Sứ điệp Hoà bình 2017: Lắng nghe và suy nghĩ
31.12.2016
1. Äã thà nh thông lệ, cứ và o ngà y đầu năm dÆ°Æ¡ng lịch, Äức Giáo hoà ng lại ban hà nh Sứ Ä‘iệp Ngà y Hoà bình Thế giá»›i. Äiá»u đặc biệt của Sứ Ä‘iệp năm 2017: đây là dịp ká»· niệm 50 năm Há»™i Thánh Công giáo cá» hà nh Ngà y Hoà bình Thế giá»›i, và Sứ Ä‘iệp Hoà bình năm nay là Sứ Ä‘iệp lần thứ 50.
Năm mươi năm trôi qua nhưng nội dung của Sứ điệp đầu tiên, năm
1967 của Chân phÆ°á»›c Giáo hoà ng Phaolô VI, vẫn còn nguyên tÃnh thá»i sá»±: “HoÃ
bình là hÆ°á»›ng Ä‘i duy nhất Ä‘Ãch thá»±c của sá»± phát triển con ngÆ°á»i – chứ không
phải là những căng thẳng tạo ra do những thứ chủ nghÄ©a quốc gia đầy tham vá»ng,
cũng như những cuộc chinh phục bằng bạo lực, hoặc những cuộc đà n áp nhân danh
tráºt tá»± xã há»™i giả tạo†(Sứ Ä‘iệp, số 1). Có lẽ được gợi hứng từ khẳng
định căn bản nà y cũng như từ thực tế mà thế giới đang đối diện, chủ đỠcủa Sứ
Ä‘iệp năm 2017 là : Bất bạo Ä‘á»™ng, kiểu mẫu của ná»n chÃnh trị phục vụ hoÃ
bình.
2. Nói đến bất bạo Ä‘á»™ng, ngÆ°á»i ta dá»… nghÄ© đến những khuôn mặt nổi
báºt nhÆ° Mahatma Gandhi và Khan Abdul Ghaffar Khan trong công cuá»™c giải phóng Ấn
Äá»™, hoặc mục sÆ° Martin Luther King trong phong trà o chống phân biệt và kỳ thị
chủng tá»™c tại Hoa Kỳ. Äúng thế, nhÆ°ng đừng quên rằng chÃnh Äức Giêsu Kitô má»›i
là đấng khÆ¡i nguồn cho chủ trÆ°Æ¡ng bất bạo Ä‘á»™ng: “Khi NgÆ°á»i ngăn cản những kẻ tố
cáo định ném đá ngÆ°á»i phụ nữ bị bắt vì phạm tá»™i ngoại tình (x. Ga 8,1-11), vÃ
trong đêm NgÆ°á»i bị bắt, khi NgÆ°á»i ra lệnh cho Phêrô xá» gÆ°Æ¡m và o bao (x. Mt
26,52), Chúa Giêsu đã mở ra con Ä‘Æ°á»ng bất bạo Ä‘á»™ng. NgÆ°á»i đã bÆ°á»›c Ä‘i trên con
Ä‘Æ°á»ng đó đến cùng, đến táºn tháºp giá, ở đó NgÆ°á»i trở thà nh sá»± bình an và chấm
dứt má»i háºn thù (x. Eph 2,14-16)†(Sứ Ä‘iệp, số 3).
ChÃnh vì thế, tất cả những ai mang danh Kitô hữu phải là ngÆ°á»i
thá»±c hà nh bất bạo Ä‘á»™ng: “Ngà y nay, để là những môn đệ Ä‘Ãch thá»±c của Chúa Giêsu,
phải ôm ấp giáo huấn của Chúa vỠbất bạo động… Với các Kitô hữu, bất bạo động
không chỉ là má»™t ứng xá» mang tÃnh chiến thuáºt nhÆ°ng là má»™t lối sống, là thái Ä‘á»™
của má»™t ngÆ°á»i xác tÃn và o tình yêu và quyá»n năng của Thiên Chúa đến ná»—i không
sợ hãi đối diện với sự ác bằng vũ khà của tình yêu và chân lý mà thôi… Mệnh
lệnh ‘Hãy yêu thương kẻ thù’ (x. Lc 6,27) phải được xem như hiến chương của bất
bạo Ä‘á»™ng Kitô giáo. Äiá»u đó không có nghÄ©a là bị khuất phục trÆ°á»›c cái ác nhÆ°ng
là lấy sá»± là nh đáp lại Ä‘iá»u ác (x. Rm 12,17-21) và do đó, bẻ gẫy dây chuyá»n của
bất công†(Sứ điệp, số 3).
CÅ©ng vì thế, trong thá»i Ä‘iểm hiện nay, khi Ä‘ang có những cuá»™c
khủng bố được dán nhãn tôn giáo, Äức Giáo hoà ng Phanxicô có những khẳng định
tháºt mạnh mẽ trÆ°á»›c toà n thế giá»›i: “Không có tôn giáo nà o là khủng bố cảâ€;
“Không thể lấy Danh Chúa để biện minh cho bạo lực. Chỉ có hoà bình là thánh
thiện. Chỉ có hoà bình má»›i được gá»i là thánh, không có chiến tranh nà o là thánh
cả!†(Diễn văn tại Assisi, ngà y 20-10-2016).
3. Vì Chúa Giêsu là đấng khơi nguồn lối sống bất bạo động, nên để
sống tinh thần bất bạo Ä‘á»™ng cách Ä‘Ãch thá»±c, hãy lắng nghe giáo huấn và chiêm
ngắm cách hà nh xá» của NgÆ°á»i. Theo Chúa Giêsu, bạo Ä‘á»™ng hay hoà bình Ä‘á»u bắt
nguồn từ trong lòng ngÆ°á»i: “ChÃnh từ bên trong, từ lòng ngÆ°á»i, mà những ý định
xấu xuất hiện†(Mc 7,21). Thế nên, phải bắt đầu xây dựng hoà bình từ bên trong.
Phải gieo vãi và ươm trồng hạt giống hoà bình trong tâm hồn. Những phát minh vÃ
tiến bá»™ kỹ thuáºt, dù tinh vi đến đâu, cÅ©ng chỉ là phÆ°Æ¡ng tiện. Cá»™i rá»… chiến
tranh hay hoà bình là ở trong lòng ngÆ°á»i: “Tháºt khó để biết rằng thế giá»›i chúng
ta hiện nay có nhiá»u hay Ãt bạo lá»±c hÆ¡n quá khứ, hoặc những phÆ°Æ¡ng tiện truyá»n
thông hiện đại và sự năng động ngà y nay có là m cho chúng ta ý thức hơn vỠbạo
lực không, hay ngược lại, còn là m gia tăng bạo lực†(Sứ điệp, số 2).
NgÆ°á»i ta vẫn nhắc đến câu châm ngôn “Muốn có hoà bình, hãy chuẩn bị chiến
tranhâ€. Sẽ tháºt tuyệt vá»i nếu hiểu câu nói nà y từ góc nhìn ná»™i tâm: hãy chiến
đấu và chiến thắng những mầm mống tội lỗi trong tâm hồn, hoà bình sẽ xuất hiện
trong má»i tÆ°Æ¡ng quan của Ä‘á»i sống xã há»™i.
Nếu bạo lá»±c hay hoà bình Ä‘á»u bắt nguồn từ bên trong, và vì thế,
phải gieo vãi và vun trồng hạt giống hoà bình trong tâm hồn từ tấm bé, váºy còn
nÆ¡i nà o lý tưởng hÆ¡n môi trÆ°á»ng gia đình để là m công việc nà y? Vì gia đình lÃ
nÆ¡i vợ chồng, cha mẹ và con cái, anh chị em, há»c biết chia sẻ và quan tâm đến
nhau. Gia đình là nơi những va chạm, kể cả xung đột, được giải quyết không phải
bằng bạo lá»±c nhÆ°ng bằng đối thoại, tôn trá»ng, thÆ°Æ¡ng xót và tha thứ (x. Sứ
Ä‘iệp, số 5). Má»™t khi đã cảm nháºn được tình yêu thÆ°Æ¡ng, mối quan tâm, lòng
quảng đại và sá»± tha thứ trong bầu khà gia đình, ngÆ°á»i ta cÅ©ng sẽ bÆ°á»›c và o Ä‘á»i
với tâm hồn rộng mở, biết sẻ chia và nâng đỡ tha nhân hơn là chỉ hà nh động theo
bản năng bạo lực.
Trong suốt ba năm 2017-2019, ngÆ°á»i Công giáo Việt Nam được má»i
gá»i quan tâm đặc biệt đến Ä‘á»i sống gia đình. Ước gì má»—i gia đình Công giáo thá»±c
sá»± là cái nôi bình an và cống hiến cho Ä‘á»i những sứ giả hoà bình: “Trong gia
đình, chúng ta không cần đến bom đạn để hủy hoại hay phục vụ hoà bình – chỉ cần
ở vá»›i nhau, yêu thÆ°Æ¡ng nhau… Và chúng ta sẽ vượt qua má»i cái ác trong thế gianâ€
(Mẹ Têrêxa Calcutta, Diá»…n văn nháºn giải Nobel, 1979).
29/12/2016
GM. Phêrô Nguyễn Văn Khảm
|