Chúa nháºt XXXI thÆ°á»ng niên, năm C: Các bà i suy niệm & chú giải Lá»i Chúa
27.10.2016
Tin Mừng Lc 19, 1-10: Sau khi và o Giêrikhô, Äức Giêsu Ä‘i ngang qua thà nh phố ấy. Ở đó có má»™t ngÆ°á»i tên là Dakêu; ông đứng đầu những ngÆ°á»i thu thuế, và là ngÆ°á»i già u có. Ông ta tìm cách để xem cho biết Äức Giêsu là ai, nhÆ°ng không được, vì dân chúng thì đông, mà ông ta lại lùn. Ông liá»n chạy tá»›i phÃa trÆ°á»›c, leo lên má»™t cây sung để xem Äức Giêsu, vì NgÆ°á»i sắp Ä‘i qua đó. Khi Äức Giêsu tá»›i chá»— ấy, thì NgÆ°á»i nhìn lên và nói vá»›i ông: “Nà y ông Dakêu, xuống mau Ä‘i, vì hôm nay tôi phải ở lại nhà ông!†Ông vá»™i và ng tụt xuống, và mừng rỡ đón rÆ°á»›c NgÆ°á»i. Thấy váºy, má»i ngÆ°á»i xầm xì vá»›i nhau: “Nhà ngÆ°á»i tá»™i lá»—i mà ông ấy cÅ©ng và o trá»!†Còn ông Dakêu thì đứng mà thÆ°a vá»›i Chúa rằng: “ThÆ°a Ngà i, nà y đây phân ná»a tà i sản của tôi, tôi cho ngÆ°á»i nghèo; và nếu tôi đã cưỡng Ä‘oạt của ai cái gì, tôi xin Ä‘á»n gấp bốn.â€
CHÚA NHẬT XXXI THƯỜNG NIÊN, NĂM C
Các bà i suy niệm & chú giải Lá»i Chúa
Lá»i Chúa: Kn 11,22–12,2; 2Tx 1,11–2,2; Lc 19, 1-10 ----†----
MỤC LỤC
1. Äấng đổi má»›i cuá»™c Ä‘á»i
2. Vòng tay tha thứ
3. Äổi Ä‘á»i
4. Ãnh mắt yêu thÆ°Æ¡ng
5. Chúa Nháºt 31 TN
6. Có một cái nhìn như thế – Thiên Phúc
7. Tình thÆ°Æ¡ng là m thay đổi lòng ngÆ°á»i
8. Hôm nay nhà nà y được giải thoát.
9. Trở vỠ– Lm. Giuse Trần Việt Hùng
10. Hoán cải Ä‘Ãch thá»±c – Radio Veritas Asia
11. Chúa Nháºt 31 TN C
12. Giakêu, một con lừa chui qua lỗ kim – RC.
13. Chia sẻ – Lm Giuse Lê Minh Thông
14. Niá»m vui của Thiên Chúa
15. Suy niệm của Lm. Phêrô Bùi Quang Tuấn
16. Sám hối
17. Thiên Chúa là Äấng Cứu Ä‘á»™ – An Phong
18. Nghệ thuáºt cảm hóa lòng ngÆ°á»i của Chúa Giêsu
19. Biến đổi
20. Äổi má»›i cuá»™c Ä‘á»i – Lm. Äaminh Trần Äình Nhi
21. Hoán cải từ con tim
22. Tôi phải lưu lại nhà anh
23. Sống đức ái – Lm. Giuse Tạ Duy Tuyá»n
24. Viếng thăm nhau – Lm. Giuse Tạ Duy Tuyá»n
25. Tầm cao của Phúc Âm
26. Con NgÆ°á»i đến để tìm và cứu
27. Chúng ta thì giống như Giakêu
28. Gặp gỡ Äức Kitô biến đổi cuá»™c Ä‘á»i mình
29. Tình yêu là m kinh ngạc - McCarthy
30. Từ khán giả đến ngÆ°á»i tiếp cáºn - McCarthy
31. NgÆ°á»i tá»™i lá»—i - R. Gutzwiller
32. Hôm nay nhà nà y được giải thoát.
33. Tiá»n bạc
34. NgÆ°á»i tá»™i lá»—i hay ngÆ°á»i công chÃnh
35. Äá»n tá»™i
36. Äổi Ä‘á»i
37. Hoán cải
38. Hoán cải
39. Thiên Chúa yêu thương
40. Biến đổi nhá» nháºn ra Chúa yêu thÆ°Æ¡ng và tin tưởng
41. Chúa Nháºt 31 TN
42. Gặp Chúa - Khơi nguồn cho đổi mới
43. Æ n cứu Ä‘á»™ – Lm. VÅ© Minh Nghiá»…m
44. Thiên Chúa từ bi và nhân háºu – Lm. Thanh Minh
45. Tình thương biến đổi – Lm. Giuse Nguyễn Hữu An
46. Suy niệm Tin Mừng Lc 19, 1-10
47. Kiểu mẫu ngÆ°á»i môn đệ Chúa Kitô: sống chia sẻ
48. Gặp gỡ ơn cứu độ – Lm. FX Vũ Phan Long
49. Chú giải của Noel Quesson
50. Lùn thấp bé nhưng …
1. Äấng đổi má»›i cuá»™c Ä‘á»i
Giakêu là ngÆ°á»i thu thuế già u có tại Giêricô. Và nhÆ° chúng ta đã biết, dân chúng, nhất là những ngÆ°á»i đạo đức thÆ°á»ng khinh bỉ những là m là m nghá» thu thuế, nối giáo cho quân Ä‘á»™i Rôma để bóc lá»™t đồng bà o của mình. Há» thÆ°á»ng bị đồng hoá vá»›i những kẻ Ä‘á»™c ác, bất công và tá»™i lá»—i, do đó bị loại trừ khá»i cá»™ng đồng dân Chúa.
Ông Giakêu hẳn đã từng được nghe nói nhiá»u vá» Chúa Giêsu. Và quả thá»±c lúc nà y Chúa Giêsu đã trở thà nh má»™t nhân váºt được đông đảo quần chúng biết đến, vì những lá»i Ngà i giảng dạy và những việc Ngà i là m, nhất là vá» láºp trÆ°á»ng và thái Ä‘á»™ của Ngà i. Phúc Âm kể lại: Rất đông ngÆ°á»i vây quanh Chúa Giêsu khiến cho ông Giakêu muốn được nhìn thấy Ngà i nhÆ°ng không sao được, vì ông thấp bé. NhÆ°ng ông không chịu thua. Ông chạy lên phÃa trÆ°á»›c, đón Ä‘Æ°á»ng Chúa và để chắc ăn, ông đã trèo lên má»™t cây sung. Thái Ä‘á»™ của Giakêu có thể là vì tò mò nhÆ°ng lại cÅ©ng là má»™t Ä‘iá»u thuáºn lợi để ông Ä‘i và o quan hệ vá»›i Chúa Giêsu.
Thế nhÆ°ng, Chúa Giêsu vẫn là ngÆ°á»i Ä‘i bÆ°á»›c trÆ°á»›c. Vừa thấy Giakêu, trÆ°á»›c cả khi ông kịp nói lên má»™t lá»i nà o đó, Chúa Giêsu đã ngá» lá»i vá»›i ông và trong lá»i ngá» cùng Giakêu, Ngà i đã dà nh cho ông má»™t ân huệ lá»›n lao hÆ¡n cả Ä‘iá»u ông có thể tưởng tượng ra. Ngà i ngỠý muốn lÆ°u lại tại nhà ông. Äó quả là điá»u ông không há» nghÄ© tá»›i. Ông phải là ngÆ°á»i hiểu rõ địa vị của ông hÆ¡n ai hết, vì ngay cả khi Ngà i đến tại nhà ông, thì má»i ngÆ°á»i vẫn còn lẩm bẩm: Ông nà y lại đến trá» nhà má»™t kẻ tá»™i lá»—i.
NhÆ°ng Ä‘iá»u bất ngá» lá»›n nhất đã xảy ra đó là cuá»™c viếng thăm của Chúa Giêsu đã hoà n toà n biến đổi con ngÆ°á»i ông. Cuá»™c viếng thăm ấy đã đánh dấu má»™t khúc quanh trong cuá»™c Ä‘á»i má»™t ngÆ°á»i thu thuế. TrÆ°á»›c cả khi Chúa Giêsu nói má»™t lá»i nà o vá» tá»™i lá»—i của ông, thì ông đã tá»± Ä‘á»™ng Ä‘á» ra biện pháp để sá»a đổi những lầm lá»—i ông đã phạm. Biện pháp đó gồm hai phần: Phần thứ nhất là bố thà cho kẻ khó, và ông bố thà tá»›i ná»a phần ba gia tà i của ông. Ông là m việc bố thà nà y hoà n toà n vì lòng đại lượng. Phần thứ hai là đá»n bù cho những ngÆ°á»i ông đã gây thiệt hại. Ông sẵn sà ng Ä‘á»n bù gấp bốn lần, nghÄ©a là vượt quá Ä‘iá»u luáºt buá»™c của ngÆ°á»i Do Thái, nhÆ°ng lại phù hợp vá»›i hình phạt của luáºt Rôma dà nh cho tá»™i ăn cắp tá» tÆ°á»ng. Ông Giakêu quả là đã có được má»™t sá»± Ä‘á»™ lượng.
Lá»i Chúa Giêsu kết thúc có má»™t ý nghÄ©a đặc biệt. TrÆ°á»›c hết đó là lá»i tuyên bố Æ¡n cứu Ä‘á»™ được ban cho nhà , nÆ¡i Chúa Giêsu lÆ°u lại, dù đó là nhà của Giakêu, ngÆ°á»i thu thuế. Äồng thá»i đây cÅ©ng là lá»i đặt ông Giakêu và o lại vị trà của ông trong cá»™ng đồng dân Chúa, trong dòng dõi Abraham. Và cuối cùng Ngà i đã mạc khải cho chúng ta chân lý lạ lùng nà y, đó là Ngà i đến tìm kiếm và cứu chữa những gì đã hÆ° Ä‘i.
Giakêu đã được gặp Chúa và cuá»™c gặp gỡ nà y đã đổi má»›i cuá»™c Ä‘á»i ông. Trong sá»± đổi má»›i nà y, ông đã không chỉ trở lại vá»›i Chúa mà còn trở lại vá»›i anh em, vá»›i những ngÆ°á»i chung quanh, nhất là vá»›i những ngÆ°á»i ông đã là m thiệt hại. Liệu chúng ta đã thá»±c sá»± gặp gỡ Chúa hay chÆ°a, và nhất là chúng ta đã thá»±c sá»± đổi má»›i cuá»™c Ä‘á»i chúng ta hay chÆ°a. [Mục Lục]
2. Vòng tay tha thứ
Nhiá»u ngÆ°á»i trong chúng ta có má»™t cái nhìn sai lạc vá» Thiên Chúa. Äối vá»›i há» Thiên Chúa thÆ°á»ng là má»™t ông cảnh sát đầy quyá»n năng, luôn đứng bên lá» cuá»™c Ä‘á»i để biên phạt những hà nh Ä‘á»™ng sai trái. Trong khi đó Äức Kitô đã tá» lá»™ cho chúng ta thấy Thiên Chúa là má»™t ngÆ°á»i Cha nhân từ hằng yêu thÆ°Æ¡ng chăm sóc chúng ta, và đặc biệt Ngà i sẵn sà ng tha thứ những lầm lá»—i của chúng ta. Ngà i hằng mong Æ°á»›c cho chúng ta, những ngÆ°á»i con của Ngà i được hạnh phúc.
Sách Khôn Ngoan đã viết: Chúa thÆ°Æ¡ng xót má»i ngÆ°á»i và Ngà i nhắm mắt trÆ°á»›c những tá»™i lá»—i của những kẻ thá»±c lòng sám hối. Lòng nhân từ và thÆ°Æ¡ng xót ấy ngà y hôm nay được biểu lá»™ má»™t cách cụ thể qua câu chuyện vỠông Giakêu. Ông ta là má»™t ngÆ°á»i thu thuế già u có tại Giêricô. DÆ°á»›i mắt những ngÆ°á»i Do Thái, thì những kẻ là m nghá» thu thuế bị đồng hoá vá»›i phÆ°á»ng tá»™i lá»—i, vì há» tiếp tay vá»›i đế quốc Lamã, bóc lá»™t đồng bà o của mình, để nuôi sống kẻ thù và là m già u cho bản thân. ChÃnh vì thế mà há» bị loại trừ khá»i cá»™ng đồng dân Chúa.
Từ lâu Giakêu hẳn thÆ°á»ng nghe nói nhiá»u vá» Chúa Giêsu và ao Æ°á»›c được gặp gỡ vá»›i NgÆ°á»i. Vì thế khi hay biết NgÆ°á»i sắp Ä‘i qua nÆ¡i đó, Giakêu đã trèo lên má»™t cây sung vì ông là má»™t ngÆ°á»i thấp bé, và dân chúng thì lại đông đảo vây quanh NgÆ°á»i. Thế rồi, Chúa Giêsu đã nháºn ra ông, Ngà i nói: Hỡi Giakêu hãy xuống mau vì hôm nay Ta muốn lÆ°u lại tại nhà ngÆ°Æ¡i.
Hẳn chúng ta sẽ ngạc nhiên trÆ°á»›c má»™t lá»i nói nhÆ° thế. Ngà i đã dà nh cho ông má»™t vinh dá»± quá to lá»›n, phải chăng Ngà i đã đảo lá»™n báºc thang giá trị? Phải chăng Ngà i khÃch lệ những kẻ bóc lá»™t, gian tham và độc ác? ChÃnh Giakêu cÅ©ng ngạc nhiên không kém trÆ°á»›c tình yêu Ngà i dà nh cho ông. Trong khi má»i ngÆ°á»i thù ghét ông thì Ngà i lại yêu thÆ°Æ¡ng ông. ChÃnh tình yêu nà y đã chuyển hÆ°á»›ng cuá»™c Ä‘á»i ông, Ä‘Æ°a ông và o má»™t khúc quanh má»›i, thắp lên trong tâm hồn ông má»™t ngá»n lá»a nhiệt thà nh.
Từ thẳm sâu cõi lòng, ông cảm thấy chÃnh mình cần phải uốn nắn sá»a đổi lại những sai lá»—i khuyết Ä‘iểm, Ä‘á»n bù những thiệt hại trong dÄ© vãng để xứng đáng vá»›i tình thÆ°Æ¡ng yêu ấy. Láºp tức ông đã quyết định: ThÆ°a Thầy, con sẽ bố thà má»™t ná»a phần sản nghiệp của con. Và nếu nhÆ° con đã là m thiệt hại ai thì con sẽ Ä‘á»n trả gấp bốn. Chúa Giêsu thấu suốt cõi lòng ông, Ngà i đã cảm Ä‘á»™ng khi nói vá»›i ông: Ngà y hôm nay nhà nà y được Æ¡n cứu Ä‘á»™ vì cÅ©ng là con cháu Abraham. Chúa Giêsu đã chống lại những thiên kiến của ngÆ°á»i Ä‘á»i, Ngà i đã xác quyết: Con NgÆ°á»i đến để tìm kiếm và cứu vá»›t những gì đã hÆ° Ä‘i.
Dù cuá»™c Ä‘á»i chúng ta có chồng chất tá»™i lá»—i, chúng ta đừng vá»™i thất vá»ng, hãy ngÆ°á»›c nhìn Chúa, hãy tìm gặp Ngà i vá»›i lòng yêu mến chân thà nh, bởi vì lúc nà o Ngà i cÅ©ng mở rá»™ng vòng tay chỠđón để tha thứ cho chúng ta. [Mục Lục]
3. Äổi Ä‘á»i
Trong cuá»™c sống, có nhiá»u ngÆ°á»i đã thoát xác, đã đổi Ä‘á»i má»™t cách bất ngỠđể trở nên tốt là nh và thánh thiện.
Phanxicô Borgia đã từ bá» chức vị tại triá»u đình khi đứng trÆ°á»›c thi thể rữa thối của hoà ng háºu Isabella. Phanxicô Xaviê đã trở nên má»™t vị tông đồ à châu chỉ vì lá»i Kinh Thánh mà Ignatio không ngừng nhắc đến má»—i khi gặp gỡ: Äược lá»i lãi cả thế gian mà mất linh hồn thì có Ãch lợi chi. Magueritte de Cortone đã xa lìa nếp sống tá»™i lá»—i và trở nên má»™t vị thánh trÆ°á»›c cái chết của ngÆ°á»i tình. Và ngà y hôm nay, ông Giakêu cÅ©ng đã thá»±c hiện má»™t cuá»™c đổi Ä‘á»i, má»™t cuá»™c thoát xác nhÆ° thế.
Thá»±c váºy, khi trèo lên cây sung để nhìn xem Chúa Giêsu, có lẽ ông chỉ muốn thoả mãn tÃnh tò mò của mình cứ chẳng có nghÄ© ngợi xa xôi gì. Thế nhÆ°ng tháºt bất ngá» là sá»± việc tưởng nhÆ° vô nghÄ©a nà y đã Ä‘Æ°a ông Ä‘i rất xa, đánh dấu má»™t khúc quanh, mở ra má»™t huyết má»›i có tÃnh cách quyết định toà n bá»™ cuá»™c Ä‘á»i của ông.
Từ đó chúng ta nháºn thấy Chúa thÆ°á»ng đến vá»›i chúng ta, thÆ°á»ng bÆ°á»›c và o cuá»™c Ä‘á»i chúng ta má»™t cách bất ngá», bằng những con Ä‘Æ°á»ng đầy bà ẩn, hầu dẫn chúng ta tá»›i những nÆ¡i tháºt xa lạ. Ngà i luôn chủ Ä‘á»™ng, Ä‘Æ°a ra sáng kiến và chá»n lá»±a chúng ta nhÆ° lá»i Ngà i đã phán: Không phải các con chá»n Thầy nhÆ°ng chÃnh Thầy đã chá»n các con.
Phần chúng ta là phải nắm lấy cÆ¡ há»™i má»™t cách đúng lúc, chấp nháºn sáng kiến của Chúa và cùng bÆ°á»›c Ä‘i vá»›i Ngà i trên nẻo Ä‘Æ°á»ng Ngà i đã mở ra. Äiá»u quan trá»ng đó là đừng lỡ hẹn vá»›i Ngà i. Bởi vì cÆ¡ há»™i bá» qua sẽ không bao giá» trở lại.
Nếu nhÆ° ngà y hôm nay, ông Giakêu không muốn xem thấy Chúa hay không đón nháºn Ngà i đến thăm nhà ông, thì có lẽ đã chẳng xảy ra sá»± gì, để rồi ông mãi mãi vẫn là má»™t ngÆ°á»i thu thuế, mải mê là m già u má»™t cách bất chÃnh. Thế nhÆ°ng ngà y hôm nay, má»™t con Ä‘Æ°á»ng má»›i đã mở ra cho ông, má»™t cuá»™c sống má»›i đã bùng lên trong ông và má»™t con ngÆ°á»i má»›i được khai sinh nÆ¡i cõi lòng ông. Cuá»™c đổi Ä‘á»i của ông đã diá»…n ra tức khắc và triệt để.
Tức khắc bởi vì ông không xin được gia hạn, được trì hoãn, và bởi vì ông biết rằng nếu không thực hiện ngay hôm nay, ngay lúc nà y thì cũng sẽ chẳng bao giỠthực hiện được.
Triệt để bởi vì ông sẵn sà ng chấp nháºn má»i háºu quả của cuá»™c hoán cải: chia tà i sản cho ngÆ°á»i nghèo túng, Ä‘á»n bù gấp bốn cho những thiệt hại mình đã gây nên. Cuá»™c hoán cải nà o cÅ©ng có cái giá phải trả. Có sẵn lòng trả thì má»›i là hoán cải thá»±c sá»±.
Còn chúng ta thì sao? Chúng ta đã quyết tâm trở lại vá»›i Chúa biết bao nhiêu lần, nhÆ°ng có lẽ chÆ°a má»™t lần chúng ta đã trở lại tháºt sá»± vá»›i Ngà i. Phải chăng, vì sợ phải trả cái giá đắt ấy mà chúng ta cứ còn trì hoãn, và thoái thác mãi. [Mục Lục]
4. Ãnh mắt yêu thÆ°Æ¡ng
(Suy niệm của ÄTGM. Giuse Ngô Quang Kiệt)
Má»—i khi Ä‘á»c câu chuyện ông Giakêu, tôi ngỡ ngà ng trÆ°á»›c ánh mắt của Chúa Giêsu khi Ngà i nhìn lên ông Giakêu trên cây sung. Ãnh mắt ấy có sức mạnh kỳ lạ. Ãnh mắt ấy chất chứa bao tâm tình. Chỉ trong má»™t ánh mắt cuá»™c Ä‘á»i Giakêu hoà n toà n biến đổi.
Äó là ánh mắt quan tâm. Chúa Giêsu và o thà nh Giêricô. Giêricô là má»™t thà nh phố rá»™ng lá»›n, ngÆ°á»i đông đúc, buôn bán sầm uất. Má»™t đám đông lá»›n Ä‘i theo Chúa Giêsu. Trong khi đó ông Giakêu tháºt bé nhá». Nên ông phải leo lên cây sung để nhìn Chúa. Tháºt lạ lùng. Giữa đám đông mênh mông ấy, Chúa vẫn nhìn thấy ông Giakêu, dù ông thấp lùn. Giữa muôn ngÆ°á»i, Chúa chỉ tìm Giakêu. Lại còn biết rõ tên ông. Äiá»u đó chứng tá» Chúa quan tâm tá»›i Giakêu, dù ông bé nhá» trong má»™t đám đông há»—n Ä‘á»™n. Giakêu chắc chắn cảm thấy ấm lòng vì ánh mắt quan tâm của Chúa.
Äó là ánh mắt khiêm nhÆ°á»ng. Hãy tưởng tượng cảnh Chúa ngÆ°á»›c lên nhìn Giakêu. Chúa nhìn lên. Giakêu nhìn xuống. Tháºt là má»™t cảnh tượng phi thÆ°á»ng. NgÆ°á»i có tầm vóc cao lá»›n phải ngÆ°á»›c nhìn lên má»›i gặp ánh mắt ngÆ°á»i thấp bé. Thiên Chúa phải ngÆ°á»›c mắt nhìn lên má»›i gặp được phà m nhân. Äấng vô cùng thánh thiện phải ngÆ°á»›c mắt nhìn lên má»›i gặp kẻ tá»™i lá»—i tầy trá»i. Tạo hóa phải ngÆ°á»›c mắt nhìn lên má»›i gặp được thụ tạo. Äấng Cứu Äá»™ phải ngÆ°á»›c mắt nhìn lên má»›i gặp được kẻ cần được cứu. Äấng tha tá»™i phải ngÆ°á»›c mắt nhìn lên má»›i gặp được kẻ cần được thứ tha. Tháºt là má»™t sá»± khiêm nhÆ°á»ng thẳm sâu. Giakêu chắc chắn phải choáng váng vì ánh mắt khiêm nhÆ°á»ng của Chúa.
Äó là ánh mắt tha thứ. Nguyên má»™t việc quan tâm tìm kiếm cÅ©ng đã chứng tá» Chúa tha thứ cho ông rồi. Huống hồ Chúa còn khiêm tốn ngÆ°á»›c nhìn lên. HÆ¡n thế nữa Chúa còn ngá» lá»i muốn đến thăm nhà ông. Giakêu chÆ°a tìm Chúa thì Chúa đã tìm Giakêu. Giakêu chÆ°a gá»i Chúa thì Chúa đã gá»i Giakêu. Giakêu chÆ°a má»i thì Chúa đã ngỠý đến nhà . Giakêu chÆ°a xin lá»—i thì Chúa đã tha thứ. Ãnh mắt tha thứ má»›i khoan dung Ä‘á»™ lượng và ấm áp là m sao. Giakêu chắc chắn trà n đầy niá»m hối cải khi nhìn và o ánh mắt tha thứ của Chúa.
Äó là ánh mắt tin tưởng. Chúa Giêsu nhìn Giakêu bằng ánh mắt tin tưởng. Tin tưởng nên không nhìn vá» quá khứ mà chỉ hÆ°á»›ng vá» tÆ°Æ¡ng lai. Chúa quên hết tá»™i lá»—i của ông. HÆ¡n thế nữa Chúa tin rằng ông sẽ nên ngÆ°á»i tốt. Chúa tin rằng ông sẽ là m lại cuá»™c Ä‘á»i. Chúa tin và o tÆ°Æ¡ng lai của ông. Nên Chúa đã nhìn ông. Nên Chúa tha thứ cho ông. Nên Chúa kết thân vá»›i ông. TrÆ°á»›c ánh mắt tin tưởng của Chúa, chắc chắn Giakêu sẽ cÆ°Æ¡ng quyết là m lại cuá»™c Ä‘á»i.
Äó là ánh mắt yêu thÆ°Æ¡ng. Tất cả sẽ không thể giải thÃch được nếu không có tình yêu. Chúa quan tâm tá»›i Giakêu vì Chúa yêu thÆ°Æ¡ng ông, nhÆ° ngÆ°á»i mục tá» tốt là nh Ä‘i tìm con chiên lạc. Chúa khiêm nhÆ°á»ng vì Chúa yêu thÆ°Æ¡ng ông, nhÆ° ngÆ°á»i cha cõng con trên vai. Chúa tha thứ vì Chúa yêu thÆ°Æ¡ng ông, nhÆ° ngÆ°á»i cha sẵn sà ng chỠđón đứa con hoang Ä‘Ã ng. Chúa tin tưởng vì Chúa yêu thÆ°Æ¡ng ông, nhÆ° ngÆ°á»i mẹ không khi nà o nói rằng con mình xấu, dù nó phạm tá»™i trăm lần. Chúa nhìn ông bằng ánh mắt yêu thÆ°Æ¡ng. Ngáºp trà n trong yêu thÆ°Æ¡ng, trái tim Giakêu bừng lên ngá»n lá»a yêu thÆ°Æ¡ng. Äá»i ông được đốt cháy trong yêu thÆ°Æ¡ng. Nên ông đã đáp lại tình yêu thÆ°Æ¡ng của Chúa. Vì yêu mến Chúa mà ông yêu thÆ°Æ¡ng đồng loại. Yêu thÆ°Æ¡ng nên Ä‘á»n bù thiệt hại. Yêu thÆ°Æ¡ng nên chia sẻ chân thà nh.
Lạy Chúa, Chúa luôn nhìn con bằng ánh mắt yêu thÆ°Æ¡ng. Xin cho con biết nhìn và o mắt Chúa, nháºn ra tình yêu thÆ°Æ¡ng của Chúa và biến đổi cuá»™c Ä‘á»i nhÆ° ông Giakêu.
KIỂM ÄIỂM ÄỜI Sá»NG
1) Chúa nhìn Giakêu bằng ánh mắt thế nà o?
2) Giakêu đã đáp lại ánh mắt của Chúa ra sao?
3) Bạn có bao giỠnhìn thấy ánh mắt Chúa nhìn bạn chưa?
4) Bạn có muốn nhìn tha nhân bằng ánh mắt của Chúa không? [Mục Lục]
5. Chúa Nháºt 31 TN
Anh chị em thân mến.
Nhạc sÄ© Trần Tiến có má»™t bà i hát Ä‘i và o lòng ngÆ°á»i, không phải chỉ những ngÆ°á»i Việt Nam, nhÆ°ng cả ngÆ°á»i ngoại quốc đến Việt Nam và biết tiếng Việt khá má»™t chút, cÅ©ng biết bà i hát nà y.
Bà i hát diá»…n tả tâm tình của má»™t chú bé miá»n quê, mê tiếng Ä‘Ã n của anh lÃnh xa nhà . Không biết “Äà n anh hát câu gì mà sao chú bé cÆ°á»i ngá»™ ghê, cÅ©ng không biết Ä‘Ã n anh hát câu gì, mà sao chú bé ngồi mÆ¡ mà ng. Hạnh phúc quá Ä‘Æ¡n sÆ¡....â€
Hạnh phúc quá Ä‘Æ¡n sÆ¡ tháºt, vá»›i tiếng Ä‘Ã n nghiệp dÆ°, tiếng Ä‘Ã n để giải sầu cho riêng mình, mà cÅ©ng có ngÆ°á»i tìm được niá»m vui. Chú bé tìm đến tiếng Ä‘Ã n của anh lÃnh, chú bé ngất ngây dÆ°á»ng nhÆ° bÆ°á»›c và o má»™t cá»i thần tiên.
CÅ©ng má»™t cuá»™c Ä‘i tìm, má»™t biến cố không chỉ là m ngất ngây lòng ngÆ°á»i trong phút chốc, nhÆ°ng cái tìm gặp nầy là m thay đổi cả má»™t Ä‘á»i ngÆ°á»i. Äó là sá»± tìm gặp giữa Chúa Giêsu và Giakêô.
Giakêô muốn tìm Chúa, muốn nhìn thấy Chúa Giêsu. NhÆ°ng lá»±c bất tòng tâm, tầm vóc của ông không đủ để vượt qua đám đông để cho ông có thể nhìn thấy Chúa Giêsu. Thân pháºn của ông cÅ©ng khó công khai đến gần những ngÆ°á»i được gá»i là đạo đức, vì ông là thủ lãnh ngÆ°á»i thu thuế, là ngÆ°á»i mang tá»™i vá»›i dân tá»™c. NhÆ°ng ông không chịu thua số pháºn, ông vượt lên số pháºn, tìm cách vượt qua những trở ngại.
Vá»›i những cố gắng nhÆ° thế, ông đã nháºn được hÆ¡n cái mình mÆ¡ Æ°á»›c. Ong chÆ°a nhìn thấy Chúa Giêsu thì Ngà i đã nhìn thấy ông, không chỉ thế, Ngà i còn gá»i đúng tên ông, ngoà i sức tưởng tượng, Ngà i còn nhả ý ngụ tại nhà ông. Niá»m vui trà n ngáºp cá»i lòng, ông bất chấp những ngÆ°á»i chung quanh, bất chấp hoà n cảnh sống, cái hoà n cảnh không cho ông có cÆ¡ há»™i Ä‘á»—i Ä‘á»i. GiỠđây ông ông không bá» lở cÆ¡ há»™i mà ông có được. Ong là m má»™t cuá»™c Ä‘á»—i má»›i ngoạn mục, việc là m của ông còn hÆ¡n việc là m của má»™t ngÆ°á»i đạo đức bình thÆ°á»ng, ông đã sẵn sà ng và Chúa Giêsu nhìn thấy sá»± Ä‘á»—i má»›i nà y nên Ngà i thốt lên: “Hôm nay nà h nà y được Æ¡n cứu Ä‘á»™, vì ông cÅ©ng là con cái Abrahamâ€.
Má»™t sá»± tìm kiếm, má»™t cái nhìn thông cảm, hÆ¡n cả tiếng sét ái tình, má»™t cuá»™c chạm trán là m thay đổi Ä‘á»i ngÆ°á»i. Giakêô Ä‘i tìm và đã tìm được hÆ¡n cái mình muốn tìm, ông không thể nà o ngồi yên bất Ä‘á»™ng, nhÆ°ng ông nghe tiếng Chúa nên ông phải Ä‘i, phải hà nh Ä‘á»™ng. Không phải chỉ hà nh Ä‘á»™ng bằng đôi tay, nhÆ°ng bằng cả con ngÆ°á»i của ông. Ong không để cho con ngÆ°á»i mình bất Ä‘á»™ng trong những gì mà ngÆ°á»i khác gá»i là tá»™i lá»—i, ông đã bÆ°á»›c ra khá»i đó, để trở thà nh má»™t ngÆ°á»i má»›i hoà n toà n.
Câu chuyện của ngà y xÆ°a, nhÆ°ng không xÆ°a, câu chuyện vẫn còn mang tÃnh cách hiện đại cho những ngÆ°á»i thá»i nay, cho má»—i ngÆ°á»i trong chúng ta. Giakêô chỉ ao Æ°á»›c nhìn thấy Chúa, nhÆ°ng ông được Chúa đến ở tại nhà và nhÆ° thế sá»± Ä‘á»—i má»›i đã xẩy ra. CÅ©ng nhÆ° chú bé trong bà i hát Mặt Trá»i Bé Con của nhạc sÄ© Trần Tiến, chỉ cần tìm đến nghe tiếng Ä‘Ã n, chú bé có thể Ä‘á»—i Ä‘á»i được từ buồn, đã Ä‘á»—i sang vui và mÆ¡ mà ng. Còn chúng ta, chúng ta có tìm và chúng ta có gặp được gì chÆ°a?
Má»—i ngÆ°á»i để ra má»™t giây phút nhìn lại mình, xem Ä‘á»i sống mình có gì má»›i hÆ¡n so vá»›i những ngà y tháng trÆ°á»›c đó. Hay chúng ta vẫn tá»± hà o vá» Ä‘á»i sống của mình, rồi tá»± cho là thánh thiện đạo đức, nên không cần phải thay đổi gì nữa. Nếu có thay đổi thì ngÆ°á»i khác, những ngÆ°á»i tá»™i lá»—i, những ngÆ°á»i mà chúng ta đã từng chỉ trÃch và khinh dể há», vì há» có Ä‘á»i sống mà chúng ta cho là không xứng đáng. NhÆ° thế thì chúng ta Ä‘ang đứng vá» phÃa đám đông Ä‘i theo Chúa Giêsu, há» cÅ©ng cho mình là đạo đức thánh thiện xứng đáng hÆ¡n Giakêô, hỠđã che khuất tầm nhìn của ông, hỠđã khinh dể chỉ trÃch ông và chỉ trÃch cả Chúa Giêsu. Há» cÅ©ng đã tá»± hà o vá» chÃnh mình. NhÆ°ng Chúa Giêsu không ghé và o nhà của ngÆ°á»i nà o trong há», mà lại ghé nhà ngÆ°á»i mà há» khinh dể, vì ông ta nhìn thấy chÃnh mình và biết thay đổi cuá»™c sống.
Còn chúng ta, không phải Chúa Giêsu chỉ ghé qua, nhÆ°ng Ngà i luôn ở trongtâm hồn má»—i ngÆ°á»i. Ngà i không chỉ nhìn và kêu gá»i, nhÆ°ng Ngà i hằng hoạt Ä‘á»™ng và kêu má»i liên tục. Nếu chúng ta biết lắng nghe, biết từ bá» những gì là m cho chúng ta trở thà nh không xứng đáng, khi đó chúng ta cÅ©ng được nghe Chúa Giêsu nói nhÆ° đã nói vá»›i Giakêô: “Hôm nay nhà nà y được Æ¡n cứu Ä‘á»™â€.
Xin Chúa chúc là nh cho cuộc sống chúng ta mỗi ngà y biết thay đổi cho tốt hơn. [Mục Lục]
6. Có một cái nhìn như thế – Thiên Phúc
(TrÃch dẫn từ ‘NhÆ° Thầy Äã Yêu’)
Nhiá»u đệ tá» Ä‘ang theo há»c Thiá»n định dÆ°á»›i sá»± hÆ°á»›ng dẫn của thiá»n sÆ° Sengai. Má»™t ngÆ°á»i trong bá»n há» thÆ°á»ng hay thức dáºy ban đêm, vượt tÆ°á»ng ra phố để dạo mát cho thá»a thÃch.
Má»™t đêm kia, Sengai Ä‘i giám thị phòng ngủ, thấy má»™t đệ tá» vắng mặt và cÅ©ng khám phá ra được chiếc ghế đẩu cao mà anh ta thÆ°á»ng dùng để leo qua tÆ°á»ng. Sengai dá»i chiếc ghế Ä‘i chá»— khác và đứng thay và o chá»— đó. Khi anh chà ng rong chÆ¡i trở vá», không biết rằng Sengai là chiếc ghế, anh ta đặt chân lên đầu thầy và nhảy xuống đất. Lúc khám phá ra việc mình đã là m, anh ta hoảng sợ, nhÆ°ng Sengai nhẹ nhà ng bảo:
- Sáng sá»›m hôm nay trá»i lạnh lắm. Con hãy cẩn tháºn kẻo bị cảm đấy?
Từ đó, ngÆ°á»i đệ tỠấy không bao giá» bá» ra ngoà i ban đêm nữa. Anh chuyên tâm há»c táºp và trở thà nh ngÆ°á»i đệ tá» gÆ°Æ¡ng mẫu của thầy Sengai.
Thiên Chúa không những tế nhị, dịu dà ng, và nhân từ nhÆ° thầy Sengai mà NgÆ°á»i còn khoan dung, tha thứ và yêu thÆ°Æ¡ng những con ngÆ°á»i tá»™i lá»—i.
Ông Giakêu là má»™t trưởng ty thuế vụ thà nh Giêricô, má»™t ngÆ°á»i già u có vì lạm thu bất chÃnh. Ông bị liệt và o số những kẻ tá»™i lá»—i, bị khai trừ và khinh bỉ. Chúa Giêsu không nhìn ông bằng con mắt ấy, NgÆ°á»i ngÆ°á»›c nhìn ông Ä‘ang ngồi trên cây sung; má»™t cái nhìn nhân từ nhÆ° không thấy tá»™i gì trong ông. ChÃnh cái nhìn đầy chân tình và yêu thÆ°Æ¡ng ấy đã khiến ông nhìn lại chÃnh mình và quyết tâm đổi má»›i.
NgÆ°á»i nói vá»›i ông: “Nà y Giakêu, xuống mau Ä‘i, vì hôm nay tôi phải ở lại nhà ông!â€. Hạnh phúc quá bất ngá»: NgÆ°á»i không chỉ biết ông Ä‘ang ở trên cây mà còn biết cả tên ông. NgÆ°á»i không chỉ muốn đến thăm mà còn xin ở lại nhà ông. Ông chỉ có má»™t ao Æ°á»›c nhá» nhoi là được nhìn thấy NgÆ°á»i, nhÆ°ng NgÆ°á»i lại cho ông cả má»™t ân huệ lá»›n lao vượt quá lòng ông mong Æ°á»›c. Ông chỉ muốn thấy kẻ đã chữa cho anh mù Báctimê là ngÆ°á»i thế nà o, nhÆ°ng chÃnh Äấng ấy lại chữa là nh đôi mắt tâm hồn ông.
Vâng, chÃnh đôi mắt tâm hồn ông đã bừng sáng, để ông không chỉ thấy má»™t con ngÆ°á»i bình thÆ°á»ng trÆ°á»›c mặt, nhÆ°ng còn thấy NgÆ°á»i chÃnh là Äấng ban Æ¡n cứu Ä‘á»™, đầy lòng nhân từ và xót thÆ°Æ¡ng; để ông không chỉ thấy tiá»n bạc là tất cả nhÆ°ng còn thấy cần chia sẻ và trao ban. Ông đã quá vui mừng hứa vá»›i Chúa: “ThÆ°a Ngà i, nà y đây phân ná»a tà i sản của tôi, tôi cho ngÆ°á»i nghèo, và nếu tôi đã cưỡng Ä‘oạt của ai cái gì, tôi xin đến gấp bốnâ€. Và Chúa chỉ chá» có thế, để nói vá»›i má»i ngÆ°á»i: â€œÆ n cứu Ä‘á»™ đã đến cho nhà nà y, bởi ngÆ°á»i nà y cÅ©ng là con cháu tổ phụ Abrahamâ€. Tháºt váºy ở đâu có Chúa hiện diện là có Æ¡n cứu Ä‘á»™, ở đâu có Æ¡n cứu Ä‘á»™ là có sá»± tha thứ. Ông Giakêu đã được thứ tha để được nháºn lại là m con cái Abraham, con cái của lòng tin, con cái của Thiên Chúa.
Và chắc chắn, không ai có thể ngăn cản ông ngồi đồng bà n vá»›i Chúa, trong bữa tiệc hân hoan ngay sau đó. Chắc chắn, ông Giakêu không còn già u có nhÆ° trÆ°á»›c nữa, nhÆ°ng ông sẽ hạnh phúc hÆ¡n nhiá»u. Chắc chắn thân xác ông vẫn lùn nhÆ° xÆ°a, nhÆ°ng tâm hồn ông đã cao thượng hÆ¡n gấp bá»™i. Những ngÆ°á»i được Chúa “tìm đến và cứu chữa†bao giá» cÅ©ng trổi vượt trong nhân cách và kiên vững trong lòng tin.
Lạy Chúa, có rất nhiá»u ngÆ°á»i cần chúng con nhìn há» vá»›i cái nhìn của Chúa, có rất nhiá»u ngÆ°á»i mong chúng con ghé thăm.
Xin cho chúng con một tấm lòng khoan dung như Chúa, và một tâm hồn quảng đại như Giakêu, để cả thế giới nà y trở nên con cái Abraham, và được hưởng nhỠơn cứu độ của Chúa. Amen. [Mục Lục]
7. Tình thÆ°Æ¡ng là m thay đổi lòng ngÆ°á»i
“Giang sÆ¡n dá»… đổi bản tÃnh khó dá»iâ€. Äó là cái nhìn của nhiá»u ngÆ°á»i. Thế nhÆ°ng dù sao thì “Nhân chi sÆ¡ tÃnh bản thiệnâ€. Bản tÃnh đó nhiá»u khi được hình thà nh do nhiá»u yếu tố khác nhau. ChÃnh vì thế chúng ta có cÆ¡ sở để nói rằng lòng ngÆ°á»i có thể thay đổi. Sá»± thay đổi ấy sẽ tùy thuá»™c và o cố gắng ná»— lá»±c của bản thân Ä‘Æ°Æ¡ng sá»± và nhất là nhá» và o tình yêu thÆ°Æ¡ng của tác nhân bên ngoà i.
Äiá»u khẳng định trên đây được minh chứng qua hình ảnh ông Dakêu trong Ä‘oạn Tin mừng hôm nay. TrÆ°á»›c hết chúng ta tìm hiểu những chi tiết cho thấy sá»± cố gắng ná»— lá»±c của ông. Ông là thủ lãnh những ngÆ°á»i thu thuế và là ngÆ°á»i già u có (Lc 19, 2). Có lẽ, bấy nhiêu vẫn chÆ°a đủ đối vá»›i ông, tá»± đáy lòng mình ông vẫn còn khao khát má»™t Ä‘iá»u gì đó và ông nghÄ© là chỉ có Chúa Giêsu má»›i có thể là m cho ông được thá»a lòng. Nghe biết có Chúa Giêsu Ä‘i ngang qua thà nh Giêricô nên ông tìm cách thấy mặt cho được NgÆ°á»i. Là thủ lãnh những ngÆ°á»i thu thuế và do dáng thấp bé quá nên chắc ông không được má»i ngÆ°á»i ủng há»™. Dầu váºy, ông không chịu đầu hà ng vá»›i số pháºn. Äúng nhÆ° ông bà chúng ta nói cái khó nó ló cái khôn nên: “Ông liá»n chạy tá»›i phÃa trÆ°á»›c, leo lên má»™t cây sung để xem Äức Giêsu, vì NgÆ°á»i sắp Ä‘i qua đóâ€. (Lc 19, 4).
Những ná»— lá»±c của ông đã được Chúa Giêsu Ä‘á»n bù thá»a lòng vượt khá»i những gì ông mong đợi. “Nà y ông Dakêu, xuống mau Ä‘i, vì hôm nay tôi phải ở lại nhà ông!†(Lc 19, 5b). Câu nói nà y xuất phát từ má»™t tình thÆ°Æ¡ng vô bá» bến của Chúa Giêsu dà nh cho ông. Má»™t con ngÆ°á»i dÆ°á»ng nhÆ° không còn giá trị, không còn Ãch lợi gì cho Ä‘á»i nữa. Thể lý thì thấp bé, đã váºy còn là thủ lãnh những ngÆ°á»i thu thuế. Äối vá»›i xã há»™i Do thái nghá» thu thuế được coi là nghá» tá»™i lá»—i công khai. Cho nên, không ai còn Æ°a thÃch ông, má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u tìm cách xa lánh. Thiết nghÄ© ông sẽ rất Ä‘au khổ. Ná»—i thống khá»— ấy không ai nhìn thấy nhÆ°ng Chúa Giêsu đã nhìn thấy.
Chi tiết hết sức đẹp trong Ä‘oạn Tin mừng hôm nay là sá»± thay đổi của ông Dakêu: “ThÆ°a Ngà i, đây phân ná»a tà i sản của tôi, tôi cho ngÆ°á»i nghèo; và nếu tôi đã chiếm Ä‘oạt của ai cái gì, tôi xin Ä‘á»n gấp bốn.†(Lc 19,8b). Từ má»™t con ngÆ°á»i chỉ biết thu góp tÃch trữ cho mình bây giỠông đã thay đổi trở thà nh má»™t con ngÆ°á»i biết mở ra cho ngÆ°á»i khác.
Có nhiá»u lúc chúng ta cảm thấy mình nhÆ° lạc lá»ng giữa cá»™ng Ä‘oà n vì tá»™i lá»—i hay vì lý do nà o đó. Không còn ai hiểu mình, má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u xa lánh. Những lúc ấy chúng ta hãy tin tưởng đặt trá»n con ngÆ°á»i mình và o vòng tay yêu thÆ°Æ¡ng của Chúa Giêsu. Hãy noi gÆ°Æ¡ng ông Dakêu vượt qua số pháºn và dá»± luáºn để đến múc lấy nguồn Æ¡n của Chúa Giêsu. Và rồi chúng ta cÅ©ng được kêu má»i noi guÆ¡ng Chúa Giêsu dùng tình thÆ°Æ¡ng mà đến vá»›i anh chị em mình. Biết đâu nhá» tình thÆ°Æ¡ng của mình mà hỠđược thay đổi tốt hÆ¡n. [Mục Lục]
8. Hôm nay nhà nà y được giải thoát.
(TrÃch dẫn từ ‘Hãy Ra KhÆ¡i’ – Veritas)
Bà i Tin Mừng hôm nay cho chúng ta má»™t hình ảnh sinh Ä‘á»™ng và thú vị vá» thái Ä‘á»™ của má»™t tay trùm thu thuế có tên là Giakêu. Giakêu là má»™t con ngÆ°á»i khá đặc biệt. Äặc biệt vì ông ta có vóc dáng quá khiêm tốn, vừa nhá» vừa lùn. Äặc biệt vì ông ta là má»™t ngÆ°á»i già u có ai cÅ©ng biết, nhÆ°ng sá»± già u có của ông là do nghá» nghiệp thu thuế, má»™t nghá» mà đối vá»›i ngÆ°á»i Do thái bấy giá» là nghá» tá»™i lá»—i. Tá»™i lá»—i vá»›i dân tá»™c vì là m tay sai cho ngoại bang, cho đế quốc Ä‘Ã n áp và bóc lá»™t đồng bà o. Tá»™i lá»—i vá»›i Gia vê Thiên Chúa và vá»›i lá» luáºt, vì đã tham nhÅ©ng và thủ láºn tiá»n chung bá» và o túi riêng.
Má»™t ngÆ°á»i nhÆ° ông mà lại tò mò đến ná»—i phải leo lên cây sung, vì ao Æ°á»›c chỉ được xem thấy Chúa Giêsu và cuối cùng không những được xem thấy mà còn đối diện vá»›i Ngà i, tiếp đón Ngà i và o nhà . Cuá»™c tiếp xúc nà y dẫn ông đến việc tá»± ná»™p mình và o cuá»™c đánh tÆ° sản mại bản của chÃnh bản thân ông: “Nà y đây phân ná»a tà i sản của tôi, tôi sẽ phân phát cho ngÆ°á»i nghèo và nếu tôi có gian láºn của ai, tôi sẽ Ä‘á»n gấp bốnâ€.
Thái Ä‘á»™ của Giakêu không phải là thái Ä‘á»™ rá»a tiá»n hay chạy tá»™i của má»™t kẻ quan chức tham ô thủ Ä‘oạn. NhÆ°ng là má»™t thái Ä‘á»™ chân thà nh hối cải, má»™t thái Ä‘á»™ của ngÆ°á»i nháºn ra lá»i má»i gá»i của Thiên Chúa và đón nháºn Æ¡n cứu Ä‘á»™ của Ngà i. Má»™t lần và chỉ má»™t lần giữa Äức Giêsu và Giakêu đã là m biến đổi cả cuá»™c Ä‘á»i. NhÆ°ng dầu sao Ä‘i nữa, Ä‘iá»u là m cho chúng ta lÆ°u ý chÃnh là dung mạo Ä‘Ãch thá»±c của Äức Giêsu, Äấng cứu chuá»™c đã đến và đang hiện diện giữa nhân loại.
Giakêu hôm nay tôi lÆ°u lại nhà ông và hôm nay Æ¡n được cứu Ä‘á»™ đã đến cho nhà nà y.Vì Con NgÆ°á»i đến để tìm kiếm và cứu chữa những gì đã mất. Chúa Giêsu không những đã vượt qua và còn phá đổ những giá»›i hạn và những gÃa trị của táºp tục Do thái và những quan niệm của những ngÆ°á»i biệt phái. Ngà i la cà tiếp xúc vá»›i những ngÆ°á»i tá»™i lá»—i, Ngà i và o nhà và ăn cÆ¡m vá»›i những ngÆ°á»i thu thuế. Ngà i để cho ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà tá»™i lá»—i quấn quÃt rồi để cho bà lấy tóc lau chân Ngà i. Ngà i đã cứu chữa những ngÆ°á»i bệnh táºt trong ngà y Sabbat.
Hình ảnh của Äức Giêsu cho thấy má»™t Thiên Chúa giống nhÆ° bà i Ä‘á»c 1 sách Khôn Ngoan: “Thiên Chúa chẳng từ nan để vượt qua những ranh giá»›i ứng kỵ giữa thanh sạch và nhÆ¡ uế, giữa thánh thiện và tá»™i lá»—i, giữa luáºt lệ và cứu sống. Ngà i đến để gặp gỡ những ngÆ°á»i mà Ngà i yêu thÆ°Æ¡ng, Ngà i tìm kiếm và cứu Ä‘á»™ há»â€.
Thái Ä‘á»™ của Chúa Giêsu cho thấy má»™t nguồn mạch má»›i của Ä‘á»i sống Kitô hữu chúng ta, Ä‘iá»u cốt uếu của Tin Mừng Äức Kitô chÃnh là ơn cứu Ä‘á»™ đến từ Thiên Chúa chứ không phải do ná»— lá»±c luân lý của con ngÆ°á»i. ChÃnh thái Ä‘á»™ Ä‘i bÆ°á»›c trÆ°á»›c của Chúa Giêsu đã giúp ông Giakêu sám hối và tìm lại được Ä‘á»i sống luân lý tốt đẹp hÆ¡n. ChÃnh Thiên Chúa đã Ä‘i tìm Giakêu, trÆ°á»›c khi ông tìm kiếm Ngà i. Ngà i đã má»i gá»i ông trÆ°á»›c khi ông thấy gặp Ngà i. Quả thá»±c, đúng nhÆ° Ä‘iá»u thánh Phaolô đã xác tÃn trong thÆ¡ Rôma nhÆ° sau: “Äức Kitô đã chết vì chúng ta, ngay khi chúng ta còn là tá»™i nhânâ€. Äó là bằng chứng Thiên Chúa yêu thÆ°Æ¡ng chúng ta.
Thiên Chúa đã luôn luôn tìm kiếm chúng ta, má»i ngÆ°á»i và từng ngÆ°á»i, chỉ có Ä‘iá»u chúng ta có ao Æ°á»›c gặp Ngà i hay không? Chúng ta có dám vượt qua đám đông xô bồ Ä‘ang bon chen xô lấn cuá»™c Ä‘á»i để đến vá»›i Ngà i hay không? Có dám mạnh dạn để đáp trả lá»i má»i gá»i của Ngà i và đón tiếp Ngà i hay không? Nếu chỉ má»™t lần gặp gỡ Äức Giêsu mà Giakêu đã đánh đổi tất cả thì chúng ta hằng ngà y đến nhà thỠđể hiệp dâng Thánh Lá»…, chúng ta có sẵn sà ng đón nháºn Chúa Giêsu Thánh Thể và o trong tâm hồn và có dám để Thiên Chúa biến đổi chúng ta hay không? Äiá»u còn lại của chúng ta là biết lắng nghe và sẵn sà ng đáp trả, dám can đảm sám hối và canh tân Ä‘á»i sống để được Æ¡n cứu Ä‘á»™.
Xin Chúa cho má»—i ngÆ°á»i chúng ta vững mạnh trong Ä‘á»i sống đức tin để nháºn ra tình yêu và ơn cứu Ä‘á»™ của Thiên Chúa Ä‘ang trao ban cho chúng ta. Xin cho chúng ta can đảm để sẵn sà ng đáp trả và đón nháºn Æ¡n cứu Ä‘á»™ mà Thiên Chúa đã trao ban cho chúng ta. Váºy chúng ta hãy cùng nhau tuyên xÆ°ng đức tin của mình qua Kinh Tin KÃnh. [Mục Lục]
9. Trở vỠ– Lm. Giuse Trần Việt Hùng
Truyện kể: Công tÆ°á»›c D’Ossome, phó vÆ°Æ¡ng xứ Napoli, nÆ°á»›c Ã. Má»™t hôm, ông Ä‘i thị sát chiến thuyá»n Galère được chèo chống bởi má»™t Ä‘á»™i tù nhân đông đảo. Khi gặp các tù nhân, ai cÅ©ng kêu ca bà o chữa rằng há» là những ngÆ°á»i vô tá»™i. Chỉ có má»™t tù nhân ngồi ở phÃa góc cúi đầu, chẳng nói chẳng rằng. Công tÆ°á»›c bÆ°á»›c đến và dịu dà ng há»i han. Anh nói: ThÆ°a ngà i, tôi chẳng có gì để bà o chữa. Tôi chịu xứng vá»›i tá»™i tôi đã phạm. Công tÆ°á»›c quay ra nói vá»›i má»i ngÆ°á»i: Anh nà y là phạm nhân, hắn không xứng đáng ngồi nÆ¡i đây chung đụng vá»›i những ngÆ°á»i vô tá»™i. Ta ra lệnh trục xuất ngay hắn ra khá»i chá»— nà y. Và thế là , chỉ nhá» và o lòng chân thà nh biết nháºn lá»—i. NgÆ°á»i tù nhân đã được giải phóng khá»i kiếp nô lệ.
Thiên Chúa là Äấng thánh thiện tốt là nh vô cùng. Vì yêu thÆ°Æ¡ng, Chúa tạo dá»±ng muôn loà i và muôn váºt để cùng chung hưởng hạnh phúc. Nhìn ngắm vÅ© trụ muôn loà i tháºt quá vÄ© đại nhÆ°ng tình thÆ°Æ¡ng của Chúa còn bao la vÄ© đại tuyệt vá»i hÆ¡n. Tác giả sách Khôn Ngoan viết: TrÆ°á»›c nhan thánh, toà n thể vÅ© trụ và tá»±a hạt cát trên bà n cân, tá»±a giá»t sÆ°Æ¡ng mai rÆ¡i trên mặt đất (Kn 11, 22). Thụ tao do Chúa dá»±ng nên Ä‘á»u tùy thuá»™c và o sá»± an bà i của Chúa. Sá»± hiện hữu của những mầm sống từ loà i thá»±c váºt nhá» li ti cho đến những loà i váºt khổng lồ Ä‘á»u sống dÆ°á»›i sá»± chở che quan phòng của Thiên Chúa. Má»i loà i thá» tạo Ä‘á»u chia sẻ má»™t nguồn sống từ Äấng Tạo Hóa: Lạy Chúa tể là Äấng yêu sá»± sống, Chúa xá» khoan dung vá»›i má»i loà i, vì má»i loà i Ä‘á»u là của Chúa (Kn 11, 26). Má»—i loà i thụ tạo Ä‘á»u góp phần là m vinh danh Thiên Chúa từ Ä‘á»i nà y tá»›i Ä‘á»i kia.
Luáºt Chúa nhÆ° kim chỉ nam giúp cho chúng ta tìm ra con Ä‘Æ°á»ng chÃnh tháºt. Giống nhÆ° luáºt lệ giao thông, trên má»i con Ä‘Æ°á»ng lá»›n nhá» Ä‘á»u có các bảng dẫn lối chỉ Ä‘Æ°á»ng, váºy mà nhiá»u ngÆ°á»i cÅ©ng vẫn bị lạc hoặc phạm lá»—i. Những ai có bằng lái xe Ä‘á»u phải há»c biết luáºt lệ, khi phạm luáºt thì bị phạt. Chúng ta không thể kêu ca trách móc ai cả. Äá»i sống đạo cÅ©ng thế, có luáºt Chúa và luáºt Giáo Há»™i, chúng ta cố gắng soi mình để sống tốt và sống cho phù hợp vá»›i luáºt dạy. Chúng ta được nhắc nhở canh thức và thức tỉnh lÆ°Æ¡ng tâm sống đạo. Sách Khôn Ngoan dáºy rằng: Vì thế, những ai sa ngã, Chúa sá»a dạy từ từ. Chúa cảnh cáo há», nhắc cho há» nhá»› hỠđã phạm tá»™i gì, để há» bá» Ä‘iá»u ác mà tin và o Chúa (Kn 12, 2). Äừng coi thÆ°á»ng những huấn lệnh, giá»›i răn và lá»i khuyên dạy. Có đôi khi chúng ta Ä‘ang dìm mình trong vÅ©ng lầy mà không nháºn ra. Sống trong u mê lầm lạc lại tưởng là đang sống trong hoan lạc.
Phúc âm kể câu truyện Chúa Giêsu Ä‘i ngang qua là ng, thấy ông Giakêu trèo lên cây sung để nhìn xem Chúa. Chúa ngÆ°á»›c nhìn lên, ông cúi xuống và hai ánh mắt chạm nhau. Trái tim Chúa xót thÆ°Æ¡ng và lòng ngÆ°á»i thổn thức. Chúa Ä‘á» nghị ghé thăm nhà ông. Giakêu vui mừng đón tiếp Chúa và ông tá»± xÆ°ng thú tá»™i lá»—i mình trÆ°á»›c má»i ngÆ°á»i. Ông Dakêu đứng đó thÆ°a vá»›i Chúa rằng: “ThÆ°a Ngà i, Ä‘ay phân ná»a tà i sản của tôi, tôi cho ngÆ°á»i nghèo; và nếu tôi đã chiếm Ä‘oạt của ai cái gì, tôi xin Ä‘á»n gấp bốn†(Lc 19, 8). Ãnh mắt nhân từ của Chúa đã cải hóa được má»™t tâm hồn tá»™i lá»—i. Vá»›i lòng chân thà nh hối lá»—i Ä‘á»n bù, Chúa đã cứu ông ra khá»i vÅ©ng lầy của gian tham tá»™i lá»—i.
Chúa Giêsu rong ruổi Ä‘i tìm những con chiên bị lạc. Có nhiá»u con chiên xa lạc chÆ°a biết Ä‘Æ°á»ng trở vá». Chúa đã tìm và đi cứu: Vì Con NgÆ°á»i đến để tìm và cứu những gì đã mất (Lc 19, 10). Chúa Giêsu má»i gá»i chúng ta hãy xin Chúa Cha ban thêm các thợ gặt tâm hồn. Cánh đồng lúa chÃn bao la nhÆ°ng thiếu thợ gặt. Còn biết bao nhiêu ngÆ°á»i Ä‘ang bị mê lầm trong tá»™i lá»—i mà không nháºn biết tin mừng cứu Ä‘á»™. Äôi khi chÃnh chúng ta qúa quen vá»›i lối sống ấm êm hưởng thụ và cách sống dung túng trụy lạc, chúng ta không muốn từ bá» con Ä‘Æ°á»ng cÅ© và không muốn bÆ°á»›c ra khá»i vÅ©ng bùn nhÆ¡ nhá»›p. Buông bá» tá»™i lá»—i thì tiếc xót, vì tá»™i là má»™t cái thú. Chúa thÆ°á»ng gởi đến những nhân chứng để đánh Ä‘á»™ng tâm hồn. Chúng ta rất may mắn được lắng nghe lá»i Chúa chỉ dáºy và được Giáo Há»™i nhắc nhở luôn. Chúng ta cần cầu nguyện xin Æ¡n can đảm để có thái Ä‘á»™ dứt khoát vá»›i tá»™i lá»—i qúa khứ.
Khi Ä‘á»c Kinh Lạy Cha, chúng ta cầu xin rằng xin chá»› để chúng con sa chÆ°á»›c cám dá»—. Má»—i ngà y sống, chúng ta phải đối diện vá»›i rất nhiá»u cÆ¡n cám dá»—. Cám dá»— vá» danh, lợi và thú. Có nghÄ©a là khi còn sống, thân xác luôn đòi há»i những nhu cầu rất tá»± nhiên. Chúng ta luôn có cÆ¡ há»™i để chá»n lá»±a thái Ä‘á»™ sống tốt. Cái danh cái lợi, ai mà không thÃch. Tiá»n bạc và lạc thú, mấy ai từ chối. Những thói Ä‘á»i tham sân si kéo ghì con ngÆ°á»i chúng ta lại. NgÆ°á»i ta thÆ°á»ng nói tá»›i cái ‘thú’ ở Ä‘á»i. Lạc thú dẫn chúng ta và o những si mê quay cuồng trong thú vui nhục dục, tham lam danh lợi, tiá»n bạc, gian láºn bà i bạc và buông thả cuá»™c sống.
Tá»™i lá»—i cứ bám sát cuá»™c Ä‘á»i của chúng ta. Nếu chúng ta không dứt khoát khÆ°á»›c từ và dÅ© bá», nó sẽ không buông tha chúng ta. Chúng ta cần tá»± xét, nháºn lá»—i và sá»a lá»—i mình má»—i ngà y. CÅ©ng giống nhÆ° ngà y hôm qua chúng ta đã ăn no, ngà y hôm nay đói, lại muốn ăn. Hôm qua, chúng ta tắm rá»a sạch sẽ mát mẻ, hôm nay lại thấy dÆ¡, nên phải tắm. Sáng thức dáºy ra khá»i nhà và đi là m việc. Chiá»u lại trở vá» xum há»p gia đình. Ai ra Ä‘i cÅ©ng mong trở vá». Kẻ Ä‘i lạc, mong tìm được lối ra. NgÆ°á»i rÆ¡i và o Ä‘Æ°á»ng lầm, nên tìm Ä‘Æ°á»ng trở lại. Khi sa ngã phạm tá»™i, cần phải sám hối ăn năn. Tá»™i hôm qua khác tá»™i hôm nay. Cần xÆ°ng thú và lãnh Æ¡n tha tá»™i và xin hứa quyết lòng chừa. Má»—i lần phạm tá»™i Ä‘á»u là tá»™i má»›i trong hoà n cảnh má»›i. Chúng ta cần tiếp tục sám hối và trở vá». Sống má»—i ngà y cho trá»n vẹn. Má»—i ngÆ°á»i được má»i gá»i đổi thay để sống tốt, thánh thiện và hoà n hảo hÆ¡n má»—i ngà y.
Chúng ta có trà khôn để nháºn biết giá trị của không gian và thá»i gian. Thá»i gian thuá»™c vá» Chúa. Má»—i ngà y là má»™t ngà y má»›i hoà n toà n. Những Ä‘iá»u chúng ta xem nhÆ° cÅ©, cứ láºp Ä‘i láºp lại, nhÆ°ng không phải thế. Lá»i khuyên cÅ© được nhắc lại trong hoà n cảnh má»›i và vá»›i tâm tình má»›i. MÆ°á»i năm trÆ°á»›c chúng ta đã nghe câu truyện đó, hôm nay chúng ta được nghe lại cùng câu truyện nhÆ°ng đã có nhiá»u đổi thay. Khi xÆ°a, chúng ta còn trẻ, còn hăng say và còn nhiá»u vấp ngã. Hôm nay, chúng ta trưởng hÆ¡n má»™t chút, chững chạc hÆ¡n má»™t tà và có thể nhẫn nại hÆ¡n. Äiá»u quan trá»ng là chúng ta có tốt là nh thánh thiện hÆ¡n không, hay vẫn dáºm chân tại chá»— và đôi khi còn bị thụt lùi. Cho nên lá»i khuyên răn má»i gá»i đổi Ä‘á»i, trở vá» và sá»a sai vẫn là cần thiết.
Trong thÆ¡ gởi cho giáo Ä‘oà n Thessalônica, thánh Phaolô vừa má»i gá»i và vừa cảnh báo rằng: Nếu có ai bảo rằng chúng tôi đã được thần khà mạc khải, hoặc đã nói, đã viết thÆ° qủa quyết rằng ngà y của Chúa gần đến, thì anh em đừng vá»™i để cho tinh thần dao Ä‘á»™ng, cÅ©ng đừng hoảng sợ (2Thes 2, 2). Hãy sống thanh thản trong tÆ° thế chuẩn bị sẵn sà ng, chúng ta không phải bồn chồn lo lắng truyện gì sẽ xảy đến. Äừng để lòng báºn vÆ°á»›ng những oán thù đã qua. Cố gắng sống trá»n vẹn giây phút hiện tại trong ân tình vá»›i Chúa và vá»›i anh chị em.
Lạy Chúa, thân con má»i mệt, tâm con yếu Ä‘uối, lòng con tá»™i lá»—i và hồn con lạc xa Chúa. Con xin thà nh tâm hối lá»—i, xin Chúa thứ tha và đưa dắt con vá» nẻo chÃnh Ä‘Æ°á»ng ngay. [Mục Lục]
10. Hoán cải Ä‘Ãch thá»±c – Radio Veritas Asia
(TrÃch dẫn từ ‘Má»—i Ngà y Má»™t Tin Vui’)
Gặp gỡ Chúa Giêsu là má»™t biến cố hồng phúc cho con ngÆ°á»i, nếu ngÆ°á»i đó không lo sợ hoặc tránh né cuá»™c gặp gỡ nà y.
Tin Mừng hôm nay thuáºt lại cho chúng ta cuá»™c gặp gỡ giữa Chúa Giêsu và ông Giakêu. Chúng ta có thể ghi nháºn hai thái Ä‘á»™ trong cuá»™c gặp gỡ nà y.
TrÆ°á»›c hết là thái Ä‘á»™ của những kẻ tá»± cho mình là công chÃnh mà khinh dá»… kẻ khác, không muốn cho kẻ khác đến gặp Chúa và nháºn lãnh Æ¡n là nh của Chúa. Äó là thái Ä‘á»™ của những kẻ lẩm bẩm trách Chúa đã niá»m nở đón tiếp những ngÆ°á»i tá»™i lá»—i và ăn uống vá»›i há», bởi vì đối vá»›i Chúa không có ai xấu xa tá»™i lá»—i đến Ä‘á»™ không đáng được hưởng lòng nhân từ tha thứ của Chúa. Liệu chúng ta có thái Ä‘á»™ của những kẻ tá»± cho mình là công chÃnh và khinh dá»… ngÆ°á»i khác không?
Thái Ä‘á»™ thứ hai là thái Ä‘á»™ của ông Giakêu, ngÆ°á»i thu thuế trưởng và giầu có. Äối vá»›i ngÆ°á»i Do thái, ngÆ°á»i thu thuế là kẻ tá»™i lá»—i công khai: đó là tá»™i phản bá»™i quê hÆ°Æ¡ng cá»™ng tác vá»›i ngoại bang, và tá»™i gian láºn tiá»n thuế quá mức qui định. Giakêu là ngÆ°á»i thu thuế trưởng và giầu có, sá»± giầu có nà y theo lý luáºn của ngÆ°á»i Do thái, chứng tỠông có những hà nh vi bất chÃnh để là m giầu: thu nhiá»u, ná»™p Ãt, và nhÆ° váºy ông là má»™t ngÆ°á»i tá»™i lá»—i. Äối vá»›i ngÆ°á»i đồng hÆ°Æ¡ng vá»›i Giakêu, thì tá»™i của ông không thể tha thứ được; nhÆ°ng đối vá»›i Chúa Giêsu, Äấng đến tìm và cứu những gì đã hÆ° mất, thì đây là dịp để thể hiện tình thÆ°Æ¡ng nhân từ của Thiên Chúa.
NÆ¡i con ngÆ°á»i tá»™i lá»—i Giakêu vẫn còn má»™t khát vá»ng hÆ°á»›ng vá» Chúa: ông muốn nhìn xem Chúa Giêsu Ä‘i qua, và đây là yếu tố căn bản để được Chúa thi ân. Từ má»™t khát khao gặp Chúa đến việc ăn năn trở lại không có khoảng cách không vượt qua được, vì Chúa Giêsu có thể vượt qua khoảng cách nà y má»™t khi con ngÆ°á»i đã có sẵn thái Ä‘á»™ chá» mong Ngà i đến. Thái Ä‘á»™ của Giakêu có thể khuyến khÃch chúng ta trở vá» vá»›i Chúa. Ông đã thể hiện sá»± trở lại của mình bằng má»™t hà nh Ä‘á»™ng cụ thể thiết thá»±c: phân chia ná»a phần tà i sản cho ngÆ°á»i nghèo và đá»n bù gấp bốn cho những thiệt hại ông đã gây ra cho kẻ khác.
Ước gì Lá»i Chúa hôm nay giúp chúng ta thể hiện má»™t cách cụ thể sá»± hoán cải của mình. Xin cho chúng ta đừng bao giỠđùa giỡn hay lạm dụng lòng nhân từ của Chúa, nhÆ°ng luôn biết cá»™ng tác vá»›i Æ¡n Chúa và thà nh tâm trở vá» vá»›i Chúa. [Mục Lục]
11. Chúa Nháºt 31 TN C
Suốt mấy tuần lá»… vừa qua, Lá»i Chúa nhấn mạnh đến tầm quan trá»ng của lá»i cầu nguyện trong Ä‘á»i sống ngÆ°á»i Kitô hữu chúng ta. Trong Chúa Nháºt 29, Äức Giêsu má»i gá»i chúng ta cầu nguyện kiên trì, nhÆ° bà goá kiên trì trÆ°á»›c vị Thẩm phán bất lÆ°Æ¡ng. Còn trong Chúa Nháºt vừa rồi, Äức Giêsu lại má»i gá»i chúng ta cầu nguyện vá»›i má»™t tấm lòng khiêm tốn, biết nháºn ra những lá»—i lầm, yếu Ä‘uối của mình, để nhỠđó chúng ta nháºn được lòng thÆ°Æ¡ng xót của Thiên Chúa, nhÆ° ngÆ°á»i thu thuế cầu nguyện trong Äá»n Thá». Sở dÄ© Äức Giêsu luôn kêu má»i chúng ta cầu nguyện, vì Thiên Chúa, Äấng chúng ta tôn thá» là má»™t ngÆ°á»i Cha đầy lòng nhân ái. Ngà i yêu thÆ°Æ¡ng chúng ta “đến ná»—i đã ban Con Má»™t của NgÆ°á»i, ngõ hầu phà m ai tin và o Ngà i thì khá»i phải hÆ° Ä‘i, nhÆ°ng được sá»± sống Ä‘á»i Ä‘á»i†(Ga 3, 16). NgÆ°á»i Con đó chÃnh là Äức Giêsu Kitô, Ngà i đã được Chúa Cha sai đến thế gian, không phải để xét xá», nhÆ°ng là để chứng tá» lòng thÆ°Æ¡ng xót của Thiên Chúa. Äức Giêsu đã đến trong thế gian là để ban Æ¡n cứu Ä‘á»™, hay nói nhÆ° lá»i Äức Giêsu trong bà i Tin mừng hôm nay, Ngà i đến để “tìm kiếm và cứu chữa những gì đã hÆ° mấtâ€.
Äá»i sống con ngÆ°á»i gắn liá»n vá»›i những cuá»™c gặp gỡ. Có những cuá»™c gặp gỡ mà ngÆ°á»i ta háo hức nhÆ° gặp ngÆ°á»i yêu, gặp má»™t nhân váºt nổi tiếng, gặp má»™t ngÆ°á»i thân xa cách đã lâu... Tuy nhiên, gặp kẻ khó Æ°a, gặp tên trấn lá»™t, tên lÆ°á»ng gạt... thì chẳng ai mong muốn. Ngoà i ra lại có những cuá»™c gặp gỡ đầy ý nghÄ©a, có sức hoán cải, là m thay đổi cả con ngÆ°á»i. Cuá»™c gặp gỡ nhÆ° thế không chỉ dừng lại ở gặp mặt, gặp gỡ xã giao, nhÆ°ng là cuá»™c gặp gỡ thâm sâu, gặp gỡ giữa hai tâm hồn. Trang Tin Mừng hôm nay kể lại cho húng ta cuá»™c gặp gỡ hết sức thú vị giữa Äức Giêsu và Giakêu. Äức Giêsu lại muốn kết thân vá»›i Giakêu, kẻ tá»™i lá»—i bị má»i ngÆ°á»i xa lánh. Thế nhÆ°ng trong cuá»™c kết giao nà y, Äức Giêsu đã cứu được má»™t tá»™i nhân khá»i vòng tá»™i lụy; còn Giakêu, dù là chia ná»a gia tà i của mình cho ngÆ°á»i nghèo, nhÆ°ng lại được mối lợi tháºt to. Ông và cả gia đình đón nháºn được hồng ân cứu Ä‘á»™. Quả là má»™t cuá»™c gặp gỡ diệu kỳ Ä‘Æ°a đến hoán cải táºn căn. Ông Giakêu không những là má»™t ngÆ°á»i thu thuế, mà còn là thủ lãnh những ngÆ°á»i thu thuế, tức là má»™t chủ thầu thuế má, nên ông cÅ©ng là má»™t ngÆ°á»i rất già u có. NgÆ°á»i Do thái rất ghét những ngÆ°á»i thu thuế, coi há» là những ngÆ°á»i tá»™i lá»—i, không thể ăn năn hối cải, không thể tha thứ, là m tay sai cho ngoại bang: thu thế cho đế quốc Rôma. Trong nghỠđó, ngÆ°á»i ta có thể bà y rất nhiá»u trò ma giáo để ăn hối lá»™ những kẻ muốn trốn thuế, hay muốn giảm thuế phải đóng. Bởi đó, ngÆ°á»i Do thái ghê tởm những ngÆ°á»i thu thuế. Ông Giakêu là ngÆ°á»i nhÆ° thế. Không những ông bị thiên hạ khinh dể mà còn có thân hình thấp lùn. Tuy nhiên, Ông muốn tìm cách để xem Chúa Giêsu là ngÆ°á»i nhÆ° thế nà o. NhÆ°ng dân chúng chen chúc chung quanh Chúa đông quá. Ông quyết không bá» lỡ cÆ¡ há»™i. Má»™t ngÆ°á»i chủ thầu phải có nhiá»u sáng kiến. Ông chạy tá»›i trÆ°á»›c và leo lên má»™t cây sung bên Ä‘Æ°á»ng. Ông yên tâm chỠđợi, vì Chúa Giêsu sắp Ä‘i ngang qua đó. Lòng Æ°á»›c muốn của ông tháºt là mãnh liệt, vì ông không sợ đám đông chế diá»…u. Ông chỉ còn biết má»™t Ä‘iá»u là là m sao thấy được mặt Chúa Giêsu. Quả thá»±c, ông đã có thiện chÃ. Bấy nhiêu đã đủ để Chúa trá»ng thưởng tấm lòng chân thà nh của ông.
Giakêu muốn gặp mặt Äức Giêsu, không kèn, không trống, không kẻ hầu ngÆ°á»i hạ. Ông Ä‘i má»™t mình trÆ¡ trụi, bị đẩy lại sau những kẻ tò mò, và điá»u hạ nhục ông là ông phải là m má»™t chuyện kỳ dị đối vá»›i má»™t viên chức cao cấp. Có thể nói ông đã là m má»™t bÆ°á»›c nhảy vá»t, vượt trên má»i dÆ° luáºn, má»i thà nh kiến. Ông là m tất cả những Ä‘iá»u đó cốt để táºn mắt thấy Äức Giêsu. Quả là đáng khâm phục! Thế nhÆ°ng, Äức Giêsu lại là m má»™t cá» chỉ đáng kinh ngạc hÆ¡n. Trong lúc được đám đông dân chúng vây quanh và hết lòng ngưỡng má»™, NgÆ°á»i lại tách mình ra khá»i đám đông há»—n Ä‘á»™n ấy để đến vá»›i má»™t kẻ tá»™i lá»—i. Vì lòng thÆ°Æ¡ng xót đối vá»›i tá»™i nhân, NgÆ°á»i chẳng mà ng đến những lá»i xì xầm, bà n tán hay dị nghị. Äấng Thánh của Thiên Chúa hạ mình xuống là m bạn vá»›i má»™t ngÆ°á»i tá»™i lá»—i. Tình yêu vượt lên má»i thà nh kiến, má»i trở ngại, má»i rà o cản.
Chúa Giêsu Ä‘i tá»›i, Ngà i nhìn lên và gá»i Ä‘Ãch danh ông. Äiá»u quan trá»ng là Chúa không chỉ Ä‘i ngang qua cho ông Giakêu nhìn Chúa, chÃnh Chúa nhìn lên và gá»i tên ông: “Giakêu! xuống mau, hôm nay ta đến nhà ôngâ€. Chúa muốn đến vá»›i ông và đến táºn nhà ông. Äược đáp ứng quá sá»± trông mong. Ông muốn thấy Chúa thì Chúa đến táºn nhà để ông nhìn cho đã. Chúa quảng đại vô cùng. Ông vá»™i và ng tụt xuống và mừng rỡ đón rÆ°á»›c Ngà i. NhÆ°ng đám đông lại xầm xì vá»›i nhau. Há» khó chịu vá»›i Chúa Giêsu, vì Chúa và o trá» nhà má»™t ngÆ°á»i tá»™i lá»—i. Ông Giakêu đã tìm ra giải pháp để vượt qua cái giá»›i hạn của tấm thân lùn. Liệu ông có tìm được giải pháp cho thân pháºn tá»™i lá»—i của ông để thắng được lá»i xì xầm kia không? Ông không sợ đám đông chế diá»…u khi leo lên cây sung để nhìn mặt Chúa, thì Chúa đã đáp lại, Ngà i không sợ đám đông xầm xì khi yêu cầu ông đón Ngà i vỠở nhà ông. Äứng trÆ°á»›c tình thÆ°Æ¡ng của Chúa, ông đã mở rá»™ng tâm hồn. Ông sẵn sà ng chuá»™c lại tá»™i lá»—i, ông thÆ°a vá»›i Chúa là đem ná»a gia tà i phân phát cho ngÆ°á»i nghèo. Không những thế, ông thấy mình còn phải thá»±c hiện sá»± công bình nữa: là m thiệt ai ông sẽ Ä‘á»n gấp bốn. Lòng quảng đại của ông sánh vá»›i lòng quảng đại của ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà tá»™i lá»—i: ông yêu mến nhiá»u vì đã được tha nhiá»u. Lòng yêu mến của ông đối vá»›i Chúa Giêsu diá»…n tả thà nh lòng yêu mến ngÆ°á»i nghèo và những ngÆ°á»i đã bị ông bóc lá»™t.
Sau khi ông Giakêu tuyên bố quyết định của ông, thì Chúa Giêsu nói: “Hôm nay nhà nà y được cứu Ä‘á»™, bởi ngÆ°á»i nà y cÅ©ng là con cháu tổ phụ Abrahamâ€. Ông Giakêu trở thà nh kiểu mẫu đón nháºn Æ¡n cứu Ä‘á»™ và là cÆ¡ há»™i để Chúa Giêsu khẳng định sứ mạng của Ngà i: “Con NgÆ°á»i đến để tìm và cứu những gì đã hÆ° mấtâ€. Ông Dakêu đã bị đám đông loại trừ, vì thân ông lùn và pháºn ông tá»™i lá»—i. NhÆ°ng Chúa đã rá»i đám đông kiêu hãnh kia để Ä‘i tìm ông và đem Æ¡n cứu Ä‘á»™ cho ông. Chúa đã nhìn ông và cứu ông. Cái nhìn của Chúa, cái nhìn chinh phục, cái nhìn của tình thÆ°Æ¡ng muốn cứu vá»›t. Ông Giakêu đã tìm cách nhìn thấy Chúa, nhÆ°ng ông cÅ©ng đã để cho Chúa nhìn ông và chinh phục ông. Ông được cứu Ä‘á»™.
Thái Ä‘á»™ của Chúa Giêsu cho thấy má»™t nguồn mạch má»›i của Ä‘á»i sống Kitô hữu chúng ta, Ä‘iá»u cốt yếu của Tin Mừng Äức Kitô chÃnh là ơn cứu Ä‘á»™ đến từ Thiên Chúa chứ không phải do ná»— lá»±c luân lý của con ngÆ°á»i. ChÃnh thái Ä‘á»™ Ä‘i bÆ°á»›c trÆ°á»›c của Chúa Giêsu đã giúp ông Giakêu sám hối và tìm lại được Ä‘á»i sống luân lý tốt đẹp hÆ¡n. ChÃnh Thiên Chúa đã Ä‘i tìm Giakêu, trÆ°á»›c khi ông tìm kiếm Ngà i. Ngà i đã má»i gá»i ông trÆ°á»›c khi ông thấy gặp Ngà i. Quả thá»±c, đúng nhÆ° Ä‘iá»u thánh Phaolô đã xác tÃn trong thÆ¡ Rôma nhÆ° sau: “Äức Kitô đã chết vì chúng ta, ngay khi chúng ta còn là tá»™i nhânâ€. Äó là bằng chứng Thiên Chúa yêu thÆ°Æ¡ng chúng ta.
Thiên Chúa đã luôn luôn tìm kiếm chúng ta, má»i ngÆ°á»i và từng ngÆ°á»i, chỉ có Ä‘iá»u chúng ta có ao Æ°á»›c gặp Ngà i hay không? Chúng ta có dám vượt qua đám đông xô bồ Ä‘ang bon chen xô lấn cuá»™c Ä‘á»i để đến vá»›i Ngà i hay không? Có dám mạnh dạn để đáp trả lá»i má»i gá»i của Ngà i và đón tiếp Ngà i hay không? Nếu chỉ má»™t lần gặp gỡ Äức Giêsu mà Giakêu đã đánh đổi tất cả thì chúng ta hằng ngà y đến nhà thỠđể hiệp dâng Thánh Lá»…, chúng ta có sẵn sà ng đón nháºn Chúa Giêsu Thánh Thể và o trong tâm hồn và có dám để Thiên Chúa biến đổi chúng ta hay không? Äiá»u còn lại của chúng ta là biết lắng nghe và sẵn sà ng đáp trả, dám can đảm sám hối và canh tân Ä‘á»i sống để được Æ¡n cứu Ä‘á»™.
Xin Chúa cho má»—i ngÆ°á»i chúng ta vững mạnh trong Ä‘á»i sống đức tin để nháºn ra tình yêu và ơn cứu Ä‘á»™ của Thiên Chúa Ä‘ang trao ban cho chúng ta. Xin cho chúng ta can đảm để sẵn sà ng đáp trả và đón nháºn Æ¡n cứu Ä‘á»™ mà Thiên Chúa đã trao ban cho chúng ta. [Mục Lục]
12. Giakêu, một con lừa chui qua lỗ kim – RC.
Ông Giakêu thÆ°a vá»›i Chúa rằng: “ThÆ°a Ngà i, nà y đây phân ná»a tà i sản của tôi, tôi cho ngÆ°á»i nghèoâ€. “Vì Con NgÆ°á»i đến để tìm và cứu những gì đã mất†(Lc. 19, 8b-10)
Ông Giakêu thân hình thấp bé, đứng đầu những ngÆ°á»i thâu thuế ở thà nh Giêricô, những Ä‘oà n ngÆ°á»i buôn bán từ Ả-ráºp qua thà nh Ä‘á»u phải chịu thuế nháºp thị. NhÆ° thế, ông là ngÆ°á»i rất già u, nhÆ°ng bị ngÆ°á»i Do thái khinh chê là hạng ngÆ°á»i tá»™i lá»—i công khai và cá»™ng tác vá»›i quân xâm lăng. Tuy nhiên, chÃnh ông là ngÆ°á»i được Thiên Chúa gá»i Thánh Thần đến lôi kéo ông vá» cùng Äức Giêsu.
Ông “Sếp†trở nên trẻ nhá»
Các trẻ nhá» sẵn lòng trèo lên cây cao quá tầm đám đông để xem. Ông Giakêu, mặc dầu là “xếpâ€, địa vị cao và già u sang đã nên giống trẻ nhá». Ông không sợ thiên hạ nhạo cÆ°á»i và hạ nhục. Äược tiếng ná»™i tâm thúc đẩy, ông tò mò trèo lên cây nhìn xem Äức Giêsu bất kể ra sao thì sao.
Äức Giêsu vị ngôn sứ tuyệt vá»i, rất nhạy bén vá»›i hà nh Ä‘á»™ng của Thánh Thần nÆ¡i ngÆ°á»i khác. NgÆ°á»i nhìn lên và thấu suốt táºn con tim của Giakêu. NgÆ°á»i gá»i tên ông, đó là tiếng gá»i của tình yêu. NgÆ°á»i ra lệnh cho ông: “Hãy xuống mau Ä‘i, vì hôm nay tôi ở lại nhà ôngâ€. Sứ Ä‘iệp của Äức Giêsu đã kêu gá»i ông. NgÆ°á»i phải dắt Ä‘Æ°a chiên lạc của nhà Israel vá».
Äoà n hà nh hÆ°Æ¡ng theo Äức Giêsu chẳng hiểu gì sứ Ä‘iệp của NgÆ°á»i. Äức Giêsu vừa tá» quyá»n phép của Thiên Chúa chữa ngÆ°á»i mù được thấy và bây giá» tá»± má»i mình và o ở nhà má»™t ngÆ°á»i tá»™i lá»—i. Váºy NgÆ°á»i không thể là Äấng Thiên sai Cứu thế. NgÆ°á»i trong sạch không thể đồng cÆ° vá»›i kẻ ô uế. NhÆ° thế, Äức Giêsu đã nên cá»› cho ngÆ°á»i ta vấp phạm trong suốt cuá»™c Ä‘á»i cứu thế của NgÆ°á»i đúng nhÆ° ông Si-mê-on nói tiên tri: “Thiên Chúa đã đặt cháu bé nà y là m cá»› cho nhiá»u ngÆ°á»i Israel vấp ngã hay được chá»—i dáºy†(Lc. 2, 34).
Và tự hủy mình đi
Niá»m vui đáp lại lá»i má»i gá»i của Thiên Chúa để trở vá» tháºt chứa chan, Giakêu đã vui mừng đón rÆ°á»›c Äức Giêsu và o nhà . Ông vui mừng chÃnh thức công bố trở vá» và hứa bồi thÆ°á»ng đầy đủ gấp bốn lần luáºt buá»™c, cùng hiến ná»a gia tà i là m việc bác ái giúp ngÆ°á»i nghèo. Æ n Chúa đầy trà n, ông đáp lại bằng tấm lòng thiện chà đầy trà n.
Äức Giêsu quay lại phÃa đám đông giúp há» hiểu rằng Giakêu đã tá» ra xứng đáng là con cháu tháºt của tổ phụ Ãp-ra-ham, có lòng quảng đại đặc biệt, mặc dầu nghá» nghiệp ông thuá»™c lá»›p ngÆ°á»i tá»™i lá»—i. Äức Giêsu Ä‘em Æ¡n cứu Ä‘á»™ đến nÆ¡i nà o biết tiếp đón NgÆ°á»i đến ở. [Mục Lục]
13. Chia sẻ – Lm Giuse Lê Minh Thông
Câu chuyện Giakêu quá quen thuá»™c, nhÆ°ng lại là má»™t bức tranh sống Ä‘á»™ng, phong phú, tinh tế và là lá»i chất vấn và má»i gá»i qua má»i thá»i đại. Trong hà nh trình lên Giê-ru-sa-lem, Äức Giêsu Ä‘i ngang qua Giê-ri-khô và xảy ra câu chuyện ông Giakêu vá»›i những nét tÆ°Æ¡ng phản hà i hÆ°á»›c và độc đáo. Nhân váºt chÃnh được giá»›i thiệu qua bốn chi tiết: (1) Tên gá»i: Giakêu, (2) Nghá» nghiệp: Äứng đầu những ngÆ°á»i thu thuế, (3) Äịa vị xã há»™i: NgÆ°á»i già u có, (4) Ngoại hình: thấp bé, ngôn ngữ bình dân gá»i là lùn.
Trong câu chuyện, nhân váºt Giakêu có những nét tÆ°Æ¡ng phản vừa theo quan Ä‘iểm ngÆ°á»i Ä‘á»i, vừa theo quan Ä‘iểm tâm linh. Theo ngÆ°á»i Ä‘á»i, Giakêu là ngÆ°á»i có địa vị, có quyá»n và có tiá»n, ba yếu tố nà y là m nên sức mạnh và uy thế của má»™t con ngÆ°á»i. Ông ở cao hÆ¡n những ngÆ°á»i bình thÆ°á»ng, nhÆ°ng ông lại thua kém há» vá» chiá»u cao, nên tầm nhìn bị thu hẹp và bị hạn chế. Ông muốn thấy Äức Giêsu, nhÆ°ng đám đông trở thà nh chÆ°á»›ng ngại cho Ä‘iá»u ông Æ°á»›c muốn. Tuy nhiên, con ngÆ°á»i không hÆ¡n nhau ở chiá»u cao mà hÆ¡n nhau ở cái đầu; Giakêu quyết định thá»±c hiện Æ°á»›c muốn thấy Äức Giêsu bằng cách trèo lên cây sung. Quyết định nà y tạo nên tÆ°Æ¡ng phản giữa việc ông đạt được mục Ä‘Ãch là thấy Äức Giêsu, nhÆ°ng phải hy sinh thể diện. Má»™t ngÆ°á»i có quyá»n hà nh và địa vị nhÆ° ông mà lại leo lên cây sung, mượn cây sung để cải thiện chiá»u cao của mình, thì chẳng gì Ä‘á» cao cái sá»± thấp bé của ông trÆ°á»›c má»i ngÆ°á»i.
Äáng chú ý hÆ¡n là tÆ°Æ¡ng phản theo quan Ä‘iểm tâm linh. Ông Giakêu là ngÆ°á»i quyá»n thế trong xã há»™i, nhÆ°ng đám đông lại gá»i ông là “ngÆ°á»i tá»™i lá»—iâ€, vì khi Äức Giêsu quyết định ở lại nhà ông, má»i ngÆ°á»i xầm xì: “Nhà ngÆ°á»i tá»™i lá»—i mà ông ấy cÅ©ng và o trá»!†Câu kết của Äức Giêsu: “Con NgÆ°á»i đến để tìm và cứu những gì đã mất†đã xếp Giakêu và o loại những ngÆ°á»i đã mất, nhÆ°ng được Äức Giêsu cứu.
TÆ°Æ¡ng phản trên bình diện tâm linh và cách xá» sá»± của Giakêu để xem thấy Äức Giêsu đã được NgÆ°á»i đánh giá cao. Việc ông dám trở trên trò cÆ°á»i cho thiên hạ để tiếp cáºn được Äức Giêsu cho thấy thiện chà của ông. Nhá» hà nh Ä‘á»™ng nà y, ông trở thà nh nhân váºt chÃnh của câu chuyện vá»›i những chuyển biến tÃch cá»±c và nhanh chóng. Khi Äức Giêsu nhìn lên và nói vá»›i ông: “Nà y ông Giakêu, xuống mau Ä‘i, vì hôm nay tôi phải ở lại nhà ông!†(19,5) Bản văn chÆ¡i chữ khi viết Äức Giêsu nhìn lên và bảo ông xuống, nghÄ©a là trở vá» vá»›i chiá»u cao Ä‘Ãch thá»±c của mình, trở vá» vá»›i con ngÆ°á»i thá»±c của mình, để không những thấy Äức Giêsu mà còn để đối thoại vá»›i NgÆ°á»i, để quyết định bán ná»a tà i sản cho ngÆ°á»i nghèo và đá»n gấp bốn cho những ai mình đã là m há» bị thiệt.
Äiá»u má»›i mẻ so vá»›i trình thuáºt ngÆ°á»i thu thuế Lê-vi ở chá»— Lê-vi đã bá» nghá» thu thuế và đi theo Äức Giêsu, còn ông Giakêu có bá» nghỠđứng đầu những ngÆ°á»i thu thuế hay không, bản văn không cho biết. Trình thuáºt chỉ nhấn mạnh tấm lòng của ông đối vá»›i ngÆ°á»i nghèo và việc ông chú trá»ng sá»± công bằng. Có thể hiểu Giakêu có thể tiếp tục đứng đầu những ngÆ°á»i thu thuế mà vẫn được cứu. Äiá»u quan trá»ng là ước muốn gặp Äức Giêsu, thá»±c hiện Æ°á»›c muốn nà y, và khi gặp thì mừng rỡ đón tiếp NgÆ°á»i.
Trình thuáºt nói đến sá»± gặp gỡ tốt đẹp giữa hai con ngÆ°á»i vá»›i hai sá»± tìm kiếm. Giakêu tìm cách để thấy Äức Giêsu còn Äức Giêsu Ä‘ang tìm và cứu những gì đã mất. ChÃnh sá»± gặp gỡ giữa hai con ngÆ°á»i Ä‘ang tìm kiếm nà y là m cho Giakêu trở thà nh ngÆ°á»i được cứu và là m tá» lá»™ sứ vụ của Äức Giêsu.
Äiểm Ä‘á»™c đáo của bản văn ở ngay trong trong cách trình bà y nhân váºt Giakêu. Ông là ngÆ°á»i vừa thấp vừa cao. Cao vỠđịa vị xã há»™i, nhÆ°ng thấp bé vá» chiá»u cao. Thấp bé thể lý nhÆ°ng cao quý trong thiện chà tìm gặp Äức Giêsu. Ông có quyá»n hà nh và già u có trong xã há»™i nhÆ°ng bị coi là ngÆ°á»i tá»™i lá»—i, là ngÆ°á»i đã mất, cần được cứu. Nhân váºt Giakêu trở thà nh Ä‘iển hình cho hà nh trình tìm kiếm và gặp gỡ Äức Giêsu là NgÆ°á»i mang lại Æ¡n cứu Ä‘á»™ cho ông.
Äầu câu chuyện, Giakêu được giá»›i thiệu nhÆ° là ngÆ°á»i có má»i thứ: Chức vị, tiá»n bạc và quyá»n hà nh; nhÆ°ng ông Ä‘ang thiếu và đang Ä‘i tìm cái mà tiá»n bạc và chức quyá»n không Ä‘em lại cho ông. Ông tìm cách để xem cho biết Äức Giêsu là ai, mục Ä‘Ãch trÆ°á»›c tiên là xem cho biết con ngÆ°á»i mà ông chÆ°a biết.
Äiểm Ä‘á»™c đáo thứ hai là Äức Giêsu không dạy giáo lý cho Giakêu, NgÆ°á»i không bà y tá» tÆ° cách Con Thiên Chúa của NgÆ°á»i. Ngược lại NgÆ°á»i chỉ nói má»™t câu tá» bà y sá»± thân thiện và ưu ái của NgÆ°á»i dà nh cho ông: “Nà y ông Giakêu, xuống mau Ä‘i, vì hôm nay tôi phải ở lại nhà ôngâ€.
Bà i há»c cho chúng ta hôm nay là liệu sá»± ở lại của Äức Giêsu có khả năng là m cho chúng ta hoán cải, có khả năng là m cho chúng ta thuá»™c vá» NgÆ°á»i, là m cho chúng ta biết chia sẻ vá»›i ngÆ°á»i nghèo và tôn trá»ng sá»± công bằng hay không. Câu chuyện Giakêu vẫn là lá»i chất vấn, lá»i má»i gá»i chúng ta trong cách chúng ta tìm gặp và đón tiếp Äức Giêsu, trong cách chúng ta sống niá»m tin và thể hiện niá»m tin của mình. [Mục Lục]
14. Niá»m vui của Thiên Chúa
(Suy niệm của Lm. Giuse Nguyá»…n Cao Luáºt)
Vẫn có má»™t khát vá»ng
Äức Giêsu sắp Ä‘i ngang qua Giê-ri-khô, chặng cuối cùng trÆ°á»›c khi băng qua sa mạc để lên Giê-ru-sa-lem. Cuá»™c Ä‘i qua nà y xác định thêm má»™t lần nữa sứ vụ của Äức Giêsu ; đó là tìm kiếm những gì đã hÆ° mất.
Ông Da-kêu là má»™t ngÆ°á»i bị dân chúng coi thÆ°á»ng, vì ông là ngÆ°á»i cá»™ng tác vá»›i quân chiếm đóng Rô-ma. Ông là má»™t nhân viên thuế vụ luôn tìm cách thu lợi cho quân chiếm đóng và nhá» váºy mình được già u thêm. TrÆ°á»›c mắt dân chúng, đó là má»™t con ngÆ°á»i bị khinh bỉ, mặc dù tên gá»i của ông có nghÄ©a là trong sạch, là công chÃnh.
Tuy nhiên, con ngÆ°á»i nà y lại muốn nhìn thấy Äức Giêsu. Trong tâm hổn ông Ä‘ang trà o lên má»™t khát vá»ng gặp được Äức Giêsu, má»™t con ngÆ°á»i lừng danh vì các phép lạ, và cả vì lá»i giảng của NgÆ°á»i. NhÆ°ng ông lại là má»™t ngÆ°á»i thấp bé. Ông chen chúc trong đám đông. Ông nghển cá»—, kiểng chân, nhÆ°ng vô Ãch! Ông chẳng nhìn thấy Äức Giêsu, ông tháºt là má»™t con ngÆ°á»i nhá» má»n, không giá trị. Ông không dám chịu đến gần Äức Giêsu. Ông không dám tá» mình ra.
Váºy là ông bá» qua má»i chuyện: viên chức cao cấp nà y tìm cách trèo lên má»™t cây sung. Má»™t hấp lá»±c nà o đó từ bên trong thôi thúc ông. Ông hy vá»ng từ trên cà nh cây ông có thể nhìn thấy Äức Giêsu mà không bị phát giác. Những ngÆ°á»i dân ở đó nhìn thấy cảnh nà y hẳn phải báºt cÆ°á»i: quả là kỳ cục, má»™t đứa trẻ cÅ©ng không là m nhÆ° thế.
Quả tháºt, vì Äức Giêsu, ông Da-kêu chẳng kể gì đến địa vị của mình. Ông chấp nháºn tầm vóc nhá» bé Ä‘Ãch thá»±c của mình. Ông chỉ là má»™t ngÆ°á»i bé nhá» khốn khá»—, và ông chấp nháºn tình trạng nà y. Ông khiêm tốn, và bá» hết má»i sá»± che Ä‘áºy, má»i vẻ bên ngoà i giả tạo. Ông trở vá» vá»›i sá»± giản dị của mình. Những gì vẫn bao phủ ông từ trÆ°á»›c tá»›i nay, lúc nà y rÆ¡i xuống hết. Äối vá»›i ngÆ°á»i khác, có thể chẳng có gì thay Ä‘á»—i, nhÆ°ng đối vá»›i ông tất cả Ä‘ang bắt đầu!
Tất cả đã thay Ä‘á»—i - nhÆ° phần sau của câu chuyện cho thấy. Ông Da-kêu được tái tạo, khi ông khiêm tốn hạ mình. Ông đã leo lên cây (hình bóng của tháºp giá) và con ngÆ°á»i cÅ© đã chết trên đó. Má»™t Ä‘á»i sống má»›i được khởi đầu, má»™t con ngÆ°á»i má»›i được nảy sinh.
NgÆ°á»i đến để Ä‘em niá»m vui
Äức Giêsu Ä‘i ngang qua và thấy có gì khác lạ. NgÆ°á»›c mắt lên, NgÆ°á»i nhìn thấy ông và ngá» lá»i vá»›i ông, má»™t con ngÆ°á»i bị dân Do-thái coi là kẻ bất lÆ°Æ¡ng. NgÆ°á»i nháºn ra nÆ¡i con ngÆ°á»i nà y có Ä‘iá»u gì đó đặc biệt: hà nh Ä‘á»™ng leo lên cây của ông là má»™t tiếng kêu gá»i đến NgÆ°á»i.
NgÆ°á»i đòi lòng hiếu khách của ông và tỠý muốn dùng bữa tại nhà ông. Ông cảm thấy quá hạnh phúc và "vá»™i và ng tụt xuống". Từ đây cuá»™c sống của ông hoà n toà n thay Ä‘á»—i: từ má»™t ngÆ°á»i bị cá»™ng Ä‘oà n khinh chê ruổng bá», ông được Äức Giêsu Ä‘Æ°a nháºp và o cá»™ng Ä‘oà n con cháu tá»— phụ Ãp-ra-ham.
Ông Da-kêu đã bị bất ngá», nhÆ°ng phải nói là dân chúng Giê-ri-khô còn bị bất ngá» hÆ¡n: "Nhà ngÆ°á»i tá»™i lôỵi mà ông ấy cÅ©ng và o trá»." Tháºt là xúc phạm, không thể nà o chấp nháºn ná»—i. Váºy mà Äức Giêsu còn tuyên bố rõ rà ng: "Hôm nay, Æ¡n cứu Ä‘á»™ đã đến cho nhà nà y, bởi ngÆ°á»i nà y cÅ©ng là con cháu tá»— phụ Ãp-ra-ham. Vì Con NgÆ°á»i đến để tìm và cứu những gì đã mất."
NhÆ° thế, từ cái nhìn yêu thÆ°Æ¡ng và má»i gá»i yêu thÆ°Æ¡ng, Äức Giêsu không loại trừ ai cả, dù ngÆ°á»i đó thế nà o chăng nữa. Lòng thÆ°Æ¡ng xót của NgÆ°á»i đủ rá»™ng để bao phủ má»i tá»™i lôỵi của con ngÆ°á»i. Ông Da-kêu đã lá»t và o trong tấm lÆ°á»›i là lòng từ ái của Thiên Chúa. Ông tìm lại được niá»m tin nÆ¡i ngÆ°á»i đã cứu ông, và ông đã trở thà nh ngÆ°á»i được tha thứ. Còn niá»m vui nà o lá»›n lao hÆ¡n nữa! Niá»m vui chÃnh là câu trả lá»i của Thiên Chúa cho con ngÆ°á»i chấp nháºn để mình được cứu thoát khá»i chÃnh bản thân mình và khá»i tá»™i lôỵi.
Ông Da-kêu vui và là m cả nhà rối loạn lên vì niá»m vui. Ông thúc giục gia nhân chuẩn bị đón tiếp Äức Giêsu. Từ trÆ°á»›c đến nay do bản tÃnh keo kiệt, chÆ°a bao giỠông tá»— chức má»™t cuá»™c tiếp đón tÆ°ng bừng nhÆ° thế.
NhÆ°ng chÆ°a hết, do sức mạnh của Æ¡n giải thoát, của niá»m vui Ä‘ang dà o dạt trong lòng, ông đã sẵn sà ng chia má»™t ná»a tà i sản cho ngÆ°á»i nghèo, và hứa Ä‘á»n gấp bốn cho những ngÆ°á»i đã bị ông cưỡng Ä‘oạt tà i sản.
Ông Da-kêu đã bị tình yêu Äức Giêsu chinh phục, ông sẵn sà ng bá» má»i sá»± để sống Ä‘á»i sống má»›i do Äức Giêsu Ä‘em lại. Nhá» lòng thÆ°Æ¡ng xót của NgÆ°á»i, tâm hổn ông đã hoán cải. Ông không nháºn ra chÃnh mình nữa, ngÆ°á»i khác cÅ©ng không nháºn ra ông: đó là phép lạ lá»›n nhất. Có lẽ có ngÆ°á»i nghÄ© rằng ông đã mất trÃ. Thá»±c ra, sá»± quảng đại khó tin ná»—i nà y là hệ quả Ä‘Æ¡n giản do lòng rá»™ng rãi của Thiên Chúa, là dấu chỉ bên ngoà i của sá»± hoán cải bên trong. Khi ngÆ°á»i ta thá»±c sá»± được thứ tha, là m sao ngÆ°á»i ta lại không Æ°á»›c muốn trao tặng tất cả? Bởi vì lúc ấy ngÆ°á»i ta là má»™t ngÆ°á»i khác: má»™t con cháu của tá»— phụ Ãp-ra-ham, má»™t ngÆ°á»i được cứu thoát, má»™t ngÆ°á»i tin và o tình yêu đầy bất ngá» do Thiên Chúa Ä‘em lại.
Thiên Chúa cần đến chúng ta
Qua khát vá»ng của ông Da-kêu, Äức Giêsu đã mở má»™t con Ä‘Æ°á»ng. ChÃnh NgÆ°á»i đã Ä‘Æ°a ra sáng kiến, đã lôi ông từ trên cà nh cây xuống, đã là m vỡ tung những vá» bá»c bên ngoà i con ngÆ°á»i ông. NgÆ°á»i cần đến ông Da-kêu, nhÆ° đã cần đến các ông Phê-rô, An-rê, và những ngÆ°á»i khác nữa nhÆ° các cô Mác-ta, Ma-ri-a. NgÆ°á»i cần đến hỠđể ở trong nhà há», để sống vá»›i há», biến há» thà nh những ngÆ°á»i bạn, những ngÆ°á»i anh em. NgÆ°á»i cÅ©ng cần đến môỵi ngÆ°á»i chúng ta, NgÆ°á»i muốn đến cÆ° ngụ nÆ¡i chúng ta.
Thế nhÆ°ng, môỵi lần Äức Giêsu đến vá»›i má»™t ngÆ°á»i nà o thì NgÆ°á»i trở thà nh ngÆ°á»i quấy rầy, ngÆ°á»i phá vỡ những tình trạng an toà n sẵn có. Những chuyện nhÆ° thế không chỉ xảy ra nÆ¡i ông Da-kêu, nhÆ°ng còn nÆ¡i nhiá»u ngÆ°á»i khác nhÆ° chúng ta Ä‘á»c thấy trong Tin Mừng. Chẳng hạn nhÆ° Mác-ta, cô phải thay Ä‘á»—i cách nhìn ; nhÆ° ông Phê-rô buá»™c lòng phải thả lÆ°á»›i, nhÆ° Äức Ma-ri-a và thánh Giu-se phải lên Ä‘Æ°á»ng vá» Bét-lem, rổi sau đó từ Bét-lem sang Ai-cáºp. Luôn là những con Ä‘Æ°á»ng hÆ°á»›ng đến nÆ¡i không biết trÆ°á»›c, không an toà n, kèm theo má»™t thái Ä‘á»™ từ bá» quyết liệt buá»™c con ngÆ°á»i phải ra khá»i mình để lao và o trong tấm lòng của Thiên Chúa.
Äức Giêsu cÅ©ng Ä‘ang ở trong chúng ta: NgÆ°á»i muốn lôi chúng ta xuống khá»i cái cây của chúng ta. NgÆ°á»i muốn phá vỡ sá»± phòng vệ cá nhân của ta, NgÆ°á»i muốn Ä‘áºp tan những gì chúng ta coi là cần thiết để giữ thể diện. NgÆ°á»i Ä‘ang nhìn chúng ta và thôi thúc chúng ta môỵi ngà y. Äể đáp lại, chúng ta phải để cho lòng thÆ°Æ¡ng xót của NgÆ°á»i xâm chiếm, đổng thá»i cÅ©ng để niá»m vui của chÃnh Thiên Chúa trà n ngáºp tâm hổn chúng ta.
NhÆ°ng Äức Giêsu ngá» lá»i vá»›i chúng ta bằng cách nà o? Nên nhá»› rằng Thiên Chúa đã là m ngÆ°á»i để nói vá»›i chúng ta bằng ngôn ngữ loà i ngÆ°á»i, ngôn ngữ bình thÆ°á»ng của cuá»™c sống. Chúng ta có khát mong được nghe lá»i ấy không?
* * *
Con chẳng biết là m thế nà o
để kÃnh chà o Chúa,
phải chăng là dùng luáºt lệ của con?
Lạy Chúa, xin chỉ dạy con Ä‘Æ°á»ng nẻo của Chúa,
xin giải thoát con khá»i cảnh nô lệ
là sự điên rổ của con.
Xin hướng dẫn con, con vẫn còn đủ sức hạ mình,
trÆ°á»›c khi chÃnh con trở thà nh gánh nặng cho con.
theo J. Halevy [Mục Lục]
15. Suy niệm của Lm. Phêrô Bùi Quang Tuấn
Cách đây không lâu, trên trang “Tuổi Biết Buồnâ€, tôi có Ä‘á»c được đôi dòng tâm sá»± nhÆ° sau: “Em năm nay 21 tuổi. Sang Mỹ được 3 năm. Năm đầu sống rất vui vẻ hồn nhiên, không buồn phiá»n gì vá» vấn Ä‘á» tình cảm. Năm thứ hai thì con tim bắt đầu lúc lắc. Năm thứ ba em bắt đầu yêu tháºt. Em đã quen má»™t anh tên A. Lúc đầu chỉ coi anh là anh trai, nhÆ°ng tình cảm len lá»i và o tim lúc nà o không biết. Anh lo cho em từng li từng tÃ. Cà ng ngà y em cà ng cảm thấy mến anh. NhÆ°ng có Ä‘iá»u anh hÆ¡n em đến cả 18 tuổi. Lấy anh thì cÅ©ng được, nhÆ°ng em lại sợ cái cảnh ‘cha già con má»n’. Thế rồi em lại quen má»™t anh khác tên B. Anh nà y thÆ°Æ¡ng em, cÅ©ng lo lắng cho em. HÆ¡n em chừng 7, 8 tuổi. NhÆ°ng có Ä‘iá»u cÅ©ng khó nghÄ© vì B lại thấp hÆ¡n em, lại không có đạo nữa. Không trở lại, bố em không chấp nháºn là cái chắc. Không lá»›n hÆ¡n và i 'inches' nữa thì tÆ°Æ¡ng lai của em sẽ không biết giầy, guốc cao gót là gì?â€.
Äá»c qua tâm sá»± đó, tôi chợt nhá»› đến hình ảnh của má»™t ngÆ°á»i rất thấp trong Phúc âm: Giakêu, má»™t ty trưởng quan thuế tại thà nh phố Giêricô, nằm cách Giêrusalem 15 dặm vá» hÆ°á»›ng đông bắc.
Giakêu không những được mô tả nhÆ° má»™t ngÆ°á»i thiếu thÆ°á»›c tấc vá» thể xác, nhÆ°ng còn là kẻ quá thấp bé vá» tâm hồn, dÆ°á»›i cái nhìn của ngÆ°á»i Do thái. Không “thấp†lắm sao khi cấu kết vá»›i ngoại bang Rôma để vÆ¡ vét tà i sản của dân tá»™c, đất nÆ°á»›c! Không “bé†lắm sao khi Ä‘i là m già u trên bao mồ hôi xÆ°Æ¡ng máu của những ngÆ°á»i lầm than khốn khổ!
Từ xÆ°a đến nay, chẳng mấy ai Æ°a thÃch chuyện thuế má. NgÆ°á»i Do thái lại cà ng chán ghét chế Ä‘á»™ sÆ°u thuế do chÃnh sách đô há»™ Rôma áp đặt. Số là tại các thuá»™c địa, để không phải trá»±c tiếp bóc lá»™t, chÃnh quyá»n cai trị Rôma thÆ°á»ng cho đấu thầu việc thu thuế tại từng khu vá»±c. Tất nhiên chỉ có kẻ già u má»›i có khả năng và má»›i có cÆ¡ may trúng thầu. Khi trúng, há» có quyá»n qui định mặt hà ng cÅ©ng nhÆ° giá thuế phải đóng. Lắm khi ngÆ°á»i trúng thầu phải ra giá tháºt cao để gỡ vốn. Và không Ãt khi cao thêm tà nữa để có lá»i. Thế nên, dân Do thái tá»± Ä‘á»™ng xem hạng thu thuế là phÆ°á»ng bán rẻ lÆ°Æ¡ng tâm, phá nÆ°á»›c hại dân, là m già u bất chÃnh. NgÆ°á»i ta tránh xa nhÆ° gặp phải những con váºt dÆ¡ nhá»›p, nguy hiểm. Tháºm chà còn coi há» nhÆ° quân ngoại đạo và tá»™i lá»—i.
Thà nh ra con ngÆ°á»i Giakêu hẳn là quá thấp bé trong tầm nhìn luân lý của những kẻ “đang bị bóc lá»™tâ€. Äã váºy vóc dạng của ông cÅ©ng chẳng cao ráo sáng sủa gì. Lùn quá! Có nhón gót cÅ©ng chẳng thấy Äức Giêsu đâu. Äám đông che mất tầm nhìn của ông.
Mặt khác, danh xÆ°ng của ông còn khÆ¡i lên ý tưởng mỉa mai châm biếm khi nó tÆ°Æ¡ng phản vá»›i công luáºn. Giakêu là phiên âm từ chữ “Zakkayâ€, trong tiếng Do thái có nghÄ©a là “ngÆ°á»i công chÃnh†hay “ngÆ°á»i thanh khiếtâ€. Gá»i má»™t kẻ tá»™i lá»—i, nhÆ¡ uế là “công chÃnh†và “thanh khiếtâ€, nếu không phải là chế giá»…u và khinh bỉ thì là gì?
NhÆ°ng dù thân xác và tinh thần có bị bao quanh bằng những hà ng rà o của mặc cảm tá»± ti, hay sá»± khinh thÆ°á»ng ghét bá» của dân chúng, lòng khát mong gặp Äức Giêsu đã nhÆ° tác Ä‘á»™ng đầu tiên Ä‘Æ°a đến biến đổi và thăng hoa con ngÆ°á»i.
Ước ao nhìn mặt Äức Giêsu, đó là sá»± tò mò tá»± nhiên hay lá»i má»i gá»i của tình thÆ°Æ¡ng? Cứ tưởng tượng Giakêu xắn chiếc áo rá»™ng thùng thình của má»™t báºc trưởng giả để leo lên cây sung nhÆ° má»™t đứa con nÃt cÅ©ng đủ thấy đó là má»™t khát khao vượt tÃnh tá»± nhiên rồi. Phải chăng khi bị má»i ngÆ°á»i tránh xa, khi nghe đồn Äức Giêsu hay đến là m bạn vá»›i những kẻ không được thÆ°Æ¡ng yêu, trong ông đã hình thà nh ná»—i niá»m Ä‘i tìm yêu thÆ°Æ¡ng vá»— vá».
Lòng khát khao mãnh liệt là m cho lòng Giakêu “cao lên†so vá»›i bao ngÆ°á»i chen chúc trong đám đông hiếu kỳ. Oâng muốn nhìn Chúa, nhÆ°ng đúng hÆ¡n, Chúa lại muốn tìm ông. Khi vừa đến chá»— cây sung có Giakêu Ä‘ang trèo trên đó, Äức Giêsu “nhìn lên và trông thấy ôngâ€. Giả nhÆ° không có ánh mắt nhìn lên đó thì chuyện gì sẽ sảy ra? Có lẽ Giakêu cÅ©ng tuá»™t xuống ra vá» trong âm thầm. Cái nhìn của Chúa là m biến đổi cuá»™c Ä‘á»i.
Nhìn và thấy diá»…n tả má»™t sá»± chú ý kiếm tìm. Nhìn và o bao con ngÆ°á»i chen chúc chung quanh, vá»›i đủ má»i thà nh phần, trình Ä‘á»™, sang hèn, tuổi tác, nhÆ°ng Äức Giêsu lại chỉ thấy có má»™t tâm hồn mà Ngà i Ä‘ang muốn tìm vá». Niá»m vui rạng rỡ đã báºt thà nh lá»i: “Hỡi Giakêu hãy xuống mau, vì hôm nay Ta phải lÆ°u lại tại nhà ngÆ°Æ¡i†(Lc 19,5). Ngà i đã tìm thấy “con chiên lạc†đang vÆ°á»›ng trên cà nh, và lòng Ngà i ngáºp trà n hân hoan.
Má»™t nhà chú giải suy niệm: “Ôi chao! Ngà y hôm đó, chắc là Äức Giêsu phải sung sÆ°á»›ng hạnh phúc lắm! Còn và i cây số nữa là đến Giêrusalem. Còn và i ngà y nữa là cuá»™c khổ nạn được dâng hiến để cứu chuá»™c con ngÆ°á»i. Má»i ná»—i Ä‘Æ¡n Ä‘á»™c chÆ¡ vÆ¡ của tháºp giá, má»i hình khổ Ngà i sẽ gánh chịu, má»i vết thÆ°Æ¡ng xé nát bà n tay và đôi chân đẫm máu sẽ mang lại Æ¡n Ãch cho nhân loại. Ngà i biết Ä‘iá»u đó. Ngà i đã cứu thế gian khi tiến lên Giêrusalem. Và Giakêu là hoa trái đầu mùaâ€. (Noel Quesson)
Con tim cháy lá»a yêu thÆ°Æ¡ng đã tìm gặp được tâm hồn khao khát thÆ°Æ¡ng yêu. Và thÆ°Æ¡ng yêu đã biến đổi pháºn ngÆ°á»i! Äúng là “gặp gỡ Äức Kitô, biến đổi cuá»™c Ä‘á»i mình; Gặp gỡ Äức Kitô, nảy sinh tình đệ huynhâ€. Tình huynh đệ nảy sinh khi Giakêu tá»± nguyện “bố thà ná»a phần gia tà i cho ngÆ°á»i khổ Ä‘auâ€. Tình đệ huynh lại được hà n gắn khi Giakêu can đảm “đá»n trả gấp bốn cho ngÆ°á»i bị ông là m thiệt hạiâ€.
Không gặp được Äức Kitô chẳng ai có đủ sức Ä‘á»n bù, chia sẻ, hay trao ban. Không có tình thÆ°Æ¡ng sưởi ấm chắc chắn chẳng ai có thể đổi Ä‘á»i. NhÆ°ng khi có tình Chúa chiếu soi, ngÆ°á»i ta sẽ “cao lên†trong tình ngÆ°á»i. Và nhÆ° thế, không ai có quyá»n kỳ thị hay gạt bá», vì há» cÅ©ng là “con cái của Abrahamâ€. Không ai được phép xem há» nhÆ° ngÆ°á»i ngoại hay kẻ lầm lạc, vì há» cÅ©ng là môn đệ của Tình Yêu Thiên Chúa.
Trở lại vá»›i lá»i tâm sá»± ban đầu. Thiết tưởng cao to thân xác mà thấp bé cõi lòng thì ăn thua gì. Mang danh có đạo mà không bác ái hy sinh thì cÅ©ng thiếu xót lắm thay. Thế nên, việc cần thiết nhất không phải là cao lùn, máºp ốm, rá»a tá»™i hay chÆ°a, nhÆ°ng là có được tình yêu đúng nghÄ©a chiếm ngá»± tâm hồn hay không.
Tình yêu đúng nghÄ©a chỉ có khi được Äức Giêsu lÆ°u lại trong Ä‘á»i. Và nhÆ° Lệ VÅ©, ngÆ°á»i phụ trách “Tuổi Biết Buồn†xác quyết: “Tìm được tình yêu và yêu tháºt lòng, ba cái chuyện cao gầy, lùn máºp, miệng méo, mắt Sà i gòn, mắt Chợ Lá»›n, sẽ không thà nh vấn Ä‘á» quan trá»ngâ€.
Xin tình yêu của Äức Kitô gặp gỡ Ä‘á»i con và đá»i ngÆ°á»i. [Mục Lục]
16. Sám hối
Khi còn há»c giáo lý rÆ°á»›c lá»… ở hỠđạo, tôi được cha sở dạy rất kỹ vá» những việc mà hối nhân phải là m trÆ°á»›c khi xÆ°ng tá»™i gồm có: tháºt lòng ăn năn, xÆ°ng tá»™i và thà nh tâm Ä‘á»n tá»™i. NhÆ°ng trong 3 việc đó thì ăn năn tá»™i là điá»u quan trá»ng nhất. Và ăn năn tá»™i là đau Ä‘á»›n trong lòng và chê ghét tá»™i đã phạm, dốc lòng chừa từ nay không phạm tá»™i nữa. TÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° thế hình ảnh Giakêu trong bà i Tin Mừng hôm nay cÅ©ng cho chúng ta má»™t bà i há»c vỠ“sám hốiâ€. Äó chÃnh là tấm lòng mà Thiên Chúa luôn cần nÆ¡i má»—i ngÆ°á»i và đặc biệt trong cuá»™c sống má»—i ngÆ°á»i phải biết sám hối vì “nhân vô tháºp toà nâ€.
Có câu chuyện kể rằng má»™t cha sở ná» nằm mÆ¡, thấy Äức Giêsu thăm giáo dân Ä‘ang tụ há»p trong nhà thá». Khi Äức Giêsu ra vá» khuôn mặt Ngà i rất vui và há»›n hở. Cha má»›i chạy theo há»i Äức Giêsu tại sao thế? Và Chúa đáp: vì có những ngÆ°á»i nói những lá»i hết sức đẹp ý Ta. ThÆ°a Chúa đó là những lá»i nà o váºy, những lá»i chúc tụng ngợi khen Æ°? Không phải. Váºy những lá»i ta Æ¡n tri ân cảm tạ phải không? Chúa trả lá»i cÅ©ng không đúng nữa. Không chịu thua cha sở ná» lại há»i tiếp: hay là những lá»i cầu xin Chúa ban Æ¡n nà y Æ¡n no cho há»? Chúa Giêsu lắc đầu: con Ä‘oán sai cả rồi hỠđã nói vá»›i ta: “Lạy Chúa xin hãy tha thứ tá»™i lá»—i chúng conâ€. Câu nói của Giakêu trong bà i Tin mừng hôm nay, cÅ©ng có ná»™i dung tÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° thế và nó còn thể hiện việc sám hối bằng cả hà nh Ä‘á»™ng nữa “thÆ°a Ngà i, nà y đây là phân ná»a tà i sản của tôi, tôi cho ngÆ°á»i nghèo, và nếu tôi đã cưỡng Ä‘oạt của ai cái gì, tôi xin Ä‘á»n gấp bốnâ€. Do đâu mà những ngÆ°á»i giáo dân trong câu chuyện lại mau mắn sám hối nhÆ° váºy. Vì là do gì mà Giakêu lại quyết tâm hoán cải nhanh đến nhÆ° thế. Chúng ta thấy cả hai Ä‘á»u có Ä‘iểm chung là đã gặp được Chúa. Váºy để có thể sám hối tôi thiết tưởng phải cần có những yếu tố sau:
- Thiên Chúa má»i gá»i
Cuá»™c gặp gỡ giữa Chúa Giêsu và ông Giakêu đặt chúng ta và o trung tâm vấn Ä‘á» cÆ¡ bản của lòng chúng ta, là m sao nối lại tình thân vá»›i Thiên Chúa sau khi tá»™i lá»—i đã là m ta xa cách Ngà i? Là m sao nhìn thấy Chúa Giêsu khi giữa ta và Ngà i còn má»™t “khoảng đám đông†đang chen lấn, mà ta lại là ngÆ°á»i Ä‘ang “nhá» bé nhÆ° Giakêuâ€. Chúng ta không nên quá lo lắng vá» Ä‘iá»u đó, vì Thiên Chúa luôn quan tâm đến má»—i ngÆ°á»i, nhất là những ngÆ°á»i tá»™i lá»—i “vì con ngÆ°á»i đến để tìm kiếm và cứu chữa những gì đã hÆ° mất†(Mt 19,10). Thiên Chúa không chá» ta quyết định đến vá»›i Ngà i, Ngà i Ä‘i bÆ°á»›c trÆ°á»›c và đến vá»›i ta trÆ°á»›c. Hầu hết các sách Tin Mừng không trình bà y việc gì khác ngoà i việc Thiên Chúa đến vá»›i loà i ngÆ°á»i và gặp gỡ há». NhÆ° trong Bà i Tin Mừng không phải Giakêu đã nháºn ra Äức Giêsu trÆ°á»›c, nhÆ°ng chÃnh Äức Giêsu đã nhân ra Giakêu trên cây. Äiá»u đó chứng tá» Äức Giêsu đã quan tâm đến chúng ta hÆ¡n là chÃnh NgÆ°á»i. Äức Giêsu chỉ Ä‘i ngang qua Giêrikhô má»™t lần thôi, Ngà i cÅ©ng chỉ gặp Giakêu ở đó má»™t lần thôi, nhÆ°ng trong Ä‘á»i chúng ta Ngà i sẽ đến mãi trong từng giây phút, nếu ta chÆ°a tiếp xúc được vá»›i Ngà i.
Kinh nghiệm gặp gỡ Äức Giêsu của Giakêu nhÆ° bà i há»c kêu gá»i má»—i ngÆ°á»i chúng ta hãy là m má»™t cuá»™c sám hối nhÆ° thế, và biết rằng sám hối là má»™t đặc ân Chúa ban, chÃnh Chuá là ngÆ°á»i Ä‘i bÆ°á»›c trÆ°á»›c và có sáng kiến chứ không phải nÆ¡i chúng ta, đó là tiếng gá»i của Chúa mà chúng ta có bổn pháºn phải đáp lại.
- Con ngÆ°á»i đáp trả
Thánh Augustinô đã nói: “Khi dá»±ng nên con Chúa không há»i con, nhÆ°ng khi dá»±ng nên con Chúa phải há»i conâ€, nghÄ©a là Thiên Chúa luôn cần đến sá»± cá»™ng tác nÆ¡i con ngÆ°á»i, không những thế Thiên Chúa còn muốn con ngÆ°á»i cá»™ng tác má»™t cách chủ Ä‘á»™ng và trưởng thà nh. Chúa không đòi ai cÅ©ng phải chỠđợi để leo lên cây sung, nhÆ°ng quan trá»ng là phải Ä‘i gặp Chúa trong chÃnh hà nh Ä‘á»™ng của mình. Giakêu luôn ao Æ°á»›c được gặp Chúa và chÃnh lòng khao khát đó đã được Chúa cho thoã mãn. NhÆ°ng để phá rà o cản tá»™i tá»™i, rà o cản mă#c cảm, và nhất là rà o cản giữa con ngÆ°á»i vá»›i nhau tháºt sá»± không dá»… chút nà o. Chắc chắn Giakêu đã nghe Danh Äức Giêsu từ lâu và hằng ao Æ°á»›c đến chỉ để nhìn mặt thôi, nhÆ°ng kết quả tháºt không ngá», ông được hưởng hÆ¡n những gì mà ông mong đợi và hÆ¡n thá» nữa “ơn cứu Ä‘á»™ đã đến cho nhà nà yâ€.
Giakêu được nhÆ° váºy không phải do ông nà y nỉ, van xin, cÅ©ng không do công trạng láºp được, lại không phải là má»™t ngÆ°á»i tốt đáng khen, nhÆ°ng Ä‘iá»u quan trá»ng là ông biết “đáp trả†lá»i Chúa má»i gá»i, trong khi những ngÆ°á»i được cho là tốt thì lại không biết là m. NhÆ° Giakêu chúng ta cÅ©ng hãy biết đáp trả tình yêu Chúa băng cách sám hối để được tha thứ và đổi má»›i cuá»™c Ä‘á»i, vì tình yêu Thiên Chúa luôn bai la rá»™ng mở, dù chúng ta là ai, dù chúng ta Ä‘ang sống trong hoà n cảnh nà o, cuá»™c Ä‘á»i chúng ta có xấu đến đâu cÅ©ng không sao. Chúa sẽ tẩy xoá hết để má»—i ngÆ°á»i chúng ta sẽ là má»™t giá»t tình thÆ°á»ng trong bể tình thÆ°Æ¡ng bao la của Chúa.
Lạy Chúa, xin cho con biết ăn năn sám hối mỗi ngà y, để con xứng đáng đáp trả tình yê mà Thiên Chúa đã ban cho con. Amen. [Mục Lục]
17. Thiên Chúa là Äấng Cứu Ä‘á»™ – An Phong
Ranh giới giữa nhơ uế và thanh sạch
Trong đạo Do Thái, có má»™t ranh giá»›i giữa thanh sạch và nhÆ¡ uế, giữa tá»™i lá»—i và công chÃnh... má»™t ranh giá»›i rất "thiêng liêng", mà chỉ có má»™t Ä‘á»i sống luân lý nghiêm khắc má»›i có thể giúp ngÆ°á»i ta vượt qua được. NhÆ° thế, yếu tố luân lý trở thà nh yếu tố quan trá»ng nhất. Há» quan niệm cuá»™c Ä‘á»i con ngÆ°á»i nhÆ° má»™t cuá»™c thi cá», ai đủ Ä‘iểm trung bình thì vượt qua được ngưỡng cá»a thi cá», đó là thi Ä‘áºu; ai không đủ Ä‘iểm thì không thể vượt qua và là thi rá»›t. Cách phân chia nà y là m cho ngÆ°á»i nà o chÆ°a vượt qua được mức trung bình thì sợ hãi; ngÆ°á»i nà o vượt qua được mức trung bình thì yên tâm, an nghÄ© và thá»a mãn vá»›i Ä‘á»i sống của mình.
Chúa Giêsu nhiá»u lần phá bá» ranh giá»›i "siêu hình" nà y, vượt qua ranh giá»›i giữa thanh sạch và nhÆ¡ uế. Chúa Giêsu tiếp xúc vá»›i những ngÆ°á»i thu thuế, ăn cÆ¡m vá»›i há», Ngà i để cho ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà tá»™i lá»—i lấy tóc lau chân. Chúa Giêsu cho thấy Thiên Chúa chẳng từ nan để vượt qua những ranh giá»›i úy kỵ giữa thanh sạch và nhÆ¡ uế, giữa thánh thiện và tá»™i lá»—i... để gặp gỡ những ngÆ°á»i Ngà i yêu thÆ°Æ¡ng và kiếm tìm.
Không phải luân lý nhưng là ơn cứu độ
Ở đây cÅ©ng thế, Chúa Giêsu đã Ä‘i bÆ°á»›c trÆ°á»›c, Ngà i vượt qua cái úy kỵ của ngÆ°á»i biệt phái: bị nhÆ¡ uế vì tiếp xúc vá»›i ngÆ°á»i tá»™i lá»—i, Ngà i thân hà nh Ä‘á» nghị trú ngụ ở nhà ông Giakêu, dù lúc đó ông chÆ°a có "hà nh vi sám hối".
"Vì Con NgÆ°á»i đến để tìm và cứu những gì đã hÆ° mất"
Thái Ä‘á»™ của Chúa Giêsu cho thấy má»™t nguồn mạch má»›i của Ä‘á»i sống đạo: Ä‘iá»u chÃnh yếu của Tin Mừng Äức Giêsu chÃnh là ơn cứu Ä‘á»™ đến từ Thiên Chúa chứ không phải ná»— lá»±c luân lý của con ngÆ°á»i. ChÃnh thái Ä‘á»™ Ä‘i bÆ°á»›c trÆ°á»›c của Chúa Giêsu đã giúp cho ông Giakêu sám hối và tìm được má»™t Ä‘á»i sống luân lý tốt đẹp, chứ không phải ngược lại.
ChÃnh vì thế, Luca hay nêu lên cái ngà y hôm nay của Æ¡n cứu Ä‘á»™; và má»—i khi Kinh Thánh nói tá»›i "hôm nay", thì có nghÄ©a là má»™t Ä‘iá»u gì má»›i của Thiên Chúa được thá»±c hiện trong cuá»™c sống con ngÆ°á»i.
"Hôm nay nhà nà y được cứu độ"
Æ n Cứu Ä‘á»™ tặng-không
Trong thÆ° Roma (5, 8), thánh Phaolô đã từng nói rằng: "Thế mà Äức Kitô đã chết vì chúng ta ngay khi chúng ta còn là những ngÆ°á»i tá»™i lá»—i; đó là bằng chứng Thiên Chúa yêu thÆ°Æ¡ng chúng ta"
Äiá»u đó được thể hiện trong trình thuáºt Chúa Giêsu đến vá»›i Giakêu hôm nay. Äiá»u "cần thiết" của Giakêu chỉ thái Ä‘á»™ sẵn sà ng để đón nháºn hồng ân của Chúa. Má»™t thái Ä‘á»™ sẵn sà ng, má»™t lòng tin Ä‘Æ¡n thà nh, má»™t sá»± chân nháºn tình yêu của Thiên Chúa, đó là những Ä‘iá»u thuá»™c vá» tá»± do của con ngÆ°á»i mà Thiên Chúa không muốn ép buá»™c. Vá»›i những ai sẵn sà ng, Chúa Giêsu nhìn thấy con ngÆ°á»i đó trong dòng dõi những ngÆ°á»i tin; "bởi ngÆ°á»i nà y cÅ©ng là con cháu tổ phụ Abraham", và Ngà i nháºn thấy há» chÃnh là đối tượng sứ vụ Ngà i; bởi vì: "Con NgÆ°á»i đến là để tìm và cứu vá»›t những gì hÆ° há»ng".
Lá»i nguyện
Lạy Chúa Giêsu,
Không phải con đến với Chúa,
nhÆ°ng là Chúa đến vá»›i con trong bà tÃch Thánh Thể hôm nay.
Con đến nhà thỠhôm nay như bà y tỠmột chút thiện chà của con;
những gì còn lại, là ơn cứu Ä‘á»™, là sá»± thay đổi Ä‘á»i sống,
xin Chúa rộng lòng ban cho con
như Chúa đã ban cho ông Giakêu khi xưa. [Mục Lục]
18. Nghệ thuáºt cảm hóa lòng ngÆ°á»i của Chúa Giêsu
(Suy niệm của Lm. Ignatio Trần Ngà )
Äứng trÆ°á»›c tá»™i nhân hay những ngÆ°á»i sa ngã, hÆ° há»ng, dÆ° luáºn xã há»™i thÆ°á»ng lên án, khinh miệt, loại trừ… Äó là thái Ä‘á»™ vốn có của những ngÆ°á»i Do-thái có tiếng là đạo đức nhÆ° các thầy tÆ° tế, các luáºt sÄ© và biệt phái đối vá»›i những ngÆ°á»i tá»™i lá»—i nhÆ° Giakêu.
Ngay cả Chúa Giêsu, dù NgÆ°á»i chỉ tiếp đón những ngÆ°á»i tá»™i lá»—i thôi thì cÅ©ng đã bị tai tiếng rồi. Khi “Các ngÆ°á»i thu thuế và các ngÆ°á»i tá»™i lá»—i lui tá»›i vá»›i Äức Giêsu để nghe NgÆ°á»i giảng. Những ngÆ°á»i Pha-ri-sêu và các kinh sÆ° bèn xầm xì vá»›i nhau: "Ông nà y đón tiếp phÆ°á»ng tá»™i lá»—i và ăn uống vá»›i chúng." (Lc 15, 1-2)
ChÃnh thái Ä‘á»™ khinh thị và loại trừ ngÆ°á»i tá»™i lá»—i nhÆ° thế lại cà ng xô đẩy ngÆ°á»i sa ngã lún sâu hÆ¡n trong tá»™i lá»—i của mình. CÆ° xá» nhÆ° thế là dìm xuống chứ không phải là nâng lên. Còn vá» phần Chúa Giêsu, NgÆ°á»i có cách cÆ° xá» rất đẹp đối vá»›i ngÆ°á»i tá»™i lá»—i và chÃnh cách cÆ° xá» cao nhã nầy có má»™t sức cảm hoá thần diệu. Cung cách đối xá» của Chúa Giêsu là niá»m nở tiếp đón và trân trá»ng há», coi há» nhÆ° bạn bè. Thế nên dÆ° luáºn hồi ấy đã xem Ngà i “là tay ăn nháºu, bạn bè vá»›i quân thu thuế và phÆ°á»ng tá»™i lá»—i.†(Mt 11,19)
Chúa Giêsu thừa biết Giakêu là ai và thuá»™c hạng ngÆ°á»i nà o, nhÆ°ng Chúa Giêsu không nhìn Giakêu bằng ánh mắt khinh miệt của ngÆ°á»i Do-thái, nhÆ°ng đối xá» vá»›i ông bằng tấm lòng trân trá»ng và yêu thÆ°Æ¡ng.
Khi thấy Giakêu vắt vẻo trên cà nh cây chá» xem Chúa Giêsu Ä‘i qua, Chúa vui vẻ thân máºt vẫy chà o ông trÆ°á»›c: "Nà y ông Giakêu…â€
Chúa Giêsu gá»i Ä‘Ãch danh ông nhÆ° đã từng quen biết từ lâu. Việc gá»i tên thân máºt nầy khiến ta nhá»› lại lá»i Chúa Giêsu nói vá» quan hệ gắn bó giữa ngÆ°á»i chăn chiên tốt và đoà n chiên của mình: “Chiên nghe tiếng của anh và anh gá»i tên từng con chiên†(Ga 10,3).
Rồi Chúa Giêsu tiếp: “Xuống mau Ä‘i!†Äây không hẳn là lá»i thúc giục mà chỉ là lá»i thân máºt giữa bạn bè. Rồi Chúa Giêsu lại muốn thắt chặt mối tình bằng hữu qua việc cùng ăn uống đồng bà n vá»›i Giakêu, và hÆ¡n thế nữa, Ä‘á» nghị ở lại tại nhà ông để rá»™ng giá» hà n huyên tâm sá»±: “Hôm nay, tôi sẽ ở lại nhà ông.â€
Sáng kiến tình yêu của Chúa Giêsu lúc đó chắc hẳn phải khiến cho Giakêu sá»ng sốt. Má»™t báºc thầy khả kÃnh và danh tiếng nhÆ° Äức Giêsu mà lại đến trá» tại nhà má»™t ngÆ°á»i tá»™i lá»—i nhÆ° Giakêu Æ°? Chuyện thá»±c mà tưởng nhÆ° mÆ¡! Thế là Giakêu vô cùng sung sÆ°á»›ng đón tiếp Äức Giêsu và o nhà mình.
Thái Ä‘á»™ yêu thÆ°Æ¡ng, trân trá»ng và quý mến của Äức Giêsu đối vá»›i Giakêu đã là m cho ông đổi Ä‘á»i tháºt sá»±, má»™t sá»± thay đổi táºn căn Ãt ai ngá» tá»›i.
Bấy giỠÔng Giakêu đứng lên thÆ°a vá»›i Chúa rằng : "ThÆ°a Ngà i, đây phân ná»a tà i sản của tôi, tôi cho ngÆ°á»i nghèo; và nếu tôi đã chiếm Ä‘oạt của ai cái gì, tôi xin Ä‘á»n gấp bốn."
Dám Ä‘em ná»a phần gia sản lá»›n lao của mình trao ban cho ngÆ°á»i nghèo khó, lại chấp nháºn Ä‘á»n gấp bốn những thiệt hại đã gây ra… quả là má»™t quyết định anh hùng! Thế là từ má»™t ngÆ°á»i đáng khinh, Giakêu bá»—ng trở thà nh má»™t ngÆ°á»i rất đáng khâm phục!
Kho tà ng văn há»c thiá»n có ghi lại câu chuyện sau đây. Thiá»n sÆ° Sengai có má»™t anh đệ tá» hÆ° há»ng, đêm đêm thÆ°á»ng leo tÆ°á»ng trốn ra ngoà i chÆ¡i đêm. Vị thiá»n sÆ° biết được Ä‘iá»u đó nên và o đêm ná», sau khi phát hiện ngÆ°á»i đệ tá» vượt tÆ°á»ng bằng cách leo lên má»™t chiếc ghế khá cao, vị thiá»n sÆ° Ä‘i đến vị trà đặt ghế, nhắc chiếc ghế bá» sang bên rồi đứng và o chá»— đó.
Trong đêm tối, ngÆ°á»i há»c trò leo tÆ°á»ng trở và o, rồi theo thói quen đặt chân lên ghế để nhảy xuống, không dè lại đặt chân lên lÆ°ng thầy. Khi phát hiện thầy đứng ngay trÆ°á»›c mặt, anh há»c trò hoảng sợ chỠđợi những lá»i khiển trách nặng ná». Thế nhÆ°ng cuối cùng vị thầy chỉ nói mấy lá»i yêu thÆ°Æ¡ng: “Ão con Æ°á»›t đẫm sÆ°Æ¡ng đêm rồi! Mau và o thay áo ngay kẻo cảm lạnh!†Thế là từ đó, ngÆ°á»i há»c trò không bao giá» còn Ä‘i chÆ¡i đêm nữa.
Những lá»i trách móc, lên án, những thái Ä‘á»™ khinh bỉ hay loại trừ chỉ tạo nên nguy cÆ¡ là m cho những con ngÆ°á»i tá»™i lá»—i lún sâu và o con Ä‘Æ°á»ng lầm lạc.
NhÆ°ng chÃnh thái Ä‘á»™ tôn trá»ng và tấm lòng yêu thÆ°Æ¡ng sẽ tạo nên sức cảm hoá diệu kỳ. Äó là nghệ thuáºt cảm hoá lòng ngÆ°á»i rất khôn khéo mà Chúa Giêsu đã sá» dụng để là m nên phép lạ nÆ¡i con ngÆ°á»i Giakêu, biến cải má»™t con ngÆ°á»i tưởng là ‘hết thuốc chữa’ trở thà nh má»™t ngÆ°á»i má»›i rất đáng khâm phục.
Lạy Chúa Giêsu, trÆ°á»›c ngÆ°á»i lầm lá»—i,
Xin cho chúng con thay thế những lá»i kết án bằng những lá»i lẽ yêu thÆ°Æ¡ng;
Xin cho chúng con biết thay đổi cái nhìn khinh khi bằng cái nhìn tôn trá»ng;
Xin cho chúng con biết thay thế thái độ xa lánh bằng thái độ tiếp đón ân cần…
NhỠđó, chúng con sẽ tạo cÆ¡ há»™i cho nhiá»u anh em lầm lá»—i có cÆ¡ may phục thiện và đổi má»›i cuá»™c Ä‘á»i. [Mục Lục]
19. Biến đổi
NgÆ°á»i ta thÆ°á»ng nói: “Giang sÆ¡n dá»… đổi, bản tÃnh khó dá»iâ€, Äể sá»a chữa hay thay đổi má»™t ngÆ°á»i nà o đó là má»™t Ä‘iá»u rất khó. Ngược lại nếu không khéo chúng ta lại cà ng là m cho ra thêm tệ hÆ¡n. Trong thá»±c tế, có những ngÆ°á»i nói hay, nói khéo, khuyên giá»i... nhÆ°ng kết qủa không mấy khả quan, mà còn là m cho cho há» cà ng khép kÃn, bảo thủ, trở nên oán háºn và chai cứng tâm hồn.
Hôm nay, Äức Giêsu vá»›i Ä‘Æ°á»ng lối sÆ° phạm đại tà i, Ngà i đã từng bÆ°á»›c hoán cải má»™t ngÆ°á»i thu thuế bị xếp chung vá»›i hạng trá»™m cắp, giết ngÆ°á»i và đĩ Ä‘iếm. Váºy Äức Giêsu đã là m gì mà lại có sá»±c mạnh biến đổi kỳ lạ nhÆ° thế?
Thông thÆ°á»ng ngÆ°á»i có tá»™i hay lẫn trốn, tránh xa những ngÆ°á»i được cho là công chÃnh. Ở đây Giakêu lại cà ng không dám trá»±c tiếp gặp thầy Giêsu, ông cÅ©ng không hoà nháºp được vá»›i dân, ông nhÆ° bị cô Ä‘Æ¡n giữa má»™t rừng ngÆ°á»i xa cách không ai quan tâm đến ông. Lúc mà má»i ngÆ°á»i không ai để ý đến, không ai quan tâm đến thì Äức Giêsu lại quan tâm. Äiá»u đó quá lạ đối vá»›i suy nghÄ© của ông, từ trÆ°á»›c đến giỠông không bao giá» dám nghÄ© đến: Chúa lại tìm má»™t ngÆ°á»i “đứng đầu những ngÆ°á»i thu thuế†nhÆ° mình. Dù Ä‘ang mang mặc cảm tá»™i lá»—i, dù Ä‘ang bÆ¡ vÆ¡ lạnh lẽo, ông vẫn cảm thấy ấm lòng vì được Thiên Chúa quan tâm, trong cuá»™c sống những ngÆ°á»i tá»™i lá»—i vẫn thÆ°á»ng hay tá»± ty xa cách, há» không thể hòa mình vá»›i má»i ngÆ°á»i, há» vẫn cảm thấy cô Ä‘Æ¡n vì bị ngÆ°á»i khác bá» rÆ¡i. Những Ä‘iá»u đó cà ng là m cho há» ngà y cà ng lún sâu và o vÅ©ng lầy tá»™i lá»—i, không có ai Ä‘Æ°a bà n tay để kéo há» lên. Váºy những lúc tuyệt vá»ng, những lúc chúng ta không còn chá»— nÆ°Æ¡ng tá»±a chúng ta hãy biết chạy đến cùng Chuá, cho dù tất cả bá» rÆ¡i chúng ta thì Thiên Chúa vẫn cÆ°u mang chúng ta, vì lúc nà o Ngà i cÅ©ng Ä‘ang “nhìn†chúng ta, quan tâm chúng ta
Dân chúng cứ nghÄ© Äức Giêsu sẽ quở trách Giakêu vá» những việc là m xấu xa của ông. NhÆ°ng Äức Giêsu không những không quở trách mà còn muốn dùng cÆ¡m tối ở nhà ông. Việc là m đó không chỉ là m cho dân chúng kinh ngạc vá» cách hà nh xá» của Äức Giêsu, mà cả Giakêu nữa cÅ©ng bị bất ngá». Ông đã thay đổi tâm hồn từng bÆ°á»›c má»™t, bắt đầu từ lúc Äức Giêsu nhìn thấy ông, gá»ii ông rồi còn lÆ°u lại nhà ông. Äáng lẽ ông là tá»™i nhân đáng bị trừng phạt và lên án, thì Äức Giêsu lại đến vá»›i ông bằng sá»± tÃn nhiệm yêu thÆ°Æ¡ng, vì NgÆ°á»i đến không phải để lến án nhÆ°ng là để cứu chuá»™c.
Thiên Chúa luôn nhìn ngÆ°á»i tá»™i lá»—i vá»›i má»™t cắp mắt bao dung, Ngà i không để tá»™i nhân Ä‘i và o con Ä‘Æ°á»ng bế tắc mà mở cho há» má»™t hÆ°á»›ng Ä‘i trong tÆ°Æ¡ng lai, Ngà i tin ở sá»± hoán cải, nÆ¡i ngÆ°á»i tá»™i nhân. ChÃnh Ä‘Æ°á»ng lối sÆ° phạm nà y mà Thiên chúa đã là m cho Giakêu quay lại 180 Ä‘á»™. Từ má»™t ngÆ°á»i tá»™i lá»—i trở thà nh tốt, nhÆ°ng để được thay đổi tâm hồn con ngÆ°á»i không phải “ngồi để chá» xung rụngâ€, mà phải có thiên chÃ, có lòng hoán cải ao Æ°á»›c tháºt sá»±... Váºy chúng ta hãy đến xin Chúa để ngÆ°á»i thay đổi cuá»™c Ä‘á»i, vì con ngÆ°á»i chỉ có thể đổi má»›i khi có Æ¡n Chúa ban. HÆ¡n nữa, Thiên Chúa lại luôn quan tâm đến tá»™i nhân. Vì thế, chúng ta phải đáp lại tiếng gá»i của Chúa, sá»± trông đợi của NgÆ°á»i... thì công việc má»›i hoà n thà nh cho dù chúng ta có tá»™i lá»—i xấu xa có đáng ghét đến dâu Ä‘i nữa thì thiên Chúa vẫn chỠđợi chúng ta
Lạy Chúa, “không có má»™t ông thánh nà o mà không có quá khứ, không có tá»™i nhân nà o lại không có tÆ°Æ¡ng laiâ€. Xin Chúa cho con đừng vì quá khứ mà trở nên xấu xa. NhÆ°ng cho con giống Giakêu biết hÆ°á»›ng đến tÆ°Æ¡ng lai, nhá» Æ¡n Chúa tất cả chúng con trở thà nh con ngÆ°á»i má»›i. [Mục Lục]
20. Äổi má»›i cuá»™c Ä‘á»i – Lm. Äaminh Trần Äình Nhi
Lắng nghe sứ điệp của bà i Tin Mừng
Chúng ta đổi công việc, đổi nhà , thay xe…, nhÆ°ng nói đến đổi má»›i cuá»™c Ä‘á»i thì Ãt ai muốn thá»±c hiện. Có nhiá»u lý do, nhÆ°ng có lẽ lý do đáng kể nhất đó là ngÆ°á»i ta không muốn mạo hiểm và cố gắng. Câu chuyện Tin Mừng hôm nay cho chúng ta thấy má»™t cuá»™c đổi Ä‘á»i đầy mạo hiểm và ná»— lá»±c vá» phÃa ông Giakêu, nhÆ°ng quan trá»ng hÆ¡n chÃnh là vai trò và ảnh hưởng của Chúa Giêsu trong cuá»™c thay đổi nà y.
Câu chuyện xảy ra tại Giê-ri-khô, má»™t thà nh phố nằm phÃa đông Giê-ru-sa-lem và gần Biển Chết. Thà nh phố đông dân cÆ°, buôn bán phồn thịnh. Cho nên ông Giakêu đứng đầu những ngÆ°á»i thu thuế ở đây thì nhất định phải là ngÆ°á»i già u có rồi. Dân chúng khinh dể ông, còn gá»i nhà ông ở là “nhà ngÆ°á»i tá»™i lá»—iâ€. Chúng ta không rõ lý do nà o khiến ông “tìm cách để xem cho biết Äức Giêsu là aiâ€. Rất có thể vì ông đã nghe nói “các ngÆ°á»i thu thuế và các ngÆ°á»i tá»™i lá»—i Ä‘á»u lui tá»›i vá»›i Äức Giêsu để nghe NgÆ°á»i giảng†và NgÆ°á»i còn “đón tiếp phÆ°á»ng tá»™i lá»—i và ăn uống vá»›i chúng†(Lu-ca 15:1-2). Tuy nhiên lần nà y cá»™ng thêm vá»›i việc ông tìm cách gặp Chúa, thì chÃnh Chúa lại chủ ý Ä‘i tìm ông. Ông nấp ở trên cây sung, không ai nhìn thấy ông. NhÆ°ng Chúa Giêsu không cần ai mách bảo, NgÆ°á»i chủ Ä‘á»™ng nhìn lên và kêu ông xuống. Trong cuá»™c đổi Ä‘á»i nà y, cả ông Giakêu lẫn Chúa Giêsu Ä‘á»u Ä‘Ãch thân tìm đến vá»›i nhau. Chúa Giêsu đã mở đầu diá»…n tiến cho cuá»™c thay đổi khi NgÆ°á»i Ä‘á» nghị trÆ°á»›c: “Hôm nay tôi phải ở lại nhà ông!†DÆ°á»ng nhÆ° Chúa muốn ngầm bảo ông: Tôi đã tóm được ông rồi. Giả nhÆ° ông có Ä‘uổi, tôi cÅ©ng không Ä‘i! Hôm nay tôi ở lại vá»›i ông, để bắt đầu cho việc ở lại vÄ©nh viá»…n suốt cuá»™c Ä‘á»i ông! Äúng váºy, chỉ có sá»± hiện diện của Chúa má»›i giúp cho cuá»™c đổi Ä‘á»i thà nh công. Khi ngÆ°á»i ta có mối tÆ°Æ¡ng quan vá»›i Chúa, tÆ°Æ¡ng quan ấy sẽ có sức mạnh biến đổi há». Gần đèn thì rạng là thế. Äáp lại Ä‘á» nghị của Chúa, ông Giakêu “vá»™i và ng tụt xuống, và mừng rỡ đón rÆ°á»›c NgÆ°á»iâ€.
Trong cảnh kế tiếp của câu chuyện, thánh Luca mô tả má»™t ông Giakêu má»›i. Chúa và ông Giakêu đứng đó trÆ°á»›c mặt má»i ngÆ°á»i. Mặc cho bao con mắt soi mói, ông chỉ biết có Chúa Giêsu hiện diện mà thôi. Ông công khai “xÆ°ng tá»™i†vá»›i Chúa và trÆ°á»›c mặt má»i ngÆ°á»i. “Tôi thú nháºn cùng Thiên Chúa toà n năng và cùng anh chị emâ€. Ông nhìn nháºn mình đã ăn cÆ°á»›p của ngÆ°á»i nghèo nên giỠđây ông lấy phân ná»a tà i sản để trả lại cho ngÆ°á»i nghèo. Ông thú nháºn đã chiếm Ä‘oạt nhiá»u thứ của ngÆ°á»i khác nên ông tá»± nguyện xin Ä‘á»n gấp bốn. Quả thá»±c ông đã trở thà nh con ngÆ°á»i má»›i rồi, tất cả là nhá» gặp gỡ Chúa Giêsu! Vá» phần Chúa Giêsu, NgÆ°á»i trang trá»ng nhìn nháºn sá»± thay đổi của con ngÆ°á»i Giakêu. Chúa Giêsu trÆ°á»›c hết nói vá» cuá»™c biến đổi của cái nhà : “nhà ngÆ°á»i tá»™i lá»—i†giá» trở thà nh “nhà tiếp nháºn Æ¡n cứu Ä‘á»™â€. Rồi Chúa nói đến sá»± biến đổi con ngÆ°á»i. Từ má»™t “ngÆ°á»i tá»™i lá»—i†và bị đồng bà o loại trừ khá»i cá»™ng đồng con cháu Ãp-ra-ham, bây giỠông Giakêu được Chúa phục hồi quyá»n là m “con cháu tổ phụ Ãp-ra-hamâ€.
Sống sứ điệp Tin Mừng
Sau khi nhìn nháºn cuá»™c đổi Ä‘á»i của ông Giakêu, Chúa Giêsu đã khẳng định lại vai trò của NgÆ°á»i: “Con NgÆ°á»i đến để tìm và cứu chữa những gì đã mấtâ€. Lá»i nà y của Chúa là m cho chúng ta vững tâm thay đổi cuá»™c sống. Chúng ta “đã mất†trong nhiá»u phÆ°Æ¡ng diện, nhất là mất Ä‘i căn tÃnh là m con cái Chúa. ThÆ°á»ng chúng ta không đổi Ä‘á»i má»™t cách nhanh chóng và ấn tượng nhÆ° trÆ°á»ng hợp ông Giakêu, nhÆ°ng là cuá»™c biến đổi từ từ, liên tục và kéo dà i cả má»™t Ä‘á»i. Dù thế nà o Ä‘i nữa, vai trò sá»± hiện diện của Chúa Giêsu và cố gắng của chúng ta vẫn là những yếu tố chÃnh để việc biến đổi được tiếp tục. HÆ¡n lúc nà o hết, hình ảnh “trở nên đồng hình đồng dạng vá»›i Chúa Kitô†(PhilÃpphê 4,10) mà thánh Phaolô nêu lên luôn là hình ảnh sống Ä‘á»™ng nhất diá»…n tả tiến trình thay đổi. Có lẽ chúng ta sá» dụng hình ảnh nà y má»—i ngà y trong cuá»™c xét mình buổi tối, nhìn lại má»™t ngà y sống để xem cuá»™c đổi Ä‘á»i của chúng ta tiến triển nhÆ° thế nà o.
Chúa Giêsu lúc nà o cÅ©ng muốn đến để tìm và cứu chữa chúng ta. CÅ©ng nhÆ° ông Giakêu, chúng ta chỉ cần mở tâm hồn đón Chúa. Chúa muốn ở lại vá»›i chúng ta, nên chúng ta hãy để cho ngÆ°á»i tiếp tục ở lại và thá»±c hiện cuá»™c tìm và cứu chữa nà y. [Mục Lục]
21. Hoán cải từ con tim
Nếu nhÆ° tuần trÆ°á»›c Chúa Giêsu kể dụ ngôn ngÆ°á»i Biệt phái và ngÆ°á»i thu thuế lên Ä‘á»n thá» cầu nguyện để cho chúng ta thấy lòng nhân từ hay thÆ°Æ¡ng xót của Thiên Chúa. Thì hôm nay, qua câu chuyện ông Giakêu muốn thể hiện cách cụ thể lòng thÆ°Æ¡ng xót đó bằng việc Ngà i thÆ°Æ¡ng xót và an ủi cho Giakêu khi đến viếng và ở lại nhà ông, má»™t ngÆ°á»i tá»™i lá»—i.
Thế giá»›i và những những gì chứa Ä‘á»±ng trong nó chỉ là những hạt cát nhá» bé, mong manh so vá»›i sá»± vÄ© đại lá»›n lao của Thiên chúa. NhÆ°ng Thiên Chúa yêu thÆ°Æ¡ng tất cả các tạo váºt ấy. Vì Chúa tạo dá»±ng vÅ© trụ nà y chỉ vì tình yêu. Chúa không há» chê bất cứ tạo váºt nhá» bé nà o. Vì nếu ngà i chê ghét thì không má»™t tạo váºt nà o có thể tồn tại. Vì thế, má»i váºt hiện hữu quanh ta Ä‘iá»u có giá trị trÆ°á»›c mặt Thiên Chúa cho dù má»™t và i thụ tạo không Ä‘i đúng Ä‘Æ°á»ng lối Ngà i thì ngà i vẫn tá» lòng khoan dung để nhắc nhở, sá»a dạy hầu chúng biết được lá»—i lầm mà bá» Ä‘Æ°á»ng gian ác. Äó là tÆ° tưởng của bà i Ä‘á»c I
Bà i Tin Mừng sẽ cho chúng ta má»™t và dụ vá» lòng thÆ°Æ¡ng xót Chúa qua việc Chúa Giêsu tìm được má»™t ngÆ°á»i thu thuế tá»™i lá»—i Giakêu để kêu gá»i ông ta sám hối. Sá»± sám hối nà y được ông ấm ủ trong lòng bấy lâu qua sá»± khao khát muốn gặp Chúa Giêsu.
Chắc chắn Chúa Giêsu không xa lạ gì đối vá»›i dân thà nh Giêricô. Vì tại đây, Ngà i đã chá»a cho má»™t ngÆ°á»i mù tên Bartimê. Và không biết tình cá» hay ngẫu nhiên mà chúa Giêsu ngÆ°á»i Samaria nhân háºu xuất phát từ Giêricô. Vì thế, là ngÆ°á»i già u có trong thà nh, Giakêu cÅ©ng đã nghe đồn đây đó vá» Chúa Giêsu và ông muốn gặp Ngà i.
Dẫu biết sá»± khao ấy nÆ¡i ông có nhiá»u khó khăn cản trở: giá»›i hạn vá» thân xác, là má»™t ngÆ°á»i lùn “đừng chÆ¡i vá»›i thằng lé đừng ghé nhà thằng lùnâ€; giá»›i hạn vá» tâm hồn, là ngÆ°á»i không có uy tÃn mấy, bị khinh khi. NhÆ°ng tất cả những cản trở, những khó khăn đó không ngăn được Æ°á»›c muốn gặp Chúa và ngăn cản đôi chân ông cất bÆ°á»›c Ä‘i tìm. Bấy nhiêu đó cÅ©ng đủ thấy sá»± cố gắng nổ lá»±c khát khao gặp Chúa xuất phát từ tấm lòng chân thà nh của ông.
NhÆ°ng sá»± quảng đại và lòng thÆ°Æ¡ng xót của Chúa Giêsu cÅ©ng đâu chịu thua sá»± ná»— lá»±c và cố gắng của Giakêu. Vì Chúa Giêsu đã biết trÆ°á»›c Ngà i sẽ phải là m gì cho ông hôm nay. Giữa đám đông chen lấn vây quanh Chúa Giêsu. NhÆ°ng Ngà i không mấy quan tâm. Vì ánh mắt của Ngà i đã hÆ°á»›ng lên ngá»n cây sung cao chót vót, nÆ¡i Giakêu Ä‘ang ngồi chỠđợi. Äiá»u nà y chứng tá» Chúa Giêsu đã quan tâm đến ông cách đặc biệt. Vì thế nếu chúng ta cảm phục trÆ°á»›c tấm lòng khao khát Chúa Giêsu cách chân tháºt nÆ¡i Giakêu bao nhiêu thì chúng ta cà ng phải thán phục trÆ°á»›c sá»± quảng đại và lòng khoan dung của Chúa gấp bá»™i.
Vì Ngà i đã không mấy quan tâm đến đám đông reo hò đón rÆ°á»›c vây quanh mà lại Ä‘oái nhìn đến Giakêu, má»™t ngÆ°á»i bị xã há»™i loại trừ khinh bỉ. “Nà y ông Giakêu hãy xuống mau Ä‘i và i hôm nay tôi phải ở lại nhà ôngâ€. Cách đối xá» của Thiên Chúa hoà n toà n khác và vượt xa vá»›i suy nghÄ© của con ngÆ°á»i. Việc Chúa Giêsu đến trá» nhà ông đã nói lên Æ¡n cứu Ä‘á»™ của Thiên Chúa không loại trừ má»™t ai. Vì Chúa không nhìn con ngÆ°á»i vá»›i những lầm lá»—i của há». NhÆ°ng Ngà i chỉ để ý đến phẩm giá cao quý được đặt để nÆ¡i ngÆ°á»i đó. Và chÃnh cái nhìn thông cảm thấu suốt tâm can của Chúa Giêsu đã là m cho Giakêu cảm phục và hoán cải Ä‘á»i sống. Má»™t sá»± hoán cải chân tháºt xuáºt phát từ con tim bị đánh Ä‘á»™ng bởi lòng quảng đại của Chúa Giêsu.
ChÃnh khi cảm nháºn được tấm lòng bao la quảng đại và tình thÆ°Æ¡ng của Chúa Giêsu dà nh cho mà Giakêu đã nháºn ra, ý thức được chÃnh mình. Con tim của ông đã bị đánh Ä‘á»™ng và bị chinh phục. ChÃnh sá»± khao khát của ông đã được đáp Ä‘á»n. Giakêu đã tháºt sá»± mặt chạm mặt và lòng gặp lòng vá»›i Chúa Giêsu.
Sá»± hoán cải liá»n xảy ra ngay láºp tức, có thể thấy được và chắc chắn là sá»± hoán cải nà y sẽ chi phối suốt cuá»™c Ä‘á»i Giakêu. Äây không chỉ hoà n toà n là sá»± hoán cải theo lý trà mà bao gồm cả con tim. Äây má»›i là sá»± hoán cải tháºt sá»±, đúng nghÄ©a và là sá»± hoán cải quan trá»ng. Nó vượt ra ngoà i những suy nghÄ© của lý trà và đi đến má»™t hiệu quả sâu xa. Sá»± sợ hãi của con ngÆ°á»i không thể có được sá»± hoán cải nà y mà chỉ có con tim, chỉ có gặp gỡ và tình yêu.
ChÃnh sá»± hoán cải nà y má»›i có thể thay đổi được lòng ngÆ°á»i, thay đổi được cái nhìn, biết yêu thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i khác và biết chia sẻ cho nhau. Kỳ thị, ghen ghét... chỉ có thể là m cho con tim đóng kÃn và trở nên chai đá. Sá»± thông cảm đón nháºn và cách đối xá» thân tình của Chúa Giêsu sẽ là m cho con tim nhân lá»ai trở nên má»m mại và rá»™ng mở. Không có gì có thể là m thay đổi hay có thể hoán cải má»™t con ngÆ°á»i nếu không phải là con tim.
Äể tá» lòng sám hối tháºt sá»± và để Chúa Giêsu không phải thất vá»ng, Giakêu đã chứng minh bằng má»™t sá»± từ bá» và hứa hẹn má»™t cuá»™c Ä‘á»i công chÃnh. Danh lợi và váºt chất giỠđây đối vá»›i ông chỉ là phù vân. Vì bấy lâu nay có nó nhÆ°ng đâu có ngà y nà o ông cảm thấy hạnh phúc, bình an. Sống trong nhung lụa nhÆ°ng tâm hồn ông vẫn cứ khắc khoải, lo lắng nhÆ° còn thiếu má»™t Ä‘iá»u gì đó. Và Chúa Giêsu đã lấp đầy má»i khoảng trống trong tâm hồn và thá»a mãn má»i khát vá»ng cuả ông.
GiỠđây ông cảm thấy thÆ° thái, bình an trÆ°á»›c cuá»™c. Äây quả là má»™t sá»± hoán cải sâu xa xuất phát từ ná»™i tâm của Giakêu. Tất cả chúng ta cÅ©ng Ä‘ang cần sá»± hoán cải đó. Má»—i ngÆ°á»i chúng ta cÅ©ng có khả năng hoán cải nhÆ° Giakêu nhÆ°ng khả năng đó còn Ä‘ang bị đóng kÃn và chÆ°a được khÆ¡i dáºy. Chúng ta Ä‘ang sống trong sá»± khao khát hoán cải má»—i ngà y để biến đổi má»™t con tim hẹp hòi thà nh con tim quảng đại, từ má»™t con tim chai đá cho đến má»™t con tim bằng thịt biết yêu thÆ°Æ¡ng. [Mục Lục]
22. Tôi phải lưu lại nhà anh
(Suy niệm của Lm. Louis Gonzaga Äặng Quang Tiến)
Luca thuáºt lại hai câu chuyện liên quan đến thà nh Giêricô: ngÆ°á»i mù được chữa là nh khi Chúa Giêsu đến gần đó (18,35-43), và ông Giakêu khi NgÆ°á»i Ä‘i ngang qua thà nh (19,1-9). Câu chuyện Giakêu được đặt ở cuối hà nh trình lên Giêrusalem (9,51-19,27). Hà nh trình tạm ngÆ°ng khi NgÆ°á»i dừng chân ở lại nhà ngÆ°á»i thu thuế nầy (x. 17,11;18,31). Có thể phân chia bố cục của Ä‘oạn nhÆ° sau: - Bối cảnh dẫn nháºp (c. 1); - Giakêu tìm và gặp Chúa Giêsu (cc. 2-6); - Chúa Giêsu đến nhà Giakêu và ban Æ¡n cứu Ä‘á»™ cho ông, và kết luáºn (cc. 7-10). Hai phần chÃnh có cấu trúc hình thức tÆ°Æ¡ng tá»± nhau. Trong phần đầu (cc. 2-6), Giakêu tìm gặp Chúa Giêsu, và bị dân chúng cản trở. Há» che ông khá»i thấy NgÆ°á»i, vì ông thấp bé (c. 3). Ông tìm cách vượt qua trở ngại bằng cách trèo lên cây sung (c. 4). Chúa Giêsu đáp lại sá»± tìm kiếm của ông là đi ngang qua chá»— ông và nói vá»›i ông (c. 5). NgÆ°á»i đến nhà ông và ông đón tiếp trong vui mừng (c. 6). Trong phần thứ hai (cc. 7-10), Chúa Giêsu đến nhà Giakêu, và bị dân chúng cản trở bằng những lá»i lẩm bẩm (c. 7). NgÆ°á»i vẫn đến và Giakêu đáp lại bằng sá»± sá»a mình của ông (c. 8). Chúa Giêsu vui mừng vì đã cứu vá»›t được má»™t ngÆ°á»i con của Abraham (cc. 9-10). Những từ quan trá»ng liên kết hai phần vá»›i nhau Ä‘á»u nằm ở câu 5 và 9 là “hôm nayâ€, “ nhà †và “Giêsuâ€. Hai câu nầy là chìa khóa giúp hiểu ý nghÄ©a của má»—i phần. Từ eis-erchomai “đi và oâ€(c. 1) và erchomai “đi†“đến†(c. 10) đóng khung Ä‘oạn (inclusio), đánh dấu việc cứu Ä‘á»™ Chúa Giêsu là m cho Giakêu đã xong tại Giêricô. Dá»±a trên câu chuyện của Giakêu, có thể thấy việc Giakêu tìm kiếm Chúa (c. 3) đã kết thúc vá»›i việc Chúa Giêsu tìm kiếm ông theo chiá»u ngược lại, và đã cứu vá»›t ông (c. 10).
Chúa Giêsu vá»™i vã Ä‘i ngang qua Giêricô để lên Giêrusalem (c. 1). Äá»™ng từ “đi ngang quaâ€, dia-erchomai, gợi lên ý tưởng Ä‘i xuyên lãnh thổ, và đi vá»™i vã (x. 2,15; 4,30; 5,15). NgÆ°á»i nhắm đến Giêrusalem và không muốn cháºm trá»…. Tuy nhiên, NgÆ°á»i đã tá»± cầm chân mình lại trong nhà Giakêu để cứu vá»›t ngÆ°á»i nầy.
Giakêu tìm và gặp Chúa Giêsu (cc. 2-6). Phân Ä‘oạn nầy táºp trung và o Giakêu: - Con ngÆ°á»i và ước muốn (cc. 2-3); - Thá»±c hiện Æ°á»›c muốn và kết quả đến hÆ¡n cả lòng mong muốn (cc. 4-6). Cụm từ “Và nầy†mở đầu, dùng để kéo sá»± chú ý và o Ä‘iá»u sắp được trình bà y; tÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° thế khi nói vá» Simêon (2,25). Luca giá»›i thiệu tên, nghá» nghiệp và thân thế của Giakêu (c. 2). Zacchaeus là hy lạp hoá tên hipri Zakkay (Nêh 7,14; Esdra 2,9), có nghÄ©a là “sạch, vô tá»™iâ€. Là trưởng thu thuế, nên ông già u có. Giêricô là trụ sở quan thuế thÆ°á»ng được nhắc đến, và đây là thà dụ Ä‘iển hình.
Giakêu tìm thấy cho bằng được Chúa Giêsu là ai (c. 3). Äá»™ng từ “tìm kiếm†được dùng rất nhiá»u lần trong Luca; nhÆ°ng ở thể quá khứ chÆ°a hoà n thà nh, chỉ được dùng cho Giakêu, cho Hêrôđê (9,9) và GiuÄ‘a (22,6). Khó có thể nghÄ© là độ dà i, sá»± láºp lại của việc tìm kiếm của Giakêu chỉ xảy ra cách ngắn ngủi khi Chúa Giêsu vá»™i vã ngang qua thà nh Giêricô. Nếu nhÆ° thế, tìm kiếm ấy chỉ là má»™t sá»± tò mò nhất thá»i. Sá»± tìm kiếm nầy phải là đã từ lâu, bây giá» là cÆ¡ há»™i để tìm thấy, nhÆ° trÆ°á»ng hợp của Hêrôđê (x. 23,7-8) và GiuÄ‘a (22,47). Äá»™ng từ nầy thÆ°á»ng hà m ý là tìm cho đến khi nà o thấy được (2,48.49; 9,9). Tuy Giakêu đã Ä‘i tìm, chÃnh Chúa Giêsu má»›i là ngÆ°á»i tìm thấy ông (c. 5). NgÆ°á»i tá» mình ra cho ông, nhÆ° trong khẳng định “Ai tìm sẽ được cho†(11,9-10; 12,31). Sá»± thấp bé của Giakêu là sá»± kiện chứ không phải là nguyên nhân. Dân chúng má»›i là nguyên nhân “vì dân chúng†(c. 3). Há» cản trở không cho ông nhìn thấy Chúa Giêsu, cÅ©ng nhÆ° há» không muốn NgÆ°á»i đến nhà ông (c. 7). Äáng ngạc nhiên là Luca trình bà y phản ứng của dân chúng tÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° phản ứng của những ngÆ°á»i Pharisêô (x. 5,30; 15,2).
Khung cảnh thu nhá» lại hÆ¡n. Chúa Giêsu “đi ngang qua Giêricô†đến “đi đến†chá»— cây vả nÆ¡i có Giakêu (c. 4). Chúa Giêsu dừng lại ở đó. Tên “Giêsu†được nêu rõ ở đây, cÅ©ng nhÆ° ở câu 9, chỉ sá»± quan trá»ng của Ä‘iá»u NgÆ°á»i sắp nói: “Giakêu, hãy xuống mau, vì hôm nay tôi phải ở lại nhà anh†(c. 5). Chúa Giêsu lên chÆ°Æ¡ng trình cho Giakêu. Ông phải “xuống mau†vì NgÆ°á»i Ä‘ang vá»™i vã Ä‘i lên Giêrusalem. NhÆ°ng NgÆ°á»i “phải†ở lại, vì đó là sứ mệnh cứu Ä‘á»™ của NgÆ°á»i (x. 2,49; 4,43; 9,22…). “Hôm nay†sẽ được láºp lại trong c. 9 chỉ thá»i Ä‘iểm Æ¡n cứu Ä‘á»™ được thá»±c hiện (2,11; 4,21; 5,26; 23,43). “Nhà của anh†đại từ chỉ ngôi “của anh†đặt sau “nhà †là vị trà nhấn mạnh. “Ở lại†là má»™t phần của việc tông đồ (x. 1,56; 9,4; 10,7; 19,5; 24,29). Giakêu đã trèo lên để tìm xem Chúa (c. 4). Bây giỠông trèo xuống vì đã gặp NgÆ°á»i (c.6). “Vá»™i vã†chỉ sá»± khao khát (x. 2,16). Äá»™ng từ “đón tiếp†hà m ý sá»± hiếu khách (x. 10,38). Ông vui mừng vì Chúa ở lại nhà ông. Luca thÆ°á»ng nói đến niá»m vui của những ngÆ°á»i được Thiên Chúa can thiệp và cứu Ä‘á»™ (x. 1,14; 1,28; 6,23; 10,20; 13,17; 19,6). NhÆ° thế, Giakêu đã nháºn được nhiá»u hÆ¡n cả Ä‘iá»u ông mong Æ°á»›c.
Chúa Giêsu đến nhà Giakêu và ban Æ¡n cứu Ä‘á»™ cho ông (cc. 7-10). Äá»™ng từ “cho†và “hoà n trả†(c. 8) ở thì hiện tại hiểu nhÆ° là tÆ°Æ¡ng lai gần: “tôi sẽ choâ€, “tôi sẽ hoà n trả lại†(x. 4,6; Cv 3,6). Giakêu đã không là m Ä‘iá»u nầy trong quá khứ. Ông đã đặt giả thiết là ông có thể đã là m thiệt hại ai đó trong quá khứ (c. 8). Nên không lạ gì dân chúng nghÄ© ông là “ngÆ°á»i tá»™i lá»—i†(c. 7). Do đó, quyết định nầy chứng tỠông đã hoán cải. Và Chúa Giêsu má»›i tuyên bố là “hôm nay Æ¡n cứu Ä‘á»™ đến vá»›i nhà nầy†(c. 9), và “NgÆ°á»i đến để cứu vá»›t những ngÆ°á»i hÆ° mất†(c. 10). Cuá»™c gặp gỡ vá»›i Chúa Giêsu đã biến đổi Ä‘á»i ông. Äá»™ng từ “sykophante†có nghÄ©a là “gian láºnâ€, “áp bứcâ€, “hăm dá»a tống tiá»n†(x. 3,14). Là m nghá» thu thuế, Giakêu gian láºn tiá»n bạc của ngÆ°á»i khác cho chÃnh mình. Dá»±a và o luáºt Môse, phải Ä‘á»n trả lại “gấp bốn†(x. Xh 21,37; 2 Sam 12,6) hay “gấp năm†(x. Lv 6,5; Ds 5,6-7).
NhÆ° câu 5 ở trên, Chúa Giêsu lại tuyên bố (c. 9), và lần nầy NgÆ°á»i nói đến sá»± cứu Ä‘á»™ cho Giakêu, “ngÆ°á»i con của Abraham.†“Cứu độ†được gắn liá»n vá»›i “hôm nayâ€; xem ở trên. “Con cháu của Abraham†không phải chỉ do bởi sá»± thuá»™c vá» dân tá»™c Do thái. Chúa Giêsu đã phê bình những ngÆ°á»i tá»± hà o là há» có Abraham là tổ tiên, nhÆ°ng thiếu lòng hoán cải (x. 3,8). ChÃnh sá»± hoán cải trở vá» vá»›i Thiên Chúa má»›i chứng thá»±c ai là con cái của Abraham. Giakêu đã là m Ä‘iá»u nầy và đáng được gá»i là con cái của Abraham. Câu 10 lấy lại ý tưởng của câu 5,32 vá»›i nhiá»u thay đổi từ ngữ. Äó là “đến tìm kiếm†và “những ngÆ°á»i hÆ° mấtâ€, thay vì nói đến việc kêu gá»i “ngÆ°á»i tá»™i lá»—i hoán cảiâ€. Việc thay đổi từ ngữ nấy nhằm nhấn mạnh sứ vụ mục tá» của Chúa Giêsu; xem dụ ngôn Ä‘i tìm chiên lạc (15,4-7). TÆ°á»›c hiệu “NgÆ°á»i Con của Nhân Loại†gắn liá»n vá»›i cuá»™c thÆ°Æ¡ng khó, sá»± chết và vinh quang (9,26.44; 12,8; 22,69); đồng thá»i cÅ©ng gắn liá»n vá»›i những ngÆ°á»i thu thuế và tá»™i lá»—i (7,34; 19,10). Há» là những ngÆ°á»i đầu tiên “phải†được tìm đến và cứu chuá»™c. Váºy nhÆ° lá»i hứa vá»›i Abraham (1,73), Thiên Chúa đã tá» lòng thÆ°Æ¡ng xót vá»›i con cháu của ông (1,55) qua việc ban Æ¡n cứu Ä‘á»™ cho Giakêu.
Thiên Chúa vẫn còn Ä‘i ngang qua trần gian nầy để tìm kiếm và cứu Ä‘á»™ những ngÆ°á»i đã hÆ° mất. Hãy mở cá»a nhà cho Chúa. Má»i NgÆ°á»i và o và lãnh nháºn Æ¡n cứu Ä‘á»™. [Mục Lục]
23. Sống đức ái – Lm. Giuse Tạ Duy Tuyá»n
Má»™t ngà y ná», Mẹ Têrêsa nháºn được 15 đôla do má»™t ngÆ°á»i bị bất toại đã 20 năm gá»i tặng. Ông ta bị toà n thân bất toại chỉ còn bà n tay phải là có thể cá» Ä‘á»™ng được. Ông sống trong cô Ä‘Æ¡n và chỉ có má»™t ngÆ°á»i bạn duy nhất là điếu thuốc lá.
Hôm ấy, Mẹ Têrêsa đến thăm, an ủi ông và ông đã nói với Mẹ:
- ThÆ°a Mẹ, con đã ngừng hút thuốc từ má»™t tuần nay, và đây là số tiá»n con dà nh dụm được. Con xin biếu Mẹ để Mẹ mua cÆ¡m bánh cho những kẻ nghèo khó.
Tháºt quý hóa cho má»™t tâm hồn cao thượng. Biết tÃch góp từ những đồng tiá»n Ãt á»i của mình để trao tặng tha nhân. NgÆ°á»i ta nói rằng: trên Ä‘á»i nà y, không ai nghèo đến ná»—i không có gì để chia sẻ vá»›i ngÆ°á»i khác và cÅ©ng không ai già u đến Ä‘á»™ không thể nháºn thêm được cái gì của ngÆ°á»i khác ! Vá»›i số tiá»n nhá» bé 15 đôla kia, Mẹ Têrêsa đã mua cÆ¡m bánh cho ngÆ°á»i nghèo đói, và cả hai -ngÆ°á»i bất toại trong việc cho Ä‘i và ngÆ°á»i nghèo đói trong việc nháºn lãnh- Ä‘á»u cảm nháºn được má»™t niá»m vui sâu xa. Có lẽ nhiá»u lần chúng ta đã dá»… dà ng quên Ä‘i má»™t sá»± tháºt căn bản nà y là : má»—i má»™t dịp chia sẻ vá»›i ngÆ°á»i khác tức là má»™t lần đón nháºn niá»m vui của má»™t tâm hồn biết cho Ä‘i. Thế nhÆ°ng, chúng ta vẫn để cuá»™c Ä‘á»i trôi qua trong tẻ nhạt vì lạnh vắng tình ngÆ°á»i.
Thá»±c ra, giá trị cuá»™c Ä‘á»i con ngÆ°á»i nằm ở chá»— có khả năng trao ban. NgÆ°á»i cà ng trao ban nhiá»u thì cà ng có giá trị vá»›i cá»™ng Ä‘oà n, vá»›i xã há»™i. Ai không biết trao ban sẽ trở thà nh vô Ãch vá»›i xã há»™i loà i ngÆ°á»i. Cho dù há» có lắm tiá»n nhiá»u của hay chức vá»ng cao sang thì cÅ©ng vô giá trị vá»›i anh em nếu không biết sống trao ban. Trao ban còn cho ta niá»m vui của cuá»™c sống khi nháºn ra mình tháºt có Ãch vá»›i tha nhân. Chúng ta có thể trao ban cho tha nhân tiá»n tà i, tình yêu, sá»± chia sẻ, lòng cảm thông. Chúng ta có thể trao ban lá»i nói và hà nh Ä‘á»™ng ngay cả ánh mắt của sá»± đồng cảm yêu thÆ°Æ¡ng. Trao ban sẽ tạo cho ta mối giây liên hệ gắn kết vá»›i tha nhân, cá»™ng Ä‘oà n. Trao ban sẽ tạo cho ta niá»m vui vì thấy ngÆ°á»i khác vui nhá» sá»± chia sẻ của chúng ta.
Äây là niá»m vui của Gia-kêu khi ông biết cho Ä‘i. Có lẽ cuá»™c Ä‘á»i ông trÆ°á»›c kia chỉ đón nháºn, chỉ biết vun quén, có khi vun quén bằng những hà nh vi bất chÃnh. Ông có tiá»n và rất giầu. Ông có kho lẫm tÃch trữ rất nhiá»u nhÆ°ng ông không có niá»m vui tâm hồn. Ông biết rằng khi trao ban má»›i có niá»m vui nhÆ°ng ông không tìm được lý do để trao ban. Cho tá»›i khi ông gặp Thầy Giê-su, ông má»›i mạnh dạn là m cái Ä‘iá»u mà mình hằng thổn thức, hằng Æ°á»›c mong. Thầy Giê-su là động lá»±c để ông dám trao ban cả má»™t khối gia tà i mà trÆ°á»›c đây ông vun quén, ông xây kho lẫm để chất cho đầy. Khi có Thầy Giê-su, ông chỉ muốn dùng tà i sản của mình để Ä‘á»n bù cho những ngà y tháng mình quá Ãch ká»·. Ông muốn là m việc nghÄ©a. Ông sẵn sà ng là m tất cả để chuá»™c lại lá»—i lầm. GiỠđây ông biết rằng: tiá»n bạc chẳng mua được hạnh phúc và cà ng không mua được NÆ°á»›c trá»i.
Cuá»™c Ä‘á»i quanh ta cÅ©ng có biết bao cÆ¡ há»™i để ta trao ban nhÆ°ng dÆ°á»ng nhÆ° chúng ta vẫn để cÆ¡ há»™i ấy lặng lẽ trôi qua. Chúng ta vẫn sợ cho Ä‘i mình sẽ thiệt thòi. Chúng ta vẫn Ãch ká»· không dám cho Ä‘i vì sợ ngÆ°á»i ta hÆ¡n mình. Chúng ta vẫn cố nắm giữ cho mình mà Ãt nghÄ© tá»›i việc trao ban. Thế nên, cuá»™c Ä‘á»i chúng ta vẫn lặng lẽ trôi qua trong âm thầm tẻ nhạt.
Ước gì má»—i lần chúng ta đến vá»›i Chúa sẽ cho chúng ta cÆ¡ há»™i để trao ban. Có Chúa là gia nghiệp, là hạnh phúc vượt trá»™i hÆ¡n má»i danh vá»ng, váºt chất trần gian. Có Chúa là lẽ sống sẽ giúp chúng ta là m má»™t Ä‘iá»u gì đó cho Chúa vui lòng nhÆ° Gia-kêu đã thà nh tâm sám hối chuá»™c lại lá»—i lầm. Ông đã bố thÃ, đã trao ban nhỠđó ông ngáºp trà n niá»m vui trong tâm hồn. Xin cho chúng ta cÅ©ng biết noi gÆ°Æ¡ng Chúa biết sống cho Ä‘i mà không tÃnh toán, cho Ä‘i cả mạng sống mình vì hạnh phúc tha nhân để nhỠđó chúng ta được sống mãi trong tình thÆ°Æ¡ng của Chúa. Amen. [Mục Lục]
24. Viếng thăm nhau – Lm. Giuse Tạ Duy Tuyá»n
Thánh Giáo hoà ng Gioan Phaolo II được coi là sứ giả của Thiên Chúa, và là con ngÆ°á»i của muôn ngÆ°á»i. Ngà i là vị giáo hoà ng đầu tiên đã thá»±c hiện trên 100 chuyến công du đến 129 quốc gia để gặp gỡ và chung sống vá»›i đủ má»i thà nh phần trong xã há»™i, đủ má»i dân tá»™c trên khắp Năm Châu. Dù tuổi già sức yếu, hai lần té gãy xÆ°Æ¡ng, tháºm chà cuá»™c ám sát năm 1981 đã khiến ngà i từng ngã qụy vì viên đạn bắn gần và o tim, nhÆ°ng tất cả vẫn không là m chùn bÆ°á»›c chân của ngÆ°á»i mục tá» Ä‘i đến vá»›i Ä‘oà n chiên và tìm chiên lạc trở vá».
Ngà i đã thá»±c hiện má»™t chuyến viếng thăm lịch sá», má»™t chuyến viếng thăm đã chinh phục được toà n thể luÆ¡ng tâm nhân loại. Äó là khi Ngà i dừng chân bên bức tÆ°á»ng Than Khóc. Tại đây, ngà i láºp lại lá»i xin lá»—i cho cả má»™t quá khứ hiểu lầm đầy Ä‘au thÆ°Æ¡ng. Äây quả thá»±c là má»™t cuá»™c viếng thăm đã san bằng con Ä‘Æ°á»ng gồ ghá» gai góc và mở ra má»™t chân trá»i má»›i.
Chân trá»i của sá»± tha thứ lẫn nhau.
Chân trá»i của sá»± tin tưởng lẫn nhau
Chân trá»i của những chân lý chung
Chân trá»i của những trách nhiệm chung
Và chân trá»i của sá»± cầu nguyện chung.
Äức thánh Cha Äức Bênêdicto 16 cÅ©ng ra Ä‘i, để đến vá»›i muôn dân. Äặc biệt trong chuyến viếng thăm Thổ NhÄ© Kỳ và o cuối tháng 11/2006, ngà i đã thá»±c hiện má»™t chuyến viếng thăm đầy mạo hiểm theo cái nhìn ngÆ°á»i Ä‘á»i, nhÆ°ng là bÆ°á»›c Ä‘i đầy lòng cáºy trông và phó thác và o Thiên Chúa quan phòng. Ngà i đã đánh đổ má»i cái nhìn lệch lạc vá» ngà i khi ôm chúc bình an vá»›i Äức Thượng phụ Bathôlômêô I, và khi ngà i bÆ°á»›c và o Äá»n Thá» Xanh trong sá»± kÃnh trá»ng và đầy thiện cảm của anh em Hồi Giáo. ChÃnh chuyến tông du có tÃnh lịch sá» nà y, giá»›i truyá»n thông trên toà n thế giá»›i cho rằng ngà i đã đóng góp: “cho việc xây dá»±ng má»™t thế giá»›i có khả năng nháºn ra những chân lý chung trong tình huynh đệ và đối thoại, và không chiá»u theo đối kháng hay đầu hà ng quyá»n lá»±c sá»± chếtâ€.
Trong cuá»™c Ä‘á»i dÆ°Æ¡ng thế, Chúa Giêsu luôn Ä‘i đến vá»›i má»i ngÆ°á»i. Má»—i bÆ°á»›c Ä‘i của Ngà i luôn để lại dấu ấn đầy yêu thÆ°Æ¡ng cho những ai được tiếp xúc vá»›i Ngà i. Hôm nay, Giakêu đã được Chúa viếng thăm. Äây là má»™t hồng phúc dà nh cho Giakêu. Gia Kêu không ngá» mình lại được Thiên Chúa viếng thăm. Những ngÆ°á»i Do Thái năm xÆ°a cà ng không ngá» Thầy Giêsu, má»™t vị Thầy đáng kÃnh, má»™t ngÆ°á»i thánh thiện lại ghé thăm kẻ tá»™i lá»—i. NhÆ°ng đây lại là đưá»ng lối của Chúa. Chúa đã dùng cách nà y để mang tình yêu đổi lấy cuá»™c Ä‘á»i Gia Kêu. Chúa dùng tình yêu để cải hoá ngÆ°á»i tá»™i lá»—i. Chúa đến để tìm kiếm, để cứu chữa những gì đã mất. ChÃnh trong chuyến viếng thăm lịch sá» nà y, Chúa đã đổi Ä‘á»i Gia Kêu để từ đây ông không còn tham lam quyá»n bÃnh hay tham lam tiá»n bạc. Gia Kêu đã sám hối và chuá»™c lại lá»—i lầm. Ông đã cho Ä‘i những của phù vân. Ông đã biết dùng của cải Ä‘á»i nà y mà mua lấy bạn hữu NÆ°á»›c Trá»i mai sau. Ông còn bá» tiá»n để Ä‘á»n bù những việc lá»—i công bằng bác ái mà ông đã gây ra. Ông đã tìm được sá»± bình an của tâm hồn sau má»™t lần được Chúa viếng thăm.
Con Ä‘Æ°á»ng đến vá»›i anh em phải là con Ä‘Æ°á»ng của các môn đệ Thầy Giêsu. Hãy ra khá»i chÃnh mình để đến vá»›i anh em. Hãy tìm đến các con chiên lạc mà đưa vá» rà n. Hãy há»™i nháºp vá»›i Ä‘á»i để Ä‘em đạo và o Ä‘á»i. Chúa đã Ä‘i và o Ä‘á»i để gieo chân lý, niá»m tin và hy vá»ng. Là môn đệ của Chúa cÅ©ng cần bÆ°á»›c theo dấu chân của Thầy Giêsu. Dấu chân luôn rong ruổi khắp má»i nẻo Ä‘Æ°á»ng. Dấu chân của ngÆ°á»i môn đệ Ä‘i đến đâu, sẽ để lại cho Ä‘á»i má»™t mà u xanh của yêu thÆ°Æ¡ng và hạnh phúc bình an. Ước mong má»—i ngÆ°á»i chúng ta hãy can đảm vượt qua những trở ngại từ bản thân, từ môi trÆ°á»ng để dấn thân cho Tin mừng của Chúa được đến vá»›i muôn ngÆ°á»i. Hãy xoá má»i thà nh kiến xấu nÆ¡i anh em để có thể hoà hợp vá»›i anh em. Hãy xoá bá» má»i ngăn cách giầu nghèo hay địa vị cao thấp mà sống hoà đồng vá»›i anh em. Hãy xoá bá» má»i hiá»m khÃch háºn thù để sống bác ái yêu thÆ°Æ¡ng nhau ngõ hầu là m sáng danh Chúa qua những dấu chỉ của tình yêu thÆ°Æ¡ng.
Nguyện xin Chúa là Äấng đã viếng thăm Giakêu xin cÅ©ng lÆ°u lại nÆ¡i cuá»™c Ä‘á»i chúng con để biến đổi chúng con thà nh những tÃn hữu biết sống công bình bác ái và dấn thân hết mình phục vụ tha nhân. Amen. [Mục Lục]
25. Tầm cao của Phúc Âm
(Suy niệm của Achille Degeest)
Giakêu là má»™t ngÆ°á»i già u có. Sá»± già u có của ông có thể khiến cho ngÆ°á»i ta có lý do chÃnh đáng nghi ngỠông tham nhÅ©ng. Tháºt váºy, phụ trách thu thuế cho ngÆ°á»i La mã chiếm đóng xứ sở mình, ông trÃch ra những khoản đáng kể là m của riêng, lấy ở những số tiá»n thuế do ông quản lý. Váºy mà Äức Giêsu đã không ná» hà đến thăm, lÆ°u lại nhà ông, Ä‘em đến cho ông Æ¡n cứu rá»—i. Äoạn kết bà i tÆ°á»ng thuáºt nhấn và o ý nghÄ©a sứ vụ của Chúa là đến cứu rá»—i nhân loại. Vấn đỠđặt ra ở đây là gì? Æ n cứu rá»—i đối vá»›i ông Giakêu phải chăng là bố thà rá»™ng rãi và hoà n trả gấp bá»™i số tiá»n phù thu lạm bổ? Chúng ta không nên tách riêng Ä‘oạn Phúc Âm hôm nay vá»›i giáo huấn tổng quát của Äức Kitô vá» của cải thế gian. Má»i của cải thế gian, má»i sá»± già u có, bất lÆ°Æ¡ng hay lÆ°Æ¡ng thiện cÅ©ng váºy, Ä‘á»u có xu thế chiếm Ä‘oạt tâm hồn, Ä‘á»u được chứa Ä‘á»±ng hiểm há»a gây thiệt hại cho kẻ khác. Muốn được cứu rá»—i thì phải cố lên tá»›i tầm mức NÆ°á»›c Thiên Chúa, ở Ä‘á»™ cao ấy tâm hồn tá»± giải thoát khá»i sá»± chi phối của tiá»n bạc để có thể thá» phụng Thiên Chúa và đối xá» vá»›i đồng loại bằng má»™t tình huynh đệ thá»±c tế và công bằng. Tình thÆ°Æ¡ng công bằng cho đồng loại, Æ°u tiên tuyệt đối cho Thiên Chúa, đó là tầm cao Æ¡n cứu rá»—i của Phúc Âm. Thế má»›i biết, những viá»…n ảnh muốn nhìn Phúc Âm nhÆ° má»™t hệ thống bình đẳng đáng ngá» trong hưởng thụ của cải Ä‘á»i nà y, quả là má»™t lối nhìn thiển cáºn biết chừng nà o. Phúc âm trong thá»±c tế chủ trÆ°Æ¡ng công bằng xã há»™i, chÃnh là vì Phúc Âm nhắm má»™t mục tiêu vượt xa Ä‘á»i nà y vô cùng. Æ n cứu rá»—i của Phúc Âm ở tầm cao của đức tin và trong tráºt tá»± đức tin. Do đó có hai câu há»i:
1) Ai dám tự phụ hoà n toà n không mắc cái “tội†của ông Giakêu?
Kitô hữu nà o tháºt sá»± già u hoặc thèm muốn già u mà không cần lo giải thoát tâm hồn mình khá»i sức hấp dẫn của tiá»n bạc? Tá»›i đây, chúng ta phải Ä‘á» phòng kẻo rÆ¡i và o má»™t ảo tưởng. Sống trong hoà n cảnh đầy đủ, ngÆ°á»i ta có thể ngay lòng xác nháºn mình không báºn tâm vá» của cải thế gian. NhÆ°ng trong hoà n cảnh may mắn ấy, ngÆ°á»i ta có đặt Æ°u tiên cho việc thá» phụng Thiên Chúa không? Vì ở đây không chỉ là giá trị của sá»± từ bá» những Ä‘iá»u giam hãm tâm hồn, ở đây là giá trị của sá»± thá» phụng và kÃnh mến Thiên Chúa hằng sống.
2) Äức Giêsu có ghét bá» Giakêu kẻ già u có không?
Chúng ta biết rõ Äức Giêsu nghÄ© gì vá» sá»± già u có. Thế mà NgÆ°á»i đối thoại vá»›i những kẻ già u. Chúa đứng vá» phÃa những kẻ hèn má»n, nghèo khổ, Chúa bênh vá»±c quyá»n lợi há», nhÆ°ng không lấy đó là m vÅ© khà chống kẻ già u có. Chúa không hô hà o bần cùng hóa nhà già u và tÆ° hữu hóa kẻ nghèo. Tất nhiên Äức Giêsu tiếp lá»i các ngôn sứ giảng dạy vá» sá»± Thiên Chúa đòi há»i gắt gao phải đối xá» công bằng. NhÆ°ng Äức Giêsu Ä‘i xa hÆ¡n nữa, NgÆ°á»i nhắm vấn Ä‘á» cÆ¡ bản. ‘NgÆ°á»i nà y cÅ©ng là con cái Abraham’, Chúa nói nhÆ° thế vỠông Giakêu ăn năn trở lại. Váºy thì, con cái Abraham, nghÄ©a là gì? Là đặt niá»m tin tuyệt đối và o Thiên Chúa và tin cáºy sắt đá và o Thiên Chúa. Dòng dõi thiêng liêng Abraham táºp hợp và liên kết chặt chẽ vá»›i nhau trong niá»m tin và o Äức Kitô. Kẻ nà o thà nh tháºt sống niá»m tin ấy thì tìm được thái Ä‘á»™ thÃch đáng là không gắn bó thiết tha vá»›i sá»± già u có, già u có tháºt sá»± hoặc già u có trong mÆ¡ Æ°á»›c thèm khát cÅ©ng váºy. [Mục Lục]
26. Con NgÆ°á»i đến để tìm và cứu
(TrÃch dẫn từ ‘Manna’)
Suy Niệm
Giakêu là má»™t ngÆ°á»i thu thuế già u có. Tuy không thiếu gì, nhÆ°ng lòng ông vẫn khắc khoải không yên. Ông vẫn tìm kiếm má»™t Ai đó có thể nâng đỡ ông dáºy. Hẳn ông đã nghe ngÆ°á»i ta bà n tán vá» Äức Giêsu. Ngà i chẳng sợ là m bạn vá»›i những ngÆ°á»i bị khinh nhÆ° ông. Giakêu mong có ngà y thấy Äức Giêsu.
Dịp may đã tá»›i, ông Ä‘i vá»›i đám đông theo sau Ngà i, nhÆ°ng vẫn không sao thấy được Ngà i, vì dân chúng thì đông, còn ông lại thấp bé. Giakêu không thất vá»ng. Lòng khát mong Ä‘Ãch thá»±c chẳng bao giá» chịu bó tay.
Ông chạy trÆ°á»›c đám đông và leo lên má»™t cây sung. Ông hà há»ng vá»›i sáng kiến khôn ngoan của mình, và tin chắc mình sẽ toại nguyện. Giakêu núp ở trên cây, tưởng không ai trông thấy. Nà o ngá» Äức Giêsu ngừng lại, nhìn lên và gá»i tên ông.
Ngà i thấy ông trÆ°á»›c khi ông thấy Ngà i. Ãnh mắt Ngà i là m ông luống cuống, nhÆ°ng lá»i của Ngà i lại là m ông sung sÆ°á»›ng, ngỡ ngà ng: Hôm nay tôi phải ở lại nhà ông. Niá»m hạnh phúc bất ngá» là m ông ngây ngất.
ÄÆ°á»ng từ gốc sung vá» nhà ông bao xa, ta không rõ, nhÆ°ng chắc chắn đó là đưá»ng đầy ắp niá»m vui.
Giakêu thấy mình mất Ä‘i những mặc cảm thấp kém. Ông nhÆ° lấy lại được danh dá»± trÆ°á»›c đám đông, bởi lẽ Äức Giêsu sắp đến thăm nhà ông, bất chấp những lá»i xầm xì phản đối.
Ông chỉ ao ước thấy mặt Ngà i, còn Ngà i lại muốn bà y tỠcả bỠsâu của lòng mình: dịu dà ng, tha thứ, yêu thương, tế nhị.
Hoán cải là kết quả của má»™t cảm nháºn vá» Tình Yêu.
Ãnh mắt, lá»i nói, thái Ä‘á»™ của Äức Giêsu đã thổi bùng lên ngá»n lá»a leo lét nÆ¡i Giakêu, và khiến lòng ông tan chảy.
Bỗng chốc Giakêu thấy mình được tự do thanh thoát.
Những gì xÆ°a nay trói buá»™c ông, là m ông say mê, bây giá» trở nên vô vị. Má»™t cách hồn nhiên, ông dâng ná»a gia sản cho ngÆ°á»i nghèo, và xin Ä‘á»n gấp bốn những gì đã lÆ°á»ng gạt.
Giakêu sẽ trở nên nghèo hÆ¡n trÆ°á»›c, nhÆ°ng ông hạnh phúc hÆ¡n xÆ°a nhiá»u, vì ông cÅ©ng là con cháu tổ phụ Apraham.
Ước gì chúng ta bao dung nhÆ° Äức Giêsu và quảng đại nhÆ° Giakêu.
Gợi à Chia Sẻ
Giakêu muốn thấy Äức Giêsu và ông đã được quá lòng mình mong Æ°á»›c. Theo ý bạn, để thấy Äức Giêsu trong Ä‘á»i mình, cần có thái Ä‘á»™ nà o? Mẫu gÆ°Æ¡ng của Giakêu có giúp gì cho bạn không?
Xã há»™i hôm nay vẫn có nhiá»u Giakêu: những ngÆ°á»i bị coi thÆ°á»ng hay loại trừ, những thanh niên đã có tiá»n án, trẻ bụi Ä‘á»i, gái Ä‘iếm, những ngÆ°á»i nghiện ma túy... Há» cần những ngÆ°á»i có trái tim của Äức Giêsu. Bạn nghÄ© mình có thể giúp gì để há» thay đổi cuá»™c sống không?
Cầu Nguyện
Lạy Chúa Giêsu, khi đến vá»›i chúng con Chúa thÆ°á»ng đến nhÆ° má»™t ngÆ°á»i hà nh khất.
Chúa cần chút nÆ°á»›c của ngÆ°á»i phụ nữ Samari.
Chúa cần năm chiếc bánh và hai con cá,
Chúa cần nhà ông Giakêu để nghỉ chân.
Chúa khiêm tốn cúi xuống xin chúng con, để rồi tuôn đổ trên chúng con nhiá»u gấp bá»™i.
Xin dạy chúng con biết cách đến vá»›i má»i ngÆ°á»i, và khám phá ra đốm lá»a nhá» của sá»± thiện vẫn cháy sáng nÆ¡i lòng ngÆ°á»i tá»™i lá»—i.
Ước gì chúng con nhìn tha nhân bằng ánh mắt của Chúa, dám hy vá»ng không ngÆ¡i và o lòng tốt của má»—i ngÆ°á»i, và can đảm tin tưởng và o sá»± quảng đại của há», nhỠđó thế giá»›i của chúng con trở nên nhân bản hÆ¡n và thần linh hÆ¡n. [Mục Lục]
27. Chúng ta thì giống như Giakêu
(TrÃch dẫn từ ‘Mở Ra Những Kho Tà ng’ - Charles E. Miller)
Má»™t số ngÆ°á»i khiếp hãi vá» cách cÆ° xá» của Chúa Giêsu. Bà i Phúc Âm ngà y hôm nay cho chúng ta thấy những ngÆ°á»i bà ng quan đã không bằng lòng vá»›i chú ý đặc biệt mà Chúa Giêsu đã dà nh cho Giakêu. Bà i Phúc Âm ngà y hôm nay cho chúng ta thấy những ngÆ°á»i bà ng quan đã không bằng lòng vá»›i chú ý đặc biệt mà Chúa Giêsu đã dà nh cho Giakêu, ngÆ°á»i bị đóng nhãn nhÆ° má»™t ngÆ°á»i tá»™i lá»—i. Tháºt ra hỠđã bị sốc và há» phải xì xà o bà n tán chống lại Chúa Giêsu.
Mặc dầu không được chuẩn nháºn từ đám đông, Giakêu đã là m má»™t quyết định đúng. Ông nháºn thấy rằng Chúa Giêsu, Äấng có thể là m cho ông trở lại Ä‘Æ°á»ng ngay chÃnh bằng cuá»™c sống của mình. Ông hiểu rằng, Chúa Giêsu có đầy đủ tình yêu và lòng nhân từ. Giakêu cÅ©ng đã xác định được, ông ta sẽ không Ä‘i đến vá»›i bất cứ ai hoặc bất cứ Ä‘iá»u gì có thể ngăn cản ông gặp gỡ Chúa Giêsu, không phải sá»± bất bình của những kẻ phán xét ông không có giá trị gì, và hình hà i nhá» bé của ông cÅ©ng không thể ngăn cách ông thấy Chúa Giêsu từ trên đầu của đám đông.
Tôi tưởng tượng ra Giakêu giống nhÆ° má»™t đứa trẻ khi cha mẹ chúng Ä‘ang Ä‘i ngang qua. Ông bị những ngÆ°á»i trưởng thà nh che khuất tầm nhìn. Ông đã nhảy lên nhảy xuống nhÆ°ng vẫn không thể thấy những gì Ä‘ang xảy ra. Giakêu biết rằng không má»™t ngÆ°á»i nà o giúp ông nhÆ°ng ông có má»™t ý tưởng để tá»± giúp mình. Ông đã chạy tá»›i phÃa trÆ°á»›c để trèo lên má»™t cây vả và ở đó ông có thể thấy Chúa Giêsu, khi ở trên đám đông ông cố gắng nÃn thở để quan sát má»™t cách cẩn tháºn, nhÆ°ng sá»± kinh ngạc của ông thì không phải ông chỉ thấy có Chúa Giêsu nhÆ°ng ông đã tháºt sá»± nghe Ngà i nói. Chúa Giêsu đã gá»i Ä‘Ãch danh tên ông, Giakêu đã ngạc nhiên là m sao Chúa Giêsu biết ông là ai. Có phải Chúa Giêsu đã nghe vá» những tá»™i lá»—i khủng khiếp của ông không? Má»™t ngÆ°á»i nà o đó đã chỉ ông cho Chúa Giêsu phải không? Tiếp đó, ông nháºn ra những gì Chúa Giêsu Ä‘ang nói: “Giakêu, hãy xuống nhanh lên, Ta sẽ lÆ°u lại nhà ngÆ°Æ¡i hôm nayâ€. Ông vá»™i và ng trèo xuống khi biết rằng ông Ä‘ang ở trên cây và ông đã há»™ tống Chúa Giêsu đến nhà ông. Ông hứa sẽ thống hối, sẽ thay đổi để theo những lá»i giáo huấn của Chúa Giêsu, đó là má»™t ngà y hạnh phúc trong Ä‘á»i ông.
Những gì Chúa Giêsu đã là m cho Giakêu, nay Ngà i cÅ©ng là m cho chúng ta. Ngà i đã bÆ°á»›c và o trong thế giá»›i của chúng ta, thế giá»›i mà sá»± tháºt là nhà của ngÆ°á»i tá»™i lá»—i. Chúng ta đã được chúc phúc bằng cách cÆ° xá» bất ngá» của Con Thiên Chúa. Cho dù những ngÆ°á»i khác có thấy đó là gÆ°Æ¡ng mù hay không, chúng ta phải là m má»™t quyết định đúng là tìm kiếm Chúa Giêsu, nâng tầm nhìn của chúng ta lên trên những ngÆ°á»i loại bá» Chúa Giêsu hoặc nhìn Giáo Há»™i má»™t cách khinh miệt. Vá»›i đôi mắt của đức tin, chúng ta tháy Chúa Giêsu nhÆ° là Äấng cứu Ä‘á»™ của chúng ta, và vá»›i đôi tai đức tin chúng ta nghe Ngà i nói vá»›i chúng ta. Và o ngà y chúng ta chịu phép rá»a Ngà i đã gá»i tên chúng ta, Ngà i đã biết chúng ta là ai bởi vì Cha Ngà i là Äấng Sáng Tạo chúng ta, đã chỉ định chúng ta cho Ngà i. Chúng ta đã trở thà nh con cái của Thiên Chúa.
Trở lại vấn Ä‘á», Chúa Giêsu đã không trở thà nh ngÆ°á»i khách của chúng ta nhÆ° Ngà i đã là khách của Giakêu, nhÆ°ng chúng ta đã trở thà nh khách của NgÆ°á»i. Phép rá»a đã mở ra cho chúng ta cánh cá»a và o nhà NgÆ°á»i là Giáo Há»™i, nÆ¡i mà Chúa Giêsu, chủ của chúng ta Ä‘ang má»i gá»i chúng ta tá»›i bà n tiệc thánh, là Thân Mình và Máu NgÆ°á»i trong bà tÃch Thánh Thể. Chúng ta có má»™t đặc ân kỳ diệu và o má»—i ngà y Chúa Nháºt và má»i ngà y nếu chúng ta muốn.
Chúa Giêsu trông đợi chúng ta sẽ thay đổi bất cứ những gì phải xếp đặt lại để theo giáo huấn của Ngà i, nhÆ° Giakêu đã là m. Và o lúc kết Thánh Lá»…, chúng ta đã nghe nói: “Hãy Ä‘i trong bình an, để yêu thÆ°Æ¡ng và phục vụ Thiên Chúaâ€. Äó là lá»i hứa của chúng ta trung thà nh vá»›i ý muốn của Thiên Chúa.
Chúng ta không bị sốc bởi cách cÆ° xá» của Chúa Giêsu, chúng ta phải sung sÆ°á»›ng nghÄ© rằng Ngà i đã đến để tìm kiếm chúng ta và cứu thoát những gì đã hÆ° mất. Giống nhÆ° Giakêu chúng ta phải là những kẻ được chúc phúc bởi tình yêu Thiên Chúa và lòng nhân từ của NgÆ°á»i. [Mục Lục]
28. Gặp gỡ Äức Kitô biến đổi cuá»™c Ä‘á»i mình
(TrÃch dẫn từ ‘Niá»m Vui Chia Sẻ’)
Tại Boston ở Hoa Kỳ có má»™t đại há»™i đặc biệt. Äó là đại há»™i ngÆ°á»i lùn. 400 ngÆ°á»i trong 3000 há»™i viên đã đến tham dá»± đại há»™i ngÆ°á»i lùn của nÆ°á»›c Mỹ. NgÆ°á»i cao nhất của há»™i chỉ có 4 feet (=1m40) và ngÆ°á»i lùn nhất chỉ có 2 feet (=0m70). Äây là đại há»™i thứ 25, có mục Ä‘Ãch để ngÆ°á»i lùn gặp gỡ vui chÆ¡i vá»›i nhau và để cho má»i ngÆ°á»i bá»›t thiên kiến vá»›i thế giá»›i ngÆ°á»i lùn.
Tin Mừng hôm nay nói đến má»™t ngÆ°á»i lùn, má»™t ngÆ°á»i lùn nổi tiếng trong thà nh Giêricô có tên là Giakêu. Con ngÆ°á»i lùn tịt ấy đã Ä‘i và o lịch sá» vì đã được gặp Äức Giêsu. Giakêu là trưởng phòng thuế vụ của thà nh phố và là má»™t ngÆ°á»i già u có, do chức vụ, do việc là m của mình và cÅ©ng có thể do đã ăn của đút lót, đã bá»›t xén của công… Ông là ngÆ°á»i có tiếng tăm vừa được nể sợ, vừa bị chê ghét trong dân chúng. Có thể chỉ vì tò mò muốn biết Äức Giêsu là ngÆ°á»i thế nà o, có thể trong lòng ông có sẵn má»™t tâm tình ngưỡng má»™, yêu mến. Äiá»u đáng ngạc nhiên là ông tìm bằng được má»i cách để có thể ngó mặt Äức Giêsu khi Ngà i Ä‘i qua Ä‘Æ°á»ng phố. Vì lùn, bị đám đông vây kÃn, Chúa khuất tầm nhìn, ông phải chui ra khá»i đám đông, chạy lên phÃa trÆ°á»›c, leo lên má»™t cây sung để xem thấy Äức Giêsu.
Kìa Giakêu Ä‘ang ngồi trêng chạng hai của cây sung, ẩn mình trong cà nh lá. Trăm ngà n ngÆ°á»i Ä‘i theo Chúa Giêsu nà o có ai để ý? Và nếu có bị để ý thì ông cứ để mặc. NhÆ°ng Chúa Giêsu thì khác: Äến nÆ¡i gốc cây, chân Ngà i dừng lại nhÆ° thể đã hẹn hò; mắt Ngà i ngÆ°á»›c lên nhÆ° âu yếm chà o; miệng Ngà i khẽ kêu đúng tên nhÆ° ngÆ°á»i thân đã từng quen biết: “Ông Giakêu Æ¡i! Hãy xuống mau, vì hôm nay Ta phải lÆ°u lại tại nhà ôngâ€. Hạnh phúc của Giakêu tháºt trà n đầy vượt quá lòng mong Æ°á»›c. “Ông vá»™i và ng tụt xuống và mừng rỡ đón rÆ°á»›c Chúa Giêsuâ€.
Giakêu đã ngỡ ngà ng, nhÆ°ng phải nói là dân chúng thà nh Giêricô còn bị bất ngá» hÆ¡n nữa. Má»i ngÆ°á»i xầm xì vá»›i nhau: “Nhà ngÆ°á»i tá»™i lá»—i mà ông ấy cÅ©ng và o trá»!â€. Tháºt quá sức, tháºt không thể chấp nháºn được. Há» cùng trao đổi vá»›i nhau nhÆ° ngÆ°á»i Pharisêu đã má»i Chúa dùng bữa tại nhà ông: “Nếu quả tháºt ônt nầy là Ngôn sứ, thì ông phải biết ngÆ°á»i kia là hạng ngÆ°á»i nà o chứ: Hắn là hạng ngÆ°á»i tá»™i lá»—i†(Lc 7,39).
Gặp Äức Giêsu, Giakêu thấy mỉnh phải thay đổi cách sống, phải chuá»™c lại những lá»—i lầm, phải Ä‘á»n bù những bất công đã gây ra trong quá khứ. “Tôi xin lấy phân ná»a tà i sản của tôi mà cho ngÆ°á»i nghèo; và nếu tôi đã lÆ°á»ng gạt ai cái gì, tôi xin Ä‘á»n gấp bốnâ€. Dân chúng cà ng bà ng hoà ng kinh ngạc khi Chúa Giêsu chẳng những đến nhà Giakêu trú ngụ ở đó Ãt ngà y, mà lại còn tuyên bố minh bạch: “Hôm nay nhà nầy đã được Æ¡n cứu Ä‘á»™, bởi vì ngÆ°á»i nầy cÅ©ng là con cháu tổ phụ Abraham. Vì Con NgÆ°á»i đến để tìm và cứu những gì đã hÆ° mấtâ€. Chỉ có má»™t cái dừng chân do tình thÆ°Æ¡ng và lòng nhân háºu thúc đẩy, Chúa Giêsu đã biến đổi má»™t con ngÆ°á»i tá»™i lá»—i trở thà nh ngÆ°á»i công chÃnh. Từ giây phút gặp gỡ ấy, cuá»™c sống của Giakêu đã hoà n toà n đổi má»›i: từ má»™t ngÆ°á»i bị cá»™ng Ä‘oà n khinh chê ruồng bá», ông được Chúa Giêsu cho há»™i nháºp và o cá»™ng Ä‘oà n con cháu tổ phụ Abraham.
Thưa anh chị em,
Lá»i Chúa hôm nay khẳng định vá»›i chúng ta vá» tình yêu thÆ°Æ¡ng của Thiên Chúa. Tình yêu thÆ°Æ¡ng đó là tinh yêu thÆ°Æ¡ng không giá»›i hạn, không phân biệt tình trạng của đối tượng. Tình yêu thÆ°Æ¡ng ấy dÆ°á»ng nhÆ° ngả vá» ngÆ°á»i tá»™i lá»—i, nghiêng vá» những ngÆ°á»i sống bên lá» xã há»™i, bên ngoà i tôn giáo.
Qua Ä‘á»i sống trần thế của Chúa Giêsu, chúng ta thấy rõ Chúa Giêsu dà nh tấm lòng yêu thÆ°Æ¡ng, Æ°u ái cho những hạng ngÆ°á»i mà xã há»™i tôn giáo Do Thái lúc bấy giá» gạt ra ngoà i lá». Äó là những dân ngoại, những ngÆ°á»i nghèo, những cô gái Ä‘iếm, những phụ nữ, trẻ em, những ngÆ°á»i bênh phong cùi, bỉ quá»· ám, những ngÆ°á»i thu thuế cá»™ng tác và phục vụ ngoại bang… nhÆ° Matthêu, nhÆ° Giakêu hôm nay. ChÃnh những hạng ngÆ°á»i đó lại là đối tượng của Thiên Chúa tình yêu. Vì, nhÆ° Chúa Giêsu đã nói: “Không phải ngÆ°á»i khá»e mạnh cần thầy thuốc, nhÆ°ng là những ngÆ°á»i Ä‘au bênhâ€. Và há» cần Chúa là thấy thuốc vạn năng, chữa bá bệnh, có thể là m hồi sinh ngÆ°á»i đã chết, có thể chữa là nh má»i vết thÆ°Æ¡ng thân xác cÅ©ng nhÆ° tâm hồn. ChÃnh vì những ngÆ°á»i tá»™i lá»—i, những ngÆ°á»i yếu Ä‘uối, những ngÆ°á»i bệnh táºt mà Chúa Giêsu đã đến.
Giakêu là má»™t thà dụ, Madalenna là má»™t thà dụ khác. NgÆ°á»i phụ nữ ngoại tình, ngÆ°á»i trá»™m là nh lại là má»™t thà dụ khác nữa. Trong bốn sách Tin Mừng, chúng ta gặp được nhiá»u khuôn mặt méo mó đã được trả lại vẻ đẹp, chúng ta thấy nhiá»u tâm hồn tan nát đã được ban đầy sức sống má»›i. Công trình cứu Ä‘á»™ là nhÆ° thế. Tình yêu thÆ°Æ¡ng của Thiên Chúa không bị chi phối bở sá»± trong sáng hay vẫn đục trong lý lịch con ngÆ°á»i. Trái lại, ai có má»™t lý lịch cà ng nhiá»u vết Ä‘en, cà ng phức tạp thì tâm hồn lại cà ng được yêu thÆ°Æ¡ng cứu chữa. Äiá»u cần thiết trÆ°á»›c nhất là chúng ta dám mạnh dạn tin tưởng và tiến lại gần tình yêu thân linh vô vị lợi của Thiên Chúa. Và chúng ta hãy cảnh giác, bao lâu chúng ta tưởng mình đã là ngÆ°á»i khá»e mạnh, đã là ngÆ°á»i đạo đức thánh thiện… thì lúc đó coi chừng, chúng ta khÆ°á»›c từ tình yêu của Thiên Chúa Ä‘ang nâng đỡ chúng ta từng giây từng phút.
Chúng ta cho rằng mình chẳng có tá»™i gì Æ°? Có thể nhiá»u ngÆ°á»i nghÄ© nhÆ° thế, vì trong cuá»™c Ä‘á»i nhiá»u ngÆ°á»i không há» giết ngÆ°á»i, không há» gian dâm, không há» trá»™m cắp. Thế nhÆ°ng chãy coi chừng! Tá»™i vì là m những Ä‘iá»u ác thì có lẽ phần đông chúng ta không có, nhÆ°ng tá»™i vì không là m những Ä‘iá»u tốt mà Thiên Chúa truyá»n dạy thì chẳng ai cò thể vá»— ngá»±c là mình không sai phạm. Váºy thì chúng ta cÅ©ng trở thà nh đối tượng của lòng yêu thÆ°Æ¡ng vô bá» của Thiên Chúa.
Anh chị em thân mến,
Gặp được Chúa Giêsu là cuá»™c Ä‘á»i chúng ta được biến đổi. Chúng ta phải biết tìm đến gặp cho bằng được Chúa Giêsu. Nếu thá»±c sá»± chúng ta gặp Chúa nhÆ° Giakêu, thì thế nà o Ä‘á»i sống chúng ta cÅ©ng sẽ được đổi má»›i, tá»™i lá»—i chúng ta sẽ được xóa sạch và tâm hồn chúng ta sẽ trở nên trong sáng hÆ¡n. Cà ng gặp gỡ Chúa trong thâm sâu của cõi lòng, chúng ta cà ng được biến đổi. Nếu chung quanh chúng ta có bao ngÆ°á»i vẫn mang má»™t nếp sống cÅ© rÃch, sói mòn, cà ng ngà y cà ng nghèo nà n hÆ¡n vá» mặt chất lượng, thì đó là dấu chứng há» chÆ°a thá»±c sá»± gặp được Äức Kitô Giêsu. Nếu cuá»™c sống của chúng ta chÆ°a thể hiện được má»™t thay đổi quyết liệt, thì đó là dấu chứng chúng ta chÆ°a gặp Äức Kitô thá»±c sá»±. Bởi vì bất kỳ má»™t cuá»™c gặp gỡ nà o vá»›i Äức Kitô thì Ä‘á»u phát sinh má»™t hiệu quả là thay đổi cuá»™c sống.
NÆ¡i Chúa Giêsu, Thiên Chúa đã thá»±c sá»± ở giữa loà i ngÆ°á»i chúng ta và Ngà i mong Æ°á»›c má»—i ngÆ°á»i chúng ta gắt chÆ°á»›c Giakêu mở rá»™ng cõi lòng ra để đón nháºn ngà i. Khi gặp gỡ Chúa cách chân thà nh nhÆ° thế thì chÃnh Chúa sẽ ban Æ¡n hoán cải cho ta và biến đổi ta thà nh những con ngÆ°á»i má»›i: trong sạch, liêm chÃnh theo thánh ý Ngà i. [Mục Lục]
29. Tình yêu là m kinh ngạc - McCarthy
Khi sá»a chữa ngÆ°á»i khác, cách tiếp cáºn mà chúng ta chá»n rất quan trá»ng. Nếu chúng ta tiếp cáºn há» chỉ để chất vấn những lá»—i lầm của há» thì có nhiá»u khả năng, chúng ta không là m được gì. Tháºt váºy, chúng ta hầu nhÆ° là m cho vấn Ä‘á» trở nên tồi tệ. Há» sẽ khép kÃn, trở nên oán háºn và chai cứng tâm hồn.
Má»™t ngÆ°á»i quản lý nhà tù nói rằng cách duy nhất để thay đổi ngÆ°á»i ta phải thông qua má»™t tÆ°Æ¡ng quan vá»›i ngÆ°á»i ấy. Bạn không thể cải thiện ngÆ°á»i khác bằng cách tránh xa hoặc bá» rÆ¡i há». Má»™t bầu khà lạnh lùng không khÃch lệ sá»± trưởng thà nh.
Nếu bạn là m bẽ mặt má»™t ngÆ°á»i, bạn chỉ là m cho tâm hồn ngÆ°á»i ấy chai cứng. Bạn chỉ tìm cách nà o để tâm hồn ngÆ°á»i ấy cảm Ä‘á»™ng. Má»i ngÆ°á»i, kể cả ngÆ°á»i có máu lạnh nhất Ä‘á»u có cái cốt lõi của sá»± lá»… nghÄ©a, và có khả năng thay đổi, nếu tâm hồn há» cảm Ä‘á»™ng.
Chúng ta phải tiếp cáºn những ngÆ°á»i khác cách nà o để há» thấy rằng chúng ta tin tưởng và tÃn nhiệm há». Kết quả là há» sẽ dẹp bá» sá»± thủ thế, dè chừng và cởi mở lòng há». Má»™t khi há» cởi mở thì má»™t Ä‘iá»u gì đó có thể xảy ra. Chúng ta thấy Ä‘iá»u đó trong trÆ°á»ng hợp của Giakêu.
Äức Giêsu nhìn thấy Giakêu trên cây. Lúc đó cách sống của Giakêu hoà n toà n trái ngược vá»›i những Ä‘iá»u mà Äức Giêsu bảo vệ. Chắc chắn đám đông chỠđợi và hy vá»ng Äức Giêsu sẽ quở trách và cấm ông ta không được là m báºy. Là m nhÆ° thế, NgÆ°á»i sẽ là m cho dân chúng trong thà nh thêm yêu thÃch NgÆ°á»i.
NhÆ°ng Äức Giêsu từ chối quở trách Giakêu. Trái lại, NgÆ°á»i đã là m má»™t Ä‘iá»u khiến dân chúng láºp tức không còn yêu thÃch NgÆ°á»i. NgÆ°á»i nói vá»›i Giakêu NgÆ°á»i muốn dùng cÆ¡m tối ở nhà ông và vá»›i sá»± kinh ngạc. Giakêu vui mừng đón tiếp NgÆ°á»i. Dân chúng than phiá»n: “Ông ấy đến ở lại nhà ngÆ°á»i tá»™i lá»—iâ€. Há» ghét Giakêu. Há» không muốn nhìn thấy ông được cứu. Há» muốn nhìn thấy ông bị lên án và trừng phạt.
NhÆ°ng Äức Giêsu đã không nghÄ© nhÆ° thế, NgÆ°á»i thấy rằng Ä‘iá»u mà Giakêu cần không phải là sá»± lên án mà là sá»± cứu chuá»™c. Vấn Ä‘á» không phải là ông ta có xứng đáng vá»›i sá»± cứu chuá»™c hay không. Ông ta cần có – đối vá»›i Äức Giêsu, nhÆ° thế đã đủ. Vá»›i việc Ä‘i đến nhà ông, đối đầu vá»›i sá»± bất mãn và giáºn dữ của dân chúng trong thà nh, Äức Giêsu cho Giakêu thấy rằng NgÆ°á»i quan tâm đến ông. Nếu NgÆ°á»i tránh xa ông hoặc lên án ông, phép lạ hẳn không bao giá» xảy ra.
Giakêu đã cảm nghiệm tình yêu thÆ°Æ¡ng của Äức Giêsu. Äiá»u nà y đã là má»™t kinh nghiệm kỳ diệu đối vá»›i má»™t ngÆ°á»i mà cho tá»›i nay chỉ có kinh nghiệm vá» sá»± oán ghét. Äược má»™t ngÆ°á»i tÃn nhiệm chúng ta, ngÆ°á»i ấy không phán xét hoặc lên án chúng ta nhÆ°ng yêu thÆ°Æ¡ng chúng ta, đó là má»™t cảm giác tuyệt vá»i. Tâm hồn Giakêu nở bung ra vá»›i sá»± sống nhÆ° má»™t sa mạc sau tráºn mÆ°a to.
Äược ngÆ°á»i ta yêu thÆ°Æ¡ng vì mình tốt là nh không có gì là to lá»›n, khác thÆ°á»ng. CÅ©ng nhÆ° khi mình xứng đáng. NhÆ°ng được yêu thÆ°Æ¡ng khi mình xấu xa – nhÆ° trÆ°á»ng hợp của Giakêu quả là kỳ diệu. Giakêu đã cảm nghiệm sá»± kinh ngạc ấy vì được yêu. Äiá»u nà y khiến cho những Ä‘iá»u tốt đẹp nhất trong ông được triển nở. Sá»± hoán cải của ông là má»™t sá»± hoán cải hÆ°á»›ng đến Ä‘iá»u thiện hảo. Vá»›i mức Ä‘á»™ nhiá»u hÆ¡n hoặc Ãt hÆ¡n, tất cả chúng ta cần có sá»± hoán cải ấy. [Mục Lục]
30. Từ khán giả đến ngÆ°á»i tiếp cáºn - McCarthy
Truyá»n hình Ä‘ang Ä‘e dá»a biến tất cả chúng ta thà nh những khán giả, kẻ bà ng quan, ngÆ°á»i ngoà i cuá»™c. Giả sá» bạn là má»™t ngÆ°á»i yêu thÃch thiên nhiên. GiỠđây, bạn không cần phải để cho già y mình bị bẩn, hoặc bạn phải Ä‘á»™i mÆ°a. Bạn cÅ©ng không cần phải ra khá»i phòng khách hoặc Ä‘i xa lò sưởi. Truyá»n hình Ä‘em lại cho bạn lá»… há»™i vá»›i quang cảnh và âm thanh. Không nguy hiểm, không mệt nhá»c, không rắc rối. Tuy nhiên, đó là má»™t sá»± thay thế quá nghèo nà n so vá»›i cảnh váºt.
Có những ngÆ°á»i tuyên bố rằng mình yêu thiên nhiên nhÆ°ng hiếm khi hoặc không bao giá» há» Ä‘i dạo trong rừng, băng qua các cánh đồng hoặc Ä‘i dá»c theo bá» biển. Nói cách khác, há» chỉ là những khán giả. Há» không tháºt sá»± bị lôi kéo để tham gia. Tham gia là góp phần mình và o việc đó. NhÆ°ng bạn sẽ thu hoạch nhiá»u hÆ¡n Ä‘iá»u bạn cho Ä‘i.
Tuy nhiên, khi là m khán giả, Ãt nhất, ngÆ°á»i ta cÅ©ng có sá»± quan tâm. Và nÆ¡i nà o có sá»± quan tâm, ở đó có khả năng ngÆ°á»i ta sẽ tháºt sá»± tham gia.
TrÆ°á»ng hợp của Giakêu là nhÆ° thế. Lúc bắt đầu câu chuyện ông chỉ là má»™t khán giả. Ông có thể nhìn thấy mà không bị nhìn thấy, ông chỉ là má»™t ngÆ°á»i Ä‘i xem. Ông cảm thấy thuáºn tiện khi bị quan sát. Tất cả chúng ta chẳng nhÆ° thế sao?
Ông không hòa nháºp và o đám đông. Ông trèo lên cây sung giữa những cà nh cây. Và bằng cách đó, ông chÆ¡ vÆ¡, không có chá»— để bám. Ông đứng bên lá», không phải vì nghèo nà n mà vì già u có. Sá»± già u sang đã cô láºp ông vá»›i những đồng bà o ông trong thà nh mà phần lá»›n Ä‘á»u nghèo khó.
Là má»™t ngÆ°á»i Ä‘i xem, ông chỉ tham dá»± má»™t cách thụ Ä‘á»™ng. Ông ở đó trong những giá»›i hạn của mình. Hẳn ông phải có má»™t sá»± quan tâm nà o đó, nhÆ°ng không liá»u lÄ©nh, không dấn thân. Khi má»i việc qua Ä‘i, ông có thể trở vá» nhà , và nếu ông muốn, ông sẽ quên hết má»i chuyện.
NhÆ°ng Ä‘iá»u gì đã xảy ra? Äức Giêsu đã nhìn thấy ông và má»i gá»i ông trở thà nh má»™t ngÆ°á»i tham dá»±. Thình lình Giakêu bị lôi từ Ä‘Æ°á»ng biên và o thẳng trung tâm của hà nh Ä‘á»™ng. Ông giống nhÆ° má»™t khán giả Ä‘i xem bóng đá và thình lình giám đốc Ä‘á»™i banh phát hiện anh ta, thẩy cho anh ta má»™t bá»™ đồ cầu thủ và nói: “Anh ra sân Ä‘i?†Và anh thấy mình Ä‘ang chÆ¡i banh.
Äiá»u là m ngạc nhiên là không những Giakêu đáp lại má»™t cách tÃch cá»±c mà còn hân hoan là m nhÆ° thế ngay láºp tức. Có niá»m vui khi Ä‘i xem nhÆ°ng niá»m vui còn lá»›n hÆ¡n khi tham dá»±. Kết quả đối vá»›i ông tháºt là to lá»›n, nó biến đổi cuá»™c Ä‘á»i ông. Äá»i sống hoạt Ä‘á»™ng theo Æ¡n gá»i Kitô hữu của chúng ta sẽ thay đổi Ä‘á»i sống của chúng ta.
Giakêu đã cảm nghiệm một ơn hoán cải – hoán cải hướng vỠsự thiện hảo. Với mức độ lớn hơn hoặc nhỠhơn, tất cả chúng ta cần có loại hoán cải ấy. [Mục Lục]
31. NgÆ°á»i tá»™i lá»—i - R. Gutzwiller
Äức Giêsu vừa chữa là nh ngÆ°á»i mù, bây giá» Ngà i lại gặp má»™t ngÆ°á»i tá»™i lá»—i, má»™t ngÆ°á»i vị vá»ng ở Giêricô. Ở thị trấn gần biên giá»›i nà y, thu thuế là nghá» rất phát tà i. Giakêu thi hà nh công việc nà y nhiá»u nÆ¡i nên ông đã thu tÃch được má»™t gia sản đáng kể, tuy phải dùng đến những phÆ°Æ¡ng sách mà ngÆ°á»i Do thái coi là bất chÃnh. Thá»±c thế, vì nghá» nghiệp, ông luôn phải giao tiếp vá»›i lÆ°Æ¡ng dân và còn phải chi li từng đồng vá»›i bá»n thuá»™c hạ, rồi vá»›i dân chúng qua những ngÆ°á»i trung gian. Thế cho nên ngÆ°á»i Do thái cứ yên trà rằng bá»n thu thuế khá»i cần nói cÅ©ng là ngÆ°á»i tá»™i lá»—i. Tá»™i lá»—i đã nên nhÆ° đặc Ä‘iểm nÆ¡i ông Giakêu.
Tuy nhiên đó chỉ là dáng vẻ cuá»™c Ä‘á»i ‘dân sự’ bình thÆ°á»ng của Giakêu, nhÆ°ng bên trong ông có cả má»™t chiá»u sâu. Ông muốn gặp gỡ Äức Giêsu. Không phải ông là ngÆ°á»i hiếu kỳ, vì cứ theo lá»i ông ngÆ°á»i ta sẽ nháºn ra ná»—i lòng hối tiếc trong tâm tÆ° con ngÆ°á»i dÆ° dáºt đó. Ông sẵn sà ng dà nh phân ná»a tà i sản để bố thà cho ngÆ°á»i nghèo và nếu có lỡ gian láºn của ai thì bồi thÆ°á»ng gấp bốn. Giakêu không thoả mãn vÆ¡Ã chÃnh mình, vá»›i Ä‘á»i sống, địa vị và thà nh công của mình. Tá»± đáy lòng ông cảm nghiệm được sá»± trống vắng. Tiá»n của có thể dÆ° giả, nhÆ°ng không bù lấp được tâm tÆ°. Uy thế có thể củng cố địa vị xã há»™i của ông, nhÆ°ng không cứu vãn được linh hồn ông trÆ°á»›c mặt Thiên Chúa. Vá»›i tuổi Ä‘á»i nhÆ° Giakêu, con ngÆ°á»i không còn ảo tưởng nữa và sá»± vÄ©nh cá»u bắt đầu là má»™t cái gì có ý nghÄ©a. Trên Ä‘á»i vẫn còn có nhiá»u ngÆ°á»i xá» sá»± nhÆ° Giakêu.
Cái nhìn và lá»i nói của Chúa đến vá»›i ông tháºt đúng lúc. Äức Kitô không bị rà ng buá»™c vá»›i phán Ä‘oán của con ngÆ°á»i. ngÆ°á»i thÆ°á»ng mai mỉa những ai ra vẻ đạo đức, rồi NgÆ°á»i luôn kêu gá»i ngÆ°á»i tá»™i lá»—i trở lại Ä‘Æ°á»ng là nh. NgÆ°á»i không há» mị dân. Trong trình thuáºt nà y, NgÆ°á»i đã chá»n Giakêu-má»™t con ngÆ°á»i dị dạng giữa đám dân chúng. NgÆ°á»i không chỉ trao đổi hay gặp gỡ qua loa nhÆ°ng còn Ä‘em lại niá»m vui và cho ông vinh dá»± đón tiếp NgÆ°á»i tại nhà cho đến ngà y hôm sau. NgÆ°á»i biết rõ, theo quan niệm đạo đức thông thÆ°á»ng, và o nhà má»™t ngÆ°á»i tá»™i lá»—i là là m má»™t cái gÆ°Æ¡ng xấu. NhÆ°ng Äức Giêsu đến ‘để tìm và cứu chữa những gì đã hÆ° mất’. Suốt cuá»™c hà nh trình cuối cùng Ä‘i lên Giêrusalem, NgÆ°á»i đã nghÄ© đến những kẻ lầm Ä‘Æ°á»ng lạc lối; vì tha nhân quên mình, bất chấp quan niệm thÆ°á»ng tình, NgÆ°á»i đến vá»›i Giakêu vì NgÆ°á»i đáp ứng được niá»m ông mong đợi, Ä‘Æ°a ông trở vá» vá»›i Thiên Chúa khoả lấp tâm hồn ông bằng sá»± sung mãn tinh thần, ban ân sủng, thức tỉnh và hÆ°á»›ng dẫn tâm hồn con ngÆ°á»i để há» lắng nghe lá»i Ngà i. Kẻ tá»™i lá»—i sẵn sà ng hoà n lÆ°Æ¡ng ấy chÃnh là điá»u Äức Giêsu lấy là m mãn nguyện. [Mục Lục]
32. Hôm nay nhà nà y được giải thoát.
Äoạn Tin Mừng hôm nay được đặt và o Ä‘oạn cuối của lần sau cùng khi Chúa Giêsu và o thà nh Giêrusalem, nÆ¡i đây NgÆ°á»i sẽ chịu khổ nạn và sẽ bị giết bởi tay ngÆ°á»i Do thái, rồi ngà y thứ ba Ngà i sẽ sống lại. Câu chuyện ông Giakêu được đặt kế tiếp sau phép lạ Chúa Giêsu chữa là nh ngÆ°á»i mù thà nh Giêricô. NgÆ°á»i mù được Thiên Chúa chữa là nh, vì tin và o Chúa Giêsu mà ông ta được sáng mắt. Phép lạ của ngÆ°á»i mù chuẩn bị cho thÃnh giả hiểu được sâu xa cuá»™c cách mạng tinh thần của ông Giakêu, má»™t cuá»™c cách mạng táºn gốc rá»…, đổi má»›i hoà n toà n. Từ bóng tối của cảnh mù lòa bÆ°á»›c và o ánh sáng của ngÆ°á»i được chữa là nh. Từ bóng tối của tá»™i lá»—i bÆ°á»›c sang con Ä‘Æ°á»ng sáng của cuá»™c Ä‘á»i má»›i, của cuá»™c sống thánh thiện. Từ cuá»™c gian tham khéo léo bÆ°á»›c sang con Ä‘Æ°á»ng ngay chÃnh chân tháºt và quảng đại. Từ cuá»™c sống xa Chúa được xÃch lại gần Chúa hÆ¡n, được kết hợp vá»›i Chúa Giêsu và hòa giải vá»›i tha nhân.
Do đó, trá»ng tâm bà i Tin Mừng hôm nay nêu báºt má»™t khÃa cạnh sâu xa nhất của tình yêu, đó là sá»± tha thứ, má»™t sá»± tha thứ được gói gá»n trong tình yêu khoan dung. Vì tình yêu nà y không đóng khung kẻ mình yêu trong những ngụ ý của lá»—i lầm, của tha thứ. Tình yêu nà y cÅ©ng không giá»›i hạn kẻ mình yêu trong hiện tại Ä‘en tối của ngÆ°á»i ấy, nhÆ°ng còn phóng tầm mắt nhìn vá» những Ä‘iá»u há» có thể trở nên tÆ°Æ¡ng lai. Trong cách hà nh sá» của Chúa Giêsu, Ngà i luôn sẵn sà ng tha thứ. Äể biểu lá»™ má»™t tình yêu chân thà nh trên, Chúa Giêsu đã tiếp xúc vá»›i ngÆ°á»i thu thuế, là m bạn vá»›i những ngÆ°á»i bị xã há»™i bấy giá» gán cho là những kẻ tá»™i lá»—i. Ngà i không cấm há» không được lui tá»›i nghe Ngà i giảng dạy, hÆ¡n nữa Ngà i cùng ăn uống và đồng bà n vá»›i há».
Vì thế, những cuá»™c gặp gỡ và giao tiếp nà y minh chứng rằng, Chúa Giêsu nhìn những kẻ thu thuế và những ngÆ°á»i tá»™i lá»—i trong hai trạng thái: Trạng thái hiện tại của há» và những trạng thái há» có thể trở nên tốt trong tÆ°Æ¡ng lai. Trong hiện tại, mặc dầu há» Ä‘ang sống trong tình trạng tá»™i lá»—i, nhÆ°ng há» biết lắng nghe lá»i Chúa để khởi sá»± tiến những bÆ°á»›c đầu tiên trên con Ä‘Æ°á»ng hoán cải. Và những Ä‘iá»u há» có thể trở nên tốt được minh chứng qua những hà nh Ä‘á»™ng cụ thể, và dụ nhÆ° hà nh Ä‘á»™ng dứt khoát vá»›i quá khứ tá»™i lá»—i để Ä‘i theo Chúa Giêsu nhÆ° trÆ°á»ng hợp của Ông Gia kêu. Ông là má»™t ngÆ°á»i thu thuế nhÆ°ng khi nghe Chúa Giêsu gá»i, ông liá»n bá» bà n thu thuế đứng dáºy và theo là m môn đệ của má»™t ngÆ°á»i tá»± nhiên tả: “Con cáo có hang, con chồn có tổ nhÆ°ng Con NgÆ°á»i không có chá»— dá»±a đầuâ€.
Do đó, sá»± cải tạo xã há»™i táºn căn phải bắt đầu bằng ý thức vá» tá»™i lá»—i và sám hối, và đây có thể là ý tưởng mà Tin Mừng hôm nay gợi lên cho chúng ta. Và o thá»i Chúa Giêsu, nghá» thu thuế được hiểu nhÆ° là cấu kết vá»›i ngoại bang để hà hiếp và bóc lá»™t ngÆ°á»i đồng hÆ°Æ¡ng, nên cÅ©ng đồng nghÄ©a vá»›i tham lam bất chÃnh. Má»™t cách nà o đó, phÆ°á»ng thu thuế là má»™t ung nhá»t của xã há»™i, trong khi xa lánh là biện pháp thanh trừng đối vá»›i nhà lãnh đạo Do thái dà nh cho những ngÆ°á»i thu thuế thì trái lại Chúa Giêsu đến vá»›i há», ngồi đồng bà n vá»›i há». Chúa Giêsu không là m nhÆ° thế để biện minh cho hà nh Ä‘á»™ng tham lam bất chÃnh đối vá»›i những ngÆ°á»i thu thuế cÅ©ng nhÆ° đối vá»›i các cô gái Ä‘iếm. Ngà i đến gần há», trÆ°á»›c hết là để cảm thông vá»›i thân pháºn bị đẩy ra bên lá» xã há»™i của há», đồng thá»i Ngà i má»i gá»i hỠý thức vá» hà nh Ä‘á»™ng tá»™i lá»—i của há».
Cuá»™c gặp gỡ giữa Chúa Giêsu và viên chức già u có tên là Giakêu tại thà nh phố Giêricô cho thấy cuá»™c cách mạng ấy bắt đầu bằng việc sám hối và cải thiện cuá»™c sống. Tháºt ra, sám hối Ä‘Ãch tháºt luôn Ä‘i liá»n vá»›i cải thiện. Ãnh mắt của Chúa Giêsu đã Ä‘i xuyên suốt tâm hồn ông, khiến ông nháºn ra được những lá»—i lầm của mình. Ãnh mắt ấy lại từ nhân và má»i gá»i, đến ná»—i đã là m cho ông cảm thấy thôi thúc và cải thiện Ä‘á»i sống. Vì thế, Æ¡n cứu Ä‘á»™ đã thá»±c sá»± đến nhà ông và cuá»™c tái sinh đã khởi đầu: Nà y đây phân ná»a tà i sản của tôi, tôi cho ngÆ°á»i nghèo, mà nếu tôi đã cưỡng Ä‘oạt của ai Ä‘iá»u gì, tôi xin Ä‘á»n gấp bốn lầnâ€. Ông Giakêu không chỉ sám hối và cải thiện cuá»™c sống bản thân, nhÆ°ng ông còn góp phần và o việc cải tạo xã há»™i, đúng hÆ¡n nữa sá»± hoán cải cá nhân của ông ảnh hưởng sâu Ä‘áºm đến cuá»™c sống xã há»™i. Lá»i Chúa hôm nay cho chúng ta thấy được chiá»u kÃch xã há»™i của lòng sám hối. Vì thế, không những ngÆ°á»i tÃn hữu Kitô đóng góp tà i trà của mình cho công cuá»™c cải tạo xã há»™i, nhÆ°ng niá»m tin của hỠđược thể hiện bằng lòng sám hối và cải thiện cuá»™c sống là m trá»ng tâm và cÅ©ng là linh hồn của bất cứ má»™t cuá»™c cách mạng và cải tạo xã há»™i nà o. [Mục Lục]
33. Tiá»n bạc
Qua thái Ä‘á»™ Ä‘á»n bù rá»™ng rãi của ông Giakêu tôi muốn chia sẻ má»™t và i ý tưởng nhá» má»n vá» vấn Ä‘á» tiá»n bạc.
NgÆ°á»i xÆ°a đã nói: của đồng lần thiên hạ tiêu chung. Thá»±c ra tiá»n bạc có mục Ä‘Ãch là để phục vụ con ngÆ°á»i. Nó được dùng để nuôi sống và thăng tiến con ngÆ°á»i toà n diện. Vì thế của cải phải được phân chia công bằng, và má»i ngÆ°á»i phải chung tay đóng góp và o đó. Kẻ già u phải biết mở rá»™ng con tim và bà n tay cứu giúp ngÆ°á»i nghèo túng. Còn ngÆ°á»i nghèo, không có gì phải mặc cảm khi nháºn lãnh sá»± giúp đỡ của há», dù giá nà o mình vẫn sống khiêm hạ và công chÃnh. Nà o có ai già u ba há» khó ba Ä‘á»i đâu mà lo!.
Trên thá»±c tế, chúng ta thấy có Ä‘iá»u đáng buồn, đó là số ngÆ°á»i nghèo quá đông, chiếm tá»›i 3/4 nhân loại. Còn kẻ già u lại là m già u trên sá»± túng cá»±c của ngÆ°á»i nghèo. Kẻ già u thì nhÆ° chuá»™t sa chÄ©nh gạo, còn ngÆ°á»i nghèo thì lại bị chó cắn áo rách. Già u nghèo mãi mãi trở thà nh hai phe chống đối nhau, gieo tai há»a cho nhau.
Kinh Thánh đã lên án những kẻ già u bất công và Ãch ká»·. Äồng thá»i tục ngữ Việt Nam cÅ©ng xác quyết:
- Của thiên trả địa.
- Của phù vân thì vần xuống biển.
Của cải dà nh cho má»™t số ngÆ°á»i có nghÄ©a là nó sẽ loại trừ hạnh phúc của má»™t số đông. Của cải sẽ là m cho chúng ta xa lìa Thiên Chúa là Äấng ban phát cho chúng ta. Má»™t xứ đầy và ng bạc sẽ chóng biến thà nh ngẫu tượng. Vì khi đã mãn nguyện rồi, há» sẽ kiêu căng mà lãng quên Thiên Chúa. Và chÃnh Chúa Giêsu cÅ©ng đã cảnh cáo: Không ai có thể là m tôi hai chủ, hoặc yêu chủ nà y mà ghét chủ kia, cÅ©ng váºy không ai có thể là m tôi Thiên Chúa và vừa là m tôi tiá»n bạc. Con lạc Ä‘Ã chui qua lá»— kim còn dá»… hÆ¡n ngÆ°á»i già u có và o NÆ°á»›c Trá»i.
Bởi đó, vấn Ä‘á» là phải biết san sẻ cho nhau, bởi vì không ai có thể tá»± sống tá»± láºp má»™t mình, không cần nhá» cáºy ai. Ngay nhÆ° kẻ già u có, cÅ©ng phải nhá» và o ngÆ°á»i nghèo túng mà trở nên khấm khá. Cho nên chia sẻ là điá»u hợp tình và hợp ý.
TrÆ°á»›c hết là cùng nhau chia sẻ những gì mình có. Chẳng hạn cùng là ngÆ°á»i Việt Nam, chúng ta hãy chia sẻ gia tà i quà giá cÅ©ng nhÆ° phúc lá»™c do tổ tiên để lại vá» luân lý và văn hóa. Cùng là con cái Thiên Chúa, chúng ta hãy chia sẻ vá»›i nhau trong Giáo Há»™i những việc là nh thánh và ơn cứu rá»—i. Còn vá» của cải, chúng ta thấy các tÃn hữu đầu tiên ở Giêrusalem đã chia sẻ cÆ¡m áo cho nhau không để của mình là của riêng.
Tiếp đến là chia sẻ cái mình hÆ¡n cho ngÆ°á»i kém, cái mình có mà ngÆ°á»i khác không có và ngược lại ngÆ°á»i khác cÅ©ng là m nhÆ° thế. Äó là lá là nh đùm lá rách, có Ä‘i có lại, chị ngã em nâng.
Tháºt ra chúng ta luôn luôn có những cái để chia sá»›t và luôn có những ngÆ°á»i để lãnh nháºn, vì chÃnh chúng ta cÅ©ng Ä‘ang ở trong tình trạng nhÆ° thế. Cùng là chi thể của má»™t thân thể, chúng ta có trách nhiệm lẫn nhau nhÆ° câu nói: ‘Môi hở răng lạnh, má»™t con ngá»±a Ä‘au cả tà u không ăn cá»â€™.
Và sau cùng, chúng ta phải sống thế nà o để Ä‘em lại hạnh phúc cho ngÆ°á»i khác, nhất là những ngÆ°á»i túng thiếu hÆ¡n mình. Chúng ta phải coi hạnh phúc của ngÆ°á»i khác là hạnh phúc của mình. Khóc cùng kẻ khóc, vui cùng kẻ vui.
Sá»± chia sẻ cho ngÆ°á»i khác hà m ý cho Ä‘i mà không đòi lại, cho Ä‘i thì có phúc hÆ¡n là nháºn lãnh. Hãy coi sá»± cho Ä‘i của tre già cho măng má»c, của cha mẹ cho con cái được phát triển. Chúng ta hãy nối rá»™ng vòng tay tình thÆ°Æ¡ng đến những ai Ä‘ang cần tá»›i chúng ta để há» thuá»™c vá» gia đình của Chúa sá»›m hÆ¡n.
Hãy coi Chúa Giêsu, Äấng già u có đã trở nên nghèo khó để nhá» Ngà i mà chúng ta được trở nên già u có, thì đến lượt chúng ta, chúng ta không có quyá»n sống Ãch ká»· hưởng thụ cho riêng mình. Tất nhiên cho Ä‘i là tiếc xót và thiệt hại, nhÆ°ng khi chúng ta đã chá»n Chúa là m gia nghiệp thì Ngà i sẽ là tất cả cho chúng ta. [Mục Lục]
34. NgÆ°á»i tá»™i lá»—i hay ngÆ°á»i công chÃnh
Chuyện kể rằng, má»™t hôm có vị Quáºn công và o thăm trại tù. Ông là ngÆ°á»i tốt là nh, nhân háºu. Khi ông đến, ông há»i thăm các tù nhân vá» tá»™i trạng của há». Ông lấy là m ngạc nhiên vì các tù nhân ông há»i đến Ä‘á»u nói mình vô tá»™i. NgÆ°á»i thì nói bị cáo gian, kẻ thì nói vì lòng ghen tỵ mà ngÆ°á»i ta thêu dệt tá»™i trạng để bá» tù mình, có ngÆ°á»i còn nói tại quan toà thÃch bá» tù thì kết án chứ anh có là m gì sai đâu! NhÆ°ng có má»™t ngÆ°á»i đứng lên thú nháºn tá»™i mình: thÆ°a quáºn công, tôi là ngÆ°á»i có tá»™i, trong lúc cần tiá»n, tôi đã Ä‘i ăn trá»™m, tôi thấy mình đáng bị phạt nÆ¡i nà y. Lúc đó các bạn tù xỉ vả anh: anh tháºt tệ, anh không xứng đáng ở chung vá»›i những ngÆ°á»i vô tá»™i. Lúc đó, vị quáºn công nhìn anh vá»›i lòng thÆ°Æ¡ng xót và tuyên bố tha bổng cho anh. Còn những ngÆ°á»i kia thì tiếp tục ở lại trong tù để có thá»i giá» suy nghÄ© vá» sá»± công chÃnh giả hiệu của mình.
Chúa Giêsu đến không phải để cứu chữa ngÆ°á»i công chÃnh, nhÆ°ng để cứu ngÆ°á»i tá»™i lá»—i. Hay nói má»™t cách khác: ai khiêm tốn và nháºn lá»—i, sẵn sà ng để cho Chúa khám và điá»u trị thói hÆ°, lầm lạc của mình thì Chúa má»›i chữa được. Vì Chúa luôn tôn trá»ng tá»± do của con ngÆ°á»i. Những ngÆ°á»i xÆ°ng mình là công chÃnh, tá»± cho mình là đúng, không muốn nghe dÆ° luáºn, không sá»a mình, kể cả lá»i nhắc bảo của Chúa há» cÅ©ng để ngoà i tai thì là m sao Chúa chữa là nh được há». Chúng ta biết, Chúa Giêsu khi muốn chữa bệnh cho ai, thì Ngà i há»i: “Con muốn ta là m gì cho con?†Chắc chắn Chúa biết ngÆ°á»i đó phạm tá»™i gì, bệnh táºt gì. NhÆ°ng Ngà i muốn ngÆ°á»i đó tá»± thú nháºn, cầu xin Æ¡n tha thứ. Kế đó Ngà i má»›i giải tá»™i, ra tay chữa trị cho là nh cả hồn lẫn xác.
Giakêu là mẫu gÆ°Æ¡ng vá» lòng hoán cải. Giakêu biết tá»™i mình, nhÆ°ng vì ông thấy nhiá»u luáºt sÄ© và biệt phái hữu danh vô thá»±c. Tuy mang danh là đạo đức nhÆ°ng tháºt ra nhiá»u ngÆ°á»i biệt phái luáºt sÄ© cÅ©ng tham lam đâu thua gì ông, há» cÅ©ng á»· quyá»n, áp bức kẻ khác, lạm quyá»n đâu kém gì ông mà có khi, ông nghÄ©, há» còn tệ hÆ¡n ông nữa! Vì váºy, ông tuy biết việc mình là m là không đúng nhÆ°ng nhất định không đến thú tá»™i vá»›i bá»n ngÆ°á»i giả hình kia.
Tuy nhiên, tháºt may mắn cho ông, xu hÆ°á»›ng trở vá» vá»›i Chúa vẫn thôi thúc lòng ông đêm ngà y. Ông là ngÆ°á»i thức thá»i, ông nghe ngÆ°á»i ta đồn vá» má»™t ông Giêsu, là má»™t vị tiên tri đầy quyá»n năng, đối xá» nhân từ vá»›i ngÆ°á»i thu thuế và tá»™i lá»—i chứ không nhÆ° bá»n Luáºt sÄ©, Biệt phái giả hình, khinh khi và loại trừ ngÆ°á»i thu thuế. Vì thế, ông đã há»i thăm kỹ cà ng ngà y giá» Thầy Giêsu sẽ Ä‘i ngang qua đó. Äúng lúc đám đông theo Chúa Giêsu Ä‘i ngang, ông vá»™i và ng trèo lên cây sung để mong được nhìn Thầy Giêsu, má»™t ngÆ°á»i đầy lòng thÆ°Æ¡ng xót đối vá»›i tá»™i nhân, và ông đã nhìn thấy Chúa. Hay đúng hÆ¡n Ãnh Mắt Nhân Từ đã nhìn thấy ông trÆ°á»›c khi ông nháºn ra Ngà i. Ngà i đã gá»i đúng tên ông. Tháºt ngỡ ngà ng quá. Ông những tưởng chỉ có lòng ông khao khát tìm gặp Chúa, ai ngá» Chúa lại thao thức Ä‘i tìm ông. DÆ°á»ng nhÆ° Chúa biết tất cả vỠông vá» những tá»™i lá»—i và lòng chân thà nh sám hối của ông.
Tháºt quả đúng nhÆ° lá»i ngÆ°á»i ta đồn đại và còn hÆ¡n thế nữa, Giêsu là Äấng Cứu Thế, Giakêu xúc Ä‘á»™ng vô cùng trÆ°á»›c tấm lòng của vị chủ chăn Ä‘i tìm chiên lạc. Ông chỉ còn biết thốt lên: tôi là m thiệt ai trong thá»i gian qua thì xin Ä‘á»n gấp 4 lần, còn phân ná»a tà i sản tôi xin chia cho kẻ khó. Äối vá»›i Giakêu, cuá»™c Ä‘á»i ông đã được Chúa Giêsu cứu chuá»™c rồi, của cải tà i sản ông coi nhÆ° phân phát hết cÅ©ng được, ông không cần gì khác nữa. Ông nháºn ra tình thÆ°Æ¡ng của Chúa rồi. Cuá»™c Ä‘á»i ông trà n đầy ý nghÄ©a. Ông thấy cuá»™c Ä‘á»i mình đáng sống và hạnh phúc trong tình thÆ°Æ¡ng cứu chuá»™c của Chúa.
Trong ngà y Chúa Nháºt hôm nay, chúng ta hãy suy nghÄ© đến tình thÆ°Æ¡ng của Chúa. Dù chúng ta thấy mình là công chÃnh thì chúng ta hãy xét mình thêm xem mình đã đáp trả lại tình thÆ°Æ¡ng của Chúa đúng mức chÆ°a? Chúng ta có dám nói nhÆ° Giakêu: nếu tôi có là m thiệt hại danh giá hay váºt chất của ai thì tôi xin Ä‘á»n gấp 4 và phân ná»a tà i sản của tôi xin chia cho kẻ khó. Rõ rà ng, chúng ta chÆ°a dám nói nhÆ° váºy. Äiá»u nà y cÅ©ng cho thấy là chúng ta chÆ°a yêu mến Chúa bằng Giakêu. Vì váºy chúng ta phải dà nh thá»i giá» lÆ°u lại vá»›i Chúa nhiá»u hÆ¡n sau thánh lá»… và thiết tha cầu xin Chúa cho Ä‘á»i mình gắn bó Chúa hÆ¡n nữa. Ước gì chúng ta luôn biết nháºn ra sá»± tháºt vá» chÃnh mình để được Chúa gá»™t rá»a nên hoà n hảo, xứng đáng là môn đệ của Thầy chà thánh Giêsu. Amen. [Mục Lục]
35. Äá»n tá»™i
Sau khi được Chúa tha thứ, ông Giakêu đã thÆ°a lên cho má»i ngÆ°á»i được biết:
- Tôi sẽ lấy ná»a gia tà i để là m phúc bố thà cho ngÆ°á»i nghèo và nếu đã là m thiệt hại ai, tôi xin Ä‘á»n bù gấp bốn.
Lá»i nói nà y biểu lá»™ thái Ä‘á»™ sẵn sà ng Ä‘á»n bù và sá»a lại những sai lá»—i của mình. Äã có má»™t chuyển biến, đã có má»™t đổi thay nÆ¡i con ngÆ°á»i Giakêu. Vì thế, chúng ta cùng nhau chia sẻ má»™t vai ý nghÄ© Ä‘Æ¡n sÆ¡ vá» sá»± Ä‘á»n bù.
Có má»™t ngÆ°á»i bá» xÆ°ng tá»™i lâu năm, tìm gặp vị ẩn tu trong sau mạc để xÆ°ng tá»™i. Vị ẩn tu ra việc Ä‘á»n tá»™i là má»™t kinh Lạy Cha, khiến ngÆ°á»i ấy hết sức ngạc nhiên. Vị ẩn tu trả lá»i:
- Chỉ có váºy mà thôi, nhÆ°ng con phải Ä‘á»c cho tháºt sốt sắng.
NgÆ°á»i tá»™i lá»—i quì gối giữa vùng sa mạc cát nóng, đôi tay giang rá»™ng, mắt ngÆ°á»›c nhìn lên trá»i và bắt đầu Ä‘á»c cháºm cháºm kinh Lạy Cha vá»›i tất cả sá»± trang nghiêm của mình. Và khi Ä‘á»c tá»›i những chữ cuối cùng, ngÆ°á»i ấy cảm thấy mệt má»i rã rá»i, hÆ¡i thở đứt Ä‘oạn, rồi ngã gục xuống và nhẹ nhà ng từ bá» cuá»™c sống. Vị ẩn tu nhìn thấy linh hồn ngÆ°á»i ấy bay lên trá»i nhÆ° má»™t cánh chim bồ câu trắng.
Nhá» việc xÆ°ng thú, tá»™i lá»—i chúng ta đã được tha thứ, nhÆ°ng nhá» việc Ä‘á»n bù, những hình phạt do tá»™i lá»—i gây ra cÅ©ng được xóa bá». ChÃnh vì thế, linh hồn có thể không phải qua luyện ngục, mà tiến thẳng đến cùng Chúa. Do đó, chúng ta hiểu được tại sao vị linh mục bao giá» cÅ©ng ra việc Ä‘á»n tá»™i cho chúng ta sau má»—i là ng xÆ°ng thú. Ngà i muốn hoà n tất trá»n vẹn công việc của ngà i: xóa bá» tá»™i lá»—i cÅ©ng nhÆ° những hình phát bởi tá»™i mà ra. Ngà i muốn cho chúng ta thoát khá»i những tháng ngà y Ä‘Ã y Ä‘á»a nÆ¡i luyện ngục. Bởi đó, hãy chu toà n việc Ä‘á»n tá»™i của mình.
Tuy nhiên, những ngÆ°á»i thiện chà nhÆ° muốn nói:
- Xin cha hãy ra việc Ä‘á»n tá»™i nặng hÆ¡n má»™t chút.
Tốt lắm! Chúng ta cứ việc hoà n tất việc Ä‘á»n tá»™i linh mục đã chỉ định, rồi sau đó tá»± ý là m thêm những việc khác, chẳng hạn nhÆ° lần chuá»—i hay Ä‘i chặng Ä‘Ã ng Thánh giá…
Sau khi xÆ°ng tá»™i, đừng vá»™i vã rá»i bá» nhà thá», nhÆ°ng hãy ở lại Ãt phút để cầu nguyện vá»›i Chúa bằng tất cả tâm hồn trong sạch của mình. Chúa sẽ lắng nhge lá»i chúng ta trong những phút giây ấy.
Tuy nhiên, việc Ä‘á»n tá»™i không nhất thiết phải là đá»c kinh ná», kinh kia, nhÆ°ng có thể là những hy sinh và hãm mình. Hãy sống tinh thần sám hối trong chÃnh cuá»™c sống hằng ngà y của chúng ta.
Thánh Louis đã kể lại rằng: trong suốt cuá»™c sống mình chỉ phạm có hai tá»™i nhẹ mà thôi. Tá»™i thứ nhất, đó là hồi còn bé ngà i đã ăn cắp mấy xu của má»™t ngÆ°á»i lÃnh. Tá»™i thứ hai, đó là ngà i đã nói lá»i tục tÄ©u má»™t lần. Ngà i đã là m nhiá»u việc hãm nình để Ä‘á»n bù hai sai lá»—i nhá» bé ấy. Là hoà ng tá», nhÆ°ng ngà i luôn vui vẻ giúp đỡ ngÆ°á»i khác. Má»—i khi cầu nguyện, ngà i Ä‘á»u quì trên đất cứng, thay vì quì trên nhung lụa. Má»—i tuần, ngà i ăn chay hai ngà y. Ban đêm, thay vì ngủ trên chăm ấm nệm êm, thì ngà i lại nằm trên má»™t tấm ván.
Sau nà y, ngà i đã rá»i bá» cung Ä‘iện để và o tu trong má»™t nhà dòng. Tại đây, ngà i vui mừng vì được là m những công việc tầm thÆ°á»ng nhÆ° quét nhà , rá»a bát… Khi cÆ¡n dịch bá»™c phát, ngà i đã hăng say Ä‘i giúp đỡ các bệnh nhân và sau cùng, ngà i cÅ©ng đã mắc phải bệnh dịch.
Mặc dù Ä‘á»›n Ä‘au, ngà i không bao giá» than van oán trách. Ngà i chấp nháºn tất cả để Ä‘á»n bù tá»™i lá»—i. Tại sao thế? Vì ngà i biết Thiên Chúa là Äấng công bằng vô cùng và sẽ trừng phạt cả những sai lá»—i nhá» bé nhất. Ngà i muốn bị trừng phạt ở Ä‘á»i nà y, còn hÆ¡n là bị trừng phạt ở Ä‘á»i sau.
Tuy nhiên, có má»™t cách Ä‘á»n tá»™i tháºt tốt đẹp, đó là hãy uốn nắn những sai lá»—i, sá»a đổi những khuyết Ä‘iểm, để thăng tiến bản thân, má»—i ngà y má»™t trở nên tốt là nh và thánh thiện hÆ¡n.
Chúng ta hãy noi gÆ°Æ¡ng thánh Phêrô, ông đã chối Chúa ba lần, nhÆ°ng sau đó, ông đã ăn năn sám hối, đã là m lại cuá»™c Ä‘á»i và đã trở nên má»™t vị thánh.
Trước khi xưng thú, chúng ta là những kẻ tội lỗi. Còn sau khi xưng thú, chúng ta phải trở nên những vị thánh. [Mục Lục]
36. Äổi Ä‘á»i
Câu chuyện trong bà i Tin Mừng do thánh Luca kể lại. Ngà i được mệnh danh là “ThÆ° ký của lòng thÆ°Æ¡ng xótâ€, vì trong Tin Mừng của ngà i đã kể lại nhiá»u giáo huấn và công việc Chúa Giêsu là m để bà y tá» lòng Chúa xót thÆ°Æ¡ng loà i ngÆ°á»i tá»™i lá»—i. Bà i Tin Mừng hôm nay là má»™t bằng chứng Ä‘iển hình rõ rà ng. Trên Ä‘Æ°á»ng lên Giêrusalem, khi Ä‘i ngang qua thà nh Giêricô, Chúa Giêsu đã gặp má»™t ngÆ°á»i tá»™i lá»—i, nhÆ°ng đầy thiện chÃ, là ông Giakêu. Chúa đã ghé và o trá» nhà ông và ban Æ¡n cứu Ä‘á»™ cho cả gia đình ông, bất chấp má»i lá»i dị nghị, gièm pha.
Ông Giakêu không những là má»™t ngÆ°á»i thu thuế, mà còn là thủ lãnh những ngÆ°á»i thu thuế, tức là má»™t chủ thầu thuế má, nên ông cÅ©ng là má»™t ngÆ°á»i rất già u có. Dân Do thái rất ghét những ngÆ°á»i thu thuế, coi há» là những ngÆ°á»i tá»™i lá»—i, không thể ăn năn hối cải, không thể tha thứ, là m tay sai cho ngoại bang: thu thế cho nhà nÆ°á»›c bảo há»™, tức đế quốc Rôma. Trong nghỠđó, ngÆ°á»i ta có thể bà y rất nhiá»u trò ma giáo để ăn hối lá»™ những kẻ muốn trốn thuế, hay muốn giảm thuế phải đóng. Bởi đó, ngÆ°á»i Do thái ghê tởm những ngÆ°á»i thu thuế. Ông Giakêu là ngÆ°á»i nhÆ° thế. Không những ông bị thiên hạ khinh dể mà còn có thân hình thấp lùn.
Ông muốn tìm cách để xem Chúa Giêsu là ngÆ°á»i nhÆ° thế nà o. NhÆ°ng dân chúng chen chúc chung quanh Chúa đông quá. Ông quyết không bá» lỡ cÆ¡ há»™i. Má»™t ngÆ°á»i chủ thầu phải có nhiá»u sáng kiến. Ông chạy tá»›i trÆ°á»›c và leo lên má»™t cây sung bên Ä‘Æ°á»ng. Ông yên tâm chỠđợi, vì Chúa Giêsu sắp Ä‘i ngang qua đó. Lòng Æ°á»›c muốn của ông tháºt là mãnh liệt, vì ông không sợ đám đông chế diá»…u. Ông chỉ còn biết má»™t Ä‘iá»u là là m sao thấy được mặt Chúa Giêsu. Quả thá»±c, ông đã có thiện chÃ. Bấy nhiêu đã đủ để Chúa trá»ng thưởng tấm lòng chân thà nh của ông.
Chúa Giêsu Ä‘i tá»›i, Ngà i nhìn lên và gá»i Ä‘Ãch danh ông. Äiá»u quan trá»ng là Chúa không chỉ Ä‘i ngang qua cho ông Giakêu nhìn Chúa, chÃnh Chúa nhìn lên và gá»i ông đúng nhÆ° có lần Chúa đã nói: “Ai tìm thì thấy, ai gõ cá»a thì sẽ mở choâ€. Ông Giakêu Ä‘i tìm và ông đã thấy, ông đã gõ cá»a và Chúa đã mở cho ông, bằng cách xin ông mở cá»a nhà ông cho Ngà i và o. Chúa muốn đến vá»›i ông và đến táºn nhà ông.
Äược đáp ứng quá sá»± trông mong. Ông muốn thấy Chúa thì Chúa đến táºn nhà để ông nhìn cho đã. Chúa quảng đại vô cùng. Ông vá»™i và ng tụt xuống và mừng rỡ đón rÆ°á»›c Ngà i. NhÆ°ng đám đông lại sầm xì vá»›i nhau. Há» khó chịu vá»›i Chúa Giêsu, vì Chúa và o trá» nhà má»™t ngÆ°á»i tá»™i lá»—i. Ông Giakêu đã tìm ra giải pháp để vượt qua cái giá»›i hạn của tấm thân lùn. Liệu ông có tìm được giải pháp cho thân pháºn tá»™i lá»—i của ông để thắng được lá»i xì sầm kia không? Ông không sợ đám đông chế diá»…u khi leo lên cây sung để nhìn mặt Chúa, thì Chúa đã đáp lại, Ngà i không sợ đám đông sầm xì khi yêu cầu ông đón Ngà i vỠở nhà ông.
Äứng trÆ°á»›c tình thÆ°Æ¡ng của Chúa, ông đã mở rá»™ng tâm hồn. Ông sẵn sà ng chuá»™c lại tá»™i lá»—i, ông thÆ°a vá»›i Chúa là đem ná»a gia tà i phân phát cho ngÆ°á»i nghèo. Không những thế, ông thấy mình còn phải thá»±c hiện sá»± công bình nữa: là m thiệt ai ông sẽ Ä‘á»n gấp bốn. Lòng quảng đại của ông sánh vá»›i lòng quảng đại của ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà tá»™i lá»—i: ông yêu mến nhiá»u vì đã được tha nhiá»u. Lòng yêu mến của ông đối vá»›i Chúa Giêsu diá»…n tả thà nh lòng yêu mến ngÆ°á»i nghèo và những ngÆ°á»i đã bị ông bóc lá»™t.
Sau khi ông Giakêu tuyên bố quyết định của ông, thì Chúa Giêsu nói: “Hôm nay nhà nà y được cứu Ä‘á»™, bởi ngÆ°á»i nà y cÅ©ng là con cháu tổ phụ Abrahamâ€. Ông Giakêu trở thà nh kiểu mẫu đón nháºn Æ¡n cứu Ä‘á»™ và là cÆ¡ há»™i để Chúa Giêsu khẳng định sứ mạng của Ngà i: “Con NgÆ°á»i đến để tìm và cứu những gì đã hÆ° mấtâ€. Ông Giakêu đã bị đám đông loại trừ, vì thân ông lùn và pháºn ông tá»™i lá»—i. NhÆ°ng Chúa đã rá»i đám đông kiêu hãnh kia để Ä‘i tìm ông và đem Æ¡n cứu Ä‘á»™ cho ông. Chúa đã nhìn ông và cứu ông. Cái nhìn của Chúa, cái nhìn chinh phục, cái nhìn của tình thÆ°Æ¡ng muốn cứu vá»›t. Ông Giakêu đã tìm cách nhìn thấy Chúa, nhÆ°ng ông cÅ©ng đã để cho Chúa nhìn ông và chinh phục ông. Ông được cứu Ä‘á»™.
Qua những Ä‘iá»u trên, chúng ta hãy ghi nhá»› hai Ä‘iá»u sau đây: Thứ nhất, những tá»™i bất công hay tham nhÅ©ng mà ông Giakêu phạm, đã là m cho ông mất tÆ°á»›c hiệu là con cái Abraham. NhÆ°ng vá»›i sá»± ăn năn sám hối, muốn là m lại cuá»™c Ä‘á»i, sá»a lại những lá»—i lầm, ông Giakêu đã được chÃnh Chúa Giêsu tha tá»™i và trả lại cho ông tÆ°á»›c vị đó. TÆ°á»›c vị con cái Abraham là má»™t vinh dá»± của ngÆ°á»i Do thái. NhÆ°ng ngÆ°á»i Công giáo, ngoà i tÆ°á»›c vị đó ra, chúng ta còn là con cái Thiên Chúa. NgÆ°á»i Do thái rất hãnh diện vá» tÆ°á»›c vị đó. Còn chúng ta, chúng ta có hãnh diện vá» tÆ°á»›c vị là m con Thiên Chúa không? Nếu là m mất danh hiệu con cái Thiên Chúa, chúng ta cÅ©ng cần bắt chÆ°á»›c Giakêu mà sá»a lại những lá»—i lầm gây nên sá»± mất mát kia, để Chúa cÅ©ng trả lại danh hiệu nghÄ©a tá» Thiên Chúa cho chúng ta và tuyên bố vá» chúng ta rằng: “NgÆ°á»i nà y cÅ©ng là con cái Thiên Chúaâ€.
Thứ hai, nhiá»u ngÆ°á»i Công giáo quên mất rằng: Äạo Chúa là đạo cứu thế chứ không phải đạo phán xét. Do đó, ngÆ°á»i Công giáo cÅ©ng phải có tinh thần cứu thế, không phán xét, khinh dể những ngÆ°á»i tá»™i lá»—i… Chúa Giêsu đã không hùa theo ngÆ°á»i Do thái mà khinh dể, loại trừ ông Giakêu. Trái lại, đã đến vá»›i ông để cứu ông và cả gia đình ông, là m cho há» trở thà nh con cái thá»±c thụ của Abraham. Thế thì ngÆ°á»i Công giáo cÅ©ng váºy, phải yêu thÆ°Æ¡ng tá»™i nhân, đến vá»›i há», mang Æ¡n cứu Ä‘á»™ cho há» và là m cho há» lấy lại tÆ°á»›c vị “con cái Abraham†trong đức tin và “con cái Thiên Chúa†trong tình yêu thÆ°Æ¡ng bác ái. [Mục Lục]
37. Hoán cải
Äá»i sống con ngÆ°á»i gắn liá»n vá»›i những cuá»™c gặp gỡ. Có những cuá»™c gặp gỡ mà ngÆ°á»i ta háo hức nhÆ° gặp ngÆ°á»i yêu, gặp má»™t nhân váºt nổi tiếng, gặp má»™t ngÆ°á»i thân xa cách đã lâu… Tuy nhiên, gặp kẻ khó Æ°a, gặp tên trấn lá»™t, tên lÆ°á»ng gạt… thì chẳng ai mong muốn. Ngoà i ra lại có những cuá»™c gặp gỡ đầy ý nghÄ©a, có sức hoán cải, là m thay đổi cả con ngÆ°á»i. Cuá»™c gặp gỡ nhÆ° thế không chỉ dừng lại ở gặp mặt, gặp gỡ xã giao, nhÆ°ng là cuá»™c gặp gỡ thâm sâu, gặp gỡ giữa hai tâm hồn.
Trang Tin Mừng hôm nay kể lại cho chúng ta cuá»™c gặp gỡ hết sức thú vị giữa Äức Giêsu và Giakêu. Äức Giêsu, Äấng Thánh của Thiên Chúa, lại muốn kết thân vá»›i Giakêu, kẻ tá»™i lá»—i bị má»i ngÆ°á»i xa lánh. Thế nhÆ°ng trong cuá»™c kết giao nà y. Äức Giêsu chẳng mất mát gì, trái lại Ngà i đã cứu được má»™t tá»™i nhân khá»i vòng tá»™i lụy; còn Giakêu, dù là chia ná»a gia tà i của mình cho ngÆ°á»i nghèo, nhÆ°ng lại được mối lợi tháºt to. Ông và cả gia đình đón nháºn được hồng ân cứu Ä‘á»™. Quả là má»™t cuá»™c gặp gỡ diệu kỳ Ä‘Æ°a đến hoán cải táºn căn.
Phải chăng là sá»± hà i hÆ°á»›c, chế giá»…u hoặc là má»™t nghịch lý? Danh xÆ°ng “Giakêu†trong tiếng Do thái có nghÄ©a là “ngÆ°á»i thanh khiết, ngÆ°á»i công chÃnhâ€. Con ngÆ°á»i tá»™i lá»—i công khai ấy lại có tên “thanh khiết, trong sạch†là m chúng ta nghÄ© tá»›i má»™t kẻ lừa bịp ác tâm mà ngÆ°á»i ta đặt cho là “ngÆ°á»i vô tá»™iâ€.
Bạn của Giakêu là “tiá»nâ€, còn phÆ°Æ¡ng châm sống là “bất chấp dÆ° luáºnâ€. Thế nên, dù có vóc dáng nhá» thó vá»›i chiá»u cao khiêm tốn, ông cÅ©ng leo lên được nấc thang xã há»™i, đã đạt được vị trà ước mong, đã thu tÃch được má»™t gia tà i. Có được gia tà i nà y, má»™t phần là nhá» trà tuệ, sá»± miệt mà i là m việc, má»™t phần cÅ©ng là nhá» bòn mót và kiếm chác của ngÆ°á»i khác. Bởi lẽ ông đứng đầu những ngÆ°á»i thu thuế. Ông coi những ngÆ°á»i khác là bần cùng, khố rách áo ôm. Còn ngÆ°á»i ta lại khinh bỉ ông là kẻ tá»™i lá»—i. Giakêu, má»™t con ngÆ°á»i bị tránh xa nhÆ° bệnh dịch, kẻ tá»™i lá»—i hoà n toà n hÆ° mất. Cấm không được giao du vá»›i hạng ngÆ°á»i hÆ° há»ng đó. NgÆ°á»i ta nhổ xuống đất và quay mặt Ä‘i khi Ä‘i ngang qua con ngÆ°á»i ấy.
Ông đã sống để kiếm tiá»n và khuấy Ä‘á»™ng thà nh phố. Nhân danh pháp luáºt, ông bức bách ngÆ°á»i ta. NhÆ°ng khi nghe nói Äức Giêsu Ä‘i qua đó, và NgÆ°á»i là bạn của những kẻ không được ai yêu thÆ°Æ¡ng, ông đã leo lên má»™t cây sung bên Ä‘Æ°á»ng để xem cho biết mặt Äấng ấy. Khi tá»›i chá»— ấy, Äức Giêsu dừng lại và đưa mắt nhìn lên. Chẳng biết NgÆ°á»i muốn nói gì nÆ¡i ông?
Chúng ta có thể gá»i chá»— nà y là “nÆ¡i hai ánh mắt gặp nhauâ€. Bá» ngoà i, cái nhìn đầu tiên là của Giakêu, Ä‘ang cháy bá»ng Æ°á»›c muốn xem Äức Giêsu. NhÆ°ng sẽ không có gì xảy ra nếu nhÆ° Äức Giêsu đã không ngÆ°á»›c mắt nhìn lên kẻ ở trá» lạ lùng – trên cây sung. NgÆ°á»i “nhìn lên†Giakêu. NgÆ°á»i không xem thÆ°á»ng ông, nhÆ°ng nháºn ra nÆ¡i ông má»™t con ngÆ°á»i sẵn sà ng hoán cải. Anh mắt, thái Ä‘á»™ và lá»i nói của NgÆ°á»i không ngừng biểu lá»™ sáng kiến lòng thÆ°Æ¡ng xót của Thiên Chúa đối vá»›i tá»™i nhân.
Giakêu muốn gặp mặt Äức Giêsu, không kèn, không trống, không kẻ hầu ngÆ°á»i hạ. Ông Ä‘i má»™t mình trÆ¡ trụi, bị đẩy lại sau những kẻ tò mò, và điá»u hạ nhục ông là ông phải là m má»™t chuyện kỳ dị đối vá»›i má»™t viên chức cao cấp. Có thể nói ông đã là m má»™t bÆ°á»›c nhảy vá»t, vượt trên má»i dÆ° luáºn, má»i thà nh kiến. Ông là m tất cả những Ä‘iá»u đó cốt để táºn mắt thấy Äức Giêsu. Quả là đáng khâm phục! Thế nhÆ°ng, Äức Giêsu lại là m má»™t cá» chỉ đáng kinh ngạc hÆ¡n. Trong lúc được đám đông dân chúng vây quanh và hết lòng ngưỡng má»™, NgÆ°á»i lại tách mình ra khá»i đám đông há»—n Ä‘á»™n ấy để đến vá»›i má»™t kẻ tá»™i lá»—i. Vì lòng thÆ°Æ¡ng xót đối vá»›i tá»™i nhân, NgÆ°á»i chẳng mà ng đến những lá»i xì sầm, bà n tán hay dị nghị. Äấng Thánh của Thiên Chúa hạ mình xuống là m bạn vá»›i má»™t ngÆ°á»i tá»™i lá»—i.
Tình yêu vượt lên má»i thà nh kiến, má»i trở ngại, má»i rà o cản.
Hiển nhiên, đám đông chỠđợi và hy vá»ng Äức Giêsu sẽ cho Giakêu má»™t bà i há»c Ä‘Ãch đáng. Và nếu NgÆ°á»i là m nhÆ° váºy, NgÆ°á»i sẽ được dân chúng tán dÆ°Æ¡ng. NhÆ°ng Äức Giêsu từ chối đối xá» vá»›i ông nhÆ° váºy. Thay và o đó, NgÆ°á»i lại muốn trá» tại nhà ông. Dân chúng láºp tức đâm ra ghét NgÆ°á»i; còn Giakêu thì vô cùng bỡ ngỡ, ông vui vẻ đón tiếp NgÆ°á»i.
NgÆ°á»i ta ghét Giakêu. Há» không muốn thấy ông được cứu Ä‘á»™. Há» chỉ muốn ông bị kết án và bị trừng phạt. NhÆ°ng Äức Giêsu không nghÄ© nhÆ° váºy. NgÆ°á»i thấy rằng Ä‘iá»u Giakêu cần không phải là bị kết án nhÆ°ng là ơn cứu Ä‘á»™. Giakêu có xứng đáng hay không xứng đáng lãnh Æ¡n cứu Ä‘á»™ – Ä‘iá»u đó không quan trá»ng – Giakêu cần Æ¡n cứu Ä‘á»™, nhÆ° thế là đủ đối vá»›i Äức Giêsu. Nếu NgÆ°á»i cÅ©ng nhÆ° đám đông dân chúng kết án, hạ nhục hay tránh né ông, thì chắc chắn phép lạ hoán cải đã chẳng xảy ra.
Nghịch lý trong tên gá»i của Giakêu lúc đầu giỠđây lại hoà n toà n hữu lý. Chúng ta thấy rằng niá»m vui của cuá»™c gặp gỡ là m nảy sinh nÆ¡i ngÆ°á»i tá»™i lá»—i Æ°á»›c vá»ng thiết tha được khởi đầu má»™t cuá»™c sống má»›i: “ThÆ°a Ngà i, nà y đây là phân ná»a tà i sản của tôi, tôi cho ngÆ°á»i nghèo; và nếu tôi đã cưỡng Ä‘oạt của ai cái gì, tôi xin Ä‘á»n gấp bốnâ€.
Ban đầu, Giakêu chỉ muốn xem cho biết Äức Giêsu là ngÆ°á»i thế nà o. Thay vì chỉ thoáng thấy Chúa Ä‘i ngang, ông được diá»…m phúc diện đối diện, và còn hÆ¡n thế nữa tâm hồn ông gặp được tấm lòng bao dung của Thiên Chúa. Tâm hồn Giakêu giỠđây giống nhÆ° vùng đất sa mạc được tÆ°á»›i mát sau cÆ¡n mÆ°a lá»›n.
Cuá»™c hoán cải của Giakêu đã xảy ra tức khắc, tá» tÆ°á»ng và chúng ta có thể chắc chắn vá» Ä‘iá»u đó. Tuy nhiên, đây không phải chỉ là cuá»™c hoán cải thuá»™c lãnh vá»±c trà tuệ. Ông đã thay đổi cõi lòng. Trên quan Ä‘iểm của Tin Mừng, đây là cuá»™c hoán cải có tầm quan trá»ng nhất và cÅ©ng để lại những dấu ấn sâu Ä‘áºm nhất. Sợ hãi chẳng thể nà o là m nảy sinh được cuá»™c hoán cải ná»™i tâm. Chỉ có tình thÆ°Æ¡ng và lòng bao dung má»›i có thể là m được Ä‘iá»u đó. Má»™t sá»± tiếp cáºn cứng cá»i sẽ Ä‘Æ°a tá»›i má»™t con tim khép kÃn và chai đá. Má»™t sá»± tiếp xúc dịu hiá»n, nhÆ° Äức Giêsu đã cÆ° xá» vá»›i Giakêu, sẽ dẫn đến má»™t con tim má»m mại và cởi mở.
Lá»i tuyên bố của Äức Giêsu cho thấy phép lạ tháºt sá»± đã xảy ra ngay trong cuá»™c gặp gỡ giữa NgÆ°á»i và Giakêu: “Hôm nay, Æ¡n cứu Ä‘á»™ đã đến cho nhà nà y, bởi ngÆ°á»i nà y cÅ©ng là con cháu tổ phụ Abrahamâ€. GiỠđây, Giakêu không còn mang danh hiệu kẻ tá»™i lá»—i nữa, nhÆ°ng ông có thể mang tên tháºt của mình là “ngÆ°á»i thanh khiếtâ€.
Äức Giêsu không chỉ muốn gặp gỡ Giakêu nhÆ°ng NgÆ°á»i cÅ©ng muốn gặp gỡ má»—i ngÆ°á»i chúng ta. TrÆ°á»›c mặt Thiên Chúa chúng ta cÅ©ng là những kẻ tá»™i lá»—i đáng thÆ°Æ¡ng nhÆ° Giakêu, cÅ©ng cần đến sá»± hoán cải và ơn tha thứ.
Thiên Chúa không chá» ta quyết định đến vá»›i NgÆ°á»i. NgÆ°á»i luôn Ä‘i bÆ°á»›c trÆ°á»›c. Bao giá» cÅ©ng chÃnh NgÆ°á»i đến vá»›i ta, và NgÆ°á»i vẫn còn đến mãi bao lâu chÆ°a tiếp xúc được vá»›i chúng ta.
Thế nên chúng ta phải hà nh Ä‘á»™ng để tìm gặp Thiên Chúa. NgÆ°á»i không đòi ta phải leo lên cây sung nhÆ° Giakêu, nhÆ°ng quan trá»ng là phải Ä‘i gặp NgÆ°á»i bằng chÃnh hà nh Ä‘á»™ng của mình. CÅ©ng nhÆ° Giakêu, Thiên Chúa không đòi ta phải bá» nhiệm vụ của mình mà lánh và o sa mạc. NgÆ°á»i giúp Giakêu khám phá ra rằng ông phải chu toà n nhiệm vụ của mình má»™t cách công bằng và đá»n bù những lạm dụng. Do đó, chúng ta cÅ©ng nên xét lại những bổn pháºn và cách cÆ° xá» của mình có hợp vá»›i lẽ công bằng hay chÆ°a. Có thể chúng ta chẳng lấy cắp hay chiếm cứ tà i sản của ai cách công khai, nhÆ°ng chúng ta lại thá»a hiệp vá»›i việc lấy cắp của công, tham ô, hối lá»™, bá»›t xén thá»i gian là m việc, đầu cÆ¡ trục lợi hoặc cho vay nặng lãi. Bên cạnh đó, có bao giá» chúng ta đã để tâm sống đức công bằng qua việc tôn trá»ng danh dá»±, phẩm giá ngÆ°á»i khác; hay chúng ta coi việc gièm pha, vu khống, há»—n láo, nói xấu ngÆ°á»i khác… là chuyện bình thÆ°á»ng?
Sá»± hoán cải của Giakêu là má»™t cuá»™c hoà n lÆ°Æ¡ng. Tất cả chúng ta cÅ©ng cần má»™t cuá»™c hoán cải nhÆ° váºy. Má»—i ngÆ°á»i Ä‘á»u có khả năng mà Giakêu đã có, cho dẫu nó có thể bị che khuất hay chÆ°a được tá» lá»™. Thế nên, chúng ta cÅ©ng cần hoán cải hằng ngà y để từ má»™t quả tim khép kÃn trở nên rá»™ng mở, từ má»™t quả tim chai đá, bất công trở thà nh thịt má»m, ngá»i sáng đức công bằng. [Mục Lục]
38. Hoán cải
Chắc hẳn Giakêu đã nghe ngÆ°á»i ta nói nhiá»u Ä‘iá»u tốt vá» Chúa Giêsu. NhÆ°ng ông muốn chÃnh mình gặp Ngà i, lý do thứ nhất là để xem tÆ°á»›ng mạo Ngà i ra sao, và lý do thứ hai quan trá»ng hÆ¡n là để biết con ngÆ°á»i của Ngà i thế nà o.
Hôm đó cÅ©ng có rất đông ngÆ°á»i muốn nhìn thấy Chúa Giêsu. HỠở cạnh Ngà i, há» bao quanh Ngà i. Còn Giakêu thì không đến gần được, ông phải trèo lên má»™t cây sung. Thế mà Chúa Giêsu lại đặc biệt để ý tá»›i ông. Tháºt sung sÆ°á»›ng khi được ngÆ°á»i khác để ý tá»›i.
Tuy nhiên, để ý tá»›i ai không hẳn chỉ là để chăm sóc hay khen ngợi ngÆ°á»i đó. Nếu ngÆ°á»i đó là kẻ xấu thì có thể ngÆ°á»i ta để ý tá»›i để mà dò xét hay khiển trách. Giakêu là ngÆ°á»i xấu, nhÆ°ng Chúa Giêsu để ý tá»›i ông không phải là để khiển trách. Ngà i dừng lại và nhìn lên ông. Giakêu hiểu là Chúa Giêsu quan tâm đến ông. Äược để ý tá»›i là sung sÆ°á»›ng, được quan tâm lại cà ng sung sÆ°á»›ng hÆ¡n.
Chúa Giêsu còn nói vá»›i Giakêu nữa. Äặc biệt là Ngà i không nói má»™t lá»i nà o vá» những tá»™i lá»—i của ông. Thay và o đó Ngà i gá»i Ä‘Ãch danh ông “Nà y ông Giakêuâ€. Rồi Ngà i gá»i ông xuống “Xuống mau Ä‘iâ€. Ngà i còn ngỠý muốn đến trá» nhà ông “Hôm nay tôi phải ở lại nhà ôngâ€. Äiá»u nà y không ai ngá». Giakêu không ngá», mà tất cả má»i ngÆ°á»i có mặt ở đó cÅ©ng không thể ngá» má»™t ngÆ°á»i đạo đức nhÆ° thế mà lại đến trá» nhà má»™t ngÆ°á»i tá»™i lá»—i công khai. Giakêu sung sÆ°á»›ng quá. “Ông vá»™i và ng trèo xuống và mừng rỡ đón tiếp ngà iâ€. Ban đầu ông chỉ mong nhìn được Chúa Giêsu má»™t cái thôi. Bây giỠông được nhìn Ngà i mặt đối mặt và sắp được ở chung vá»›i Ngà i ngay trong nhà của ông nữa.
Giakêu đã biết chẳng những tÆ°á»›ng mạo mà cả con ngÆ°á»i của Chúa Giêsu. Ông còn biết được tâm hồn dạt dà o yêu thÆ°Æ¡ng của Ngà i nữa.
Và khi nhìn thấy tâm hồn Chúa Giêsu rồi, Giakêu cÅ©ng nhìn lại tâm hồn của ông: má»™t tâm hồn đầy tá»™i lá»—i. Ông thấy Ä‘á»i mình bấy lâu nay nhÆ° má»™t sa mạc khô cằn, thế mà hôm nay Chúa Giêsu lại đến, nhÆ° má»™t cÆ¡n mÆ°a rà o.
Thế là Giakêu hoán cải. Cuá»™c hoán cải thể hiện bằng những hà nh Ä‘á»™ng cụ thể: Ä‘á»n bồi tất cả những thiệt hại đã gây ra cho ngÆ°á»i khác, và phân chia tà i sản mình cho những ngÆ°á»i nghèo. Äây không phải là hoán cải chỉ bằng ý muốn mà bằng cả con tim. Giakêu đã biết xót xa cho những ngÆ°á»i bị ông là m thiệt hại, và biết yêu thÆ°Æ¡ng những ngÆ°á»i nghèo khổ. Äây chÃnh là sá»± hoán cải tháºt, vì con tim có hoán cải thì cuá»™c Ä‘á»i má»›i hoán cải tháºt.
Con tim của Giakêu hoán cải nhá» Chúa Giêsu đã để ý tá»›i ông, quan tâm ông, đối xá» nhẹ nhà ng vá»›i ông. Goethe đã viết: “Hãy đối xá» vá»›i má»™t ngÆ°á»i nhÆ° ngÆ°á»i ấy là , và ngÆ°á»i ấy sẽ xấu hÆ¡n. Hãy đối xá» vá»›i ngÆ°á»i ấy nhÆ° ngÆ°á»i ấy phải là , hoặc nhÆ° ngÆ°á»i ấy muốn là , và ngÆ°á»i ấy sẽ tốt hÆ¡n. Bởi vì những Æ°á»›c muốn trong chúng ta chÃnh là phần tốt nhất của con ngÆ°á»i chúng taâ€.
Chúa Giêsu hiểu rằng những việc là m xấu của Giakêu không phải là toà n phần con ngÆ°á»i của ông; Ngà i hiểu trong ông còn có phần tốt, phần muốn là m Ä‘iá»u tốt và có khả năng là m những Ä‘iá»u tốt ấy. Ngà i đã khÆ¡i lên chÃnh cái phần tốt ấy.
Cuá»™c hoán cải của Giakêu là hoán cải con tim, là hÆ°á»›ng con tim vá» Ä‘iá»u tốt.
CÅ©ng giống nhÆ° Giakêu, trong con ngÆ°á»i chúng ta cÅ©ng có phần tốt mặc dù có thể phần tốt ấy xÆ°a nay bị những việc xấu chèn ép và chÆ°a phát huy ra. Hãy hoán cải con tim bằng cách để Chúa để ý đến ta, quan tâm ta, nói vá»›i ta, trá» trong tim ta và đánh Ä‘á»™ng con tim ta. [Mục Lục]
39. Thiên Chúa yêu thương
Thiên Chúa là tình yêu. Ngà i yêu thÆ°Æ¡ng con ngÆ°á»i, và luôn Ä‘i tìm tá»™i nhân để dẫn Ä‘Æ°a há» vá» vá»›i Ngà i.
Thiên Chúa luôn đi bước trước
Thiên Chúa đã đánh Ä‘á»™ng Giakêu, để ông có lòng khao khát gặp Äức Giêsu. Thiên Chúa đã thúc đẩy để Giakêu, ngÆ°á»i trưởng của những ngÆ°á»i thu thuế, nhiá»u tiá»n, dám trèo lên cây để nhìn ngắm Äức Giêsu. Äây là thái Ä‘á»™ của ngÆ°á»i khiêm nhÆ°á»ng, không tá»± phụ vì tiá»n bạc mình có, không kiêu căng vì chức vụ trưởng thu thuế của mình, nhÆ°ng can đảm là m Ä‘iá»u nhÆ° má»™t em bé, trèo lên cây để nhìn Äức Giêsu. Thái Ä‘á»™ nà y đã đánh Ä‘á»™ng Äức Giêsu. Äức Giêsu đã dừng lại, ngó lên, và gá»i Giakêu, Ä‘á» nghị được ở lại nhà ông. Giakêu đã trèo xuống, vui vẻ chấp nháºn Ä‘á» nghị của Äức Giêsu. Và không chỉ váºy, ông hứa sẽ bố thà cho ngÆ°á»i nghèo ná»a gia tà i của ông, và bồi thÆ°á»ng gấp bốn những gì ông đã là m hại ngÆ°á»i khác.
Giakêu đã là m Ä‘iá»u vượt khá»i quan niệm “thế gian thÆ°á»ng tìnhâ€. Ông đã trở lại vá»›i Chúa và vá»›i con ngÆ°á»i, vá»›i những anh em cụ thể sống xung quanh ông. Và vá»›i Ä‘iá»u nà y, cả trá»i đất vui mừng. Con ngÆ°á»i vui và Thiên Chúa cÅ©ng vui.
Thiên Chúa yêu thÆ°Æ¡ng má»i loà i hiện hữu
Thiên Chúa, Äấng đánh Ä‘á»™ng Giakêu, là Thiên Chúa hay thÆ°Æ¡ng xót và yêu thÆ°Æ¡ng. Thiên Chúa vẫn yêu thÆ°Æ¡ng tất cả má»i loà i, cho dù trÆ°á»›c nhan Thiên Chúa, toà n thể vÅ© trụ chỉ nhÆ° hạt cát dÃnh bà n cân, nhÆ° giá»t sÆ°Æ¡ng mai rÆ¡i trên đất.
TÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° cha mẹ yêu thÆ°Æ¡ng con cái vì con cái do cha mẹ sinh ra, Thiên Chúa cÅ©ng yêu thÆ°Æ¡ng tất cả má»i loà i vì tất cả má»i loà i Ä‘á»u được Thiên Chúa tạo dá»±ng. Thiên Chúa tạo dá»±ng con ngÆ°á»i qua cha mẹ má»—i ngÆ°á»i. Thiên Chúa là Cha của tất cả. Thiên Chúa là Cha của tất cả má»i ngÆ°á»i, Ngà i là Cha của ngÆ°á»i con trưởng lẫn ngÆ°á»i con thứ trong dụ ngôn ngÆ°á»i cha nhân từ. Thiên Chúa là Cha của ngÆ°á»i công chÃnh cÅ©ng nhÆ° của ngÆ°á»i tá»™i lá»—i.
ChÃnh vì yêu thÆ°Æ¡ng, mà Thiên Chúa đã tạo dá»±ng má»—i ngÆ°á»i. Nếu không yêu thÆ°Æ¡ng, Ngà i đâu tạo dá»±ng há». Hiện hữu là má»™t hồng ân vô cùng lá»›n, mà chỉ những ngÆ°á»i cảm nháºn tình yêu má»›i nháºn ra.
Thiên Chúa yêu thương cả những tội nhân
Thiên Chúa vẫn yêu thÆ°Æ¡ng, cả những ngÆ°á»i tá»™i lá»—i. Ngà i yêu thÆ°Æ¡ng qua việc Ngà i kiên nhẫn và không trừng phạt tá»™i nhân ngay khi há» phạm tá»™i.
Hình ảnh Äức Giêsu chết trên tháºp giá và những ngÆ°á»i chủ mÆ°u giết Ngà i, những ngÆ°á»i hà nh hình Ngà i, giúp con ngÆ°á»i thấy Thiên Chúa yêu thÆ°Æ¡ng con ngÆ°á»i đến Ä‘á»™ nà o! Tại sao Thiên Chúa Cha không hủy diệt những ngÆ°á»i âm mÆ°u giết Con Ngà i, tại sao Thiên Chúa không là m cánh tay của những kẻ đóng Ä‘inh Äức Giêsu phải tê liệt, tại sao Ngà i không là m những ngÆ°á»i đánh NgÆ°á»i Con yêu của Ngà i phải chết! Vì Ngà i nhân từ yêu thÆ°Æ¡ng, Ngà i yêu thÆ°Æ¡ng cả những kẻ giết Con Ngà i. Ngà i nhân từ để chá» há» nháºn biết chân lý và trở lại vá»›i Ngà i.
Ai cÅ©ng phạm tá»™i, và có lẽ má»—i ngÆ°á»i Ä‘á»u cảm nghiệm tình yêu thÆ°Æ¡ng nhân từ và kiên nhẫn của Thiên Chúa. Ngà i luôn má»i gá»i con ngÆ°á»i trở lại vá»›i Ngà i, để Ngà i tha thứ và để con ngÆ°á»i được chia sẻ sá»± sống vá»›i Ngà i.
Câu há»i gợi ý chia sẻ:
- Trong cách hà nh xá» của Giakêu, có Ä‘iá»u gì hay mà bạn thiếu?
- Bạn thÆ°á»ng nhìn ngÆ°á»i tá»™i lá»—i thế nà o? Bạn có “phân biệt đối xá»â€ hông? Bạn có thái Ä‘á»™ (nhÆ° ngÆ°á»i con) của Thiên Chúa không?
- Thiên Chúa là ai đối với bạn? [Mục Lục]
40. Biến đổi nhá» nháºn ra Chúa yêu thÆ°Æ¡ng và tin tưởng
Có lẽ trong cuá»™c sống Ãt nhiá»u chúng ta đã chứng kiến nhiá»u sá»± biến đổi. Biến đổi cảnh váºt, biến đổi nÆ¡i chốn và nhất là con ngÆ°á»i được biến đổi. Sau khi biến đổi những cảnh váºt, những nÆ¡i chốn và những con ngÆ°á»i có thể tốt hÆ¡n hay có khi cÅ©ng xấu hÆ¡n. DÆ°á»ng nhÆ° ai trong chúng ta cÅ©ng Ä‘á»u mong muốn vá»›i sá»± biến đổi đó má»i sá»± sẽ trở nên tốt hÆ¡n và có giá trị hÆ¡n.
Má»—i sá»± biến đổi Ä‘á»u có Ä‘á»™ng lá»±c của nó. Chẳng hạn, má»™t bạn trẻ sau khi Ä‘i là m xa má»™t thá»i gian, nhá» có được nhiá»u tiá»n trở vá» quê biết quan tâm và giúp đỡ đến bà con của mình. Äoạn Tin mừng Giáo há»™i cho chúng ta suy niệm hôm nay cÅ©ng cho thấy má»™t sá»± biến đổi. Äó là ông Dakêu đã biến đổi cách sống của mình. Chúng ta xem ông đã biến đổi nhÆ° thế nà o và do đâu khiến ông đã được biến đổi.
Chúng ta biết, trong xã há»™i Do thái lúc đó những ai là m nghá» thu thuế được liệt và o má»™t trong những ngÆ°á»i tá»™i lá»—i đáng sợ. Ai tiếp xúc vá»›i những hạng ngÆ°á»i nhÆ° thế sẽ bị ô uế. Những ai được xem là công chÃnh rất sợ phải tiếp xúc vá»›i những ngÆ°á»i tá»™i lá»—i nhÆ° thế. Mà ông Dakêu là má»™t ngÆ°á»i thu thuế. HÆ¡n nữa, ông lại còn là ngÆ°á»i đứng đầu trong các ngÆ°á»i thu thuế. NhÆ° thế, vá»›i cái nhìn ấy ông Dakêu tháºt là má»™t ngÆ°á»i tá»™i lá»—i rất đáng sợ.
Ngà y kia, nghe tin Chúa Giêsu Ä‘i ngang thà nh Giêricô ông chỉ muốn tìm cách xem NgÆ°á»i là ai. Vì quá lùn nên ông đã trèo lên cây sung để xem mặt NgÆ°á»i. Biết thế, không những Chúa Giêsu cho ông thấy mặt mà Chúa Giêsu còn bảo ông: “ Nà y ông Dakêu, xuống mau Ä‘i, vì hôm nay tôi phải ở lại nhà ông! “. Nghe lá»i ấy ông quá Ä‘á»—i vui mừng: “ vá»™i và ng tụt xuống, và mừng rỡ đón rÆ°á»›c NgÆ°á»i “.
Vì yêu thÆ°Æ¡ng và tin tưởng Dakêu nên Chúa Giêsu đã không ngại gợi ý để và o nhà ông và dùng bá»a vá»›i ông. Äến nổi những ngÆ°á»i khác bà n tán xầm xì: “ Nhà ngÆ°á»i tá»™i lá»—i mà ông ấy cÅ©ng và o trá»! “. Chắc chắn ông Dakêu đã nháºn ra được Ä‘iá»u ấy nên ông đã hoà n toà n thay đổi cách sống của mình: “ ThÆ°a Ngà i, đây phân ná»a tà i sản của tôi, tôi cho ngÆ°á»i nghèo; và nếu tôi đã chiếm Ä‘oạt của ai cái gì, tôi xin Ä‘á»n gấp bốn “. Từ má»™t con ngÆ°á»i chỉ biết thu và o cho mình giỠđây nhá» tình yêu và sá»± tin tưởng của Chúa Giêsu nên ông đã trở thà nh con ngÆ°á»i biết mở ra cho ngÆ°á»i khác.
Ai trong chúng ta cÅ©ng được Thiên Chúa yêu thÆ°Æ¡ng và tin tưởng nhÆ° thế. Vì yêu thÆ°Æ¡ng và tin tưởng nên Thiên Chúa đã trao phó cho chúng ta quản lý mạng sống của mình. Vì yêu thÆ°Æ¡ng và tin tưởng nên Thiên Chúa đã trao cho chúng ta những sứ mạng. Có ngÆ°á»i là m giáo sÄ©, có ngÆ°á»i là m tu sÄ©, có ngÆ°á»i là m cha là m mẹ trong gia đình, có ngÆ°á»i lãnh trách nhiệm nà y trách nhiệm ná» trong hỠđạo...
Nếu chúng ta nháºn ra được Thiên Chúa Ä‘ang yêu thÆ°Æ¡ng và tin tưởng mình chắc chắn Ä‘á»i sống chúng ta sẽ thay đổi nhiá»u. Chúng ta sẽ biết phục vụ tốt trong và i trò bổn pháºn của mình. [Mục Lục]
41. Chúa Nháºt 31 TN
(Suy niệm của Lm. Gioakim Nguyá»…n Tấn Äạt)
KÃnh thÆ°a quà ông bà và anh chị em,
Hết thảy chúng ta đã từng nghe những tin đồn vá» ngà y táºn thế diá»…n ra trong lịch sá». Và có rất nhiá»u ngÆ°á»i cảm thấy hoang mang, sợ hãi. Há» lo chuẩn bị má»i thứ để có thể đối phó. Có ngÆ°á»i che chắn nhà cá»a để tránh phải khà độc, có ngÆ°á»i vá»™i và ng xin thôi việc, bán tà i sản, có ngÆ°á»i lại tuyên truyá»n táºn dụng thá»i giỠđể táºn hưởng những giây phút còn lại. Má»›i đây nhất là tin đồn vá» ngà y 21/12/2012, ngà y diệt vong của nhân loại dá»±a theo sá»± kết thúc lịch của ngÆ°á»i Maya. Tin đồn nà y khiến nhiá»u ngÆ°á»i trên thế giá»›i lo sợ. HỠđã tÃch cá»±c mua nến, tÃch đồ lÆ°Æ¡ng thá»±c, xây dá»±ng hầm trú ấn… Há» chuẩn bị trong sợ hãi và vô vá»ng.
Cộng đoà n thân mến,
Hà nh trình của Ä‘á»i sống Kitô hữu là chuẩn bị đón chá» ngà y Chúa đến. Trong niá»m hy vá»ng, ngÆ°á»i Kitô hữu không phải lo sợ ngà y nà y nhÆ° những ngÆ°á»i vô thần. Ngà y Chúa đến không phải để kết thúc nhÆ°ng là sá»± bắt đầu. Äó không phải là thá»i khắc của trừng phạt nhÆ°ng là thá»i khắc của lòng xót thÆ°Æ¡ng và ơn cứu Ä‘á»™. Và tháºt hạnh phúc hÆ¡n nữa là Chúa vẫn Ä‘ang đến vá»›i con ngÆ°á»i trong từng giây phút sống hiện tại.
Chúa đã đến vá»›i con ngÆ°á»i từ thuở khai thiên láºp địa qua công trình tạo dá»±ng. Thiên chúa sáng tạo để Ä‘em lại cho nhân loại được hạnh phúc. Má»™t cuá»™c sáng tạo vì lòng xót thÆ°Æ¡ng, muốn cho muôn loà i muôn váºt được chia sẻ vinh quang, hạnh phúc vá»›i Ngà i. Chúa yêu thÆ°Æ¡ng, Chúa má»›i tạo dá»±ng, nhÆ° trong bà i Ä‘á»c thứ I, trÃch từ sách Khôn Ngoan, chúng ta vừa nghe.
Chúa dá»±ng nên muôn loà i không phải để bá» mặc theo kiểu Ä‘em con bá» chợ nhÆ°ng luôn quan phòng hết tất cả. Chúa vẫn đến và tiếp tục cuá»™c sáng tạo của Ngà i qua việc sá»a dạy từ từ, nhắc nhở, cảnh báo để những ai phạm tá»™i, những ngÆ°á»i sa ngã trở vá» vá»›i Ngà i.
Äiá»u nà y để thể hiện rõ trong bà i Tin Mừng hôm nay, qua hình ảnh của ông Giakêu. Ông là ngÆ°á»i đứng đầu những ngÆ°á»i thu thuế, cÅ©ng đồng nghÄ©a vá»›i hạng nhất vá» phÆ°Æ¡ng diện tá»™i lá»—i trÆ°á»›c mặt má»i ngÆ°á»i. Ông chỉ Æ°á»›c mong má»™t lần được gặp con ngÆ°á»i nổi danh lúc bấy giá», dù chỉ tò mò, và nhÆ° thế là ông mãn nguyện lắm. NhÆ°ng ông đâu có biết rằng Con NgÆ°á»i đó bấy lâu nay vẫn tìm kiếm những ngÆ°á»i nhÆ° ông. Thiện chà của Giakêu đã được Ä‘á»n đáp khi Chúa gá»i đúng tên ông và muốn ngụ lại nhà ông. Má»™t biến cố không thể ngỠđược đối vá»›i ông lùn nà y. Chúa đã tìm đến vá»›i Giakêu hÆ¡n là Giakêu tìm Chúa. Thiên Chúa viếng thăm nhà ông, Ä‘em lại cho ông má»™t niá»m vui khôn tả, má»™t niá»m hạnh phúc vô biên.
Và cà ng hạnh phúc hÆ¡n nữa đối vá»›i Chúa và đối vá»›i má»i ngÆ°á»i khi má»™t ngÆ°á»i tá»™i lá»—i ăn năn sám hối. Vá»›i đôi mắt nhân từ, cá» chỉ đầy yêu thÆ°Æ¡ng của Chúa, lúc đó ông không chỉ muốn gặp Chúa vì tò mò, mà muốn gặp Chúa trong tâm hồn, má»™t cuá»™c gặp gỡ Thiên Chúa đúng nghÄ©a là biến đổi táºn căn con ngÆ°á»i của ông. Chúa đến không phải để giáng phạt vì những hà nh vi sai trái của Giakêu nhÆ°ng để Ä‘Æ°a ông trở vá». Äó là má»™t cuá»™c sáng tạo má»›i. Chúa đến để Ä‘em lại cho ông được sá»± bình an, và cả nhà ông được Æ¡n cứu Ä‘á»™. Chúa đến để mang lại má»™t sá»± bắt đầu, má»™t cuá»™c sống má»›i. Chúa đến không phải để tiêu diệt nhÆ°ng “để tìm và cứu những gì đã mấtâ€.
Anh chị em thân mến,
Nói không sai rằng, ai trong chúng ta cÅ©ng đã từng mất. Nếu chúng ta không mất tiá»n, mất bạc, mất danh dá»±, mất địa vị thì cÅ©ng mất chÃnh con ngÆ°á»i của mình bởi tá»™i lá»—i gây nên. Sống đạo là theo má»™t con Ä‘Æ°á»ng, con Ä‘Æ°á»ng đó mang tên Giêsu Kitô. NÆ¡i má»—i ngÆ°á»i ai cÅ©ng có dÆ° những thiện chÃ, vẫn luôn khao khát để sống tốt hÆ¡n. Äừng tưởng rằng nhÆ° thế là chúng ta đã tìm Chúa, mà kỳ thá»±c Chúa Ä‘ang và luôn tìm đến vá»›i chúng ta. Chừng nà o chúng ta chÆ°a đáp lại, chÆ°a đón tiếp Chúa thì thiện chà ấy chỉ là thiện chà suông, khao khát ấy vẫn là má»™t giấc mÆ¡ hão huyá»n. Con Ä‘Æ°á»ng mang tên Giêsu ấy vẫn chỉ ở trÆ°á»›c mặt, chứ chúng ta chÆ°a há» bÆ°á»›c lên má»™t bÆ°á»›c.
Vẫn biết rằng, chúa không bá» mặc ai, trái lại, NgÆ°á»i tìm đến để cứu từng ngÆ°á»i chúng ta. NhÆ°ng đã biết bao lần Chúa đến trong cuá»™c Ä‘á»i má»—i ngÆ°á»i. Chúa đến qua những biến cố trong cuá»™c sống, kể cả những thất bại ê chá», những ná»—i buồn tê tái, những Ä‘au khổ triá»n miên. Chúa đến qua tha nhân, những ngÆ°á»i nghèo, ngay cả những ngÆ°á»i là m chúng ta buồn bá»±c, Ä‘au khổ. Chúa đến qua các Bà tÃch, nhất là Bà tÃch Thánh Thể. NhÆ°ng thá» há»i liệu chúng ta đã đón tiếp Chúa nhÆ° thế nà o. Cứ nhìn và o thái Ä‘á»™, nhìn và o cách hà nh xá» của mình, chúng ta có thể lượng giá được rằng mình đã gặp Chúa chÆ°a?
Má»™t khi tôi có thái Ä‘á»™ nhÆ° Giakêu, chắc chắn tôi sẽ không thất vá»ng, không đánh mất niá»m tin, không buồn bá»±c, giáºn dữ. Nếu tôi được nhÆ° Giakêu, chắc chắc tôi không lÆ¡ là vá»›i các Bà tÃch, không để Chúa phải cô Ä‘Æ¡n, lãnh lẽo vá»›i những băng ghế trống không trong nhà thá», vá»›i tòa giải tá»™i bị phủ đầy mạng nhện, được gán là nÆ¡i yên tÄ©nh nhất cho loà i chuá»™t trú ngụ. Coi ra chúng ta còn thua Giakêu xa lắm vì vẫn cứ ù lì, không sá»a đổi, canh tân Ä‘á»i sống.
CÅ©ng nhÆ° Giakêu, Chúa viếng thăm là đem lại Æ¡n cứu Ä‘á»™, chứ không phải Ä‘em lại những Ä‘iá»u theo ý mình muốn. ChÃnh NgÆ°á»i, trÆ°á»›c khi chịu khổ nạn cÅ©ng cầu nguyện rằng: “Ãp-ba, Cha Æ¡i, Cha là m được má»i sá»±, xin cất chén nà y xa con. NhÆ°ng xin đừng là m Ä‘iá»u con muốn, mà là m Ä‘iá»u Cha muốn†(Mc 14,36). Chừng nà o chúng ta vẫn còn muốn là m theo ý mình, chúng ta vẫn lẩn tránh Chúa, chạy trốn Thiên Chúa, vẫn còn chìm trong bóng đêm tá»™i lá»—i. Khi đó Æ¡n cứu Ä‘á»™ còn xa tầm vá»›i của má»—i ngÆ°á»i chúng ta. Thiên Chúa vẫn đến, gõ cá»a và kiên nhẫn đợi. Hãy mở cá»a và đón tiếp NgÆ°á»i! “Nà y đây Ta đứng trÆ°á»›c cá»a và gõ. Ai nghe tiếng Ta và mở cá»a, thì Ta sẽ và o nhà ngÆ°á»i ấy, sẽ dùng bữa vá»›i ngÆ°á»i ấy, và ngÆ°á»i ấy sẽ dùng bữa vá»›i Ta†(Kh 3,20).
Ước gì qua Lá»i Chúa hôm nay, má»—i chúng ta ý thức lại Æ¡n gá»i của mình. Æ n gá»i là m ngÆ°á»i, Æ¡n gá»i là m Con Chúa. Má»—i ngÆ°á»i đáng trá»ng, đáng quà trÆ°á»›c mặt Chúa. Chúa luôn đến vá»›i chúng ta, là m cho chúng ta đổi má»›i. Hãy mau đón tiếp NgÆ°á»i. Hãy chuẩn bị vì không biết giá» nà o, ngà y nà o Con NgÆ°á»i đến. Amen. [Mục Lục]
42. Gặp Chúa - Khơi nguồn cho đổi mới
Thấp bé trÆ°á»›c mặt ngÆ°á»i Ä‘á»i có thể không ảnh hưởng đến cuá»™c sống chúng ta, nhÆ°ng thấp bé trÆ°á»›c mặt Thiên Chúa đòi buá»™c chúng ta phải ná»— lá»±c vÆ°Æ¡n lên. Tình yêu Thiên Chúa dẫn Ä‘Æ°a chúng ta đến vá»›i Ngà i. Chúng ta hãy đến vá»›i Chúa để được thanh luyện và được Æ¡n hoán cải Ä‘Ãch thá»±c. Äó chÃnh là sứ Ä‘iệp của Lá»i Chúa hôm nay.
Thiên Chúa đầy lòng khoan dung
Khởi Ä‘i từ bà i Ä‘á»c Cá»±u Ước, tác giả sách Khôn Ngoan cho thấy hình ảnh má»™t Thiên Chúa đầy lòng khoan dung trÆ°á»›c những sai lá»—i của con ngÆ°á»i. Theo thói thÆ°á»ng, “ác giả ác báoâ€, tá»™i nhân ắt phải bị trừng trị. Chúng ta thÆ°á»ng lên tiếng phản đối trÆ°á»›c những hình phạt chÆ°a xứng vá»›i tá»™i. Chuyện toà án để “lá»t ngÆ°á»i, sót tá»™i†xuất hiện hằng ngà y trên các phÆ°Æ¡ng tiện truyá»n thông. Luáºt lệ là thÆ°á»›c Ä‘o cho sá»± công bằng giữa ngÆ°á»i vá»›i ngÆ°á»i, nhÆ°ng đôi lúc cÅ©ng là công cụ gây nên biết bao Ä‘au khổ cho con ngÆ°á»i.
Thiên Chúa thì lại khác, Ngà i là m ngÆ¡ trÆ°á»›c tá»™i lá»—i của con ngÆ°á»i. Phải chăng Ngà i “bó tayâ€? Không. Má»i váºt đối vá»›i Ngà i nhÆ° hạt sÆ°Æ¡ng nhá». Ngà i thừa khả năng đánh phạt những ai lầm lá»—i. NhÆ°ng nếu Ngà i là m thế, biết còn mấy ai tồn tại trÆ°á»›c nhan Ngà i? Ngược lại, vì yêu thÆ°Æ¡ng mà Ngà i dá»… dà ng kiên nhẫn chỠđợi. Ngà i là Thiên Chúa sáng tạo chứ không phải là kẻ huá»· diệt, mang đến sá»± sống chứ không rắc gieo cái chết. Ngà i tạo dá»±ng muôn loà i vì yêu mến thì cÅ©ng vì yêu mến mà Ngà i khoan dung tha thứ cho tá»™i nhân. Ngà i để cho tá»™i nhân có cÆ¡ há»™i hoán cải. Chúng ta thay vì nhìn và o sá»± dữ thì hãy nhìn và o lòng khoan dung của Thiên Chúa, chạy đến vá»›i Ngà i để được Thánh Thần Ngà i an ủi, biến đổi nhÆ° Giakêô trong bà i Phúc Âm hôm nay.
Gặp Chúa để được biến đổi
Giakêô - má»™t ngÆ°á»i tá»™i lá»—i công khai. Ông là thủ lãnh những ngÆ°á»i thu thuế, thủ lãnh của những kẻ “cõng rắn cắn gà nhà â€, chỉ là m lợi cho đế quốc Rôma mà gây hại cho dân cho nÆ°á»›c.
Ông là ngÆ°á»i thấp bé nhÆ°ng ông chẳng mảy may lo lắng, vì ông sang già u và có địa vị. Ông đã “quên†lá»›n lên trong lòng má»i ngÆ°á»i, và cÅ©ng “quên†lá»›n lên trÆ°á»›c mặt Thiên Chúa. Cuá»™c sống của ông Ä‘ang đẩy ông rá»i xa NÆ°á»›c Thiên Chúa.
Cho đến má»™t ngà y, cuá»™c gặp gỡ Chúa Giêsu đã biến đổi cuá»™c Ä‘á»i ông. Cuá»™c gặp gỡ xuất phát từ cái nhìn và tiếng gá»i của Chúa Giêsu, đồng thá»i cÅ©ng là thà nh quả của sá»± ná»— lá»±c vÆ°Æ¡n lên từ chÃnh Giakêô. Sáng kiến của Thiên Chúa gặp gỡ thái Ä‘á»™ thà nh tâm thiện chà của con ngÆ°á»i đã Ä‘em đến cho con ngÆ°á»i má»™t sá»± biến đổi. Cuá»™c gặp gỡ phát sinh Æ¡n cứu Ä‘á»™!
Hoán cải nhằm thực thi công bằng - bác ái
Giakêô đã trở lại! Niá»m vui đã đến vá»›i ông, vá»›i gia đình ông. Chúa đến viếng thăm nhà ông thì cuá»™c sống của ông ngà y mai hẳn sẽ phải khác vá»›i nếp sống hôm nay. Ông đã lá»›n tiếng tuyên bố rằng từ nay ông sẽ sống Ä‘á»i sống má»›i và sẽ sá»a chữa những lá»—i lầm của mình. Ông vui vẻ từ bá» sản nghiệp, sẵn sà ng từ bá» tất cả để ông được lá»›n lên trong Chúa.
Æ n hoán cải mà Chúa ban cho má»—i ngÆ°á»i không chỉ dừng lại ở lá»i cầu nguyện và lòng sám hối, nhÆ°ng còn nhằm thá»±c thi công bằng bác ái, từ bá» của cải theo tinh thần Phúc Âm. Giakêô có thể còn nhiá»u của cải sau cuá»™c biến đổi, nhÆ°ng là má»™t ngÆ°á»i già u có vá»›i tinh thần nghèo khó, sẵn sà ng cho Ä‘i nếu Chúa cần.
Ngà y nay, Chúa Giêsu vẫn đứng trÆ°á»›c cá»a ngõ tấm lòng chúng ta. Ngà i má»i gá»i chúng ta mở rá»™ng cá»a lòng để Ngà i ngá»± và o. Còn thái Ä‘á»™ của chúng ta thì sao? Äón tiếp vá»›i thái Ä‘á»™ của đám đông hay của Giakêô? Thá» Æ¡, lạnh nhạt hay thà nh tâm, thiện chÃ? Hãy nhìn và o những bất công, những cảnh Ä‘á»i bất hạnh của tha nhân, rồi nhìn lại thái Ä‘á»™ của chúng ta trÆ°á»›c những nghịch cảnh nhÆ° thế, chúng ta sẽ biết mình đón tiếp Chúa thế nà o. Chúa đến vá»›i ta không nhÆ° má»™t ông vua uy quyá»n, mà trong hình hà i của những ngÆ°á»i đói khát, bệnh táºt, buồn phiá»n, ngu dốt... Chúa Giêsu là chÃnh tha nhân và “những gì các con là m cho há» là các con là m cho ta†(Mt25,40).
Ước mong má»—i ngÆ°á»i chúng ta nhÆ° Giakêô, luôn sẵn sà ng đón tiếp Chúa trong từng giây phút cuá»™c Ä‘á»i. “Lạy Chúa, đây là nhà của Chúa, xin hãy ngá»± đếnâ€. [Mục Lục]
43. Æ n cứu Ä‘á»™ – Lm. VÅ© Minh Nghiá»…m
“Hôm nay nhà nầy được Æ¡n cứu Ä‘á»™.â€
Toà n bá»™ sách Tin Mừng được viết ra táºp trung và o má»™t chủ Ä‘á»: Äức Kitô là Äấng cứu Ä‘á»™ trần gian. Äó là quan niệm của các môn đồ tiên khởi vá» thân thế và sá»± nghiệp của Ngà i.
Trên thá»±c tế, Ngà i đã cứu há». Ngà i rất hiểu sứ mạng cứu thế của Ngà i. Ngà i nói: “Con NgÆ°á»i đến trong thế gian để tìm cứu những gì đã hÆ° mất†(Lc 19:10)
Äiá»u đáng tiếc là trong Giáo há»™i, Ä‘á» tà i nà y chỉ mặc được má»™t ý nghÄ©a rất giá»›i hạn. Gần nhÆ° chỉ giá»›i hạn và o những gì sẽ xảy đến cho chúng ta sau khi chết mà thôi. Äược cứu rá»—i có nghÄ©a là đá»i sau, tại bên kia thế giá»›i, chúng ta được và o thiên Ä‘Ã ng, sống bên cạnh Chúa muôn Ä‘á»i.
Äiá»u nà y tháºt sá»± thì rất dá»… hiểu. Má»™t ngà y nà o đó chúng ta sẽ chết. Thiên Ä‘Ã ng là nÆ¡i cá»±c lạc, thoát ra ngoà i những truân chuyên buồn khổ của trần gian. DÄ© nhiên, ai trong chúng ta cÅ©ng Æ°á»›c được và o thiên Ä‘Ã ng.
NhÆ°ng đây không phải là điá»u mà sách Phúc âm nhấn mạnh trÆ°á»›c hết trong công cuá»™c cứu Ä‘á»™ trần gian của Äức Kitô. Trong Phúc ân, các thánh sỠđã trình bà y Ngà i nhÆ° má»™t vị Tôn sÆ° giúp con ngÆ°á»i ta đối phó vá»›i những thá» thách của cuá»™c Ä‘á»i, giải thoát con ngÆ°á»i ngay trên dÆ°Æ¡ng thế.
Bà i Phúc âm hôm nay là má»™t và dụ Ä‘iển hình. Äức Giêsu đến thăm nhà má»™t ông trưởng thuế vụ. Chúng ta biết câu chuyện đã bắt đầu nhÆ° thế nà o, và đã kết thúc là m sao. NhÆ°ng giữa đó những gì đã xảy ra? Chúng ta không được biết rõ. Äầu hết, Äức Giêsu trên Ä‘Æ°á»ng Ä‘i ngang qua thà nh Yêricô, nhìn thấy trên cây sung má»™t ngÆ°á»i thấp bé. Ngà i liá»n nói:
“Hỡi Giakêu, hãy xuống mau. Hôm nay Ta phải lÆ°u lại nhà ngÆ°Æ¡i.â€
Kết thúc là ông Giakêu hứa cùng Chúa sẽ lấy ná»a phần của cải to lá»›n của ông bố thà cho ngÆ°á»i nghèo. Sẽ Ä‘á»n bù gấp bốn cho những ngÆ°á»i ông đã gian láºn. Gian láºn ai 100, ông sẽ bù lại cho 400. Chúng ta có thể Ä‘oán được sá»± Chúa viếng thăm ông đã là m cho ông được vui mừng hạnh phúc nhÆ° thế nà o, đã đổi má»›i Ä‘á»i ông, giải thoát ông nhÆ° thế nà o.
Và Äức Kitô đã tá» mình là đấng cứu Ä‘á»™ loà i ngÆ°á»i ngay trên trần gian nầy nhÆ° thế nà o.
Äây lá»i Ngà i phán trong cuá»™c tiếp xúc vá»›i ông Giakêu:
“Hôm nay đây, nhà nà y được Æ¡n cứu Ä‘á»™.â€
Lá»i Chúa vừa nói có nghÄ©a gì? Chúng ta có thể nghÄ© rằng hôm nay ông Giakêu Ä‘ang được ở trên thiên Ä‘Ã ng?
NhÆ°ng đó không phải là điá»u mà bà i Phúc âm muốn nhắm. Chúa Ä‘ang nói vá» kinh nghiệm cứu Ä‘á»™ xảy đến ngay ngà y hôm đó tại nhà ông Giakêu. Ông đã được cứu Ä‘á»™ cách rất thiệt thá»±c trong Ä‘á»i sống hằng ngà y của ông tại thà nh Yêricô.
Nhìn và o bối cảnh của Ä‘á»i ông, chúng ta có thể hiểu được phần nà o Äức Kitô đã cứu giúp ông nhÆ° thế nà o. Phúc Âm nói: “Ông là má»™t trưởng ty thuế vụ vùng Yêricô, tức là ngÆ°á»i cầm đầu các nhân viên thu thuế. Äiá»u nầy là m cho ông Giakêu trở thà nh má»™t ngÆ°á»i bị đồng hÆ°Æ¡ng ghét bá» hoà n toà n. NgÆ°á»i thu thuế là hạng ngÆ°á»i đáng ghét nhứt, đáng khinh bỉ nhất trong dân Israel thá»i bấy giá».
NgÆ°á»i thu thuế trong Phúc âm vá»›i ngÆ°á»i có tá»™i cÅ©ng là má»™t. Há» có tá»™i thứ nhất, là tá»™i phản quốc. Cá»™ng tác vá»›i kẻ thù là dân cai trị Rôma, để thâu tiá»n vá» cho đế quốc. Há» có tá»™i thứ hai là tá»™i lá»—i phép công bằng. Há» thâu Ä‘a mà ná»™p thiểu. Há» thâu mÆ°á»i mà không biết có ná»™p cho chÃnh phủ được bốn năm hay không? HỠđược chÃnh phủ cho phép tha hồ là m già u trên dân chúng.
NgÆ°á»i thu thuế quả là ngÆ°á»i có tá»™i. Mà ông Giakêu không những là ngÆ°á»i thu thuế, mà còn là cầm đầu các ngÆ°á»i thu thuế. Vá»›i cÆ°Æ¡ng vị trưởng ty thuế vụ, ông còn bốc lá»™t hÆ¡n các đồng nghiệp. NgÆ°á»i thu thuế đã đáng ghét rồi, ông trưởng ty phải đáng ghét gấp bá»™i. Không ai muốn nói chuyện vá»›i ông. Trên Ä‘Æ°á»ng phố, ai cÅ©ng xa lánh ông. Ông bị cấm tham dá»± các buổi lá»… nghi tôn giáo.
Sá»± khinh khi ghét bá» của xã há»™i chung quanh đó hẳn gây ảnh hưởng tai hại lá»›n lao cho tÃnh tình ông, cho Ä‘á»i sống hằng ngà y của ông. Ông chỉ là cái Ä‘Ãch cho thiên hạ phỉ nhổ.
Tôi sẽ không thể có được má»™t chút tá»± tin hay hãnh diện nà o vá» bản thân tôi, nếu không có má»™t ngÆ°á»i nà o khác giúp tôi có Ä‘uợc sá»± tá»± tÃn hay hãnh diện vá» tôi.
Äức Giêsu chÃnh là ngÆ°á»i khác đó của ông Giakêu. Trong khi những ngÆ°á»i đồng hÆ°Æ¡ng xa lánh ông, coi ông nhÆ° phẩn thổ, thì Äức Kitô nháºn biết ông, gá»i ông Ä‘Ãch danh: “Hỡi Za khêâ€. Trong khi những ngÆ°á»i khác khinh thị ông, thì Äức Kitô kÃnh nể ông. Ngà i không sợ ngÆ°á»i chung quanh thấy Ngà i chuyện vãn vá»›i ông. HÆ¡n nữa, Ngà i muốn lÆ°u lại nhà ông hôm đó, dÆ°á»ng nhÆ° là bạn cố tri của ông Giakêu váºy.
Sá»± Äức Kitô chấp nháºn ông là khởi Ä‘iểm Æ¡n cứu Ä‘á»™ của ông. Ngà i cho ông chá»— đứng trong Ä‘á»i sống má»›i.
NgÆ°á»i chung quanh chỉ thấy ông là má»™t ngÆ°á»i tham lam bất lÆ°Æ¡ng. Và hình nhÆ° ông Giakêu cÅ©ng mặc nháºn nhÆ° váºy. NhÆ°ng Äức Kitô nhìn thấy trong ông những đức tÃnh tiá»m tà ng có thể là m ông trở nên má»™t ngÆ°á»›i lÆ°Æ¡ng thiện.
Thái Ä‘á»™ của Äức Kitô đối vá»›i ông đã là m cho những đức tÃnh tiá»m tà ng kia hiện ra và đáp ứng vá»›i những thách đố của má»™t Ä‘á»i sống cao thượng.
TrÆ°á»›c đây ông vốn tham lam, bất lÆ°Æ¡ng. NhÆ°ng hôm nay ông đã đổi Ä‘á»i, không Ä‘i theo con Ä‘Æ°á»ng cÅ© nữa. Lòng quảng đại của ông đã bị chôn vùi trong bao nhiêu năm, hôm nay, vá»›i sá»± hiện diện của Äức Kitô, lòng quảng đại đó đã bá»™c phát má»™t cách tháºt rõ rà ng.
“Tôi xin bố thà nữa phần của cải tôi cho ngÆ°á»i nghèo. Nếu xÆ°a nay tôi có là m thiệt hại ai, tôi xin bù lại gấp bốn.â€
Quả là má»™t sá»± lạ lùng. Rất lạ lùng: “Hôm nay đây nhà nầy được Æ¡n cứu Ä‘á»™.â€
Hôm nay đây ông Giakêu đã trở nên ngÆ°á»i hiá»n lÆ°Æ¡ng, má»™t ngÆ°á»i bạn dân. Ông sẽ được các đồng hÆ°Æ¡ng kÃnh nể, yêu vì. Khi cần, há» sẽ cầu bà u cùng Äức Giêsu cho ông nhÆ° hỠđã cầu bà u cùng Ngà i cho viên sÄ© quan Rôma rằng: “Ông nầy đáng được Ngà i giúp đỡ, vì ông quà mến dân ta.†(Lc 7:5). Phải: “Hôm nay đây, chÃnh hôm nay đây, nhà nầy được Æ¡n cứu Ä‘á»™.â€
PhÆ°Æ¡ng pháp Äức Kitô dùng để cứu Ä‘á»i là giúp ngÆ°á»i ta khai thác những khả năng tiá»m tà ng của mình: Ngà i nhìn há» nhÆ° ngÆ°á»i Ä‘iêu khắc nhìn thấy má»™t pho tượng tốt đẹp trong khối đá cẩm thạch sù sì. Ngà i giúp há» khai thác các đức tÃnh của há» nhÆ° thầy giáo giúp há»c trò khai thác các tà i năng của mình. Lòng Æ°u ái của Ngà i đã là m cho những đức tÃnh vốn tiá»m tà ng của hỠđược hiện ra sống Ä‘á»™ng.
Má»™t ngÆ°á»i khác tên Simon, vốn rất yếu Ä‘uối và nhu nhược, đến ná»—i run sợ trÆ°á»›c má»™t cô sen, chối bá» Thầy đến những ba lần. Thế mà lòng Æ°u ái của Ngà i đã biến đổi con ngÆ°á»i yếu Ä‘uối dá»… thất trung thất tÃn ấy thà nh Phêrô, hòn đá tảng của Giáo há»™i. Ông được cứu Ä‘á»™ hoà n toà n trong đêm thứ Sáu Tuần thánh.
Má»™t ngÆ°á»i khác nữa tên Saolô, thuá»™c nhóm biệt phái, cuồng tÃn, hung hăng dữ tợn, bắt bá»› đạo Chúa không ai bằng. Thế mà Ngà i đã cảm hóa được. Và Saolô đã trở thà nh Phaolô, vị tông đồ thượng thặng của các dân ngoại. Phaolô đã được cứu Ä‘á»™ hoà n toà n trên Ä‘Æ°á»ng Damas.
Äối vá»›i chúng ta hôm nay thì sao? Chúng ta có thể quả quyết rằng tất cả những gì là tốt là nh, là lÆ°Æ¡ng thiện trong chúng ta, má»™t phần lá»›n là do nÆ¡i lòng tin tưởng má»™t cách nà o đó, má»™t lúc nà o đó, của má»™t ngÆ°á»i nà o đó đối vá»›i chúng ta.
CÅ©ng nhÆ° sá»± nghi ngá», khinh khi của ngÆ°á»i khác đối vá»›i tôi sẽ là m cho mất tinh thần, bế tắc, bại hoại, xuống giốc, thì lòng tin tưởng, Æ°u ái của ngÆ°á»i khác đối vá»›i tôi, là má»™t Ä‘á»™ng lá»±c thúc đẩy tôi trở thà nh ngÆ°á»i tốt, hầu đáp lại lòng tin tưởng và ưu ái của há».
Äức Kitô đã tin tưởng và o ông Giakêu. Ngà i giúp ông tìm ra thế giá của mình.
Rồi Ngà i Ä‘i má»™t bÆ°á»›c xa hÆ¡n. Ngà i đã giúp ông ý thức được trách nhiệm đối vá»›i ngÆ°á»i khác. “Tôi sẽ chia sẻ ná»a phần của cải tôi cho ngÆ°á»i nghèo. Nếu tôi đã là m thiệt hại ai, tôi sẽ Ä‘á»n bù cho há» gấp bốn.â€
Trau dồi các nhân đức nÆ¡i bản thân và lÆ°u tâm giúp đỡ kẻ khác, là nhÆ° đôi ngá»±a song phi. Hai Ä‘iá»u kiện hình thà nh Æ¡n cứu Ä‘á»™. NgÆ°á»i chỉ lo cứu linh hồn mình, mà không quan tâm gì đến việc giúp đỡ kẻ khác, ngÆ°á»i đó tá»± lừa dối mình.
Má»™t buổi sáng bêm bá» hồ Galilê, Äức Giêsu há»i Simon Phêrô:
- Con có yêu mến Thầy không?
Phêrô trả lá»i:
- Lạy Thầy, Thầy biết con yêu mến Thầy.
Không đợi cho Phêrô nói gì thêm, Äức Giêsu tiếp liá»n:
- Hãy chăn dắt các con chiên Ta. (Yo 21:16)
Cứu Ä‘á»™ là má»™t danh từ vÄ© đại trong tất cả các ngôn ngữ của thế giá»›i. Toà n bá»™ sách Phúc âm được cấu tạo chung quanh hai tiếng cứu Ä‘á»™. Má»™t Æ¡n cứu Ä‘á»™ torng Ä‘á»i sống thÆ°á»ng ngà y ngay trên trần gian. NhÆ°ng Æ¡n Cứu Ä‘á»™ bao giá» cÅ©ng có hai chiá»u song song. Chúa cứu Ä‘á»™ tôi. Và đến lượt tôi, tôi phải thá»±c hà nh Æ¡n cứu Ä‘á»™ đó nÆ¡i kẻ khác, bằng cách bá»›t thá»i giá», bá»›t sức lá»±c, bá»›t tà i năng, bá»›t của cải, để phục vụ Chúa nÆ¡i kẻ khác. Chỉ có lúc bấy giá», lá»i Chúa phán hôm nay má»›i được đầy đủ thể hiện nÆ¡i tôi:
“Hôm nay đây, nhà nầy được ơn cứu độ.†[Mục Lục]
44. Thiên Chúa từ bi và nhân háºu – Lm. Thanh Minh
Tục ngữ Việt Nam có câu: “Nhất lé nhì lùnâ€. Äó là hai hạng ngÆ°á»i mà dân gian có thà nh kiến rằng “chẳng ra gìâ€. NhÆ°ng không riêng gì Việt Nam mà có lẽ nhiá»u nÆ°á»›c trên thế giá»›i nhÆ° Do Thái cÅ©ng không coi trá»ng hạng ngÆ°á»i thiếu thÆ°á»›c nà y.
Phúc Âm hôm nay thuáºt lại má»™t câu chuyện ngá»™ nghÄ©nh của má»™t “chú lùn†lá»t mắt xanh Chúa Giêsu đó là ông Giakêu, má»™t ngÆ°á»i vừa lùn lại vừa là m nghá» thu thuế là nghỠđược coi là bất chÃnh dÆ°á»›i cái nhìn của dân Do thái.
Nháºn biết thân pháºn lùn của mình, nên Giakêu đã là m má»™t công việc có vẻ “ấu trÄ©â€, đó là trèo lên má»™t cây cao để có thể nhìn thấy Äức Chúa Giêsu Ä‘i ngang qua, vì dân chúng đông đúc. Ông giáºt mình hoảng sợ vì không ngá» Äức Chúa Giêsu đã ngÆ°á»›c nhì lên và gá»i Ä‘Ãch danh cùng ngỠý muốn trá» tại nhà ông. Ông vá»™i và ng tụt xuống khá»i cà nh cây, lòng trà n ngáºp vui mừng đón rÆ°á»›c Chúa và o nhà và khoản đãi trịnh trá»ng.
TrÆ°á»›c mặt Chúa Cứu Thế, ông đã tà quy chÃnh và hứa sẽ bồi thÆ°á»ng thiệt hại gấp bá»™i cho những ai mà mình đã là m thiệt hại. Äáp lại Chúa Giêsu đã tuyên phúc: “Hôm nay nhà được Æ¡n cứu Ä‘á»™... Con NgÆ°á»i đến để tìm kiếm và cứu chuá»™c những gì đã mấtâ€. Vì lòng chân thà nh mà ông Giakêu đã được tha thứ vá chúc phúc, còn gì hạnh phúc hÆ¡n.
“Thiên Chúa là Äấng từ bi và nhân háºu: NgÆ°á»i đại lượng và chan chứa tình thÆ°Æ¡ng, NgÆ°á»i không nỡ vá»›i ta nhÆ° ta đáng tá»™i và không trả cho ta theo lá»—i của ta.†(Tv 102:8.10).
Sách khôn ngoan nói bà i Ä‘á»c thứ nhất đã nói đến phẩm tÃnh nầy của Thiên Chúa. Trong Phúc âm, đã nhiá»u lần Äức Chúa Giêsu dùng hình ảnh dụ ngôn để diá»…n tả tình yêu của Thiên Chúa và sứ mạng của Ngà i nhÆ°: NgÆ°á»i cha và đứa con hoang Ä‘Ã ng, ngÆ°á»i mục tá» Ä‘i tìm con chiên lạc, bà goá tìm má»™t đồng bạc bị mất v..v..
DÄ© nhiên Thiên Chúa yêu thÃch những ngÆ°á»i thánh thiện công chÃnh, nhÆ°ng cÅ©ng không bá» rÆ¡i những kẻ lầm Ä‘Æ°á»ng lạc lối. Chúng ta hãy cố gắng sống đạo đức thánh thiện nhÆ°ng đừng ngã lòng khi sa chân lỡ bÆ°á»›c vì “Thiên Chúa là Äấng từ bi và nhân háºu.†[Mục Lục]
45. Tình thương biến đổi – Lm. Giuse Nguyễn Hữu An
Äi hà nh hÆ°Æ¡ng Äất Thánh, ai cÅ©ng muốn đến Giêricô thăm “Cây sung Giakêu†và thưởng thức trái chà là . “Cây sung Giakêu†to lá»›n khoảng hai ngÆ°á»i ôm. Cây sung nà y được trồng lại cách đây hÆ¡n 700 năm. Tôi Ä‘i dịp tháng 4 nên sung nhiá»u trái. Các bà thÃch lắm, hái ăn và tin rằng trái từ “cây sung Giakêu†chữa là nh má»i thứ bệnh.
Giêricô trở nên nổi tiếng với câu chuyện ông Giakêu trèo lên cây sung để nhìn cho được Chúa Giêsu đi ngang qua.
Giêricô chÃnh là miến Äất Hứa, khi xÆ°a Môsê từ trên núi Nebô đã được nhìn thấy. Sách Giosuê chÆ°Æ¡ng 6 kể lại cuốn đánh chiếm thà nh Giêricô.
Giêricô là má»™t thà nh rất già u có và quan trá»ng, nằm trong vùng thung lÅ©ng sông GioÄ‘an, là giao Ä‘iểm của Ä‘Æ°á»ng lên Giêrusalem và các lối qua sông GioÄ‘an để tá»a vá» các vùng đất phÃa sông GioÄ‘an.
Giêricô có má»™t rừng chà là rất lá»›n, những vÆ°á»n cây thuốc thÆ¡m nổi tiếng quốc tế, cách xa mấy dặm vẫn ngá»i thấy mùi thuốc thÆ¡m. Các vÆ°á»n hoa hồng ở đó cÅ©ng rất nổi tiếng. NgÆ°á»i ta gá»i Giêricô là “thà nh cây chà là â€. Sá» gia Do thái Josephus gá»i là “Khu đất thần tiên, khu đất mà u mỡ nhất của Phalettinâ€. NgÆ°á»i La mã chở trái chà là và dầu thÆ¡m từ đó Ä‘i bán khắp nÆ¡i trên thế giá»›i.
Chúa Giêsu Ä‘i qua Giêricô, tiến vá» Giêrusalem vá»›i Ä‘oà n ngÆ°á»i hà nh hÆ°Æ¡ng đông đảo, chuẩn bị bÆ°á»›c và o khổ nạn. Ông Giakêu leo lên cây sung để nhìn cho được Chúa sắp Ä‘i ngang qua. Chúa nhìn lên cây sung thấy Giakêu. Chúa nhìn ông bằng ánh mắt yêu thÆ°Æ¡ng.Trái tim Giakêu bừng lên ngá»n lá»a yêu thÆ°Æ¡ng. Ông đáp lại tình thÆ°Æ¡ng của Chúa và thể hiện bằng việc Ä‘á»n bù thiệt hại, chia sẻ chân thà nh cho tha nhân. Tình thÆ°Æ¡ng của Chúa đã cảm hóa Giakêu và biến đổi cuá»™c Ä‘á»i ông.
Tình thương biến đổi.
Giakêu là má»™t ngÆ°á»i thu thuế và là má»™t ngÆ°á»i già u có. Ông đã từng nghe biết Chúa Giêsu đã chá»n ông Lêvi, má»™t nhân viên ngà nh thuế nhÆ° ông là m môn đệ (Mt 9,9). Nay ông rất muốn có dịp nhìn thấy con ngÆ°á»i kỳ lạ nà y.
Lần kia, biết NgÆ°á»i sắp Ä‘i ngang Giêricô quê hÆ°Æ¡ng ông, Giakêu ra xem, nhÆ°ng vì dân chúng quá đông mà ông lại lùn, nên ông leo lên má»™t cây sung để nhìn cho rõ. ÄÆ°á»ng Ä‘Æ°á»ng má»™t ngÆ°á»i "đứng đầu những ngÆ°á»i thu thuế", má»™t công chức có địa vị, nhÆ°ng ông vẫn không sợ mất mặt, vẫn trèo lên cây cao.
Chúa ngÆ°á»›c mắt lên cây sung, ánh mắt Chúa và ánh mắt Giakêu gặp nhau. Ãnh mắt Giakêu bá»™c bạch tất cả tấm lòng và cuá»™c Ä‘á»i của mình: má»™t ngÆ°á»i thu thuế, má»™t ngÆ°á»i bị vạ tuyệt thông cách ly, má»™t tâm hồn khát khao muốn gặp Chúa, má»™t con chiên lạc Ä‘ang tìm lối vá». Lòng Chúa xao xuyến, thÆ°Æ¡ng mến vô và n, má»™t tâm hồn mà Chúa Ä‘ang muốn tìm vỠđây. Chúa nói: "Hỡi Giakêu hãy xuống mau, vì hôm nay Ta phải lÆ°u lại tại nhà ông". Giakêu cÆ°á»i sung sÆ°á»›ng, nhảy xuống đất, chạy mau vá» nhà , là m tiệc tiếp đãi khách quý. Và đó phải là má»™t bữa tiệc linh đình, có đông bạn bè trong ngà nh thuế tham dá»±, giống nhÆ° ông Lêvi đã là m trÆ°á»›c kia (x. Lc 5,29).
Không phải bốc đồng, nhÆ°ng từ đáy lòng Giakêu cuá»™n lên má»™t niá»m sám hối mãnh liệt khiến ông cất tiếng thÆ°a vá»›i Chúa: "ThÆ°a Ngà i, nà y đây phần ná»a tà i sản tôi, tôi cho ngÆ°á»i nghèo; và nếu tôi đã cưỡng Ä‘oạt của ai cái gì, tôi xin Ä‘á»n gấp bốn". Ông Giakêu tá»± buá»™c mình là m má»™t việc Ä‘á»n bù rá»™ng rãi phi thÆ°á»ng, vượt xa mức đòi há»i của luáºt lệ. Äiá»u ấy chứng tỠông đã tháºt lòng hoán cải và hÆ¡n nữa ông biết mình đã được tha thứ và cứu Ä‘á»™. ChÃnh Chúa Giêsu xác nháºn nhÆ° thế khi NgÆ°á»›i phán: "Hôm nay Æ¡n cứu Ä‘á»™ đã đến cho nhà nà y".
TrÆ°á»›c đây Giakêu chỉ nghÄ© đến tiá»n và sống Ãch ká»· cho riêng mình, không nghÄ© đến ngÆ°á»i khác.TrÆ°á»›c đây Giakêu vốn tham lam, bất lÆ°Æ¡ng, lòng quảng đại bị chôn vùi qua bao năm tháng. Hôm nay, gặp được Chúa Giêsu, ông đã biết sống trao ban cho ngÆ°á»i khác, quan tâm đến ngÆ°á»i nghèo, sống công bằng vá»›i má»i ngÆ°á»i. Lòng quảng đại đó được bá»™c phát cách rõ rà ng: "Tôi xin bố thà phần nữa của cải của tôi cho ngÆ°á»i nghèo, và nếu tôi có gian láºn gì của ai, tôi xin Ä‘á»n lại gấp bốn". Quả là mùa xuân vá» trong tâm hồn Giakêu. Ngáºp trà n ánh nắng. Ngây ngất niá»m vui. Bình minh Æ n Cứu Äá»™ chan hoà lòng trà ông, gia đình ông.
Tình thương hoán cải.
Trong sách (Lv 5, 20-26; Xh 21, 37; Ds 5, 6) Ä‘á»u nói đến khoản luáºt phải trả lại, Ä‘á»n bù cho ngÆ°á»i nghèo, cho kẻ bị thiệt hại má»™t số của cải. Äó là luáºt trong Cá»±u Ước. Giakêu trình bà y ngay vấn Ä‘á», Ä‘iá»u đó cho thấy có lẽ ông đã nghiên cứu Thánh Kinh, biết được các luáºt lệ đó. Tiếng lòng hồi sinh và nhÆ° váºy ông đã có thao thức thầm kÃn, có băn khoăn và chỠđợi. Trong cuá»™c sống dÆ° giả váºt chất, bân rá»™n vá»›i công việc là m ăn, ông vẫn thấy lòng trÄ©u nặng Æ°u tÆ°, để rồi hôm nay có cÆ¡ há»™i ông tìm kiếm Chúa mong là m lại cuá»™c Ä‘á»i má»›i.
Thánh Luca đã nói rõ: ông là thủ lãnh của những ngÆ°á»i thu thuế. Giêricô bấy giá» là hải cảng, thu thuế nÆ¡i xuất nháºp cảng phồn thịnh phải là má»™t tay có thế lá»±c. Trong nghá» nghiệp đó, bạn bè của ông phải là những ngÆ°á»i thu thuế, các sÄ© quan Rôma. Váºy tại sao ông lại vất vả chen lấn vá»›i đám đông để mong gặp má»™t ngÆ°á»i tên là Giêsu, kẻ hoà n toà n khác địa vị xã há»™i vá»›i ông? Là ngÆ°á»i già u có, sang trá»ng, tại sao ông bá» cả thể hiện sẵn sà ng trèo lên cây sung nhÆ° má»™t đứa trẻ để nhìn cho được Chúa Giêsu Ä‘i qua? HÆ¡n nữa, vốn bị dân chúng thù ghét, ông có thể bị nguy hiểm tÃnh mạng khi đối diện vá»›i quần chúng giữa đám đông. NhÆ° thế ông phải liá»u, và bá» ngoà i tai má»i phê bình.
Äá»™ng lá»±c nà o thúc đẩy ông Ä‘i tìm Chúa Giêsu? Chắc chắn không phải vì sá»± tò mò, nhÆ°ng có lẽ nhá» lá»i Thánh Kinh đánh Ä‘á»™ng.Tâm hồn mong hoán cải đã thúc bách ông lên Ä‘Æ°á»ng tìm Chúa ! Hoán cải là kết quả của má»™t cảm nháºn vá» tình yêu, má»™t Æ°u tÆ° thao thức tìm kiếm. Hoán cải là từ bá». Bất cứ cuá»™c trở lại nà o, dù lá»›n dù nhá», cÅ©ng đòi phải từ bá». Hoán cải bởi tình thÆ°Æ¡ng bao giá» cÅ©ng có kết quả tốt. Giakêu tÃch cá»±c Ä‘i tìm Chúa: "Ông chạy tá»›i phÃa trÆ°á»›c, leo lên má»™t cây sung". Khi nghe tiếng Chúa gá»i, ông đã nhanh chóng và vui mừng đáp lại: "Ông vá»™i và ng tụt xuống". Ông còn "vui mừng đón rÆ°á»›c Ngà i vá» nhà ". Ông nhìn nháºn tá»™i lá»—i của mình.Ông Ä‘á»n bù những thiệt hại mình gây cho kẻ khác. Ông còn lấy tà i sản bố thà cho ngÆ°á»i nghèo. Hoán cải là má»™t hà nh trình: từ bá» những tá»™i lá»—i, quảng đại đáp lại tiếng Chúa và canh tân Ä‘á»i sống. Giakêu hoán cải Ä‘em lại niá»m vui cho chÃnh ông và hai nhóm ngÆ°á»i, đó là nhóm nghèo được ông san sẻ cho phân ná»a tà i sản, nhóm bị oan ức (nếu có) được giải oan và nháºn huê lợi hÆ¡n bốn lần thiệt hại. Việc hoán cải của má»™t ngÆ°á»i mang lại niá»m vui cho nhiá»u ngÆ°á»i.
Giakêu lùn vá» thể lý nhÆ°ng tâm hồn không thấp chút nà o. Giá trị má»™t ngÆ°á»i hệ tại nÆ¡i tâm hồn. GÃa trị của má»™t việc là m ở nÆ¡i lòng mến. Äối vá»›i Chúa Giêsu, giỠđây, Giakêu, đã trở nên cao thượng nhỠông biết hoán cải và sống có tình ngÆ°á»i. Chiá»u cao thân xác Giakêu vẫn thấp nhÆ°ng chiá»u cao tâm hồn bây giá» ngất cao nhá» tình thÆ°Æ¡ng chiếu rá»i.
Tình thương cảm hóa.
Chúa Giêsu là báºc Thầy cảm hoá lòng ngÆ°á»i. Tôn trá»ng, yêu thÆ°Æ¡ng có sức cảm hoá đến kỳ diệu. Ãnh mắt, lá»i nói và thái Ä‘á»™ của Chúa Giêsu Ä‘em mùa xuân vá» cho tâm hồn Giakêu. Những gì xÆ°a nay trói buá»™c ông, là m cho ông say mê kiếm tìm giá» trở nên vô vị. Giakêu trở nên nghèo hÆ¡n trÆ°á»›c, nhÆ°ng ông lại hạnh phúc hÆ¡n xÆ°a nhiá»u lần. Thân xác ông vẫn lùn nhÆ° xÆ°a, nhÆ°ng tâm hồn ông đã cao thượng hÆ¡n gấp bá»™i. Từ má»™t ngÆ°á»i đáng khinh, Giakêu bá»—ng trở thà nh má»™t ngÆ°á»i đáng khâm phục. Bởi lẽ, Ông đã gặp được Chúa, được nháºn lãnh Æ n Cứu Äá»™ của ngÆ°á»i Mục Tá» Nhân Là nh Ä‘i tìm con chiên lạc.
Kho tà ng văn há»c Thiá»n có ghi lại câu chuyện sau đây. Thiá»n sÆ° Sengai có má»™t anh đệ tá» hÆ° há»ng, đêm đêm thÆ°á»ng leo tÆ°á»ng trốn ra ngoà i chÆ¡i đêm. Vị thiá»n sÆ° biết được Ä‘iá»u đó nên và o đêm ná», sau khi phát hiện ngÆ°á»i đệ tá» vượt tÆ°á»ng bằng cách leo lên má»™t chiếc ghế khá cao, vị thiá»n sÆ° Ä‘i đến vị trà đặt ghế, nhắc chiếc ghế bá» sang bên rồi đứng và o chá»— đó.Trong đêm tối, ngÆ°á»i há»c trò leo tÆ°á»ng trở và o, rồi theo thói quen đặt chân lên ghế để nhảy xuống, không dè lại đặt chân lên lÆ°ng thầy. Khi phát hiện thầy đứng ngay trÆ°á»›c mặt, anh há»c trò hoảng sợ chỠđợi những lá»i khiển trách nặng ná». Thế nhÆ°ng cuối cùng vị thầy chỉ nói mấy lá»i yêu thÆ°Æ¡ng: “Ão con Æ°á»›t đẫm sÆ°Æ¡ng đêm rồi! Mau và o thay áo ngay kẻo cảm lạnh!â€. Thế là từ đó, ngÆ°á»i há»c trò không bao giá» còn Ä‘i chÆ¡i đêm nữa.
Những lá»i trách móc, lên án, những thái Ä‘á»™ khinh bỉ hay loại trừ chỉ tạo nên nguy cÆ¡ là m cho những con ngÆ°á»i tá»™i lá»—i lún sâu và o con Ä‘Æ°á»ng lầm lạc.NhÆ°ng chÃnh thái Ä‘á»™ tôn trá»ng và tấm lòng yêu thÆ°Æ¡ng sẽ tạo nên sức cảm hoá diệu kỳ. Câu chuyện vỠông Giakêu cho thấy, thái Ä‘á»™ lên án và tẩy chay thÆ°á»ng chỉ khiến ngÆ°á»i có tá»™i thu mình lại và cà ng dá»… dấn sâu hÆ¡n và o con Ä‘Æ°á»ng sai trái của mình; chỉ có má»™t thái Ä‘á»™ tÃch cá»±c có thể giúp há» hồi tâm hoán cải, đó là cởi mở, cảm thông, kÃnh trá»ng và tùy hoà n cảnh mà nhắc nhở hay sá»a dạy vá»›i đầy lòng yêu mến.
Giakêu rất cảm Ä‘á»™ng trÆ°á»›c sá»± trân trá»ng và yêu thÆ°Æ¡ng của Chúa Giêsu.Giakêu quyết tâm trở vá» con Ä‘Æ°á»ng ngay chÃnh, trÆ°á»›c tiên bằng việc thá»±c thi bác ái và công bằng. Cung cách đối xá» chan chứa tình ngÆ°á»i má»›i là yếu tố chÃnh yếu Ä‘em lại thà nh công trong công việc tông đồ. Äó là nghệ thuáºt cảm hoá lòng ngÆ°á»i mà Chúa Giêsu đã sá» dụng để là m nên phép lạ nÆ¡i con ngÆ°á»i Giakêu.
Lạy Chúa Giêsu, tình thÆ°Æ¡ng của Chúa đã là m nên bao Ä‘iá»u kỳ diệu. Xin dạy chúng con nhìn tha nhân bằng ánh mắt của Chúa, sống vá»›i ngÆ°á»i khác bằng tình thÆ°Æ¡ng, hy vá»ng và o lòng tốt của má»—i ngÆ°á»i và tin tưởng và o sá»± quảng đại của há», nhỠđó thế giá»›i của chúng con trở nên nhân bản hÆ¡n và thần linh hÆ¡n. Amen. [Mục Lục]
46. Suy niệm Tin Mừng Lc 19, 1-10
Câu chuyện ông Giakêu là má»™t minh há»a cụ thể những khẳng định của sách Khôn Ngoan: “Chúa xót thÆ°Æ¡ng má»i ngÆ°á»i và tạo Ä‘iá»u kiện cho hỠăn năn hối cảiâ€.
Giakêu là má»™t ngÆ°á»i đứng đầu những ngÆ°á»i thu thuế, ông rất giầu. Ông muốn tìm cách để biết xem Äức Giêsu là ngÆ°á»i thế nà o. Thiện chà của ông đã được đáp ứng: Äức Giêsu hứa sẽ đến nhà thăm ông. Việc nà y đã là m cho nhiá»u ngÆ°á»i khó chịu, há» xầm xì vá»›i nhau: “Nhà ngÆ°á»i tá»™i lá»—i mà ông ấy cÅ©ng và o trá»â€!
Äược Chúa thÆ°Æ¡ng và o nhà thăm, ông rất phấn khởi và tá» ra quảng đại, ông đã tá»± nguyện hứa vá»›i Chúa: lấy ná»a tà i sản mà phân phát cho ngÆ°á»i nghèo và nếu là m hại đến ai thì xin Ä‘á»n gấp bốn.
Äức Giêsu đã chấp nháºn lòng quảng đại của ông và đã tuyên bố: “Hôm nay, nhà nà y được Æ¡n cứu Ä‘á»™â€. Lá»i tuyên bố nà y phù hợp vá»›i lá»i Ngà i đã phán: “Con NgÆ°á»i đến để tìm và cứu những gì đã mấtâ€. Nhá» Äức Kitô, ông Giakêu không những đã được giải hòa cùng Thiên Chúa mà còn được là m hòa cùng anh em đồng loại nữa.
THỰC HÀNH LỜI CHÚA.
Xanh vỠđỠlòng.
ÄỨC GIÊSU KÊU GỌI ÔNG GIAKÊU.
Bà i Tin mừng hôm nay nhằm nói lên sứ mạng của Äức Giêsu là “tìm và cứu chữa những gì đã hÆ° mấtâ€. Ông Giakêu đã là ngÆ°á»i được cứu chữa. Ông là thủ lãnh những ngÆ°á»i thu thuế ở Giêricô, nhá» gặp được Äức Giêsu nên đã được Æ¡n hoán cải. Do thà nh tâm Ä‘i tìm biết Äức Giêsu, nên ông đã được gặp và còn được Ngà i đến thăm nhà mình nữa. TrÆ°á»›c tình thÆ°Æ¡ng của Äức Giêsu, ông đã tá» ra quảng đại, chia ná»a phần tà i sản cho kẻ khó và đá»n bù gấp bốn những ai ông đã là m hại. Vì thế Äức Giêsu đã tuyên bố: “Hôm nà y, nhà nà y được Æ¡n cứu Ä‘á»™â€.
Hoà n cảnh
Giêricô có biệt danh tháºt thÆ¡ má»™ng và đẹp đẽ là “Moon cityâ€: thà nh phố Nguyệt Nga, má»™t thà nh phố quan trá»ng ở phÃa Bắc của Biển chết, ở cách Giêrusalem 37 km, thấp hÆ¡n mặt biển 256 mét. Giêricô là thà nh phố cuối cùng trong cuá»™c hà nh trình của những ngÆ°á»i hà nh hÆ°Æ¡ng lên Giêrusalem.
Trên con Ä‘Æ°á»ng dẫn và o thà nh phố Giêricô có hai hà ng cây đổ bóng mát. Loại cây thÆ°á»ng được trồng có tên là sycamore – cây sung. Sung là má»™t loại cây kết hợp hình thù của cây vả và cây dâu, vá»›i những cà nh to lá»›n không cách xa khá»i mặt đất, rất dá»… trèo lên, dù ngÆ°á»i thấp bé và lùn nhÆ° Giakêu.
“Äức Giêsu Ä‘i ngang qua thà nh phố ấy†để Ä‘i lên Giêrusalem và đây là giai Ä‘oạn cuối cùng của cuá»™c hà nh trình. Ngà i lên Giêrusalem và chịu tá» nạn ở đó. Trong cuá»™c hà nh trình nà y, tình cá» Ngà i đã gặp ông Giakêu.
Con ngÆ°á»i ông Giakêu.
Ông là ngÆ°á»i Do thái, tên Giakêu tiếng Do thái là “Zakkay†có nghÄ©a là “ngÆ°á»i thanh khiết – ngÆ°á»i công chÃnhâ€. Phải chăng là má»™t sá»± hà i hÆ°á»›c, hoặc chế diá»…u? Ông không thanh khiết tà nà o vì lòng ham mê tiá»n bạc, tham nhÅ©ng, hối lá»™, và hà hiếp dân là nh?
Nhưng chúng ta hãy chỠcho câu chuyện chấm dứt.
Giakêu là trưởng ty thuế vụ giầu có ở Giêricô. Thu thuế là má»™t nghá» bị ngÆ°á»i Do thái khinh chê, ghét bá». Ngay cả những ngÆ°á»i Rôma cÅ©ng không muốn là m nghá» nà y, nên há» mÆ°á»›n những ngÆ°á»i Do thái là m. Kẻ là m nghá» thu thuế bị coi là ngÆ°á»i phản bá»™i lại dân tá»™c, chạy theo đế quốc Rôma. Há» bóc lá»™t tiá»n bạc của dân chúng cà ng nhiá»u cà ng tốt để chÃnh há» có thể tránh né khá»i phải trả thuế.
Giakêu, má»™t con ngÆ°á»i bị tránh xa nhÆ° dịch. Kẻ tá»™i lá»—i hoà n toà n bị hÆ° mất. Äồ thối tha. Cấm không được giao du vá»›i con ngÆ°á»i hÆ° há»ng ấy. NgÆ°á»i ta nhổ xuống đất và quay mặt Ä‘i khi Ä‘i ngang qua con ngÆ°á»i ấy.
Ta thá» tưởng tượng Ä‘iá»u gì có thể thúc đẩy Giakêu bất chấp sá»± chế diá»…u, đã xắn chiếc áo thụng của má»™t ông trưởng giả Do thái và có lẽ cái áo choà ng La mã để leo lên cây sung nhÆ° má»™t thằng nhóc tầm thÆ°á»ng. Vì tÃnh tò mò chăng? Vì sá»± lôi cuốn mầu nhiệm chăng? Vì ná»—i khắc khoải mÆ¡ hồ và chán chÆ°á»ng cuá»™c sống của mình chăng? Phải nói rằng đây là cá» chỉ nói lên lòng khao khát của Giakêu muốn nhìn thấy Äức Giêsu táºn mắt, chứ không chỉ nghe thấy tiếng vang của Ngà i đối vá»›i ngÆ°á»i bình thÆ°á»ng. Cá» chỉ nà y không có gì đáng nói, nhÆ°ng đối vá»›i Giakêu, má»™t ngÆ°á»i thu thuế tá»™i lá»—i bị ngÆ°á»i ta khinh bỉ và sống cách biệt, mà lại có lòng khao khát nhÆ° váºy thì quả là má»™t ngÆ°á»i có thiện chà và lòng ngay.
Äức Giêsu gá»i tên ông.
Äứng trên cây sung, Giakêu Ä‘ang trố mắt nhìn xuống Äức Giêsu, nhÆ°ng đồng thá»i Äức Giêsu cÅ©ng trố mắt nhìn lên Giakêu. Bốn con mắt nhìn nhau tháºt thắm tình. Äức Giêsu lên tiếng gá»i: “Hỡi Giakêu hãy xuống mau, vì hôm nay Ta phải lÆ°u lại tại nhà ngÆ°Æ¡iâ€. Má»™t lá»i kêu gá»i bất ngỠđối vá»›i Giakêu vì Ngà i gá»i tên riêng ông, nhÆ°ng đối vá»›i Chúa thì không. Ta nháºn thấy Äức Giêsu biết rõ con ngÆ°á»i của ông, chứ không phải là má»™t cuá»™c gặp gỡ tình cá», ngẫu nhiên, Chúa đã gá»i đúng tên ông nhÆ° đã quen biết ông từ lâu rồi. Chúa tỠý muốn và o nhà thăm và ở lại vá»›i ông nhÆ° ngÆ°á»i bạn thân.
Nghe được lá»i má»i gá»i nà y, Giakêu quá sung sÆ°á»›ng nên vá»™i vã tụt xuống. Vì quá lòng mong Æ°á»›c, nên Giakêu cÅ©ng có má»™t lòng hiếu khách, má»™t đức tÃnh sẵn có trong dòng máu Do thái, ông đã má»i Äức Giêsu và o nhà và tiếp đãi rất ân cần.
Việc Äức Giêsu và o nhà ông Giakêu ăn tiệc, lại còn muốn trá» tại nhà ông mấy bữa là m cho mấy ngÆ°á»i biệt phái Æ°a chỉ trÃch rất bất mãn; vì theo quan niệm của ngÆ°á»i Do thái, việc giao thiệp vá»›i ngÆ°á»i tá»™i lá»—i Ä‘Æ°a đến sá»± dÆ¡ bẩn (Lc 5,30; 7,34; 15,2). Việc lẩm bẩm chỉ trÃch nhÆ° váºy tá» thái Ä‘á»™ khắt khe của con ngÆ°á»i đối vá»›i tá»™i nhân, nhÆ°ng cá» chỉ đón nháºn của Äức Giêsu đối vá»›i tấm lòng ngay và thiện chà của Giakêu lại là thái Ä‘á»™ đầy tình thÆ°Æ¡ng và cứu Ä‘á»™ của Thiên Chúa đối vá»›i tá»™i nhân.
Thấy thái Ä‘á»™ thà nh thá»±c của Giakêu, Äức Giêsu đã tuyên bố: “Hôm nay nhà nà y được Æ¡n cứu Ä‘á»™, bởi ngÆ°á»i nà y cÅ©ng là con cháu tổ phụ Abrahamâ€. Giakêu trở thà nh kiểu mẫu đón nháºn Æ¡n cứu Ä‘á»™ và là cÆ¡ há»™i để Äức Giêsu khẳng định sứ mạng của Ngà i: “Con NgÆ°á»i đến Ä‘i tìm và cứu những gì đã hÆ° mấtâ€. Giakêu là con cái Abraham, nhÆ°ng đối vá»›i Giakêu, ngÆ°á»i Do thái cho là tá»™i lá»—i, không thuá»™c vá» dòng dõi Abraham nữa, thì nay nhá» Æ¡n cứu Ä‘á»™ lại là con cái Abraham má»™t cách đúng nghÄ©a: Con cái Abraham không phải theo xác thịt nhÆ°ng là ngÆ°á»i được Thiên Chúa cứu Ä‘á»™.
CON NGƯỜI ÄƯỢC Äá»”I MỚI.
Tiếng gá»i của Thiên Chúa.
NgÆ°á»i ta nói: “Con mắt là cá»a sổ của tâm hồnâ€. Câu nói văn hoa và thâm thúy nà y chắc hẳn bắt nguồn từ Lá»i Äức Kitô: “Äèn của thân thể là con mắt…†(Mt 6,22t; Lc 11,34t). Hiểu được ánh mắt của má»™t ngÆ°á»i quả là không mấy dá»… dà ng (có chăng là ánh mắt tuổi thÆ¡). Vì ánh mắt của má»™t ngÆ°á»i là biểu lá»™ của chÃnh tâm hồn ngÆ°á»i đó… Mà mấy ai trong chúng ta dám cho rằng mình hiểu được tâm hồn ai? DÄ© nhiên là tùy và o cách xá» sá»± và hà nh Ä‘á»™ng… NhÆ° qua bà i Tin mừng Chúa nháºt hôm nay, trong khi những ngÆ°á»i biệt phái chỉ nhìn các ngÆ°á»i thu thuế (nhÆ° Giakêu) bằng cái nhìn khinh thị kết án – Thì Äức Kitô, vá»›i cái nhìn tuyệt vá»i không những đã là m đổi má»›i cuá»™c Ä‘á»i ông và gia đình, mà còn bao Ä‘iá»u tốt đẹp cho những ngÆ°á»i từng bị Ä‘iêu đứng vì Giakêu. Cao qúi biết bao chỉ má»™t cái nhìn…
Cái nhìn của Äức Giêsu là cái nhìn chinh phục, cái nhìn của tình thÆ°Æ¡ng muốn cứu vá»›t, má»™t cái nhìn có sức cảm hóa tâm hồn, má»™t cái nhìn nhân từ, nhÆ° không thấy tá»™i gì trong ông. ChÃnh cái nhìn đầu tiên chân tình và yêu thÆ°Æ¡ng ấy đã khiến ông nhìn lại chÃnh mình và quyết tâm đổi má»›i.
Thiên Chúa luôn luôn Ä‘i bÆ°á»›c trÆ°á»›c, con ngÆ°á»i theo sau. NgÆ°á»i ta có thể gá»i cây sung là “nÆ¡i hai ánh mắt gặp nhauâ€. Bá» ngoà i, cái nhìn đầu tiên là của Giakêu, Ä‘ang cháy bá»ng Æ°á»›c muốn xem Äức Giêsu. NhÆ°ng sẽ không có gì xẩy ra nếu Äức Giêsu không ngÆ°á»›c mắt nhìn lên Giakêu ở cây sung. Chúng ta tưởng rằng chúng ta tìm kiếm Chúa trong khi mà chÃnh Ngà i tìm kiếm chúng ta trÆ°á»›c, tá»± muôn Ä‘á»i.
Sá»± đáp trả của con ngÆ°á»i.
Äược đón nháºn lòng nhân háºu và thÆ°Æ¡ng xót của Äức Giêsu, Giakêu đã tá» bầy má»™t tâm trạng muốn hoán cải Ä‘á»i sống bằng cách ông muốn thá»±c hiện ngay việc bác ái và công bằng. Ông quyết định Ä‘em ná»a phần gia tà i mình phân phát cho ngÆ°á»i nghèo, và ná»a phần còn lại ông cÅ©ng không định giữ riêng cho ông, song ông sẽ dùng để Ä‘á»n bù cho tất cả những gian láºn mà ông tá»± thú đã phạm.
Trong việc Ä‘á»n trả nà y ông lại còn Ä‘i xa hÆ¡n Ä‘iá»u luáºt pháp đòi há»i. Chỉ khi nà o trá»™m là má»™t hà nh Ä‘á»™ng bạo lá»±c và dụng tâm gây tà n hại, bấy giá» má»›i phải Ä‘á»n bù gấp bốn (x. Xh 22,1). Nếu chỉ là việc trá»™m cắp thÆ°á»ng và nguyên váºt không thể hoà n trả, thì phải tÃnh gấp đôi mà đá»n (x. Xh 22,4.7). Nếu bị can tá»± thú và tình nguyện hoà n trả thì chỉ phải trả theo giá nguyên váºt, cá»™ng thêm má»™t phần năm nữa thôi (x. Lv 6,5; Ds 5,7). Giakêu nhất định là m nhiá»u hÆ¡n Ä‘iá»u luáºt pháp đòi há»i. Bằng hà nh Ä‘á»™ng, ông tá» ra đã được biến cải.
Giakêu đã tá» ra là con ngÆ°á»i quảng đại sau khi đã hoán cải. Việc bố thà cho ngÆ°á»i nghèo sinh Ãch lợi nhiá»u cho ông. Thánh Kinh đã là m chứng: “Bố thà thì cứu cho khá»i tá»™i và khá»i chết†(Tb 4,11).
Tiên tri Äaniel viết theo: “Hãy chuá»™c tá»™i con bằng bố thÃ, và bằng sá»± thÆ°Æ¡ng yêu kẻ khó nghèo†(Dn 4,24).
Nơi khác lại khen: “Của bố thà bay lên như hương thơm trước mặt Chúa†(Cv 11,4).
Äức Giêsu hứa: “Hãy bố thÃ, rồi má»i sá»± sẽ trở nên trong sạch cho các conâ€(Lc 11,41).
Khi ở thà nh Rages vá», sứ thần Raphael bảo cha con ông Tobia: “NÆ°á»›c mắt ông chảy ra cÅ©ng nhÆ° của là m phúc bố thà vá»›i những lần bá» bữa ăn Ä‘i chôn xác kẻ chết, Ta đã thu lượm và dâng lên trÆ°á»›c mặt Thiên Chúa… bây giá» Ta vá» vá»›i Äấng đã sai Ta, ông hãy tạ Æ¡n Thiên Chúa†(Tb 12,12-13).
Khả năng đổi má»›i của con ngÆ°á»i.
Sách Tam tá»± kinh có viết: “Nhân chi sÆ¡ tÃnh bản thiện, tÃnh tÆ°Æ¡ng cáºn táºp tÆ°Æ¡ng viá»…nâ€. Bản tÃnh của con ngÆ°á»i lúc đầu là tốt nhÆ°ng vì hoà n cảnh mà trở nên xấu. Äây là chủ trÆ°Æ¡ng lạc quan của Mạnh Tá». Trái lại, Mặc Tá» lại chủ trÆ°Æ¡ng: “Nhân chi sÆ¡ tÃnh bản ácâ€. Nếu bản tÃnh con ngÆ°á»i vốn tốt mà vì hoà n cảnh mà trở nên xấu thì dá»… sá»a hÆ¡n, còn nếu bản tÃnh mà xấu rồi thì sẽ sá»a là m sao?
Chúng ta phải khẳng định rằng con ngÆ°á»i xấu có thể trở nên tốt được bởi vì bản tÃnh vốn là tốt, và nếu có Æ¡n Chúa trợ giúp nữa thì sẽ dá»… dà ng. Chúng ta hãy lấy trÆ°á»ng hợp ông Giakêu ra là m Ä‘iển hình. NgÆ°á»i Do thái coi ông là má»™t ngÆ°á»i tá»™i lá»—i, ô uế, phải tránh xa, đã xấu thì cho xấu luôn, không thÆ°Æ¡ng tiếc.
NhÆ°ng sau cuá»™c gặp gỡ Äức Giêsu, Giakêu đã nháºn thấy tình yêu và lòng thÆ°Æ¡ng xót của Chúa đối vá»›i mình, ông nháºn ra con ngÆ°á»i tháºt của ông: má»™t con ngÆ°á»i xấu xa tá»™i lá»—i, đáng bị nguyá»n rủa. NhÆ°ng ông thấy rằng mình có thể sá»a đổi được, có thể cải tà qui chÃnh, và ông thá»±c sá»± đã hoán cải. Do đó, Äức Giêsu đã tuyên bố rằng: “Hôm nay nhà nà y được Æ¡n cứu Ä‘á»™â€. Nhìn và o cuá»™c Ä‘á»i của Giakêu lúc nà y chúng ta phải lấy câu tục ngữ Việt nam mà khen ông:
Xanh vỠđỠlòng (Tục ngữ)
Câu tục ngữ nà y có ý nói những cái bá» ngòai xem ra xấu xa nhÆ°ng bên trong thì tốt. NgÆ°á»i ta chỉ có thể thấy cái bên ngoà i của má»™t ngÆ°á»i mà không biết được lòng ngÆ°á»i ta.
NgÆ°á»i ta muốn đánh giá Giakêu thế nà o cÅ©ng được, nhÆ°ng Äức Giêsu có cái nhìn thấu suốt, không nhìn cái vẻ bá» ngoà i của con ngÆ°á»i mà Ngà i nhìn rõ cả bên trong, cho nên Äức Giêsu sẽ khen cho Giakêu má»™t câu chắc nịch nhÆ° Ä‘inh đóng cá»™t:
Xù xì da cóc trong bá»c trứng tiên (câu đố).
Äây là má»™t câu đố bình dân mà ngÆ°á»i ta thÆ°á»ng đố nhau. Váºy “xù xì da cóc trong bá»c trứng tiên†là cái gì? Chúng ta hãy giải đáp xem nó là cái gì. NhÆ°ng cho dù nó là cái gì thì lúc nà o cÅ©ng có ý nói rằng bá» ngoà i xem ra xấu xa nhÆ°ng bên trong thì tốt, giống nhÆ° câu “Xanh vá» Ä‘á» lòng†váºy.
Nếu chúng ta có gặp được Giakêu sau khi nhá» Æ¡n Chúa trở lại rồi thì ông sẽ tâm sá»± cho chúng ta nghe. Ông cho biết nhá» Æ¡n Chúa ông đã thá»±c sá»± sá»a đổi con ngÆ°á»i của mình. Äá»i ông không còn nhÆ° xÆ°a nữa, nay đã trở nên con ngÆ°á»i má»›i hoà n toà n. Có thể bá» ngòai không giống nhau, nhÆ°ng thá»±c sá»± bá» trong đã được đổi má»›i hoà n toà n:
Thân em như quả ấu gai,
Ruột trong thì trắng vỠngoà i thì đen.
Ai ơi, nếm thỠmà xem,
Nếm ra má»›i biết rằng em ngá»t bùi.
(Ca dao)
Truyện: Harold Hughes trở lại.
Harold Hughes xÆ°a kia là Thống đốc tiểu bang Iowa, và là má»™t nghị sÄ© của Hoa kỳ. NhÆ°ng cuá»™c Ä‘á»i của ông đã không luôn luôn thà nh công. Trong táºp tá»± truyện, Hughes kể lại rằng thá»i trai trẻ ông đã là “má»™t ngÆ°á»i nghiện rượu, dối trá và lừa đảoâ€. Và o má»™t thá»i Ä‘iểm trong Ä‘á»i ông, đã phá hủy tất cả má»i sá»±, và mất tất cả.
Má»™t đêm nỠông nhảy và o bồn tắm và chuẩn bị tá»± tá». Ông dà khẩu súng shotgun và o bụng, rồi nhốt cái chùi giẻ và o miệng. Khi ông sắp sá»a bóp cò súng, thình lình ông nhá»› lại Thánh Kinh đã nói giết mạng sống mình là sai. Và ông đã cố cắt nghÄ©a vá»›i Chúa lý do tại sao ông lại là m Ä‘iá»u kinh tởm nà y. Ông trèo ra khá»i bồn tắm, qùi xuống ná»n gạch lạnh lẽo, và gục đầu trên thà nh bồn tắm. Trong tÆ° thế đó, ông nói chuyện vá»›i Chúa Ä‘ang khi khóc nức nở. Sau đó có má»™t Ä‘iá»u gì đã xẩy ra mà ông chÆ°a bao giá» cảm nghiệm thấy trong Ä‘á»i. Ông viết trong cuốn tá»± truyện nhÆ° sau:
“Má»™t sá»± bình an ấm áp dÆ°á»ng nhÆ° bao phủ lấy tôi. Những tá»™i lá»—i của tôi dÆ°á»ng nhÆ° tan biến. Thiên Chúa cúi xuống và ôm lấy tôi. Giống nhÆ° má»™t đứa trẻ bị thất lạc trong cÆ¡n giông bão, thình lình tôi bị vấp chân ngã và o cánh tay ấm áp của Cha tôi. Äang khi quì gối trên ná»n nhà tắm, tôi đã hiến dâng hoà n toà n con ngÆ°á»i của tôi cho Thiên Chúa, và tôi nói vá»›i Ngà i,â€Bất cứ việc gì Ngà i sai con là m, lạy Cha, con sẽ thá»±c thi thánh ý Chaâ€.
Kinh nghiệm đáng nhá»› muôn Ä‘á»i đó đã bắt đầu má»™t sá»± biến đổi hoà n toà n đối vá»›i Harold Hughes. MÆ°á»i năm sau, ông được bầu là m Thống đốc tiểu bang Iowa. Bảy năm sau nữa, ông được bầu và o Thượng viện của Hoa kỳ. Sau cùng, và o năm 1975, ông rút lui khá»i háºu trÆ°á»ng chÃnh trị, vá» hÆ°u và là m việc trá»n ngà y cho chÆ°Æ¡ng trình giúp đỡ những ngÆ°á»i cai thuốc phiện và nghiện rượu (Nguyá»…n Văn Thái).
Thái độ với kẻ tội lỗi.
Vấn Ä‘á» chÃnh của con ngÆ°á»i là ở chá»— chúng ta có thể thay đổi tâm hồn và há»c yêu thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i khác nhÆ° thế nà o. Phải có má»™t tâm hồn cảm kÃch, má»m mại xúc Ä‘á»™ng má»›i là m cho tâm hồn ấy mở ra và sau cùng chia sẻ sá»± phong phú, cảm thông. Má»™t sá»± tiếp cáºn khắt khe là m cho tâm hồn khép kÃn và chai cứng. Má»™t sá»± tiếp cáºn nhân từ, nhÆ° cách Äức Giêsu thá»±c hiện vá»›i Giakêu là m cho tâm hồn má»m mại và cởi mở không có gì có thể là m thay đổi tâm hồn bằng chÃnh tâm hồn. Theo cách thức đó, ông Goethe đã phát biểu: “Äối xá» vá»›i má»™t ngÆ°á»i nhÆ° ngÆ°á»i Ä‘ang là sẽ là m cho ngÆ°á»i ấy trở nên tệ hÆ¡n, đối xá» vá»›i ngÆ°á»i ấy nhÆ° ngÆ°á»i ấy phải trở thà nh hoặc nhÆ° ngÆ°á»i ấy mong Æ°á»›c trở thà nh sẽ là m cho ngÆ°á»i ấy trở nên tốt hÆ¡n, bởi vì khát vá»ng của chúng ta là phần chúng ta tháºt sá»± đã đóng gópâ€.
NhÆ° váºy, gần gÅ©i và biểu lá»™ tình thÆ°Æ¡ng vá»›i ngÆ°á»i tá»™i lá»—i là tốt nhất. Äây là thái Ä‘á»™ Äức Giêsu thÆ°á»ng xá» sá»± đối vá»›i ngÆ°á»i tá»™i lá»—i, và hầu nhÆ° luôn luôn có tác dụng tốt. Ngà i không há» xa tránh những ngÆ°á»i thu thuế, bá»n Ä‘Ä© Ä‘iếm, vốn bị coi là hạng ngÆ°á»i tá»™i lá»—i, nhÆ° những biệt phái và luáºt sÄ© thÆ°á»ng là m. Kết quả của thái Ä‘á»™ nhân từ đó là biết bao ngÆ°á»i tá»™i lá»—i trở lại con Ä‘Æ°á»ng ngay chÃnh, say mê nghe Ngà i rao giảng Tin mừng, mà bà i Tin mừng hôm nay kể ra má»™t trÆ°á»ng hợp Ä‘iển hình. ChÃnh vì Äức Giêsu sẵn sà ng và o nhà ông Giakêu, má»™t kẻ bị coi là tá»™i lá»—i, ăn uống và trá» lại nhà ông, mà con ngÆ°á»i ông đã hoà n toà n thay đổi. Thá» tưởng tượng xem, nếu Ngà i cÅ©ng đối xá» vá»›i Giakêu nhÆ° cách mà ngÆ°á»i Do thái thÆ°á»ng là m là tẩy chay và xa lánh ông, thì kết quả ra sao !
Truyện: Thiá»n sÆ° Sengai và đệ tá».
Nhiá»u đệ tá» Ä‘ang theo há»c thiá»n định dÆ°á»›i sá»± hÆ°á»›ng dẫn của thiá»n sÆ° Sengai. Má»™t ngÆ°á»i trong bá»n há» thÆ°á»ng hay thức dáºy ban đêm, vượt tÆ°á»ng ra phố để dạo mát cho thá»a thÃch.
Má»™t đêm kia, Sengai Ä‘i giám thị phòng ngủ, thấy má»™t đệ tá» vắng mặt và cÅ©ng khám phá ra được chiếc ghế đẩu cao mà anh ta thÆ°á»ng dùng để leo qua tÆ°á»ng. Sengai dá»i chiếc ghế Ä‘i chá»— khác và đứng thay và o chá»— đó. Khi anh chà ng rong chÆ¡i trở vá», không biết rằng Sengai là chiếc ghế, anh ta đặt chân lên đầu thầy và nhảy xuống đất. Lúc khám phá ra việc mình đã là m, anh ta hoảng sợ, nhÆ°ng Sengai nhẹ nhà ng bảo:
- Sáng sá»›m hôm nay trá»i lạnh lắm. Con hãy cẩn tháºn kẻo bị cảm đấy.
Từ đó, ngÆ°á»i đệ tỠấy không bao giá» bá» ra ngoà i ban đêm nữa. Anh chuyên tâm há»c táºp và trở thà nh ngÆ°á»i đệ tá» gÆ°Æ¡ng mẫu của thầy Sengai.
Công cuá»™c đổi má»›i của má»—i ngÆ°á»i.
NhÆ° ở trên chúng ta đã nói: “Nhân chi sÆ¡ tÃnh bản thiện†thì con ngÆ°á»i có hÆ° há»ng rồi cÅ©ng có thể cải thiện được. Khi chịu phép Rá»a tá»™i, chúng ta đã được trở nên tinh tuyá»n, đã được mặc lấy Chúa Kitô và có thể nói là trở nên đồng hình đồng dạng vá»›i Ngà i, nhÆ°ng chúng ta phải nhá»› rằng chúng ta đã được tha tá»™i nguyên tổ nhÆ°ng không thể tránh được háºu quả của tá»™i ấy, do đó con ngÆ°á»i chúng ta trở nên yếu Ä‘uối, dá»… sa ngã phạm tá»™i. Vì váºy, thánh Phaolô cảnh giác chúng ta: “Ai Ä‘ang đứng ý tứ kẻo ngãâ€.
“Sai phạm là bản tÃnh của con ngÆ°á»i, còn tha thứ là bản tÃnh của Thiên Chúaâ€(A. Pope). Vì thế chúng ta có thể nói: sai lá»—i là chuyện bình thÆ°á»ng, sa ngã mà không biết chá»—i dáºy má»›i là bất bình thÆ°á»ng. Có biết bao nhiêu gÆ°Æ¡ng sa ngã mà đã chá»—i dáºy nhá» Æ¡n Chúa. NgÆ°á»i là nh thánh mà còn sai phạm má»™t ngà y Ãt là 7 lần, chúng ta chÆ°a là nh thánh là bao, có sai lá»—i thì cÅ©ng là chuyện bình thÆ°á»ng, không đáng lo, cứ cáºy trông và o Æ¡n Chúa và quyết tâm hoán cải.
Truyện: Leonard da Vinci vẽ hình.
Danh há»a Leonard de Vinci Ä‘ang thá»±c hiện tuyệt tác “Bữa Tiệc lyâ€. NhÆ°ng để diá»…n tả má»™t phần nà o đúng chân dung của Chúa và 12 vị tông đồ, danh há»a phải Ä‘i tìm những nét mặt đó nÆ¡i những ngÆ°á»i Ä‘Æ°Æ¡ng thá»i. Má»™t hôm, há»a sÄ© bắt gặp trong thánh Ä‘Æ°á»ng ở Rôma, má»™t vị kinh sÄ© trẻ tuổi có gÆ°Æ¡ng mặt thanh tú, trong sạch tuyệt vá»i hợp vá»›i chân dung thánh Gioan. Thế là ông Ä‘i theo và xin vị Kinh sÄ© ngồi là m mẫu cho mình vẽ. Vị Kinh sÄ© bằng lòng và há»a sÄ© đã vẽ được má»™t gÆ°Æ¡ng mặt đẹp nhÆ° Thiên thần.
Và i năm sau, bức tranh “Bữa Tiệc ly†vẫn chÆ°a hoà n thà nh vì không tìm ra ngÆ°á»i mẫu để vẽ chân dung Ä‘á»™c đáo của GiuÄ‘a. Tình cá», trên Ä‘Æ°á»ng phố, há»a sÄ© gặp má»™t ngÆ°á»i ăn mà y, áo quần rách tả tÆ¡i vá»›i vẻ mặt quái đản, gian ác đến Ä‘á»™ vừa kinh ngạc vừa mừng thầm tá»± chủ: “Trá»i Æ¡i, ngÆ°á»i mẫu nà y tháºt lý tưởng, ta sẽ vẻ mặt gian xảo nà y cho tháºt mâu thuẫnvá»›i vẻ mặt Thiên thần của chà ng trai trÆ°á»›c đâyâ€. Sau khi thÆ°Æ¡ng lượng vá»›i giá cao, ngÆ°á»i ăn mà y bằng lòng là m mẫu cho há»a sÄ© vẽ. Vẽ xong, há»a sÄ© sung sÆ°á»›ng lấy chân dung chà ng trai trẻ đặt bên chân dung ngÆ°á»i ăn mà y mà ngắm nghÃa. Còn ngÆ°á»i hà nh khất giáºt mình chết lặng, rồi hai dòng nÆ°á»›c mắt chảy dà i trên hai gò má Ä‘en đủi và nghẹn ngà o nói: “Bức chân dung ngÆ°á»i trẻ kia chÃnh là tôi mà ông đã vẽ cách đây mấy năm. Khi đó trông tôi tốt là nh, trong trắng dÆ°á»ng nà o, nhÆ°ng bây giá» tôi là má»™t tên ăn mà y, cá» bạc rượu chè say sÆ°aâ€. Nói xong, anh ta bá» Ä‘i tháºt tá»™i nghiệp.
Nếu chẳng may chúng ta đã để cho mình trở nên xấu nhÆ° chà ng ăn mà y kia, chúng ta hãy bắt chÆ°á»›c ông Giakêu tìm đến gặp gỡ Äức Giêsu. PhÃa Chúa Ngà i luôn khẳng định là Ngà i xuống thế cốt tìm kiếm và cứu kẻ tá»™i lá»—i, nên Ngà i luôn luôn hiện diện má»i nÆ¡i má»i lúc, sẵn sà ng theo dõi, đợi chá» con ngÆ°á»i tá» dấu ăn năn thì Ngà i sẽ hà nh Ä‘á»™ng ngay.
NhÆ°ng nếu chỉ gặp Chúa mà thôi thì chÆ°a đủ, cần phải có hà nh Ä‘á»™ng cụ thể. Muốn biến cuá»™c gặp gỡ thà nh má»™t cuá»™c tình gắn bó, má»™t cuá»™c liên kết chặt chẽ, lâu dà i thì phải thá»±c hiện má»™t công Ä‘oạn tiếp theo là đổi má»›i cuá»™c sống. NhÆ° Giakêu, ông ta không dừng lại ở chá»— gặp Chúa, trái lại ông ta muốn tiến xa hÆ¡n là thay đổi cuá»™c sống bằng cách bố thà và thá»±c hiện đức công bằng. CÅ©ng thế, để nháºn được sá»± tha thứ và sá»± bình an của Chúa trao tặng, má»—i ngÆ°á»i chúng ta phải đổi má»›i ngay cuá»™c sống của mình bằng những cố gắng thá»±c tế nhÆ°: bá» dần những tÃnh hÆ° táºt xấu, cắt đứt ngay những liên hệ xấu xa, sá»a lại những lầm lạc sai phạm, rồi dÅ©ng cảm thá»±c hiện các việc đạo đức bình thÆ°á»ng nhÆ° Ä‘á»c kinh, xem lá»…, lần hạt và đi xÆ°ng tá»™i, rÆ°á»›c lễ… [Mục Lục]
47. Kiểu mẫu ngÆ°á»i môn đệ Chúa Kitô: sống chia sẻ
Tin mừng của Thánh Luca được gá»i là Tin mừng vá» Lòng thÆ°Æ¡ng xót của Thiên Chúa. Thánh Luca có nhiá»u tÆ°á»ng thuáºt và những dụ ngôn rất tuyệt vá»i vá» lòng thÆ°Æ¡ng xót của Thiên Chúa dà nh cho con ngÆ°á»i. Äoạn Tin mừng hôm nay là má»™t bức tranh tuyệt đẹp vá» lòng thÆ°Æ¡ng xót của Thiên Chúa dà nh cho ngÆ°á»i tá»™i lá»—i, và cÅ©ng mở rá»™ng cho tất cả chúng ta nữa.
Thà nh tâm tìm Chúa sẽ được gặp Chúa:
Dakêu lại là thủ lãnh của những ngÆ°á»i thu thuế nên chắc chắn ông phải già u có lắm. Dù váºy, Dakêu vẫn thấy còn thiếu má»™t Ä‘iá»u gì đó mà lÆ°Æ¡ng tâm của ông mách bảo ông phải Ä‘i tìm. NhÆ°ng biết tìm gì đây? Chắc chắn là không phải Ä‘i tìm cách để là m già u hÆ¡n nữa rồi. Và cÆ¡ may nhÆ° tình cỠđã đến Dakêu. Äức Giêsu Ä‘i ngang qua là ng quê của ông. Ông đã nghe danh tiếng Äức Giêsu đã lâu rồi nhÆ°ng chÆ°a được dịp gặp. Hôm nay, Dakêu nhất định phải tìm cách để nhìn thấy mặt Äức Giêsu má»™t lần cho biết. Hà nh Ä‘á»™ng leo lên cây sung để nhìn ngắm Äức Giêsu cho thấy Dakêu rất quyết liệt trong việc tìm kiếm Chúa. Ta thá» há»i Ä‘á»™ng lá»±c nà o thúc đẩy Dakêu nhÆ° thế? Câu trả lá»i là vì ông Ä‘ang thiếu Chúa nên má»›i tìm kiếm quyết liệt nhÆ° thế dù là để thấy Ngà i thôi. Phúc âm ghi là “Ông ta tìm cách để xem cho biết Äức Giêsu là ai†mà thôi. Sá»± thà nh tâm của ông đã được Äức Giêsu đáp lại vượt quá sức tưởng tượng của ông. “Nà y ông Dakêu, xuống mau Ä‘i, vì hôm nay tôi phải ở lại nhà ông.†Chúa Giêsu muốn cứu ông nên má»›i hối thúc ông nhÆ° thế “xuống mau Ä‘iâ€. Câu nói của Chúa Giêsu cho ta thấy được rằng: việc Chúa đến để cứu giúp ông là điá»u cần thiết vì nó nằm trong chÆ°Æ¡ng trình của Thiên Chúa “Tôi phảiâ€.
Váºy là Dakêu đã gặp được Ä‘iá»u mà ông còn thiếu, còn trống vắng trong tâm hồn ông. Ông Ä‘i tìm và ông đã gặp. NhÆ°ng trên hết là lòng thÆ°Æ¡ng xót của Thiên Chúa, là tình yêu nhÆ°ng không của Ngà i dà nh cho con ngÆ°á»i. Nói là con ngÆ°á»i Ä‘i tìm Thiên Chúa nhÆ°ng tháºt ra là Thiên Chúa Ä‘i tìm và cứu lấy con ngÆ°á»i. Thiên Chúa là m nên những việc vượt quá Æ°á»›c muốn của con ngÆ°á»i. Tấm lòng của Thiên Chúa là nhÆ° thế: Ä‘i tìm và cứu chữa những gì xem ra đã hÆ° mất dÆ°á»›i cái nhìn của nhân loại. Phần chúng ta, để được Thiên Chúa cứu Ä‘á»™, chúng ta cần có lòng Æ°á»›c muốn và khao khát đến vá»›i Chúa dù Ä‘á»™ng lá»±c chÆ°a rõ rà ng hay còn lệch lạc Ä‘i chăng nữa. Chúa hiểu tấm lòng của con ngÆ°á»i. Và khi gặp được Chúa rồi, chúng ta cần là m theo những gì Chúa đã ân cần hÆ°á»›ng dẫn và ngoan ngoãn bÆ°á»›c theo Ä‘Æ°á»ng lối của Ngà i.
Dakêu, kiểu mẫu của ngÆ°á»i môn đệ Chúa Kitô:
NhÆ° má»™t Ä‘iá»u mỉa mai đối vá»›i Dakêu. Tên của ông có nghÄ©a là “trong sạch†nhÆ°ng ông lại là m nghá» thu thuế, má»™t nghá» tá»™i lá»—i và bất công. NhÆ°ng sá»± mỉa mai nà y chấm dứt khi ông gặp được Äức Giêsu. Nhá» biết chia sẻ, ông đã trở nên trong sạch đúng vá»›i tên gá»i của ông.
Có thể nói cách mạnh mẽ rằng: Dakêu là ngÆ°á»i đầu tiên thá»±c hiện lá»i má»i gá»i chia sẻ của Chúa Giêsu. Theo Tin mừng của thánh Luca, ngÆ°á»i môn đệ Ä‘Ãch thá»±c của Chúa là ngÆ°á»i biết sống chia sẻ, cả váºt chất lẫn tinh thần cho ngÆ°á»i khác, đặc biệt là cho những ngÆ°á»i nghèo khổ và túng thiếu.
Những ai sống già u có dÆ° đầy mà không biết chia sẻ cho ngÆ°á»i khác thì sẽ có má»™t kết cục tháºt bi thảm: đảo lá»™n số pháºn trong cuá»™c sống mai sau. Câu chuyện vỠ“ngÆ°á»i phú há»™ và anh Lazarô nghèo khổ†hay câu chuyện “anh thanh niên già u có buồn rầu bá» Ä‘i trÆ°á»›c lá»i má»i gá»i sống chia sẻ của Chúa Giêsu†là những Ä‘iển hình. Số pháºn của những kẻ nhÆ° thế sẽ bị đạo lá»™n và sẽ rất tối tâm. Nếu già u có ở Ä‘á»i nà y thì sẽ nghèo khổ ở Ä‘á»i sau muôn ngà n kiếp, “ngÆ°á»i già u có trở vá» tay khôngâ€.
Còn ở đây, Ông Dakêu tuy già u có nhÆ°ng ông biết sẵn sà ng và tá»± nguyện chia sẻ của cải của mình cho ngÆ°á»i nghèo khổ, nên ông sẽ không bị đảo lá»™n số pháºn mà còn trở nên kiểu mẫu cho hình ảnh ngÆ°á»i môn đệ Äức Giêsu, trở thà nh công dân trong Israel má»›i do chÃnh Chúa láºp nên. “Tôi xin bố thà ná»a tà i sản của tôi cho kẻ khốn khó, và nếu tôi là m thiệt hại ai Ä‘iá»u gì, tôi xi Ä‘á»n gấp bốnâ€. Tháºt là má»™t hình ảnh tuyệt đẹp của những con ngÆ°á»i hoán cải táºn căn sau khi gặp được Chúa. Gặp Chúa tháºt sá»± thì không thể không hoán cải và không thể không thay đổi trong má»i sá»±, từ suy nghÄ© cho đến hà nh Ä‘á»™ng. Dakêu tháºt là má»™t kiểu mẫu cho chúng ta noi theo. Từ má»™t ngÆ°á»i chỉ biết thu góp, nay trở thà nh ngÆ°á»i cho Ä‘i; từ má»™t ngÆ°á»i sống trong bất công nay trở thà nh ngÆ°á»i thá»±c thi sá»± công bằng và trả lại sá»± công bằng cho ngÆ°á»i khác.
Chúng ta hãy nhìn và o sá»± biến đổi của Dakêu mà xét mình lại. Chúng ta giữ đạo đã nhiá»u năm, nhÆ°ng chúng ta đã gặp được Chúa chÆ°a? Chúng ta Ä‘i lá»… quá nhiá»u, rÆ°á»›c Chúa và o lòng quá nhiá»u đến mức không nhá»› nổi, chúng ta nghe lá»i Chúa đến mức có thể thuá»™c lòng được... nhÆ°ng thá» há»i chúng ta đã tháºt sá»± gặp được Chúa chÆ°a? Nếu ta chÆ°a biết hoán cải, chÆ°a biến đổi gì hết trong thái Ä‘á»™ sống, trong suy nghÄ© và hà nh Ä‘á»™ng của ta cho tốt hÆ¡n thì có thể nói: Chúng ta chÆ°a gặp được Chúa.
Sẽ tháºt là vô phúc cho chúng ta nếu chúng ta lo giữ đạo, giữ luáºt Chúa mà không lo gặp Chúa. Không có Chúa trong cuá»™c Ä‘á»i ta thì ta là những kẻ đáng thÆ°Æ¡ng vô cùng. Coi chừng chúng ta Ä‘ang biến thà nh những Biệt Phái của thá»i đại má»›i nà y mà chúng ta không há» hay biết.
Hãy noi gÆ°Æ¡ng Dakêu để trở thà nh ngÆ°á»i môn đệ Ä‘Ãch thá»±c của Chúa Giêsu: biết sống chia sẻ, biết hoán cải ná»™i tâm, biết Ä‘i tìm Chúa cách thà nh tâm thiện chÃ, để khi hoà n tất cuá»™c Ä‘á»i tại thế nà y, chúng ta sẽ được Chúa cho và o dá»± tiệc cÆ°á»›i NÆ°á»›c Trá»i dà nh cho những tâm hồn thiện chà và trung tÃn của Chúa. Ước gì trong ngà y sau hết, ta được Chúa nói vá»›i ta nhÆ° đã nói vá»›i Dakêu rằng: “ngÆ°á»i nà y cÅ©ng là con cháu tổ phụ Abraham†và “hôm nay, Æ¡n cứu Ä‘á»™ đã đến cho nhà nà yâ€. Amen. [Mục Lục]
48. Gặp gỡ ơn cứu độ – Lm. FX Vũ Phan Long
1.- Ngữ cảnh
Phần thứ tÆ° (phần cuối của hà nh trình lên Giêrusalem) được tác giả Luca trình bà y trong phân Ä‘oạn 18,15–19,28: phần nà y tÆ°Æ¡ng ứng vá»›i bà i tÆ°á»ng thuáºt vá» hà nh trình của các Tin Mừng Nhất Lãm. NhÆ°ng trong khối chất liệu nà y, ngà i thêm và o câu truyện cuá»™c gặp gỡ của Äức Giêsu vá»›i ông Dakêu, thủ lãnh ngÆ°á»i thu thế ở Giêrikhô. Ngà i thấy khối ngÆ°á»i bị đẩy ra bên lá» xã há»™i Paléttina nà y cÅ©ng là “cái đã mất†mà Äức Giêsu đến để cứu.
2.- Bố cục
Bản văn có thể chia thà nh năm đơn vị:
1) Ghi chú vá» chuyến Ä‘i của Äức Giêsu (19,1);
2) Giá»›i thiệu Dakêu trong quan hệ vá»›i Äức Giêsu (19,2-4);
3) Äức Giêsu chủ Ä‘á»™ng gặp Dakêu (19,5-7):
- Äá» nghị của Äức Giêsu (cc. 5-6),
- Phản ứng của dân chúng (phản đối Äức Giêsu) ( c. 7);
4) Dakêu chủ động hoán cải (19,8-9):
- Äá» nghị của Dakêu (c. 8),
- Phản ứng của Äức Giêsu (trả lá»i cho dân chúng) (c. 9);
5) Ghi chú vá» sứ mạng của Äức Giêsu (việc Ngà i “đếnâ€) (19,10).
3.- Và i điểm chú giải
- Giêrikhô (1): Giêrikhô là chặng cuối trÆ°á»›c khi “lên†Giêrusalem. Thà nh nà y nằm ká» ranh giá»›i miá»n Pêrê, dá»c theo má»™t tuyến Ä‘Æ°á»ng giao thông quan trá»ng, là má»™t Ä‘iểm chiến lược mà đế quốc Rôma quan tâm trong việc cai trị Giuđê. Tại đây ngÆ°á»i ta dá»… gặp các nhân viên của đế quốc hoăc các sÄ© quan, binh lÃnh Rôma.
- Dakêu (2): Tiếng HÃp-ri là zakkai, có nghÄ©a là “trong sạch và vô tá»™i†(x. Er 2,9; Nkm 7,14).
- ngÆ°á»i thu thuế (2): x. 3,12. Tên gá»i nà y dịch từ tiếng Hy Lạp telônês (do từ telos có nghÄ©a là “thuếâ€); La-tinh: publicanus (Ngà y xÆ°a, các cố Tây dịch là “ngÆ°á»i púp-li-ca-nô†do lấy từ chữ La-tinh publicanus (do chữ publicus có nghÄ©a là “tiá»n của côngâ€); Pháp: collecteur d’impôts, Anh: tax collector. Ná»n hà nh chánh Rôma qui định nhiá»u loại thuế: thuế thổ trạch, thuế Ä‘á»™ng sản, thuế gián thu, đặc biệt đánh trên việc nháºp cảng muối. Những “ngÆ°á»i thu thuế†thÆ°á»ng được giao cho nhiệm vụ thu khoản thuế cuối cùng nà y. Vì thế há» thÆ°á»ng có mặt tại các trạm quan thuế (Caphácnaum: Mc 2,14; Giêrikhô: Lc 19,2). Vì do nghá» nghiệp, há» phải tiếp xúc thÆ°á»ng xuyên vá»›i má»i hạng ngÆ°á»i, kể cả ngÆ°á»i ngoại giáo, nên há» bị coi là những ngÆ°á»i ô uế. Quy định mức thuế là quyá»n của chÃnh quyá»n, nhÆ°ng thÆ°á»ng được ngÆ°á»i thu thuế áp dụng cách võ Ä‘oán, nên há» bị dân chúng khinh bỉ, và danh từ “ngÆ°á»i thu thuế†tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng vá»›i “hạng tá»™i lá»—i†công khai (x. Mt 9,10-11; Mc 2,16; Lc 5,30; 7,34; 15,1; 19,2-7), hạng ngoại đạo (x. Mt 18,17; 21,31), và hạng trá»™m cÆ°á»›p (x. Lc 3,2t). Má»™t ngÆ°á»i Do Thái đạo đức tuân giữ lá» luáºt thì chẳng có gì phải giao dịch vá»›i ngÆ°á»i thu thuế. Dakêu “đứng đầu những ngÆ°á»i thu thuế†(architelônês), tức là ông phụ trách cả vùng. NhÆ° thế, Dakêu cà ng ở bên lá» cá»™ng đồng Do Thái hÆ¡n nữa.
- tìm cách để xem cho biết... (3): Dakêu là ngÆ°á»i già u có và có địa vị cao, nhÆ°ng trong lòng ông vẫn không cảm thấy thá»a mãn. Hai Ä‘á»™ng từ “tìm†(HL: zêtein) và “xem†(HL: idein) cho dù không có tầm mức quan trá»ng nhÆ° trong TM Gioan, vẫn cho thấy là Dakêu không chỉ tò mò muốn “xem cho biết†(nhÆ° kiểu nói của chúng ta). Äây là má»™t “cuá»™c Ä‘iá»u tra mang tÃnh Kitô há»c†của má»™t ngÆ°á»i tá»™i lá»—i công khai đối lại vá»›i thái Ä‘á»™ lãnh đạm và thù nghịch của giá»›i lãnh đạo dân Chúa.
- cây sung (4), tiếng Hy Lạp là sykomorea. Äây là loại cây có thân thấp, các cà nh ngang cứng chắc.
- phải ở lại (5): Câu nà y dịch sát là “hôm nay Ä‘iá»u cần thiết đối vá»›i tôi là ở lại nhà ôngâ€. Äá»™ng từ Hy Lạp dei diá»…n tả má»™t Ä‘iá»u nằm trong chÆ°Æ¡ng trình, ý muốn của Thiên Chúa, nằm trong sứ mạng của Äức Giêsu (x. 2,49; 4,43; 12,12; 13,33; 15,32; 22,37; 24,44).
- mừng rỡ (6): do Ä‘á»™ng từ Hy Lạp chairein. Lc là Tin Mừng vá» niá»m vui (Dacaria: 1,14; Äức Maria: 1,28; bà con Gioan Tẩy Giả: 1,58; Äức Giêsu chà o Ä‘á»i: 2,10; Äức Giêsu: 10,20; đám đông: 13,17...). Äây là niá»m vui do Äấng Mêsia mang đến.
- nhà ngÆ°á»i tá»™i lá»—i (7): Luáºt luân lý cấm và o nhà kẻ tá»™i lá»—i.
- phân ná»a tà i sản của tôi (8): Mức bồi thÆ°á»ng nà y vượt qua mức Luáºt đòi há»i (x. Xh 21,37; Ds 5,5-7; Lv 5,21-24: trả lại món tà i sản đã lấy cá»™ng vá»›i 1/5 giá trị món đó).
- Äức Giêsu nói vỠông (9), có nghÄ©a là Äức Giêsu nói vá»›i những ngÆ°á»i khác. Táºp tục Äông phÆ°Æ¡ng cho phép ngÆ°á»i ta tá»± do ra và o nhà má»™t ngÆ°á»i và vây quanh bà n ăn của những khách được má»i (x. 7,37).
- Hôm nay (9, cả c. 5; HL: sêmeron, x. 2,11; 4,21; 13,32.33; 23,43): Äây là từ ngữ quan trá»ng của TM Lc, có nghÄ©a là : Sau má»™t thá»i gian dà i chỠđợi và hy vá»ng, lịch sá» cứu Ä‘á»™ đã tá»›i đỉnh cao hoà n tất. Tất cả những gì các ngôn sứ nói đã thà nh sá»± trong các hà nh Ä‘á»™ng và các lá»i nói của Äức Giêsu (x. 4,18.19; 5,26).
4.- à nghĩa của bản văn
* Ghi chú vá» chuyến Ä‘i của Äức Giêsu (1)
Äến Giêrikhô, chuyến Ä‘i của Äức Giêsu lên Giêrusalem đã đến chặng cuối cùng. Tại đây ngÆ°á»i ta bắt đầu chuyến Ä‘i lên: từ thung lÅ©ng sông GioÄ‘an, ngÆ°á»i ta băng qua sa mạc GiuÄ‘a để đến Giêrusalem. Toà n thể cuá»™c hà nh trình của Äức Giêsu sau nà y được Phêrô mô tả: “Äi tá»›i đâu là NgÆ°á»i thi ân giáng phúc tá»›i đó†(Cv 10,38). Äiá»u nà y đặc biệt đúng cho những Ä‘iểm cuối cùng: má»—i chặng lại trở thà nh má»™tchặng để trợ giúp và cứu chữa. Gặp anh mù ngồi bên vệ Ä‘Æ°á»ng tin tưởng kêu cầu: “Lạy ông Giêsu, Con vua ÄavÃt, xin thÆ°Æ¡ng xót tôi!â€, Äức Giêsu đã cho anh xem thấy, ban khả năng ca tụng Thiên Chúa và đi theo NgÆ°á»i (18,38). Gặp Dakêu ngồi trên má»™t cây sung bên lá» Ä‘Æ°á»ng để nhìn xem NgÆ°á»i, Äức Giêsu cho ông cÆ¡ há»™i tiếp đón NgÆ°á»i vá» nhà và hoán cải, tức nháºn được Æ¡n cứu Ä‘á»™. Dù hoà n cảnh hai ngÆ°á»i rất khác nhau, cả hai đã được Thiên Chúa trợ giúp nhá» trung gian Äức Giêsu.
* Giá»›i thiệu Dakêu trong quan hệ vá»›iÄức Giêsu (2-4)
Dakêu là má»™tngÆ°á»i già u có. NhÆ°ng trong tÆ° cách là thủ lãnh của những ngÆ°á»i thu thuế, ông thuá»™c vá» hạng ngÆ°á»i bị xã há»™i Do Thái khinh bỉ. Do nghá» nghiệp, vì há» phải thÆ°á»ng xuyên liên hệ vá»›i má»i hạng ngÆ°á»i, kể cả ngoại giáo, há» bị nhiá»…m uế. Và bởi vì xã há»™i thÆ°á»ng gán cho ngÆ°á»i thu thuế tÃnh tham lam và những lối cÆ° xá» không công bình (x. 3,12t), Dakêu bị ghét bá» và khinh bỉ. Má»™t ngÆ°á»i Do Thái tuân giữ Lá» Luáºt nghiêm túc thì không có gì phải liên hệ vá»›i ngÆ°á»i thu thuế cả. Do đó, Dakêu đứng ở bên lá» cá»™ng đồng. Ông là ngÆ°á»i già u có và có địa vị cao, nhÆ°ng ông không được những ngÆ°á»i có thế giá trong xã há»™i trân trá»ng.
Ông hết sức ao Æ°á»›c được gặp Äức Giêsu. Ước muốn nà y có thể phần lá»›n được nhen lên do tÃnh tò mò. Dù sao Æ°á»›c muốn nà y đã thúc đẩy ông tìm má»i cách để thấy được Äức Giêsu. Tuy nhiên, dân chúng Ä‘i theo Äức Giêsu thì quá đông mà vóc ngÆ°á»i ông thì thấp bé. NhÆ°ng Dakêu có óc sáng tạo: ông chạy Ä‘i trÆ°á»›c và leo lên má»™tcây sung. Chạy và trèo lên cây là những chuyện chỉ hợp vá»›i các trẻ em, chứ không phù hợp vá»›i tÆ° cách má»™tngÆ°á»i già u có; nhÆ°ng Dakêu chấp nháºn trở thà nh lố bịch để được thấy Äức Giêsu, Ä‘iá»u nà y cho thấy ông ao Æ°á»›c thấy NgÆ°á»i đến đâu!
* Äức Giêsu chủ Ä‘á»™ng gặp Dakêu (5-7)
Trong khi má»i ngÆ°á»i khác không mà ng tá»›i Dakêu Ä‘ang ở trong thế rất khôi hà i, Äức Giêsu đã bà y tá» sá»± quan tâm đến ông bằng những cá» chỉ và thái Ä‘á»™ rất Ä‘Æ¡n giản, rất “ngÆ°á»iâ€: “đi tá»›i chá»— ấyâ€, “nhìn lênâ€, “nói vá»›i ôngâ€. NgÆ°á»i còn cho hiểu đấy không chỉ là má»™t cuá»™c thăm viếng xã giao, mà là má»™t cuá»™c gặp gỡ nằm trong ý muốn của Thiên Chúa (“hôm nay tôi phải ở lại nhà ôngâ€), nằm trong sứ mạng của NgÆ°á»i. Cái “ngà y hôm nay†mà Äức Giêsu nhắc tá»›i không chỉ là má»™t chi tiết chỉ thá»i gian, mà là má»™t chặng trong hà nh trình ban Æ¡n cứu Ä‘á»™ mà NgÆ°á»i đã khai mạc tại Nadarét (x. 4,18-22). Trong cuá»™c hà nh trình nà y, NgÆ°á»i quan tâm Æ°u tiên tá»›i những ngÆ°á»i nghèo, và cả những ngÆ°á»i tá»™i lá»—i.
Ná»—i băn khoăn, căng thẳng của Dakêu biến thà nh niá»m vui: không chỉ là sá»± thá»a mãn, sá»± thoải mái vá» thể lý, mà là việc tham dá»± và o hạnh phúc do Äấng Cứu thế mang đến. Nhá» gặp gỡ Äức Giêsu, ông được giải thoát khá»i các lầm lá»—i, hoang mang, và lòng được chan hòa bình an và niá»m vui. Äi ngược lại má»i chỉ trÃch, và má»™t cách rõ rà ng, Äức Giêsu cho má»i ngÆ°á»i thấy rằng không ai bị loại khá»i Æ¡n cứu Ä‘á»™ NgÆ°á»i ban. NgÆ°á»i cÅ©ng cho thấy NgÆ°á»i từ chối má»i kiểu đánh giá tổng quát vá» má»™t hạng ngÆ°á»i.
* Dakêu chủ động hoán cải (8-9)
Bữa tiệc tại nhà Dakêu là má»™t cá» hà nh thống hối, Ä‘Æ°a tá»›i má»™t sá»± hiệp thông huynh đệ. Qua bữa tiệc, Dakêu hiểu là ông được kêu gá»i Ä‘i và o hiệp thông vá»›i Thiên Chúa. Bởi vì Äức Giêsu đã chấp nháºn con ngÆ°á»i tháºt của ông, bởi vì ông được má»i gá»i sống nhÆ° thế, Dakêu chẳng phải tránh né gì nữa, trái lại ông vui mừng đón tiếp NgÆ°á»i vá» nhà và bà y tá» quyết định đổi má»›i cuá»™c Ä‘á»i. Ông đã trả lá»i thắc mắc: “Thế thì ai có thể được cứu?†(18,26) khi Äức Giêsu nháºn định: “Những ngÆ°á»i có của thì khó và o NÆ°á»›c Thiên Chúa biết bao†(18,24). Dakêu già u có đã nháºn được Æ¡n cứu Ä‘á»™ nhá» trung gian Äức Giêsu (19,9), bởi vì ông không chỉ bằng lòng vá»›i việc trông thấy Äức Giêsu, mà còn hà nh Ä‘á»™ng theo ý muốn của NgÆ°á»i nữa. Trong ngà y hôm ấy, Dakêu đã cảm nghiệm má»™t sá»± biến đổi lạ thÆ°á»ng. Äó chÃnh là điá»u được Äức Giêsu diá»…n tả trong câu tuyên bố: “Hôm nay, Æ¡n cứu Ä‘á»™ đã đến cho nhà nà y, bởi ngÆ°á»i nà y cÅ©ng là con cháu ông Abrahamâ€. Khi tuyên bố nhÆ° thế, Äức Giêsu đã bác bá» nháºn định của má»i ngÆ°á»i: “Nhà ngÆ°á»i tá»™i lá»—i mà ông ấy cÅ©ng và o trá»!â€. Phán Ä‘oán của đám đông là má»™t phê phán quá cứng rắn. Qua lối cÆ° xá» của NgÆ°á»i, Äức Giêsu loại bá» sá»± cứng rắn đó và cho thấy rằng thái Ä‘á»™ của Thiên Chúa hoà n toà n khác vá»›i thái Ä‘á»™ của đám đông.
* Ghi chú vá» sứ mạng của Äức Giêsu (việc Ngà i “đếnâ€) (10)
Những lá»i Äức Giêsu kết luáºn (c. 10) có thể khuyến khÃch má»—i ngÆ°á»i bởi vì “Con NgÆ°á»i đến để tìm và cứu những gì đã mấtâ€. NgÆ°á»i không đến để kết án hoặc loại trừ. Lại chÃnh những kẻ bị lạc, những kẻ sai lầm mà NgÆ°á»i đã muốn tìm và cứu chữa; chÃnh là những kẻ Ä‘ang Ä‘i và o ngõ cụt mà NgÆ°á»i muốn dẫn ra.
+ Kết luáºn
Bản văn vá»›i câu kết luáºn (c. 10) không những tóm tắt giai thoại vá» Dakêu, mà còn là m nổi rõ hÆ¡n nữa cứu-Ä‘á»™-há»c của toà n thể cuá»™c hà nh trình của Äức Giêsu lên Giêrusalem cÅ©ng nhÆ° của TM Lc: trong tÆ° cách là Con NgÆ°á»i, Äức Giêsu đã đến để tìm và cứu những gì đã mất, và nhÆ° thế là gợi ý tá»›i câu Ed 34,16 trong đó Äức Chúa tá»± mô tả mình nhÆ° là NgÆ°á»i mục tá»: “Con nà o bị mất, Ta sẽ Ä‘i tìm; con nà o Ä‘i lạc, Ta sẽ Ä‘Æ°a vá»; con nà o bị thÆ°Æ¡ng, Ta sẽ băng bó; con nà o bệnh táºt, Ta sẽ là m cho mạnh; con nà o béo máºp, con nà o khoẻ mạnh, Ta sẽ canh chừng. Ta sẽ theo lẽ chÃnh trá»±c mà chăn dắt chúngâ€.
Khi Ä‘á»c bản văn nà y, ta cÅ©ng nháºn ra những ý nhắc lại các Ä‘oạn khác trong TM III: những yếu tố thuá»™c lá»i rao giảng của Gioan Tẩy Giả (3,10-14); dụ ngôn ngÆ°á»i Pharisêu và ngÆ°á»i thu thuế (18,9-14); ngÆ°á»i thủ lãnh già u có (18,18-23); anh mù (18,35-43). Dakêu được giá»›i thiệu nhÆ° là má»™tngÆ°á»i già u gÆ°Æ¡ng mẫu đã hiểu sứ Ä‘iệp cÅ©ng nhÆ° mối quan tâm của Äức Giêsu đối vá»›i ngÆ°á»i nghèo, nên đã biết lấy những quyết định tÆ°Æ¡ng xứng. Bản văn cÅ©ng cho thấy có những Ä‘iểm gặp gỡ vá»›i giai thoại anh mù: Dakêu đã thá»±c hiện những bÆ°á»›c không thông thÆ°á»ng để nhìn thấy Äức Giêsu khi NgÆ°á»i Ä‘i ngang qua. Hai bản văn cuối cùng nà y trá»±c tiếp Ä‘Æ°a Ä‘á»™c giả Ä‘i theo Äức Giêsu và o Giêrusalem trong tÆ° cách là “Con vua ÄavÃt†để thá»±c hiện chÆ°Æ¡ng trình cứu lấy những gì đã mất.
5.- Gợi ý suy niệm
- Dakêu đã bị xã há»™i đẩy ra bên lá» và khép lại vá»›i chÃnh ông. NhÆ°ng ông đã không chịu ở lại trong vòng tròn khép kÃn mà xã há»™i đã nhốt ông và o, đó là thế giá»›i của tiá»n bạc và những quan hệ không lÆ°Æ¡ng thiện; ông tìm cách “thấy†Äức Giêsu, và thế là ông được cứu. Khép kÃn và o chÃnh mình, con ngÆ°á»i không bao giá» thoát khá»i tá»™i lá»—i của mình; muốn được cứu, ta cần phải mở ra vá»›i Äức Giêsu. Trong Ä‘á»i sống thiêng liêng, chúng ta hiểu: Äức Giêsu chỠđợi chúng ta đến vá»›i NgÆ°á»i, nhÆ°ng NgÆ°á»i cÅ©ng chỠđợi chúng ta sẵn sà ng đón tiếp NgÆ°á»i và o nhà .
- Trong bất cứ cá»™ng Ä‘oà n nà o, bao giá» cÅ©ng có những ngÆ°á»i sợ đến gần những “ngÆ°á»i thu thuếâ€, những “kẻ tá»™i lá»—iâ€, những ngÆ°á»i không có danh thÆ¡m tiếng tốt... Bạn thá» hình dung xem mình Ä‘ang nghÄ© vá» ngÆ°á»i khác thế nà o? Äức Giêsu không là m nhÆ° thế. NgÆ°á»i đã nắm lấy bà n tay Dakêu Ä‘ang rụt rè Ä‘Æ°a ra vá» phÃa NgÆ°á»i. NgÆ°á»i lấy sáng kiến và đặt Dakêu trên má»™tnẻo Ä‘Æ°á»ng má»›i.
- Tất cả những thái Ä‘á»™ và lá»i nói rất “ngÆ°á»i†(sá»± quan tâm, cá» chỉ thân ái, lá»i nói dịu dà ng...) có thể Ä‘Æ°a ngÆ°á»i khác đến những biến đổi rất “thánhâ€. Môn đệ Äức Giêsu phải sống thế nà o để bằng sá»± hiện diện và lối sống của mình, ngà y “hôm nay†của Thiên Chúa xuất hiện cho anh chị em mình. Hôm nay Äức Giêsu vẫn Ä‘ang ban Æ¡n cứu Ä‘á»™ qua Lá»i NgÆ°á»i, các bà tÃch, qua Giáo Há»™i. Nếu bạn là thừa tác viên Lá»i Chúa hoặc bà tÃch, bạn đã có ý thức vá» cung cách cá» hà nh thế nà o để Äức Giêsu đến được vá»›i anh chị em của bạn?
- Tấm gÆ°Æ¡ng của ngÆ°á»i môn đệ chÃnh là thầy Giêsu: NgÆ°á»i đã không ngại bị đánh giá tiêu cá»±c để khá»i phản bá»™i sứ mạng cứu thế. NgÆ°á»i môn đệ của Äức Giêsu sẽ có những lúc phải chá»n lá»±a nhÆ° thế. Tuy nhiên, ngay trong Ä‘á»i thÆ°á»ng, qua các sinh hoạt nghá» nghiệp, thăm viếng, có khi nà o bạn nghÄ© là bạn sinh hoạt, thăm viếng theo ý muốn của Thiên Chúa? [Mục Lục]
49. Chú giải của Noel Quesson
Sau khi và o Giê-ri-khô, Äức Giêsu Ä‘i ngang qua thà nh phố ấy.
Giê-ri-khô, má»™t địa danh bất thÆ°á»ng trong môn địa lý của hà nh tinh nà y: thà nh phố thấp nhất của trái đất; thấp hÆ¡n mặt nÆ°á»›c biển 250 mét! Khi những ngÆ°á»i sống ở mức thấp đó; ngay khi há» quyết định Ä‘i từ ná»›i hỠở, há» chỉ có thể Ä‘i lên cao; Giakêu sẽ khởi hà nh ở chá»— rất là thấp.
Giê-ri-khô, má»™t biểu tượng cho nhân loại già nua: nó là má»™t trong những thà nh phố cổ nhất trái đất; có những di tÃch mà số tuổi lên đến tám ngà n năm trÆ°á»›c Äức Giêsu Kitô. Khi Abraham dẫn Ä‘Ã n súc váºt Ä‘i ngang qua thì nÆ¡i đó đã là má»™t thà nh phố có số tuổi hÆ¡n sáu ngà n năm; Giakêu sẽ rất giống vá»›i nhân loại từ muôn thuở.
Giêrikhô thà nh phố cuối cùng trong cuá»™c hà nh trình của những ngÆ°á»i hà nh hÆ°Æ¡ng lên Giêrusalem. Äối vá»›i Äức Giêsu ngà y hôm đó là má»™t ngà y leo dốc mệt nhá»c! Äồi cái Sá» (tiếng Do Thái là Golgotha) ở Ä‘Ã ng kia, gần cổng Épraim, cách đó hai mÆ°Æ¡i kilô mét, ở đầu má»™t con dốc dà i bất táºn và ở đó cao hÆ¡n má»™t ngà n mét so vá»›i ốc đảo Giêrikhô.
“Äức Giêsu Ä‘i ngang qua thà nh phố ấy†Giai Ä‘oạn cuối cùng của cuá»™c hà nh trình cuối cùng.
Äức Giêsu hoà n toà n sáng suốt vá» Ä‘iá»u Ä‘ang chỠđợi NgÆ°á»i trên kia, ở Giêrusalem. Hôm qua có lẽ hoặc hôm kia, NgÆ°á»i đã gá»i riêng các bạn hữu. NgÆ°á»i đã loan báo cho há» Ä‘iá»u sắp xảy đến: “Nà y chúng ta lên Giêrusalem, và tất cả những gì các ngôn sứ đã viết vá» Con NgÆ°á»i sẽ được hoà n tất. Quả váºy, NgÆ°á»i sẽ bị ná»™p cho dân ngoại, sẽ bị nhạo báng, nhục mạ, khạc nhổ. Sau khi đánh đòn, há» sẽ giết NgÆ°á»i và ngà y thứ ba NgÆ°á»i sẽ sống lại†(Lc 18, 31.34). NhÆ°ng thánh Luca nói vá»›i chúng ta, mÆ°á»i hai Tông Äồ của Äức Giêsu không hiểu gì cả. Chỉ mình Äức Giêsu sáng suốt, lòng trà n ngáºp những mối suy tÆ°.
Ở đó có má»™t ngÆ°á»i tên là Giakêu
Phải chăng là sá»± hà i hÆ°á»›c? hoặc là sá»± chế giá»…u? Cái tên “Zakkay†nà y trong tiếng Do Thái có nghÄ©a “NgÆ°á»i Thanh Khiết, NgÆ°á»i Công ChÃnhâ€. Con ngÆ°á»i tá»™i lá»—i công khai ấy lại có tên “thanh khiết, trong sạch†là m chúng ta nghÄ© tá»›i má»™t kẻ lừa bịp ác tâm mà ngÆ°á»i ta đặt cho biệt danh là “ngÆ°á»i vô tá»™i, dịu dà ngâ€!
Nhưng chúng ta hãy chỠcho câu chuyện chấm dứt.
Ai mà biết được ông ta sẽ không mang tên tháºt của mình… và o lúc cuối.
Ông đứng đầu những ngÆ°á»i thu thuế, và là ngÆ°á»i già u có.
Giakêu, ngÆ°á»i tá»™i lá»—i bởi nghá» nghiệp, trong lúc nà y đúng ra đáng có cái tên “kẻ bị tuyệt thôngâ€. Má»™t con ngÆ°á»i ghê tởm, bị má»i ngÆ°á»i ghét bá». Phục vụ cho Ä‘oà n quân chiếm đóng La Mã. Thá»a hiệp vá»›i ngẫu tượng, Hoà ng Äế Bóc Lá»™t! Kẻ bóc lá»™t những ngÆ°á»i nghèo! Má»™t Thủ trưởng vô liêm sỉ của những ngÆ°á»i thu thuế, đã thu những món lại to lá»›n khi bỠđói dân nghèo và phô trÆ°Æ¡ng sá»± già u sang, xa hoa trong ngôi biệt thá»± sang trá»ng nhất thà nh phố. Cách đó Ãt lâu Äức Giêsu đã nói vá» Ä‘iá»u đó: “Con lạc Ä‘Ã chui qua lá»— kim còn dá»… hÆ¡n ngÆ°á»i già u và o NÆ°á»›c Thiên Chúa†(Lc 18,25).
Giakêu, má»™t con ngÆ°á»i bị tránh xa nhÆ° bệnh dịch. Kẻ tá»™i lá»—i hoà n toà n bị hÆ° mất. Äồ thối tha. Cấm không được giao du vá»›i hạng ngÆ°á»i hÆ° há»ng ấy. NgÆ°á»i ta nhổ xuống đất và quay mặt Ä‘i khi Ä‘i ngang qua con ngÆ°á»i ấy.
Ông ta tìm cách để xem cho biết Äức Giêsu là ai, nhÆ°ng không được, vì dân chúng thì đông, mà ông ta lại lùn. Ông liá»n chạy tá»›i phÃa trÆ°á»›c, leo lên má»™t cây sung để xem Äức Giêsu, vì NgÆ°á»i sắp Ä‘i qua đó.
Má»™t chuá»—i những “biểu tượng: A! ông ta lùn quá lùn nên không nhìn thấy Äức Kitô; đám đông thù nghịch; cả má»™t dÆ° luáºn phải vượt qua, để xem Äức Kitô; leo lên má»™t cây (cây nà o lạ lùng bằng cây tháºp giá!) để xem Äức Giêsu. Những sá»± giải thÃch tượng trÆ°ng không là m mất Ä‘i sá» tÃnh của các chi tiết cụ thể: ngÆ°á»i ta phải nhá»› lại ở Giêrikhô, và o thá»i của Luca đã xảy ra má»™t biến cố khó tin là sá»± hoán cải của ‘kẻ đứng đầu những NgÆ°á»i thu thuế’. Vả lại má»i chi tiết hoà n toà n tá»± nhiên. Lúc má»›i và o thà nh phố, Äức Giêsu đã chữa là nh má»™t ngÆ°á»i mù (Lc 18, 35.42). Tiếng vang của việc chữa là nh nà y lan ra nhanh chóng nhÆ° vệt thuốc súng. NgÆ°á»i ta biết rằng Giakêu đã có Æ°á»›c muốn “xem†Äức Giêsu đó, leo lên má»™t cây sung dÆ°á»›i ánh mắt châm biếm của đám đông; mà không còn quan tâm đến phẩm giá của má»™t thủ trưởng nhân sá»± Tổng Kho Bạc của Äế quốc!
Tôi thá» tưởng tượng Ä‘iá»u gì có thể thúc đẩy Giakêu, bất chấp sá»± chế giá»…u đã xắn chiếc áo thụng của má»™t ông trưởng giả Do Thái và có lẽ cái áo choà ng La Mã để leo lên cây sung nhÆ° má»™t thằng nhóc tầm thÆ°á»ng? Vì tÃnh tò mò chăng? Vì sá»± lôi cuốn mầu nhiệm chăng? Vì ná»—i khắc khoải mÆ¡ hồ và chán chÆ°á»ng cuá»™c sống của mình chăng? ông ta đã sống để đếm tiá»n và khuấy Ä‘á»™ng thà nh phố của ông. Má»i ngÆ°á»i tránh xa ông; ông biết rõ tại sao: nhân danh pháp luáºt, ông bức bách há». NhÆ°ng rồi khi ngÆ°á»i ta nói Äức 'Giêsu Ä‘i qua đó và NgÆ°á»i là bạn của những ngÆ°á»i không được ai yêu thÆ°Æ¡ng. Lúc đó, ông giữ cá»a kho bạc đã leo lên má»™t cây Ä‘ang trổ hoa để xem Äức Chúa.
Khi Äức Giêsu tá»›i chá»— ấy, thì NgÆ°á»i nhìn lên và nói vá»›i ông
NgÆ°á»i ta có thể gá»i chá»— ấy là “nÆ¡i hai ánh mắt gặp nhauâ€. Bá» ngoà i, cái nhìn đầu tiên là của Giakêu, Ä‘ang cháy bá»ng Æ°á»›c muốn xem Äức Giêsu. NhÆ°ng sẽ không có gì xảy ra nếu nhÆ° Äức Chúa đã không ngÆ°á»›c mắt nhìn lên ngÆ°á»i ở trá» lạ lùng, trên cây sung. Tôi ở yên má»™t lúc để tưởng tượng, để chiêm niệm hai ánh mắt gặp nhau đó. Äức Giêsu và ông Giakêu Ä‘ang nhìn nhau!
Chúng ta tiếng rằng chúng ta tìm kiếm Thiên Chúa, trong khi mà chÃnh NgÆ°á»i “tìm kiếm†chúng ta trÆ°á»›c, tá»± muôn Ä‘á»i! ôi chà o! Ngà y hôm đó, Äức Giêsu đã phải sung sÆ°á»›ng hạnh phúc! Còn và i cây số nữa là đến Giêrusalem, còn và i ngà y nữa là cuá»™c khổ nạn được hiến dâng để cứu chuá»™c nhân loại. Công cuá»™c cứu chuá»™c cao đẹp nhất của NgÆ°á»i sẽ thà nh công? Má»i ná»—i chÆ¡i vÆ¡i cô quạnh của tháºp giá má»i hình phạt mà NgÆ°á»i sẽ gánh trên lÆ°ng, má»i vết thÆ°Æ¡ng xé ra ở tay chân đẫm máu của ngÆ°á»i. NgÆ°á»i biết, biết chắc chắn là điá»u đó có Ãch. NgÆ°á»i đã cứu thế gian, khi tiến lên ‘Giêrusalem’. Giakêu là hoa trái đầu mùa. Hỡi hạn, là ngÆ°á»i tá»™i lá»—i, bạn đã được Thiên Chúa tạo dá»±ng chỉ để ‘xem’ khuôn mặt của NgÆ°á»i. Hỡi bạn, là ngÆ°á»i tá»™i lá»—i, hay nháºn ra mình được tha thứ khi ánh mắt bạn gặp ánh mắt của Äấng yêu thÆ°Æ¡ng bạn.
“Nà y ông Giakêu, xuống mau Ä‘i, vì hôm nay tôi phải ở lại nhà ông!â€
Qua những lá»i ấy, chúng ta Ä‘oán ra rang chÃnh Äức Giêsu đã tìm kiếm Giakêu. Má»i sụ diá»…n ra nhÆ° thể Äức Giêsu đã dá»± kiến hà nh Ä‘á»™ng của NgÆ°á»i: Äức Giêsu được má»i đến nhà ông và ông được Æ°u tiên chá»n lá»±a đối vá»›i má»i ngÆ°á»i khác ở Giêrikhô. NgÆ°á»i đã chá»n lá»±a kẻ thấp hèn nhất, kẻ bị khinh bỉ nhất.
Äó là cách mà Äức Giêsu dùng để yêu cầu má»™t ngÆ°á»i nà o đó phục vụ NgÆ°á»i để rồi NgÆ°á»i ban cho há» má»™t ân sủng của báºc đế vÆ°á»›ng: hoà ng tá» trở thà nh ngÆ°á»i ăn xin để ban cho mà không là m thÆ°Æ¡ng tổn.
Äức Giêsu dÆ°á»ng nhÆ° chỉ là má»™t ngÆ°á»i giảng thuyết lÆ°u Ä‘á»™ng tìm má»™t bữa ăn và má»™t 'cái giÆ°á»ng để nghỉ qua đêm. Và thân máºt biết bao trong sá»± vá»™i và ng ấy! “Nà y ông Giakêu xuống mau Ä‘i!†nhÆ° thể Äức Giêsu muốn nói: Nà y ông Giakêu, tôi rất đói, mau lên nà o! CÅ©ng thế, Äức Giêsu đã xin nÆ°á»›c uống của má»™t phụ nữ Samari bị bá» rÆ¡i, bên bá» giảng. CÅ©ng thế NgÆ°á»i đã chấp nháºn việc xức dầu thÆ¡m của ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà tá»™i lá»—i nhân ông Simon, má»™t ngÆ°á»i Pharisêu.
Ông vá»™i và ng tụt xuống, và mừng rỡ đón rÆ°á»›c NgÆ°á»i.
Sá»± vá»™i và ng khi ông từ cây nhà o bổ xuống tÆ°Æ¡ng ứng vá»›i sá»± vá»™i và ng của Äức Giêsu.
Niá»m vui là dấu chỉ sá»± gặp gỡ vá»›i Äức Giêsu. Má»™t khoảnh khắc vui mừng và hân hoan ngắn ngủ, kể từ Bà i ca Ngợi khen (Magnificat) của Äức Maria qua niá»m vui của hai môn đệ trở vá» Emmau.
Còn bạn, là ngÆ°á»i tá»™i lá»—i, bạn có những lúc vui mừng không?
Thấy váºy, má»i ngÆ°á»i xầm xì vá»›i nhau: “Nhà ngÆ°á»i tá»™i lá»—i mà ông ấy cÅ©ng và o trá»!â€
Äức Giêsu đã từng đòi há»i không được gây ra những cá»› là m cho ngÆ°á»i ta vấp ngã (Lc 17,1.3) nhÆ°ng chÃnh NgÆ°á»i đôi lúc không ngần ngại gây ra bởi những thái Ä‘á»™ không phù há»›p vá»›i dÆ° luáºn của thá»i đại NgÆ°á»i; đặc biệt vì lòng nhân từ khác thÆ°á»ng của NgÆ°á»i đối vá»›i những tá»™i lá»—i! Äức Giêsu là “Cứu Chúa†đến Ä‘á»™ là m ngÆ°á»i ta vì thế mà khó chịu. NgÆ°á»i tha thứ đến Ä‘á»™ gây cá»› vấp ngã cho những ngÆ°á»i công chÃnh.
Ông Giakêu đứng đó thÆ°a vá»›i Chúa rằng: “ThÆ°a Ngà i, đây phân ná»a tà i sản của tôi, tôi cho ngÆ°á»i nghèo; và nếu tôi đã chiếm Ä‘oạt của ai cái gì, tôi xin Ä‘á»n gấp bốn.â€
Thánh Ambrosiô trong bà i thuyết giảng của ngà i ở Milan đã nói “Không có lá»—i khi mình già u, nhÆ°ng khi mình không biết sá» dụng tà i sản của mình... “ Và toà n bá»™ Tin Mừng của Thánh Luca dÆ°á»ng nhÆ° muốn nói rằng cách duy nhất sá» dụng hợp lý tà i sản của thế gian nà y là chi dùng nó, Ä‘em cho nó Ä‘i! “Hãy bán của cải mình Ä‘i mà bố thÆ(Lc 12,33). “Hãy dùng tiá»n của bất chÃnh mà tạo lấy bạn hữu (Lc 16,9).
Giakêu đã bị đảo lá»™n bởi lòng quảng đại của Äức Giêsu đối vá»›i ông. Ông muốn Ä‘em lại cÅ©ng niá»m vui ấy cho những NgÆ°á»i khác.
Giakêu khốn khổ với tất cả và ng bạc của mình.
Giakêu hoà n toà n sung sÆ°á»›ng khi chia sẻ niá»m vui.
Äức Giêsu má»›i nói vỠông ta rằng: “Hôm nay, Æ¡n cứu Ä‘á»™ đã đến cho nhà nà y, bởi ngÆ°á»i nà y cÅ©ng là con cháu tổ phụ Abraham. Vì Con NgÆ°á»i đến để tìm và cứu những gì đã mất.â€
Äức Giêsu đã qua những giá» nói chuyện trá»±c diện vá»›i Giakêu. HỠđã nói vá»›i nhau Ä‘iá»u gì? HỠđã ăn uống cùng bà n... mặt giáp mặt. Trong má»i tôn giáo kể cả tôn giáo ở Israel, Thiên Chúa là Äấng đáng sợ mà Äá»n thá» khuyến khÃch sá»± kÃnh sợ linh thiêng đó.
Trong Äức Giêsu, chÃnh Thiên Chúa di chuyển và đến ở nhà kẻ tá»™i lá»—i; váºy từ ngà y đó, các nhà thá», kể cả những đại thánh Ä‘Æ°á»ng chỉ là ngôi nhà khiêm tốn của Giakêu; nÆ¡i mà những lÅ© tá»™i nhân và các thánh tìm gặp nhau vá»›i Thiên Chúa trong tình huynh đệ. Giáo Há»™i chuá»™c “những gì đã mấtâ€.
GiỠđây, Giakêu có thể mang tên tháºt của mình: “NgÆ°á»i thanh khiếtâ€, ngÆ°á»i được thanh khiết hóa. [Mục Lục]
50. Lùn thấp bé nhưng …
(Suy niệm của Lm. Giuse Nguyễn Hưng Lợi)
Äá»c câu chuyện ông Gia kêu có lẽ ai cÅ©ng phải ná»±c cÆ°á»i xen lẫn cảm Ä‘á»™ng. Cái ná»±c cÆ°á»i thứ nhất là Gia kêu thấp bé, vóc ngÆ°á»i không giống ai. Cái ná»±c cÆ°á»i thứ hai, ông Gia kêu là m trưởng ban thu thuế thá»i Chúa Giêsu. Gia kêu lúc nà o xem ra cÅ©ng rổn rẻng vá»›i tiá»n bạc, vá»›i việc là m giầu vv…Con ngÆ°á»i bá» ngoà i khác thÆ°á»ng vá» vóc dáng, nhÆ°ng thá»±c tế lại là má»™t con ngÆ°á»i đầy lòng nhân từ, biết sám hối, biết hối cải. Chúa Nháºt 31 thÆ°á»ng niên cho chúng ta má»™t cái nhìn rất thá»±c tế, đầy an ủi vá» lòng nhân từ bao la của Chúa:†Lạy Chúa, Chúa sẽ dạy con Ä‘Æ°á»ng vá» cõi sống: TrÆ°á»›c Thanh Nhan, ôi vui sÆ°á»›ng trà n trỠ“( Tv 15, 11 ).
Gia kêu nếu xét theo má»™t nghÄ©a nà o đó thá»±c là má»™t ngÆ°á»i đáng ghét, đáng khinh vì ông là m việc cho đế quốc Roma, là m nghá» thuế vụ, là m trưởng ban thuế, là m cái nghá» tiếp tay vá»›i ngá»ai bang bóc lá»™t dân chúng. Gia kêu giầu có, có quyá»n lá»±c vì ông là m việc cho đế quốc Roma. Dân Do Thái không Æ°a ông, ghét ông, xếp ông và o hà ng tá»™i lá»—i và đặt ông ngang hà ng vá»›i bá»n Ä‘iếm Ä‘Ã ng. Äối vá»›i dân Do Thái, ông không thể ăn năn, không thể hối cải. Ông đáng sa và o há»a ngục lá»a thiêu. Thế nhÆ°ng, Chúa Giêsu lại chá»n nhà ông Gia kêu để ghé thăm nhà ông. Gia kêu chỉ muốn nhìn Chúa Giêsu Ä‘i ngang chứ là m sao dám má»i Chúa Giêsu ghé thăm nhà ông được. Chúa Giêsu đã là m má»™t việc không ai ngỠđược. Chúa đã chá»n nhà ông Gia kêu. Chúa Giêsu đã chứng tá» NgÆ°á»i được Thánh Thần hÆ°á»›ng dẫn khi thấy ông Gia kêu giữa đám đông. Chúa Giêsu minh chứng NgÆ°á»i đã tá»›i Giê-ri-khô để cứu má»™t ngÆ°á»i giầu có.Tuy nhiên, ngÆ°á»i Do Thái vẫn dị nghị, vẫn hiểu lầm Chúa và hiểu lầm cả ông Gia kêu. Há» cho rằng “ Chúa lại và o ở nhà ngÆ°á»i tá»™i lá»—i “. NhÆ°ng thá»±c ra Chúa Giêsu hiểu má»i ngÆ°á»i và hiểu ông Gia kêu. Chúa đến nhà của Gia kêu không phải vì miếng ăn, vì bữa tiệc, vì chén rượu, chén trà , nhÆ°ng vì Æ¡n cứu rá»—i của ông và của gia quyến ông. Dịp nà y, ông Gia kêu và cả gia đình ông đã công khai thú tá»™i trÆ°á»›c mặt Chúa Giêsu và trÆ°á»›c mặt má»i ngÆ°á»i dá»± tiệc, và hứa “ xin bán Ä‘i ná»a gia tà i, phân chia cho kẻ nghèo khó, và đá»n trả má»™t gấp bốn cho những ai ông gây thiệt hạiâ€( Lc 19, 8 ). Chúa Giêsu đã nói vỠông:†Hôm nay, Æ¡n cứu Ä‘á»™ đã đến cho nhà nà y, bởi ngÆ°á»i nà y cÅ©ng là con cháu tổ phụ Ãp-ra-ham†(Lc 19, 9 ).
Tá»± sức con ngÆ°á»i, con ngÆ°á»i không thể là m là nh, nhÆ°ng Thiên Chúa có thể là m được tất cả. Chúng ta hãy Ä‘á»c các Ä‘á»an Tin Mừng nhÆ°:†Con chiên lạc. Äồng bạc đánh mất. NgÆ°á»i con hoang Ä‘Ã ng. NgÆ°á»i phụ nữ ngá»ai tình vv…†để thấy lòng nhân từ của Thiên Chúa nhÆ° thế nà o. Con ngÆ°á»i phản nghịch, con ngÆ°á»i tá»™i lá»—i nhÆ°ng Thiên Chúa không bao giá» bá» rÆ¡i con ngÆ°á»i. Thiên Chúa yêu con ngÆ°á»i và không muốn để bất cứ ai bị hÆ° mất. Ông Gia kêu dÆ° biết thiên hạ ganh ghét ông và thèm được nhÆ° ông. Gia kêu đâu có phải là ngÆ°á»i xấu bụng dù rằng ông đã nhúng tay và o việc tháºt xấu xa, nhÆ°ng trong cõi lòng sâu kÃn của ông vẫn còn chứa chất Ä‘iá»u thiện, ông thầm tin tưởng và cám Æ¡n Chúa Giêsu mà ông coi nhÆ° má»™t vị ngôn sứ lá»›n. Ông tha thiết muốn gặp gỡ Chúa Giêsu, do đó ông và cả gia đình ông đã được Æ¡n cứu Ä‘á»™. Chúa đã giải thoát cho ông và gia đình ông khá»i tá»™i lá»—i, khá»i hÆ° Ä‘i. Ân huệ cao vá»i Chúa ban cho ông khiến ông đã bá»™c lá»™ tất cả những gì là tốt là nh, là nhân ái, còn chứa trong ná»—i lòng sâu kÃn nhất của ông. Gia kêu đã trở nên mẫu gÆ°Æ¡ng cho những ai biết đón nháºn Æ¡n tha thứ bằng việc tháºt tâm hối cải, quay trở vá» vá»›i Chúa. Äúng tháºt, Chúa tá»›i để tìm kiếm những gì đã hÆ° mất.
Bà TÃch Giải Tá»™i là Bà TÃch do Chúa Giêsu thiết láºp và là má»™t hồng ân cao vá»i Chúa ban cho nhân lá»ai. Äây là phÆ°Æ¡n thế giúp chúng ta là m hòa vá»›i Chúa, vá»›i Giáo Há»™i và vá»›i anh chị em,là phÆ°Æ¡ng thế Chúa ban lại sá»± an bình tâm hồn cho con ngÆ°á»i và thêm sức mạnh cho tÆ°Æ¡ng lai, trả lại tình trạng trong sáng đã bị tá»™i lá»—i là m lu má». Bà TÃch Giải Tá»™i nối những gì tá»™i lá»—i đã là m con ngÆ°á»i xa lìa Thiên Chúa. Do đó, chúng ta phải yêu mến Bà TÃch Giải Tá»™i và luôn siêng năng lãnh nháºn Bà TÃch Giao Hòa để được gần gÅ©i Thiên Chúa, gần gÅ©i Giáo Há»™i và gần gÅ©i anh chị em.
Lạy Chúa xin cho chúng con có tấm lòng nhÆ° Chúa, có đôi mắt của Chúa để chúng con luôn biết cảm thông vá»›i những yếu hèn của ngÆ°á»i khác. Amen. [Mục Lục]
|