Chúa nháºt XXVII thÆ°á»ng niên, năm A: Các bà i suy niệm & chú giải Lá»i Chúa
05.10.2017
Tin Mừng Mt 21,33-43: Khi ấy, Äức Giê-su nói vá»›i các thượng tế và các kỳ mục trong dân rằng: Các ông hãy nghe má»™t dụ ngôn khác: “Có gia chủ kia trồng được má»™t vÆ°á»n nho; chung quanh vÆ°á»n, ông rà o giáºu; trong vÆ°á»n, ông khoét bồn đạp nho, và xây má»™t tháp canh. Ông cho tá Ä‘iá»n canh tác, rồi trẩy Ä‘i xa. Gần đến mùa hái nho, ông sai đầy tá»› đến gặp các tá Ä‘iá»n để thu hoa lợi. Bá»n tá Ä‘iá»n bắt các đầy tá»› ông: chúng đánh ngÆ°á»i nà y, giết ngÆ°á»i kia, ném đá ngÆ°á»i ná». Ông lại sai má»™t số đầy tá»› khác đông hÆ¡n trÆ°á»›c: nhÆ°ng bá»n tá Ä‘iá»n cÅ©ng xá» vá»›i há» y nhÆ° váºy. Sau cùng, ông sai chÃnh con trai mình đến gặp chúng, vì nghÄ© rằng: “Chúng sẽ nể con ta.â€...
CHÚA NHẬT XXVII THƯỜNG NIÊN, NĂM A
Các bà i suy niệm & chú giải Lá»i Chúa
Lá»i Chúa: Is 5, 1-7; Pl 4, 6-9; Mt 21, 33-43 ----†----
Mục Lục
1. Hoa trái
2. VÆ°á»n nho
3. Thợ vÆ°á»n nho
4. Những tá Ä‘iá»n khác
5. Tá Ä‘iá»n và vÆ°á»n nho
6. Suy niệm của ÄTGM. Ngô Quang Kiệt
7. Sống bằng tình yêu
8. Suy niệm của An Phong
9. Tìm kiếm sự khôn ngoan – Lm. Anmai.
10. Suy niệm của Lm. Antôn Nguyá»…n Văn Äá»™
11. NgÆ°á»i thợ là m vÆ°á»n nho
12. Từ vÆ°á»n nho đến các tá Ä‘iá»n: Hãy là chÃnh mình
13. Suy niệm của Lm. Giuse Äá»— Äức TrÃ
14. VÆ°á»n nho của Chúa
15. Tôi tá»› hay kẻ tiếm quyá»n? – Achille Degeest.
16. Chúa Giêsu vẫn còn hiện diện với chúng ta
17. Có má»™t chủ vÆ°á»n kia
18. Hà nh động và phản ứng.
19. Chủ vÆ°á»n nho
20. Là m việc
21. Loại bá»
22. Suy niệm của Lm. Giuse Nguyễn Văn Nghĩa
23. Loại bá»
24. Hãy trả tiá»n thuê của bạn
25. Hãy trả tiá»n thuê của bạn
26. Tá Ä‘iá»n và vÆ°á»n nho
27. Äược và mất
28. Tá Ä‘iá»n vÆ°á»n nho
29. Siêng năng là m việc
30. Những sợi dây và những chiếc cầu - Mark Link
31. Suy niệm của Lm Ansgar Phạm Tĩnh
1. Hoa trái
Câu chuyện những ngÆ°á»i tá Ä‘iá»n nổi loạn chÃnh là diá»…n tiến của lịch sá» cứu Ä‘á»™.
Thá»±c váºy, vÆ°á»n nho tượng trÆ°ng cho NÆ°á»›c Thiên Chúa. NÆ°á»›c ấy khởi đầu được trao cho má»™t số ngÆ°á»i, nhÆ°ng vì sá»± tráo trở và tà n ác của há», nên nÆ°á»›c ấy đã được cất khá»i hỠđể trao cho dân tá»™c khác, biết là m trổ sinh hoa trái.
Trong dòng lịch sá», Thiên Chúa đã chá»n cho Ngà i má»™t dân riêng, đã giải thoát há» khá»i cảnh nô lệ Ai Cáºp, dẫn Ä‘Æ°a há» vượt qua biển Äá» ráo chân, nuôi sống há» bằng manna từ trá»i xuống và sau cùng ký kết vá»›i há» má»™t giao Æ°á»›c của tình thÆ°Æ¡ng và trung thà nh, cÅ©ng nhÆ° cho hỠđược định cÆ° nÆ¡i miá»n đất hứa. Thế nhÆ°ng, há» lại luôn bất trung và thất tÃn, để rồi Thiên Chúa đã phải gởi đến vá»›i há» các tiên tri hầu cảnh tỉnh há». Tuy nhiên các tiên tri nà y Ä‘á»u bị há» bạc đãi và giết Ä‘i. Cuối cùng, Thiên Chúa đã phải gởi chÃnh Con của mình, nhÆ°ng NgÆ°á»i Con duy nhất ấy cÅ©ng đã bị há» giết chết nhÆ° má»™t tên tá»™i phạm. Bởi đó, Thiên Chúa đã phải loại bá» dân riêng của Ngà i để thiết láºp má»™t dân má»›i, đó là Há»™i Thánh.
Dụ ngôn của Chúa Giêsu dÄ© nhiên là má»™t lá»i cảnh cáo đối vá»›i những ngÆ°á»i Do Thái Ä‘Æ°Æ¡ng thá»i. Äồng thá»i cÅ©ng là má»™t lá»i cảnh cáo đối vá»›i chÃnh ngÆ°á»i Kitô hữu chúng ta.
Thá»±c váºy, chúng ta đã lãnh nháºn NÆ°á»›c Thiên Chúa, chúng ta đã lãnh nháºn Æ¡n cứu Ä‘á»™. Thế nhÆ°ng, Æ¡n cứu Ä‘á»™ ấy đã Ä‘em lại những hoa trái nà o cho cuá»™c Ä‘á»i chúng ta? Nho tháºt hay nho dại? Äiá»u chÃnh trá»±c hay chỉ toà n những sá»± gian ác?
Äiá»u đã xảy ra vá»›i dân Do Thái cÅ©ng có thể xảy ra vá»›i chúng ta, nếu nhÆ° chúng ta lặp lại thái Ä‘á»™ và nếp sống của há» ngà y xÆ°a. Æ n cứu Ä‘á»™ được ban nhÆ°ng không. Tuy nhiên, nó cÅ©ng có thể trở thà nh hòn đá là m cho chúng ta vấp ngã, trở thà nh bản án cho chÃnh bản thân chúng ta, khi nó không sinh hoa kết qua theo nhÆ° lòng mong Æ°á»›c của Thiên Chúa.
Nếu chúng ta không thay đổi nếp sống của chúng ta, thì trong ngà y sau hết, chúng ta cÅ©ng sẽ bị loại bá» nhÆ° dân Do Thái thuở trÆ°á»›c, để rồi NÆ°á»›c Thiên Chúa sẽ được ban cho những ngÆ°á»i khác biết đâm bông và kết trái. [Mục Lục]
2. VÆ°á»n nho
Qua dụ ngôn những ngÆ°á»i tá Ä‘iá»n nổi loạn chúng ta thấy ông chủ tượng trÆ°ng cho Thiên Chúa đã rà o giáºu và chăm sóc cho vÆ°á»n nho của mình. Còn những tá Ä‘iá»n nổi loạn chÃnh là dân Do Thái, dân tá»™c đã được Thiên Chúa chá»n lá»±a và trao ban cho muôn và n hồng ân. Còn các đầy tá»› được sai đến là các tiên tri. Nhá» các tiên tri mà Thiên Chúa biểu lá»™ thánh ý của Ngà i cho há», thế nhÆ°ng hỠđã đối xá» dã man và tà n bạo đối vá»›i những ngÆ°á»i được Thiên Chúa sai đến. Nà o là đánh Ä‘áºp, nà o là giết Ä‘i.
Sau cùng ông chủ đã phải sai phái chÃnh ngÆ°á»i con trai duy nhất của mình đến vá»›i há», để tá» cho há» thấy lòng nhân từ thÆ°Æ¡ng xót vô biên của Ngà i, nhất là sau những biến cố đáng buồn đã xảy ra. NgÆ°á»i con duy nhất nà y là hình ảnh tượng trÆ°ng cho Äức Kitô, Äấng đã bị há» giết chết trên tháºp giá. Cái chết khổ Ä‘au nà y là m cho Ngà i liên tưởng tá»›i lá»i thánh vịnh 118: Phiến đá mà những ngÆ°á»i thợ xây loại bá», đã biến nên tảng đá góc tÆ°á»ng, đó là việc Thiên Chúa đã là m và thá»±c lạ lùng dÆ°á»›i mắt chúng ta. Tảng đá góc tÆ°á»ng là nÆ¡i câu móc những bức tÆ°á»ng của toà nhà , nó nắm giữ má»™t vai trò, má»™t vị trà rất quan trá»ng.
Cuối cùng Thiên Chúa đã phải bá» rÆ¡i dân Do Thái, để chá»n cho mình má»™t dân riêng má»›i, đó là Giáo Há»™i, để Ä‘em lại cho Ngà i nhiá»u hoa trái.
Câu chuyện trên cÅ©ng là m cho chúng ta nhá»› tá»›i hinh ảnh vÆ°á»n nho của tiên tri Isaia. VÆ°á»n nho nà y được chủ hết sức chăm sóc vá»›i hy vá»ng sẽ có được những trái nho đặc biệt, thế nhÆ°ng kết quả lại hoà n toà n trái ngược, khiến cho chủ phải nổi giáºn: Còn việc gì nữa mà Ta đã không là m cho vÆ°á»n nho của Ta. Ta mong Æ°á»›c có được những trái ngon trái ngá»t, váºy tại sao nó chỉ cho toà n những trái chua trái dại?
Còn chúng ta thì sao? Phải chăng tâm hồn chúng ta chỉ là má»™t cây nho cằn cá»—i? Thiên Chúa cÅ©ng đã đổ xuống cho chúng ta biết bao nhiêu Æ¡n là nh hồn xác, thế mà con ngÆ°á»i chúng ta vẫn không thể đâm bông kết trái. Có lẽ chúng ta cần phải dừng lại, để hồi tâm xét mình, kiểm Ä‘iểm lại cuá»™c sống, trÆ°á»›c khi nó đã quá muá»™n.
Nếu nhÆ° chúng ta trung thà nh phụng sá»± Chúa, thì chúng ta không có chi phải lo buồn sầu khổ. Trái lại, nếu chúng ta đã có những thái Ä‘á»™ và má»™t nếp sống nhÆ° dân Do Thái ngà y xÆ°a, thì chắc hẳn, trong giá» phút sau hết, Thiên Chúa cÅ©ng sẽ loại bá» chúng ta và trao ban NÆ°á»›c Trá»i cho những ngÆ°á»i khác là những ngÆ°á»i biết đâm bông và kết trái.[Mục Lục]
3. Thợ vÆ°á»n nho
Dụ ngôn những thợ vÆ°á»n nho phản loạn thuá»™c và o loại các dụ ngôn Chúa dùng để tá» lá»™ thân thế của Ngà i là Äấng Thiên Sai. Dụ ngôn nà y cÅ©ng cho thấy sá»± cô Ä‘Æ¡n bi thảm của Chúa Giêsu, khi bị dân Ngà i loại bá».
NhÆ° thÆ°á»ng lệ Chúa Giêsu cấu tạo dụ ngôn từ các thá»±c tại mà Ngà i nghe thấy trÆ°á»›c mắt. Trong xứ Galilêa thá»i ấy, những Ä‘iá»n chủ bá» tiá»n và o việc trồng nho. Há» giao cho thợ là m vÆ°á»n nho trông coi rồi trả lÆ°Æ¡ng. Äôi khi há» Ä‘i vắng xa, chẳng hạn nhÆ° ra nÆ°á»›c ngoà i, và để quan lý mùa mà ng, há» sai những đầy tá»› đến vá»›i những ngÆ°á»i thợ là m vÆ°á»n. Theo luáºt Do Thái, nếu chủ má»™t thá»a đất chết Ä‘i mà không có ngÆ°á»i thừa kế, thì thá»a đất ấy sẽ thuá»™c vá» ngÆ°á»i nà o chiếm ngụ đầu tiên. Äiá»u nà y là m cho chúng ta hiểu được lý luáºn của các thợ là m vÆ°á»n nho: Äứa con thừa tá»± đây rồi, nà o hãy giết nó Ä‘i và chúng ta sẽ chiếm được gia tà i của nó. Quả thá»±c, ngÆ°á»i con thừa tá»± mà chết, đất sẽ thà nh vô chủ và thuá»™c quyá»n những kẻ cÆ° ngụ.
Qua dụ ngôn nà y và qua Ä‘oạn kế tiếp vá»›i hình ảnh viên đá góc bị thợ xây loại bá», Chúa Giêsu muốn cho chúng ta hiểu rằng: ChÃnh Ngà i là ngÆ°á»i con bị bá»n thợ là m vÆ°á»n nho giết Ä‘i, chÃnh Ngà i là viên đá góc bị thợ xây loại bá».
Má»™t cách quyết liệt, dụ ngôn đã Ä‘Æ°a ra câu há»i sau đây: Là m sao giá»›i hữu trách của dân Do Thái lại Ä‘i tá»›i chá»— loại bá» Äấng thiên sai? Tôi xin thÆ°a vì hỠđã buông thả theo bản năng chiếm hữu của há». Chủ vÆ°á»n nho là Thiên Chúa, thủ lãnh duy nhất của há». Thế nhÆ°ng tinh thần chiếm hữu của há» hệ tại việc áp đặt quan niệm riêng của há» vá» lá» luáºt. Há» dùng lá» luáºt để thống trị dân, há» còn có cao vá»ng dùng dân tá»™c của hỠđể lên ngôi thống trị thế giá»›i. Các vị tiên tri đã đến để nhắn nhủ há», nhÆ°ng tất cả Ä‘á»u bị há» giết chết, và sau cùng hỠđã Ä‘i tá»›i chá»— loại bá» Äấng Thiên Sai, Con Má»™t của Thiên Chúa. Thay vì phục vụ cho lá» luáºt và dân chúng thì hỠđã chiếm hữu, coi mình là chủ của lá» luáºt và của dân chúng.
Còn chúng ta thì sao, liệu chúng ta có thoát khá»i thái Ä‘á»™ tá»± coi là ngÆ°á»i là m chủ của Tin Mừng, của chân lý hay không? Là m thế nà o để phục vụ Phúc Âm mà không chiếm hữu? Tôi xin thÆ°a bằng cách để cho tinh thần Phúc Âm thấm nháºp và i cải tạo chúng ta, chứ chúng ta không Ä‘á»c Phúc Âm, rồi sau đó ngồi sắp xếp Phúc Âm theo ý riêng của chúng ta. Ngà y xÆ°a các thầy thông luáºt đã lèo lái niá»m trông đợi của dân chúng tá»›i những Æ°á»›c vá»ng thống trị trần gian. Ngà y nay cÅ©ng không thiếu gì những ngÆ°á»i muốn lợi dụng Phúc Âm để quảng cáo cho má»™t hệ thống chÃnh trị hay má»™t quan niệm xã há»™i. Chúng ta không có quyá»n sá» dụng và dùng Phúc Âm và o má»™t mục tiêu nà o khác ngoà i mục tiêu Ä‘i đến Äức Kitô. Nhiá»u ngÆ°á»i muốn chiếm hữu Phúc Âm để mÆ°u cầu lợi Ãch riêng tÆ°, để rồi cuối cùng đã Ä‘i đến chá»— phủ nháºn con ngÆ°á»i Äức Kitô. Tin Mừng má»i gá»i chúng ta xây dá»±ng cuá»™c sống trên viên đá góc là Äức Kitô, Äấng chúng ta tìm kiếm và yêu mến, chứ không nên lèo lái Ngà i và Tin Mừng của Ngà i và o những ý đồ riêng tÆ° của mình.[Mục Lục]
4. Những tá Ä‘iá»n khác
(Suy niệm của Barbara E. Reid – Văn Hà o, SDB chuyển ngữ)
“Ông chủ sẽ trao vÆ°á»n nho cho những tá Ä‘iá»n khác.†(Mt 21,41)
Những tá Ä‘iá»n khác: Há» là ai?
Năm năm trÆ°á»›c đây, tại má»™t số quốc gia vùng Ả ráºp, nhiá»u cuá»™c bạo loạn xảy ra, để biểu thị quyá»n lá»±c hoặc để láºt đổ chế Ä‘á»™. Má»™t và i nÆ¡i đã thà nh công trong việc xóa bá» chÃnh quyá»n cÅ© và thà nh láºp chÃnh phủ má»›i. Má»™t số cuá»™c cách mạng kết thúc khá ôn hòa, nhÆ°ng nhiá»u nÆ¡i những cuá»™c láºt đổ gây nhiá»u đổ máu và tang tóc. Các biến cố nà y có nhiá»u nét tÆ°Æ¡ng đồng so vá»›i bối cảnh của dụ ngôn được Tin Mừng hôm nay thuáºt lại. Dụ ngôn Ä‘á» cáºp đến cuá»™c láºt đổ của các tá Ä‘iá»n đối vá»›i ông chủ vÆ°á»n nho.
Quá bức xúc vì mình không có đất Ä‘ai để canh tác cÅ©ng chẳng có quyá»n hà nh gì, những tá Ä‘iá»n đã nổi loạn chống lại những sứ giả ông chủ sai tá»›i. Há» còn giết cả đứa con của ông chủ, ngÆ°á»i có quyá»n thừa tá»±, để mong tiếm quyá»n sở hữu vÆ°á»n nho vá» cho mình. Câu 40 trong dụ ngôn Ä‘Æ°a ra má»™t câu há»i khá hóc búa “TrÆ°á»›c tình thế đó, ông chủ sẽ xá» trà ra sao?â€. Câu trả lá»i, là ông sẽ ra lệnh trừng phạt há» má»™t cách nghiêm khắc. Bạo lá»±c sẽ phải trả giá bằng bạo lá»±c, có khi còn dữ dá»™i hÆ¡n. Các tá Ä‘iá»n chắc chắn sẽ bị tru diệt má»™t cách không thÆ°Æ¡ng tiếc. Chúng ta có thể Ä‘á»c dụ ngôn nà y theo má»™t góc nhìn khác, nếu nhìn và o sá»± vô vá»ng nÆ¡i các tá Ä‘iá»n khi há» muốn láºt đổ ông chủ, và đòi quyá»n sở hữu vÆ°á»n nho dà nh cho mình.
Theo cái nhìn truyá»n thống khi Ä‘á»c dụ ngôn nà y, chúng ta có những hình ảnh và tình tiết mang tÃnh biểu trÆ°ng để so chiếu. VÆ°á»n nho biểu thị cho dân Israel, các tá Ä‘iá»n là những lãnh đạo tôn giáo thá»i Chúa Giêsu, ông chủ vÆ°á»n là chÃnh Thiên Chúa, các sứ giả mà ông chủ sai tá»›i là các ngôn sứ trong cá»±u Æ°á»›c, và ngÆ°á»i con của ông chủ chÃnh là Äức Giêsu. Dụ ngôn mà ngôn sứ Isaia nói tá»›i, nhÆ° được trình thuáºt trong bà i Ä‘á»c thứ nhất cÅ©ng có nhiá»u nét ẩn dụ tÆ°Æ¡ng đồng nhÆ° váºy. Tuy nhiên, phần kết nÆ¡i hai dụ ngôn thì hoà n toà n khác nhau. Trong trình thuáºt của Isaia, ông chủ vÆ°á»n nho thất vá»ng vì vÆ°á»n nho không sinh hoa trái, và ông đã ra lệnh hủy diệt vÆ°á»n nho.
NÆ¡i dụ ngôn của Äức Giêsu, vÆ°á»n nho không bị tiêu hủy, nhÆ°ng được trao phó cho những ngÆ°á»i quản lý má»›i. Trong cả hai dụ ngôn, Ä‘iểm quy chiếu là vÆ°á»n nho cần phải được chăm sóc để cho trái trăng, và những tá Ä‘iá»n Ä‘Æ°Æ¡ng thá»i đã không là m được Ä‘iá»u nà y. Má»™t Ä‘iểm nhấn khác, là nếu dụ ngôn phác vẽ má»™t hình ảnh biểu trÆ°ng vá» lịch sá» cứu Ä‘á»™, thì “NgÆ°á»i Con†được ông chủ gá»i tá»›i, là chÃnh Äức Giêsu đấng Messia. Äây là quà tặng lá»›n nhất mà Thiên Chúa tặng ban, là chÃnh Äấng mà nhân loại vẫn luôn ngong ngóng đợi chá». Món quà đó không thể bị tÆ°á»›c mất khá»i tay ông chủ. Nếu chủ vÆ°á»n nho là chÃnh Thiên Chúa, và ngay cả cái chết xảy ra nÆ¡i ngÆ°á»i Con là điá»u không thể tránh khá»i khi con ngÆ°á»i nhẫn tâm chống lại Ngà i, thì lòng thÆ°Æ¡ng xót của Thiên Chúa vẫn luôn dà n trải và đổ xuống trên ta đến vô táºn, Ä‘em lại cho chúng ta những cÆ¡ há»™i để thống hối, hÆ¡n là đưa ra má»™t phán quyết hủy diệt cuối cùng.
Trong mạch văn của Tin Mừng Mathêu, dụ ngôn nhắm đến các đầu mục Do thái giáo, những con ngÆ°á»i Ä‘ang kình chống Äức Giêsu. Dụ ngôn cÅ©ng chỉ dẫn ra Ä‘iá»u cần thiết, là phải có những vị lãnh đạo má»›i. Thế nhÆ°ng, những tá Ä‘iá»n khác, hay các vị lãnh đạo tôn giáo khác là ai? Má»™t số cắt nghÄ©a rằng, há» là những ngÆ°á»i mà ông chủ sẽ tÃn nhiệm để thay thế các tá Ä‘iá»n cÅ©, tức là Thiên Chúa sẽ thiết láºp “má»™t Há»™i Thánh má»›i, thay thế cho Israel cÅ©, trải rá»™ng đến các dân ngoạiâ€. Cách cắt nghÄ©a nà y rất dá»… bị chống đối. Mathêu viết cho các Kitô hữu gốc Do Thái và theo há», các đầu mục của Israel cÅ© sẽ được thay thế bằng các lãnh đạo má»›i, cÅ©ng gốc Do thái. Những ngÆ°á»i theo Äức Giêsu thá»i đó, vẫn nghÄ© rằng các môn đệ của Äức Giêsu, chủ yếu là những Kitô hữu gốc Do thái, sẽ là những “tá Ä‘iá»n khácâ€. Há» cố đấu tranh để chứng tá» Ä‘iá»u đó, dù há» có liên hệ gốc gác vá»›i dân vùng Judea hoặc gốc Pharisiêu chăng nữa.
Dụ ngôn cÅ©ng đặt ra má»™t câu há»i nhức nhối đối vá»›i những ai Ä‘ang nắm quyá»n lãnh đạo thuá»™c bất cứ má»™t tổ chức nà o, má»™t định chế nà o, hay má»™t quốc gia nà o. Nếu những ngÆ°á»i lãnh đạo không giúp Ä‘em lại thiện Ãch cho các thà nh viên thuá»™c quyá»n , há» phải được thay thế bằng những ngÆ°á»i khác, những ngÆ°á»i có khả năng là m nảy sinh hoa trái cho những ai dÆ°á»›i quyá»n mình. Theo mạch văn của Ä‘oạn Tin Mừng, chẳng còn kỳ vá»ng gì nÆ¡i những ngÆ°á»i lãnh đạo hiện tại. CÅ©ng chẳng mong há» hối háºn, và là m cho vÆ°á»n nho sinh trái. Dụ ngôn cÅ©ng ghi nháºn rằng mùa hái nho đã đến gần - tức là thá»i Ä‘iểm cánh chúng Ä‘ang đến. Äó là thá»i Ä‘iểm quyết định không còn chỠđợi má»™t sá»± thay đổi nà o nÅ©a, và tất cả Ä‘á»u hÆ°á»›ng tá»›i má»™t quyết định chung thẩm cuối cùng. Tin Mừng gá»i má»i chúng ta, phải chú tâm đến các vị lãnh đạo, là m sao để há» biết cách lo cho thiện Ãch chung được phát sinh cách dồi dà o. Äồng thá»i chúng ta cÅ©ng cố gắng thá»±c hiện những phÆ°Æ¡ng cách ôn hòa, không gây bạo lá»±c để thay đổi lãnh đạo, ở bất cứ nÆ¡i đâu và và o bất cứ thá»i Ä‘iểm nà o, khi cần thiết phải thá»±c hiện.[Mục Lục]
5. Tá Ä‘iá»n và vÆ°á»n nho
Nếu ruá»™ng lúa, nÆ°Æ¡ng khoai, khóm trúc và con trâu là những hình ảnh quen thuá»™c của ngÆ°á»i Việt Nam, thì ngÆ°á»i Do Thái cÅ©ng có những hình ảnh thân thÆ°Æ¡ng đối vá»›i há», đó là đà n chiên và vÆ°á»n nho.
Thá»±c váºy, Chúa Giêsu sinh ra là ngÆ°á»i Do Thái, cÅ©ng đã thừa hưởng ná»n văn hóa con chiên và cây nho ấy. Ngà i đã dùng những hình ảnh quen thuá»™c đó để nói lên quan Ä‘iểm của Ngà i đối vá»›i mối tÆ°Æ¡ng giao giữa Thiên Chúa và Israel, cÅ©ng nhÆ° mối tÆ°Æ¡ng giao giữa bản thân Ngà i đối vá»›i các tÃn hữu của mình…
Chẳng hạn trong Tin Mừng theo thánh Gioan thì Chúa Cha là ngÆ°á»i trồng nho, bản thân Ngà i là cây nho còn các môn đệ là ngà nh nho. Äiá»u Ngà i muốn truyá»n dạy là chúng ta phải sống gắn bó máºt thiết vá»›i Ngà i.
Thế nhÆ°ng trong Tin Mừng theo thánh Matthêu thì hình ảnh cây nho hay nói đúng hÆ¡n hình ảnh vÆ°á»n nho được khai thác cho má»™t Ä‘á» tà i khác.
Chúa Giêsu đã nói tá»›i lòng tốt của ông chủ vÆ°á»n nho không những sẵn sà ng thuê mÆ°á»›n má»i ngÆ°á»i, nhất là những kẻ thất nghiệp, kém may mắn, mà còn trả công đồng Ä‘á»u cho cả những kẻ là m việc Ãt giá» nhất.
Ngà i cÅ©ng đã nói tá»›i những tá Ä‘iá»n, là những ngÆ°á»i quản lý có trách nhiệm canh tác vÆ°á»n nho để giao ná»™p hoa lợi cho chủ. NhÆ°ng hỠđã phản bá»™i, đã đánh Ä‘áºp các sứ giả và đã giết chết chÃnh ngÆ°á»i con của chủ. Äể rồi, chủ đã phải lấy lại vÆ°á»n nho mà trao cho ngÆ°á»i khác quản lý, tức là Giáo Há»™i.
Hôm nay, khi Ä‘á»c lại dụ ngôn nà y, chúng ta sẽ ung dung tá»± nhủ: Do Thái là Do Thái và Giáo Há»™i là Giáo Há»™i Chúa đã trao Ä‘oà n chiên cÅ©ng nhÆ° vÆ°á»n nho của Ngà i cho Giáo Há»™i, ngÆ°á»i quản lý cuối cùng mà Chúa đã chá»n, vì thế không còn gì phải lo sợ: Là m thế nà o mà Giáo Há»™i lại có thể giết hại các tôi tá»› Chúa và cÆ°á»›p Ä‘oạt vÆ°á»n nho Chúa được.
Thế nhÆ°ng chúng ta không nên lạc quan vá»›i những nháºn định trừu tượng và lý thuyết trên đây mà phải nhìn và o thá»±c tại trÆ°á»›c mắt: Và thá»±c tại trÆ°á»›c mắt cho thấy Giáo Há»™i chÃnh là chúng ta. Cá»™ng Ä‘oà n dân Chúa, gồm những con ngÆ°á»i bằng xÆ°Æ¡ng bằng thịt, má»›i chỉ được má»i gá»i và được ban Æ¡n sủng để nên thánh, hay nên hoà n thiện, nhÆ°ng thá»±c tế thÆ°á»ng chÆ°a thánh, chÆ°a hoà n thiện, do đó vẫn còn có thể có những kẻ lÆ°á»i biếng không chịu là m việc trong vÆ°á»n nho, tệ hÆ¡n nữa vẫn còn có thể có những kẻ hung ác đánh Ä‘áºp, hà nh hạ và tháºm chà giết hại những ngÆ°á»i tôi trung của Chúa, những ngÆ°á»i là m vÆ°á»n tốt, để chiếm lấy vÆ°á»n nho cho mình. ChÃnh những ngôn ngữ chúng ta thÆ°á»ng dùng cÅ©ng tố cáo sá»± chiếm Ä‘oạt có khi là vô ý thức đó.
Thá»±c váºy, chúng ta chẳng thÆ°á»ng nói: Con chiên của tôi, nhà thá» của tôi, giáo xứ của tôi, Giáo Há»™i của tôi. Trong khi đúng ra phải nói là con chiên của Chúa, nhà thá» của Chúa, giáo xứ của Chúa, Giáo Há»™i của Chúa.
Nhìn và o vÆ°á»n nho Chúa, chúng ta thấy không thiếu những cây nho cà nh lá xum xuê mà chẳng sinh được má»™t trái. CÅ©ng chẳng thiếu những cà nh nho khô héo èo uá»™t vì chỉ còn dÃnh há» và o thân cây.
Äiá»u đáng buồn hÆ¡n nữa là cÅ©ng chẳng thiếu gì những tá Ä‘iá»n, những ngÆ°á»i quản lý đã chiếm Ä‘oạt vÆ°á»n nho Chúa là m gia nghiệp riêng của mình. Há» mặc sức khai thác tùy theo ý muốn, miá»…n sao có lợi cho mình. Không thiếu những kẻ chỉ lo rà o dáºu, xây tÆ°á»ng và kiến tạo những bồn đạp nho, nhÆ°ng lại chẳng chăm sóc gì đến cây nho, khiến vÆ°á»n nho Chúa má»c lên những cá» dại và gai góc.[Mục Lục]
6. Suy niệm của ÄTGM. Ngô Quang Kiệt
CÂU CHUYỆN VƯỜN NHO
CÂU CHUYỆN ÄỜI TA
VÆ°á»n nho là má»™t hình ảnh quen thuá»™c đối vá»›i ngÆ°á»i Do Thái. Chúa đã dùng hình ảnh quen thuá»™c nà y để thÃnh giả dá»… hiểu Ä‘iá»u Chúa nói vá» NÆ°á»›c Trá»i. à nghÄ©a dụ ngôn nà y nhÆ° sau. Thiên Chúa là chủ vÆ°á»n nho. VÆ°á»n nho thoạt tiên được dùng để chỉ dân Do Thái. Dân Do Thái được Chúa chá»n là dân riêng. Lịch sá» dân Do Thái là lịch sá» tình yêu thÆ°Æ¡ng của Chúa. Vì yêu thÆ°Æ¡ng Chúa đã giải thoát há» khá»i ách nô lệ Ai Cáºp. Vì yêu thÆ°Æ¡ng Chúa đã dà nh sẵn cho há» má»™t đất nÆ°á»›c. Vì yêu thÆ°Æ¡ng Chúa bảo vệ há» khá»i sá»± quấy phá của các nÆ°á»›c lân bang. Vì yêu thÆ°Æ¡ng Chúa đã sai khiến các tiên tri đến dạy dá»— há». Quả tháºt dân Do Thái là má»™t vÆ°á»n nho được Chúa trồng, chăm sóc từng li từng tÃ. Từ rà o dáºu chung quanh đến xây tháp canh giữ. Từ xây bồn ép nho đến tÆ°á»›i bón cắt tỉa. NhÆ°ng sá»± thÆ°Æ¡ng yêu của Chúa được đáp lại bằng sá»± phản bá»™i. NgÆ°á»i Do Thái không công nháºn quyá»n là m chủ của Chúa. Há» giết các tiên tri được sai đến dạy dá»— há». Há» còn giết cả Chúa Giêsu là Con Má»™t Thiên Chúa để chiếm lấy vÆ°á»n nho là m của riêng há». NhÆ°ng há» có biết đâu rằng nếu để Chúa là chủ thì vÆ°á»n nho còn được bảo vệ, được chăm sóc và há» còn được hưởng hoa lợi. NhÆ°ng từ chối quyá»n là m chủ của Chúa, vÆ°á»n nho rÆ¡i và o cảnh hoang tà n, đổ nát, không còn hoa trái. Và vì thế cuá»™c Ä‘á»i há» cÅ©ng bị diệt vong.
Câu chuyện vÆ°á»n nho không chỉ nói vá»›i ngÆ°á»i Do Thái mà còn nói vá»›i tất cả chúng ta, đặc biệt các sinh viên há»c sinh nhân dịp đầu năm há»c má»›i. Sinh viên há»c sinh là những cây nho được Chúa Æ°u ái trồng trong vÆ°á»n nho của Chúa. VÆ°á»n nho đó là NÆ°á»›c Chúa, là Giáo Há»™i, là gia đình, là trÆ°á»ng há»c. Các cháu thiếu nhi, các bạn thanh niên, há»c sinh, sinh viên trẻ trung là những cây nho non mÆ¡n mởn được Chúa chăm sóc tÆ°á»›i bón trong tình thÆ°Æ¡ng bao la của cha mẹ, trong sá»± táºn tâm của thà y cô giáo, trong sá»± nhiệt thà nh quên mình của các linh mục, tu sÄ© nam nữ. Chúa đặt lÆ°Æ¡ng tâm nhÆ° tháp canh để cảnh báo những nguy cÆ¡ Ä‘e dá»a tà n phá vÆ°á»n nho. Äể ngăn chặn thú dữ tà n phá, trẻ con nghịch ngÆ¡m, kẻ thù quấy phá, Chúa cẩn tháºn rà o dáºu vÆ°á»n nho. Rà o dáºu là đặt ra những quy tắc luáºt lệ. Ká»· luáºt là phên dáºu vững chắc bảo vệ những cây nho còn non yếu, bảo vệ hoa lợi khá»i kẻ thù đến phá hoại. Ká»· luáºt giúp bảo vệ cuá»™c Ä‘á»i của các con. Không chỉ bảo vệ sá»± sống mà còn tất cả những hoa trái tốt đẹp của sá»± sống. Bảo vệ tÆ°Æ¡ng lai của các con. Chúa xây bồn ép nho. Bồn ép nho là nÆ¡i là m việc. Quả nho phải trải qua quá trình ép, lá»c, ủ má»›i lên men thà nh thứ rượu nho thÆ¡m lừng là m đẹp cho xã há»™i. CÅ©ng váºy các con phải lao Ä‘á»™ng vất vả qua nhiá»u công Ä‘oạn má»›i trở nên hữu Ãch cho Giáo Há»™i và cho xã há»™i. Có thể nói cuá»™c Ä‘á»i của má»—i ngÆ°á»i các con là má»™t kỳ quan vá» tình yêu thÆ°Æ¡ng của Chúa. Chúa tạo dá»±ng nên các con để các con được hạnh phúc. Chúa đã định sẵn cho các con má»™t định mệnh tốt đẹp cao quý trong thánh ý Chúa.
Tiếc là có nhiá»u ngÆ°á»i không hiểu được Ä‘iá»u đó, nên đã chối bá» quyá»n Chúa là m chủ Ä‘á»i mình. Vì xua Ä‘uổi Chúa nên ma quá»· đã xâm nháºp cuá»™c Ä‘á»i há». Có nhiá»u ngÆ°á»i đã bá» tháp canh lÆ°Æ¡ng tâm nên không còn tỉnh thức trÆ°á»›c những nguy cÆ¡ Ä‘e dá»a tà n phá sá»± sống. Có nhiá»u ngÆ°á»i đã phá đổ những phên dáºu ká»· luáºt, biến vÆ°á»n nho tâm hồn thà nh bãi đất hoang mặc cho má»i ngÆ°á»i chà đạp, tà n phá. Có nhiá»u ngÆ°á»i đã bá» quên bồn ép nho, không chịu là m việc, chỉ rong chÆ¡i ngà y tháng nên cả cuá»™c Ä‘á»i tiêu tốn biết bao sá»± thÆ°Æ¡ng yêu, tiá»n bạc, công sức của cha mẹ, thà y cô giáo, các bá» trên trong Giáo Há»™i mà không sinh được hoa trái gì cho cuá»™c Ä‘á»i.
Các con, sinh viên há»c sinh thân mến,
Äầu năm há»c má»›i là dịp các con chỉnh đốn lại vÆ°á»n nho tâm hồn các con. Hãy để Chúa là m chủ cuá»™c Ä‘á»i các con. Hãy tin tưởng định mệnh Chúa dà nh cho các con là định mệnh tốt đẹp nhất. TÆ°Æ¡ng lai Chúa dá»n sẵn cho các con là tÆ°Æ¡ng lai tÆ°Æ¡i sáng không gì có thể so sánh được. Hãy đón nháºn tình yêu thÆ°Æ¡ng của cha mẹ, thà y cô giáo, và các bá» trên trong Giáo Há»™i. Tình yêu thÆ°Æ¡ng chăm sóc của các ngà i là nÆ°á»›c mát tÆ°á»›i cho cây Ä‘á»i các con xanh tÆ°Æ¡i. Hãy tuân theo sá»± hÆ°á»›ng dẫn của tháp canh lÆ°Æ¡ng tâm để các con biết phân biệt tháºt giả, trắng Ä‘en, thiện ác giữa lúc và ng thau lẫn lá»™n, biết chá»n lá»±a con Ä‘Æ°á»ng tốt đẹp cho tÆ°Æ¡ng lai. Hãy sống theo sá»± hÆ°á»›ng dẫn của luáºt lệ, luáºt xã há»™i, luáºt há»c Ä‘Æ°á»ng, luáºt sá»± sống, luáºt Giáo Há»™i. Äó chÃnh là cách tá»± bảo vệ trÆ°á»›c những lá»±c lượng xấu, trÆ°á»›c những cÆ¡n cám dá»— ngá»t ngà o Ä‘ang rình chá» trói chặt những cuá»™c Ä‘á»i ẻo lả, má»m yếu, buông tuồng. Hãy là m việc trong bồn ép nho. Sá»± siêng năng chăm chỉ, lòng say mê há»c táºp chÃnh là chìa khóa của sá»± thà nh công.
Năm há»c má»›i là má»™t ân huệ nhÆ°ng cÅ©ng là má»™t trách nhiệm. Các con được ban nhiá»u, các con sẽ bị đòi há»i nhiá»u. Năm há»c má»›i được ban tặng để các con sinh lợi. Sinh lợi để xứng đáng vá»›i tình thÆ°Æ¡ng của Chúa. Sinh lợi để xứng đáng vá»›i xã há»™i, quê hÆ°Æ¡ng đất nÆ°á»›c. Sinh lợi chÃnh là thăng tiến bản thân, là m lợi cho chÃnh các con trÆ°á»›c hết.
Xin Chúa ban phúc là nh cho năm há»c má»›i để các thà y cô giáo, các há»c sinh sinh viên thu lượm được nhiá»u kết quả tốt đẹp, góp phần thăng tiến bản thân, gia đình, Giáo Há»™i và xã há»™i. Amen.
GỢI à CHIA SẺ
1) Chúa đã ban cho bạn sá»± sống và còn đặt biết bao ngÆ°á»i, biết bao phÆ°Æ¡ng tiện, hoà n cảnh để nuôi dưỡng và phát triển sá»± sống đó. Bạn có nháºn biết Ä‘iá»u nà y không?
2) Bạn có nhìn nháºn Chúa là m chủ Ä‘á»i mình và có thái Ä‘á»™ xứng hợp không?
3) Phát triển là một trách nhiệm. Bạn có chu toà n trách nhiệm đó không?[Mục Lục]
7. Sống bằng tình yêu
Anh chị em thân mến.
Trong câu chuyện lịch sỠ"Chiếc nỠthần", để lại một dấu ấn trong cuộc sống của dân tộc Việt Nam.
Thục Phán An Dương Vương được Thần Kim Quy tặng cho chiếc nỠcó sức công phá cực kỳ, không ai có thể chống lại được. NhỠchiếc nỠmà trong nước được an bình.
Ông có cô con gái tên Mỵ Châu, được chà ng Trá»ng Thuá»· con của Triệu Äà thuá»™c nÆ°á»›c lân bang đến cÆ°á»›i. Má»i việc hết sức tốt đẹp, mối duyên của đôi trẻ ngà y cà ng nồng ấm.
Má»™t hôm Trá»ng Thuá»· xin vá» thăm cha của mình. Ãt ngà y sau thì chiến tranh kéo đến. Nhìn thấy Ä‘oà n quân đến từ xa, An DÆ°Æ¡ng VÆ°Æ¡ng không lo lắng gì, ông mỉm cÆ°á»i tá»± tin, vì đã có chiếc ná» thần trong tay. Giặc cà ng ngà y cà ng gần, đến lúc cần thiết, ông má»›i dùng đến ná» thần. NhÆ°ng bất ngá» thay, chiếc ná» không còn công hiệu nhÆ° xÆ°a, Ä‘á»™i quân của ông không phòng thủ ná»—i vá»›i sức tấn công dÅ©ng mạnh của quân thù. Oâng cùng vá»›i cô con gái thân yêu tìm Ä‘Æ°á»ng thoát thân. NhÆ°ng cà ng chạy thì nghe tiếng của địch quân ngà y cà ng gần. Nhìn lại thì ông thấy chÃnh đứa con mà ông yêu thÆ°Æ¡ng nhất lại là ngÆ°á»i là m ông thất vá»ng nhất. ChÃnh cô đã để lại dấu hiệu trên Ä‘Æ°á»ng cho giặc Ä‘uổi theo. Oâng cÅ©ng hiểu ra: chÃnh vì đứa con mà ông yêu thÆ°Æ¡ng, nên kẻ thù má»›i lợi dụng tình yêu thÆ°Æ¡ng đó, cÆ°á»›i con ông và tráo Ä‘á»—i ná» thần, khiến cho ông phải Ä‘i và o chá»— chết. Ông yêu thÆ°Æ¡ng con gái mình, nên cÅ©ng rất má»±c yêu thÆ°Æ¡ng chà ng rể. NhÆ°ng những gì mà ông yêu thÆ°Æ¡ng đã phản bá»™i lại ông, là m cho ông phải chết. Nếu nhÆ° ông có quyá»n trở lại ông sẽ đối xá» vá»›i chà ng rể nhÆ° thế nà o?
Khi lòng tham đã lên ngôi, thì tình yêu thÆ°Æ¡ng không còn hiệu quả nữa mà bị phản bá»™i. Lòng tham là m cho con ngÆ°á»i trở nên tà n ác, bất chấp má»i thủ Ä‘oạn, miá»…n là m sao lòng tham đạt được nhÆ° ý muốn.
Äó là những gì của con ngÆ°á»i. NhÆ°ng Thiên Chúa không để cho sá»± ác ngá»± trị mãi được, sá»± ác không thể tồn tại, ngay cả trong con ngÆ°á»i Ä‘ang là m ác cÅ©ng không thể chấp nháºn được cái ác.
Những ngÆ°á»i thá»i đó không thể chấp nháºn được việc là m của những ngÆ°á»i trong dụ ngôn, hà nh Ä‘á»™ng không có nhân tÃnh.hỠđã quên Ä‘i những gì ngÆ°á»i khác là m cho há», há» cÅ©ng quên Ä‘i những gì há» Ä‘ang có là từ đâu mà đến. Há» cà ng không muốn nhá»› đến thá»i khó khăn trÆ°á»›c đó nhÆ° thế nà o và là m sao mà há» thoát khá»i khó khăn nhÆ° thế. GiỠđây há» chỉ còn nhìn thấy cái lợi váºt chất. Há» tìm cách chiếm Ä‘oạt mà không cần biết đến cảm nghÄ© của ngÆ°á»i khác nhÆ° thế nà o, cÅ©ng không cần biết đến háºu quả ra sao. Há» không nhìn thấy được tình yêu thÆ°Æ¡ng chung quanh há», thì là m sao há» có thể sống trong tình yêu được.
"NÆ°á»›c Thiên Chúa sẽ lấy khá»i các ông để trao cho dân tá»™c khác biết là m trổ sinh hoa lợi".
Má»™t câu nói mạnh mẽ mà Chúa Giêsu thốt lên để cảnh báo cho những ngÆ°á»i không biết đến tình nghÄ©a, không nhìn thấy ngÆ°á»i khác, cÅ©ng không nháºn ra được chÃnh mình.
Câu cảnh báo cho ngÆ°á»i xÆ°a cÅ©ng là lá»i cảnh báo cho những ngÆ°á»i hôm nay, cho chúng ta. Má»—i ngÆ°á»i được bao bá»c trong tình yêu thÆ°Æ¡ng, được Thiên Chúa Æ°u ái, ban cho má»™t hoà n cảnh sống tháºt tốt đẹp. NhÆ°ng nhìn lại, chúng ta có biết cảm tạ hồng ân Chúa, hay má»—i ngà y chúng ta đòi há»i nhiá»u hÆ¡n, bất mãn nhiá»u hÆ¡n, toan tÃnh để được nhiá»u hÆ¡n cái không phải là của mình. Cà ng không chấp nháºn được khi những gì là của mình mà bị bắt buá»™c phải chia cho ngÆ°á»i khác. Nên nhiá»u lúc trong cuá»™c sống, chúng ta giống nhÆ° những ngÆ°á»i trong dụ ngôn, muốn loại trừ ngÆ°á»i khác, ngay cả tiêu diệt ngÆ°á»i khác bằng má»i cách, để có thể hưởng trá»n những gì mình muốn. Những lúc đó chúng ta cÅ©ng giống nhÆ° chà ng Trá»ng Thuá»· vô tâm, đứng trÆ°á»›c má»™t tình yêu chân thà nh nhÆ°ng không biết táºn hưởng, mà chá»n lấy nguồn lợi riêng tÆ° để bÆ°á»›c và o con Ä‘Æ°á»ng chết. Nếu chúng ta nháºn ra hồng ân Chúa trong Ä‘á»i sống và biết cảm tạ bằng những gì trong cuá»™c sống Ä‘á»i thÆ°á»ng, để biết chu toà n mà đá»n đáp hồng ân Chúa thì tháºt là hạnh phúc cho chúng ta.
Xin Chúa soi sáng cho má»—i ngÆ°á»i, để biết nháºn ra Chúa là nguồn tình yêu, mà biết sống xứng đáng để Ä‘á»n đáp tình yêu thÆ°Æ¡ng của Chúa.[Mục Lục]
8. Suy niệm của An Phong
CHÚNG TA ÄƯỢC TRAO PHÓ CANH TÃC VƯỜN NHO THIÊN CHÚA
Câu chuyện giữa Thiên Chúa vá»›i con ngÆ°á»i là má»™t câu chuyện tình. Tình yêu thÆ°Æ¡ng được trao ban, nhÆ°ng không được đón nháºn; tình yêu tháºt quảng đại, nhÆ°ng lại bị phản bá»™i cách trắng trợn. Giu-Ä‘a lấy cái hôn để ná»™p Thầy, đó là má»™t sá»± phản bá»™i lại tình yêu thÆ°Æ¡ng là m cho Chúa Giêsu Ä‘au lòng biết bao. Tình yêu của Thiên Chúa tháºt bao la; và sá»± phản bá»™i tình yêu đó lại là cái gì hết sức phÅ© phà ng. Không có gì đẹp bằng tình yêu, nhÆ°ng cÅ©ng không có gì ghê gá»›m hÆ¡n tình yêu bị phản bá»™i.
Trong má»™t xã há»™i "đấu đá nhau", những trò Ä‘á»i đã nhiá»u lúc trở nên khủng khiếp lắm rồi; nhÆ°ng khi "trò Ä‘á»i" lại diá»…n ra nÆ¡i chÃnh bầu khà của tình yêu, trong gia đình chẳng hạn, thì nó lại trở nên khủng khiếp thế nà o: cha mẹ lợi dụng con cái; con cái bất hiếu, bạc đãi cha mẹ, con cái giết cha mẹ cÅ©ng có… Quả tháºt, chÃnh sá»± phản bá»™i trong tình yêu là má»™t đòn chà mạng khiến con ngÆ°á»i bị gục ngã. Bao nhiêu bà mẹ đã từng hy sinh má»i sá»± cho con cái, nhÆ°ng rồi cuối Ä‘á»i, những năm tháng vá» già , đã gục ngã vì sá»± phản bá»™i, vì sá»± bất hiếu của đứa con cÆ°ng.
Chúng ta được trao phó cho mảnh vÆ°á»n của Thiên Chúa, cha mẹ được Thiên Chúa trao phó cho má»™t gia đình để chăm sóc; linh mục cÅ©ng được Thiên Chúa trao pho cho Ä‘oà n chiên; các ngÆ°á»i có trách nhiệm vá»›i dân tá»™c, vá»›i cá»™ng Ä‘oà n giáo xứ, vá»›i các há»™i Ä‘oà n... Ä‘á»u là những ngÆ°á»i được Thiên Chúa trao phó vÆ°á»n nho của Ngà i. Cuá»™c sống nà y là vÆ°á»n nho của Thiên Chúa và má»—i ngÆ°á»i chúng ta là những ngÆ°á»i là m vÆ°á»n nho của Thiên Chúa.
Câu chuyện vá» sá»± phản bá»™i của tình yêu cho chúng ta thấy rằng Tình yêu cÅ©ng chÃnh là cái giá con ngÆ°á»i phải trả lại cho Thiên Chúa. Ông chủ ban "ngÆ°á»i con" nhÆ° má»™t lá»i má»i gá»i cuối cùng của tình yêu cho những ngÆ°á»i tá Ä‘iá»n của mình. Không có gì tháºt sá»± là tốt đẹp mà không cần trả giá đâu. Sá»± trả giá ở đây chỉ là lòng trung thà nh, là mở lòng ra để đón nháºn chủ quyá»n của Thiên Chúa chứ không phải muốn già nh lấy gia sản của NgÆ°á»i để hưởng thụ cho chÃnh mình.
Lạy Chúa Giêsu,
Chúa đã trả giá cho Ä‘á»i sống chúng con,
không phải là trả một món nợ nà o khác,
nhưng là món nợ của tình thương,
món nợ nặng nỠnhất và cay đắng nhất.
Xin cho chúng con biết nháºn ra
chúng con cũng mắc nợ nhau trong tình yêu thương
và cÅ©ng biết chấp nháºn hy sinh vì tình yêu thÆ°Æ¡ng.[Mục Lục]
9. Tìm kiếm sự khôn ngoan – Lm. Anmai
Ba bà i Ä‘á»c trong Thánh lá»… hôm nay nhÆ° sợi chỉ Ä‘á» xuyêt suốt nói vá» sá»± khôn ngoan, nói vá» sá»± lá»±a chá»n của con ngÆ°á»i trong cuá»™c Ä‘á»i nà y vá» sá»± khôn ngoan.
Sách các Vua quyển thứ nhất trong chÆ°Æ¡ng 3 mà chúng ta nghe đấy nói cho chúng ta nghe vá» má»™t chuyện tháºt là buồn cÆ°á»i. Là má»™t vị vua, lẽ ra Salômôn phải xin cho được mình được sống lâu trăm nghìn tuổi để ngồi trên ngai mà trị vì dân chúng, lẽ ra Salômôn xin cho mình được của cải đầy dÆ° để mà lên mà y lên mặt vá»›i dân chúng, vá»›i các dân các nÆ°á»›c lân bang, lẽ ra vua Salômôn phải xin cho tất cả những kẻ thù của vua phải chết Ä‘i, phải biến mất Ä‘i khá»i nhan của vua để mà vua được ngồi trên ghế trị vì đất nÆ°á»›c được thoải mái, lẽ ra và lẽ ra Salômôn xin nhiá»u Ä‘iá»u nhÆ° má»™t số vị vua khác đã là m đó là là cho mình được thê thiếp đầy nhà đầy cá»a để phục vụ cho những ham muốn của mình, xin cho mình được quân binh dÅ©ng mãnh để đối phó vá»›i thù trong giặc ngoà i nhÆ°ng rồi Salômôn xin vá»›i Thiên Chúa cho ông được tà i phân biệt để xét xá».
Nếu vá»™i vã, chúng ta sẽ cho rằng Salômôn là má»™t ngÆ°á»i nông cạn, thiếu suy nghÄ© vì xin cái gì không xin, xin tiá»n tà i váºt chất không xin mà xin cái gì đó nó chẳng có giá trị gì vá» váºt chất cả, nó là cái chi chi đấy: tà i phân xá». Xem ra cái chuyện ông xin là chuyện vô Ãch, chẳng cần xin thì ai ai cÅ©ng có tà i phân xá» cả. Chẳng cần Æ¡n cÅ©ng có thể phân xá» váºy mà ông lại xin. NhÆ° thế có vô Ãch không?
Chúng ta nhìn lại Ä‘á»i thÆ°á»ng của chúng ta. Chuyện phân xá» hình nhÆ° nó dÃnh liá»n vá»›i cuá»™c Ä‘á»i của chúng ta, dÃnh liá»n vá»›i thái Ä‘á»™ sống của chúng ta.
Sáng sá»›m, má»›i mở mắt thức giấc, chúng ta phải đứng trÆ°á»›c má»™t chuyện phân xá» mà chúng ta không biết đó thôi đó là chúng ta có tạ Æ¡n Chúa vì Chúa đã cho chúng ta qua má»™t đêm yên ổn hay không? hay là chúng ta dá»ng dÆ°ng trÆ°á»›c cái Æ¡n của Chúa đấy. Cứ tưởng là bình thÆ°á»ng nhÆ°ng chẳng bình thÆ°á»ng chút nà o cả vì đã có nhiá»u và nhiá»u ngÆ°á»i sau khi ngủ má»™t đêm thì lại tiếp tục ngủ giấc ngủ ngà n thu chứ không há» thức dáºy chi cả. Sau khi tạ Æ¡n ấy, chúng ta có chịu trao phó cuá»™c Ä‘á»i, có dâng ngà y sống trong tay Chúa hay là chúng ta lại dâng ngà y sống trong tay chúng ta, trong sá»± quyết định không đâu và o đâu của chúng ta. Phân xỠđấy chứ! Ai bảo là không phân? Hoặc chúng ta đặt để cuá»™c Ä‘á»i chúng ta trong tay Chúa, trong sá»± quan phòng theo thánh ý Thiên Chúa, hoặc chúng ta đặt để cuá»™c Ä‘á»i chúng ta trong tay của chúng ta, trong quyết định của chúng ta?
Má»—i ngà y tôi chá»n má»™t niá»m vui, má»™t bông hoa, má»™t tiếng cÆ°á»i hay ngược lại?
Và rồi trải dà i suốt cả ngà y sống, chúng ta Ä‘Æ°á»›c trÆ°á»›c không biết bao nhiêu là điá»u phải lá»±a chá»n, bao nhiêu là điá»u phải phân xá».
Äứng trÆ°á»›c má»™t sá»± cãi vả, má»™t cuá»™c tranh chấp, chúng ta phải lá»±a chá»n cái gì? Lá»±a chá»n sá»± thua thiệt hay sá»± hÆ¡n ngÆ°á»i khác?
Äứng trÆ°á»›c má»™t quyết định vá» má»™t mầm sống, chúng ta quyết định để hay là phá?
Äứng trÆ°á»›c má»™t con ngÆ°á»i thấp cổ bé há»ng, má»™t con ngÆ°á»i nghèo khổ túng cá»±c, chúng ta yêu thÆ°Æ¡ng há» hay phỉ báng?
Äứng trÆ°á»›c má»™t ngÆ°á»i già u thái Ä‘á»™ chúng ta nhÆ° thế nà o?
Äứng trÆ°á»›c má»™t ngÆ°á»i nghèo thái Ä‘á»™ chúng ta nhÆ° thế nà o?
Äứng trÆ°á»›c má»™t con ngÆ°á»i tạm gá»i là tá»™i lá»—i, khiếm khuyết, yếu Ä‘uối thì chúng ta sẽ xá» há» nhÆ° thế nà o?
Và rồi, cuối ngà y, trÆ°á»›c khi Ä‘i và o giấc ngủ, chúng ta có kiểm Ä‘iểm lại qua má»™t ngà y sống chúng ta được không biết bao nhiêu là ơn là nh của Chúa để chúng ta tạ Æ¡n Chúa hay là chúng ta lại tá» thái Ä‘á»™ dá»ng dÆ°ng trÆ°á»›c bao nhiêu ân huệ mà Chúa dà nh cho ta? Chúng ta lại có khiêm tốn để trao phó cuá»™c Ä‘á»i chúng ta trong tay Chúa qua giấc ngủ mà chúng ta sắp chìm và o hay không?
Äó là chuyện thÆ°á»ng ngà y nhất mà chúng ta thÆ°á»ng gặp. Chúng ta phải có thái Ä‘á»™ để lá»±a chá»n. Nhiá»u Thánh vịnh cÅ©ng đã nhắc nhở chúng ta vá» sá»± lá»±a chá»n, Ä‘Æ¡n cá» Thánh vịnh 90 (Tv 90, 5-12) vẫn nhắc nhá»› chúng ta:
Ngà i cuốn đi, chúng chỉ là giấc mộng,
nhÆ° cỠđồng trổi má»c ban mai,
nở hoa vươn mạnh sớm ngà y,
chiá»u vỠủ rÅ© tà n phai chẳng còn.
Ngà i thịnh nộ, chúng con phải mạng vong,
nổi tráºn lôi đình: thấy mà khủng khiếp!
Tá»™i chúng con, Thánh Nhan Ä‘á»u soi tá».
Chúa nổi xung, Ä‘á»i chúng con tà n tạ.
kiếp sống thoảng qua: một tiếng thở dà i.
TÃnh tuổi thá», trong ngoà i bảy chục
mạnh giá»i chăng là được tám mÆ°Æ¡i,
mà phần lớn chỉ là gian lao khốn khổ,
cuá»™c Ä‘á»i thấm thoát, chúng con đã khuất rồi.
CÆ¡n giáºn Ngà i, ai lÆ°á»ng được sức mạnh,
tráºn lôi đình, ai hiểu thấu căn nguyên?
Xin dạy chúng con đếm tháng ngà y mình sống,
ngõ hầu tâm trà được khôn ngoan.
Thế đấy! Con ngÆ°á»i vẫn bé cái lầm là cứ tưởng rằng mình là chúa, là chủ của cuá»™c Ä‘á»i nhÆ°ng xin thÆ°a rằng mạnh giá»i lắm thì chừng tám chục mà thôi. Tất cả những tà i sản, những nổ lá»±c, những cố gắng mà mình bao nhiêu năm đổ mồ hôi sôi con mắt tìm kiếm sẽ giao lại cho ngÆ°á»i khác. Ngay cái căn nhà , cái biệt thá»±, cái villa cao cấp mà mình Ä‘ang trú ngụ đấy sẽ vá» tay ngÆ°á»i khác khi mà chúng ta đã khuất rồi.
Trang Tin Mừng theo Thánh Matthêu mà chúng ta vừa nghe đấy là đỉnh Ä‘iểm nhắc nhở chúng ta vá» sá»± khôn ngoan, sá»± lá»±a chá»n khôn ngoan mà Chúa Giêsu đã nói cho dân chúng, Chúa Giêsu cÅ©ng đã nói vá»›i má»—i ngÆ°á»i chúng ta: "NÆ°á»›c Trá»i giống nhÆ° chuyện kho báu chôn giấu trong ruá»™ng. Có ngÆ°á»i kia gặp được thì liá»n chôn giấu lại, rồi vui mừng bán Ä‘i tất cả những gì mình có để mà mua thá»a ruá»™ng ấy. NÆ°á»›c Trá»i lại cÅ©ng giống nhÆ° chuyện má»™t thÆ°Æ¡ng gia Ä‘i tìm ngá»c đẹp. Tìm được má»™t viên ngá»c quý, ông ta ra Ä‘i, bán tất cả những gì mình có mà mua viên ngá»c ấy".
Chúa nhắc cho chúng ta căn tÃnh, căn cốt và cùng Ä‘Ãch của cuá»™c Ä‘á»i chúng ta đó là NÆ°á»›c Trá»i. Cuá»™c Ä‘á»i nà y chỉ là đá»i tạm mau qua chóng tà n, là cuá»™c lữ hà nh vá» quê trá»i thôi chứ không phải là vÄ©nh cá»u để rồi chúng ta bám, chúng ta vÃu và o? Bé cái lầm là cái Ä‘iá»u cần chúng ta lại không tìm, Ä‘iá»u không cần chúng ta lại ấp ủ? Phải chăng là chúng ta thiếu khôn ngoan, chúng ta thiếu cân nhắc, chúng ta thiếu phân xá» nhÆ° Salômôn?
Thánh Phaolô trong thÆ° gá»i tÃn hữu Rôma Ngà i cÅ©ng đã nhắc nhở chúng ta rằng Thiên Chúa đã kêu gá»i má»—i ngÆ°á»i chúng ta theo ý định của NgÆ°á»i. Vì những ai NgÆ°á»i đã biết từ trÆ°á»›c, thì NgÆ°á»i đã tiá»n định cho há» nên đồng hình đồng dạng vá»›i Con của NgÆ°á»i, để Con của NgÆ°á»i là m trưởng tá» giữa má»™t Ä‘Ã n em đông đúc. Những ai Thiên Chúa đã tiá»n định, thì NgÆ°á»i cÅ©ng kêu gá»i; những ai NgÆ°á»i đã kêu gá»i, thì NgÆ°á»i cÅ©ng là m cho nên công chÃnh; những ai NgÆ°á»i đã là m cho nên công chÃnh, thì NgÆ°á»i cÅ©ng cho hưởng phúc vinh quang".
Thiên Chúa quan phòng, Thiên Chúa yêu thÆ°Æ¡ng và Thiên Chúa đã tuyển chá»n, hiến thánh má»—i ngÆ°á»i chúng ta nhÆ°ng chúng ta là m sao đấy? Chúng ta cứ luẩn quẩn trong con ngÆ°á»i hay hÆ° nát của chúng ta? trong cái con ngÆ°á»i nay còn mai mất của chúng ta mà chúng ta không tìm kiếm những sá»± cao siêu trên trá»i nhÆ° Thánh Phaolô đã hÆ¡n má»™t lần nhắc nhở chúng ta.
Thấy Ä‘iá»u gì hay, Ä‘iá»u gì phải, Ä‘iá»u gì tốt chúng ta cÅ©ng nên bắt chÆ°á»›c và hôm nay chúng ta cÅ©ng bắt chÆ°á»›c vua Salômôn để rồi chúng ta không xin Chúa cho chúng ta già u sang phú quý, thà nh công, bằng nà y cấp ná» hÆ¡n ngÆ°á»i khác nhÆ°ng xin cho chúng ta cÅ©ng nhÆ° ông: xin Æ¡n khôn ngoan, xin Æ¡n biện phân để chúng ta biết đếm tháng ngà y chúng ta sống để ngõ hầu tâm trà của chúng ta được khôn ngoan. Chúng ta cÅ©ng xin Chúa cho chúng ta khôn ngoan lá»±a chá»n thái Ä‘á»™ sống của những ngÆ°á»i tìm kiếm NÆ°á»›c Trá»i chứ không phải tìm kiếm cái thế gian mau qua chóng tà n và phù vân nà y.
Nguyện xin Chúa là Chúa của sá»± khôn ngoan đến và ở lại vá»›i má»—i ngÆ°á»i chúng ta để chúng ta luôn khôn ngoan chá»n lá»±a thái Ä‘á»™ sống phù hợp vá»›i thánh ý Chúa.[Mục Lục]
10. Suy niệm của Lm. Antôn Nguyá»…n Văn Äá»™
Dù con ngÆ°á»i bất trung, Thiên Chúa vẫn má»™t lòng trung tÃn
Tiếp theo dụ ngôn “Hai ngÆ°á»i conâ€: NgÆ°á»i cha sai hai đứa con và o là m vÆ°á»n nho (x. Mt 21, 28-32). Äức Giê-su kể cho thượng tế và kỳ lão nghe dụ ngôn “Những tá Ä‘iá»n sát nhân†(x. Mt 21, 33-43). Quả tháºt, VÆ°á»n nho của Chúa là nhà Israel, Thiên Chúa đã tuyển chá»n và coi nhÆ° má»™t vÆ°á»n nho đặc tuyển được Chúa chăm sóc, bảo vệ, (“Bà i ca vÆ°á»n nho†– Is 5, 1-7) là má»™t bằng chứng: “VÆ°á»n nho của Chúa các đạo binh là nhà Israel, và ngÆ°á»i GiuÄ‘a là chồi cây Chúa vui thÃch†(Is 5, 7). Tình yêu của ông chủ vá»›i vÆ°á»n nho, hay cụ thể là mối tình giữa Thiên Chúa vá»›i Dân Ngà i tháºt Ä‘áºm Ä‘Ã , thắm thiết. Thiên Chúa đã không tiếc gì đối vá»›i dân: “NgÆ°á»i tôi yêu có má»™t vÆ°á»n nho trên đồi xinh tÆ°Æ¡i. NgÆ°á»i rà o giáºu, nhặt đá, trồng cây chá»n lá»c, xây tháp giữa vÆ°á»n, láºp máy ép trong vÆ°á»n, và trông mong nó sinh quả nho†nhÆ°ng hỡi ôi, “nó lại sinh toà n nho dại†(Is 5, 2).
Äiá»u gì phải đến sẽ đến, ông chủ “sẽ phá hà ng rà o, để nó bị tà n phá, sẽ phá tÆ°á»ng để nó phải bị giầy đạp. Ta sẽ bá» nó hoang vu, không cắt tỉa, không vun xá»›i; gai góc sẽ má»c lên, và ta sẽ khiến mây không mÆ°a xuống trên nó†(Is 5, 5-6). Ngụ ý nói: “Thiên Chúa trông mong Israel thá»±c hà nh đức công bình, nhÆ°ng đây toà n là tiếng kêu oan†(Is 5, 7). Theo lẽ thÆ°á»ng, cÆ¡n thịnh ná»™ của Thiên Chúa sẽ giáng xuống Israel. NhÆ°ng Thiên Chúa “không muốn cho ai phải diệt vong, nhÆ°ng muốn cho má»i ngÆ°á»i ăn năn hối cải†(2 Pr 3, 9). Nên, má»›i giao vÆ°á»n nho cho những tá Ä‘iá»n chăm sóc (x. Mt 21, 33-43).
Gá»i và o là m vÆ°á»n nho và chăm sóc vÆ°á»n nho là sáng kiến của Thiên Chúa. Ngà i đã chá»n dân Israel. Ngà i tin tưởng và ban cho dân những Ä‘iá»u kiện để sống xứng đáng trong VÆ°Æ¡ng Quốc của Ngà i. Ngà i gá»i dân và o là m vÆ°á»n nho thể thiện tÆ°Æ¡ng quan đặc biệt giữa Ngà i vá»›i dân. Việc trồng nho lấy quả, ép rượu, theo truyá»n thống Kinh Thánh là dấu hiệu của niá»m vui phồn thịnh.
Thiên Chúa lấy tình yêu mà chăm sóc dân Chúa để nó sinh nhiá»u trái tốt, là sống công chÃnh hoan lạc trong tình yêu. Cây nho sinh trái, thể hiện tình yêu từ Thiên Chúa xuống vá»›i con ngÆ°á»i, trung thà nh vá»›i lá» luáºt Chúa là đáp lại tình yêu ấy. Yêu thÆ°Æ¡ng con ngÆ°á»i là sáng kiến của Thiên Chúa, vì Ngà i đã chủ Ä‘á»™ng yêu thÆ°Æ¡ng. Thảm kịch đối vá»›i dân được chá»n là khÆ°á»›c từ kế hoạch yêu thÆ°Æ¡ng của Thiên Chúa, cho dù bao lần Ngà i dùng miệng các tiên tri không ngừng má»i gá»i dân hoán cải, tháºm trà sai chÃnh Con của Ngà i đến kêu gá»i, dân chúng vẫn chá»n sá»± bất trung vá»›i Thiên Chúa, ngược đãi vá»›i Con Ngà i .
Chúa Giêsu lấy lại và tiếp tục lá»i than của Thiên Chúa trong Isaia (x. Is 5, 1-7). ChÃnh ở đó chúng ta gặp được chìa khóa cho dụ ngôn. Tại sao Thiên Chúa “trồng má»™t vÆ°á»n nho†và Thiên Chúa đến tìm những “hoa quả “ nà o?
Những tá Ä‘iá»n không trồng nho và chăm sóc vÆ°á»n nho vì thÆ°Æ¡ng yêu vÆ°á»n nho, nhÆ°ng vì lợi Ãch riêng của chÃnh mình. Thiên Chúa thì khác. Ngà i dá»±ng nên con ngÆ°á»i và láºp giao Æ°á»›c vá»›i con ngÆ°á»i, không phải vì lợi Ãch cho Thiên Chúa, nhÆ°ng vì yêu thÆ°Æ¡ng và Ãch lợi cho con ngÆ°á»i mà thôi. Những hoa quả được trông đợi từ con ngÆ°á»i là tình yêu đối Thiên Chúa và sá»± công bình đối vá»›i những kẻ bị áp bức: tất cả là vì con ngÆ°á»i, chứ không phải cho Thiên Chúa.
Qua dụ ngôn, Chúa Giêsu diá»…n tả tÆ°Æ¡ng quan giữa Thiên Chúa và dân Israel, đồng thá»i phác há»a lịch sá» tÆ°Æ¡ng quan của Thiên Chúa vá»›i toà n thể nhân loại chúng ta. Chúng ta có thể trách cứ dân Israel hay cha ông há» là những tá Ä‘iá»n sát nhân, vì chẳng những từ chối tình yêu thÆ°Æ¡ng của Thiên Chúa mà còn giết hại chÃnh Con Má»™t Ngà i. Coi chừng câu nói: “Äứa con thừa tá»± kia rồi, nà o anh em! Chúng ta hãy giết nó Ä‘i và chiếm lấy gia tà i của nóâ€(Mt 21,38) lại là của chÃnh chúng ta. Bởi lẽ, ngà y hôm nay chúng ta phải nói rằng Chúa Giêsu đã “bị quăng ra ngoà i vÆ°á»n nho,†bị quăng ra ngoà i bởi những ngÆ°á»i xÆ°ng mình là Kitô hữu, hay là có khi phản Kitô hữu. Những lá»i nói của những tá Ä‘iá»n vÆ°á»n nho dá»™i lên không bằng lá»i thì cÅ©ng Ãt nhất bằng những việc là m trong xã há»™i tục hóa ngà y nay. Nhân loại tục hóa muốn là m ngÆ°á»i thừa tá»±, là m ông chủ.
Chúng ta tá»± há»i: Tôi đã chuẩn bị thế nà o để Chúa Kitô sống trong tôi? Tôi đáp trả tình yêu vô biên của Chúa dà nh cho tôi bằng cách nà o? Tôi đã tình cá» quăng NgÆ°á»i ra ngoà i nhà tôi, ngoà i sá»± sống của tôi; nghÄ©a là tôi đã quên và không biết Chúa Kitô chăng?
Thiên Chúa vẫn má»™t lòng trung tÃn. Tình yêu của Ngà i mạnh hÆ¡n tá»™i lá»—i và sá»± bất trung của con ngÆ°á»i. Ngà i tiếp tục sai chÃnh Con Má»™t Ngà i đến trao ná»™p vì chúng ta để bảo đảm cho tá»›i cùng tình yêu trao ban cứu Ä‘á»™ thế gian.
Lịch sá» nhân loại được hoà n tất nhá» cái chết trên Tháºp giá. Nhá» cái chết, Chúa Giêsu đã tiêu diệt sá»± dữ. Nhá» phục sinh, Thiên Chúa đã nâng con ngÆ°á»i lên bằng sức mạnh của tình yêu, NgÆ°á»i đã tiêu diệt háºn thù. “ChÃnh viên đá bá»n thợ loại ra, đã trở nên viên đá góc †(Mt 21, 42), Ä‘á»n thá» Thiên Chúa được phục hồi. VÆ°á»n nho trở nên VÆ°Æ¡ng Quốc của Giao Ước Má»›i, vì NÆ°á»›c Trá»i không bị phá hủy, từ nay “ NÆ°á»›c Thiên Chúa sẽ cất khá»i các ông để trao cho dân tá»™c khác biết là m cho trổ sinh hoa trái†(Mt 21, 43).
Ông chủ vÆ°á»n nho nói: “Chúng sẽ ná»… con Ta†(Mt 21, 37). GiỠđây, Cha trên trá»i sắp sai Con của NgÆ°á»i đến vá»›i chúng ta trong Bà tÃch Mình và Máu NgÆ°á»i. Ta có hiểu sá»± cao trá»ng lúc nà y không? Ta có sẵn sà ng đón tiếp NgÆ°á»i vá»›i sá»± sùng kÃnh mà Chúa Cha mong đợi không?
Hôm nay chúng ta Ä‘á»c lại lịch sá» Dân Chúa chá»n để lên án sá»± loại bá» Äức Kitô do Chúa Cha sai đến. NhÆ°ng cÅ©ng ý thức vá» sá»± khốn cùng của chúng ta khi loại bỠ“viên đá gócâ€, lúc chúng ta có ý xây dá»±ng thế giá»›i nà y theo tiêu chà của chúng ta, tá»± coi mình là những ông chủ vÆ°á»n nho của Chúa.
“Lạy Thiên Chúa toà n năng hằng hữu, tình thÆ°Æ¡ng Chúa tháºt là cao cả, vượt xa má»i công trạng và ước muốn của con ngÆ°á»i, xin rá»™ng tình tha thứ những lá»—i lầm cắt rứt lÆ°Æ¡ng tâm chúng con, và thÆ°Æ¡ng ban những Æ¡n trá»ng đại, lòng chúng con chẳng dám mÆ¡ tưởng bao giá». Amen†(Lá»i nguyện Nháºp lá»…).[Mục Lục]
11. NgÆ°á»i thợ là m vÆ°á»n nho
(TrÃch trong ‘Suy Niệm Hằng Ngà y’)
Tin Mừng Chúa Nháºt hôm nay thuáºt lại dụ ngôn “NgÆ°á»i thợ là m vÆ°á»n nhoâ€. VÆ°á»n nho là má»™t hình ảnh quen thuá»™c đối vá»›i ngÆ°á»i Do Thái. Chúa đã dùng hình ảnh quen thuá»™c nà y để giúp ngÆ°á»i nghe dá»… hiểu Ä‘iá»u Ngà i muốn nói vá» NÆ°á»›c Trá»i.
Thiên Chúa là chủ vÆ°á»n nho. VÆ°á»n nho thoạt tiên được dùng để chỉ dân Do Thái. Dân Do Thái được Chúa chá»n là dân riêng. Lịch sá» dân Do Thái là lịch sá» tình yêu thÆ°Æ¡ng của Thiên Chúa. Vì yêu thÆ°Æ¡ng Chúa đã giải thoát há» khá»i ách nô lệ Ai Cáºp. Vì yêu thÆ°Æ¡ng Chúa đã dà nh sẵn cho há» má»™t đất nÆ°á»›c. Vì yêu thÆ°Æ¡ng Chúa bảo vệ há» khá»i sá»± quấy phá của các nÆ°á»›c lân bang. Vì yêu thÆ°Æ¡ng Chúa đã sai phái các tiên tri đến dạy dá»— há».
Quả tháºt dân Do Thái là má»™t vÆ°á»n nho được Chúa trồng, chăm nom săn sóc từng li từng tÃ. Từ rà o dáºu chung quanh đến xây tháp canh giữ. Từ xây bồn ép nho đến tÆ°á»›i bón cắt tỉa. NhÆ°ng sá»± thÆ°Æ¡ng yêu của Chúa được đáp lại bằng sá»± phản bá»™i. NgÆ°á»i Do Thái không công nháºn quyá»n là m chủ của Chúa. Há» giết các tiên tri được sai đến dạy dá»— há». Há» còn giết cả Chúa Giêsu là Con Má»™t Thiên Chúa để chiếm lấy vÆ°á»n nho là m của riêng.
Má»—i ngÆ°á»i chúng ta hôm nay cÅ©ng là má»™t tá Ä‘iá»n mà Thiên Chúa giao phó cho má»™t vÆ°á»n nho, đó là những tà i năng tinh thần, là của cải váºt chất, để ta sinh thêm hoa lợi và mang vá» cho NgÆ°á»i..
Thiên Chúa ban muôn hồng ân, là để ta phục vụ Chúa và anh em, chứ không phải để ta tìm tÆ° lợi, danh vá»ng, và khoái lạc cho bản thân.
Thiên Chúa kiên nhẫn trước những xúc phạm, lầm lỗi của ta, là để ta có cơ hội hoán cải, chứ không phải để ta ngà y cà ng sa lầy trong tội lỗi.
Thiên Chúa trao phó cho ta các tà i năng là để ta sinh lợi cho phần rá»—i của mình. Nếu ta không biết sá» dụng Æ¡n là nh Chúa ban, thì NgÆ°á»i sẽ cất Ä‘i và trao cho kẻ khác.
Sẽ đến ngà y ta phải tÆ°á»ng trình vá» công việc vÆ°á»n nho mà Chúa đã trao phó cho ta. Sẽ đến ngà y ta phải dâng lên Chúa những thu hoạch hoa lợi mà NgÆ°á»i trông đợi. Bá»™i thu hay mất trắng là hoà n toà n do công việc ta Ä‘ang là m hôm nay.
***
Lạy Chúa! Xin cho con biết cá»™ng tác và o vÆ°á»n nho của Chúa, để là m trổ sinh nhiá»u hoa trái thánh thiện và là m cho NÆ°á»›c Chúa được nhiá»u ngÆ°á»i biết đến. Amen.[Mục Lục]
12. Từ vÆ°á»n nho đến các tá Ä‘iá»n: Hãy là chÃnh mình
(Suy niệm của Lm. Giuse Nguyễn Văn Nghĩa)
Sau khi nghe câu chuyện dụ ngôn Chúa Giêsu kể vỠ“những tá Ä‘iá»n sát nhânâ€, các Thượng Tế và ngÆ°á»i Pharisêu hiểu là NgÆ°á»i nói vá» há» và há» tìm cách bắt NgÆ°á»i. Dân Chúa xÆ°a, đặc biệt những ngÆ°á»i lãnh đạo, những ngÆ°á»i được gá»i là đạo đức hẳn thuá»™c nằm lòng bà i ca vá» vÆ°á»n nho của Ngôn sứ Isaia (Is 5). Mẹ Há»™i Thánh lại trÃch cho chúng ta nghe trong bà i Ä‘á»c thứ nhất Chúa Nháºt nà y. Trong khi Ngôn Sứ Isaia nhấn mạnh đến vÆ°á»n nho là đoà n dân Chúa xÆ°a, thì Chúa Giêsu lại nhấn mạnh đến những tá Ä‘iá»n là những ngÆ°á»i lãnh đạo mà Chúa trao phó quản lý vÆ°á»n nho. Dù là vÆ°á»n nho hay là ngÆ°á»i quản lý thì Ä‘iểm chung hÆ°á»›ng đến, đó là : hãy trở nên chÃnh mình. Nói nôm na là nho thì ra nho, quản lý thì ra quản lý.
Nho ra nho: Ngôn sứ Isaia đã minh nhiên nói rằng vÆ°á»n nho chÃnh là đoà n dân Chúa xÆ°a và chúng ta có thể hiểu thêm má»—i ngÆ°á»i chúng ta là những cây nho, là những cà nh nho (x. Ga 15). Các khâu canh tác nhÆ° là m cá», bón phân, tỉa cà nh sâu bệnh… thì chủ vÆ°á»n nho là Thiên Chúa đã vuông tròn. Vấn Ä‘á» còn lại là chÃnh cây nho phải sinh hoa trái tốt tÆ°Æ¡i, ngá»t ngà o. Theo kinh nghiệm nông gia, khi đã đủ đầy các Ä‘iá»u kiện tá»± nhiên và sá»± chăm bón thì chuyện sinh hoa kết trái của cây trồng, hệ tại ở khả năng cây “hấp thụ dinh dưỡng†từ đất, từ trá»i và hệ tại ở việc cây “giảm phát sinh để tăng phát dụcâ€, nghÄ©a là giảm đâm cà nh, má»c lá má»›i để tăng ra hoa, kết trái.
Äá» hấp thụ dinh dưởng từ trá»i đất thì chÃnh chúng ta, những cây nho, tiên và n phải gắn bó, kết hiệp vá»›i Thiên Chúa. Cầu nguyện là má»™t trong những phÆ°Æ¡ng thế tuyệt hảo để kết hiệp vá»›i Thiên Chúa. Äể gia tăng hoa trái tốt là nh thì việc hãm mình hy sinh là điá»u không thể thiếu. NhÆ° thế để nho ra nho nghÄ©a là sinh hoa trái ngá»t ngà o thi Kitô hữu chúng ta cần chuyên chăm cầu nguyện và hy sinh hãm mình. Hằng năm cứ đến mùa Chay thánh thì Ä‘á» tà i ăn chay cầu nguyện được nhấn mạnh và chúng ta nghiệm thấy ngay các hoa trái trổ sinh.
Quản lý ra quản lý: NgÆ°á»i quản lý là ngÆ°á»i được trao phó má»™t sá»± gì đó. Má»™t việc gì đó để bảo quản, giữ gìn, chăm nom và dÄ© nhiên theo tiêu chà mà ngÆ°á»i chủ yêu cầu. Các tá Ä‘iá»n trong câu chuyện dụ ngôn Chúa Giêsu kể được hiểu nhÆ° là những ngÆ°á»i quản lý. Và tiêu chà ngÆ°á»i chủ Ä‘Æ°a ra là đến kỳ thu hoạch, vÆ°á»n nho phải sai hoa, má»™ng trái. Theo chiá»u kÃch xã há»™i thì những ngÆ°á»i quản lý là những ngÆ°á»i được giao phó các chức vụ của công quyá»n. HỠđược trao phó Ä‘oà n dân của má»™t táºp thể, của má»™t đất nÆ°á»›c... Theo chiá»u kÃch tôn giáo, thì những ngÆ°á»i quản lý là những vị mục tá». Há» Ä‘uợc trao phó Ä‘oà n chiên là các tÃn hữu của tôn giáo mình. Dù là các mục tá» trong Há»™i thánh nà y Há»™i thánh kia hay là những ngÆ°á»i nắm giữ công quyá»n trong xã há»™i thì chỉ má»™t mình Thiên Chúa là ngÆ°á»i chủ duy nhất. Thánh Phaolô minh định Ä‘iá»u nà y khi nói rằng các chÃnh quyá»n hợp pháp Ä‘á»u là do Chúa đặt định (x.Rm 13,1)
Trong khoảng thá»i gian chỠđến mùa vụ, thì ông chủ thỉnh thoảng sai gia nhân của mình đến nhắc nhở những ngÆ°á»i quản lý vá» bổn pháºn và trách vụ của há». Và bên cạnh đó chắc chắn có sá»± đánh giá vá» những gì mà những ngÆ°á»i quản lý Ä‘ang thá»±c thi. Tốt thì khen và khÃch lệ. Xấu thì chê và phê bình sá»a sai. Trong lịch sá» dân Chúa xÆ°a, các ngôn sứ chÃnh là những gia nhân mà ông chủ vÆ°á»n nho đã sai đến. Thay vì nghe những ý chỉ của Thiên Chúa qua các sứ ngôn thì những ngÆ°á»i tá Ä‘iá»n là nhÆ°ng ngÆ°á»i quản lý đã bách hại các ngà i.
Thiên Chúa, ngÆ°á»i chủ vÆ°á»n nho vẫn kiên trì nhẫn nại đến cùng. NgÆ°á»i đã sai chÃnh Con Má»™t đến vá»›i hy vá»ng là những ngÆ°á»i quản lý kia sẽ nể mặt mà nghe theo. Thế nhÆ°ng sá»± tham lam đã là m cho tâm hồn những ngÆ°á»i quản lý thà nh ác Ä‘á»™c. HỠđã nhẫn tâm giết chết NgÆ°á»i Con Má»™t của ông chủ. Tưởng rằng sẽ từ vị thế quản lý trở thà nh chủ nhân của vÆ°á»n nho, nhÆ°ng hỠđã lầm. Ông chủ sẽ tru di há» và trao vÆ°á»n nho cho những ngÆ°á»i khác.
Câu chuyện dụ ngôn Chúa Giêsu kể đã là m chá»™t dạ những vị lãnh đạo DoThái giáo thá»i bấy giá». Chuyện dụ ngôn nà y cÅ©ng đã ứng vá»›i nhiá»u triá»u đại vua chúa các nÆ°á»›c trên thế giá»›i. Chuyện dụ ngôn nà y cÅ©ng ứng vá»›i những chÃnh phủ nắm giữ công quyá»n của các quốc gia. Và chuyện dụ ngôn nà y cÅ©ng đáng là m cho các vị mục tá» giáºt mình tá»± kiểm.
Nho ra nho, quản lý ra quản lý. Nếu không thá»±c là mình thì sẽ đến lúc phải bị loại trừ. Cà nh nho nà o sinh hoa trái sẽ được chăm bón để trái hoa xum xuê thêm nhiá»u. Cà nh nà o không sinh trái thì phải bị chặt Ä‘i. Nó sẽ khô héo và ngÆ°á»i ta sẽ bá» nó và o lá»a mà thiêu đốt Ä‘i (x.Ga 15,6). NgÆ°á»i quản lý nà o chuyên chăm cứ đến giá» mà phân phát lúa thóc cho kẻ ăn, ngÆ°á»i ở, thì sẽ được ân thưởng khi chủ vá». Trái lại viên quản lý nà o chểnh mảng, mãi mê chÆ¡i bá»i ăn uống mà bá» bê bổn pháºn, tháºm chà còn hà nh xá» bạo lá»±c vá»›i ngÆ°á»i dÆ°á»›i quyá»n, thì sẽ bị chung số pháºn vá»›i quân bất lÆ°Æ¡ng, ở nÆ¡i phải khóc lóc và nghiến răng (x.Lc 12,41-48).[Mục Lục]
13. Suy niệm của Lm. Giuse Äá»— Äức TrÃ
TRỞ THÀNH NGƯỜI THỢ CÓ TRÃCH NHIỆM
TRONG VƯỜN NHO CỦA CHÚA
Dịp tháng 5/2014, khi Trung Quốc Ä‘em già n khoan và o vùng biển Việt Nam, đã tạo nên má»™t là n sóng phản đối dữ dá»™i ở má»i tầng lá»›p ngÆ°á»i dân. Tại các khu công ngiệp, công nhân đã phản ứng má»™t cách thái quá, và trút sá»± căm thù xuống trên chÃnh các công ty của mình, nÆ¡i mình Ä‘ang là m việc để kiếm sống. Công nhân đã xông và o các công ty Trung Quốc, Hà n Quốc, Äà i Loan Ä‘áºp phá, đốt xưởng. Ở Bình DÆ°Æ¡ng, công nhân trà n và o nhà máy để phá và hôi của của công ty. Há» hể hả vì lấy được những món hà ng từ trong công ty. Có những ngÆ°á»i không ngại ngùng để Ä‘Æ°a mặt mình và o ống kiếng khi bị quay cảnh cÆ°á»›p của ấy. Háºu quả là công ty phải đóng cá»a, công nhân không còn chá»— là m việc, những ngÆ°á»i ăn cắp bị ghi hình phải ra hầu tòa, phải Ä‘em đồ đến trả lại cho công ty trong sá»± xấu hổ. Sá»± kiện trên cho thấy rằng hầu nhÆ° công nhân là m việc trong công ty từ trÆ°á»›c đến nay không há» tá» ra có trách nhiệm vá»›i công ty và là m việc thiếu lòng yêu mến đối vá»›i công việc và nÆ¡i mình là m việc nên má»›i xảy ra những sá»± việc đáng tiếc nhÆ° thế. Cuối cùng, ngÆ°á»i thì bị Ä‘uổi việc, kẻ thì ở tù, còn ChÃnh phủ bị bắt vạ phải bồi thÆ°á»ng cho các công ty đó.
ThÆ°a quý OBACE, khi là m việc mà ngÆ°á»i thợ không cảm thấy mình có trách nhiệm vá»›i công việc, thì chÃnh há» sẽ biến mình thà nh kẻ phá hoại. CÅ©ng váºy, khi há» là m việc mà không có lòng yêu mến thì cÅ©ng không khác gì kẻ nô lệ, và có khi biến mình thà nh kẻ cÆ°á»›p, kẻ ăn cắp ngay trong công việc của mình. Sá»± kiện nên trên không chỉ xảy ra ngà y nay, mà cách đây hai ngà n năm, Chúa Giêsu cÅ©ng đã kể má»™t câu chuyện tÆ°Æ¡ng tá»±.
Có má»™t chủ nhà có má»™t vÆ°á»n nho, ông chăm sóc, rà o giáºu chung quanh, xây bồn ủ nho. Ông cho tá Ä‘iá»n canh tác rồi trẩy Ä‘i xa. Äối vá»›i ngÆ°á»i Do Thái ngà y xÆ°a, vÆ°á»n nho là má»™t tà i sản lá»›n, ngÆ°á»i ta yêu quý vÆ°á»n nho nhÆ° là con cái, là gia nghiệp của mình. Vì thế, khi trao vÆ°á»n nho lại cho tá Ä‘iá»n canh tác, ông chủ đã hết sức tin tưởng, trao phó cả cÆ¡ nghiệp của mình cho những tá Ä‘iá»n nà y. Tuy nhiên, bá»n tá Ä‘iá»n đã bá»™c lá»™ ý đồ muốn chiếm Ä‘oạt vÆ°á»n nho của ông chủ. Khi ông sai đầy tá»› đến thu hoa lợi, bá»n tá Ä‘iá»n đã đánh Ä‘áºp, nhục mạ, giết chóc đầy tá»›. Äã nhiá»u lần chúng đối xá» vá»›i ông chủ và vá»›i những ngÆ°á»i được sai đến nhÆ° thế, nhÆ°ng ông chủ vẫn hết sức khoan dung và kiên nhẫn vá»›i bá»n tá Ä‘iá»n. Cuối cùng, ông đã sai chÃnh con trai duy nhất của ông đến, bá»n tá Ä‘iá»n đã bá»™c lá»™ rõ âm mÆ°u chiếm Ä‘oạt vÆ°á»n nho khi chúng bà n vá»›i nhau: Äứa con thừa tá»± đây rồi, nà o ta giết nó Ä‘i và đoạt lấy gia tà i của nó.
Israel chÃnh là vÆ°á»n nho của Thiên Chúa, là gia nghiệp của Chúa được Thiên Chúa yêu thÆ°Æ¡ng tuyển chá»n. Ngà i hết má»±c yêu thÆ°Æ¡ng Israel nhÆ° đã được diá»…n tả qua bà i ca vá» vÆ°á»n nho trong sach Isaia: Tôi xin hát tặng bạn thân tôi bà i ca vá» vÆ°á»n nho của mình. Bạn tôi có má»™t vÆ°á»n nho mà u mỡ trên sÆ°á»n đồi, anh vun tÆ°á»›i cà y cuốc và trồng và o đó những giống nho tốt. Anh dồn hết bao công sức cÅ©ng nhÆ° kỳ vá»ng và o vÆ°á»n nho nà y, nhÆ°ng nó lại không đáp lại sá»± mong đợi của anh, nó sinh ra trái nho chua nho dại. Vì thế, ông sẽ để cho nó bị tan hoang, heo rừng và o phá phách, cá» dại má»c um tùm. Bà i ca nà y nói lên tâm trạng và sá»± chỠđợi của Thiên Chúa nÆ¡i dân Israel. Ngà i mong há» trổ sinh hoa trái yêu thÆ°Æ¡ng, hà nh Ä‘á»™ng công bình, nhÆ°ng há» lại sinh ra những quả gian ác, những trái bất công. Kể câu chuyện trên, Chúa Giêsu đã muốn nhắm tá»›i các thượng thế và luáºt sÄ©. Há» chÃnh là những tá Ä‘iá»n được Thiên Chúa trao cho trông coi, canh tác vÆ°á»n nho là Israel, nhÆ°ng những ngÆ°á»i nà y đã không là m tốt trách nhiệm của mình, còn đối xá»± tệ bạc vá»›i Thiên Chúa là ông chủ và muốn biến vÆ°á»n nho Israel là m của riêng mình.
Những ngÆ°á»i trÆ°á»›c đây được sai đến để thu hoa lợi là các ngôn sứ, những vị nà y được sai đến để giúp Israel Ä‘iá»u chỉnh lại cuá»™c sống, kêu gá»i thay lối sống gian tà bằng sống công bình bác ái, nhÆ°ng các ngôn sứ đã bị các tá Ä‘iá»n là các thượng tế và luáºt sÄ© tìm cách loại trừ, nhục mạ. Sau cùng, Thiên Chúa đã sai Con Má»™t của Ngà i là Äức Giêsu đến vá»›i há», thì hỠđã đối xá» vá»›i ngÆ°á»i con ấy không khác gì những tá Ä‘iá»n trong câu chuyện. Há» hà nh hạ, giết chết Ngà i và quăng xác ra khá»i vÆ°á»n nho. Trong câu chuyện, Chúa Giêsu cho thấy sẽ đến ngà y Thiên Chúa là ông chủ sẽ loại trừ há», Ä‘uổi há» khá»i vÆ°á»n nho và trao vÆ°á»n nho cho những ngÆ°á»i thợ trung thà nh, có trách nhiệm, hết lòng yêu mến là m việc và sinh hoa lợi cho Thiên Chúa.
VÆ°á»n nho ngà y xÆ°a đã đã bị bá» hoang và Thiên Chúa đã thiết láºp nên vÆ°á»n nho má»›i là Giáo Há»™i, được trao cho những tá Ä‘iá»n má»›i. Chúng ta là giống nho má»›i được tháp nháºp và o thân cây nho là Äức Giêsu, được trồng trong mảnh vÆ°á»n của Giáo Há»™i, được chÃnh Thiên Chúa là m chủ canh tác và các cá»™ng tác viên của Ngà i là các thừa tác viên được tuyển chá»n để chăm sóc cho vÆ°á»n nho. Äồng thá»i, má»—i ngÆ°á»i chúng ta cÅ©ng là những tá Ä‘iá»n được Thiên Chúa tÃn nhiệm trao cho việc chăm sóc vÆ°á»n nho của Chúa. Vì thế, vá»›i trách nhiệm và vá»›i hết lòng yêu mến, chúng ta được má»i gá»i là m việc liên lỉ để sinh tháºt nhiá»u hoa trái tốt cho Chúa.
Là cà nh nho, chúng ta sẽ phải sinh trái nà o? Thánh Phaolô đã chỉ cho chúng ta trong bà i Ä‘á»c hai: Trong má»i hoà n cảnh, hãy biết tạ Æ¡n Thiên Chúa và không ngừng giải bà y những tâm tình nguyện xin. Tạ Æ¡n vì chúng ta được Thiên Chúa yêu thÆ°Æ¡ng tuyển chá»n, cho chúng ta được nháºn biết Ngà i, sống theo giáo huấn của Ngà i, được tôn thá» Ngà i, được hưởng Æ¡n cứu Ä‘á»™. Äây chÃnh là niá»m vui đầy trà n trong tâm hồn và được biểu lá»™ ra bên ngoà i. Dù cuá»™c sống bên ngoà i còn nhiá»u khó khăn, thá» thách cÅ©ng không thể là m vÆ¡i cạn niá»m vui thánh thiện trong tâm hồn của chúng ta. Kế đến, phải sinh những hoa trái là : Sá»± chân tháºt cao quý, những gì là chÃnh trá»±c tinh tuyá»n, những gì là đáng mến Ä‘em lại danh thÆ¡m tiếng tốt, những gì là đức hạnh đáng khen, thì anh em hãy để ý mà thá»±c hà nh.
NhÆ° váºy, vá»›i tÃnh cách là những cây nho được Thiên Chúa yêu thÆ°Æ¡ng tuyển chá»n và vun trồng trong vÆ°á»n nho Há»™i Thánh, chúng ta cần phải biết táºn dụng cÆ¡ há»™i Chúa ban để sinh hoa kết trái trong cuá»™c Ä‘á»i của mình. Cần phải sinh những hoa trái nhÆ° Thiên Chúa mong muốn và kỳ vá»ng nÆ¡i má»—i chúng ta. Äiá»u Chúa mong đợi nhất ná»—i ngÆ°á»i là sinh những hoa trái ngá»t ngà o yêu thÆ°Æ¡ng. Hãy dâng tặng cho Chúa lòng yêu mến, biết Æ¡n của mình bằng sá»± gắn bó, trung thà nh vá»›i Chúa, vá»›i giá»›i răn, lá» luáºt của Chúa. Hãy bà y tá» lòng biết Æ¡n qua việc dâng thánh lá»… má»—i ngà y. Hãy sinh những hoa trái là những việc là nh, việc tốt cho gia đình, cho lối xóm và cho cả xã há»™i nà y. Äừng bao giá» trở thà nh những trái chua, trái đắng cho nhau. Hãy mạnh dạn loại bá» những trái tham lam, Ãch ká»·, nhá» nhen, và hãy trao cho nhau những hoa quả ngá»t ngà o yêu thÆ°Æ¡ng. Khi má»—i ngÆ°á»i cùng trổ sinh những hoa trái nhÆ° thế, chúng ta sẽ là m biến đổi xã há»™i nà y và thế giá»›i nà y, và cuá»™c sống cá»™ng Ä‘oà n, xã há»™i má»—i ngà y má»™t tốt đẹp hÆ¡n.
Trong tÆ° cách là những ngÆ°á»i thợ được Thiên Chúa tÃn nhiệm trao phó cho vÆ°á»n nho của Ngà i, má»—i ngÆ°á»i tùy theo địa vị và ơn gá»i của mình, hãy là m việc vá»›i hết khả năng, hết sức lá»±c và nhất là hãy là m việc vá»›i tất cả tinh thần trách nhiệm và lòng yêu mến để Ä‘em lại nhiá»u hoa trái cho Chúa. Chúng ta được sai và o vÆ°á»n nho rá»™ng lá»›n là cả giáo há»™i, để ở nÆ¡i đây, chúng ta có bổn pháºn là m cho Tin Mừng được lan tá»a đến khắp nÆ¡i và đến vá»›i hết má»i ngÆ°á»i. Chung quanh chúng ta còn nhiá»u ngÆ°á»i chÆ°a biết Chúa và Giáo Há»™i, chÆ°a nghe nói vá» Tin Mừng Cứu Ä‘á»™. Chúng ta sẽ phải là những ngÆ°á»i giá»›i thiệu hoa trái ngá»t ngà o nà y cho tất cả má»i ngÆ°á»i, để há» cÅ©ng được hưởng nếm niá»m vui cứu Ä‘á»™ của Chúa.
Là ngÆ°á»i thợ trong vÆ°á»n nho là giáo há»™i địa phÆ°Æ¡ng tức là giáo xứ, hãy là những thà nh viên có trách nhiệm và có lòng yêu mến. Vì từ nÆ¡i môi trÆ°á»ng giáo xứ, chúng ta được sinh ra trong đức tin, được nuôi dưỡng bằng ân thánh của Thiên Chúa qua các Bà TÃch, qua thánh lá»… được cá» hà nh nÆ¡i đây. CÅ©ng ở nÆ¡i môi trÆ°á»ng giáo xứ, chúng ta được Thiên Chúa yêu thÆ°Æ¡ng chăm sóc qua các chủ chăn là những ngÆ°á»i được sai đến phục vụ cá»™ng Ä‘oà n. Hãy hết lòng chung tay góp sức, xây dá»±ng cá»™ng Ä‘oà n vÆ°á»n nho địa phÆ°Æ¡ng. Hãy mạnh dạn bá» Ä‘i những tá»± ái, cái tôi bè phái, chia sẽ để góp phần xây dá»±ng sá»± hiệp nhất yêu thÆ°Æ¡ng. Äừng bao giá» có tham vá»ng loại trừ ngÆ°á»i khác và biến vÆ°á»n nho nà y thà nh của riêng mình, bắt ngÆ°á»i khác là m theo ý mình, nhÆ°ng cần phải là m theo ý Chúa.
Là những ngÆ°á»i được trao cho chăm sóc vÆ°á»n nho là các gia đình, các báºc là m cha mẹ sẽ phải trở thà nh những ngÆ°á»i có trách nhiệm là m cho vÆ°á»n nho của gia đình mình trổ sinh hoa trái tốt là nh. Hãy chăm sóc nhiá»u hÆ¡n cho những mầm nho là con cái được lá»›n lên trong bầu khà đạo đức của gia đình, của cha mẹ qua các giá» kinh sá»›m tối, qua gÆ°Æ¡ng sáng của cha mẹ. Hãy kịp thá»i uốn nắn để con cái được lá»›n lên trưởng thà nh vá» nhân cách cÅ©ng nhÆ° trưởng thà nh trong Ä‘á»i sống đức tin, trở thà nh những Kitô hữu tốt, nhiệt thà nh.
Xin Chúa cho má»—i ngÆ°á»i ý thức trách nhiệm Chúa trao ban, để chúng ta chu toà n tốt nhiệm vụ của mình, cá»™ng tác và là m cho vÆ°á»n nho của Chúa ngà y cà ng được mở rá»™ng trên khắp mặt đất nà y. Amen.[Mục Lục]
14. VÆ°á»n nho của Chúa
(Suy niệm của John W. Martens - Văn Hà o, SDB chuyển ngữ)
“Tôi những mong trái tốt, mà sao vÆ°á»n nho chỉ sinh nho dại†(Is 5,4).
Trong thÆ¡ văn Kinh Thánh, vÆ°á»n nho là biểu trÆ°ng cho ngÆ°á»i được yêu. Ngôn sứ Isaia đã vay mượn hình ảnh của má»™t vÆ°á»n nho để hát má»™t bà i ca dâng tặng ngÆ°á»i yêu. Bà i ca đó miêu tả việc Thiên Chúa yêu thÆ°Æ¡ng săn sóc dân của Ngà i. Tuy nhiên cung Ä‘iệu bà i ca mau chóng chuyển thà nh lá»i ca thán ngÆ°á»i được yêu, nhÆ° Isaia đã mô tả, vì vÆ°á»n nho được săn sóc ân cần, nhÆ°ng chỉ sinh ra nho dại. Cuối cùng nó đã bị bá» rÆ¡i và trở nên hoang tà n. Äức Chúa phán “Ta sẽ chặt phá hà ng dáºu cho vÆ°á»n nên tan hoang. Ta sẽ Ä‘áºp đổ các tÆ°á»ng bao, cho vÆ°á»n bị già y xéo. Ta sẽ biến mảnh vÆ°á»n thà nh đất hoang vu, không tỉa cà nh nhổ cá», cho gai góc má»c um tùm, và ta sẽ truyá»n lệnh cho mây đừng đổ mÆ°a xuốngâ€.
Thế thì, vÆ°á»n nho sản sinh loại hoa trái nà o? Isaia đã viết rằng, loại giống nho tốt đã được chá»n lá»±a để gieo trồng, nhÆ°ng nó chỉ cho ra nho dại. Hạn từ trong tiếng Do Thái khi nói vá» nho dại, có má»™t nguồn gốc mang ý nghÄ©a “hÆ° há»ng, hôi thốiâ€. Câu văn trong tiếng Hy lạp, nho dại còn mang chở thêm ý nghÄ©a là “gai góc†nhÆ° trong trình thuáºt của Isaia. NhÆ° váºy vÆ°á»n nho thay vì cho trái thÆ¡m trái ngá»t, nó chỉ cho trái hÆ° thối hay chỉ sản sinh gai góc. “Thiên Chúa kỳ vá»ng sá»± ngay chÃnh, nhÆ°ng Ngà i chỉ thấy toà n là đổ máu. Ngà i chỠđợi sá»± chÃnh trá»±c, nhÆ°ng chỉ nghe tiếng khóc than†(Is 5,7). VÆ°á»n nho nà y chẳng còn giá trị gì. Tuy nhiên, những ngÆ°á»i thợ là m vÆ°á»n có thể cải tạo và vun xá»›i cho vÆ°á»n nho. Vì thế, Isaia cÅ©ng nói vá» má»™t viá»…n cảnh tÆ°Æ¡ng lai khi vÆ°á»n nho sẽ xanh tốt trở lại, lúc mà “Giacóp sẽ bén rá»…, Israel sẽ trổ nụ Ä‘Æ¡m bông, và mặt đất sẽ đầy trà n hoa trái (Is 27,6).
Trong dụ ngôn của bà i Tin Mừng, Äức Giêsu trở lại vá»›i vÆ°á»n nho. Hình nhÆ° vÆ°á»n nho bây giá» Ä‘ang sản sinh những trái tốt, và ông chủ chuẩn bị cho thu hoạch. Cho dù vấn Ä‘á» nho dại hay gai góc không còn được nói tá»›i, nhÆ°ng vÆ°á»n nho lại nảy sinh má»™t vấn Ä‘á» khác. Ông chủ giao phó vÆ°á»n nho cho các tá Ä‘iá»n chăm sóc và đi xa. Khi mùa gặt đến, ông sai những gia nhân đến gặp hỠđể thu gom hoa lợi. NhÆ°ng các tá Ä‘iá»n bắt các đầy tá»›, đánh Ä‘áºp ngÆ°á»i nà y, ném đá ngÆ°á»i khác, tháºm chà còn giết chết há». VÆ°á»n nho ở đây là biểu trÆ°ng cho dân Israel, Ä‘ang mang chở những hoa trái tốt là nh, nhÆ° Isaia đã tiên báo. Äồng thá»i, Äức Giêsu khai mở má»™t viá»…n ảnh rá»™ng lá»›n hÆ¡n, đó là NÆ°á»›c Thiên Chúa Ä‘ang đến. Ông chủ vÆ°á»n nho là chÃnh Thiên Chúa, là ngÆ°á»i yêu trong dụ ngôn của Isaia, nhÆ°ng có những nhân váºt má»›i xuất hiện so vá»›i vÆ°á»n nho trong cá»±u Æ°á»›c, đó là các tá Ä‘iá»n và những gia nhân của ông chủ.
Theo mạch văn trong Mt 21,45, các tá Ä‘iá»n là những thượng tế và biệt phái, những ngÆ°á»i đã không được ủy thác sứ mạng thu gom hoa lợi khi mùa gặt đến. Há» không phải là những cây nho đã sinh ra trái xấu, nhÆ°ng dụ ngôn nói vá» há» nhÆ° là những con ngÆ°á»i phản bá»™i ông chủ, không Ä‘em hoa lợi vá» cho ông chủ khi ông sai phái những sứ giả đến vÆ°á»n nho. Những đầy tá»› được gá»i tá»›i là hình tượng ám chỉ các ngôn sứ trong cá»±u Æ°á»›c, giống nhÆ° Isaia, mà những bà i tình ca viết cho há» cÅ©ng chẳng là m sao lay Ä‘á»™ng được con tim của há», giống nhÆ° tâm tưởng gian ác và chai lỳ của những tá Ä‘iá»n. Sau khi đã sai gá»i những đầy tá»›, ông chủ gá»i chÃnh ngÆ°á»i con của mình đến vá»›i há» và nghÄ© rằng “Há» sẽ kÃnh trá»ng đứa con của taâ€. NhÆ°ng trá»› trêu thay, các tá Ä‘iá»n đã quyết định giết luôn anh ta để tiếm quyá»n sở hữu gia tà i. Thế rồi Chúa Giêsu Ä‘Æ°a ra câu há»i “Khi ông chủ đến, ông sẽ hà nh xá» thế nà o đối vá»›i những tá Ä‘iá»n nhÆ° thế?†Các đầu mục Do Thái và ngÆ°á»i Pharisiêu trả lá»i, nhÆ°ng dÆ°á»ng nhÆ° há» không biết câu trả lá»i đó chÃnh là tá»± kết án hỠ“Ông chủ sẽ tru diệt bá»n chúng, và sẽ trao vÆ°á»n nho cho ngÆ°á»i khác canh tác để đến mùa sẽ thu hoa lợiâ€. Äức Giêsu đồng ý vá»›i câu trả lá»i. NgÆ°á»i nói vá»›i hỠ“Quả tháºt, tôi bảo các ngÆ°Æ¡i, nÆ°á»›c Thiên Chúa sẽ được cất khá»i các ngÆ°Æ¡i và được trao cho má»™t dân khác có thể là m sinh hoa lợi cho VÆ°Æ¡ng quốc nà yâ€.
Bởi vì các tá Ä‘iá»n không phải biểu trÆ°ng cho toà n dân, nên những ngÆ°á»i Israel vẫn còn là hình tượng của vÆ°á»n nho được Chúa yêu thÆ°Æ¡ng, mà dụ ngôn của Isaia đã miêu tả. NhÆ°ng vÆ°á»n nho sẽ được giao cho những tá Ä‘iá»n khác, tức là giao cho má»™t dân khác để có thể Ä‘em lại trái trăng cho vÆ°Æ¡ng quốc nÆ°á»›c trá»i.
Những ngÆ°á»i theo Äức Giêsu, hình thà nh má»™t dân má»›i, gồm cả ngÆ°á»i Do Thái và dân ngoại. NhÆ°ng há» có thá»±c sá»± là những tá Ä‘iá»n của vÆ°á»n nho nà y hay không, còn tùy thuá»™c và o kết quả sinh lợi của vÆ°á»n nho. Äiểm nhấn của dụ ngôn không phải là vÆ°á»n nho sẽ bị bá» hoang nhÆ° Isaia đã mô tả, nhÆ°ng là cần phải chăm sóc chu đáo những trái nho mà vÆ°á»n nho đã sản sinh. Má»™t cách mặc nhiên, chúng ta hiểu là trong dụ ngôn của Äức Giêsu, vÆ°á»n nho Ä‘ang cho những trái tốt. Äức Giêsu không hát lên má»™t bà i ca chiến thắng vá» những hoa trái mà vÆ°á»n nho mang lại. Ngà i cÅ©ng không đá Ä‘á»™ng đến sá»± trổi trang nÆ¡i các môn đệ Ngà i, nhÆ°ng Ngà i cÅ©ng gợi nhắc lại bà i ca tình yêu vá» vÆ°á»n nho của Isaia cho nhóm Ä‘á»™c giả rá»™ng lá»›n hÆ¡n. VÆ°á»n nho được trải rá»™ng. Má»i ngÆ°á»i chúng ta Ä‘á»u được đón má»i đến là m vÆ°á»n nho cho Chúa. HÆ¡n nữa, có khi tâm hồn chúng ta ngáºp trà n trái nho dại, chúng ta cần phải đổi má»›i và sản sinh những trái nho thÆ¡m ngá»t cho VÆ°Æ¡ng quốc NÆ°á»›c Trá»i.[Mục Lục]
15. Tôi tá»› hay kẻ tiếm quyá»n? – Achille Degeest
(TrÃch trong ‘LÆ°Æ¡ng Thá»±c Ngà y Chúa Nháºt’)
Dụ ngôn các thợ vÆ°á»n nho phản loạn thuá»™c và o loại dụ ngôn Chúa Giêsu tạo ra để tá» bà y thân thế của Ngà i là Äấng Messia. Dụ ngôn nà y cÅ©ng cho thấy sá»± cô Ä‘Æ¡n bi thảm của Äức Kitô bị dân NgÆ°á»i loại bá» và chung quanh có những môn đệ mà lòng tin phát sinh khó khăn và hiện còn má»ng manh. NhÆ° thÆ°á»ng lệ, Chúa Giêsu cấu tạo dụ ngôn từ thá»±c tại mà NgÆ°á»i nghe thấy trÆ°á»›c mắt. Trong xứ Galilêa thá»i ấy, những Ä‘iá»n chủ bá» tiá»n và o việc trồng nho. Há» giao cho thợ là m nho trông coi rồi trả lÆ°Æ¡ng. Äôi khi há» Ä‘i xa, ra cả nÆ°á»›c ngoà i và để việc quản lý mùa mà ng lại cho những phái viên há» sai đến vá»›i các thợ là m nho. Theo luáºt Do thái nếu chủ má»™t thá»a đất chết Ä‘i mà không có ngÆ°á»i thừa kế, đất ấy thuá»™c vá» ngÆ°á»i nà o chiếm ngụ đầu tiên. Äiá»u nà y cho ta hiểu lý luáºn của các thợ vÆ°á»n nho: Con thừa tá»± đấy, giết nó Ä‘i, chúng ta sẽ chiếm được gia tà i của nó. Quả thá»±c, con thừa tá»± mà chết, đất thà nh vô chủ và thuá»™c quyá»n những kẻ cÆ° ngụ. Qua dụ ngôn nà y, và trong Ä‘oạn nói tiếp nhắc lại hình ảnh viên đá góc bị thợ xây loại bá», Chúa Giêsu muốn cho hiểu rằng chÃnh Ngà i là ngÆ°á»i con trai bị thợ là m vuá»n nho giết Ä‘i và là viên đá góc. Trong tâm trà ngÆ°á»i Ä‘á»c sách phúc âm và o thá»i Mt viết ra, cÅ©ng nhÆ° trong tâm trà chúng ta, tất cả câu chuyện kết thúc bằng việc Chúa Con sống lại, để giải cứu gia tà i Ngà i, là toà n thể nhân loại và đã trở thà nh viên đá chÃnh trong việc xây dá»±ng nÆ°á»›c trá»i. Dụ ngôn nà y đặt ra cách quyết liệt câu há»i sau đây: Là m sao các ngÆ°á»i hữu trách dân Do thái lại đã tá»›i chá»— loại bá» Äấng Messia?
1) HỠđã hÆ°á»›ng theo bản năng chiếm hữu. Chủ vÆ°á»n nho là hình ảnh Thiên Chúa, thủ lãnh duy nhất và Cha của dân tá»™c Do thái. Việc các lãnh tụ của dân chiếm hữu nằm ở chá»— hỠáp đặt quan niệm riêng và lá» luáºt. Há» dùng lá» luáºt để thống trị dân, há» còn có cao vá»ng dùng dân tá»™c được chá»n để đạt tá»›i chá»— thống lãnh thế giá»›i. Các vị tiên tri đã đến và chÃnh Con Thiên Chúa cÅ©ng đã đến để nhắc nhủ rằng, lá» luáºt thuá»™c riêng mình Thiên Chúa và dân không phải là sở hữu của những kẻ cai trị, nhÆ°ng là của Thiên Chúa mà thôi. HỠđã giết các tiên tri và cuối cùng đã giết luôn Con Thiên Chúa. HỠđã tá»›i chá»— loại bá» Äấng Messia bởi vì thay vì phục vụ lá» luáºt và dân, hỠđã chiếm hữu, coi mình là chủ lá» luáºt và dân. Má»™t câu há»i: liệu chúng ta có thoát khá»i thái Ä‘á»™ tá»± coi là ngÆ°á»i là m chủ Chân lý?
2) Là m thế nà o để phục vụ Chân lý Phúc Âm mà không chiếm hữu? Bằng cách hãy để cho Phúc Âm thâm nháºp và cải tạo chúng ta, chứ không phải Ä‘á»c rồi sắp xếp Phúc Âm theo ý chúng ta. Ngà y xÆ°a các thà y thông luáºt lèo lái sá»± trông mong của dân đến những Æ°á»›c vá»ng thống trị trần gian. Ngà y nay, phải chăng không có những nhà trà thức xá» dụng Phúc Âm để quảng bá hệ thống chÃnh trị của há», các quan niệm vá» xã há»™i của há» dầu cho đó là bảo thủ hay là cách mạng? NgÆ°á»i ta không có quyá»n cÆ° xá» nhÆ° chủ nhân Phúc Âm và dùng Phúc Âm nhÆ° mục tiêu nà o khác ngoà i mục tiêu Ä‘i đến Chúa Giêsu Kitô trong đức tin. Nhiá»u ngÆ°á»i tiếm hữu Phúc Âm mÆ°u lợi cho ý tưởng của há», nhÆ° các ký lục ngà y xÆ°a tiếm hữu lá» luáºt, cuối cùng Ä‘i tá»›i chá»— phủ nháºn con ngÆ°á»i Äức Kitô. Phúc Âm má»i gá»i chúng ta xây dá»±ng cuá»™c sống trên viên đá sống Ä‘á»™ng là Chúa Giêsu Kitô, Äấng chúng ta lắng nghe, tìm kiếm và yêu mến. Không ai là m chủ Äức Kitô, chúng ta tất cả Ä‘á»u phục vụ cho Phúc Âm của Ngà i mà chúng ta chỉ là ngÆ°á»i lãnh nháºn.[Mục Lục]
16. Chúa Giêsu vẫn còn hiện diện với chúng ta
(TrÃch trong ‘Mở Ra Những Kho Tà ng’ của Charles E. Miller)
Nếu Chúa Giêsu đã đến trái đất nà y cùng má»™t cách nhÆ° NgÆ°á»i đã đến lần đầu tiên, bạn thá» nghÄ© xem NgÆ°á»i sẽ được tiếp bạn ra sao? Sá»± tiếp đón ngà y hôm nay của chÃnh xứ sở bạn có khác vá»›i những gì đã xảy ra ở Giudea và o những thế ká»· trÆ°á»›c không?
Chúa Giêsu đã đến thế gian sau những lá»i tiên báo của má»™t loạt các tiên tri trong ká»· nguyên Cá»±u Ước nhÆ°ng chúng đã bị dân chúng thá»i đó coi thÆ°á»ng và phá»›t lá» Ä‘i. HỠđã xá» sá»± giống nhÆ° những ngÆ°á»i nô lệ trong dụ ngôn mà Chúa Giêsu đã kể trong bà i Phúc âm hôm nay. Những nô lệ nà y đã đối xá» cách đáng xấu vá»›i những ngÆ°á»i là m công mà chủ sai đến lấy phần thu của ông. Tháºt kinh tởm, khi ngÆ°á»i khi chủ sai chÃnh con trai của ông, vì ông hy vá»ng rằng há» sẽ nể ông, nhÆ°ng hỠđã giết luôn đứa con trai của ông.
Chúng ta không cần phải tưởng tượng gì thì cÅ©ng nháºn ra ngÆ°á»i con mà dụ ngôn nhắc đến chÃnh là Chúa Giêsu. Hôm nay có gì má»›i không? Chúa Giêsu sẽ đến đổi má»›i thế giá»›i Ä‘au khổ và tà n tệ mà NgÆ°á»i đã chịu Ä‘á»±ng hai mÆ°Æ¡i thế ká»· trÆ°á»›c không?
Không phải tưởng tượng nhÆ°ng chúng ta cần đức tin để trả lá»i cho câu há»i nà y. Theo đức tin công giáo của chúng ta, sá»± tháºt là Chúa Giêsu Ä‘ang đến giữa chúng ta,đặc biệt là nÆ¡i ngÆ°á»i hất hủi, bị khinh bỉ và những phần tá» nghèo nà n cÆ¡ cá»±c trong xã há»™i của chúng ta.
Chúa Giêsu đến trong ngôi vị của má»™t thai nhi trong dạ mẹ. NgÆ°á»i Ä‘ang cố gắng để được sinh ra má»™t lần nữa và o trong thế giá»›i của chúng ta, nhÆ°ng phong trà o phá thai Ä‘ang loại bá» NgÆ°á»i bằng cách huá»· diệt NgÆ°á»i ngay tại nÆ¡i được coi là cung thánh an toà n nhất trên mặt đất nà y, là nÆ¡i dạ ngÆ°á»i mẹ. Có phải Thiên Chúa Cha sẽ nói nhÆ° ngÆ°á»i chủ đất hôm nay: “Chắc há» sẽ kÃnh trá»ng con trai taâ€.
Theo lịch sá», Chúa Giêsu đã sinh ra tại Bethlehem, âm vang cái tên thà nh phố. Bên trong câu chuyện nhẹ nhà ng ở Bethlehem là má»™t thú nháºn bi thảm vá» gia đình Thánh: “ Không có phòng cho há» nÆ¡i quán trá»â€. Tháºt ra, Mẹ Maria và Thánh Giuse là những ngÆ°á»i dân nháºp cÆ°. Há» từ Nazareth, má»™t nÆ¡i phÆ°Æ¡ng Bắc xa xôi. Cho dù Chúa Giêsu đã sinh ra nÆ¡i thà nh phố của tổ tiên là Bethlehem, ngÆ°á»i cÅ©ng đã bị đối xá» nhÆ° má»™t ngÆ°á»i ngoại quốc. Các quán trá» có tháºt đã cháºt chá»— không? Hay Ä‘Æ¡n giản hÆ¡n là hỠđã không được tiếp đón? “Không có phòng cho há»â€.
Ngà y hôm hay Chúa Giêsu vẫn còn cố gắng để được chúng ta tiếp đón trong những ngÆ°á»i dân nháºp cÆ° đến vá»›i đất nÆ°á»›c của chúng ta, những ngÆ°á»i con cái Chúa nà y bị loại bá» nhÆ° những ngÆ°á»i ngoại quốc, cho dù hỠđã đến má»™t miá»n đất giống nhÆ° tất cả trái đất Ä‘á»u thuá»™c vá» Thiên Chúa là Cha của há».
Äá»i sống công khai của Chúa Giêsu đầy dẫy những chống đối vì những lá»i rao giảng và giáo huấn của ngÆ°á»i. Sá»± thÆ°Æ¡ng xót của NgÆ°á»i dà nh cho dân nghèo và ngÆ°á»i Ä‘au ốm là m dâng cao sá»± căm phẫn bởi vì NgÆ°á»i đã là m những công việc tốt là nh và o ngà y Sabath. Lá»i hứa vá» Thánh Thể của NgÆ°á»i đòi há»i những ngÆ°á»i lắng nghe NgÆ°á»i má»™t là chấp nháºn ngÆ°á»i, hai là loại bá» NgÆ°á»i. Nhiá»u ngÆ°á»i đã xoay lÆ°ng và bá» Ä‘i. Sá»± loại bá» biến thà nh oán ghét, và oán ghét là m cho Ä‘iên cuồng, hỠđã đóng Ä‘inh Chúa Giêsu nhÆ° là má»™t tá»™i nhân.
Có phải đây là má»™t cú nhảy đức tin quá nhiá»u để chúng ta nhìn vá» Chúa Giêsu trong má»™t Ä‘á»™i nhân không? Nếu nhÆ° thế, Ãt nhất chúng gta không nhá»› lá»i Chúa Giêsu đã tha thứ cho trá»™m là nh có lòng hối cải và tha thứ cho những ngÆ°á»i đã đóng Ä‘inh NgÆ°á»i Æ°? “Há» không biết việc há» là m?†Chúng ta có biết việc chúng ta Ä‘ang là m cho chúng ta thÃch phạt và khuyến khÃch má»™t hà nh Ä‘á»™ng dẫn chúng ta tá»›i tình trạng dã man không?
Má»™t dụ ngôn Chúa Giêsu đã nói khi xÆ°a vẫn có ý nghÄ©a vá»›i chúng ta hôm nay nếu chúng ta khiêm nhÆ°á»ng đủ để cho nó thách đố chúng ta bằng những vấn nạn giống nhÆ° nhiá»u ngÆ°á»i đồng hÆ°Æ¡ng của chúng ta, chúng ta yếu á»›t trong việc tìm kiếm Chúa trong tha nhân.[Mục Lục]
17. Có má»™t chủ vÆ°á»n kia
“Chủ vÆ°á»n†là từ quan trá»ng trong dụ ngôn nà y, cùng vá»›i má»™t từ khác tÆ°Æ¡ng ứng vá»›i từ đó: “hoa tráiâ€. NgÆ°á»i chủ vÆ°á»n nà y muốn có những hoa trái đặc biệt. Vá»›i lòng quan tâm chăm sóc, ông trồng má»™t vÆ°á»n nho và mong đợi má»™t mùa thu hoạch tốt đẹp, nhÆ°ng các tá Ä‘iá»n không có vẻ gì là hoạt Ä‘á»™ng cả. Chủ vÆ°á»n sai đầy tá»› tá»›i: tá Ä‘iá»n giết chết há». Thế là chủ vÆ°á»n thá»±c hiện má»™t hà nh vi Ä‘iên rồ: ông sai chÃnh con trai của mình đến và con trai ông cÅ©ng bị giết.
Chúng ta biết rằng ngÆ°á»i con trai nà y chÃnh là Chúa Giêsu, nhÆ°ng vÆ°á»n nho nà y là vÆ°á»n nho nà o? Những thợ là m vÆ°á»n nho là ai? Chúng ta phải là m gì trong câu chuyện nà y?
Từ má»™t vÆ°á»n nho ở trên má»™t sÆ°á»n đồi, dụ ngôn kể chuyện những tÆ°Æ¡ng quan giữa Thiên Chúa và con ngÆ°á»i, Ä‘iá»u mà Tin Mừng gá»i là NÆ°á»›c Trá»i: “Ta sẽ là Chúa của các ngÆ°Æ¡i, và các ngÆ°Æ¡i sẽ là dân của Taâ€, Chúa đã nói nhÆ° thế. Äây là món quà đẹp nhất của Thiên Chúa, ông chủ của má»i sá»±, ngÆ°á»i thầy của má»i sá»±.
Thiên Chúa mong Æ°á»›c ban NÆ°á»›c Trá»i cho chúng ta. Là tình yêu Thiên Chúa muốn là m cho tất cả má»i ngÆ°á»i thà nh má»™t dân tá»™c của tình yêu. Äiá»u nà y muốn nói lên hai Ä‘iá»u luôn luôn liên kết vá»›i nhau má»™t cách chặt chẽ: má»™t dân tá»™c gồm những con cái được Thiên Chuá yêu thÆ°Æ¡ng và yêu thÆ°Æ¡ng Thiên Chúa; má»™t dân tá»™c gồm những ngÆ°á»i anh em yêu thÆ°Æ¡ng nhau. Äó là vÆ°á»n nho và đó là những mùa hái nho.
Äể thá»±c hiện dá»± định vÄ© đại nà y, Thiên Chúa đã chá»n má»™t dân tá»™c nhá» là m hạt giống, là m men, đó là Israel. Ngà i đã giao phó vÆ°á»n nho của Ngà i, tức là dá»± án vá» NÆ°á»›c trá»i cho dân tá»™c nà y.
Thất vá»ng. Äược các vị lãnh đạo tôn giáo dẫn dắt tồi, Israel không sá» dụng cho đúng những đặc ân của mình. Chúa sai đến cho Israel những sứ ngôn, những tiên tri, nhÆ°ng nÆ°á»›c nà y không nghe há». Coi thÆ°á»ng chủ vÆ°á»n, các tá Ä‘iá»n xấu tin rằng há» có thể má»™t mình là m chủ vÆ°á»n nho của Chúa. Há» chăm sóc vÆ°á»n nho không tốt bởi vì các ân sủng của Thiên Chúa chỉ sinh hoa kết quả vá»›i Thiên Chúa mà thôi.
Trong má»™t nhiệt tình yêu thÆ°Æ¡ng tối háºu, Thiên Chúa sai Con Trai của Ngà i để dạy cho các thợ là m vÆ°á»n nho biết cách là m cho vÆ°á»n nho của Chúa sinh lợi, biết cách sống vì NÆ°á»›c Trá»i nhÆ° thế nà o. NhÆ°ng hết rồi, và o cuối Tin Mừng, Chúa Giêsu nháºn thấy rằng chÃnh Ngà i cÅ©ng không được lắng nghe, các nhà lãmh đạo dân chúng muốn bóp nghẹt tiếng nói của Ngà i.
Thế rồi Ngà i Ä‘Æ°a ra má»™t lá»i Ä‘e doạ hoà n toà n không khoan nhượng cho những ai tá»± xem mình là những ngÆ°á»i được Æ°u tiên vÄ©nh viá»…n, những ngÆ°á»i chủ của các ân sủng của Thiên Chúa. Cho tá»›i lúc đó, Chúa thÆ°á»ng Ä‘e doạ há» và tháºm chà sá»a phạt há» má»™t cách nghiêm khắc, nhÆ°ng không há» có ai dám nói vá»›i há» rằng Thiên Chúa sẽ giao phó vÆ°á»n nho của Ngà i cho những ngÆ°á»i khác. Dầu sao thì đây cÅ©ng chÃnh là ý nghÄ©a của dụ ngôn ghê gá»›m nà y mà những từ cuối cùng rÆ¡i xuống nhÆ° má»™t cái máy chém: “NÆ°á»›c Trá»i sẽ được cất khá»i các ngÆ°Æ¡i và sẽ được trao cho dân khác là m cho trổ sinh hoa tráiâ€,
Lá»i Ä‘e doạ đã được thá»±c hiện, ngÆ°á»i Kitô hữu tiếp tục sá»± nghiệp của ngÆ°á»i Do thái. Äiá»u nà y không xoá bá» sá»± vÄ© đại của dân tá»™c đã được chá»n đầu tiên và vẫn là má»™t dân tá»™c được chá»n nà y (Rm 11, 28-29). Dân Do thái vẫn tiếp tục loan báo Äấng Tối Cao bằng đức tin sâu xa và thÆ°á»ng rất anh hùng của há». Tiếp theo sau và cùng vá»›i dân Do thái chúng ta nên giòng mạc khải Do thái –Kitô giáo. Và dụ ngôn nà y phải là m cho chúng ta suy nghÄ© vá» sá»± vÄ© đại và trách nhiệm của chúng ta. Tháºt là má»™t sứ mạng nặng ná»! Sống tình yêu, loan truyá»n tình yêu khắp nÆ¡i, tạo ra những kết quả thá»±c sá»± của NÆ°á»›c Trá»i. Chúng ta có xứng đáng không? NgÆ°á»i Kitô hữu và những nhà lãnh đạo tÃn hữu có tá» ra trên khắp thế giá»›i nhÆ° là những tá Ä‘iá»n tốt, những thợ là m vÆ°á»n nho tốt của ông chủ duy nhất của vÆ°á»n nho hay không?[Mục Lục]
18. Hà nh động và phản ứng.
Những ngÆ°á»i Biệt phái không sẵn sà ng trở lại. Äó là má»™t thái Ä‘á»™ thụ Ä‘á»™ng. NhÆ°ng Ä‘i xa hÆ¡n, há» bÆ°á»›c sang hà nh Ä‘á»™ng quyết định chống lại Äức Kitô. Trong ngụ ngôn thợ là m vÆ°á»n nho, Thà y chà thánh đã mô tả cho chúng ta nhÆ° sau: Israel là má»™t dân gồm những mục tá» và nông dân. Các dụ ngôn Phúc âm là những hình ảnh thu nhặt trong Ä‘á»i sống đồng áng. TrÆ°á»›c kia nÆ¡i các tiên tri và các thánh vịnh, quốc gia nà y đã được so sánh vá»›i má»™t vÆ°á»n nho được Thiên Chúa vun trồng săn sóc đặc biệt. Chúa chá» hái lượm những chùm nho chÄ©u nặng tức là mong thấy bay tá»a hÆ°Æ¡ng thÆ¡m đạo đức và lòng tùng phục Thiên Chúa. NhÆ°ng Ãt khi Chúa mãn nguyện. Bây giá», khi Chúa đến, giá» quyết định của dân tá»™c đã Ä‘iểm.
Äó là giá» quyết định thá»±c sá»±! Bổn pháºn mà Israel chu toà n lại bị coi nhÆ° là má»™t cố gắng vô Ãch sao? Quả thá»±c các vị thủ lãnh dân tá»™c có má»™t Ä‘á»i sống tôn giáo nông cạn khô khan. Ngoà i ra há» bắt đầu công kÃch Chúa, mặc dầu Ngà i đã góp công phục hÆ°ng quốc gia. Cha ông hỠđã giết các tiên tri, những thừa sai của Thiên Chúa, còn chÃnh há» là con cái lại quyết định giết Chúa.
Theo phÆ°Æ¡ng diện lịch sá», giá» quyết định đã Ä‘iểm vì tất cả quá khứ của Israel hÆ°á»›ng vá» ngay vị cứu tinh xuất hiện. Tất cả những hy vá»ng quy vá» vị cứu tinh là tá»™t đỉnh mong đợi. Äây Chúa Cứu Thế đã đến và số pháºn dân tá»™c đã biểu lá»™. Các thủ lãnh Ä‘á»u có trách nhiệm vá» Ä‘iá»u đó. há» tá»± quyết chống lại Ngà i, vì há» muốn má»™t vị khác đáp lại những đòi há»i sai lầm của há». Há» không những đã từ chối, nhÆ°ng nhất là công kÃch đầy căm phẫn nữa. Äấng phải đến cho há» sá»± phục sinh, lại bị chÃnh há» xá» tá».
Lá»i Chúa đòi p hải có láºp trÆ°á»ng vững chắc, nhất là khi hà nh Ä‘á»™ng. Ngược lại vá»›i lá»i nhân loại, lá»i Chúa bắt phải dấn thân. NgÆ°á»i ta có thể gạt bá» những ý tưởng triết há»c, gạt bá» hệ thống suy luáºn của má»™t tÆ° tưởng gia hay những tác phẩm của văn sÄ©. NgÆ°á»i ta Ãt chú ý đến những thứ đó, nên má»™t năm khó lòng mua được má»™t số sách, do đó nhiá»u khi sách vở phải bán theo giá giấy. Trái lại lá»i Chúa, tiếng gá»i và đòi há»i, đòi phải chá»n lá»±a khi nghe biết. Không chú ý đến lá»i Chúa là phủ nháºn lá»i Chúa và nhÆ° váºy là gạt Chúa sang má»™t bên. Là m nhÆ° thế tức là tiến thêm má»™t bÆ°á»›c nữa vá» sá»± dữ. Trong khi chối từ những gì Ä‘em lại Æ¡n cứu Ä‘á»™, ngÆ°á»i ta tá»± ý hÆ°á»›ng vá» tình trạng khai trừ. Kitô giáo, không phải chỉ loan báo những chân lý để bà n luáºn hay xác định láºp trÆ°á»ng tùy tiện. Thiên Chúa má»i gá»i chúng ta, muốn chúng ta dấn thân phục vụ Ngà i. Vì thế từ chối có nghÄ©a là nổi loạn. Lá»i Chúa là ná»n tảng cho Ä‘á»i sống. Ai chối bá» là chối bá» chÃnh Chúa: Hòn đá không ở má»™t nÆ¡i, nhÆ°ng theo Äức Kitô, hòn đá đó sẽ nghiến nát ai chối bá» nó để ở lại giữa loà i ngÆ°á»i.
Tình trạng cuá»™c sống không bất Ä‘á»™ng: má»—i hà nh Ä‘á»™ng nhân loại Ä‘á»u được Thiên Chúa đáp ứng cách khác nhau. Thá»±c ra, Ngà i không chỉ sá»a phạt, Ngà i sẽ không tiêu diệt những ai từ chối, nhÆ°ng đôi khi Ngà i chịu Ä‘á»±ng để biến đổi sá»± dữ thà nh sá»± là nh. TrÆ°á»›c hà nh Ä‘á»™ng của kẻ thù, Ngà i phản ứng lại theo đức công bình và nhất là phản ứng theo lòng yêu thÆ°Æ¡ng.
Adam từ chối Thiên Chúa đã gá»i mình, nên đánh mất Thiên Äà ng, nhÆ°ng đồng thá»i ông lại được hứa Äấng Cứu Thế. Lá»—i phạm, nhá» Æ¡n sủng biến thà nh lá»—i có phúc. Äại hồng thủy Ä‘Æ°a đến giao Æ°á»›c vá»›i Noe. Tháp Babel biểu thị sá»± chia rẽ nhân loại, cÅ©ng biểu thị Æ¡n gá»i của Abraham là ngÆ°á»i biến Israel thà nh dân duy nhất của Chúa. Việc bán Giuse sang Ai Cáºp trở nên sá»± cứu Ä‘á»™ cho anh em. Pharaon cứng lòng Ä‘Æ°a dân Chúa đến việc ký kết giao Æ°á»›c vá»›i Thiên Chúa. Lịch sá» tiếp tục thể hiện cho tá»›i lúc Israel từ chối Äức Kitô, đóng Ä‘anh Chúa há» trên núi Calvariô. Sá»± thất bại tuyệt đối đã được ân sủng tác Ä‘á»™ng để hình thà nh giao Æ°á»›c má»›i vá»›i toà n thể nhân loại, và hy tế cứu Ä‘á»™ của Chúa. Trong suốt lịch sá» Giáo Há»™i, máu các vị tỠđạo không ngừng trở nên hạt giống là m trổ sinh những kitô hữu má»›i. Cho tá»›i ngà y chung cuá»™c, việc xuất hiện ngÆ°á»i chống lại Äức Kitô sẽ kêu má»i Äức Kitô tái giáng. Trái đất bị chúc dữ sẽ báo hiệu má»™t thế giá»›i má»›i, để tất cả tăm tối sẽ bị ánh sáng toà n thắng. Tất cả sá»± chết sẽ bị sá»± sống thống trị, tá»™i lá»—i sẽ bị Æ¡n sủng chế ngá»±. Hòn đá bị thợ ném Ä‘i, được Chúa can thiệp để trở nên hòn đá góc. Và nÆ°á»›c Chúa được ban cho má»™t dân tá»™c Æ°u tú má»›i, vÆ°á»n nho được phó thác cho những ngÆ°á»i thợ má»›i; những ngÆ°á»i ấy nhá» tác Ä‘á»™ng của Æ¡n sủng, sẽ gặt hái hoa trái chÃn má»ng do Æ¡n Chúa. Váºy, những hầm rượu và kho lẫm Thiên Chúa được trà n đầy phong phú, rồi những kẻ Æ°u tú được lệnh trao hoà n cho Ngà i. Tất cả biến thà nh Æ¡n sủng.[Mục Lục]
19. Chủ vÆ°á»n nho
Số pháºn của những kẻ chống lại chủ vÆ°á»n nho sẽ nhÆ° thế nà o?
Mặc dù Ä‘oạn Tin Mừng không nói rõ, nhÆ°ng chúng ta cÅ©ng thấy được qua câu trả lá»i của những ngÆ°á»i nghe Chúa Giêsu:
- Ông sẽ tru diệt bá»n hung ác đó và sẽ cho ngÆ°á»i khác thuê vÆ°á»n nho để cứ đến mùa, há» sẽ ná»™p phần hoa lợi.
Từ câu trả lá»i nà y, chúng ta bÆ°á»›c và o lãnh vá»±c siêu nhiên. Váºy số pháºn của những kẻ chống lại Thiên Chúa sẽ nhÆ° thế nà o? Chúa Giêsu cÅ©ng đã từng lên tiếng vá» vấn Ä‘á» nà y:
- Viên đá bị thợ xây loại bá», sẽ trở thà nh viên đá góc tÆ°á»ng. Há»… ai vấp ngã trên viên đá nà y, thì kẻ ấy sẽ bị dáºp nát và há»… viên đá nà y đè lên ai, thì kẻ ấy sẽ bị tan xÆ°Æ¡ng.
Câu nói nà y là m cho chúng ta liên tưởng tá»›i lá»i cảnh cáo của Chúa Giêsu được gá»i tá»›i cho Phaolô trên con Ä‘Æ°á»ng Ä‘i Äamas:
- Khốn cho ngÆ°Æ¡i, nếu ngÆ°Æ¡i giÆ¡ chân đạp mÅ©i nhá»n.
Kinh nghiệm Ä‘au thÆ°Æ¡ng nà y đã được thá»±c hiện qua giòng thá»i gian nÆ¡i các dân tá»™c cÅ©ng nhÆ° nÆ¡i những cá nhân.
Trước hết là nơi các dân tộc.
Tôi xin Ä‘Æ°a ra hai trÆ°á»ng hợp Ä‘iển hình. TrÆ°á»ng hợp thứ nhất, đó là trÆ°á»ng hợp của dân Do Thái.
Trong Cá»±u Æ°á»›c, há» là má»™t dân tá»™c được Thiên Chúa tuyển chá»n và yêu thÆ°Æ¡ng cách đặc biệt. Thế nhÆ°ng má»—i khi há» quay lÆ°ng chống lại Ngà i, bằng cách sống bê tha tá»™i lá»—i và nhất là quì gối thá» lạy những thần tượng nhảm nhÃ, thì láºp tức đất nÆ°á»›c há» bị quân thù dà y xéo còn bản thân há» thì bị Ä‘i lÆ°u Ä‘Ã y, vì khốn cho ngÆ°Æ¡i, nếu ngÆ°Æ¡i giÆ¡ chân đạp mÅ©i nhá»n.
Trong Tân Æ°á»›c, há» là má»™t dân tá»™c được nghe những lá»i Ngà i truyá»n dạy và được thấy những việc kỳ diệu Ngà i đã là m, thế nhÆ°ng cõi lòng há» vẫn chai đá, để rồi những lá»i Chúa cảnh cáo chỉ là nhÆ° má»™t thứ nÆ°á»›c đổ đầu vịt mà thôi. Há» chống đối Chúa, há» vu oan cho Chúa và sau cùng hỠđã giết chết Chúa má»™t cách ô nhục trên tháºp giá. NhÆ°ng rồi sau đó và o năm 70, thủ đô Giêrusalem đã bị tà n phá bình địa dÆ°á»›i sức mạnh của quân Ä‘á»™i La Mã do tÆ°á»›ng Titus chỉ huy. Còn bản thân há» thì phải rá»i bá» quê hÆ°Æ¡ng, tản mát khắp bốn phÆ°Æ¡ng trá»i, mãi cho đến năm 1950, nhỠáp lục quốc tế, há» má»›i được trở vá» khôi phục lại đất nÆ°á»›c, vì khốn cho ngÆ°Æ¡i, nếu ngÆ°Æ¡i giÆ¡ chân đạp mÅ©i nhá»n.
TrÆ°á»ng hợp thứ hai là nÆ°á»›c Pháp trong cuá»™c cách mạng và o năm 1789. Những kẻ khởi xÆ°á»›ng cho cuá»™c cách mạng nà y đã bà i xÃch Giáo há»™i, chối bá» Thiên Chúa, coi lý trà là thần tượng tuyệt đối có thể giải quyết được má»i vấn Ä‘á». Thế nhÆ°ng háºu quả mà cuá»™c cách mạng nà y đã Ä‘em lại nhÆ° thế nà o thì lịch sỠđã cho chúng ta thấy: máy chém má»c lên ở khắp nÆ¡i, rồi cÆ°á»›p của giết ngÆ°á»i xảy ra ở khắp chốn, đến ná»—i chịu không nổi cảnh tượng há»—n Ä‘á»™n vô tráºt tá»± ấy, Robespierre đã phải truyá»n dán trên khắp các ngả dÆ°á»ng những tấm bÃch chÆ°Æ¡ng vá»›i hà ng chữ: Nhân dân Pháp tin và o Thiên Chúa. Quả thá»±c, khốn cho ngÆ°Æ¡i, nếu ngÆ°Æ¡i giÆ¡ chân đạp mÅ©i nhá»n.
Bây giá» xuống tá»›i lãnh vá»±c cá nhân, số pháºn của những kẻ chối bá» Thiên Chúa cÅ©ng không hÆ¡n gì. Tôi xin Ä‘Æ°a ra hai trÆ°á»ng hợp Ä‘iển hình.
TrÆ°á»ng hợp thứ nhất là trÆ°á»ng hợp của Mirabeau. Ông là ngÆ°á»i Ä‘i tiên phong cho cuá»™c cách mạng Pháp, hăng hái đả phá Giáo há»™i và chối bá» Thiên Chúa. NhÆ°ng rồi sau đó, ông đã phải Ä‘au khổ và tuyệt vá»ng, nhất là khi phải đối đầu vá»›i cái chết. Ông đã chết bằng má»™t cái chết Ä‘á»›n Ä‘au và điên khùng.
TrÆ°á»ng hợp thú hai là trÆ°á»ng hợp của Voltaire. Suốt Ä‘á»i, ông đã tìm cách hạ bệ Thiên Chúa và Giáo há»™i. ChÃnh ông và p năm 1753 đã viết: Thiên Chúa phải vá» hÆ°u vì đã hết thá»i. Äúng hai mÆ°Æ¡i năm sau, nghÄ©a là và o năm 1773 ông đã chết má»™t cách thê thảm, tru tréo nhÆ° má»™t con chó dại, đến ná»—i bà giúp việc phải thốt lên: Nếu quỉ có thể chết, thì cÅ©ng không chết má»™t cách dữ tợn hÆ¡n Voltaire. Thiên Chúa vẫn còn mãi, nhÆ°ng khốn cho ngÆ°Æ¡i, nếu ngÆ°Æ¡i giÆ¡ chân đạp mÅ©i nhá»n.
Từ những sá»± việc cụ thể xảy ra cho cá nhân cÅ©ng nhÆ° cho dân tá»™c, tôi muốn Ä‘i tá»›i má»™t kết luáºn:
- Xe trước đã đổ, thì xe sau phải coi chừng.
Xem ngÆ°á»i phải nghÄ© đến thân, bẳng không, nếu cứ bình chân nhÆ° vại, đắm chìm trong tá»™i lá»—i, chắc chắn số pháºn chúng ta cÅ©ng sẽ không hÆ¡n gì bởi vì chủ vÆ°á»n nho sẽ triệt hạ hết những kẻ xằng báºy và sẽ trao vÆ°á»n nho cho ngÆ°á»i khác. NhÆ° thế có nghÄ©a là NÆ°á»›c Trá»i sẽ bị cất khá»i bà n tay chúng ta, Ä‘á» rồi chúng ta sẽ bị trầm luân muôn kiếp.[Mục Lục]
20. Là m việc
Bà i Tin Mừng là má»™t dụ ngôn và cÅ©ng là má»™t ám ngôn, vì vừa hình dung vừa diá»…n tả sá»± tháºt, vừa có tÃnh cách lịch sá» vừa có tÃnh cách tiên tri. VÆ°á»n nho ám chỉ nÆ°á»›c Chúa, được trao cho dân Do Thái. Ông chủ vÆ°á»n nho là Thiên Chúa. Những ngÆ°á»i thợ là m vÆ°á»n nho là giá»›i lãnh đạo, là những ngÆ°á»i đứng đầu trong dân. Các đầy tá»› là hà ng loạt các ngôn sứ được Thiên Chúa phái đến Ä‘á»u bị ngược đãi hoặc giết chết. TrÆ°á»›c thái Ä‘á»™ bất nhân bất nghÄ©a đó, nÆ°á»›c Chúa được chuyển sang má»™t quốc gia khác là Há»™i Thánh, má»™t dân phổ quát và Công giáo, sẽ lan trà n đến tất cả má»i quốc gia.
Chúng ta thấy dụ ngôn vừa có tÃnh cách lịch sữ vừa có tÃnh cách tiên tri, nghÄ©a là má»™t Ä‘Ã ng diá»…n tả những biến cố có thá»±c, là những can thiệp của Thiên Chúa trong lịch sá» dân Do Thái, và thái Ä‘á»™ của dân Do Thái đối vá»›i những ngôn sứ Chúa sai đến vá»›i há». Äà ng khác, nói tiên tri vỠđạo Chúa sẽ lan trà n khắp các dân không phải dân Do Thái. HÆ¡n nữa, dụ ngôn cÅ©ng cho chúng ta thấy rõ thân thế và sứ mạng của Chúa Giêsu. Những ngÆ°á»i được sai đến trÆ°á»›c Ngà i, dù nổi tiếng đến đâu nhÆ° Elia, Isaia, Giêrêmia, Gioan Tiá»n Hô… cÅ©ng chỉ là đầy tá»›, còn Ngà i má»›i là con trai duy nhất của Chúa Cha. NhÆ° váºy, bà i Tin Mừng hôm nay có nhiá»u Ä‘iá»u đáng lÆ°u ý và ghi nhá»›. Sau đây chúng ta tìm hiểu má»™t Ä‘iá»u thôi, đó là các tá Ä‘iá»n là m vÆ°á»n nho. Bà i Tin Mừng cho biết: ông chủ vừa trồng xong vÆ°á»n nho, lẽ ra ông phải chăm bón để kiếm hoa lợi, nhÆ°ng ông lại cho các tá Ä‘iá»n canh tác để đến mùa thu hoa lợi. Äiá»u nà y nói lên ông chủ tÃn nhiệm các tá Ä‘iá»n. NhÆ°ng có những tá Ä‘iá»n đã không là m đúng công việc của mình, hỠđã lạm dụng tá»± do ông chủ ban cho để tìm lợi lá»™c riêng. HỠđã phụ lòng tÃn nhiệm của ông chủ. Chúng ta có thể áp dụng nhÆ° sau: má»—i ngÆ°á»i chúng ta là má»™t tá Ä‘iá»n mà Thiên Chúa trao phó cho má»™t vÆ°á»n nho, là những Æ¡n phúc và chúng ta có bổn pháºn phải Ä‘em hoa lợi vá» cho Chúa. Ngà i để cho chúng ta hoà n toà n tá»± do sắp xếp công việc theo sáng kiến riêng và chịu trách nhiệm vá» những việc chúng ta là m.
Thá»±c váºy, những Æ¡n phúc Chúa ban nhÆ° những tà i năng tinh thần, những của cải váºt chất, chúng ta phải biết sá» dụng chúng để sinh lợi tối Ä‘a, tức là chúng ta phải là m việc và là m lợi cho Chúa. Má»—i ngÆ°á»i được Chúa trao ban cho má»™t vốn liếng khác nhau vá» nÆ¡i chốn, thá»i gian, khả năng, dịp tiện. Má»—i ngÆ°á»i, không ai giống ai cả, nhÆ°ng ai cÅ©ng phải là m lợi ra vá»›i số vốn liếng Chúa ban. Chúng ta không giống nhau vá» khả năng, nhÆ°ng có thể giống nhau vá» cố gắng. Thà cố gắng mà không có tà i còn hÆ¡n có tà i mà không cố gắng là m lợi cho Chúa.
Váºy má»i ngÆ°á»i chúng ta Ä‘á»u có má»™t Ä‘iá»u giống nhau, đó là đá»i sống để là m việc: việc lá»›n, việc nhá». Äa số chúng ta ai cÅ©ng muốn là m việc lá»›n, được nhiá»u lợi, được ngÆ°á»i khác biết đết. NhÆ°ng Chúa bảo chúng ta hãy là m việc nhá». Chúng ta cần trung tÃn trong việc nhá» bé trÆ°á»›c đã. Chỉ khi nà o chúng ta là m được những việc nhá» bé, chúng ta má»›i có khả năng là m những việc lá»›n lao hÆ¡n. Những việc nhá» chÃnh là nấc thang Ä‘Æ°a tá»›i thà nh công lá»›n. Không ai có thể là m việc lá»›n cho Chúa nếu trÆ°á»›c hết há» không là m được những việc nhá» cho Ngà i. Nếu chúng ta không trung thà nh trong việc nhá» thì không ai tin tưởng trao cho chúng ta việc lá»›n hÆ¡n. Chúng ta hãy nhá»›: không có việc gì quá nhá» mà không đáng là m, và cÅ©ng không có việc gì quá nhá» mà không Ä‘em lại lợi Ãch. Vấn Ä‘á» là chúng ta có chịu là m hay không.
Có má»™t câu chuyện ngụ ngôn, vá»›i tá»±a Ä‘á» là “vị thiên thần dá»… tÃnh†kể lại nhÆ° sau: Ngà y kia, có hai ngÆ°á»i xin vị thiên thần cho hỠđược tham dá»± và o quyá»n vạn năng của Thiên Chúa. Vị thiên thần đồng ý. NgÆ°á»i thứ nhất xin cho có khả năng là m được những công việc vÄ© đại. Vị thiên thần gáºt đầu Æ°ng thuáºn, nhÆ°ng lại ra Ä‘iá»u kiện: “NgÆ°Æ¡i sẽ được quyá»n lá»±c để hoà n thà nh những kỳ công. NhÆ°ng ngÆ°Æ¡i lại không có sức là m những việc thông thÆ°á»ngâ€. Chà ng ta Ä‘á»c được ý nghÄ© của kẻ khác, và không ngừng chế tạo ra những phát minh vÄ© đại. Ãt lâu sau chà ng đã trở thà nh tỉ phú nhá» kinh doanh những phát minh của chà ng. Chà ng ta rất hà i lòng vá»›i những thà nh công đã đạt được. NhÆ°ng chẳng bao lâu, từng ngÆ°á»i má»™t, các bạn bè lần lượt xa lánh chà ng mà chà ng lại không là m gì được để giữ há» lại. Sau đó cả ngÆ°á»i vợ cÅ©ng thầm giÅ© áo ra Ä‘i. Chà ng cÅ©ng không là m gì được để nối lại mối tình xÆ°a. Rồi sau cùng sức khoẻ cÅ©ng giã biệt chà ng, thân thể trở nên bạc nhược, đến ná»—i chà ng không còn Ä‘i đứng được nữa, chà ng bất lá»±c, chẳng là m gì được để phục hồi sức khoẻ ngoà i việc ngồi trên xe lăn để đếm từng ngà y cô Ä‘Æ¡n.
Ngược lại, ngÆ°á»i thứ hai chỉ xin được có khả năng là m tá»›i những việc bình thÆ°á»ng. Vị thiên thần cÅ©ng đồng ý và nhắn thêm: “Thiên Chúa sẽ không cho ngÆ°Æ¡i quyá»n lá»±c nà o đặc biệt để hoà n thà nh những việc phi thÆ°á»ng đâuâ€. Chà ng bình thản tiếp tục sống cuá»™c Ä‘á»i của mình, hằng ngà y chà ng vui vẻ chu toà n nghÄ©a vụ của má»™t công dân lÆ°Æ¡ng thiện, má»™t ngÆ°á»i chồng chung thuá»·, má»™t ngÆ°á»i cha hiá»n táºn tuỵ vá»›i con cái, má»™t ngÆ°á»i bạn, má»™t ngÆ°á»i láng giá»ng quảng đại, hà o hiệp, vị tha. Chà ng cảm thấy Ä‘á»i mình tháºt ý nghÄ©a, tháºt vui tÆ°Æ¡i và hạnh phúc. Chà ng không còn Æ°á»›c muốn gì hÆ¡n là được tiếp tục sống trá»n cuá»™c Ä‘á»i mình cho Thiên Chúa và tha nhân trong những gì bình thÆ°á»ng nhất vá»›i má»™t niá»m tri ân sâu thẳm.
Biết nhìn ra những giá trị của những Ä‘iá»u bình thÆ°á»ng trong cuá»™c sống, con ngÆ°á»i má»›i có khả năng khám phá được sá»± cao cả phi thÆ°á»ng mà Thiên Chúa cất giấu trong Ä‘á»i há». Từ đó con ngÆ°á»i cÅ©ng sẽ kÃn múc được sức mạnh dồi dà o để phát huy những giá trị của bản thân, của cuá»™c sống để phụng sá»± Thiên Chúa và phục vụ tha nhân.
Tóm lại, chúng ta hãy siêng năng là m việc để chu toà n bổn pháºn của mình. Chúng ta hãy táºn dụng tà i năng, sức lá»±c, thá»i giá», của cải Chúa ban để xây dá»±ng sá»± nghiệp Ä‘á»i nà y và sá»± nghiệp đức tin trên nÆ°á»›c trá»i.[Mục Lục]
21. Loại bá»
TrÆ°á»›c đây, có má»™t nhân váºt đã nhìn và o lịch sá» nhân loại và đưa ra những con số nhÆ° sau: từ năm 1496 BC, trÆ°á»›c công nguyên, tá»›i năm 1861 AD, trong 3358 năm, đã có 227 năm hoà bình, và 3130 năm chiến tranh. NhÆ° váºy cứ 13 năm chiến tranh, má»›i có má»™t năm hoà bình. Trong ba thế ká»·, 16, 17 và 18 đã có 286 cuá»™c chiến xảy ra ở Âu Châu. Từ năm 1500 BC, trÆ°á»›c công nguyên, tá»›i năm 1860 AD, đã có hÆ¡n 8000 hiệp Æ°á»›c vá» hoà bình đã được ký kết.
Nháºn xét trên đây vá» tình trạng của nhân loại đã được Ä‘Æ°a ra hÆ¡n má»™t thế ká»· rồi, chÆ°a kể đến hai cuá»™c thế chiến, những cuá»™c chiến tranh kéo dà i vỠý thức hệ, chủng tá»™c và khủng bố ở thế ká»· 20 và đầu thế ká»· 21. Äức Giáo Hoà ng Gioan Phaolô II đã nói: “Thế ká»· 20 sẽ được coi nhÆ° thá»i đại mÆ°u sát khổng lồ sinh mạng con ngÆ°á»i.
Trong bà i Phúc Âm hôm nay, Chúa Giêsu nói dụ ngôn vá» vÆ°á»n nho vá»›i những hà nh Ä‘á»™ng bạo lá»±c, bắt bá»›, đánh Ä‘áºp, ném đá và giết ngÆ°á»i của các tá Ä‘iá»n. Trong Cá»±u Ước, vÆ°á»n nho là hình ảnh của dân Thiên Chúa, dân Do Thái, nhÆ° đã được diá»…n tả trong sách tiên tri Isaia trong bà i Ä‘á»c thứ nhất: “VÆ°á»n nho của Chúa các đạo binh là nhà Iraelâ€. Trong cái nhìn của Tân Ước, khi Chúa Giêsu nói vá»›i các thầy thượng tế và kỳ lão rằng: “NÆ°á»›c Thiên Chúa sẽ cất khá»i các ông để trao cho dân tá»™c khác biết là m cho trổ sinh hoa tráiâ€. Chúng ta phải nghÄ© đến hình ảnh vÆ°á»n nho là cả nhân loại, gồm tất cả má»i dân tá»™c trên thế giá»›i.
William Barclay đã cắt nghÄ©a dụ ngôn những tá Ä‘iá»n sát nhân trong ba chiá»u hÆ°á»›ng: chủ vÆ°á»n nho là Thiên Chúa, những tá Ä‘iá»n là m thuê là những ngÆ°á»i lãnh đạo tôn giáo Do Thái, những ngÆ°á»i đầy tá»› và con trai ông chủ là những sứ giả, các tiên tri và Chúa Giêsu Kitô.
Thiên Chúa trong vai trò ông chủ vÆ°á»n nho rất tin tưởng và o những tá Ä‘iá»n để trao cho há» sứ mạng trông coi vÆ°á»n nho. Ngà i rất kiên nhẫn và bao dung, gá»i các tiên tri và sứ giả đến qua bao nhiêu thế ká»· để nhắc nhở và khuyên bảo, nhÆ°ng cÅ©ng đã bị đối xá» tà n bạo. Sau cùng, Ngà i gá»i chÃnh con trai đến, rồi cÅ©ng bị giết chết. Äến lúc nà y má»›i là phán quyết của Thiên Chúa trao vÆ°á»n nho lại cho các dân tá»™c khác.
Những ngÆ°á»i tá Ä‘iá»n là m vÆ°á»n nho trong bà i Phúc Âm là những ngÆ°á»i bạo lá»±c và Ãch ká»·. HỠđã giết bao nhiêu sứ giả và các tiên tri của Thiên Chúa gá»i đến kêu gá»i xây dá»±ng má»™t xã há»™i hoà bình, công chÃnh và thÆ°Æ¡ng yêu.
Há» là những ai trong thá»i đại chúng ta? Há» là những chủ nhân là m giầu qua việc sản xuất vÅ© khà tối tân, thúc giục chiến tranh trên thế giá»›i thay vì giúp đỡ những quốc gia kém mở mang chống lại nghèo đói, bệnh táºt và bất công. Há» nâng đỡ những chế Ä‘á»™ Ä‘á»™c tà i để bóc lá»™t dân chúng vì quyá»n lợi riêng tÆ° của há». Há» là những chủ nhân bóc lá»™t sức lao Ä‘á»™ng của công nhân vá»›i tiá»n lÆ°Æ¡ng rẻ mạt ở những nÆ°á»›c kém phát triển…
Năm 1492, Columbus thả buồm ra biển khÆ¡i. Ông đã cáºp và o quần đảo của ngÆ°á»i Hispaniola, giữa Cuba và Puerto Rico, vá»›i dân số 100.000 ngÆ°á»i. Thổ dân da Ä‘á» niá»m nở ra chà o đón những nhà thám hiểm của PhÆ°Æ¡ng tây. Columbus đã nhìn thấy há» Ä‘eo những nữ trang bằng và ng và báo cáo cho vua Ferdinand biết rằng vÅ© khà của thổ dân nà y rất Ä‘Æ¡n sÆ¡, chỉ cần má»™t nhóm lÃnh Tây Ban Nha được trang bị vÅ© khà cẩn tháºn, cÅ©ng có thể bắt ép há» là m nô lệ trong những má» và ng để phục vụ cho ngân khố của Tây Ban Nha. Trong 15 năm, sá»± cai trị của Tây Ban Nha đã là m giảm dân số của ngÆ°á»i Hispaniola từ 100.000 xuống còn 15.000 ngÆ°á»i. Những việc lao nhá»c dã man đã đè nặng trên những ngÆ°á»i nô lệ của Tân Thế Giá»›i nà y là má»™t hình thức diệt chủng tà n bạo phát xuất từ những ná»n văn minh trá»n hảo. Những ngÆ°á»i lÃnh phục vụ trung thà nh đã kiếm được rất nhiá»u tà i sản và đồn Ä‘iá»n.
Má»™t ngà y kia, chà ng thanh niên tên là Bartolomeo de las Casas đã nghe má»™t bà i giảng của linh mục dòng Äaminh. Ngà i đã nói những sá»± đối xá» tà n bạo đó đối vá»›i ngÆ°á»i khác là ghê tởm, trái vá»›i đạo lý của Kitô giáo. Những ngÆ°á»i địa chủ Tây Ban Nha cÆ°á»i nhạo ngà i, nhÆ°ng de cas Casas đã ăn năn trở lại. Anh trao trả tá»± do cùng vá»›i đất Ä‘ai cho những ngÆ°á»i nô lệ. Sau nà y, anh Ä‘i tu trở thà nh linh mục, và lá»… thụ phong của linh mục Bartolomeo là thánh lá»… truyá»n chức đầu tiên ở Tân thế Giá»›i.
Bartolomeo phục vụ nhÆ° má»™t linh mục của những ngÆ°á»i cai trị Tây Ban Nha, nhÆ°ng ngà i rất thÆ°Æ¡ng mến những ngÆ°á»i thổ dân da Ä‘á». Ngà i nói rằng những hạt lúa mì đã được trồng xuống, chăm nom, và gặt hái bởi những ngÆ°á»i nô lệ đã tạo nên tấm bánh được bẻ ra trong Bà tÃch Thánh Thể. Khi ngà i bẻ bánh, ngà i nhìn thấy máu của những ngÆ°á»i nô lệ chảy xuống.
Qua bà i Phúc Âm hôm nay, Chúa Giêsu má»i gá»i chúng ta phải trở nên những ngÆ°á»i đầy tá»› của Thiên Chúa. Phải xây dá»±ng vÆ°á»n nho bằng tình yêu thÆ°Æ¡ng và sá»± hy sinh chÃnh thân mình cho tha nhân, nhÆ° chÃnh Ngà i đã cầm lấy tấm bánh bẻ ra và nói: “Hãy cầm lấy mà ăn vì nà y là mình Taâ€.
Äể xây dá»±ng tráºt tá»± xã há»™i phải lấy chÃnh nhân phẩm con ngÆ°á»i nhÆ° má»™t tạo váºt “giống hình ảnh của Thiên Chúa†là m trá»ng tâm nhÆ° Äức Giáo Hoà ng Gioan Phaolô II đã nói: “ChÃnh từ giá trị con ngÆ°á»i má»›i phát sinh ra giá trị xã há»™i, chứ không phải từ giá trị xã há»™i mà có giá trị con ngÆ°á»iâ€.
Phải trở vá» vá»›i những giá trị Kitô giáo để kiến tạo hoà bình. Má»™t tác giả tôi không nhá»› tên đã khuyên rằng: “Những giá trị giống nhÆ° những dấu tay. Không ai giống nhau. NhÆ°ng bạn để lại chúng trên má»i sá»± bạn hà nh Ä‘á»™ngâ€. Phải, thá»i đại nà y đã để lại những giá trị của mình khắp nÆ¡i trên thế giá»›i qua những nhãn hiệu Coca-Cola, kẹo chewing-gum, sách báo phim ảnh khiêu dâm, tá»± do tình dục, mãi dâm, nhạc rock’n’roll, rap-talk, tiá»n đôla, xe hÆ¡i Cadillacs, Ä‘iện thoại cầm tay, computers, phi thuyá»n không gian, vÅ© khà nguyên tá», phá thai, an tá» và trợ tá»â€¦ Tất cả những Ä‘iá»u nà y nói lên những giá trị của thá»i đại văn minh hiện nay. Tháºt đáng tiếc! Äức Giáo Hoà ng Gioan Phaolô II đã gá»i ná»n văn minh nà y là “văn hoá của sá»± chếtâ€![Mục Lục]
22. Suy niệm của Lm. Giuse Nguyễn Văn Nghĩa
TỪ VƯỜN NHO ÄẾN CÃC Tà ÄIỀN: HÃY LÀ CHÃNH MÃŒNH
Sau khi nghe câu chuyện dụ ngôn Chúa Giêsu kể vá» "những tá Ä‘iá»n sát nhân", các Thượng Tế và ngÆ°á»i Pharisêu hiểu là NgÆ°á»i nói vá» há» và há» tìm cách bắt NgÆ°á»i. Dân Chúa xÆ°a, đặc biệt những ngÆ°á»i lãnh đạo, những ngÆ°á»i được gá»i là đạo đức hẳn thuá»™c nằm lòng bà i ca vá» vÆ°á»n nho của Ngôn sứ Isaia (Is 5). Mẹ Há»™i Thánh lại trÃch cho chúng ta nghe trong bà i Ä‘á»c thứ nhất Chúa Nháºt nà y. Trong khi Ngôn Sứ Isaia nhấn mạnh đến vÆ°á»n nho là đoà n dân Chúa xÆ°a, thì Chúa Giêsu lại nhấn mạnh đến những tá Ä‘iá»n là những ngÆ°á»i lãnh đạo mà Chúa trao phó quản lý vÆ°á»n nho. Dù là vÆ°á»n nho hay là ngÆ°á»i quản lý thì Ä‘iểm chung hÆ°á»›ng đến, đó là : hãy trở nên chÃnh mình. Nói nôm na là nho thì ra nho, quản lý thì ra quản lý.
Nho ra nho: Ngôn sứ Isaia đã minh nhiên nói rằng vÆ°á»n nho chÃnh là đoà n dân Chúa xÆ°a và chúng ta có thể hiểu thêm má»—i ngÆ°á»i chúng ta là những cây nho, là những cà nh nho (x. Ga 15). Các khâu canh tác nhÆ° là m cá», bón phân, tỉa cà nh sâu bệnh...thì chủ vÆ°á»n nho là Thiên Chúa đã vuông tròn. Vấn Ä‘á» còn lại là chÃnh cây nho phải sinh hoa trái tốt tÆ°Æ¡i, ngá»t ngà o. Theo kinh nghiệm nông gia, khi đã đủ đầy các Ä‘iá»u kiện tá»± nhiên và sá»± chăm bón thì chuyện sinh hoa kết trái của cây trồng, hệ tại ở khả năng cây "hấp thụ dinh dưỡng" từ đất, từ trá»i và hệ tại ở việc cây "giảm phát sinh để tăng phát dục", nghÄ©a là giảm đâm cà nh, má»c lá má»›i để tăng ra hoa, kết trái.
Äá» hấp thụ dinh dưởng từ trá»i đất thì chÃnh chúng ta, những cây nho, tiên và n phải gắn bó, kết hiệp vá»›i Thiên Chúa. Cầu nguyện là má»™t trong những phÆ°Æ¡ng thế tuyệt hảo để kết hiệp vá»›i Thiên Chúa. Äể gia tăng hoa trái tốt là nh thì việc hãm mình hy sinh là điá»u không thể thiếu. NhÆ° thế để nho ra nho nghÄ©a là sinh hoa trái ngá»t ngà o thi Kitô hữu chúng ta cần chuyên chăm cầu nguyện và hy sinh hãm mình. Hằng năm cứ đến mùa Chay thánh thì Ä‘á» tà i ăn chay cầu nguyện được nhấn mạnh và chúng ta nghiệm thấy ngay các hoa trái trổ sinh.
Quản lý ra quản lý: NgÆ°á»i quản lý là ngÆ°á»i được trao phó má»™t sá»± gì đó. Má»™t việc gì đó để bảo quản, giữ gìn, chăm nom và dÄ© nhiên theo tiêu chà mà ngÆ°á»i chủ yêu cầu. Các tá Ä‘iá»n trong câu chuyện dụ ngôn Chúa Giêsu kể được hiểu nhÆ° là những ngÆ°á»i quản lý. Và tiêu chà ngÆ°á»i chủ Ä‘Æ°a ra là đến kỳ thu hoạch, vÆ°á»n nho phải sai hoa, má»™ng trái. Theo chiá»u kÃch xã há»™i thì những ngÆ°á»i quản lý là những ngÆ°á»i được giao phó các chức vụ của công quyá»n. HỠđược trao phó Ä‘oà n dân của má»™t táºp thể, của má»™t đất nÆ°á»›c... Theo chiá»u kÃch tôn giáo, thì những ngÆ°á»i quản lý là những vị mục tá». Há» Ä‘uợc trao phó Ä‘oà n chiên là các tÃn hữu của tôn giáo mình. Dù là các mục tá» trong Há»™i thánh nà y Há»™i thánh kia hay là những ngÆ°á»i nắm giữ công quyá»n trong xã há»™i thì chỉ má»™t mình Thiên Chúa là ngÆ°á»i chủ duy nhất. Thánh Phaolô minh định Ä‘iá»u nà y khi nói rằng các chÃnh quyá»n hợp pháp Ä‘á»u là do Chúa đặt định (x.Rm 13,1)
Trong khoảng thá»i gian chỠđến mùa vụ, thì ông chủ thỉnh thoảng sai gia nhân của mình đến nhắc nhở những ngÆ°á»i quản lý vá» bổn pháºn và trách vụ của há». Và bên cạnh đó chắc chắn có sá»± đánh giá vá» những gì mà những ngÆ°á»i quản lý Ä‘ang thá»±c thi. Tốt thì khen và khÃch lệ. Xấu thì chê và phê bình sá»a sai. Trong lịch sá» dân Chúa xÆ°a, các ngôn sứ chÃnh là những gia nhân mà ông chủ vÆ°á»n nho đã sai đến. Thay vì nghe những ý chỉ của Thiên Chúa qua các sứ ngôn thì những ngÆ°á»i tá Ä‘iá»n là nhÆ°ng ngÆ°á»i quản lý đã bách hại các ngà i.
Thiên Chúa, ngÆ°á»i chủ vÆ°á»n nho vẫn kiên trì nhẫn nại đến cùng. NgÆ°á»i đã sai chÃnh Con Má»™t đến vá»›i hy vá»ng là những ngÆ°á»i quản lý kia sẽ nể mặt mà nghe theo. Thế nhÆ°ng sá»± tham lam đã là m cho tâm hồn những ngÆ°á»i quản lý thà nh ác Ä‘á»™c. HỠđã nhẫn tâm giết chết NgÆ°á»i Con Má»™t của ông chủ. Tưởng rằng sẽ từ vị thế quản lý trở thà nh chủ nhân của vÆ°á»n nho, nhÆ°ng hỠđã lầm. Ông chủ sẽ tru di há» và trao vÆ°á»n nho cho những ngÆ°á»i khác.
Câu chuyện dụ ngôn Chúa Giêsu kể đã là m chá»™t dạ những vị lãnh đạo DoThái giáo thá»i bấy giá». Chuyện dụ ngôn nà y cÅ©ng đã ứng vá»›i nhiá»u triá»u đại vua chúa các nÆ°á»›c trên thế giá»›i. Chuyện dụ ngôn nà y cÅ©ng ứng vá»›i những chÃnh phủ nắm giữ công quyá»n của các quốc gia. Và chuyện dụ ngôn nà y cÅ©ng đáng là m cho các vị mục tá» giáºt mình tá»± kiểm.
Nho ra nho, quản lý ra quản lý. Nếu không thá»±c là mình thì sẽ đến lúc phải bị loại trừ. Cà nh nho nà o sinh hoa trái sẽ được chăm bón để trái hoa xum xuê thêm nhiá»u. Cà nh nà o không sinh trái thì phải bị chặt Ä‘i. Nó sẽ khô héo và ngÆ°á»i ta sẽ bá» nó và o lá»a mà thiêu đốt Ä‘i (x.Ga 15,6). NgÆ°á»i quản lý nà o chuyên chăm cứ đến giá» mà phân phát lúa thóc cho kẻ ăn, ngÆ°á»i ở, thì sẽ được ân thưởng khi chủ vá». Trái lại viên quản lý nà o chểnh mảng, mãi mê chÆ¡i bá»i ăn uống mà bá» bê bổn pháºn, tháºm chà còn hà nh xá» bạo lá»±c vá»›i ngÆ°á»i dÆ°á»›i quyá»n, thì sẽ bị chung số pháºn vá»›i quân bất lÆ°Æ¡ng, ở nÆ¡i phải khóc lóc và nghiến răng (x.Lc 12,41-48).[Mục Lục]
23. Loại bá»
Vở ca nhạc kịch (opera) “Miss Saigon†là má»™t bản phóng tác từ câu chuyện ngắn “Madam Butterfly†của văn sÄ© John Luther Long và o năm 1898 đăng trên tạp chà “Thế Ká»·â€. Má»™t câu chuyện cÅ© được Ä‘Æ°a và o trong bối cảnh của cuá»™c chiến tranh Việt Nam. Trong mà n thứ nhất, má»™t cô gái bán bar yêu má»™t chà ng lÃnh Mỹ GI. Há» kết hôn vá»›i nhau, thá» hứa yêu thÆ°Æ¡ng trá»n Ä‘á»i. Hết nhiệm kỳ, chà ng bó buá»™c phải rá»i nà ng trở vá» Mỹ, nhÆ°ng hứa sẽ trở lại khi chiến tranh chấm dứt. Nà ng là má»™t cô gái nhà quê Ä‘Æ¡n sÆ¡, vô tá»™i và chịu Ä‘á»±ng. Tình yêu của nà ng dà nh cho chà ng lÃnh Mỹ hoà n toà n vô Ä‘iá»u kiện, yêu thÆ°Æ¡ng hết lòng. Chà ng lÃnh Mỹ trở vá» nÆ°á»›c mà không biết rằng vợ Ä‘ang mang thai, má»™t bé trai. Nà ng âm thầm dấu kÃn và hết sức bảo vệ ngÆ°á»i con trong khi chịu Ä‘á»±ng má»i tủi nhục.
Mà n thứ hai giá»›i thiệu má»™t cÆ¡ quan phục vụ nhằm Ä‘i tìm những ngÆ°á»i lÃnh Mỹ GI, cha của những trẻ em Mỹ lai. Khi câu chuyện tiếp diá»…n, chà ng lÃnh Mỹ đã kết hôn lần nữa ở Mỹ. Anh rất hạnh phúc, mặc dù anh vẫn mÆ¡ Æ°á»›c gặp lại Miss Saigon. Nhân viên thiện nguyện tìm được anh. Anh phải nói cho vợ biết vá» Miss Saigon và đứa con trai. Anh và vợ cùng Ä‘i vá» Việt Nam để sắp xếp vấn Ä‘á» cho êm thắm. Miss Saigon đã gặp vợ của anh, cô quá xúc Ä‘á»™ng không nói lên lá»i, chỉ xin vợ anh Ä‘Æ°a đứa bé vá» Mỹ và tạo cho nó má»™t Ä‘á»i sống má»›i mà nà ng không thể là m được.
Mà n kết thúc, Miss Saigon mặc quần áo đẹp cho con trai nà ng, má»™t đứa bé khôi ngô tuấn tú, để trao lại cho ba nó và mẹ ghẻ. Trong giây phút lÆ°u luyến yêu thÆ°Æ¡ng nhất nà ng hôn con và nói “Xin con đừng quên mẹ, sau nà y con sẽ hiểuâ€. Äứa bé trai bÆ°á»›c Ä‘i theo ba nó và mẹ ghẻ vá»›i vòng tay mở rá»™ng. Miss Saigon biến mất sau bức mà n. Äùng!!! Má»™t phát súng đã nổ. Nà ng đã tá»± tá» chết; chà ng lÃnh Mỹ GI chạy vá»™i và o trong, ôm nà ng lên, anh rên rỉ Ä‘au khổ…
Nhà văn John Bradshaw đã nói lên phản ứng cá nhân của ông đối vá»›i vở ca nhạc kịch Miss Saigon nhÆ° sau: “Thình lình, ông báºt khóc nức nở trong phần kết thúc của bi kịch, ông bắt đầu xúc Ä‘á»™ng vì vở kịch Ä‘Æ°a ông và o câu chuyện yêu thÆ°Æ¡ng và háºn thù của chÃnh cuá»™c Ä‘á»i ông, đám cÆ°á»›i đổ gẫy của cha mẹ ông, ná»—i Ä‘au thá»i thÆ¡ ấu của ông. Ông bắt đầu đồng hoá mình vá»›i đứa bé vô tá»™i trong số pháºn thảm thÆ°Æ¡ng do cuá»™c tình của cha mẹ. Ông nghÄ© vá» những ngÆ°á»i ông đã yêu, và đặc biệt là ngÆ°á»i đã bỠông! Ông nhá»› mãi ná»—i Ä‘au thÆ°Æ¡ng đó! Nó giống nhÆ° má»™t ngÆ°á»i nà o đó đã đóng má»™t cái Ä‘inh sắt khổng lồ và o giữa lồng ngá»±c của ông. Chỉ trong má»™t giây phút ông có thể cảm thấy mất thở vì đã bị từ chối…â€
Ông nghÄ© vá» thân pháºn Ä‘au khổ của mẹ mình. Là m thế nà o ngÆ°á»i phụ nữ 26 tuổi lại có thể má»™t thân mình nuôi được ba ngÆ°á»i con. Bà lao Ä‘á»™ng vất vả để nuôi gia đình. Bà lại là má»™t ngÆ°á»i Công giáo đạo đức. Äức tin không cho phép bà tái hôn. Từ lúc cha của Bradshaw bá» bà ra Ä‘i, bà chÆ°a bao giỠđụng và o má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông nà o. Bradshaw nói: “Tháºt là má»™t đức tin khó tả! Má»™t lá»i Ä‘oan hứa cho những niá»m tin. Và cÅ©ng tháºt Ä‘au khổ khủng khiếp khi bà bị từ chối!â€
Chúa Giêsu cÅ©ng đã bị từ chối. Äây là điá»u bản văn Thánh Kinh đã nói vá»›i chúng ta: “Tảng đá thợ xây nhà loại bá» lại trở nên đá tảng góc tÆ°á»ng. Äó chÃnh là công trình của Chúa, công trình kỳ diệu trÆ°á»›c mắt chúng taâ€. Chúa Giêsu đã trÃch lại lá»i Thánh Vịnh 118:22-23 để áp dụng cho chÃnh Ngà i.
Con ngÆ°á»i khi bị từ chối, bá» rÆ¡i, thÆ°á»ng rất tuyệt vá»ng và đau khổ nhÆ° trong trÆ°á»ng hợp của Miss Saigon. Chúa Giêsu cÅ©ng rất Ä‘au khổ, nhÆ°ng không tuyệt vá»ng. Trong cùng má»™t hoà n cảnh giống nhÆ° con ngÆ°á»i nhÆ°ng Ngà i đã tìm thấy niá»m hy vá»ng. Chúa Giêsu Äấng đã bị từ chối, nhÆ°ng đã trở nên Äấng Cứu Thế. Và Thánh Kinh kết luáºn: “Äó chÃnh là công trình của Chúa, công trình kỳ diệu trÆ°á»›c mắt chúng taâ€.
Äây chÃnh là điểm mang lại niá»m hy vá»ng cho tất cả những ai có cảm giác bị từ chối, và bị loại bá». Nó được tìm thấy ý nghÄ©a trong tình yêu vô Ä‘iá»u kiện của Thiên Chúa. Nó mang lại hy vá»ng khi chúng ta đặt tất cả sá»± nghi ngá» và lo sợ trên bà n thá» của Thiên Chúa và xin Ngà i chữa là nh những thÆ°Æ¡ng tÃch của chúng ta.[Mục Lục]
24. Hãy trả tiá»n thuê của bạn
Trong cuá»™c sống có rất nhiá»u sá»± bất công, đôi khi hỠđạp lên cả lẽ phải và sá»± công chÃnh để thá»±c hiện mÆ°u đồ Ä‘iá»u ác của mình. Hôm nay, Chúa Giêsu cho chúng ta vá» ngÆ°á»i chủ nhà là m má»i cách có thể để vÆ°á»n nho của ông sản xuất trái nho. Rồi ông giao cho tá Ä‘iá»n thuê, nhÆ°ng kết quả là má»™t sá»± thiệt hại vá» cả váºt chất lẫn tinh thần. Nó được thể hiện rá» nhất khi chủ nhà sai những đầy tá»› đến thu phần hoa lợi, thì những tá Ä‘iá»n bắt các đầy tá»› mà đánh Ä‘áºp và giết chết. Không những thế, khi chủ nhà lại sai chÃnh con ông thì há» cÅ©ng giết cáºu. Rồi Chúa Giêsu tuyên bố rằng ông chủ nhà sẽ tru diệt bá»n hung ác đó, và cho những tá Ä‘iá»n khác thuê vÆ°á»n nho mà há» biết chia phần hoa lợi.
Bà i há»c trong câu chuyện tháºt dá»… hiểu đối vá»›i thÃnh giả thá»i Chúa Giêsu. Thiên Chúa đã chá»n ngÆ°á»i Do Thái là m dân riêng của Ngà i, đã ban cho há» má»i sá»± có thể, nhÆ°ng há» bác bá» và giết các sứ giả của Thiên Chúa và đóng Ä‘inh chÃnh con của Ngà i chết trên tháºp giá.
Ngà y hôm nay, có nhữngtá Ä‘iá»n má»›i trong vÆ°á»n nho của Ngà i, những công dân má»›i trong nÆ°á»›c Thiên Chúa đó chÃnh là chúng, những ngÆ°á»i được lá»±a chá»n, những ngÆ°á»i được má»i gá»i. CÅ©ng váºy, chúng ta phải là m sinh hoa lợi, phải trả má»™t loại "tiá»n thuê", má»™t loại "dịch vụ", má»™t loại "nợ" vỠân huệ gia nháºp dân Thiên Chúa. Những gì Thiên Chúa muốn không phải vì Ngà i thiếu. NhÆ°ng Ngà i muốn là lòng biết Æ¡n của ta đối vá»›i Äấng đã cÆ°u mang, Ä‘iá»u đó được thể hiện qua việc chúng ta tuân giữ lá» luáºt của Ngà i. Thá»±c váºy, má»i sá»± mà các giá»›i răn đòi há»i chúng ta Ä‘á»u thuá»™c vá» Thiên Chúa, ngay nhÆ° những hoa lợi mà chủ nhà đòi há»i đã thuá»™c vá» của ông.
Khi Thiên Chúa trao vÆ°á»n nho cho má»—i ngÆ°á»i, thì chúng ta phải có bổn pháºn đáp trả sao cho xứng đáng, có thể chúng ta Ä‘ang là những tá Ä‘iá»n gian ác, bất công... Chúng ta có những hà nh Ä‘á»™ng đó vì những cám dá»— nÆ¡i của cải trần gian, danh lợi thế tục mà chúng ta bị che má», bị mù quang cứ lao đầu nhÆ° con thiêu thân là m hết chuyện ác nà y đến Ä‘iá»u ác khác
Các giá»›i răn là tiá»n lÆ°Æ¡ng, tiá»n thuê, tiá»n thuế, nếu bạn muốn gá»i là thế, mà chúng ta phải trả cho bổn pháºn trong nÆ°á»›c Thiên Chúa. Ở đây, bây giá», bạn hãy xin Ngà i giúp bạn thi hà nh sá»± trả ná»™p đó, nghÄ©a là tuân giữ các lệnh truyá»n của Ngà i vá»›i lòng biết Æ¡n và yêu mến.
Lạy Chúa, xin cho chúng con nháºn ra mình Ä‘ang là những ta Ä‘iá»n trong vÆ°á»n nho của Chúa, để con biết được thân pháºn hèn má»n của mình mà ca tụng Chúa má»—i ngà y trong Ä‘á»i con. Amen.[Mục Lục]
25. Hãy trả tiá»n thuê của bạn
Äức Giáo Hoà ng Piô X lãnh đạo Giáo há»™i công giáo từ năm 1904 đến năm 1914. Chúng ta kÃnh nhá»› Ngà i vá» việc là m thăng tiến ná»n giáo dục công giáo, khuyến khÃch rÆ°á»›c lá»… lần đầu và o tuổi sá»›m hÆ¡n, và đá»i sống thánh thiện của Ngà i. Ngà y nay chúng ta tôn kÃnh Ngà i là thánh Piô X. Khi là m cha phó ở Tombolo, Italia, Ngà i đã lÆ°u ý đến nhiá»u thanh niên không biết Ä‘á»c biết viết. Do đó há» không kiếm được địa vị hay công việc thÃch hợp. Vị giáo hoà ng tÆ°Æ¡ng lai tuyên bố: “Chúng ta sẽ mở trÆ°á»ng há»c đêm. TrÆ°á»ng sẽ chia ra hai nhóm: má»™t nhóm do các giáo viên địa phÆ°Æ¡ng hứơng dẫn, là nhóm khá hÆ¡n gồm những ngÆ°á»i đã biết đôi chút. Tôi sẽ phụ trách những ngÆ°á»i khó dạy hÆ¡nâ€. Các thanh niên rất thÃch thú, nhÆ°ng má»™t ngÆ°á»i trong nhóm hỠđã muốn biết, “là m thế nà o chúng ta có thể trả chi phà vá» việc nà y?â€. Vị linh mục thánh thiện giải thÃch: “Bạn đừng lo. Tiá»n há»c là chá»— bạn không chá»i thá»â€.
Äể tá» cho chúng ta biết nÆ°á»›c Thiên Chúa giống nhÆ° cái gì, Chúa Giêsu vừa kể cho chúng ta vá» ngÆ°á»i chủ nhà là m má»i cách có thể để vÆ°á»n nho của ông sản xuất trái nho. Rồi ông giao cho tá Ä‘iá»n thuê. Khi chủ nhà sai những đầy tá»› đến thu phần hoa lợi, thì những tá Ä‘iá»n bắt các đầy tá»› mà đánh Ä‘áºp và giết chết. Chủ nhà lại sai chÃnh con ông thì há» cÅ©ng giết cáºu. Rồi Chúa Giêsu tuyên bố rằng ông chủ nhà sẽ tru diệt bá»n hung ác đó, và cho những tá Ä‘iá»n khác thuê vÆ°á»n nho mà há» biết chia phần huê lợi.
à nghÄ©a câu chuyện tháºt rõ rà ng đối vá»›i thÃnh giả thá»i Chúa Giêsu. Thiên Chúa đã chá»n ngÆ°á»i Do thái là m dân riêng của Ngà i, đã ban cho há» má»i sá»± có thể, nhÆ°ng há» bác bá» và giết các sứ giả của Thiên Chúa và đóng Ä‘inh chÃnh con của Ngà i chết trên tháºp giá.
Rồi Thiên Chúa kêu má»i những ngÆ°á»i ngoà i Do thái, là bạn và tôi, là m những tá Ä‘iá»n má»›i trong vÆ°á»n nho của Ngà i, là m công dân má»›i trong nÆ°á»›c Thiên Chúa. CÅ©ng váºy, chúng ta phải là m sinh hoa lợi, phải trả má»™t loại “tiá»n thuêâ€, má»™t loại “dịch vụâ€, má»™t loại “nợ†vỠân huệ gia nháºp dân Thiên Chúa. Những thanh niên trong câu chuyện cảm thấy há» hà m Æ¡n linh mục trẻ, thánh Piô X tÆ°Æ¡ng lai, vì hỠđược là m thà nh viên trong lá»›p há»c của Ngà i. Tất cả Ä‘iá»u Ngà i đòi há»i là há» không được kêu tên Chúa vô cá»›. Trong khi là m cho chúng ta nên thà nh viên của nÆ°á»›c Ngà i, thì tất cả Ä‘iá»u Thiên Chúa đòi há»i là chúng ta tuân giữ lá» luáºt của Ngà i. Thá»±c váºy, má»i sá»± mà các giá»›i răn đòi há»i chúng ta Ä‘á»u thuá»™c vá» Thiên Chúa, ngay nhÆ° những hoa lợi mà chủ nhà đòi há»i đã thuá»™c vá» của ông.
Trong giá»›i răn thứ nhất, Thiên Chúa đòi há»i phải tôn thá» sùng phụng. Chúng ta tôn thá» Thiên Chúa ngay chÃnh và qua thánh lá»… nà y. Äấng tối cao có quyá»n đòi há»i tôn vinh Ngà i. Má»™t ngà y trong tuần đòi há»i tôn vinh Thiên Chúa, Ngà i đòi há»i thánh hóa ngà y đó nhÆ° phần Ä‘á»n đáp lại của bổn pháºn trong nÆ°á»›c Ngà i. Thiên Chúa đã giao quyá»n bÃnh cho cha mẹ và thầy dạy chúng ta. Bởi vì các Ngà i thay mặt Chúa nên các Ngà i Ä‘ang được chia sẻ cho má»™t số ngÆ°á»i được quyá»n năng tạo dá»±ng những con ngÆ°á»i má»›i. Äấng tối cao che chở bảo vệ phái tÃnh. Má»i của cải tùy thuá»™c Thiên Chúa. Trá»™m cắp là lấy mất cái gì nÆ¡i Thiên Chúa.
Các giá»›i răn là tiá»n lÆ°Æ¡ng, tiá»n thuê, tiá»n thuế, nếu bạn muốn gá»i là thế, mà chúng ta phải trả cho bổn pháºn trong nÆ°á»›c Thiên Chúa. Ở đây, bây giá», bạn hãy xin Ngà i giúp bạn thi hà nh sá»± trả ná»™p đó, nghÄ©a là tuân giữ các lệnh truyá»n của Ngà i vá»›i lòng biết Æ¡n và yêu mến.
Xin Chúa chúc là nh cho các bạn.[Mục Lục]
26. Tá Ä‘iá»n và vÆ°á»n nho
Có má»™t bản tin gây nhiá»u xúc Ä‘á»™ng, đó là : má»™t thanh thiếu niên phạm pháp được trả tá»± do lạm thá»i, nhá» hạnh kiểm tốt trong thá»i gian bị giam tù. Vì không còn cha mẹ, nên em nà y được má»™t ngÆ°á»i trong vùng nháºn là m con nuôi và em được đối xá» tốt đẹp nhÆ° năm ngÆ°á»i con khác trong gia đình, không chút kỳ thị phân biệt. Cha mẹ nuôi cÅ©ng nhÆ° anh chị em má»›i trong gia đình cố gắng là m hết má»i sá»± để giúp em cảm nháºn được tình yêu thÆ°Æ¡ng chân thà nh trong gia đình má»›i.
Má»™t hôm, em được phép cha mẹ cho Ä‘i tham dá»± buổi tiệc sinh nháºt của ngÆ°á»i bạn vá»›i lá»i nhắn nhủ là “hãy trở vá» nhà trÆ°á»›c 11 giá» khuyaâ€. NhÆ°ng 11 giá», rồi 12 giá» và 1 giá» sáng mà em vẫn chÆ°a vá». Má»i ngÆ°á»i trong nhà đã Ä‘i ngủ, chỉ trừ cha mẹ nuôi của em canh thức đợi em vá» vá»›i nhiá»u lo tắng, cuối cùng 2 giá» sáng em má»›i vá» tá»›i nhà . Không má»™t lá»i giải thÃch hay xin lá»—i cha mẹ nuôi gì cả, nhÆ°ng phần cha mẹ nuôi chỉ trách nhẹ em má»™t câu: “Nà y con, lần sau con ráng vỠđúng giỠđể cha mẹ không phải lo lắng đợi chá» con nữaâ€.
Sáng hôm sau, khi má»i ngÆ°á»i trong gia đình kẻ Ä‘i là m ngÆ°á»i Ä‘i há»c, chỉ còn lại mẹ nuôi ở nhà , và bất ngá», ngÆ°á»i thiếu niên nà y dùng má»™t khúc sắt từ sau lÆ°ng tiến lại Ä‘áºp đầu ngÆ°á»i mẹ nuôi của em. TrÆ°á»›c toà án, em không chút hối háºn và ngÆ°á»i cha nuôi của em trong cÆ¡n Ä‘au khổ tá»™t cùng chỉ thốt lên má»™t lá»i: “Nó đã giết chết ngÆ°á»i vợ thân yêu của tôi. Äây là má»™t hà nh Ä‘á»™ng vô Æ¡n tá»™t cùngâ€.
Sá»± việc trên có thể giúp chúng ta phần nà o hiểu thấu được dụ ngôn: “NgÆ°á»i tá Ä‘iá»n và vÆ°á»n nho†được nhắc lại trong bà i Tin Mừng hôm nay. Äó là thái Ä‘á»™ vô Æ¡n tá»™t cùng của những ngÆ°á»i giữ vÆ°á»n nho đáng trách, hỠđã khÆ°á»›c từ và giết hại những ngÆ°á»i là m mà ông chủ sai đến, rồi cuối cùng há» cÅ©ng giết chết luôn cả ngÆ°á»i con của ông chủ.
Thái Ä‘á»™ vô Æ¡n tá»™t cùng nà y cÅ©ng là má»™t lá»i cảnh tỉnh cho má»—i ngÆ°á»i Kitô hữu chúng ta hôm nay, qua đó nhắc nhở chúng ta hãy xét lại thái Ä‘á»™ sống của mình đối vá»›i Thiên Chúa. NhÆ° ông chủ vÆ°á»n nho, Thiên Chúa nhân là nh luôn thông cảm và tha thứ những lá»—i tầm của chúng ta, má»™t khi chúng ta biết trở vá» vá»›i Ngà i.
Mặt khác, Thiên Chúa trao cho chúng ta công việc chăm sóc vÆ°á»n nho của Ngà i, để chúng ta là m trổ sinh hoa trái tốt đẹp. HÆ¡n nữa, Ngà i đã không ngừng sai những sứ giả của Ngà i đến để nhắc nhở chúng ta tÃch cá»±c chăm sóc vÆ°á»n nho cho Ngà i. Vì thế chúng ta phải có bổn pháºn biết Æ¡n là dâng lại cho Ngà i những Ä‘iá»u tốt đẹp, những chùm nho ngon ngá»t của việc là m tốt mà chúng ta phải thá»±c hiện trong cuá»™c sống hằng ngà y. NhÆ°ng, có thể thay vì dâng cho Ngà i những chùm nho ngon ngá»t, thì chúng ta lại có những thái Ä‘á»™ thù nghịch chống lại Ngà i, chống lại Thiên Chúa, chống lại những sứ giả mà Ngà i đã sai đến vá»›i chúng ta.
Váºy, thá» há»i còn Ä‘iá»u gì có thể là m được cho con ngÆ°á»i mà Thiên Chúa đã không là m để cứu rá»—i, để hÆ°á»›ng dẫn và ban hÆ¡n nữa cho chúng ta hay không?
ChÃnh Ngà i đã sai Con Má»™t Ngà i đến cứu rá»—i chúng ta, và hy vá»ng con ngÆ°á»i sẽ không giết hại Con Ngà i, nhÆ°ng sẽ tắng nghe lởi NgÆ°á»i: “Äây là Con Ta yêu dấu, các ngÆ°á»i hãy vâng nghe lá»i Ngà iâ€.
Tháºt thế những kẻ vô tâm, bất nhân bất nghÄ©a đã là m việc bất nhân, thay vì dâng lá»i cảm lạ Thiên Chúa thì lại giết chết Con Thiên Chúa, giết chết ngÆ°á»i ân nhân vÄ© đại của cuá»™c Ä‘á»i mình. Xin Chúa ban Æ¡n biến đổi cho má»—i ngÆ°á»i chúng ta, giúp chúng ta luôn biết tắng nghe liếng Chúa trong má»i hoà n cảnh sống của cuá»™c Ä‘á»i.
Lạy Mẹ Maria, xin Mẹ khẩn cầu Chúa ban cho má»—i ngÆ°á»i chúng con được bắt chÆ°á»›c gÆ°Æ¡ng sống của Mẹ: Khiêm tốn, vâng phục, chấp nháºn thÆ°a “xin vâng†vá»›i Chúa trong má»i nghịch cảnh của cuá»™c Ä‘á»i: “Nà y tôi là tôi tá»› Chúa, tôi xin vâng nhÆ° lá»i Ngà i truyá»nâ€. Nhất là chúng con xin Mẹ giúp cho má»—i ngÆ°á»i chúng con luôn luôn sống trong thái Ä‘á»™ biết Æ¡n Thiên Chúa, cố gắng hết mình để là m vÆ°á»n nho mà Ngà i đã trao phó cho má»—i ngÆ°á»i chúng con, để cây nho được trổ sinh nhiá»u hoa trái tốt đẹp. Xin Thiên Chúa gìn giữ má»—i ngÆ°á»i chúng con trong đức tin mà giỠđây chúng con cùng nhau tuyên xÆ°ng qua kinh Tin KÃnh.[Mục Lục]
27. Äược và mất
Chuyện ngụ ngôn “Lừa và Sói†kể rằng: Má»™t hôm, lừa Ä‘ang gặm cá», bá»—ng thấy Sói phi nÆ°á»›c đại phóng tá»›i. Lừa giả bá»™ Ä‘i kháºp khiá»…ng. Khi Sói đến gần, há»i nó vì sao bị thá»t chân, thì Lừa trả lá»i:
- Vừa nãy tôi nhảy qua hà ng rà o bị xóc gai.
Rồi Lừa Ä‘á» nghị Sói trÆ°á»›c khi ăn thịt mình hãy nhổ gai ra đã, để khá»i bị gai đâm.
Sói tin lá»i, Lừa giÆ¡ cao chân để Sói soi mói kỹ lưỡng các móng chân Lừa. Lừa thừa cÆ¡ đạp mạnh và o mõm Sói rồi bá» chạy.
Sói bị gẫy hết răng ôm đầu kêu la.
- Äáng Ä‘á»i ta! Cha mẹ nuôi ta thà nh kẻ chuyên ăn thịt, chứ đâu dạy ta là m thà y lang!
Nếu chuyện ngụ ngôn nà o cÅ©ng cho chúng ta má»™t bà i há»c, thì chuyện ngụ ngôn “Lừa và Sói†muốn nói vá»›i chúng ta: Kẻ nà o không là m đúng công việc của mình sẽ lãnh háºu quả bi thảm.
Tin Mừng hôm nay thuáºt lại dụ ngôn “Những ngÆ°á»i thợ là m vÆ°á»n nhoâ€. Má»—i ngÆ°á»i chúng ta là má»™t tá Ä‘iá»n mà Thiên Chúa giao phó cho má»™t vÆ°á»n nho, là những tà i năng tinh thần, của cải váºt chất, để chúng ta Ä‘em hoa lợi vá» cho NgÆ°á»i. Thiên Chúa còn tôn trá»ng chúng ta, NgÆ°á»i để cho chúng ta hoà n toà n tá»± do sắp xếp công việc, theo sáng kiến riêng của má»—i ngÆ°á»i. Thánh Matthêu viết: “Ông cho tá Ä‘iá»n canh tác, rồi trẩy Ä‘i xaâ€. NgÆ°á»i không ở đó để kiểm soát, canh chừng.
Khốn thay, có những tá Ä‘iá»n đã không là m đúng công việc của mình, hỠđã lạm dụng tá»± do chủ ban cho để tìm lợi lá»™c riêng. HỠđã phụ lòng tÃn nhiệm của ông. Những tá Ä‘iá»n ấy đã ngược đãi và sát hại các đầy tá»› mà chủ sai đến. Tháºm chÃ, đến lần thứ ba chúng giết luôn cả con trai ông. Há» là m nhÆ° thế là để chiếm lấy gia tà i của chủ. Háºu quả là : “Ãc giả ác báo, ông sẽ tru diệt bá»n chúng, và cho các tá Ä‘iá»n khác canh tác vÆ°á»n nho, để cứ đúng mùa, há» ná»™p hoa lợi cho ôngâ€.
Thiên Chúa ban muôn hồng ân, là để chúng ta phục vụ Chúa và anh em, chứ không phải để chúng ta tìm tÆ° lợi, danh vá»ng, và khoái lạc cho bản thân.
Thiên Chúa kiên nhẫn trước những xúc phạm, lầm lỗi của chúng ta, là để chúng ta có cơ hội hoán cải, chứ không phải để chúng ta ngà y cà ng sa lầy trong tội lỗi.
Thiên Chúa trao phó cho chúng ta các tà i năng là để chúng ta sinh lợi cho phần rá»—i mình. Nếu chúng ta không biết sá» dụng Æ¡n là nh Chúa ban, thì NgÆ°á»i sẽ cất Ä‘i và trao cho kẻ khác. Ná»—i bất hạnh ấy chỉ mình ta gánh chịu mà thôi!
Sẽ đến ngà y chúng ta phải tÆ°á»ng trình vá» công việc vÆ°á»n nho mà Chúa đã trao phó. Sẽ đến ngà y chúng ta phải dâng lên Chúa những thu hoạch hoa lợi mà NgÆ°á»i trông đợi. Bá»™i thu hay mất trắng là hoà n toà n do công việc chúng ta Ä‘ang là m hôm nay. Äức Hồng Y Suhard đã nói: “Chúng ta chịu trách nhiệm vá» những Ä‘iá»u chúng ta đã là m, đã không là m, hay đã cản trở không cho ngÆ°á»i khác là mâ€.[Mục Lục]
28. Tá Ä‘iá»n vÆ°á»n nho
Nhân cÆ¡ há»™i các thượng tế và các kỳ lão chất vấn Chúa Giêsu vá» việc NgÆ°á»i lấy quyá»n nà o mà đánh Ä‘uổi những kẻ buôn bán ra khá»i Ä‘á»n thá», Chúa Giêsu đã dùng ba dụ ngôn để nói vá»›i các ông nhÆ° những lá»i cảnh giác vá» sá»± cứng lòng của há». Dụ ngôn tá Ä‘iá»n gian ác là má»™t trong ba dụ ngôn ấy.
NhÆ° đã nói ở trên, câu chuyện dụ ngôn Äức Giêsu kể trá»±c tiếp nhắm và o các thượng tế và kỳ lão. Há» là những ngÆ°á»i được Thiên Chúa trao phó trách nhiệm chăm sóc vÆ°á»n nho là dân riêng của Chúa. NhÆ°ng thay vì mang hoa lợi vá» cho chủ là Thiên Chúa, há» lại muốn chiếm Ä‘oạt hoa lợi ấy cho mình. Vì thế, những sứ giả được Thiên Chúa sai đến là các ngôn sứ Ä‘á»u bị há» giết chết. Cuối cùng ngay cả NgÆ°á»i con duy nhất của Thiên Chúa là Äức Giêsu cÅ©ng bị hỠđóng Ä‘inh và treo NgÆ°á»i trên cây tháºp giá. Há» nghÄ© rằng chỉ khi là m nhÆ° thế há» má»›i chiếm Ä‘oạt được trá»n quyá»n thừa kế và hưởng lợi lá»™c từ vÆ°á»n nho.
à nghÄ©a cụ thể của dụ ngôn là nhÆ° thế. NhÆ°ng chúng ta cần ná»™i tâm hóa câu chuyện để có thể lắng nghe được tiếng gá»i của Thiên Chúa dà nh cho chÃnh mình chứ không phải chỉ cho những ngÆ°á»i xa lạ ở và o những thá»i đại xa xÆ°a.
NhÆ° ông chủ trao phó vÆ°á»n nho cho các tá Ä‘iá»n, Thiên Chúa cÅ©ng tÃn nhiệm trao phó cho ta chăm sóc những vÆ°á»n nho của NgÆ°á»i. VÆ°á»n nho ấy là chÃnh cuá»™c Ä‘á»i của riêng ta, là những cá»™ng Ä‘oà n mà ta phải phục vụ, là những trách nhiệm mà ta phải hoà n thà nh.
NhÆ° ông chủ vÆ°á»n nho đã dá»±ng hà ng rà o, đã xây tháp canh để bảo vệ vÆ°á»n nho, đã lắp đặt máy ép nho để giúp cho công việc của tá Ä‘iá»n được dá»… dà ng, nhỠđó há» có thể hoà n thà nh nhiệm vụ má»™t cách tốt đẹp. Khi trao cho ta những nhiệm vụ, Thiên Chúa cÅ©ng ban cho ta phÆ°Æ¡ng tiện là những ân huệ cần thiết để chúng ta thá»±c hiện tốt công việc được trao.
Trao vÆ°á»n nho rồi, ông chủ Ä‘i xa má»™t thá»i gian. Ông tin tưởng các tá Ä‘iá»n sẽ là m cho vÆ°á»n nho sinh hoa kết trái. Thiên Chúa cÅ©ng tin tưởng ở chúng ta khi trao cho chúng ta những trách nhiệm. NgÆ°á»i không trá»±c tiếp giám sát chúng ta nhÆ° những anh công an. NgÆ°á»i cÅ©ng không phải là má»™t ông chủ chuyên chế áp đặt tá»± do và giết chết sáng kiến của chúng ta. NgÆ°á»i tôn trá»ng chúng ta nhÆ° những ngÆ°á»i trưởng thà nh và để chúng ta tá»± do là m việc. NgÆ°á»i tin tưởng ở tinh thần trách nhiệm của chúng ta.
Sau má»™t thá»i gian vắng nhà , khi trở vá», ông chủ sai các đầy tá»› đến thu hoa lợi của vÆ°á»n nho. Sẽ tá»›i ngà y chúng ta cÅ©ng phải tÃnh sổ vá»›i Thiên Chúa vá» những công việc được trao phó. NgÆ°á»i há»i chúng ta vá» hoa trái của những công việc đã được trao. NgÆ°á»i há»i chúng ta vá» tinh thần trách nhiệm.
Những ngÆ°á»i tá Ä‘iá»n đã giết chết các tôi tá»› của ông chủ. Hà nh vi nà y tượng trÆ°ng cho sá»± khÆ°á»›c từ Thiên Chúa của chúng ta. Có thể chúng ta đã từng loại trừ Thiên Chúa vì nghÄ© rằng NgÆ°á»i là má»™t ông chủ hà khắc, hay đòi há»i, hay quấy nhiá»…u con ngÆ°á»i.
Thay vì tiêu diệt các tá Ä‘iá»n, ông chủ lại sai thêm các đầy tá»› khác. Äiá»u nà y nói lên lòng nhân từ và sá»± kiên nhẫn của Thiên Chúa. NgÆ°á»i không trừng phạt chúng ta khi chúng ta phản nghịch và chống lại NgÆ°á»i, nhÆ°ng NgÆ°á»i ban cho ta nhiá»u cÆ¡ há»™i để sá»a chữa những lá»—i lầm và để trả lá»i cho tiếng gá»i của NgÆ°á»i.
Không nháºn ra được lòng nhân từ của ông chủ, những ngÆ°á»i tá Ä‘iá»n lại giết chết cả những anh đầy tá»› nà y. Äó chÃnh là thái Ä‘á»™ cố chấp sống trong tá»™i lá»—i của chúng ta. Tá»™i lá»—i là sá»± bất tuân lệnh của Thiên Chúa, là cố ý chống lại Thiên Chúa, cố ý Ä‘i ra khá»i con Ä‘Æ°á»ng của NgÆ°á»i.
Không ngã lòng, ông chủ còn sai con trai mình đến vá»›i những ngÆ°á»i tá Ä‘iá»n. Và há» cÅ©ng giết chết luôn cả anh con trai nà y. Há» bà n bạc vá»›i nhau rằng: Phải giết anh con trai thừa tá»± nà y Ä‘i để chúng ta chiếm lấy vÆ°á»n nho. Thì ra tá»™i lá»—i của những ngÆ°á»i tá Ä‘iá»n không phải là không là m cho vÆ°á»n nho sinh hoa kết trái mà là muốn chiếm Ä‘oạt vÆ°á»n nho của ông chủ. Thiên Chúa đã dùng má»i phÆ°Æ¡ng cách để cứu vá»›t con ngÆ°á»i. NgÆ°á»i đã chÆ¡i ván bà i chót là liá»u hy sinh chÃnh Con Má»™t của NgÆ°á»i để thức tỉnh con ngÆ°á»i. NhÆ°ng con ngÆ°á»i luôn muốn loại trừ Thiên Chúa ra khá»i Ä‘á»i mình để có thể sá» dụng cuá»™c Ä‘á»i, để định Ä‘oạt má»i sá»± theo ý mình muốn. Chúng ta là m việc nà y việc khác không phải vì quyá»n lợi của Thiên Chúa mà chỉ vì Ãch lợi của bản thân mình. Chúng ta muốn chiếm Ä‘oạt những gì thuá»™c vá» Thiên Chúa để là m của riêng mình.
ChÃnh trong ý nghÄ©a nói trên mà câu chuyện dụ ngôn cÅ©ng là câu chuyện của Ä‘á»i thÆ°á»ng và câu chuyện của ngà y xÆ°a cÅ©ng là câu chuyện của ngà y hôm nay. Hà ng ngÅ© lãnh đạo Do thái giáo ngà y xÆ°a đã loại trừ và đã giết chết Con Thiên Chúa, Äấng đã đến trần gian để chỉ cho há» con Ä‘Æ°á»ng vá» Trá»i. Vụ án giết Con Thiên Chúa vẫn còn kéo dà i qua má»i thá»i cho tá»›i ngà y hôm nay. Và lý hình giết con Thiên Chúa có thể là má»—i ngÆ°á»i chúng ta. Äiá»u đó tháºt là đáng sợ.[Mục Lục]
29. Siêng năng là m việc
(Suy niệm của Lm. Giacôbê Phạm Văn Phượng)
Bà i Tin Mừng là má»™t dụ ngôn và cÅ©ng là má»™t ám ngôn, vì vừa hình dung vừa diá»…n tả sá»± tháºt, vừa có tÃnh cách lịch sá» vừa có tÃnh cách tiên tri. VÆ°á»n nho ám chỉ nÆ°á»›c Chúa. Những ngÆ°á»i là m vÆ°á»n nho là giá»›i lãnh đạo, là những ngÆ°á»i đứng đầu trong dân. Các đầy tá»› là hà ng loạt các ngôn sứ được Thiên Chúa phái đến Ä‘á»u bị ngược đãi hoặc giết chết. TrÆ°á»›c thái Ä‘á»™ bất nhân bất nghÄ©a đó, nÆ°á»›c Chúa được chuyển sang cho má»™t quốc gia khác là Há»™i Thánh, má»™t dân phổ quát và Công Giáo, sẽ lan trà n đến tất cả má»i quốc gia.
Chúng ta thấy dụ ngôn vừa có tÃnh cách lịch sá» vừa có tÃnh cách tiên tri, nghÄ©a là má»™t Ä‘Ã ng diá»…n tả những biến cố có thá»±c, là những can thiệp của Thiên Chúa trong lịch sá» dân Do Thái, và thái Ä‘á»™ của dân Do Thái đối vá»›i những ngôn sứ Chúa sai đến vá»›i há». Äà ng khác, nói tiên tri vỠđạo Chúa sẽ lan trà n khắp các dân không phải dân Do Thái. HÆ¡n nữa, dụ ngôn cÅ©ng cho chúng ta thấy rõ thân thế và sứ mạng của Chúa Giêsu. Những ngÆ°á»i được sai đến trÆ°á»›c Ngà i, dù nổi tiếng đến đâu nhÆ° Ê-li-a, Ê-li-sa, I-sa-i-a,
Giê-rê-mi-a, Gio-an Tiá»n Hô... cÅ©ng chỉ là đầy tá»›, còn Ngà i má»›i là con trai duy nhất của Chúa Cha. NhÆ° váºy, bà i Tin Mừng hôm nay có nhiá»u Ä‘iá»u đáng lÆ°u ý và ghi nhá»›. Sau đây chúng ta tìm hiểu má»™t Ä‘iá»u thôi, đó là các tá Ä‘iá»n là m vÆ°á»n nho.
Bà i Tin Mừng cho biết: ông chủ vừa trồng xong vÆ°á»n nho, lẽ ra ông phải chăm bón để kiếm hoa lợi, nhÆ°ng ông lại cho các tá Ä‘iá»n canh tác để đến mùa thu hoa lợi. Äiá»u nà y nói lên ông chủ tÃn nhiệm các tá Ä‘iá»n. NhÆ°ng có những tá Ä‘iá»n đã không là m đúng công việc của mình, hỠđã lạm dụng tá»± do ông chủ ban cho để tìm lợi lá»™c riêng. HỠđã phụ lòng tÃn nhiệm của ông chủ. Chúng ta có thể áp dụng nhÆ° sau: má»—i ngÆ°á»i chúng ta là má»™t tá Ä‘iá»n mà Thiên Chúa trao phó cho má»™t vÆ°á»n nho, là những Æ¡n phúc và chúng ta có bổn pháºn phải Ä‘em hoa lợi vá» cho Chúa. Ngà i để cho chúng ta hoà n toà n tá»± do sắp xếp công việc theo sáng kiến riêng và chịu trách nhiệm vá» những việc chúng ta là m.
Thá»±c váºy, những Æ¡n phúc Chúa ban nhÆ° những tà i năng tinh thần, những của cải váºt chất, chúng ta phải biết sá» dụng chúng để sinh lợi tối Ä‘a, tức là chúng ta phải là m việc và là m lợi cho Chúa. Má»—i ngÆ°á»i được Chúa trao ban cho má»™t vốn liếng khác nhau vá» nÆ¡i chốn, thá»i gian, khả năng, dịp tiện. Má»—i ngÆ°á»i, không ai giống ai cả, nhÆ°ng ai cÅ©ng phải là m lợi ra vá»›i số vốn liếng Chúa ban. Chúng ta không giống nhau vá» khả năng, nhÆ°ng có thể giống nhau vá» cố gắng. Thà cố gắng mà không có tà i còn hÆ¡n có tà i mà không cố gắng là m lợi cho Chúa.
Váºy má»i ngÆ°á»i chúng ta Ä‘á»u có má»™t Ä‘iá»u giống nhau, đó là đá»i sống để là m việc: việc lá»›n, việc nhá». Äa số chúng ta ai cÅ©ng muốn là m việc lá»›n, được nhiá»u lợi, được ngÆ°á»i khác biết đến. NhÆ°ng Chúa bảo chúng ta hãy là m việc nhá». Chúng ta cần trung tÃn trong việc nhá» bé trÆ°á»›c đã. Chỉ khi nà o chúng ta là m được những việc nhá» bé, chúng ta má»›i có khả năng là m những việc lá»›n lao hÆ¡n. Những việc nhá» chÃnh là nấc thang Ä‘Æ°a tá»›i thà nh công lá»›n. Không ai có thể là m việc lá»›n cho Chúa nếu trÆ°á»›c hết há» không là m được những việc nhá» cho Ngà i. Nếu chúng ta không trung thà nh trong việc nhá» thì không ai tin tưởng trao cho chúng ta việc lá»›n hÆ¡n. Chúng ta hãy nhá»›: không có việc gì quá nhá» mà không đáng là m, và cÅ©ng không có việc gì quá nhá» mà không Ä‘em lại lợi Ãch. Vấn Ä‘á» là chúng ta có chịu là m hay không.
Có má»™t câu chuyện ngụ ngôn, vá»›i tá»±a Ä‘á» là "vị thiên thần dá»… tÃnh" kể lại nhÆ° sau: Ngà y kia, có hai ngÆ°á»i xin vị thiên thần cho hỠđược tham dá»± và o quyá»n vạn năng của Thiên Chúa. Vị thiên thần đồng ý. NgÆ°á»i thứ nhất xin cho có khả năng là m được những công việc vÄ© đại. Vị thiên thần gáºt đầu Æ°ng thuáºn, nhÆ°ng lại ra Ä‘iá»u kiện: "NgÆ°Æ¡i sẽ được quyá»n lá»±c để hoà n thà nh những kỳ công. NhÆ°ng ngÆ°Æ¡i lại không có sức là m những việc thông thÆ°á»ng". Chà ng ta Ä‘á»c được ý nghÄ© của kẻ khác, và không ngừng chế tạo ra những phát minh vÄ© đại. Ãt lâu sau chà ng đã trở thà nh tỉ phú nhá» kinh doanh những phát minh của chà ng. Chà ng ta rất hà i lòng vá»›i những thà nh công đã đạt được. NhÆ°ng chẳng bao lâu, từng ngÆ°á»i má»™t, các bạn bè lần lượt xa lánh chà ng mà chà ng lại không là m gì được để giữ há» lại. Sau đó cả ngÆ°á»i vợ cÅ©ng thầm giÅ© áo ra Ä‘i. Chà ng cÅ©ng không là m gì được để nối lại mối tình xÆ°a. Rồi sau cùng sức khá»e cÅ©ng giả biệt chà ng, thân thể trở nên bạc nhược, đến ná»—i chà ng không còn Ä‘i đứng được nữa, chà ng bất lá»±c, chẳng là m gì được để phục hồi sức khá»e ngoà i việc ngồi trên xe lăn để đếm từng ngà y cô Ä‘Æ¡n.
Ngược lại, ngÆ°á»i thứ hai chỉ xin được có khả năng là m tốt những việc bình thÆ°á»ng. Vị thiên thần cÅ©ng đồng ý và nhắn thêm: "Thiên Chúa sẽ không cho ngÆ°Æ¡i quyá»n lá»±c nà o đặc biệt để hoà n thà nh những việc phi thÆ°á»ng đâu". Chà ng bình thản tiếp tục sống cuá»™c Ä‘á»i của mình, hà ng ngà y chà ng vui vẻ chu toà n nghÄ©a vụ của má»™t công dân lÆ°Æ¡ng thiện, má»™t ngÆ°á»i chồng chung thủy, má»™t ngÆ°á»i cha hiá»n táºn tụy vá»›i con cái, má»™t ngÆ°á»i bạn, má»™t ngÆ°á»i láng giá»ng quảng đại, hà o hiệp, vị tha. Chà ng cảm thấy Ä‘á»i mình tháºt ý nghÄ©a, thât vui tÆ°Æ¡i hạnh phúc. Chà ng không còn Æ°á»›c muốn gì hÆ¡n là được tiếp tục sống trá»n cuá»™c Ä‘á»i mình cho Thiên Chúa và tha nhân trong những gì bình thÆ°á»ng nhất vá»›i má»™t niá»m tri ân sâu thẳm.
Biết nhìn ra những giá trị của những Ä‘iá»u bình thÆ°á»ng trong cuá»™c sống, con ngÆ°á»i má»›i có khả năng khám phá được sá»± cao cả phi thÆ°á»ng mà Thiên Chúa cất giấu trong Ä‘á»i há». Từ đó con ngÆ°á»i cÅ©ng sẽ kÃn múc được sức mạnh dồi dà o để phát huy những giá trị của bản thân, của cuá»™c sống để phụng sá»± Thiên Chúa và phục vụ tha nhân.
Tóm lại, chúng ta hãy siêng năng là m việc để chu toà n bổn pháºn của mình. Chúng ta hãy táºn dụng tà i năng, sức lá»±c, thá»i giá», của cải Chúa ban để xây dá»±ng sá»± nghiệp Ä‘á»i nà y và sá»± nghiệp đức tin trên NÆ°á»›c Trá»i.[Mục Lục]
30. Những sợi dây và những chiếc cầu - Mark Link
Chủ Ä‘á»:
“Dụ ngôn chủ vừơn nho là má»™t bản tóm lược lịch sá» Chúa cứu Ä‘á»™ chúng taâ€.
Chiếc cầu treo Melrose bắc trên sông Niagara ở Nữu Ước nối liá»n Gia Nã Äại và Hiệp Chủng Quốc. NgÆ°á»i ta nói rằng chiếc cầu nà y đã được thiết kế nhÆ° sau:
TrÆ°á»›c tiên ngÆ°á»i ta thả má»™t cái diá»u cho nó bay ngang qua sông. Cái diá»u đó được cá»™t và o má»™t sợi dây, tiếp theo, sợi dây nà y được cá»™t lại và o má»™t sợi thừng và đến lượt sợi thừng nà y lại được cá»™t và o má»™t sợi cáp bằng thép. NhÆ° thế, dây cáp bằng thép nà y được dùng để giúp cho phần còn lại của chiếc cầu đứng vững.
Câu chuyện cầu Melrose thừơng được dùng để minh hoạ cho thấy các sá»± việc lá»›n lao thÆ°á»ng được khởi đầu bằng những việc rất khiêm tốn.
Thuáºt kể chuyện rất phổ biến ngay từ khi con ngÆ°á»i biết liên kết từ vá»›i nhau để tạo thà nh câu. Thá»i xÆ°a rất Ãt ngÆ°á»i biết Ä‘á»c hoặc viết. Khi muốn dạy má»™t Ä‘iá»u gì quan trá»ng, ngÆ°á»i ta thÆ°á»ng dá»±ng lên má»™t câu chuyện vá» Ä‘iá»u muốn dạy, nhá» thế không những dá»… há»c mà còn dá»… nhá»› nữa.
Có lẽ Chúa Giêsu đã kể chuyện nhiá»u hÆ¡n phần lá»›n các Tôn SÆ° khác. Câu chuyện Ngà i kể được gá»i là dụ ngôn. Có ngÆ°á»i đã khéo léo mô tả dụ ngôn nhÆ° là má»™t câu chuyện bà n vá» thế trần hà m chứa má»™t ý nghÄ©a thiên quốc. Nhằm mục Ä‘Ãch thá»±c tiá»…n hoà n toà n, các dụ ngôn của Chúa Giêsu thừơng là má»™t trong hai dạng sau: dụ ngôn “Cá»a sổ†và dụ ngôn “kiếng soi mặtâ€.
Dụ ngôn “cá»a sổ†là má»™t chuyện Ä‘Æ¡n sÆ¡ nói vá» Chúa hay vá» Nứơc Chúa. đây là má»™t “cá»a sổ bằng lá»i nói†qua đó chúng ta có thể hiểu rõ hÆ¡n vá» Thiên Chúa hoặc NÆ°á»›c Chúa. Dụ ngôn dạng nà y thÆ°á»ng bắt đầu vá»›i những từ sau: “NÆ°á»›c Trá»i giống nhÆ°...â€
Má»™t và dụ vá» dụ ngôn dạng “Cá»a sổ†là câu chuyện con chiên lạc của Chúa Giêsu. Câu chuyện nà y so sánh mối quan tâm của ngÆ°á»i mục tỠđối vá»›i má»™t con chiên lạc và sá»± quan tâm của Cha Ngà i đối vá»›i kẻ tá»™i lá»—i. NgÆ°á»i mục tá» ra Ä‘i tìm kiếm con chiên lạc Ä‘Æ°á»ng. Khi tìm thấy nó, ông đã không cá»™t chiên con và o má»™t cái dây rồi trừng phạt nó mà lại âu yếm đặt nó trên vai mang vá» nhà . Chủ ý Chúa Giêsu là tá» cho thấy Cha Ngà i trên trá»i cÆ° xá» vá»›i kẻ tá»™i lá»—i cÅ©ng y hệt nhÆ° thế. NhÆ° thế các dụ ngôn dạng “cá»a sổ†là những câu chuyện giúp chúng ta hiểu rõ Thiên Chúa và NÆ°á»›c Ngà i.
Còn ngược lại các dụ ngôn dạng “kiếng soi†là những câu chuyện có tác dụng nhÆ° “chiếc gÆ°Æ¡ng soi bằng lá»i†NghÄ©a là , chúng giúp chúng ta hiểu rõ chÃnh mình. Chúa Giêsu đã xây dá»±ng các dụ ngôn nà y khéo léo đến ná»—i các nhân váºt trong dụ ngôn đại diện cho cả đám cá» toạ Ä‘ang nghe Ngà i. Nói cách khác, đám ngÆ°á»i Ä‘ang nghe Chúa Giêsu có thể nháºn ra chÃnh mình là má»™t trong những nhân váºt được nêu ra trong dụ ngôn.
Dụ ngôn chủ vÆ°á»n nho hôm nay là má»™t và dụ rất hay thuá»™c dạng nà y, Chúa Giêsu ám chỉ trá»±c tiếp và đặc biệt đến các trưởng tế và biệt phái. Hãy nhìn và o các nhân váºt đóng vai trong dụ ngôn sẽ thấy ngay Chúa Giêsu có ý định để cho các nhân váºt nà y đại diện đám ngÆ°á»i nà o trong cuá»™c sống thá»±c tế ngoà i Ä‘á»i.
DÄ© nhiên, Chủ vÆ°á»n nho không ai khác hÆ¡n là ngoà i Thiên Chúa. vÆ°á»n nho, theo nhÆ° bà i Ä‘á»c thứ nhất hôm nay cho thấy, là dân tá»™c Israel. Tá Ä‘iá»n vÆ°á»n nho là các vị lãnh đạo Israel. Nhóm đầy tá»› đầu tiên được chủ vÆ°á»n sai đến là các tiên tri thuở xÆ°a được Chúa phái đến vá»›i Israel. Nhóm nô lệ thứ hai là các tiên tri kế tiếp cÅ©ng do Chúa phái đến vá»›i Israel. Con trai chủ vÆ°á»n, tức kẻ bị giết, là Chúa Giêsu. Äám nông gia tá vÆ°á»n má»›i mà chủ vÆ°á»n giao vÆ°á»n nho lại là các Tông Äồ của Chúa Giêsu. Há» là các nhà lãnh đạo má»›i của dân Chúa.
Phần cuối dụ ngôn, không được trÆ°ng ra trong bà i Ä‘á»c hôm nay kể lại rằng: “Các tÆ° tế và biệt phái Ä‘á»u hiểu rằng Chúa Giêsu Ä‘ang nói vá» há»â€. Nói cách khác, há» nhìn và o dụ ngôn “kiếng soi†nà y và trông thấy chÃnh mình. nhÆ°ng thay vì hoán cải, há» vẫn cứ tiếp tục bÆ°á»›c Ä‘i trong Ä‘Æ°á»ng nẻo sai lạc của mình.
Äiá»u nà y dẫn chúng ta đến má»™t vấn nạn quan trá»ng, phải chăng Chúa Giêsu dùng dụ ngôn nà y chỉ nhằm tác Ä‘á»™ng đến các trưởng tế và biệt phái mà thôi không? Hoà n toà n không phải thế. Ngà i còn nhắm cả đến chúng ta nữa. NhÆ° thế dụ ngôn nà y nói lên vá»›i chúng ta Ä‘iá»u gì? Tôi xin Ä‘Æ°a ra bốn Ä‘iểm sau:
- TrÆ°á»›c hết, dụ ngôn tóm lược toà n bá»™ Thánh Kinh nói vá» Æ¡n cứu Ä‘á»™, nêu rõ những qui chiếu rõ rệt vá» Giao Æ°á»›c và Giao Æ°á»›c má»›i. Lần giao Æ°á»›c vÆ°á»n đầu tiên ám chỉ đến Cá»±u Æ°á»›c. Lần giao vÆ°á»n thứ hai ám chỉ đến Tân Æ°á»›c.
- Thứ đến, dụ ngôn nà y xác nháºn Chúa Giêsu là Con Thiên Chúa. nhân váºt cuối cùng được sai đến vá»›i các tá Ä‘iá»n không phải là má»™t đầy tá»› nà o khác mà chÃnh là con trai của chủ vÆ°á»n.
- Thứ ba, dụ ngôn xác nháºn các Tông Äồ của Chúa Giêsu là những nhà lãnh đạo má»›i của dân Chúa.
- Cuối cùng, dụ ngôn nói với chúng ta vỠlòng nhẫn nại mà Chúa dà nh cho chúng ta cũng như trách nhiệm của chúng ta đối với Chúa.
Chủ vÆ°á»n nho đã cố gắng tá»›i ba lần để giúp các tá vÆ°á»n thay đổi Ä‘Æ°á»ng lối. Khi ông ta thấy rằng có kiên nhẫn hÆ¡n nữa cÅ©ng vô Ãch, ông ta má»›i ra tay xét xỠđám nà y và bắt há» phải chịu trách nhiệm vá» hà nh vi của há».
Thiên Chúa cÅ©ng cÆ° xá» vá»›i chúng ta y nhÆ° thế. Cha trên trá»i của chúng ta vô cùng kiên nhẫn. NhÆ°ng rồi sẽ đến lúc sá»± kiên nhẫn của Chúa sẽ nhÆ°á»ng bÆ°á»›c cho sá»± xét xá». Và chúng ta cÅ©ng sẽ phải chịu trách nhiệm vá» hà nh vi của mình.
NhÆ° thế, dụ ngôn hôm nay không chỉ nói vá»›i các trưởng tế và biệt phái thá»i Chúa Giêsu mà còn nói vá»›i chúng ta nữa. Dụ ngôn tóm lược câu chuyện Thánh Kinh vá» Æ¡n cứu Ä‘á»™, cho chúng ta biết Chúa Giêsu là Con Thiên Chúa, các Tông đồ Chúa là những vị lãnh đạo má»›i của dân Chúa, và cuối cùng dụ ngôn ấy còn dạy chúng ta vá» lòng kiên nhẫn lá»›n lao của Chúa dà nh cho chúng ta, đồng thá»i trách nhiệm riêng chúng ta phải chịu trÆ°á»›c mặt Ngà i.
Chúng ta hãy kết thúc bằng má»™t tÆ° tưởng có tÃnh cách cầu nguyện mà Richard Wilson viết ra cách đây nhiá»u năm. TÆ° tưởng nà y được viết thà nh những vần thÆ¡ trữ tình nhÆ° sau:
Äức Giêsu là ngÆ°á»i Æ°a kể chuyện
Ngà i hình dung trong tâm trà những bức tranh
Ngà i chỉ cho thiên hạ cũng như chỉ cho bạn và tôi
Cách thức sự việc xảy ra như thế nà o.
Ngà i đã dùng bầu trá»i
Ngà i đã dùng biển cả
Ngà i đã dùng chim muông
Ngà i đã dùng cây cối
Ngà i đã dùng bất cứ những gì Ngà i có thể trông thấy,
Ngà i là NgÆ°á»i kể chuyện à ?
Phải, Chúa Giêsu là ngÆ°á»i Æ°a kể chuyện
Ngà i hình dung trong tâm trà những bức tranh
Äó là phÆ°Æ¡ng cách Ngà i dùng
Chỉ cho thiên hạ, cho bạn cho tôi
Biết sự việc sẽ xảy ra thế nà o.
Nhân danh Cha và Con và Thánh Thần. Amen.[Mục Lục]
31. Suy niệm của Lm Ansgar Phạm Tĩnh
HÃY LÀM NẢY SINH NHIỀU HOA LỢI CHO CHỦ MÌNH
Tại sao những ngÆ°á»i tá Ä‘iá»n lại nhẫn tâm"bắt các đầy tá»› [của ông chủ]: chúng đánh ngÆ°á»i nà y, giết ngÆ°á»i kia, ném đá ngÆ°á»i ná» [và còn dám cả gan]... bắt lấy [con trai của ông], quăng ra bên ngoà i vÆ°á»n nho, và giết Ä‘i" nhÆ° váºy thÆ°a bạn (Mt. 21:35,39)?
Bạn nghÄ© thá» mà xem, khi kiếm ngÆ°á»i trông nom và quản lý tà i sản trong má»™t thá»i gian dà i và nhất là khi phó thác số tà i sản lá»›n của mình trong tay của ngÆ°á»i đó thì ông chủ nhất định phải khôn khéo lá»±a chá»n những ngÆ°á»i có lý lịch trong sạch, có uy tÃn và tháºt đáng tÃn nhiệm chứ! Chắc chắn ông phải Ä‘iá»u tra kỹ lắm! Thế thì tại sao những ngÆ°á»i tá Ä‘iá»n nà y lại trở thà nh những tên sát nhân Ä‘á»™c ác nhÆ° váºy? Chắc có nhiá»u lý do lắm. Thế nhÆ°ng theo tôi, lý do chÃnh khiến cho những ngÆ°á»i tá Ä‘iá»n chất phác nà y trở thà nh những tên sát nhân ác tâm nhÆ° váºy là bởi vì há» không có HOA LỢI để ná»™p cho chủ.
Tôi và bạn, chúng mình Ä‘á»u là những tá Ä‘iá»n, là những ngÆ°á»i quản lý trong vÆ°á»n nho của ông chủ tốt là nh là Thiên Chúa. Nhiệm vụ của chúng mình là phải là m sản sinh ra nhiá»u HOA LỢI cho Ngà i.
Tôi há»i tháºt bạn nhé! Bạn đã là m ra nhiá»u HOA LỢI cho ông chủ của bạn hay chÆ°a?
Sống trong Æ¡n gá»i hôn nhân, bạn được ông chủ trao cho công việc quản lý má»™t vÆ°á»n nho trong đó toà n là những giống nho tốt, đó là cha, mẹ, vợ, chồng, con cái, cháu chắt của bạn... Nhiệm vụ của bạn là phải là m cho những cây nho nà y trổ sinh hoa trái ngon ngá»t và sinh tháºt nhiá»u HOA LỢI cho Ngà i.
Khi cha mẹ, vợ chồng biết hy sinh, biết dà nh thá»i gian để chăm sóc, dạy dá»— và gần gÅ©i vá»›i nhau và vá»›i con cái và khi con cái biết kÃnh trá»ng, vâng lá»i, và thảo hiếu vá»›i cha mẹ... thì lúc đó bạn Ä‘ang tạo cho những cây nho trong vÆ°á»n má»™t sức Ä‘á» kháng rất mạnh. Sức Ä‘á» kháng nà y còn mạnh hÆ¡n là những loại thuốc trừ sâu. Khi có được sức Ä‘á» kháng tốt nhÆ° váºy, những cây nho nà y chắc chắn sẽ không bị sâu rầy tấn công. Chắc chắn chúng sẽ mang lại tháºt nhiá»u HOA LỢI cho chủ.
Khi vợ chồng sống hòa thuáºn, yêu thÆ°Æ¡ng, kiên nhẫn, tha thứ, giúp đỡ nhau, trung tÃn vá»›i lá»i thá» hứa "suốt Ä‘á»i chung thuá»· vá»›i nhau, khi thịnh vượng cÅ©ng nhÆ° lúc gian nan, khi bịnh hoạn... Là lúc đó bạn Ä‘ang tạo ra những luồng gió mát và ấm áp kÃch thÃch những cây nho Ä‘Æ¡m bông kết trái tháºt xum xuê. NhÆ° thế là ông chủ sẽ thu được nhiá»u HOA LỢI!
Khi bạn há»c há»i giáo lý, há»c há»i Kinh Thánh, tham gia và o những sinh hoạt của các há»™i Ä‘oà n trong giáo xứ, đến giúp đỡ và thăm viếng những ngÆ°á»i già nua, cô Ä‘Æ¡n, bịnh táºt...là những lúc bạn Ä‘em thứ phân bón tốt nhất bón cho những cây nho trong vÆ°á»n của ông chủ. Nhá» những thứ phân bón của yêu thÆ°Æ¡ng và bác ái nà y, những cây nho sẽ Ä‘em lại nhiá»u HOA LỢI cho chủ hÆ¡n!
Nếu bạn Ä‘ang sống trong Æ¡n gá»i tu trì thì bạn và tôi chúng mình được ông chủ trao cho công khá nặng nỠđấy! Chúng mình phải đứng trên những tháp canh, là m công tác bảo vệ vÆ°á»n nho, trông coi những bồn đạp nho và là m đốc thúc công nhân là m việc để nhá» váºy HOA LỢI của ông chủ cà ng ngà y cà ng gia tăng.
Khi chúng mình "ăn ở trong sạch, khôn khéo, nhẫn nhục, nhân háºu, bằng má»™t tinh thần thánh thiện, má»™t tình thÆ°Æ¡ng không giả dối" (2 Cor. 6:6) và khi tôi và bạn "ăn ở tháºt khiêm tốn, hiá»n từ và nhẫn nại... lấy tình bác ái mà chịu Ä‘á»±ng lẫn nhau... duy trì sá»± hiệp nhất... bằng cách ăn ở thuáºn hoà gắn bó vá»›i [anh chị em trong cá»™ng Ä‘oà n vá»›i nhau]" (Eph. 4:2-3) là lúc đó chúng mình Ä‘ang Ä‘em những thứ men tốt nhất trá»™n và o trong bồn nho. Nhá» khối lượng men thượng hảo hạng nà y, bồn nho sẽ sản xuất ra những giá»t rượu tháºt trong, tháºt thÆ¡m, tháºt ngon và tuyệt hảo.
Khi bạn và tôi trung tÃn trong Æ¡n gá»i táºn hiến, cố gắng phấn đấu sống thánh thiện "không ngạo mạn, không nóng tÃnh, không nghiện rượu, không hiếu chiến, không tìm kiếm lợi lá»™c thấp hèn... hiếu khách, yêu chuá»™ng Ä‘iá»u thiện, chừng má»±c, công chÃnh, thánh thiện, biết tá»± chủ..." (Ti. 1:7-8) thì lúc đó chúng mình Ä‘ang là m cho bầu không khà trong công xưởng là m nho của chủ vui tÆ°Æ¡i hÆ¡n, là m cho công nhân phấn khởi hÆ¡n, và nhá» thế số lượng rượu sẽ gia tăng đáng kể. NhÆ° váºy ông chủ chắc chắn sẽ thu được nhiá»u HOA LỢI.
Bạn thân mến, nếu tôi và bạn, chúng mình không biết là m sinh HOA LỢI cho ông chủ thì... căng đấy!
Bạn có tin rằng khi không có hoa lợi ná»™p cho chủ, chúng mình sẽ lâm và o cảnh "đói ăn vụng túng là m liá»u." Lúc đó tôi và bạn không chừng sẽ trở thà nh những tên sát nhân còn nhẫn tâm và ác ôn hÆ¡n là những tên tá Ä‘iá»n trong dụ ngôn của bà i Tin Mừng hôm nay!
Nếu chúng mình thấy chÆ°a có HOA LỢI để ná»™p cho ông chủ thì hãy nhanh tay lên, phải khẩn trÆ°Æ¡ng lên, bạn và tôi vẫn còn thá»i gian để là m cho HOA LỢI của ông chủ nảy sinh thêm. Äừng để cho ông chủ nổi giáºn và "tru diệt bá»n chúng [mình], và cho các tá Ä‘iá»n khác canh tác vÆ°á»n nho" (Mt. 25:41).
Chúng mình hãy cầu nguyện cho nhau để bạn và tôi sẽ trở thà nh những ngÆ°á»i quản lý thông minh và khôn khéo, biết là m cho hoa lợi của ông chủ nảy sinh gấp bá»™i. Là m được nhÆ° váºy chắc chắn ông chủ sẽ rất hà i lòng!
Tôi bảo đảm, nếu chúng mình là m nảy sinh nhiá»u HOA LỢI cho vÆ°á»n nho của Chúa thì Ngà i sẽ tÆ°Æ¡i cÆ°á»i và nói vá»›i chúng mình trong ngà y sau hết: "Khá lắm! hỡi [những] đầy tá»› tà i giá»i và trung thà nh!... Hãy và o mà hưởng niá»m vui của chủ [các] anh!" (Mt. 25:21).[Mục Lục]
|