại mối liên hệ của chúng ta vá»›i Chúa. "'Thầy là cây nho, các con là cà nh. Ai ở trong Thầy và Thầy ở trong ngÆ°á»i ấy, kẻ ấy sinh nhiá»u trái" (Ga. 15, 5). Äức Giêsu Phục sinh là cây nho, các tÃn hữu Kitô là cà nh. Cây và cà nh có chung má»™t dòng nhá»±a, nên cùng má»™t sá»± sống. Cà ng gắn bó vá»›i cây, cà nh cà ng sinh nhiá»u hoa trái. Nếu ngược lại cà nh sẽ héo tà n. Và nhÆ° Ä‘Æ°á»ng dây Ä‘iện thoại của ông luáºt sÆ°, không có nối vá»›i tổng Ä‘Ã i thì đâu có liên lạc đối thoại: không có liên lạc đối thoại thì đâu có khách hà ng, lợi nhuáºn! Cà nh chỉ giả vá» gắn liá»n vá»›i cây, nên là m gì có sinh hoa trái.
Cà nh nà o đã sinh trái, cà ng phải sinh trái nhiá»u hÆ¡n. Muốn sinh nhiá»u trái hÆ¡n, cà nh cần được cắt tỉa Ä‘á»›n Ä‘au. Có cắt tỉa vun xá»›i, cà nh má»›i sinh hoa kết quả. Äức Giêsu trên cây tháºp giá, nhÆ° má»™t thân nho trÆ¡ trụi. Äó là lúc phát sinh hoa trái nhiá»u hÆ¡n cả. Từ cạnh sÆ°á»n NgÆ°á»i bị đâm thấu, Giáo há»™i đã được sinh ra, và đơm bông kết trái dồi dà o.
Má»—i ngÆ°á»i tÃn hữu Kitô cÅ©ng phải được cắt tỉa, vun xá»›i bằng hy sinh Ä‘au khổ hằng ngà y, má»›i trổ sinh hoa trái dồi dà o. Niá»m vui và đau khổ không nhất thiết phải khá» trừ nhau. Äôi khi nó réo gá»i nhau, trong những cuá»™c Ä‘Ã m thoại huyá»n nhiệm. Vì thế hy sinh không là bóp nghẹt cuá»™c Ä‘á»i, nhÆ°ng là m cho Ä‘á»i thêm triển nở tốt tÆ°Æ¡i.
Äiá»u quan trá»ng là "Hãy ở lại trong Thầy" vì "Nếu không có Thầy các con không thể là m gì được" (Ga. 1, 5). Ở lại trong Thầy và liên kết vá»›i Thầy qua Ä‘Æ°á»ng dây "Cầu nguyện và bà tÃch". Tất cả sức sống của Äức Giêsu được chuyển thông từ đó, khả năng kết trái cÅ©ng phát sinh từ đó. Äức Giêsu dạy: "Nếu các con ở trong Thầy và lá»i Thầy ở trong các con, thì các con muốn gì, cứ xin sẽ được" (Ga. 15, 7).
Nếu Äức Kitô là Cây Nho Ä‘Ãch thá»±c, và NgÆ°á»i Trồng Nho là chÃnh Thiên Chúa thì chúng ta hãy là những cà nh nho căng nhá»±a sống, để dâng hiến cho Ä‘á»i những hoa trái tốt tÆ°Æ¡i.
***
Lạy Chúa, Chúa muốn cắt tỉa chúng con khá»i những rÆ°á»m rà , để cây Ä‘á»i chúng con trổ sinh nhiá»u hoa trái. Xin cho chúng con can đảm, dám sống theo những đòi há»i cắt tỉa của Chúa. Amen. (Thiên Phúc, "NhÆ° Thầy đã yêu")
* 5. Ở lại
Äoạn Tin Mừng nà y chỉ có 8 câu, váºy mà có tá»›i 8 lần chữ "Ở lại".
Thá» tò mò Ä‘á»c lại từng lần để xem má»—i lần có ý nghÄ©a gì đặc biệt không:
- Hãy ở lại trong Thầy như Thầy ở lại trong anh em.
- CÅ©ng nhÆ° cà nh nho không thể tá»± mình sinh hoa trái nếu không gắn liá»n vá»›i cây nho, anh em cÅ©ng thế nếu không ở lai trong Thầy.
- Ai ở lại trong Thầy và Thầy ở lại trong ngÆ°á»i ấy thì ngÆ°á»i ấy sinh nhiá»u trái.
- Ai không ở lại trong Thầy thì bị quăng ra ngoà i như cà nh nho và sẽ khô héo.
- Nếu anh em ở lại trong Thầy và lá»i Thầy ở lại trong anh em, thì muốn gì anh em cứ xin, anh em sẽ được nhÆ° ý.
Sau đây là một số ý nghĩa mà chúng ta có thể khám phá ra được:
- "Ở lại" là gì? NhÆ° cà nh nho ở lại trong cây nho -(1) Là má»™t sá»± liên kết chặt chẽ đến ná»—i tuy hai nhÆ°ng thà nh má»™t. Cây nho và cà nh nho tuy má»™t bên là "cây" má»™t bên là "cà nh", nhÆ°ng cả hai Ä‘á»u là "nho". (2) Sá»± liên kết nà y không cần cho má»™t bên nhÆ°ng rất cần cho bên kia. Cây nho không cần đến cà nh nho lắm, nhÆ°ng cà nh nho thì nhất thiết phải "ở lại" trong cây nho. (3) Sá»± liên kết phải vững bá»n, nghÄ©a là mãi mãi, không lúc nà o mà không liên kết. Khi nà o cà nh không liên kết vá»›i cây thì nó không còn là cà nh nho nữa mà trở thà nh cà nh củi. -Tóm lại, "ở lại" trong Äức Giêsu là điá»u kiện sống còn, không thể không có đối vá»›i kitô hữu.
- Ai "ở lại" trong ai? Äức Giêsu và kitô hữu "ở lại" trong nhau. Vá» phÃa Äức Giêsu thì Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên Ngà i ở lại trong chúng ta rồi. NhÆ°ng Ngà i nhắc chúng ta cÅ©ng phải "ở lại" trong Ngà i: "Hãy ở lại...", "NhÆ° Thầy ở lại trong anh em".
- Ãch lợi của "ở lại": được sống, sinh hoa trái, muốn gì cứ xin và sẽ được.
- Tai hại của "không ở lại": bị quăng ra ngoà i, khô héo, không thể sinh trái.
- Là m thế nà o để "ở lại" trong Äức Giêsu? ghi nhá»› và thá»±c hà nh Lá»i Ngà i.
V. Lá»i nguyện cho má»i ngÆ°á»i
Chủ tế: Anh chị em thân mến, Äức Giêsu là cây nho, chúng ta là cà nh, cà nh nà o liá»n vá»›i cây má»›i sinh hoa trái, và cà nh nà o được cắt tỉa lại cà ng sinh nhiá»u hoa trái hÆ¡n. Chúng ta hãy tha thiết dâng lên Thiên Chúa lá»i cầu nguyện sau đây:
1. Xin cho giáo sÄ©, tu sÄ©, và giáo dân trong Há»™i thánh / luôn hiệp thông vá»›i Äức Giêsu nhá» phụng vụ và bà tÃch, để có thể sinh nhiá»u hoa trái trong việc phục vụ và truyá»n giáo.
2. Xin cho má»i ngÆ°á»i Ä‘ang phục vụ trong má»i hoà n cảnh xã há»™i / biết chấp nháºn gian nan thá» thách / để rút tỉa kinh nghiệm và phục vụ kết quả hÆ¡n.
3. Xin cho những ngÆ°á»i Ä‘au khổ, táºt nguyá»n / những ngÆ°á»i bị tù Ä‘Ã y áp bức / biết hiệp thông vá»›i cuá»™c khổ nạn của Äức Giêsu / để góp phần Ä‘á»n tá»™i cho những kẻ tá»™i lá»—i.
4. Xin cho anh chị em trong hỠđạo chúng ta / biết vui lòng đón nháºn má»i Ä‘au khổ thá» thách nhÆ° được Chúa cắt tỉa / để có thể sinh hoa trái nhiá»u hÆ¡n trong tình mến Chúa yêu ngÆ°á»i.
Chủ tế: Lạy Chúa, Äức Giêsu đã dạy chúng con phải hiệp thông vá»›i NgÆ°á»i nhÆ° cà nh liá»n cây, thì xin gì cÅ©ng sẽ được. Xin giúp chúng con đừng bao giá» lìa xa NgÆ°á»i, để má»i lá»i cầu xin Ä‘á»u được Chúa chấp nháºn. Chúng con cầu xin nhá» Äức Kitô Chúa chúng con.
VI. Trong Thánh lễ
- TrÆ°á»›c kinh Lạy Cha: Äức Giêsu là cây nho, chúng ta là cà nh. Váºy chúng ta hãy kết hợp tâm tình vá»›i Äức Giêsu để dâng lên Thiên Chúa là Cha Äức Giêsu và cÅ©ng là Cha chúng ta lá»i nguyện sau đây.
- Chúc bình an: Trong tình yêu siêu nhiên nối kết chúng ta vá»›i Äức Giêsu và vá»›i nhau, chúng ta hãy thà nh tháºt chúc cho nhau được bình an.
VII. Giải tán
Mặc dù Thánh lá»… sắp kết thúc và chúng ta sắp rá»i khá»i Nhà thá», nhÆ°ng chúng ta hãy tiếp tục sống kết hợp vá»›i Äức Giêsu nhÆ° cà nh nho gắn liá»n vá»›i cây nho. [Mục Lục]
9. Thầy là cây nho, anh em là cà nh - ViKiNi
(Suy niệm của Lm. Giuse VÅ© Khắc Nghiêm – trong ‘Xây Nhà Trên Äá’)
Theo tiến sÄ© Campell Morgan: “Chúa Giêsu nói dụ ngôn nà y và o má»™t trong hai cảnh: má»™t số ngÆ°á»i cho rằng: Äức Giêsu dẫn các môn đệ từ phòng tiệc ly ngang qua Ä‘á»n thá». Cá»a Ä‘á»n thá» trong tuần lá»… Vượt Qua mở suốt đêm cho khách hà nh hÆ°Æ¡ng ra và o. Trên cổng Ä‘á»n thá», cây nho bằng và ng là quốc huy của Do thái sáng loáng dÆ°á»›i ánh trăng thanh của những đêm rằm trong mát. Cảnh tượng ấy vô cùng đẹp đẽ và thÆ¡ má»™ng. Má»™t số khác cho rằng: Äức Giêsu dẫn các môn đệ ra khá»i thà nh xuống khe suối Kêdrôn. Ngồi giữa khung cảnh đó, há» nhìn thấy nho má»c khắp trong vùng, rồi Ngà i nói: “Thầy là cây nho tháºt … anh em là cà nhâ€. Äồng thá»i há» cÅ©ng nhìn thấy rải rác trong thung lÅ©ng đêm tối những đám cháy Ä‘ang thiêu rụi những cà nh nho bị cắt quẳng Ä‘i lúc ban ngà y. Trong bối cảnh đó Äức Giêsu nói thêm: “Ai kết hợp vá»›i Thầy … thì ngÆ°á»i ấy sinh hoa kết quả dồi dà o … Ai không kết hợp vá»›i Thầy, thì bị quăng ra ngoà i nhÆ° cà nh nho và sẽ khô héo. NgÆ°á»i ta sẽ ném nó và o lá»a cho cháy Ä‘i†(Parables and Metaphores of our Lord, No 62).
Khi Äức Giêsu nói: “Thầy là cây nho Ä‘Ãch thá»±c và Cha Thầy là ngÆ°á»i trồng nhoâ€, NgÆ°á»i muốn các môn đệ nháºn ra NgÆ°á»i là cây nho Chúa Cha đã Ä‘Æ°a từ trá»i xuống trồng cho thế gian được sống nhá» kết hợp vá»›i NgÆ°á»i. Khác vá»›i thứ cây nho là dân Do thái được bứng từ Ai cáºp vá» nhÆ° Thánh vịnh 80 đã mô tả: Thứ nho có bóng ráºm cả núi non, nhánh vÆ°Æ¡n tá»›i biển khÆ¡i và chồi lan tá»›i sông cả. NhÆ°ng nó chỉ hà o nhoáng bên ngoà i nhÆ° cây nho bằng và ng giả tạo đúc trên cổng Ä‘á»n thá», nó vô tâm, vô hồn, được ngÆ°á»i ta ca tụng nó, nhÆ°ng nó không biết ca tụng Thiên Chúa, nên Ngà i đã để cho kẻ qua lại dầy đạp nó, cho heo rừng và dã thú phá hủy nó.
Tiên tri Isaia, Giêrêmia và Êzêkiel cÅ©ng ám chỉ Do thái nhÆ° vÆ°á»n nho được Thiên Chúa tạo dá»±ng để sinh hoa kết quả, nhÆ°ng nó đã thất bại, chỉ sinh những trái nho dại (Is. 5, 1-7; Ger. 2, 21-5,10; Ez. 15, 1-2 – 17, 3.4 - 19, 10-14).
Chúng ta hãy chiêm ngưỡng cây nho Ä‘Ãch thá»±c: Thân cà nh quấn quÃt lấy nhau, chi chÃt những chùm trái chÃn má»ng, không còn thấy đâu là thân, đâu là cà nh. Chúng cà i Ä‘an chặt lấy nhau nhÆ° những nan thúng, nan rá, không Ä‘Æ¡n Ä‘á»™c trÆ¡ trá»i nhÆ° cà nh xoà i, cà nh mÃt, Chúa Giêsu dùng những hình ảnh cụ thể sống Ä‘á»™ng đó để diá»…n tả mầu nhiệm kết hợp giữa NgÆ°á»i vá»›i kẻ tin NgÆ°á»i, phải liên kết chặt chẽ gắn bó vá»›i NgÆ°á»i nhÆ° hình vá»›i bóng, nhìn hình thấu bóng, nhìn bóng biết được hình. Nhìn ta, ngÆ°á»i ngoà i thấy được Chúa, nhìn Chúa, há» thấy ta giống NgÆ°á»i, nếu há» nhìn ta không thấy ta giống Chúa, mà chỉ thấy ta nhÆ° thứ hình bằng và ng giả tạo, vô tâm vô hồn, thì ta sẽ bị ruồng bá» cho dã thú phá hủy, hay nhÆ° cà nh nho bị cắt chặt vất và o lá»a Ä‘á»i Ä‘á»i.
Nếu há» nhìn ta mà há» thấy được Chúa nhÆ° thánh Phaolô nói: “Tôi sống không còn là tôi sống, nhÆ°ng Chúa Kitô sống trong tôiâ€. NhÆ° thế, “anh em sinh hoa kết quả dồi dà o và trở thà nh môn đệ của Thầy, thì đó là tôn vinh Cha của Thầyâ€.
Bà i Ä‘á»c má»™t cho thấy Saolô khi chÆ°a trở nên cà nh nho của Chúa, ông đã hung hăng bách hại đạo Chúa, đến ná»—i khi ông má»›i trở lại “má»i ngÆ°á»i vẫn còn sợ vì há» vẫn còn nghi ngỠôngâ€.
Khi ông đã được nháºp Ä‘oà n vá»›i các môn đệ, trở nên cà nh nho của Chúa “ông đã mạnh dạn rao giảng danh Chúa Giêsu …†dù cho ngÆ°á»i Do thái luôn luôn âm mÆ°u giết hại ông. Ông đã là cà nh nho “sinh hoa kết quả dồi dà o và Há»™i thánh được bình an, ngà y cà ng vững mạnh, sống kÃnh mến Chúa, và ngà y má»™t thêm đông nhá» Æ¡n Thánh Thần nâng đỡâ€.
Há» cà ng đông, há» cà ng yêu thÆ°Æ¡ng nhau tháºt sá»± bằng việc là m, tuân giữ giá»›i răn Chúa và là m má»i sá»± đẹp lòng Chúa.
Bà i Ä‘á»c hai, đó là những dấu chứng há» Ä‘Ãch thá»±c là cà nh nho của Chúa. “HỠở trong Chúa và Chúa ở trong há»â€.
Lạy Chúa Giêsu, xin cho chúng con biết tuân giữ giá»›i răn Chúa trong tình yêu thÆ°Æ¡ng nhau táºn tâm táºn lá»±c và mạnh dạn rao giảng danh Chúa, để “Thầy là cây nho, chúng con là cà nh má»›i sinh hoa trái dồi dà oâ€. [Mục Lục]
10. Chúa Nháºt 5 Phục Sinh
Anh chị em thân mến.
NÆ°á»›c Việt Nam chúng ta Ä‘ang trên Ä‘Ã phát triển, nên hệ thống giao thông cÅ©ng dần dần được nâng cấp. Nếu chúng ta nhìn thấy được tiến trình cho con Ä‘Æ°á»ng được bằng phẵng tốt đẹp, chúng ta phải công nháºn rằng,đó là má»™t kỳ công. Con Ä‘Æ°á»ng được hình thà nh từ những viên đá có nhiá»u góc cạnh khác nhau. NhÆ°ng chúng phải biết nhÆ°á»ng nhịn nhau, chúng được xoay trở cách nà o đó, để có thể nằm sát bên nhau mà không có má»™t trở ngại nà o đáng kể.
Nếu có viên đá nà o không muốn đồng số pháºn, mà lại muốn vÆ°Æ¡n lên trên để cho má»i ngÆ°á»i có thể nhìn thấy nó. Khi đó có thể viên đá đó sẽ tá»± hà o vì mình khôn ngoan hÆ¡n cấc viên đá khác. NhÆ°ng thá»±c ra, đó là điá»u hết sức vô phúc cho nó. Viên đá đó sẽ bị nháºn xuống bằng những Ä‘e, búa rất nặng cho đến Ä‘á»—i thân hình nó không còn nguyên vẹn. Nếu nó cứng đầu hÆ¡n, không chịu chìm xuống, cÅ©ng không chịu bể ra, thì số pháºn của nó sẽ bị loại ra ngoà i. Nó không được liên kết vá»›i các bạn để tạo nên má»™t con Ä‘Æ°á»ng tốt đẹp, phục vụ cho con ngÆ°á»i. Số pháºn nó từ đây không ai còn biết đến nữa, vì nó đã trở nên vô Ãch, nên nó phải sống trong sá»± cô Ä‘Æ¡n và buồn tẻ.
"Thầy là cây nho, chúng con là cà nh."
Cà nh cây luôn dÃnh liá»n vá»›i thân cây má»›i có sá»± sống. Cà nh cây muốn đạt được kết quả tốt đẹp, thì phải được thân cây truyá»n cho nhá»±a sống dồi dà o. Có những lúc cà nh cây còn phải chịu sá»± cắt tỉa,để bá» Ä‘i những gì không cần thiết. Sá»± bá» Ä‘i sẽ là m cho cà nh cây nhiá»u khi trở nên Ä‘au Ä‘á»›n. NhÆ°ng đó là sụ Ä‘au Ä‘á»›n cần thiết. Khi cÆ¡n Ä‘au qua Ä‘i, cà nh cây sẽ mạnh mẽ hÆ¡n, cho những cà nh tÆ°Æ¡i tốt hÆ¡n, để có thể cho những hoa trái cần thiết hÆ¡n. Nếu những cà nh nà o vượt cao quá mà dùng những tà n lá của mình, che lấp Ä‘i những cà nh khác, nó cÅ©ng bị cắt tỉa để cho thân cây được thoáng mát và những cà nh khác cÅ©ng có cÆ¡ há»™i phát triển. Còn nếu cà nh nà o tá»± lìa bá» thân cây vì bất cứ lý do gì, thì số pháºn của nó chắc ai cÅ©ng biết. Nó không thể nà o tá»± sống ná»—i.
Các Môn Äệ là những cà nh nho tháºt sá»±, biết bám chặc và o thân, nên các ông đã sinh nhiá»u hoa trái tốt đẹp. Những hoa trái mà ngà y nay chúng ta còn Ä‘ang tiếp tục hưởng dùng.
"Thầy là cây nho, chúng con là cà nh."
Má»—i ngÆ°á»i trong chúng ta cÅ©ng là những cà nh nho gắng liá»n vá»›i gốc là Chúa Kitô. Chủ vÆ°á»n luôn chăm sóc vÆ°á»n nho của mình tháºt chu đáo. Ông đến cắt tỉa, săn sóc từng cà nh, sẳn sà ng bá» Ä‘i những gì là m nguy hại cho những cà nh nho yêu quà của mình. Ông muốn cho những cà nh mà ông chăm sóc được luôn tốt đẹp để nó đạt được kết quả khả quan hÆ¡n. Nên ông cÅ©ng thÆ°á»ng tìm đến để xem sá»± chăm sóc của mình có kết quả gì không. Ông vui mừng biết bao khi trong tay có những chùm nho tÆ°Æ¡i đẹp. Trái lại ông cÅ©ng rất buồn khi tìm mãi mà chẵng thấy má»™t kết quả nà o, cho dù ông đã cố công chăm sóc. Nếu cà nh nà o quá vô dụng đến thế, chắc ông sẽ không để nó Ä‘eo bám và o thân là m gì. Số pháºn nó sẽ bị tách rá»i khá»i thân, tách rá»i khá»i những cà nh khác, nó không còn được ở gần những cà nh khác, mà phải chịu số pháºn cô Ä‘Æ¡n và khô héo Ä‘i trong sá»± buồn tẻ, để rồi không còn ai biết đến nó nữa.
Con ngÆ°á»i chúng ta trong cuá»™c sống, có những lúc mình gặp những buồn hiá»n cay đắng, những Ä‘iá»u không may. Có thể đó là những lúc chủ vÆ°á»n nho Ä‘ang cắt tỉa Ä‘i những chồi phát triển không đúng chá»—. Có những lúc chúng ta được sung túc may mắn, là m ăn thuáºn lợi. Những lúc đó, chủ vÆ°á»n cÅ©ng đến tìm kết quả nÆ¡i chúng ta. Nếu những cà nh nho chỉ biết phát triển những cà nh lá, là m tổn hao nhá»±a sống chung của gốc mà không có kết quả, trái lại những cà nh lá của nó cà ng ngà y cà ng che lấp Ä‘i những cà nh khác. Nó cÅ©ng bị cắt tỉa Ä‘i. Äó là những lúc chúng ta tá»± phụ vá» những gì mình có được, để rồi không còn biết đến ai, nhÆ°ng trái lại còn đè bẹp kẻ khác. Khi đó chủ vÆ°á»n sẽ là m công việc của mình đối vá»›i những cà nh lá nhÆ° thế. Vị chủ vÆ°á»n sẽ vui mừng biết bao, khi thấy những cà nh nho mà mình đã chăm sóc có kết quả tốt đẹp. CÅ©ng nhÆ° những viên đá trên Ä‘Æ°á»ng biết liên kết và nhÆ°á»ng nhịn nhau, tạo nên con Ä‘Æ°á»ng láng, phẳng, phục vụ cho con ngÆ°á»i.
Chúng ta cùng nhau cầu xin Chúa cho chúng ta biết luôn sống kết hợp vá»›i Chúa và anh em, để có được sức sống dồi dà o và đạt nhiá»u kết quả tốt đẹp trong Ä‘á»i sống hằng ngà y. [Mục Lục]
11. Liên kết vá»›i NgÆ°á»i
(TrÃch trong “NhÆ° Thầy Äã Yêuâ€)
Má»™t thầy kiện má»›i mở được má»™t văn phòng luáºt sÆ° khang trang lịch sá»±. Bá»—ng nghe có tiếng chân ngÆ°á»i ngoà i cá»a bÆ°á»›c và o, ông vá» nhÆ° không thấy. Vá»™i nhắc ống diện thoại lên, nói tháºt to trong ống nghe:
- Alô, văn phòng luáºt sÆ° đây.
- Vâng, từ ngà y tốt nghiệp đại há»c đến nay, tôi đã thắng nhiá»u vụ kiện lá»›n. Các công ty danh tiếng Ä‘á»u nhá» cáºy tôi. Tôi được rất nhiá»u ngÆ°á»i tin tưởng. Tuy thu nháºp cao nhÆ°ng tôi luôn dà nh 10% cho các công việc từ thiện.
Có tiếng gõ cá»a, ông quay lại, thấy ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà đang đứng chá» từ nãy, ông má»›i lịch sá»± thÆ°a:
- Xin lỗi bà , tôi có khách quý đến.
Quay lÆ°ng lại, anh há»i ngÆ°á»i vừa bÆ°á»›c và o:
- Anh cần gì?
- ThÆ°a luáºt sÆ°, có phải hôm nay là ngà y đầu tiên văn phòng của ngà i bắt đầu là m việc?
- Äúng thế, anh cần tôi giúp vụ kiện nà o?
- Dạ thÆ°a không tôi là ngÆ°á»i của công ty Ä‘iện thoại được cỠđến để gắn Ä‘Æ°á»ng dây Ä‘iện thoại cho ngà i!
***
Tin mừng hôm nay má»i gá»i chúng ta nhìn lại mối liên hệ của chúng ta vá»›i Chúa. "Thầy là cây nho, các con là cà nh. Ai ở trong Thầy và Thầy ở trong ngÆ°á»i ấy, kẻ ấy sinh nhiá»u trái" (Ga. 15, 5). Äức Giêsu Phục sinh là cây nho, các tÃn hữu Kitô là cà nh. Cây và cà nh có chung má»™t dòng nhá»±a, nên cùng má»™t sá»± sống. Cà ng gắn bó vá»›i cây, cà nh cà ng sinh nhiá»u hoa trái. Nếu ngược lại cà nh sẽ héo tà n. Và nhÆ° Ä‘Æ°á»ng dây Ä‘iện thoại của ông luáºt sÆ°, không có nối vá»›i tổng Ä‘Ã i thì đâu có liên lạc đối thoại: không có liên lạc đối thoại thì đâu có khách hà ng, lợi nhuáºn! Cà nh chỉ giả vá» gắn liá»n vá»›i cây, nên là m gì có sinh hoa trái.
Cà nh nà o đã sinh trái, cà ng phải sinh trái nhiá»u hÆ¡n. Muốn sinh nhiá»u trái hÆ¡n, cà nh cần được cắt tỉa Ä‘á»›n Ä‘au. Có cắt tỉa vun xá»›i, cà nh má»›i sinh hoa kết quả. Äức Giêsu trên cây tháºp giá, nhÆ° má»™t thân nho trÆ¡ trụi. Äó là lúc phát sinh hoa trái nhiá»u hÆ¡n cả. Từ cạnh sÆ°á»n NgÆ°á»i bị đâm thấu, Giáo há»™i đã được sinh ra, và đơm bông kết trái dồi dà o.
Má»—i ngÆ°á»i tÃn hữu Kitô cÅ©ng phải được cắt tỉa, vun xá»›i bằng hy sinh Ä‘au khổ hằng ngà y, má»›i trổ sinh hoa trái dồi dà o. Niá»m vui và đau khổ không nhất thiết phải khá» trừ nhau. Äôi khi nó réo gá»i nhau, trong những cuá»™c Ä‘Ã m thoại huyá»n nhiệm. Vì thế hy sinh không là bóp nghẹt cuá»™c Ä‘á»i, nhÆ°ng là m cho Ä‘á»i thêm triển nở tốt tÆ°Æ¡i.
Äiá»u quan trá»ng là "Hãy ở lại trong Thầy" vì "Nếu không có Thầy các con không thể là m gì được" (Ga. 1, 5). Ở lại trong Thầy và liên kết vá»›i Thầy qua Ä‘Æ°á»ng dây "Cầu nguyện và bà tÃch". Tất cả sức sống của Äức Giêsu được chuyển thông từ đó, khả năng kết trái cÅ©ng phát sinh từ đó. Äức Giêsu dạy: "Nếu các con ở trong Thầy và lá»i Thầy ở trong các con, thì các con muốn gì, cứ xin sẽ được" (Ga. 15, 7).
Nếu Äức Kitô là Cây Nho Ä‘Ãch thá»±c, và NgÆ°á»i Trồng Nho là chÃnh Thiên Chúa thì chúng ta hãy là những cà nh nho căng nhá»±a sống, để dâng hiến cho Ä‘á»i những hoa trái tốt tÆ°Æ¡i.
***
Lạy Chúa, Chúa muốn cắt tỉa chúng con khá»i những rÆ°á»m rà , để cây Ä‘á»i chúng con trổ sinh nhiá»u hoa trái. Xin cho chúng con can đảm, dám sống theo những đòi há»i cắt tỉa của Chúa. Amen. [Mục Lục]
12. Ở lại trong Thầy
(Suy niệm của Lm. Gioan Nguyễn Văn Ty SDB)
‘Hãy ở lại trong Thầy!’
Chúng ta không rõ đây có phải là má»™t giá»›i răn, má»™t lệnh truyá»n, má»™t lá»i khuyên nhủ hay thổ lá»™ tâm tình của Äức Giê-su vá»›i các môn đệ NgÆ°á»i…? CÅ©ng có thể là tất cả các Ä‘iá»u đó cùng má»™t lúc tùy theo góc Ä‘á»™ nháºn định; tuy nhiên tầm quan trá»ng tá»™t cùng của lá»i gá»i gấm nà y lại là điá»u không thể chối cãi. ‘Ở lại trong Thầy… Ở lại trong tình thÆ°Æ¡ng của Thầy (câu 9)’ là ná»n móng của chÃnh tòa nhà thiêng liêng ‘mến Chúa – yêu ngÆ°á»i’ mà má»i Ki-tô hữu Ä‘ang cố công xây dá»±ng.
NgÅ© Kinh của Cá»±u Ước ghi chép nhiá»u giá»›i răn mà Mô-sê nhân danh Äức Chúa Gia-vê ban hà nh; chúng tháºt sá»± là những lệnh truyá»n; tháºm chà được lặp Ä‘i lặp lại cách khá lôn xá»™n để buá»™c phải ghi nhá»›. Khi trả lá»i vấn nạn do nhóm Pha-ri-sêu đặt ra: ‘trong sách Luáºt Mô-sê, Ä‘iá»u răn nà o là điá»u răn trá»ng nhất?’, Äức Giê-su đã tóm gá»n tất cả trong câu giải đáp: “Tất cả Luáºt Mô-sê và các sách ngôn sứ Ä‘á»u tùy thuá»™c và o hai Ä‘iá»u rănâ€, mến Chúa hết lòng và yêu ngÆ°á»i thân cáºn nhÆ° chÃnh mình (Mt 22:34-40). Cái thiếu trầm trá»ng trong lá»i giải đáp nà y (cÅ©ng nhÆ° toà n bá»™ các luáºt lệ của Cá»±u Ước) là chÆ°a cho thấy được má»™t ná»n tảng, má»™t Ä‘á»™ng lá»±c nà o để giữ được các giá»›i răn hay lệnh truyá»n đó. Phao-lô, đặc biệt trong thÆ° gá»i giáo Ä‘oà n Rô-ma, đã cho má»i ngÆ°á»i thấy cái giá»›i hạn căn bản của các giá»›i răn hay các lệnh truyá»n kiểu nà y chỉ là má»™t áp đặt từ bên ngoà i mang tÃnh nô lệ (xem đặc biệt chÆ°Æ¡ng 2).
‘Hãy ở lại trong Thầy… trong tình thÆ°Æ¡ng của Thầy’ chÃnh là cái ná»n tảng, cái Ä‘á»™ng lá»±c rất cần thiết đó, mà mãi tá»›i giá» Äức Giê-su, trong tâm tình chà thiết vá»›i các môn đệ, má»›i bá»™c lá»™ cho thấy. Và để các môn đệ dá»… dà ng nắm bắt được Ä‘iá»u rất căn bản và tối hệ trá»ng nà y, NgÆ°á»i đã sá» dụng má»™t hình ảnh rất quen thuá»™c đối vá»›i dân vùng Äịa Trung Hải: “Thầy là cây nho, anh em là cà nh… Cà nh nà o gắn liá»n vá»›i cây má»›i sinh hoa tráiâ€. Äúng thế, là m sao má»™t ngÆ°á»i có thể ‘yêu mến Thiên Chúa’ nếu không trÆ°á»›c hết ngụp lặn trong tình yêu mà Thiên Chúa đã dà nh cho mình? Thiên Chúa là tình yêu, cho nên má»i thứ tình yêu Ä‘á»u phải do Ngà i khởi xÆ°á»›ng và chủ Ä‘á»™ng. Con ngÆ°á»i không thể tá»± mình chủ Ä‘á»™ng được tình yêu đối vá»›i Thiên Chúa, mà chỉ có thể đáp trả tình yêu mình nháºn được. Ngay trong Cá»±u Ước, Gia-vê đã là Äấng chủ Ä‘á»™ng biểu lá»™ lòng thÆ°Æ¡ng xót đối vá»›i dân riêng; biết bao lần Ngà i đã giải thoát há», dẫn dắt và chăm sóc há»â€¦; và để có thể duy trì lòng trung thà nh vá»›i Ngà i, hà ng năm há» phải long trá»ng cá» hà nh các biến cố đó (Lá»… Vượt Qua là má»™t Ä‘iển hình). Trong Tân Ước, Thiên Chúa nÆ¡i NgÆ°á»i Con chà ái là Äức Giê-su Ki-tô, nhất là qua cái chết tá»± hiến tháºp giá của NgÆ°á»i Con đó, đã không những chủ Ä‘á»™ng mà còn cụ thể hóa tình yêu Ngà i dà nh cho con ngÆ°á»i tá»™i lá»—i thấp hèn. Do đó Tháºp Giá, xét nhÆ° má»™t biểu hiện tình yêu, cần phải được thÆ°á»ng xuyên tưởng niệm và cá» hà nh; “Anh em hãy là m việc nà y mà tưởng nhá»› đến Thầy†(Lc 22:19). ChÃnh trong ánh sáng nà y mà ta nháºn ra ý nghÄ©a phong phú của biến cố Phục Sinh; Chúa Ki-tô sống lại tiên và n là để tình yêu cứu Ä‘á»™ của NgÆ°á»i kéo dà i cách hữu hiệu cho tá»›i muôn Ä‘á»i, NgÆ°á»i tiên và n sẽ ‘ở lại cùng anh em má»i ngà y cho đến táºn thế’ (Mt 28:20). NhÆ° thế chỉ đôi khi cá» hà nh tưởng nhá»› thôi chắc chắn là chÆ°a đủ. ‘Ở lại trong Thầy… Ở lại trong tình thÆ°Æ¡ng của Thầy’ không ngÆ¡i nghỉ và ngà y cà ng thâm sâu hÆ¡n, đó má»›i Ä‘Ãch thá»±c là mục tiêu của toà n bá»™ Ä‘á»i sống Ki-tô hữu, “Hãy ở lại trong Thầy nhÆ° Thầy ở lại trong anh em!†Tùy thuá»™c và tá»· lệ thuáºn vá»›i việc ‘ở lại’ nà y mà ngÆ°á»i Ki-tô hữu má»›i dần há»c biết phải yêu mến Thiên Chúa nhÆ° thế nà o cho phải lẽ, đồng thá»i phải yêu mến tha nhân ra là m sao, “anh em hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau nhÆ° Thầy đã yêu thÆ°Æ¡ng anh em†(câu 12). Trong lãnh vá»±c đặc biệt nà y, ta thấy câu khảng định của Thầy Giê-su: “không có Thầy, anh em chẳng là m được gì!†má»›i lá»™ ra tất cả sá»± khẩn trÆ°Æ¡ng của Tin Mừng.
Thế đó, cÅ©ng nhÆ° biết bao tu sÄ© và Ki-tô hữu khác, thÆ°á»ng thì tôi đã cố công, đã ná»— lá»±c rất nhiá»u để xây dá»±ng cho mình có được má»™t tình mến lá»›n hÆ¡n đối vá»›i Thiên Chúa và tha nhân. Thế nhÆ°ng kinh nghiệm cho thấy, sau nhiá»u năm tháng, kết quả cụ thể vẫn chẳng Ä‘i đến đâu. Cái mà tôi còn thiếu, chÃnh là đã rất Ãt cất công hoặc dà nh thá»i giá» Ä‘á» chiêm ngắm Thánh Giá, để Ä‘i sâu và o, và để ở lại trong tình yêu mà Thiên Chúa đã đối xá» vá»›i tôi. Cứ thá» xem lại các lần Ä‘i xÆ°ng tá»™i, đã mấy khi tôi dà nh thá»i giá» sau lúc xét mình hoặc xÆ°ng tá»™i để say sÆ°a chiêm ngắm tình yêu thứ tha vÄ© đại của Thiên Chúa cứu Ä‘á»™, thay vì chỉ chu chu chắm chắm quyết tâm sá»a mình để có thể đạt được tiến bá»™ trong lý tưởng mến Chúa yêu ngÆ°á»i? CÅ©ng váºy, đối tượng nguyện gẫm của tôi có thể bao gồm đủ thứ cao đẹp trên trá»i dÆ°á»›i đất, nhÆ°ng chiêm ngắm tình yêu Chúa, và ở lại trong tình yêu đó, quả thá»±c còn quá hiếm khi. Cụ thể tôi có thá»±c sá»± thâm tÃn rằng, ‘ở lại trong tình thÆ°Æ¡ng của Thầy’ là thiết yếu (a must) đối vá»›i Ä‘á»i Ki-tô hữu hoặc tu sÄ© (linh mục) của tôi chÆ°a?
Lạy Chúa, tâm tình của Chúa tha thiết biết bao khi kêu gá»i các môn đệ: “Hãy ở lại trong Thầy…, ở lại trong tình thÆ°Æ¡ng của Thầyâ€. Qua những lá»i nà y, Chúa mách nÆ°á»›c cho con để dà nh được chiến thắng trong ván cá» xây dá»±ng tình yêu. Xin nhắc con đừng bao giá» quên nÆ°á»›c Ä‘i kỳ diệu nà y, nhất là những khi nháºn thấy mình tá»™i lá»—i, tức là khi tình mến Chúa và yêu ngÆ°á»i nÆ¡i con thấp kém nhất. Xin cho con biết cá» hà nh Thánh Lá»… vá»›i tâm tình chiêm ngưỡng sâu xa hÆ¡n, và tÃch cá»±c kéo dà i trong cuá»™c sống hÆ¡n. Amen. [Mục Lục]
13. Sống liên đới
(Suy niệm của Lm. Giacôbê Phạm Văn Phượng, OP)
TrÆ°á»›c Công Äồng Va-ti-ca-nô II, nói đến tổ chức cÆ¡ cấu của Há»™i Thánh, ngÆ°á»i ta thÆ°á»ng nghÄ© đến hình ảnh má»™t kim tá»± tháp: ở chóp đỉnh là Äức Giáo hoà ng, dÆ°á»›i là các hồng y, giám mục, linh mục, phó tế, tu sÄ©, và cái đáy dÆ°á»›i cùng là giáo dân. Hình ảnh nà y Ä‘Æ°a đến má»™t quan niệm không đúng vá» nhiệm vụ của má»—i thà nh phần, nhất là giáo dân, bị coi là thấp kém, chỉ biết ngoan ngoãn vâng lá»i cấp trên.
NhÆ°ng từ Công Äồng Va-ti-ca-nô II, hình ảnh trên đã được thay thế bằng hình ảnh có má»™t tâm Ä‘iểm là Äức Giêsu, từ tâm Ä‘iểm nà y có nhiá»u vòng tròn đồng tâm: má»™t vòng là các giáo sÄ©, gồm các giám mục có Äức Giáo hoà ng đứng đầu, và các cá»™ng sá»± viên là linh mục và phó tế; vòng khác là các tu sÄ©; và vòng rá»™ng lá»›n hÆ¡n là giáo dân. Hình ảnh nà y cho thấy má»i thà nh phần Ä‘á»u liên Ä‘á»›i vá»›i nhau và tất cả Ä‘á»u qui hÆ°á»›ng vá» trá»ng tâm là Äức Giêsu.
Má»™t hình ảnh khác sâu sắc hÆ¡n, thánh Phaolô đã nói tá»›i và nay được chú ý, đó là hình ảnh má»™t thân thể, có Äức Giêsu là đầu, má»i ngÆ°á»i Kitô hữu, dù là giáo sÄ©, giáo dân, tu sÄ©...Ä‘á»u là các chi thể của thân thể. Má»—i chi thể có nhiệm vụ riêng, không ai thay thế được. Hình ảnh nà y diá»…n tả rõ hÆ¡n và đúng hÆ¡n mối hiệp thông giữa các thà nh phần vá»›i nhau và vá»›i Äức Giêsu; và cÅ©ng cho thấy rằng tất cả Ä‘á»u cùng có trách nhiệm thi hà nh sứ vụ mà Äức Giêsu trao phó để xây dá»±ng sá»± hiệp thông trong Há»™i Thánh.
NhÆ°ng tất cả những Ä‘iá»u trên đây đã được chÃnh Äức Giêsu Ä‘á» cáºp tá»›i trong Tin Mừng hôm nay. Äó là hình ảnh cây nho. Äối vá»›i dân Do thái, vÆ°á»n nho và cây nho là má»™t hình ảnh rất lâu Ä‘á»i, rất quen thuá»™c, được dùng để tượng trÆ°ng cho dân tá»™c, má»™t dân riêng được Thiên Chúa yêu thÆ°Æ¡ng, chăm sóc đặc biệt. Chúa Giêsu đã dùng hình ảnh quen thuá»™c nà y để áp dụng và o Ngà i và chúng ta: Ngà i là cây nho, chúng ta là cà nh. Sá»± liên kết và há»— tÆ°Æ¡ng giữa thân cây vá»›i cà nh, và giữa các cà nh vá»›i nhau, đó là hình ảnh sá»± liên kết và há»— tÆ°Æ¡ng giữa Chúa Giêsu vá»›i chúng ta, và giữa chúng ta vá»›i nhau.
Má»™t Ä‘iá»u hiển nhiên và rõ rà ng là cà nh cây phải hoà n toà n cần tá»›i thân cây má»›i sống được. Nếu cắt lìa thân nho, thì cà nh sẽ khô héo và chết. Äó là hình ảnh cho chúng ta biết: má»—i ngÆ°á»i chúng ta cần phải liên kết vá»›i Chúa Giêsu, thì chúng ta má»›i sống và sống mạnh được. Chúng ta cần tá»›i Chúa để đạt Æ¡n cứu rá»—i, nghÄ©a là chúng ta không thể thà nh toà n, tá»± giải thoát, thần hóa con ngÆ°á»i của mình, nếu không sống trong Chúa, nhá» Chúa và vá»›i Chúa. Äiá»u nà y phải hiểu má»™t cách tuyệt đối. CÅ©ng giống nhÆ° bóng đèn Ä‘iện: có bao giá» má»™t bóng đèn bị cắt đứt vá»›i dòng Ä‘iện hay bị cúp Ä‘iện mà còn sáng không? Hay má»™t nhánh sông cắt đứt vá»›i con sông cả mà còn nÆ°á»›c không? Hay má»™t cà nh cây cắt đứt lìa thân cây mà còn sống không? Có lẽ nó có thể sống má»™t và i ngà y tạm bợ rồi sẽ chết khô.
CÅ©ng thế, má»™t khi chúng ta xa lìa Chúa, tâm hồn chúng ta cÅ©ng sẽ chết khô. Bên ngoà i chúng ta có thể là thà nh công trên phạm vi danh vá»ng, tiá»n tà i, được ca tụng, kÃnh nể... nhÆ°ng trÆ°á»›c mặt Chúa, chúng ta là kẻ chết và chết khô. Váºy chúng ta có thể kết hợp vá»›i Chúa Giêsu cách nà o? Bằng những phÆ°Æ¡ng thế rất quen thuá»™c và cụ thể là cầu nguyện, lãnh nháºn các bà tÃch, nhất là bà tÃch thánh Thể, bà tÃch quan trá»ng và hiệu năng nhất, để chúng ta thÆ°á»ng xuyên duy trì mối tÆ°Æ¡ng quan huyết mạch vá»›i Chúa Giêsu.
Äó là phÃa giữa Chúa vá»›i chúng ta, tức là giữa thân nho và cà nh nho. Còn giữa chúng ta vá»›i nhau, tức là giữa các cà nh nho thì sao? Chúng ta cần cá»™ng tác vá»›i nhau, cần nâng đỡ nhau, cần kết hiệp vá»›i nhau trên con Ä‘Æ°á»ng cứu rá»—i. Ở Ä‘á»i nà y, không ai chủ trÆ°Æ¡ng "má»—i ngÆ°á»i là má»™t hòn đảo" mà sống tốt được. CÅ©ng nhÆ° má»™t thân cây nho chuyển thông sức sống, nhá»±a sống cho các cà nh, thì Chúa Giêsu cÅ©ng là m nhÆ° thế. Cà nh nho nà o không tiếp nháºn nhá»±a sống thì sẽ cằn cá»—i, khô héo và rụng gẫy Ä‘i. Nhá»±a sống trong thân cây nho hằng lÆ°u chuyển, không cà nh nà o được giữ riêng lại cho mình mà ngăn cản nhá»±a sống truyá»n sang cho những cà nh khác.
Chúng ta sống vá»›i nhau trong má»™t cá»™ng Ä‘oà n, má»™t gia đình, cÅ©ng được và nhÆ° thế, được so sánh nhÆ° má»™t cây nho. Chúng ta tiếp nháºn được sá»± sống của Chúa, chúng ta phải chuyển thông cho nhau để tất cả chúng ta cùng sống và sống tốt đẹp. Thế mà trong cuá»™c sống rất có thể chúng ta sống mà không quan tâm đến mối tÆ°Æ¡ng quan giữa mình vá»›i anh em. Vì không để ý "mình vì má»i ngÆ°á»i và má»i ngÆ°á»i vì mình", nên chúng ta đã sống "mình vì mình và má»i ngÆ°á»i vì mình". NhÆ° thế là Ãch ká»·. Chúng ta cứ thá» nhìn chung quanh chúng ta xem, tháºt đáng buồn: ngÆ°á»i Ãch ká»· nhiá»u hÆ¡n ngÆ°á»i vị tha. Ai cÅ©ng thấy "cái tôi" của mình là lá»›n hÆ¡n cả và coi ngÆ°á»i khác không ra gì. Là con cái Chúa, chúng ta không được sống nhÆ° thế. Chúng ta cần có nhau, hãy nâng đỡ nhau, hãy thông cảm nhau. Äó chÃnh là đạo bác ái của chúng ta váºy. [Mục Lục]
14. Ai đổi Ä‘á»i ai – Lm. Giuse Phạm Thanh Liêm
Cuá»™c gặp gỡ vá»›i Äức Giêsu Phục Sinh trên Ä‘Æ°á»ng Ä‘i Damas đã đổi Ä‘á»i Phaolô. Từ má»™t ngÆ°á»i nhiệt thà nh vá»›i truyá»n thống tổ tiên, là m Phaolô hăm hở Ä‘i bắt các Kitô hữu vỠ“trị tá»™iâ€, trở thà nh má»™t tông đồ hăng say là m chứng tin mừng Äức Giêsu Phục Sinh. Niá»m tin và o Äức Giêsu Phục Sinh là m Phaolô và các Kitô hữu trở thà nh những con ngÆ°á»i khác, nhÆ° dấu chỉ Thiên Chúa Ä‘ang hiện diện và yêu thÆ°Æ¡ng con ngÆ°á»i.
I. Phaolô là m chứng Äức Giêsu đã phục sinh
TrÆ°á»›c khi ngã ngá»±a trên Ä‘Æ°á»ng Damas, Phaolô là má»™t ngÆ°á»i rất đặc biệt. Ngà i là má»™t biệt phái, nghÄ©a là , má»™t ngÆ°á»i rất nhiệt thà nh vá»›i lá» luáºt Do Thái, và sẵn sà ng là m tất cả để bảo vệ lá» luáºt. Phaolô đã từng là ngÆ°á»i giữ áo cho những ngÆ°á»i ném đá thánh Têphanô. Phaolô đã được phép của các ngÆ°á»i cầm quyá»n để Ä‘i lùng bắt các Kitô hữu Do Thái Ä‘em vá» Yêrusalem để trị tá»™i. “Có lúc, những ngÆ°á»i bắt bá»› các con, cứ tưởng rằng đó là việc tôn thá» Thiên Chúa†(Ga.16, 2). NhÆ°ng vá»›i biến cố Damas, Phaolô đã trở thà nh con ngÆ°á»i khác.
TrÆ°á»›c khi gặp gỡ Äức Giêsu Phục Sinh, vá»›i Phaolô, Do Thái giáo là tôn giáo duy nhất đúng. Tất cả những gì trái vá»›i quan niệm truyá»n thống cha ông để lại, là sai lầm và phải loại bá». Những ai cố tình Ä‘i theo má»™t niá»m tin khác, phải bị trừng phạt. Äó là lý do tại sao Phaolô Ä‘i lùng bắt Kitô hữu ở Damas. Sau biến cố Damas, Phaolô đã thay đổi cái nhìn và thay đổi láºp trÆ°á»ng sống. Do Thái giáo vẫn đúng đó, nhÆ°ng “cái khác†vẫn có thể là sá»± tháºt. Äức Giêsu Phục Sinh là má»™t thá»±c tại mà Phaolô đã được gặp gỡ, cảm nghiệm, và rồi trở thà nh chứng nhân cho Ngà i. Phaolô được Æ¡n mở mắt để nhìn ra thá»±c tại Äức Giêsu Phục Sinh; qua biến cố ngã ngá»±a, ông không thể phủ nháºn được Ä‘iá»u trÆ°á»›c đó ông đã má»™t má»±c chối từ, ông đã nháºn ra sá»± tháºt, và kể từ đó Phaolô đã rao giảng cho dù bị ghét và bị tìm giết.
Äức Giêsu Phục Sinh đã đổi Ä‘á»i Phaolô. Từ má»™t ngÆ°á»i không tin và o Äức Giêsu, Phaolô trở thà nh chứng nhân nhiệt thà nh của Äức Giêsu Phục Sinh. Từ má»™t ngÆ°á»i lùng bắt ngÆ°á»i khác, giỠđây lại là kẻ bị lùng bắt. Biến cố gặp gỡ Äức Kitô Phục Sinh trên Ä‘Æ°á»ng Ä‘i Damas đã là m Phaolô thà nh má»™t ngÆ°á»i hoà n toà n khác, đến Ä‘á»™ ngà i nói: “kể từ khi tôi biết Äức Giêsu Phục Sinh, tôi coi má»i sá»± nhÆ° phân bón. Kể từ khi biết Äức Giêsu, tôi coi má»i sá»± nhÆ° thua lá»— bất lợi cả trÆ°á»›c cái lợi tuyệt vá»i là được biết Äức Giêsu Kitô Chúa tôi†(Pl.3, 8-9). Phaolô đã được Thiên Chúa biến đổi qua cuá»™c gặp gỡ vá»›i Äức Giêsu Phục Sinh.
II. Äá»i sống của má»™t ngÆ°á»i tin và o Äức Giêsu Phục Sinh
Trong thÆ° thứ nhất của thánh Gioan, Kitô hữu được nhắn nhủ: “chúng ta đừng yêu bằng lá»i nói và miệng lưỡi, nhÆ°ng phải yêu thÆ°Æ¡ng cách chân tháºt và bằng việc là mâ€. Äức tin phải chi phối cách sống của Kitô hữu. Äức tin không có việc là m là đức tin chết. Äức tin của Kitô hữu không chỉ là chấp nháºn má»™t mệnh Ä‘á» là đúng, nhÆ°ng còn là cái biết chi phối toà n bá»™ Ä‘á»i sống của há». ChÃnh việc là m của Kitô hữu giúp cho ngÆ°á»i khác thấy đức tin của há».
Lá»i Chúa trong thÆ° của thánh Gioan hôm nay còn cho Kitô hữu hiểu hÆ¡n nữa vá» Thiên Chúa và vá» con ngÆ°á»i. Nếu lòng chúng ta không cáo tá»™i chúng ta, thì chúng ta được mạnh dạn đến cùng Thiên Chúa; nhÆ°ng nếu lòng chúng ta cáo tá»™i chúng ta, thì chúng ta biết Thiên Chúa là Äấng cao cả hÆ¡n lòng chúng ta, và NgÆ°á»i biết má»i sá»±. Thiên Chúa nhân từ và yêu thÆ°Æ¡ng chúng ta hÆ¡n chúng ta có thể tưởng được. “NhÆ° trá»i cao hÆ¡n đất bao nhiêu, tÆ° tưởng của Ta cÅ©ng vượt xa tÆ° tưởng của các ngÆ°Æ¡i bấy nhiêuâ€. Äừng bao giỠép Thiên Chúa phải phạt ngÆ°á»i khác theo phán Ä‘oán của mình. Thiên Chúa không phạt ai cả, Ngà i chỉ biết yêu thôi. Äau khổ là do con ngÆ°á»i là m cho nhau hoặc tá»± chuốc lấy cho mình mà thôi.
Thiên Chúa là Äấng Tuyệt Vá»i mà con ngÆ°á»i không thể hiểu thấu. Ngà i nhân từ yêu thÆ°Æ¡ng con ngÆ°á»i hÆ¡n con ngÆ°á»i có thể nghÄ© có thể ngá». Ngà i yêu thÆ°Æ¡ng con ngÆ°á»i ngay khi con ngÆ°á»i còn là tá»™i nhân, xấu xa hÆ° há»ng. Không ai có thể ngá» Ngà i đã cho Äức Giêsu phục sinh. Không ai dám ngá» rằng Thiên Chúa có thể chấp nháºn để con ngÆ°á»i giết Con Ngà i. Không ai dám ngá» rằng Thiên Chúa vẫn yêu thÆ°Æ¡ng con ngÆ°á»i đến Ä‘á»™ Lá»i của Ngà i nháºp thể là m ngÆ°á»i, ngay cả khi con ngÆ°á»i Ä‘ang phản bá»™i và xa lánh Ngà i. Thiên Chúa nháºp thể là điá»u vượt sức hiểu của con ngÆ°á»i, và vượt ngay cả sức hiểu biết của thiên thần. Thiên Chúa là Äấng vượt quá lòng chúng ta có thể ngá», và bây giá» Ngà i vẫn Ä‘ang tiếp tục là m những Ä‘iá»u kỳ diệu và tuyệt vá»i cho má»—i ngÆ°á»i chúng ta, trong Ä‘á»i má»—i ngÆ°á»i chúng ta.
III. Thầy là cây nho các con là nhà nh
TÆ°Æ¡ng quan giữa Thiên Chúa, Äức Giêsu, và chúng ta, được Tin Mừng theo thánh Gioan diá»…n tả nhÆ° tÆ°Æ¡ng quan giữa ngÆ°á»i trồng nho, cây nho và nhà nh nho. Äức Giêsu là cây nho, chúng ta là nhà nh. Má»™t nhà nh chỉ sống được và sinh hoa trái nếu nhà nh đó liên kết vá»›i thân cây, để lấy nhá»±a sống từ cây. Giữa chúng ta và Äức Giêsu, có má»™t mối dây rất gần gÅ©i và máºt thiết, nhÆ° nhà nh và cây. Nhà nh nà o tách khá»i cây, sẽ khô héo và chết. TÆ°Æ¡ng tá»± váºy, chúng ta sẽ khô héo và chết nếu chúng ta không liên kết vá»›i Äức Giêsu. Äức Giêsu là sức sống của má»—i ngÆ°á»i chúng ta.
Thiên Chúa nhÆ° ngÆ°á»i chủ vÆ°á»n nho. Ngà i chăm sóc cây nho và nhà nh nho. Ngà i muốn cây nho nhà nh nho sinh nhiá»u hoa trái. Ngà i chăm bón cắt tỉa, để nhà nh nho sinh trái nhiá»u hÆ¡n. Hình ảnh Thiên Chúa nhÆ° ngÆ°á»i chủ vÆ°á»n rất quen thuá»™c đối vá»›i Äức Giêsu. NgÆ°á»i chủ vÆ°á»n trông nom, chăm bón vun trồng để cây nho nhà nh nho sinh trái. Thiên Chúa chăm sóc má»—i ngÆ°á»i chúng ta nhÆ° váºy. Nếu Ngà i có cắt tỉa, là để chúng ta sinh nhiá»u hoa trái hÆ¡n.
TÆ°Æ¡ng quan giữa Äức Giêsu và Thiên Chúa nhÆ° tÆ°Æ¡ng quan giữa cây nho và ông chủ vÆ°á»n. Cây nho luôn tùy thuá»™c chủ vÆ°á»n. NgÆ°á»i chủ vÆ°á»n luôn quan tâm và chăm bón để cây nho có nhá»±a sống cung cấp cho nhà nh cây, để sinh nhiá»u hoa trái. Äây là hình ảnh, nó chỉ diá»…n tả phần nà o sá»± tháºt. Thiên Chúa luôn có sáng kiến tuyệt vá»i, để là m những Ä‘iá»u kỳ diệu, và ngay cả có thể là m cho những cà nh nho nhÆ° thể khô đét có được sức sống và sinh trái. Thiên Chúa là ngÆ°á»i chủ vÆ°á»n tuyệt vá»i. Thiên Chúa là m chúng ta có sức sống và sinh trái qua Äức Giêsu.
Câu há»i gợi ý chia sẻ
1. Äức Giêsu là ai đối vá»›i Phaolô?
2. Sau khi gặp gỡ Äức Giêsu Phục Sinh, Ä‘á»i sống Phaolô có gì khác?
3. Bạn nghÄ© sao khi Ä‘á»c câu: “Thầy là cây nho, các con là nhà nhâ€? Bạn có cảm được sá»± thân máºt và gần gÅ©i giữa Äức Giêsu và bạn không? Nếu được, xin bạn diá»…n tả. [Mục Lục]
15. Bình an trong Giáo hội
(Suy niệm của Peter Feldmeier - Lm. Văn Hà o SDB, chuyển ngữ)
Trong khắp miá»n Giuđê, Galilê và Samari, Há»™i thánh được bình an (Cv 9,31)
Năm 2001, Hồng y Walter Kasper và Hồng y Joseph Ratzinger có má»™t cuá»™c tranh luáºn sôi nổi nhÆ°ng thân tình vá» bản chất của Giáo há»™i. Cuá»™c tranh luáºn thần há»c nà y đã được đăng tải rá»™ng rãi trên các tạp chÃ. Hồng y Ratzinger biện luáºn vá» tÃnh Æ°u việt của Giáo há»™i hoà n vÅ© so vá»›i các giáo há»™i địa phÆ°Æ¡ng. Ngà i láºp luáºn, ngay từ ban đầu, chúng ta đã thấy rất rõ Ä‘iá»u ấy. Hồng y Kasper thì lại thách thức vá»›i những láºp luáºn khác. Ngà i cho rằng tÆ° tưởng nà y khá giống vá»›i thuyết duy tưởng của Platon. Theo Ngà i, Giáo há»™i hiện hữu nhÆ° má»™t thá»±c thể thiêng liêng nhÆ°ng Giáo há»™i chỉ thá»±c sá»± trở nên hữu hình trong thế giá»›i hôm nay qua những cá»™ng Ä‘oà n địa phÆ°Æ¡ng cách cụ thể. Hồng y Kasper lý luáºn rằng các cá»™ng Ä‘oà n giáo há»™i địa phÆ°Æ¡ng chÃnh là ná»n tảng cho sá»± hiện hữu của giáo há»™i toà n cầu. Cuá»™c tranh luáºn nà y không chỉ nói vá» giáo há»™i sÆ¡ khai, nhÆ°ng liên quan đến vấn nạn nêu ra là : Quyá»n bÃnh giáo há»™i hiện tại nằm ở đâu, đến từ nÆ¡i nà o và quyá»n bÃnh đó được thá»±c thi ra sao.
Những trÃch dẫn từ Thánh Kinh nghiêng vá» láºp luáºn của hồng y Kasper nhiá»u hÆ¡n, Ãt nhất qua việc sá» dụng các từ ngữ. Thánh Luca trong sách Tông đồ Công vụ, đã dùng hạn từ “giáo há»™i†, và trong những lần đó, có 18 lần Ngà i ám chỉ vá» giáo há»™i địa phÆ°Æ¡ng. NhÆ°ng chỉ có má»™t trÆ°á»ng hợp duy nhất, Luca nói vá» giáo há»™i vá»›i tÃnh phổ quát, đó là trong bà i Ä‘oc phụng vụ hôm nay: “Trong khắp má»i nÆ¡i, từ Giuđêa, Galilê và Samaria, há»™i thánh được bình an.â€
Khi tôi nhìn và o giáo há»™i toà n cầu hiện nay, tôi không thấy có sá»± bình an mà má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u mong Æ°á»›c. Ngay cả tại giáo há»™i địa phÆ°Æ¡ng nÆ¡i tôi sinh sống cÅ©ng váºy. Giáo pháºn tá» vẻ hÆ¡i khó chịu vá»›i cá»™ng Ä‘oà n địa phÆ°Æ¡ng tại đại há»c nà y, vì Ä‘a phần thuá»™c giá»›i trà thức. Là m cách nà o chúng ta có thể trở vá» vá»›i ý nghÄ©a sâu xa của sá»± bình an thá»i giáo há»™i sÆ¡ khai. Nói thẳng ra, chúng tôi ở đây không thể kiến tạo sá»± an bình tháºt sá»±, Ãt nhất vá» má»™t và i phÆ°Æ¡ng diện nà o đó. Nếu chúng ta Ä‘á»c lại các thÆ¡ của thánh Phaolô, chúng ta cÅ©ng thấy vấn Ä‘á» giống nhÆ° thế. Ngà i rất nhiá»u lần bình phẩm vá» giáo há»™i tại các địa phÆ°Æ¡ng và ngay cả khi nói vá» giáo há»™i phổ quát, Ngà i cÅ©ng đã phà n nà n giống nhÆ° thế. Và dụ, Phaolô đã phê phán Phêrô nhÆ° má»™t kẻ giả hình ở Antiokia (Gal 2,11.14). Ngà i khiển trách các Kitô hữu ở Galát không nhìn nháºn vai trò của Ngà i trong việc loan báo Tin mừng (Gal 1,8). Ngà i trách cứ cá»™ng Ä‘oà n Côrinthô vì tình trạng lá»™n xá»™n và chia rẽ (1 Cor 11,17;12,31.) Thánh Phaolô nói thẳng là có má»™t và i đồng nghiệp rao giảng Tin mừng vá»›i những Ä‘á»™ng cÆ¡ xấu xa nhÆ° ganh tị hay tranh chấp (Phil 1,15). Ngà i nà i xin các tÃn hữu phải sống huynh đệ, má»™t lòng má»™t trÃ, đừng vì ganh tị hay ghen ghét hoặc tìm hÆ° danh.( Phil 2,1.5). Cuối cùng, Ngà i cÅ©ng nhắc nhở đùng ai coi thÆ°á»ng Ngà i, coi Ngà i nhÆ° thua kém các vị tông đồ khác (2 Cr 12,11). Những vấn Ä‘á» Phaolô nêu ra, có những nét tÆ°Æ¡ng đồng nhÆ° giáo há»™i hiện nay, theo nhÆ° tôi được biết.
Thánh Luca trình bà y má»™t Giáo há»™i lý tưởng hÆ¡n là má»™t Giáo há»™i vá»›i những lá»™n xá»™n và bất an mà chúng ta dá»… thấy. Tuy nhiên, không phải vì thế mà Luca cảm thấy toại nguyện hoà n toà n. Ở đây, Luca chỉ muốn vạch hÆ°á»›ng vá» lý tưởng mà giáo há»™i phải vÆ°Æ¡n tá»›i. Ngà i nói rằng, chúng ta vẫn có thể trải nghiệm bình an thá»±c sá»± ngay cả khi chúng ta bị bách hại từ bên ngoà i và gặp cả những sóng gió từ bên trong. Tháºt thú vị, khi chúng ta khám phá ra rằng Ä‘oạn văn trÃch từ sách Tông đồ công vụ mà Giáo há»™i Ä‘á»c trong phụng vụ hôm nay diá»…n tả cuá»™c gặp gỡ giữa thánh Phaolô và những ngÆ°á»i Do thái có uy tÃn theo văn hóa Hy lạp tại Giêrusalem. Há» là đại biểu của giá»›i lãnh đạo Giáo há»™i lúc bấy giá», giáo há»™i địa phÆ°Æ¡ng ở Giêrusalem và cả Giáo há»™i toà n cầu nói chung (Cv 9,29 ). Kinh qua những cuá»™c bắt bá»› và sát hại, há» tá» ra rất dè dặt và tháºn trá»ng khi nói chuyện vá»›i Phaolô. Barnaba bảo đảm cho há» rằng Phaolô là ngÆ°á»i thuá»™c bá»n há» chứ không phải kẻ thù. Ngà i bênh vá»±c Phaolô, và chúng ta thấy Phaolô dần dần Ä‘i lại dá»… dà ng giữa há».ChÃnh xác hÆ¡n, nhÆ° sách Tông đồ công vụ thuáºt lại, Ngà i Ä‘i ra Ä‘i và o cùng vá»›i há». Äây là dấu chỉ của sá»± tÆ°Æ¡ng giao bằng hữu. Mối thân tình nà y có được nÆ¡i chúng ta, là phát nguyên sâu xa trong Äức Kitô. Trong bà i Tin mừng hôm nay, Äức Giêsu nói Ngà i là cây nho, các môn đệ là cà nh nho. Ngà i nhắc nhở rằng nếu tách lìa khá»i Ngà i,chúng ta sẽ bị khô héo và sẽ chết. Ngược lại, cùng vá»›i Ngà i và qua Ngà i, chúng ta sẽ triển nở và trổ sinh hoa trái.
Nếu chúng ta muốn Giáo há»™i được bình an, chúng ta phải cảm tạ Chúa, cÅ©ng nhÆ° phải biết Æ¡n các vị lãnh đạo trong Giáo há»™i. Các Ngà i được trao phó trách nhiệm má»™t cách hợp pháp và cÅ©ng là những ngÆ°á»i được Chúa đặt lên để nâng đỡ chúng ta. Chúng ta cần những tÃn hữu biết quan tâm lo lắng cho anh chị em mình, nhÆ° là những bá» trên được Chúa cắt đặt, sẵn sà ng đối đầu vá»›i những thách đố, giống nhÆ° Thánh Phaolô. Chúng ta cÅ©ng cần những con ngÆ°á»i nhÆ° Barnaba là những vị lãnh đạo trung tÃn, biết cách khôn khéo để liên kết anh chị em lại vá»›i nhau. NhÆ°ng trên hết, chúng ta cần phải nháºn thức rằng má»i ngÆ°á»i chúng ta Ä‘á»u Ä‘ang sống cuá»™c sống thá»±c sá»± trong Äức Kitô, nhÆ° cà nh nho dÃnh kết và o cây nho.
Công đồng Vat II đã dạy rằng “Chúng ta là má»™t Giáo há»™i duy nhất gồm các Giáo há»™i địa phÆ°Æ¡ng. TÃnh Ä‘Æ¡n nhất và tÃnh Ä‘a dạng Ä‘á»u góp phần diá»…n tả Ä‘á»i sống của chúng ta trong Thần khÃ. Thá»±c hiện cả hai chiá»u kÃch nà y: tÃnh phổ quát toà n cầu và tÃnh cá biệt của các cá»™ng Ä‘oà n địa phÆ°Æ¡ng, Há»™i thánh sẽ vÆ°Æ¡n đạt đến sá»± bình an thá»±c sá»±. [Mục Lục]
16. Chúa Nháºt 5 Phục Sinh
Nếu nhÆ° có ngÆ°á»i há»i rằng: "Vá»›i sá»± cố gắng của riêng bản thân mình, chúng ta có thể sống đẹp lòng Chúa được không?", thì anh chị em sẽ trả lá»i nhÆ° thế nà o? Có lẽ hầu hết chúng ta Ä‘á»u có thể trả lá»i ngay được rằng: "Không". Tại sao? ThÆ°a bởi vì chÃnh Äức Giêsu đã quả quyết rằng: "Không có Thầy, chúng con không thể là m gì được.".
NghÄ©a là nếu không có Æ¡n Chúa tác Ä‘á»™ng, nếu không có Æ¡n Chúa trợ giúp, thì chúng ta không thể sống đẹp lòng Chúa được. Nói khác Ä‘i là chúng ta có sống đạo tốt hay không, và tốt đến mức Ä‘á»™ nà o là hoà n toà n tùy thuá»™c và o mức Ä‘á»™ gắn bó vá»›i Äức Kitô. Cho nên trong bà i phúc âm ngà y hôm nay, Äức Giêsu đã dùng má»™t hình ảnh rất quen thuá»™c vá»›i ngÆ°á»i Do Thái để nói lên má»™t chân lý quan trá»ng trong Ä‘á»i sống ngÆ°á»i Kitô hữu, đó là sá»± cần thiết phải gắn bó vá»›i Chúa Kitô "Thầy là cây nho, chúng con là cà nh nho, cà nh nà o kết hợp cùng cây, sẽ trổ sinh hoa trái". CÅ©ng nhÆ° cà nh nho muốn được sống, muốn Ä‘Æ¡m hoa kết trái, nó cần phải bám chặt và o thân nho nhÆ° thế nà o, thì Ä‘á»i sống ngÆ°á»i kitô nhÆ° thế.
Mặc dù hình ảnh cây nho và cà nh nho nó không quen thuá»™c vá»›i chúng ta ở đây, nhÆ°ng chúng ta có thể dá»… dà ng hiểu được Ä‘iá»u mà Chúa Giêsu muốn nhấn mạnh ở đây: Cà nh cây mà không gắn được vá»›i thân cây thì nó sẽ khô héo và chết Ä‘i, dù đó là bất cứ cây gì Ä‘i nữa. Äiá»u quan trá»ng mà chúng ta sẽ tìm hiểu ở đây không phải là quá trình sinh trưởng của cây nho, mà là suy nghÄ© xem có những cách nà o để giúp ta sống gắn bó vá»›i Äức Giêsu.
Bởi vì qua Bà TÃch Rá»a Tá»™i, chúng ta được coi là những cà nh nho của Chúa, mà bổn pháºn của cà nh nho là phải cho những trái thÆ¡m tho ngá»t ngà o. Còn ngược lại không thá»±c hiện được bổn pháºn đó, thì số pháºn của nó cÅ©ng đã được nêu rõ trong bà i phúc âm nà y qua những lá»i tuyên bố của Äức Giêsu: "Nhà nh nà o không sinh trái thì sẽ bị chặt Ä‘i, nó sẽ ra khô héo và ngÆ°á»i ta sẽ gom nó lại mà đốt Ä‘i". NhÆ° Thánh Phaolô đã xác quyết rằng: "Nếu Äức Kitô không sống lại thì niá»m tin của chúng ta sẽ nên trống rá»—ng", thì hôm nay Giáo Há»™i cÅ©ng khẳng định vá»›i chúng ta rằng: Nếu anh chị em là những Kitô hữu, là những cà nh nho của thân nho Äức Kitô, mà không biết sống gắn bó vá»›i NgÆ°á»i, thì tất cả những gì chúng ta Ä‘ang theo Ä‘uổi trong Ä‘á»i sống đạo ngà y hôm nay, những gì chúng ta hy vá»ng và tin tưởng ở cuá»™c sống Ä‘á»i sau sẽ không có ná»n tảng và cÅ©ng chẳng có gì là bảo đảm.
Bởi vì Äức Kitô là Äấng trung gian duy nhất của Æ¡n cứu Ä‘á»™ khi NgÆ°á»i phán rằng: " Ta là ÄÆ°á»ng, là Sá»± Tháºt và là Sá»± Sống, không ai đến đựơc vá»›i Cha mà không qua Thầy".
ThÆ°a anh chị em! Nếu nhÆ° trong Ä‘á»i sống đạo của mình, việc gắn bó vá»›i Chúa vẫn còn là má»™t Ä‘iá»u má»›i mẽ, xa lạ, thì ngay từ ngà y hôm nay, chúng ta hãy quyết tâm thá»±c hiện Ä‘iá»u đó Ä‘i. Chúng ta có thể sống gắn bó vá»›i Chúa bằng tấm lòng yêu mến của chúng ta đối vá»›i NgÆ°á»i. Kinh nghiệm cho thấy rằng: Khi yêu ai, ngÆ°á»i ta luôn nghÄ© tá»›i ngÆ°á»i đó, muốn được ở gần ngÆ°á»i đó và nhất là luôn luôn tìm cách là m đẹp lòng ngÆ°á»i mình yêu.
NÆ¡i bà i Ä‘á»c II, Thánh Gioan đã khéo léo chỉ cho chúng ta cách thể hiện tình yêu đẹp đẽ, đúng đắn khi Ngà i nói rằng: "Chúng ta đừng yêu thÆ°Æ¡ng bằng lá»i nói, nhÆ°ng hãy yêu thÆ°Æ¡ng bằng chÃnh việc là m chân tháºt của mình". Mà việc là m ở đây chÃnh là tuân giữ các giá»›i răn của Chúa. Ai tuân giữ giá»›i răn của Chúa là ở lại trong Thiên Chúa. Khi nói tá»›i giá»›i răn, nói tá»›i lá» luáºt, thì dÆ°á»ng nhÆ° chúng ta có cảm giác khó chịu, lắc đầu ngao ngán, bởi vì chúng ta thÆ°á»ng coi đó nhÆ° là má»™t gánh nặng, má»™t thứ dây vô hình trói buá»™t sá»± tá»± do của mình.
Thế nhÆ°ng nhìn cho kỹ, chúng ta sẽ phải cám Æ¡n Chúa vì lá» luáºt đó là má»™t thứ rà o chắn cần thiết che chở chúng ta khá»i phải rÆ¡i xuống vá»±c thẳm. Bao lâu chúng ta còn tuân giữ lá» luáºt của Chúa là bấy lâu chúng ta vẫn còn Ä‘ang Ä‘i trên Ä‘Æ°á»ng dẫn tá»›i hạnh phúc. Còn Ä‘i trên Ä‘Æ°á»ng nà y là chúng ta còn Ä‘i vá»›i Chúa, mà còn Ä‘i vá»›i Chúa là chúng ta còn Ä‘ang gắn bó vá»›i NgÆ°á»i. Ngoà i ra, chúng ta có thể hiện sá»± gắn bó vá»›i Chúa qua việc sống gắn bó vá»›i anh chị em sống xung quanh mình. Tôi là má»™t cà nh nho, anh chị em tôi, những ngÆ°á»i Ä‘ang sống chung quanh tôi, cÅ©ng là những cà nh nho khác nhÆ° tôi. Tất cả má»i cà nh nho Ä‘á»u sống nhá» và o nguồn dinh dưỡng của má»™t cây mà thôi. Cho nên giữa những cà nh nho vá»›i nhau cÅ©ng có những liên hệ đặc biệt khác nữa. Má»™t cà nh nà o đó bất ngá» bị chặt Ä‘i, thì không chỉ riêng má»™t mình nó Ä‘á»›n Ä‘au mà là toà n bá»™ cây nho cÅ©ng Ä‘au Ä‘á»›n nhÆ° thế.
La Fontaine đã viết má»™t câu chuyện ngụ ngôn nhÆ° thế nà y: "Má»™t ngà y ná», tất cả các chi thể trong thân mình quyết tâm đình công, không chịu là m việc để phản đối cái miệng, vì nháºn thấy rằng: cái miệng từ đó tá»›i giá» chỉ có ăn mà không chịu là m gì cả. TrÆ°á»›c sá»± phản đối nà y, cái miệng quyết định là từ nay sẽ không ăn nữa. Kết quả là chỉ sau má»™t ngà y mà thôi, tất cả các chi thể khác Ä‘á»u mệt má»i rã rá»i và không còn đủ khả năng để trở lại vá»›i công việc của mình nữa".
Trong cuá»™c sống Ä‘á»i thÆ°á»ng, đã muốn hay không muốn chúng ta cÅ©ng phải dá»±a và o ngÆ°á»i khác để có cái ăn cái mặc để chúng ta có thể sống và tồn tại. Thì trong Ä‘á»i sống đạo, Ä‘á»i sống siêu nhiên cÅ©ng váºy, chúng ta không phải là những hòn đá nằm cạnh nhau má»™t cách lạnh lùng, mà chúng ta là những anh em vá»›i nhau, những anh em có cùng má»™t Cha trên trá»i, những anh em cÅ©ng sống nhá» và o má»™t nguồn sống duy nhất là Äức Kitô, cho nên chúng ta phải yêu thÆ°Æ¡ng gắn bó vá»›i nhau. Vã lại chÃnh Äức Kitô đã từng xác nháºn rằng: "Äiá»u gì các con đã là m cho má»™t trong những anh em bé má»n nhất ở đây, là các con đã là m cho chÃnh Ta". NhÆ° thế, sống gắn bó vá»›i anh chị em của mình cÅ©ng là lúc chúng ta Ä‘ang sống gắn bó vá»›i Chúa.
ThÆ°a anh chị em! Nếu nhÆ° Phụng Vụ Lá»i Chúa của ngà y Chúa Nháºt hôm nay, đã giúp cho chúng ta phần nà o hiểu đựơc sá»± cần thiết phải gắn bó vá»›i Äức Kitô và biết đựơc má»™t và i cách thức để thể hiện sá»± gắn bó đó, thì con tin rằng: Nhá» Æ¡n Chúa soi sáng má»—i ngÆ°á»i chúng ta cÅ©ng sẽ biết được rằng mình sẽ phải là m gì để cà nh nho Ä‘á»i sống đạo của mình có thể sống và trổ sinh hoa trái nhÆ° lòng Chúa Æ°á»›c mong. [Mục Lục]
17. Xin hiệp nhất chúng con nên một
(Suy niệm của Lm. Anphong Trần Äức PhÆ°Æ¡ng)
Nhá»› hồi tôi còn há»c ở Äai Chủng Viện, và o những ngà y Tuần Thánh, Cha Linh HÆ°á»›ng thÆ°á»ng khuyên chúng tôi trong giá» suy niệm Lá»i Chúa (Lectio Divina) má»—i ngà y, nên Ä‘á»c Phúc Âm theo Thánh Gioan, các ChÆ°Æ¡ng 13, 14, 15, 16 và 17. Trong Ä‘á»i sống Linh Mục, và o những ngà y Tuần Thánh, dù rất báºn rá»™n, nhÆ°ng chúng tôi vẫn dà nh thá»i giỠđể Ä‘á»c và suy gẫm những Ä‘oạn Thánh Kinh rất cảm Ä‘á»™ng và rất quan trá»ng nà y. HÆ¡n nữa, trong bầu khà thánh thiêng của Tuần Thánh, khi Ä‘á»c những Ä‘oạn Thánh Kinh nà y, tâm hồn cà ng thêm thấm thÃa những Lá»i Chúa nhắn nhủ.
Äây là những Ä‘oạn Thánh Gioan đã ghi lại những lá»i ‘trối trăn’ tâm huyết Chúa Giêsu nói vá»›i các Tông Äồ và o những giá» phút cuối cùng cuá»™c Ä‘á»i trần thế của Chúa, trong bữa Tiệc Ly, cÅ©ng là bữa ăn ‘Tình thÆ°Æ¡ng’ (Agape).
Äặc biệt, Chúa Giêsu nêu lên tình yêu hiệp nhất giữa Ba Ngôi Thiên Chúa, và kêu gá»i cÅ©ng nhÆ° cầu xin cho các Tông Äồ luôn biết sống kết hiệp nên má»™t vá»›i Chúa, và hiệp nhất vá»›i nhau trong tình yêu Chúa.
Äể nhấn mạnh sá»± quan trá»ng của tinh thần yêu thÆ°Æ¡ng và hiệp nhất vá»›i Chúa và vá»›i nhau, và o cuối ChÆ°Æ¡ng 17, trong lá»i cầu xin vá»›i Chúa Cha, bốn lần Chúa Giêsu đã xin để tất cả được “Hiệp Nhất Nên Má»™t!†(Ut Sint Unum! - That They Be ONE!) (Ga 17, 11, 21, 22, 23). NhÆ°ng Chúa Giêsu không phải chỉ cầu nguyện cho các Tông Äồ thân tÃn của Chúa được hiệp nhất nên má»™t, mà còn cầu xin cho má»i tÃn hữu luôn biết đồng tâm hiệp nhất vá»›i Chúa và vá»›i nhau (Ga 17, 20-22).
Äể cụ thể hóa, Chúa Giêsu Ä‘Æ°a ra hình ảnh Cây Nho, là loại cây rất phổ thông tại Do Thái, và đã được nhắc đến nhiá»u lần trong Thánh Kinh Cá»±u Ước (trong sách Tiên Tri Isaia, Gieremia, Egiekien, Hosea và Thánh Vịnh), cÅ©ng nhÆ° Tân Ước.
Äoạn Phúc Âm hôm nay (Ga 15,1-8) nhắc đến hình ảnh và lá»i má»i gá»i của Chúa Giêsu vá»›i các Tông Äồ và má»i ngÆ°á»i tÃn hữu chúng ta: Thà y là Cây Nho, chúng con là ngà nh nho… NhÆ° những ngà nh nho chỉ sinh hoa kết trái nếu gắn liá»n vá»›i thân cây nho, thì chúng ta cÅ©ng chỉ có thể là môn đệ Ä‘Ãch thá»±c của Chúa , và ‘sinh nhiá»u hoa trái’ nếu chúng ta biết sống hiệp nhất vá»›i Chúa và hiệp nhất vá»›i nhau trong tình yêu Thiên Chúa Ba Ngôi.
Khi Chúa Giêsu đã vá» trá»i, và sau khi đã được Æ¡n Chúa Thánh Thần thánh hóa (Cv. 2, 1-4), các Tông Äồ theo lá»i Chúa dạy, đã Ä‘i rao giảng Tin Mừng và táºp hợp các tÃn hữu thà nh MỘT trong Há»™i Thánh Chúa, và tất cả các tÃn hữu Ä‘á»u đồng tâm nhất trà vá»›i nhau (Cv. 2, 44-47).
Tinh thần yêu thÆ°Æ¡ng, hiệp nhất trong Há»™i Thánh rất quan trá»ng, nên trong Bà i Äá»c II hôm nay (Gioan 3, 18-24), Thánh Gioan nhấn mạnh “Äây là Giá»›i Răn của Chúa, là chúng ta hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau… và yêu thÆ°Æ¡ng không phải chỉ bằng lá»i nói, mà bằng chÃnh việc là m…â€
Trong Bà i Äá»c I (Cv 9, 26-31), Thánh Luca ghi lại sá»± việc Thánh Phaolô, sau khi được Æ¡n trở lại, đã mạnh dạn rao giảng Äạo Thánh Chúa, và đã tìm đến Giêrusalem để cùng hiệp thông vá»›i các Tông Äồ và các TÃn Hữu trong Há»™i Thánh. Sau đó, Thánh Phaolô lại nhấn mạnh nhiá»u lần: Các tÃn hữu phải hiệp nhất vá»›i nhau trong cùng Má»™t Há»™i Thánh để có thể hiệp nhất vá»›i Chúa. Ngà i đã nói đến Há»™i Thánh nhÆ° Thân Thể Mầu Nhiệm mà Chúa Giêsu là đầu (Ep 5, 23) và tất cả các tÃn hữu là các chi thể. Mặc dầu các chi thể thì nhiá»u và khác nhau, nhÆ°ng cÅ©ng trong má»™t thân thể (1Cr 12,12-17); vì thế, Há»™i Thánh ở nhiá»u nÆ°á»›c trên khắp thế giá»›i, nhÆ°ng duy nhất: “Chỉ có má»™t Thiên Chúa, má»™t Äức Tin, má»™t Phép Rá»a…†(Ep 4, 5-6). Trong Há»™i Thánh, không phân biệt mà u da, chủng tá»™c, ngôn ngữ, Ä‘Ã n ông hay phụ nữ, nhÆ°ng tất cả chỉ là má»™t trong Chúa Kitô là đầu Há»™i Thánh (Gl 3, 26-28).
Chúa Giêsu là đầu Há»™i Thánh, là Chúa Chiên Nhân Là nh, nhÆ°ng Ngà i đã đặt Thánh Phêrô đại diện Ngà i ở trần gian (Mt 16, 18-19; Ga 21, 15-17). Các vị Giáo Hoà ng và hà ng Giáo Phẩm cÅ©ng là những vị Chúa đã chá»n qua các thá»i đại để chăn dắt Ä‘oà n chiên Chúa ở trần gian. Khi chúng ta hiệp nhất vá»›i Chúa và Há»™i Thánh, là chúng ta cÅ©ng hiệp nhất vá»›i hà ng Giáo Phẩm và toà n thể Dân Chúa trên toà n thế giá»›i.
Dù Há»™i Thánh luôn thÃch nghi vá»›i ná»n văn hóa, truyá»n thống và ngôn ngữ của má»—i dân tá»™c, nhÆ°ng chúng ta tin “Giáo Há»™i duy nhấtâ€, và vì thế không thể có Giáo Há»™i tá»± trị; không thể có Giáo Há»™i quốc doanh! Khi chúng ta tách ra khá»i Há»™i Thánh Chúa, là chúng ta ‘nhÆ° ngà nh nho đã tách rá»i khá»i thân cây nho’, hay nhÆ° má»™t chi thể đã tách rá»i khá»i thân thể.
Váºy, sau khi chúng ta đã chịu Phép Thánh Tẩy và được lãnh nháºn Æ¡n Chúa Thánh Thần, chúng ta trở thà nh má»™t chi thể trong gia đình Giáo Há»™i, và được hưởng muôn Æ¡n Thánh Chúa qua các Phép Bà TÃch, và lúc đó ‘chúng ta nhÆ° ngà nh nho được liên kết vá»›i thân cây nho, được chung cùng má»™t ‘sức sống’ và sẽ sinh hoa kết quả dồi dà o là những ‘việc là nh phúc đức’ trong tình bác ái phụng sá»± Chúa và giúp đỡ lẫn nhau trên cuá»™c hà nh trình vá» Quê HÆ°Æ¡ng NÆ°á»›c Trá»i.
Lạy Chúa, “xin hiệp nhất chúng con nên má»™t trong tình yêu Chúa. Xin hiệp nhất chúng con nhÆ° Ngà i liên kết vá»›i Cha. Xin giải thoát chúng con xa Ä‘iá»u bất hòa, chia rẽ! Xin liên kết muôn ngÆ°á»i trong lòng mến Chúa Cha muôn Ä‘á»i…†(Thà nh Tâm, Bà i Ca Hiệp Nhất). [Mục Lục]
18. Liên kết vá»›i NgÆ°á»i – Thiên Phúc
(TrÃch trong ‘NhÆ° Thầy Äã Yêu’)
Má»™t thầy kiện má»›i mở được má»™t văn phòng luáºt sÆ° khang trang lịch sá»±. Bá»—ng nghe có tiếng chân ngÆ°á»i ngoà i cá»a bÆ°á»›c và o, ông vá» nhÆ° không thấy. Vá»™i nhắc ống diện thoại lên, nói tháºt to trong ống nghe:
- Alô, văn phòng luáºt sÆ° đây.
- Vâng, từ ngà y tốt nghiệp đại há»c đến nay, tôi đã thắng nhiá»u vụ kiện lá»›n. Các công ty danh tiếng Ä‘á»u nhá» cáºy tôi. Tôi được rất nhiá»u ngÆ°á»i tin tưởng. Tuy thu nháºp cao nhÆ°ng tôi luôn dà nh 10% cho các công việc từ thiện.
Có tiếng gõ cá»a, ông quay lại, thấy ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà đang đứng chá» từ nãy, ông má»›i lịch sá»± thÆ°a:
- Xin lỗi bà , tôi có khách quý đến.
Quay lÆ°ng lại, anh há»i ngÆ°á»i vừa bÆ°á»›c và o:
- Anh cần gì?
- ThÆ°a luáºt sÆ°, có phải hôm nay là ngà y đầu tiên văn phòng của ngà i bắt đầu là m việc?
- Äúng thế, anh cần tôi giúp vụ kiện nà o?
- Dạ thÆ°a không tôi là ngÆ°á»i của công ty Ä‘iện thoại được cỠđến để gắn Ä‘Æ°á»ng dây Ä‘iện thoại cho ngà i!
***
Tin mừng hôm nay má»i gá»i chúng ta nhìn lại mối liên hệ của chúng ta vá»›i Chúa. "Thầy là cây nho, các con là cà nh. Ai ở trong Thầy và Thầy ở trong ngÆ°á»i ấy, kẻ ấy sinh nhiá»u trái" (Ga. 15, 5). Äức Giêsu Phục sinh là cây nho, các tÃn hữu Kitô là cà nh. Cây và cà nh có chung má»™t dòng nhá»±a, nên cùng má»™t sá»± sống. Cà ng gắn bó vá»›i cây, cà nh cà ng sinh nhiá»u hoa trái. Nếu ngược lại cà nh sẽ héo tà n. Và nhÆ° Ä‘Æ°á»ng dây Ä‘iện thoại của ông luáºt sÆ°, không có nối vá»›i tổng Ä‘Ã i thì đâu có liên lạc đối thoại: không có liên lạc đối thoại thì đâu có khách hà ng, lợi nhuáºn! Cà nh chỉ giả vá» gắn liá»n vá»›i cây, nên là m gì có sinh hoa trái.
Cà nh nà o đã sinh trái, cà ng phải sinh trái nhiá»u hÆ¡n. Muốn sinh nhiá»u trái hÆ¡n, cà nh cần được cắt tỉa Ä‘á»›n Ä‘au. Có cắt tỉa vun xá»›i, cà nh má»›i sinh hoa kết quả. Äức Giêsu trên cây tháºp giá, nhÆ° má»™t thân nho trÆ¡ trụi. Äó là lúc phát sinh hoa trái nhiá»u hÆ¡n cả. Từ cạnh sÆ°á»n NgÆ°á»i bị đâm thấu, Giáo há»™i đã được sinh ra, và đơm bông kết trái dồi dà o.
Má»—i ngÆ°á»i tÃn hữu Kitô cÅ©ng phải được cắt tỉa, vun xá»›i bằng hy sinh Ä‘au khổ hằng ngà y, má»›i trổ sinh hoa trái dồi dà o. Niá»m vui và đau khổ không nhất thiết phải khá» trừ nhau. Äôi khi nó réo gá»i nhau, trong những cuá»™c Ä‘Ã m thoại huyá»n nhiệm. Vì thế hy sinh không là bóp nghẹt cuá»™c Ä‘á»i, nhÆ°ng là m cho Ä‘á»i thêm triển nở tốt tÆ°Æ¡i.
Äiá»u quan trá»ng là "Hãy ở lại trong Thầy" vì "Nếu không có Thầy các con không thể là m gì được" (Ga. 1, 5). Ở lại trong Thầy và liên kết vá»›i Thầy qua Ä‘Æ°á»ng dây "Cầu nguyện và bà tÃch". Tất cả sức sống của Äức Giêsu được chuyển thông từ đó, khả năng kết trái cÅ©ng phát sinh từ đó. Äức Giêsu dạy: "Nếu các con ở trong Thầy và lá»i Thầy ở trong các con, thì các con muốn gì, cứ xin sẽ được" (Ga. 15, 7).
Nếu Äức Kitô là Cây Nho Ä‘Ãch thá»±c, và NgÆ°á»i Trồng Nho là chÃnh Thiên Chúa thì chúng ta hãy là những cà nh nho căng nhá»±a sống, để dâng hiến cho Ä‘á»i những hoa trái tốt tÆ°Æ¡i.
***
Lạy Chúa, Chúa muốn cắt tỉa chúng con khá»i những rÆ°á»m rà , để cây Ä‘á»i chúng con trổ sinh nhiá»u hoa trái. Xin cho chúng con can đảm, dám sống theo những đòi há»i cắt tỉa của Chúa. Amen. [Mục Lục]
19. Sống thân máºt vá»›i Chúa – Cố Lm. Hồng Phúc
Trong Phúc Âm Chúa nháºt tuần trÆ°á»›c Chúa Giêsu đã tá»± và mình nhÆ° ngÆ°á»i Mục Tá» nhân là nh, trong bà i Phúc Âm hôm nay Chúa lại tuyên bố: â€Thầy là cây nho tháºtâ€. Trong Thánh Kinh, nho là má»™t hình ảnh, má»™t biểu tượng rất quen thuá»™c. Có ngÆ°á»i nói đó là “cây sá»± sống†trồng ở giữa vÆ°á»n địa Ä‘Ã ng (Stk. 2, 9). Môsê cho ngÆ°á»i Ä‘i do thám đất hứa đã mang vá» má»™t nhà nh và má»™t chùm nho vÄ© đại phải hai ngÆ°á»i khiêng, là m cho dân chúng phấn khởi (số 13, 23). Hà ng năm dân chúng mừng lá»… mùa nho. Isaia sáng tác má»™t bà i dân ca mừng vÆ°á»n nho xinh tÆ°Æ¡i của ngÆ°á»i bạn (5, 1-2) để ám chỉ tình thÆ°Æ¡ng của Thiên Chúa đối vá»›i dân Ngà i. Tiên tri Jeremia nói đến việc Thiên Chúa chăn sóc Israel nhÆ° má»™t khu vÆ°á»n nho gia bảo; ai ngá» vÆ°á»n nho đã sinh ra quả đắng đót! (Jr. 2, 21). Và khi sá»± việc tệ hại xảy ra, nhà Thánh Vịnh vẫn xÆ°á»›ng lên má»™t bà i ca hy vá»ng: “Lạy Thiên Chúa, xin hãy viếng thăm và bảo trợ vÆ°á»n nho mà chÃnh tay Chúa đã vÆ°Æ¡n trồng†(Tv. 80, 15-16).
Hôm nay, Chúa Giêsu long trá»ng tuyên bố: “Ta là cây nho tháºtâ€, nhÆ° Ngà i là ngÆ°á»i Mục Tá» chân tháºt. NÆ¡i Ngà i Giáo há»™i bám và o và chia sẻ nhá»±a sống nhÆ° nhà nh nho bám và o má»™t thân nho duy nhất. Thân nho là Chúa Giêsu, nhà nh nho là các môn đệ, Thánh Augustinô gá»i là “Chúa Kitô duy nhất†gồm Chúa, môn đệ và chúng ta hết thảy.
Bạn hãy hát lên để cảm nghiệm lá»i Chúa từ xa xÆ°a vá»ng lại cho má»—i ngÆ°á»i chúng ta: Thầy là cây nho, chúng con là nhà nh. Nhà nh nà o kết hợp cùng cây sẽ trổ sinh hoa trái, nhà nh nà o lìa cây sẽ khô héo liá»n. Chúng con hãy hợp trong tình yêu Thầy.
Mầu nhiệm cây nho được Chúa gồm tóm trong hai sá»± việc sau đây: kết hợp và sinh trái. Cà ng kết hợp chặt chẽ cà ng sinh hoa trái nhiá»u. Chúa muốn dạy chúng ta Ä‘iá»u kiện căn bản là kết hợp vá»›i Chúa, có kết hợp vá»›i Chúa má»›i Ä‘em lại kết quả thiêng liêng cho kẻ khác và cho chÃnh mình.
Kết hợp vá»›i Chúa là sống thân máºt vá»›i Chúa trong tình yêu. Chị Thánh Têrêsa Hà i Äồng Giêsu đã nói: “Tôi đã tìm thấy Æ¡n kêu gá»i của tôi: Æ n kêu gá»i của tôi là Tình Yêuâ€. Hai ngÆ°á»i kết hợp vá»›i Chúa trong tình yêu thì Chúa dùng để Ä‘em lại kết quả cho các linh hồn má»™t cách phong phú nhiệm lạ. Mặc dù là má»™t nữ tu kÃn, Têrêsa đã được Giáo Há»™i nhìn nháºn và tôn phong là m quan thầy xứ truyá»n giáo cùng Thánh Phanxicô Xaviê. Vì truyá»n giáo là đem đức tin, Ä‘em lá»a đến cho các linh hồn và cà ng có nhiá»u lá»a, cà ng gây được đám cháy vÄ© đại, nhÆ° lá»i Chúa phán: Ta xuống trần gian và đem lá»a đến để thiêu đốt lòng má»i ngÆ°á»i.
Trong bà i Ä‘á»c thứ hai, Thánh Gioan Tông đồ giải thÃch cho chúng ta lối sống hiệp nhất vá»›i Chúa. NgÆ°á»i nói: “Ai giữ các giá»›i răn của Chúa thì ở trong NgÆ°á»i và NgÆ°á»i ở trong há»â€; “Äây là giá»›i răn của NgÆ°á»i: là chúng ta phải thÆ°Æ¡ng yêu nhau…đừng yêu bằng lá»i nói và miệng lưỡi, nhÆ°ng bằng việc là m và chân tháºtâ€. Anh em đã nghe nói đến nhà phung Quy Hòa ở ngoại ô thà nh phố Qui NhÆ¡n. Vị sáng láºp là Cha Paul Mahen đã dấn thân cho ngÆ°á»i cùi và chết giữa ngÆ°á»i cùi. NgÆ°á»i cùi thÆ°á»ng đến xin Ngà i giúp đỡ. Má»™t hôm má»™t ngÆ°á»i đến nói vá»›i Ngà i: “Con buồn quá, đêm qua con vừa rụng thêm má»™t ngón tay nữa. Con lượm đây để Cha xemâ€. Cha Mahen cầm lấy đốt ngón tay, thÆ°Æ¡ng tiếc nhÆ° chÃnh má»™t phần thân thể mình. Ngà i an ủi, xin bệnh nhân cứ tiếp tục và thêm thuốc để chữa trị. Ngà i nhìn há» là bản thân của Chúa. Ãt năm sau, Ngà i đã mắc bệnh phung và nằm xuống, xác được chôn cất giữa là ng cùi bên cạnh Ä‘oà n con Ä‘au khổ. “Không có tình thÆ°Æ¡ng nà o lá»›n lao cho bằng chịu chết vì bạn hữuâ€. Äồ đệ đã Ä‘i theo vết chân Thầy.
“Các con hãy ở trong Thầy và Thầy ở trong các con: ai ở trong Thầy, kẻ ấy sẽ sinh nhiá»u hoa trái†(Äáp ca) [Mục Lục]
20. Thầy là cây nho tháºt
1. Äoạn Tin Mừng chúng ta vừa nghe, trong bầu khà thân máºt sau buổi tiệc ly vá»›i các môn đệ của mình, Äức Giêsu trong tÆ° cách là ngÆ°á»i bạn, ngÆ°á»i thầy, ngÆ°á»i cha. NgÆ°á»i đã nhấn mạnh mối tÆ°Æ¡ng quan cần phải có giữa NgÆ°á»i vá»›i các môn đệ, hình ảnh cây nho và cà nh nho, má»™t hình ảnh rất quen thuá»™c vá»›i ngÆ°á»i Do thái, được dùng để nói lên sá»± liên hệ nà y. Vượt trên không gian và thá»i gian, dụ ngôn nà y vẫn phù hợp vá»›i chúng ta và đáng cho chúng ta suy gẫm.
2. ChÃnh Äức Giêsu đã giải thÃch dụ ngôn nà y, cây nho là Äức Giêsu, cà nh nho là ngÆ°á»i môn đệ và ngÆ°á»i trồng nho chÃnh là Chúa Cha. Chỉ trong liên kết chặt chẽ vá»›i Äức Giêsu ngÆ°á»i môn đệ má»›i có thể sống phong phú. Äể sinh hoa trái tốt đẹp ngÆ°á»i môn đệ cÅ©ng phải được cắt tỉa và chÃnh Ä‘á»i sống tốt đẹp của ngÆ°á»i Kitô hữu đó là má»™t hình thức tôn vinh Chúa Cha.
3. NgÆ°á»i Kitô hữu cần phải được liên kết máºt thiết vá»›i Thiên Chúa, qua Äức Giêsu. Äức Giêsu là cây nho Ä‘Ãch thá»±c mà Chúa Cha đã trồng, bằng cách sai NgÆ°á»i xuống thế gian. NÆ¡i Äức Giêsu má»›i có sá»± sống tháºt, sá»± sống thần linh. Qua cuá»™c khổ nạn, tá» nạn và phục sinh NgÆ°á»i ban sá»± sống thần linh cho tất cả má»i ngÆ°á»i, mà loà i ngÆ°á»i đã đánh mất vì tá»™i AÄ‘am, để biến há» thà nh con cái Ä‘Ãch thá»±c của Thiên Chúa.
Cây và cà nh phải có mối tÆ°Æ¡ng quan máºt thiết vá»›i nhau. Cây nho mà không có cà nh thì không thể có sức sống mạnh và mang trái được. CÅ©ng thế Äức Giêsu má»i gá»i các môn đệ cá»™ng tác để tiếp nối công trình cứu Ä‘á»™ của NgÆ°á»i, nhÆ°ng dầu sao ngÆ°á»i môn đệ cÅ©ng chỉ là cà nh mà thôi, Cà nh muốn sống hữu Ãch, mang lại hoa trái thì phải liên kết máºt thiết vá»›i cây nho:"Thầy là cây nho, anh em là cà nh. Ai ở lại trong Thầy và Thầy ở lại trong ngÆ°á»i ấy, thì ngÆ°á»i ấy sinh nhiá»u hoa trái". Tôi biết có những giáo dân tuy rất xa nhà thá», nhÆ°ng há» cố gắng Ä‘i lá»… má»—i khi có dịp và có thể được, ngoà i ra há» còn giữ được việc Ä‘á»c kinh hôm, kinh mai, nhá» thế há» là những tông đồ rất nhiệt thà nh. Tôi cÅ©ng được biết có những ngÆ°á»i mang danh là Kitô hữu, tuy không xa nhà thá», mà việc kinh, lá»… rất lôi thôi, cho nên con cái của há» Ä‘a phần là bị rối rắm trong hôn nhân. Váºy để đức tin được vững mạnh, ngÆ°á»i Kitô hữu phải dùng má»i phÆ°Æ¡ng thế để kết hợp máºt thiết vá»›i Äức Kitô.
4. Không những ngÆ°á»i Kitô hữu phải dùng má»i phÆ°Æ¡ng thế để kết hợp máºt thiết vá»›i Äức Kitô mà thôi, mà cÅ©ng nhÆ° cà nh nho muốn sinh nhiá»u hoa trái cần phải vượt qua những trở ngại của thá»i tiết, môi trÆ°á»ng sống và được cắt tỉa.
Cây nho nÆ¡i vÆ°á»n, không hẳn bao giá» môi trÆ°á»ng sống cÅ©ng luôn thuáºn lợi, mà có khi gặp nắng hạn hay mÆ°a dầm... Äá»i sống đạo của ngÆ°á»i Kitô hữu không phải bao giá» cÅ©ng dá»… dà ng, mà luôn có những thá» thách, những khó khăn từ phÃa bên ngoà i hay chÃnh bản thân. Äức Kitô là cây nho Ä‘Ãch thá»±c của Thiên Chúa mà cÅ©ng phải trải qua thá» thách: NgÆ°á»i phải qua Ä‘au khổ má»›i trở thà nh vị lãnh đạo tháºp toà n Ä‘Æ°a má»i ngÆ°á»i đến Æ¡n cứu Ä‘á»™ (x. Dt 2,10). NgÆ°á»i cÅ©ng luôn má»i gá»i chúng ta cùng chia sẻ Ä‘au khổ thì má»›i có thể thông phần vinh phúc vá»›i NgÆ°á»i.
NhÆ° cây nho cần được tỉa cà nh má»›i có thể tốt được, cÅ©ng váºy để Ä‘á»i sống thiêng liêng được phong phú, ngÆ°á»i môn đệ Chúa cÅ©ng rất cần phải được cắt tỉa dần lá»™i lá»—i, bá» các thói hÆ° táºt xấu, có nhÆ° váºy ngà y má»›i có thể thanh sạch và hoà n thiện hÆ¡n. Cắt tỉa thì tiếc xót và đau Ä‘á»›n nhÆ°ng đó là việc cần thiết để sinh kết quả bá»™i phần. Trung kiên qua thá» thách, quyết bá» các tÃnh hÆ° táºt xấu, nhỠđó ngÆ°á»i môn để có thể nên tốt hÆ¡n, trở nên muối, men cho Ä‘á»i.
5. Äá»i sống tốt đẹp của ngÆ°á»i tÃn hữu đó là má»™t phÆ°Æ¡ng cách hữu hiệu để tôn vinh Thiên Chúa Cha. Khi Ä‘á»c kinh Lạy Cha, chúng ta vẫn nguyện xin "danh Cha cả sáng, nÆ°á»›c Cha trị đến, ý Cha được thể hiện dÆ°á»›i đất cÅ©ng nhÆ° trên trá»i". Xin đừng Ä‘á»c suông, mà đá»i sống của ngÆ°á»i Kitô hữu phải là m sao để tôn vinh Thiên Chúa thá»±c sá»±. ChÃnh trong liên kết máºt thiết vá»›i Äức Kitô, cây nho Ä‘Ãch thức của Thiên Chúa, ngÆ°á»i Kitô hữu sẽ được thánh hoá chÃnh nÆ¡i bản thân mình bằng Ä‘á»i sống, bằng việc là m tốt đẹp, nhÆ° ánh đèn toả sáng. Tiến xa hÆ¡n đó là thánh hoá tha nhân qua việc tông đồ. Công cuá»™c cứu rá»—i của Äức Giêsu nhỠđó tiếp tục được lan rá»™ng, đó chÃnh là chúng ta góp phần tÃch cá»±c tôn vinh Thiên Chúa, bởi vì ý của Thiên Chúa là muốn má»i ngÆ°á»i được nháºn biết Thiên Chúa là Cha và hỠđược cứu rá»—i.
6. Lạy Äức Kitô, cây nho Ä‘Ãch thá»±c của Thiên Chúa, xin cho má»i ngÆ°á»i chúng con biết ý thức luôn kết hiệp máºt thiết vá»›i NgÆ°á»i, để cho Ä‘á»i sống của chúng con được trà n đầy ân sủng và đem nguồn Æ¡n cứu Ä‘á»™ của NgÆ°á»i đến cho tha nhân. Amen. [Mục Lục]
21. Nối kết để hoà n thiện
(Suy niệm của Lm. Giuse Tạ Duy Tuyá»n)
Cuá»™c sống con ngÆ°á»i được kết nối vá»›i bao mối liên hệ. Liên hệ đồng loại giữa ngÆ°á»i vá»›i ngÆ°á»i. Liên hệ vá»›i vạn váºt, vá»›i thiên nhiên. Liên hệ vá»›i Thiên Chúa, Äấng tạo thà nh. Sá»± liên hệ nà o cÅ©ng đòi con ngÆ°á»i phải hòa hợp, phải có bổn pháºn liên Ä‘á»›i để cho mình hoà n thiện hÆ¡n. Con ngÆ°á»i sống mà không có liên Ä‘á»›i vá»›i cá»™ng đồng thì cÅ©ng vô giá trị giữa thế giá»›i mình Ä‘ang sống.
Có má»™t chà ng trai gá»i Ä‘iện thoại cho bồ. NhÆ°ng hôm ấy, chuông Ä‘iện thoại reo vang, ông bố nhấc ống nghe. Chà ng trai liá»n mở lá»i:
- Con chim non bé nhỠxinh đẹp của anh đó hả?
- Không, chim bố đây- ông bố trả lá»i
- Ấy chết! Cháu xin lá»—i bác! Bác có khá»e không ạ?
- Khá»e để đánh nhau vá»›i ai?
- Dạ... cho cháu há»i Trang có nhà không ạ?
- Nó không có nhà thì là dân vô gia cư à ?
- Dạ, dạ... ý cháu là Trang có ở nhà không ạ?
- Nếu không thì sao?
- Thế... Trang đi đâu ạ?
- Äến cÆ¡ quan rồi.
- Bác cho cháu số điện thoại của Trang được không ạ?
- Nó có nhiá»u số lắm!
- Bác cho cháu xin một số thôi ạ!
- số 8...
-... 8 rồi... mấy nữa ạ?
- Thì cáºu bảo chỉ cần má»™t số thôi mà .....
- Dạ bác cho cháu xin nốt mấy số còn lại luôn ạ!
- 5 7 3 6 8 2, còn sắp xếp sao thì tùy cáºu !
Tháºt khó cho chà ng trai! Vì các số không được nối kết vá»›i nhau thì chẳng có giá trị gì. Nó chỉ là những con số vô hồn, lạnh lùng nằm bên nhau mà thôi. Là m sao chà ng trai có thể kết nối vá»›i cô gái nếu không có con số hoà n chỉnh? Má»—i má»™t số thuê bao Ä‘á»u được kết nối vá»›i nhiá»u chữ số. Nếu không có sá»± nối kết thì là m sao có số thuê bao để liên lạc, để nối kết vá»›i nhau.
Cuá»™c sống con ngÆ°á»i cÅ©ng chỉ có giá trị khi có sá»± kết nối vá»›i nhau. Kết nối để tạo thà nh má»™t cá»™ng đồng nhân loại vì “không ai là má»™t hòn đảoâ€. Kết nối vá»›i vạn váºt để con ngÆ°á»i được vạn váºt che chở dưỡng nuôi. Trên hết má»i sá»± là kết nối vá»›i Äấng tạo thà nh. Con ngÆ°á»i phải kết nối vá»›i Äấng tạo thà nh vì con ngÆ°á»i được sống nhá» Ngà i, vá»›i Ngà i và trong Ngà i. Con ngÆ°á»i rá»i xa Äấng tạo thà nh tức là rá»i xa nhá»±a sống rồi sẽ héo khô theo thá»i gian. Äó là điá»u mà dân Việt mình vẫn nhắc nhở nhau muốn sống bình an hạnh phúc thì phải có “thiên thá»i, địa lợi, nhân hòaâ€.
Phúc âm hôm nay Chúa dùng hình ảnh cây nho và cà nh nho để nói lên sá»± nối kết giữa Thiên Chúa và con ngÆ°á»i. Chúa và NgÆ°á»i nhÆ° cây nho, Chúa Cha là ngÆ°á»i trồng nho, còn ta là cà nh nho. Cây nho gồm nhiá»u cà nh được nối kết vá»›i nhau tạo thà nh má»™t thân nho. Tất cả Ä‘á»u được chia sẻ nhá»±a sống vá»›i gốc rá»…. Thế nên, nếu không gắn liá»n vá»›i thân cây, cà nh nho sẽ héo khô. NgÆ°á»i Ky-tô hữu chúng ta là những cà nh nho được liên kết nên má»™t trong Chúa Ky-tô. Tất cả Ä‘á»u phải được nuôi dưỡng trong ân sủng của Chúa, nếu tách lìa khá»i Äức Ky-tô thì chúng ta sẽ không có thể sinh hoa kết quả thiêng liêng trong Ä‘á»i sống.
Sá»± nối kết nên má»™t vá»›i Chúa Kitô không phải là việc kết hợp bên ngoà i nhÆ° gia nháºp tổ chức ná», há»™i Ä‘oà n kia. NgÆ°á»i tÃn hữu nối kết vá»›i Chúa Kitô bằng Æ¡n thánh. Vì thế tá»™i phạm sẽ là m giảm Æ¡n thánh, có khi còn cắt đứt sá»± nối kết vá»›i Chúa. Tá»™i phạm sẽ là m cho ta xa lìa Chúa để rồi sẽ không bao giá» sinh hoa kết trái thánh thiện.
Xin cho chúng ta luôn được sống trong ân nghÄ©a của Chúa, và được hiệp nhất nên má»™t trong Chúa. Xin đừng để những Ä‘am mê tá»™i lá»—i là m chúng ta xa lìa ân sủng của Ngà i, và đánh mất sá»± liên Ä‘á»›i vá»›i Ngà i. Xin Chúa cho chúng ta được nối kết vá»›i Chúa nhÆ° cà nh liá»n cây để sinh hoa kết trái má»—i ngà y má»™t thánh thiện hÆ¡n. Amen. [Mục Lục]
22. Tình yêu cần sự quan tâm
(Suy niệm của Lm. Jos Tạ Duy Tuyá»n)
Tình yêu Ä‘Ãch thá»±c luôn bà y tá» sá»± quan tâm lo lắng cho nhau. Không yêu nhau ngÆ°á»i ta đâu cần để ý đến nhau, chỉ có trong tình yêu ngÆ°á»i ta má»›i dà nh tình cảm, sá»± quan tâm, nâng đỡ và chia sẻ cho nhau.
Thế nên, khi tình yêu chÃn mùi ngÆ°á»i ta sẽ thá» non hẹn biển vá»›i nhau là quan tâm chăm sóc nhau suốt Ä‘á»i. Há» thá» hứa má»™t cách công khai sẵn lòng chia sẻ cuá»™c Ä‘á»i vá»›i nhau khi thịnh vượng cÅ©ng nhÆ° lúc gian nan, khi ốm Ä‘au cÅ©ng nhÆ° lúc mạnh khá»e. NghÄ©a là gắn bó chia sẻ vá»›i nhau trong má»i sÆ°á»›ng vui cuá»™c Ä‘á»i và cùng dìu nhau qua má»i khó khăn của dòng Ä‘á»i.
NhÆ°ng trá»› trêu thay! Khi đã thà nh vợ chồng ngÆ°á»i ta lại thÆ°á»ng quên Ä‘i lá»i thá» Æ°á»›c ấy. Há» chỉ quan tâm khi còn tình yêu đôi lứa, nhÆ°ng khi đã là vợ chồng lại há» hững vá»›i nhau. Chúng ta vẫn thÆ°á»ng nghe những lá»i trách móc, than vãn: Anh ấy không còn yêu em nhÆ° trÆ°á»›c nữa. Anh hay nói những lá»i châm chá»c, khÃch bác, phán Ä‘oán giá»ng kẻ cả. Hoặc vợ tôi thÆ°á»ng không để lỡ má»™t cÆ¡ há»™i nà o mà không phê bình chồng mình trÆ°á»›c mặt bạn bè, ngay cả trÆ°á»›c mặt con cái. Cô ấy hay kể táºt xấu tôi vá»›i đồng nghiệp bạn bè cô ấy...
Có một anh chồng đã liệt kê những lần mà hỠmở miệng ra là cãi nhau như sau:
Vợ tôi há»i: Trên TV có gì không anh?
Tôi trả lá»i: Có rất nhiá»u bụi bặm, chắc tại em quên lau.
Thế là hai vợ chồng cãi nhau.
Rồi
Ká»· niệm hai mÆ°Æ¡i năm cÆ°á»›i nhau, tôi há»i bả muốn Ä‘i đâu.
Bả nói: Em muốn đi đến một chỗ mà từ lâu em đã không đặt chân đến.
Tôi nói: Ủa em muốn và o trong bếp hả?
Thế là hai vợ chồng cãi nhau.
Một lần khác:
Vợ tôi: Ngà y cÆ°á»›i em có phải là ngà y vui nhất Ä‘á»i anh không?
Tôi nói: Không! Chỉ là ngà y vui hạng nhì thôi.
Vợ tôi: Chứ ngà y vui thứ nhất là ngà y gì?
Tôi nói: Là cái ngà y em vá» bên má em 3 tuần. Giá»i Æ¡i ngà y nà o cÅ©ng xỉn.
Thế là hai vợ chồng cãi nhau. Giáºn dá»—i.
Có má»™t định nghÄ©a vá» tình yêu nhÆ° sau: "Yêu là muốn cho má»™t cái gì". Má»™t số ngÆ°á»i có thể nghÄ© rằng: khi kết hôn, hai ngÆ°á»i đã tá»± hiến mình cho nhau vá»›i tất cả những gì há» có, nên không cần biểu lá»™ sá»± quan tâm, lòng biết Æ¡n dà nh cho nhau. ChÃnh vì thiếu Ä‘iá»u đó mà là m cho tình yêu mất Ä‘i hÆ¡i ấm nồng nà n tình yêu. Không có sá»± quan tâm thì tình yêu đâu còn được nuôi dưỡng, vun đắp, và dÄ© nhiên là sẽ chết dần theo năm tháng.
Cách thức để gìn giữ tình yêu chÃnh là là m má»›i lại tình yêu má»—i ngà y bằng sá»± quan, lo lắng và chăm sóc nhau. Äó má»›i là má»™t tình yêu chân chÃnh luôn hy sinh cho ngÆ°á»i mình yêu. Má»™t tình yêu chân chÃnh thì luôn vượt lên trên sá»± Ãch ká»· bản thân để lo lắng, quan tấm đến ngÆ°á»i mình yêu.
Chúa Nháºt lá»… Chúa chiên là nh nhÆ° má»i gá»i chúng ta hãy há»c nÆ¡i Chúa Giê-su là vị mục tá» luôn bà y tá» tình yêu vá»›i Ä‘Ã n chiên. NgÆ°á»i mục tá» luôn đồng hà nh vá»›i Ä‘Ã n chiên. Ngà i đã cùng chia vui sẻ buồn vá»›i con ngÆ°á»i qua những thăng trầm của cuá»™c sống. Ngà i biết từng con chiên. Ngà i chăm sóc từng con chiên. Ngà i sẵn lòng cùi mình phục vụ trong khiêm hạ. Ngà i đã Ä‘i đến táºn cùng của tình yêu là chết cho ngÆ°á»i mình yêu.
Äó là mẫu má»±c của má»i tình yêu. Tình yêu luôn đòi sá»± hy sinh quan tâm đến cho ngÆ°á»i mình yêu. Xin cho các đôi hôn phối luôn dà nh sá»± quan tâm cho nhau. Xin đừng sống Ãch ká»· chỉ lo cho bản thân mà bá» rÆ¡i ngÆ°á»i bạn Ä‘á»i. Xin hãy sống vì nhau và cho nhau để tạo nên má»™t mái ấm gia đình ngáºp trà n hạnh phúc yêu thÆ°Æ¡ng. Amen. [Mục Lục]
23. Chúa Nháºt 5 Phục Sinh
"Thầy là cây nho, chúng con là cà nh, ai ở lại trong Thầy, và Thầy ở lại trong ngÆ°á»i ấy, ngÆ°á»i ấy sẽ sinh nhiá»u hoa trái". (Ga 15,5)
Qua bà i Tin Mừng nà y, ta hết sức cảm phục Chúa Giêsu, vì cách NgÆ°á»i dùng hình ảnh tháºt giản dị, dá»… hiểu, để diển tả má»™t mầu nhiệm vừa cao cả, lại vừa hết sức trừu tượng; để nói vá» mối liên kết chặt chẽ phải có giữa ngÆ°á»i Kitô hữu vá»›i Chúa Giêsu, NgÆ°á»i dùng hình ảnh cà nh nho luôn dÃnh chặt và o thân nho; và cà nh nho, tá»± nó ý thức phải luôn dÃnh chặt và o thân cây, nếu không nó sẽ chết. NhÆ° váºy muốn là ngÆ°á»i Kitô hữu thá»±c sá»± có hạnh phúc, chÃnh là phải "ở lại " trong Chúa Kitô, nhÆ° cà nh nho không tách rá»i rá»i khá»i thân nho. NhÆ°ng ở lại trong Chúa Kitô nhÆ° thế nà o? Và sinh hoa trái ra sao?
1. Giải thÃch:
a. Äá»™ng từ Hy Lạp: ở lại (menein en) từ câu 2 đến câu 10, thánh Gioan dùng đến 10 lần có nghÄ©a: ở lại trong Chúa Giêsu ở lại trong lá»i Chúa, ở lại trong tình thÆ°Æ¡ng của Chúa, trong các môn đệ v.v.. Còn má»™t nghÄ©a nữa là gắn liá»n vá»›i: "cà nh nho gắn liá»n vá»›i thân nho."
b. Vá»›i cách dịch Ä‘á»™ng từ Menein en: "ở lại", hay "gắn liá»n", hay có và i bản dịch khác dịch là : tháp chặt và o, dÃnh liá»n, không thể tách rá»i, xem ra cÅ©ng không phải là sai nghÄ©a nhÆ° Ä‘iá»u Chúa Giêsu muốn nói: NhÆ° cà nh nho phải liên kết vá»›i Thân nho thế nà o thì ngÆ°á»i Kitô hữu cÅ©ng phải kết hợp chặt chẻ vá»›i Äức Kitô là sức sống, là hạnh phúc của há». Sá»± liên kết đó đòi há»i ngÆ°á»i Kitô hữu phải sống và hà nh Ä‘á»™ng theo Lá»i của Äấng đã chết và sống lại vì yêu thÆ°Æ¡ng chúng ta.
c. Thá»±c hà nh: Linh mục nháºn lãnh chức vụ Linh mục từ Giám mục, từ Há»™i Thánh, nhÆ°ng lại không có ý hiệp thông, liên kết chặt chẽ vá»›i Há»™i Thánh, Linh mục sẽ ban Bà TÃch thà nh sá»±, nhÆ°ng không sinh hiệu quả sống Ä‘á»™ng cho ngÆ°á»i lãnh nháºn... NhÆ° khi ngÆ°á»i giáo dân bình thÆ°á»ng chúc là nh cho nhau trong sá»± chân thà nh, yêu mến, Æ¡n phúc là nh đó sẽ ở lại nÆ¡i ngÆ°á»i được chúc phúc, và sinh Æ¡n Ãch cho há» biết bao trong Ä‘á»i sống, dù há» không thấy được bằng mắt xác thịt.
2. Gợi ý suy niệm:
a. Ai trồng nho, lại không muốn nó sinh trái. Äất Ä‘ai ở Việt Nam không phù hợp mấy vá»›i cây nho, nhÆ°ng ta thấy cÅ©ng có nhiá»u nÆ¡i trồng được, dù kết quả không cao. Cà nh, nhánh nho muốn sinh trái, phải được tháp chặt (ở lại, gắn liá»n, liên kết) vá»›i thân nho, nếu không, cà nh nho không những không sinh trái, mà còn phải chết nữa, vì tá»± mình cà nh nho không thể cho mình nhá»±a sống. Khi ta lãnh nháºn Bà TÃch Rá»a tá»™i là lãnh nháºn Æ¡n gá»i trở thà nh cà nh nho, được gắn liá»n (tháp chặt, ở lại, liên kết) vá»›i Thân nho là Äức Kitô, ta có nháºn ra Æ¡n sủng cao cả nà y không? Ta có biết luôn cảm tạ Chúa má»i nÆ¡i má»i lúc và hết sức ná»— lá»±c gắn liá»n "tháp chặt" và kết hợp vá»›i Thân Nho là Äức Kitô không? Là ngÆ°á»i Kitô hữu, ta có nghÄ© mình được quyá»n sống bên lá» hỠđạo, không phải tham gia và o sinh hoạt của hỠđạo, vì nghÄ© rằng, mình đã Ä‘i lá»…, cầu nguyện và giữ má»i Lá» Luáºt của Há»™i Thánh là đủ không?
b. Cà nh nho muốn sinh nhiá»u trái, phải chịu để cho ông chủ cắt tỉa bá»›t những cà nh dÆ° thừa. Ta có muốn và sẵn sà ng để Chúa cắt tỉa những tÃnh hÆ° táºt xấu, để ta ngà y cà ng được tháp chặt, gắn liá»n vá»›i Thân Nho, để sinh nhiá»u hoa trái hÆ¡n nữa không? [Mục Lục]
24. Sá»± sống trong Chúa Kitô – Lm. Giuse Tạ Duy Tuyá»n
Phân tÃch
Bà i giáo lý vỠDụ ngôn cây nho. VỠsự sống trong Chúa Giêsu.
Dụ ngôn cây nho chúng ta má»™t cách vừa cụ thể vừa dá»… hiểu nhÆ°ng lại rất sâu sắc vá» cuá»™c Ä‘á»i Kitô hữu:
Kitô hữu nếu muốn sống phong phú thì phải sống trong Chúa Giêsu và sống bằng sức sống của Ngà i “Thầy là cây nho, các con là nhà nh… Ai ở trong Thầy và Thầy ở trong ngÆ°á»i ấy, ngÆ°á»i ấy sẽ sinh nhiếu trái.â€
Kitô hữu cÅ©ng phải chấp nháºn để cho mình “được Cha Thầy tỉa sạch†bằng những việc xảy ra không đúng ý mình là m cho mình Ä‘au khổ.
Chúa Giêsu còn hứa má»™t Ä‘iá»u rất tốt đẹp: “Nếu các con ở trong Thầy và Thầy ở trong các con, thì các con muốn gì, cứ xin thì sẽ được.â€
Suy gẫm
1. Chữ “Kitô hữu†có nghÄ©a là “NgÆ°á»i thuá»™c vá» Äức Kitô.†Cho nên cuá»™c sống Kitô hữu Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên phải là cuá»™c sống trong Äức Kitô và sống bằng sức sống của Ngà i. Muốn thế thì Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên phải kết hợp chặt chẽ vá»›i Äức Kitô: bằng cầu nguyện, bằng tưởng nhá»›, bằng thi hà nh những lá»i Ngà i dạy… Ai không là m những Ä‘iá»u đó thì ngÆ°á»i ấy không phải là Kitô hữu tháºt, ngÆ°á»i ấy là cà nh nho khô, sá»›m muá»™n gì thì cÅ©ng bị chặt Ä‘i và quăng và o lá»a.
2. Cắt tỉa: cuá»™c đổi Ä‘á»i nà o cÅ©ng được đánh giá bằng những cái mất và những cái được. Tuy nhiên vá»›i con mắt đức tin, ngÆ°á»i ta vẫn nhìn thấy cái được trong cái mất… Äức Hồng y Etchegaray có lần đã nói “Äứng trÆ°á»›c cánh rừng, chúng ta không nên dừng lại ở tiếng ngã đổ của cây rừng, nhÆ°ng hãy lắng nghe âm thanh của những mầm non Ä‘ang má»c lên.â€
3. Thánh Anphongxô đã được Thiên Chúa cắt tỉa bằng việc để Ngà i thất bại ê chá» trong má»™t cuá»™c xá» kiện mà Ngà i là m luáºt sÆ°. Thánh Inhaxiô được cắt tỉa khi bị thÆ°Æ¡ng què chân trong má»™t tráºn chiến. Các Ngà i mất má»™t Ä‘iá»u nhÆ°ng được lại nhiá»u Ä‘iá»u khác quý hÆ¡n.
4. “Ai không ở lại trong Thầy, thì bị quăng ra ngoà i nhÆ° cà nh nho, và sẽ khô héo. NgÆ°á»i ta nhặt lấy, quăng và o lá»a cho nó cháy Ä‘i.â€
Má»—i ngà y Ä‘á»c báo, nghe Ä‘Ã i, xem truyá»n hình tôi lại nghe thấy vụ giết ngÆ°á»i dã man; những thảm há»a của chiến tranh sắc tá»™c, tôn giáo, hạt nhân; những cái chết đầy thÆ°Æ¡ng tâm do các căn bệnh thế ká»· gây ra nhÆ° Sida, Ebôla… Äâu đâu cÅ©ng thấy tang thÆ°Æ¡ng và chết chóc.
Có lần tôi đã phải bà ng hoà ng sá»ng sốt trÆ°á»›c mẩu tin: “Má»™t thanh niên đã chỉa súng bắn chết bố mẹ chỉ vì ông bà không cho cáºu ta tiá»n tiêu vặt.â€
Tại sao cuá»™c sống hôm nay lại có nhiá»u tá»™i ác đến thế? Nguyên nhân chÃnh phải chăng là vì con ngÆ°á»i xa lìa Thiên Chúa, chạy theo cuá»™c sống váºt chất, do đó trở nên thoái hóa, buông thả, vô đạo. Äức tin khô héo rồi chết Ä‘i.
Lạy Chúa, xin cho con biết lưu lại trong Chúa qua cuộc sống yêu thương và phục vụ. (Cha Carôlô)
Cầu nguyện:
Lạy Chúa Giêsu, Chúa là cây nho, còn chúng con là cà nh, xin cho chúng con biết kết hợp vá»›i Chúa qua từng giây phút cuá»™c sống, nhất là khi chúng con được rÆ°á»›c Thánh Thể Chúa ngá»± đến trong tâm hồn chúng con. Xin đừng để chúng con xa lìa Chúa bởi những tá»™i lá»—i, những Ä‘am mê mù quáng, những thói Ä‘á»i bất nghÄ©a, bất trung.
Lạy Chúa Giêsu mến yêu, chúng con vẫn biết rằng, để cà nh nho cuá»™c Ä‘á»i chúng con sinh hoa kết trái thì cần được cắt tỉa, loại bá» những gì không phù hợp vá»›i sức sống Thần Linh của Chúa. Thế nhÆ°ng, Chúa Æ¡i, chúng con vẫn bám vÃu và o những Ä‘am mê táºt xấu. Tâm hồn chúng con vẫn chứa Ä‘á»±ng đầy những tham lam bất chÃnh, những tÆ° tưởng dâm ô tá»™i lá»—i. Cuá»™c sống chúng con còn đầy những lầm lá»—i gây nên Ä‘au khổ cho gia đình và bạn bè. Xin Chúa thứ tha tá»™i lá»—i chúng con. Xin Chúa cắt tỉa nÆ¡i tâm hồn chúng con khá»i những Æ°á»›c ao phạm tá»™i, những toan tÃnh xấu xa, những mÆ°u đồ bất chÃnh để chúng con luôn xứng đáng là đá»n thá» cho Chúa ngá»± trị.
Lạy Chúa, xin cho chúng con được lÆ°u lại trong Chúa má»—i khi chúng con rÆ°á»›c Chúa và o lòng, để sá»± sống của Chúa tuôn chảy trên dòng Ä‘á»i của chúng con, qua các việc đạo đức hằng ngà y, qua cuá»™c sống yêu thÆ°Æ¡ng và phục vụ má»i ngÆ°á»i, nhỠđó mà muôn dân sẽ nháºn ra “chúng con là môn đệ của Chúa.†Amen. [Mục Lục]
25. Chúa Nháºt 5 Phục Sinh
Cây nho và việc trồng nho rất quen thuá»™c đối vá»›i ngÆ°á»i Do thái nên Chúa Giêsu dùng hình ảnh cây nho và cà nh nho nói lên mối liên hệ rất máºt thiết giữa Chúa và dân của Ngà i. Chúa Giêsu là cây nho còn dân chúng xÆ°a cÅ©ng nhÆ° chúng ta hôm nay là cà nh nho gắn liá»n vá»›i thân nho là Chúa Giêsu. Cà nh nho hút nhá»±a sống từ thân cây nho để sống và sinh hoa kết quả. Nếu không liên kết, không gắn liá»n vá»›i thân nho, cà nh nho sẽ khô héo, tà n úa và chết Ä‘i, không thể sinh hoa quả được.
Khi lãnh nháºn Bà tÃch Rá»a tá»™i chúng ta được tháp nháºp và o Ä‘á»i sống của thân nho là Chúa Giêsu, trở thà nh chi thể trong thân thể mầu nhiệm của Chúa. Khi tham dá»± Thánh lá»… và RÆ°á»›c lá»… chúng ta được nuôi dưỡng, được hút nhá»±a sống từ thân cây nho là Chúa Giêsu. Khi cà nh nho là chúng ta bị sâu bệnh, héo úa do tá»™i tá»™i lá»—i của chúng ta, chúng ta được chữa là nh và tha thứ qua Bà tÃch Giải tá»™i. Ân sủng Chúa là nhá»±a sống của thân nho không ngừng cung cấp cho ngà nh nho là chúng ta, để chúng ta được sống và sống dồi dà o và để chúng ta sinh hoa kết quả tốt là nh trong Ä‘á»i sống đạo của chúng ta.
Ngược lại, nếu chúng ta không liên kết, không gắn bó vá»›i Chúa qua việc năng lãnh nháºn các Bà tÃch thì Ä‘á»i sống của chúng ta sẽ héo úa, khô cằn vì thiếu nhá»±a sống từ thân cây là Chúa Giêsu. NhÆ° váºy thì Ä‘á»i sống chúng ta sẽ sẽ cằn cá»—i, không sinh hoa trái được.
Nhá» Ä‘á»i sống cầu nguyện, nhá» việc năng lãnh nháºn Bà tÃch nhất là Bà tÃch Giải tá»™i và Thánh Thể, ngÆ°á»i Kitô hữu chúng ta ngà y cà ng gắn bó hÆ¡n vá»›i Chúa Kitô, mà gắn bó vá»›i Chúa Kitô có nghÄ©a là cÅ©ng gắn bó vá»›i Chúa Cha. Nhá» gắn bó vá»›i Thiên Chúa, chúng ta sẽ dá»… nháºn ra những ngÆ°á»i chung quanh là anh chị em cùng là con má»™t Cha trên trá»i.
Chúng ta là cà nh nho cần liên kết máºt thiết vá»›i thân nho là Chúa Giêsu để chúng ta được sống, nhÆ°ng chúng ta cÅ©ng cần phải liên kết máºt thiết vá»›i các cà nh nho khác là các anh chị em chung quanh chúng ta nữa. Thân nho là Chúa Giêsu cung cấp nhá»±a sống cho các cà nh nho, nhÆ°ng các cà nh nho cÅ©ng phải chuyển thông sá»± sống cho nhau nữa. Má»™t cà nh nho héo úa, bệnh hoạn cÅ©ng ảnh hưởng đến sức sống của các cà nh nho khác.
CÅ©ng váºy tá»™i lá»—i của má»™t ngÆ°á»i trong chúng ta cÅ©ng ảnh hưởng đến ngÆ°á»i khác, đến cá»™ng Ä‘oà n hỠđạo, là m bá»›t Ä‘i sá»± thánh thiện của Há»™i Thánh. Và sá»± thánh thiện, tốt là nh của má»™t ngÆ°á»i sẽ là m tăng thêm sá»± thánh thiện, tốt là nh của toà n thể Há»™i Thánh. Nếu hỠđạo chúng ta có nhiá»u ngÆ°á»i tá»™i lá»—i thì sẽ là m giảm bá»›t Ä‘i sá»± tốt là nh, thánh thiện của hỠđạo, của má»—i ngÆ°á»i chúng ta và là m cho hỠđạo cháºm phát triển. Ngược lại nếu hỠđạo chúng ta có nhiá»u ngÆ°á»i thánh thiện và rất Ãt ngÆ°á»i tá»™i lá»—i thì sẽ là m tăng sá»± thánh thiện tốt là nh của hỠđạo và của má»—i ngÆ°á»i chúng ta và sẽ là m cho hỠđạo phát triển rất nhanh. Äó là sá»± liên Ä‘á»›i trong cá»™ng đồng của những ngÆ°á»i có cùng cùng má»™t niá»m tin nhÆ° chúng ta.
Là ngÆ°á»i Kitô hữu, chúng ta đã trở nên má»™t trong Chúa Kitô qua Bà tÃch Rá»a tá»™i. Chúng ta Ä‘ang bÆ°á»›c theo Chúa Kitô trên con Ä‘Æ°á»ng tiến đến sá»± hoà n hảo nhÆ° Thầy chà thánh của chúng ta là Chúa Kitô. Chúng ta còn trãi qua nhiá»u cám dổ của ma quá»·, của tá»™i lá»—i, của sá»± xấu để thanh luyện con ngÆ°á»i chúng ta.
Nếu không có Chúa chúng ta không thể Ä‘i trá»n con Ä‘Æ°á»ng nhÆ° Chúa đã Ä‘i, nên chúng ta cần phải liên kết máºt thiết vá»›i Chúa qua các Bà TÃch để chúng ta có đủ sức mạnh thiêng liêng mà bÆ°á»›c Ä‘i trên con Ä‘Æ°á»ng theo Chúa. Chúng ta không Ä‘Æ¡n côi, không cô Ä‘á»™c nhÆ°ng chúng ta còn có Chúa, còn có Há»™i Thánh, còn có biết bao ngÆ°á»i cùng niá»m tin vá»›i chúng ta. Chúng ta hãy vững tin và o Chúa, hãy trợ giúp nhau sống tốt, hãy là m gÆ°Æ¡ng tốt cho nhau, hãy dìu dắt nhau để chúng ta được tăng thêm sức mạnh và luôn vững bÆ°á»›c trên con Ä‘Æ°á»ng theo Chúa, để Chúa ở đâu chúng ta cÅ©ng được ở đó vá»›i Chúa. [Mục Lục]
26. Sinh nhiá»u hoa trái
(Suy niệm của Lm. Äaminh Trần Quang Hiá»n SDB)
Chúa nháºt tuần trÆ°á»›c Chúa Giêsu đã dùng hình ảnh rất quen thuá»™c của ngÆ°á»i Do Thái đó là ngÆ°á»i mục tá» và đoà n chiên. Chúa Giêsu dùng hình ảnh nà y để nói lên mối liên hệ của NgÆ°á»i vá»›i ta và của ta vá»›i NgÆ°á»i. NgÆ°á»i là Mục tá» nhân là nh còn ta là đoà n chiên của NgÆ°á»i. Chúa nháºt tuần nà y Chúa Giêsu muốn dùng hình ảnh cây nho để nói vá» Ä‘á»i sống đạo của má»—i ngÆ°á»i chúng ta. Äá»i sống đạo của má»—i ngÆ°á»i chúng ta được sánh và nhÆ° Ä‘á»i sống của cây nho.
Chúa Giêsu quan sát cây nho và thấy rằng má»™t cây nho muốn có nhiá»u hoa quả cần phải có hai Ä‘iá»u kiện sau đây:
1. Cà nh phải liên kết vá»›i cây. Cà nh không liên kết vá»›i cây, không thể sinh hoa kết quả. Cà nh không liên kết vá»›i cây khi dòng nhá»±a nuôi dưỡng thân cây bị tắc nghẽn không luân lÆ°u sang cà nh. Có những con sâu con bỠđục khoét là m cho cà nh cây bị thÆ°Æ¡ng tổn, không còn tiếp nháºn được nguồn nhá»±a sống của thân cây truyá»n sang. Chỉ khi cà nh kết hiệp chặt chẽ vá»›i cây, dòng nhá»±a từ thân cây má»›i truyá»n sang cà nh, cho cà nh trổ sinh hoa trái.
2. Cà nh lá phải được cắt tỉa. Ai đã trồng nho thì biết: Nếu cứ để cà nh lá phát triển tá»± do, cây sẽ xanh tÆ°Æ¡i coi rất đẹp mắt nhÆ°ng không có hoa trái. Muốn cây có quả, phải tỉa bá»›t cà nh lá. Việc cắt tỉa là m cho dòng nhá»±a không bị phân tán, nhÆ°ng táºp trung và o những cà nh chÃnh, dồn và o cho hoa sung sức, cho quả đầy đặn.
Äá»i sống đạo của chúng ta cÅ©ng cần có 2 Ä‘iá»u kiện:
Äiá»u kiện thứ nhất: Phải kết hiệp máºt thiết vá»›i Chúa Giêsu. NhÆ° cà nh nho phải liên kết vá»›i thân nho má»›i sinh hoa kết quả, ta phải liên kết máºt thiết vá»›i Chúa Giêsu, NgÆ°á»i là nguồn sá»± sống của ta. Tách lìa NgÆ°á»i, ta không thể sống, cà ng không thể phát triển được. Nhìn và o Ä‘á»i sống đạo của chÃnh chúng ta, biết bao lần chúng ta muốn tách lìa khá»i mối tÆ°Æ¡ng quan máºt thiết vá»›i Chúa Giêsu. Tôi quá báºn bịu, lo lắng má»i thứ trong cuá»™c sống: công ăn việc là m, gia đình, những kế hoạch, dá»± định trong tÆ°Æ¡ng lai, lo kiếm tiá»n, xây cất nhà cá»a, sắm sá»a cái nà y cái kia, những chuyến nghỉ lá»…, nghỉ hè xa, những bữa tiệc thâu đêm suốt sáng, những trò giải trÃ, kể cả những thú vui thá»a mãn thân xác… là m sao có giá» Ä‘i lá»…, cầu nguyện được. Những Ä‘iá»u nà y là m tôi tách lìa khá»i mối báºn tâm thiêng liêng và đánh mất Ä‘i những giá trị cao đẹp của ngÆ°á»i kitô hữu trong Ä‘á»i sống của mình: không còn nhá»› để Ä‘i lá»… chúa nháºt nữa, hay có Ä‘i nhÆ°ng đầu óc bị chia trÃ, khô khan, nguá»™i lạnh trong việc cầu nguyện. Những thú vui, hưởng thụ xác thịt là m tôi xa dần Ä‘á»i sống luân lý vá» trong sạch và tiết Ä‘á»™. Những tìm kiếm danh vá»ng, tiá»n bạc biến tôi trở thà nh ngÆ°á»i ham mê danh vá»ng và quyá»n lá»±c. Tôi trở thà nh ngÆ°á»i chỉ biết sống cho mình, không quan tâm đến yêu thÆ°Æ¡ng, chia sẻ vá»›i ngÆ°á»i khác. Quả tháºt, khi đánh mất Ä‘i mối báºn tâm liên kết vá»›i Chúa, bá» bê Ä‘á»i sống cầu nguyện, khô khan vá»›i việc Ä‘i tham dá»± thánh lá»… và cá» hà nh các bà tÃch, Ä‘á»i sống của chúng ta sẽ trở nên khô cằn, tà n lụi, đồng thá»i không có sức sống, không hữu Ãch cho xã há»™i và ngÆ°á»i khác. Khi chúng ta kết hiệp vá»›i Chúa Giêsu Ä‘á»i sống của chúng ta sẽ trà n đầy ân sủng và sẽ giúp ta trổ sinh nhiá»u hoa trái thiêng liêng trong tÆ° tưởng, lá»i nói và việc là m.
Äiá»u kiện thứ hai: phải chịu cắt tỉa. Cà nh nho muốn sai trái phải chịu cắt tỉa bởi những cà nh lá rÆ°á»m rà . CÅ©ng thế, Ä‘á»i sống đạo của chúng ta phải để Chúa cắt tỉa những gì dÆ° thừa cản trở Æ¡n thánh sinh hoa kết quả. Phải cắt tỉa những ý muốn riêng tÆ°, những sá»± Ãch kỉ, Ä‘am mê để chuyên tâm Ä‘i tìm thánh ý Thiên Chúa. Phải cắt tỉa những hình thức bá» ngoà i, những phô trÆ°Æ¡ng, hưởng thụ, ồn à o để chìm và o ná»™i tâm sâu lắng. Phải cắt tỉa những giả dối, vô cảm vá»›i ngÆ°á»i khác để mặc lấy sá»± trung thá»±c, bao dung, yêu thÆ°Æ¡ng. Chúng ta hãy can đảm để cho Chúa cắt tỉa chúng ta. Chắc chắn việc cắt tỉa nà y là m cho chúng ta Ä‘au Ä‘á»›n, khó chịu, nhÆ°ng Ä‘em lại những lợi Ãch vô cùng phong phú.
ChÃnh Chúa Giêsu đã là m gÆ°Æ¡ng cho chúng ta khi NgÆ°á»i sống kết hiệp máºt thiết vá»›i Chúa Cha. Sá»± kết hiệp ấy được diá»…n tả qua việc chuyên tâm cầu nguyện và luôn luôn là m theo thánh ý Chúa Cha. NgÆ°á»i để cho Chúa Cha cắt tỉa khi NgÆ°á»i từ bỠý riêng, nháºn uốn chén đắng, nháºn vác tháºp giá, nháºn lấy cái chết tủi nhục. Äể từ đó, NgÆ°á»i đã sinh hoa trái dồi dà o nuôi sống tất cả chúng ta. ChÃnh vì thế, NgÆ°á»i đã trở nên gốc nho sung mãn sá»± sống để chuyển thông cho chúng ta.
Lạy Chúa Giêsu là cây nho tháºt, xin cho con biết kết hiệp máºt thiết vá»›i Chúa. Xin hãy cắt tỉa những gì vô Ãch trong con để con sinh nhiá»u hoa trái thiêng liêng nhÆ° Chúa mong Æ°á»›c. Amen. [Mục Lục]
27. Chúa Nháºt 5 Phục Sinh
Cây nho, cà nh nho và trái nho
NgÆ°á»i ta nói rằng ở Ephêsô có 1 ngôi Ä‘á»n rất nổi tiếng. Äó là đá»n thá» thần Diana. Má»™t trong những nét Ä‘á»™c đáo là m cho ngôi Ä‘á»n trở thà nh nổi tiếng là trong ngôi Ä‘á»n đó có cả 1 thang lầu là m từ 1 gốc cây nho duy nhất được mang vá» từ đảo Chypre. Rất oai nghi! Rất hùng tráng. Biết được nhÆ° thế chúng ta má»›i có thể phần nà o hiểu được hình ảnh và ý niệm vá» cây nho mà hôm nay chúa Giêsu đãsánh và vá»›i Ngà i.
Má»™t cách cụ thể, hôm nay Chúa Giêsu xác định và tuyên bố: "Thầy là cây nho các con là nhà nh". (Ga 15,5). Tại là m sao Chúa lại tyên bố nhÆ° thế. Lá»i tuyên bố ấy được nói trong hoà n cảnh nà o và có ý nghÄ©a gì?
Theo chú giải Kinh Thánh thì Äức Giêsu nói những lá»i nà y vá»›i các môn đệ ngay sau bữa ăn cuối cùng vá»›i các ông. Giả thiết rằng có thể trên Ä‘Æ°á»ng Ä‘i từ nhà tiệc ly đến vÆ°á»n Giêtsêmani. Äức Giêsu biết rằng NgÆ°á»i sẽ phải rá»i xa các môn đệ để bÆ°á»›c và o cái chết. NgÆ°á»i cÅ©ng biết môn đệ Phêrô sẽ chối Thầy, GiuÄ‘a sẽ phản bá»™i. Tất cả các môn đệ còn lại cÅ©ng sẽ chối bá» NgÆ°á»i. Má»i sá»± nhÆ° tan vỡ và chấm dứt. ChÃnh trong hoà n cảnh đó, Äức Giêsu đã xÆ°ng mình là cây nho và các môn đệ là cà nh nho.
Khi khám phá ra Ä‘iá»u nà y, tôi hiểu rằng Chúa muốn bá»™c lá»™ má»™t Æ°á»›c mÆ¡, và Ngà i muốn Æ°á»›c mÆ¡ đó trở thà nh hiện thá»±c. CÅ©ng có thể nói được rằng Æ°á»›c mÆ¡ đó là má»™t chân lý. Chân lý đó ở chá»— nà y:
Cho dù các môn đệ có phản bá»™i, có khÆ°á»›c từ nhÆ°ng Ngà i vẫn gắn bó vÆ¡i há».
Và cho dù Chúa Giêsu không ở vá»›i há» theo nghÄ©a thể lý nữa thì chÃnh sá»± liên kết bá»n chặt giữa các môn đệ là yếu tố ná»n tảng là m cho các ông vẫn đứng vững và đoà n kết vá»›i nhau bất chấp phản bá»™i, bất chấp khÆ°á»›c từ, bất chấp yếu Ä‘uối đến Ä‘á»™ hèn nhát.
Chúa Giêsu diá»…n tả Ä‘iá»u tôi vừa nói bằng hình ảnh gắn liá»n của thân nho và cà nh nho. Cây nho và cà nh nho có cùng má»™t sá»± sống và cùng má»™t dòng nhá»±a. Cà nh sống nhá» cây. Cà nh có khả năng sinh được hoa quả là nhá» nối kết vá»›i thân cây. Nếu cà nh tách lìa khá»i thân cây, chúng sẽ không chỉ trở nên cằn cá»—i mà còn nhanh chóng bị khô héo và chết rục.
CÅ©ng thế, giống nhÆ° những cà nh cây cần thân cây. Chúng ta cần đến Äức Giêsu Kitô vì sá»± sống của NgÆ°á»i. Khi bị tách lìa khá»i NgÆ°á»i, chúng ta không có sá»± sống và không có khả năng sinh trái. NhÆ°ng cây cÅ©ng cần đến cà nh. ChÃnh những cà nh nho má»›i sinh những trái nho. NhÆ° thế, chúng ta không những cần đến Äức Giêsu mà NgÆ°á»i cÅ©ng cần đến chúng ta. NgÆ°á»i đợi chá» hoa trái của NgÆ°á»i trổ sinh nÆ¡i chúng ta, qua chúng ta. Nói cách khác chúng ta có bổn pháºn sinh hoa trái cho NgÆ°á»i.
ThếnhÆ°ng thá»±c tế chúng ta đã thá»±c sá»± sản sinh ra những trái nho ấy chÆ°a. NgÆ°á»i khác có cảm nếm và thưởng thức được vị ngon vị ngá»t của những trái nho ấy chÆ°a.
NhÆ° thế, hoá ra lá»i tin mừng hôm nay lại là má»™t lá»i tra vấn chúng ta, khi ta nhìn thấy sá»± cằn cá»—i của ta, trong Giáo Há»™i và của thế giá»›i. Äá»i ta không trổ sinh hoa trái được là vì ta chÆ°a chịu cắt tỉa khi Ä‘á»i sống ta có nhiá»u cái thừa và không Ãt những cái thiếu. Thừa tiá»n bạc, thừa địa vị, thừa Ãch ká»·, thừa cái tôi cháºt hẹp của mình. NhÆ°ng ta lại thiếu quá nhiá»u, thiếu cảm thông, thiếu chia sẻ, thiếu hợp tác, thiếu quan tâm đến ngÆ°á»i khác... Äang khi đó, Giáo Há»™i tuy có không Ãt những thánh nhân nhÆ°ng lại có quá nhiá»u ngÆ°á»i nhÆ° chúng ta. Äiá»u đó là m cho khuôn mặt Giáo Há»™i thêm già nua, cằn cá»—i. Bên cạnh đó, xã há»™i cà ng ngà y cà ng nảy sinh nhiá»u vấn nạn: sá»± chênh lệch già u nghèo, nạn ma túy, tình dục, siÄ‘a, nạn tham nhÅ©ng ở à Châu và Việt Nam... Ä‘ang là vấn Ä‘á» thá»i sá»±. Khuôn mặt thế giá»›i Ä‘ang héo tà n.
Vì thế trách nhiệm sinh hoa trái thánh thiện đạo đức đòi há»i ta rất lá»›n và rất nhiá»u. Và muốn được nhÆ° thế Ä‘á»i ta cần chấp nháºn cắt tỉa những gì cản trở những gì không cần thiết cho mùa dÆ¡m hoa kết trái. Äồng thá»i, ta hãy đóng góp những hoa trái tốt là nh ấy cho nhân loại cho Giáo Há»™i. Äược nhÆ° thế má»i ngÆ°á»i sẽ nháºn ra cây nho tháºt là Äức Kitô. NgÆ°á»i trồng nho là Thiên Chúa. Và ngÆ°á»i ta sẽ cảm nếm được hÆ°Æ¡ng vị ngá»t ngà o, thánh thiện, thanh khiết của những trái nho. Amen. [Mục Lục]
28. Cây Nho hiệp nhất – AM Trần Bình An
Cây mÃt thÆ°á»ng được trồng giáp ranh giữa hai thá»a vÆ°á»n. Vá»›i thân má»™c xum xuê, cây mÃt hay má»c há»—n, che phủ trà n lan, nên bị cả đôi bên vÆ°á»n táºn tuỵ cắt cà nh lá chÄ©a qua. NhÆ°ng nhá» váºy, cây mÃt lại cà ng sai trái, lủng lẳng suốt từ thân đến cà nh. Váºy má»›i có câu ca: “MÃt chặt, chanh cá»™t. Hoặc là “MÃt chặt cà nh, chanh xén rá»….â€
Nếu cứ để cây chanh thoải mái chÄ©a cà nh lên trá»i, thì chẳng thể nà o chanh có trái. Nên ngÆ°á»i ta thÆ°á»ng nÃu cà nh, cá»™t đá và o kéo xuống, hoặc xén bá»›t rá»… ngang, chanh má»›i cho sai trái. Cây nhãn muốn ra quả trái vụ, cÅ©ng được khắc quanh gốc, cùng các cà nh lá»›n. Còn cây dó bầu mà không bị thÆ°Æ¡ng tÃch trên thân, thì không thể nà o tÃch tụ trầm hÆ°Æ¡ng. NhÆ° thế, có những cây phải chịu thÆ°Æ¡ng Ä‘au, uốn nắn, cắt tỉa, má»›i có thể bá»™i thu.
Trong Tin Mừng Thánh Gioan hôm nay, Äức Giêsu tuyên bố mình là cây nho, má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u là cà nh nho. Cà nh nà o không sinh hoa trái sẽ bị cắt bá». Còn cà nh nà o sinh hoa kết trái thì phải chịu cắt tỉa để thêm dồi dà o năng suất. NhÆ° thế, cà nh nà o muốn sống thì cần liên kết, hiệp nhất vá»›i cây nho.
Nhá» NgÆ°á»i được sống
Nhá» hiệp nhất vá»›i Chúa Giêsu, tÃn hữu má»›i được sống tháºt, sống viên mãn Ä‘á»i nà y lẫn Ä‘á»i sau. Không nhÆ° manna trong sa mạc, không nhÆ° cÆ¡m bánh thế gian chỉ Ä‘em đến cái chết, bệnh táºt, bất an, lo lắng, ná»—i buồn, cÆ¡n Ä‘au, thất vá»ng, lÆ°Æ¡ng thá»±c hằng sống của Chúa Giêsu trao ban, chÃnh là thá»±c thi Thánh à Chúa, cùng sống Lá»i Chúa và đón rÆ°á»›c Thánh Thể. “LÆ°Æ¡ng thá»±c của Thầy là thi hà nh ý muốn của Äấng đã sai Thầy, và hoà n tất công trình của NgÆ°á»i.†(Ga 4, 34)
Chá»n cái chết hay sá»± sống là quyá»n tá»± do của má»—i ngÆ°á»i, mà Chúa luôn tôn trá»ng. NhÆ°ng NgÆ°á»i luôn tha thiết má»i gá»i, khuyên răn sống kết hiệp vá»›i NgÆ°á»i để có thể tu thân, tÃch đức và được sống:“Hãy ở lại trong Thầy, nhÆ° Thầy ở lại trong anh em. CÅ©ng nhÆ° cà nh nho không thể tá»± mình sinh hoa trái, nếu không gắn liá»n vá»›i cây nho, anh em cÅ©ng thế, nếu không ở lại trong Thầy.†(Ga 15, 4)
Vá»›i lòng thÆ°Æ¡ng xót từ bi, NgÆ°á»i ân cần cảnh báo hệ quả dà nh cho những ai dứt khoát tuyệt tình, từ chối hiệp thông vá»›i NgÆ°á»i:“Ai không ở trong Thầy, thì bị quăng ra ngoà i nhÆ° cà nh nho và sẽ khô héo. NgÆ°á»i ta nhặt lấy, quăng và o lá»a cho nó cháy Ä‘i.†(Ga 15, 6)
Trong xã há»™i thá»±c dụng hôm nay, thiên hạ Ä‘ua nhau thá» Thần Tà i, sản nghiệp, danh vá»ng, tham lam vô Ä‘á»™ đến vỡ má»™ng vì mất mát, mất chức quyá»n, mất tình ngÆ°á»i. Thay vì hút lấy nhựạ sống tháºt, thì chỉ toà n tÃch trữ những ná»c Ä‘á»™c gian dối, virus đố kỵ, mầm mống chia rẽ, tiêm nhiá»…m thói xấu, di căn tà đạo, thất đức, bất nhân, bất nghÄ©a. Váºy là m sao sinh được hoa thÆ¡m, trái ngá»t?
Thánh Phaolô khuyên nhủ đừng trông cáºy và o của cải váºt chất phù du, mà luôn trông cáºy, hy vá»ng và o Chúa mà thôi: “Những ngÆ°á»i già u ở trần gian nà y, anh hãy truyá»n cho hỠđừng tá»± cao tá»± đại, cÅ©ng đừng đặt hy vá»ng và o của cải phù vân, nhÆ°ng và o Thiên Chúa, Äấng cung cấp dồi dà o má»i sá»± cho chúng ta hưởng dùng.†( 1Tm 6, 17)
Vá»›i NgÆ°á»i chịu hy sinh
Hiệp nhất vá»›i Chúa Giêsu là đồng nghÄ©a bá» má»i sá»±, mà chấp nháºn vác thánh giá hằng ngà y mà theo Chúa. “Còn cà nh nà o sinh hoa trái, thì NgÆ°á»i cắt tỉa cho nó sinh nhiá»u hoa trái hÆ¡n.†(Ga 15, 2)
Con Ä‘Æ°á»ng Äức Giêsu Ä‘i là con Ä‘Æ°á»ng chông gai, khổ hình và chết nhục nhã, nên NgÆ°á»i tiên báo và an ủi các môn đệ qua chÃnh sá»± phục sinh của NgÆ°á»i: “Trong thế gian, anh em sẽ phải gian nan, khốn khó. NhÆ°ng can đảm lên! Thầy đã thắng thế gian.†(Ga 16, 33)
ChÃnh vì hiệp thông vá»›i cuá»™c khổ nạn của Chúa Giêsu, muốn noi gÆ°Æ¡ng NgÆ°á»i, mà Thánh Phaolô hy sinh chịu khổ nhục, tù đầy, xiá»ng xÃch, đã viết thÆ° chia sẻ cùng tÃn hữu thà nh PhilÃpphê: “Vấn Ä‘á» là được biết chÃnh Äức Kitô, nhất là biết NgÆ°á»i quyá»n năng thế nà o nhỠđã phục sinh, cùng được thông phần những Ä‘au khổ của NgÆ°á»i, nhá» nên đồng hình đồng dạng vá»›i NgÆ°á»i trong cái chết của NgÆ°á»i, vá»›i hy vá»ng có ngà y cÅ©ng được sống lại từ trong cõi chết.†(Pl 3, 10-11)
“Con không hiểu tại sao thánh Augustinô cầu nguyện:“Xin cho con biết Chúa, cho con biết con!†Vì Chúa nói vá»›i Philipphê: “Äã bao lâu rồi, Ta ở vá»›i các ngÆ°Æ¡i! Thế mà , Philipphê ngÆ°Æ¡i đã không biết Ta sao?†(Ga 14, 9). Nếu “biết†tháºt, Ä‘á»i con sẽ đổi hẳn. (ÄÆ°á»ng Hy Vá»ng, số 100)
Trong NgÆ°á»i được phục sinh
Chỉ khi nà o sống kết hiệp máºt thiết vá»›i Äức Kitô, ngÆ°á»i tÃn hữu má»›i được dưỡng nuôi, phát triển, sinh nhiá»u hoa thÆ¡m trái ngá»t, những nhân đức cao quý: “Thầy là cây nho, anh em là cà nh. Ai ở lại trong Thầy và Thầy ở lại trong ngÆ°á»i ấy, thì ngÆ°á»i ấy sinh nhiá»u hoa trái, vì không có Thầy, anh em chẳng là m gì được.†(Ga 15, 5)
Ở trong NgÆ°á»i là thấm nhuần Lá»i Chúa, mà đem thá»±c hà nh má»›i được sống Ä‘á»i Ä‘á»i. “Ai nghe lá»i Tôi, và tin và o Äấng đã sai Tôi, thì có sá»± sống Ä‘á»i Ä‘á»i và khá»i bị xét xá», nhÆ°ng đã từ cõi chết bÆ°á»›c và o cõi sống.“ (Ga 5, 24)
Ở trong NgÆ°á»i là thÆ°á»ng xuyên đón rÆ°á»›c LÆ°Æ¡ng Thá»±c cá»±c quý, Mình và Máu Äức Giêsu trong nhiệm tÃch Thánh Thể: “Ai ăn thịt và uống máu tôi, thì ở lại trong tôi, và tôi ở lại trong ngÆ°á»i ấy. NhÆ° Chúa Cha là Äấng hằng sống đã sai tôi, và tôi sống nhá» Chúa Cha thế nà o, thì kẻ ăn tôi, cÅ©ng sẽ nhá» tôi, mà được sống nhÆ° váºy. (Ga 6, 56-57)
Ở trong NgÆ°á»i là cùng chịu vác thánh giá, cùng chịu khổ hình vá»›i Äức Kitô, nhÆ° thánh Phaolô chịu nạn, trở nên đồng hình đồng dạng vá»›i NgÆ°á»i: “Tôi cùng chịu đóng Ä‘inh vá»›i Äức Kitô và o tháºp giá. Tôi sống, nhÆ°ng không còn phải là tôi, mà là Äức Kitô sống trong tôi. Hiện nay tôi sống trong xác phà m, là sống trong niá»m tin và o Con Thiên Chúa, Äấng đã yêu mến tôi và hiến mạng vì tôi.†( Gl 2, 19-20)
“Má»™t cuá»™c cách mạng thá»±c sá»±, khả dÄ© canh tân tất cả, từ lòng con ngÆ°á»i, mà chÃnh mình cÅ©ng không dò thấu, đến toà n bá»™ cÆ¡ cấu chÃnh trị, kinh tế, xã há»™i… của thế giá»›i, không thể thá»±c hiện “ngoà i con ngÆ°á»i, ngoà i Thiên Chúa,â€chỉ thá»±c hiện “bởi con ngÆ°á»i, trong Chúa Kitô, vá»›i Chúa Kitô.†Con hãy dấn thân và o mặt tráºn cách mạng thế giá»›i ấy.†(ÄÆ°á»ng Hy Vá»ng, số 623)
Lạy Chúa Giêsu, xin thÆ°Æ¡ng xót cứu giúp chúng con là những cà nh nho yếu Ä‘uối, èo uá»™t, mong được hiệp nhất vá»›i Cây Nho Äức Giêsu để được chữa trị, chăm sóc, được sống và sinh hoa trái.
Lạy Mẹ Maria, kÃnh xin Mẹ cầu bầu cho chúng con chịu Ä‘á»±ng những gian nan, thá» thách, những nhát cắt tỉa Ä‘au Ä‘á»›n, những sá»± từ bá» xác thịt, thế gian và cám dá»—, để chúng con được sống dồi dà o mạnh khoẻ, sống tốt là nh và bá»™i thu hoa trái sá»± sáng. Amen. [Mục Lục]
29. Cây Nho Tháºt – AM Trần Bình An
Cây nho là biểu tượng bình an và thịnh vượng của dân Do Thái. Có lẽ vì thế hình ảnh cây nho đã được khắc trên đồng tiá»n Do Thái dÆ°á»›i thá»i dòng há» Maccabe, thế ká»· II, trÆ°á»›c Công nguyên. Theo sá» gia Josephus, sau nà y vua Hêrôđê còn trang trá»ng gắn trên cá»a và o Äến Thá», má»™t cây nho bằng và ng.
Trong Kinh Thánh, cây nho cÅ©ng từng được nhắc đến vá»›i tần xuất khá cao, để khắc há»a dân tá»™c Israel, mà trÆ°á»›c đây Thiên Chúa đã từng yêu thÆ°Æ¡ng giải thoát khá»i kiếp Ä‘á»a đầy nô lệ ở Ai Cáºp: â€Gốc nho nà y Chúa bứng từ Ai Cáºp, Ä‘uổi chÆ° dân lấy chá»— mà trồng. Chúa khẩn hoang bốn bá» quang đãng, cho bén rá»… sâu mà lan rá»™ng khắp nÆ¡i.†(Tv 80, 9-10) NhÆ°ng Israel đã Ä‘á»n đáp lại bằng thái Ä‘á»™ bất trung, bất nghÄ©a vá»›i Thiên Chúa. “Ta đã trồng ngÆ°Æ¡i nhÆ° cây nho hảo hạng, cây nho thuần chủng. Sao ngÆ°Æ¡i lại thoái hóa thà nh những cây nho tạp chủng?†(Gr 2:21)
Thầy là cây nho tháºt.
Vì thế, Äức Ki tô muốn xóa Ä‘i hình ảnh cây nho đã bị thoái hóa, lai tạo, hay biến đổi gien kia, bằng cách công bố, chÃnh NgÆ°á»i chÃnh má»›i là cây nho thuần chủng, thuần giống, nguyên mẫu do chÃnh Thiên Chúa trồng cấy. Thầy là cây nho tháºt, và Cha Thầy là ngÆ°á»i trồng nho. (Ga 15, 1) Äồng thá»i má»i gá»i nhân loại tái sinh, trở vá» cá»™i nguồn giống tốt, nguyên thủy, nhân chi sÆ¡, tÃnh bản thiện.“Không ai có thể và o nÆ°á»›c Thiên Chúa, nếu không tái sinh bá»›i nÆ°á»›c và Thần khà (Ga 3, 5)).
Anh em là cà nh
Tháºt bất ngá», Äức Kitô không há» phân biệt đâu là cà nh chÃnh, đâu là cà nh phụ, hoặc ai là nhánh cái, ai là nhánh con. DÆ°á»›i mắt NgÆ°á»i, nhân phẩm má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u bình đẳng, đồng hạng và giá trị ngang nhau, không hÆ¡n, không kém. Có khác chăng, chÃnh là mức Ä‘á»™ kếp hợp máºt thiết vá»›i NgÆ°á»i nhÆ° thế nà o má»›i đáng kể.
Từ khi Adam và Eva ăn trái cây biết là nh biết dữ, con ngÆ°á»i bắt đầu vÆ°á»›ng và o cái tâm pháºn biệt. ChÃnh cái tâm phân biệt nà y tạo ra lắm phiá»n muá»™n, nghiệp chÆ°á»›ng, đánh mất tình ngÆ°á»i, tình huynh đệ tÆ°Æ¡ng thân, tÆ°Æ¡ng ái. Chẳng hạn khi con ngÆ°á»i trầm luân và o vòng cÆ°Æ¡ng tá»a của cái thiện, cái ác, hÆ¡n thiệt, tốt xấu, của giai cấp cao thấp, má»›i phát sinh ra thái Ä‘á»™ vô minh, khen chê, cái thói nịnh trên, nạt dÆ°á»›i, trá»ng phú, khinh bần, bon chen, chà đạp, hãm hại lẫn nhau, coi nhau nhÆ° thù địch, nhÆ° báºc thang leo lên danh lợi…
May thay, NgÆ°á»i quá Ä‘á»—i thÆ°Æ¡ng yêu nhân loại, đã kịp thá»i đến giải thoát con ngÆ°á»i khá»i cái tâm hÆ° đó, cùng ban tặng lại tình ngÆ°á»i, tình huynh đệ, má»™t khi cà nh nà o biết kết hợp chặt chẽ và o cây nho tháºt là NgÆ°á»i. Nguyện Æ°á»›c của NgÆ°á»i là tái láºp lại quan hệ song phÆ°Æ¡ng há»— tÆ°Æ¡ng hiệu quả.
Chúa luôn hiện diện trong Ä‘á»i sống từng ngÆ°á»i, từ khi ngÆ°á»i ta nháºn bà tÃch Thánh Tẩy. NhÆ°ng con ngÆ°á»i lại không phải luôn luôn ở trong NgÆ°á»i, mà có khi ở trong ngÆ°á»i khác, hay của cải, danh lợi, ham muốn, dục vá»ng, nên từ chối hợp nhất vá»›i NgÆ°á»i, nhÆ° cà nh nho chối bá» dưỡng chất cần thiết để sinh trưởng, nên sẽ bị Ä‘Ã o thải, bị đốn Ä‘i, quăng và o lò lá»a. “Cà nh nà o gắn liá»n vá»›i Thầy mà không sinh hoa trái, thì NgÆ°á»i chặt Ä‘i.â€(Ga 15, 2)
Chịu cắt tỉa để sinh nhiá»u hoa trái
Cây nho luôn được táºn tình chăm sóc tỉa cà nh. Trong ba năm đầu ngÆ°á»i trồng không cho Ä‘Æ¡m bông kết trái, mà còn tỉa tháºt sạch để cây nho phát triển và giữ được sức sống mạnh mẽ. Nếu không được cắt tỉa tháºt kỹ cây nho sẽ không cho trái nhiá»u.
Thảo váºt còn phải chịu hy sinh nhÆ° thế, huống hồ con ngÆ°á»i, tạo váºt cao cấp, muốn trở nên tốt là nh, đạo hạnh, hầu xứng đáng kết hợp vói Äấng Tối Cao. Ngoà i tuân giữ lá» luáºt, còn phải dứt khoát vá»›i những thói kiêu căng, tá»± phụ, khoe khoang, mà u mè, phù phiếm, nhÆ° cây nho phải chịu Ä‘au Ä‘á»›n bấm ngá»n, tỉa chồi khá»i lãng phà nhá»±a, má»›i sinh nhiá»u hoa trái. “Còn cà nh nà o sinh hoa trái, thì NgÆ°á»i cắt tỉa cho nó sinh nhiá»u hoa trái hÆ¡n.†(Ga 15, 2)
Lá»i Thầy ở lại trong anh em
Khi liên kết vá»›i nguồn mạch sá»± sống, con ngÆ°á»i được Lá»i Chúa hÆ°á»›ng dẫn soi Ä‘Æ°á»ng.“Lá»i Chúa là ngá»n đèn soi cho con bÆ°á»›c, là ánh sáng chỉ Ä‘Æ°á»ng con Ä‘iâ€(Tv 119, 105). Lá»i Chúa chÃnh là mối liên kết chặt chẽ giữa cà nh và vá»›i thân cây nho, Ä‘iá»u hoa sức sống, mạch nhá»±a nuôi dưỡng toà n thân, Ä‘em lại phong phú kết quả. Lá»i Chúa tỉa gá»t, mà i dÅ©a, chấn chỉnh tâm hồn con ngÆ°á»i trở nên trong sáng, hoà n thiện, phù hợp vá»›i sá»± sống vÄ©nh cá»u. Khi tháºt sá»± sống Lá»i Chúa, cùng liên lá»· cầu nguyện, thì con ngÆ°á»i má»›i có thể trổ hoa kết trái nhiá»u.
Và anh em trở thà nh môn đệ của Thầy
Nguyện Æ°á»›c của NgÆ°á»i chẳng viển vông, mà rất thá»±c tế và hữu Ãch cho con ngÆ°á»i, là trở nên đồng hình đồng dạng vá»›i NgÆ°á»i, kết hiệp máºt thiết vá»›i NgÆ°á»i, chịu hy sinh thá» thách và quên mình nhÆ° NgÆ°á»i, để cho Danh Cha cả sáng, qua vai trò chứng nhân Tình Yêu, phục vụ tha nhân và mở mang NÆ°á»›c Chúa.“Ai muốn là n môn đệ Ta, phải bá» chÃnh mình, vác tháºp giá mình mà theo.â€(Mt 16, 24)
Lạy Chúa, xin cho con sống niá»m tin vững và ng, cùng thể hiện niá»m tin ấy qua cuá»™c sống liên kết thân hữu vá»›i má»i ngÆ°á»i, biết hy sinh bản thân, từ bá» những phù phiếm trần tục, để có thể gặt hái nhiá»u hoa thÆ¡m, trái ngá»t dâng lên Chúa.
Lạy Mẹ Mân Côi, xin luôn giữ gìn con sống trong ân sủng của Chúa, để con khá»i bị cắt bá», và quăng và o ngá»n lá»a Ä‘á»i Ä‘á»i. Amen. [Mục Lục]
30. Äịnh danh Kitô hữu
(Suy niệm của Lm. Giuse Nguyễn Thà nh Long)
Má»™t hình ảnh rất đẹp khác mà Chúa Giêsu đã sá» dụng để nói lên tÆ°Æ¡ng quan sống còn và tÆ°Æ¡ng quan triển nở giữa các môn đệ của Ngà i vá»›i Ngà i là hình ảnh cà nh nho vá»›i thân nho. Muốn sinh nhiá»u hoa trái thiêng liêng, ngÆ°á»i Kitô hữu cần phải kết hợp máºt thiết vá»›i Chúa Kitô là nguồn sống, tức là phải ở lại trong tình yêu của Ngà i. Ở lại qua việc tuân giữ lá»i Ngà i. Äồng thá»i phải chấp nháºn để cho Thiên Chúa cắt tỉa, thanh luyện, nghÄ©a là phải chấp nháºn hy sinh thá» thách và gian khổ. DÄ© nhiên cắt tỉa là phải Ä‘au Ä‘á»›n. Có khi bị rÆ°á»›m máu.
Nhìn lại thực trạng sống đạo hôm nay, chúng ta dễ dà ng thấy có 3 hạng Kitô hữu:
- Hữu danh vô thần:
Há» là những ngÆ°á»i mang danh là Kitô hữu, xÆ°ng mình là đạo gốc đạo dòng, là "cà nh nho" chÃnh thống, nhÆ°ng đã tách lìa Äức Kitô và xa lìa Giáo há»™i. Há» sống nhÆ° những ngÆ°á»i vô thần không hÆ¡n không kém. Há» không giữ đạo và cÅ©ng không sống đạo.
Äây là hạng ngÆ°á»i đáng sợ nhất vì há» rất dá»… rÆ¡i và o nguy cÆ¡ tháp nối vá»›i cây tiá»n tà i, cây danh vá»ng, cây quyá»n lá»±c, cây sắc dục.... Và chắc chắn cà nh nho Ä‘á»i há» sẽ sinh trái nho hoang nho dại, tháºm chà là nho Ä‘á»™c nho hại nữa.
- Hữu danh vô thực:
Là những ngÆ°á»i mang danh có đạo, có khi giữ đạo tốt, nhÆ°ng không sống đạo hay sống đạo kiểu cầm chừng, đủ rá»—i linh hồn là được. Có đạo nhÆ°ng không thá»±c hà nh đạo vì ngại bị cắt tỉa, ngại dấn thân, sợ thua thiệt.
Số pháºn của những ngÆ°á»i hữu danh vô thá»±c thì sao? Có thể nói được rằng số pháºn của há» tháºt đáng buồn vì há» nhÆ° những "cà nh nho vô tÃch sá»±" không sinh được hoa trái thiêng liêng nà o, nên chỉ còn có việc chặt là m củi.
- Hữu danh hữu thực:
Äây là những Kitô hữu sống đạo thá»±c sá»±. Há» sẵn lòng chấp nháºn má»i hy sinh sinh, má»i cắt tỉa má»—i ngà y để hoa trái được phong nhiêu: "Hạt 30, hạt 60, hạt 100". Äối vá»›i há», Lá»i Chúa luôn là nhá»±a sống Ä‘em lại sá»± sống cho cà nh nho Ä‘á»i há». Lá»i Chúa còn là phÆ°Æ¡ng thế cắt tỉa, thanh luyện để há» có thể sinh hoa trái dồi dà o hÆ¡n: hoa trái bác ái yêu thÆ°Æ¡ng, hoa trái công bình chÃnh trá»±c, hoa trái hiệp nhất bình an....
Tôi Ä‘ang thuá»™c hạng ngÆ°á»i nà o trên đây? Phúc cho tôi nếu tôi có tên trong danh sách những ngÆ°á»i thuá»™c hạng thứ 3, "hữu danh hữu thá»±c". Ngược lại, tháºt bất hạnh cho tôi nếu tôi bị liệt và o hà ng ngÅ© những ngÆ°á»i thuá»™c diện "hữu danh vô thá»±c", hay "hữu danh vô thần", là những hạng Kitô hữu sẽ bị phán xét công thẳng trÆ°á»›c toà phán xét của Thiên Chúa sau nà y. [Mục Lục]
31. Kết hợp và sinh trái – Lm Giuse Nguyễn Hữu An
Phúc âm Chúa nháºt tuần trÆ°á»›c, Chúa Giêsu dùng hình ảnh con chiên và ngÆ°á»i chăn chiên để nói vá» mối liên hệ giữa Thiên Chúa và loà i ngÆ°á»i. Mục tá» chăm sóc Ä‘oà n chiên.
Phúc âm hôm nay, Chúa Giêsu dùng hình ảnh cây nho và cà nh nho để nói đến sá»± thông hiệp giữa loà i ngÆ°á»i vá»›i Thiên Chúa. Cà nh nho phải gắn và o thân nho để sống và sinh hoa trái.
à nghÄ©a của lối so sánh là kết hợp và sinh trái. Cà ng kết hợp chặt chẽ cà ng sinh nhiá»u hoa trái. Chúa dạy chúng ta Ä‘iá»u kiện căn bản là kết hợp vá»›i Chúa, má»›i Ä‘em lại hoa quả thiêng liêng cho chÃnh mình và cho ngÆ°á»i khác.
Chúa Giêsu nói vá»›i các môn đệ: “Ai ở lại trong Thầy và Thầy ở lại trong ngÆ°á»i ấy, thì ngÆ°á»i ấy sinh nhiá»u hoa tráiâ€(Ga 14,5). Có tá»›i 9 lần cụm tụ “ở lại trong†được lặp lại trong Ä‘oạn Tin mừng nà y. Má»—i ngÆ°á»i phải “ở lại trong†Thầy, bởi vì: “Không có Thầy, các con không thể là m được gì†(Ga 14,5).
Nếu chúng ta được ở trong Chúa Giêsu, được kết hợp với Ngà i thì chúng ta sẽ lãnh được sức sống của Ngà i. Chúa Giêsu ở trong Thiên Chúa nên khi kết hợp với Ngà i, chúng ta cũng được kết hợp với Thiên Chúa và múc được sự sống của Chúa Ba Ngôi.
Cà nh nho gắn vá»›i thân nho và liên kết vá»›i những cà nh khác. Cà nh nho nà o không tiếp nháºn nhá»±a sống sẽ cằn cá»—i, khô héo. Nhá»±a sống trong thân cây lÆ°u chuyển, cho má»i cà nh để cùng nhau sinh nhiá»u hoa trái. Chúng ta cần cá»™ng tác vá»›i nhau, cần nâng đỡ nhau, cần kết hợp vá»›i nhau trên con Ä‘Æ°á»ng nên thánh.
Thiên Chúa là nguồn mạch sá»± sống. Tách lìa NgÆ°á»i, chúng ta không thể sống, cà ng không thể phát triển được. Thiên Chúa là dòng sông ân sủng. Khi kết hiệp vá»›i NgÆ°á»i, ân sủng tuôn đổ và o linh hồn, là m cho chúng ta được sống và sống sung mãn. Ân sủng thấm nháºp ná»™i tâm, uốn nắn tình cảm, củng cố ý chÃ, sinh ra những hoa trái thiêng liêng trong tÆ° tưởng, lá»i nói, việc là m. Nhá» kết hiệp máºt thiết vá»›i Chúa, chúng ta được sống sá»± sống của NgÆ°á»i, nói lá»i nói của NgÆ°á»i, hà nh Ä‘á»™ng theo gÆ°Æ¡ng của NgÆ°á»i, phán Ä‘oán theo chuẩn má»±c của NgÆ°á»i, nhìn con ngÆ°á»i và sá»± việc bằng cặp mắt của NgÆ°á»i, yêu thÆ°Æ¡ng bằng trái tim của NgÆ°á»i. Khi sá»± kết hiệp đã đến mức hoà n hảo, chÃnh NgÆ°á»i hà nh Ä‘á»™ng qua ta và vì thế, những hoa trái sẽ vô cùng phong phú.
Bà i Ä‘á»c 1, kể chuyện thánh Phaolô trở lại trên Ä‘Æ°á»ng Äamat. Từ con ngÆ°á»i phản nghịch trở thà nh con ngÆ°á»i của Æ¡n thánh. Từ con ngÆ°á»i ghét đạo trở thà nh con ngÆ°á»i nhiệt thà nh rao giảng Tin Mừng. Phaolô đã đúc kết mối liên kết cuá»™c Ä‘á»i mình vá»›i Chúa Kitô trong má»™t câu bất hủ: "Tôi sống, nhÆ°ng không phải tôi, mà là chÃnh Äức Kitô sống trong tôi" (Gal 3, 20).
“Äức Kitô sống trong tôiâ€nên tôi má»›i sinh hoa trái yêu thÆ°Æ¡ng nhÆ° lá»i Thánh Gioan trong bà i Ä‘á»c 2: “Ai tuân giữ giá»›i răn của Thiên Chúa thì ở trong Thiên Chúa và Thiên Chúa ở trong kẻ ấy. Và giá»›i răn của Thiên Chúa là tin và o Danh Äức Giêsu Kitô, Con của Ngà i, và yêu thÆ°Æ¡ng nhau nhÆ° Ngà i đã truyá»n dạyâ€. Thánh Gioan còn căn dặn: “Chúng ta đừng yêu thÆ°Æ¡ng nÆ¡i đầu môi chót lưỡi, nhÆ°ng phải yêu thÆ°Æ¡ng tháºt sá»± bằng việc là mâ€. “Sinh hoa trái†là yêu thÆ°Æ¡ng má»™t cách hữu hiệu, bằng việc là m có sức biến đổi môi trÆ°á»ng chung quanh, Ä‘em niá»m vui và hạnh phúc cho ngÆ°á»i khác.
Lúc ban đầu, khi các môn đệ má»›i theo Chúa, Thánh Gioan viết: “Các môn đệ đã đến xem chá»— Ngà i ở và lÆ°u lại vá»›i Ngà i†(Ga 1,39). Sau những năm sống vá»›i Chúa, Thánh Gioan đổi cách dùng ngôn ngữ: “Các con hãy ở lại trong Thầy cÅ©ng nhÆ° Thầy ở trong các con†(Ga 15, 17). Ở vá»›i là ở bên cạnh. Ở trong là trá»n vẹn thuá»™c vá» ngÆ°á»i ấy. Khi Phêrô ở vá»›i Chúa là ở bên cạnh thôi nên vẫn còn hai bÆ°á»›c chân khác nhau, hai ý nghÄ© không chung Ä‘Æ°á»ng và Phêrô đã có những bÆ°á»›c chân sai Ä‘i lạc lối. Còn ở trong là nên má»™t trong nhau. ChÃnh nhỠở trong Chúa mà Phêrô đã trở nên con ngÆ°á»i má»›i, hoà n toà n thuá»™c vá» Chúa.
“Ở lại trong†và “gắn liá»n vá»›i†Chúa là điá»u kiện cần thiết để “sinh nhiá»u hoa tráiâ€. Chúa Giêsu đã sống chân lý đó trong sá»± kết hiệp máºt thiết vá»›i Thiên Chúa Cha, và Ngà i đã cầu nguyện cho chúng ta được nên má»™t vá»›i Ngà i trong sá»± sống đó (Ga 17,21-22).Chúng ta kết hợp vá»›i Chúa qua Ä‘á»i sống cầu nguyện, Thánh Lá»… và các Bà TÃch. Chúng ta còn kết hợp vá»›i Chúa qua việc biểu lá»™ lòng trung tÃn nhÆ° lá»i Thánh Phêrô: "Bá» Thầy chúng con biết theo ai? Thầy má»›i có những lá»i Ä‘em lại sá»± sống Ä‘á»i Ä‘á»i" (Ga 6,68).
“Gắn liá»n vá»›i†hay “ở lại trong†Chúa Giêsu, chúng ta sẽ nháºn được sức sống, sức mạnh của Ngà i, chúng ta sẽ có má»™t cuá»™c Ä‘á»i tÆ°Æ¡i đẹp, ý nghÄ©a, chẳng những đầy ná»™i lá»±c, an vui, hạnh phúc mà còn là nguồn sức mạnh, nguồn an vui hạnh phúc cho má»i ngÆ°á»i nữa. Mối liên kết nà y là m cho chúng ta có cùng bản tÃnh vá»›i Chúa Giêsu, được nên má»™t vá»›i Ngà i: má»™t sá»± sống, má»™t tình yêu, má»™t tinh thần, má»™t ý chà và hà nh Ä‘á»™ng. Từ đó, trở nên chi thể trong nhiệm thể Chúa Kitô, chúng ta là óc để suy tÆ°, là mắt để nhìn thá»±c tại trần thế, là tai để nghe tiếng rên rỉ đòi há»i, là vai để vánh vác, là tay để cứu vá»›t, là chân để Ä‘i đến vá»›i ngÆ°á»i khổ Ä‘au, là quả tim để khắc khoải yêu thÆ°Æ¡ng, và là miệng để nói những lá»i bác ái ủi an (ÄHY 341).
Dụ ngôn “cây nho†là bà i diá»…n từ vá» cuá»™c sống siêu nhiên. Lá»i Chúa má»i gá»i chúng ta hãy luôn gắn bó máºt thiết vá»›i Chúa. NhỠân sủng của Chúa, Ä‘á»i sống chúng ta sẽ trổ sinh nhiá»u hoa trái tốt là nh. Hoa trái chÃnh là yêu thÆ°Æ¡ng, chia sẻ, cảm thông, tấm lòng rá»™ng mở, biết quan tâm đến ngÆ°á»i khác. Sống được nhÆ° váºy, chúng ta má»›i xứng đáng là môn đệ của Äấng Phục Sinh, đồng thá»i cÅ©ng là m cho Chúa Cha ngà y cà ng được vinh hiển, nhÆ° lá»i dạy của Chúa Giêsu: “Äây là điá»u là m cho Cha Thầy được vinh hiển là các con sinh nhiá»u trái, và nhÆ° thế, các con trở nên môn đệ của Thầyâ€. [Mục Lục]
32. Không sống trước mặt Chúa, mà sống trong Chúa.
(TrÃch trong ‘LÆ°Æ¡ng Thá»±c Ngà y Chúa Nháºt’)
Äoạn Phúc Âm nà y trÃch ở bà i giảng thứ hai của Chúa trong bữa Tiệc ly –Và cần được đặt và o trong bầu khà thánh lá»… tạ Æ¡n, tâm Ä‘iểm của Tiệc ly. Việc Chúa là m phép và tiến dâng rượu khiến ta nhá»› đến dụ ngôn cây nho. Cá»±u Ước từng dùng cây nho để chỉ dân Chúa. Ở đây Chúa muốn cho ngÆ°á»i ta biết Chúa thá»±c hiện trong NgÆ°á»i má»™t táºp hợp gồm Æ¡n tuyển chá»n, sá»± quan phòng chiếu cố và phÆ°Æ¡ng thế cứu rá»—i –mà thá»i xÆ°a ngÆ°á»i ta gán cho dân Chúa. TÆ° tưởng chÃnh của Ä‘oạn văn táºp trung và o thá»±c tại cảu sá»± kết hợp, ngay từ dÆ°á»›i thế, gữa ngÆ°á»i Kitô hữu và Äức Kitô. Kitô hữu không sống trÆ°á»›c mặt Äức Kitô, nhÆ°ng sống trong Äức Kitô. Ta ghi nháºn, trong Ä‘oạn văn ngắn nà y, từ ngữ “trong Ta†được thánh chép sá» dùng tá»›i 5 lần.
1) Kitô hữu được nối mạch vá»›i Äức Kitô giống nhÆ° cà nh nho được tháp và o gốc nho. Không có Äức Kitô thì ngÆ°á»i Kitô hữu chẳng là gì hết. Nhá» Äức Kitô mà ngÆ°á»i tÃn hữu được sống, có được nhá»±a sống, và khả năng kết trái. Có thể trên gốc nho nảy ra má»™t cà nh không theo quy luáºt thiên nhiên vá» cây giống –nó chỉ tốt cà nh tốt lá mà không cho quả. Nhà trồng nho gá»i nó là “giống tham ănâ€, chặt và liệng Ä‘i. Phải chăng có thể có những ngÆ°á»i lãnh nhiệm vụ rao giảng Phúc Âm mà không sinh hoa kết quả? ThÆ°a có, đấy là những kẻ không quan tâm sống nhá» và o Chúa, vẫn rao giảng Phúc Âm theo lối riêng. Thánh Inhaxiô thà nh Antiôchia, ở thế ká»· thứ hai, từng nháºn xét: “Hãy Ä‘á» phòng những cục bÆ°á»›u có hại trên thân nho, chúng không do Äức Giêsu Kitô chăm bón, vì chúng không được Chúa Cha vun trồng. Những cục u bÆ°á»›u đó là hình bóng những kẻ nà o xÆ°ng mình là thuá»™c vá» Giáo Há»™i và Phúc Âm mà tháºt sá»± không sống hiệp thông vá»›i Äức Giêsu Kitôâ€.
2) Nhà nh nà o sinh quả, Cha Ta tỉa sạch để nó sinh quả nhiá»u hÆ¡n. Nhìn và o cung cách Thiên Chúa dẫn dắt ngÆ°á»i tÃn hữu ngay tháºt, chúng ta thấy tất cả được sắp đặt sao cho nhiá»u hoa sai quả –quả đây là sá»± thà nh toà n số mệnh theo thánh ý Chúa. Sống trong Äức Kitô, ngÆ°á»i tÃn hữu được nuôi dưỡng bằng lá»i giảng dạy và gÆ°Æ¡ng mẫu Chúa, bằng lá»i Chúa, ân sủng ná»™i tâm và Mình Máu Thánh NgÆ°á»i. Tuy váºy vẫn có thể xảy ra Ä‘iá»u nà y: do má»™t sá»± quá dồi dà o tÆ° tưởng, quá nhiá»u dá»± định, má»™t sá»± thiếu sáng suốt, má»™t táºt nguyá»n tâm thần –má»™t sá»± yếu Ä‘uối của ý chà v,v… bá»—ng nhiên nổi lên trong ngÆ°á»i đó sá»± lầm lạc nà y hoặc sá»± bất trung ná». ChÃnh và o lúc đó, nhắm và o quả Ä‘ang lá»›n cần được gìn giữ cho tá»›i lúc chÃn, Chúa ra tay xén tìm lòng trà ngÆ°á»i đó, thanh luyện y, loại bá» những cà nh thừa chẳng Ãch lợi gì vì tranh chiếm sinh lá»±c cần cho cây sống. Tất nhiên là đau xót, nhÆ°ng tránh được, vì đây là quy tắc cuá»™c chÆ¡i. Trung kiên trong đức tin và thanh khiết trong sá»± ngay là nh –cả hai Ä‘em lại những thá»±c nghiệm Ä‘au khổ.
Lại nữa, là m sao ngÆ°á»i ta có thể ở trong Äức Kitô mà lại không theo Chúa trên Ä‘Æ°á»ng hy sinh được? Muốn hái quả kỳ diệu của sá»± sống lại thì phải là m cuá»™c vượt qua bằng tháºp giá. Tháºp giá Chúa chÃnh là sá»± lá»™t bá» trÆ¡ trụi cá»±c Ä‘á»™ của Chúa. tháºp giá của chúng ta là sá»± thanh luyện cá»±c Ä‘á»™. Nếu đôi khi chúng ta cảm tháy nhÆ° thể Chúa Cha tỉa xén trong xác thịt, trong linh hồn, trong trái tim chúng ta, những lúc đó chúng ta hãy cố thu hút nhiá»u hÆ¡n nữa chất sống từ Äức Kitô, hãy dÅ©ng cảm vì lá»i hứa của những trái Ä‘ang chá» chÃn. [Mục Lục]
33. Ở lại trong Thầy.
(TrÃch trong ‘Manna’)
Suy Niệm
Thế giá»›i hôm nay tiến bá»™ nhanh chóng vá» nhiá»u mặt: nghiên cứu sá»± sống trên sao Há»a, nối mạng Internet, thà nh công trong phÆ°Æ¡ng pháp sinh sản vô tÃnh... Tưởng nhÆ° chẳng có gì con ngÆ°á»i không là m được. NhÆ°ng thế giá»›i vẫn lo âu vì chất thải ở khắp nÆ¡i, môi trÆ°á»ng sống bị hÆ° hoại, chênh lệch giữa già u nghèo, nạn tham nhÅ©ng ở châu Ã, sá»± hÆ° há»ng của các bạn trẻ. Cái vòng luẩn quẩn: ma túy, tình dục, AIDS, tá»™i phạm dẫn đến các chết bi đát cho nhiá»u thanh thiếu niên.
Con ngÆ°á»i đủ thông minh để tạo ra sản phẩm nhÆ°ng lại không đủ bản lãnh để là m chủ chúng, nên chúng quay trở lại là m chủ con ngÆ°á»i.
Khoa há»c vừa giải quyết, vừa gây thêm rắc rối. Con ngÆ°á»i hôm nay bÆ¡ vÆ¡, loay hoay, không cứu nổi mình. Thế giá»›i bế tắc, cần đến Æ¡n cứu Ä‘á»™.
Äoạn Tin Mừng má»i ta nhìn lại sá»± cằn cá»—i của mình, của Há»™i Thánh, của cả thế giá»›i.
Äức Giêsu phục sinh nhÆ° cây nho, các Kitô hữu là cà nh. Cây và cà nh có cùng má»™t sá»± sống, cùng má»™t dòng nhá»±a. Sá»± sống từ cây, là m cho cà nh sinh trái. Cụm từ sinh hoa trái được nhắc đến 6 lần. Cụm từ ở lại trong Thầy được nhắc đến 5 lần.
Không ở lại trong Thầy thì không thể sinh hoa trái.
Cứ nhìn hoa trái thì biết mức Ä‘o 'Gắn bó của cà nh. Có cà nh chỉ vá» gắn liá»n vá»›i cây nên không có trái. Có cà nh đã sinh trái, nhÆ°ng cần sinh hoa trái hÆ¡n (c.2), sinh hoa trái nhiá»u (c.8), sinh hoa trái bá»n vững (c.16).
Chúng ta vẫn chưa sinh trái như lòng Chúa mong vì chúng ta không chịu để Ngà i cắt tỉa.
Vinh quang của Thiên Chúa là chúng ta sinh nhiá»u hoa trái. Thất bại của Thiên Chúa là sá»± cằn cá»—i của con ngÆ°á»i.
Hoa trái là ước mÆ¡ của ngÆ°á»i trồng nho, và cÅ©ng là sá»± triển nở của cây và cà nh nho.
Chẳng há» có sá»± xung Ä‘á»™t giữa vinh quang Thiên Chúa và vinh quang đúng nghÄ©a của con ngÆ°á»i. Chỉ trong Chúa, con ngÆ°á»i má»›i thá»±c sá»± triển nở, hạnh phúc. Má»™t sá»± Ä‘á»™c láºp khá» khạo sẽ dẫn đến héo khô.
Hãy ở lại trong Thầy nhÆ° Thầy ở lại trong anh em. Má»™t lá»i má»i gá»i gần nhÆ° là má»™t lá»i nà i van.
Sá»± ở lại chỉ hoà n hảo khi có đủ hai chiá»u.
Con ngÆ°á»i mãi mãi có tá»± do khÆ°á»›c từ nguồn sống.
Ở lại trong Chúa không phải là lối nói văn chương.
Äể ở lại cần phải trả giá.
Muốn được hưởng nguồn sống của Äấng Phục Sinh, ta cÅ©ng phải chia sẻ tháºp giá của Ngà i.
ChÃnh Äức Giêsu cÅ©ng được cắt tỉa qua khổ Ä‘au và cái chết.
Hãy đón lấy sá»± sống của Chúa Phục Sinh, nhÆ° dòng nhá»±a nguyên tÆ°Æ¡i má»›i. Hãy đóng góp những hoa trái tốt là nh cho nhân loại, để nhân loại nháºn ra Cây Nho tháºt là Äức Kitô, và NgÆ°á»i Trồng Nho là chÃnh Thiên Chúa.
Gợi ý chia sẻ
Theo ý bạn, thế nà o là má»™t Kitô hữu có Ä‘á»i sống sinh nhiá»u hoa trái? Bạn đánh giá thế nà o vá» Ä‘á»i sống Kitô hữu của bạn?
TrÆ°á»›c ná»—i Ä‘au của bao ngÆ°á»i trên thế giá»›i, Chúa Giêsu có thể Ä‘em đến giải pháp nà o cho há»? NgÆ°á»i Kitô hữu có thể là m gì để cá»™ng tác vá»›i Chúa trong việc cứu Ä‘á»™ nhân loại?
Cầu nguyện
Lạy Chúa Giêsu, sống cho Chúa tháºt là điá»u khó.
Thuá»™c vá» Chúa tháºt là má»™t thách đố cho con.
Chúa đòi con cho Chúa tất cả, để chẳng có gì trong con lại không là của Chúa. - Chúa thÃch lấy Ä‘i những gì con cáºy dá»±a, để con thá»±c sá»± tá»±a nÆ°Æ¡ng và o má»™t mình Chúa. - Chúa thÃch cắt tỉa con khá»i những cái rÆ°á»m rà , để cây Ä‘á»i con sinh thêm hoa trái. - Chúa cÆ°Æ¡ng quyết chinh phục con, cho đến khi con thuá»™c trá»n vá» Chúa.
Xin cho con dám ra khá»i mình, ra khá»i những báºn tâm và tÃnh toán khôn ngoan để sống theo những đòi há»i bất ngá» của Chúa, dù phải chịu mất mát và thua thiệt.
Ước gì con cảm nghiệm được rằng trÆ°á»›c khi con táºp sống cho Chúa và thuá»™c vá» Chúa thì Chúa đã sống cho con và thuá»™c vá» con từ lâu. Amen. [Mục Lục]
34. Äể sinh trái phải kết hợp vá»›i cây Giêsu
(Suy niệm của Lm. Antôn Nguyá»…n Văn Äá»™)
Chúa nháºt thứ IV vừa qua Chúa Giêsu đã dùng má»™t hình ảnh cụ thể tuyệt đẹp và đầy cảm Ä‘á»™ng để diá»…n tả tÆ°Æ¡ng quan rất dá»… thÆ°Æ¡ng giữa Thiên Chúa vá»›i Dân Ngà i là " Mục tá»" và "Ä‘Ã n chiên". Tin Mừng hôm nay Chúa Giêsu dùng má»™t bức há»a phúc dụ vá» cây nho và nhà nh nho, tá»± và von mình là cây nho tháºt, các môn đệ là nhà nh và Chúa Cha là ngÆ°á»i trồng nho. Chúa nói: "Thầy là cây nho tháºt, và Cha Thầy là ngÆ°á»i trồng nho" (Ga 15,1). Các môn đệ là nhà nh để có nhiá»u hoa trái thì phải kết hợp vá»›i Chúa nhÆ° cà nh vá»›i cây, nhÆ° dây vá»›i Ä‘Ã n. Äiá»u nà y không có gì lạ, vì trong Kinh Thánh, rất nhiá»u lần dân Itraen được sánh và vá»›i vÆ°á»n nho sai trái khi trung tÃn vá»›i Thiên Chúa; nhÆ°ng má»™t khi há» xa Chúa, tức cà nh lìa khá»i cây, há» trở nên khô héo, không còn khả năng là m ra "loại rượu là m phấn khởi lòng ngÆ°á»i" nữa (x. 104,15).
Thuáºt ngữ "hoa trái" được lặp Ä‘i lặp lại cả thảy sáu lần trong Ä‘oạn Tin Mừng (Ga 15,1-8), cho thấy hoa trái là điá»u tối cần đối vá»›i cây. NgÆ°á»i trồng nho nà o khi cắm nho xuống đất lại chẳng hy vá»ng và o tÆ°Æ¡ng lai vÆ°á»n nho sẽ cho nhiá»u hoa trái. Chúa Cha muốn chúng ta sinh nhiá»u hoa trái, đó là chuyện bình thÆ°á»ng. Chúa Giêsu khẳng định: "ChÃnh Ta đã chá»n các ngÆ°Æ¡i, và đã đặt các ngÆ°Æ¡i ra, ngõ hầu các ngÆ°Æ¡i Ä‘i và sinh trái, và trái trăng của các ngÆ°Æ¡i còn mãi " (Ga 15,16).
Ngà y chúng ta chịu phép Rá»a tá»™i, Giáo Há»™i đã tháp nháºp chúng ta nhÆ° những nhà nh cây nho và o Mầu nhiệm Phục sinh và Khổ Nạn của Chúa Giêsu là thân cây nho. Từ gốc nho nà y chúng ta lãnh nháºn nhá»±a sống và sống sá»± sống của Chúa Giêsu, tá»± bản chất là sinh hoa kết quả khi kết hiệp vá»›i Chúa Giêsu, hầu được tham dá»± và o cuá»™c sống vÄ©nh hằng. NhÆ° các môn đệ, chúng ta cÅ©ng váºy, nhá» sá»± trợ giúp của các Mục tá» trong Giáo há»™i, chúng ta lá»›n lên trong vÆ°á»n nho của Chúa, được bao bá»c trong tình yêu của Ngà i. Äức nguyên Giáo hoà ng Bênêđictô XVI viết:"Nếu hoa trái của chúng ta là tình yêu, thì Ä‘iá»u tạo ra hoa trái nà y chÃnh là việc "ở lại" cách thâm sâu và trung tÃn vá»›i Chúa" (Gesù di Nazaret, Milano 2007, 305). Äiá»u quan trá»ng là luôn gắn kết vá»›i Chúa Giêsu, phụ thuá»™c và o NgÆ°á»i bởi vì "nhà nh nho tá»± nó không thể sinh trái được, nếu không dÃnh liá»n vá»›i cây nho" (Ga 15,4). Chúa Giêsu nói rõ rà ng, "các con cÅ©ng váºy, nếu không ở trong Thầy" (Ga 15,5).
Chúng ta là kitô hữu, nghÄ©a là ngÆ°á»i có Äức Kitô, sinh nhiá»u hoa trái chứng tá» chúng ta là môn đệ, là chi thể Ä‘Ãch thá»±c của Chúa Kitô. Chúa đã từng lên án những cây vả cằn cá»—i chỉ có lá không có quả. NgÆ°á»i kết án tên đầy tá»› vô dụng đã mang bạc của chủ Ä‘i chôn. NgÆ°á»i trách mắng những ngÆ°á»i Pharisêu không là m công việc của cha há» là Abraham (Ga 8, 39). Chúng ta đã được ghép và o thân cây má»›i, cây nho Giêsu. ChÃnh nhá»±a Giêsu, và sá»± hiện diện của Chúa Giêsu khi chúng ta nháºn lãnh trong Thánh Thể đổi má»›i chúng ta: " Nhà nh nà o sinh trái thì Cha Thầy tỉa sạch để nó sai trái hÆ¡n'' (Ga 15, 2). Chúa Giêsu nói: "Thầy là cây nho tháºt" (Ga 15, 1).
Hoa quả mà Chúa Cha hy vá»ng nÆ¡i chúng ta, là những việc là nh phúc đức, là những công việc tốt chúng ta là m. Mang lại hoa trái không có nghÄ©a là là m những Ä‘iá»u phi thÆ°á»ng, nhÆ°ng là những Ä‘iá»u bình thÆ°á»ng. Hoa quả ấy là những việc là nh phúc đức, là những việc tốt chúng ta là m. NhÆ°ng thá» há»i: kết hiệp vá»›i Äức Kitô nhÆ° thế nà o để giúp chúng ta sinh nhiá»u hoa trái? ThÆ°a, đức tin và đức ái, nghÄ©a là ở trong ân sủng của Thiên Chúa. Nếu chúng ta sống trong ân sủng, các hà nh vi đạo đức của chúng ta sẽ là hoa trái dá»… chịu của Chúa Cha. Tháºt quà trá»ng biết bao khi luôn được sống trong ân sủng của Thiên Chúa! "Ai không ở trong Thầy, thì bị vứt ra ngoà i nhÆ° ngà nh nho, và sẽ khô héo, ngÆ°á»i ta sẽ thu lại, quăng và o lá»a cho nó cháy Ä‘i" (Ga 15, 6).
Äể là những cây sinh trái, chúng ta phải gắn bó vá»›i Chúa Kitô nhÆ° nhà nh nho vá»›i cây nho, được Chúa Thánh Thần soi sáng, chúng ta má»›i có thể sinh nhiá»u hoa trái. Hoa trái ở đây theo thánh Phaolô là hoa trái của Thần Khà cụ thể nhÆ°: "Bác ái, hoan lạc, bình an, nhẫn nhục, nhân háºu, từ tâm, trung tÃn, hiá»n hoà , tiết Ä‘á»™" (Gl 5,22-23)
Mang lại hoa trái là đưa ban tay ra giúp ngÆ°á»i ốm Ä‘au bệnh táºt, thăm ngÆ°á»i già sống cảnh cô Ä‘Æ¡n, giúp đỡ những ngÆ°á»i khổ Ä‘au nghèo đói, an ủi và biết cách lắng nghe cÅ©ng nhÆ° khuyến khÃch và tha thứ cho những ngÆ°á»i xúc phạm chúng ta, tÃch cá»±c tham gia và o Ä‘á»i sống của giáo xứ, chia sẻ vá»›i má»i ngÆ°á»i.
Äể có được nhiá»u hoa trái, chúng ta phải là những nhà nh cây duy trì mối quan hệ thÆ°á»ng xuyên vá»›i Thầy Chà Thánh Giêsu là thân cây. Vì vÆ°á»n nho tháºt của Thiên Chúa, có cây nho tháºt là Chúa Giêsu. NhÆ° Äức Kitô ở lại trong tình yêu của Chúa Cha, các môn đệ cÅ©ng thế, những ngÆ°á»i được cắt tỉa nhá» Lá»i của Thầy mình. Nếu các môn đệ gắn kết vá»›i Thầy cách thâm sâu, há» trở thà nh những nhà nh nho sai trái, là m cho vụ mùa bá»™i thu. Thánh Phanxicô de Sale viết: "Cà nh liên kết vá»›i thân và sinh trái không bởi tá»± chÃnh nó nhÆ°ng là nhá» thây cây: hiện nay chúng ta được gắn kết trong tình mến vá»›i Äấng Cứu Thế nhÆ° chi thể vá»›i đầu. Vì thế, những việc là nh phúc đức hưởng nhá» từ NgÆ°á»i Ä‘em lại cho chúng ta sá»± sống vÄ©nh cá»u" (Trattato dell'amore di Dio, XI, 6, Roma 2011, 601).
Thiên Chúa cần chúng ta để tái tạo má»™t thế giá»›i tốt hÆ¡n, má»™t thế giá»›i của sá»± tôn trá»ng, huynh đệ và yêu thÆ°Æ¡ng. Thiên Chúa cần đến bà n tay, đôi chân và tấm lòng của chúng ta. Lá»i Chúa nhắc nhá»› chúng ta rằng nếu kết hợp vá»›i Äức Kitô, nhÆ° cà nh nho vá»›i cây nho, chúng ta sẽ nháºn được sức mạnh và sức sống, chúng ta yêu mến nhau và chúng ta sinh nhiá»u hoa trái. "Ai ở lại trong Thầy kẻ ấy sẽ sinh nhiá»u hoa trái" (Ga 15, 5).
Lạy Chúa Giêsu, xin giúp chúng con biết luôn gắn bó và kết hiệp vá»›i Chúa cho đến trá»n Ä‘á»i ngõ hầu sinh được nhiá»u hoa thÆ¡m trái tốt nhÆ° lòng Chúa mong Æ°á»›c. Amen. [Mục Lục]
35. Xây dựng Giáo Hội – Jean-Yves Garneau.
MỘT HỢP Äá»’NG KHÃC HẲN.
Trong sách Tông đồ Công vụ, ngÆ°á»i ta kể lại rằng nhá» hoạt Ä‘á»™ng của thánh Phaolô và các môn đệ khác, “Giáo Há»™i (sÆ¡ khai) được xây dá»±ng, tiến triển và lá»›n lên†trong tất cả vùng Giuđê, Galilê và Samari. Khi Ä‘á»c những dòng nà y, chúng ta không nên chỉ nghÄ© vá» quá khứ mà thôi; chúng ta cÅ©ng phải xem hiện tại nữa vì ngà y nay Giáo Há»™i còn phải được xây dá»±ng. Và chÃnh chúng ta theo gÆ°Æ¡ng thánh Phaolô và các môn đệ đầu tiên, phải là các nghệ nhân của việc xây dá»±ng nà y. Thiên Chúa chỠđợi chúng ta xây dá»±ng Giáo Há»™i của Ngà i.
Lá»i má»i gá»i bắt tay và o việc và hiến dâng tất cả năng lá»±c của chúng ta để cá»™ng tác và o việc xây dá»±ng Giáo Há»™i, lá»i đó chúng ta đã thÆ°á»ng được nghe, nhất là từ Công đồng Vatican II.
Phải thú nháºn rằng lá»i má»i gá»i đó khiến chúng ta hÆ¡i khó chịu má»™t chút. Quả tháºt, chúng ta Ãt có thói quen xây dá»±ng Giáo Há»™i. Hồi trẻ, ngÆ°á»i ta đã không thá»±c sá»± dạy chúng ta truyá»n đạt cho kẻ khác đức tin và niá»m hy vá»ng của chúng ta. NgÆ°á»i ta đã không khai tâm chúng ta để trở thà nh thừa sai và chứng nhân trong má»™t môi trÆ°á»ng ngà y cà ng không biết đến Thiên Chúa hoặc ở đó ngÆ°á»i ta thÆ°á»ng sống nhÆ° thể không có Ngà i. Là m gì đây, phải hà nh Ä‘á»™ng thế nà o để xây dá»±ng Giáo Há»™i tại nÆ¡i nà y và hôm nay? Những bà i Thánh Kinh chúng ta vừa nghe đã mang đến lá»i giải đáp cho câu há»i nà y, chúng thu hút sá»± chú ý của ta vá» nhiá»u Ä‘iểm quan trá»ng. Chúng ta sẽ ghi nháºn ba Ä‘iểm.
1. Tin và o Chúa Kitô và lưu lại nơi Ngà i.
Äể xây dá»±ng Giáo Há»™i, trÆ°á»›c hết phải tin và o Chúa Kitô. NgÆ°á»i ta sẽ nói đó là chuyện hiển nhiên rồi. Có lẽ. Tuy nhiên, ta hãy nhá»› rằng đức tin mà thánh Gioan nói đến không phải chỉ là chấp nháºn sứ Ä‘iệp của Chúa Kitô và những chân lý mặc khải trong trà mà thôi. Phải là m hÆ¡n thế nữa. Äó là gắn bó vá»›i Chúa Kitô. Äó là hiệp thông vá»›i Ngà i. “Ai lÆ°u lại nÆ¡i Thầy và Thầy lÆ°u lại nÆ¡i ngÆ°á»i đó, kẻ ấy mang nhiá»u hoa trái†(Ga 15,5).
Thánh Phaolô, vị tông đồ vÄ© đại đã chăm lo rao giảng Tin Mừng cho dân ngoại, má»™t ngà y nỠđã được Chúa Kitô thu hút và đã hiến dâng mình cho Ngà i. Thánh Phêrô, Andrê, Giacôbê, Gioan và những vị khác trong nhóm MÆ°á»i Hai cÅ©ng đã say mê Chúa Giêsu và hỠđã từ bá» má»i sá»± vì Ngà i. HỠđã sống nhá» Ngà i, trong Ngà i… bởi Thần Khà của Ngà i. Váºy nên, hết thảy há» Ä‘á»u là những kẻ xây dá»±ng Giáo Há»™i cách tuyệt vá»i và o thá»i đại của há». Bao giá» cÅ©ng thế thôi. Những kẻ lÆ°u lại nÆ¡i Chúa Kitô sẽ là m được nhiá»u việc cho Ngà i và cho Giáo Há»™i của Ngà i.
2. Thương yêu nhau.
Äiá»u kiện thứ nhì để xây dá»±ng Giáo Há»™i được nêu lên trong thÆ° thứ nhất của thánh Gioan: Äó là “thÆ°Æ¡ng yêu nhau nhÆ° Chúa Kitô đã căn dặn chúng ta†(1Ga 2,23). Có sá»± mâu thuẫn rõ rệt khi muốn xây dá»±ng Giáo Há»™i mà không thÆ°Æ¡ng yêu nhau, vì Giáo Há»™i là nÆ¡i của tình hữu nghị, nÆ¡i mà những con ngÆ°á»i –tứ xứ và hết thảy Ä‘á»u có những đức tÃnh tốt và táºt xấu- tụ há»p nhau lại và nháºn nhau là anh em. Không những chỉ bằng lá»i nói (Ä‘iá»u nà y bao giá» cÅ©ng dá»… dà ng), nhÆ°ng trong sá»± tháºt.
Má»—i lần tình yêu thÆ°Æ¡ng giữa chúng ta lá»›n lên và được phát triển –tình yêu thÆ°Æ¡ng cụ thể được biểu hiện trong việc đón tiếp kẻ khác, trong việc thông cảm vá»›i kẻ khác, tha thứ cho kẻ khác…- thì chÃnh Giáo Há»™i lá»›n lên và được phát triển.
3. Dám mạo hiểm.
Äiá»u kiện thứ ba để góp phần xây dá»±ng Giáo Há»™i: dám mạo hiểm. Ở đây, ta phải nhá» gÆ°Æ¡ng thánh Phaolô tông đồ. Ngà i biết lên tiếng, dám lên tiếng ngay cả khi Ä‘iá»u đó không là m hà i lòng má»i ngÆ°á»i. Ngà i không sợ tá»± khẳng định mình ngay cả khi ngà i chắc chắn rằng sá»± can thiệp của ngà i sẽ gây khó khăn cho ngà i. Những ngÆ°á»i Do Thái nói tiếng Hy lạp, đã tranh luáºn vá»›i ngà i tại Giêrusalem, tìm cách thủ tiêu ngà i, sách tông đồ Công vụ (9,29) kể lại cho chúng ta nhÆ° thế. Có bao giá» chúng ta dám mạo hiểm… dù là trong những Ä‘iá»u rất nhá», nhân danh Chúa Kitô… vì quyá»n lợi và sá»± phát triển của Giáo Há»™i Ngà i không?
Tóm lại, chúng ta phải xây dá»±ng Giáo Há»™i và phải có Ãt nhất ba Ä‘iá»u kiện để là m việc đó: kết hợp vá»›i Chúa Kitô, thÆ°Æ¡ng yêu nhau và đôi khi dám mạo hiểm. Và bây giá», chúng ta hãy tá»± há»i: chúng ta có phải là những ngÆ°á»i tÃch cá»±c xây dá»±ng Giáo Há»™i trong môi trÆ°á»ng sống của mình không? [Mục Lục]
36. NhÆ° cà nh liá»n cây.
(TrÃch trong ‘Niá»m Vui Chia Sẻ’)
Má»™t trong những chất liệu cần thiết được sá» dụng trong Thánh Lá»… đó là rượu nho. Rượu nho nà y được là m thà nh từ trăm ngà n trái nho ép lấy nÆ°á»›c và để lên men đến má»™t nồng Ä‘á»™ và chất lượng do Toà Thánh ấn định để được sá» dụng là m rượu lá»…. Rượu nho ở nÆ°á»›c ta chÆ°a đủ tiêu chuẩn để được phép sá» dụng trong Thánh Lá»…. Vì thế phải nháºp khẩu từ các nÆ°á»›c Âu Châu, nhÆ° Pháp, Tây Ban Nha, những nÆ°á»›c có truyá»n thống trồng nho từ lâu Ä‘á»i và chuyên môn sản xuất những loại rượu nho nổi tiếng thế giá»›i. Rượu lá»… chúng ta Ä‘ang sá» dụng được nháºp khẩu từ Công ty De Muller, S.A. ở Tarragona, Tây Ban Nha.
Nhìn những vÆ°á»n nho, ai không có kinh nghiệm trong nghá» trồng nho chắc chắn phải tiếc xót khi thấy những cà nh nho bị cắt tỉa khá»i thân nho. Thế nhÆ°ng, đây là định luáºt cÆ¡ bản trong nghá» trồng nho: có được cắt tỉa, cà nh nho má»›i sinh hoa kết quả. Và o tháng hai, tháng ba, ngÆ°á»i trồng nho cắt những cà nh nà o thấy không thể sinh trái, nhiá»u khi để lại thân cây trÆ¡ trụi. Äến tháng tám khi nho đâm ngà nh trổ lá, ông lại tỉa hết những nhánh con, để những nhánh lá»›n có trái được sức sống của thân cây nhiá»u hÆ¡n..
Hình ảnh của vÆ°á»n nho và cây nho là hình ảnh quen thuá»™c trong Kinh Thánh và thÆ°á»ng được dùng để cảnh cáo, Ä‘e doạ, khiển trách dân Israel: Ngôn sứ Giêrêmia đã nói: “Ta trồng ngÆ°á»i nhÆ° cây nho sai trái, được tuyển chá»n giống tốt. Sao ngÆ°á»i lại trở thà nh cây nho dại, sinh trái chua lòm†(Gr 2,21). Ngôn sứ Isaia cÅ©ng đã có cả má»™t bà i ca vá» vÆ°á»n nho, vì dân Israel nhÆ° nho quÃ, nhÆ°ng đã trở thà nh nho dại, khiến chủ vÆ°á»n nho phải bá» hoang phế (x. ls, 1-7).
Trong Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu tá»± nháºn là “cây nho tháºt†và “Chúa Cha là ngÆ°á»i trồng nhoâ€, để xác minh rằng: đây là cây nho dại sinh trái chua lòm. Cây nho tháºt nà y do Chúa Cha trồng tỉa để Ä‘em lại hoa trái sá»± sống dồi dà o:
“Thầy là cây nho tháºt và Cha Thầy là ngÆ°á»i trồng nho. Cà nh nà o gắn liá»n vá»›i Thầy mà không sinh hoa trái, thì ngÆ°á»i chặt Ä‘i; còn cà nh nà o sinh hoa trái, thì NgÆ°á»i cắt tỉa cho nó sinh trái nhiá»u hÆ¡nâ€â€¦ “Thầy là cây nho, anh em là cà nhâ€.
NhÆ° cà nh gắn liá»n vá»›i thân cây nho má»›i sống được và sinh hoa trái. Nếu cà nh nà o tách rá»i khá»i thân cây nho, sẽ khô héo và là m mồi cho lá»a. CÅ©ng váºy, ngÆ°á»i tÃn hữu phải sống kết hợp vá»›i Chúa Kitô má»›i có sá»± sống của Thiên Chúa và được sống Ä‘á»i Ä‘á»i, nếu không, sẽ chết Ä‘i và bị quăng và o lá»a. Vì váºy, mối quan hệ giữa Chúa Giêsu và các Kitô hữu là má»™t mối quan hệ máºt thiết đến ná»—i cả hai trở nên nhÆ° má»™t, vì cùng sống chung má»™t sá»± sống. Chúa Kitô và các Kitô hữu tạo thà nh má»™t cá»™ng đồng sá»± sống, nhÆ° các chi thể trong má»™t thân thể mà Thánh Phaolô gá»i là Nhiệm Thể, hay là Thân Thể Mầu Nhiệm của Chúa Kitô. Trong Nhiệm Thể ấy, các chi thể liên kết vá»›i nhau và liên kết vá»›i má»™t đầu nhÆ° các cà nh nho liên kết vá»›i thân cây nho và má»™t gốc nho. CÅ©ng nhÆ° nhá»±a sống giao lÆ°u từ gốc nho đến các cà nh cây, thì sá»± sống của Thiên Chúa cÅ©ng được chuyển đến các chi thể nhÆ° trong má»™t thân thể. NhÆ° thế, các Kitô hữu được gắn vá»›i nhau và o má»™t gốc là Chúa Giêsu: “Anh em ở trong Thầy và Thầy ở trong anh emâ€.
Má»™t Ä‘iểm khác cÅ©ng được Chúa Giêsu nhấn mạnh ở đây, đó là “cà nh nho phải sinh hoa tráiâ€. NgÆ°á»i Kitô hữu không chỉ gắn vá»›i thân cây mà còn phải sinh hoa trái nữa. Bởi vì, không thiếu những cà nh gắn chặt vá»›i cây mà không sinh trái nà o. Những cà nh đó sẽ bị chặt Ä‘i và quăng và o lá»a. Không sinh trái là bằng chứng không còn “ở trong Thầyâ€. Không còn kết hợp vá»›i Thầy, mặc dầu bên ngoà i vẫn là má»™t cây “xanh rá»nâ€! Sinh hoa kết quả dồi dà o má»›i trở thà nh ngÆ°á»i môn đệ tháºt của Thầy. Hình ảnh có thể là m cho chúng ta sá»ng sốt. Äâu phải đợi đến khi bị liệt và o hạng khô khan, nguá»™i lạnh hay phạm những tôị tầy đình má»›i bị loại khá»i cá»™ng Ä‘oà n của Chúa. Sá»± sống từ Chúa Giêsu chỉ có hai trạng thái: sinh trái hoặc không sinh trái, không có trạng thái thứ ba, hiểu theo nghÄ©a “cầm hÆ¡iâ€, “cầm chừngâ€. NgÆ°á»i Kitô hữu trở thà nh môn đệ của Chúa Kitô bằng chÃnh việc sinh nhiá»u hoa trái và Thiên Chúa được tôn vinh cÅ©ng bằng chÃnh việc ngÆ°á»i Kitô hữu sinh nhiá»u hoa trái. Chúa Giêsu đã khẳng định: “Äiá»u là m Chúa Cha được tôn vinh là anh em sinh nhiá»u hoa trái và trở thà nh môn đệ của Thầyâ€.
Thế nà o là sinh hoa kết trái? Chúng ta có thể tìm thấy cây trả lá»i ngay trong bà i Ä‘á»c 2 hôm nay, Thánh Gioan nói: “Ai tuân giữ giá»›i răn của Thiên Chúa thì ở trong Thiên Chúa và Thiên Chúa ở trong kẻ ấy. Và giá»›i răn của Thiên Chúa là tin và o Danh Äức Giêsu Kitô, Con của Ngà i, và yêu thÆ°Æ¡ng nhau nhÆ° Ngà i đã truyá»n dạyâ€. Thánh Gioan còn căn dặn: “Chúng ta đừng yêu thÆ°Æ¡ng nÆ¡i đầu môi chót lưỡi, nhÆ°ng phải yêu thÆ°Æ¡ng tháºt sá»± bằng việc là mâ€. Do đó, chúng ta có thể hiểu được rằng, “sinh hoa trái†là yêu thÆ°Æ¡ng má»™t cách hữu hiệu, bằng việc là m có sức biến đổi môi trÆ°á»ng chung quanh, tạo dá»±ng hạnh phúc cho ngÆ°á»i khác. Phải phục vụ lợi Ãch tháºt của anh em, thì má»›i nói được rằng chúng ta Ä‘ang ở trong Thiên Chúa và Thiên Chúa ở trong chúng ta. Chỉ có tình thÆ°Æ¡ng yêu Ä‘Ãch thá»±c, thá»±c từ trong lòng ra hà nh Ä‘á»™ng, má»›i là tình yêu thÆ°Æ¡ng hiệp nhất, hiệp nhất chúng ta nên má»™t vá»›i anh em, hiệp nhất chúng ta trong Chúa Giêsu Kitô là “cây nho Chúa Cha trồng tỉa†để sinh nhiá»u hoa thÆ¡m trái ngá»t.
Hình ảnh của sá»± cắt tỉa còn gợi lên má»™t sá»± mất mát, Ä‘au Ä‘á»›n. Thế nhÆ°ng, mất mát dẫn đến thắng lợi, khổ Ä‘au dẫn đến vinh quang, sá»± chết dẫn đến Phục Sinh. Äó là bà i há»c xuyên suốt cuá»™c Ä‘á»i, lá»i rao giảng và cái chết của Chúa Giêsu. Trong suốt hÆ¡n 2000 năm qua, Giáo Há»™i đã tiến bÆ°á»›c vá»›i niá»m xác tÃn ấy. Nhá»±a sống từ thân cây nho là Chúa Giêsu đã không ngừng nuôi sống Giáo Há»™i. Vá»›i cái nhìn đức tin, ngÆ°á»i ta vẫn nhìn thấy cái được trong cái mất: Qua việc trở lại vá»›i những giá trị của Tin Mừng, vá»›i cốt lõi của Tin Mừng, Giáo Há»™i cởi bỠđược chiếc áo của quyá»n lá»±c và hà o nhoáng, để mặc lấy tinh thần phục vụ, khiêm tốn, Ä‘Æ¡n nghèo. Sá»± hoán cải của nhiá»u Kitô hữu trở thà nh con Ä‘Æ°á»ng cho những ngÆ°á»i thà nh tâm thiện chà tìm gặp được Chúa Kitô. Giáo Há»™i sinh nhiá»u con cái là nhá» các chi thể của mình là những cà nh nho luôn được cắt tỉa.
NhÆ° cà nh liá»n cây má»›i sống được và phải cắt tỉa má»›i sinh nhiá»u hoa trái, ngÆ°á»i Kitô hữu phải sống nhá» Chúa Kitô, vá»›i Chúa Kitô và trong Chúa Kitô má»›i có thể sống nhÆ° Chúa Kitô, sống cho Thiên Chúa và cho má»i ngÆ°á»i anh em. Äó là đòi há»i căn bản của Ä‘á»i sống Kitô hữu. NgÆ°á»i Kitô hữu nà o yêu thÆ°Æ¡ng má»i ngÆ°á»i anh chị em má»™t cách chân thà nh, có hiệu quả bằng việc là m cụ thể, giúp đỡ, bảo vệ, xây dá»±ng xã há»™i, đồng bà o, đất nÆ°á»›c… ngÆ°á»i Kitô hữu ấy má»›i tháºt là ngÆ°á»i ở trong Thiên Chúa, kết hợp vá»›i Chúa Kitô, má»›i tháºt là cà nh nho gắn liá»n vá»›i cây nho. [Mục Lục]
37. Nối kết với Chúa Kitô
(Suy niệm của Lm. Gioan Cao Vũ Nghi, CMC)
Truyện kể vá» má»™t ngÆ°á»i sống trong má»™t là ng hẻo lánh thuá»™c miá»n thượng du. Nhá» má»™t cÆ¡ há»™i hiếm có, ông được đặt chân lần đầu tiên đến má»™t thà nh phố. Tuy không có nhiá»u tiá»n, nhÆ°ng ông cÅ©ng muốn Ä‘em vá» má»™t cái gì đó để khoe vá»›i dân là ng. Sau khi đã thăm nhiá»u nÆ¡i trong thà nh phố, má»™t trong những cái là m ông thÃch thú nhất là các ánh đèn chiếu sáng trong phố. Vá»›i số tiá»n trong túi, ông đã mua má»™t Ãt bóng Ä‘iện và công tắc Ä‘iện. Vừa khi trở vá» tá»›i là ng, việc đầu tiên là ông treo những bóng đèn đó trong nhà ngoà i ngõ trÆ°á»›c nhà ông. Là ng xóm qua lại thấy lạ nên há»i, nhÆ°ng ông chỉ trả lá»i: "Chịu khó chá» Ä‘i. Äến tối sẽ biết." Khi ánh mặt trá»i vừa ngả bóng, ông trịnh trá»ng báºt các công tắc. NhÆ°ng lạ quá, bóng đèn chẳng sáng gì cả. Tá»™i nghiệp cho ông. Chẳng ai bảo cho ông biết là cần phải có Ä‘iện lá»±c, thì bóng đèn má»›i chiếu sáng được.
Hồi nhá» tôi có anh bạn rất giá»i vá» khoa nói. Chuyện gì hắn cÅ©ng nói và o được. Má»™t hôm hắn nghe bà i hát “Thầy là cây nho, các con là cà nh†hắn liá»n nhái ngay ra “Thầy là con cua, các con là cà ng. Cà ng nà o kết hợp cùng cua sẽ bò nhanh hÆ¡n cáy...†Cả bá»n chúng tôi vá»— tay hoan hô, nhÆ°ng ông thầy dạy giáo lý nghe được gá»i hắn lên cho hắn má»™t bà i ‘moral’ khá dà i. Ngà y nay nghÄ© lại, ông thầy hÆ¡i nghiêm nghị. Những nÆ¡i nhÆ° ở Việt nam thá»i xÆ°a, biết cây nho thế nà o đâu. NhÆ°ng nói con cua thì ai cÅ©ng biết. Nên cà ng cua cần liên kết vá»›i thân cua, chúng ta cần liên kết vá»›i Chúa Giêsu.
"Không có Thầy, các con không thể là m gì được" (Ga 15:5). Sống trong cuá»™c Ä‘á»i, nhiá»u ngÆ°á»i nghÄ© rằng há» có tất cả: bằng cấp có, việc là m có, gia đình có, nhà cá»a xe hÆ¡i có. NhÆ°ng khi bóng chiá»u của cuá»™c Ä‘á»i buông xuống, khi nhắm mắt lìa Ä‘á»i, há» má»›i biết há» chỉ có hai bà n tay trắng. Há» có thể thà nh công trong cuá»™c Ä‘á»i, nhÆ°ng vì không được nối kết vá»›i nguồn gốc sá»± sống Ä‘Ãch thá»±c, nên "lá»i lãi cả thế gian, mà thiệt hại phần linh hồn thì được Ãch gì?" (Mt 16:26).
Nếu hỠđã biết liên kết vá»›i Chúa Kitô, thì hỠđã "sinh nhiá»u trái" (Ga 15:5). Tuy là theo giáo lý của Chúa Kitô, để có thể "sinh nhiá»u trái", Ä‘iá»u đòi buá»™c là phải hy hiến chÃnh mình. Hoa quả đầu tiên phát sinh do sá»± hy hiến bản thân nà y chÃnh là tình yêu. Má»™t tình yêu dám hy hiến bản thân mình vì ngÆ°á»i mình yêu. Vì là những cà nh cây được nối liá»n vá»›i thân cây là Chúa Kitô, chúng ta tin rằng sức mạnh và ân sủng của Chúa Ä‘ang tuôn chảy và o tâm hồn chúng ta, giúp chúng ta có thể sống tình yêu hy sinh nhÆ° Chúa Giêsu đã là m gÆ°Æ¡ng cho chúng ta.
Qua Bà tÃch Rá»a tá»™i, các Kitô hữu đã được nối kết vá»›i Chúa Kitô. NhÆ°ng nối kết vá»›i Chúa Kitô mà thôi thì chÆ°a đủ. Chúng ta cÅ©ng cần phải cắt tỉa những cà nh, những nhánh cây Ä‘ang cản trở chúng ta sống Ä‘á»i yêu thÆ°Æ¡ng. Những cà nh cây cần phải cắt tỉa là những thà nh kiến, những ác cảm thù háºn, những lối sống buông thả Ãch ká»·.
Cắt tỉa những cà nh cây Ä‘á»™c hại rồi, chúng ta cÅ©ng cần phải củng cố những cà nh cây tốt má»—i ngà y má»—i nối kết chặt chẽ hÆ¡n vá»›i thân cây. Chúng ta cần năng lãnh nháºn Mình Máu Thánh Chúa, để chúng ta được nuôi dưỡng bởi ân sủng của Chúa, giúp chúng ta tăng triển trong niá»m Tin Yêu. Ngoà i ra, Lá»i Chúa là kho tà ng quan trá»ng cho Ä‘á»i sống tâm linh của chúng ta. Lá»i Chúa soi Ä‘Ã ng hÆ°á»›ng dẫn chúng ta sống theo gÆ°Æ¡ng là nh Chúa Kitô đã để lại cho chúng ta trong Phúc Âm.
Thế giá»›i chúng ta Ä‘ang sống có thể Ä‘em đến cho con ngÆ°á»i má»™t cuá»™c sống thoải mái, đến ná»—i nhiá»u ngÆ°á»i nghÄ© rằng há» không cần sá»± trợ giúp của Thiên Chúa. NhÆ°ng khi chúng ta để tâm nhìn lại bản thân, chúng ta biết rằng chúng ta rất cần Chúa. Má»™t cuá»™c sống xem ra thoải mái, thÆ°á»ng thì lại bị xen lẫn vá»›i lắm khổ Ä‘au. Chỉ vá»›i Æ¡n Chúa, chúng ta má»›i tìm được sức mạnh để chịu Ä‘á»±ng, tìm được ý nghÄ©a cho những khổ Ä‘au và gánh nặng trong cuá»™c Ä‘á»i. Nếu chúng ta có Chúa trong cuá»™c Ä‘á»i, và nếu chúng ta để cho Chúa thanh tẩy con ngÆ°á»i của mình, chúng ta có thể trở nên những cà nh cây vá»›i nhiá»u hoa trái tốt tÆ°Æ¡i. Những hoa trái không những là m tÆ°Æ¡i mát cuá»™c sống của chÃnh mình, mà còn nuôi dưỡng lòng tin yêu mến Chúa của nhiá»u tâm hồn. [Mục Lục]
38. Hiệp thông vá»›i Äức Kitô
(Suy niệm của Lm. Bùi Mạnh TÃn)
Những sinh hoạt liên quan đến nghá» trồng nho và ép rượu đã trở thà nh quen thuá»™c trong Ä‘á»i sống của ngÆ°á»i dân tại Palestina. Chúa Giêsu dùng những sinh hoạt nà y để diá»…n tả mối liên quan và sá»± hiệp thông giữa Ngà i và các môn đệ. Äây là sá»± hiệp thông tuyệt đối cần thiết phải có, nếu con ngÆ°á»i muốn lãnh nháºn sức sống thần linh và được cứu Ä‘á»™. Ngà i khẳng định: "NhÆ° cà nh nho tá»± nó không thể sinh trái, nếu không dÃnh liá»n vá»›i cây nho. Ai ở trong Thầy và Thầy ở trong ngÆ°á»i ấy, ngÆ°á»i ấy sẽ sinh hoa trái". Lá»i tuyên bố nà y là má»™t chân lý, má»™t Ä‘iá»u kiện, má»™t định luáºt. Tháºt váºy, con ngÆ°á»i được Thiên Chúa tạo dá»±ng, mang trong mình hình ảnh của Ngà i và cùng Ä‘Ãch phải đạt tá»›i chÃnh là được hiệp thông trá»n vẹn vá»›i Thiên Chúa.
Äược tạo dá»±ng theo hình ảnh của Thiên Chúa, con ngÆ°á»i hoà n toà n tùy thuá»™c và o Thiên Chúa, mang theo những khát vá»ng cao vá»i, những tiá»m năng thánh thiện và những chiá»u kÃch vÄ©nh cá»u. Do đó, con ngÆ°á»i phải quy hÆ°á»›ng vá» Chúa, phải tiến dần vá» Ä‘Ãch Ä‘iểm của mình, dù còn Ä‘ang sống trên trần gian. Khi chÆ°a đạt được khát vá»ng nà y, con ngÆ°á»i vẫn cảm thấy bất an thiếu thốn, đúng nhÆ° Thánh Augustinô đã nháºn định: "Linh hồn tôi được tạo dá»±ng cho Thiên Chúa, nên nó cứ băn khoăn xao xuyến bao lâu chÆ°a gặp được Ngà i".
NhÆ°ng là m cách nà o để đạt được sá»± hiệp thông trá»n vẹn nà y, khi nhân loại đã thá»±c sá»± xa lìa Thiên Chúa và đã chết trong sá»± bất trung của nguyên tổ, nhÆ° Thánh Phaolô nói, "Tá»™i lá»—i đã và o thế gian, mang theo sá»± chết" (Rom 5,12) bởi vì "những Ä‘am mê của xác thịt luôn phản lại Thiên Chúa, không vâng phục lá» luáºt Thiên Chúa" (Rom 8,7)? Chúa Kitô, Äấng Cức Äá»™ nhân loại, chÃnh là câu trả lá»i và là giải đáp cho vấn Ä‘á» của chúng ta. Nói cách khác, Äức Kitô đã đến trần gian, đã gặp gỡ nhân loại, đã giáo huấn con ngÆ°á»i, đã dùng chÃnh tình thÆ°Æ¡ng và sức mạnh của Thiên Chúa để tái láºp sá»± hiệp thông nà y. Má»™t phÆ°Æ¡ng thế nổi báºt nhất trong kế hoặch được dá»± liệu, chÃnh là việc thiết láºp các bà tÃch, trong đó, bà tÃch Thánh Thể được coi là hữu hiệu nhất để dẫn tá»›i sá»± hiệp thông trá»n vẹn vá»›i Chúa. Chúa Kitô tuyên bố: "Ai ăn thịt Ta và uống máu Ta, sẽ có sá»± sống Ä‘á»i Ä‘á»i".
Ngà y 18 tháng 11-2005 tại Roma, Äức Thánh Cha Bênêđictô đã gặp các em bé má»›i rÆ°á»›c lá»… lần đầu. Má»™t em tên là Andrea há»i Äức Thánh Cha:
- ThÆ°a Äức Thánh Cha, Äức Thánh Cha có ká»· niệm gì vá» ngà y rÆ°á»›c lá»… lần đầu của Äức Thánh Cha không?
Äức Thánh Cha trả lá»i:
Äó là má»™t ngà y Chúa Nháºt cuối tháng Ba, năm 1936, cách đây 69 năm. Trong ngà y đó, Cha hứa vá»›i Chúa Giêsu, theo khả năng của Cha: "Con muốn luôn ở vá»›i Chúa". Và Cha đã xin Ngà i: "NhÆ°ng trÆ°á»›c hết, xin Chúa hãy ở vá»›i con". Từ đó, Chúa Giêsu đã luôn nắm tay Cha, dắt Cha Ä‘i trong những tình huống khó khăn.
Ở lại vá»›i Chúa và Chúa ở lại vá»›i ta. Äó chÃnh là sá»± hiệp thông mang lại hoa trái siêu nhiên, nhÆ° Chúa đã Æ°á»›c mong và diá»…n tả trong dụ ngôn vá» cây nho. Do đó, lá»i cầu nguyện của Äức Thánh Cha phải là lá»i cầu nguyện thÆ°á»ng xuyên và tha thiết nhất của má»—i ngÆ°á»i chúng ta, nếu chúng ta thá»±c sá»± muốn trở thà nh những cà nh nho luôn sinh hoa trái. [Mục Lục]
39. Thoái hoá là m mất phẩm chất – Lm Tạ Duy Tuyá»n
Ngà y nay ngÆ°á»i ta Ä‘ang nói nhiá»u vá» sá»± thoái hoá đạo đức của má»™t số phần tá» trong xã há»™i. Há» tá»± đánh mất căn tÃnh của mình. Há» không còn giữ được phẩm chất của chÃnh mình. Sá»± thoái hoá đã là m cho há» biến chất từ tốt ra xấu. Từ thanh sạch ra dÆ¡ bẩn. Từ hữu dụng ra vô dụng. Sá»± thoái hoá đạo đức có thể đến vá»›i bất cứ ai. Và cÅ©ng có thể là m băng hoại đủ má»i thà nh phần, cho dù là hà ng trà thức hay dân hèn, má»™t khi đã bị thoái hoá là hỠđã đánh mất căn tÃnh con ngÆ°á»i là "nhân chi sÆ¡ tÃnh bản thiện". Sá»± thoái hoá có mặt trong má»i ngà nh nghá», trong má»i cấp báºc. Sá»± thoái hoá là m mất Ä‘i đạo đức nghá» nghiệp, mất Ä‘i lÆ°Æ¡ng tâm trong sáng chỉ còn là những tham sân si vô Ä‘á»™.
Trong năm giáo dục gia đình, chúng ta cÅ©ng không thể không Ä‘au lòng trÆ°á»›c những hiện tượng thoái hoá đạo đức và nhân cách của con ngÆ°á»i hôm nay nhÆ°: cô giáo hà nh hung và xúc phạm há»c trò; há»c trò đánh thầy giáo, mẹ đánh chết con ruá»™t, cháu ná»™i hà nh hạ bà ná»™i cho đến chết. Tại sao lại có những chuyện phi nhân thất đức nhÆ° váºy? Văn hoá đạo hiếu Việt Nam có còn giá trị hay đã bị tha hoá bởi Ä‘á»i sống vô tâm của con ngÆ°á»i hôm nay?
Có má»™t câu chuyện ngà y xÆ°a kể rằng: má»™t lần vua NÆ°á»›c Bắc muốn là m nhục sứ giả NÆ°á»›c Nam qua triá»u cống. Ông đã bắt má»™t ngÆ°á»i dân NÆ°á»›c Nam vừa ăn trá»™m ra trÆ°á»›c mặt sứ giả để là m nhục. Vua NÆ°á»›c Bắc bảo rằng: "Phải chăng ngÆ°á»i NÆ°á»›c Nam hay ăn trá»™m?". Sứ giả NÆ°á»›c Nam khiêm tốn trả lá»i: "ThÆ°a bệ hạ! Cây táo trồng ở NÆ°á»›c Nam thì ngá»t nhÆ°ng khi mang qua NÆ°á»›c Bắc trồng thì quả lại chua. Phải chăng ngÆ°á»i nà y ở NÆ°á»›c Nam thì tốt nhÆ°ng khi qua Äất Bắc đã biến chất rồi chăng?"
Nhìn lại pháºn ngÆ°á»i chúng ta đôi khi cÅ©ng giống nhÆ° Cây Táo được trồng ở Äất Bắc. Con ngÆ°á»i là hình ảnh Thiên Chúa đôi khi cÅ©ng bị biến chất khi trồng và o thế gian. Con ngÆ°á»i cÅ©ng bị những thói Ä‘á»i sa Ä‘oạ là m băng hoại tâm hồn. Con ngÆ°á»i cÅ©ng bị những Ä‘am mê của danh lợi thú là m huá»· hoại danh giá, nhân phẩm của chÃnh mình. Con ngÆ°á»i dá»… bị đánh mất căn tÃnh của mình là "nhân linh hÆ¡n vạn váºt". Con ngÆ°á»i dá»… bị bị thoái hoá bởi tưởng mình chỉ là má»™t loà i váºt: sinh ra - lá»›n lên - rồi chết nên cứ việc lao và o những cuá»™c truy hoan trác táng, những thói Ä‘á»i hưởng thụ tầm thÆ°á»ng.
Các tiên tri thá»i Cá»±u Æ°á»›c đã từng tiếc nuối cho dân tá»™c Israel là "vÆ°á»n nho của Chúa" đã bị biến chất. Tiên tri Isaia đã thất vá»ng vì vÆ°á»n nho nhà Israel đã bị hoang tà n. Tiên tri Giê-rê-mi-a Ä‘au buồn vì dân tá»™c ông đã "biến thà nh má»™t cây nho lạ, thoái hoá thà nh má»™t cây khác". Còn Ô-sê thì kêu lên trong Ä‘au Ä‘á»›n: "Israel là má»™t cây nho trÆ¡ trụi". Tất cả những từ ngữ đó Ä‘á»u diá»…n tả má»™t Ä‘á»i sống thoái hoá đạo đức của má»™t số phần tá» Do Thái. HỠđã không sống theo Ä‘Æ°á»ng lối Chúa. HỠđã thá» ngẫu tượng. Há» sống hình thức dẫn đến giả hình, giả dối. Há» bị men biệt phái kiêu căng là m biến chất. Há» thá» Thiên Chúa trên môi miệng nhÆ°ng thá»±c chất hỠđã xa lìa Chúa từ trong tâm hồn.
Lá»i Chúa hôm nay má»i gá»i chúng ta kÃn múc nguồn sống Ä‘Ãch thá»±c từ Thiên Chúa. Chúa má»i gá»i chúng ta hãy để cho sá»± sống của Chúa tuôn chảy trong tâm hồn chúng ta. Hãy sống gắn bó vá»›i Chúa, kết hợp vá»›i Chúa nhÆ° cà nh liên cây để có thể sinh hoa kết trái là những việc là nh phúc đức. Hãy ở lại trong Chúa để hiểu rằng con ngÆ°á»i chúng ta có má»™t phẩm giá vô cùng cao quý là "giống vá»›i thần linh, là hình ảnh Thiên Chúa". Hãy biết gìn giữ phẩm giá cao quý ấy bằng việc chế ngá»± những Ä‘am mê tá»™i lá»—i, những thói Ä‘á»i truỵ lạc. Hãy là m chủ hà nh vi của mình bằng việc: biết sống theo lẽ phải, biết thể hiện phẩm giá của mình là tạo váºt biết thiện và ác, thế nên phải biết là m Ä‘iá»u thiện và tránh Ä‘iá»u ác. Hãy bám và o Thiên Chúa hÆ¡n là bám và o những phù vân mau qua Ä‘á»i nà y. Hãy khiêm tốn cúi mình thá» lạy Chúa hÆ¡n là thá» lạy tạo váºt. Hãy vì Chúa mà sống cao thượng hÆ¡n là vì tiá»n, vì tình, vì quyá»n mà sống thấp hèn. Hãy nhá»› rằng: trần gian là tạm bợ. Thiên Ä‘Ã ng má»›i là vÄ©nh cá»u. Äừng vì những vinh hoa phú quý phù hoa nà y mà xa lìa Thiên Chúa. Xa lìa Thiên Chúa nhÆ° cà nh lìa cây sẽ bị thoái hoá và héo khô.
Nguyện xin Chúa Giê-su Phục sinh luôn ở lại trong cuá»™c Ä‘á»i chúng ta để dẵn dắt chúng ta Ä‘i trong chân lý vẹn toà n. Xin cho nguồn thánh ân Chúa tÆ°á»›i gá»™i tâm hồn chúng ta mãi thanh sạch xứng đáng là hình ảnh của Chúa. Amen. [Mục Lục]
40. Tinh thần khô – Lm VÅ© Äình TÆ°á»ng
Tinh thần héo hon, khô cằn xảy đến khi Kitô hữu tá»± hà o nói tôi mặc dù không đến thánh Ä‘Æ°á»ng, không tin đạo nhÆ°ng sống theo tâm linh. Tâm linh đó không thể đến từ Äức Kitô. Äó là loại tâm linh khô cằn, héo hon, gầy gò.
không có Thầy anh em chẳng là m gì được. Ai không ở lại trong Thầy, thì bị quăng ra ngoà i nhÆ° cà nh nho và sẽ khô héo, ngÆ°á»i ta nhặt lấy quăng và o lá»a cho nó cháy Ä‘i- Gioan 15,6.
Con ngÆ°á»i xã há»™i cần tình yêu để để yêu và được yêu. Có hai loại tình yêu: má»™t là tình yêu từ trá»i cao hai là tình yêu từ xã há»™i. Tình yêu từ trá»i cao đến từ Äức Kitô và tình yêu xã há»™i đến từ thế giá»›i.
Äón nháºn tình yêu từ trá»i cao, từ Äức Kitô, ngÆ°á»i đó sẽ nhìn Ä‘á»i bằng con mắt của Thiên Chúa và suy nghÄ© cÅ©ng nhÆ° hà nh Ä‘á»™ng dÆ°á»›i sá»± hÆ°á»›ng dẫn của Thánh Thần Chúa. Äón nháºn tình yêu từ xã há»™i ngÆ°á»i đó sẽ nhìn sá»± váºt qua lăng kÃnh xã há»™i. NgÆ°á»i đó sẽ sống và hà nh Ä‘á»™ng theo phong cách của xã há»™i. Tình yêu từ trá»i cao là tình yêu vô vị lợi và không có Ä‘iá»u kiện kèm theo trong khi tình yêu xã há»™i bị giá»›i hạn vá»›i những Ä‘iá»u kiện Ä‘i kèm. Cả hai loại tình yêu Ä‘á»u xén tỉa cuá»™c sống ngÆ°á»i đón nháºn nó bởi xén tỉa là cách là m cho má»›i và trong sáng để sinh hoa trái tốt hÆ¡n. Cuá»™c sống không sinh hoa trái không sinh Ãch cho ai. Kitô hữu tin tưởng bất cứ hình thức xén tỉa nà o Thiên Chúa dùng Ä‘á»u có chung má»™t mục Ä‘Ãch là là m cho ta trở nên tốt là nh hÆ¡n, thăng tiến trên Ä‘Æ°á»ng là nh thánh. Chúa chăn nuôi, chăm sóc để ta sinh hoa trái tốt hÆ¡n. Mục Ä‘Ãch xén tỉa trong xã há»™i cÅ©ng có chung mục Ä‘Ãch là là m thế nà o có lợi cho công ti. Là m thế nà o để cuối năm tÃnh sổ thâu lợi nhuáºn nhiá»u hÆ¡n. Nếu lợi nhuáºn nhiá»u thì ngÆ°á»i đó sẽ được hưởng má»™t phần của lợi nhuáºn nhÆ° được thăng chức vá»›i bổng lá»™c kèm theo; trái lại nếu công ti thua lá»— việc xén tỉa gây lo lắng khôn nguôi vì không biết ai sẽ là nạn nhân của xén tỉa, sa thải. Äuổi việc, giảm công nhân, hoặc tăng sản phẩm, đòi lao Ä‘á»™ng hết mức là cách công ti xén tỉa, đổi má»›i và mong cuối năm thu thêm lợi nhuáºn.
Thân nho cung cấp thá»±c phẩm cho cà nh lá»›n nhá» vì thế cà nh phải dÃnh và o thân để được sống và sinh hoa trái. Äức Kitô trong dụ ngôn và mình nhÆ° thân nho và Chúa Cha là ngÆ°á»i trồng và tất cả Kitô hữu liên kết vá»›i Äức Kitô nhÆ° hình ảnh cà nh liên kết vá»›i thân. Sá»± liên kết xảy ra khi Chúa Cha yêu thÆ°Æ¡ng Chúa Con, Ngà i yêu thÆ°Æ¡ng luôn những ai liên kết vá»›i Chúa Con. Cuá»™c sống tâm linh bị cạn dần, kiệt quệ khi Ä‘iá»u gì đó ngăn cản, nối kết tình yêu Thiên Chúa vá»›i con ngÆ°á»i. Liên kết máºt thiết vá»›i Thiên Chúa để sá»± sống được dồi dà o bởi cà nh cần thuá»™c và o thân để sống và sinh hoa trái.
Äể tạo thân nho má»›i ngÆ°á»i ta cắt cà nh rồi trồng cà nh đó ở nÆ¡i khác. Thân nho má»›i không còn lệ thuá»™c và o gốc cÅ© nữa nhÆ°ng nó tá»± sống và cuá»™c sống của nó ảnh hưởng bởi Ä‘iá»u kiện đất Ä‘ai, nÆ°á»›c, khà háºu và phân bón. Những Ä‘iá»u kiện trên ảnh hưởng đến mùa thu hoạch và phẩm chất nho. Äối vá»›i thiên nhiên là nhÆ° thế. Kitô hữu nếu chá»n cắt đứt liên hệ vá»›i Äức Kitô sẽ không chết vá» mặt thân xác nhÆ°ng chết vá» mặt tâm linh. Tâm linh bị khô héo dần. Muốn được sống là nh, mạnh thì cần liên kết máºt thiết vá»›i Chúa. Liên kết máºt thiết vá»›i Chúa không có nghÄ©a chúng ta tránh khá»i má»i khó khăn trên Ä‘á»i. Khó khăn vẫn xảy đến và đau khổ vẫn tồn tại. Äau khổ, khó khăn trong Ä‘á»i không phải Chúa dùng để phạt con ngÆ°á»i nhÆ°ng nhìn cách tiêu cá»±c chúng ta há»c qua Ä‘au khổ để trở nên tốt hÆ¡n, dá»… thÆ°Æ¡ng hÆ¡n, là cÆ¡ há»™i để ta sinh hoa trái tốt và nhiá»u hÆ¡n. [Mục Lục]
41. Gợi nhá»› – Lm VÅ© Äình TÆ°á»ng
Gợi lại trà nhá»› là điá»u ai trong chúng ta cÅ©ng cần bởi vì trong cuá»™c sống, hứa hẹn đến từng giá» nên cần có cách giúp nhá»› để thá»±c hiện Ä‘iá»u đã hứa. Thông thÆ°á»ng cuốn sổ tay ghi lại công việc sẽ là m giúp nhá»› lại Ä‘iá»u đã hứa. Không phải ai cÅ©ng có sổ tay nên đôi khi cần ngÆ°á»i nhắc nhá»› lại công việc sắp là m trong tÆ°Æ¡ng lai. Lại cÅ©ng có ngÆ°á»i có sổ tay nhÆ°ng công việc bá» bá»™n cần có ngÆ°á»i nhắc chừng khi ngÆ°á»i kia quên Ä‘iá»u ghi trong sổ tay. Nhắc nhau nhá»› lại công việc cần thá»±c hiện là điá»u cần thiết. Nhắc nhau Ä‘i há»™i há»p là điá»u tốt. Nhắc nhau sống đạo là điá»u cần cho đức tin. Nhắc nhau siêng năng lãnh nháºn các bà tÃch là bổn pháºn của các Kitô hữu. Bổn mạng của ngÆ°á»i là m công việc nhắc nhá»› có nguồn gốc từ xa xÆ°a. Thánh bổn mạng đó không xa lạ gì vá»›i ngÆ°á»i Thiên Chúa giáo, đó chÃnh là Thánh Thần Thiên Chúa. Äấng là m công việc nhắc nhá»› lại những Ä‘iá»u Äức Kitô đã rao giảng vá» tình yêu Chúa, việc Äức Kitô đã thá»±c hiện và tiếp nối công việc mặc khải, hÆ°á»›ng dẫn, giảng dáºy cho các Kitô hữu hiểu thấu đáo hÆ¡n, thâm sâu hÆ¡n Ä‘iá»u đã nghe, đã biết. Äấng nà y Äức Kitô đã hứa vá»›i các môn đệ và những ai tin theo Ngà i.
Thầy sẽ gởi Thánh Thần đến, Äấng sẽ hÆ°á»›ng dẫn, giảng dạy, chỉ dẫn cho các con má»i Ä‘iá»u.
Thánh Thần đến đóng vai trò hÆ°á»›ng dẫn, giảng dáºy, chỉ bảo, mặc khải và thánh hoá trong cuá»™c Ä‘á»i tÃn hữu vì thế Thánh Thần đóng vai trò ngÆ°á»i gia trưởng trong Ä‘á»i sống đức tin. Chúng ta là m công việc nhắc nhá»› lại, gợi lại những gì có thể quên sót. Thánh Thần Chúa là m công việc gợi nhá»›. Gợi nhá»› vì tiếng nói và hÆ°á»›ng dẫn của Thánh Thần thể hiện cho những ai thà nh tâm, hÆ°á»›ng thượng và tìm kiếm sá»± tháºt, sá»± sống, sá»± bằng an trong tâm hồn. Khi tâm hồn bình thản, bình an nhất lúc đó ân sủng Thánh Thần đánh Ä‘á»™ng tâm hồn giúp ta nháºn biết tiếng nói của Thánh Thần.
Äức Kitô Phục Sinh đặt nặng trá»ng tâm trong vấn Ä‘á» nà y vì thế chúng ta thấy má»—i lần hiện ra vá»›i các Tông Äồ Äức Kitô luôn hÆ°á»›ng dẫn há» bằng cách nhắc giúp há» nhá»› lại các Ä‘iá»u hỠđã nghe từ các bà i giáo huấn của Ngà i. Những bà i giáo huấn và các lá»i tiên tri Ä‘á»u nhắc đến Äức Kitô Phục Sinh và món quà lá»›n lao nhất Ngà i mang đến cho nhân loại chÃnh là món quà Thánh Thần. Cái chết của Ngà i là món quà tình yêu cao cả của ngÆ°á»i thà mạng mình vì bạn hữu trong cuá»™c Ä‘á»i tại thế của Ngà i. Thánh Thần là món quà trá»ng đại nhất Äức Kitô Phục Sinh trao tặng cho những tÃn hữu tin theo là m môn đệ và nhân chứng cho Äức Kitô Phục Sinh sau khi Ngà i vá» trá»i.
Lần gợi nhá»› rõ rà ng nhất là lần xuất hiện cùng đồng hà nh vá»›i các môn đệ trên Ä‘Æ°á»ng vá» là ng Emmaus. Trên Ä‘Æ°á»ng Ä‘i Ngà i đã giải thÃch cho các môn đệ vá» việc các tiên tri, khởi đầu là Môisen và các tiên tri sau đó nhắc đến các tiên Ä‘oán vá» việc Äấng Cứu Thế giáng trần sẽ chịu Ä‘au khổ, bị ruồng bá», bị bắt, kết án và đóng Ä‘inh trên tháºp giá nhÆ°ng sau ba ngà y Ngà i sẽ sống lại từ cõi chết. Các tông đồ lắng nghe và nháºn ra Ngà i khi cuối ngà y Ngà i cùng các ông bẻ bánh tạ Æ¡n. ChÃnh lúc đó các ông nháºn ra Ngà i cÅ©ng là lúc Ngà i biến khá»i các ông. Các ông đã tá»± nói vá»›i nhau chúng ta không nháºn ra Ngà i vì lòng chúng ta chai đá khi Ngà i nhắc nhá»› chúng ta những tiên Ä‘oán vá» Äức Kitô Phục Sinh. Tấm lòng chai đá không nháºn biết Æ¡n gá»i nhá»› của Thánh Thần.
NgÆ°á»i đầu tiên được hưởng Æ¡n nhắc nhá»› nà y chÃnh là ngÆ°á»i môn đệ già kÃnh yêu. Nhá»› lại trong bữa Tiệc Li Äức Kitô tiên Ä‘oán cùng các môn đệ là các ông sẽ phản bá»™i Ngà i. Má»i ngÆ°á»i đồng thanh hứa là sẽ trung thà nh. Trong số những ngÆ°á»i xác tÃn trung thà nh thì Phêrô là ngÆ°á»i mạnh bạo, rõ rà ng nhất. Ông tuyên bố dù tất cả các bạn hữu phản bá»™i mình ông nhất quyết trung thà nh cùng Thầy. Không lâu sau đó trong khi nghe lén ngÆ°á»i ta xá» Thầy, có ngÆ°á»i đầy tá»› gái nháºn ra ông là má»™t trong nhóm mÆ°á»i hai liá»n hô hoán lên ông nà y cùng bá»n vá»›i ông Kitô. Phêrô liá»n chối không biết. Lát sau có ngÆ°á»i nháºn dạng Phêrô lại chối. Ba lần bị nháºn diện, ba lần chối. Ngay lúc đó Äức Kitô ngÆ°á»›c mắt nhìn ông, đồng thá»i tiếng gà gáy nhắc ông Ä‘iá»u Äức Kitô tiên Ä‘oán chiá»u qua trong bữa Tiệc Li: trÆ°á»›c khi gà gáy con chối Ta ba lần. Phêrô nhá»› lại Ä‘iá»u đó và ăn năn thống hối.
Nhắc nhá»› lại trong Kinh Thánh có má»™t mục Ä‘Ãch rõ rà ng, không phải để khá»i quên công việc mà để củng cố đức tin, để tăng thêm niá»m tin của ngÆ°á»i Kitô hữu và o Äức Kitô Phục Sinh và để thà nh nhân chứng trung thà nh hÆ¡n cho Äức Kitô giữa Ä‘á»i.
Chúng ta cầu xin Æ¡n khôn ngoan biết lắng nghe tiếng Thánh Thần Chúa hÆ°á»›ng dẫn cuá»™c sống hà nh trình đức tin và xin Æ¡n biết trung thà nh trong việc là m chứng nhân cho Chúa giữa Ä‘á»i. [Mục Lục]
42. Cắt và xén – Lm VÅ© Äình TÆ°á»ng
Thầy là cây nho và Cha Thầy là ngÆ°á»i trồng nho.
Cắt đứt hay xén tỉa. Con ngÆ°á»i thÃch cắt đứt, chặt bá». Thiên Chúa không cắt nhÆ°ng xén tỉa, là m đẹp. Khó biết cắt đứt Ä‘au hÆ¡n hay xén tỉa Ä‘au hÆ¡n. Cả hai Ä‘á»u là m cho nhá»±a chảy lã chã. Sáp đóng Ä‘en ngòm. Cắt đứt hay xén tỉa Ä‘á»u Ä‘au Ä‘á»›n. Cả hai cùng Ä‘au nhÆ°ng kết quả khác nhau. Cắt đứt là chia lìa, phá huá»·, là m chết Ä‘i. Trái lại, xén tỉa mang lại sá»± sống dồi dà o. Xén tỉa là m cho sinh hoa nhiá»u hÆ¡n và trái cÅ©ng tốt hÆ¡n.
Thá»±c tế cho thấy không phải má»i Ä‘au Ä‘á»›n Ä‘á»u có lợi, Ä‘á»u là ý Chúa. Äau Ä‘á»›n gây nên bởi chia rẽ, phá huá»·, háºn thù, bất công, gây nên do lòng Ãch kỉ, bè phái, chủ thuyết hay do bất cẩn. Äau khổ trên không phải ý Chúa. Giết chết và phá huá»· là sáng kiến của con ngÆ°á»i. Trái lại, Ä‘au Ä‘á»›n mang lại sá»± sống trÆ°á»ng sinh, dẫn ta vá» vá»›i Chúa. Äau Ä‘á»›n sinh bởi hy sinh vì tình yêu, vì nÆ°á»›c trá»i vì Phúc Âm. Äau Ä‘á»›n sinh hoa trái tốt, kiến tạo là sáng tạo của Thiên Chúa.
Äối nghịch
Con ngÆ°á»i sáng chế phÆ°Æ¡ng cách tà n bạo, vô nhân đạo, gây Ä‘au khổ, tà n nhẫn giết hại nhau. Hà nh Ä‘á»™ng bất nhân, thất đức gieo Ä‘au thÆ°Æ¡ng sầu khổ cho nạn nhân, đồng thá»i để lại tang thÆ°Æ¡ng, tà n phá khốc liệt từ Ä‘á»i con lê dà i sang Ä‘á»i cháu, gia đình thân nhân, thân hữu nạn nhân. Hà nh Ä‘á»™ng nhÆ° thế dù nguỵ biện hợp là cách nà o Ä‘i nữa cÅ©ng là m mất lòng Chúa.
Thiên Chúa là Äấng đầy yêu thÆ°Æ¡ng sáng tạo Æ¡n sống lại, tái tạo hạnh phúc tháºt, ban bình an tâm hồn và thưởng cuá»™c sống trÆ°á»ng sinh cho những ai lÆ°u lại trong Ngà i. Äiá»u nà y vượt quá trà hiểu và trà tưởng tượng của con ngÆ°á»i. Vì không thể hiểu nên từ chối chấp nháºn lá»i Chúa hứa ban. Tháºt là nghịch lÃ, con ngÆ°á»i mong trÆ°á»ng thá». Chúa ban Æ¡n sống trÆ°á»ng sinh, kẻ từ chối, kẻ coi thÆ°á»ng, kẻ đón nháºn.
Những ai đặt trá»n niá»m tin và o Chúa hưởng Æ¡n lá»™c ngay cuá»™c Ä‘á»i nà y. Dù sống nÆ¡i có chiến tranh; tâm hồn há» vẫn bình an. Dù bị ngược đãi, đối xá» bất công; lòng há» vẫn thÆ° thái. Dẫu có bị tù; há» vẫn hưởng tá»± do và gần ká» cái chết; há» vẫn nháºn được sá»± sống trÆ°á»ng sinh.
Tin trước hiểu sau
Hiểu trÆ°á»›c tin sau là điá»u không thể thá»±c hiện. Tin trÆ°á»›c hiểu sau là điá»u có thể xảy ra. Äòi há»i hiểu rồi má»›i tin không phải là đức tin. Niá»m tin đó không cần thiết vì không dẫn đến Æ¡n cứu Ä‘á»™. Äức tin thuá»™c thế giá»›i tâm linh, không thể cân Ä‘o, không thay hình đổi dạng, bất biến vá»›i thá»i gian. Ãnh sáng bá»™ óc, ánh sáng khoa há»c soi sáng những gì thuá»™c vá» váºt thể hữu hình, thuá»™c vá» khoa há»c. Ãnh sáng tâm linh soi sáng những gì thuá»™c vá» tâm linh. Äể có được ánh sáng tâm linh bÆ°á»›c đầu tiên cần có là đức tin. Vì thế đức tin được coi là ná»n tảng cần thiết giúp há»c há»i, khám phá tình yêu Chúa. Äiá»u nà y thá»±c hiện được vì những ai tin và o Thiên Chúa được Thần Khà Chúa hÆ°á»›ng dẫn, soi sáng chỉ cho biết Thiên Chúa. NgÆ°á»i có đức tin không cáºy và o trà khôn, thông minh cá nhân nhÆ°ng dá»±a và o hÆ°á»›ng dẫn của Thánh Thần Thiên Chúa. Mà Thánh Thần Chúa chỉ hoạt Ä‘á»™ng trong những tâm hồn có đức tin.
Là m sao trà óc nhá» nhoi con ngÆ°á»i hiểu thấu mầu nhiệm tình yêu. NhỠđức tin hÆ°á»›ng dẫn, giúp ta nháºn ra tình yêu Chúa. Äây là bÆ°á»›c khởi đầu dẫn và o Ä‘á»i sống tâm linh. Äức tin không đòi há»i chúng ta hiểu nhÆ°ng đòi chúng ta yêu. Cà ng yêu mến nhiá»u cà ng hiểu nhiá»u. Cà ng là luáºn nhiá»u cà ng gặp bế tắc. Tình yêu chân chÃnh ẩn hình khi có cãi lÃ, tranh biện. Trái lại tình yêu chân chÃnh xuất hiện nÆ¡i đâu có hy sinh và phục vụ không vị lợi.
Tình yêu Chúa vừa soi sáng vừa thanh tẩy là m trong sáng tâm trà nháºn biết sá»± tháºt. Từ chối tình yêu Chúa là từ chối Æ¡n thanh tẩy giúp tâm trà trong sáng. Vì thiếu ánh sáng nên tâm hồn sống trong tối tăm. Sống trong tối tăm vì từ chối chấp nháºn ánh sáng chân là là sá»± tháºt. Từ chối sá»± tháºt sẽ không biết sá»± tháºt. Vắng bóng sá»± tháºt sao có Ä‘á»i sống công chÃnh? Muốn sống công chÃnh cần nháºn Æ¡n Chúa. Muốn nháºn Æ¡n Chúa cần phải gắn bó máºt thiết vá»›i Chúa, nhÆ° cà nh nho dÃnh liá»n thân nho.
Thầy là cây nho, anh em là cà nh. Ai ở lại trong Thầy và Thầy ở lại trong ngÆ°á»i ấy, thì ngÆ°á»i ấy sanh nhiá»u hoa trái, vì không có Thầy, anh em chẳng là m gì được. [Mục Lục]
43. Cây nho và nhánh.
(TrÃch trong ‘Suy Niệm Phúc Âm Hằng Ngà y’ – Radio Veritas Asia)
Mở đầu cho vở kịch mang tên: "Chiếc hà i bằng Satin" của Paul Rolden, má»™t văn thi sÄ© ngÆ°á»i Pháp đầu thế ká»· XX là má»™t cảnh tháºt xúc Ä‘á»™ng. Má»™t tráºn cuồng phong bá»—ng dÆ°ng kéo dà i tá»›i nháºn chìm chiếc tà u Ä‘ang di chuyển Ä‘Æ¡n Ä‘á»™c giữa đại dÆ°Æ¡ng. Chiếc tà u vỡ nát và má»i ngÆ°á»i trên tà u Ä‘á»u bị mất tÃch, ngoại trừ má»™t vị thừa sai sống sót nhá» cá»™t chặt ngÆ°á»i và o chiếc cá»™t buồm.
Nháºn thấy chiếc cá»™t buồm Ä‘ang chồm nổi vá»›i cÆ¡n sóng ác nghiệt và mình cÅ©ng Ä‘ang gần ká» cái chết, vị thừa sai đã dâng lên Chúa lá»i cầu nguyện nhÆ° sau: "Ôi lạy Chúa, con xin cám Æ¡n Chúa đã cho con đón nháºn cái chết nhÆ° thế nà y. Cuá»™c Ä‘á»i con không Ãt lần con cảm thấy lá»i dạy của Chúa quá khó khăn và con đã cưỡng lại lá»i má»i gá»i của Chúa. GiỠđây con Ä‘ang gần Chúa hÆ¡n lúc nà o hết, thân thể con Ä‘ang bị trói chặt và o chiếc giá gá»— và con sắp chết trên chiếc giá gá»— nà y. Con có thể tháo gỡ thân thể con khá»i sá»± trói buá»™c, nhÆ°ng con không muốn, vì sá»± trói buá»™c sẽ cho con cảm giác được gần và giống Chúa hÆ¡n".
Anh chị em thân mến!
Äược gần và giống Chúa, được hiệp nhất vá»›i Chúa, không Ä‘Æ¡n thuần chỉ là những Æ°á»›c mÆ¡ trong cuá»™c sống của ngÆ°á»i Kitô hữu, mà chúng là những Ä‘iá»u kiện căn bản cho sá»± sống Kitô hữu nhÆ° lá»i Ngà i dạy cho chúng ta trong bà i Tin Mừng hôm nay.
Anh chị em thân mến!
"VÆ°á»n nho" hay "cây nho" là hình ảnh quen thuá»™c của Kinh Thánh Cá»±u Ước. VÆ°á»n nho được và là nhà Israel. Các tiên tri lá»›n nhÆ° Isaia, Giêrêmia, Ézekiel Ä‘á»u nhìn mối liên lạc giữa ngÆ°á»i trồng nho và cây nho để nói lên sá»± quan tâm của Giavê Thiên Chúa đối vá»›i dân Ngà i, cÅ©ng nhÆ° để khiển trách dân tá»™c Israel vì vÆ°á»n nho đã trở nên hoang tà n, dây nho biến thà nh dây nho dại không còn sinh hoa kết trái.
Trong bà i Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu cÅ©ng lấy hình ảnh "cây nho" để và Ngà i nhÆ° là cây nho: "Thầy là cây nho tháºt và Cha Thầy là ngÆ°á»i trồng nho". VÆ°á»n nho của Thiên Chúa phát xuất từ má»™t gốc duy nhất là Chúa Giêsu. Ngoà i Ngà i không có sá»± sống: "Thầy là cây nho, các con là ngà nh". Ngà nh không thể sống, nếu tách lìa xa thân cây.
"Ở trong Thầy và Thầy ở trong các con", đó là điá»u mà Chúa Giêsu không ngừng nhắc Ä‘i nhắc lại. Cần thông hiệp vá»›i Ngà i để có sá»± sống. Tuy nhiên, má»™t khi đã có sá»± sống từ thân chuyển sang thì ngà nh cần phải sinh hoa trái. Sinh hoa trái sẽ là m đẹp lòng Thiên Chúa, và đây cÅ©ng là điá»u kiện cho ngà nh tồn tại. Ngà nh nà o không sinh trái sẽ bị chặt Ä‘i ném và o lò lá»a. Muốn được sinh hoa trái, ngà nh nho phải được cắt tỉa. Chẳng có sá»± cắt bá» nà o mà không gây Ä‘au Ä‘á»›n, dù cho phần cắt tỉa chỉ là phần thừa thãi tác hại đến cÆ¡ thể. Thế nhÆ°ng, chẳng thấy được hoa trái nếu không chấp nháºn sá»± Ä‘au Ä‘á»›n của việc cắt tỉa. Chắc hẳn ngÆ°á»i trồng nho sẽ Ä‘au lòng khi cắt tỉa, sẽ xót xa vì phải bá» Ä‘i những phần không sinh lợi, nhÆ°ng vì lợi Ãch của cây nho nên chẳng thế nà o là m khác Ä‘i được.
Khi thông hiệp và o Äức Kitô, Ä‘á»i sống của ngÆ°á»i môn đệ sẽ được cắt tỉa nhá» lá»i của Ngà i. Lá»i của Ngà i sẽ đặt các môn đệ trÆ°á»›c những quyết định chá»n lá»±a. Chá»n lá»±a con Ä‘Æ°á»ng hẹp nhá»c nhằn, chá»n lá»±a Tháºp Giá khổ Ä‘au. Những hy sinh Ä‘au Ä‘á»›n ở Ä‘á»i nà y sẽ mang lại phần thưởng mai sau. Và những hy sinh ấy tạo cho há» có cÆ¡ há»™i để được trở nên giống Thầy: "HỠở trong Thầy và Thầy ở trong há»".
Tháºt thế, má»i Ä‘au khổ sẽ trở nên phà phạm, nếu không hÆ°á»›ng vá» Tháºp Giá Äức Kitô, nguồn Æ¡n cứu Ä‘á»™. Cắt tỉa chỉ là cắt bá», nếu không nhằm mục Ä‘Ãch sinh hoa trái. Má»i hy sinh của ngÆ°á»i tÃn hữu cÅ©ng sẽ không mang lại hoa trái, nếu từ đầu không vì Äức Giêsu.
Lạy Chúa Giêsu, Ngà i là cây nho Ä‘Ãch thá»±c. Xin cho chúng con luôn gắn chặt và hiệp thông vá»›i Chúa, để được hưởng nguồn sức sống dồi dà o từ Ngà i. Chúng con vẫn biết rằng, má»™t khi gắn chặt vá»›i Chúa, chúng con sẽ phải đón nháºn sá»± cắt tỉa, phải chấp nháºn hy sinh. Xin cho chúng con xác tÃn rằng: cần phải có hy sinh để mang lại hoa trái. Äó là điá»u là m vinh hiển cho Cha, Äấng ngá»± trên trá»i. Amen. [Mục Lục]
44. Anh em hãy lưu lại trong tôi
(Suy niệm của Lm. Äặng Quang Tiến)
Là má»™t trong những diá»…n từ ly biệt từ chÆ°Æ¡ng13,31 đến cuối chÆ°Æ¡ng 17, Ä‘oạn 15,1-16,4a có thể phân ra nhÆ° sau: 1- Chúa Giêsu là cây nho tháºt (15,1-8); 2- Giá»›i răn yêu thÆ°Æ¡ng (15,9-17); 3- Sá»± ghét bá» của thế gian (15,18-16,4a). Căn cứ trên cụm từ “Tôi là cây nho†(cc. 1.5), Ä‘oạn 15,1-8 được chia cách thà nh hai: 15,1-4 và 15,5-8. HÆ¡n nữa, những chữ “Cha tôi†(cc.1.8) đóng khung Ä‘oạn nầy; nhÆ° thế, câu 1 và 8 được xem nhÆ° nháºp Ä‘á» và kết luáºn của Ä‘oạn nầy.
Äặc Ä‘iểm của Ä‘oạn nầy là dùng những hình ảnh ẩn dụ nhÆ° cây nho, cà nh, sinh trái… để nói lên những Ä‘iá»u có thá»±c tÆ°Æ¡ng ứng là Chúa Giêsu, các môn đệ, kết quả... VỠđại danh từ, ngôi thứ nhất dùng cho Chúa Giêsu tÆ°Æ¡ng ứng vá»›i ngôi thứ hai số nhiá»u chỉ đến các môn đệ. Vá» chủ Ä‘á», nhấn mạnh liên tục việc “lÆ°u lại†và “sinh tráiâ€. Mục Ä‘Ãch là kêu gá»i các môn đệ lÆ°u lại trong NgÆ°á»i và lá»i của NgÆ°á»i khi xem ra NgÆ°á»i sẽ vắng mặt.
Vá» cụm từ “Tôi là †(c. 1), xem bà i chú giải tuần IV Phục Sinh B. Trong Cá»±u Ước cây nho là hình ảnh tiêu biểu chỉ dân Israel (Os 10,1–2; Isa 5,1–7; Ger 2,21; Tv 80,8–18). Dân nầy bây giỠđược thu tóm trong cá nhân Chúa Giêsu; bởi đó, chỉ trong NgÆ°á»i, Israel má»›i, má»i dân tá»™c má»›i tìm thấy Æ¡n cứu Ä‘á»™. TÃnh từ “tháºt†được dùng cho “cây nho†nêu rõ tÃnh cách duy nhất (x. 10,11). Äây là yếu tố tiêu biểu của Gioan (x. 1,9; 6,32; 8,16; 6,55). Chỉ NgÆ°á»i là cây nho tháºt, nên phải lÆ°u lại trong NgÆ°á»i. Hình ảnh Chúa Cha là ngÆ°á»i trồng nho được dùng trong cả Cá»±u Ước và Tân Ước (x. Mc 12,1-12; Is 5,1; Tv 8,8). TÆ°Æ¡ng quan giữa Chúa Giêsu và Chúa Cha là háºu cảnh cho tÆ°Æ¡ng quan giữa NgÆ°á»i và các môn đệ, được xem là chủ Ä‘á» cốt yếu của Ä‘oạn nầy.
Sau những xác định nháºp Ä‘á» (c. 1), nguyên tắc đầu tiên được Ä‘Æ°a ra (cc. 2-3) là trong Chúa Giêsu, cà nh nà o không sinh trái thì bị loại ra, cà nh nà o sinh trái thì được cắt tỉa để sinh nhiá»u trái hÆ¡n. NhÆ° thế, ai đó dù ở trong NgÆ°á»i mà không sinh trái, bị kể là không có NgÆ°á»i ở trong há». Ở đây tuyệt đối cần má»™t quan hệ “ở lại†há»— tÆ°Æ¡ng giữa Chúa Giêsu và ngÆ°á»i ấy (x. 15,4a.5a). Trong khi, đối vá»›i ngÆ°á»i sinh trái, lá»i đã rao giảng cho há» luôn là nguồn thanh tẩy để há» có thể sinh trái nhiá»u hÆ¡n (x. 6,63). Nguyên tắc thứ hai (c. 4a) là không ai có thể tá»± mình sinh trái, mà chỉ có thể sinh trái trong Chúa Giêsu. Do đó, NgÆ°á»i Ä‘Æ°a ra mệnh lệnh duy nhất trong phân Ä‘oạn nầy: “Anh em hãy lÆ°u lại trong tôi†(c. 4a). Ở thể mệnh lệnh Ä‘á»™ng từ “lÆ°u lại†biểu thị má»™t hà nh Ä‘á»™ng hÆ¡n là má»™t trạng thái. Äó là má»™t cố gắng liên tục bÆ°á»›c và o trong hiệp thông vá»›i NgÆ°á»i, Ä‘iển hình nhÆ° hai môn đệ đầu tiên tìm đến và lÆ°u lại vá»›i NgÆ°á»i (1,39).
Hai nguyên tắc trên được diá»…n giải và áp dụng cho các môn đệ trong Ä‘oạn 15,5-8. Trong câu 5, tìm thấy những từ ngữ tÆ°Æ¡ng tá»± Ä‘oạn trên, tóm kết những Ä‘iá»u đã nói là ở trong NgÆ°á»i thì sinh nhiá»u trái, và không có NgÆ°á»i thì không thể là m được gì cả. Câu 6 và 7 tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng vá»›i hai mệnh Ä‘á» của câu 2. Ở câu 6, Gioan trình bà y má»™t giả thiết có tÃnh tiêu cá»±c, nhấn mạnh những háºu quả sẽ xảy đến nếu không lÆ°u lại trong NgÆ°á»i. “Bị quăng ra ngoà iâ€, “bị đốt cháy†là những hình ảnh chỉ sá»± loại bá» và hủy diệt. Trong khi câu 7 Ä‘Æ°a ra những Ä‘iá»u kiện tÃch cá»±c nhÆ°ng mang tÃnh treo lá»ng: “Nếu anh em lÆ°u lại trong tôi và nếu lá»i của tôi ở trong anh em†(c. 7a), nghÄ©a là chỉ khi nà o há»™i đủ những Ä‘iá»u kiện nầy, thì những Ä‘iá»u NgÆ°á»i nói ở vế thứ hai má»›i được thá»±c hiện; đó là “Anh em hãy xin bất cứ Ä‘iá»u gì anh em muốn, Ä‘iá»u ấy sẽ được thá»±c hiện cho anh em†(c. 7b). Mệnh lệnh “Anh em hãy xinâ€, kết thúc lý luáºn của Gioan, tÆ°Æ¡ng ứng và không thể tách lìa vá»›i mệnh lệnh ở trên (c. 5) nhÆ° thế nầy: Anh em hãy ở lại trong tôi và anh em hãy xin bất cứ Ä‘iá»u gì anh em muốn. Äoạn 15,1-8 được kết luáºn (c. 8) vá»›i khẳng định là Chúa Cha được tôn vinh bởi việc sinh nhiá»u trái và trở thà nh môn đệ của Chúa Giêsu. Chữ “môn đệ†xuất hiện ở vị trà cuối cùng của câu kết nầy tóm tắt tất cả những gì được Ä‘á» cáºp ở trÆ°á»›c: trở nên môn đệ của Chúa Giêsu là lÆ°u lại trong lá»i của NgÆ°á»i và qua đó sẽ sinh hoa kết trái trong NgÆ°á»i.
Äây là chá»— duy nhất trong Kinh Thánh cho thấy Chúa Cha, ngÆ°á»i trồng nho, không những hà i lòng mà còn được tôn vinh bởi cây nho của mình. ChÃnh bởi vì cây nho ấy là Con của NgÆ°á»i luôn sinh trái ngon ngá»t theo ý muốn của NgÆ°á»i; và cÅ©ng thế tất cả những ai lÆ°u lại trong NgÆ°á»i Con ấy. [Mục Lục]
45. Mối thân tình.
NgÆ°á»i ta kể lại nhÆ° sau: Ä‘ang khi phi hà nh gia Amstrong chuẩn bị đổ bá»™ xuống mặt trăng, thì phi hà nh gia Aldrin ở lại phi thuyá»n Apollo. Ông ta mở gói bánh mì và chai rượu nho, đặt chúng lên máy vi tÃnh. Và ông ta cho biết:
- Tôi đổ rượu nho và o ly… Vì tại mặt trăng, trá»ng lượng chỉ bằng 1/6 ở trái đất, nên rượu nho từ từ dâng lên thà nh ly trông rất đẹp mắt. Tháºt là thú vị khi nghÄ© rằng chất lá»ng đầu tiên được rót và uống trên mặt trăng cÅ©ng nhÆ° thá»±c phẩm đầu tiên được ăn tại đó lại là những chất liệu là m nên Mình và Máu Thánh Chúa.
Ngay trÆ°á»›c khi dùng những món nà y, ông ta đã Ä‘á»c Ä‘oạn Phúc âm hôm nay: Ta là cây nho, các con là cà nh nho. Bất cứ ai ở trong Ta và được Ta ở trong ngÆ°á»i ấy, thì ngÆ°á»i ấy sẽ sinh nhiá»u hoa trái. Bởi vì không có Ta, các con sẽ không là m được gì.
Câu chuyện trên không phải chỉ gợi ý cho Ä‘oạn Tin Mừng sáng hôm nay, mà còn nhấn mạnh đến cách thức chúng ta hiệp nhất vá»›i Äức Kitô, giống nhÆ° cà nh nho hiệp nhất vá»›i cây nho. Chúng ta có ba cách đặc biệt để hiệp nhất vá»›i Chúa Giêsu.
Cách thứ nhất đó là tụ há»p vá»›i nhau nhân danh Ngà i. Äây là điá»u chÃnh Ngà i đã nói vá»›i các môn đệ:
- Ở đâu có hai hay ba ngÆ°á»i tụ há»p vá»›i nhau nhân danh Thầy, thì Thầy sẽ ở giữa há».
Äức Kitô đã hứa rằng Ngà i sẽ hiện diện vá»›i chúng ta khi chúng ta tụ há»p lại vá»›i nhau, hay khi chúng ta cùng cầu nguyện vá»›i nhau nhân danh Ngà i.
Cách thứ hai đó là hãy lắng nghe lá»i Ngà i. ChÃnh Ngà i cÅ©ng đã nói vá»›i các môn đệ:
- Ai nghe các con là nghe Thầy.
Chúa Giêsu hứa vá»›i chúng ta rằng há»… chúng ta nghe ngÆ°á»i khác Ä‘á»c và giải thÃch Tin Mừng là chúng ta nghe chÃnh Ngà i váºy.
Sau cùng, cách thứ ba đó là chia sẻ Thịt Máu Ngà i. Sau khi là m phép lạ cho bánh hóa nhiá»u Chúa Giêsu đã giá»›i thiệu vá»›i dân chúng má»™t thứ của ăn nuôi sống linh hồn chúng ta, đó là Mình và Máu Thánh Ngà i. HÆ¡n nữa, Ngà i còn xác quyết:
- Ai ăn thịt Ta và uống máu Ta, ngÆ°á»i ấy sẽ ở trong Ta và Ta ở trong ngÆ°á»i ấy.
Chúa Giêsu đã hứa với chúng ta rằng Ngà i sẽ hiệp nhất với chúng ta nếu chúng ta đến tham dự bà n tiệc Thánh Thể của Ngà i.
Hãy cầu nguyện vá»›i nhau nhân danh Ngà i, hãy lắng nghe lá»i Ngà i và hãy tham dá»± bà n tiệc Thánh Thể của Ngà i, đó là ba cách thức giúp chúng ta kết hiệp, gắn bó máºt thiết vá»›i Chúa, để rồi nhÆ° ngà nh nho có dòng nhá»±a sống thế nà o, thì chúng ta cÅ©ng sẽ được đón nháºn dòng ân sủng của Chúa nhÆ° váºy. [Mục Lục]
46. Cây nho.
Trong bà i Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu trình bà y giáo huấn của NgÆ°á»i trong má»™t biểu tượng là cây nho và cà nh nho.
Chúa Giêsu nói: “Thầy là cây nho, các con là cà nh. Ai ở lại trong Thầy và Thầy ở lại trong ngÆ°á»i ấy, thì ngÆ°á»i ấy sinh nhiá»u hoa tráiâ€. Cây nho là biểu tượng Kinh Thánh rất nổi tiếng trong dân Thiên Chúa. Biến cố dân Do Thái được giải thoát khá»i ách nô lệ ở Ai cáºp và được Ä‘Æ°a và o ở trong Äất Hứa đã được Thánh Vịnh mô tả nhÆ° sau: “Gốc nho nà y, Chúa bÆ°ng từ Ai cáºp, Ä‘uổi chÆ° dân lấy chá»— mà trồngâ€.
Chúng ta cÅ©ng biết khi cây nho sum xuê, um tùm quá thì việc tỉa cà nh là cần thiết. Chúng ta cÅ©ng biết cà nh nho thì chẳng là m được gì, bởi vì nó quá má»m, chỉ còn có cách quẳng và o lá»a mà thôi. Chúng ta cÅ©ng biết “Cà nh nà o không thể tá»± mình sinh hoa trái, nếu không gắn liá»n vá»›i cây nhoâ€.
Äiá»u Chúa Giêsu muốn nhấn mạnh vá»›i chúng ta trong bà i Tin Mừng hôm nay là chúng ta hãy ở lại trong Chúa. NhÆ°ng “Ở lại trong Chúa†nghÄ©a là gì?
TrÆ°á»›c hết, ở lại trong Chúa là lắng nghe và tuân giữ lá»i của Chúa. Trên thá»±c tế, chúng ta có thể từ chối việc lắng nghe lá»i Chúa, hay chúng ta có thể lắng nghe nhÆ°ng chẳng thá»±c hà nh lá»i Chúa dạy. Chúng ta cÅ©ng có thể đón nháºn Äức Giêsu nhÆ° là Chúa rồi lại chối bá» NgÆ°á»i khi chúng ta gặp phải những cÆ¡n thá» thách, những chÆ°á»›c cám dá»—.
Thứ hai, ở lại trong Chúa là nháºn biết Chúa Kitô chÃnh là cây nho tháºt, không có NgÆ°á»i, chúng ta không thể là m má»™t Ä‘iá»u gì có giá trị trÆ°á»›c mặt Thiên Chúa.
Thứ ba, ở lại trong Chúa là sống trong Giáo Hội của Chúa vì đó là thân thể mầu nhiệm của Chúa Kitô.
Thứ bốn, ở lại trong Chúa là nhìn thấy Chúa hiện diện trong tất cả má»i ngÆ°á»i và má»i biến cố, ngay cả trong các kẻ thù của chúng ta và trong những Ä‘iá»u mà chúng ta không thÃch.
Thứ năm, ở lại trong Chúa là tÃch cá»±c lãnh nháºn các bà tÃch và sống Ä‘á»i sống cầu nguyện.
Cuối cùng, ở lại trong Chúa là xác tÃn có má»™t nhu cầu cần cắt tỉa những cÆ¡ cấu, những phÆ°Æ¡ng pháp, những lối tiếp cáºn và những Ä‘iá»u khác nữa khi chúng ta trở nên già cá»—i, lá»—i thá»i để mở ra má»™t con Ä‘Æ°á»ng cho những Ä‘iá»u má»›i, và việc đổi má»›i cứ phải diá»…n ra mãi dá»±a trên ná»n tảng là chÃnh Chúa Kitô là cây nho tháºt.
Lạy Chúa, khi con bị thá» thách cám dá»— xin Chúa giữ chặt con, đừng để con xa lìa Chúa bao giá». [Mục Lục]
47. Cây nho
Ở nÆ°á»›c Do Thái, cây nho là má»™t loại cây rất quen thuá»™c nhÆ° cây lúa, cây bắp ở Việt Nam. Nghá» trồng nho là má»™t trong những nghá» chÃnh và là má»™t trong những nông phẩm chÃnh của miá»n Palestine, là nÆ¡i có khà háºu và đất Ä‘ai rất thÃch hợp vá»›i cây nho. Vì thế, đối vá»›i dân Do Thái, vÆ°á»n nho và cây nho là hình ảnh rất lâu Ä‘á»i, được dùng để tượng trÆ°ng cho dân tá»™c, má»™t dân riêng được Thiên Chúa yêu thÆ°Æ¡ng, chăm sóc đặc biệt. Chúa Giêsu đã dùng hình ảnh quen thuá»™c nà y để áp dụng và o Ngà i và chúng ta: Ngà i là cây nho, chúng ta là cà nh.
Má»™t cây nho thì gồm rá»…, thân, cà nh và lá. Má»™t cây nho có đẹp là nhá» có hoa lá cà nh, nếu chỉ có thân không thôi thì xác xÆ¡, trÆ¡ trụi. Dù sao thì má»i phần trong má»™t cây nho Ä‘á»u cần nhau: cây cần phải có cà nh, nếu không có cà nh là m sao mang được hoa trái, và hoa trái cÅ©ng cần lá cà nh để che nắng, che sÆ°Æ¡ng và dá»± trữ nÆ°á»›c. NhÆ°ng có má»™t Ä‘iá»u chắc chắn là cà nh phải hoà n toà n cần tá»›i thân, nếu cà nh cắt lìa thân nho thì cà nh sẽ khô héo và chết.
Äó là hình ảnh cho chúng ta biết: má»—i ngÆ°á»i cần phải liên kết vá»›i Chúa Giêsu thì má»›i sống và sống mạnh. Chúng ta cần tá»›i Chúa để đạt Æ¡n cứu rá»—i, chúng ta cần hiệp nhất vá»›i Chúa, nhÆ° Chúa đã nói: “Không có Ta, các ngÆ°Æ¡i không là m gì đượcâ€. Thá»±c váºy, chúng ta không thể thà nh toà n, tá»± giải thoát, thần hóa con ngÆ°á»i của mình, nếu không sống trong, sống nhá» và sống vá»›i Chúa Giêsu. Yếu tÃnh của con ngÆ°á»i là luôn vÆ°Æ¡n lên, tìm vá» tuyệt đối. Con ngÆ°á»i có nhiá»u báºc thang giá trị sống: khi bụng đói, há» chỉ nghÄ© tá»›i ăn trÆ°á»›c tiên. Khi no bụng, dÆ° dả để giải quyết vấn Ä‘á» bao tá» rồi, há» lại thấy cần cái khác là may mặc. DÆ° dả vỠăn uống và may mặc rồi, há» bắt đầu thấy thiếu những nhu cầu tri thức, nghệ thuáºt, và tiến đến nhu cầu tâm linh. Con ngÆ°á»i bấy giá» thấy rằng không thể hà i lòng vá»›i cuá»™c sống hiện tại, không thể chấp nháºn bị tiêu tan vô lý theo vá»›i cái chết kết thúc cuá»™c Ä‘á»i, há» muốn vượt khá»i những giá»›i hạn của trần gian, muốn tung vÅ© trụ nà y để “du hà nh†và o má»™t cõi thần thiêng. Thế nhÆ°ng con ngÆ°á»i không thể tá»± giải phóng mình, phải nhá» Thiên Chúa, nhá» má»™t nhân váºt ở cõi thần thiêng. Thì chÃnh Chúa Giêsu là mầm giống siêu nhiên được Chúa Cha cấy và o sá»± sống tá»± nhiên của con ngÆ°á»i, để há» có khả năng phát triển và trưởng thà nh và o cuá»™c sống thần thiêng.
Nói rõ hÆ¡n, chúng ta phải kết hợp vá»›i Chúa Giêsu, là huyết mạch duy nhất để chúng ta thá»±c hiện và hoà n thà nh Æ°á»›c mÆ¡ được và o cuá»™c sống thần thiêng, phạm vi cứu rá»—i, Ä‘iá»u nà y phải hiểu má»™t cách tuyệt đối. Chúng ta lấy và i thà dụ: có bao giá» chúng ta thấy má»™t bóng đèn Ä‘iện bị cắt đứt vá»›i dòng Ä‘iện hay bị cúp Ä‘iện mà còn sáng không? Má»™t nhánh sông cắt đứt vá»›i con sông cả mà còn nÆ°á»›c không? Má»™t nhà nh cây cắt đứt lìa thân cây mà còn sống không? CÅ©ng thế, má»™t khi chúng ta xa lìa Chúa, tâm hồn chúng ta cÅ©ng khô héo, bá» ngoà i có thể là thà nh công trên phạm vi danh vá»ng, tiá»n tà i, được ca tụng, kÃnh nể, nhÆ°ng chúng ta Ä‘ang Ä‘i đến chá»— hÆ° há»ng. TrÆ°á»›c mặt Thiên Chúa, chúng ta là kẻ chết và chết khô. Váºy chúng ta có thể kết hợp vá»›i Chúa cách nà o? Bằng những phÆ°Æ¡ng thế rất quen thuá»™c và cụ thể là cầu nguyện, lãnh nháºn các bà tÃch, nhất là bà tÃch Thánh Thể, là bà tÃch quan trá»ng và hiệu năng nhất để chúng ta thÆ°á»ng xuyên duy trì mối tÆ°Æ¡ng quan huyết mạch vá»›i Chúa Giêsu.
Äó là vá» phÃa Chúa và chúng ta, tức là giữa thân cây nho và cà nh nho, còn giữa chúng ta vá»›i nhau, tức là giữa các cà nh nho thì sao? Chúng ta cần cá»™ng tác vá»›i nhau, nâng đỡ nhau, kết hiệp vá»›i nhau trên con Ä‘Æ°á»ng cứu rá»—i. Ở Ä‘á»i nà y, bất cứ cái gì và phạm vi nà o cÅ©ng cần cá»™ng tác, hòa hợp vá»›i nhau: má»™t viên thuốc cÅ©ng là do phân lượng các chất hợp lại thứ nhiá»u thứ Ãt; má»™t bức tranh có đẹp cÅ©ng là do các mầu sắc khác nhau dung hòa nhau; má»™t bản nhạc hay cÅ©ng là do các nốt gom lại trầm bổng khác nhau mà thà nh. Váºy thì trên Ä‘Æ°á»ng vá» nÆ°á»›c trá»i, chúng ta tháºt sá»± phải cá»™ng tác vá»›i nhau, giúp đỡ nhau, lá là nh đùm bá»c lá rách bằng Ä‘á»i sống cầu nguyện, Ä‘á»i sống bà tÃch, Ä‘á»i sống bác ái.
CÅ©ng nhÆ° má»™t thân cây nho chuyển thông sức sống, nhá»±a sống cho các cà nh, thì Chúa Giêsu cÅ©ng là m nhÆ° thế. Cà nh nho nà o không tiếp nháºn nhá»±a sống ấy sẽ cằn cá»—i khô héo và rụng gẫy Ä‘i. Nhá»±a sống trong thân cây nho hằng lÆ°u chuyển, không cà nh nà o được giữ riêng lại cho mình mà ngăn cản nhá»±a sống chuyển sang cho những cà nh khác. Chúng ta sống vá»›i nhau trong má»™t cá»™ng Ä‘oà n, má»™t gia đình cÅ©ng được và nhÆ° thế, được sánh và nhÆ° má»™t cây nho. Chúng ta tiếp nháºn được sá»± sống của Chúa, chúng ta phải chuyển thông sá»± sống của Chúa cho anh em bà con của mình, để tất cả cùng sống tốt đẹp. Chúng ta hãy thá» tưởng tượng trong má»™t cây nho, các cà nh khác chết khô, úa tà n, còn lại má»™t cà nh xanh tÆ°Æ¡i, thì há»i cà nh đó có gì đẹp không? Hay nói khác Ä‘i, Ä‘á»i sống mà chỉ má»™t mình ta sung sÆ°á»›ng, còn anh em mình khổ, bất hạnh, thì hạnh phúc của mình có thá»±c là hạnh phúc không?
Tóm lại, chúng ta là các cà nh nho, chúng ta cần phải liên hệ, liên kết máºt thiết vá»›i thân cây nho là Chúa Giêsu để nháºn được nhá»±a sống. Liên hệ và liên kết vá»›i Chúa bằng cầu nguyện và lãnh nháºn các bà tÃch. Äồng thá»i chúng ta cÅ©ng phải liên hệ và liên kết vá»›i nhau. Rất có thể chúng ta sống mà không quan tâm đến mối tÆ°Æ¡ng quan giữa mình vá»›i anh em. Vì không để ý “mình vì má»i ngÆ°á»i và má»i ngÆ°á»i vì mìnhâ€, nên chúng ta đã sống “mình vì mình và má»i ngÆ°á»i vì mìnhâ€, nhÆ° thế là Ãch ká»·. Chúng ta cứ thá» nhìn chung quanh xem, tháºt đáng buồn: ngÆ°á»i Ãch ká»· nhiá»u hÆ¡n ngÆ°á»i vị tha. Ai cÅ©ng thấy “cái tôi†của mình là lá»›n hÆ¡n cả và coi ngÆ°á»i khác không ra gì. ChÃnh vì chá»— chúng ta coi ngÆ°á»i khác không ra gì mà chúng ta nghÄ© rằng mình sống không cần tá»›i ngÆ°á»i nà o khác, nhÆ°ng trên thá»±c tế, trong bất cứ lãnh vá»±c nà o chúng ta cÅ©ng cần đến nhau. Cho nên, dù chúng ta là ai, chúng ta vẫn cần có nhau, giúp đỡ nhau. [Mục Lục]
48. Kitô hữu công chức.
Qua phần chia sẻ sáng hôm nay, tôi xin trình bà y hai hình ảnh sai lạc vá» ngÆ°á»i tÃn hữu.
Hình ảnh thứ nhất đó là hạng ngÆ°á»i tÃn hữu vay mượn, giả nhân giả nghÄ©a, tá»±a nhÆ° quạ mượn lông công, cáo mượn oai hùm.
Thá»±c váºy rảo bÆ°á»›c trên Ä‘Æ°á»ng phố, chúng ta có thể Ä‘á»c được những tấm bảng quảng cáo, tại đây có cho mÆ°á»›n áo quần, cho mÆ°á»›n xe hÆ¡i và nhiá»u thứ phụ tùng lỉnh kỉnh khác. Những ai không có khả năng tà i chánh có thể đến đây thuê mÆ°á»›n.
Chẳng hạn nhÆ° cô dâu và o ngà y cÆ°á»›i, muốn cho mình được mô Ä‘en nên phải váºn soirée, nhÆ°ng may má»™t cái jupe kiểu nà y vừa tốn kém, lại vừa chẳng sẵn tiá»n. HÆ¡n nữa, cả Ä‘á»i không biết mặc được mấy lần. Vì thế để cho tiện lợi má»i bá», bèn đến tiệm thuê luôn má»™t cái. Hay nhÆ° khi chÆ°a có đủ tiá»n sắm xe hÆ¡i, chúng ta cÅ©ng có thể đến thuê trong má»™t thá»i gian nà o đó cần phải xá» dụng. Chúng ta có thể xuất hiện trong những bá»™ quần áo sang trá»ng, ngồi trên má»™t chiếc xe đắt tiá»n, đầy đủ tiện nghi, có tà i xế Ä‘Æ°a đón nhÆ° má»™t ông chủ. Thế nhÆ°ng đó chỉ là má»™t sá»± xuất hiện chóng qua vá»›i má»™t chút hÆ° danh. NgÆ°á»i ngoà i nhìn và o tuy cÅ©ng biết đó là những đồ Ä‘i mượn, Ä‘i thuê, nhÆ°ng há» vẫn sẵn sà ng cất lá»i khen ngợi. Còn chúng ta, mặc dù biết rằng đó chỉ là những lá»i khen ngợi xã giao và bôi bác, nhÆ°ng lắm lúc chúng ta vẫn thÃch, vẫn tá»± hà o và hãnh diện.
Trên phÆ°Æ¡ng diện đức tin, cÅ©ng có những ngÆ°á»i Kitô hữu giả danh. Há» mượn danh nghÄ©a là Kitô hữu, để Ä‘i lá»…, Ä‘á»c kinh mà che dấu những ý đồ Ä‘en tối, nhÆ° tục ngữ đã diá»…n tả:
- Miệng nam mô bụng bồ dao găm.
- Bên ngoà i thÆ¡n thá»›t nói cÆ°á»i,
Mà trong nham hiểm giết ngÆ°á»i không gÆ°Æ¡m…
Äây là má»™t kiểu đạo đức giả hình mà Chúa Giêsu đã từng lên án. Trái lại Ngà i muốn chúng ta tháºt lòng quay trở vá» vá»›i Ngà i, vá»›i Tin mừng để lãnh nháºn Æ¡n tha thứ và cứu Ä‘á»™.
Hình ảnh thứ hai là hình ảnh ngÆ°á»i Kitô hữu công chức.
Báo chà đã nhiá»u lần đăng tải những vụ bê bối của các vị tai to mặt lá»›n, chẳng hạn nhÆ° tổng thống, bá»™ trưởng, nghị sÄ© hay dân biểu. Có ngÆ°á»i thì kết án gay gắt vì cho rằng thiếu tác phong đạo đức và đòi buá»™c phải từ chức. NhÆ°ng cÅ©ng có ngÆ°á»i lại tá» ra thông cảm, bởi vì ngoà i giá» là m việc, những nhân váºt nà y, dù có tai to mặt lá»›n đến đâu, thì cÅ©ng chỉ là má»™t ngÆ°á»i và có quyá»n là m những việc riêng theo ý muốn, miá»…n sao không phÆ°Æ¡ng hại tá»›i quyá»n lợi quốc gia.
Từ sá»± kiện trên, chúng ta hãy Ä‘i và o Ä‘á»i sống đạo đức. Liệu chúng ta có được phép là những Kitô hữu công chức hay không? Liệu chúng ta có được phép chia Ä‘á»i sống thà nh những ô nhá», má»—i ô là má»™t việc chẳng hạn: ô là m việc, ô ăn uống, ô ngủ nghỉ, ô du hà và đức tin cÅ©ng nhÆ° đạo đức chỉ là má»™t ô nhá» mà thôi?
Chắc chắn là không, bởi vì chúng ta phải là Kitô hữu ở má»i nÆ¡i và trong má»i lúc, nhÆ° lá»i thánh Phaolô: “Dù là m bất cứ việc gì, anh hãy là m vì Äức Kitô cho danh Chúa được cả sángâ€.
Vì váºy không được phép có loại ngÆ°á»i tÃn hữu vay mượn, loại ngÆ°á»i tÃn hữu công chức, bởi vì há»… giây phút nà o chúng ta xa lìa Chúa thì chúng ta sẽ bị tà n úa: Thà y là cây nho, các con là ngà nh… ngà nh nà o lìa cây sẽ khô héo dần. Trái lại, ngà nh nà o kết hiệp cùng cây sẽ trổ sinh hoa trái.
Äiá»u đó nghÄ©a là có kết hợp cùng Chúa thì bản thân chúng ta má»›i an bình hạnh phúc và cuá»™c Ä‘á»i chúng ta má»›i Ä‘em lại thà nh quả tốt đẹp. [Mục Lục]
49. Sống liên đới.
TrÆ°á»›c Công đồng Vatican II, nói đến tổ chức cÆ¡ cấu của Há»™i thánh, ngÆ°á»i ta thÆ°á»ng nghÄ© đến hình ảnh má»™t kim tá»± tháp: ở chóp đỉnh là Äức Giáo Hoà ng, dÆ°á»›i là các Hồng Y, Giám mục, Linh mục, phó tế, tu sÄ©, và cái đáy dÆ°á»›i cùng là giáo dân. Hình ảnh nà y Ä‘Æ°a đến má»™t quan niệm không đúng vá» nhiệm vụ của má»—i thà nh phần, nhất là giáo dân, bị coi là thấp kém, chỉ biết ngoan ngoãn vâng lá»i cấp trên.
NhÆ°ng từ Công đồng Vatican II, hình ảnh trên đã được thay thế bằng hình ảnh có má»™t tâm Ä‘iểm là Äức Giêsu, từ tâm Ä‘iểm nà y có nhiá»u vòng tròn đồng tâm: má»™t vòng là các giáo sÄ©, gồm các giám mục có Äức Giáo Hoà ng đứng đầu, và các cá»™ng sá»± viên là linh mục và phó tế; vòng khác là các tu sÄ©; và vòng rá»™ng lá»›n hÆ¡n là giáo dân. Hình ảnh nà y cho thấy má»i thà nh phần Ä‘á»u liên Ä‘á»›i vá»›i nhau và tất cả Ä‘á»u qui hÆ°á»›ng vá» trá»ng tâm là Äức Giêsu.
Má»™t hình ảnh khác sâu sắc hÆ¡n, thánh Phaolô đã nói tá»›i và nay được chú ý, đó là hình ảnh má»™t thân thể, có Äức Giêsu là đầu, má»i ngÆ°á»i Kitô hữu, dù là giáo sÄ©, giáo dân, tu sĩ… Ä‘á»u là các chi thể của thân thể. Má»—i chi thể có nhiệm vụ riêng, không ai thay thế được. Hình ảnh nà y diá»…n tả rõ hÆ¡n và đúng hÆ¡n mối hiệp thông giữa các thà nh phần vá»›i nhau và vá»›i Äức Giêsu; và cÅ©ng cho thấy rằng tất cả Ä‘á»u cùng có trách nhiệm thi hà nh sứ vụ mà Äức Giêsu trao phó để xây dá»±ng sá»± hiệp thông trong Há»™i thánh.
NhÆ°ng tất cả những Ä‘iá»u trên đây đã được chÃnh Äức Giêsu Ä‘á» cáºp tá»›i trong bà i Tin Mừng hôm nay. Äó là hình ảnh cây nho. Äối vá»›i dân Do thái, vÆ°á»n nho và cây nho là má»™t hình ảnh rất lâu Ä‘á»i, rất quen thuá»™c, được dùng để tượng trÆ°ng cho dân tá»™c, má»™t dân riêng được Thiên Chúa yêu thÆ°Æ¡ng, chăm sóc đặc biệt. Chúa Giêsu đã dùng hình ảnh quen thuá»™c nà y để áp dụng và o Ngà i và chúng ta: Ngà i là cây nho, chúng ta là cà nh. Sá»± liên kết và há»— tÆ°Æ¡ng giữa thân cây vá»›i cà nh, và giữa các cà nh vá»›i nhau, đó là hình ảnh sá»± liên kết và há»— tÆ°Æ¡ng giữa Chúa Giêsu vá»›i chúng ta, và giữa chúng ta vá»›i nhau.
Má»™t Ä‘iá»u hiển nhiên và rõ rà ng là cà nh cây phải hoà n toà n cần tá»›i thân cây má»›i sống được. Nếu cắt lìa thân nho, thì cà nh sẽ khô héo và chết. Äó là hình ảnh cho chúng ta biết: má»—i ngÆ°á»i chúng ta cần phải liên kết vá»›i Chúa Giêsu, thì chúng ta má»›i sống và sống mạnh được. Chúng ta cần tá»›i Chúa để đạt Æ¡n cứu rá»—i, nghÄ©a là chúng ta không thể thà nh toà n, tá»± giải thoát, thần hóa con ngÆ°á»i của mình, nếu không sống trong Chúa, nhá» Chúa và vá»›i Chúa. Äiá»u nà y phải hiểu má»™t cách tuyệt đối. CÅ©ng giống nhÆ° bóng đèn Ä‘iện: có bao giá» má»™t bóng đèn bị cắt đứt vá»›i dòng Ä‘iện hay bị cúp Ä‘iện mà còn sáng không? Hay má»™t nhánh sông cắt đứt vá»›i con sông cả mà còn nÆ°á»›c không? Hay má»™t cà nh cây cắt đứt lìa thân cây mà còn sống không? Có lẽ nó có thể sống má»™t và i ngà y tạm bợ rồi sẽ chết khô.
CÅ©ng thế, má»™t khi chúng ta xa lìa Chúa, tâm hồn chúng ta cÅ©ng sẽ chết khô. Bên ngoà i chúng ta có thể là thà nh công trên phạm vi danh vá»ng, tiá»n tà i, được ca tụng, kÃnh nể… nhÆ°ng trÆ°á»›c mặt Chúa, chúng ta là kẻ chết và chết khô. Váºy chúng ta có thể kết hợp vá»›i Chúa Giêsu cách nà o? Bằng những phÆ°Æ¡ng thế rất quen thuá»™c và cụ thể là cầu nguyện, lãnh nháºn các bà tÃch, nhất là Bà tÃch Thánh Thể, bà tÃch quan trá»ng và hiệu năng nhất, để chúng ta thÆ°á»ng xuyên duy trì mối tÆ°Æ¡ng quan huyết mạch vá»›i Chúa Giêsu.
Äó là vá» phÃa giữa Chúa vá»›i chúng ta, tức là giữa thân nho và cà nh nho. Còn giữa chúng ta vá»›i nhau, tức là giữa các cà nh nho thì sao? Chúng ta cần cá»™ng tác vá»›i nhau, cần nâng đỡ nhau, cần kết hiệp vá»›i nhau trên con Ä‘Æ°á»ng cứu rá»—i. Ở Ä‘á»i nà y, không ai chủ trÆ°Æ¡ng “má»—i ngÆ°á»i là má»™t hòn đảo†mà sống tốt được. CÅ©ng nhÆ° má»™t thân cây nho chuyển thông sức sống, nhá»±a sống cho các cà nh, thì Chúa Giêsu cÅ©ng là m nhÆ° thế. Cà nh nho nà o không tiếp nháºn nhá»±a sống thì sẽ cằn cá»—i, khô héo và rụng gẫy Ä‘i. Nhá»±a sống trong thân cây nho hằng lÆ°u chuyển, không cà nh nà o được giữ riêng lại cho mình mà ngăn cản nhá»±a sống truyá»n sang cho những cà nh khác.
Chúng ta sống vá»›i nhau trong má»™t cá»™ng Ä‘oà n, má»™t gia đình, cÅ©ng được và nhÆ° thế, được so sánh nhÆ° má»™t cây nho. Chúng ta tiếp nháºn được sá»± sống của Chúa, chúng ta phải chuyển thông cho nhau để tất cả chúng ta cùng sống và sống tốt đẹp. Thế mà trong cuá»™c sống rất có thể chúng ta sống mà không quan tâm đến mối tÆ°Æ¡ng quan giữa mình vá»›i anh em. Vì không để ý “mình vì má»i ngÆ°á»i và má»i ngÆ°á»i vì mìnhâ€, nên chúng ta đã sốngâ€mình vì mình và má»i ngÆ°á»i vì mìnhâ€. NhÆ° thế là Ãch ká»·. Chúng ta cứ thá» nhìn chung quanh chúng ta xem, tháºt đáng buồn: ngÆ°á»i Ãch ká»· nhiá»u hÆ¡n ngÆ°á»i vị tha. Ai cÅ©ng thấy “cái tôi†của mình là lá»›n hÆ¡n cả và coi ngÆ°á»i khác không ra gì. Là con cái Chúa, chúng ta không được sống nhÆ° thế. Chúng ta cần có nhau, hãy nâng đỡ nhau, hãy thông cảm nhau. Äó chÃnh là đạo bác ái của chúng ta váºy. [Mục Lục]
50. Yêu thương.
Bà i Tin Mừng hôm nay thánh Gioan nhắc lại những lá»i từ biệt của Chúa Giêsu cho các môn đệ trong bữa tiệc ly trÆ°á»›c khi Ngà i chịu khổ nạn và sau khi GiuÄ‘a, kẻ phản bá»™i Chúa đã bá» bà n tiệc Ä‘i thá»±c hiện ý đồ phản bá»™i Ngà i.
Chúa Giêsu đã căn dặn các Tông đồ rằng: “Căn cứ và o Ä‘iá»u nà y mà ngÆ°á»i ta nháºn biết các con là môn đệ Thầy là các con hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau nhÆ° Thầy đã yêu thÆ°Æ¡ng các conâ€. Và điá»u quan trá»ng là chúng ta có thi hà nh lệnh truyá»n nà y hay không? Vì thế mà có những háºu quả tháºt nghiêm trá»ng, đó là háºu quả của sá»± sống và sá»± chết.
Thánh Gioan tông đồ nÆ¡i thÆ° thứ nhất có Ä‘oạn viết nhÆ° sau: “Nếu chúng ta yêu thÆ°Æ¡ng anh em thì chúng ta đã qua sá»± chết mà và o sá»± sống. Trái lại, kẻ không yêu thÆ°Æ¡ng anh em thì ở trong sá»± chết, vì phà m ai ghét anh em mình Ä‘á»u là kẻ sát nhânâ€. Yêu thÆ°Æ¡ng nhau là má»™t Ä‘iá»u răn má»›i, bởi vì Chúa Giêsu đã biến đổi luáºt yêu thÆ°Æ¡ng cÅ© của Cá»±u Ước. Quan niệm của luáºt cÅ© là : “Yêu thÆ°Æ¡ng anh em nhÆ° chÃnh mình ngÆ°Æ¡iâ€, được Chúa Giêsu đổi lại trong luáºt má»›i là : “Các con hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau nhÆ° Thầy đã yêu thÆ°Æ¡ng các conâ€.
NhÆ° váºy, tình yêu thÆ°Æ¡ng mà chúng ta có vá»›i nhau không phải là má»™t tình yêu lấy cái tôi là m chuẩn má»±c, nhÆ°ng phải phát xuất từ chÃnh Thiên Chúa. Thiên Chúa đã yêu thÆ°Æ¡ng chúng ta nhÆ° thế thì chúng ta cÅ©ng phải yêu thÆ°Æ¡ng nhau nhÆ° váºy. Giá»›i răn má»›i của Chúa được đồng hóa vá»›i tình yêu của Thiên Chúa đối vá»›i chúng ta, và tình yêu của chúng ta đối vá»›i Thiên Chúa nhÆ° lá»i Kinh Thánh đã chép: “Nếu ai nói tôi yêu mến Thiên Chúa mà ghét anh em mình thì là kẻ nói dối. Vì ai yêu mến Chúa thì cÅ©ng phải yêu thÆ°Æ¡ng anh emâ€. ChÃnh vì thế mà yêu thÆ°Æ¡ng trở thà nh dấu chỉ của con cái Chúa, là m cho chúng ta thuá»™c vá» Chúa, trở nên môn đệ Chúa: “Cứ dấu nà y mà ngÆ°á»i ta nháºn biết các con là môn đệ Thầy là các con hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhauâ€.
Nói lên những Ä‘iá»u nà y chắc rằng má»—i ngÆ°á»i chúng ta Ä‘á»u có thể nói được nhÆ° váºy và má»—i ngÆ°á»i chúng ta cÅ©ng có thể hiểu được nhÆ° váºy. Giữa những bà i giáo lý mà chúng ta đã há»c từ nhá», những lá»i giảng dạy mà chúng ta đã nghe qua trong xứ đạo, chắc chắn má»—i ngÆ°á»i chúng ta Ä‘á»u hiểu được nhÆ° váºy và nói được: “Chúng ta phải yêu thÆ°Æ¡ng nhau nhÆ° Chúa đã yêu thÆ°Æ¡ng chúng taâ€. NhÆ°ng nếu chúng ta sống thá»±c vá»›i những Ä‘iá»u nà y má»›i là việc khó, cần phải cố gắng liên lỉ: “Các con hãy nên trá»n là nh nhÆ° Cha các con trên trá»i là Äấng trá»n là nhâ€. Chúng con hãy là m việc tốt để anh chị em chúng con nhìn thấy mà ngợi khen Cha các con ở trên trá»iâ€. Äó là lá»i giảng dạy của Chúa cho các môn đệ trÆ°á»›c khi Ngà i từ giã các tông đồ, trÆ°á»›c khi Ngà i hoà n tất sứ mệnh cứu rá»—i là chấp nháºn chết trên tháºp giá. Chúa Giêsu đã nêu gÆ°Æ¡ng cho chúng ta, Chúa đã tôn vinh Thiên Chúa Cha bằng má»™t hà nh Ä‘á»™ng cao cả là hy sinh chÃnh mạng sống mình để minh chứng tình yêu của Ngà i đối vá»›i Thiên Chúa Cha và vá»›i má»—i ngÆ°á»i chúng ta.
Vì thế, trÆ°á»›c khi từ giã các môn đệ Chúa Giêsu đã nói: “Bây giá» thì Con NgÆ°á»i được vinh hiển và Thiên Chúa Cha được vinh hiển nÆ¡i Ngà iâ€. Vinh hiển qua hà nh Ä‘á»™ng hy sinh vì tình yêu của Chúa Giêsu, đồng thá»i Ngà i muốn chúng ta sống nhÆ° thế để là m vinh hiển Thiên Chúa Cha bằng cách sống giá»›i răn yêu thÆ°Æ¡ng mà Ngà i đã truyá»n dạy chúng ta. Liá»n sau đó Chúa nói rằng: “Thầy ban cho các con má»™t Ä‘iá»u răn má»›i là các con hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau nhÆ° Thầy đã yêu thÆ°Æ¡ng các conâ€.
Chúng ta không thể mÆ¡ Æ°á»›c chết má»™t cách rình rang, chết má»™t cách long trá»ng để má»i ngÆ°á»i nhìn thấy, nhÆ°ng chÃnh những hy sinh nhá» nhặt hằng ngà y không ai nhìn thấy trong âm thầm má»›i minh chứng tình yêu của chúng ta, má»›i nói lên mối tình yêu thÆ°Æ¡ng thá»±c sá»± của chúng ta và đó cÅ©ng chÃnh là sống cách thiết thá»±c đối vá»›i anh chị em. Chúng ta có thể phục vụ anh chị em trong những công việc nhá» nhặt hằng ngà y, những Ä‘iá»u đó không ai trông thấy, những Ä‘iá»u đó chúng ta cần thá»±c hiện hằng ngà y để tôn vinh Thiên Chúa.
Trong dịp tiếp xúc và nói chuyện vá»›i má»™t ngÆ°á»i vô thần, má»™t ngÆ°á»i vô thần đã thốt lên: “Nếu những ngÆ°á»i Công giáo sống đức tin của mình, sống những gì mà mình nói thì tháºt là má»™t Ä‘iá»u hết sức tốt đẹp và có thể chúng tôi cÅ©ng sẽ tin theoâ€. Câu nói nà y nhắc lại trách nhiệm của má»—i ngÆ°á»i chúng ta là sống Ä‘iá»u chúng ta tin. Nếu chúng ta sống Ä‘iá»u chúng ta nói, chắc hẳn có rất nhiá»u ngÆ°á»i sẽ tin theo Chúa Kitô, và nhÆ° váºy chúng ta Ä‘á»u có thể nói: “Chúa dạy mình yêu mến Chúa và yêu thÆ°Æ¡ng anh chị em nhÆ° chÃnh Chúa đã yêu thÆ°Æ¡ngâ€.
Váºy thì chúng ta hãy cố gắng sống yêu thÆ°Æ¡ng hằng ngà y trong cuá»™c sống của mình để là m vinh danh Chúa, để cho anh chị em xung quanh nhìn thấy những việc tốt, việc phục vụ mà chúng ta thá»±c hiện, để rồi hỠđược hÆ°á»›ng dẫn tin nháºn Chúa là Cha và tin nháºn Chúa Giêsu Kitô là Äấng Cứu Thế duy nhất và há» gia nháºp cùng vá»›i chúng ta trong má»™t cá»™ng đồng duy nhất là Giáo Há»™i do Chúa Kitô thiết láºp, cá»™ng Ä‘oà n của những ngÆ°á»i yêu mến Chúa và yêu thÆ°Æ¡ng anh em, cá»™ng Ä‘oà n của những ngÆ°á»i sống tốt là nh để là m vinh danh Chúa và mÆ°u Ãch cho các linh hồn. Xin Chúa gìn giữ má»—i ngÆ°á»i chúng ta trong đức tin mà giỠđây chúng ta cùng nhau tuyên xÆ°ng qua kinh Tin kÃnh. [Mục Lục]
51. Giá» ra Ä‘i.
Äể hiểu được trá»n vẹn câu nói, chúng ta phải cần nháºn biết được bối cảnh của câu nói đó. Äiá»u nà y đặc biệt đúng trong câu nói của Äức Giêsu, mà Tin Mừng đã ghi lại. Câu nói trong bà i Tin Mừng hôm nay – Thầy là cây nho, anh em là những cà nh nho†– là má»™t hình ảnh đẹp vá» sá»± hợp nhất và thân thiện. Khi nhìn và o bối cảnh mà trong đó Äức Giêsu phát biểu câu nói nà y, tôi nghÄ© rằng chúng ta sẽ đánh giá được vẻ đẹp của hình ảnh nà y hÆ¡n nữa.
Äức Giêsu nói những lá»i nà y vá»›i các tông đồ của NgÆ°á»i và o cuối bữa tối, hoặc chắc chắn hÆ¡n, lúc Ä‘ang trên Ä‘Æ°á»ng Ä‘i đến vÆ°á»n Ghiệtsimani. Dù trong bất cứ trÆ°á»ng hợp nà o, thì hẳn NgÆ°á»i đã nói những lá»i nà y má»™t khoảng thá»i gian ngắn, trÆ°á»›c cái chết của NgÆ°á»i.
Äó là và o má»™t đêm, khi tất cả má»i sá»± dÆ°á»ng nhÆ° tan vỡ, thất bại, chấm dứt; khi tất cả các môn đệ sẽ bá» rÆ¡i NgÆ°á»i; khi ngÆ°á»i môn đệ đứng đầu của há» sẽ công khai chối bá» NgÆ°á»i, và má»™t ngÆ°á»i khác trong nhóm há» sẽ phản bá»™i NgÆ°á»i. Tuy nhiên, đây chÃnh là đêm mà NgÆ°á»i chá»n lá»±a, để nói vá» sá»± kết hợp và thống nhất vá»›i nhau.
Lúc đầu, dÆ°á»ng nhÆ° đây là lúc không phù hợp để nói vá» sá»± hợp nhất. NhÆ°ng khi suy nghÄ©, chúng ta nháºn thấy rằng đó là thá»i Ä‘iểm tá»± nhiên và phù hợp nhất. Äây là giá» ra Ä‘i. Giá» ra Ä‘i là m cho chúng ta dá»… táºp trung và o những Ä‘iá»u chÃnh yếu. ChÃnh và o thá»i Ä‘iểm đó, mà chúng ta thá»±c sá»± đánh giá được vị trà tá»± nhiên của mình, và đặc biệt là vá» tình bạn của chúng ta.
Tại bán đảo Dingle, ở Co. Kerry, có má»™t tảng đá được biết đến nhÆ° là Tảng Äá của những giá»t nÆ°á»›c mắt, Carraig nan Deoir. Tảng đá đó nằm tại khúc quanh của con Ä‘Æ°á»ng Ä‘i tá»›i Dingle. Dân di cÆ° từ các hòn đảo Blasket và mÅ©i Slea hay dừng chân tại đây má»™t lúc và khóc. Từ nÆ¡i đây, há» liếc nhìn lại quê nhà mà há» vừa má»›i từ đó ra Ä‘i, và sẽ không bao giá» lại được nhìn thấy nữa. Bên kia khúc quanh nà y, con Ä‘Æ°á»ng được trải dà i tá»›i Dingle, Ä‘i đến táºn Cobh, và đến những con tà u sẽ Ä‘Æ°a há» tá»›i nÆ¡i bị lÆ°u Ä‘Ã y.
Và o giá» ra Ä‘i, Äức Giêsu cảm thấy rất gần gÅ©i vá»›i các tông đồ của NgÆ°á»i. Và NgÆ°á»i đã bà y tá» cho há» vá» Ä‘iá»u nà y. NgÆ°á»i cÅ©ng muốn há» gần gÅ©i vá»›i NgÆ°á»i nữa. NgÆ°á»i nhìn thấy trÆ°á»›c rằng trong đêm hôm đó, há» sẽ bá» rÆ¡i NgÆ°á»i. NgÆ°á»i nhìn thấy trÆ°á»›c rằng Phêrô sẽ chối bá» NgÆ°á»i, và GiuÄ‘a sẽ phản bá»™i NgÆ°á»i. Phản bá»™i là má»™t Ä‘iá»u khủng khiếp. Rất Ãt, nếu không muốn nói rằng không má»™t quan hệ nà o có thể tồn tại được, sau khi có sá»± phản bá»™i. Tuy nhiên, Äức Giêsu cÅ©ng nhìn thấy trÆ°á»›c rằng bất chấp những biến Ä‘á»™ng nà y, sá»± hợp nhất của há» vẫn tồn tại. Các tông đồ há»c há»i được rất nhiá»u từ sá»± yếu Ä‘uối và hèn nhát của bản thân há», khi đối diện vá»›i những đòi há»i của sá»± hợp nhất và đoà n kết. NhÆ°ng há» còn được há»c há»i nhiá»u hÆ¡n vá» Äức Giêsu. Há» há»c há»i được rằng NgÆ°á»i vẫn yêu thÆ°Æ¡ng há» trong khi và thông qua sá»± yếu Ä‘uối của há». Nếu há» tách lìa khá»i NgÆ°á»i, thì không phải là do NgÆ°á»i cắt đứt quan hệ vá»›i há». Những sá»± kiện của đêm hôm đó chẳng những không há» kết thúc sá»± rà ng buá»™c của hỠđối vá»›i Äức Giêsu, mà còn củng cố hÆ¡n nữa.
ChÃnh thông qua việc Ä‘Æ°Æ¡ng đầu vá»›i những đấu tranh, thất bại, nguy hiểm, và hy sinh, mà tÃnh hợp nhất được phát triển và đà o sâu. Mối quan hệ cà ng trở nên sâu xa hÆ¡n, sau khi đã trải qua bão táp. [Mục Lục]
52. Cây và cà nh.
Äức Kitô không viết má»™t cuốn sách nà o. NgÆ°á»i cÅ©ng không hỠđể lại má»™t tòa nhà hoặc má»™t Ä‘Ã i ká»· niệm nà o cả. Tuy nhiên, NgÆ°á»i đã là m má»™t Ä‘iá»u gì đó vÄ© đại và cần thiết hÆ¡n nhiá»u, mặc dù mang tÃnh cách Ãt phô trÆ°Æ¡ng – NgÆ°á»i xây dá»±ng má»™t cá»™ng Ä‘oà n. Äó chÃnh là đà i ká»· niệm của NgÆ°á»i.
NgÆ°á»i nói vá»›i các tông đồ của NgÆ°á»i “Thầy là cây nho, anh em là những cà nh nhoâ€. Äây là má»™t hình ảnh mà NgÆ°á»i sá» dụng, khi nói vá» cá»™ng Ä‘oà n mà NgÆ°á»i xây dá»±ng. Äây là sá»± minh há»a Ä‘Æ¡n giản nhÆ°ng sâu xa vá» sá»± hợp nhất, thân thiện và tùy thuá»™c và o nhau.
Và o mùa xuân, những cà nh nho trà n ngáºp sức sống, dÆ°á»›i hình thức của những chiếc lá và nụ hoa. Và o mùa thu, chúng trÄ©u nặng những chùm nho. NhÆ°ng chúng có được sá»± sống nà y, và có khả năng tạo ra được hoa quả, chỉ vì chúng nối kết vá»›i thân cây. Khi bị cắt khá»i thân cây, chúng sẽ không chỉ trở nên cằn cá»—i, mà còn nhanh chóng bị khô héo và chết rục. Giống nhÆ° những cà nh cây cần đến thân cây, chúng ta rất cần đến Äức Kitô. Khi bị tách lìa khá»i NgÆ°á»i, thì chúng ta không có sá»± sống, và không có khả năng sinh hoa kết quả.
NhÆ°ng cây nho cÅ©ng cần đến những cà nh nho – chÃnh những cà nh nho tạo ra hoa quả. Äiá»u nà y có nghÄ©a là Äức Kitô cÅ©ng cần đến chúng ta. Chúng ta là những cà nh nho của NgÆ°á»i. Cây nho và những cà nh nho cần đến nhau. Bên nhau, chúng tạo ra má»™t sá»± hợp nhất. Từ Ä‘iá»u nà y, chúng ta có thể thấy rằng sá»± tin tưởng mà NgÆ°á»i đặt để nÆ¡i chúng ta vÄ© đại nhÆ° thế nà o. Chúng ta có thể cảm thấy mình không được đầy đủ. NhÆ°ng chúng ta phải ghi nhá»› rằng cây nho cứng cáp và đầy sức sống.
Äức Kitô tùy thuá»™c và o chúng ta, để tạo ra hoa quả trong thế giá»›i nà y. Có má»™t sá»± khác biệt lá»›n lao giữa sá»± thà nh công và sinh hoa kết quả. Thà nh công xuất phát từ sức mạnh, cách Ä‘iá»u khiển và sá»± đáng tôn trá»ng. Thà nh công mang lại phần thưởng và đôi khi cÅ©ng mang lại sá»± nổi tiếng nữa. Tuy nhiên, việc sinh hoa kết quả lại thÆ°á»ng xuất phát từ sá»± yếu Ä‘uối và dá»… bị tổn thÆ°Æ¡ng, và thÆ°á»ng xuyên không được ai nháºn ra và trá»ng thưởng.
Äức Kitô không đòi há»i chúng ta phải thà nh công, nhÆ°ng phải sinh hoa kết quả. Má»—i ngÆ°á»i trong chúng ta Ä‘á»u có má»™t số năng khiếu. Chúng ta trổ sinh hoa quả, bằng cách phát triển, sá» dụng và chia sẻ năng khiếu đó cho nhau. Thế giá»›i Ä‘ang chỠđợi hoa quả. Äiá»u quan trá»ng là tình yêu thÆ°Æ¡ng. Thiên Chúa sẽ là m cho tình yêu thÆ°Æ¡ng của chúng ta trổ sinh hoa quả, mặc dù chúng ta nhìn thấy hoặc không nhìn thấy kết quả đó.
Trong suốt những tháng mùa đông, các cà nh cây Ä‘á»u bị cắt tỉa. Việc cắt tỉa là má»™t quá trình gây Ä‘au Ä‘á»›n cho má»™t cây ăn quả. NgÆ°á»i cắt tỉa loại bá» Ä‘i những chồi rá»… mút và những cà nh cây non má»c dÆ° ra, là m mất Ä‘i nhiá»u sức sống của thân cây, nhÆ°ng lại không tạo ra được quả. Mục Ä‘Ãch của việc cắt tỉa nà y không phải là bắt thân cây phải chịu Ä‘á»±ng Ä‘au Ä‘á»›n, nhÆ°ng là để giúp cho thân cây tạo ra nhiá»u quả hÆ¡n, và quả được ngon hÆ¡n.
Chúng ta – những cà nh cây của Cây Nho ÄÃch Thá»±c – cÅ©ng cần được cắt tỉa. Có nhiá»u thứ vô Ãch và có lẽ còn có hại trong cuá»™c sống của chúng ta, là m mất Ä‘i nhá»±a sống là năng lá»±c của chúng ta, và là m suy giảm việc sinh hoa kết quả của chúng ta vá» mặt thiêng liêng. Nếu Äức Kitô cắt tỉa chúng ta qua những thá» thách, chỉ là để là m cho chúng ta trổ sinh hoa quả nhiá»u hÆ¡n nữa. Khi được cắt tỉa bằng ná»—i Ä‘au khổ, con ngÆ°á»i sẽ tạo ra được hoa quả của sá»± hiểu biết và lòng thÆ°Æ¡ng xót. [Mục Lục]
53. Nhu cầu.
Thông thÆ°á»ng, con ngÆ°á»i có má»™t nguy cÆ¡ chung, trong việc đến gần vá»›i nhau. NgÆ°á»i ta có thể Ä‘i bên nhau qua nhiá»u năm, nhÆ°ng má»—i ngÆ°á»i vẫn khóa kÃn trong thế giá»›i im lặng của riêng mình, hoặc chỉ trao đổi vá»›i nhau những lá»i nói không mang ý nghÄ©a thá»±c sá»± nà o cả, cho đến khi va chạm vá»›i ná»—i nguy hiểm. Sau đó, há» má»›i chịu đứng bên nhau, vai ká» vai. Há» phát hiện ra rằng mình Ä‘á»u thuá»™c vá» cùng má»™t gia đình. Há» phát triển và lá»›n lên trong sá»± nháºn biết vá» nhau nhÆ° là những con ngÆ°á»i đồng chà hÆ°á»›ng. Há» trở nên những ngÆ°á»i đồng hà nh trung thà nh của nhau. Há» thá»±c sá»± gặp gỡ nhau.
Con ngÆ°á»i không tìm thấy hạnh phúc trong những của cải hoặc ngay cả trong những sá»± thà nh đạt, nhÆ°ng trong các tÆ°Æ¡ng quan nhân loại nồng nà n. Thông thÆ°á»ng, những sở thÃch cá nhân và quan niệm của chúng ta giam hãm chúng ta trong những bức tÆ°á»ng, và tách lìa chúng ta khá»i ngÆ°á»i khác. Chỉ nhỠđược nắm chặt và o má»™t bà n tay ấm áp và thân thiện, má»›i giải phóng chúng ta khá»i nhà tù nà y, mà chúng ta đã tá»± tạo ra cho mình.
Äêm trÆ°á»›c khi chịu chết, Äức Giêsu đã ăn má»™t bữa tối rất đặc biệt cùng vá»›i các bạn bè của NgÆ°á»i – Bữa Tiệc Vượt Qua – mối nguy hiểm ẩn khuất ở tất cả má»i nÆ¡i. Tháºt khó mà nói được rằng có thể tin tưởng và o ngÆ°á»i nà o. NgÆ°á»i cảm thấy Ä‘iá»u nà y rõ nét hÆ¡n các môn đệ. Trong giá» phút tối tăm và nguy hiểm nà y, Äức Giêsu cảm thấy gần gÅ©i vá»›i các tông đồ của NgÆ°á»i hÆ¡n lúc nà o hết. Äể bà y tá» cho há» biết NgÆ°á»i cảm thấy nhÆ° thế nà o vá» há», NgÆ°á»i đã quỳ xuống và rá»a chân cho há». Sau đó, NgÆ°á»i nói vá»›i há» vá» tình yêu – vá» tình yêu của NgÆ°á»i đối vá»›i há», và vá» tình yêu mà há» nên có đối vá»›i nhau.
Trên Ä‘Æ°á»ng Ä‘i đến vÆ°á»n Giệtsimani, NgÆ°á»i tìm thấy má»™t biểu tượng lý tưởng vá» sá»± rà ng buá»™c mà NgÆ°á»i cảm thấy đối vá»›i há». Dừng lại bên cạnh má»™t cây nho, NgÆ°á»i nói “Thầy là cây nho, anh em là những cà nh nho. Ai ở lại trong Thầy, và Thầy ở lại trong ngÆ°á»i đó, thì ngÆ°á»i đó sẽ sinh nhiá»u hoa quả. NhÆ°ng nếu anh em tách lìa khá»i Thầy, thì anh em sẽ bị khô héo và chết rụcâ€. Ngay cả khi NgÆ°á»i đã nói nhÆ° váºy rồi, mà GiuÄ‘a, má»™t ngÆ°á»i trong số há» vẫn tách lìa khá»i NgÆ°á»i. Tháºt là má»™t kết thúc cằn cá»—i mà ông ta đã hÆ°á»›ng tá»›i.
Äây chÃnh là điá»u mà Äức Giêsu cảm thấy. Äây chÃnh là điá»u mà NgÆ°á»i mong muốn có giữa NgÆ°á»i và các môn đệ của NgÆ°á»i. Äây chÃnh là cách thức mà NgÆ°á»i mong muốn tạo ra giữa NgÆ°á»i và các môn đệ của NgÆ°á»i. Äức Giêsu chÃnh là cây nho, và chúng ta là những cà nh nho. Chúng ta không nên chỠđợi mối nguy hiểm Ä‘e dá»a, trÆ°á»›c khi chúng ta cảm nháºn được sá»± tháºt nà y. Äây nên là môi trÆ°á»ng mà trong đó chúng ta sống.
Äiá»u nà y cÅ©ng đáp ứng nhu cầu vá» má»™t cá»™ng Ä‘oà n nâng đỡ của con ngÆ°á»i. Trong thế giá»›i nà y, có quá nhiá»u ná»—i cô Ä‘á»™c rồi. Con ngÆ°á»i ngà y nay Ä‘ang kêu gà o được nhìn nháºn. Há» mong muốn được nháºn ra, không phải theo má»™t cách thế phô trÆ°Æ¡ng, hoặc bởi vì há» có nhiá»u tiá»n bạc hoặc danh vá»ng, nhÆ°ng chỉ bởi vì há» là những con ngÆ°á»i. Nhu cầu lá»›n nhất vượt lên trên tất cả, đó là nhu cầu được yêu thÆ°Æ¡ng. NhÆ°ng thông thÆ°á»ng, chúng ta cứ vượt qua mặt nhau, mà không há» có má»™t dấu hiệu nà o vá» sá»± nháºn biết nhau, dù là nhẹ nhà ng nhất. NgÆ°á»i ta vẫn có thể Ä‘i đến nhà thá» và lại trở vá», mà không há» gặp gỡ bất cứ ai cả. Có đúng thế không?
Thế giá»›i Ä‘ang kêu gà o má»™t cá»™ng Ä‘oà n. Không có má»™t cá»™ng Ä‘oà n nà o giống nhÆ° cá»™ng Ä‘oà n Kitô hữu Ä‘oà n kết vá»›i nhau. Hoa quả mà Äức Kitô ao Æ°á»›c nÆ¡i chúng ta trÆ°á»›c hết, đó là hoa quả của sá»± hợp nhất giữa chúng ta. Qua sá»± hợp nhất nà y, tất cả má»i ngÆ°á»i sẽ nháºn biết rằng chúng ta là những cà nh nho sống Ä‘á»™ng của cây nho – nhá» sá»± rà ng buá»™c tồn tại giữa chúng ta, và nhá» sá»± quan tâm mà chúng ta bà y tá» vá»›i nhau. [Mục Lục]
54. Cây và cà nh.
Äức Giêsu không viết má»™t quyển sách nà o cả. Ngà i cÅ©ng không xây dá»±ng má»™t ngôi nhà nà o cả. NhÆ°ng Ngà i đã thá»±c hiện má»™t công trình lá»›n lao và cần thiết hÆ¡n nhiá»u, đó là xây dá»±ng má»™t cá»™ng Ä‘oà n.
Ngà i nói vá»›i các môn đệ: “Thầy là cây nho, anh em là cà nhâ€. Äó chÃnh là hình ảnh Ngà i dùng để nói vá» cá»™ng Ä‘oà n mà Ngà i xây dá»±ng, má»™t hình ảnh rất súc tÃch:
Và o mùa xuân, các cà nh nho vÆ°Æ¡n ra, Ä‘Æ¡m lá, trổ hoa. Äến mùa thu thì các cà nh đã nặng trÄ©u những chùm nho tÆ°Æ¡i tốt. NhÆ°ng sở dÄ© cà nh sinh lá, trổ hoa và kết trái là nhá» chúng nối liá»n vá»›i cây nho. Nếu cắt lìa chúng ra khá»i cây thì chẳng những chúng không có trái, mà còn héo tà n dần và cuối cùng thì chết. Cà nh nho cần đến cây nho thế nà o, chúng ta cÅ©ng cần đến Äức Kitô thế ấy. Nếu không kết hợp vá»›i Ngà i, chúng ta sẽ không có sức sống và không thể sinh trái.
NhÆ°ng cây nho cÅ©ng cần đến cà nh nho, bởi vì chÃnh cà nh nho sinh ra trái nho. Nói thế nghÄ©a là Äức Kitô cÅ©ng cần đến chúng ta. Chúng ta là cà nh của Ngà i. NhÆ° thế cây nho và cà nh nho Ä‘á»u cần đến nhau. Hai bên tạo thà nh má»™t thể hiệp nhất. Từ đó chúng ta má»›i hiểu Äức Kitô rất tin tưởng và trông cáºy nÆ¡i chúng ta. Có thể chúng ta cảm thấy mình không xứng đáng vá»›i sá»± tin tưởng trông cáºy ấy, tuy nhiên chúng ta phải nhá»› rằng bên cạnh chúng ta còn có Ngà i nữa. Cà nh nho có thể yếu á»›t và mong manh, nhÆ°ng cây nho thì rất vững chắc và dồi dà o sức sống.
Äức Kitô muốn nhá» chúng ta để sinh trái cho thế giá»›i. Có má»™t khác biệt lá»›n giữa thà nh công và sinh trái. Thà nh công đến từ năng lá»±c, và mang lại vinh quang. NhÆ°ng việc sinh trái thì thÆ°á»ng đến từ sá»± yếu Ä‘uối, khổ Ä‘au và nhiá»u khi chẳng ai nháºn biết mà khen thưởng. Äức Kitô không bảo chúng ta phải thà nh công, nhÆ°ng Ngà i dạy chúng ta sinh trái. Má»—i ngÆ°á»i chúng ta Ä‘á»u được Ngà i ban cho má»™t số khả năng nà o đó. Bằng cách sá» dụng, phát triển và chia xẻ những khả năng đó vá»›i ngÆ°á»i khác, chúng ta sẽ sinh trái. Thế giá»›i Ä‘ang chá» những trái ấy. Mà điá»u quan trá»ng là yêu thÆ°Æ¡ng. Thiên Chúa sẽ là m cho tình yêu của chúng ta sinh trái, những trái chúng ta thấy được và cả những trái chúng ta không thấy.
Sang mùa đông, các cà nh nho được cắt tỉa. Cắt tỉa là má»™t tiến trình cần thiết cho cà nh nho: bá» Ä‘i tất cả những gì thừa thãi chẳng Ãch lợi gì mà còn là m hao mòn sức sống của cây nho. Mục Ä‘Ãch của cắt tỉa không phải là là m cho cà nh bị Ä‘au mà là để giúp chúng sẽ sinh trái nhiá»u hÆ¡n và tốt hÆ¡n nữa. Vì chúng ta là những cà nh của cây nho tháºt là Äức Kitô nên chúng ta cÅ©ng cần được cắt tỉa. Có rất nhiá»u Ä‘iá»u chẳng những vô Ãch mà còn có hại cho sá»± sống chúng ta, là m hao hụt năng lá»±c chúng ta và cản trở sá»± sinh hoa trái thiêng liêng của chúng ta. Nếu Äức Kitô cắt tỉa chúng ta bằng những gian truân thá» thách, đó là vì Ngà i muốn chúng ta sinh nhiá»u trái hÆ¡n. [Mục Lục]
55. Cây nho tháºt – JKN.
Câu há»i gợi ý:
1. Câu “cà nh nà o gắn liá»n vá»›i Thầy mà không sinh hoa trái, thì NgÆ°á»i chặt Ä‘i†nghÄ©a là gì? Tại sao gắn liá»n vá»›i Äức Giêsu mà lại không sinh hoa trái? Câu nà y ám chỉ loại ngÆ°á»i nà o?
2. Câu “cà nh nà o sinh hoa trái, thì NgÆ°á»i cắt tỉa cho nó sinh nhiá»u hoa trái hÆ¡n†nghÄ©a là gì? Chữ “cắt tỉa†ở đây ám chỉ Ä‘iá»u gì? Tại sao lại phải “cắt tỉaâ€?
3. Từ ngữ “ở lại trong†và “gắn liá»n vá»›i†Äức Giêsu phải được thể hiện thế nà o trong Ä‘á»i sống của ta?
Suy tư gợi ý:
1. “Cà nh nà o gắn liá»n vá»›i Thầy mà không sinh hoa trái, thì NgÆ°á»i chặt Ä‘iâ€
Äức Giêsu tá»± và mình là cây nho, và những ngÆ°á»i theo Ngà i là những cà nh nho. Cà nh nho sống được là nhá» thân nho. Rá»i thân nho, cà nh nho sẽ khô héo và bị quăng và o lá»a. Tuy nhiên, Äức Giêsu Ä‘Æ°a ra trÆ°á»ng hợp nà y: có những cà nh nho, tuy gắn liá»n vá»›i cây nho, nhÆ°ng lại không sinh hoa trái. TrÆ°á»ng hợp nà y, cà nh nho sẽ bị chặt khá»i cây nho.
Nói đến trÆ°á»ng hợp nà y, ngÆ°á»i Kitô hữu không khá»i nghÄ© vá» bản thân mình, liệu đó có phải là trÆ°á»ng hợp của mình không? Vì ngÆ°á»i Kitô hữu là ngÆ°á»i gắn liá»n vá»›i Äức Giêsu, nhÆ°ng quả tháºt có rất nhiá»u Kitô hữu suốt bao năm trÆ°á»ng đã chẳng sinh ra hoa trái nà o! Biết bao Kitô hữu theo Äức Giêsu từ nhá» tá»›i lá»›n, tháºm chà tá»›i già , nhÆ°ng xét cho kỹ và nói cho khách quan, thì há» chẳng tốt hÆ¡n ngÆ°á»i ngoại loại trung bình chút nà o! Nhiá»u ngÆ°á»i còn tệ hÆ¡n cả những ngÆ°á»i ngoại loại ấy nữa! Há» sẵn sà ng ăn gian nói dối, đối xá» bất công, sống không tình nghÄ©a, v.v… TÆ°Æ¡ng tá»±, có biết bao linh mục, tu sÄ©, mang danh theo Chúa hà ng chục hay mấy chục năm, nhÆ°ng chẳng tốt hÆ¡n những giáo dân bình thÆ°á»ng bao nhiêu, đôi khi còn tệ hÆ¡n! Sách Khải Huyá»n nói vá» hạng ngÆ°á»i nà y: “Ta biết các việc ngÆ°Æ¡i là m: ngÆ°Æ¡i chẳng lạnh mà cÅ©ng chẳng nóng. Phải chi ngÆ°Æ¡i lạnh hẳn hay nóng hẳn Ä‘i! NhÆ°ng vì ngÆ°Æ¡i hâm hẩm chẳng nóng chẳng lạnh, nên Ta sắp má»a ngÆ°Æ¡i ra khá»i miệng Ta†(Kh 3,15-16).
TrÆ°á»ng hợp nà y rất có thể đúng cho tôi, cho bạn. Vì thế, má»—i ngÆ°á»i chúng ta cần phải tá»± vấn mình trÆ°á»›c mặt Chúa, để sá»a đổi trÆ°á»›c khi quá muá»™n. Chúa vẫn luôn chỠđợi chúng ta sá»a đổi, để Ngà i khá»i phải ra tay! “Ta không muốn kẻ gian ác phải chết, nhÆ°ng muốn nó ăn năn sám hối và được sống†(Ed 18,23; 33,11; x.33,19).
2. “Cà nh nà o sinh hoa trái, thì NgÆ°á»i cắt tỉa cho nó sinh nhiá»u hoa trái hÆ¡nâ€
NgÆ°á»i là m vÆ°á»n giá»i biết chăm sóc cây thì biết cắt tỉa cà nh để nó sinh nhiá»u hoa trái hÆ¡n. Nếu ngÆ°á»i Kitô hữu là cà nh nho, Äức Giêsu là cây nho, Thiên Chúa Cha là ngÆ°á»i trồng nho, thì ắt nhiên Chúa Cha sẽ phải “tỉa cà nh†để ngÆ°á»i Kitô hữu “sinh nhiá»u hoa trái†hÆ¡n. NgÆ°á»i Kitô hữu “sinh nhiá»u hoa trái†là ngÆ°á»i có nhiá»u tiến bá»™ vá» mặt tâm linh (mến Chúa yêu ngÆ°á»i ngà y cà ng nhiá»u hÆ¡n). Và Chúa Cha “tỉa cà nh†là giúp ngÆ°á»i Kitô hữu bá» bá»›t những báºn tâm vô Ãch để có thể táºp trung năng lá»±c và o việc tiến bá»™ tâm linh. Ngà i có thể là m Ä‘iá»u ấy bằng cách là m cho ngÆ°á»i Kitô hữu ấy bị thiệt thòi mất mát vá» váºt chất, thể chất, cÅ©ng nhÆ° tinh thần, hoặc cho ngÆ°á»i ấy trải qua những Ä‘au khổ thá» thách. Vì những Ä‘au khổ thá» thách có khả năng thánh hóa rất hữu hiệu.
ChÃnh Äức Giêsu, thánh thiện nhÆ° váºy mà cÅ©ng được Chúa Cha “tỉa cà nh†cho Ngà i. Thánh Phaolô nói vá» Ä‘iá»u ấy: “Thiên Chúa (…) đã là m má»™t việc thÃch đáng, là cho Äức Giê-su trải qua gian khổ mà trở thà nh vị lãnh đạo tháºp toà n dẫn Ä‘Æ°a má»i ngÆ°á»i tá»›i nguồn Æ¡n cứu Ä‘o†(Dt 2,10). NhÆ° váºy, theo thánh Phaolô, nhá» chịu gian khổ mà Äức Giêsu trở nên má»™t ngÆ°á»i lãnh đạo hoà n hảo. Tin Mừng cÅ©ng nói: “Nà o Äấng Kitô lại chẳng phải chịu khổ hình nhÆ° thế, rồi má»›i và o trong vinh quang của NgÆ°á»i sao?†(Lc 24,26). Còn chúng ta, Thiên Chúa cÅ©ng má»i gá»i chúng ta chia sẻ Ä‘au khổ vá»›i Äức Giêsu, để cùng tham dá»± và o vinh quang và hạnh phúc của Ngà i: “Má»™t khi cùng chịu Ä‘au khổ vá»›i NgÆ°á»i, chúng ta sẽ cùng được hưởng vinh quang vá»›i NgÆ°á»i†(Rm 8,17). “Äược chia sẻ những Ä‘au khổ của Äức Ki-tô bao nhiêu, anh em hãy vui mừng bấy nhiêu, để khi vinh quang NgÆ°á»i tá» hiện, anh em cùng được vui mừng hoan hy†(1Pr 4,13). “Phần anh em là những kẻ phải chịu khổ Ãt lâu, chÃnh Thiên Chúa sẽ cho anh em được nên hoà n thiện, vững và ng, mạnh mẽ và kiên cÆ°á»ng†(1Pr 5,10).
Äá»c hạnh các thánh ta thấy hầu nhÆ° vị thánh nà o cÅ©ng Ä‘á»u có kinh nghiệm được Thiên Chúa thánh hóa bằng Ä‘au khổ. Chẳng hạn, thánh Têrêxa Avila đã bị Thiên Chúa thá» thách bằng biết bao Ä‘au khổ, đến Ä‘á»™ thánh nhân phải kêu lên: “Chúa đối xá» vá»›i bạn bè Chúa nhÆ° váºy, hèn chi Chúa Ãt bạn là phải!†“Chúa Ãt bạn là phải!†vì nhiá»u ngÆ°á»i dù biết rằng Ä‘au khổ có tác dụng thánh hóa bản thân, nhÆ°ng vẫn sợ và tránh né Ä‘au khổ: nếu phải Ä‘au khổ má»›i nên thánh thì thôi, thà đừng nên thánh! NghÄ© nhÆ° thế tháºt là nông cạn, vì nên thánh, nên hoà n hảo là điá»u rất quà giá: những Ä‘au khổ ta phải chịu chẳng là gì cả so vá»›i vinh quang và hạnh phúc ta được nhá» sá»± hoà n hảo thánh thiện, và sá»± thánh thiện hoà n hảo nà y ta đạt được là nhá» Ä‘au khổ. Thánh Phaolô viết: “Những Ä‘au khổ chúng ta chịu bây giá» sánh sao được vá»›i vinh quang mà Thiên Chúa sẽ mặc khải nÆ¡i chúng ta!†(Rm 8,18). Thánh Phêrô cÅ©ng khuyên ta đừng sợ hãi Ä‘au khổ: “Nếu anh em chịu khổ vì sống công chÃnh, thì anh em tháºt có phúc! Äừng sợ những kẻ là m hại anh em và đừng xao xuyến†(1Pr 3,14). Vua ÄavÃt cÅ©ng nháºn ra Ãch lợi của Ä‘au khổ đối vá»›i sá»± thánh thiện: “Äau khổ quả là điá»u hữu Ãch, để giúp con há»c biết thánh chỉ Ngà i†(Tv 119,71).
NgÆ°á»i tốt chấp nháºn Ä‘au khổ vì Ä‘au khổ Chúa gá»i đến cho mình chẳng những là m cho mình nên công chÃnh, mà còn là m cho những ngÆ°á»i khác nên thánh thiện nữa: “Vì đã nếm mùi Ä‘au khổ, ngÆ°á»i công chÃnh, tôi trung của Ta, sẽ là m cho muôn ngÆ°á»i nên công chÃnh và sẽ gánh được tá»™i lá»—i của há»â€ (Is 53,11). NhÆ° váºy, tá»± nguyện chấp nháºn Ä‘au khổ (chịu Ä‘au Ä‘á»›n, cá»±c hình, chịu thiệt thòi, mất tiá»n, mất thì giá», mất sức khá»e, bị nghi ngá», hà m oan…) vì tha nhân là má»™t hà nh vi bác ái, là má»™t phÆ°Æ¡ng tiện thá»±c hiện yêu thÆ°Æ¡ng. Vì nhá» ta chấp nháºn Ä‘au khổ mà nhiá»u ngÆ°á»i nên công chÃnh và được hạnh phúc. Vì thế, ngÆ°á»i có lòng yêu thÆ°Æ¡ng tháºt sá»± sẽ sẵn sà ng lợi dụng Ä‘au khổ của mình để là m lợi cho ngÆ°á»i khác.
3. “Gắn liá»n vá»›i†hay “ở lại trong†Äức Giêsu là gì?
Trong bà i Tin Mừng, Äức Giêsu dùng nhiá»u lần hai từ ngữ “ở lại trong†và “gắn liá»n vá»›i†Ngà i, và coi đó nhÆ° Ä‘iá»u kiện cần thiết để “sinh hoa trái†hay “sinh nhiá»u hoa tráiâ€. Chẳng hạn câu: “Hãy ở lại trong Thầy nhÆ° Thầy ở lại trong anh em. CÅ©ng nhÆ° cà nh nho không thể tá»± mình sinh hoa trái, nếu không gắn liá»n vá»›i cây nho, anh em cÅ©ng thế, nếu không ở lại trong Thầyâ€. Hai từ ngữ ấy có nghÄ©a gì? Chúng ta đã tháºt sá»± “ở lại trong†và “gắn liá»n vá»›i†Äức Giêsu chÆ°a? - Thá»±c ra, ai là ngÆ°á»i Kitô hữu thì cÅ©ng, má»™t cách nà o đó, “ở lại trong†và “gắn liá»n vá»›i†Äức Giêsu. NhÆ°ng phải nói rằng tình trạng ấy có nhiá»u mức Ä‘á»™ khác nhau, từ há»i hợt bên ngoà i đến thâm sâu bên trong.
Tháºt váºy, nhiá»u ngÆ°á»i mang danh Kitô hữu, nhÆ°ng chẳng có tinh thần Kitô hữu bao nhiêu. Há» là những ngÆ°á»i Kitô hữu “hữu danh vô thá»±câ€. Thánh Phaolô có nói vá» má»™t tình trạng tÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° váºy trong Do-thái giáo (x. Rm 2,17-23). Có nhiá»u Kitô hữu có vẻ rất ngoan đạo, Ä‘i lá»… và rÆ°á»›c lá»… hằng ngà y, có vẻ rất hăng hái trong những việc liên quan đến nhà thá», há»™i Ä‘oà n, công tác tông đồ. NhÆ°ng Ä‘á»i sống của há» lại chẳng toát lên được tinh thần Kitô giáo, là chân tháºt, công bằng, yêu thÆ°Æ¡ng, thông cảm, tha thứ.
Tình trạng “ở lại trong†và “gắn liá»n vá»›i†Äức Giêsu phải được thể hiện trong ba phạm vi:
* ý thức: luôn luôn ý thức Äức Giêsu ở vá»›i mình, ở trong mình. Ngà i là tình yêu và sức mạnh của mình. Ngà i vô cùng quyá»n năng, nên vá»›i Ngà i ta có thể là m được má»i sá»±. Luôn luôn ý thức Ngà i yêu thÆ°Æ¡ng mình, nên hoà n toà n tin tưởng và phó thác má»i sá»± cho tình yêu của Ngà i. NhỠđó, ta luôn luôn bình an, không phải lo lắng gì cho bản thân mình: “Chúa khoan nhân là mục tá» tôi, tôi không còn thiếu gì, tôi không còn e sợ ná»—i gì…†(Tv 23). à thức nà y phải trở thà nh má»™t tâm trạng thÆ°á»ng hằng của ta.
* tình cảm: luôn luôn yêu mến Ngà i, hÆ°á»›ng vá» Ngà i, lấy Ngà i là lẽ sống cho cuá»™c Ä‘á»i mình. Vì thế, dấn thân hết mình cho Ngà i, cho NÆ°á»›c Ngà i, cho kế hoạch cứu Ä‘á»™ của Ngà i, má»™t cách quảng đại, không so Ä‘o tÃnh toán. Ngoà i ra, tình yêu của ta đối vá»›i Ngà i phải được thể hiện cụ thể nÆ¡i những hiện thân của Ngà i, là tha nhân chung quanh ta, đặc biệt những ngÆ°á»i gần gÅ©i ta nhất (cha mẹ, vợ con, anh chị em, bạn bè…)
* hà nh Ä‘á»™ng: luôn luôn là m theo ý muốn của Ngà i, theo sá»± đòi há»i của tình yêu trong lòng mình. à muốn của Ngà i được thể hiện qua lá»i Ngà i, qua luáºt yêu thÆ°Æ¡ng của Ngà i, qua tiếng lÆ°Æ¡ng tâm, qua những biến cố hay hoà n cảnh xảy ra trong Ä‘á»i, đặc biệt những nghịch cảnh.
Khi luôn luôn “gắn liá»n vá»›i†hay “ở lại trong†Ngà i, ta sẽ nháºn được sức sống, sức mạnh của Ngà i, và đá»i ta sẽ trở thà nh má»™t cuá»™c Ä‘á»i tÆ°Æ¡i đẹp, ý nghÄ©a, chẳng những đầy sức mạnh, an vui, hạnh phúc mà còn là nguồn sức mạnh, nguồn an vui hạnh phúc cho má»i ngÆ°á»i nữa.
Cầu nguyện
Lạy Cha, Cha là nguồn sống, nguồn sức mạnh, nguồn tình yêu của muôn loà i vạn váºt. Con muốn kết hiệp vá»›i Cha để nháºn được sá»± sống, sức mạnh và tình yêu hầu sống má»™t cuá»™c sống tÆ°Æ¡i đẹp, Ãch lợi, đồng thá»i để những ai tiếp xúc vá»›i con cÅ©ng nháºn được sá»± sống, sức mạnh và tình yêu của Cha từ nÆ¡i con. Xin hãy giúp con gắn bó máºt thiết vá»›i Cha. [Mục Lục]
56. Như cà nh hợp nhất với cây
(Suy niệm của Lm. Trần Bình Trá»ng)
Phúc âm Chúa nháºt tuần trÆ°á»›c, Chúa Giêsu dùng cái hình ảnh con chiên và ngÆ°á»i chăn chiên để nói lên cái mối liên hệ giữa Thiên Chúa và loà i ngÆ°á»i. Phúc âm hôm nay Chúa dùng hình ảnh cây nho và ngà nh nho để nói lên cái sá»± hiệp nhất, nói má»™t cách xác thá»±c hÆ¡n, cái sá»± thông hiệp giữa loà i ngÆ°á»i vá»›i Thiên Chúa. Chúa và NgÆ°á»i nhÆ° cây nho, Chúa Cha là ngÆ°á»i trồng nho, còn ta là nghà nh nho. Cây nho gồm nhiá»u ngà nh được hợp nhất vá»›i nhau, tạo thà nh má»™t Ä‘Æ¡n vị của cây, vì cà nh cây chia sẻ nhá»±a sống vá»›i gốc rá»…. Váºy nếu không gắn liá»n vá»›i thân cây, cà nh cây sẽ không có nhá»±a sống. CÅ©ng nhÆ° ngà nh nho cần phải được gắn liá»n vá»›i thân cây thì má»›i sinh hoa kết quả, ngÆ°á»i tÃn hÆ°Å© cÅ©ng cần được hiệp nhất vá»›i Chúa Ki-tô bằng Æ¡n thánh để có thể sinh hoa kết quả thiêng liêng trong Ä‘á»i sống.
Váºy là m sao để được hiệp nhất vá»›i Chúa? NgÆ°á»i tÃn hữu hiệp nhất vá»›i Chúa Kitô không phải là việc kết hợp bên ngoà i nhÆ° gia nháºp tổ chức ná», há»™i Ä‘oà n kia. NgÆ°á»i tÃn hữu hiệp nhất vá»›i Chúa Kitô bằng Æ¡n thánh. Vì thế tá»™i phạm sẽ là m giảm Æ¡n thánh, do đó là m giảm sá»± hiệp nhất vá»›i Chúa. Äể được hiệp nhất vá»›i Chúa, ngÆ°á»i tÃn hữu cần ở lại trong tình yêu của Chúa. Ở lại trong tình yêu của Chúa là tuân giữ giá»›i răn Chúa nhÆ° Thánh Gio-an quả quyết trong ThÆ° gá»i tÃn hữu Do Thái: Ai tuân giữ răn của Thiên Chúa, thì ở lại trong Thiên Chúa (1 Ga 3:24). Chúa hứa cho những ai ở lại trong tình yêu Chúa, mà há» xin Ä‘iá»u gì thì Chúa sẽ ban cho. Hợp nhất trong tình yêu Chúa có nghÄ©a là thần trà của Chúa phải thấm nháºp và o má»—i lãnh vá»±c của Ä‘á»i sống: tÆ° tưởng, cảm tình, Æ°á»›c muốn, hà nh Ä‘á»™ng...
Trong Phúc âm hôm nay, Chúa phán: Ai ở lại trong Thà y và Thà y ở trong ngÆ°á»i ấy, sẽ sinh nhiá»u hoa trái (Ga 15:5). Äể cắt nghÄ©a cái sá»± hiệp nhất nà y, Thánh Phaolô nại đến và dụ cụ thể của thân thể con ngÆ°á»i. Mặc dù được là m thà nh bởi nhiá»u phần, cái thân thể tạo thà nh má»™t Ä‘Æ¡n vị Ä‘á»™c nhất. Thánh Phaolô nhìn thấy cái sá»± hiệp nhất trong má»™t thân thể tÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° cái sá»± hiệp nhất trong nhiệm thể mà u nhiệm của Chúa Kitô là Giáo há»™i. Trong cái nhiệm thể mà u nhiệm nà y là Giáo Há»™i thì Chúa Kitô là đầu, còn ngÆ°á»i tÃn hữu là những phần chi thể. Thánh Phao-lô là ngÆ°á»i hÆ¡n ai hết hiểu được cái ý niệm thần há»c vá» nhiệm thể mà u nhiệm Chúa Kitô. Trên Ä‘Æ°á»ng Ä‘i Äamascô để bách hại ngÆ°á»i Kitô giáo, Phaolô bị quáºt ngã khoi lÆ°ng ngá»±a, rồi nghe tiếng phán bảo: Saolê, Saolê, tại sao nhà ngÆ°Æ¡i bách hại ta (Cv 9:4)? Thá»±c ra thì Phaolô chỉ bách hại ngÆ°á»i Ki-tô giáo, chứ không bách hại NgÆ°á»i phán ra tiếng đó. Sau nà y nhá» cầu nguyện, suy niệm và được Æ¡n thánh soi sáng, Thánh Phaolô hiểu được tại sao bách hại ngÆ°á»i Kitô giáo là bách hại chÃnh Äức Ki-tô vì ngÆ°á»i tÃn hữu là những chi thể trong thân thể mà u nhiệm của Äức Kitô. Nói theo tiếng dùng của Chúa trong Phúc âm hôm nay, ngÆ°á»i tÃn hữu là ngà nh nho trong cây nho là Äức Kitô.
Giáo há»™i là cá»™ng đồng dân Chúa và là gia đình của Chúa chỉ khi nà o các thà nh phần qui tụ và hiệp nhất trong niá»m tin cáºy mến. Nếu chỉ qui tụ trong thá»i gian hoặc không gian, thì không phải là cá»™ng đồng dân Chúa. NgÆ°á»i ta có thể qui tụ lại cùng nÆ¡i, cùng lúc, cùng đợi má»™t chuyến xe, nhÆ°ng đó chỉ là đám đông, chứ không phải là cá»™ng đồng, lại cà ng không phải là cá»™ng đồng dân Chúa. Khi mà ngÆ°á»i ta đến vá»›i nhau thì có sá»± việc xẩy ra. Äó là má»™t nguyên tắc xã há»™i há»c. Nguyên tắc nà y còn được áp dụng cho lãnh vá»±c tôn giáo. Khi mà ngÆ°á»i Kitô giáo đến vá»›i nhau thì sẽ xẩy ra những hoạt Ä‘á»™ng Kitô giáo, nghÄ©a là những hoạt Ä‘á»™ng thiêng liêng. Khi mà ngÆ°á»i Kitô giáo hiệp nhất đến vá»›i nhau, há» sẽ mang lại hoa trái thiêng liêng. Sản xuất hoa trái cho bữa ăn đòi nhiá»u thá»i giá» và công sức nhÆ° canh tác, vun xá»›i, trồng, tÆ°á»›i, tỉa bón, hái vá» nhà gá»t rá»a rồi nấu nÆ°á»›ng. Äể có được hoa trái thiêng liêng cÅ©ng đòi há»i nhiá»u thá»i giá» luyện táºp nhÆ° cầu nguyện, suy niệm, hy sinh, hãm mình, vị tha, bác ái... [Mục Lục]
57. Suy niệm của Lm. Nguyễn Văn Phan.
Trong má»™t chÆ°Æ¡ng trình vá» là m vÆ°á»n trên truyá»n hình, khi giải thÃch cách thức tỉa cà nh, chuyên gia ná» có nháºn xét rằng tháºt đáng ngạc nhiên là hằng năm sau mùa đông ngÆ°á»i ta có thể xén tỉa cắt bá» biết bao là cà nh khô củi mục từ má»™t cây vẫn còn rất khá»e mạnh tÆ°Æ¡i tốt, đồng thá»i lÆ°u ý thêm rằng cần xén tỉa kỹ lưỡng cây cối má»›i có thể sinh ra quả ngon. Tin Mừng hôm nay cÅ©ng nói vá»›i chúng ta rằng còn đáng ngạc nhiên hÆ¡n khi cuá»™c sống tốt là nh chúng ta cÅ©ng có nhiá»u cây khô củi mục. Xét nhiá»u phÆ°Æ¡ng diện, cuá»™c Ä‘á»i chúng ta cÅ©ng không mấy khác gì vá»›i má»™t vÆ°á»n cây. Nếu chúng ta muốn sau nà y thu hoạch tháºt tốt, thì chắc chắn là phải liên tục chăm sóc vun trồng ngay từ đầu. Chúng ta cÅ©ng cần chạy tìm Äức Chúa Giêsu tÆ° vấn, vì NgÆ°á»i là báºc thầy trong lãnh vá»±c "trồng ngưòi" nà y. Chúng ta cÅ©ng phải tá»± nhổ bá» cá» dại gai góc không thÆ°Æ¡ng tiếc, kẻo chúng chen lấn thui chá»™t sức thăng trưởng của niá»m tin Kitô giáo. Äiá»u nà y có nghÄ©a là cần chặt bá» những gì vô Ãch và gìn giữ những gì tốt đẹp. Việc xén tỉa mà Äức Kitô Ä‘ang nhắc đến chÃnh là việc thanh tẩy trá»n vẹn tất cả con ngÆ°á»i: thân xác, và tâm hồn.
Là má»™t Kitô hữu, không dá»… gì giữ mãi vóc dáng tÆ°Æ¡i tốt ban đầu. Ngay cả những cuá»™c Ä‘á»i thánh thiện nhất cÅ©ng có thể tìm thấy lợi Ãch khi chịu xén tỉa đôi chút. Hoa trái tốt là nh mà chúng ta mong má»i sản sinh cho Ä‘á»i chÃnh là tình yêu bác ái đối vá»›i tha nhân qua lá»i nói và việc là m. Äây là dấu thá» nghiệm chánh hiệu cầu chứng của chúng ta vì hoa trái bác ái nà o cÅ©ng có dấu ấn của Äức Kitô đóng trên chúng. Tháºt đáng tiếc nếu chúng ta đóng kÃn tâm hồn, quay lÆ°ng những anh chị em hà ng xóm bằng cách nói xấu nói hà nh, bêu diếu những gÆ°Æ¡ng xấu lỡ lầm của há», dồn há» và o Ä‘Æ°á»ng cùng, là m mất danh thÆ¡m tiếng tốt của há»... Không ai lại không có lá»—i lầm, tháºm chà những ngÆ°á»i tốt là nh nhất cÅ©ng có thể có cái mặt yếu nhất mà ngÆ°á»i ta có thể lợi dụng tấn công tÆ¡i tả. Quyết định nà o cÅ©ng có cái giá phải trả, chúng ta không nên là m ngÆ¡ hay giảm thiểu những khó khăn gắn liá»n vá»›i quyết định sống yêu thÆ°Æ¡ng, sống tình yêu. Chúng ta không thể bẽ gẫy phá đổ những rà o cản háºn thù hay định kiến mở Ä‘Æ°á»ng cho lòng tốt và khoan dung Ä‘i và o cuá»™c sống của anh chị em, nếu nhÆ° chúng ta không quyết tâm chăm sóc tu dưỡng ngôn từ của chÃnh mình bằng cách "giữ mồm giữ miệng" hay đúng hÆ¡n là "gá»t dÅ©a lại" cái lưỡi của mình. TÃnh hÆ° táºt xấu cÅ©ng nhÆ° tá»™i lá»—i chúng ta thÆ°á»ng ngăn chặn hay là m giảm hiệu quả việc chúng ta sống yêu thÆ°Æ¡ng qua tha nhân.
Äức Giêsu đã tạo má»™t ảnh hưởng lá»›n lao trên Ä‘á»i sống thế gian nà y nhá» những môn đệ, những kẻ Ä‘i theo NgÆ°á»i, biết cách sống sao cho má»i ngÆ°á»i nhìn thấy bà n tay Thiên Chúa hoạt Ä‘á»™ng trong má»i tình huống Ä‘á»i thÆ°á»ng. Äức Kitô tùy thuá»™c và o chúng ta có trở nên đôi tay và môi miệng NgÆ°á»i hay không, để Ä‘em ánh sáng cứu Ä‘á»™ đến cho ngÆ°á»i khác. Sá»± đóng góp to lá»›n nhất mà má»—i ngÆ°á»i trong chúng ta có thể là m cho Giáo Há»™i là chúng ta cho phép tình yêu của Äức Kitô thấm nháºp và o trong máu của chúng ta. Nếu chúng ta sống trong Äức Kitô và Äức Kitô sống trong chúng ta, thì hoa trái chúng ta mang lại tháºt là ngoà i sức tưởng tượng. Hôm nay là cÆ¡ há»™i cho chúng ta suy tÆ° lại mức Ä‘á»™ chúng ta gắn bó vá»›i Tin mừng, vì nếu lìa xa Äức Chúa Giêsu, chúng ta sẽ không tăng trÆ°á»ng vững bá»n. Thiên Chúa đòi há»i con cái của Ngà i cÅ©ng nhiá»u, khi Ngà i mong muốn chúng ta xây dá»±ng Giáo Há»™i trở nên má»™t cá»™ng đồng đầy sức sống năng Ä‘á»™ng qua việc sống má»™t Ä‘á»i tốt là nh thánh thiện đầy hoa trái. [Mục Lục]
58. Hiệp thông với Chúa và với tha nhân
(Suy niệm của Lm Äan Vinh)
1. Têrêsa: Mãu gương hiệp thông với Chúa:
Thánh nữ Tê-rê-sa Hà i Äồng Giê-su, sinh năm 1873 tại A-lăng-sông (Alancon) nÆ°á»›c Pháp. Ngay từ năm 15 tuổi, Tê-rê-sa đã được đặc ân gia nháºp dòng kÃn Các-men. ChÃn năm sau, tức năm 1897, chị Tê-rê-sa đã an nghỉ trong Chúa do bị bệnh lao phổi. Thế mà , ngay sau khi qua Ä‘á»i, tiếng thÆ¡m nhân đức của ngà i đã vang Ä‘i khắp nÆ¡i. Rồi 28 năm sau, tức và o năm 1925, Tê-rê-sa đã được Äức Pi-ô XI phong lên báºc hiển thánh và được đặt là m bổn mạng các xứ truyá»n giáo, ngang hà ng vá»›i thánh Phan-xi-cô Xa-vi-ê. Má»›i đây, Äức Gio-an Phao-lô Äệ Nhị lại phong Tê-rê-sa là m tiến sÄ© của Há»™i Thánh.
Äá»c tiểu sá» của thánh nữ, ta thấy chị không phải vất vả Ä‘i khắp nÆ¡i giảng dạy giáo lý Thánh Kinh cho dân chúng, Ä‘Æ°Æ¡ng đầu vá»›i lạc giáo nhÆ° thánh Äa-minh; Không sống khắc khổ hay ăn chay đánh tá»™i nhÆ° thánh Phan-xi-cô Khó Khăn; Không phải bá» quê hÆ°Æ¡ng Ä‘i đến những vùng xa xôi truyá»n giáo nhÆ° thánh Phan-xi-cô Xa-vi-ê; Không để lại nhiá»u tác phẩm có giá trị triết lý và thần há»c nhÆ° thánh Tô-ma A-qui-nô; Không là m nhiá»u phép lạ giúp đỡ những ngÆ°á»i nghèo khổ bất hạnh nhÆ° thánh Mác-tin Po-rê; Không chịu cá»±c hình Ä‘au khổ để là m chứng cho Chúa nhÆ° các thánh tỠđạo Việt Nam... Thế nhÆ°ng tại sao Tê-rê-sa lại được Há»™i Thánh tôn vinh nhÆ° má»™t đại Thánh của thế ká»· XX và XXI? ThÆ°a chÃnh là nhá» chị có Ä‘á»i sống ná»™i tâm đạo đức, luôn kết hiệp máºt thiết vá»›i Äức Giê-su nhÆ° cà nh nho gắn liá»n vá»›i thân cây nho. Nhá» sá»± kết hiệp đó, dù không là m được những việc lá»›n lao bá» ngoà i, nhÆ°ng Tê-rê-sa đã Ä‘em lại nhiá»u Ãch lợi cho Há»™i Thánh, đặc biệt là đưá»ng lối nên thánh của chị thánh phù hợp vá»›i Lá»i Chúa dạy và vá»›i tâm lý của con ngÆ°á»i thá»i đại má»›i. Nhá» kết hiệp máºt thiết vá»›i Äức Giê-su, mà Tê-rê-sa đã Ä‘em lại má»™t sinh lá»±c má»›i cho Há»™i Thánh, nhÆ° lá»i Chúa phán: "Ai ở lại trong Thầy và Thầy ở lại trong ngÆ°á»i ấy, thì ngÆ°á»i ấy sinh nhiá»u hoa trái. Vì không có Thầy, anh em chẳng là m gì được" (Ga 15,5).
2. Hiệp thông với Chúa như cà nh nho kết hiệp với thân cây nho:
Bà i Tin Mừng hôm nay cho thấy sá»± hiệp thông vá»›i Äức Giê-su là điá»u kiện để đức Tin của các môn đệ phát sinh hoa trái. CÅ©ng nhÆ° cà nh nho phải kết hiệp máºt thiết vá»›i thân cây má»›i sinh hoa kết quả thế nà o, thì các tÃn hữu cÅ©ng phải kết hiệp máºt thiết vối Chúa Giê-su má»›i có thể chu tòan sứ mệnh là m vinh danh cho Thiên Chúa và góp phần cứu rá»—i anh em.
3. Hiệp thông với Chúa để hiệp thông với tha nhân:
Qua tác phẩm "Tá»± thuáºt" mà Tê-rê-sa đã vâng lá»i bá» trên trình bà y vá» linh đạo của mình. Linh đạo ấy được gá»i là Con ÄÆ°á»ng ThÆ¡ Ấu Thiêng Liêng, là Äức Bác Ãi rút ra từ lá»i dạy và gÆ°Æ¡ng là nh của Äức Giê-su trong Tân Ước, và được tóm gá»n nhÆ° sau:
- Luôn tin yêu phó thác má»i sá»± cho Chúa quan phòng, giống nhÆ° đứa con thÆ¡ ở trong lòng bà mẹ.
- Quyết tâm thá»±c thi tình mến Chúa yêu ngÆ°á»i trong cuá»™c sống hằng ngà y: "Sống Ä‘á»i thÆ°á»ng bằng má»™t cách thức phi thÆ°á»ng".
- Táºn hiến toà n thân để là m vinh danh Chúa và khiêm nhÆ°á»ng phục vụ tha nhân.
- Vui vẻ đón nháºn những sá»± hiểu lầm bất công hay khinh dể của tha nhân, nhÆ° những món quà Chúa gởi đến giúp ta nên thánh.
Tê-rê-sa đã viết trong cuốn Tá»± Thuáºt nhÆ° sau: "Äức Ãi đã cho tôi thấy chìa khóa vá» Æ¡n gá»i của tôi. Tôi hiểu rằng: nếu Há»™i Thánh là má»™t thân thể gồm nhiá»u chi thể, thì các chi thể Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên phải có má»™t chi trá»ng yếu hÆ¡n. Äó là trái tim luôn cháy lá»a yêu mến. Chỉ có lòng mến má»›i thúc bách má»i thà nh viên trong Há»™i Thánh hăng hái hoạt Ä‘á»™ng. Nếu ngá»n lá»a mến đó tắt Ä‘i thì các tông đồ không còn rao giảng Tin mừng, các vị tỠđạo sẽ không hy sinh đổ máu. Tôi hiểu lòng mến bao trùm má»i Æ¡n gá»i khác, bao quát má»i không gian và thá»i gian. Tóm lại lòng mến là vÄ©nh cá»u". Quả váºy, chÃnh lòng mến Chúa tha thiết đã là m cho Tê-rê-sa tiến lên tá»›i đỉnh trá»n là nh, và kết thúc cuá»™c Ä‘á»i trong sá»± bình an hạnh phúc.
Vá» Ä‘á»i sống ná»™i tâm, Tê-rê-sa đã thÆ°a vá»›i Äức Giê-su trong cuốn Tá»± Thuáºt nhÆ° sau: "Ôi Giê-su là Tình Yêu của con. Con đã khám phá ra Æ¡n gá»i của con là Sống Tình Yêu! Con đã tìm ra chá»— đứng của con trong lòng Há»™i Thánh là mẹ con mà Chúa đã ban cho con. Con sẽ là Tình Yêu, và nhÆ° váºy con sẽ là tất cả..."
4. Lạy Chúa Giêsu.
Hôm nay xin Chúa cÅ©ng giúp chúng con biết noi gÆ°Æ¡ng Äức Maria trong việc hiệp thông vá»›i Chúa và vá»›i tha nhân: Sau khi thụ thai Hà i nhi Giêsu, Mẹ đã Ä‘em Thai Nhi Ä‘i viếng thăm bà chị hỠđể chia sẻ niá»m vui Æ¡n cứu Ä‘á»™ cho cả gia đình Gia-ca-ri-a. NhỠđó thai nhi Gio-an Tẩy Giả đã nhảy mừng trong dạ mẹ vì được khá»i tá»™i tổ tông truyá»n. Xin cho chúng con hôm nay, má»—i lần dá»± lá»… và rÆ°á»›c Chúa Giêsu và o lòng, cÅ©ng biết Ä‘em Chúa là tình yêu đến chia sẻ cho những ngÆ°á»i thân chÆ°a tin nháºn Chúa, thăm viếng thắt chặt tình thân vá»›i các thà nh viên trong cá»™ng Ä‘oà n... và sẵn sà ng khiêm tốn phục vụ Chúa hiện thân trong những ngÆ°á»i neo Ä‘Æ¡n bệnh táºt và bất hạnh... NhỠđược luôn hiệp thông vá»›i Chúa, chúng con sẽ biết quên mình, vác tháºp giá là những rủi ro trái ý gặp phải hằng ngà y và bÆ°á»›c theo chân Chúa trên Ä‘Æ°á»ng lên Núi Sá» noi gÆ°Æ¡ng Mẹ Maria xÆ°a. Amen. [Mục Lục]
59. Cà nh nho sinh hoa trái
(Suy niệm của Lm. JB Nguyễn Minh Hùng)
Những hình ảnh cà nh nho, vÆ°á»n nho, cây nho, cây nho được cắt tỉa là những hình ảnh rất quen thuá»™c đối vá»›i ngÆ°á»i Do thái. Vì trên quê hÆ°Æ¡ng Chúa Giêsu, nÆ¡i đâu, hầu nhÆ° ngÆ°á»i ta cÅ©ng trồng nho. Mạc khải của Thánh Kinh lại luôn luôn mang tÃnh biểu tượng và hình ảnh rất cao, Ãt bao giá» thÃch dùng những gì xa lạ, khó hiểu đối vá»›i Ä‘á»i sống dân chúng. Vì thế, cà nh nho, cây nho, vÆ°á»n nho... đã gắn liá»n vá»›i mạc khải, cho đến mức, dẫu trong số chúng ta, hình nhÆ° có ngÆ°á»i còn chÆ°a má»™t lần nhìn thấy cây nho, nhÆ°ng do suy niệm Lá»i Chúa, chúng ta cÅ©ng quên Ä‘i cả thắc mắc: nho là nhÆ° thế nà o. NghÄ©a là cách nà o đó, chúng ta cÅ©ng đã quen nhiá»u vá»›i hình ảnh cây nho...
Ngay từ rất xa xÆ°a, Cá»±u Æ°á»›c đã mô tả dân Israel nhÆ° má»™t gốc nho hay vÆ°á»n nho của Thiên Chúa: "VÆ°á»n nho của Äức Chúa Giavê, ấy là nhà Israel. Cây nho Chúa mến yêu quà chuá»™ng, ấy là ngÆ°á»i xứ Giuda" (Is 5,7). NhÆ°ng hầu hết những hình ảnh cây nho biểu trÆ°ng cho Israel luôn luôn Ä‘i liá»n vá»›i lá»i khiển trách, cảnh cáo hay Ä‘e dá»a. Chẳng hạn bà i ca vá» cây nho trong sách tiên tri Isaia: "Có gì là m hÆ¡n được cho vÆ°á»n nho của Ta, mà Ta đã chẳng là m? Ta những mong trái tốt, sao nó sinh nho dại?... Ta chỉ mong há» sống công bình, mà chỉ thấy toà n đổ máu; đợi chá» há» là m Ä‘iá»u chÃnh trá»±c mà chỉ nghe vẳng tiếng khóc than" (Is 5, 4. 7). Hoặc nhÆ° tiên tri Giêrêmia: "Ta trồng ngÆ°Æ¡i nhÆ° cây nho sai trái, được tuyển chá»n giống tốt. Sao ngÆ°Æ¡i lại trở thà nh cây nho dại" (Gr 2, 21). Hay trong sách tiên tri Êgiêkiel, vì sá»± kiêu ngạo của Israel, bằng hình thức ẩn dụ của cà nh nho, Thiên Chúa trách cứ dân NgÆ°á»i nặng nhÆ° má»™t lá»i Ä‘e dá»a: "CÅ©ng nhÆ° gá»— cây nho trong đám cây trên rừng đã bị Ta quăng là m mồi cho lá»a, thì dân cÆ° Giêrusalem cÅ©ng bị Ta thiêu nhÆ° thế" (Êd 15, 6). Và còn rất nhiá»u những hình ảnh vá» cây nho mà mạc khải của Cá»±u Æ°á»›c dùng nhÆ° má»™t thông Ä‘iệp để nói vá»›i dân của Chúa.
Và hôm nay trong Tin Mừng, Chúa Giêsu tá»± nháºn là " Cây nho tháºt", "Chúa Cha là ngÆ°á»i trồng nho", tất cả chúng ta, những Kitô hữu là "cà nh nho" gắn và o thân nho là Chúa Giêsu. Có má»™t Ä‘iá»u đáng lÆ°u tâm đó là : Nếu trong Cá»±u Æ°á»›c, hình ảnh của cây nho nhÆ° má»™t lá»i cảnh cáo, Ä‘e dá»a Israel vì tá»™i lá»—i của há» thì lá»i của Chúa Giêsu hôm nay cÅ©ng gióng lên má»™t tiếng chuông cảnh báo nhÆ° thế: "Cà nh nà o gắn liá»n vá»›i Thầy mà không sinh hoa trái, thì NgÆ°á»i chặt Ä‘i; còn cà nh nà o sinh hoa trái, thì NgÆ°á»i cắt tỉa để nó sinh trái nhiá»u hÆ¡n".
NhÆ° váºy, Thế nà o là sinh hoa trái?
Ngay trong bà i Ä‘á»c hai, Thánh Gioan đã cho ta câu trả lá»i rất xúc tÃch nhÆ°ng rất đầy đủ. Äó là sống giá»›i răn của Thiên Chúa. Mà "giá»›i răn của Chúa là : ta hãy TIN và o thánh danh Con của NgÆ°á»i là Chúa Giêsu Kitô, và phải YÊU THÆ¯Æ NG nhau nhÆ° NgÆ°á»i đã dạy". Và chỉ khi sống giá»›i răn của NgÆ°á»i, nghÄ©a là lãnh nháºn ÄỨC TIN và thể hiện đức tin ấy bằng TÃŒNH YÊU, ta má»›i được má»™t Ä‘iá»u quà giá là : "ta ở trong Thiên Chúa và NgÆ°á»i ở trong ta". NhÆ°ng nói cho cùng, đức tin và tình yêu chỉ là hai cách diá»…n tả của má»™t khuôn mặt là chÃnh Ä‘á»i sống của ngÆ°á»i tÃn hữu mà thôi. Äức tin thôi thúc ta sống Ä‘á»i sống yêu thÆ°Æ¡ng vá»›i má»i anh em xung quanh ta. Còn Ä‘á»i sống yêu thÆ°Æ¡ng chÃnh là sá»± biểu lá»™ ra bên ngoà i của má»™t đức tin mạnh mẽ, má»™t tâm hồn phó thác lá»›n lao. Không chỉ Ä‘á» cáºp đến tình yêu của ta đối vá»›i anh em, đối vá»›i thánh Gioan, tình yêu ấy phải rõ rà ng và cụ thể: "Chúng ta đừng yêu bằng lá»i nói và miệng lưỡi, nhÆ°ng bằng việc là m và sá»± chân tháºt".
Bởi thế bạn và tôi chỉ có thể là những cà nh nho biết sinh hoa trái khi cả bạn lẫn tôi biết sống hữu hiệu, để nhá» chÃnh cuá»™c sống ấy, có thể là m biến đổi môi trÆ°á»ng chung quanh, tạo dá»±ng hạnh phúc cho ngÆ°á»i khác. Äiá»u mà ta có thể là m ngay tức khắc đó là hãy trung thà nh, hãy táºn tụy, hãy yêu quÃ, hãy ra sức sống hết mình vá»›i giây phút hiện tại Chúa ban, để bằng tất cả ná»— lá»±c và chú tâm và o việc là m lÆ°Æ¡ng thiện hiện tại nà y, bạn và tôi đã tạo cho Ä‘á»i, và cho chÃnh mình nữa, biết bao nhiêu hạnh phúc, biết bao nhiêu nụ cÆ°á»i bình an. Bằng cách ấy, bạn và tôi trở thà nh những cà nh nho tốt biết sinh hoa trái, biết là m sáng danh chÃnh Cây Nho Tháºt là Chúa Giêsu Kitô, Chúa chúng ta.
Ước mong tất cả chúng ta luôn là những cà nh nho tốt tÆ°Æ¡i biết gắn chặt Ä‘á»i mình vá»›i thân nho là chÃnh Chúa Kitô, nhỠđó, dù chỉ là má»™t cà nh nho mang thân pháºn con ngÆ°á»i mong manh, ta sẽ là m cho Ä‘á»i mình sinh nhiá»u hoa trái, nhiá»u kết quả tốt đẹp cho Giáo Há»™i và cho má»i ngÆ°á»i quanh ta. [Mục Lục]
60. Cây nho.
Có má»™t bá»™ phim mang tá»±a Ä‘á» "Shadow of the Hawk, Bóng Con Ưng". Trong đó, có má»™t cặp vợ chồng trẻ và má»™t ngÆ°á»i Da Äá» dẫn Ä‘Æ°á»ng lên núi chạy trốn đám ngÆ°á»i dữ.
Tại má»™t nÆ¡i, ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà bị vấp ngã và nói, "Tôi không thể cất thêm má»™t bÆ°á»›c nà o nữa."
NgÆ°á»i Ä‘Ã n ông đỡ vợ đứng dáºy và nói, "Thế nhÆ°ng, em Æ¡i, chúng ta phải tiến tá»›i. Chúng ta không còn Ä‘Æ°á»ng lá»±a chá»n nữa!" Cô vợ lắc đầu đáp, "Em không thể Ä‘i nổi nữa! Em không thể Ä‘i nổi nữa!"
Sau đấy, ngÆ°á»i Da Äá» chỉ Ä‘Æ°á»ng nói vá»›i ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông, "Hãy ôm bà sát và o lòng ông. Hãy để sức mạnh và lòng can đảm của ông truyá»n sang bà ấy."
NgÆ°á»i Ä‘Ã n ông là m nhÆ° váºy, và chỉ trong và i phút ngắn ngủi, ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà mỉm cÆ°á»i và nói, "GiỠđây, em đã Ä‘i được rồi! GiỠđây, em đã Ä‘i lại được rồi!"
Äó cÅ©ng chÃnh là điá»u mà Chúa Giêsu muốn thá»±c thi cho má»—i ngÆ°á»i chúng ta. Ngà i muốn chia sẻ vá»›i ta không chỉ có sức mạnh của chÃnh Ngà i và lòng can đảm, nhÆ°ng còn cả mạng sống của Ngà i nữa.
Chúa Giêsu nói rằng: "Ta là cây nho má»›i, cây nho chân tháºt, mà Thiên Chúa đã vun trồng trong vÆ°á»n nho Do Thái. Nếu các ngÆ°Æ¡i liên kết vá»›i Ta, các ngÆ°Æ¡i sẽ sinh hoa trái mà Thiên Chúa có ý muốn các ngÆ°Æ¡i sinh sản, khi Ngà i tuyển chá»n các ngÆ°Æ¡i là m dân riêng của Ngà i."
Váºy Chúa Giêsu muốn nói gì vá»›i chúng ta trong thá»i đại nà y qua Ä‘oạn văn trên? Ngà i nói rằng: "Nếu các ngÆ°Æ¡i trở nên những ngÆ°á»i mà Thiên Chúa có ý cho các ngÆ°Æ¡i trở thà nh, các ngÆ°Æ¡i phải liên kết vá»›i Ta. Nếu các ngÆ°Æ¡i không liên kết vá»›i Ta, thì sẽ không còn niá»m hy vá»ng trong các ngÆ°Æ¡i nữa. Cuá»™c sống của các ngÆ°á»i sẽ kết thúc cách bi thảm."
Liên kết vá»›i Ngà i, chúng ta có thể là m được má»i sá»±. Xa cách Ngà i, chúng ta không là m được gì cả.
Và nhÆ° thế, bà i Phúc Âm hôm nay dạy chúng ta hai Ä‘iểm quan trá»ng: TrÆ°á»›c tiên, nó dạy chúng ta rằng Chúa Giêsu chÃnh là cây nho má»›i và chân tháºt mà Thiên Chúa vun trồng trong vÆ°á»n nho Do Thái. Kế đến, nó dạy cho chúng ta biết chỉ khi nà o có sá»± kết hiệp vá»›i Chúa Giêsu, thì chúng ta má»›i có thể sinh hoa trái và trưởng thà nh nên những ngÆ°á»i mà Thiên Chúa đã tạo dá»±ng chúng ta trở thà nh.
Kết hiệp vá»›i Chúa Giêsu chúng ta có thể là m được má»i sá»±. Xa lìa Ngà i chúng ta không thể là m gì được. [Mục Lục]
61. Thầy là cây nho tháºt - Lm Jude Sicilano.
Vá»›i dân tá»™c Do thái, hình ảnh vÆ°á»n nho, cây nho mà Thiên Chúa vừa là ngÆ°á»i canh tác, vừa là ông chủ rất phổ thông và gần gÅ©i. Äó là hình ảnh Kinh thánh Cá»±u Æ°á»›c áp dụng cho Israel mà má»i ngÆ°á»i phải Ä‘á»c, phải há»c và suy gẫm. NhÆ° thế trong bà i Ä‘á»c Phúc âm hôm nay Chúa Giêsu tá»± so sánh mình vá»›i cây nho Thiên Chúa trồng và các môn đệ là ngà nh không có gì lạ lẫm, má»›i mẻ. Trái lại rất dá»… hiểu, ngang tầm trà khôn má»i ngÆ°á»i. Láºp vÆ°á»n trồng nho là nghá» sinh sống của má»™t pháºn không nhá» trong dân gian Do thái. Äiá»u Chúa Giêsu muốn nhấn mạnh hôm nay là Ngà i đồng hoá mình vá»›i cây nho. Sức sống của nó và các cà nh Ä‘á»u đến từ Thiên Chúa. Ngà i không nói vá» tÆ°Æ¡ng lai, hoặc cuá»™c Ä‘á»i sau cái chết khi nhân loại sống máºt thiết vá»›i Thiên Chúa, mà chÃnh ngay cuá»™c Ä‘á»i nà y. Bởi lẽ Ngà i dùng thì hiện tại. NghÄ©a là ngay lúc nà y các môn đệ và chúng ta phải kết hợp vá»›i Ngà i bằng sá»± sống hữu cÆ¡ nhÆ° cà nh vá»›i cây và cố gắng hết sức duy trì sức sống đó: “Khi ấy Äức Giêsu nói vá»›i các môn đệ rằng: Thầy là cây nho tháºt, và Cha Thầy là ngÆ°á»i trồng nho. Cà nh nà o gắn liá»n vá»›i Thầy mà không sinh hoa kết trái thì NgÆ°á»i chặt Ä‘i, còn cà nh nà o sinh hoa kết trái, thì NgÆ°á»i cắt tỉa cho nó sinh nhiá»u hoa trái hÆ¡n.â€
Äiểm lÆ°u ý thứ nhất trong Ä‘oạn Tin mừng là Chúa Giêsu không tách biệt, không loại trừ ai. Tất cả Ä‘á»u được má»i gá»i và o cuá»™c sống của Ngà i, chẳng cần quốc tịch, mà u da, tiếng nói, tầng lá»›p nà o! Chẳng cần giầu nghèo, sang hèn, thông minh hay ngu tối, khẻo mạnh hay yếu Ä‘au, tà i giá»i hay đần Ä‘á»™n, triệu phú hay ăn mà y, tu sÄ© hay giáo dân. Chỉ cần Ä‘iá»u duy nhất: Tình yêu. Cuá»™c sống má»—i ngÆ°á»i sẽ minh chứng cho tình yêu đó, nếu nhÆ° há» thá»±c sá»± đã tháp nháºp và o thân thể Chúa Kitô. Trong bà i Ä‘á»c 2, thánh Gioan tóm tắt: “Chúng ta phải tin và o danh Äức Giêsu Kitô, Con của Thiên Chúa và phải yêu thÆ°Æ¡ng nhau, theo Ä‘iá»u răn NgÆ°á»i đã ban cho chúng ta.†NghÄ©a là chẳng cần căn cÆ°á»›c nà o khác, chẳng cần quần áo đẹp, đồng phục, huy hiệu, cá» xÃ, chẳng cần băng Ä‘eo tay, Ä‘oà n thể, trong cá»™ng đồng má»›i mẻ của Chúa Giêsu. Yêu thÆ°Æ¡ng nhau là dấu chỉ duy nhất chứng tá» chúng ta thuá»™c vá» cây nho và ở lại trong sức sống của nó. Yêu thÆ°Æ¡ng không loại trừ. Yêu thÆ°Æ¡ng hết má»i thà nh phần trong xã há»™i nhân loại, chứ không phải chỉ những thân thuá»™c của mình. Yêu thÆ°Æ¡ng cả đến những kẻ thù, ngÆ°á»i vô đạo hay dá»ng dÆ°ng tôn giáo. HÆ¡n nữa, khi còn ở trần gian Chúa Giêsu tìm đến những kẻ chẳng được xã há»™i chấp nháºn, chẳng được yêu mến, thì đó cÅ©ng là đối tượng đặc biệt của những ngÆ°á»i theo Chúa hiện nay. Sức sống của cây nho lÆ°u thông trong khắp các chi thể. Cà nh nà o ngăn cản, tức khắc bị héo khô. TÃn hữu nà o mang não trạng loại trừ, tức khắc không còn là môn đệ của Chúa Kitô nữa!
Äiểm thứ hai. Chúa Giêsu không xÆ°ng mình là gốc hay rá»… nho. Nếu Ngà i và nhÆ° thế, chẳng hoá ra những cà nh lá gần gốc rá»… có thể tá»± coi quan trá»ng hÆ¡n kẻ khác, vì được ở gần nguồn sống. Há» có thể hãnh diện vá» vị trà của mình, đòi há»i những đặc quyá»n đặc lợi (nhÆ° nhiá»u vị trong Giáo há»™i ngà y nay). Há» sẽ Ä‘á»™c quyá»n Ä‘iá»u khiển dòng chảy của nhá»±a cây nho, ban cho ngÆ°á»i nà y kẻ khác những Æ°u đãi. Háºu quả là sẽ có môn đệ hạng nhất, hạng hai, ba, bốn và rốt cùng! Sẽ có những tÃn hữu sang trá»ng và những tÃn hữu thấp hèn. Chúa Giêsu không gá»i mình là gốc nho, mà đơn giản là “cây nhoâ€. Cho nên, chẳng ai có thể cáºy mình hÆ¡n kẻ khác, hoặc tá»± hà o vỠđịa vị trong Giáo há»™i. Äiá»u cần quan tâm là mang nhiá»u hoặc Ãt hoa trái. Vì đã được nối kết và o cây nho, cho nên trách nhiệm là phải sinh hoa kết trái. Nhá» bà tÃch thánh tẩy, các tÃn hữu đã nên má»™t vá»›i Äức Ki-tô, sức sống của Ngà i lan toả tá»›i hết má»i chi thể, thì không ai được miá»…n trừ mang nhiá»u hoa trái. Tuy nhiên thá»±c tế có khi ngược lại, vô sinh, cằn cá»—i, héo hon.
Äiểm thứ ba, Ä‘iá»u kiện để mang nhiá»u hoa trái là “tỉa sạchâ€. Có lần trong Phúc âm Gioan, Chúa Giêsu tuyên bố Ngà i là nguồn nÆ°á»›c hằng sống, lần khác, Ngà i là bánh bởi trá»i ban sá»± sống cho nhân loại. Bà i huấn dụ hôm nay ở trong bối cảnh bữa Tiệc ly, Ngà i nói vá»›i các môn đệ Ngà i là cây nho thá»±c. Các tác giả ban dịch thuáºt Thánh kinh Anchor (The Anchor Bible) chú giải: dấu chỉ biểu tượng của lòng tin và o Chúa Giêsu là ăn bánh trÆ°á»ng sinh và uống nÆ°á»›c hằng sống. Các tÃn hữu tiên khởi khi nghe huấn dụ nà y thì nghÄ© ngay đến nghi lá»… bẻ bánh: Hoa trái của cây nho ban sá»± sống. Kinh tạ Æ¡n cổ nhất của bà tÃch Thánh Thể Ä‘á»c rằng: “Lạy Cha, chúng con cảm tạ Cha vì tôi tá»› của Cha, cây nho nhà Äavit thánh thiện mà Cha đã mặc khải cho chúng con trong Äức Giêsu Kitô, tôi trung của Chaâ€. TrÆ°á»ng hợp khác Phúc âm Gioan nói đến hoa trái là ở Ä‘oạn 12,4: hạt lúa mì rÆ¡i xuống đất phải thối Ä‘i má»›i sinh nhiá»u hoa quả. Thối Ä‘i theo Phúc âm Gioan là chết. NhÆ° váºy hoa quả chỉ phát sinh qua Ä‘au khổ và sá»± chết. Nói cách khác “tỉa sạchâ€. Cho nên, chúng ta phải sống dấn thân để dÃnh liá»n vá»›i cây nho hầu mang nhiá»u hoa trái. Nhiá»u lần Chúa Giêsu đã cho chúng ta thấy Ä‘iá»u ấy. Tình yêu đòi há»i hy sinh và ngay cả sá»± chết. Sống nhung lụa không thể thá»±c hiện được Ä‘iá»u Chúa chỉ dạy, có chăng chỉ là môi miệng. Mùa nà y, nhất là trong thánh lá»… nà y, chúng ta Ä‘ang cá» hà nh sá»± chết và sống lại của Chúa Giêsu. Khi rÆ°á»›c lá»… chúng ta sẽ nháºn được sá»± sống của cây nho để có khả năng hy sinh trong cuá»™c sống thÆ°á»ng nháºt. Tá»± nháºn là thà nh viên của cá»™ng Ä‘oà n theo Chúa Kitô không đủ. Phải chứng tá» bằng việc là m, phản ánh sức sống của cây nho trong cuá»™c Ä‘á»i mình. Hằng ngà y qua bà Thánh Thể chúng ta nháºn được ý chà và nghị lá»±c để sống tình yêu “tỉa sạch†nhÆ° Chúa Giêsu đã sống.
Bà i Ä‘á»c 1 cho chúng ta hay lúc đầu các môn đệ nghi ngại không dám chấp nháºn Phaolô. Những Ä‘iá»u há» biết vỠông khiến há» sợ hãi. Ông đã mạnh tay bách hại các tÃn đồ, đồng tình vá»›i cái chết của Stephanô. NhÆ°ng Barnaba đứng ra bênh vá»±c cho ông, nói vá»›i các Tông đồ rằng Phaolô đã thá»±c sá»± được nhìn thấy Chúa và đã mạnh dạn đến Æ°Æ¡ng ngạnh rao giảng danh Chúa Giêsu. Phần Phaolô, ông đã minh chứng được ở Giêrusalem những Ä‘iá»u ông đã là m ở các giáo Ä‘oà n khác trong miá»n cáºn đông. Äó là dạn dÄ© rao giảng danh thánh Giêsu. Ông đã thá»±c sá»± hối cải và đã tháp nháºp và o cây nho tháºt của Thiên Chúa. Cuá»™c Ä‘á»i ông đã thay đổi hẳn và mang nhiá»u hoa quả tốt đẹp. Cái giá Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên ông phải trả là chÃnh sá»± sống mình, nhÆ° Chúa Giêsu đã cam chịu trÆ°á»›c ông. Cho nên chúng ta không thể từ chối cuá»™c Ä‘á»i Phaolô chỉ có thể sinh hoa trái khi tháp tháºp và o cây nho. Nhá»±a sống của cây nho đã chảy trà n sang Phaolô. NgÆ°á»i tÃn hữu muốn sống có hiệu quả không thể là m khác hÆ¡n Phaolô. Ngoà i ra là thất bại.
Trong tiến trình mang hoa kết trái, chúng ta luôn cần đến việc tỉa sạch. Lý do vì những thói hÆ° táºt xấu của con ngÆ°á»i cÅ©. Con ngÆ°á»i hoang dã của bản tÃnh hÆ° há»ng: Ghen tÆ°Æ¡ng, thù háºn, thà nh kiến, tá»± tôn, kiêu ngạo, gian dối, lừa đảo, buông thả, trác táng, vô luân, Ãch kỷ… Những thói xấu đó là m tắc nghẽn dòng chảy tá»± do của sức sống Chúa Giêsu trong các linh hồn. Cho nên công việc tẩy sạch là cần thiết và bắt buá»™c. Cây nho không tỉa cà nh, chẳng bao giỠđâm bông kết trái. Do đó, đến mùa, ngÆ°á»i là m vÆ°á»n phải tỉa sạch các gốc nho quà giá. NgÆ°á»i tÃn hữu cÅ©ng váºy, luôn phải sá»a mình ngõ hầu có thể phát triển trên con Ä‘Æ°á»ng thiêng liêng. Ngay trong lòng Giáo há»™i cÅ©ng cần có việc “tỉa sạchâ€: Phân chia bè phái, cãi cá» thần há»c, giáo lý, nghi thức, chữ Ä‘á», tá»± ái cục bá»™. Äúng ra trong Giáo há»™i Chúa Kitô không có cấp báºc quyá»n bÃnh, mà chỉ có phục vụ. “Ai muốn là m lá»›n trong anh em thì hãy là m đầy tá»› má»i ngÆ°á»iâ€. Lá»i Chúa vang vá»ng khắp các thế ká»·, nhÆ°ng cÅ©ng khắp các thá»i đại, luôn có chia rẽ, tranh già nh, trù dáºp… Sức sống của Chúa Giêsu do Thánh Thần Ä‘iá»u hà nh chứ không phải loà i ngÆ°á»i. Nó mang thiên hình vạn trạng khác nhau, chứ không Ä‘Æ¡n Ä‘iệu. Không ngÆ°á»i nà o được phép cho mình Æ°u tiên trong Chúa Giêsu!
Cứ nhìn và o Ä‘á»i sống Giáo há»™i tiên khởi tức khắc chúng ta nháºn thấy sá»± tháºt. Æ n Chúa Phục Sinh thúc đẩy há» bung ra. Bão táp không ngăn cản nổi, trái lại còn giúp Giáo há»™i gieo rắc hạt giống khắp nÆ¡i. Há» luôn má»™t lòng má»™t ý, chăm lo cầu nguyện, nghe giáo lý các Tông đồ. NhÆ°ng khi có tranh già nh quyá»n bÃnh, là bắt đầu có chia rẽ bè phái. Sá»± chi rẽ lá»›n mạnh khi tranh cãi thần quyá»n giáo lý trở nên sôi nổi. Cho nên tiến trình tỉa sạch là cần thiết. Äúng lý, sức sống của Æ¡n Chúa Phục Sinh giống nhÆ° cây nho âm thầm lan rá»™ng, chẳng cần võ khÃ, không cần tên lá»a, máy bay, tầu chiến, xe tăng giúp đỡ. Nó tá»± lá»›n mạnh và toả lan. Khi gÆ°Æ¡m giáo được sá» dụng thì liá»n có những háºu quả thảm khốc. Danh Thiên Chúa bị chế nhạo ngay trong hà ng ngÅ© các đạo binh Thánh giá. Cá» lệnh, tháºp tá»± trên các khiên má»™c trở nên dấu hiệu báng bổ Cây Nho Ä‘Ãch tháºt và dịu dà ng. Chúng là những cà nh nho khô, cần được cắt bá». Tác giả Luca trong bà i Ä‘á»c 1 gá»i Phaolô bằng tên cÅ© Saulô, cái tên đã là m cho các tÃn hữu run sợ, thì bây giỠông đã được tỉa sạch nhá» xem thấy Chúa và nghe Lá»i Ngà i trên Ä‘Æ°á»ng Ä‘i Äamát, ông can đảm rao giảng Danh Chúa Giêsu bằng lá»i nói và hà nh Ä‘á»™ng yêu thÆ°Æ¡ng của mình. Ông đã thá»±c sá»± liên kết vá»›i sức sống của cây nho.
Tóm lại, đòi há»i “tỉa sạch†của Tin mừng hôm nay quả hợp lý, quan trá»ng và tuyệt vá»i. Nó cần thiết cho má»—i linh hồn, má»—i cá»™ng Ä‘oà n tÃn hữu, tu trì và toà n thể Giáo há»™i để tiến triển trên con Ä‘Æ°á»ng nên thánh. Không có “tỉa sạch†thì má»i chÆ°Æ¡ng trình, má»i dá»± phóng Ä‘á»u vô Ãch. Bởi sá»± sống cây nho còn bị ngăn cản thì là m sao sinh hoa kết trái? DÆ°Æ¡ng dÆ°Æ¡ng tá»± đắc không phải là thái Ä‘á»™ của ngÆ°á»i theo Chúa Giêsu. Ngược lại, suy gẫm và sá»a mình là công việc thÆ°á»ng xuyên để khai thông nhá»±a sống cho tâm hồn, từ đó má»›i Ä‘Æ°a đến mục tiêu. Bà tÃch thánh thể là phÆ°Æ¡ng tiện hiệu quả kết hợp chúng ta vá»›i Chúa Giêsu. Hãy đến ăn, uống bánh bởi trá»i và nÆ°á»›c hằng sống, ngõ hầu tăng cÆ°á»ng quyết tâm ở lại trong Cây Nho Ä‘Ãch thá»±c. Amen. Alleluia. [Mục Lục]
62. Thầy là cây nho các con là cà nh
(Suy niệm của Lm. Thu Băng, CMC)
Bà i Ä‘á»c thứ nhất của sách Tông Äồ Công Vụ thuáºt lại việc thánh Phaolô được Chúa Giêsu kêu gá»i trở lại vá»›i Giáo Há»™i trên con Ä‘Æ°á»ng Ä‘i Emmau để bách hại đạo Chúa. Chúa Giêsu đã biến cà nh cây (Phaolô) cho hợp vá»›i thân cây (Chúa Giêsu) thì sẽ biến thà nh cây sinh nhiá»u hoa trái. Từ con ngÆ°á»i phản nghịch trở thà nh con ngÆ°á»i của Æ¡n thánh. Từ con ngÆ°á»i ghét đạo trở thà nh con ngÆ°á»i nhiệt thà nh rao giảng Tin Mừng.
Tại Phi Châu, có ông già và o thăm cha, thấy trong nhà cha có cây đèn đốt ngược (Bóng Ä‘iện). Ông xin cha má»™t cái. Cha cho ông cái bóng Ä‘iện hÆ°. ÄÆ°a vỠông cá»™t dây và o rồi treo lên trần nhà . Không thấy bóng sáng nhÆ° ở nhà cha. Ông há»i cha, cha cho biết: Nếu muốn bóng sáng thì phải có Ä‘iện chuyển qua dây và o bóng đèn má»›i sáng được. CÅ©ng nhÆ° ông muốn là ngÆ°á»i có đạo, sống sốt sáng là nhá» có Æ¡n Chúa thông qua ông khi chịu phép Rá»a tá»™i, ông má»›i trở nên ngÆ°á»i Công Giáo, má»›i sống đạo, má»›i biết Chúa, má»›i được đầy sống sáng trong đức tin.
Muốn cho sinh hoa kết trái, cà nh nho phải hợp vá»›i thân cây nho, thân cây truyá»n sức sống bổ dưỡng để cà nh sinh hoa kết quả được. Vá» mặt tinh thần cÅ©ng váºy, muốn có sá»± sống là Chúa Kitô, phải hiệp thông vá»›i Chúa là nguồn, bằng cách năng chịu các Phép Bà TÃch, năng Ä‘á»c Sách Thánh, năng lãnh nháºn lá»i hằng sống, năng xem lá»… và rÆ°á»›c Mình Máu Thánh Chúa. CÅ©ng nhÆ° tấm bánh miến, phải do hà ng trăm hạt lúa miến kết hợp lại, biến thà nh Mình Thánh Chúa. CÅ©ng nhÆ° giá»t rượu nho do trăm ngà n trái nho ép thà nh chất rượu lại phải được truyá»n biến thà nh Máu Thánh Chúa.
Äừng nhÆ° cây bầu, cây bà có nhánh lá xum xuê, có nhánh bị sâu đục chui và o thân, bá» ngoà i là nh lặn nhÆ°ng bên trong sâu ăn là m dây leo bị khô héo. Giáo Há»™i là nhóm ngÆ°á»i tụ há»p vá»›i nhau để cá» hà nh các Bà TÃch, có Chúa ở giữa. Giáo Há»™i cÅ©ng là nhóm ngÆ°á»i tụ há»p nhau để cầu nguyện " Ở đâu có hai ba ngÆ°á»i tụ há»p mà cầu nguyện thì Chúa ở giữa". Giáo Há»™i cÅ©ng là nhóm ngÆ°á»i hợp nhau để là m việc bác ái, việc thiện "Ai là m cho anh em tức là là m cho chÃnh Chúa".
Lạy Chúa, xin giúp chúng con luôn kết hợp vá»›i Ngà i, bằng cách tụ há»p nhau nhân danh Ngà i, bằng cách lắng nghe lá»i Ngà i, bằng cách chia sẻ Mình và Máu Ngà i má»—i khi có thể, để chúng con liên kết vá»›i Ngà i là thân cây nho, hầu chúng con được lãnh nháºn hoa trái dồi dà o. [Mục Lục]
63. Cây nho tháºt – Lm. FX. VÅ© Phan Long
1.- Ngữ cảnh
Các chÆ°Æ¡ng 15 và 16 không ăn khá»›p vá»›i ngữ cảnh, bởi vì là m thế nà o có thể liên kết chúng vá»›i câu cuối cùng của ch. 14: “Nà o đứng dáºy! Ta Ä‘i khá»i đây!â€? Nhiá»u nhà chú giải cho rằng sau khi đã rá»i bà n ăn, Äức Giêsu lại tiếp tục trò chuyện vá»›i các môn đệ trong Nhà Tiệc Ly hoặc trong má»™t phòng kế cáºn (Maldonat, Schanz, Knabenbauer, Calmes, Tillman). NhÆ°ng ngÆ°á»›i ta không biện minh được là là m thế nà o, sau má»™t hiệu lệnh ra Ä‘i quá rõ nhÆ° thế, mà lại còn có má»™t cuá»™c trò chuyện khá dà i (86 câu). Do đó, có những há»c giả khác nói rằng Äức Giêsu vừa Ä‘i vừa nói chuyện (Godet, Fillion, Wescott, Swete). Tuy nhiên, giả thiết nà y chỉ hợp lý nếu ở miá»n quê, chứ không phải trong những con phố nhá» hẹp nhÆ° trong thà nh Giêrusalem, mà ngÆ°á»i ta phải Ä‘i qua trÆ°á»›c khi đến thung lÅ©ng KÃtrôn. Äã thế, ngÆ°á»i ta chỉ đến đó và o đầu ch. 18!
Hai giả thuyết nà y cÅ©ng nhÆ° giả thuyết vá» má»™t bố cục khác cho các ch. 13Â17 Ä‘á»u không đầy đủ và không được biện minh bởi truyá»n thống các thủ bản. Hợp lý nhất là giả thuyết cho rằng các ch. 15 và 16 là má»™t phần do chÃnh tác giả thêm và o sau (Lepin, Durand, Lagrange, Lebreton, Huby). Äiá»u nà y hợp lý cả vá» nguyên tắc cả vá» thá»±c tế: vì tác giả kể lại các ká»· niệm đã xa rồi trong thá»i gian, ngà i cứ viết rồi lại bổ sung; do đó, bản văn có nhiá»u tầng soạn thảo.
Äể há»— trợ cho nháºn định nà y, chúng ta ghi nháºn rằng các ch. 15 và 16 trình bà y ba Ä‘á» tà i chÃnh: sá»± kết hợp của các môn đệ vá»›i Äức Giêsu và vá»›i nhau dÆ°á»›i hình ảnh cây nho (15,1-17); sá»± thù ghét của thế gian đối vá»›i các môn đệ và loan báo những bách hại (15,18Â16,4a); Äức Giêsu ra Ä‘i và ban các lá»i hứa cho thá»i gian NgÆ°á»i vắng mặt (16,4b-33). Phần cuối cùng nà y có má»™t đối tượng giống hệt ch. 14. NhÆ° váºy, đây là má»™t bổ túc cho các ká»· niệm đã được bà i diá»…n từ ghi lại.
Vá» phân Ä‘oạn 15,1-17 cÅ©ng thế. Nếu giáo lý vá» sá»± hiệp nhất của Chúa Cha vá»›i Chúa Con không triển khai rõ bằng trong ch. 14, thì Ä‘á» tà i sá»± kết hợp của Äức Giêsu vá»›i các môn đệ, được triển khai bằng những từ ngữ rất sống Ä‘á»™ng, và mà u sắc Thánh Thể do sá»± lặp lại liên tục các từ ngữ nhÆ° karpos, “trái†(8 lần), agapê, “tình yêu†(4 lần), mênô, “ở lại†theo nghÄ©a thần bà (11 lần), phải được liên kết vá»›i bà i Diá»…n từ Thánh Thể (6,27-56), dÆ°á»ng nhÆ° cho thấy rằng bản văn có lẽ đã được nói trÆ°á»›c ch. 14, nhÆ°ng trong quan hệ chặt chẽ vá»›i việc thiết láºp Bà TÃch Thánh Thể.
Còn khối 15,18Â16,4a, ngay ở đểm nói vá» vai trò của Äấng Bảo Trợ (15,26), tÆ°Æ¡ng ứng vá»›i lá»i loan báo các bách hại của Bà i Diá»…n từ cánh chung theo các TMNL (Mt 24,1-23 //) và chứa những lá»i thuá»™c vá» các hoà n cảnh khác. Hẳn là tác giả TM IV đã thêm các lá»i đó và o bà i diá»…n từ sau Tiệc Ly để là m trá»n phần giáo huấn các môn đệ, giống nhÆ° Mt đã gom và o Bà i Giảng trên núi những giáo huấn khác nhau của Äức Giêsu liên hệ đến luáºt sống Kitô hữu (Guillemette).
2.- Bố cục
Bản văn đầy đủ là 15,1-17. Ta có thể xác định được ranh giá»›i các phân Ä‘oạn (15,1-8.9-11.12-17) nhá» các câu “đóng khung†(“Cha Thầyâ€: 15,1.8; “sinh hoa tráiâ€: 15,2.8; “nhiá»uâ€: 15,2.8; “điá»u răn/truyá»n dạyâ€: 15,12.17; “để anh em thÆ°Æ¡ng yêu nhauâ€: 15,12.17).
Riêng phân đoạn có bố cục đồng tâm như sau:
A = 1-2
B = 3-4a
C = 4bcd
D = 5
C’= 6
B’= 7
A’= 8
3.- Và i điểm chú giải
- ngÆ°á»i trồng nho (1): Dịch sát geôrgos là ngÆ°á»i Ä‘Ã o xá»›i đất Ä‘ai, ngÆ°á»i là m vÆ°á»n.
- chặt Ä‘i … cắt tỉa (2): Trong tiếng Hy Lạp, có má»™t kiểu chÆ¡i chữ ở đây do hai Ä‘á»™ng từ có cùng âm Ä‘iệu (paranomasia): airein (chặt) và kathairein (tỉa). Tuy hai Ä‘á»™ng từ được dùng ở đây cho việc chăm sóc cây nho, dÆ°á»ng nhÆ° airein vá»›i nghÄ©a là “lấy Ä‘i, mang Ä‘i (= giết) và kathairein vá»›i nghÄ©a là “thanh luyện†được chá»n ở đây không phải vì phù hợp vá»›i việc trồng nho, nhÆ°ng vì phù hợp cho những con ngÆ°á»i, đó là Äức Giêsu và các môn đệ.
- cắt tỉa … được thanh sạch (2-3): Ở đây cÅ©ng có má»™t kiểu chÆ¡i chữ giữa katharei, “NgÆ°á»i cắt tỉa†và katharoi, “được thanh sạchâ€.
- lá»i (3): Äây là toà n thể giáo huấn của Äức Giêsu (x. Ga 5,38; 1 Ga 2,24). ChÃnh giáo huấn của NgÆ°á»i, má»™t khi được lắng nghe và đón nháºn, là m cho các môn đệ nên thanh sạch. ChÃnh lòng tin gắn bó vá»›i lá»i giáo huấn của Äức Giêsu đã liên kết há» vá»›i cây nho và là m cho há» nên thanh sạch.
- ở lại (4): Äá»™ng từ “ở lại†(menô) là động từ chÃnh yếu của ch. 15 và của cả TM IV. “Ở lại†có nghÄ©a là bám chắc nhÆ°ng năng Ä‘á»™ng và o những gì đã được ban cho trong quá khứ, nắm lấy nó trong hiện tại và nhìn tá»›i tÆ°Æ¡ng lai theo chiá»u hÆ°á»›ng của nó. Có thể theo nghÄ©a nà y mà hiểu các câu nói vá» ngÆ°á»i tÃn hữu phải “ở lại†trong lá»i (8,31), trong tình yêu (15,9-10), trong ánh sáng (1 Ga 2,10), trong Thiên Chúa (1 Ga 4,13-16). Còn vá»›i Thiên Chúa hoặc vá»›i Äức Giêsu, “ở lại†có nghÄ©a là bá»n bỉ ban Æ¡n cứu Ä‘á»™ cho các tÃn hữu (x. 1 Ga 2,27; 3,9.15; 4,12-15). Do trung thà nh, ngÆ°á»i tÃn hữu gắn bó cuá»™c Ä‘á»i vá»›i Äức Giêsu Kitô và thấy rằng nÆ¡i NgÆ°á»i, Thiên Chúa ban Æ¡n cứu Ä‘á»™ cho loà i ngÆ°á»i mãi mãi. Sá»± trung thà nh nà y cÅ©ng hà m ý má»™t sá»± tÆ°Æ¡ng giao năng Ä‘á»™ng và sá»± hiểu biết tiệm tiến.
4.- à nghĩa của bản văn
Cho tá»›i đây, trong bà i Diá»…n từ cáo biệt, Äức Giêsu đã đặc biệt cho thấy là NgÆ°á»i không để các môn đệ phải cô Ä‘Æ¡n và đã nói những gì há» phải là m để ở lại kết hợp vá»›i NgÆ°á»i theo nhiá»u cách. Bây giá» NgÆ°á»i lÆ°u ý há» vá» sá»± kiện là , sau khi NgÆ°á»i đã được nâng lên, há» sẽ phải mang hoa trái, sẽ phải có má»™t nhiệm vụ truyá»n giáo. NgÆ°á»i cho há» biết há» cần gì để chu toà n được nhiệm vụ nà y.
Cấu trúc của bản văn 15,1-8 vá»›i trung tâm là a. 5 (D): “Thầy là cây nho, anh em là cà nh. Ai ở lại trong Thầy và Thầy ở lại trong ngÆ°á»i ấy, thì ngÆ°á»i ấy sinh nhiá»u hoa trái, vì không có Thầy, anh em chẳng là m gì đượcâ€. Bản văn nêu báºt Ä‘á» tà i trung tâm là nhu cầu hiệp nhất giữa Äức Giêsu và các môn đệ để sinh nhiá»u hoa trái. Quả tháºt Dụ ngôn Cây nho tháºt táºp trung và o việc mang hoa trái (15,2.4.5.8.16). Chỉ có trong hai Ä‘oạn khác, Äức Giêsu má»›i cÅ©ng nói đến hoa trái, đó là trong những đối thoại vá»›i các môn đệ. Khi NgÆ°á»i nhấn mạnh trên sá»± kiện là được ngÆ°á»i Samari đón tiếp và nháºn biết, NgÆ°á»i đã nói vá»›i các môn đệ: “Ai gặt thì lãnh tiá»n công và thu hoa lợi (= trái) để được sống muôn Ä‘á»i […]. Thầy sai anh em Ä‘i gặt những gì chÃnh anh em đã không phải vất vả là m ra†(4,36.38). Khi lần đầu tiên má»™t và i ngÆ°á»i Hy-lạp đến tìm NgÆ°á»i, NgÆ°á»i đã giải thÃch cho các môn đệ: “Nếu hạt lúa gieo và o lòng đất mà không chết Ä‘i, thì nó vẫn trÆ¡ trá»i má»™t mình; còn nếu chết Ä‘i, nó má»›i sinh được nhiá»u hạt khác†(12,24; x. 15,5.8). Trong cả hai trÆ°á»ng hợp, bản văn nhắm đến sá»± kiện là cá»™ng Ä‘oà n những ngÆ°á»i tin và o Äức Giêsu tăng trưởng và đi xa hÆ¡n vòng các môn đệ hiện thá»i. Äức Giêsu là hạt lúa chết Ä‘i để sinh nhiá»u hoa trái. NhÆ°ng Äức Giêsu cÅ©ng là cây nho mà các cà nh phải mang những trái tốt tÆ°Æ¡i. Trong dụ ngôn đầu, NgÆ°á»i nói đến tầm quan trá»ng của cái chết của NgÆ°á»i để lôi kéo các tÃn hữu đến vá»›i NgÆ°á»i (x. 12,32); trong dụ ngôn thứ hai, NgÆ°á»i cho thấy hoa trái của các môn đệ NgÆ°á»i hệ tại Ä‘iá»u gì.
Nói rằng bản văn nhấn mạnh trên việc “mang hoa tráiâ€, chúng ta thấy Ä‘iá»u nà y qua ba lần lặp lại cụm từ “nhiá»u hoa trái†(karpon pleiona / polyn pherein) ở đầu (c. 2), ở giữa (c. 5) và ở cuối (c. 8), tức là ở yếu tố đầu, yếu tố trung tâm và yếu tố cuối của cấu trúc đồng tâm (x. cả “sinh [mang] hoa trái†ở cc. 2ab.4b). Äể sinh hoa trái, cần phải kết hợp (mênô) vá»›i Äức Giêsu: Ä‘iá»u nà y được khẳng định tháºt rõ rà ng bằng hai cách: cách tÃch cá»±c (“ở lại trong Thầy, nhÆ° Thầy ở lại trong anh emâ€: c. 4a; “ai ở lại trong Thầy và Thầy ở lại trong ngÆ°á»i ấyâ€: c. 5b; “nếu anh em ở lại trong Thầy và lá»i Thầy ở lại trong anh emâ€: c. 7ab) và cách tiêu cá»±c (“nếu không ở lại [gắn liá»n] vá»›i cây nho, anh em cÅ©ng thế, nếu không ở lại trong Thầyâ€: c. 4cd; “ai không ở lại trong Thầyâ€: c. 6a). Hệ luáºn của việc không ở lại trong Äức Giêsu-cây nho, đó là cà nh ấy không sinh hoa trái (c. 4bc) và sẽ bị chặt Ä‘i (c. 2a), bị quăng ra ngoà i và bị đốt Ä‘i (c. 6bcde). Trong khi các cà nh không sinh hoa trái thì bị cắt Ä‘i (airei: c. 2a), các cà nh mang hoa trái được Chúa Cha là ngÆ°á»i trồng nho (geôrgos) cắt tỉa (katharei: c. 2b) nhá» lá»i của Ngà i (logos: c. 3b) mà Äức Giêsu đã nói ra. Trong thá»±c tế, chÃnh là lá»i hoặc mạc khải của Äức Giêsu đã thanh luyện các môn đệ (c. 3; x. 13,10). Sá»± hiện diện thÆ°á»ng trá»±c hoặc sá»± ở lại (menein) của lá»i NgÆ°á»i (ta rhêmata) trong các môn đệ là má»™t Ä‘iá»u kiện để cho lá»i cầu nguyện của hỠđược nháºn (c. 7) bởi vì chÃnh mạc khải của Äức Giêsu đã được đón và o trong tim các môn đệ, là m cho con tim hỠđồng thanh tÆ°Æ¡ng ứng vá»›i con tim của Äức Giêsu và của Chúa Cha, khiến cho lá»i thỉnh cầu của há» sẽ phù hợp vá»›i ý muốn của Chúa Cha. Các môn đệ ấy, giống nhÆ° các cà nh khá»e mạnh thÆ°á»ng xuyên hút được nhá»±a sống từ cây nho, sẽ sản sinh hoa trái dồi dà o và tôn vinh Chúa Cha (c. 8), là ngÆ°á»i trồng nho (c. 1).
+ Kết luáºn
NhÆ° thế, hình ảnh cây nho và các cà nh nho cho thấy sá»± ở lại thâm sâu và sá»± hiệp thông thÆ°á»ng trá»±c giữa Äức Giêsu và các môn đệ chân tháºt của NgÆ°á»i, đồng thá»i nêu báºt dây liên kết bên trong bằng việc mang hoa trái. Giống nhÆ° cà nh nho, vì liên kết vá»›i cây nho, được thông dá»± và o sá»± sống của cây nho, ngÆ°á»i tÃn hữu, nhá» gắn bó vá»›i Äức Kitô, được thông dá»± và o sá»± sống chân tháºt, là sá»± sống của chÃnh Thiên Chúa. Tuy nhiên, sá»± thông dá»± nà y bó buá»™c há» phải sống và hà nh Ä‘á»™ng theo nếp sống má»›i đã được Äức Giêsu mạc khải cho biết.
5.- Gợi ý suy niệm
1. Äoạn văn nà y trÃch từ bà i Diá»…n từ thứ hai của Bữa Tiệc Ly. Muốn Ä‘á»c và nháºn được các ánh sáng phong phú, nên đăt bản văn và o trong bầu khà của cá» hà nh Thánh Thể là trung tâm của Bữa Tiệc Ly. Lá»i chúc phúc và thánh hiến rượu nhắc đến ẩn dụ cây nho. Cá»±u Ước đã dùng hình ảnh cây nho mà và Dân Thiên Chúa. Ở đây, Äức Giêsu muốn nói rằng NgÆ°á»i thá»±c hiện nÆ¡i bản thân NgÆ°á»i toà n bá»™ sá»± tuyển chá»n, sá»± ân cần và phÆ°Æ¡ng tiện cứu Ä‘á»™ mà xÆ°a kia được gán cho Dân Chúa. TÆ° tưởng chÃnh của bản văn táºp trung và o sá»± kết hợp ngay ở trần gian nà y giữa ki-tô hữu và Äức Kitô.
2. Bất cứ kết quả phong phú nà o vá» truyá»n giáo của các môn đệ Ä‘á»u hoà n toà n tùy thuá»™c việc hỠđược liên kết vá»›i Äức Giêsu. Bất cứ toan tÃnh nà o nhắm đạt tá»›i má»™t kết quả mà lại không cần tá»›i NgÆ°á»i thì chỉ có thể thất bại. Không có NgÆ°á»i, các môn đệ không thể là m gì được. Do đó, há» phải tìm cách ở trong thế liên kết vá»›i NgÆ°á»i ngà y cà ng chặt chẽ và vững chắc hÆ¡n. Sá»± cần thiết nà y cà ng lá»›n do chá»— chÃnh Thiên Chúa quan tâm đến việc há» mang hoa trái và sẽ đối xá» vá»›i há» tÆ°Æ¡ng ứng theo đó (c. 2).
3. Tất cả tùy thuá»™c sá»± kết hợp của các môn đệ vá»›i Äức Giêsu. Là m thế nà o để há» có thể trở thà nh những cà nh nho cứ lá»›n lên mà vẫn liên kết vá»›i cây và được phong phú nhá» dòng nhá»±a của cây? Các môn đệ ở lại trong Äức Giêsu nếu các lá»i của NgÆ°á»i ở lại trong há» (c. 7) và nếu há» tuân giữ các giá»›i răn của NgÆ°á»i (15,10). Tất cả phát xuất từ Äức Giêsu: các lá»i và các giá»›i răn phát xuất từ NgÆ°á»i. Nhiệm vụ của các môn đệ là đón nháºn cách đúng đắn sáng kiến nà y của Äức Giêsu. NhÆ° thế, hỠđược liên kết vá»›i NgÆ°á»i và sẽ có thể sinh hoa trái.
4. Trong cách Thiên Chúa hÆ°á»›ng dẫn ngÆ°á»i tÃn hữu chân thà nh, má»i sá»± được quy hÆ°á»›ng đến chá»— sinh hoa kết trái, nhÆ° là dấu chứng tá» ngÆ°á»i ấy đã đạt được mục tiêu của Ä‘á»i mình. Khi sống trong Äức Kitô, ngÆ°á»i ki-tô hữu được nuôi dưỡng bằng giáo huấn, gÆ°Æ¡ng sáng, Lá»i, ân sủng bên trong, Thánh Thể của NgÆ°á»i. Tuy nhiên, có khi do hứng khởi vì những ý tưởng, những dá»± phóng, hoặc có khi chỉ là do thiếu sáng suốt, do trà tuệ yếu kém, do ý chà yếu Ä‘uối, v.v., ngÆ°á»i tÃn hữu lạc và o má»™t sai lầm hay rÆ¡i và o má»™t thất trung nà o đó. ChÃnh khi đó, vì nhắm tá»›i hoa trái, Chúa “cắt tỉa†linh hồn và con tim con ngÆ°á»i ấy, thanh luyện ngÆ°á»i ấy, xén Ä‘i những gì Ä‘ang chiếm các năng lá»±c của ngÆ°á»i ấy cách vô Ãch. Khi đó, chắc chắn có Ä‘au Ä‘á»›n. NhÆ°ng là m sao tránh khá»i hy sinh, khi muốn bÆ°á»›c theo Äức Kitô và ở lại vá»›i NgÆ°á»i? Nếu đôi khi Chúa Cha dÆ°á»ng nhÆ° cắt xén và o xác thịt chúng ta, trong linh hồn chúng ta, chúng ta hãy cứ nuôi dưỡng mình thêm bằng dòng nhá»±a của Äức Kitô và giữ vững can đảm vì nhìn tá»›i các hoa quả đầy hứa hẹn.
5. Cứ tiếp tục suy tÆ° từ bà i dụ ngôn Cây nho tháºt, chúng ta biết rằng cây nho sinh trái ở cà nh. Các cà nh không có đó để trang Ä‘iểm cho cây nho. ChÃnh các cà nh sai trái chứng tá» sức khá»e và sức sống của cây nho. NhÆ°ng “sinh nhiá»u trái†không phải là kết quả của má»™t ná»— lá»±c của con ngÆ°á»i; đó là kết quả của niá»m tin sinh Ä‘á»™ng đặt nÆ¡i Äức Giêsu. Tuy nhiên, toà n thể tiến trình lại là công việc của ngÆ°á»i trồng nho, là Chúa Cha. [Mục Lục]
64. Chú giải của Noel Quesson.
Thầy là ...
NhÆ° Chúa nháºt trÆ°á»›c, chúng ta sẽ nghe Chúa Giêsu nói NgÆ°á»i là ai. Chúng ta chú tâm lắng nghe Chúa Giêsu bắt đầu mạc khải bằng những từ long trá»ng nà y: Con ngÆ°á»i, dân thà nh Nagiarét, con của Maria... dám dùng tên Chúa "Ta là Äấng Hằng Hữu†để tá» cho chúng ta biết Ngà i là Äấng Tá»± Hữu.
Cây nho tháºt.
Äây là má»™t kiểu nói vô cùng táo bạo đối vá»›i những thÃnh giả đầu tiên của Chúa Giêsu. Trong toà n bá»™ Thánh Kinh hình ảnh "Cây nho" tượng trÆ°ng cho "dân Israel", bây giá» Chúa Giêsu coi nhÆ° là má»™t việc Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên, NgÆ°á»i tá»± cho phép mình chiếm chá»— của "cả má»™t dân tá»™c". NgÆ°á»i áp dụng cho chÃnh bản thân NgÆ°á»i nhÆ°ng gì đã được nói cho Israel. Và NgÆ°á»i dám nói rằng chÃnh NgÆ°á»i là cây nho Ä‘Ãch tháºt. Cây nho kia chỉ là má»™t phác há»a, má»™t chuẩn bị, má»™t "hình ảnh". Dân Israel xÆ°a chỉ là má»™t sá»± chuẩn bị cho "dân Israel má»›i" là Giáo Há»™i, là chÃnh Chúa Giêsu. Và không phải Chúa Giêsu chỉ Ä‘Æ°a ra lá»i khẳng định đáng ngạc nhiên nà y. Má»™t lần NgÆ°á»i đã nói: NgÆ°á»i là bánh "Ä‘Ãch thá»±c" của sá»± sống (Ga 6); đối vá»›i Maria, NgÆ°á»i đã nói NgÆ°á»i là Mục Tá» "Ä‘Ãch tháºt" (Ga 10) đối lại vá»›i những mục tá» giả và những kẻ là m thuê.
Váºy thì má»™t lần nữa, con ngÆ°á»i bình thÆ°á»ng, xuất thân từ má»™t là ng quê nhá» bé trong má»™t tỉnh của đế quốc La Mã, con ngÆ°á»i không quan trá»ng đó sẽ chịu chết trong và i tuần nữa, bị xã há»™i loại trừ, bị các môn đệ phản bá»™i và chối bá», bị đối thủ khinh khi chế nhạo, bị má»i ngÆ°á»i bá» rÆ¡i, Con NgÆ°á»i đó dám tá»± cho là trung tâm của thế giá»›i và của lịch sỠ– Có đúng không? hay NgÆ°á»i chỉ là má»™t con ngÆ°á»i?
Và Cha Thầy là ngÆ°á»i trồng nho...
Cha của NgÆ°á»i là ai? NgÆ°á»i Ä‘ang nói vá» ai thế? Chúng ta quá quen vá»›i những kiểu nói nà y. Thá»±c ra những kiểu nói trên diá»…n tả má»™t Ä‘iá»u nà o đó không bình thÆ°á»ng nhÆ°ng là má»™t cuá»™c cách mạng thá»±c sá»± trong lịch sá» những tÆ°Æ¡ng quan giữa con ngÆ°á»i và Thiên Chúa. DÆ°á»ng nhÆ° Chúa Giêsu đã luôn luôn gá»i Thiên Chúa là "Abba", từ ngữ Aramên để gá»i "Chaâ€. Kiểu nói nà y không phải của má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông trưởng thà nh mà là của má»™t con trẻ. Kiểu nói trìu mến mà thánh Têrêsa Lisieux đã diá»…n tả Thiên Chúa, “Cha tốt là nh của con". Và o thá»i thượng cổ, trong ná»n văn chÆ°Æ¡ng của Do Thái nói vá» nghi lá»… phụng vụ cÅ©ng nhÆ° vá» Ä‘á»i sống cá nhân, ngÆ°á»i ta không tìm được má»™t cách cầu nguyện dùng tiếng "Abba" để nói vá» Chúa. Vì thế lá»i nói khác thÆ°á»ng và thân thiện nà y đã gây ra sá»± khó chịu và nên cá»› vấp phạm đối vá»›i những ngÆ°á»i đồng thá»i của Chúa Giêsu, lá»i nà y thÆ°á»ng được dùng trong tiếng Aramên bởi những cá»™ng đồng tiên khởi dùng tiếng Hy Lạp (Mc 14,36; Mt 26,39; Lc 22,42; Ga 14,31; Rm 8,15; Gal 4,6).
Vâng, trong toà n bá»™ Kinh thánh "NgÆ°á»i trồng nho" của Israel chÃnh là Thiên Chúa, hình ảnh truyá»n thống nà y diá»…n tả tình yêu của Thiên Chúa đối vá»›i dân của ngÆ°á»i (Gr 2,4; Ed 15,2; Os 10,1; Tv 80,9).
Cà nh nà o gắn liá»n vá»›i thầy mà không sinh hoa trái thì ngÆ°á»i cắt tỉa cho nó ra nhiá»u quả hÆ¡n.
Sá»± so sánh của ngÆ°á»i trồng nho rất thá»±c tế: Mùa đông ông ta cắt bá» trà nh khô và đốt, ông tỉa má»™t phần để cô Ä‘á»ng nhá»±a là m cho sinh nhiá»u trái hÆ¡n. Má»™t cây nho không được cắt tỉa chỉ sinh lá -Những ngÆ°á»i trồng nho nói rằng: Khi ngÆ°á»i ta cắt tỉa cây nho cây nà y "khóc". TrÆ°á»›c khi vết cắt được là nh, má»™t số nhá»±a dồi dà o chảy ra. CÅ©ng váºy, gặp cÆ¡n thá» thách lòng chúng ta cÅ©ng khóc khi bị Ä‘au khổ.
NgÆ°á»i nà o đã Ä‘i thăm má»™t vÆ°á»n nho vừa được cắt tỉa, sẽ ngạc nhiên vá» những cà nh nho bị "hy sinh" để cây nho cho "nhiá»u quả hÆ¡n". Nếu không biết, ta có thể phê bình ngÆ°á»i trồng nho "Tại sao lại có nhiá»u Ä‘au khổ nhÆ° thế nà y trên thế giá»›i". ThÆ°a ông trồng nho, tại sao ông cắt bá» nhiá»u cà nh thế? Tại sao ông là m cây chảy máu? Hãy đợi đến mùa thu hoạch lúc đó anh sẽ hiểu.
Và Chúa Giêsu, cây nho Ä‘Ãch tháºt được Chúa Cha yêu mến đã bị "cắt tỉa" trÆ°á»›c tiên. Oi sá»± cắt tỉa bi thảm thay! ôi; cây tháºp giá bên ngoà i bị tà n phá, nhÆ°ng mang lại: "nhiá»u quả hÆ¡n".
Äó là hình ảnh công việc của Thiên Chúa trong Giáo Há»™i và trong chúng ta, NgÆ°á»i tỉa, xén, thanh tẩy. Việc nà y gây Ä‘au khổ, nhÆ°ng đây là quy luáºt của cuá»™c sống, để cho mùa thu hoạch tốt đẹp hÆ¡n.
NhÆ°ng anh em được thanh sạch rồi nhá»› lá»i Thầy đã nói vá»›i anh em.
Äáng lẽ ra khi tỉa xén, ngÆ°á»i tÃn hữu phải lắng nghe lá»i Chúa để khám phá được sá»± phong phú của sá»± thanh tẩy nà y. NgÆ°á»i nà o chấp nháºn bị tỉa xén theo gÆ°Æ¡ng Chúa Giêsu và kết hợp vá»›i NgÆ°á»i, ngÆ°á»i ấy có thể tìm thấy ý nghÄ©a trong cÆ¡n thá» thách của mình. “Hãy luôn luôn kết hợp vá»›i Thầy nhÆ° Thầy luôn kết hợp vá»›i anh em ". Lá»i Chúa trên đây là m cho tÃn hữu khám phá được rằng, Ä‘au khổ kết hợp há» vá»›i Chúa Giêsu và là m cho hỠở "trong ngÆ°á»i".
Äá»™ng từ "ở" sẽ được dùng trong 6 câu sau nà y. Hình ảnh tháºt cảm Ä‘á»™ng: Chúng ta có thể "ở†trong Chúa Giêsu, và NgÆ°á»i "ở" trong chúng ta, chúng ta kết hợp vá»›i Chúa Giêsu nhÆ° những nhánh trong má»™t cây nho, được tháp nháºp và o NgÆ°á»i cách sống Ä‘á»™ng: Từ Chúa Kitô đến chúng ta, chỉ có má»™t dòng nhá»±a lÆ°u chảy, má»™t sá»± sống duy nhất truyá»n lan mà thôi.
Chữ "ở" nà y không chỉ có nghÄ©a là ở lại, cÆ° ngụ, nhÆ°ng là sống ‘vá»›i’, đây cÅ©ng là má»™t Ä‘á» tà i xuyên suốt Thánh Kinh. Ước vá»ng lá»›n nhất của con ngÆ°á»i là thấy Thiên Chúa ở vá»›i dân của NgÆ°á»i: "NgÆ°á»i đã dá»±ng lá»u trong trại của chúng ta, giữa những lá»u du mục của chúng ta". "NgÆ°á»i đã xây má»™t nhà trong thà nh phố chúng ta, giữa những nhà của chúng ta". NhÆ°ng ở đây, Chúa Giêsu còn Ä‘i xa hÆ¡n: Không chỉ là má»™t sá»± đối diện mà là "NgÆ°á»i nà y ở nhà ngÆ°á»i kia". Má»™t mối liên quan má»›i kết hợp con ngÆ°á»i vá»›i Thiên Chúa, má»™t sá»± máºt thiết há»— tÆ°Æ¡ng. Chúa Giêsu dùng lại kiểu nói xÆ°a của Giao Æ°á»›c: "Các ngÆ°Æ¡i sẽ là dân của Ta và Ta sẽ là Thiên Chúa của các ngÆ°Æ¡i". NhÆ°ng Chúa Giêsu Ä‘Ã o sâu hÆ¡n bằng cách nói vá» má»™t sá»± kết hợp há»— tÆ°Æ¡ng: “Anh em hãy ở trong Thầy nhÆ° Thầy ở trong anh em". Khi nghe lá»i nà y, chúng ta phải nghÄ© đến phép Mình Thánh Chúa, Bà TÃch tuyệt hảo của giao Æ°á»›c, dÆ°á»›i biểu tượng bánh mà chúng ta dùng hằng ngà y. Bà tÃch nà y là m cho "Chúa Giêsu hiện diện†trong ná»™i tâm sâu kÃn nhất của chúng ta. Chúa Giêsu đã dùng cách nói nà y trong bà i diá»…n văn nói vá» bánh hằng sống (Ga 6,56): "Kẻ nà o ăn thịt Ta và uống Máu Ta sẽ ở trong Ta, và Ta sẽ ở trong ngÆ°á»i đó". Dá»±a và o mạc khải nà y, chúng ta hãy cầu nguyện không ngừng.
CÅ©ng nhÆ° cà nh nho không thể tá»± mình sinh hoa trái nếu không gắn liá»n vá»›i cây nho, anh em cÅ©ng thế, nếu không kết hợp vá»›i Thầy.
NgÆ°á»i nói quá đáng chăng: Äòi há»i quá chăng! NgÆ°á»i xác quyết: Kết hợp vá»›i NgÆ°á»i là má»™t Ä‘iá»u cần thiết để được sống. NgÆ°á»i cÅ©ng nói rằng, kẻ nà o không kết hợp vá»›i NgÆ°á»i thì "đã chết", nhÆ° cà nh khô chỉ còn Ä‘em và o lá»a. Con ngÆ°á»i không có Thiên Chúa sẽ Ä‘i vỠđâu? Nếu bạn há»i, Ä‘a số ngÆ°á»i ta sẽ trả lá»i: Cuá»™c sống của há» sẽ chấm dứt bằng cái chết và sá»± hÆ° không. NhÆ°ng chúng ta thấy Chúa Giêsu có má»™t tÆ° tưởng căn bản hÆ¡n: NgÆ°á»i không nói vá» tÆ°á»›ng lai nhÆ°ng nói vá» hiện tại.
Không có Thầy, anh em không là m được gì. Ai không kết hợp vá»›i Thầy thì bị quăng ra ngoà i nhÆ° cà nh nho và sẽ khô héo, ngÆ°á»i ta nhặt lấy, ném và o lá»a cho nó cháy Ä‘i.
Khi nghe, con ngÆ°á»i có thể khÆ°á»›c từ sứ Ä‘iệp nà y: Con ngÆ°á»i được tá»± do - NhÆ°ng nguy hiểm thay. Con ngÆ°á»i không thể là m giảm nhẹ Tin Mừng được. Chúa Giêsu má»i gá»i chúng ta tá»± đặt mình lệ thuá»™c hoà n toà n và o Thiên Chúa, và đối vá»›i Chúa Giêsu, sá»± lệ thuá»™c nà y giải thoát chúng ta khá»i tất cả những gì ngăn cản chúng ta sống". Kẻ nà o khÆ°á»›c từ không kết hợp vá»›i Chúa Giêsu sẽ có "má»™t cuá»™c sống" rất tầm thÆ°á»ng, cuá»™c sống của con ngÆ°á»i hay chết, má»™t cuá»™c sống mà nếu chúng ta trách Chúa vá» cuá»™c sống đó chúng ta sẽ có lá»—i (các bạn hãy nhìn xem sá»± Ä‘au khổ vô lý của kiếp ngÆ°á»i nà y). Chúa đã không tạo dá»±ng chúng ta để sống "má»™t cuá»™c sống quá tầm thÆ°á»ng" mà cái chết sẽ thắng. Chúa tạo dá»±ng chúng ta để sống "cuá»™c sống thần linh của NgÆ°á»i".
Thầy là Cây nho và anh em là Cà nh nho. Ai luôn kết hợp vá»›i Thầy và Thầy luôn kết hợp vá»›i ngÆ°á»i ấy sinh hoa kết quả dồi dà o.
Sinh hoa kết quả: Kiểu nói nà y được lăp lại 6 lần trong và i dòng. Äó là những gì của Chúa Giêsu đã Ä‘á» nghị vá»›i nhân loại. Thiên Chúa không khinh thÆ°á»ng con ngÆ°á»i. NgÆ°á»i không đặt ra má»™t cái bẫy để hại con ngÆ°á»i khi tạo dá»±ng nên con ngÆ°á»i. Nếu chúng ta suy nghÄ© những lá»i nà y cách nghiêm chỉnh, chúng ta sẽ hiểu được sâu hÆ¡n là khi chỉ Ä‘á»c phá»›t qua, Chúa Giêsu không tá»± xem mình là "thân cây" nho (nhÆ° và i bản Tin Mừng đã dịch sai) mà trên cây đó má»c ra những "cà nh" là chÃnh chúng ta. NgÆ°á»i tá»± và mình nhÆ° "Toà n cả Cây nho", mà chúng ta là má»™t phần. Thánh Phaolô, khi suy niệm vá» hình ảnh cây nho, và vá» Bà TÃch Thánh Thể, sẽ nói rằng chúng ta là "chi thể của Thân mình Chúa Kitôâ€.
Chúng ta là má»™t phần của Thiên Chúa, má»™t phần của Chúa Giêsu, chúng ta là "con trong Ngôi Con", là những ngÆ°á»i sống trong Äấng hằng sống duy nhất. NgÆ°á»i ta nói rằng tại Nagiarét có má»™t cây nho, má»—i năm sinh ra được từ 350 đến 370 chùm.
Anh em sinh hoa kết quả dồi dà o và trở thà nh môn đệ của Thầy, thì đó là tôn vinh Cha của Thầy.
Thiên Chúa Ngôi Cha là nguyên thủy và chung cuá»™c của Ä‘á»i sống Cây Nho. ChÃnh NgÆ°á»i là ngÆ°á»i trồng nho, tỉa bá»›t những cà nh không sinh quả và cắt xén những cà nh tÆ°Æ¡i tốt. ChÃnh NgÆ°á»i sẽ vui mừng và o mùa thu hoạch Ä‘ang được chuẩn bị. Äối vá»›i những ngÆ°á»i có đức tin, đó chÃnh là huyá»n nhiệm của tình yêu. [Mục Lục]
65. Chú giải của William Barclay.
CÂY NHO THẬT
NhÆ° thÆ°á»ng lệ, ở đây Chúa Giêsu Ä‘ang sá» dụng các hình ảnh và ý niệm thuá»™c di sản tôn giáo của dân Do Thái. Nhiá»u lần Cá»±u Ước mô tả dân Israel nhÆ° má»™t gốc nho hay vÆ°á»n nho của Thiên Chúa. “VÆ°á»n nho của Äức Chúa vạn quân, ấy là nhà Israel (Is 5,1-7). Qua Giêrêmia, sứ Ä‘iệp của Chúa đã truyá»n đến cho dân Israel rằng: “Ta đã trồng ngÆ°Æ¡i nhÆ° cây nho tốt†(Gr 2,21). Êdêkien 15 và 19, 10 cÅ©ng và dân Israel vá»›i cây nho. Ôsê 10,1 nói “Israel là má»™t cây nho tÆ°Æ¡i tốtâ€. Tác giả Tv nghÄ© vá» việc Thiên Chúa giải thoát dân Ngà i khá»i vòng nô lệ nhÆ° sau “Gốc nho nà y Chúa bứng từ Ai Cáºp†(80,8). Cây nho đã trở thà nh biểu tượng của dân Israel. Huy hiệu trên các đồng tiá»n thá»i Macabêô là cây nho. Má»™t trong những kỳ công chói lá»i trong Äá»n Thá» là cây nho bằng và ng tháºt lá»›n đặt trÆ°á»›c NÆ¡i Thánh. Nhiá»u vÄ© nhân đã kể mình có vinh dá»± lá»›n khi được phép dâng cúng má»™t số và ng để đúc thêm má»™t chùm trái cho cây nho ấy. Cây nho là má»™t trong những hình ảnh đặc trÆ°ng của ngÆ°á»i Do Thái, và là biểu tượng của dân Israel.
Chúa Giêsu tá»± xÆ°ng Ngà i là cây nho tháºt. Từ alethinos, có nghÄ©a là tháºt, có tháºt, Ä‘Ãch thá»±c. Äiá»u đáng lÆ°u ý là trong Cá»±u Ước, biểu tượng cây nho luôn luôn được gắn liá»n vá»›i ý niệm vá» sá»± suy thoái. Trong bức tranh của Isaia, vÆ°á»n nho đã trở thà nh vÆ°á»n nho hoang. Giêrêmia than phiá»n dân tá»™c ông đã biến thà nh “má»™t cây nho lạ, thoái hóa thà nh má»™t cây nho khácâ€. Ôsê thì kêu lên “Israel là má»™t cây nho trÆ¡ trụiâ€. DÆ°á»ng nhÆ° Chúa Giêsu muốn nói: “Các ngÆ°Æ¡i tưởng vì thuá»™c vá» dân Israel nên các ngÆ°Æ¡i là nhánh cây nho tháºt. Sá»± kiện “là ngÆ°á»i Do Thái†không thể cứu ngÆ°Æ¡i. Äiá»u duy nhất có thể cứu các ngÆ°Æ¡i là hãy thông hiệp máºt thiết và sống Ä‘á»™ng vá»›i Ta, hãy tin Ta vì Ta là cây nho của Thiên Chúa, và các ngÆ°Æ¡i phải là những nhánh được gắn liá»n và o Taâ€. Chúa Giêsu đã xác định không phải là dòng máu Do Thái, nhÆ°ng chÃnh đức tin và o Ngà i là đưá»ng lối cứu rá»—i của Thiên Chúa. Không má»™t yếu tố nà o có thể giúp con ngÆ°á»i được hòa thuáºn vá»›i Thiên Chúa mà chỉ có tình thân hữu vá»›i Chúa Giêsu Kitô.
Lúc mô tả bức tranh vá» cây nho. Chúa Giêsu biết rõ Ä‘iá»u Ngà i Ä‘ang nói. Cây nho má»c khắp nÆ¡i tại Palestine. Muốn thu hoạch được trái tốt, ngÆ°á»i ta phải hết sức chú ý chăm sóc nó. Nó thÆ°á»ng má»c trên những thá»m đất nÆ¡i cao, ná»n đất phải sạch sẽ. Có khi ngÆ°á»i ta trồng thà nh hà ng rà o, có khi thả bò sát đất trên Ãt cà nh cây, cÅ©ng có khi ngÆ°á»i ta cho nó bò lên cá»a những ngôi nhà tranh. NhÆ°ng dù má»c ở đâu, việc cần thiết là phải tỉa tháºt kỹ. Nó má»c xanh tốt đến ná»—i phải chia hà ng cách khoảng Ãt nhất 4m, vì nhánh nho phát triển nhanh. Má»™t cây nho trong ba năm đầu chÆ°a cho trái, má»—i năm, nó phải được tỉa tháºt sạch để có thể phát triển và giữ được sinh lá»±c. Khi đến Ä‘á»™ trưởng thà nh, ngÆ°á»i ta cắt tỉa nó và o tháng 12 hoặc tháng 01 dÆ°Æ¡ng lịch. Có hai loại nhánh nho, má»™t loại ra trái và má»™t loại không ra trái. Loại nhánh không ra trái phải cắt bá», để chúng khong hút hết sinh lá»±c của cây nho. Cây nho sẽ không thể cho trái đúng mức nếu không được cắt tỉa tháºt kỹ. Chúa Giêsu biết rõ Ä‘iá»u đó.
HÆ¡n nữa, gá»— của cây nho chẳng dùng được và o việc gì, vì quá má»m. Luáºt quy định má»—i năm và i lần, dân chúng phải Ä‘em củi dâng lên Äá»n ThỠđể dùng cho các bà n thá» dâng sinh tế, nhÆ°ng dứt khoát không được dâng củi nho. Sau khi cắt tỉa cây nho, việc duy nhất có thể là m đối vá»›i số nhánh nho đó là đem đốt bá». Äiá»u nà y là m cho bức tranh Chúa vẽ cà ng thêm ý nghÄ©a.
Chúa Giêsu bảo những ngÆ°á»i theo Ngà i cÅ©ng giống nhÆ° váºy. Má»™t số ngÆ°á»i trong há» là những nhánh nho ra trái tháºt sai, nhÆ°ng má»™t số khác thì lại vô dụng vì không ra trái. Khi nói đến Ä‘iá»u nà y, Chúa nghÄ© đến ai đây? Có hai câu trả lá»i. Má»™t là , Ngà i Ä‘ang nghÄ© đến dân Do Thái, há» là nhánh cây nho của Chúa. Äây không phải là hình ảnh mà hết ngôn sứ nà y đến ngôn sứ khác mô tả sao? NhÆ°ng hỠđã không chịu nghe Ngà i, không chịu nháºn Ngà i, do đó, há» chỉ là những nhánh nho khô, vô dụng. Thứ hai, Chúa Ä‘ang nghÄ© má»™t cách tổng quát hÆ¡n, Ngà i Ä‘ang nghÄ© đến các Kitô hữu mà đạo của há» chỉ là hữu danh vô thá»±c, năng thuyết bất năng thà nh, có nói mà không là m. Ngà i Ä‘ang nghÄ© đến các Kitô hữu vốn là những nhánh vô dụng, toà n lá mà chẳng ra trái. Và Ngà i Ä‘ang nghÄ© đến những Kitô hữu Ä‘ang bá»™i đạo, đã nghe, đã nháºn đạo nhÆ°ng lại sa ngã, bỠđạo để trở thà nh những kẻ phản thầy, phản chủ mà có lần hỠđã thá» hưá sẽ trung thà nh phục vụ.
Chúng ta có thể trở thà nh những nhánh nho vô dụng theo ba cách:
a/ Chúng ta chối từ không nghe theo Chúa Giêsu.
b/ Chúng ta nghe Ngà i và phục vụ Ngà i bằng đầu môi chót lưỡi chứ không có hà nh động cụ thể.
c/ Chúng ta có thể nháºn Ngà i là m Thầy và là m Chủ, nhÆ°ng sau đó khi gặp khó khăn trên Ä‘Æ°á»ng Ä‘á»i hay khi bị dục vá»ng lôi cuốn thì từ bá» Ngà i. Nên nhá»› nguyên tắc đầu tiên của Tân Ước là vô dụng dẫn đến tiêu diệt. Nhánh nho vô dụng Ä‘ang trên Ä‘Æ°á»ng đến chá»— tiêu huá»·.
Äoạn nà y nói đến việc ở trong Chúa Kitô. Äiá»u đó có nghÄ©a gì? Kitô hữu ở trong Chúa và Chúa ở trong Kitô hữu mang má»™t ý nghÄ©a rất huyá»n nhiệm. NhÆ°ng nhiá»u ngÆ°á»i –có lẽ là đa số nữa- chẳng bao giá» có được kinh nghiệm nà y.
Chúng ta có thể lấy má»™t hình ảnh thông thÆ°á»ng để so sánh. Dù má»i lối so sánh Ä‘á»u bất toà n, nhÆ°ng chúng ta Ä‘Ã nh phải dùng những ý niệm mình có. Thà dụ có má»™t ngÆ°á»i yếu Ä‘uối sa và o cám dá»—, đã là m há»ng chuyện, Ä‘ang trên Ä‘Ã suy thoái tinh thần, trà óc và đạo đức. NgÆ°á»i ấy có má»™t bạn thân có bản lãnh mạnh mẽ, đáng mến, đầy lòng yêu thÆ°Æ¡ng, cứu anh ta khá»i tình trạng suy thoái kia. Chỉ có phÆ°Æ¡ng pháp duy nhất để ngÆ°á»i yếu Ä‘uối kia có thể duy trì tình trạng phục hồi của mình và giữ mình trên con Ä‘Æ°á»ng tốt, là anh phải giữ liên hệ vá»›i ngÆ°á»i bạn kia. Nếu mất Ä‘i sợi dây liên lạc thì sá»± yếu Ä‘uối của anh lại gặp nhiá»u cÆ¡ há»™i, những cám dá»— cÅ© xuất hiện và anh lại sa ngã. Lối thoát của anh nằm trong mối liên lạc liên tục vá»›i sức mạnh của bạn mình.
Khi má»™t ngÆ°á»i hÆ° há»ng được để sống chung vá»›i má»™t ngÆ°á»i tá» tế đứng đắn, bao lâu ngÆ°á»i ấy còn ở trong ngôi nhà tá» tế đứng đắn kia thì còn được an toà n. NhÆ°ng nếu ngÆ°á»i ấy rá»i bá» nhà đó, Ä‘i theo ý riêng, sống tách biệt ngÆ°á»i bạn tốt, thế nà o cÅ©ng sẽ sa ngã lại. Chúng ta phải giữ liên lạc vá»›i cái tốt để đánh bại cái xấu. Robertson ở Brighton là má»™t trong những nhà truyá»n giáo lá»—i lạc. Có má»™t nhà buôn mở cá»a hiệu, ông để trongn phòng phÃa sau cá»a hiệu má»™t bức ảnh của Robertson, ông xem Robertson nhÆ° ngÆ°á»i anh hùng gÆ°Æ¡ng mẫu của mình. Khi bị cám dá»— là m chuyện xấu, thÆ°Æ¡ng gia nà y chạy vá»™i vá» phòng sau, nhìn và o bức ảnh của Robertson, ông thắng được cám dá»— đó. Có ngÆ°á»i há»i Kingsley bà quyết thà nh công trong cuá»™c sống của ông, ông nhắc đến F. D. Maurice và bảo: “Tôi có má»™t ngÆ°á»i bạn thânâ€. Tiếp xúc, liên hệ vá»›i ngÆ°á»i tốt đã khiến ông thà nh ngÆ°á»i tốt. Gần má»±c thì Ä‘en, gần đèn thì sáng.
Ở trong Chúa Kitô cÅ©ng giống nhÆ° váºy. Bà quyết của Ä‘á»i sống Chúa Giêsu là Ngà i luôn tiếp xúc, liên hệ vá»›i Thiên Chúa Cha. Nhiá»u lần Ngà i lui và o nÆ¡i vắng vẻ để gặp Thiên Chúa Cha. Chúa Giêsu luôn luôn ở trong Thiên Chúa Cha. Giữa chúng ta và Chúa Giêsu cÅ©ng phải nhÆ° váºy, chúng ta phải giữ mối liên hệ tiếp xúc vá»›i Ngà i luôn. Chúng ta sẽ không đạt được Ä‘iá»u đó, nếu không quyết tâm thá»±c hiện. Thà dụ nhÆ° việc cầu nguyện lúc sáng sá»›m, dù ngắn ngủi, nhÆ°ng cầu nguyện nhÆ° chất thuốc sát trùng cho suốt má»™t ngà y, vì là m nhÆ° thế, chúng ta không thể nà o ra khá»i sá»± hiện diện của Chúa Giêsu để chạm và o Ä‘iá»u xấu. Vá»›i má»™t số Ãt ngÆ°á»i trong chúng ta, có thể việc ở trong Chúa Giêsu là má»™t kinh nghiệm, không thể diá»…n tả bằng lá»i. Vá»›i phần đông chúng ta, Ä‘iá»u đó có nghÄ©a là tiếp xúc thÆ°á»ng xuyên vá»›i Chúa Giêsu, có nghÄ©a là thu xếp là m sao cho Ä‘á»i sống, giá» cầu nguyện, và cả những lúc phải yên lặng, để không giây phút nà o chúng ta có thể quên Ngà i.
Cuối cùng, chúng ta cần ghi nháºn hai Ä‘iá»u liên hệ đến má»™t môn đệ tốt. Má»™t, ngÆ°á»i ấy là m cho Ä‘á»i sống mình được phong phú. Sá»± tiếp xúc vá»›i Chúa Giêsu là m cho ngÆ°á»i ấy trở thà nh má»™t nhánh nho nhiá»u trái. Thứ hai, ngÆ°á»i ấy là m vinh danh Chúa. Nhìn và o Ä‘á»i sống đó, ngÆ°á»i ta nghÄ© đến Thiên Chúa, Äấng đã là m cho ngÆ°á»i đó trở thà nh ngÆ°á»i nhÆ° váºy. Thiên Chúa được tôn vinh khi chúng ta kết nhiá»u quả và khi chúng ta chứng tá» mình là môn đệ của Chúa Giêsu. Chắc chắn, vinh quang lá»›n nhất cho Kitô hữu là bởi Ä‘á»i sống và cách ăn nết ở của mình, đó là chúng ta tôn vinh Chúa. [Mục Lục]
66. Thân nho và cà nh nho – Lm Giacôbê Tạ Chúc
Bất cứ lòai cây cá» nà o, muốn sinh trưởng và phát triển tốt, thì cần:†Nhất nÆ°á»›c, nhì phân, tam cần, tứ giốngâ€.
Ở môi trÆ°á»ng và điá»u kiện thuáºn lợi, cây sẽ cho nhiá»u bông hạt. Nếu sống ở đất nÆ°á»›c Việt Nam, chắc Chúa Giêsu sẽ dùng hình ảnh cây lúa, cây ngô, cây mì, cây thanh long… thay vì là cây nho.
NgÆ°á»i nông dân xứ sở Palestina chắc không xa lạ gì vá»›i nghá» trồng nho và ép rượu. Cây nho muốn tốt tÆ°Æ¡i thì cần chăm bón và cắt tỉa. Cà nh nho muốn có sức sống trà n trá» thì không có cách nà o khác hÆ¡n là gắn liá»n vá»›i thân nho. Thá»±c tại tá»± nhiên là thế, thá»±c tại siêu nhiên cÅ©ng váºy. Äức Giêsu dùng hình ảnh thân thuá»™c nà y để diá»…n tả má»™t Mầu nhiệm Hiệp thông trong NÆ°á»›c trá»i. Ngà i sánh và Ngà i là cây nho, còn các môn đệ là cà nh:†Thầy là cây nho, anh em là cà nhâ€( Ga 15, 5a). Cà nh chỉ sống được khi tháp nháºp và o thân cây, nếu không cà nh sẽ chết.
Các môn đệ cÅ©ng váºy nếu không kết chặt và o thân mình của Chúa Giêsu thì nhÆ° cà nh nho sẽ khô héo:†CÅ©ng nhÆ° cà nh nho không thể tá»± mình sinh hoa trái, nếu không gắn liá»n vá»›i cây nhoâ€( Ga 15, 4b). Muốn cà nh nho ra trái nhiá»u thì ngÆ°á»i nông dân cần cắt tỉa, cắt Ä‘i những cà nh sâu bệnh, cắt để cà nh cây cho ra nhiá»u cà nh má»›i, và o ngà y mùa kết quả sẽ gấp bá»™i. Khi chịu để cắt tỉa, chắc chắn cà nh nho phải trải qua nhiá»u Ä‘au Ä‘á»›n, máu từ nhá»±a cây sẽ tuôn trà o. NgÆ°á»i nông dân cÅ©ng hiểu được Ä‘iá»u nà y, nhÆ°ng đây là cách tốt nhất để giúp cây nho được sai trái.
NgÆ°á»i môn đệ theo Chúa Giêsu cÅ©ng phải chịu “cắt tỉaâ€, để nên đồng hình vá»›i Äức Kitô Phục sinh. Cắt tỉa những thói xấu, tá»™i lá»—i và những Ä‘am mê trần thế. Những chÆ°á»›ng ngại ngăn trở ngÆ°á»i môn đệ trên Ä‘Æ°á»ng nên Thánh, chúng nhÆ° những ung nhá»t, cần bác sÄ© giải phẫu để thân thể mạnh khá»e hÆ¡n: “Thầy là cây nho tháºt, và Cha Thầy là ngÆ°á»i trồng nho. Cà nh nà o gắn liá»n vá»›i Thầy mà không sinh hoa trái thì NgÆ°á»i chặt Ä‘i; còn cà nh nà o sinh hoa trái thì NgÆ°á»i cắt tỉa†(Ga 15, 1-2). Các môn đệ được ở lại trong tình yêu của chúa, há» sống kết hiệp máºt thiết vá»›i Chúa Giêsu trong từng giây, từng phút. Mối liên hệ thẳm sâu nà y được Thánh sá» Gioan sánh và nhÆ° cà nh nho gắn liá»n vá»›i cây nho.
Lạy Chúa Giêsu, Ngà i chÃnh là hÆ¡i thở của chúng con. Tình yêu Ngà i cao vá»i không gì sánh bằng. Ngà i là nguồn sống, từ nÆ¡i Ngà i ân sủng được trao ban, sá»± sống được tác thà nh. Má»—i ngà y chúng con đón nháºn sá»± sống đầy sung mãn của Thân mình Chúa Giêsu, trong Bà tÃch Thánh Thể, lÆ°Æ¡ng thá»±c vÄ©nh cá»u cho xác hồn má»—i ngÆ°á»i. [Mục Lục]
67. Tại sao cà nh phải liá»n thân?
(Suy niệm của Lm. Raphael Amore Nguyễn)
1. Tình yêu và tham lam
Có hai thầy tu ná» sống vá»›i nhau đã 40 năm trá»i, há» chÆ°a bao giá» cãi cá», dù chỉ má»™t lần. Cho đến má»™t ngà y ná», ngÆ°á»i nà y nói vá»›i ngÆ°á»i kia: “Nà y, anh bạn không nghÄ© đã đến lúc chúng ta phải cãi nhau, Ãt nữa má»™t lần sao?â€
NgÆ°á»i kia đáp: “Äúng váºy, nà o chúng ta hãy bắt đầu! NhÆ°ng chúng ta bắt đầu cãi nhau vá» chuyện gì?â€
NgÆ°á»i nà y bảo: “Vá» chiếc bánh mì nà y được không?â€
“Äược, hãy tranh luáºn vá» chiếc bánh nà y. Chúng ta sẽ là m thế nà o đây nhỉ?â€
NgÆ°á»i nà y liá»n nói: “Chiếc bánh nà y của tôi; nó thuá»™c vá» tôi.â€
NgÆ°á»i kia đáp: “Nếu thế, thì bạn hãy lấy nó Ä‘iâ€.
Sở dÄ© cuá»™c sống có xÃch mÃch và giáºn há»n, là do chÃnh cái ngã to lá»›n có trong con ngÆ°á»i. Khi cái ngã cà ng trở nên bé nhá», sá»± bình an sẽ cà ng lá»›n. Cái ngã sẽ huá»· hoại sá»± bình an. Bình an chỉ có trong những trái tim má»m mại và trải rá»™ng. Trái tim xÆ¡ cứng hoặc khép kÃn sẽ không thể cho được bình an. Cái ngã chỉ có là m má»™t công việc duy nhất, đó là cá»™t chặt trái tim lại - má»™t trái tim bị rà ng buá»™c. Trái tim nà y, vì thế, được gá»i là Ãch ká»·. Và , những ai có trái tim nà y sẽ khổ Ä‘au, khổ Ä‘au cho chÃnh mình, và là m cho ngÆ°á»i khác cÅ©ng Ä‘au khổ.
Tình yêu chỉ trở nên đúng nghÄ©a khi cái ngã không còn nữa. Hay nói cụ thể hÆ¡n, khi ta yêu, ta không còn là ta nữa. Thế giá»›i cÅ© của ta sẽ biến mất nhÆ°á»ng chá»— cho thế giá»›i má»›i mẻ. Tại sao váºy? Khi yêu, là đi và o mối tÆ°Æ¡ng quan. Ta yêu cây yêu cá», ta nghÄ© đến chúng, ta bảo vệ chúng, ta chăm sóc chúng, ta chỠđợi chúng lá»›n lên. Ta vui khi chúng lá»›n lên từng ngà y và mạnh khoẻ.
Có bé trai ná», vui mừng khi những chó con ra Ä‘á»i. Nó Ä‘i há»c cÅ©ng nhá»› cún, nó há»c xong là quăng táºp vở dÆ°á»›i sà n nhà , chạy ra nâng niu những chú cún con, nó nhịn uống sữa của nó để dà nh cho cún, nó đút từng thìa và o miệng cún, nó vui mừng khi cún và nó hiểu nhau.
Vì thế, yêu có nghÄ©a là đi và o mối tÆ°Æ¡ng quan giữa ta và đối tượng. Äi và o mối tÆ°Æ¡ng quan, có nghÄ©a là đi và o nguy hiểm, là liá»u mình. Liá»u mình, là vì ta chấp nháºn không còn là ta nhÆ° xÆ°a nữa, mà trở thà nh cái ta khác. Vẫn có nhiá»u chà ng thanh niên đã từng là tay bợm rượu, nhÆ°ng khi lấy vợ thì tay ấy không đụng má»™t giá»t rượu nà o! Cho dù bị bạn bè cÆ°á»i chê là sợ vợ. Vẫn thấy đó đây những cô nà ng, khi chÆ°a yêu thì không bao giá» hỠđụng và o bếp, nhÆ°ng khi đã có tình yêu, bá»—ng dÆ°ng nà ng biết nấu ăn ngon, là m bánh và pha café! NgÆ°á»i ta vẫn thÆ°á»ng nói,“love makes wonders†rất là chà lý. Tình yêu luôn là m nên những việc diệu kỳ.
Vâng. Phải can đảm lắm má»›i dám yêu, vì yêu là dám ra khá»i mình để thiết láºp mối tÆ°Æ¡ng quan. TÆ°Æ¡ng quan nhÆ° là sợi dây nối hai thế giá»›i xa lạ - hai cái tôi khác biệt. Sợi dây cà ng thu hẹp lại thì tình yêu cà ng lá»›n. Tình yêu sẽ trá»n vẹn khi sợi dây đó không còn nữa, vì hai thế giá»›i đã trở nên má»™t, không gá»i là tÆ°Æ¡ng quan nữa, vì “mình vá»›i ta tuy hai mà má»™t†rồi váºy. Khi sợi dây vẫn còn dà i, có nghÄ©a là hai thế giá»›i vẫn không chạm nhau được. NgÆ°á»i ta có thể ngá»™ nháºn là tình yêu, nhÆ°ng đó chỉ là xã giao bá» mặt, chỉ là kinh doanh buôn bán lẫn nhau, chỉ là sá»± đổi trác đôi bên Ä‘á»u có lợi nà o đó. Không lạ gì, trái đất ngà y hôm nay có nhiá»u ngÆ°á»i Ä‘ang sống nhÆ° thế, cho nên nảy sinh nhiá»u cuá»™c ly dị, nhiá»u tình bạn đổ vỡ, nhiá»u vụ tá»± tá», nhiá»u kẻ bị tâm bệnh, nhiá»u ngÆ°á»i nóng nảy không thể tá»± chủ... Căn nguyên là hầu nhÆ° phần lá»›n không mấy ai hiểu được tình yêu. Ai cÅ©ng nghÄ© mình biết yêu, ai cÅ©ng nghÄ© tình yêu là đẹp. Äúng! Tình yêu là đẹp, là vÄ© đại hÆ¡n bất cứ Ä‘iá»u gì trên trần gian nà y, vì tình yêu mở cá»a Thiên Äà ng. NhÆ°ng thá»±c tế, con ngÆ°á»i hôm nay lại chỉ thấy cá»a Hoả Ngục.
Khi sợi dây tÆ°Æ¡ng quan không còn, khi hai thế giá»›i xÆ°a kia khác biệt giỠđây đã hoà nháºp là m má»™t để trở thà nh má»™t thế giá»›i má»›i - đó là thế giá»›i của tình yêu. Thế giá»›i nà y không phải để chiếm Ä‘oạt, thống trị, thao túng, Ä‘iá»u khiển, nhÆ°ng đểhÆ°á»›ng đến tá»± do và bình an mãi nÆ¡i nhau. Không thể nà o có tình yêu khi má»™t trong hai bên muốn phụ thuá»™c hay bị phụ thuá»™c. Phụ thuá»™c là không tá»± do. Khi ta là m tất cả má»i sá»± cho ngÆ°á»i mình yêu, nhÆ°ng khi ngÆ°á»i kia cảm thấy không thể sống thiếu ta, hay không thể không thể sống được khi ta hết cung cấp những gì là bên ngoà i, là trau chuốc cho vá» bá»c, thì ta Ä‘ang là m cho ngÆ°á»i yêu ta trở nên phụ thuá»™c và o ta. Äây chỉ là sá»± Ãch ká»· của ta, là sá»± tà n nhẫn nhất, vì ta Ä‘ang là m cho đối tượng bị thÆ°Æ¡ng mà không thể kêu Ä‘au. Triết gia Phạm Công Thiện nói: “Trong dòng sinh diệt thá»i gian, Tình Yêu vẫn bất diệt vÄ©nh cá»u sẽ vượt thá»i gian và không gian. Ai nghÄ© khôn khéo cho chÃnh mình là ngÆ°á»i sẽ biết đối xá» tốt vá»›i ngÆ°á»i khác, vì rằng, cuối cùng vá» lâu vá» dà i, chÃnh kẻ ấy sẽ được nhiá»u lợi lá»™c. Tôi gá»i đó là Ãch ká»· cách trà tuệâ€.
Trong tiếng Anh, chữ love tưởng nhÆ° bắt nguồn từ tiếng Latinh là amor, nhÆ°ng không phải, mà nó lại bắt nguồn từ tiếng Phạn (Sankrit) là lobha. Nguyên nghÄ©a Lobha có nghÄ©a là sá»± tham lam. Tình yêu là trải rá»™ng, cho Ä‘i, sống cho, sống vì; còn tham lam thì ngược lại, là thu vén, chiếm giữ, thống lÄ©nh, chỉ biết nháºn, biết lấy. Chỉ trong lÄ©nh vá»±c ngôn ngữ há»c, chúng ta cÅ©ng đủ thấy rằng cha ông ta xÆ°a kia rất uyên thâm vá» cuá»™c sống nhÆ° thế nà o má»›i sá» dụng ngôn từ bên phÆ°Æ¡ng Äông má»™t cách Ä‘á»™c đáo nhÆ° thế. Tháºt váºy, tình yêu và tham lam cÅ©ng Ä‘ang trá»™n lẫn và o má»—i con ngÆ°á»i chúng ta. Có không Ãt cha mẹ ngÆ°á»i Việt bắt con cái há»c đủ thứ, và còn lên kế hoạch tÆ°Æ¡ng lai cho chúng, là m chúng phải “chạy†bở hÆ¡i tai. Cha mẹ kỳ vá»ng và o chúng, và rất hãnh diện khi chúng thoả mãn niá»m Æ°á»›c mong của chÃnh mình. NhÆ° váºy, không phải cha mẹ có tình yêu vá»›i con cái, nhÆ°ng chÃnh là thống trị chúng trong lòng tham khôn khéo của mình. Con cái được đối xá» nhÆ° những món trang sức để tăng vẻ đẹp của bản thân cha mẹ. Tình yêu là sá»± sống, lòng tham thì Ä‘Æ°a đến cõi chết. ChÃnh vì thế, nhiá»u ngÆ°á»i con quá căng thẳng, hay quá bế tắc đã tìm đến cái chết, hoặc phản ứng ngược lại nhÆ° quáºy phá, chÆ¡i bá»i, bụi Ä‘á»i... Vì chúng không còn thấy chúng nữa. Chúng bị tÆ°á»›c mất tá»± do. Chúng ta dá»… ngá»™ nháºn tình yêu, vì hầu nhÆ° chúng ta sống tham lam thông qua chiếm hữu, Ä‘iá»u khiển, thống lÄ©nh hÆ¡n là yêu đúng nghÄ©a.
Sá»± tham lam sẽ không là m cho hai thế giá»›i chạm và o nhau để sinh ra tình yêu được. NgÆ°á»i tham lam không dám liá»u để yêu, vì há» sợ mất thế giá»›i của riêng mình. Há» cho rằng khi thế giá»›i bên trong của mình bị đánh mất, thì há» sẽ chết. NhÆ°ng há»không biết được rằng, chÃnh khi thế giá»›i cÅ© của há» mất Ä‘i, thì há» má»›i sống viên mãn. ChÃnh vì thế há» ra sức giữ gìn, bảo vệ. Chỉ có ngÆ°á»i nà o biết trải rá»™ng, có nghÄ©a là dám liá»u, dám bá» trung tâm mình để Ä‘i sâu và o trung tâm của đối tượng, má»›i có kinh nghiệm sá»± sống viên mãn nà y.
2. Cà nh liá»n thân
Hìnhảnh cà nh nho gắn liá»n vá»›i thân cây nho trong Tin Mừng Gioan mà Chúa Giêsu diá»…n tả cho các môn đệ là hình ảnh tháºt đẹp vá» tình yêu.
TrÆ°á»›c tiên, thiết tưởng cÅ©ng nên nhắc lại, Tin Mừng theo thánh Gioan là Tin Mừng vá»tình yêu, hay còn gá»i là thần há»c vá» tình yêu. Tình yêu của Gioan là má»™t thếgiá»›i má»›i - má»™t thế giá»›i được tạo dá»±ng nên bởi hai thế giá»›i cÅ© xÆ°a kia của hai đối tượng can đảm dám liá»u. Äây là thế giá»›i mà Chúa Giêsu gá»i là điá»u răn má»›i: “Anh em hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhÆ° Thầy đã yêu thÆ°Æ¡ng anh emâ€(Ga 13,34). NhÆ° ở đây, có nghÄ©a là Chúa Giêsu muốn hÆ°á»›ng chúng ta đến cá»™i nguồn Tình Yêu của Ngà i để kÃn múc, để tắm gá»™i và để hoà tan và o trong toà n thể châu thân của ta, và từ đó chúng ta sẽ tÆ°á»›i gá»™i cho đồng loại Ä‘ang khao khát. Tình yêu theo Thánh Gioan là con ngÆ°á»i cần phải kÃn múc nÆ¡i nguồn mạch yêu thÆ°Æ¡ng từ Chúa Giêsu thì con ngÆ°á»i má»›i có tình yêu đúng nghÄ©a, và từ đó, để trao ban.
Ở đây, chúng ta sẽ thấy sá»± khác biệt. Không phải ta có tình yêu đúng nghÄ©a là do tá»± bản thân ta có, nhÆ°ng mà ta phải nà i đến Chúa Giêsu để kÃn múc thứ tình yêu đó. Äể có tình yêu đúng nghÄ©a và tháºt, chúng ta phải bÆ°á»›c ra khá»i thế giá»›i cÅ©kỹ của mình để Ä‘i sâu và o Thánh Tâm của Ngà i - Thánh Tâm vẫn không ngừng tuônđổ tình yêu cho con ngÆ°á»i. Tình yêu không kÃn múc từ Chúa Giêsu là tình yêu thếgian (x. Ga 15,19), còn tình yêu kÃn múc từ Ngà i thì được gá»i là tình yêu trongÄ‘iá»u răn má»›i, là tình yêu trải rá»™ng cho đến vô cùng nhÆ° Chúa Giêsu đã trải rá»™ng cho đến chết trên Thánh Giá.
Và Chúa Giêsu đã dùng dụ ngôn cây nho để diá»…n tả vá» tình yêu qua má»™t dòng nhá»±a lÆ°u chảy từ gốc rá»… lên thân, ra đến cà nh nhánh, rồi đến lá kết hoa kết trái. Toà n bá»™ cây nho Ä‘á»u được nhá»±a sống ban sức sống cho. Khi cà nh nho gắn liá»n và o thân nho có nghÄ©a là đã có chung má»™t dòng chảy nhá»±a sống, cho nên tÆ°Æ¡ng quan biến mất, và chỉ còn lại sá»± hợp nhất giữa thân và cà nh. Äến đây, có má»™t chi tiết nhá» rấtđáng cho chúng ta suy nghÄ©: Ä‘iá»u quan trá»ng trong dụ ngôn cây nho chÃnh là “cà nh nhoâ€. Thánh Gioan đã nhắc Ä‘i nhắc lại nhiá»u lần từ “ở trong†trong trình thuáºt nà y. NhÆ° thế, chúng ta không thể đặt dấu chấm há»i nữa vá» gốc, vá» nhá»±a sống, vá» thân nho nữa, nhÆ°ng chÃnh là liệu cà nh có ở trong, có gắn liá»n vá»›i thân không?
Thông thÆ°á»ng phần đông chúng ta đòi há»i đối tượng mình yêu hÆ¡n là chÃnh bản thân ta. Có đôi cặp tình nhân ná» Ä‘i chÆ¡i vá»›i nhau. Nà ng há»i chà ng: “Anh có yêu em không?†Chà ng có vẻ tá»± ái, há»i lại: “Thế còn em thì sao?†Và thế là , đôi bạn trẻ mang từ những chuyện quá khứ ra bà n cãi, nà o là ngÆ°á»i yêu xÆ°a của nà ng, của chà ng... Cuối cùng há» Ä‘i đến cãi nhau. Chúng ta thÆ°á»ng nói nhiá»u vỠđối tượng trong tình yêu, nhÆ°ng không bao giá» biết tá»± há»i: “Tôi thì sao? Tôi có phải là ngÆ°á»i yêu tháºt sá»± của ngÆ°á»i ấy không?†Khi chúng ta chỉ há»i ngÆ°á»i khác, có nghÄ©a là chúng ta Ä‘ang tham lam, Ä‘ang chiếm hữu há» cách tinh tế. Äối tượng của chúng ta trở thà nh má»™t con thú cho chúng ta thoả mãn. Há» không còn là ngÆ°á»i nữa trong cách xá» sá»± của chúng ta. Vì thế, cÅ©ng tháºt chà lý khi ngÆ°á»i ta nói rÆ¡i xuống tình yêu (fall in love) Chữ yêu khó được hiểu đúng nghÄ©a của nó, nên phần lá»›n ngÆ°á»i ta không biết yêu, nên phần lá»›n Ä‘ang từ trên cao ngÆ°á»i ta rÆ¡i xuống, từ cao đẹp rÆ¡i xuống nhá» nhen, từ hồn nhiên rÆ¡i xuốngháºm há»±c, từ ngÆ°á»i rÆ¡i xuống thà nh con. Khi anh ta trả lá»i rằng có yêu, thì chị kia vẫn sẽ thắc mắc mãi trong tâm trÃ: “Liệu anh ấy có thá»±c lòng không?â€Là m sao chúng ta có thể chắc chắn vá» ngÆ°á»i khác được. Không thể nà o xác quyết má»™t cách tuyệt đối vá» má»™t ai, khi mình tháºm chà còn không dám chắc chắn vá»mình. NhÆ°ng cho dù anh ta phải trả lá»i triệu lần rằng anh ta yêu đó, thì lại cà ng nguy hiểm hÆ¡n vì sá»± tháºt không cần phải láºp Ä‘i láºp lại nhiá»u lần đến thế. Sá»± tháºt là sá»± tháºt, nó có ngôn ngữ riêng của nó. ChÃnh vì thế, khi quan tổng trấn Philatô há»i Chúa Giêsu trÆ°á»›c khi Ä‘em ra xá» tá»: “Sá»± tháºt là gì?†Chúa Giêsu thinh lặng. Sá»± tháºt không nằm trong địa hạt lý trà hoặc cảm xúc. Sá»± tháºt không cần chứng minh hay phải lặp Ä‘i lặp lại.
Vì váºy, Ä‘iá»u quan trá»ng nhất trong tình yêu, đó là chÃnh bản thân chúng ta. ChÃnh chúng ta là chìa khoá mở cá»a cho tình yêu toả sáng. Tình yêu đã có sẵn, đã chỠđợi, chỉ cần chúng ta can đảm đứng lên, Ä‘i đến tra chìa để mở cánh cá»a ấy. “Hãy ở trong Thầy... Ai không ở trong Thầy...â€. Chúa Giêsu nhÆ° đã dá»n sẵn tất cảnhững phần thưởng mà chúng ta khát mong nhất, và Ngà i má»i gá»i chúng ta. Ngà i tôn trá»ng tá»± do của chúng ta. Vì Ngà i là Tình Yêu, nên Ngà i không ép buá»™c, không chiếm hữu, không lôi kéo... chúng ta. Ngà i má»i gá»i, còn chúng ta có quyá»n chối từ. Vì là Tình Yêu, Ngà i muốn chúng ta tá»± do trong viên mãn. Ngà i tôn trá»ng tá»± do chúng ta đến ná»—i Ngà i chấp nháºn Ä‘au khổ khi thấy chúng ta vẫn chá»n tách xa trung tâm của Ngà i. Vì Tình Yêu, Ngà i tôn trá»ng tá»± do của chúng ta cách tuyệt đối, và Ngà i Ä‘au khổ không phải vì Ngà i sợ Ä‘au Ä‘á»›n, nhÆ°ng vì Ä‘au khổ vá»›i cái khổ Ä‘au của ta. Ngà i chỉ cần chúng ta bÆ°á»›c đến vá»›i Ngà i, và chúng ta sẽ được toại nguyện: “Nếu các con ở trong Thầy, và lá»i Thầy ở trong các con, thì các con muốn gì cứ xin, và sẽ đượcâ€.
Lá»i má»i gá»i “ở trong†của Chúa Giêsu là lá»i má»i gá»i con ngÆ°á»i Ä‘i và o tình yêu của Ngà i, để hai bên chỉ thở cho nhau, hoà quyện và hoà tan và o nhau nhÆ° cà nh liá»n cây vá»›i nhá»±a sống tuôn chảy mãi bên trong. Chúa Giêsu má»i gá»i vì yêu chúng ta, Ngà i muốn chúng ta đạt đến sá»± viên mãn nhất, là cứu cánh của con ngÆ°á»i chúng ta. Chỉ hoà quyện và o trong nhá»±a sống Ngà i, chúng ta má»›i thể hiện chÃnh mình cách tuyệt đối.
Tình yêu của Chúa tuyệt đối đến ná»—i Ngà i cho con ngÆ°á»i khả năng đáp lại hay khÆ°á»›c từtrÆ°á»›c tình yêu đó. ChÃnh vì thế, khi con ngÆ°á»i được khả năng tá»± mình quyết định tất cả, ngay cả sống chết, ngay cả chá»n cứu cánh Ä‘á»i mình nhÆ° thế nà o - má»™t cứu cánh Ä‘Æ°a đến hạnh phúc tháºt hay Ä‘Æ°a đến trầm luân trong khổ Ä‘au - cho thấy Chúa tôn trá»ng con ngÆ°á»i cách tuyệt đối. Vì tình yêu, Chúa không muốn con ngÆ°á»i tách khá»i “thân nhoâ€, vì tách khá»i thân là tá»± mình đánh mất hạnh phúc tháºt của mình.
Trong trình thuáºt vá» cây nho cà nh nho, chúng ta thấy đằng sau đó không chỉ là lá»i má»i gá»i yêu thÆ°Æ¡ng của Ngà i để cho con ngÆ°á»i bÆ°á»›c và o cứu cánh hạnh phúc của mình, nhÆ°ng hÆ¡n thế nữa, lá»i má»i gá»i đó của Ngà i còn chất chứa sá»± van xin con ngÆ°á»i cho Ngà i má»™t ân huệ cuối cùng nà o đó. Trong bữa tiệc cuối cùng, sá»± van xin đó rõ nét hÆ¡n khi Chúa Giêsu đã quỳ xuống rá»a chân cho các môn đệ để thức tỉnh các môn đệ. TrÆ°á»›c khi chịu khổ hình và chịu chết, lá»i má»i gá»i ấy vẫn không ngừng biểu lá»™ qua thái Ä‘á»™ cÅ©ng nhÆ° lá»i nói và cho môn đệ tá»± chá»n và tá»± quyết cứu cánh của mình: “Nà y GiuÄ‘a, anh dùng nụ hôn để ná»™p Con NgÆ°á»i sao?†(Lc 22,48). Và chỉ có sá»± má»i gá»i của tình yêu chất chứa trong cái nhìn của Chúa Giêsu gởi đến cho Phêrô, Phêrô đã rung Ä‘á»™ng và bừng tỉnh, ông đã bÆ°á»›c ra khá»i chÃnh mình để Ä‘i sâu và o tình yêu của Chúa. Giá»t nÆ°á»›c mắt lăn trên má của Phêrô là giá»t nÆ°á»›c tẩy rá»a tấm gÆ°Æ¡ng soi cho ông thấy rõ thân pháºn hạn giá»›i của ông trÆ°á»›c tình yêu vô hạn của Thầy, cho ông thấy trung tâm ở trong ông còn xa trung tâm Thầy lắm. Giá»t nÆ°á»›c mắt nà y của Phêrô cho thấy từ trÆ°á»›c tá»›i giỠông chÆ°a ra khá»i chÃnh ông để tạo nên tÆ°Æ¡ng quan, vì thế chÆ°a từng nên má»™t vá»›i Thầy. Phêrô đã quá kỳ vá»ng và o Thầy, quá mÆ¡ tưởng đến tÆ°Æ¡ng lai sáng lạn mà Thầy sẽ giải thoát dân tá»™c theo nghÄ©a chÃnh trị. Cà ng kỳ vá»ng, cà ng thất vá»ng. Phêrô kỳ vá»ng và o Thầy vì Phêrô yêu chÃnh mình. Phêrô không hiểu được tình yêu tháºt là gì. Cảnh tượng Thầy mình bị truy bắt và bị lôi ra xá» tỠđã là m đảo lá»™n má»i giá trị mà Phêrô đã có trong ông: Thầy của ông Ä‘ang ở trÆ°á»›c mặt ông cách trần trụi. Trần trụi là thuá»™c tÃnh của tình yêu. Sá»± giả dối thì không trần trụi, vì nó được mặc nhiá»u lá»›p áo đẹp và hấp dẫn. ChÃnh vì thế, Chúa Giêsu má»›i dùng ngôn từ“Thầy là cây nho tháºtâ€. Khi hai ngÆ°á»i yêu nhau mà quá lịch thiệp vá»›i nhau, có nghÄ©a là cả hai Ä‘ang giả dối.
Giả dối là Ãch ká»· và chỉ xảy ra trong mua bán đổi trác. Äôi tình nhân đó, thá»±c sá»±há» bên nhau, nhÆ°ng há» chÆ°a từng gặp nhau, vì há» không cho trung tâm của nhau chạm và o. Há» không thể trở thà nh hÆ¡i thở của nhau nên há» chÆ°a bao giá» có tình yêu. Vì thế, há» chỉ là trò chÆ¡i của nhau mà đôi bên Ä‘á»u vui. Tình yêu không phải là trò chÆ¡i hay tÆ°Æ¡ng quan suy tÃnh lợi hại. Tình yêu là sức sống và sẽ thăng hoa nhân vị. Tình yêu tháºt thì mang tÃnh tâm linh.
Cà nh nho gắn và o thân nho là sá»± trần trụi, là sá»± tháºt, vì cà nh và thân nho có nhÆ°thế nà o Ä‘á»u biết được lẫn nhau, vì há» có chung má»™t dòng nhá»±a sống bên trong. ChÃnh vì thế, tình yêu phải là sá»± hiệp nhất và chân tháºt. Thân nuôi cà nh và cà nh sẽ cho hoa trái.
Chúa Giêsu - là thân nho đã yêu thÆ°Æ¡ng sinh ra cà nh nho - con ngÆ°á»i chỉ có thể sống viên mãn khi gắn kết và o Ngà i qua dòng nhá»±a sống của tình yêu không ngừng muốn chảy trà n trá» trong há». Äể từ đó, tất cả những gì con ngÆ°á»i có Ä‘á»u là từ Chúa, cho Chúa và vì Chúa. Mong sao, từng hÆ¡i thở ra-và o của chúng ta cÅ©ng chÃnh là hÆ¡i thở trong HÆ¡i Thở của Chúa. Từ đó, chúng ta má»›i có thể mạnh mẽ và nhiá»u ná»™i lá»±c để tiếp sức cho những ai Ä‘ang thoi thóp và héo khô.
Chúa là dưỡng chất nuôi sống con ngÆ°á»i, nên việc ở lại trong Chúa là tối quan trá»ng để con ngÆ°á»i thể hiện tuyệt đối tá»± do và cứu cánh Ä‘á»i mình, ngoà i ra, không còn chá»— nà o khác. Chỉ có thân nho tháºt má»›i mang sức sống, thế mà phần lá»›n má»i ngÆ°á»i vẫn cứ bám và o những cây nho giả vốn được trang hoà ng rất đẹp và nhiá»u lá»i gá»i má»i hứa hẹn rất hấp dẫn Ä‘ang lan trà n trên khắp thế giá»›i ngà y nay... Cái tháºt thì thầm lặng, không nhiá»u lá»i, nhÆ°ng Ä‘ang hiện hữu, ngay lúc nà y đây, dù cái tháºt có bị khÆ°á»›c từ hay đón nháºn, cái tháºt vẫn toả sáng toả hÆ°Æ¡ng, nhÆ° những Ä‘oá hoa đồng ná»™i, dù ai có ghét hay thÆ°Æ¡ng, hoa vẫn nở.
Lạy Chúa Giêsu, “nếu không có Thầy, chúng con không thể là m được gìâ€. Amen. [Mục Lục]
68. Một kết quả đã biến đổi thế giới
(Suy niệm của Lm Nguyễn Hữu Thy)
Tuy là những Kitô hữu, có lẽ chúng ta cÅ©ng đã có lần tá»± há»i: Kitô Giáo đã thá»±c sá»± cải thiện được gì trong thế giá»›i? Äến nay đã hÆ¡n hai ngà n năm trôi qua kể từ khi Äức Giêsu rao giảng NÆ°á»›c Thiên Chúa: Má»™t viá»…n tượng vá» má»™t thế giá»›i hòa bình, tá»± do và công bằng! NhÆ°ng ngÆ°á»i ta sẽ tìm đâu ra được má»™t thế giá»›i lý tưởng nhÆ° thế? NgÆ°á»i ta sẽ tìm đâu ra được những ảnh hưởng, những hoa quả của má»™t tôn giáo lấy Äức Giêsu là m cứu cánh? Vì tình trạng Ãch ká»·, bạo Ä‘á»™ng, bóc lá»™t, háºn thù, Ä‘Ã n áp và nghèo đói vẫn tiếp tục tồn tại trên cuá»™c sống nhân loại. Thế giá»›i vẫn nhÆ° cÅ©, hầu nhÆ° không há» có gì thay đổi. Nhiá»u ngÆ°á»i đã phải chấp nháºn thá»±c tại đó và đà nh cam lòng chịu Ä‘á»±ng. Há» chủ trÆ°Æ¡ng: Có lẽ má»™t ngà y nà o đó sẽ có được má»™t thá»±c tại lý tưởng nhÆ° trong NÆ°á»›c Thiên Chúa, nhÆ°ng Ä‘iá»u đó chỉ có ở bên kia thế giá»›i! Con ngÆ°á»i và thế giá»›i muôn Ä‘á»i vẫn thế, khó lòng đổi thay được, dù bất cứ quyá»n lá»±c nà o - thế quyá»n hay cả thần quyá»n - cÅ©ng không đổi thay được, nếu không sẽ xúc phạm đến quyá»n tá»± do căn bản của con ngÆ°á»i.
Tiếp đến, sá»± hoà i nghi vá» Thiên Chúa. NgÆ°á»i ta sẽ đặt câu há»i: Tại sao Thiên Chúa không biến đổi thế giá»›i? Nếu Thiên Chúa toà n năng, tại sao NgÆ°á»i lại cứ để cho cuá»™c Ä‘á»i đầy khổ Ä‘au nhÆ° thế mãi? TrÆ°á»›c những câu há»i nghiêm chỉnh và cụ thể nhÆ° thế, bà i Phúc Âm hôm nay đã Ä‘Æ°a ra má»™t câu trả lá»i hết sức thá»a đáng: Äể trả lá»i, Äức Giêsu kể cho thÃnh giả của NgÆ°á»i nghe dụ ngôn “ Cây nho và cà nh nhoâ€. Bổn pháºn của cà nh nho là đâm hoa kết qua xum xuê đầy cà nh. Trong khi đó cây nho lại thông chuyển cho các cà nh nho nguồn nhá»±a sống và sức mạnh, để các cà nh nho có thể đâm hoa kết quả được. Cái hình ảnh vá» sá»± tÆ°Æ¡ng quan máºt thiết giữa cây nho và cà nh nho nhÆ° thế đã được Äức Giêsu giải thÃch nhÆ° sau: “ Thầy là cây nho, các con là cà nh nhoâ€. Äiá»u đó có nghÄ©a là chúng ta phải đâm hoa kết trái, và Äức Giêsu ban cho chúng ta sức mạnh và các khả năng cần thiết để hiện thá»±c được Ä‘iá»u đó!
NhÆ°ng thứ hoa quả được Ä‘á» cáºp tá»›i ở đây là thứ hoa quà nà o? ChÃnh Äức Giêsu đã trả lá»i câu há»i đó khi NgÆ°á»i nói vá» cây nho và cà nh nho. NgÆ°á»i nói: “Các con hãy thÆ°Æ¡ng yêu nhau, nhÆ° Thầy đã yêu thÆ°Æ¡ng các conâ€. Váºy, thứ hoa quả mà Äức Giêsu đòi há»i chúng ta phải mang lại trong suốt cuá»™c sống mình là tình yêu. Tình yêu mà chúng ta đã được lãnh nháºn từ Thiên Chúa, chúng ta phải tiếp tục thông ban cho ngÆ°á»i khác nhÆ° nhá»±a sống từ thân cây nho thông ra và lÆ°u chuyển giữa các cà nh nho váºy.
Vâng, thân cây nho chuyển thông cho các cà nh lá nhá»±a sống và sức mạnh. NhÆ°ng công việc đâm hoa kết quả là pháºn sá»± của cà nh nho, chứ không phải của thân cây. Äúng thế, Thiên Chúa ban cho con ngÆ°á»i sức mạnh, các khả năng, các Æ¡n thánh, nghÄ©a là các phÆ°Æ¡ng tiện; Còn việc mang lại hoa quả là bổn pháºn của con ngÆ°á»i, việc kiến tạo má»™t thế giá»›i an bình và tÆ°Æ¡i đẹp là bổn pháºn của chúng ta. Vâng, bổn pháºn của chúng ta là phải sống và thá»±c thi tình yêu của Thiên Chúa, tình yêu đã đổi má»›i thế giá»›i. Chúng ta phải tiếp tục thông chuyển tình yêu của Thiên Chúa đến tất cả má»i đồng loại. Thiên Chúa cần đến chúng ta. Thiên Chúa cần đến má»—i ngÆ°á»i trong chúng ta theo khả năng mà NgÆ°á»i đã ban cho từng ngÆ°á»i. Và nếu má»—i ngÆ°á»i biết Ä‘em khả năng đó của mình để cá»™ng tác và o cuá»™c sống xã há»™i và thế giá»›i, Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên sẽ mang lại hoa trái.
NhÆ°ng cà nh nho tá»± mình không thể đâm hoa kết trái được, nhÆ°ng phải nhá» có sức mạnh và nhá»±a sống từ thân cây thông chuyển cho. Äiá»u đó có nghÄ©a là má»i Ä‘iá»u thiện hảo chúng ta là m cÅ©ng nhÆ° má»i tình yêu chúng ta trao ban, Ä‘á»u phát xuất từ Thiên Chúa. Còn chÃnh chúng ta, tá»± bản chúng ta không thể là m được bất cứ Ä‘iá»u gì thiện hảo. Vâng, chúng ta chỉ mang lại những hoa trái có giá trị và là nh thánh, nếu Thánh Thần Thiên Chúa hà nh Ä‘á»™ng qua chúng ta. Qua tình yêu của con ngÆ°á»i, Thiên Chúa hà nh Ä‘á»™ng trong thê gian. Sá»± liên Ä‘á»›i vô vị lợi vá»›i những ngÆ°á»i nghèo khổ và những ngÆ°á»i bị coi khinh, sá»± kÃnh trá»ng đối vá»›i má»i ngÆ°á»i, sá»± khÆ°á»›c từ bạo Ä‘á»™ng và mù quáng chạy theo danh vá»ng, sá»± tôn trá»ng sá»± sống con ngÆ°á»i và môi trÆ°á»ng thiên nhiên, v.v... là tất cả những Ä‘iá»u mà thế giá»›i hôm nay cần đến hÆ¡n bao giá» hết, và tất cả Ä‘á»u phát xuất từ Thiên Chúa.
Tuy nhiên, hình ảnh vỠ“ cây nho và cà nh nho†nà y xem ra vẫn còn xa lạ đối vá»›i má»™t số Kitô hữu nà o đó trong chúng ta. Con ngÆ°á»i chúng ta rất khó tin được rằng qua chúng ta tình yêu Thiên Chúa có thể biến đổi được thế giá»›i. Chúng ta thÆ°á»ng tin và o khả năng nhân loại của chÃnh mình hÆ¡n! Chúng ta cho rằng tá»± mình, chúng ta có thể mang lại hoa trái. NhÆ°ng thá»±c ra, chúng ta chỉ có thể mang lại hoa trái trong cuá»™c sống, nếu chúng ta biết rá»™ng mở lòng mình để đón nháºn nhá»±a sống Æ¡n thánh của Thiên Chúa. Qua má»—i ngÆ°á»i trong chúng ta, sức sống thần thiêng đó hoạt Ä‘á»™ng và có thể là m cho thế giá»›i trở thà nh nhân bản hÆ¡n và nhỠđó trở thà nh Kitô giáo hÆ¡n. Váºy, các cà nh nho đâm hoa kết quả đúng vá»›i danh xÆ°ng của mình, thứ hoa quả là m vui lòng ngÆ°á»i và đổi má»›i được thế giá»›i!
Tóm tắt, ở bất cứ nÆ¡i nà o con ngÆ°á»i cảm nháºn được tình yêu của những đồng loại của mình và qua đó cảm nháºn được tình yêu của Thiên Chúa, thì ở đó thế giá»›i tá»± đổi má»›i. Thế giá»›i nhá» thế sẽ trở nên nhân bản hÆ¡n. Váºy, thế giá»›i có tiếp tục phát triển đúng vá»›i thánh ý Thiên Chúa hay không, tất cả hoà n toà n Ä‘á»u tùy thuá»™c và o chúng ta. Ở đây, có lẽ chúng ta có thể nói được rằng: Khi dá»±ng nên thế giá»›i Thiên Chúa không cần con ngÆ°á»i, không cần sá»± cá»™ng tác của con ngÆ°á»i, nhÆ°ng để biến đổi thế giá»›i trở nên nhân bản và tÆ°Æ¡i dẹp hÆ¡n, nhất thiết Thiên Chúa phải cần đến con ngÆ°á»i, cần đến sá»± góp tay của con ngÆ°á»i, vì NgÆ°á»i tôn trá»ng sá»± tá»± do của con ngÆ°á»i! Thiên Chúa ban cho chúng ta sức mạnh qua Lá»i NgÆ°á»i, qua các Phép Bà TÃch và qua sá»± trợ giúp đầy yêu thÆ°Æ¡ng của NgÆ°á»i dà nh cho loà i ngÆ°á»i chúng ta. Do đó bổn pháºn của chúng ta vẫn luôn là : phải đâm hoa kết quả, nghÄ©a là phải tiếp tục thông ban cho má»i anh em đồng loại sá»± trợ giúp đầy yêu thÆ°Æ¡ng của Thiên Chúa! [Mục Lục]
69. Thầy là cây nho Ä‘Ãch thá»±c – ThapGia
NgÆ°á»i là m vÆ°á»n giá»i thì há» biết cắt tỉa cà nh để nó sinh nhiá»u hoa trái… NgÆ°á»i Kitô hữu được Chúa nói đến trong bà i Dụ Ngôn Tin Mừng hôm nay, chÃnh là cà nh nho, Chúa Giêsu chÃnh là thân cây nho, Chúa Cha là ngÆ°á»i trồng nho. Cha là ông chủ vÆ°á»n sẽ tỉa cà nh để ngÆ°á»i kitô hữu “sinh nhiá»u hoa trái†hÆ¡n. NgÆ°á»i kitô hữu được Chúa Cha cắt tỉa sẽ “sinh nhiá»u hoa tráiâ€. Äó là là những tiến bá»™ vá» tâm linh đầy trà n nhân đức phong phú tốt là nh nÆ¡i ngÆ°á»i kitô hữu con cái của Cha.
Chúa Cha sẽ tỉa cà nh giúp ngÆ°á»i Kitô hữu bá» bá»›t những báºn tâm lo lắng sá»± Ä‘á»i quá sức mà táºp trung năng lá»±c và o việc thắng tiến Ä‘á»i sống thiêng liêng thánh đức. Ngà i có thể là m Ä‘iá»u đó bằng cách “cắt xén†là m cho ngÆ°á»i kitô hữu phải Ä‘au Ä‘á»›n, bị thiệt thòi mất mát vá» váºt chất cÅ©ng nhÆ° tinh thần… hoặc cho ngÆ°á»i đó phải trải qua những gian truân thá» thách. NhÆ° “lá»a thá» và ng – gian nan thá» nhân đứcâ€, những gian khổ tôi luyện ngÆ°á»i kitô trong Ä‘á»i sống đức tin, có khả năng thánh hóa bản thân và tha nhân rất hữu hiệu.
Äức Kitô Con Chà ái của Cha rất thánh thiện cÅ©ng bị Chúa Cha tỉa cà nh.Thánh Phaolô nói: “Thiên Chúa đã là m má»™t việc thÃch đáng là cho Äức Giêsu trải qua gian khổ mà trở thà nh vị lãnh đạo tháºp toà n, dẫn Ä‘Æ°a má»i ngÆ°á»i tá»›i nguồn Æ¡n cứu độ†(Dt 2,10). Nhá» cam chịu khổ hình mà Chúa Giêsu đã trở nên nhà lãnh đạo tuyệt hảo “Nà o Äức Kitô lại chẳng chịu khổ hình nhÆ° thế rồi má»›i được và o trong vinh quang của NgÆ°á»i sao?†(Lc 24,25). NgÆ°á»i Kitô hữu muốn “sinh nhiá»u hoa trái†dứt khoát phải “Ở lại“ và “Gắn liá»n†vá»›i Chúa Giêsu Kitô.
Là m sao để ở lại và gắn liá»n vá»›i Äức Giêsu Kitô? Má»™t ngÆ°á»i mang danh hiệu là Kitô hữu (thuá»™c vá» Äức Kitô); nhÆ°ng xem xét lại mình chẳng có tinh thần Kitô hữu, “hữu danh vô thá»±câ€, Thánh Phaolô nói tình trạng tÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° váºy trong Do Thái giáo (x.Rm 2,17–23) Nhiá»u kitô hữu xem ra có vẻ rất ngoan đạo, siêng Ä‘i dâng lá»…, rÆ°á»›c lá»… hằng ngà y, lại hăng hái nhiệt thà nh những công việc liên quan đến nhà thá», há»™i Ä‘oà n, công tác tông đồ đấy! NhÆ°ng Ä‘á»i sống lại chẳng toát lên tinh thần Kitô giáo khi sống thiếu bác ái, công bình, chân thât, yêu thÆ°Æ¡ng, thông cảm, tha thứ….
NgÆ°á»i Kitô hữu hôm nay trở thà nh môn đệ Ä‘Ãch thá»±c của Chúa Kitô phải chịu để bị cắt tỉa. Thiên Chúa Cha má»i gá»i chúng ta chia sẻ ná»—i Ä‘au khổ của Chúa Giêsu Con Chà Ãi của Ngà i, để cùng được tham dá»± và o vinh quang và hạnh phúc của Ngà i “Má»™t khi cùng chịu Ä‘au khổ vá»›i NgÆ°á»i, chúng ta cùng được hưởng vinh quang bất diệt vá»›i NgÆ°á»i†(Rm 8, 17); “được cùng chia sẻ Ä‘au khổ vá»›i Äức Kitô bao nhiêu anh em sẽ vui mừng bấy nhiêu, để vinh quang ngÆ°á»i tá» hiện, anh em cùng được vui mừng hoan hỉ†(1Pr 4,13); “Phần anh em là những kẻ chịu Ä‘au khổ Ãt lâu. ChÃnh Thiên Chúa sẽ cho anh em được nên hoà n thiện vững và ng, mạnh mẽ và kiên cÆ°á»ng†(1Pr 5,10); “những Ä‘au khổ chúng ta chịu sánh sao vá»›i vinh quang mà Thiên Chúa sẽ mạc khải cho chúng ta†(Rm 8,18). Thánh Phaolô cÅ©ng khuyên chúng ta đùng sợ hãi trÆ°á»›c những Ä‘au khổ: “Nếu anh em chịu Ä‘au khổ vì sống công chÃnh, thì anh em tháºt có phúc! Äừng sợ những kẻ là m hại anh em và đừng xao xuyến†(1Pr 3,14)
NgÆ°á»i Kitô hữu không Ä‘i tìm Ä‘au khổ, nhÆ°ng khi Ä‘au khổ đến, ngÆ°á»i là nh thánh vui mừng chấp nháºn Ä‘au khổ, chẳng những thánh hóa mình mà còn là m cho những ngÆ°á»i khác nên công chÃnh thánh thiện nữa “Vì đã nếm má»i Ä‘au khổ, ngÆ°á»i công chÃnh tôi trung của Ta; sẽ là m cho muôn ngÆ°á»i trở nên công chÃnh và sẽ gánh được tá»™i lá»—i của há»â€ (Is 53,11). NgÆ°á»i Kitô hữu chấp nháºn Ä‘au khổ thiệt thòi, cá»±c hình, mất tiá»n, mất thì giá», mất sức khá»e, bị nghi ngá», hà m oan… vì qua tha nhân là má»™t hà nh vi bác ái, là phÆ°Æ¡ng tiện chúng ta thá»±c thi đức yêu thÆ°Æ¡ng. NgÆ°á»i Kitô hữu biết chấp nháºn Ä‘au khổ mà nhiá»u ngÆ°á»i nên công chÃnh hạnh phúc. Vì thế; ngÆ°á»i có lòng yêu mến Chúa Ä‘Ãch thá»±c sá»± sẵn sà ng lợi dụng má»i hoan cảnh Ä‘au khổ của mình để sinh Ãch cho kẻ khác.
Äể sinh nhiá»u hoa trái ngÆ°á»i kitô hữu phải ở lại gắn liá»n vá»›i Äức Kitô. Chúa kitô chÃnh là ngưồn sức mạnh vô biên của chúng ta, Ngà i quyá»n năng là m được má»i sá»± hoà n hảo, vì thế; chúng ta luôn tin tưởng phó thác cho tình yêu của Ngà i, và chắc chắn sẽ được ngà i che chở bình an “Chúa khoan nhân là mục tá» tôi, tôi không còn e sợ ná»—i gì … (Tv 23)
Chúng ta luôn yêu mến và qui hÆ°á»›ng vá» Ngà i là trung tâm cuá»™c sống để chúng ta dấn than theo Ngà i má»™t cách quảng đại, không tÃnh toán so Ä‘o, đồng thá»i gắn bó và yêu thÆ°Æ¡ng tha nhân nhÆ° chÃnh Ngà i đã yêu.
Chúng ta luôn là m theo thánh ý của Ngà i qua má»i nghịch cảnh trong cuá»™c Ä‘á»i. ChÃnh Ngà i là nguồn sức mạnh là an vui hạnh phúc của chúng ta.
Lá»i Chúa phán: “Nếu các con ở lại trong Thầy và Thầy ở lại trong các con, thì muốn gì, cứ xin sẽ đượcâ€. Xin cho chúng con được hiệp nhất nên má»™t trong Äức Kitô để lá»i hứa của Chúa sẽ được thá»±c hiện nÆ¡i má»—i ngÆ°á»i chúng con.
Lạy Cha! Cha là nguồn sức mạnh vô biên, tình yêu của muôn loà i muôn váºt. Chúng con muốn kết hợp vá»›i Cha để nháºn được sá»± sống, sức mạnh, tình yêu và má»™t cuá»™c sống tÆ°Æ¡i đẹp, hạnh phúc hÆ¡n, và xin Cha cho những ai tiếp xúc vá»›i chúng con cÅ©ng nháºn được sá»± sống, sức mạnh và tình yêu dà o dạt của Cha tuôn chảy đến cho má»i ngÆ°á»i. Amen. [Mục Lục]
70. Ở lại trong Thầy
(Suy niệm của Lm Giuse Nguyễn Hưng Lợi DCCT)
Chúa Giêsu đã và mình nhÆ° Mục Tá» tốt là nh, hôm nay Ngà i lại tuyên bố: "Thầy là cây nho tháºt". Chúa dùng hình ảnh cây nho để nói lên sá»± gắn bó của Ngà i vá»›i các Kitô hữu. Bởi vì theo Kinh Thánh, cây nho là má»™t biểu tượng, má»™t hình ảnh rất quen thuá»™c đối vá»›i ngÆ°á»i Do Thái. Thá»±c tế, có ngÆ°á»i đã nói cây nho là cây sá»± sống được Thiên Chúa trồng trong vÆ°á»n Eden ( Stk 2, 9 ).
Hình ảnh vÆ°á»n nho, cây nho, trái nho, chùm nho là má»™t hình ảnh thân quen đối vá»›i ngÆ°á»i Do Thái và những nÆ°á»›c Âu Châu, Mỹ Châu vv...Hình ảnh cây nho và sá»± liên kết, gắn bó giữa thân và các cà nh ám chỉ Äức Kitô Phục Sinh nhÆ° cây nho và các Kitô hữu nhÆ° các cà nh. Cây và cà nh có cùng má»™t sá»± sống. Nhá»±a nguyên lÆ°u thông trong thân cây và chuyá»n tá»›i khắp các cà nh nhỠđó các lá, cà nh xanh tÆ°Æ¡i. Sá»± sống từ cây nho là m cho các cà nh sinh hoa trái.Chúa đã nói nhiá»u lần vá» sá»± sinh trái và ở lại trong Ngà i. Vì nếu cây nho không còn nhá»±a thì các cà nh sẽ khô héo. Còn nếu thân nho và các cà nh nho liên kết, nhá»±a lÆ°u thông Ä‘á»u thì cây và các cà nh sẽ xanh tÆ°Æ¡i, và các nhánh cây nho sẽ sinh hoa kết trái. Các cà nh nho cà ng liên kết vá»›i thân nho thì cà ng sinh hoa trái. Chúa dạy chúng ta phải luôn kết hợp máºt thiết vá»›i Chúa. Có kết hợp máºt thiết vá»›i Chúa, chúng ta má»›i Ä‘em lại kết quả thiêng liêng đối vá»›i ngÆ°á»i khác và vá»›i chÃnh mình chúng ta được.
Kết hợp vá»›i Chúa là sống máºt thiết vá»›i tình yêu của Chúa nhÆ° thánh nữ Têrêsa Hà i Äồng Giêsu đã sống, nhÆ° nhiá»u Vị Thánh đã sống. Kết hợp vá»›i Chúa là sống thân máºt vá»›i Chúa trong tình yêu. Ở lại trong Chúa sẽ sinh hoa trái. Không ở trong Chúa, không thể nà o sinh hoa kết quả. Nhìn hoa, nhìn trái chúng ta sẽ thấy mức Ä‘á»™ gắn bó của cà nh. Giáo Há»™i sẽ vững bá»n, nếu Giáo Há»™i luôn ở trong Chúa. Ở lại trong Chúa, Giáo Há»™i sẽ sinh nhiá»u con cái nhÆ° lòng Chúa mong Æ°á»›c. Chúng ta là m cho vinh quang của Thiên Chúa được tá»a sáng nếu chúng ta luôn ở trong Ngà i. Tuy nhiên, chúng ta có thể là m cho vinh quang của Thiên Chúa bị khô cằn khi chúng ta sống ngoà i Thiên Chúa. Thế giá»›i ngà y nay vẫn tá»± hà o là đang sống trong ná»n văn minh kỹ thuáºt tá»™t báºc, nhÆ°ng tất cả những kỹ thuáºt cao, những văn minh tiến bá»™, khoa há»c kỹ thuáºt vẫn trở thà nh những sá»± bế tắc. Con ngÆ°á»i vá»›i văn minh, khoa há»c kỹ thuáºt tá»™t báºc vẫn cảm thấy bÆ¡ vÆ¡, vẫn tá»± loay hoay trong vòng tròn không sao tá»± cứu nổi mình. Con ngÆ°á»i vẫn phải chết, con ngÆ°á»i không thể tá»± cứu mình.Con ngÆ°á»i luôn bế tắc, do đó, há» cần Æ¡n cứu Ä‘á»™ của Thiên Chúa.
Chúa phán: "Hãy ở lại trong Thầy nhÆ° Thầy ở lại trong anh em". Ở lại trong Thầy phải trả giá theo Thầy. "Ai muốn theo Ta hãy từ mình, vác tháºp giá mình mà theo Thầy". Con ngÆ°á»i chúng ta muốn được sá»± sống má»›i của Äấng Phục Sinh, chúng ta cÅ©ng phải kinh qua Ä‘au khổ, sá»± chết và phục sinh vá»›i Chúa. Chúa Giêsu cÅ©ng đã được cắt tỉa bởi sá»± khổ Ä‘au và sá»± chết.
Dòng nhá»±a nguyên lÆ°u thông từ thân tá»›i các cà nh. Con ngÆ°á»i cÅ©ng hãy gắn vá»›i sá»± Phục Sinh của Chúa nhÆ° nhá»±a nguyên lÆ°u thông trong thân và các cà nh nho. Chúng ta hãy là m cho thế giá»›i tốt tÆ°Æ¡i để má»i ngÆ°á»i nháºn ra Cây Nho Ä‘Ãch thá»±c là Äức Kitô và NgÆ°á»i trồng nho là chÃnh Thiên Chúa.
Lạy Chúa Giêsu, Chúa là cây nho, chúng con là cà nh. Cà nh nho sống tÆ°Æ¡i tốt là nhá» cây nho. Con ngÆ°á»i chúng ta sống được cÅ©ng bởi nhá» Chúa.
Lạy Chúa Giêsu, xin giúp chúng con khi tụ há»p vá»›i nhau nhân danh Ngà i, bằng cách lắng nghe lá»i Ngà i, và bằng sá»± chia sẻ Mình và Máu Chúa Kitô. Khi thá»±c hiện những Ä‘iá»u đó là chúng con là m cho thế giá»›i nà y nhìn thấy Chúa ở khắp nÆ¡i.
Lạy Thiên Chúa toà n năng, nhá» Äức Kitô, Con Má»™t Chúa, Chúa đã thÆ°Æ¡ng cứu chuá»™c chúng con và nháºn là m nghÄ©a tá»; xin lấy tình Cha mà âu yếm Ä‘oái nhìn: nà y chúng con là những kẻ tin kÃnh Äức Kitô, xin cho chúng con được trở nên những ngÆ°á»i tá»± do Ä‘Ãch thá»±c và đáng hưởng gia nghiệp muôn Ä‘á»i. Amen. (Lá»i nguyện nháºp lá»… lá»… Chúa nháºt 5 Phục Sinh). [Mục Lục]
|