Chúa nháºt XVIII thÆ°á»ng niên, năm C: Các bà i suy niệm & chú giải Lá»i Chúa
28.07.2016
Tin Mừng Lc 12,13-21 Khi ấy, có ngÆ°á»i trong đám đông nói vá»›i Äức Giê-su rằng: “ThÆ°a Thầy, xin Thầy bảo anh tôi chia phần gia tà i cho tôiâ€. NgÆ°á»i đáp: “Nà y anh, ai đã đặt tôi là m ngÆ°á»i xá» kiện hay ngÆ°á»i chia gia tà i cho các anh?†Và NgÆ°á»i nói vá»›i há»: “Anh em phải coi chừng, phải giữ mình khá»i má»i thứ tham lam, vì không phải há»… ai được dÆ° giả, thì mạng sống ngÆ°á»i ấy nhá» của cải mà được bảo đảm đâuâ€. Sau đó NgÆ°á»i nói vá»›i há» dụ ngôn nà y: “Có má»™t nhà phú há»™ kia, ruá»™ng nÆ°Æ¡ng sinh nhiá»u hoa lợi, má»›i nghÄ© bụng rằng...
CHÚA NHẬT XVIII THƯỜNG NIÊN - C: Các bà i suy niệm & chú giải Lá»i Chúa
Lá»i Chúa: Gv. 1,2; 2,21-23; Cl. 3, 1-5.9-11; Lc. 12, 13-21 ----†----
MỤC LỤC
- Tiá»n của
- KÃnh sợ Thiên Chúa
- Sống là chuẩn bị chết
- Khi đồng tiá»n lên ngôi? – Lm. Giuse Tạ Duy Tuyá»n
- Gia tà i – Lm. Giuse Trần Việt Hùng
- Tiá»n bạc và già u sang
- Suy niệm của ÄTGM. Giuse Ngô Quang Kiệt
- Những kho lớn hơn
- Là m giầu trước Thiên Chúa
- Cái tạm thá»i và cái bá»n vững
- Nghệ thuáºt là m già u – Thiên Phúc
- TÃch trữ kho tà ng trên trá»i
- Cuá»™c Ä‘á»i là phù vân
- Hãy mặc lấy Äức Kitô
- Äồ dại! – André Sève.
- Là m già u vì biết chia sẻ – Achille Degeest
- Suy niệm của Charles E. Miller
- Nguy hại của việc tham lam của cải – Veritas
- Chuyện biết rồi vẫn cứ nói
- Bao nhiêu mới đủ - McCarthy
- Hạnh phúc không nÆ¡i tiá»n của
- “Lấy gì mà đổi được linh hồn mìnhâ€
- Xin Thầy bảo anh tôi chia phần gia tà i cho tôi
- Nghèo
- Kho tà ng
- KhỠdại
- Sá»± khôn ngoan Ä‘Ãch thá»±c – Lm. GB. Trần Văn Hà o
- Suy niệm của Lm. Uyen Nguyen
- Suy niệm của Lm. Giuse Phạm Thanh Liêm
- TÃch trữ của cải - Lm. Giacobê Tạ Chúc
- Bảo hiểm linh hồn - Lm. Bùi Quang Tuấn
- Có tiá»n mua tiên không được?
- Suy niệm của Lm. Nguyễn Hữu Nghĩa
- Äi tìm sá»± sống Ä‘á»i Ä‘á»i – Lm. An Phong
- Lòng ham hố của cải - R. Gutzwiller
- Suy niệm của Gp. Vĩnh Long
- Chú giải của Noel Quesson
- Chú giải của Lm. FX. Vũ Phan Long
1. Tiá»n của
Phần phụng vụ Lá»i Chúa hôm nay Ä‘á» cáºp tá»›i tiá»n bạc và của cải váºt chất. Tôi muốn dừng lại và suy nghÄ© vá» cách sá» dụng, đó là đừng phú phÃ.
Sá»± phung phà là má»™t hiện tượng đã có từ lâu Ä‘á»i, vẫn còn và có lẽ sẽ còn mãi mãi bao lâu con ngÆ°á»i hiện diện trên trái đất nà y. Nó là má»™t hiện tượng phổ quát nhÆ°ng lại xuất hiện dÆ°á»›i nhiá»u hình thức và thÆ°á»ng được che Ä‘áºy bằng những danh hiệu, nếu không tốt đẹp thì Ãt ra cÅ©ng vô hại. NgÆ°á»i ta Ãt ai ý thức rằng mình phung phà tiá»n bạc, nhÆ°ng bao giá» ngÆ°á»i ta cÅ©ng có đủ lý do để phung phà tiá»n bạc má»™t cách bừa bãi. Äiá»u đáng chú ý là không phải chỉ những kẻ dÆ° tiá»n bạc má»›i phung phÃ, trái lại, những kẻ nghèo lại là những ngÆ°á»i phung phà nhiá»u nhất. NgÆ°á»i ta kể lại, trên miá»n thượng, có má»™t ngÆ°á»i đồng bà o sắc tá»™c trúng số Ä‘á»™c đắc, anh ta đã dùng cả mấy chục triệu bạc đó kể tổ chức nháºu nhẹt cho cả là ng: ăn cho đến hết thì thôi. Nghe câu chuyện trên, chắc nhiá»u ngÆ°á»i tác lưỡi tiếc thầm: Giá mình trúng số thì hay biết mấy. NgÆ°á»i ta có rất nhiá»u những dá»± định vá»›i cái “giá mà †kia. NhÆ°ng Ä‘iá»u quái lạ là ngÆ°á»i ta Ãt khi biết sá» dụng cho đúng đắn, hợp lý những tiá»n bạc, không phải là của trá»i cho, mà do công lao khó nhá»c, mồ hôi nÆ°á»›c mắt mà có. Chẳng hạn hiện tượng ăn tết hay là những há»™i hè đình đám, những tổ chức là m đám ma, đám cÆ°á»›i, nhiá»u khi Ä‘Æ°a các gia đình tá»›i chá»— kiệt quệ, hay Ãt ra cÅ©ng lâm và o cảnh nợ nần. DÄ© nhiên việc ăn tết, tổ chức ma chay cÆ°á»›i há»i là những việc là m tốt đẹp và cần thiết.
Vấn Ä‘á» chúng ta đặt ra ở đây không phải là đưa tá»›i cho huá»· bá» những táºp tục nói trên, nhÆ°ng là để cho thấy cách tiêu xà i phung phà quá đáng. Nhu cầu tổ chức những há»™i hè đình đám là má»™t nhu cầu tá»± nhiên của con ngÆ°á»i muốn thoát ra ngoà i cuá»™c sống tẻ nhạt, thá»±c hiện má»™t thế quân bình tâm lý bằng cách là m giảm bá»›t hay quên Ä‘i những lao nhá»c vất vả. Thá»±c váºy, cuá»™c sống thÆ°á»ng ngà y luôn luôn là má»™t sá»± tranh sống. Là m để mà ăn. Ä‚n để mà sống và sống để mà là m. Nếu cái vòng luẩn quẩn ấy cứ tiếp tục hoà i, thì cuá»™c sống nếu không phi lý thì cÅ©ng buồn tẻ không đáng sống. Bởi đó ở má»i nÆ¡i và trong má»i lúc, con ngÆ°á»i luôn tìm cách vượt ra khá»i cái vòng lẩn quẩn kia bằng cách là m những gì không trá»±c tiếp đáp ứng nhu cầu sinh tồn hÆ¡n là chỉ để lấp đầy sá»± đói khát của dạ dà y. Do đó má»›i có những ngà y lá»…, những cuá»™c há»™i hè đình đám. Là m ở đây không còn là lắm ăn nữa và ăn ở đây không còn là để sống mà là ăn lấy thÆ¡m lấy tho, chứ không phải ăn cho no cho béo. Là m cho vui, ăn cho sÆ°á»›ng.
Ngoà i tÃnh cách mua vui trong những há»™i hè đình đám, đối vá»›i ngÆ°á»i Việt Nam, thì đó còn là má»™t dịp khoe già u sang, khoe danh vá»ng. Từ đó xuất phát ra cái tục ăn khao ăn mừng. Vô vá»ng bất thà nh quan, kẻ là m quan kẻ Ä‘á»— đạt phải được trình diện xóm là ng để là m vẻ vang cho gia đình há» hà ng. Việc cÆ°á»›i há»i ma chay cÅ©ng thế, đó thÆ°á»ng là dịp cho các gia đình khoe khoang cái danh vá»ng, cái chữ hiếu của mình, được đánh giá bằng số mâm số cá»— và những ngÆ°á»i được má»i. Thú ăn chÆ¡i cá»™ng vá»›i tÃnh khoe khoang đã là m cho nhiá»u ngÆ°á»i khánh kiệt Ä‘iêu đứng hay Ãt ra cÅ©ng lâm và o cảnh nợ nần: Kiếm củi ba năm đốt má»™t giá». Bao nhiêu tiá»n dà nh dụm do mồ hôi nÆ°á»›c mắt đổ ra, đổi lấy chút danh tiếng hão huyá»n. Tệ hÆ¡n nữa, nhiá»u gia đình thÆ°á»ng phải vay mượn để tổ chức ma chay đình đám, rồi sau đó suốt bao nhiêu ngà y tháng phải kéo cà y trả nợ. Kẻ chết trở thà nh má»™t gánh nặng mà gia đình phải gánh chịu nhiá»u năm và nụ cÆ°á»i trong đám cÆ°á»›i trở thà nh nếp nhăn trên khuôn mặt cặp vợ chồng trẻ trong má»™t thá»i gian lâu dà i. Bởi đó, cần phải tiá»u xaì tiá»n bạc má»™t cách hợp tình và hợp lý để bảo đảm Ä‘á»i sống váºt chất cho gia đình, và nhát là để mua lấy NÆ°á»›c Trá»i bằng những hà nh Ä‘á»™ng bác ái yêu thÆ°Æ¡ng. [Mục Lục]
2. KÃnh sợ Thiên Chúa
NhÆ° chúng ta đã biết vua Salomon được coi nhÆ° là ngÆ°á»i khôn ngoan nhất ở Ä‘á»i, bởi vì ông đã chỉ xin Thiên Chúa sá»± khôn ngoan mà thôi. Và Ngà i đã cho ông được toại nguyện. Theo ông thì tất cả những cái chúng ta có Ä‘á»u là hồng ân của Thiên Chúa. Bởi váºy, khi chúng ta hưởng dùng những niá»m hạnh phúc ấy chúng ta phải biết Ä‘em lòng kÃnh sợ Thiên Chúa. Chỉ ngÆ°á»i nà o kÃnh sợ Thiên Chúa má»›i thá»±c sá»± hạnh phúc. Và đầu mối của sá»± khôn ngoan cÅ©ng chÃnh là lòng kÃnh sợ Thiên Chúa.
Äây cÅ©ng là điá»u Äức Kitô muốn nói vá»›i chúng ta qua dụ ngôn ngÆ°á»i phú há»™. Ông ta không phải là kẻ hà hiếp bóc lá»™t ngÆ°á»i khác, cÅ©ng không phải là kẻ gian láºn hay có bất cứ hà nh vi xấu xa nà o. Ông ta biết là m ăn và trở nên già u có. Ông ta đáng được hưởng công lao do tay mình là m ra. Thế nhÆ°ng ông ta chỉ thiếu có má»™t Ä‘iá»u, đó là lòng kÃnh sợ Thiên Chúa. Ông ta không ý thức được rằng hạnh phúc mà ông Ä‘ang được hưởng là má»™t hồng ân của Chúa. Hồng ân nà y chỉ được ban cho ông Ä‘á»i nà y mà thôi, nghÄ©a là ông ta sẽ chẳng thể Ä‘em được những thứ ông Ä‘ang có sng thế giá»›i bên kia.
Trong dụ ngôn nà y, chúng ta không thấy Chúa Giêsu gợi ý nên dùng của cải dÆ° thừa là m gì, nhÆ°ng trong toà n bá»™ Tin Mừng, nhất là Tin Mừng theo thánh Luca, chúng ta thấy rõ khuynh hÆ°á»›ng của Ngà i là luôn khuyên chúng ta chia sẻ cÆ¡m ăn áo mặc cho ngÆ°á»i khác, tháºm chà Ngà i còn đòi há»i những ai muốn theo là m môn đệ Ngà i, phải bán tất cả tà i sản mà phân phát cho ngÆ°á»i nghèo. Kết thúc dụ ngôn ngÆ°á»i quản gia bất lÆ°Æ¡ng, Ngà i bảo các môn đệ: Hãy dùng tiá»n của bất chÃnh mà mua bạn bè, phòng khi hết tiá»n bạc, há» sẽ đón rÆ°á»›c anh em và o gia cÆ° vÄ©nh cá»u.
Chúa Giêsu không khinh ghét của cải bởi vì chÃnh Ngà i cÅ©ng đã lao Ä‘á»™ng để là m ra của cải, nhÆ°ng Ngà i không bao giỠđể cho của cải chi phối, thống trị mình. Của cải váºt chất là những phÆ°Æ¡ng tiện cần thiết cho cuá»™c sống của má»—i ngÆ°á»i, nó cÅ©ng là phÆ°Æ¡ng tiện để chúng ta thá»±c hà nh lòng bác ái yêu thÆ°Æ¡ng. Nó chỉ trở nên xấu xa bất chÃnh khi vì nó mà ngÆ°á»i ta chà đạp, bóc lá»™t kẻ khác, hay là khi ngÆ°á»i ta sá» dụng nó má»™t cách Ãch ká»·, không Ä‘em chia sẻ cho những kẻ khó nghèo. Chúa Giêsu đã từ chối không là m phép lạ hoá đá thà nh bánh, nhÆ°ng Ngà i lại không do dá»± là m cho bánh hoá nhiá»u để nuôi những kẻ đến nghe Ngà i giảng dạy.
Trong thế giá»›i chúng ta Ä‘ang sống, không thiếu gì những ông phú há»™ và những ngÆ°á»i ăn mà y nhÆ° Lagiarô. Những ông phú há»™ là những kẻ là m già u cho mình bằng đủ má»i mánh lá»›i thủ Ä‘oạn, là m già u trên mồ hôi nÆ°á»›c mắt của kẻ khác. Trong khi đó hÆ¡n ba phần tÆ° nhân loại ngà y cà ng nghèo đói thêm. Vấn Ä‘á» không phải là bảo những ngÆ°á»i già u đừng là m già u nữa, vì đó là điá»u không thá»±c tế, nhÆ°ng là đòi há»i há» phải chia sẻ những của cải dÆ° thừa mà há» Ä‘ang tÃch luỹ nhá» xÆ°Æ¡ng máu của chÃnh những ngÆ°á»i nghèo, để giúp ngÆ°á»i nghèo khá»i chết đói.
Vấn Ä‘á» còn là là m sao cho ngÆ°á»i già u hiểu rằng bao nhiêu của cải há» Ä‘ang khÆ° khÆ° nắm giữ cho mình sẽ vÄ©nh viá»…n tuá»™t khá»i tay há», khi há» nhắm mắt ra Ä‘i. Bởi vì chúng ta và o Ä‘á»i vá»›i hai bà n tay trắng, thì chúng ta cÅ©ng sẽ ra Ä‘i vá»›i hai bà n tay trắn, không còn khả năng nắm giữ nổi dù chỉ má»™t hạt lúa mà thôi. [Mục Lục]
3. Sống là chuẩn bị chết
(Suy niệm của Lm. Giuse Tạ Duy Tuyá»n)
Có ngÆ°á»i bi quan bảo rằng: “sống là chuẩn bị chếtâ€. Má»—i ngà y sống là má»™t nhịp cầu tiến gần đến cái chết hÆ¡n nữa. Cái chết nó đến cÅ©ng tháºt bất ngá». Bất ngá» nhÆ° tên trá»™m Ä‘á»™t nháºp và o nhà và lấy Ä‘i sá»± sống của chúng ta. Cái chết nó cÅ©ng không chỠđợi lứa tuổi để mà có thể sống theo tuần tá»±: sinh - bệnh - lão - tá». Cái chết đến vá»›i ngÆ°á»i già cÅ©ng nhÆ° ngÆ°á»i trẻ ngang nhau. Có ngÆ°á»i chết trẻ. Có ngÆ°á»i chết già . Có ngÆ°á»i chết bất thình lình. Có ngÆ°á»i chết từng giá» vì cÆ¡n bệnh nan y.
Và o ngà y 10/04/2010 cả thế giá»›i cÅ©ng ngỡ ngà ng trÆ°á»›c sá»± ra Ä‘i Ä‘á»™t ngá»™t của vợ chồng tổng thống Ba Lan cùng Ä‘oà n tuỳ tùng gần 200 ngÆ°á»i. HỠđã tá» nạn trong má»™t chuyến bay đến Nga để dá»± lá»… ká»· niệm 70 năm ngà y khoảng 22,000 binh sÄ© Ba Lan bị sát hại. Chiếc máy bay đã không Ä‘Æ°a hỠđến nÆ¡i dá»± định mà đã Ä‘Æ°a há» vá» vá»›i trá»i cao và o lúc 11g00 trÆ°a cùng ngà y. HỠđã kết thúc cuá»™c Ä‘á»i và o lúc mà há» không ngá», và chắc chắn há» vẫn chÆ°a chuẩn bị cho chuyến Ä‘i định mệnh má»™t cách vÄ©nh viá»…n nà y.
Má»—i ngà y chúng ta cÅ©ng chứng kiến biết bao cái chết tức tưởi bởi Ä‘á»™t quỵ hay bởi tai nạn giao thông. Trung bình ở Việt Nam má»—i ngà y có hÆ¡n 32 ngÆ°á»i chết bởi tai nạn giao thông. Má»—i năm thiên tai lÅ© lụt cÅ©ng gây nên biết bao cái chết oan khiên đắng cay. Pakistan má»›i trải qua cÆ¡n lÅ© kinh hoà ng đã cÆ°á»›p Ä‘i hÆ¡n 1500 sinh mạng. Sá»± chết dÆ°á»ng nhÆ° không kiêng nể ai. Sá»± chết có thể đến vá»›i bất cứ ai và ở má»i nÆ¡i, má»i lúc.
Xem ra sá»± sống và sá»± chết không nằm trong những toan tÃnh dá»± định của chúng ta. Chúng ta không có quyá»n chá»n lá»±a để tiếp tục sống hay chết. Không có quyá»n chá»n lá»±a vá» cách chết. Và cà ng không có quyá»n chá»n lá»±a thá»i gian để chết. Sá»± chết dÆ°á»ng nhÆ° vượt ra ngoà i tầm kiểm soát của chúng ta. Sá»± chết sẽ chấm dứt má»i sá»± nÆ¡i dÆ°Æ¡ng gian của chúng ta. Công danh, sá»± nghiệp. Giầu có hay khó nghèo cÅ©ng kết thúc nhÆ° nhau vá»›i nấm mồ nhá» bé bốn tấc đất nhÆ° nhau.
Lá»i Chúa hôm nay má»i gá»i chúng ta hãy tỉnh thức. Tỉnh thức để chỠđợi chủ trở vá». Sá»± chỠđợi khôn ngoan là chăm chỉ là m việc bổn pháºn của mình. Sá»± chỠđợi tÃch cá»±c là tÃch luỹ kho tà ng không bao giá» bị hao hụt hay mối má»t phá hoại là những việc là nh phúc đức. Sá»± chỠđợi trong kiên nhẫn, dầu là lúc đêm khuya hay lúc bình minh sắp ló rạng vẫn luôn tỉnh thức vì không biết chủ vá» và o lúc nà o. Chủ vá» vá»›i hà m ý chÃnh Thiên Chúa sẽ đến viếng thăm má»—i ngÆ°á»i chúng ta qua các Æ¡n là nh, qua các bà tÃch... Chủ vá» cÅ©ng có nghÄ©a là ngà y Chúa đến để Ä‘Æ°a linh hồn chúng ta ra khá»i thế gian. Chủ vá» cÅ©ng có nghÄ©a là ngà y cánh chung, ngà y đó sẽ khép lại toà n bá»™ lịch sá» của nhân loại. Chủ sẽ vui mừng thấy chúng ta tỉnh thức hay chủ sẽ giáºn dữ thấy chúng ta Ä‘ang u mê lÆ°á»i biếng. Chủ sẽ thưởng công hay luáºn phạt tuỳ theo thái Ä‘á»™ sống của chúng ta.
Thế nên, sá»± khôn ngoan má»i gá»i chúng ta hãy sống giây phút hiện tại má»™t cách tÃch cá»±c. Hãy sá» dụng thá»i gian má»™t cách hợp lý. Ãừng dùng giây phút hiện tại để phạm tá»™i. Ãừng lao và o những Ä‘am mê mù quáng. Hãy sống tÃch đức để mua lấy NÆ°á»›c Trá»i mai sau. NhÆ°ng đáng tiếc cho nhân loại hôm nay vẫn còn đó những ngÆ°á»i sống thiếu tỉnh thức bằng Ä‘á»i sống lÆ°á»i biếng và thiếu trách nhiệm trong bổn pháºn của mình, vẫn còn đó những ngÆ°á»i sống ngụp lặn trong Ä‘am mê tá»™i lá»—i, vẫn còn đó những ngÆ°á»i sống tham lam bất chÃnh hÆ¡n là tÃch đức cho Ä‘á»i sau. Há» sẽ mất cÆ¡ há»™i tham dá»± tiệc của tình yêu mà chÃnh Thiên Chúa sẽ thiết đãi há».
Ước gì má»—i ngÆ°á»i chúng ta hãy sống giây phút hiện tại nhÆ° là giây phút cuối cùng của Ä‘á»i mình để chúng ta sống có trách nhiệm hÆ¡n, sống tỉnh thức hÆ¡n. Ước gì má»—i ngÆ°á»i chúng ta cùng được chủ vui mừng đón tiếp trong bữa tiệc vÄ©nh cá»u nÆ¡i quê hÆ°Æ¡ng trên trá»i. Amen. [Mục Lục]
4. Khi đồng tiá»n lên ngôi? – Lm. Giuse Tạ Duy Tuyá»n
Nếu nhìn và o toà n cảnh Việt Nam, ngÆ°á»i ta thấy kinh tế cà ng ngà y cà ng khó khăn. Äồng tiá»n kiếm được Ãt á»i, lại mất giá. Giá xăng liên tục tăng, giá và ng lên xuống thất thÆ°á»ng. Trong khi thông tin vá» tình hình kinh tế không mấy sáng sủa thì đồng thá»i, trên các phÆ°Æ¡ng tiện truyá»n thông lại liên tục cáºp nháºt những vụ việc “mẹ tá»± thiêu vì con rể nợ 2 chỉ và ngâ€; “Bẻ gãy tay mẹ vì đòi chia tà i sảnâ€...
Ngà y 08/7, báo Bà Rịa-VÅ©ng Tà u Ä‘Æ°a tin, ngÆ°á»i dân ở khu phố Hải Dinh, phÆ°á»ng Kim Dinh hết sức bức xúc việc bà Nguyá»…n Thị Thanh (61 tuổi) bị con gái là Äặng Thị Thủy, đánh gãy tay, phải và o viện. Bà Thanh nói: “Ná»—i Ä‘au của tôi không phải ở bà n tay bị gãy, mà ở sá»± há»—n hà o, bất hiếu của con cáiâ€
Theo lá»i bà Thanh, gần đây, Thủy muốn bà Thanh bán lô đất trị giá hÆ¡n 1 tá»· để chia cho Thủy má»™t phần, nhÆ°ng bà không đồng ý.
Thủy chá»i bá»›i, chì chiết, xÆ°ng hô mà y tao vá»›i mẹ. Quá Ä‘au lòng, bà Thanh đã dùng tay tát Thủy, không ngá» bị con gái nắm được tay bà và bẻ ngang khiến bà Thanh bị gãy ngón tay giữa, phải Ä‘i bó bá»™t ở bệnh viện Bà Rịa. “Nếu không có hà ng xóm và o can ngăn thì có lẽ nó đã đánh chết tôi rồiâ€- bà Thanh xót xa nói.
TrÆ°á»›c hà nh Ä‘á»™ng quá đáng của con gái, bà Thanh đã gá»i Ä‘Æ¡n lên phÆ°á»ng mong xá» phạt và răn Ä‘e, giáo dục con gái. “Máu chảy ruá»™t má»m, tháºt lòng tôi chỉ muốn con gái tá»›i xin lá»—i mình, chứ không ai muốn con dÃnh và o luáºt pháp, nhÆ°ng con nà o có hiểu được lòng mẹâ€- bà Thanh ngáºm ngùi nói.
Câu chuyện Ä‘au lòng phải kể đến là trÆ°á»ng hợp cụ bà Nguyá»…n Thị BÆ°Æ¡ng (83 tuổi, trú thôn PhÆ°á»›c LÆ°Æ¡ng, xã Hòa Xuân Tây, Äông Hòa) đã tá»± thiêu bằng xăng ngay tại trÆ°á»›c báºc sảnh Toà Ãn Nhân Dân huyện Äông Hòa (Phú Yên), ngà y 05/7.
Theo ngÆ°á»i nhà cụ BÆ°Æ¡ng, nhiá»u khả năng cụ tá»± thiêu vì bức xúc chuyện ông Láºp, con rể, chÆ°a trả hết 3 chỉ và ng đã mượn, lại còn lấy vợ khác.
Những câu chuyện đắng lòng khiến ngÆ°á»i ta phải đặt câu há»i, phải chăng kinh tế khó khăn khiến tình ngÆ°á»i cà ng thêm cạn kiệt?
Äà nh rằng cuá»™c sống rất cần tiá»n, nhÆ°ng không phải nhá» tiá»n mà ta sống được lâu dà i hÆ¡n. Không phải nhá» giầu có tiá»n của mà ta sống giá trị hÆ¡n. Äiá»u quan trá»ng mà Chúa muốn nhắc chúng ta là phải là m giầu trÆ°á»›c mặt Chúa. Là m giầu ở đây, không phải là giầu của cải váºt chất, mà là giầu đức hạnh, giầu việc là nh bác ái vá»›i tha nhân. Lòng tham con ngÆ°á»i vô đáy. Nếu cuá»™c sống chỉ theo Ä‘uổi tÃnh tham lam của mình, con ngÆ°á»i sẽ trở nên bủn xÃn keo kiệt vá»›i anh em. Nếu cuá»™c sống con ngưởi chỉ biết nghÄ© đến mình, con ngÆ°á»i sẽ sống trong ốc đảo cô Ä‘Æ¡n và tuyệt vá»ng.
Thế nhÆ°ng, con ngÆ°á»i ngà y nay chỉ cần tiá»n. Há» quan tâm tá»›i tiá»n. Há» sống vì tiá»n và hỠđặt má»i quan hệ trên đồng tiá»n. Há» coi đồng tiá»n là phÆ°Æ¡ng tiện để há» gắn kết vá»›i nhau hÆ¡n. Thế nên, thế giá»›i cà ng giầu của cải thì tình ngÆ°á»i cà ng cạn kiệt hÆ¡n. NgÆ°á»i ta vì tiá»n mà phản bá»™i nhau, lừa dối nhau và giết hại lẫn nhau. Vì tiá»n mà con ngÆ°á»i đánh mất tình ngÆ°á»i và đôi khi đánh mất chÃnh bản thân mình đến ná»—i vì tiá»n mà sống hèn hạ, mất danh dá»± nhân phẩm của má»™t con ngÆ°á»i.
Có lẽ chúng ta đã không còn lạ vá» những câu chuyện bi thÆ°Æ¡ng giữa những ngÆ°á»i thân trong gia đình đã tà n sát lẫn nhau chỉ vì tiá»n, vì của cải, vì tà i sản... Cha mẹ bá» rÆ¡i con cái chỉ vì tiá»n. Con cái sát hại cha mẹ cÅ©ng vì tiá»n. Và vợ chồng bất trung vá»›i nhau cÅ©ng vì tiá»n. Äồng tiá»n lên ngôi là lúc tình ngÆ°á»i lại xuống thấp. Äá» cao đồng tiá»n cÅ©ng đồng nghÄ©a giảm Ä‘i tình ngÆ°á»i.
Sá»± khôn ngoan má»i gá»i chúng ta hãy xét lại xem “nếu ngay trong đêm nay ta từ giã cuá»™c Ä‘á»i nà y ta sẽ được gì?†Äồng tiá»n có mua được bạn hữu khi ta đã nhắm mắt xuôi tay. Sá»± gian ác, tà n nhẫn, thiếu tình ngÆ°á»i chỉ vì coi trá»ng đồng tiá»n, có mang ta Ä‘i vá» thế giá»›i Ä‘á»i sau trong an nhà n hạnh phúc hay lo âu sợ hãi khi phải đối diện vá»›i tá» thần? Con ngÆ°á»i sinh ra, rồi cÅ©ng sẽ chết, nhÆ°ng cái chết đến, chúng ta sẽ mang theo được Ä‘iá»u gì? Là tiá»n bạc hay việc là m phúc đức? Äiá»u gì ta mang theo, sẽ mang lại cho chúng ta hạnh phúc ngà n thu?
NgÆ°á»i Ä‘á»i hay có câu giỡn vá»›i nhau: “Là m chi cho nhiá»u, chết rồi cÅ©ng để lại cho ‘dượng’ nó xà i, vợ con mình ‘dượng’ nó sai...â€. Lá»i Chúa hôm nay thì bảo: “Äồ ngốc, Ná»™i đêm nay, ngÆ°á»i ta sẽ đòi lại mạng ngÆ°Æ¡i, thì những gì ngÆ°Æ¡i sắm sẵn đó sẽ vá» tay ai? Ấy, kẻ nà o thu tÃch của cải cho mình, mà không lo là m già u trÆ°á»›c mặt Thiên Chúa, thì số pháºn cÅ©ng nhÆ° thế đó.â€
Có lẽ không ai muốn chết mà không có bạn bè, ngÆ°á»i thân bên cạnh trong lúc lâm chung? Có lẽ không ai muốn sau cái chết, là mất mát, là đau khổ? Váºy, chúng ta phải là m Ä‘iá»u gì để có bạn bè, có ngÆ°á»i thân bên cạnh chúng ta hôm nay và mãi mãi? ThÆ°a, đó chÃnh là má»™t cuá»™c sống đặt tình ngÆ°á»i lên trên của cải, và biết sống vì má»i ngÆ°á»i và cho má»i ngÆ°á»i. Má»™t cuá»™c sống vị tha sẽ mang lại cho cuá»™c Ä‘á»i chúng ta thêm ý nghÄ©a và hạnh phúc. Äúng nhÆ° Nguyá»…n Công Trứ đã nói:
“NgÆ°á»i trồng cây hạnh, ngÆ°á»i chÆ¡i.
Ta trồng cây phúc để dà nh Ä‘á»i sau.â€
Xin cho chúng ta luôn biết khôn ngoan chá»n lá»±a cái vÄ©nh cá»u hÆ¡n là những phù vân mau qua, biết chá»n tình ngÆ°á»i hÆ¡n là của cải, và biết chá»n Chúa hÆ¡n là danh lợi thú trần gian. Amen. [Mục Lục]
5. Gia tà i – Lm. Giuse Trần Việt Hùng
NgÆ°á»i ta kể rằng ở miá»n rừng núi, dân Thượng có má»™t lối bẫy khỉ rất Ä‘Æ¡n giản. Há» là m má»™t cái lồng có nhiá»u lá»— nhá» vừa tay con khỉ. Rồi há» buá»™c lồng và o má»™t gốc cây và bá» và o đó Ãt hạt bắp rang. Các chú khỉ ngá»i mùi bắp thÆ¡m thì thò cả hai tay và o bốc. Lúc đó ngÆ°á»i bẫy khỉ ngồi xa xa cứ việc tiến lại bắt chú khỉ. Con khỉ cuống cuồng muốn thoát chạy nhÆ°ng không rút tay ra được. Lý do Ä‘Æ¡n giản là hai tay còn nắm chặt hai nắm hạt bắp.
Tác giả sách Giảng Viên đã suy gẫm sá»± Ä‘á»i má»™t cách rất sâu lắng. Phản ánh má»™t triết lý sống. Thá»±c ra cuá»™c sống con ngÆ°á»i rất phức tạp và đa diện. Chúng ta nên quan sát và suy gẫm rất cẩn tháºn để tìm má»™t hÆ°á»›ng Ä‘i thÃch hợp. TrÆ°á»›c khi chúng ta được mở mắt chà o Ä‘á»i, vÅ© trụ và muôn loà i đã có đó. Khi chúng ta nhắm mắt xuôi tay, muôn sá»± vẫn cứ tiếp tục hiện hữu. Cuá»™c Ä‘á»i của má»—i ngÆ°á»i xuất hiện đó, rồi biến mất. Không có gì tồn tại mãi ở trần gian nà y. Giảng Viên đã dạy rằng: HÆ° không trên các sá»± hÆ° không, hÆ° không trên các sá»± hÆ° không và má»i sá»± Ä‘á»u hÆ° không ((Gv 1,2). HÆ° không diá»…n tả má»™t khÃa cạnh vô thÆ°á»ng của cuá»™c sống nà y. Có nghÄ©a là má»i sá»± hiện hữu nhÆ° gió thoảng mây bay. Giảng Viên chia sẻ kinh nghiệm sinh hoạt cuá»™c sống hằng ngà y và gẫm suy: Vì kẻ nà y là m việc vất vả trong sá»± khôn ngoan, hiểu biết và lo lắng, rồi phải để sá»± nghiệp lại cho ngÆ°á»i ở nhÆ°ng không, thì tháºt là hÆ° không và tai hại lá»›n lao (Gv 2, 21).
Chúng ta không nhìn cuá»™c sống má»™t cách bi quan hay tiêu cá»±c. Vì sá»± sống là má»™t hồng ân. Chuá»—i ngà y sống là má»™t chuá»—i ân sủng nối tiếp. Sống là hiện hữu. Má»i sá»± hiện hữu Ä‘á»u hữu Ãch. Sá»± sống cần được sinh hoa kết trái. Thể xác con ngÆ°á»i cần được lá»›n lên và phát triển má»—i ngà y. Äá»i sống tâm linh cÅ©ng được bồi dưỡng để tiến tá»›i sá»± hoà n hảo hÆ¡n. Sinh ra là khởi đầu. Bắt đầu bÆ°á»›c và o má»™t cuá»™c lữ hà nh trần thế. Cuá»™c lữ hà nh cần có hÆ°á»›ng Ä‘i và cùng Ä‘Ãch. Trong các loà i thụ tạo, sứ mệnh của con ngÆ°á»i tháºt cao quÃ. Vì con ngÆ°á»i được tạo dá»±ng nên giống hình ảnh của Thiên Chúa. Thiên Chúa trao ban cho con ngÆ°á»i có ý chÃ, lý trà và tá»± do. Vá»›i những khả năng Æ°u việt, con ngÆ°á»i có bổn pháºn và trách nhiệm xây dá»±ng má»™t xã há»™i giầu mạnh, thịnh đạt và an bình. Vá»›i khối óc và bà n tay lao Ä‘á»™ng, con ngÆ°á»i góp phần là m cho thế giá»›i ngà y tốt đẹp hÆ¡n.
Con ngÆ°á»i được trao quyá»n là m chủ trái đất và cai quản má»i loà i. Là m chủ chứ không là m nô lệ cho của cải váºt chất. Của cải trần thế là phÆ°Æ¡ng tiện thiết yếu giúp con ngÆ°á»i đạt tá»›i cứu cánh. Con ngÆ°á»i dùng những sản phẩm do mình tạo ra để phục vụ Ä‘á»i sống. Con ngÆ°á»i không thể lệ thuôc là m tôi tá»› cho của cải váºt chất. Chúng ta không thể vừa là m tôi Thiên Chúa và vừa là m tôi tiá»n của. Chúa Giêsu nhắc nhở: “Các ngÆ°Æ¡i hãy coi chừng, giữ mình tránh má»i thứ tham lam: vì chẳng phải sung túc mà đá»i sống được của cải bảo đảm cho đâu†(Lc 12, 15). Tất cả vÅ© trụ Ä‘á»u Ä‘ang thay đổi, nay còn mai mất. Của cải không thể bảo đảm kéo dà i Ä‘á»i sống hạnh phúc. Các phÆ°Æ¡ng tiện váºt chất chỉ giúp cho cuá»™c sống con ngÆ°á»i được thanh thản, thoải mái và tiện lợi hÆ¡n. Biết rằng ai cÅ©ng cần có tiá»n bạc của cải để nâng cao mức sống và đáp ứng những nhu cầu cần thiết.
Câu truyện Phúc âm, Chúa Giêsu giúp chúng ta nháºn rõ vá» giá trị vá» việc tìm kiếm và sá» dụng của cải trần Ä‘á»i. Cần có thái Ä‘á»™ chá»n lá»±a đối vá»›i váºt chất phù vân. Chúng ta còn có gia sản tinh thần quà báu hÆ¡n. Hãy dùng của cải hay hÆ° nát để mua NÆ°á»›c Trá»i. Hãy dùng tiá»n bạc thế gian để đổi lấy bạn hữu. Hãy dùng của giả để đổi lấy của tháºt. Hãy tráo đổi giá trị trần thế để mua gia sản nÆ°á»›c trá»i. Äổi tiá»n giả ra tiá»n tháºt. Äó là dùng tiá»n bạc hay của cải để bố thà hoặc là m việc bác ái, chúng ta sẽ tÃch trữ được khó báu trên trá»i. Chúa Giêsu đã dáºy: Phần Thầy, Thầy bảo cho anh em biết: Hãy dùng tiá»n của bất chÃnh mà tạo lấy bạn bè, phòng khi hết tiá»n hết bạc, há» sẽ đón rÆ°á»›c anh em và o nÆ¡i vÄ©nh cá»u (Lc 16, 9).
Äiá»u quan trá»ng là chúng ta phải đặt đúng giá trị của sá»± việc. Tiá»n bạc của cải không thể trở thà nh chủ nhân ông. Äừng qúa tham lam thu tÃch của cải phù hoa thế trần, nhÆ°ng luôn ý thức hÆ°á»›ng tá»›i mục Ä‘Ãch sau cùng. Chúa Giêsu cảnh báo: 'Hỡi kẻ ngu dại, đêm nay ngÆ°á»i ta sẽ đòi linh hồn ngÆ°Æ¡i, thế thì những của ngÆ°Æ¡i tÃch trữ sẽ để lại cho ai? (Lc 12, 20). NgÆ°á»i Ä‘á»i nghÄ© rằng phải cố gắng là m việc để trở nên giầu có và có của ăn của để, phòng khi hữu sá»±. Äiá»u nà y tháºt phải lẽ! Äối vá»›i các tÃn hữu, chúng ta được má»i gá»i không chỉ là m giầu gia sản váºt chất nhÆ°ng quan trá»ng hÆ¡n là là m giầu trÆ°á»›c mặt Chúa. Chúa Giêsu nói tiếp: Vì kẻ tÃch trữ của cải cho mình mà không là m già u trÆ°á»›c mặt Chúa thì cÅ©ng váºy†(Lc 12, 21). Khi lao Ä‘á»™ng là m việc hay kiếm sống bằng mồ hôi nÆ°á»›c mắt, các thà nh qủa Ä‘á»u có giá trị giúp thăng hoa cuá»™c sống. Chúng ta không chỉ tÃch trữ gom góp tiá»n bạc để thụ hưởng riêng mình, nhÆ°ng sá» dụng của cải để sinh hoa qủa cho tha nhân và xã há»™i. Biến đổi giá trị váºt chất phà m hèn tá»›i giá trị tinh thần cao siêu trÆ°á»›c mặt Chúa.
Những lá»i huấn dụ trong Kinh Thánh xem ra khó áp dụng cuá»™c sống Ä‘á»i thÆ°á»ng. Vì chúng ta thấy ai ai cÅ©ng Ä‘ang mải mê lao Ä‘á»™ng kiếm kế sinh nhai và vun đắp gia sản váºt chất. Chúng ta nêu đủ lý do để biện minh cho sá»± tham lam và tÃch trữ của cải. Nói rằng nếu không cá»±c lá»±c lao Ä‘á»™ng, lấy gì mà trả bills và các món nợ chồng chất. Chúng ta đầu tÆ° má»i vốn liếng và khả năng để lo là m giầu má»—i ngà y. Lòng tham vô đáy. Chúng ta chắt chiu từng đồng và thấy vẫn cần thiếu má»™t xu. Chúng ta dần bị chìm đắm trong sá»± ham mê của cải váºt chất. Thế là cuá»™c sống kéo lôi và o sá»± kiếm tìm không ngừng nghỉ. Biết rằng lao Ä‘á»™ng kiếm sống là tốt. Dà nh dụm tiá»n bạc để tiêu xà i cÅ©ng tốt. NhÆ°ng Ä‘iá»u quan trá»ng hÆ¡n là chúng ta hãy biết là m giầu trÆ°á»›c mặt Thiên Chúa qua việc sá» dụng tiá»n bạc của cải đúng cách để sinh hoa kết trái Ä‘á»i nà y và đá»i sau.
Truyện kể có ngÆ°á»i giầu có kia chết, chôn chÆ°a được ba ngà y, má»™t tên đạo tặc giữa đêm lén Ä‘Ã o mả lên, lá»™t hết và ng bạc trong mình kẻ chết, rồi lại vác búa Ä‘áºp bể đầu, bể miệng. Sao lại thù hằn dữ váºy? Không, chỉ vì khi chôn, ngÆ°á»i ta cho ông ngáºm viên ngá»c quà đó thôi. Giầu có sống không yên, chết cÅ©ng chẳng yên.
Lợi lá»™c gì chứ khi chúng ta chỉ biết cắm đầu lo là m giầu sở hữu của cải váºt chất. Hãy ngÆ°á»›c nhìn lên và nhắm hÆ°á»›ng vá» cùng Ä‘Ãch. Cuá»™c Ä‘á»i của chúng ta có những gia trị cao quà hÆ¡n nhiá»u. Vì sá»± sống của chúng ta được chuá»™c lại bởi giá Máu châu báu của Chúa Giêsu. Thánh Phaolô diá»…n tả: Anh em thân mến, nếu anh em đã sống lại vá»›i Äức Kitô, anh em hãy tìm những sá»± trên trá»i, nÆ¡i Äức Kitô ngá»± bên hữu Thiên Chúa (Col 3, 1). Quê hÆ°Æ¡ng Ä‘Ãch thá»±c của chúng ta là trá»i cao. Tại sao chúng ta xả thân miệt mà i thu tÃch của cải dÆ°á»›i đất nÆ¡i mối má»t rúc rỉa? Hãy tìm kiếm những sá»± cao siêu hÆ¡n: Anh em hãy nghÄ© đến những sá»± trên trá»i, chứ đừng nghÄ© đến những sá»± dÆ°á»›i đất (Col 3, 2).
Thánh Phaolô đã từ bá» má»i sá»± để Ä‘i theo Chúa. Ngà i đã trở thà nh con ngÆ°á»i má»›i hoà n toà n. Sống phó thác và tin tưởng và o Äấng tạo thà nh vÅ© trụ. Phaolô lên tiếng: Anh em chá»› nói dối vá»›i nhau; anh em hãy lá»™t bá» ngÆ°á»i cÅ© cùng các việc là m của nó, và mặc lấy ngÆ°á»i má»›i, con ngÆ°á»i được đổi má»›i theo hình ảnh của Äấng đã tạo thà nh nó (Col 3, 9-10). Theo gÆ°Æ¡ng thánh Phaolô, tuy chúng ta còn khoảng cách rất xa trên con Ä‘Æ°á»ng trá»n là nh. Má»—i ngÆ°á»i chúng ta có thể khởi đầu từ hôm nay để chá»n lá»±a má»™t thái Ä‘á»™ và thá»±c hà nh sống lá»i Chúa cách tÃch cá»±c hÆ¡n.
Lạy Chúa, chúng con xin chá»n Chúa là m gia nghiệp Ä‘á»i chúng con. Tiên và n chúng ta hãy tìm kiếm NÆ°á»›c Thiên Chúa và má»i sá»± Chúa sẽ ban thêm. Có Chúa, chúng con sẽ có tất cả. [Mục Lục]
6. Tiá»n bạc và già u sang
Có ngÆ°á»i đã kết án: Kitô giáo là đạo của những ngÆ°á»i già u và Giáo Há»™i thì chạy theo tÆ° bản! Váºy đâu là thái Ä‘á»™ của Chúa Giêsu và láºp trÆ°á»ng của Giáo Há»™i đứng trÆ°á»›c vấn Ä‘á» của cải và già u sang? NhÆ° chúng ta đã biết Chúa Giêsu muốn sống tháºt nghèo hèn. Sinh ra không nÆ¡i ẩn trú, lá»›n lên không chốn tá»±a đầu và chết Ä‘i má»™t cách trÆ¡ trụi trên tháºp giá, thế nhÆ°ng, Ngà i cÅ©ng đã chấp nháºn quyá»n tÆ° hữu.
Thá»±c váºy, trong 10 giá»›i răn được công bố có giá»›i răn thứ 7 và thứ 10 cấm chúng ta không được Æ°á»›c ao, lấy hay giữ của ngÆ°á»i khác má»™t cách trái phép. Vá»›i chà ng thanh niên già u có, trÆ°á»›c hết Ngà i đã phán: Hãy tuân giữ những giá»›i luáºt. Sau đó, Ngà i thêm: Nếu con muốn trở nên trá»n là nh, hãy vá» bán tất cả những gì con có, phân phát cho ngÆ°á»i nghèo, rồi hãy đến mà theo Ta.
Chúa Giêsu luôn tá» ra thÆ°Æ¡ng xót những kẻ nghèo hèn và cùng khốn, tuy nhiên Ngà i cÅ©ng có những ngÆ°á»i già u ở bên cạnh, chẳng hạn nhÆ° Giakêu, nhÆ° Giuse Arimathia. Ngà i cÅ©ng đã và o nhà ông Simon, má»™t ngÆ°á»i biệt phái già u có.
Tuy nhiên Ngà i đã cảnh giác: Sá»± già u sang là má»™t nguy hiểm cho phần rá»—i linh hồn và ngÆ°á»i già u có khó mà và o được NÆ°á»›c Trá»i. Ngà i nói rằng khó chứ không bảo rằng không có thể. Theo Ngà i, sá»± già u có, hay nói đúng hÆ¡n lòng Ä‘am mê tiá»n bạc là nhÆ° má»™t bụi gai, bót nghẹt hạt giống lá»i Chúa được gieo trồng trong tâm hồn chúng ta.
Ngà i không kết án sá»± già u sang chÃnh đáng, được tạo nên bởi mồ hôi nÆ°á»›c mắt, bởi công lao vất vả của chúng ta. Äiá»u Ngà i kết án đó là lòng Ä‘am mê tiá»n bạc má»™t cách mù quáng, đến ná»—i quên mất cả Thiên Chúa và linh hồn của mình. ChÃnh trong chiá»u hÆ°á»›ng nà y mà Ngà i đã nói: Khốn cho những kẻ già u sang, vì không ai có thể vừa là m tôi Thiên Chúa, lại vừa là m tôi tiá»n bạc được. Ngà i cÅ©ng căn dặn chúng ta vá» việc sá» dụng tiá»n của: Hãy dùng tiá»n của mà mua lấy bạn hữu. Äồng thá»i Ngà i đặc biệt nhắc bảo chúng ta hãy thu tÃch cho mình má»™t kho tà ng thiêng liêng, trá»™m cắp không thể lấy Ä‘i và mối má»t không thể gáºm nhấm… bởi vì được lá»i lãi cả thế gian mà mất linh hồn thì nà o có Ãch lợi chi. Và nhÆ° thế dÆ°á»›i mắt Chúa Giêsu thì phần rá»—i linh hồn quý trá»ng hÆ¡n má»i của cải váºt chất.
Tiếp đến là Giáo Há»™i, noi gÆ°Æ¡ng Thầy chà thánh, Giáo Há»™i không kết án của cải tiá»n bạc nhÆ°ng kết án thói xa xỉ phung phá, lòng Ä‘am mê tiá»n bạc quá đáng, cÅ©ng nhÆ° sá»± keo kiệt và cõi lòng chai đá. Theo giáo huấn của Giáo Há»™i, thì Thiên Chúa là chủ má»i tạo váºt. Vì thế, con ngÆ°á»i sẽ phạm tá»™i nếu không sá» dụng của cải trong tinh thần công bằng và bác ái. Giáo Há»™i không ngừng khÆ¡i dáºy má»™t tình thÆ°Æ¡ng: Hỡi ngÆ°á»i ngÆ°á»i già u hãy than khóc vì những tại hoạ đổ xuống, của cải sẽ mục nát, và ng bạc sẽ bị han rỉ, tiá»n công của thợ gặt mà các ngÆ°Æ¡i đã gian láºn Ä‘ang kêu lên và tiếng kêu ấy đã thấu tá»›i Chúa. Các thánh giáo phụ cÅ©ng đã dùng những lá»i lẽ gay gắt để chỉ trÃch những kẻ cho vay nặng lãi và những kẻ bóc lá»™t ngÆ°á»i nghèo. Rồi các Äức Giáo Hoà ng gần đây không ngừng cổ võ cho má»™t sá»± công bằng xã há»™i. Äức Thánh Cha Léo XIII trong thông Ä‘iệp “Tân sự†đã bênh vá»±c thợ thuyá»n và xác định những quyá»n lợi của giá»›i công nhân. Tiếp đến, các Äức Thánh Cha Piô XI, Piô XII, Gioan XXIII, Phaolô VI cÅ©ng Ä‘i và o con Ä‘Æ°á»ng đó, các ngà i lên tiếng phải cải tạo xã há»™i dá»±a theo công bằng và tình thÆ°Æ¡ng Kitô giáo. NhÆ° thế chúng ta thấy cả Chúa Giêsu lẫn Giáo Há»™i Ä‘á»u không phải là những ngÆ°á»i chạy theo tÆ° bản. Mặc dù bênh vá»±c quyá»n tÆ° hữu, nhÆ°ng luôn kết án lòng Ä‘am mê tiá»n bạc, hoang phà tiá»n của và cÆ° xá» bất công đối vá»›i những ngÆ°á»i nghèo. Vì thế, hãy tìm kiếm nÆ°á»›c Thiên Chúa trÆ°á»›c đã. Tiá»n bạc chỉ là phÆ°Æ¡ng tiện, chứ không phải là mục Ä‘Ãch cuối cùng của Ä‘á»i sống chúng ta. [Mục Lục]
7. Suy niệm của ÄTGM. Giuse Ngô Quang Kiệt
NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CUỘC Sá»NG
Từ khi cuá»™c chiến tranh lạnh kết thúc, thế giá»›i Ãt chú ý đến chÃnh trị. Má»i ná»— lá»±c Ä‘á»u táºp trung và o phát triển kinh tế. XÆ°a kia, nÆ°á»›c mạnh dùng sức mạnh quân sá»± để áp chế những nÆ°á»›c yếu. Ngà y nay những nÆ°á»›c già u dùng sức mạnh kinh tế để chèn ép những nÆ°á»›c nghèo. Kinh tế trở thà nh má»™t sức mạnh. Tiá»n bạc trở thà nh má»™t vÅ© khà lợi hại. ChÃnh vì thế ai cÅ©ng mong là m ăn phát đạt để trở nên già u có. Thế mà Lá»i Chúa trong các bà i Ä‘á»c hôm nay dÆ°á»ng nhÆ° Ä‘i ngược chiá»u vá»›i xã há»™i. Phải chăng Chúa chống lại sá»± phát triển, sá»± sung túc thịnh vượng của xã há»™i?
Nếu Ä‘á»c kỹ Lá»i Chúa và quan sát Ä‘á»i sống của Chúa Giêsu, ta sẽ thấy.
1) Chúa Giêsu xuống trần gian không nhằm giải quyết vấn đỠkinh tế.
Khi ngÆ°á»i thanh niên đến xin NgÆ°á»i phân xá» vụ chia gia tà i, NgÆ°á»i đã trả lá»i: “Ai đặt ta là m quan án cho các ngÆ°Æ¡i?†NgÆ°á»i đến không phải để giải quyết các vấn Ä‘á» kinh tế. Việc phân chia tà i sản là việc giữa con ngÆ°á»i vá»›i nhau.
Sau khi chứng kiến phép lạ bánh hoá ra nhiá»u, dân chúng muốn tôn Äức Giêsu lên là m vua. NhÆ°ng NgÆ°á»i đã lánh Ä‘i nÆ¡i khác. NgÆ°á»i muốn cho con ngÆ°á»i thoát ra khá»i lãnh vá»±c váºt chất trong cuá»™c sống.
2) Chúa Giêsu muốn nâng cao chất lượng cuộc sống.
Tuy không quan tâm đến vấn Ä‘á» kinh tế, nhÆ°ng Chúa Giêsu không chống lại việc là m già u, tÃch lÅ©y của cải. NgÆ°á»i chỉ muốn cho việc tÃch lÅ©y của cải có má»™t ý nghÄ©a.
Khi nói vá»›i đám đông: “Anh em phải coi chừng, phải tránh xa má»i thứ tham lam, vì dẫu có dÆ° giả thì mạng sống con ngÆ°á»i cÅ©ng không nhá» của cải mà được bảo đảm đâuâ€, Chúa Giêsu muốn cho ta hiểu: Ä‘á»i sống đâu chỉ gói gá»n trong vấn Ä‘á» cÆ¡m, áo, gạo, tiá»n. Äá»i sống còn là cái gì cao hÆ¡n thế, đẹp hÆ¡n thế.
Triết há»c phân chia con ngÆ°á»i ra hai phạm trù: “avoir†(có) và “être†(là ). Tôi có gì thuá»™c phạm vi khối lượng. Tôi là gì thuá»™c phạm vi chất lượng. Những gì tôi có nhÆ° của cải, quần áo, chỉ là những gì ở ngoà i, không là m thà nh giá trị con ngÆ°á»i. Những gì tôi là má»›i tạo thà nh bản thân tôi, gắn bó thân thiết vá»›i tôi, tạo thà nh giá trị Ä‘á»i tôi.
Khối lượng không quà hÆ¡n chất lượng. Äừng lầm tưởng rằng ý nghÄ©a cuá»™c Ä‘á»i sẽ tăng theo khối lượng của cải. Chúa Giêsu muốn Ä‘á»i nghèo khổ, không của cải, nhÆ°ng không phải vì thế mà cuá»™c sống của NgÆ°á»i không có giá trị. GiuÄ‘a chết khi túi đầy tiá»n bạc, nhÆ°ng không phải vì thế mà ông có giá trị hÆ¡n ngÆ°á»i khác.
Truyện kể: xÆ°a có nhà hiá»n triết sống rất Ä‘Æ¡n sÆ¡. Ông không cần quần áo, nhà cá»a. Nhà của ông là má»™t chiếc thùng phuy. Má»™t hôm, vị hoà ng đế đến thăm há»i xem ông có cần gì không. Ông trả lá»i: “Tôi chỉ cần nhà vua đứng tránh ra, kẻo che mất ánh mặt trá»i của tôiâ€. Trong hai ngÆ°á»i ấy, ai cao quý hÆ¡n, ai đáng kÃnh trá»ng hÆ¡n?
Chất lượng cuá»™c sống là m con ngÆ°á»i sống nên ngÆ°á»i hÆ¡n, cao quý hÆ¡n, sung mãn nhân cách hÆ¡n. Của cải chỉ có ý nghÄ©a khi giúp con ngÆ°á»i đạt được chất lượng cuá»™c sống. Của cải chỉ là phÆ°Æ¡ng tiện. Äừng biến phÆ°Æ¡ng tiện thà nh mục Ä‘Ãch.
3) Chúa Giêsu mở tầm nhìn vô biên
Ông phú há»™ trong bà i Tin Mừng hôm nay đã coi của cải là mục Ä‘Ãch. Có được của cải rồi, ông không còn biết là m gì hÆ¡n là hưởng thụ. Tầm nhìn của ông quá hạn hẹp. Chỉ biết có váºt chất. Chỉ nhìn thấy Ä‘á»i nà y. Lá»i Chúa phán: “Hỡi đồ ngốc! Ná»™i đêm nay ngÆ°á»i ta sẽ đòi mạng ngÆ°Æ¡i, thì những gì ngÆ°Æ¡i sắm sá»a đó sẽ vá» tay ai†đã mở tầm nhìn ra vô biên. NgÆ°á»i ta đâu sống mãi mà hưởng thụ. Khi chết thì của cải dù nhiá»u cÅ©ng tan theo mây khói.
NhÆ°ng chÆ°a hết, chết rồi ngÆ°á»i ta còn phải ra trÆ°á»›c toà Chúa mà chịu phán xét. Chúa không đánh con ngÆ°á»i theo khối lượng những gì há» có, nhÆ°ng đánh giá theo chất lượng của Ä‘á»i sống. Theo cách đánh giá của Chúa, những gì ta thu tÃch cho bản thân sẽ hết, sẽ qua Ä‘i. NhÆ°ng những gì ta cho Ä‘i sẽ tồn tại.
Lá»i Chúa hôm nay dạy ta đừng hạ thấp Ä‘á»i sống con ngÆ°á»i trong má»™t tầm nhìn hạn hẹp và o việc thu tÃch của cải cho riêng mình. NhÆ°ng hay nâng cao cuá»™c sống, mở rá»™ng tầm nhìn để biết tÃch trữ những kho tà ng nÆ¡i Thiên Chúa, kho tà ng ấy sẽ không bao giá» mất được.
KIỂM ÄIỂM ÄỜI Sá»NG
1- Tiá»n bạc cần thiết cho cuá»™c sống, nhÆ°ng tiá»n bạc cÅ©ng nguy hiểm. Theo bạn đâu là những nguy hiểm do tiá»n bạc?
2- Tham nhÅ©ng, hối lá»™ Ä‘ang trở thà nh phổ biến, ngÆ°á»i tÃn hữu phải có thái Ä‘á»™ nà o đối vá»›i tiá»n bạc?
3- Bạn nghÄ© gì vá» Lá»i Chúa: “Hãy dùng tiá»n của phi nghÄ©a mà mua lấy bạn hữu trên trá»iâ€?
4- Tiá»n bạc có phải là tất cả? Hay Ä‘á»i sống con ngÆ°á»i còn cần nhiá»u thứ khác cao quý hÆ¡n? [Mục Lục]
8. Những kho lớn hơn
(TrÃch dẫn từ ‘Manna’)
Suy Niệm
Cái kho là quan trá»ng. Kho bạc quan trá»ng đối vá»›i má»™t đất nÆ°á»›c. Kho lẫm cần cho ngÆ°á»i là m nghá» nông.
Má»—i gia đình, má»—i công ty thÆ°á»ng có kho riêng. Có thể là má»™t tủ sắt để trong nhà hay ở ngân hà ng.
Má»i lợi nhuáºn Ä‘á»u thu và o kho.
Ai cũng muốn cho kho của mình bà nh trướng.
Sau má»™t vụ mùa bá»™i thu, mối báºn tâm lá»›n nhất của ông phú há»™ trong dụ ngôn là tìm cho ra chá»— để tÃch trữ hoa mà u của mình, vì những kho cÅ© không đủ sức chứa nữa. Cuối cùng ông đã tìm ra giải pháp nà y: phá những kho cÅ©, là m những kho má»›i lá»›n hÆ¡n, rồi bá» tất cả hoa mà u, của cải và o đó, khóa lại cho tháºt kỹ, Ä‘á» phòng kẻ trá»™m.
Khi nhà kho đã an toà n thì tÆ°Æ¡ng lai của ông vững và ng ổn định. Nhiá»u của cải cho phép ông sống thoải mái trong nhiá»u năm. Những cái kho lá»›n cho ông tha hồ vui chÆ¡i, ăn uống. Ông thấy mình chẳng cần đến Chúa, chẳng cần đến ai. Của cải trong kho bảo đảm cho ông sống hạnh phúc. Những cái kho là nÆ¡i ông đặt lòng mình (x. Lc 12,34). Xin đừng ai xâm phạm và o chá»— thiêng liêng ấy.
Kho là nÆ¡i của cải đổ và o, sinh sôi nẩy nở. Kho không phải là chá»— chia sẻ cho ngÆ°á»i khác. Ông phú há»™ sống cô Ä‘á»™c, khép kÃn nhÆ° cánh cá»a kho. Ông sống vá»›i cái kho, sống nhá» cái kho.
Ông tưởng mình đã tÃnh toán khôn ngoan, nhÆ°ng ông không ngá» cái chết đến lúc đêm khuya, hay có thể có biết bao rủi ro khác xảy đến. Ông chợt nháºn ra mình phải bá» lại tất cả. Cái kho không nÃu được ông, cÅ©ng không vững nhÆ° ông nghÄ©. Những gì ông thu tÃch nhÆ° giá»t nÆ°á»›c lá»t qua kẽ tay.
Ai trong chúng ta cÅ©ng có má»™t hay nhiá»u kho. Có thể chúng ta ôm má»™ng là m già u hay Ä‘ang già u lên, chúng ta định ná»›i kho cÅ© hay xây kho má»›i. Chúng ta chăm chút cái kho cho con cháu mai nà y.
Tháºt ra của cải không xấu, xây kho cÅ©ng không xấu. “NhÆ°ng phải giữ mình khá»i má»i thứ tham lam†(12,15).
Phải mở rá»™ng những cánh cá»a kho của mình, để kho không phải chỉ là nÆ¡i tÃch trữ cho tôi, nhÆ°ng là phÆ°Æ¡ng tiện để tôi giúp đỡ tha nhân. Äừng để nhà kho, két sắt, và tiá»n thà nh mục Ä‘Ãch.
NgÆ°á»i già u đáng yêu trÆ°á»›c mặt Thiên Chúa là ngÆ°á»i biết mở kho để trao Ä‘i và thấy Thiên Chúa liên tục là m cho kho mình đầy lại. Là m thế nà o để khi ra trÆ°á»›c toà Chúa, chúng ta thấy kho của mình trống trÆ¡n vì vừa má»›i cho Ä‘i tất cả.
Gợi à Chia Sẻ
Äất nÆ°á»›c chúng ta phải đối diện vá»›i nạn tham nhÅ©ng. Äất nÆ°á»›c nghèo Ä‘i trong khi kho của má»™t số ngÆ°á»i phình ra. Theo ý bạn, tôn giáo giúp gì để đẩy lui nạn tham nhÅ©ng?
Tiá»n bạc là điá»u cần thiết cho cuá»™c sống, nhÆ°ng tiá»n bạc cÅ©ng là điá»u nguy hiểm. Theo ý bạn, đâu là những nguy hiểm do tiá»n bạc của cải Ä‘em lại?
Cầu Nguyện
Lạy Cha, xin cho con ý thức rằng tấm bánh để dà nh của con thuá»™c vá» ngÆ°á»i đói, chiếc áo nằm trong tủ thuá»™c vá» ngÆ°á»i trần trụi, tiá»n bạc con cất giấu thuá»™c vá» ngÆ°á»i thiếu thốn.
Lạy Cha, có bao Ä‘iá»u con giữ mà chẳng dùng, có bao Ä‘iá»u con lãng phà bên cạnh những Ladarô túng quẫn, có bao Ä‘iá»u con hưởng lợi dá»±a trên ná»—i Ä‘au của ngÆ°á»i khác, có bao Ä‘iá»u con định mua sắm dù chẳng có nhu cầu. Con hiểu rằng nguồn gốc sá»± bất công chẳng ở đâu xa. Nó nằm ngay nÆ¡i sá»± khép kÃn của lòng con. Con phải chịu trách nhiệm vá» cảnh ngÆ°á»i nghèo trong xã há»™i.
Lạy Cha chà nhân, vÅ© trụ, trái đất và tất cả tà i nguyên của nó là quà tặng Cha cho má»i ngÆ°á»i có quyá»n hưởng. Cha để cho có sá»± chênh lệch, thiếu hụt, vì Cha muốn chúng con san sẻ cho nhau.
Thế giá»›i còn nhiá»u ngÆ°á»i đói nghèo là vì chúng con giữ quá Ä‘iá»u cần giữ. Xin dạy chúng con biết cách đầu tÆ° là m già u, nhá» sống chia sẻ yêu thÆ°Æ¡ng. Amen. [Mục Lục]
9. Là m giầu trước Thiên Chúa
(Suy niệm của Lm. Gioan Nguyễn Văn Ty)
Äá»c câu chuyện dụ ngôn vỠ‘nhà phú há»™ lo thu tÃch’, tôi trá»™m nghÄ©: Äức Giêsu đúng là má»™t hiá»n triết thứ thiệt. Từ cổ chà kim các nhà hiá»n triết Ä‘á»u dạy các Ä‘iá»u tÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° thế. Không ai còn lạ gì vá»›i tÆ° tưởng uyên thâm: má»i của cải váºt chất chỉ là phù phiếm, có những của cải khác còn đáng giá hÆ¡n nhiá»u; “Phù vân, má»i sá»± chỉ là phù vân!†(Gv 1:2 và xem thêm 1:16-18)… TÆ° tưởng nà y biện minh cho thái Ä‘á»™ khinh chê già u sang phú quà được nhiá»u ngÆ°á»i Ä‘á» cao, hầu có được tâm hồn thanh thoát chuyên chăm và o các việc khác cao thượng hÆ¡n, nhÆ° thu tháºp kiến thức, sống lịch lãm quân tá», khổ luyện đắc đạo chân tu… hầu lÆ°u danh lâu dà i cho háºu thế. Tuy nhiên nhÆ° tất cả chúng ta Ä‘á»u biết, Äức Giêsu đâu có tá»›i trần gian để chỉ dạy má»™t triết lý sống; ngÆ°á»i không cần là m Ä‘iá»u đó, vì nó chẳng có gì là má»›i mẻ cả, biết bao ngÆ°á»i khác cÅ©ng đã từng dạy môn sinh của mình nhÆ° thế! Vì thế tôi rất mừng vì: trong má»™t dịp khác NgÆ°á»i đã từ chối trở thà nh ngÆ°á»i cầm cân nảy má»±c cho công lý: “Ai đã đặt tôi là m ngÆ°á»i xá» kiện hay ngÆ°á»i chia gia tà i cho các anh?†(Lc 12:14), cho dầu và o thá»i đại của NgÆ°á»i, có lẽ xã há»™i Ä‘ang rất cần những con ngÆ°á»i nhÆ° thế (thá» nghÄ© tá»›i những bóc lá»™t, áp chế của đế quốc Rô-ma thống trị… , hay chế Ä‘á»™ nô lệ bất nhân và hà khắc rất phổ biến). Không, Äức Giêsu không muốn được ai coi mình là thầy dạy luân lý; vì sứ mệnh của NgÆ°á»i hoà n toà n khác!
Cái ‘triết lý’ xem ra NgÆ°á»i muốn diá»…n đạt qua bà i du ngôn dứt khoát phải theo định hÆ°á»›ng Tin Mừng: NgÆ°á»i muốn dẫn Ä‘Æ°a con ngÆ°á»i tiến và o má»™t tÆ°Æ¡ng quan Ä‘Ãch thá»±c vá»›i Thiên Chúa là Cha của NgÆ°á»i. Theo NgÆ°á»i: bất cứ cái gì cản trở mối tÆ°Æ¡ng quan đó Ä‘á»u phải dứt khoát loại bá». Dầu không sá» dụng thà nh ngữ ‘là m nghèo trÆ°á»›c mặt Thiên Chúa’, nhÆ°ng rõ rà ng Äức Giêsu muốn ám chỉ Ä‘iá»u đó khi NgÆ°á»i nói: “Kẻ nà o thu tÃch của cải cho mình mà không lo là m giầu trÆ°á»›c mặt Thiên Chúa, thì số pháºn cÅ©ng nhÆ° thế đóâ€. Trong ná»™i dung nà y thì ‘của cải’ ở đây phải bao gồm luôn cả kiến thức, thanh danh, đạo đức… được các triết lý sống khác thÆ°á»ng Ä‘á» cao. Ngoà i việc nhắc nhở phải tránh lòng tham, bà i há»c Äức Giêsu dạy còn liên quan tá»›i má»™t Ä‘iá»u khác nữa tÃch cá»±c hÆ¡n: là m cách nà o để trở nên ‘giầu / nghèotrÆ°á»›c mặt Thiên Chúa. Rất tiếc là bà i Tin Mừng Chúa Nháºt XVIII dừng lại ở câu 21; lẽ ra nó còn phải được tiếp tục tá»›i Ä‘oạn sau, là mục tiêu chÃnh của bà i huấn dụ: sống hoà n toà n tin tưởng phó thác nÆ¡i Thiên Chúa là Cha. Qua hình ảnh ngÆ°á»i phú há»™ lo thu tÃch, ná»™i dung ‘là m nghèo trÆ°á»›c mặt Thiên Chúa’ đã lá»™ rõ; “Äồ ngốc! Ná»™i đêm nay, ngÆ°á»i ta sẽ đòi lại mạng ngÆ°á»i, thì những gì ngÆ°Æ¡i sắm sẵn đó sẽ vá» tay ai?... vì không lo là m giầu trÆ°á»›c mặt Thiên Chúaâ€.
Thế nhÆ°ng thế nà o là ‘là m giầu’ trÆ°á»›c mặt Thiên Chúa thì Ä‘oạn văn trên vẫn chÆ°a là m sáng tỠđủ? Ai có thể được coi là ‘giầu có’ trÆ°á»›c mặt Thiên Chúa, phải chăng là các báºc tà i cao há»c rá»™ng, những ngÆ°á»i đạo đức thánh thiện, hay các vị chân tu đạo sĩ…? Äối vá»›i má»™t thÆ°Æ¡ng nhân ‘giầu’ thì ‘là m giầu’ sẽ có nghÄ©a là là m ra lắm tiá»n nhiá»u của; đối vá»›i má»™t nghệ nhân thì giầu là phát triển tà i năng thiên phú; đối vá»›i nhà thông thái thì lại là trau dồi há»c thức uyên thâm v.v…; còn thì ‘là m giầu trÆ°á»›c mặt Chúa’ thì cÅ©ng tùy thuá»™c rất nhiá»u và o quan niệm ta có vá» Thiên Chúa. Cá»±u Ước Ä‘á» cao hình ảnh má»™t Thiên Chúa quyá»n phép, thánh thiện, khôn ngoan, công minh; và thế là ta có các mẫu ngÆ°á»i ‘giầu trÆ°á»›c mặt Thiên Chúa’ nhÆ° Mô-sê hùng mạnh, nhÆ° Ê-li-a thánh thiện, nhÆ° Sa-lô-môn khôn ngoan, nhÆ° Da-vÃt công minh…; váºy thì, Äức Giêsu khi kêu gá»i ta ‘lo là m giầu trÆ°á»›c mặt Thiên Chúa’, NgÆ°á»i Ä‘ang có trong đầu hình ảnh nà o vá» Thiên Chúa? Thiên Chúa mà Äức Giêsu phác há»a chắc chắn không thiếu các nét trên vì Ngà i bao gồn tất cả; tuy nhiên nét nổi báºt và độc đáo nhất mà Cá»±u Ước chÆ°a há» có, hoặc má»›i chỉ được các ngôn sứ phác thảo má» má» chÆ°a rõ rà ng đó là : Thiên Chúa nhân ái và đầy lòng xót thÆ°Æ¡ng, má»™t Thiên Chúa cứu Ä‘á»™. Äây má»›i là nét chân dung trung thá»±c nhất vá» Thiên Chúa mà Äức Kitô Giêsu, và chỉ duy nhất mình NgÆ°á»i mà thôi, có thể vẽ lên. Äó đồng thá»i cÅ©ng là bản chất của ‘vÆ°Æ¡ng quốc’ giầu sang mà NgÆ°á»i công bố và má»i gá»i chúng ta hết lòng chăm lo tìm kiếm cho bằng được (xem Lc 12:30).
Hiểu nhÆ° thế: ‘là m giầu trÆ°á»›c mặt Thiên Chúa’ theo cách nói của Äức Giêsu, còn cao xa hÆ¡n cả sống thánh thiện, khôn ngoan, công chÃnh, là m phép lạ…, nó phải là ná»™i dung trung thá»±c nhất của Ä‘á»i sống Kitô hữu; đó chÃnh là đón nháºn lòng nhân ái xót thÆ°Æ¡ng vô Ä‘iá»u kiện Thiên Chúa ban…, và rồi thá»±c thi lòng nhân ái đó cách quảng đại đối vá»›i tha nhân. ÄÆ°Æ¡ng nhiên Ä‘á»i sống tÃn hữu Kitô không được phép thua kém luáºt pháp Do Thái trong các khÃa cạnh luân lý đạo đức, tuy nhiên nó không dừng lại ở đó! Trong số các giá trị Tin Mừng thì đón nháºn và sống lòng xót thÆ°Æ¡ng phải là cao trá»ng hÆ¡n tất cả! Kitô hữu phải đặt Ä‘iá»u nà y lên tầm cao tuyệt đối, và rồi toà n tâm toà n lá»±c thá»±c thi nó; đó là mục tiêu cao cả nhất mà chỉ những ai dám đứt bá» má»i thứ thu tÃch (=là m nghèo) má»›i có thể thá»±c hiện nổi.
Thế nhÆ°ng ngay trong công tác ‘là m giầu trÆ°á»›c mặt Thiên Chúa’ nà y, Äức Giêsu không quên khuyến cáo: không có gì phải lo lắng, phải gò ép, phải luyện táºp…, chỉ cần má»™t Ä‘iá»u kiện duy nhất là tÃn thác trá»n vẹn và o lòng nhân ái của Thiên Chúa: “Hỡi Ä‘oà n chiên nhá» bé, đừng sợ, vì Cha anh em đã vui lòng ban NÆ°á»›c của NgÆ°á»i cho anh em†(Lc 12:32).
Ôi, tháºt an ủi xiết bao!
Lạy Thiên Chúa từ nhân, cảm tạ Chúa đã Ä‘Æ°a con và o vÆ°Æ¡ng quốc yêu thÆ°Æ¡ng của NgÆ°á»i. Ngay từ khi trở thà nh Kitô hữu, con đồng thá»i đã trở nên giầu có vô song, vì được sở hữu cách trá»n vẹn lòng Chúa xót thÆ°Æ¡ng; xin đừng bao giỠđể con bị rÆ¡i trở lại và o tình trạng nghèo nà n cố hữu, khi chỉ chuyên lo thu tÃch các của cải váºt chất cÅ©ng nhÆ° tinh thần mong là m cho Ä‘á»i mình thêm phong phú. Xin cho con biết ngà y cà ng là m cho mình nên giầu sang hÆ¡n cho ‘vÆ°Æ¡ng quốc NÆ°á»›c Trá»i’, nhá» thủ đắc ngà y cà ng trá»n vẹn hÆ¡n lòng lân tuất vô biên của Thiên Chúa cứu Ä‘á»™. Amen. [Mục Lục]
10. Cái tạm thá»i và cái bá»n vững
(Suy niệm của Lm. Antôn Nguyá»…n Văn Äá»™)
“HÆ° không trên các sá»± hÆ° khôngâ€. Äây là lá»i của ông Cô-he-lét con vua Äa-vÃt trong sách Giảng Viên, (Bà i Ä‘á»c I). Cô-hé-let là má»™t vị vua khôn ngoan, ông nhìn thế giá»›i vá»›i cái nhìn hÆ°á»›ng thượng và truyá»n lại cho các môn sinh. Má»™t trong các môn sinh lấy lại lá»i dạy của Thầy và đà o sâu hÆ¡n: “HÆ° không trên các sá»± hÆ° không, và má»i sá»± Ä‘á»u hÆ° không†(Gv 1,2). Sá»± khôn ngoan nà y đã trở thà nh cách ngôn dân gian để má»i ngÆ°á»i nhìn thế giá»›i mình Ä‘ang sống vá»›i sá»± tỉnh táo, không ảo tưởng, vá»›i hy vá»ng những cố gắng của con ngÆ°á»i sẽ không bị tiêu tan vô Ãch trong má»™t thế giá»›i thấp hèn!
Tuy nhiên, đây là dịp để chất vấn chúng ta vá» vị trà của mình trên trái đất nà y và cách thức chúng ta quản lý thế giá»›i. ChÃnh trong bối cảnh nà y mà Äức Giêsu ngang qua dòng ngÆ°á»i, ở giữa đám đông vây quanh, vá»›i tất cả khổ Ä‘au và kêu cứu, má»™t ngÆ°á»i trong nhóm há» lên tiếng thÆ°a: “Lạy Thầy, xin Thầy bảo anh tôi chia gia tà i cho tôi†(Lc 12, 13). Äức Giêsu bá»—ng dÆ°ng bị đặt là m trá»ng tà i giữa hai ngÆ°á»i trong tÆ°Æ¡ng quan nhân loại. Có ngÆ°á»i há»i: vì lý do gì mà ngÆ°á»i kia lại thÆ°a vá»›i Äức Giêsu má»™t Ä‘iá»u nhÆ° thế, NgÆ°á»i đâu phải là má»™t quan tòa chuyên xá» các vụ chia cắt gia tà i của các gia đình? Tuy nhiên chúng ta không vá»™i kết án ngÆ°á»i nà y. Anh ta có hai lần đúng khi chạy đến nhá» Äức Giêsu. TrÆ°á»›c hết bởi vì đối vá»›i Äức Giêsu không có gì vô nghÄ©a, thứ đến Äức Giêsu vá»›i tÆ° cách là Thầy, Ngà i hoà n toà n có quyá»n là m trá»ng tại để giải quyết cho anh vấn Ä‘á» anh nêu ở trên, nên chạy đến NgÆ°á»i cầu cứu!
Tuy nhiên Äức Giêsu nhanh chóng gạt Ä‘i và dứt khoát từ chối can thiệp và o những chuyện nhÆ° thế: “Hỡi ngÆ°á»i kia, ai đã đặt Ta là m quan xét, hoặc là m ngÆ°á»i chia gia tà i cho các ngÆ°Æ¡i?†(Lc 12,14). Äức Giêsu không can thiệp, nhÆ°ng NgÆ°á»i lại chỉ cho cách cần phải giải quyết những vấn đỠđó vá»›i tinh thần nà o: “Các ngÆ°Æ¡i phải coi chừng, phải giữ mình khá»i má»i thứ tham lam, vì không há»… ai được dÆ° giả, thì mạng sống ngÆ°á»i ấy nhá» của cải mà được bảo đảm đâu†(Lc 12,15).
Trở lại bà i Ä‘á»c I ta thấy: “Kẻ nà y là m việc vất vả trong sá»± khôn ngoan, hiểu biết và lo lắng, rồi phải để sá»± nghiệp lại cho ngÆ°á»i ở nhÆ°ng không, thì tháºt là hÆ° không và tai hại lá»›n lao†(Gv 1,3). Ở đây “kẻ là m việc vất vả trong sá»± khôn ngoan†phải kể đến là cha mẹ hai anh, nên hai anh có lý để tranh dà nh của cải hỠđược kế thừa.
Câu “HÆ° không trên các sá»± hÆ° không†không thể hiện Ä‘iá»u cam chịu nhÆ°ng mở ra con Ä‘Æ°á»ng ân sủng cứu Ä‘á»™. Tháºt khôn ngoan khi biết rằng thế giá»›i mà chúng ta Ä‘ang sống không mang lại ý nghÄ©a tối háºu chúng ta tìm kiếm trong cuá»™c Ä‘á»i. NhÆ°ng cÅ©ng tháºt sai lầm khi để mình bị giam hãm trong sá»± phi là của thế gian nà y. Thánh Phaolô trong bà i Ä‘á»c II má»i gá»i chúng ta tìm kiếm những sá»± cao siêu trên trá»i (Cl 3, 1).
Câu há»i được đặt ra cho chúng ta: chúng ta Ä‘ang bám vÃu và o ai và cái gì? Dụ ngôn Äức Giêsu kể trên dà nh cho chúng ta là những kẻ Ä‘ang ngồi đây, Ä‘ang tiêu tán do những dá»± án và lo lằng mà không biết rằng thế giá»i nà y là hÆ° không (ý nghÄ©a văn chÆ°Æ¡ng hÆ° không có nghÄ©a là hÆ¡i nÆ°á»›c Ä‘á»ng lại, phù du), chúng ta hy vá»ng sẽ thá»a mãn và ổn định lâu dà i. Má»™t ngà y kia, ngÆ°á»i giầu tỉnh giấc, Ä‘au buồn vì của cải thế gian nà y không còn là của ông nữa.
NgÆ°á»i nhà giầu bị trách, không phải vì ông thu góp của cải, những của cải, váºt chất Ä‘á»i nà y không phải là xấu, nhÆ°ng tá»± bản chất, chúng không có giá trị bá»n vững. Xấu là ở chá»— lòng ông bám bÃu trá»n vẹn và o chúng, ông đã quên Ä‘i cái được cái mất và ý nghÄ©a cuá»™c Ä‘á»i. Ông muốn “nghỉ ngÆ¡iâ€, ông muốn bình an “trong nhiá»u năm†(x. Lc 12,19). Liệu có phải là mục Ä‘Ãch cuá»™c Ä‘á»i của ông không? Tại sao? Ông có chắc rằng ông có thể tá»± cho mình nghỉ ngÆ¡i vui chÆ¡i không? Những thứ ông Ä‘ang sở hữu có mang lại sá»± nghỉ ngÆ¡i, bình an và niá»m vui không?†Äó chÃnh là lý do mà Äức Giêsu cho ông là “kẻ ngu dại†(Lc 12,20). Vì hạnh phúc bá»n lâu không đến từ thế gian nà y mà đến từ Thiên Chúa. Ông đã nhầm khi chá»n cái tạm bợ (Ä‘á»i nà y) là m chá»— dá»±a bá»n vững.
Má»—i lần “kẻ ngu dại†trong Tin Mừng xuất hiện là má»™t lần Thánh Phaolô há»i chúng ta vá» vấn Ä‘á» nà y: trong cuá»™c Ä‘á»i, anh em có “bê tha, nhÆ¡ bẩn, dục vá»ng, Æ°á»›c muốn sấu và thèm khát hưởng thụ khôngâ€? Chúng ta có chắc rằng “HÆ° không trên hết các sá»± hÆ° khôngâ€? Trong Ä‘á»i ta có còn những thần tượng tạm bợ ở Ä‘á»i nà y không? Äây là lúc chúng ta gạt bỠ“những thủ Ä‘oạn của ngÆ°á»i xÆ°aâ€, vì ngu dại chá»n lá»±a sá»± hÆ° không khi Äức Kitô trao bạn cho chúng ta những phÆ°Æ¡ng tiện để xây dá»±ng trên sá»± bá»n vững.
Phải chăng lá»i của ông Cô-he-lét trong sách Giảng Viên: “HÆ° không trên hết các sá»± hÆ° không†(Gv 1,2), không phải là má»™t tiếng kêu đầy thất vá»ng và chán chÆ°á»ng sao? Tác giả của Sách Giảng Viên đã bà y tá» ná»—i buồn và thất vá»ng của mình vá» sá»± Ä‘á»i, vá» những việc là m thuần túy nhân loại, vì chúng không mang lại lợi Ãch bá»n lâu cho những ngÆ°á»i ra công thá»±c hiện chúng và chúng không há» có giá trị tồn tại vÄ©nh cá»u.
Äức Giêsu và tác giả Sách Giảng Viên nhắn nhủ chúng ta hay rằng, tất cả là hÆ° không, là lầm lẫn khi con ngÆ°á»i chỉ lo tìm địa vị, quyá»n hà nh và đặt hết tin tưởng của mình và o những sá»± váºt chóng qua, mà lại sao nhãng việc tÃch trá» các của cải thiêng liêng, thá»±c thi các việc là nh phúc đức bác ái, thì chỉ là những kẻ dại dá»™t và thua thiệt. Vì má»™t ngà y kia, khi chết, chúng ta sẽ là m được gì vá»›i những thứ của cải váºt chất kia mà chúng ta từng ký cóp cả Ä‘á»i? Chúng ta đã trang bị, sá»a soạn cho mình được những gì khi phải ra đứng trÆ°á»›c tòa Thiên Chúa? Má»i vất vả khó nhá»c của những kẻ sống nhÆ° thế sẽ hoà n toà n hÆ° không!
Äây là má»™t lá»i dạy khôn ngoan luôn mang tÃnh cách thá»i sá»±. Vì trong thá»i đại chúng ta, con ngÆ°á»i Ä‘ang bá» quên Ä‘i các giá trị tinh thần vÄ©nh cá»u và cố chạy theo tìm kiếm những tạm thá»i sẽ qua và sẽ hết.
Qua những suy tÆ° trên, chúng ta thấy Ä‘iá»u cÆ¡ bản cho cuá»™c sống vÄ©nh cá»u mà con ngÆ°á»i cần phải tìm đạt tá»›i, không phải là thế giá»›i hữu hình, nhÆ°ng là những thá»±c tại của NÆ°á»›c Thiên Chúa, những thá»±c tại tinh thần chứa Ä‘á»±ng các giá trị vÄ©nh cá»u. [Mục Lục]
11. Nghệ thuáºt là m già u – Thiên Phúc
(TrÃch dẫn từ ‘NhÆ° Thầy Äã Yêu’)
Má»™t ngà y ná», vua Nghiêu Ä‘i tuần thú đất Hoa, viên quan địa phÆ°Æ¡ng đất ấy ra nghênh đón và chúc vua rằng: “Xin chúc nhà vua sống lâuâ€. Vua Nghiêu nói: “Äừng chúc thế!†Viên quan lại chúc: “Chúc nhà vua già u cóâ€. Vua Nghiêu lại nói: “Äừng chúc thếâ€. Viên quan chúc nữa: “Xin chúc nhà vua đông con traiâ€. Vua Nghiêu lại nói: “Äừng chúc thếâ€. Quan lấy là m lạ má»›i há»i nhà vua: “Sống lâu, già u có, đông con trai, ai cÅ©ng thÃch cả, sao nhà vua chẳng muốn?†Vua Nghiêu đáp: “Äông con trai thì sợ nhiá»u. Già u có thì việc nhiá»u. Sống lâu thì nhục nhiá»u. Ba Ä‘iá»u ấy không mang lại nhân đức nên ta từ chối.
Viên quan tâu: “Nhà vua nói thế thá»±c là báºc quân tá». NhÆ°ng trá»i sinh ra má»—i ngÆ°á»i phải có má»™t việc. Nếu đông con trai, hãy cắt đặt má»—i ngÆ°á»i má»™t nhiệm vụ thì có lợi chứ có gì mà sợ? Già u có mà đem phân phát cho ngÆ°á»i nghèo thì còn công việc gì mà lo? Ä‚n uống có chừng má»±c, thức ngủ có Ä‘iá»u Ä‘á»™, trong lòng thanh thá»a, thiên hạ tà i giá»i thì vui cái vui của há», trăm tuổi nhắm mắt vá» cõi trá»i. Má»™t Ä‘á»i chẳng gây tai há»a gì, há»i có gì là nhục?â€
Äứng trÆ°á»›c tiá»n của, ngÆ°á»i ta có những thái Ä‘á»™ rất khác nhau: Vua Nghiêu vì quá tháºn trá»ng chỉ nhìn thấy mặt trái của đồng tiá»n, nên của cải không sinh Ãch gì cho ông. NgÆ°á»i phú há»™ trong bà i Tin Mừng hôm nay lại quá cáºy dá»±a và o tiá»n của, nên khi thần chết bất ngỠđến thì tiá»n muôn bạc nén cÅ©ng không cứu được linh hồn ông. Duy chỉ có viên quan địa phÆ°Æ¡ng là có thái Ä‘á»™ đúng má»±c vá» tiá»n bạc: Nếu già u có thì Ä‘em chia sẻ cho ngÆ°á»i thiếu thốn. Äó chÃnh là sứ Ä‘iệp mà Chúa Giêsu muốn loan báo cho chúng ta hôm nay: Hãy dùng của cải Ä‘á»i nà y mà “là m già u trÆ°á»›c mặt Thiên Chúa†(Lc 12,21). Äó chÃnh là nghệ thuáºt là m già u Ä‘Ãch thá»±c.
TrÆ°á»›c mặt Thiên Chúa, chúng ta chỉ là những con ngÆ°á»i nghèo khó. Cho dù có xây bao nhiêu kho lẫm, bao nhiêu két sắt, bao nhiêu tà i khoản ngân hà ng, cÅ©ng chỉ là con số không. Chúng ta chỉ thá»±c sá»± già u có trÆ°á»›c mặt Thiên Chúa khi chúng ta dốc cạn kho cho ngÆ°á»i nghèo khó, mở hầu bao giúp kẻ khốn cùng. Chúa phán: “Hãy bán của cải mình Ä‘i mà bố thÃ. Hãy sắm lấy túi tiá»n chẳng bao giá» cÅ© rách, má»™t kho tà ng chẳng thể hao hụt ở trên trá»i, nÆ¡i trá»™m cắp không bén mảng, mối má»t cÅ©ng không đục phá†(Lc 12,33)
Quả tháºt, má»™t kho lẫm dù có được khóa chặt đến đâu cÅ©ng không ngăn cản được kẻ trá»™m. NhÆ°ng chỉ có những tà i sản Ä‘Ãch thá»±c mà không ai có thể đánh cắp, chÃnh là những tà i sản thiêng liêng.
Thá»±c ra, khi ngÆ°á»i già u chia sẻ của cải cho kẻ nghèo, cÅ©ng chỉ là bổn pháºn của ngÆ°á»i quản lý mà thôi. Augier đã nói má»™t câu chà lý: “Trong dá»± tÃnh của Thiên Chúa, ngÆ°á»i già u chỉ là viên thủ quỹ của ngÆ°á»i nghèoâ€. Vì thế, những ai “ê há» của cải, dÆ° xà i nhiá»u năm†mà “cứ nghỉ ngÆ¡i, cứ ăn uống vui chÆ¡i cho đã†(Lc 12,19) chÃnh là những kẻ ăn cắp. Thánh Tôma Aquinô quả quyết: “Những ngÆ°á»i già u đã đánh cắp của ngÆ°á»i nghèo khi há» tiêu xà i phung phà những của cải dÆ° thừaâ€.
Có thể nói, chúng ta đánh cắp của ngÆ°á»i nghèo khi chúng ta thu lợi quá mức trên sức lao Ä‘á»™ng của kẻ khác.
Chúng ta đánh cắp của ngÆ°á»i nghèo khi chúng ta giữ lại đồ đạc tiện nghi mà chẳng bao giá» dùng đến.
Chúng ta đánh cắp của ngÆ°á»i nghèo khi chúng ta ăn chÆ¡i, mua sắm nhÆ° ném tiá»n qua cá»a sổ.
Thánh Basiliô không má»™t chút ngần ngại nói vá»›i chúng ta rằng: “Tấm bánh mà bạn giữ lại là của ngÆ°á»i đói khổ, chiếc áo mà bạn cất trong vali là của kẻ trần trụiâ€.
Lạy Chúa, Chúa để 80% của cải trên thế gian nà y và o tay 20% những ngÆ°á»i già u có, là để há» biết chia sẻ cho những ngÆ°á»i thiếu thốn, là để hỠ“là m già u trÆ°á»›c mặt Thiên Chúaâ€, chứ không phải để biến há» thà nh những kẻ đánh cắp.
Xin dạy chúng con chỉ nên giữ lại những gì cần thiết, và biết san sẻ hồng ân của Chúa cho má»i ngÆ°á»i, để thế giá»›i nà y không còn cảnh bất công, nghèo đói, nhÆ°ng sẽ là má»™t thế giá»›i công bằng và yêu thÆ°Æ¡ng. Amen. [Mục Lục]
12. TÃch trữ kho tà ng trên trá»i
(TrÃch dẫn từ ‘Cùng Äá»c Tin Mừng’ – Lm. Ignatiô Trần Ngà )
Có má»™t vị lãnh chúa rất già u có, gia sản ruá»™ng vÆ°á»n bao la. Gần nÆ¡i ông Ä‘ang ở có má»™t ngÆ°á»i nông dân nghèo nhÆ°ng lòng đầy tham lam. Ngà y ná», vị lãnh chúa nói vá»›i ngÆ°á»i nông dân: “Tôi sẽ cho anh tất cả những phần đất nà o mà anh có thể chạy bao quanh, tÃnh từ khi mặt trá»i bắt đầu má»c cho đến khi mặt trá»i lặn. Nếu anh trở vỠđến Ä‘iểm xuất phát trÆ°á»›c khi mặt trá»i chìm khuất sau đồi, thì anh sẽ là m chủ tất cả những vùng đất anh đã chạy bao quanh. Nếu không, anh chẳng được gì.â€
NgÆ°á»i nông dân nghe lá»i hứa đó mà tưởng nhÆ° mÆ¡! Äúng là má»™t cÆ¡ há»™i ngà n và ng. Thế là đến sáng hôm sau, khi mặt trá»i vừa nhô lên khá»i rặng núi, anh bắt đầu cắm đầu cắm cổ chạy trối chết. TrÆ°á»›c hết, anh chạy bao quanh má»™t khu rừng già đầy gá»— quý. Thế là chỉ trong buổi sáng, anh đã trở thà nh má»™t chủ nhân của hà ng trăm mẫu rừng.
Mặt trá»i lên cao, nắng nhÆ° đổ lá»a, mồ hôi đầm đìa, nhÆ°ng anh vẫn tiếp tục chạy phăng phăng bao quanh đồng lúa phì nhiêu bao la bát ngát. Thế là đến trÆ°a, anh đã là ngÆ°á»i Ä‘iá»n chủ già u có nhất vùng.
Mặt trá»i sắp lặn, chỉ cách ngá»n đồi chỉ chừng má»™t con sà o, anh lại thấy má»™t con suối lá»›n nÆ°á»›c chảy lênh láng trà n bá». Anh tá»± nhủ lòng: Nếu ta không là m chủ được con suối nầy thì toà n bá»™ cánh đồng mà ta vừa thu tóm được phải Ä‘Ã nh bá» khô. Thế là anh dồn hết hÆ¡i tà n lá»±c kiệt, quyết chạy bao quanh con suối.
Cuối cùng, lồng ngá»±c nhÆ° muốn vỡ tung ra, anh thở hồng há»™c nhÆ° con bò bị thá»c tiết... Mặt trá»i bắt đầu lặn, chỉ còn là má»™t vầng bán nguyệt đỠối sắp chìm xuống đỉnh đồi. Anh phải cố chạy nhanh cho tá»›i nÆ¡i xuất phát, nếu không kịp thì chỉ còn là hÆ° không.
Và rồi khi chỉ còn mÆ°Æ¡i bÆ°á»›c nữa là tá»›i Ä‘Ãch, anh ngã gục xuống. Vỡ tim!
Thế là cuối cùng, anh chỉ còn được hưởng và i thước đất để chôn vùi thân xác!
(Phá»ng theo câu chuyện nhan Ä‘á»: “Chỉ cần ba tấc đất†của Văn Hà o Leon Tolstoi)
* * *
NgÆ°á»i phú há»™ trong Tin Mừng hôm nay cÅ©ng há»c theo sách đó.
Khi ruá»™ng nÆ°Æ¡ng sinh nhiá»u hoa lợi, ông “má»›i nghÄ© bụng rằng: 'Mình phải là m gì đây? Vì còn chá»— đâu mà tÃch trữ hoa mầu!' Rồi ông ta tá»± bảo: 'Mình sẽ là m thế nà y: phá những cái kho kia Ä‘i, xây những cái lá»›n hÆ¡n, rồi tÃch trữ tất cả thóc lúa và của cải mình và o đó. Lúc ấy ta sẽ nhủ lòng: hồn ta hỡi, mình bây giỠê há» của cải, dÆ° xà i nhiá»u năm. Thôi, cứ nghỉ ngÆ¡i, cứ ăn uống vui chÆ¡i cho đã!' NhÆ°ng Thiên Chúa bảo ông ta: 'Äồ ngốc! Ná»™i đêm nay, ngÆ°á»i ta sẽ đòi lại mạng ngÆ°Æ¡i, thì những gì ngÆ°Æ¡i sắm sẵn đó sẽ vá» tay ai?' Rồi Chúa Giêsu kết luáºn: “Ấy kẻ nà o thu tÃch của cải cho mình, mà không lo là m già u trÆ°á»›c mặt Thiên Chúa, thì số pháºn cÅ©ng nhÆ° thế đó.â€
Xét cho cùng, trong thế giá»›i hôm nay, những hạng ngÆ°á»i ngốc nghếch nhÆ° váºy không há» thiếu.
Trong tôi vẫn có lòng tham của ngÆ°á»i nông dân ngu dại trên đây, hằng thúc đẩy tôi thu tóm, ky cóp cho tháºt nhiá»u, không bao giá» thấy đủ.
Trong tôi cÅ©ng có má»™t gã phú há»™ dại khá», tìm cách cÆ¡i ná»›i thêm kho lẫm để chất cho đầy của cải chóng qua.
Nếu chỉ biết thu gom, ki cóp của cải váºt chất Ä‘á»i nầy, chỉ biết lo cho nhu cầu váºt chất mà lãng quên linh hồn thì chúng ta cÅ©ng Ä‘ang Ä‘i và o vết xe của ngÆ°á»i phú há»™ đáng thÆ°Æ¡ng kia.
Tất nhiên là má»—i ngÆ°á»i cÅ©ng cần phải tạo thêm nhiá»u của cải để bảo đảm cho Ä‘á»i sống phần xác, cho mình và cho xã há»™i, nhÆ°ng nếu chÆ°a tạo được kho báu thiêng liêng thì khác gì “dã trà ng xe cát biển đôngâ€!
Trái lại, nếu hôm nay chúng ta tÃch trữ tháºt nhiá»u của cải thiêng liêng, trở nên ngÆ°á»i già u có trÆ°á»›c mặt Thiên Chúa, thì chúng ta có thể an tâm tá»± nhủ lòng mình: Hồn ta Æ¡i, hãy hoan lạc và mừng vui, vì ngÆ°Æ¡i đã có má»™t kho báu trên trá»i. Mai đây tha hồ vui hưởng! [Mục Lục]
13. Cuá»™c Ä‘á»i là phù vân
(TrÃch dẫn từ ‘Cùng Nhau Suy Niệm’ – Lm. Giuse Tạ Duy Tuyá»n)
Cuá»™c Ä‘á»i là phù vân. Äó là má»™t chân lý mà má»—i ngÆ°á»i chúng ta Ä‘á»u nhìn nháºn. Không có gì trong cuá»™c Ä‘á»i là bá»n vững, là vÄ©nh cá»u. Tất cả Ä‘á»u tà n phai theo thá»i gian. Tiá»n tà i, danh vá»ng và sắc đẹp rồi cÅ©ng sẽ có má»™t ngà y vuá»™t ra khá»i tầm tay của chúng ta. Thế nhÆ°ng, má»—i ngÆ°á»i lại sống cuá»™c Ä‘á»i gá»i là phù vân nà y rất khác nhau. Có ngÆ°á»i nghÄ© cuá»™c Ä‘á»i quá ngắn nên tranh thủ hưởng thụ bằng cuá»™c sống ăn chÆ¡i sa Ä‘oạ. Có ngÆ°á»i lại “tối mà y tối mặt†để tÃch lÅ©y cho mình tháºt giầu có. Có ngÆ°á»i tìm công danh. Có ngÆ°á»i trau truốt cho sắc đẹp. Có ngÆ°á»i Ä‘i tìm tình bạn. Có bao nhiêu ngÆ°á»i là có bấy nhiêu cách sống khác nhau.
Vua Salomon đã hiểu ý nghÄ©a cuá»™c Ä‘á»i là phù vân, nên ông đã thốt lên rằng: “Phù vân rất má»±c phù vân, khó nhá»c vất vả thế rồi phải trao lại cho kẻ không vất vả hưởngâ€.
Lá»i Chúa hôm nay cho chúng ta thấy hai nhân váºt tiêu biểu cho hai hạng ngÆ°á»i: tham quyá»n và tham tiá»n. Kẻ tham quyá»n thì dùng quyá»n bÃnh để ăn cháºn tà i sản ngÆ°á»i khác. Kẻ tham tiá»n thì lo vun quén cho đầy kho. Mẫu số chung của cả hai loại ngÆ°á»i nà y là Ãch ká»·, chỉ lo cho bản thân và không mà ng tá»›i tha nhân, cho dù đó là ngÆ°á»i thân của mình. NgÆ°á»i anh đã dùng quyá»n bÃnh để khÆ°á»›c từ việc chia gia sản cho ngÆ°á»i em. NgÆ°á»i phú há»™ vì tham tiá»n nên chỉ lo nghÄ© đến việc tÃch góp của cải đến ná»—i không còn thá»i giá» dà nh cho tha nhân. Xem ra cuá»™c Ä‘á»i của há» không có hạnh phúc vì há» không có tình bạn. Há» coi tha nhân là kẻ thù, là kẻ Ä‘ang tranh già nh địa vị và tiá»n tà i vá»›i mình. Há» không cần tình bạn, há» chỉ cần tiá»n. Há» không cần ngÆ°á»i thân, há» chỉ cần lợi dụng ngÆ°á»i khác cho tham vá»ng của mình. Sống không có tình bạn nhÆ° cây xanh thiếu lá, chỉ trÆ¡ trụi và khô cần. Cuá»™c Ä‘á»i của há» sẽ không có niá»m vui và hạnh phúc. Cuá»™c Ä‘á»i của há» cà ng không có háºu. Vì há» không có gia sản để dà nh cho Ä‘á»i sau là những việc là nh phúc đức trong cuá»™c Ä‘á»i hôm nay.
NhÆ°ng tiếc thay, nhân loại hôm nay vẫn còn đó những con ngÆ°á»i nhÆ° thế. Tiá»n và quyá»n luôn là m xa lìa tình ngÆ°á»i. Tiá»n và quyá»n luôn là m cho con ngÆ°á»i biến chất đến tha hoá không còn tÃnh ngÆ°á»i. Xã há»™i vẫn đầy dẫy những bất công và bất nhân. Bất công vì kẻ đổ mồ hôi lao nhá»c mà vẫn đói nghèo xác xÆ¡ trong khi đó lại có kẻ “ngồi nhà mát ăn bát và ngâ€. Các quan tham từ nông thôn đến thà nh thị Ä‘á»u rủng rỉnh bạc và ng còn dân là nh lại lầm than cÆ¡ cá»±c. Bất nhân vì thiếu tôn trá»ng lẫn nhau, đến ná»—i coi mạng ngÆ°á»i nhÆ° phÆ°Æ¡ng tiện để khai thác trục lợi. Xã há»™i hôm nay cho rằng sống là để tranh đấu. Tranh đấu nên có kẻ được ngÆ°á»i thua. Tranh đấu nên phải già nh giá»±t lẫn nhau, nhanh thì được cháºm thì mất. Cuá»™c sống trở nên má»™t bãi chiến trÆ°á»ng. Kẻ thắng thì cÆ°á»i. NgÆ°á»i thua thì khóc. Tất cả nhÆ° những con thiêu thân Ä‘ang lao và o cuá»™c chÆ¡i mà không há» biết nguy hiểm Ä‘ang chá» trÆ°á»›c mắt, cái chết gần ká» mà lá»i Chúa hôm nay nhắc nhở: “Hỡi kẻ dại khá», ná»™i trong đêm nay, ngÆ°á»i ta sẽ đòi lại mạng ngÆ°Æ¡i thì những gì ngÆ°Æ¡i sắm sẽ thuá»™c vá» ai?â€.
Có ai đó đã và von vá» cách tìm kiếm và sá» dụng của cải Ä‘á»i nà y nhÆ° sau:
“NgÆ°á»i công nhân thì đổ mồ hôi để có được nó
Kẻ hoang phà thì đốt nó
Chủ ngân hà ng đem nó đi vay
Äà n bà xà i nó
Kẻ lưu manh là m giả nó
Nhân viên thuế vụ lấy nó
NgÆ°á»i hấp hối lìa bá» nó
Kẻ thừa kế tiếp thu nó
NgÆ°á»i tiết kiệm thèm khát nó
Kẻ ăn trộm chộp lấy nó
NgÆ°á»i giầu gia tăng nó
NgÆ°á»i cá» bạc bị mất nó
Phần tôi thì dùng nóâ€.
Vá» phần tôi thì dùng nó, có lẽ đó là sá»± khôn ngoan mà Chúa Giêsu cÅ©ng má»i gá»i chúng ta: “Hãy là m giầu trÆ°á»›c mặt Chúaâ€. Hãy sá» dụng tiá»n bạc và quyá»n bÃnh để mang lại lợi Ãch cho xã há»™i và cho con ngÆ°á»i. Äừng dùng nó cho bản thân của mình. CÅ©ng đừng xem nó nhÆ° cứu cánh Ä‘á»i mình. Của cải và danh vá»ng không thể sánh vá»›i con ngÆ°á»i nên đừng vì nó mà bán rẻ lÆ°Æ¡ng tri, đừng vì nó mà đánh mất tình ngÆ°á»i, đừng vì nó mà lãng quên tình Chúa. Tất cả chỉ là phù vân. Sá»± sống Ä‘á»i sau má»›i là vÄ©nh cá»u. Và sá»± sống vÄ©nh hằng không thể mua bằng tiá»n bạc, cà ng không thể tìm kiếm bằng vÅ© lá»±c mà bằng lòng nhân nghÄ©a. Lòng nhân nghÄ©a đối vá»›i đồng loại bao hà m tinh thần yêu thÆ°Æ¡ng và phục vụ. Yêu thÆ°Æ¡ng nên sẵn lòng dấn thân và phục vụ vì lợi Ãch của tha nhân. Yêu thÆ°Æ¡ng nên sẵn lòng nhÆ°á»ng nhịn và chia sẻ lẫn nhau. Yêu thÆ°Æ¡ng nên sẵn lòng hy sinh bản thân mình để tìm niá»m vui trong phục vụ tha nhân.
Ước gì má»—i ngÆ°á»i chúng ta luôn biết dùng gia sản là tà i năng và khả năng của mình để mua lấy bạn hữu NÆ°á»›c Trá»i mai sau. Amen. [Mục Lục]
14. Hãy mặc lấy Äức Kitô
(Suy niệm của Lm. Giuse Nguyễn Hữu An)
Äêm Cầu Nguyện 25-7-2013, tại bãi biển Copacabana, Rio de Janeiro, Äức Thánh Cha Phanxicô nói vá»›i giá»›i trẻ rằng: “Hôm nay, cha muốn má»—i ngÆ°á»i chúng ta chân thà nh tá»± há»i: Chúng ta đặt niá»m tin của mình và o ai? Và o chÃnh mình, và o váºt chất, hoặc và o Chúa Giêsu? Tất cả chúng ta bị cám dá»— đặt mình ở trung tâm, nghÄ© rằng mình là cái rốn của vÅ© trụ, tin rằng má»™t mình mình, tá»± mình có thể xây dá»±ng cuá»™c Ä‘á»i mình, hay nghÄ© rằng Ä‘á»i sống mình chỉ có thể hạnh phúc nếu được xây dá»±ng trên của cải, tiá»n bạc hay quyá»n lá»±c. NhÆ°ng tất cả chúng ta Ä‘á»u biết rằng không phải nhÆ° thế! Chắc chắn rằng của cải, tiá»n bạc và quyá»n lá»±c có thể cung cấp cho chúng má»™t cảm giác sung sÆ°á»›ng nhất thá»i, má»™t ảo tưởng được hạnh phúc, nhÆ°ng chúng cuối cùng sẽ sở hữu chúng ta và là m cho chúng ta luôn luôn muốn có nhiá»u hÆ¡n, không bao giá» thá»a mãn. Cuối cùng, chúng ta được “đổ đầy†mà không bao giỠđược nuôi dưỡng, và tháºt rất đáng buồn khi thấy những ngÆ°á»i trẻ “được đổ đầy†mà yếu Ä‘uối. Tuổi trẻ phải mạnh mẽ, phải được nuôi dưỡng bằng đức tin chứ không phải được đổ đầy bằng những thứ khácâ€.
Của cải, tiá»n bạc và quyá»n lá»±c không phải là cùng Ä‘Ãch của Ä‘á»i ngÆ°á»i. Tin Mừng hôm nay nói vá» dụ ngôn ông phú há»™ dại khá». Ông phú há»™ nghÄ© rằng: tiá»n bạc, của cải là tà i sản có giá trị tuyệt đối. Vá»›i tà i sản đồ sá»™, ông tưởng rằng bản thân mình từ nay sẽ được sung sÆ°á»›ng, được an toà n mạng sống. Ông tưởng mình đã tÃnh toán khôn ngoan, nhÆ°ng ông không ngá» cái chết đến lúc đêm khuya, hay có thể có biết bao rủi ro khác xảy đến. Ông chợt nháºn ra mình phải bá» lại tất cả. Tà i sản không nÃu được ông, cÅ©ng không vững nhÆ° ông nghÄ©. Những gì ông thu tÃch nhÆ° giá»t nÆ°á»›c lá»t qua kẽ tay. “Äồ ngốc! ngay đêm nay, ngÆ°á»i ta sẽ đòi ngÆ°Æ¡i trả lại hồn ngÆ°Æ¡i, má»i Ä‘iá»u ngÆ°Æ¡i đã soạn kia sẽ vá» tay ai?â€. Tiá»n bạc, của cải, quyá»n lá»±c, danh vá»ng, cuối cùng vẫn chỉ là phù vân (Gv 1,2), chẳng có nghÄ©a lý gì hết, nếu ngÆ°á»i ta không biết sá» dụng nó. “Vì không phải dÆ° giả mà mạng sống con ngÆ°á»i được bảo đảm nhá» của cải đâu†(Lc 12,15).
NhÆ°ng những dá»± định ông phú há»™ cho là khôn ngoan thì Chúa Giêsu lại bảo đó dại khá».
Nhà phú há»™ dại khá» vì không phân định đâu là tà i sản Ä‘Ãch thá»±c và đâu là tà i sản tạm thá»i chóng qua, mau hÆ° nát. Dại khá» vì ông nghÄ© rằng có thể xây dá»±ng cuá»™c Ä‘á»i mình trên ná»n tảng của cải nhÆ°ng nó chỉ là những thứ chóng tà n phai, nay còn mai mất. Dại khá» vì ông chỉ nghÄ© đến của cải vất chất mà quên mất Thiên Chúa.
Kết thúc dụ ngôn, Chúa Giêsu dạy: Hãy lo là m già u trước mặt Thiên Chúa.
Là m già u trÆ°á»›c mặt Thiên Chúa là trở nên già u có nhÆ° Chúa Giêsu, luôn “yêu thÆ°Æ¡ng, khiêm nhu, hiá»n từ, đại lượng†(Cl 3,12) và “trên tất cả là lòng mến, giá»ng mối của má»i trá»n là nhâ€. (Cl 3,14).
“Lắm của cải đâu quý bằng danh thÆ¡m tiếng tốt, và ng vá»›i bạc nà o trá»ng bằng được mến được thÆ°Æ¡ng†(Cn 22,1). Trong cuá»™c Ä‘á»i nà y, có biết bao ngÆ°á»i già u tình thÆ°Æ¡ng, chăm lo cho bệnh nhân, chăm sóc trẻ em táºt nguyá»n, tiếp đón ngÆ°á»i khổ Ä‘au bất hạnh, Æ°u tÆ° lo lắng cho ngÆ°á»i sầu khổ, dấn thân phục vụ cho các hoạt Ä‘á»™ng xã há»™i, bác ái và thăng tiến con ngÆ°á»i...
Có thể nói được là không ai già u có, tá»± do, và mạnh mẽ hÆ¡n ‘ngÆ°á»i già u trÆ°á»›c mặt Chúaâ€, ngÆ°á»i mà niá»m tin và o Chúa giúp há» vượt lên trên má»i tà i sản trần gian, vì đã có “Chúa là nÆ¡i hỠẩn náuâ€(Tv 13,6). Vì thế, mối phúc đầu tiên được dà nh cho ngÆ°á»i nghèo, ngÆ°á»i “đặt niá»m tin và o Äức Chúa, và có Äức Chúa là m chá»— nÆ°Æ¡ng thân†(Gr 17,7). NgÆ°á»i già u trÆ°á»›c mặt Chúa không phải là ngÆ°á»i có nhiá»u tà i sản, mà là ngÆ°á»i tà i sản chỉ đủ dùng nhÆ°ng biết lo tìm kiếm NÆ°á»›c Trá»i: “chúng ta đã không mang gì và o trần gian, thì cÅ©ng chẳng mang gì ra được. Váºy nếu có cÆ¡m ăn áo mặc, ta hãy lấy thế là m đủ†(1Tm 6,7-8).
Phải biết coi trá»ng con ngÆ°á»i hÆ¡n tiá»n bạc. Tình ngÆ°á»i đáng giá hÆ¡n già u sang phú quý. Tiá»n bạc rồi sẽ hết. Chẳng ai mang theo gia tà i khi chết. Có chăng là tình yêu thÆ°Æ¡ng đã chia sẻ vá»›i tha nhân nÆ¡i trần thế nà y để trở nên “già u có trÆ°á»›c mặt Thiên Chúa†trên Thiên Quốc. Hãy sống quảng đại, mở rá»™ng quả tim, mở rá»™ng bà n tay để chia sẻ và cảm thông vá»›i má»i ngÆ°á»i, nhÆ° thánh Phaolô khuyên dạy: “Hãy là m Æ¡n là m nghÄ©a, hãy già u có việc là nh, hãy hà o phóng, rá»™ng rãi chia sẻ để tÃch trữ vốn liếng cho cuá»™c Ä‘á»i mai sauâ€.
Äể “già u có trÆ°á»›c mặt Thiên Chúaâ€, Äức Thánh Cha Phanxicô má»i gá»i các bạn trẻ đến vá»›i Äức Kitô, để sống đức tin, hy vá»ng và tình yêu.
“Hãy mặc lấy đức tin†và cuá»™c sống của các con sẽ có má»™t hÆ°Æ¡ng vị má»›i, nó sẽ có má»™t la bà n để chỉ Ä‘Æ°á»ng cho các con.
“Hãy mặc lấy hy vá»ng†và má»—i ngà y của các con sẽ được soi sáng và chân trá»i của các con sẽ không còn tăm tối, nhÆ°ng sáng sủa.
“Hãy mặc lấy tình yêu†và cuá»™c Ä‘á»i của các con sẽ nhÆ° má»™t căn nhà được xây trên đá, cuá»™c hà nh trình của các con sẽ là cuá»™c hà nh trình vui mừng, bởi vì các con sẽ gặp nhiá»u bạn bè để cùng hà nh trình vá»›i các con.
NhÆ°ng ai có thể ban cho chúng ta tất cả những Ä‘iá»u ấy? Äó chÃnh là Chúa Giêsu, Äấng mang Thiên Chúa đến vá»›i chúng ta và mang chúng ta đến vá»›i Thiên Chúa. Vá»›i NgÆ°á»i, toà n thể cuá»™c Ä‘á»i của chúng ta được biến đổi, đổi má»›i, và chúng ta có thể nhìn thá»±c tại vá»›i cái nhìn má»›i, từ quan Ä‘iểm của Chúa Giêsu, vá»›i đôi mắt của NgÆ°á»i (x.TÄ Lumen Fidei,18).
“Hãy mặc lấy Äức Kitô†trong cuá»™c sống của các con, và các con sẽ tìm thấy má»™t ngÆ°á»i bạn mà nÆ¡i NgÆ°á»i các con luôn luôn có thể tin tưởng.
“Hãy mặc lấy Äức Kitô†và các con sẽ thấy đôi cánh hy vá»ng giang ra để các con hà nh trình vá»›i niá»m vui hÆ°á»›ng vá» tÆ°Æ¡ng lai.
“Hãy mặc lấy Äức Kitô†và cuá»™c Ä‘á»i các con sẽ trà n đầy tình yêu của NgÆ°á»i; nó sẽ là má»™t cuá»™c Ä‘á»i sinh đầy hoa trái. Vì tất cả chúng ta Ä‘á»u muốn má»™t cuá»™c Ä‘á»i sinh hoa trái, má»™t cuá»™c Ä‘á»i nói vá» sá»± sống vá»›i những ngÆ°á»i khác!
“Hãy mặc lấy Äức Kitô†trong cuá»™c sống của các con. Trong những ngà y nà y, NgÆ°á»i Ä‘ang chá» các con: hãy cẩn tháºn lắng nghe NgÆ°á»i và sá»± hiện diện của NgÆ°á»i sẽ là m cho tâm hồn các con được hăng say.
“Hãy mặc lấy Äức Kitôâ€: NgÆ°á»i Ä‘ang chá» các con trong Bà TÃch Hòa Giải, để lòng thÆ°Æ¡ng xót của NgÆ°á»i chữa là nh tất cả má»i vết thÆ°Æ¡ng gây ra bởi tá»™i lá»—i. Äừng sợ cầu xin Æ¡n tha thứ của Thiên Chúa! Ngà i không bao giá» biết mệt khi tha thứ cho chúng ta, nhÆ° má»™t ngÆ°á»i cha yêu thÆ°Æ¡ng chúng ta. Thiên Chúa là lòng thÆ°Æ¡ng xót tinh tuyá»n! “Hãy mặc lấy Äức Kitôâ€: NgÆ°á»i Ä‘ang chá» các con trong Thánh Thể, Bà TÃch của sá»± hiện diện, và của sá»± hy sinh vì tình yêu của NgÆ°á»i, và NgÆ°á»i cÅ©ng chỠđợi các con trong lòng nhân đạo của nhiá»u ngÆ°á»i trẻ là những ngÆ°á»i sẽ phong phú hóa các con vá»›i tình bằng hữu của há», khuyến khÃch các con bằng việc là m chứng cho đức tin của há», và dạy các con ngôn ngữ của đức ái, sá»± tốt là nh và phục vụ. Các ngÆ°á»i trẻ thân mến, các con cÅ©ng có thể là m những chứng nhân vui vẻ của tình yêu của NgÆ°á»i, chứng nhân can đảm của Tin Mừng của NgÆ°á»i, để mang đến trong thế giá»›i nà y má»™t chút ánh sáng của NgÆ°á»i. Hãy để cho mình được Chúa Giêsu yêu thÆ°Æ¡ng, NgÆ°á»i là ngÆ°á»i bạn không bao giá» lừa dối. (x.Bà i giảng của Äức Thánh Cha Phanxicô trong buổi Cầu Nguyện ở Copacabana).
Giáo huấn của Thánh Phaolô trong bà i Ä‘á»c 2 gởi tÃn hữu Côlôsê là : anh em đã mặc lấy con ngÆ°á»i má»›i, con ngÆ°á»i hằng được đổi má»›i theo hình ảnh Äấng Tạo Hoá. Äấng Tạo Hoá là Chân Thiện Mỹ. HÆ°á»›ng vá» Chân Thiện Mỹ, má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u được nâng cao, trở nên con ngÆ°á»i đúng nghÄ©a hÆ¡n, trá»n vẹn hÆ¡n, gần vá»›i Thiên Chúa hÆ¡n, giống Chúa Giêsu hÆ¡n. [Mục Lục]
15. Äồ dại! – André Sève
(TrÃch dẫn từ ‘Tin Mừng Chúa Nháºt’)
Tôi lắng nghe ngÆ°á»i dại nà y Ä‘ang suy tÃnh nhÆ° thể ông là ngÆ°á»i duy nhất trên thế giá»›i và hoà n toà n là m chủ cuá»™c Ä‘á»i của mình: Tôi… tôi… Những kho lẫm của tôi, lúa gạo của tôi… TÃch trữ, lợi dụng cuá»™c sống lâu dà i, luôn mãi. Ông ta Ä‘iên, ông ta là m tôi ghê tởm. Ông ta là ngÆ°á»i duy váºt đến Ä‘á»™ đó! Ä‚n uống phủ phê, từ chối nhìn xa hÆ¡n. Tôi vá»— tay khi Chúa la ông ta: “Äồ dại!†Tháºt là đúng. NhÆ°ng thế giá»›i đã trở nên má»™t xã há»™i tiêu thụ trứ danh. Xã há»™i nà y có sản sinh loại ngÆ°á»i dốt đặc cán mai nà y hay không? Sá»± “Khắc Khổ†Tây phÆ°Æ¡ng dù sao thì cÅ©ng là sá»± dồi dà o và tôi không thoát được sá»± tìm kiếm an ninh và tiện nghi nhÆ° tất cả má»i ngÆ°á»i. Những ý tưởng của tôi là gì? Sức khoẻ, lÆ°Æ¡ng bổng, căn nhà phải trả góp, cái máy truyá»n hình phải đổi, chiếc xe hÆ¡i, số tiá»n hÆ°u…
Những ý tưởng xấu chăng? Äúng, nếu đó là những ý tưởng hoà n toà n cai trị tôi, xua Ä‘uổi dần những ý tưởng Kitô lá»›n lao của tôi: Yêu mến Chúa, thay đổi thế giá»›i, hiến thân cho anh em, dùng thì giỠđể cầu nguyện.
Chúng ta là má»™t chiến trÆ°á»ng tháºt sá»± đối vá»›i hai loại ý tưởng Ä‘á»™ lượng và Ãch ká»·, tin tưởng và duy váºt. Khi Chúa thấy chúng ta Ä‘ang sa lầy trong những dá»± định trong đó chỉ có vấn Ä‘á» tham vá»ng và tiện nghi, là m sao Ngà i không la lên “Äồ dại!†được? May cho ngÆ°á»i vừa nghe tiếng la nà y đúng lúc! Bởi vì có câu tiếp theo: “Äêm nay, linh hồn ngÆ°Æ¡i sẽ bị đòi lạiâ€. Äiá»u đó có lẽ không gây ấn tượng cho chúng ta. Toà n là thấy những ngÆ°á»i khác chết mà thôi. Tuy nhiên, rồi chúng ta cÅ©ng phải chết!
Nếu chúng ta để mình bị lây nhiá»…m; có ai mà hoà n toà n miá»…n nhiá»…m! - do thuyết định mệnh của ngÆ°á»i ngoại đạo, chúng ta hãy xem lá»i mắng của Chúa Giêsu là dà nh cho chúng ta: “Äồ dại!†Má»™t ngÆ°á»i khôn, má»™t Kitô hữu, không thể sống mà không nghÄ© rằng cuá»™c sống của mình bao gồm hai giai Ä‘oạn: ở dÆ°á»›i thế nà y và vÄ©nh cá»u. Cuá»™c sống trần thế của chúng ta chỉ huy cuá»™c sống vÄ©nh cá»u của chúng ta. Thá»±c sá»± là dại dá»™t khi chỉ nghÄ© đến những gì sắp diệt vong mà không chú ý tá»›i những gì sẽ tồn tại. Chúng ta có nguy cÆ¡ chết nhÆ° ngÆ°á»i đặt cuá»™c Ä‘á»i mình trên những vá»±a lúa: “Äó là điá»u xảy đến vá»›i kẻ thu tÃch của cải cho mình thay vì là m già u trÆ°á»›c nhan Thiên Chúa.â€
“TrÆ°á»›c nhan Thiên Chúa†Äiá»u nà y cho chúng ta biết ý nghÄ©a của từ dại trong Thánh Kinh: “NgÆ°á»i dại dá»™t chÃnh là kẻ quên lãng Thiên Chúa.†ChÃnh vì thế, ngÆ°á»i ấy mất dần Ä‘iá»u mà ngÆ°á»i ấy có được khi lui tá»›i vá»›i Chúa nhá» sá»± khôn ngoan. NgÆ°á»i ấy dấn sâu và o chủ nghÄ©a duy váºt và sá»± bế tắc của tất cả những gì ngÆ°á»i ấy không thể để và o quan tà i của mình.
Vở kịch nhá» vá» tâm lý: tôi thấy mình Ä‘ang nằm trên giÆ°á»ng bệnh viện, Ä‘ang hấp hối. Tôi mang gì theo lên trá»i? NgÆ°á»i ta chỉ mang theo tình yêu thá»±c sá»± đã được sống, thứ tình yêu dần dần dệt nên ở dÆ°á»›i thế nà y hữu thể vÄ©nh cá»u của chúng ta. Lạy Chúa, xin hãy là m cho con từ bây giá» lại trở nên ham mê tình yêu chứ không phải của cải. [Mục Lục]
16. Là m già u vì biết chia sẻ – Achille Degeest
(TrÃch dẫn từ ‘LÆ°Æ¡ng Thá»±c Ngà y Chúa Nháºt’)
Má»™t trong những nét bất biến của tâm lý nhân loại là bất cứ Ä‘iá»u gì cÅ©ng quy vá» mình. Chúng ta để sang má»™t bên những khảo sát công phu chẳng rà ng buá»™c gì hết, có thể được chú ý nhÆ° má»™t trò chÆ¡i luyện trÃ. Chúng ta tạm đứng ở tầm mức ngÆ°á»i ta cảm thấy cuá»™c sống cuá»™c sống mình, quyá»n lợi mình bị liên quan. Má»™t lá»i giảng dạy cao siêu sẽ bị hiểu theo chiá»u nà o thuáºn cho quyá»n lợi riêng. Ở đây cÅ©ng váºy.
Äức Giêsu vừa dạy rằng con ngÆ°á»i sống ở thế gian phải quan tâm đến sá»± phán xét của Thiên Chúa sau nà y. Má»™t thÃnh giả thấy váºy ngá» lá»i: “ThÆ°a Thầy, xin Thầy bảo anh tôi chia gia tà i vá»›i tôiâ€. Nghe rõ lá»i Chúa, nhÆ°ng ngÆ°á»i ấy giải thÃch theo lòng tham, cho rằng: Rabbi nà y nói hay, hình nhÆ° có uy quyá»n, ta xin Thầy can thiệp giải quyết dùm vấn Ä‘á» tranh chấp gia tà i. Lá»i dạy rất quan trá»ng của Äức Kitô lá»t và o tai ngÆ°á»i ấy, biến thà nh má»™t cách giải thÃch lợi cho mình, hợp vá»›i quyá»n lợi riêng tÆ°.
Äức Giêsu trả lá»i nhÆ° vẫn thÆ°á»ng là m: Phải phân biệt chÃnh yếu và phụ thuá»™c, vÄ©nh cá»u và chóng qua, quan trá»ng và kém quan trá»ng. Gia tà i, tÆ° sản giúp được gì cho ngÆ°á»i ta khi đến trÆ°á»›c tòa Thiên Chúa? Nguy cÆ¡ là muốn áp dụng lối giải thÃch vụ lợi, muốn thu hẹp lá»i dạy cao siêu của Phúc Âm. Chúng ta liệu có tránh được cám dá»— ấy không?
1) Äiá»u quan trá»ng là không được biến Phúc Âm thà nh má»™t bá»™ luáºt cách mạng xã há»™i, không được định nghÄ©a sứ mạng dÆ°á»›i thế của Äức Kitô nhÆ° má»™t cách mạng định kỳ vá»›i mục tiêu phân chia của cải. Phúc Âm chủ trÆ°Æ¡ng công bằng, nhÆ°ng đòi há»i nhiá»u hÆ¡n nữa. Trong quan hệ ngÆ°á»i vá»›i ngÆ°á»i, công bằng chÆ°a đủ, vì nhược Ä‘iểm nhá» nhất của nó là tÃnh chất bấp bênh. Phúc Âm Ä‘i và o vấn Ä‘á» chÃnh yếu, bắt buá»™c con ngÆ°á»i phải ý thức rõ vá» mình trÆ°á»›c con mắt Thiên Chúa. Äức Giêsu nói: “Hà tất tranh già nh nhau vá» những của cải chóng qua, chóng hết? Tại sao có thể tá»± tại trong tình trạng an toà n váºt chất giả dối? Chốc nữa đây, khi phải trả lá»i câu há»i tối háºu của Thiên Chúa vá» cuá»™c Ä‘á»i mình, các ngÆ°Æ¡i sẽ ăn nói là m sao? Những câu há»i nà y của Äức Kitô đặc biệt gá»i đến những Kitô hữu và cả đến những xã há»™i, những ná»n văn minh nữa. Những kẻ có trách nhiệm trá»±c tiếp nhất phải trả lá»i là những Kitô hữu. Chúng ta nháºn xét thêm, sở dÄ© má»™t số cách mạng phát sinh bởi trÆ°á»›c kia hoặc hiện nay ngÆ°á»i Kitô hữu không trả lá»i đúng cách những câu há»i của Äức Kitô.
2) Äức Giêsu nói vá» sá»± cần thiết tránh tÃch trữ của cải cho chÃnh mình, trái lại phải là m già u theo ý định của Thiên Chúa. Ở đây Chúa nói ra má»™t ý tưởng NgÆ°á»i thÆ°á»ng nhắc tá»›i, là sá»± chia sẻ trong tình huynh đệ. Công bằng chỉ Ä‘Æ°a ra những đòi há»i giá»›i hạn, công bằng là má»™t thái Ä‘á»™ đối xá» tối thiểu. Vấn Ä‘á» chÃnh yếu trong con mắt Thiên Chúa là sá»± công bằng sung mãn liên kết ngÆ°á»i vá»›i ngÆ°á»i nhÆ° anh em ruá»™t thịt, nó háºu thuẫn cho tình yêu, cho bác ái. Không thể có tình huynh đệ nếu thiếu Ä‘iá»u kiện tiên quyết là sá»± công bằng. Tuy váºy, công bằng mà tuyệt nhiên không thÆ°Æ¡ng yêu nhau thì cách đối xá» công bằng cÅ©ng chẳng bá»n vững.
ChÃnh tình yêu mở rá»™ng tấm lòng để sẵn sà ng chia sẻ, tình yêu khiến chúng ta trở nên già u có trÆ°á»›c con mắt Thiên Chúa. [Mục Lục]
17. Suy niệm của Charles E. Miller
(TrÃch dẫn từ ‘Giảng Lá»… Chúa Nháºt’)
CẦU NGUYỆN NHƯ NHá»®NG NGƯỜI CÔNG GIÃO VỚI ÄỨC GIÃO HOÀNG.
Trong cuốn sách BÆ°á»›c qua ngưỡng cá»a hy vá»ng, Äức Giáo Hoà ng Gioan Phaolô II đã trả lá»i câu há»i: “Giáo Hoà ng đã cầu nguyện nhÆ° thế nà o, cho ai và cầu nguyện những gì?†Ngà i đã trả lá»i bằng má»™t câu mở đầu của Hiến chế vè Giáo Há»™i trong thế giá»›i ngà y nay của Công đồng Vatican II, Ä‘iá»u nà y không có gì ngạc nhiên bởi vì ngà i là Giám mục của Công đồng, ngà i có mặt trong má»™t ủy ban soạn thảo tà i liệu nà y và được viết bằng tiếng Latin là Vui Mừng và Hy Vá»ng. Äây là đoạn Äức Giáo Hoà ng thuá»™c nằm lòng: “Niá»m vui và hy vá»ng, Ä‘au thÆ°á»ng và những lo âu của dân chúng trong thá»i đại nà y, đặc biệt là những ngÆ°á»i nghèo khổ hoặc bị Ä‘au buồn bởi bất cứ cách nà o là niá»m vui và hy vá»ng, những Ä‘au thÆ°Æ¡ng và lo âu của những ngÆ°á»i Ä‘i theo Äức Kitôâ€. Äây là tâm tình và sá»± hoà n hảo theo phẩm giá của Chúa Giêsu: “Hãy tránh tham lam trong má»i hình thứcâ€. Tham là m thúc đẩy chúng ta cầu nguyện cho những lý do Ãch ká»· hÆ¡n là cầu nguyện cho những ngÆ°á»i có nhu cầu nhÆ° Äức Giáo Hoà ng đã là m.
DÄ© nhiên Äức Giáo Hoà ng nhÆ° là mục tá» của Giáo Há»™i phổ quát, dÄ© nhiên ngà i không được quên bất cứ ai hoặc bất cứ nhu cầu nà o có liên quan đến ngà i, đặc biệt trong lá»i cầu nguyện của ngà i. Và những gì là đúng cho Äức Giáo Hoà ng thì Ä‘iá»u đó cÅ©ng đúng vá»›i má»—i ngÆ°á»i chúng ta theo những cách thế riêng của mình khi chúng ta mang danhâ€là ngÆ°á»i Công giáoâ€, má»™t danh xÆ°ng chỉ định rằng chúng ta là má»™t Giáo Há»™i phổ quát và không giá»›i hạn trong má»™t dân tá»™c nà o, má»™t quốc gia nà o, má»™t văn hóa nà o.
Chủ nghÄ©a Công Giáo của chúng ta và những ná»— lá»±c của chúng ta để lÆ°á»›t thắng những tham lam được tá» hiện bằng việc chúng ta cầu nguyện trong khi cá» hà nh phụng vụ Thánh Thể. Äiá»u đặc biệt ý nghÄ©a là lá»i kinh của các tÃn hữu. Danh xÆ°ng nà y chỉ định rằng, sá»± cầu nguyện là phần thá»±c hà nh của chức linh mục cá»™ng đồng, Ä‘iá»u đó được tuôn trà n từ bà tÃch Rá»a tá»™i, chức linh mục cá»™ng đồng đã được tuôn trà n từ bà tÃch Rá»a tá»™i. Äược biết nhÆ° là â€sá»± cầu bầu phổ quátâ€. Danh xÆ°ng nà y chỉ định rằng chúng ta có bổn pháºn phải cầu nguyện cho tất cả má»i ngÆ°á»i chứ không phải chỉ Ä‘Æ¡n giản những nhu cầu riêng biệt của chúng ta. Chúng ta phải dâng lá»i cầu xin cho Giáo Há»™i tại địa phÆ°Æ¡ng cÅ©ng giống nhÆ° trên khắp thế giá»›i, cho các vị lãnh đạo Ä‘á»i, những ngÆ°á»i bị áp bức và những ngÆ°á»i có nhu cầu, cÅ©ng nhÆ° cho tất cả má»i ngÆ°á»i được Æ¡n cứu Ä‘á»™. (x.. lá»i giá»›i thiệu chung của sách lá»… Roma số 45).
Kinh nguyện Thánh Thể cÅ©ng liên hệ trong câu mở đầu của Hiến chế vá» Giáo Há»™i trong thế giá»›i ngà y nay. Lá»i kinh nguyện Thánh Thể thứ ba đã cầu nguyện má»™t cách đặc biệt hầu nhÆ° không bá» sót hoặc quên bất cứ ai: “Lạy Chúa xin cho lá»… hy sinh nà y tuôn đổ bình an và ơn cứu Ä‘á»™ cho tất cả thế giá»›i. Xin hãy cho tăng thêm sức mạnh cho đức tin và lòng mến… cho toà n thể má»i ngÆ°á»i mà con của Cha đã tụ há»p lại. Trong tình yêu nhân từ và hợp nhất toà n thể con cái của Cha ở bất cứ nÆ¡i nà o mà há» hiện diện… Xin hãy tiếp đón và o vÆ°Æ¡ng quốc của Cha… tất cả những ai rá»i bá» thế gian nà y trong tình thân hữu vá»›i Chaâ€.
DÄ© nhiên, chúng ta có thể và sẽ cầu nguyện trong chÃnh những nhu cầu của chúng ta, cho những ngÆ°á»i mà chúng ta yêu mến, chúng ta cÅ©ng cần nhắc nhở vá» lá»i của Thánh Phaolô rằng: “Chúng ta phải Ä‘Æ°a tâm trà của chúng ta đến vá»›i những lãnh vá»±c cao hÆ¡n. Chúng ta sẽ hÆ°á»›ng tá»›i những lãnh vá»±c cao hÆ¡n khi chúng ta quảng đại và không Ãch ká»· trong lá»i cầu nguyện. Phải thêm rằng chỉ có kinh nguyện cho những ngÆ°á»i có nhu cầu thôi thì không đủ. Chúng ta cÅ©ng cần hà nh Ä‘á»™ng, hà nh Ä‘á»™ng đó đã được linh hứng và thúc đẩy bởi kinh nguyện. NgÆ°á»i khác có thể lâm và o sá»± nghèo khổ, coi thÆ°á»ng những ngÆ°á»i lãnh lÆ°Æ¡ng hÆ°u trÃ, khinh bỉ dân nháºp cÆ°, và chá»n lá»±a cuá»™c sống tách biệt khá»i những khốn khổ của con ngÆ°á»i nhÆ°ng há» không phải là những ngÆ°á»i Công giáo. Chúng ta tin rằngâ€niá»m vui và hy vá»ngâ€, Ä‘au thÆ°Æ¡ng và những lo âu của má»i ngÆ°á»i trong thá»i đại nà y, đặc biệt là những ngÆ°á»i nghèo khổ hoặc bất cứ những Ä‘au buồn cách nà o, là những niá»m vui và hy vá»ng, Ä‘au thÆ°Æ¡ng và lo âu của ngÆ°á»i môn đệ Äức Kitôâ€. [Mục Lục]
18. Nguy hại của việc tham lam của cải – Veritas
(TrÃch dẫn từ ‘Hãy Ra KhÆ¡i’)
Bà i Phúc âm hôm nay tá»±u trung có thể nhắc chúng ta nhá»› lại má»™t Ä‘iểm quan trá»ng, đó là ngÆ°á»i đồ đệ của Chúa cần phải xây dá»±ng Ä‘á»i sống của mình trên chÃnh Chúa, chứ không phải trên những của cải lợi Ãch váºt chất. Lá»i xin của má»™t ngÆ°á»i vô danh, má»™t ngÆ°á»i trong đám đông đến nghe Chúa Giêsu giảng: “Xin Thầy bảo anh tôi chia gia tà i cho tôiâ€. Lá»i xin nà y xem ra là má»™t yêu cầu hết sức hợp lý từ quan Ä‘iểm của ngÆ°á»i đến xin Chúa Giêsu.
Theo thói quen trong xã há»™i Do thái thá»i Chúa Giêsu, những vị thông luáºt, những biệt phái lãnh đạo dân chúng thÆ°á»ng có vai trò nhÆ° những thẩm phán của xã há»™i của chúng ta ngà y nay. Há» giúp dân chúng giải quyết những tranh tụng hà ng ngà y. Vả lại, Chúa Giêsu cÅ©ng rao giảng Tin Mừng của công bằng, tình thÆ°Æ¡ng, bác ái. Vì thế, ngÆ°á»i đến xin Chúa: “Xin Thầy bảo anh tôi chia gia tà i cho tôiâ€. Äể nhìn vá» Chúa Giêsu nhÆ° là má»™t ngÆ°á»i có uy tÃn, má»™t vị trá»ng tà i uy tÃn có thể giúp anh giải quyết vấn Ä‘á» vá»›i ngÆ°á»i anh trong gia đình, anh có quyá»n nghÄ© nhÆ° thế và đòi nhÆ° thế. Vì Chúa Giêsu giảng dạy sá»± khôn ngoan, giảng dạy lẽ phải và sá»± công bằng. NhÆ°ng chúng ta hÆ¡i ngạc nhiên khi thấy Chúa Giêsu từ chối lá»i yêu cầu của anh: “Ai đặt tôi là m trá»ng tà i xét xá» những việc nà y†NhÆ°ng tháºt ra đây không phải là lá»i từ chối, nhÆ°ng những gì Chúa Giêsu kể tiếp vá» dụ ngôn cho chúng ta thấy là Chúa Giêsu giúp anh hay giúp má»—i ngÆ°á»i chúng ta giải quyết những vấn Ä‘á» váºt chất của mình.
Chúa Giêsu kể tiếp dụ ngôn vá» ngÆ°á»i già u có chỉ biết xây dá»±ng Ä‘á»i mình trên của cải váºt chất mà quên Ä‘i mối liên hệ sâu xa hÆ¡n vá»›i Chúa, mối liên hệ của cuá»™c sống Ä‘á»i nà y và hạnh phúc Ä‘á»i sau. Chúa Giêsu nhắc lại má»™t sá»± tháºt căn bản là đá»i sống con ngÆ°á»i không phải chỉ giá»›i hạn trên trần gian nà y mà thôi, và cÅ©ng không phải chỉ được xây dá»±ng trên của cải váºt chất.
Nếu quả tháºt Ä‘á»i sống con ngÆ°á»i chỉ có trần gian nà y mà thôi thì nếp sống của chúng ta có thể sẽ phải nhÆ° là nếp sống mà má»™t nhà hiá»n triết Hy Lạp đã nói: “Cà phê Ä‘i em, hãy hưởng thụ cho đã rồi thôiâ€. NhÆ°ng không phải chỉ có thế, Ä‘á»i sống con ngÆ°á»i trên trần gian nà y là má»™t giai Ä‘oạn của má»™t cuá»™c sống mãi mãi trong Chúa. Äây là sá»± tháºt căn bản mà Chúa Giêsu muốn nhắc lại cho tất cả má»i ngÆ°á»i cÅ©ng nhÆ° cho ngÆ°á»i đến xin Chúa giải quyết má»™t trÆ°á»ng hợp cụ thể trong cuá»™c sống hà ng ngà y là chia gia tà i cho tôi.
Äặt cuá»™c sống con ngÆ°á»i trong viá»…n tượng Ä‘á»i Ä‘á»i mà má»—i ngÆ°á»i chúng ta cần thá»±c hiện Ä‘iá»u nà y luôn luôn trong má»i giây phút. Chúng ta cần đặt cuá»™c sống của mình trong viá»…n tượng Ä‘á»i Ä‘á»i, để rồi từ đó chúng ta má»›i có thể nháºn được sá»± soi sáng mà dá»… dà ng giải quyết những xung Ä‘á»™t nhá» nhoi, những tranh chấp, ganh tị, thù háºn là m mất sá»± bình an trong tâm hồn.
Chúng ta hãy xác tÃn rằng, Phúc âm Chúa đòi buá»™c ta sống công bằng, chia sẻ và yêu thÆ°Æ¡ng. NhÆ°ng đòi buá»™c nà y không phải là chỉ đòi buá»™c những việc cụ thể bên ngoà i mà thôi, mà đòi buá»™c ăn sâu và o trong lÆ°Æ¡ng tâm má»—i ngÆ°á»i chúng ta. Phúc âm Chúa không phải chỉ là trá»ng tà i để giải quyết những xung Ä‘á»™t của nhau, nhÆ°ng là giúp cho má»i ngÆ°á»i sống trá»n giá»›i luáºt yêu thÆ°Æ¡ng.
Ãp dụng và o trÆ°á»ng hợp của Giáo Há»™i hôm nay, chúng ta cÅ©ng có thể nói Giáo Há»™i trong thá»i đại chúng ta Ä‘ang sống cÅ©ng bị thách thức nhÆ° Chúa Giêsu ngà y xÆ°a. Có những ngÆ°á»i muốn Giáo Há»™i dấn thân tháºt cụ thể và o trong má»™t đảng phái chÃnh trị, bênh vá»±c láºp trÆ°á»ng của đảng phái chÃnh trị nà o đó, trình bà y những giải đáp kỹ thuáºt cụ thể cho những vấn đỠđược đặt ra trong xã há»™i.
Äôi khi đây cÅ©ng là những cám dá»— cho những ngÆ°á»i đồ đệ của Chúa, cho má»—i ngÆ°á»i chúng ta. NhÆ°ng Æ¡n gá»i và sứ mạng của Giáo Há»™i là má»™t cái gì sâu xa hÆ¡n, ăn sâu và o trong lÆ°Æ¡ng tâm của má»—i ngÆ°á»i. Giáo Há»™i được má»i gá»i rao giảng, nhắc nhở cho má»—i ngÆ°á»i sống vá» sá»± tháºt căn bản mà Chúa đã mạc khải. Äá»i sống con ngÆ°á»i không hạn hẹp trên trần gian nà y, nhÆ°ng là má»™t mở rá»™ng hÆ°á»›ng vá» cõi Ä‘á»i Ä‘á»i và được tiếp tục trong cõi Ä‘á»i Ä‘á»i.
Giáo Há»™i được má»i gá»i Ä‘á» nghị và bảo vệ má»™t tinh thần, tinh thần Phúc âm và tinh thần nà y tác Ä‘á»™ng sâu xa nÆ¡i từng lÆ°Æ¡ng tâm con ngÆ°á»i. Giáo Há»™i mà má»—i ngÆ°á»i chúng ta không nên để mình bị rà ng buá»™c bởi những chế Ä‘á»™, bởi những lợi Ãch của phe nhóm. Chúng ta không đến vá»›i Chúa để xin Chúa bảo anh tôi chia gia tà i cho tôi. Mặc dù đây là má»™t yêu cầu hết sức hợp lý, nhÆ°ng chúng ta hãy đến vá»›i Chúa để Chúa soi sáng cho má»—i ngÆ°á»i chúng ta được nháºn thức rằng, Ä‘á»i sống con ngÆ°á»i của chúng ta trên trần gian nà y là má»™t chuẩn bị để Ä‘i vá» trá»i, để bÆ°á»›c và o cõi Ä‘á»i vá»›i Chúa.
Trong viá»…n tượng, má»—i ngÆ°á»i chúng ta được má»i gá»i sá» dụng những của cải, những tà i năng Chúa ban cho để phục vụ cho anh chị em và xây dá»±ng má»™t xã há»™i tốt đẹp. Và cÅ©ng trong viá»…n tượng nà y mà má»—i ngÆ°á»i chúng ta được má»i gá»i giải quyết những xung Ä‘á»™t nhá» nhoi, những tranh chấp, những ganh tị, những thù háºn là m mất Ä‘i sá»± bình an trong tâm hồn.
Má»™t khi đã đặt cuá»™c Ä‘á»i mình trong cuá»™c sống Ä‘á»i Ä‘á»i, trong viá»…n tượng cuá»™c sống Ä‘á»i Ä‘á»i; má»™t khi đã đặt cuá»™c sống mình trên ná»n tảng là Chúa Giêsu thì chúng ta sẽ biết giải quyết dá»… dà ng những xung Ä‘á»™t hằng ngà y xảy ra trong cuá»™c sống. Xin Chúa giúp má»—i ngÆ°á»i chúng ta được trưởng thà nh trong đức tin mà giỠđây chúng ta cùng nhau tuyên xÆ°ng qua kinh tin kÃnh. [Mục Lục]
19. Chuyện biết rồi vẫn cứ nói
(Suy niệm của Lm. Giuse Nguyễn Văn Nghĩa)
Tiá»n, bạc, của cải, má»™t Ä‘á» tà i mà tÃn hữu Kitô dÆ°á»ng nhÆ° nghe đã quá nhiá»u. Oái ăm thay, những ngÆ°á»i thÆ°á»ng lên giá»ng vá» Ä‘á» tà i của cải, tiá»n bạc thì hầu nhÆ° Ãt bị chi phối bởi đồng tiá»n bát gạo kiểu cảnh “bán mặt cho đất, bán lÆ°ng cho trá»i†hay ‘dãi dầm mÆ°a nắng’ để có cái lót dạ và sinh hoạt cho bản thân và gia đình.
Cuá»™c Ä‘á»i tháºt lắm Ä‘iá»u trá»› trêu. Chuyện nghịch lý nhÆ° không còn là chuyện lý thuyết. NgÆ°á»i hô hà o “vô sản†thì của tiá»n hằng hà vô số. NgÆ°á»i cam kết sống khó nghèo thì tháºt khó mà nghèo. NgÆ°á»i chủ trÆ°Æ¡ng duy váºt thì rất chi là chủ quan, duy ý chÃ, lại còn mê tÃn đủ Ä‘iá»u. NgÆ°á»i mong được rá»—i linh hồn thì quá lo lắng chuyện nhà cá»a, tiện nghi váºt chất, cÆ¡ sở… Dù nghịch lý hay trá»› trêu, thì chúng ta cÅ©ng phải đối diện vá»›i Lá»i hằng sống truy vấn chúng ta vá» thái Ä‘á»™ của chúng ta vá»›i của cải, bạc tiá»n.
Ngà i Côhêlét lá»›n tiếng: “Phù vân trên má»i phù vân, tất cả Ä‘á»u là phù vânâ€(x.Gv 1,2). Của cải, bạc tiá»n thảy Ä‘á»u chóng qua nhÆ° gió thổi, nhÆ° mây nổi, nhÆ° chim bay. ThÆ°a Ngà i Côhêlét: Phù vân đây, chóng qua đấy, nhÆ°ng cuá»™c Ä‘á»i nà y không thể thiếu gió, vắng mây. Há»… bắt tay là m việc gì, dù lá»›n nhá», dù xây Nhà Thá», nhà xứ hay lo cho con cái sắp và o niên há»c má»›i… thì thảy Ä‘á»u phải bÆ°á»›c qua ngưỡng cá»a “đầu tiên†là “tiá»n đâu?†Phù vân mà rất thân thiết, vì đồng tiá»n dÃnh liá»n khúc ruá»™t.
Thánh Tông đồ dân ngoại nói vá»›i tÃn hữu Côlôxê rằng hãy hÆ°á»›ng lòng trà đến những gì thuá»™c vá» thượng giá»›i và đừng chú tâm đến những gì thuá»™c vá» hạ giá»›i. ThÆ°a thánh nhân: “đói thì đầu gối phải bòâ€; “có thá»±c má»›i vá»±c được đạoâ€â€¦ Äôi tay ngà i đã không từng sần sùi, chai sạm vá»›i nghá» dệt lá»u vải đấy Æ°? Và ngà i đã không từng kết án những ngÆ°á»i lÆ°á»i biếng, không chịu lao Ä‘á»™ng đấy sao?
Quả tháºt vẫn có đủ đầy những luáºn lý để bà o chữa cho thái Ä‘á»™ sống quyến luyến vá»›i của cải váºt chất. DÄ© nhiên chẳng ai dám to gan nói xóc, nói xỉa ngà i Côhêlét hay thánh Tông đồ dân ngoại, nhÆ°ng vẫn có đó những lá»i nói cạnh, nói khÃa đến các “đấng báºc là m thầy†trong Giáo Há»™i. Các ngà i đâu có lo bữa mai chạy bữa hôm nhÆ° chúng mình. Các ngà i đâu có quặn thắt khi con cái ốm Ä‘au hay phải chịu cái cảnh nợ nần chồng chất. Thế nhÆ°ng dù có biện bạch cách nà y cách khác thì chúng ta cÅ©ng phải chân nháºn sá»± cám dá»— của đồng tiá»n và sức mạnh của váºt chất. Chúng có thể huá»· hoại hạnh phúc chúng ta ngay trong cuá»™c Ä‘á»i nà y và có thể là m nguy hại hạnh phúc vÄ©nh cá»u. Trong thá»±c tiển, dù lắm khi sức mạnh của đồng tiá»n nhÆ° “là tiên là pháºt, là sức báºt của tuổi trẻ, là sức khoẻ của tuổi già , là cái Ä‘Ã của danh vá»ng…â€, nhÆ°ng chÃnh Chúa Kitô đã từng minh định: Không được là m tôi hai chủ. Không được vừa là m tôi Thiên Chúa, vừa là m tôi tiá»n của (x.Mt 6,24). Và NgÆ°á»i còn cảnh tỉnh chúng ta rằng ngÆ°á»i già u có và o NÆ°á»›c Trá»i khó hÆ¡n cả con lạc Ä‘Ã chui qua lá»— kim (x.Mt 19,24).
Của cải, tiá»n bạc tá»± nó không xấu mà trái lại là tốt đẹp vì Ä‘á»u do Thiên Chúa dá»±ng nên. Thế nhÆ°ng cần phân biệt những cái tốt mang tÃnh giá»›i hạn, vì nó chỉ là phÆ°Æ¡ng tiện chứ không phải là cùng Ä‘Ãch. “Anh em phải coi chừng, phải giữ mình khá»i má»i thứ tham lam, không phải vì dÆ° giả mà mạng sống con ngÆ°á»i được bảo đảm nhá» của cải đâuâ€(Lc 12,15). Và cÅ©ng chắc chắn rằng không phải nhá» của tiá»n dÆ° giả mà hạnh phúc vÄ©nh cá»u được bảo đảm. Theo thánh Phaolô thì tham lam là má»™t hình thức thá» ngẫu tượng. Ngẫu tượng chỉ có thể dẫn chúng ta đến chá»— diệt vong. Xin đừng quên tham lam là mối tá»™i thừ hai trong “bảy mối tá»™i đầuâ€.
Thiên Chúa không há» chỉ dạy chúng ta xem thÆ°á»ng của cải váºt chất và cÅ©ng chẳng bảo chúng ta khinh rẻ các tiện nghi váºt chất. NgÆ°á»i đã minh nhiên truyá»n lệnh cho chúng ta lao tác không chỉ để có cái sinh nhai mà còn để có Ä‘iá»u kiện phát triển và hoà n thiện đúng pháºn ngÆ°á»i, loà i thá» tạo cao cả nhất trong các loà i hữu hình NgÆ°á»i đã dá»±ng nên, vốn là hình ảnh của NgÆ°á»i (x.St 1,27). Vấn đỠđặt ra là chúng ta cần tìm kiếm váºt chất, của tiá»n vá»›i mục Ä‘Ãch gì? Äiá»u đáng trách của ngÆ°á»i phú há»™ trong câu chuyện dụ ngôn mà Chúa Giêsu kể đó là đã không biết trả lá»i câu há»i: “Ná»™i đêm nay, ngÆ°á»i ta sẽ đòi lại mạng ngÆ°Æ¡i, thì những gì ngÆ°Æ¡i sắm sẵn đó sẽ vá» tay ai?â€(Lc 12,20).
Cái “ngốcâ€của ngÆ°á»i phú há»™ là khi ra sức thu tÃch của cải mà “không biết là m già u trÆ°á»›c mặt Thiên Chúaâ€. Nếu giả nhÆ° viên phú há»™ trả lá»i rằng của cải của con sẽ để lại cho con cháu hầu giúp chúng có Ä‘iá»u kiện phát triển hoặc để phần nà o đó giúp cho ngÆ°á»i bất hạnh thoát cảnh nghèo khổ thì có lẽ ông ta chẳng bị nguyá»n rủa là “đồ ngốcâ€.
Là m già u truá»›c mặt Thiên Chúa chÃnh là chiếc chìa khoá giúp chúng ta thoát ra khá»i sá»± tham lam vị ká»·. Hạn từ già u khiến chúng ta liên tưởng đến sá»± phong phú, đến tình trạng được có nhiá»u hÆ¡n. Ai là ngÆ°á»i già u có trÆ°á»›c mặt Thiên Chúa? Không chút ngại ngần, xin thÆ°a đó là ngÆ°á»i có tấm lòng quảng đại, vị tha. Vẫn từng có đó những con ngÆ°á»i lắm tiá»n, nhiá»u của cải mà con tim luôn rá»™ng mở, tấm lòng rất quảng đại, vì Danh Chúa, vì hạnh phúc của đồng loại nhÆ° ông Tôbia, hoặc nhÆ° bà Gioanna, vợ ông Khuda, bà Sudana và nhiá»u bà khác mà tin mừng Luca ghi lại (x.Lc 8,3). Tuy nhiên, sá»± cám dá»— của váºt chất cÅ©ng đã và đang là m nhiá»u ngÆ°á»i băng hoại. Cha ông chúng ta vốn cảm nghiệm rằng khi của tiá»n cà ng phình ra thì con tim thÆ°á»ng bị bó hẹp lại. Biết bao nghÄ©a tình mẹ cha con cái, bao nghÄ©a tình huynh đệ đã nhạt nhoà , đổ vỡ chỉ vì chút của tiá»n, chút lợi lá»™c Ä‘ang nhan nhãn trÆ°á»›c mắt chúng ta đây đó.
Äể nên già u có ở Ä‘á»i nà y thì hoạ hiếm má»›i có chuyện Ä‘á»™t xuất nhÆ° trúng số Ä‘á»™c đắc mà thÆ°á»ng là do quá trình kinh doanh, tÃch luá»· có mục tiêu, có phÆ°Æ¡ng pháp và biện pháp thÃch hợp, hữu hiệu. CÅ©ng váºy, để nên già u có trÆ°á»›c mặt Thiên Chúa, tức là ngà y cà ng biết sống quảng đại, vị tha, vì Danh Chúa và vì hạnh phúc đồng loại thì không gì hÆ¡n hãy tìm phÆ°Æ¡ng thế và biện pháp để mở rá»™ng tấm lòng của mình. Má»™t kinh nghiệm sống từng được chia sẻ nhÆ° sau: má»™t giáo dân thú nháºn rằng mình rất ngại ngần vá»›i chuyện “là m phúc, bố thÆcho ngÆ°á»i ăn xin. Tìm cặn kẻ nguyên cá»› má»›i vỡ lẽ đó là vì trong túi anh ta thÆ°á»ng chỉ có những tá» bạc mệnh giá lá»›n (50 hay 100 ngà n đồng trở lên). Sau khi được mách bảo rằng hãy luôn để trong túi má»™t số “tiá»n lẻâ€, thì anh ta đã táºp được thói quen tốt là là m phúc bố thà cho ngÆ°á»i nghèo. Sau má»™t và i lần sống theo lá»i khuyên rằng thỉnh thoảng là m má»™t hà nh vi quảng đại gấp ba, gấp bốn, tháºm chà gấp mÆ°á»i sá»± tÃnh toán của bản thân, thì tấm lòng của anh ấy đã rá»™ng thêm và nhÆ° đã vượt qua má»™t mức nà o đó. Và chẳng biết tá»± bao giá», chuyện lấn cấn khi “là m phúc bố thÆcho ngÆ°á»i nghèo vốn có trÆ°á»›c đây nhÆ° biến mất. Má»™t nhân đức (thói quen tốt) đã hình thà nh. Không biết ở mức Ä‘á»™ nà o nhÆ°ng anh ta Ä‘ang là m già u trÆ°á»›c mặt Thiên Chúa. [Mục Lục]
20. Bao nhiêu mới đủ - McCarthy
Suy Niệm 1. CÄ‚N BỆNH THÃCH TÃCH TRá»®
Tolstoy kể lại câu chuyện vá» má»™t ngÆ°á»i nông dân tên là Pakhom rất muốn có má»™t Ãt đất Ä‘ai. Ông ta dà nh dụm từng đồng và mua được bốn sà o. Ông ta hết sức vui mừng. Tuy nhiên, Ãt lâu sau, ông ta cảm thấy còn cháºt chá»™i, ông bèn bán bốn sà o đất đó Ä‘i và mua tám sà o ở má»™t vùng khác. NhÆ°ng Ä‘iá»u đó không là m ông thoả mãn lâu, nên ông bắt đầu tìm kiếm ở chá»— khác.
Má»™t buổi tối ná», má»™t ngÆ°á»i khách lạ đến. Pakhom đã nói vá» Æ°á»›c muốn của ông có thêm nhiá»u đất Ä‘ai. NgÆ°á»i khách lạ nói vá»›i ông rằng bên kia dãy núi nÆ¡i sinh sống của má»™t bá»™ tá»™c. Những con ngÆ°á»i Ä‘Æ¡n sÆ¡ ở đây có rất nhiá»u đất Ä‘ai muốn bán.
Ngà y hôm sau, ông ra Ä‘i. NgÆ°á»i tá»™c trưởng tiếp đón ông và nói: “Chỉ cần bá» ra má»™t ngà n rúp, ông sẽ có được má»™t số đất Ä‘ai mà ông rảo bÆ°á»›c trong má»™t ngà y. NhÆ°ng ông phải quay vá» Ä‘iểm xuất phát cÅ©ng trong ngà y hôm đó, nếu không kịp, ông phải chịu mất số tiá»nâ€.
Pakhom sung sÆ°á»›ng rá»™n rà ng. Suốt đêm đó ông không ngủ được mải nghÄ© đến những đất Ä‘ai sẽ thuá»™c vỠông. Ngay khi mặt trá»i vừa ló dạng ở chân trá»i, ngÆ°á»i ta cắm má»™t cái mốc trên đỉnh gò, và ông xuất phát. Có những ngÆ°á»i cỡi ngá»±a theo sau và đóng xuống đất những cá»c để đánh dấu lá»™ trình mà ông đã Ä‘i qua.
Ông bÆ°á»›c Ä‘i nhanh và má»—i lúc má»™t nhanh hÆ¡n. Cà ng Ä‘i xa đất cà ng mà u mỡ hÆ¡n. Trong lúc tham lam, ông Ä‘i má»™t vòng tháºt lá»›n mà quên mất thá»i gian. Và rồi ông hoảng hốt khi thấy mặt trá»i bắt đầu xuống thấp. Ông quay đầu chạy vá» cái gò, nÆ¡i ông xuất phát tháºt nhanh. Khi ông vừa lên đến đỉnh gò thì mặt trá»i đã lặn. Tuy nhiên, ngay lúc đó ông đã ngã quỵ xuống, úp mặt trên đất.
“Tôi khen ngợi ông†ngÆ°á»i tá»™c trưởng nói “Ông đã có nhiá»u hÆ¡n bất cứ ngÆ°á»i nà o mà tôi còn nhá»›â€. NhÆ°ng Pakhom không đáp lại. NgÆ°á»i ta láºt ngá»a ông lên. Ông đã chết.
Má»™t số lượng nà o đó vá» tiá»n bạc và của cải váºt chất là cần thiết. Dụ ngôn của Äức Giêsu không nói vá» nhu cầu mà nói vá» lòng tham. NgÆ°á»i phú há»™ đã bắt đầu vá»›i sá»± già u có, nhÆ°ng ông vẫn không thoả mãn. Lòng tham giống nhÆ° má»™t ngá»n lá»a, lá»a cà ng lá»›n khi ngÆ°á»i ta cà ng chất củi và o, ngÆ°á»i tham có nhiá»u của cà ng tham. Má»™t trong những vấn Ä‘á» chÃnh của thá»i đại chúng ta là ngÆ°á»i ta không biết khi nà o má»›i sung túc, phong lÆ°u.
Elvis Presley chết ở tuổi bốn mÆ°Æ¡i hai vì lạm dụng thuốc. Ông có tám ô tô, sáu mô tô, hai máy bay, mÆ°á»i sáu cái tivi, má»™t lâu Ä‘Ã i và má»™t số tà i khoản lá»›n ở ngân hà ng.
Khi má»™t con quạ là m tổ trong rừng, nó chỉ chiếm má»™t cà nh cây mà thôi. Khi con hÆ°Æ¡u ra bá» sông để là m nguôi cÆ¡n khát, nó không uống quá nhu cầu của nó trong lúc đó. Váºy tại sao con ngÆ°á»i lại lo tÃch trữ?
Con ngÆ°á»i khao khát được an toà n. Trong thá»i đại của Kinh Thánh, khi nạn đói là má»™t Ä‘e doạ thÆ°á»ng tái diá»…n, ngÆ°á»i ta tìm kiếm sá»± an toà n bằng việc tÃch trữ ngÅ© cốc. Trong thá»i đại của chúng ta, ngÆ°á»i ta tìm sá»± an toà n trong việc tÃch trữ của cải và tà i sản. NgÆ°á»i ta tÃch trữ đồ váºt và bám chặt và o chúng, bởi vì chúng cho hỠảo tưởng vá» sá»± an toà n. NhÆ°ng sá»± an toà n không thể tìm thấy được trong của cải. Nó chỉ có thể được tìm thấy trong Thiên Chúa.
Cùng vá»›i sá»± an toà n, ngÆ°á»i ta cÅ©ng tìm thấy giá trị của bản thân trong của cải. Trong xã há»™i chúng ta, ngÆ°á»i ta đánh giá con ngÆ°á»i qua những gì há» có. Có nhiá»u của cải là m ngÆ°á»i ta trở thà nh má»™t cái gì đó. Không có của cải trở thà nh không có gì cả.
Mahatma Gadhi là má»™t trong những ngÆ°á»i vÄ© đại nhất của thế ká»· hai mÆ°Æ¡i. Tuy nhiên, ông sống trong má»™t căn nhà đơn sÆ¡ là m bằng gá»— và bùn. Vá» của cải ông chỉ có những váºt dụng thiết yếu. Của cải sẽ không bao giá» cho chúng ta sức mạnh ná»™i tâm. Chúng là những cái nạng cho má»™t ngÆ°á»i què quặt tâm linh.
Äức Giêsu nói thay vì tÃch trữ của cải trong kho tà ng, chúng ta phải tìm cách là m cho mình già u có trÆ°á»›c mặt Thiên Chúa. Äiá»u là m cho chúng ta già u có trÆ°á»›c mặt Thiên Chúa không phải là điá»u chúng ta có, cÅ©ng không phải là điá»u chúng ta đã là m.
Không phải có của cải là có tá»™i nhÆ°ng chÃnh là óc chiếm hữu. Từ bá» không có nghÄ©a là dá»ng dÆ°ng hoặc không quan tâm. Từ bá» là không chiếm hữu. Äá»i sống là má»™t quà tặng mà chúng ta phải biết Æ¡n chứ không phải má»™t sở hữu để chúng ta bám vÃu. Má»™t Ä‘á»i sống không chiếm hữu là má»™t Ä‘á»i sống tá»± do.
Của cải duy nhất đáng cho chúng ta tÃch luỹ là của cải của tâm hồn. Má»™t tâm hồn quảng đại là má»™t kho tà ng. Có tâm hồn quảng đại là già u có trÆ°á»›c mặt Thiên Chúa. Sợ hãi và tham lam là những kẻ thù tháºt sá»±. Ná»—i khiếp sợ đói khát khi kho lẫm đầy trà n là cÆ¡n đói khát không bao giá» có thể thoả mãn.
Suy Niệm 2. GIA TÀI Tá»T NHẤT
Dù ngÆ°á»i ta là ngÆ°á»i khôn ngoan, thà nh công và khéo léo đến đâu, ngÆ°á»i ấy không thể Ä‘em theo tà i sản của mình lúc chết. Những ngÆ°á»i khác sẽ thừa hưởng thà nh quả sá»± lao nhá»c của ngÆ°á»i ấy. (Bà i Ä‘á»c 1). Äiá»u là m cho sá»± việc tệ hại hÆ¡n là của cải mà ngÆ°á»i ấy để lại sau lÆ°ng có thể là m cho gia đình ngÆ°á»i ấy chia rẽ, xâu xé. Gia tà i có thể là má»™t lá»i chúc là nh hoặc má»™t lá»i chúc dữ. Trong Tin Mừng, chúng ta thấy hai anh em tranh già nh gia tà i. Quả là đáng buồn khi nhìn thấy ngÆ°á»i ta bị lòng tham và ganh tỵ thúc đẩy đã cãi vã; gây gá»— nhau không tiếc lá»i.
Ngà y trÆ°á»›c, có má»™t ngÆ°á»i là m việc trong ban quản trị má»™t công ty thịnh vượng. Ông ta sống vá»›i vợ và gia đình trẻ ấy cÆ° ngụ trong má»™t căn nhà đẹp ở vùng ngoại ô thuáºn tiện. Tuy nhiên, ông không bằng lòng. Ông còn trẻ, đầy năng lá»±c và tham vá»ng. Ông dÆ°á»ng nhÆ° có thể là m được má»i việc. Vì thế ông tá»± nhủ: “Tôi có thể là m tốt hÆ¡n thế nà y. Tôi chỉ cần là m việc nhiá»u hÆ¡nâ€.
Ông là m thêm nhiá»u giá» phụ trá»™i và có được thu nháºp gấp đôi. Ông dá»n nhà đến má»™t căn nhà lá»›n hÆ¡n trong khu sang trá»ng của thà nh phố. Dù ông đã là m việc xuất sắc, ông vẫn không hà i lòng. Ông đã mÆ¡ tưởng đến má»™t căn nhà mà ông chÆ°a đủ tiá»n để mua. NhÆ°ng Ãt năm nữa, ông sẽ có.
Ông đã không bao giá» có được căn nhà mÆ¡ Æ°á»›c ấy, bởi lẽ ông đã ngã bệnh là căn bệnh cuối cùng. Ông thình lình thấy mình ở ngưỡng cá»a sá»± chết. Rồi ông kinh hoà ng thấy rằng ông hầu nhÆ° không hiểu gì cả vá» vợ con ông. Tệ hÆ¡n nữa là ông đã nháºn ra mình không tháºt sá»± sống. Ông đã trì hoãn Ä‘á»i sống cho đến ngà y má»i mục tiêu của ông sẽ đạt được.
Trong con mắt của công ty và của những ngÆ°á»i láng giá»ng ông đã trở thà nh lá»›n. NhÆ°ng trong con mắt của riêng ông, ông biết rằng ông đã thất bại. Ông đã để vuá»™t mất những Ä‘iá»u quan trá»ng nhất trong Ä‘á»i sống, ông cảm thấy trống rá»—ng trong tinh thần và trong cảm xúc. GiỠđây khi cuá»™c hà nh trình trần thế sắp chấm dứt, ông cảm thấy tình trạng của ông tháºt bất hạnh. Ông ao Æ°á»›c bắt đầu lại lần nữa. Chắc ông sẽ là m những việc khác hẳn.
Và ông để lại cho con cái ông cái gì? Äúng là nhiá»u tiá»n bạc. NhÆ°ng những cái khác? Không hoà n toà n không có. Thá»±c tế là các con ông đã lá»›n lên không có ông, và giỠđây chúng sẽ tiếp tục sống mà không có ông.
Ngà y nay, nhiá»u cha mẹ nháºn thức rằng há» cần dà nh nhiá»u thá»i gian cho con cái hÆ¡n thay vì chỉ nghÄ© đến của cải. Qua sá»± tiếp xúc thân máºt để dạy dá»— con cái há», chứng tá» cho chúng ta thấy rằng há» tháºt sá»± yêu thÆ°Æ¡ng săn sóc chúng. Những đứa con nà y thừa kế má»™t loại gia tà i quan trá»ng nhất, và là chủ sở hữu má»™t tà i sản mà tiá»n bạc không thể mua được.
NgÆ°á»i Ä‘iên dại già u có đã khám phá quá muôn rằng tà i sản váºt chất không phải là còn mãi. Bởi vì ông ta Ä‘em hết má»i năng lá»±c để tÃch trữ của cải, và không có gì có thể nhắc ông nhìn lại chÃnh ông, và cái chết bà y tá» bản chất nghèo nà n của ông.
Những gia tà i đáng phải tranh già nh là những gia tà i mà cái chết không thể lấy mất, nhÆ°ng trÆ°á»ng tồn trong sá»± sống Ä‘á»i Ä‘á»i.
“Khi giá» sau cùng của bạn giáng xuống, bạn chỉ nên dá»±a và o Ä‘iá»u mà bạn đã trở thà nh†(Antoine de Saint Exupery).
Có má»™t ngÆ°á»i tốt là nh đã từ chối là m chúc thÆ°, nhÆ°ng ông nói rằng ông muốn để lại cho con cái Ä‘iá»u tốt nhất mà ông có: gÆ°Æ¡ng mẫu của Ä‘á»i ông. Bạn hãy cho Ä‘i những tà i sản, bổng lá»™c và tình yêu thÆ°Æ¡ng của bạn ngay từ bây giá». Äừng chá» cho đến lúc má»™t ngÆ°á»i nà o khác là m chÃnh việc đó khi bạn đã chết.
CÂU CHUYỆN KHÃC
Má»™t ông chủ ngân hà ng ngÆ°á»i Mỹ già u có nỠđứng trên cầu tà u của má»™t ngôi là ng duyên hải ở Mêhicô thì má»™t chiếc tà u nhá» vá»›i má»™t ngÆ°á»i ngÆ° phủ cặp và o bá». Bên trong tà u là má»™t con cá ngừ to. Ông chủ ngân hà ng ngợi khen ngÆ°á»i đánh cá vá» mẻ lÆ°á»›i của ông ta, rồi há»i tiếp: “Ông ra khÆ¡i trong bao lâu?â€.
“Ồ, má»™t hoặc hai giá»â€ ngÆ°á»i ngÆ° phủ đáp.
“Tại sao ông không ở ngoà i khÆ¡i lâu hÆ¡n để bắt được nhiá»u cá hÆ¡n?â€
“Tôi chỉ ở ngoà i khÆ¡i để kiếm đủ cho nhu cầu trá»±c tiếp của gia đình tôiâ€
“NhÆ°ng ông là m gì vá»›i thá»i gian còn lại?â€
“Tôi ngủ dáºy trá»…, đánh cá chút đỉnh, chÆ¡i đùa vá»›i các con tôi, ngủ trÆ°a và o buổi trÆ°a và buổi tối tôi Ä‘i dạo trong là ng, nhắm nháp tà rượu, chÆ¡i Ä‘Ã n ghi-ta và nói chuyện phiếm vá»›i bạn bè. Tôi dám chắc, tôi có má»™t Ä‘á»i sống đầy đủâ€. NgÆ°á»i đánh cá nói.
Ông chủ ngân hà ng không thấy có gì ấn tượng: “Ông nên dà nh thêm thá»i gian để đánh cáâ€, ông nói: “Rồi khi công việc tiến triển, ông có thể mua má»™t chiếc tà u lá»›n hÆ¡n. Vá»›i cái đà đó, ông có thể mua được mấy chiếc tà u. Sau cùng ông sẽ có má»™t Ä‘oà n tà u đánh cá. Kế đó, ông có thể mở mang thêm nhà xưởng và nhà máy đóng đồ há»™p. Lúc đó, ông cần phải rá»i bá» ngôi là ng nà y và chuyển đến ở thà nh phố Mêhicô, rồi đến Angeles, và sau cùng đến New York, từ nÆ¡i nà y ông có thể mở rá»™ng việc kinh doanhâ€.
“Má»i việc ấy cần bao nhiêu thá»i gian?â€. NgÆ°á»i đánh cá nói.
“Khoảng hai mÆ°Æ¡i nămâ€, ông chủ ngân hà ng đáp.
“Và rồi sau đó?†NgÆ°á»i đánh cá há»i.
“Khi gặp thá»i cÆ¡, ông có thể bắt đầu đăng ký công ty ông và o thị trÆ°á»ng chứng khoán và bán cổ phiếu cho công chúng và trở thà nh triệu phúâ€.
“Rồi sau đó?†ngÆ°á»i đánh cá há»i
“Sau đó ông có thê rút lui và chuyển vá» sống trong má»™t ngôi là ng nhá» miá»n biển, ở đó ông có thể ngủ dáºy trá»…, đánh cá chút đỉnh, chÆ¡i đùa vá»›i con cái ông, ngủ trÆ°a và o buổi trÆ°a, Ä‘i dạo trong là ng và o buổi chiá»u tối và có má»™t và i cuá»™c vui vá»›i bạn bèâ€.
“Ông nghÄ© coi, hiện bây giá» tôi là m gì nà o?†ngÆ°á»i đánh cá há»i. [Mục Lục]
21. Hạnh phúc không nÆ¡i tiá»n của
(Suy niệm của Lm. Louis Gonzaga Äặng Quang Tiến)
“Những của cải ngÆ°Æ¡i tÃch trữ sẽ để lại cho ai!â€
Chúng ta thÆ°á»ng nói: “Äồng tiá»n nối liá»n khúc ruá»™tâ€. Tiá»n của cần cho sá»± sống, cho việc sống đạo nữa. Có thá»±c má»›i vá»±c được đạo.
Thái Ä‘á»™ của Chúa Giêsu đối vá»›i tiá»n bạc nhÆ° thế nà o? Chúa không ngại nói đến tiá»n bạc. Ngà i nói đến nhÆ° má»™t thứ cần dùng, có giá trị nữa. Ngà i nói đến ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà đánh mất má»™t đồng bạc, thắp đèn quét nhà tìm kiếm, kiếm được vá»™i chạy Ä‘i khoe đầu là ng cuối xóm. Ngà i nói đến ngÆ°á»i đầy tá»› nháºn năm nén bạc là m lợi thà nh mÆ°á»i và Ngà i khen là đầy tá»› tốt và trung tÃn.
Äà nh rằng Phúc Âm không cho biết Chúa Giêsu có cầm tiá»n không? NhÆ°ng không lạ, nếu Ngà i cÅ©ng dùng tiá»n nhÆ° má»i ngÆ°á»i. Các tông đồ có má»™t túi tiá»n chung do GiuÄ‘a giữ và Chúa dạy Ä‘i mua sắm (Ga 12,6; 13,29). Chúa sống trong thế giá»›i Do thái tiá»n bạc và Ngà i là nạn nhân tiá»n bạc, Ngà i bị bán vá»›i giá 30 đồng.
Trong bà i Phúc Âm hôm nay, Chúa dạy dùng tiá»n nhÆ°ng đừng ham tiá»n. Hạnh phúc con ngÆ°á»i không lệ thuá»™c và o tiá»n của. Và Chúa kể câu chuyện ngÆ°á»i già u có thiếu khôn ngoan, xây má»™ng và ng hạnh phúc trên tiá»n của rồi chết bất Æ°ng. Chúa kết luáºn: “Äồ ngốc! ngay đêm nay, ngÆ°á»i ta sẽ đòi ngÆ°Æ¡i trả lại hồn ngÆ°Æ¡i, má»i Ä‘iá»u ngÆ°Æ¡i đã soạn kia sẽ vá» tay ai?â€. Và thánh Luca kết luáºn bằng má»™t câu, có lẽ lấy ở nÆ¡i khác: “NhÆ° thế đó, kẻ lo chất kho cho mình, mà không biết là m già u nÆ¡i Thiên Chúaâ€.
Năm 1923, tại Chicago, có há»™i nghị các thÆ°Æ¡ng gia Mỹ. ChÃn ngÆ°á»i được coi là thà nh công nhất, trong số có ông chủ hãng thép, Ä‘iện, xăng, há»a xa, ngân hà ng International Settlement. NhÆ°ng mà , gần hết các ông vua tiá»n ấy đã kết thúc cuá»™c Ä‘á»i trong cảnh nghèo túng, thất vá»ng hay đã tá»± tá».
Thánh Phaolô nói: “Vì tham tiá»n là cá»™i rá»… má»i sá»± dữ. Cầu thá»a lòng tham, thì có kẻ đã lạc xa đức tin và bị bao ná»—i Ä‘á»›n Ä‘au xâu xé†(1Tm 6,10).
Lạy Chúa, muôn loà i ngÆ°á»›c mắt trông lên Chúa, và chÃnh Ngà i đúng bữa cho ăn. Khi Ngà i rá»™ng mở tay ban, là bao sinh váºt muôn và n thoả thuê (Tv 144). [Mục Lục]
22. “Lấy gì mà đổi được linh hồn mìnhâ€
Tại Palestine ngÆ°á»i ta thÆ°á»ng Ä‘em đến những vấn Ä‘á» tranh cãi đến xin các rabbi phân xá». Äối vá»›i nhân váºt trong Ä‘oạn nà y, ông coi Chúa Giêsu là má»™t vị thầy có thế giá có thể giải quyết vấn Ä‘á» cho ông, nhÆ°ng Chúa Giêsu từ chối không muốn tham dá»± và o vấn Ä‘á» tranh chấp vá» tiá»n bạc. Có những ngÆ°á»i đến vá»›i thẩm quyá»n tôn giáo không phải để xin những chỉ dẫn vá» Ä‘á»i sống thuá»™c linh, mà lại xin giải quyết những vấn Ä‘á» váºt chất. Chúa Giêsu không đáp lại yêu cầu nà y, không phải không nhạy cảm vá» những bất công có thể có trong phạm vi gia đình, nhÆ°ng Ngà i không muốn can thiệp và o những việc không liên hệ trá»±c tiếp đến sứ mạng cứu rá»—i. Câu trả lá»i của Chúa ngụ ý rằng Ngà i chỉ chú trá»ng đến công việc thuá»™c linh và Ngà i không muốn xâm phạm và o địa hạt luáºt pháp dân sá»± hay chiếm Ä‘oạt địa vị của nhà cầm quyá»n: “Nà y anh, ai đã đặt tôi là m ngÆ°á»i xá» kiện hay ngÆ°á»i chia gia tà i cho các anh?â€
Có thể câu trả lá»i nà y chứa Ä‘á»±ng má»™t thông Ä‘iệp cho thá»i đại chúng ta, cảnh cáo chúng ta đừng lẫn lá»™n những nhiệm vụ của Giáo Há»™i và Nhà NÆ°á»›c. Äịa hạt của Giáo Há»™i là thuá»™c linh, thẩm quyá»n của Giáo Há»™i không phải là để quyết định những vấn Ä‘á» kinh tế và chÃnh trị. Tuy nhiên Giáo Há»™i óc những cống hiến và ghi khắc những nguyên tắc liên quan đến các vấn Ä‘á» luân lý và quyết định vá» sá»± công bình và lẽ phải trong má»i lãnh vá»±c nhân sinh.
Chúa Giêsu đã từ chối “chia gia tà iâ€, nhÆ°ng Ngà i đã nhìn sâu và o căn nguyên lá»i yêu cầu và thấy rằng ngÆ°á»i ấy đã bá» qua luáºt lệ dân sá»± để đến nhá» má»™t giáo sÆ° tôn giáo giúp đỡ là do lòng tham lam thúc đẩy. Nhân cÆ¡ há»™i nà y Chúa chỉ dạy cho kẻ theo Chúa phải có thái Ä‘á»™ nà o đối vá»›i vấn Ä‘á» váºt chất, và Ngà i dạy qua má»™t câu chuyện. Câu chuyện vá» lão phú há»™ ngu dại dạy ta rằng tiá»n của không tạo nên ná»™i dung tháºt của sá»± sống, cho nên chỉ mải lo tìm kiếm và ng bạc mà quên Thiên Chúa là điá»u khá» dại.
Có hai Ä‘iá»u đáng chú ý vá» ngÆ°á»i già u nà y:
- Ông ta không há» nhìn xa hÆ¡n chÃnh mình: không có dụ ngôn nà o nhiá»u chữ “mình†nhÆ° trong dụ ngôn nà y: “Hoa mà u của mình, kho lẫm của mình.†Äó là những chữ rất khó nghe mà ngÆ°á»i Ãch ká»· hay dùng đến. NgÆ°á»i già u Ãch ká»· chỉ biết ná»— lá»±c táºp trung và o mình. Có lá»i phê bình nổi tiếng vá» ngÆ°á»i Ãch ká»· nhÆ° sau: “Có quá nhiá»u cái tôi trong vÅ© trụ của hắng!†Khi ngÆ°á»i nà y đã có của cải dÆ° dáºt, ông không bao giá» nghÄ© đến việc chia sẻ. Tất cả thái Ä‘á»™ của ông Ä‘i ngược lại hẳn vá»›i tinh thần Kitô giáo. Thay vì từ chối mình, ông ta lại bảo vệ mình má»™t cách khiêu khÃch; thay vì tìm hạnh phúc trong sá»± san sẻ, ông ta đã cố sức bám lấy hạnh phúc bằng cách bám chặt của cải. Luáºt sống của John Wesley Oxford ông có số lÆ°Æ¡ng là ba mÆ°Æ¡i bảng Anh má»™t năm. Ông tiêu hai mÆ°Æ¡i tám đồng và cho Ä‘i hai đồng. Khi lÆ°Æ¡ng của ông tăng lên sáu mÆ°Æ¡i, rồi chÃn mÆ°Æ¡i, rồi má»™t trăm hai mÆ°Æ¡i đồng má»™t năm, ông chỉ tiêu xà i hai mÆ°Æ¡i tám đồng, còn bao nhiêu thì cho Ä‘i. Khi viên kế toán trưởng của công ty đồ gia dụng xin ông gá»i bảng liệt kê những gì cần mua, ông trả lá»i “Tôi có hai thìa cà phê bạc tại Luân Äôn và hai cái tại Bristol, đó là tất cả đồ bằng bạc mà tôi có hiện giá», và tôi không mua thêm cái nà o nữa trong lúc biết bao nhiêu ngÆ°á»i chung quanh tôi không có bánh ăn.†Châm ngôn La-mã có câu: “Tiá»n bạc khác nà o nÆ°á»›c biển, ai cà ng uống thì cà ng khát thêm.†Bao lâu ngÆ°á»i ta có thái Ä‘á»™ giống nhÆ° ngÆ°á»i già u ngu dại thì ngÆ°á»i ta cứ Æ°á»›c ao được già u thêm mãi – và đó là thái Ä‘á»™ ngược vá»›i tinh thần Kitô giáo.
- Ông ta không há» nhìn xa hÆ¡n thế giá»›i của mình. Má»i chÆ°Æ¡ng trình của ông ta chỉ đặt ná»n tảng cuá»™c sống lẩn quẩn trong thế giá»›i của ông ta. Sau đây là cuá»™c Ä‘Ã m thoại giữa má»™t chà ng thanh niên ham số và má»™t ông lão hiểu Ä‘á»i:
Chà ng nói: “Tôi sẽ há»c buôn bán.†Ông lão há»i: Rồi sao nữa?
Rồi sao nữa?†– “Tôi sẽ mở hiệu buôn.†Rồi sao nữa? – “Tôi sẽ dá»±ng nên cÆ¡ nghiệp lá»›n!†“Rồi sao nữa? – Tôi sẽ trở vá» già , hÆ°u hạ và sống bằng tiá»n bạc của tôi!†Rồi sao nữa? – Ờ có lẽ má»™t ngà y kia tôi sẽ chết. Rồi sao nữa?
Câu há»i sau nà y cÅ©ng nhÆ° má»™t lưỡi dao. NgÆ°á»i nà o không há» nghÄ© rằng có má»™t thế giá»›i bên kia thì ngÆ°á»i đó sẽ có ngà y phải gặp má»™t bất ngá» và cÅ©ng khủng khiếp.
Khi giải thÃch dụ ngôn nà y của Chúa, thánh Athanasiô Ä‘Æ°a ra lá»i khuyên: “Ai sống nhÆ° phải chết má»—i ngà y – vì biết rằng cuá»™c sống nà y tá»± nó là tạm bợ, không chắc chắn – sẽ không phạm tá»™i, vì sợ hãi Chúa dáºp tắt má»™t phần lá»›n lòng tham lam; trái lại, ai nghÄ© mình còn sống lâu sẽ dá»… dà ng để cho mình bị dục vá»ng cai trị.â€
Ngu dại của ngÆ°á»i già u nà y là coi tiá»n có của nhÆ° là mục Ä‘Ãch duy nhất của Ä‘á»i sống, nó bảo đảm vững bá»n khát vá»ng của con ngÆ°á»i. Có được các cần thiết để sống và phát triển là chân chÃnh, nhÆ°ng coi việc thâu góp tà i sản nhÆ° là má»™t lý tưởng sẽ Ä‘Æ°a đến phá huá»· con ngÆ°á»i và xã há»™i: “Äối vá»›i má»™t dân tá»™c cÅ©ng nhÆ° đối vá»›i má»™t cá nhân, có thêm nhiá»u của cải hÆ¡n không phải là mục Ä‘Ãch tối háºu. Má»—i má»™t sá»± thăng tiến Ä‘á»u có hai mặt: nó cần thiết để con ngÆ°á»i được nên ngÆ°á»i hÆ¡n, nhÆ°ng đồng thá»i nó cÅ©ng giam hãm con ngÆ°á»i má»™t khi nó trở thà nh giá trị cao cả nhất, không còn cho nhìn thấy giá trị nà o khác. Lúc đó lòng ngÆ°á»i trở nên chai đá và tinh thần khép kÃn lại, con ngÆ°á»i không còn đến vá»›i nhau vì tình nghÄ©a, nhÆ°ng chỉ vì lợi lá»™c. Lợi lá»™c dá»… là m cho con ngÆ°á»i chống đối nhau và chia rẽ nhau.Vì thế nếu chỉ tìm kiếm của cải mà thôi thì không những sẽ là m cản trở cho sá»± phát triển của con ngÆ°á»i, mà còn phản lại sá»± cao cả bẩm sinh cảu con ngÆ°á»i. Äối vá»›i má»™t quốc gia cÅ©ng nhÆ° đối vá»›i má»™t con ngÆ°á»i, tá»™i tham lam là má»™t hình thức lá»™ liá»…u nhất của tình trạng luân lý thấp kém.†(Äức Phaolô VI, Phát triển 19)
NgÆ°á»i Do thái hay kể truyện ngụ ngôn cÅ©ng vá» A-lịch-sÆ¡n Äại đế. Vị danh tÆ°á»›ng mệt mã vì Ä‘i bá»™ Ä‘Æ°á»ng xa, bèn ngồi nghỉ bên bá» má»™t suối kỳ lạ. Ông uống nÆ°á»›c và cảm thấy sảng khoái lạ lùng. Ông nhúng cá muối và o nÆ°á»›c cho đỡ mặn và ngạc nhiên khi thấy nÆ°á»›c là m cho cá có vị ngon lạ thÆ°á»ng. Ông tá»± nghÄ©: chắc hẳn đây không phải là nÆ°á»›c thÆ°á»ng, nó phải xuất phát từ má»™t kỳ diệu nà o, ta phải lần đến táºn nguồn xem sao.†Ông Ä‘i mãi cho tá»›i cổng thiên Ä‘Ã ng. Cổng khoá, ông gõ cổng xin và o, nhÆ°ng bên trong chỉ có má»™t tiếng đáp lại: “NgÆ°Æ¡i không được và o đây, vì cổng nà y thuá»™c vá» Chúa.†Vị đại tÆ°á»›ng trả lá»i ngạo nghá»…: “Ta là Chúa của trái đất. Ta là A-lịch-sÆ¡n chiến thắng, không mở cá»a cho ta sao?†– Không, chúng ta chẳng biết kẻ chiến thắng nà o hết. Chúng ta chỉ biết những ngÆ°á»i đã chiến thắng dục vá»ng thấp hèn của mình, chỉ những ngÆ°á»i công chÃnh ngay thẳng, má»›i được và o thiên Ä‘Ã ng. A-lịch-sÆ¡n giáºn dữ nhÆ° Ä‘iên cuồng, nhÆ°ng chẳng ảnh hưởng chi hết đến ngÆ°á»i giữ cổng thiên đình. Ông đổi ra o bế và hối lá»™, nhÆ°ng vẫn vô hiệu, bà n nà i nỉ lần chót: “Ta là vua lá»›n và được má»i nÆ°á»›c suy phục. Dầu không cho ta và o thiên Ä‘Ã ng, nhÆ°ng Ãt ra cÅ©ng cho ta váºt gì Ä‘em vỠđể chứng tá» vá»›i ngÆ°á»i thế gian rằng ta đã được đến nÆ¡i chÆ°a từng có ai đến. NgÆ°á»i gác cổng đáp: “Äây, hỡi tên khùng kia, ta cho ngÆ°Æ¡i Ä‘iá»u ngÆ°Æ¡i xin, cầm vá» tìm hiểu ý nghÄ©a của nó. Nó sẽ cho ngÆ°Æ¡i bà i há»c khôn ngoan mà chÆ°a từng có ai dạy ngÆ°Æ¡i. A-lịch-sÆ¡n vồn vã Ä‘Æ°a tay nháºn gói quà và vá»™i và ng trở vá» trại quân mở ra coi. Lạ quá, trÆ°á»›c mắt ông, chỉ là má»™t mảnh sá» ngÆ°á»i. Giáºn dữ, ông quẳng mảnh xÆ°Æ¡ng xuống đất, la to: Äây là quà tặng cho vua và anh hùng sao? Công ta lặn lá»™i vất vả chỉ xứng nhÆ° thế nà y sao? NhÆ°ng trong Ä‘oà n tuỳ tùng có má»™t ngÆ°á»i thông thái, ông khuyên vua: “Tâu đức vua, xin chá»› khinh váºt nhá» bé nà y, nó có tÃnh chất rất lạ kỳ đáng đức vua để ý. Hãy cân nó vá»›i và ng bạc báu váºt của đức vua, thá» xem bên nà o nặng hÆ¡n. Theo lệnh vua, há» Ä‘em cân tá»›i, mảnh sá» má»™t bên, còn bên kia chất và ng bạc, bảo ngá»c… lạ thay, xÆ°Æ¡ng vẫn nặng hÆ¡n. NgÆ°á»i ta chất thêm và ng, bạc, bá»u thạch nữa… XÆ°Æ¡ng vẫn nặng hÆ¡n. Cà ng thêm bao nhiêu, mảnh xÆ°Æ¡ng cà ng nặng hÆ¡n bấy nhiêu! Vua kinh ngạc: “Má»™t mảnh sá» lại nặng hÆ¡n bấy nhiêu và ng bạc! Có gì nặng hÆ¡n mảnh sá» nà y không? Nhà thông thái đáp: “ThÆ°a có, chỉ má»™t mất hết trá»ng lượng, nhảy bồng lên, bên kim khà nặng hạ xuống. A-lịch-sÆ¡n la hoảng: “Cái nà y còn lạ hÆ¡n nữa!†Nhà thông thái giải thÃch: “Mảnh sá» nà y là lá»— mắt con ngÆ°á»i, dầu nhá» bé, nhÆ°ng sá»± ham hố của nó không có giá»›i hạn. Hết thảy của cải trần gian không là m cho nó thoả sá»± ham muốn của nó. NhÆ°ng khi nó bị đất bao phủ và chôn vùi trong mồ mả, thì sá»± ham hố trần thế của nó má»›i hết.
Chúa Giêsu phán: “Äược lá»i lãi cả thế gian mà thiệt mất linh hồn nà o được Ãch gì? Hoặc lấy gì mà đổi được linh hồn mình?†(Mc 8,36-37). Tác giả Thánh Vịnh suy luáºn: “Chúng cáºy và o của cải, lại vênh vang bởi lắm bạc tiá»n, nhÆ°ng nà o có ai tá»± chuá»™c nổi mình, và trả được giá thục hồi cho Thiên Chúa. Mạng ngÆ°á»i dù giá cao mấy nữa, thì rồi ra cÅ©ng chấm dứt Ä‘á»i Ä‘á»i…†(49,7-9). Váºy chúng ta hãy sống khôn ngoan theo lá»i khuyên của Thánh Gioan: “Anh em đừng yêu thế gian và những gì ở trong thế gian. Kẻ nà o yêu thế gian thì nÆ¡i kẻ ấy không có lòng mến Chúa Cha, vì má»i sá»± trong thế gian: nhÆ° dục vá»ng của tÃnh xác thịt, dục vá»ng của đôi mắt và thói cáºy mình có của, tất cả những cái đó không xuất phát từ Chúa Cha, nhÆ°ng xuất phát từ thế gian; mà thế gian Ä‘ang Ä‘i qua cùng vá»›i dục vá»ng của nó. Còn ai thi hà nh ý muốn của Thiên Chúa thì tồn tại mãi mãi.†(1Ga 2, 15-17). [Mục Lục]
23. Xin Thầy bảo anh tôi chia phần gia tà i cho tôi
(Suy niệm của Lm. Giuse Nguyễn An Khang)
Äể hiểu bà i Tin Mừng hôm nay, cần biết luáºt pháp Dothái thá»i đó. Luáºt quy định trong việc thừa kế: Bất Ä‘á»™ng sản thuá»™c con trai trưởng nhÆ° nhà cá»a, đất Ä‘ai. Äá»™ng sản nhÆ° tiá»n bạc, bà n ghế, tủ sáºp... chia Ä‘á»u cho các con, con trai trưởng vẫn được gấp đôi và chỉ con trai được hưởng, con gái thì không. Äó cÅ©ng là luáºt chung cho toà n bá»™ Äông PhÆ°Æ¡ng cổ đại và nhiá»u ná»n văn minh trong dòng lịch sá». Sở dÄ© có luáºt ấy, vì ngÆ°á»i Äông PhÆ°Æ¡ng muốn láºp nên "ngÆ°á»i gia trưởng" để gìn giữ gia sản của gia tá»™c.
Trong giá»›i Dothái xÆ°a cÅ©ng nhÆ° nay, ngÆ°á»i ta thÆ°á»ng yêu cầu má»™t giáo trưởng Dothái danh tiếng đứng là m trá»ng tà i trong các vấn Ä‘á» lá» luáºt. ChÃnh vì thế, cáºu trai út đã cầu cứu uy tÃn của Äức Giêsu: "Xin Thầy bảo anh tôi chia phần gia tà i cho tôi". Äối vá»›i má»i ngÆ°á»i, Äức Giêsu sẽ nói vá»›i ngÆ°á»i anh cả chia lại cho ngÆ°á»i em, bởi trong suốt Tin Mừng, Äức Giêsu thÆ°á»ng giảng dáºy: "Anh em hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau", thế nhÆ°ng Äức Giêsu đã há»i ngÆ°á»i em út: "Nà y anh, ai đã đặt tôi là m ngÆ°á»i xá» kiện hay ngÆ°á»i chia gia tà i cho các anh?". Phải hiểu và giải thÃch câu há»i của Äức Giêsu thế nà o?
Phần đông các nhà chú giải cho rằng, Äức Giêsu đã dùng cách thức của ngÆ°á»i Äông PhÆ°Æ¡ng, trả lá»i bằng má»™t câu há»i hay má»™t ẩn ngữ là m cho ngÆ°á»i ta phải suy nghÄ©. Khi lạc mất trong Ä‘á»n thá», Mẹ NgÆ°á»i há»i: "Con Æ¡i! Sao lại xá» vá»›i cha mẹ nhÆ° váºy?", NgÆ°á»i trả lá»i: "Tại sao cha mẹ lại tìm Con? Cha mẹ không biết là Con có bổn pháºn ở nhà của Cha Con sao "(Lc 2, 49). Vá»›i các con trai ông Giêbêđê xin được ngồi bên hữu và bên tả trong NÆ°á»›c NgÆ°á»i, NgÆ°á»i há»i há»: Có uống nổi chén NgÆ°á»i sắp uống không? (Mt 20,23).
Ở đây cÅ©ng thế, từ chối can thiệp và o vấn Ä‘á» chia gia sản, không phải là Äức Giêsu không quan tâm đến những vấn Ä‘á» trần thế. Là Cứu Chúa, Äức Giêsu cứu chuá»™c con ngÆ°á»i cả xác và hồn, quả tim và ý thức, thể chất và tinh thần. Trong những năm rao giảng, Äức Giêsu không ngừng chú trá»ng đến con ngÆ°á»i toà n diện đó. NgÆ°á»i đã nuôi dưỡng hồn há» bằng của ăn Lá»i Chúa, NgÆ°á»i lại nhân năm cái bánh và hai con cá lên nhiá»u để nuôi dưỡng thể xác há». Khi rao giảng, các bệnh nhân đến, Ä‘á»u được NgÆ°á»i chữa là nh. Tuy nhiên, không phải má»i bệnh nhân Dothái thá»i đó Ä‘á»u được Äức Giêsu cứu chữa, cÅ©ng nhÆ° má»i ngÆ°á»i bệnh táºt của thế giá»›i sau nà y, không được Äức Giêsu chữa là nh. Công việc đó là của con ngÆ°á»i. NgÆ°á»i ta phải Ä‘Ã o tạo các bác sÄ©, phải lo có bệnh viện, phải tìm ra các thứ thuốc để chữa các bệnh nhân. CÅ©ng váºy, các vấn Ä‘á» xã há»™i nhÆ° chia gia tà i, giải quyết những tranh chấp bất hoà là nhiệm vụ của các quan toà , các thẩm phán, những nhà phụ trách thế tục... Äức Giêsu từ chối đặt mình và o vị trà của những ngÆ°á»i ấy.
Trong chiá»u hÆ°á»›ng đó, công đồng Vatican II đã không ngừng Ä‘Æ°a giáo dân vá» vá»›i ý thức và năng lá»±c riêng của há»: Giáo dân hãy mong đợi ánh sáng và sức mạnh tinh thần nÆ¡i các linh mục. Thế nhÆ°ng, hỠđừng vì thế, mà nghÄ©: Các linh mục có đủ khả năng chuyên môn vá» má»i vấn Ä‘á». Thá»±c ra có nhiá»u vấn Ä‘á» mà linh mục không biết, nhất là những vấn Ä‘á» không thuá»™c lãnh vá»±c của linh mục. Vá»›i những vấn đỠấy, giáo dân phải tìm cách giải quyết, vì đó là trách nhiệm và thuá»™c lãnh vá»±c của mình (Gs 43.)
Mặc dù Äức Giêsu không trá»±c tiếp đảm nháºn những nhiệm vụ trần thế, NgÆ°á»i uá»· thác cho những vị có chức quyá»n, nhÆ°ng NgÆ°á»i Ä‘Æ°a ra má»™t nguyên tắc để các nhà hữu trách áp dụng cho những trÆ°á»ng hợp cụ thể. Nguyên tắc đó là không nên lẫn lá»™n phÆ°Æ¡ng tiện vá»›i mục Ä‘Ãch. Mục Ä‘Ãch là con ngÆ°á»i, của cải là phÆ°Æ¡ng tiện. Nhà nÆ°á»›c cÅ©ng nhÆ° chÃnh quyá»n tạo ra của cải không phải để tiêu thụ tối Ä‘a, nhÆ°ng là phục vụ con ngÆ°á»i. ChÃnh sá»± sống con ngÆ°á»i đứng đầu chứ không phải của cải. Sá»± sống con ngÆ°á»i gồm: Sá»± sống, thể xác và linh hồn, sá»± sống Ä‘á»i nà y và đá»i sau. DÄ© nhiên sá»± sống linh hồn, sá»± sống Ä‘á»i sau là cÆ¡ bản, sá»± sống thể xác, sá»± sống Ä‘á»i nà y là tạm bợ. Trong hai cái tạm bợ và cÆ¡ bản, cái sau quan trá»ng hÆ¡n cái trÆ°á»›c.
Äể là m sáng tá», Äức Giêsu kể dụ ngôn ngÆ°á»i phú há»™ và những kho lẫm. Qua dụ ngôn, Äức Giêsu lên án nhà phú há»™, má»™t tay duy váºt hoà n hảo, tin và o những kho lẫm mang lại hạnh phúc cho mình. Thế nhÆ°ng, Äức Giêsu cảnh giác: "Äồ ngốc, ná»™i đêm nay, ngÆ°á»i ta sẽ đòi lại mạng ngÆ°Æ¡i, những gì ngÆ°Æ¡i sắm sẵn đó sẽ vá» tay ai?"
Ông phú há»™ tháºt sai lầm, ông nhầm lẫn hoà n toà n. Sá»± giầu sang không mang lại hạnh phúc... không có mối liên hệ giữa việc có nhiá»u của cải trần thế và sá»± an toà n mạng sống. Sá»± sống của má»™t ngÆ°á»i không phụ thuá»™c và o những của cải của ngÆ°á»i ấy. Tiá»n bạc không mua được thá»i gian. Ông phú há»™ đã bị Äức Giêsu gá»i là "đồ ngốc". "Äồ ngốc" vá»›i "dại" không hÆ¡n gì nhau., "dại" vá»›i "Ä‘iên" là má»™t. Trong Tin Mừng, Äức Giêsu không ngừng đặt đối láºp "kẻ Ä‘iên dại" (nabal) vá»›i "ngÆ°á»i khôn ngoan" (maskil). Năm cô thiếu nữ không mang theo dầu cho đèn mình, là dại, năm cô mang theo dầu cho đèn, là khôn (Mt 25,2). NgÆ°á»i mù để cho ngÆ°á»i mù dẫn Ä‘Æ°á»ng là dại (Lc 6,39). NgÆ°á»i biết Ä‘á»c ra những dấu chỉ của thá»i đại là khôn (Lc12,56). NhÆ°ng cái khôn ai cÅ©ng cần phải có, đó là nháºn ra của cải chân thá»±c, nháºn ra ý nghÄ©a Ä‘Ãch thá»±c của Ä‘á»i sống, đó là đá»i sống vÄ©nh cá»u.
Äức Giêsu, NgÆ°á»i sắp chết trong Ãt ngà y nữa, không muốn là m việc cho má»™t ngÆ°á»i dù đó là quyá»n lợi chÃnh đáng. Việc chia gia tà i, không phải là việc là m Ä‘Ãch thá»±c cho anh. Có má»™t tiếng nhỠâm vang trong chúng ta: "Ngà i có lý". Ngà i biết rõ Ä‘iá»u Ngà i nói: "Anh em hãy coi chừng, phải giữ mình khá»i má»i thứ tham lam, vì không phải há»… ai được dÆ° giả, thì mạng sống ngÆ°á»i ấy nhá» của cải mà được bảo đảm đâu". [Mục Lục]
24. Nghèo
Và o thá»i Chúa Giêsu, cÅ©ng nhÆ° và o thá»i nay, những ngÆ°á»i nghèo khó bao giá» cÅ©ng bị khinh chê. Sénèque đã viết nhÆ° sau: - Lòng thÆ°Æ¡ng xót là má»™t thói xấu của những kẻ yếu Ä‘uối. Còn ngÆ°á»i khôn ngoan sẽ không bao giá» thÆ°Æ¡ng xót.
Có kẻ đã đặt câu há»i: - Äâu là sá»± khác biệt giữa má»™t chiếc cà y, má»™t con bò và má»™t tên nô lệ?
Và rồi ngÆ°á»i ta đã trả lá»i: - Chiếc cà y thì không biết nói, con bò thì biết rống, còn tên nô lệ thì biết nói. NhÆ°ng cả ba Ä‘á»u là những đồ dùng không đáng giá.
Còn Chúa Giêsu thì sao? Ngà i đã nghĩ gì vỠsự nghèo khó?
Äá»c lại Phúc âm, chúng ta thấy Ngà i đã mặc lấy thân pháºn nghèo khó.
Thá»±c váºy, khi xuống thế là m ngÆ°á»i, Ngà i đã chá»n Mẹ Maria và thánh Giuse, là những ngÆ°á»i nghèo khó để giúp đỡ mình. Khi mở mắt chà o Ä‘á»i, Ngà i đã được sinh ra trong cảnh nghèo khó của hang đá máng cá» ngoà i đồng vắng Bêlem.
Ngà i không phải chỉ sinh ra trong nghèo khó, mà còn lá»›n lên trong túng thiếu, phải lao Ä‘á»™ng cá»±c nhá»c vá»›i đôi bà n tay của mình để kiếm tìm chén cÆ¡m manh áo. Thiên hạ đã chẳng bà n tán vá»›i nhau rằng: - Há Ngà i chẳng phải là má»™t bác phó má»™c, con bà Maria sao?
Trong suốt quãng Ä‘á»i công khai, Ngà i cÅ©ng đã sống vất vưởng, nay đây mai đó, nhÆ° Ngà i đã diá»…n tả: - Con cáo có hang, chim trá»i có tổ, nhÆ°ng Con NgÆ°á»i không có lấy má»™t chốn tá»±a đầu.
Sau cùng Ngà i cÅ©ng đã chết trong cảnh nghèo khó vá»›i cây tháºp giá được dá»±ng lên giữa trá»i và đất. Ngay cả ngôi má»™, nÆ¡i yên nghỉ cuối cùng cÅ©ng chẳng có nữa. Chúng ta có thể đúc kết vá» cuá»™c Ä‘á»i của Ngà i nhÆ° sau: - Sinh ra trong nghèo khó, lá»›n lên trong túng cá»±c và chết Ä‘i trong thiếu thốn.
Ngà i đã sống và sau đó đã giảng dạy vá» sá»± nghèo khó. Mở đầu bà i giảng trên núi vá» tám mối phúc tháºt, Ngà i nói: - Phúc cho những ai có tinh thần nghèo khó, vì nÆ°á»›c trá»i là của há».
Qua lá»i xác minh trên, Ngà i đã thá»±c hiện má»™t cuá»™c cách mạng, là m đảo lá»™n báºc thang giá trị. Kể từ nay, những kẻ già u sang sẽ trở thà nh nghèo túng và những ngÆ°á»i nghèo túng sẽ trở thà nh già u sang. Ngà i đã truyá»n dạy: - Không ai có thể là m tôi hay chủ, vì nếu mến chủ nà y thì sẽ ghét chủ kia. CÅ©ng váºy, các ngÆ°Æ¡i không thể vừa là m tôi Thiên Chúa lại vừa là m tôi tiá»n của được… Con lạc Ä‘Ã chui qua lá»—i kim còn dá»… hÆ¡n ngÆ°á»i già u có và o NÆ°á»›c trá»i.
NÆ¡i khác, Ngà i cÅ©ng xác quyết mình thá»±c hiện những gì tiên tri Isaia đã loan báo: - Thánh Thần Chúa ngá»± trên tôi. Ngà i xức dầu cho tôi và sai tôi Ä‘i rao giảng Tin mừng cho ngÆ°á»i nghèo khó…
Ngà i đồng hóa mình vá»›i nhÆ°ng kẻ khó nghèo, bởi vì trong hoạt cảnh vá» ngà y phán xét, Ngà i đã nói: - Khi Ta đói, các ngÆ°Æ¡i đã cho ăn. Khi Ta khát, các ngÆ°Æ¡i đã cho uống. Khi Ta mình trần các ngÆ°Æ¡i đã cho mặc. Khi Ta Ä‘au yếu và bị cầm tù, các ngÆ°Æ¡i đã viếng thăm. Vì má»—i khi các ngÆ°Æ¡i là m những việc ấy cho má»™t kẻ hèn má»n nhất, thì đó là các ngÆ°Æ¡i đã là m cho chÃnh Ta váºy.
Giáo há»™i tiếp nối sứ mạng của Chúa Giêsu, luôn quan tâm bênh vá»±c quyá»n lợi và giúp đỡ những ngÆ°á»i nghèo khó, bởi vì há» cÅ©ng có má»™t linh hồn bất tá», há» cÅ©ng là con cái Thiên Chúa và há» cÅ©ng được cứu chuá»™c bằng giá máu châu báu của Äức Kitô.
Chúng ta có thể tìm thấy biết bao nhiêu mẫu gÆ°Æ¡ng sáng chói trong lòng Giáo há»™i. Má»™t Äamiêng đã phục vụ những ngÆ°á»i phong cùi tại hải đảo xa xôi. Má»™t Phêrô Claver đã chăm sóc những ngÆ°á»i nô lệ. Má»™t Vincentê đã lo lắng cho những ngÆ°á»i túng thiếu. Má»™t Têrêsa Calcutta đã giúp đỡ những ngÆ°á»i bát hạnh, những ngÆ°á»i hấp hối bị bá» rÆ¡i tại Ấn độ… Và con biết bao nhiêu dòng tu khác chuyên lo cho những ngÆ°á»i già cả, Ä‘au yếu và mồ côi.
Giáo hội không phải chỉ giảng dạy mà còn thực thi đức bác ái.
Noi gÆ°Æ¡ng Chúa Giêsu và Giáo há»™i, chúng ta hãy có má»™t tinh thần siêu thoát đối vá»›i của cải đã Ä‘Ã nh, mà còn phải có má»™t tình yêu thÆ°Æ¡ng đối vá»›i những ngÆ°á»i nghèo khó.
Những hà nh Ä‘á»™ng bác ái của chúng ta sẽ là má»™t cách thức truyá»n giáo hữu hiệu nhất vì ngay từ đầu những ngÆ°á»i ngoại đã phải ngạc nhiên vá» các tÃn hữu sÆ¡ khai: - Kìa xem há» yêu thÆ°Æ¡ng nhau biết chừng nà o.
ThÆ°Æ¡ng giúp kẻ khó nghèo là thÆ°Æ¡ng giúp cho chÃnh Chúa, là thu tÃch cho mình má»™t kho tà ng thiêng liêng trên trá»i. [Mục Lục]
25. Kho tà ng
Năm 1987, Há»™i đồng quốc gia Hoa Kỳ đặc trách giáo dục, đã thá»±c hiện má»™t cuá»™c phá»ng vấn các sinh viên sắp mãn đại há»c, vá» mục Ä‘Ãch cuá»™c Ä‘á»i của há» trong tÆ°Æ¡ng lai: Há» muốn gì? Há» nhằm Ä‘iá»u gì trÆ°á»›c hết? Anh chị em có biết kết quả nhÆ° thế nà o không? 75% trong số 200.000 sinh viên được há»i ý kiến đã trả lá»i cho biết: “Mục Ä‘Ãch cuá»™c Ä‘á»i tÆ°Æ¡ng lai của há» là là m sao kiếm được tháºt nhiá»u tiá»nâ€. Các sinh viên nà y cho biết: “Sau khi há»c xong, há» muốn có má»™t việc là m tốt vá»›i đồng lÆ°Æ¡ng cao để sống thoải máiâ€.
Không phải chỉ có những ngÆ°á»i trẻ nà y má»›i có ý nghÄ© vá» cuá»™c sống hưởng thụ những của cải váºt chất nhÆ° váºy. Trong má»™t xã há»™i thấm nhiá»…m tinh thần hưởng thụ và váºt chất nhÆ° ngà y nay, nhiá»u ngÆ°á»i bị cám dá»— sống chỉ nghÄ© đến nhà cá»a, quần áo, ăn uống, tiá»n bạc, và được hưởng dùng cà ng nhiá»u phÆ°Æ¡ng tiện cà ng tốt. Nhiá»u ngÆ°á»i có thái Ä‘á»™ giống nhÆ° ông phú há»™ già u có được Chúa Giêsu mô tả trong Tin Mừng.
Äây là má»™t dụ ngôn của Chúa Giêsu, thÆ°á»ng được gá»i là dụ ngôn ngÆ°á»i phú há»™ ngu ngốc hay dại dá»™t. Bởi vì ông ta chỉ nghÄ© đến Ä‘á»i sống trần gian mà quên mất số pháºn vÄ©nh cá»u của mình. Ông ta chỉ lo là m già u mà không biết rằng: tất cả sá»± già u sang của ông chỉ là hÆ° vô mà thôi, vì tất cả những gì ông Ä‘ang có ông không thể Ä‘em chúng theo ông và o cuá»™c sống vÄ©nh cá»u, ông phải để lại cho những ngÆ°á»i khác. HÆ¡n nữa, ông lại chỉ tìm sá»± an nhà n, hưởng thụ vinh thân phì da mà không nghÄ© tá»›i Thiên Chúa, không nghÄ© tá»›i ngÆ°á»i khác, và cÅ©ng không nghÄ© tá»›i Ä‘á»i sau. Äó là lý do tại sao ông phú há»™ nà y bị Chúa bảo là ngu ngốc, dại dá»™t, vì ông tham lam, thÃch sống hưởng thụ mà quên mất Ä‘á»i sống vÄ©nh cá»u của mình.
Câu chuyện sau đây cÅ©ng tÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° váºy, minh há»a cho chúng ta hiểu rõ hÆ¡n chủ trÆ°Æ¡ng sai lầm của ông phú há»™ ấy: Có má»™t ngÆ°á»i kia rất già u có, ruá»™ng đất mênh mông thẳng cánh cò bay. Ông có má»™t tên đầy tá»› vốn có lòng tham của và ham danh vá»ng. Má»™t hôm, ông gá»i đầy tá»› đến và bảo: “Ta sẽ cho ngÆ°Æ¡i ruá»™ng đất của ta nhÆ° lòng ngÆ°Æ¡i Æ°á»›c nguyện. NgÆ°Æ¡i có thể chạy bao nhiêu tùy ý, chạy đủ má»™t vòng từ lúc mặt trá»i má»c cho tá»›i khi mặt trá»i lặn. Ta sẽ cho ngÆ°Æ¡i hết số ruá»™ng đất mà ngÆ°Æ¡i đã chạy được, nhÆ°ng phải nhá»› Ä‘iá»u nà y: nếu ngÆ°Æ¡i trở vỠđây chỉ sau má»™t phút khi mặt trá»i đã lặn rồi, ngÆ°Æ¡i sẽ không được gì hết, cho dù chỉ má»™t tấc đất thôiâ€.
NgÆ°á»i đầy tá»› rất sung sÆ°á»›ng là m theo lá»i ông chủ. Mặt trá»i vừa lóe lên những tia nắng đầu tiên, hắn đã sẵn sà ng khởi hà nh, trong lòng nghÄ© rằng: “Tháºt là sung sÆ°á»›ng biết bao, chỉ trong vòng má»™t ngà y thôi mình sẽ trở thà nh má»™t ngÆ°á»i Ä‘iá»n chủ già u cóâ€. Vá»›i niá»m vui sÆ°á»›ng đó, hắn bắt đầu cắm cổ chạy, chạy không kịp thở, chạy không biết mệt. Mặt trá»i đã đứng ngá», lẽ ra đến lúc phải quay đầu chạy vòng trở vá» cho kịp trÆ°á»›c khi mặt trá»i lặn má»›i phải, nhÆ°ng trÆ°á»›c mặt hắn, đồng cá» vẫn còn xanh tÆ°Æ¡i, ruá»™ng lúa chÃn và ng. Lòng tham đã khiến hắn chóa mắt. Thế là hắn cứ cắm đầu chạy mãi, chạy tiếp nữa. Äến khi hắn quay đầu chạy vá» thì trá»i đã xế chiá»u, nhÆ°ng Ä‘Æ°á»ng vẫn còn xa, hắn Æ°á»›c ao mặt trá»i đứng lại để chạy vá» cho kịp. Hắn lo sợ, gắng sức chạy nhanh hÆ¡n. Khi hắn tá»›i cá»a nhà ông chủ, cÅ©ng vừa lúc mặt trá»i lặn. NhÆ°ng tiếc thay cÅ©ng là lúc hắn hết hÆ¡i, ngã gục tắt thở dÆ°á»›i chân ông chủ. Tháºt đúng “Nhân tham tà i tắc tá» cÅ©ng nhÆ° Ä‘iểu tham thá»±c đắc vongâ€. Và ông chủ cho anh nhÆ° là phần số má»™t chá»— nghỉ vừa dà i vừa rá»™ng không quá ba tấc đất.
Chúng ta thÆ°á»ng nghe nói; “Tham thì thâm†quả là đúng. Trên Ä‘á»i nà y không thiếu gì những ngÆ°á»i có lòng tham và Ãch ká»· đến ná»—i muốn Ä‘i mượn hòm để chôn mình thay vì bá» tiá»n ra mua. CÅ©ng có những ngÆ°á»i vất vả suốt cả Ä‘á»i lo thu tÃch của cải đến ná»—i không dám ăn no, ngủ ngon, để rồi ná»a Ä‘á»i ngÆ°á»i còn lại phải dùng của cải đã thu tÃch để bồi dưỡng lại sức khá»e đã mất chỉ vì lòng Ãch ká»· và tham lam quá mức. Tháºt váºy, những ngÆ°á»i quá lo thu tÃch của cải sẽ trở nên mù qaung, há» liá»u mình đánh mất không những tá»± do mà còn mất cả chÃnh Ä‘á»i sống nữa.
Của cải váºt chất, lúa gạo, quần áo, nhà lầu, xe hÆ¡i, và ng bạc là phÆ°Æ¡ng tiện cần thiết để sống, nhÆ°ng không bao giá» là tất cả. Không thể vì chúng mà ngÆ°á»i ta tá»± cho phép mình là m tất cả má»i cách, kể cả là m gian bán láºn, xâm phạm mạng sống cÅ©ng nhÆ° tiết hạnh của kẻ khác, tham ô, tham nhÅ©ng hoặc khai thác “con ngÆ°á»i†và “thiên nhiên†cách bất chÃnh. Tiá»n bạc, của cải tá»± nó không phải là xấu. Ai cÅ©ng cần có tiá»n bạc, của cải để sống xứng đáng vá»›i nhân phẩm. Tuy nhiên, tiá»n bạc, của cải vẫn luôn là con dao hai lưỡi. Nếu được sá» dụng nhÆ° má»™t phÆ°Æ¡ng tiện, tiá»n bạc sẽ giúp cho con ngÆ°á»i sống tốt đẹp, hạnh phúc. Trái lại, nếu chạy theo tiá»n bạc mà quên mất những giá trị khác trong cuá»™c sống, thì tháºt là nguy hiểm và tai hại. Nó có thể Ä‘em lại ấm no hạnh phúc Ä‘á»i nà y, nhÆ°ng thiệt mất linh hồn thì Ãch gì? Bởi vì cái chết sẽ đóng dấu chấm hết cho má»i cuá»™c sống già u nghèo, sang hèn. Quan trá»ng là khi nhắm mắt, số pháºn Ä‘á»i Ä‘á»i của chúng ta sẽ ra sao? Của cải trần gian có giúp chúng ta tìm được hạnh phúc bất diệt hay lôi kéo chúng ta và o chá»— trầm luân?
Chúng ta hãy xét lại thái Ä‘á»™ sống của mình. Chúng ta phải nháºn định cho đúng báºc thang giá trị của cuá»™c sống. Trong khi bôn ba vất vả kiếm sống hằng ngà y, chúng ta phải tìm kiếm nÆ°á»›c Chúa và những giá trị của nÆ°á»›c Chúa trÆ°á»›c hết. Trong khi tìm kiếm nhu cầu váºt chất, chúng ta phải dứt khoát khÆ°á»›c từ má»i hà nh Ä‘á»™ng bất chÃnh, má»i thá»a hiệp vá»›i lừa đảo, gian dối. Chúng ta phải biết hà i lòng vá»›i những gì mình Ä‘ang có, đồng thá»i không sống Ãch ká»·, đóng kÃn, chỉ biết có mình, bất cần ngÆ°á»i khác. Trái lại, hãy sống quảng đại, mở rá»™ng quả tim, mở rá»™ng bà n tay để chia sẻ và cảm thông vá»›i má»i ngÆ°á»i, nhÆ° thánh Phaolô khuyên dạy: “Hãy là m Æ¡n là m nghÄ©a, hãy già u có việc là nh, hãy hà o phóng, rá»™ng rãi chia sẻ để tÃch trữ vốn liếng cho cuá»™c Ä‘á»i mai sauâ€. [Mục Lục]
26. KhỠdại
Bà i Phúc âm hôm nay có nói tá»›i má»™t ngÆ°á»i già u có đã lo tÃch trữ rất nhiá»u của cải, và cho rằng từ nay cuá»™c Ä‘á»i mình sẽ được hạnh phúc, bảo đảm. Ông nghÄ© rằng: “Thôi, cứ nghỉ ngÆ¡i, cứ ăn uống vui chÆ¡i hưởng thụ cho đã!â€. NhÆ°ng Thiên Chúa bảo ông ta: “kẻ khá» dạiâ€. (ná»™i đêm nay, ngÆ°á»i ta sẽ đòi lại mạng ngÆ°Æ¡i, thì những gì ngÆ°Æ¡i sắm sẵn đó sẽ vá» tay ai?).
Nếu ông ta sống và o thá»i đại nà y, má»i ngÆ°á»i sẽ xem ông là má»™t nhân váºt vị vá»ng, má»™t con ngÆ°á»i có địa vị cao trong xã há»™i, có thể sai khiến ngÆ°á»i khác, được má»i ngÆ°á»i nể trá»ng. Thế mà Chúa Giêsu lại gá»i ông là kẻ dại khá». Chúa Giêsu không lên án ông là kẻ dại khá», vì có thể ông đã là m già u má»™t cách bất chÃnh. Câu chuyện cho thấy ông đã lao Ä‘á»™ng cáºt lá»±c, đã biết táºn dụng thiên thá»i địa lợi và hoạch địch má»™t chÆ°Æ¡ng trình dà i hạn nhÆ° má»™t nhà doanh nghiệp tà i ba. Váºy tại sao ông lại được xem là má»™t kẻ dại khá»?
Äá»i sống của ông bị nháºn chìm bởi các con sóng là các phÆ°Æ¡ng tiện váºt chất nhÆ° áo quần, xe cá»™, nhà cá»a và các tiện nghi trong cuá»™c sống. Äá»i sống của ông bị bởi các hà nh trang váºt chất chỉ giúp ông duy trì và phát huy cuá»™c sống trong cuá»™c lữ hà nh ngắn ngủi của má»™t Ä‘á»i ngÆ°á»i. Ông ta quên rằng con ngÆ°á»i sống nhá» phÆ°Æ¡ng tiện nhÆ°ng lại sống cho cùng Ä‘Ãch, và cùng Ä‘Ãch của con ngÆ°á»i là “tìm kiếm NÆ°á»›c Thiên Chúa và đức công chÃnh của NgÆ°á»i, còn tất cả những thứ kia NgÆ°á»i sẽ thêm cho. Và thảm kịch của cuá»™c sống chÃnh là lo lắng tìm kiếm phÆ°Æ¡ng tiện, và để cho cùng Ä‘Ãch tan biến trong phÆ°Æ¡ng tiện.
NgÆ°á»i Ä‘Ã n ông nà y nếu cà ng già u có vá» của cải váºt chất thì Ä‘á»i sống tinh thần và thiêng liêng cà ng trở nên nghèo nà n. Có thể ông có rất nhiá»u sách quÃ, nhiá»u Ä‘Ä©a nhạc hay, nhÆ°ng chắc rằng ông chẳng bao giá» nghe, và chẳng bao giá» Ä‘á»c. Vì ông còn Ä‘ang mải mê kiếm tiá»n và giữ tiá»n. Cho nên Ä‘á»i sống tinh thần và thiêng liêng của ông trở nên nghèo nà n. Váºy, ông đúng là kẻ khá» dại.
Ông chỉ sống cho cá nhân của ông chứ không biết quan tâm đến ngÆ°á»i khác. Có má»™t ngÆ°á»i ná» tháºt già u muốn gì cÅ©ng có, tuy váºy ông không thấy hạnh phúc vì ông chỉ nháºn được những cái nhìn soi mói, coi thÆ°á»ng và khinh miệt của ngÆ°á»i khác. Ông tìm đến há»i má»™t ngÆ°á»i nổi tiếng là khôn ngoan: “Tại sao ngÆ°á»i ta lại coi thÆ°á»ng và khinh miệt tôi cho tôi là kẻ keo kiệt bủn xỉn? NgÆ°á»i ta đâu biết rằng sau khi chết, tôi sẽ hiến tất cả gia tà i của tôi cho ngÆ°á»i nghèo và cho những công việc từ thiệnâ€. Äể trả lá»i, nhà khôn ngoan kể cho ông má»™t câu chuyện nhÆ° sau: Má»™t chú heo than thở cùng chị bò cái: “Tôi cÅ©ng nhÆ° chị, chúng ta cống hiến thịt mình cho loà i ngÆ°á»i. Thế thì tại sao há» thân thiện vá»›i chị mà xa lánh tôi?†Ngẫm nghÄ© giây lát, chị bò cái trả lá»i: “Thịt chúng ta chỉ cống hiến cho loà i ngÆ°á»i khi chúng ta chết. Còn bây giá» có lẽ tại tôi hiến cho há» sữa lúc tôi còn sống nên há» quà mến tôi chăngâ€.
Tháºt váºy, nhìn và o cuá»™c sống hằng ngà y thì chúng ta sẽ nháºn ra ngay, những ngÆ°á»i có Ä‘iá»u kiện vá» váºt chất biết quan tâm giúp đỡ chia sẻ vá»›i anh em thì sẽ được nhiá»u ngÆ°á»i yêu mến và kÃnh nể.
Ông nhà già u nà y mang trong mình căn bệnh vị ká»·, nên không thấy rằng của cải của ông là do của cải táºp thể mang lại, ông cÅ©ng không nháºn ra rằng ông đã thừa hưởng má»™t kho tà ng ý tưởng và các tiến bá»™ mà những ngÆ°á»i Ä‘ang sống cÅ©ng nhÆ° đã chết góp phần tạo nên. Ông nghÄ© rằng mình có thể sống huy hoà ng trong thế giá»›i nhá» bé cháºt hẹp. Ông là má»™t con ngÆ°á»i sống theo chủ nghÄ©a cá nhân và suốt Ä‘á»i ông chỉ có má»™t mình không có ai là m bạn. Ông tháºt là kẻ khá» dại.
Ông đã không biết rằng ông có được của cải nhÆ° ngà y nay chÃnh là do Thiên Chúa đã ban cho ông. Và bây giỠông nói vá»›i chÃnh mình: bây giá» tôi có nhiá»u của cải rồi, ta cho xây kho để cất của cải và o đó, giá» ta chỉ có hưởng thụ, Ä‘i du lịch, an dưỡng tuổi già . NhÆ°ng đêm hôm đó Thiên Chúa gá»i ông. Váºy ông quả là má»™t kẻ khá» dại vì khi chết ông đâu mang theo được váºt chất gì.
Có lẽ ông nhà già u nà y nghÄ© rằng của cải, quyá»n thế ở trần gian nà y là má»™t thứ bảo hiểm chắc chắn cho hạnh phúc và sá»± sống đến ná»—i ông quên cả cái chết rình ráºp, bất xét đến phần rá»—i Ä‘á»i Ä‘á»i. Ông là kẻ khá» dại vì cứ bo bo giữ lấy của cải cho tháºt nhiá»u để tiêu xà i, ăn chÆ¡i thá»a thÃch, cung phụng cho bản thân để rồi không biết khôn ngoan dùng của cải mua lấy bằng hữu trong NÆ°á»›c Trá»i.
Ngà y nay có nhiá»u ngÆ°á»i lẫn lá»™n giữa hạnh phúc và cái bóng của hạnh phúc; há» mải mê rong ruổi chạy theo cái bóng nà y, để rồi mau chóng thất vá»ng khi nó vỡ tan nhÆ° bong bóng xà phòng.
Chúa Giêsu coi ngÆ°á»i già u có nà y là kẻ khá» dại vì ông không phân biệt được phÆ°Æ¡ng tiện và cùng Ä‘Ãch cuá»™c Ä‘á»i; ông không ý thức được mình lệ thuá»™c và o ngÆ°á»i khác; ông không ý thức được mình phải lệ thuá»™c và o Thiên Chúa.
Thế thì, qua bà i Phúc âm hôm nay, Chúa Giêsu muốn nói vá»›i chúng ta Ä‘iá»u gì? Chúa Giêsu không há» lên án ngÆ°á»i già u có chỉ vì há» có nhiá»u của cải, nhÆ°ng chỉ cảnh báo những ngÆ°á»i quá coi trá»ng tiá»n bạc, của cải và không biết sá» dụng tiá»n bạc cho đúng. Tiá»n bạc tá»± thân không có giá trị đạo đức. Nó có thể sá» dụng cho việc tốt cÅ©ng nhÆ° việc xấu. Nó chỉ là phÆ°Æ¡ng tiện, má»™t khà cụ, má»™t đồ dùng. NhÆ° con dao chẳng hạn, cái là m cho nó tốt hay xấu chÃnh là cách sá» dụng. Con dao có thể giúp ngÆ°á»i mẹ dùng để sá»a soạn bữa ăn, hay giúp cho bác sÄ© phẫu thuáºt để cứu sống bệnh nháºn, nhÆ°ng nó cÅ©ng có thể được dùng để sát nhân. Và việc sá» dụng tiá»n bạc cÅ©ng thế. Nếu chúng ta sá» dụng đúng và tốt, nhÆ° giúp đỡ anh em khi há» thiếu thốn, hay là m má»™t công việc từ thiện nà o đó là chúng ta cứu sống há», nhÆ°ng nếu dùng đồng tiá»n mà mua chuá»™c, đút lót vá»›i ý đồ xấu là chúng ta đã hại ngÆ°á»i khác.
DÆ°á»›i cái nhìn của Chúa, là m già u má»™t cách lÆ°Æ¡ng thiện không phải là xấu, tiêu dùng của cải do mình là m ra không há» là má»™t Ä‘iá»u xấu. NhÆ°ng Ä‘iá»m nhiên hưởng thụ và nhắm mắt là m ngÆ¡ trÆ°á»›c ná»—i khổ của anh em lại là má»™t tá»™i ác, dù có ý thức hay không ý thức, má»—i ngÆ°á»i chúng ta là má»™t con nợ đối vá»›i ngÆ°á»i khác (ngÆ°á»i quen biết hay không quen biết). Váºy chúng ta phải trả món nợ thế nà o? Câu trả lá»i tháºt giản Ä‘Æ¡n: cho kẻ đói ăn, cho kẻ trần truồng áo mặc, chăm sóc ngÆ°á»i Ä‘au ốm.
Chúa Giêsu muốn chúng ta sống má»™t cách sống khôn ngoan. NgÆ°á»i khôn ngoan phải biết đâu là giá trị tháºt và giả, cái gì trÆ°á»ng tồn và nhất thá»i. NgÆ°á»i khôn ngoan biết nhìn sá»± váºt theo báºc thang giá trị: sẵn sà ng hy sinh cái tạm bợ để theo Ä‘uổi cái vÄ©nh hằng. Cuá»™c Ä‘á»i Kitô hữu chúng ta là phải sống siêu thoát, nghÄ©a là của cải, danh vá»ng, địa vị, quyá»n lá»±c, quyá»n lợi được sá» dụng nhÆ° phÆ°Æ¡ng tiện để đạt đến mục Ä‘Ãch tối háºu. Kitô hữu chúng ta không miệt thị những thá»±c tại trần thế nhÆ°ng hÆ°á»›ng tất cả các thá»±c tại trần thế và o việc xây dá»±ng NÆ°á»›c Trá»i. Thá»±c tại trần thế giúp thăng tiến con ngÆ°á»i trong xã há»™i và Giáo Há»™i. NhÆ° thánh Phaolô Ä‘Æ°a ra má»™t xác tÃn cho chúng ta: Nếu chúng ta cùng chết vá»›i Äức Kitô thì chúng ta sẽ cùng sống lại vá»›i NgÆ°á»i. Äức Kitô trở thà nh NgÆ°á»i mẫu, dạy chúng ta sống tốt đạo đẹp Ä‘á»i. [Mục Lục]
27. Sá»± khôn ngoan Ä‘Ãch thá»±c – Lm. GB. Trần Văn Hà o
Sống ở Ä‘á»i, ai cÅ©ng muốn tá» ra mình là ngÆ°á»i khôn ngoan để tồn tại. Tục ngữ Việt Nam có câu ‘Khôn sống, bống chết’. Kẻ khôn ngoan sẽ sống, còn kẻ khá» dại sẽ bị Ä‘Ã o thải. Cả 3 bà i Ä‘á»c lá»i Chúa hôm nay Ä‘á»u nói vá» sá»± khôn ngoan, nhÆ°ng không theo quan niệm trần thế mà theo hÆ°á»›ng Ä‘Ãch của Tin mừng. Váºy đâu là sá»± khôn ngoan Ä‘Ãch thá»±c?
Nguyên lý căn bản của khôn ngoan: ‘Memento Finis’ (hãy nghÄ© đến cùng Ä‘Ãch)
Ngay từ thá»i cổ đại, triết gia Socrates cÅ©ng đã nói đến nguyên lý nà y. NhÆ°ng ông ta chỉ giá»›i hạn quan Ä‘iểm trong phạm trù triết há»c mà thôi. Ná»n triết há»c Hy lạp ngà y xÆ°a không thể Ä‘Æ°a dẫn con ngÆ°á»i đến cùng Ä‘Ãch tối háºu của cuá»™c sống nhÆ° Kinh thánh mặc khải, mặc dù há» vẫn biết rằng sá»± khôn ngoan ở Ä‘á»i là hãy nghÄ© đến mục Ä‘Ãch sau cùng. Há» không biết và cÅ©ng không thể xác định được Ä‘Ãch đến của cuá»™c sống hôm nay là gì, ở đâu và nhÆ° thế nà o. Trong bà i Ä‘á»c thứ nhất, tác giả sách Giảng viên từ từ hé mở thá»±c tại nà y vá»›i nháºn định ‘Phù vân, tất cả chỉ là phù vân’. Má»i giá trị trần gian chỉ mang tÃnh tÆ°Æ¡ng đối và rất tạm bợ. Tiá»n bạc, danh vá»ng hay sắc đẹp rồi sẽ biến tan nhÆ° mây khói khi chúng ta đối diện trÆ°á»›c cái chết. NhÆ°ng tác giả vẫn chÆ°a soi tá» cho chúng ta biết thá»±c tại sau cái chết sẽ ra sao.
Mãi muá»™n thá»i sau nà y, ý niệm vá» cuá»™c sống mai háºu má»›i từ từ được hé mở. Anh em nhà Ma-ca-bê (thế ká»· thứ 2 trÆ°á»›c công nguyên) đã quyên tiá»n xin lá»… cầu nguyện cho những ngÆ°á»i đã chết. Äây là quyển sách đầu tiên trong Kinh thánh Cá»±u Æ°á»›c nói vá» niá»m tin và o cuá»™c sống mai sau. Niá»m tin đó được Chúa Giêsu dần dần mặc khải rõ nét qua các giáo huấn của Ngà i. Äặc biệt, Äức Giêsu đã tiến nháºn cái chết và đi và o vinh quang Phục sinh để diá»…n bà y chân lý mà Thánh Phaolô diá»…n tả: “Những ai cùng chết vá»›i Äức Kitô, sẽ được cùng sống lại vá»›i Ngà iâ€.
Trong cái nhìn thần há»c ấy vá» cánh chung, Thánh Phaolô trong thÆ° gá»i giáo Ä‘oà n Côlôssê mà Giáo há»™i Ä‘á»c lên trong phụng vụ hôm nay, cÅ©ng tổng lược má»™t viá»…n ảnh cuá»™c sống tÆ°Æ¡ng lai đặt ná»n tảng trên niá»m tin và o Äức Kitô Phục sinh để giúp chúng ta có má»™t thái Ä‘á»™ sống khôn ngoan Ä‘Ãch thá»±c. Ngà i viết:â€Anh em đã được chá»—i dáºy cùng vá»›i Äức Kitô, nên hãy tìm kiếm những gì thuá»™c thượng giá»›i nÆ¡i Äức Kitô Ä‘ang ngá»± bên hữu Thiên Chúa…Khi Äức Kitô xuất hiện, anh em sẽ được xuất hiện vá»›i Ngà i và cùng Ngà i hưởng phúc vinh quang.†(Col 3,1-5).
Sự khôn ngoan của Tin mừng: Tinh thần nghèo khó và sống thanh thoát.
Mối phúc đầu tiên trong bát phúc mà Chúa Giêsu đã công bố trong bà i giảng trên núi, chÃnh là nếp sống khó nghèo. “Phúc cho ai có tinh thần nghèo khó vì nÆ°á»›c trá»i là của há»â€. Mối phúc đó cÅ©ng được Chúa Giêsu nhắc lại gián tiếp qua dụ ngôn trong bà i Tin mừng hôm nay. Tên nhà già u bám và o của cải váºt chất và sống cuá»™c sống hưởng thụ đã bị Chúa kết án má»™t cách gay gắt. Chúa gá»i anh ta là ‘đồ ngốc’ (c 20). Ngà i còn răn Ä‘e má»™t cách mạnh mẽ: “Kẻ nà o thu tÃch của cải cho mình mà không lo là m già u trÆ°á»›c mặt Thiên Chúa, thì số pháºn cÅ©ng sẽ giống nhÆ° váºy (c 21).
Alexandre Äại Äế (thế ká»· thứ tÆ° trÆ°á»›c công nguyên) là má»™t ông vua rất nổi tiếng trong thế giá»›i Hy lạp ngà y xÆ°a. Ông đã chiến thắng lẫy lừng và chinh phục hầu hết các nÆ°á»›c miá»n Trung Äông. Ông chết lúc còn rất trẻ, má»›i 30 tuổi. TrÆ°á»›c khi chết, ông dặn các cáºn thần hãy để thi hà i của ông trong cá»— quan tà i vá»›i hai bà n tay thò ra ngoà i. Ông muốn cho má»i ngÆ°á»i thấy rằng, má»™t con ngÆ°á»i nhÆ° ông vá»›i bao danh vá»ng và của cải giầu sang, khi chết cÅ©ng chỉ còn 2 bà n tay trắng. Giai thoại nà y rất tÆ°Æ¡ng thÃch vá»›i ná»™i dung mà lá»i Chúa hôm nay Ä‘á» cáºp đến. Chúng ta đã nghe nói khá nhiá»u vá» tinh thần nghèo khó mà Chúa Giêsu má»i gá»i, nhÆ°ng trong thá»±c tế, tiá»n bạc vẫn luôn là tên cám dá»— khủng khiếp nhất ở bất cứ thá»i đại nà o. Nó tấn công tất cả má»i ngÆ°á»i, không loại trừ ai. Trong cuá»™c sống hằng ngà y, chúng ta từng chứng kiến nhiá»u trÆ°á»ng hợp, ngay cả cha mẹ và con cái Ä‘em nhau ra tòa chỉ vì tranh chấp má»™t căn nhà hay và i ba thÆ°á»›c đất. Có biết bao nhiêu bà i há»c cay đắng và nghiệt ngã chúng ta đã rút ra từ vấn Ä‘á» tiá»n bạc. Lúc còn nghèo xác nghèo xÆ¡, chẳng ai thèm ngó ngà ng tá»›i. Khi trở thà nh việt kiá»u vá»›i đô la rủng rỉnh trong túi trở vá» thăm quê hÆ°Æ¡ng, căn nhà lúc nà o cÅ©ng đầy ắp bạn bè đến há»i han. Trong tiểu thuyết ‘Những con chim ẩn mình chá» chết (les oiseaux se cachent pour mourir)’ tác giả cÅ©ng nêu lên má»™t thá»±c tế phÅ© phà ng đã và đang xảy ra, đó là tiá»n bạc nhÆ° má»™t ma lá»±c là m tha hóa và biến chất rất nhiá»u ngÆ°á»i, ngay cả các anh em linh mục.
Kết luáºn
Ngà y xÆ°a có má»™t ông vua nuôi má»™t thằng ngốc trong cung để giải sầu. Những lúc buồn, ông gá»i thằng ngốc đến để mua vui. Khuôn mặt ngá» nghệch và những cá» chỉ ngô nghê của nó cÅ©ng giúp nhà vua khuây khá»a đôi chút. Nhà vua thưởng cho nó má»™t cây gáºy bằng bạc và dặn: “Tao thưởng cho mà y cây gáºy nà y vì mà y rất ngốc. Khi có ai ngốc hÆ¡n mà y, mà y hãy trao cây gáºy cho nóâ€. Má»™t bữa kia, nhà vua lâm trá»ng bệnh và rất nguy kịch. Ông cho gá»i thằng ngốc đến để giải khuây. Ông nói vá»›i nó: “Ngốc Æ¡i, ta sắp Ä‘i xa rồiâ€. “Äức vua Ä‘i đâu và chuẩn bị hà nh trang gì chÆ°a?†Thằng ngốc há»i lại. “Ta chÆ°a chuẩn bị gì và ta cÅ©ng chẳng biết Ä‘i đâu nữaâ€. Nghe váºy, thằng ngốc nhẩy cẫng lên và trao cây gáºy bạc cho đức vua. Nó nói: “Bây giá», con đã tìm ra được má»™t ngÆ°á»i ngốc hÆ¡n con rồi, đó là chÃnh đức vua. Äức vua sắp Ä‘i xa mà không biết mình Ä‘i đâu và cÅ©ng chÆ°a chuẩn bị gì thì chắc chắn đức vua là ngÆ°á»i ngốc nhất trên Ä‘á»iâ€.
Äúng váºy, Ä‘iá»u xuẩn ngốc nhất trên trần gian là ta Ä‘ang sống mà không biết mình từ đâu đến, sống để là m gì và cuá»™c sống mai sau sẽ Ä‘i vỠđâu. Tên nhà giầu trong bà i Tin mừng hôm nay cÅ©ng được Chúa gá»i là ‘đồ ngốc’. Lá»i Chúa nhắc nhở để chúng ta biết sống khôn ngoan thá»±c sá»± theo hÆ°á»›ng Ä‘Ãch của Tin mừng. [Mục Lục]
28. Suy niệm của Lm. Uyen Nguyen
CỦA CẢI DƯ GIẢ CÓ BẢO ÄẢM ÄƯỢC MẠNG Sá»NG CON NGƯỜI
Là vấn đỠđược Äức Giêsu nêu lên không riêng cho ngÆ°á»i đòi chia gia tà i mà còn cho má»i ngÆ°á»i trong đám đông theo NgÆ°á»i. Gia tà i là gia bảo để lại, vừa là váºt thể, vừa là tinh thần. Váºt thể chỉ để sá» dụng, tinh thần biểu trÆ°ng công Æ¡n cha mẹ tạo ra giá» các ngà i đã khuất. Äiá»u đó, trên nguyên tắc, được phân chia đồng Ä‘á»u cho các con. Hôm nay giữa đám đông, có ngÆ°á»i lên tiếng xin Äức Giêsu lấy quyá»n ‘chia phần gia tà i công bình cho anh’. Có lẽ do Äức Giêsu dạy cầu nguyện hấp dẫn từ kinh Lạy Cha trÆ°á»›c đây. Anh mạnh dạn mạo muá»™i lên tiếng xin NgÆ°á»i phân giải.
Äứng ra chia gia tà i? Äức Giêsu không là m được! Vì, ở đây bây giá», NgÆ°á»i không xá» kiện, không là quan tòa ‘chợ Ä‘á»i’. NgÆ°á»i Ä‘ang mang sứ mệnh, dà nh cho NgÆ°á»i, tuyệt đối cao cả, trên Ä‘Æ°á»ng lên Giêrusalem chịu chết. Cái chết của NgÆ°á»i sẽ láºp nên ‘cÆ¡ đồ’ thiêng liêng mà muôn ngÆ°á»i trần thừa hưởng bất táºn. Äó là điá»u NgÆ°á»i cÅ©ng muốn má»i ngÆ°á»i đồng tâm cùng thá»±c hiện.
Trong câu chuyện kể cho má»i ngÆ°á»i, Äức Giêsu nêu hai vấn đỠđối chiếu, váºt chất dÆ° giả và sá»± tồn vong mạng sống. Nên khi lấy váºt chất dÆ° giả để bảo đảm mạng sống tháºt là điá»u hão huyá»n. Thế mà không Ãt ngÆ°á»i, trong khi miệt mà i lo thu tÃch gom góp những gì chóng qua, quên mất những gì là trÆ°á»ng cá»u. Vì thế NgÆ°á»i đã nói: “Ấy ngÆ°á»i nà o thu tÃch của cải cho mình mà không lo là m già u trÆ°á»›c mặt Thiên Chúa thì số pháºn cÅ©ng nhÆ° thế đóâ€(c.21)! ‘Là m già u’ theo Ä‘Æ°á»ng lối của NgÆ°á»i là gầy dá»±ng những gì ‘công đức’, sá»± nghiệp, tà i sản thiêng liêng trÆ°á»ng cá»u, là sá»± công chÃnh. Äây là chủ Ä‘Ãch giáo huấn của Äức Giêsu nhÆ° đã thấy trong Tin Mừng Matthêu: “Anh em đừng tÃch trữ cho mình những kho tà ng dÆ°á»›i đất, nÆ¡i mối má»t là m hÆ° nát, và kẻ trá»™m khoét vách lấy Ä‘i. NhÆ°ng hãy tÃch trữ cho mình những kho tà ng trên trá»i, nÆ¡i mối má»t không là m hÆ° nát, và kẻ trá»™m không khoét vách lấy Ä‘i. (x.6,19-20)
Biết rằng má»i ‘váºt chất’ hiện có là do Thiên Chúa tạo ‘chung’ cho con ngÆ°á»i hưởng dùng. ChÃnh những váºt chất nà y là m nên cÆ¡ sở để con ngÆ°á»i lấy năng lá»±c bẩm sinh là m ra nhu cầu cần dùng. Váºt chất luôn vô tri. Dù váºy khi ở trÆ°á»›c con ngÆ°á»i, váºt chất đã trở nên duyên cá»› phát sinh má»i sá»± phức tạp rối ren. Äiá»u đó được trải nghiệm qua bao thá»i giữa má»i ngÆ°á»i, má»i nÆ°á»›c, má»i dân. Và Äức Giêsu cÅ©ng đã chỉ ra nguyên nhân, duyên do ná»™i tại là ‘má»i thứ tham lam’ của con ngÆ°á»i đã, tháºt cụ thể, gây ra bao tiêu cá»±c là m suy suyển tình anh em đồng loại và cuá»™c sống chung an bình đấy.
Tuy nhiên, đứng trÆ°á»›c tâm địa con ngÆ°á»i, váºt chất cÅ©ng đã chịu số pháºn đảo Ä‘iên. Vì con ngÆ°á»i, dù trong chiá»u hÆ°á»›ng tâm linh nà o, cÅ©ng có thể có quan Ä‘iểm và đánh giá khác nhau vá» chúng. Ở tiêu cá»±c, má»™t bá»™ pháºn cho là phù phiếm chóng qua; bá»™ pháºn khác, cách tÃch cá»±c, tha thiết gắn bó, nhÆ° Thần Tà i Thổ địa, có tầm vóc mang lại may mắn vượt cung cầu không há» chấp nháºn thiếu thốn hoặc chỉ đủ. Má»™t bá»™ pháºn khác nữa nhìn váºt chất là công cụ để thi thố tà i cán ná»™i tại sẵn nÆ¡i chÃnh mình. NhÆ° tôi đã Ä‘á»c thuá»™c câu nà y, ở đâu bao giá», mà không nhá»› nổi rằng: “Ngà y xÆ°a hạn hán cầu trá»i, ngà y nay hạn hán má»i trá»i xuống coiâ€. Không há» không đồng tình Ä‘iá»u ngÆ°á»i xÆ°a nói: Táºn nhân lá»±c tri thiên mệnhâ€.
Ở góc Ä‘á»™ tiêu cá»±c nhÆ° đã nói, không thể không trÃch dẫn cụ đồ nho Nguyá»…n Sinh Sắc để thấy được quan Ä‘iểm chung không Ãt, vì rất gần vá»›i thá»i hiện đại. Có lẽ trong khi dồi mà i kinh sá» tiến quan qua nhiá»u phen thà nh bại thăng trầm, đã không khá»i nhìn má»i sá»± tháºt đáng tủi buồn chê chán. Qua mấy vần thÆ¡ khá hấp dẫn, cụ đã bá»™c lá»™ rõ quan Ä‘iểm của mình trÆ°á»›c má»i sá»± Ä‘á»i: “Nhân sinh nhược đại má»™ng, thế sá»± nhÆ° phù vânâ€. Quan Ä‘iểm nà y rất trùng láºp vá»›i tÆ° tưởng vua Salomon cách cụ gần mấy nghìn năm trong bà i Ä‘á»c thứ I: “Má»i sá»± là phù hoaâ€.
Vá»›i Äức Giêsu! NgÆ°á»i không Ä‘Æ°a ra đánh giá phê phán nà o đối vá»›i váºt chất. Vì NgÆ°á»i quá am tÆ°á»ng tÃnh chất cùng mức Ä‘á»™ giá trị của chúng, bởi NgÆ°á»i là Äấng tạo dá»±ng nên chúng: ‘má»i sá»± Ä‘á»u thiện hảo’, thiện hảo theo cung cách ‘Chủ Tác’ tạo thà nh. Thế váºy, NgÆ°á»i thẳng thắn chỉ dạy láºp trÆ°á»ng sống cho con ngÆ°á»i má»—i khi đối diện vá»›i váºt chất đã tạo thà nh. Là luôn váºn dụng khối óc, con tim, tình cảm để lá»c chá»n hà nh vi tốt, thá»±c hiện hoạch định, sao đạt được Ä‘iá»u Ä‘á»™ phải cách, đúng phép và trách nhiệm! Chỉ thế là theo cách hÆ°á»›ng dẫn mà NgÆ°á»i nói vá»›i đám đông dân chúng trên Ä‘Æ°á»ng theo NgÆ°á»i qua Ä‘oạn Tin Mừng được trÃch công bố để suy nghÄ© và tâm đắc hôm nay.
Vá»›i Phaolô, vị tông đồ yêu mến Äức Giêsu chà tình, qua má»—i bÆ°á»›c trên Ä‘Æ°á»ng rao giảng, đã nghiá»n ngẫm há»c há»i ráºp khuôn vói Äức Giêsu, xác tÃn dạy dá»— các giáo Ä‘oà n tòng đạo. Bởi vì ánh sáng Äức Giêsu nháºp tâm ngà i. TrÆ°á»›c váºt chất là những gì con ngÆ°á»i phải biết tá»± phòng, nếu còn muốn ở mãi, và tha thiết bảo toà n Ä‘á»i sống công chÃnh, Ä‘iá»u cần thiết là khôn ngoan trong sá» dụng, thức tỉnh trÆ°á»›c cám dá»— và chất hấp dẫn hiểm nguy của chúng! Tuy không là tên cám dá»—, nó vẫn có ma lá»±c cuốn hút và o vòng hấp lá»±c xoáy ốc của nó kÃch Ä‘á»™ng cái ‘bụng hèn yếu’ ở con ngÆ°á»i. Không phải chứ, cái bụng con ngÆ°á»i, nếu không có tâm linh đạo nhÆ° ‘vòng khóa kiểm định hãm mở tá»± Ä‘á»™ng’ thì không là túi tham không đáy đấy Æ°?
Äiển hình vá»›i má»i ngÆ°á»i, Phaolô luôn có tâm ý khuyên bảo hãy có má»™t tinh thần tá»± do và thái Ä‘á»™ hưởng dùng mà không để lòng tha thiết gắn bó vá»›i của cải. Ngà i viết trong thÆ° gởi giáo Ä‘oà n Côrintô: “Kẻ hưởng dùng của cải Ä‘á»i nà y, hãy là m nhÆ° chẳng hưởng. Vì bá»™ mặt thế gian nà y Ä‘ang biến Ä‘i†(x. 7,31). Thánh nhân cÅ©ng không quên nhắc Ä‘iá»u nhÆ° váºy vá»›i các cá»™ng sá»± của ngà i, nhÆ° vá»›i Timôtê, trong vai trò chăn dắt Ä‘Ã n chiên, dạy cho há» biết đặt trá»n hi vá»ng và niá»m trông cáºy và o Thiên Chúa Äấng là chủ má»i sá»± và thấu suốt má»i sá»± thì hÆ¡n, đặc biệt lÆ°u tâm đến những ngÆ°á»i già u của cải:â€Những ngÆ°á»i già u ở trần gian nà y, anh hãy truyá»n cho hỠđừng tá»± cao tá»± đại, cÅ©ng đừng đặt hy vá»ng và o của cải phù vân, nhÆ°ng và o Thiên Chúa, Äấng cung cấp dồi dà o má»i sá»± cho chúng ta hưởng dùng†(tÄ‘d. 6,17).
Nhìn chung, Giáo Há»™i xÆ°a nay trung thà nh vá»›i giáo huấn của Äức Giêsu, vị Thầy không ngừng toà n tâm ý hÆ°á»›ng dẫn Ä‘oà n dân Chúa đón nháºn giáo huấn của NgÆ°á»i vì nÆ¡i há»™i tụ NÆ°á»›c trá»i. Bởi giá trị nhân linh được mua lấy bằng máu vô giá Äấng Cứu Äá»™. Giá trị đó đã trở nên vô cùng cao quý. Chỉ còn má»™t Ä‘iá»u má»i ngÆ°á»i biết trân trá»ng giữ lá»i dạy của Äức Giêsu, khi ngÆ°á»i phán: “TrÆ°á»›c hết hãy tìm kiếm NÆ°á»›c Thiên Chúa và đức công chÃnh của NgÆ°á»i, còn tất cả những thứ kia, NgÆ°á»i sẽ thêm choâ€(Mt 6,33). Tâm quyết nà y là kiên định dà nh cho những ai, trên Ä‘Æ°á»ng lữ hà nh, diá»…n tả rá»±c sáng niá»m hi vá»ng.
Lạy Cha! chúng con nguyện danh Cha cả sáng, Nước Cha trị đến. Xin Cha cho chúng con lương thực hằng ngà y! Chúng con xin cảm tạ Cha. [Mục Lục]
29. Suy niệm của Lm. Giuse Phạm Thanh Liêm
ÄIỀU LÀM CON NGƯỜI THÀNH VĨNH CỬU
Thu tÃch kiến thức và há»c táºp những kỹ xảo, tìm cách sở hữu gia tà i má»™t cách công bằng, lo lắng để mình hưởng nhà n sau những cố gắng lao nhá»c, cÅ©ng chỉ là phù vân. Váºy cái gì trÆ°á»ng tồn?
Cái chết giúp con ngÆ°á»i nháºn ra chân lý
Trong cuá»™c Ä‘á»i rao giảng, Äức Giêsu đã gặp nhiá»u loại ngÆ°á»i. Có những ngÆ°á»i tìm đến vá»›i Äức Giêsu để nghe Ngà i dạy Ä‘iá»u hay lẽ phải, nhÆ°ng cÅ©ng có ngÆ°á»i muốn nhá» Ngà i giải quyết những tranh chấp, cụ thể là vấn Ä‘á» chia gia tà i. Äức Giêsu đã từ chối can thiệp và o những việc nà y. Tại sao Äức Giêsu lại không giúp anh ta, khi anh ta bị ngÆ°á»i anh đối xá» không công bằng? Phải chăng Äức Giêsu biết rằng Ngà i cÅ©ng không thà nh công nếu Ngà i can thiệp và o, hay Ngà i cho rằng Ä‘iá»u đó không quan trá»ng, và không là sứ mạng của Ngà i: “Ai đã đặt tôi là m quan toà hay ngÆ°á»i trá»ng tà i để phân xá»?â€? HÆ¡n nữa, Äức Giêsu còn dùng cÆ¡ há»™i nà y để giúp con ngÆ°á»i ý thức vỠ“lòng tham†của mình dÆ°á»›i má»i hình thức.
NgÆ°á»i giầu có trong Ä‘oạn Tin Mừng sở hữu nhiá»u của cải, tÃnh toán để tÃch chứa những gì ông ta có do lao Ä‘á»™ng má»™t cách hợp lý hợp pháp, đâu có gì xấu. Thế nhÆ°ng Thiên Chúa nói vá»›i ông ta: “Äồ khùng, nếu đêm nay anh phải chết, thì kho tà ng đó để cho ai?†Äiá»u khùng ở đây là ngÆ°á»i nhà giầu không biết dùng của cải để giúp ngÆ°á»i nghèo, để thu tÃch kho tà ng không mục nát và không bị mối má»t đục khoét.
Cái chết, giúp ngÆ°á»i ta nháºn ra chân lý, giúp ngÆ°á»i ta biết Ä‘iá»u mình toan tÃnh thu tÃch có giá trị thá»±c sá»± không? Nếu thu tÃch, bá» công sức để được cái gì đó, mà cái chết sẽ đến đêm nay huá»· diệt tất cả, thì Ãch lợi gì?
Tất cả chỉ là phù vân
Sách Giảng Viên cho thấy những suy tÆ° của ông vá» sá»± Ä‘á»i. “Lợi lá»™c gì khi con ngÆ°á»i phải chịu Ä‘á»±ng bao nhiêu gian lao vất vả?†Vá»›i Giảng Viên, việc thu góp được bao nhiêu Ä‘iá»u khôn ngoan hÆ¡n tất cả những ngÆ°á»i trÆ°á»›c, việc phân biệt được đâu là khôn ngoan, đâu là tri thức, Ä‘iên rồ hay khá» dại, cÅ©ng chỉ là phù vân (Gv.1, 16-17).
Khôn lắm cÅ©ng khổ, hiểu lắm cÅ©ng khổ. Táºn hưởng thú vui, nếm mùi hạnh phúc, cÅ©ng chỉ là phù vân. “Tất cả Ä‘á»u chết, ngÆ°á»i khôn cÅ©ng nhÆ° kẻ dại†(Gv.2, 16). Cái chết giúp ngÆ°á»i ta biết con ngÆ°á»i là ai, những lao nhá»c vất vả của mình có giá trị gì, đâu là điá»u trÆ°á»ng tồn và có gÃa trị thá»±c sá»±? Cái chết, là ná»—i sợ của nhiá»u ngÆ°á»i, nhÆ°ng cÅ©ng là má»™t quà tặng cho nhiá»u ngÆ°á»i, và nó cÅ©ng có tÃnh giải phóng con ngÆ°á»i khá»i u muá»™i mê lầm. Cái chết, là khởi đầu của hạnh phúc.
Äức Kitô là tất cả trong má»i sá»±
Chỉ má»™t Ä‘iá»u quan trá»ng, Ä‘iá»u ảnh hưởng dứt khoát trên cuá»™c sống con ngÆ°á»i, là Thiên Chúa và tình yêu của Ngà i nÆ¡i Äức Giêsu Kitô. Thiên Chúa yêu thÆ°Æ¡ng con ngÆ°á»i, là m những vất vả của con ngÆ°á»i trở nên có ý nghÄ©a và trá»n vẹn trong Äức Giêsu Kitô và nhá» Äức Giêsu Kitô. Tất cả những gì được thá»±c hiện trong Thiên Chúa và trong Äức Giêsu Kitô, sẽ có giá trị vÄ©nh viá»…n.
Hà nh vi bác ái yêu thÆ°Æ¡ng, là hà nh vi “vÄ©nh cá»u†nhá» Äức Giêsu. “Nếu tôi là m được Ä‘iá»u nà y Ä‘iá»u kia, nếu tôi được Æ¡n nà y Æ¡n kia, mà không có bác ái, thì cÅ©ng nhÆ° tiếng phèng la vang dá»™i, não bạt vang vangâ€. Yêu thÆ°Æ¡ng, là hà nh vi là m con ngÆ°á»i trở nên vÄ©nh cá»u, là hà nh vi là m con ngÆ°á»i trở nên con Thiên Chúa và nên giống Thiên Chúa.
Äức Giêsu là mẫu gÆ°Æ¡ng và thầy dạy con ngÆ°á»i vá» yêu thÆ°Æ¡ng.
Câu há»i gợi ý chia sẻ:
- Theo bạn, Ä‘iá»u nà o quan trá»ng nhất đối vá»›i ngÆ°á»i Ä‘á»i? Tại sao?
- Theo cái nhìn của bạn, Ä‘iá»u nà o là m hà nh vi của bạn trở thà nh vÄ©nh cá»u? Tại sao?
- Bạn có sợ chết không? Cái chết của những ngÆ°á»i khác, thÆ°á»ng gợi gì nÆ¡i bạn? [Mục Lục]
30. TÃch trữ của cải - Lm. Giacobê Tạ Chúc
Trong thá»i gian gần đây, báo chà hay Ä‘Æ°a tin những doanh nghiệp là m ăn thà nh công cÅ©ng nhÆ° thất bại. Tháºm chà có những tên tuổi của những ngÆ°á»i trong giá»›i văn nghệ sỹ, rất được công chúng hâm má»™, nhÆ°ng rồi khi hay tin doanh nhân nà y, ca sỹ ná», ngÆ°á»i mẫu kia là m ăn thua lá»—, nợ nần chồng chất… Rồi cÅ©ng rất nhiá»u những ông to bà lá»›n mà tà i sản của há» rất kếch sù, không phải là những con số nhá» mà là lên đến má»™t và i tá»· mỹ kim. Xem ra của cải váºt chất nhÆ° là thÆ°á»›c Ä‘o của khoảng cách già u nghèo trong xã há»™i. NgÆ°á»i già u ngà y cà ng muốn già u hÆ¡n, trong khi kẻ nghèo cÅ©ng cáºt lá»±c để là m cho mình có của cải tiêu dùng. Ai cÅ©ng muốn đầu tÆ° tÃch trữ, nhÆ° nhà phú há»™ mà Tin mừng Luca giá»›i thiệu, ông không biết để đâu, hay là m gì nữa, vì ông ta có quá nhiá»u của cải.
TrÆ°á»›c hết, dùng của cải váºt chất nhÆ° là những phÆ°Æ¡ng tiện
Khi sáng tạo nên con ngÆ°á»i, Thiên Chúa đã đặt để Adam canh gác vÆ°á»i Ê-den, Ngà i cho con ngÆ°á»i tá»± do canh tác, là m lụng vất vả để có lÆ°Æ¡ng thá»±c nuôi sống bản thân. Con ngÆ°á»i là chủ tế vạn váºt, và cÅ©ng là những quản lý vÆ°á»n nho cho Chúa. Äức Giê-sa cÅ©ng dạy các môn đệ là m việc và Ngà i cÅ©ng là ngÆ°á»i tÃch cá»±a là m việc từ sáng sá»›m cho đến lúc hoà ng hôn. Váºt chất, tiá»n bạc tá»± nó không xấu, vì đó là điá»u kiện tối cần cho nhu cầu của con ngÆ°á»i. Tiá»n bạc là phÆ°Æ¡ng tiện, nó giúp má»—i ngÆ°á»i đạt đến cứu cánh là ơn cứu Ä‘á»™. Giáo há»™i cÅ©ng luôn khuyến khÃch con cái mình hãy ra sức là m việc, để cải thiện Ä‘á»i sống, để thoát khá»i cảnh nghèo nà n, và cÅ©ng là để có cÆ¡ há»™i chia sẻ và hoạt Ä‘á»™ng cho công cuá»™c truyá»n giáo, bác ái xã há»™i của toà n thế giá»›i.
Thứ hai, của cải váºt chất là ân huệ của Chúa thÆ°Æ¡ng ban
Khi Ngà i rộng mở tay ban,
Là bao sinh váºt, thoả thuê muôn và n.(Tv 144, 16).
Lá»i Thánh vịnh nhắc nhở má»—i ngÆ°á»i hiểu rằng, tất cả những gì mình Ä‘ang có, hay Ä‘ang sở hữu là do hồng ân của Thiên Chúa thÆ°Æ¡ng ban, nhÆ° Chúa Giêsu khẳng định: “Không có Thầy, chúng con chẳng là m được gìâ€. Tháºt váºy: “Nếu nhÆ° Chúa chẳng xây nhà , thợ ná» vất vả cÅ©ng là uổng công†(Tv 126 (127). Không phải tôi tà i giá»i cho bằng Äấng đã dá»±ng nên tôi, đã cho tôi trà khôn, sức khoẻ và có Ä‘iá»u kiện, cÅ©ng nhÆ° cá»™ng và o đó là má»™t chút may mắn, gặp thá»i váºn. Nên tôi thà nh công, tôi có nhiá»u của cải, nhÆ°ng cÅ©ng nên nhá»› má»™t Ä‘iá»u mà chÃnh ngÆ°á»i Phú há»™ đã ldạy cho chúng ta má»™t bà i há»c, Ä‘ang khi ông mải mê tÃnh toán, xây thêm nhiá»u kho lẫm thì: “Thiên Chúa bảo ông ta: “Äồ ngốc! ná»™i đêm nay, ngÆ°á»i ta sẽ đòi lại mạng ngÆ°Æ¡i, thì những gì ngÆ°Æ¡i sắm sẵn đó sẽ vá» tay ai?â€(Lc 12, 20).
Sau cùng, hãy là m già u trước mặt Thiên Chúa
Nhiá»u lần, Chúa Giêsu đã dạy dá»— má»—i ngÆ°á»i: “ Chúng con đừng lo lắng, áy náy…â€, hãy kiếm tìm những giá trị vÄ©nh cá»u hÆ¡n là những thứ chóng qua ở Ä‘á»i nà y. NgÆ°á»i môn đệ của Chúa, luôn tìm kiếm những cúu cánh vững bá»n, đó là hạnh phúc thiên Ä‘Ã ng, chứ không phải ảo ảnh trần gian. Mặc dù Ä‘ang khi hoà n tất số mạng lữ hà nh trần gian, há» vẫn phải chu tất má»i trách nhiệm, sá»± liên Ä‘á»›i đầy nhân văn trong thế giá»›i hiện đại hôm nay. Vui mừng và hy vá»ng, Æ°u sầu và lo lắng của con ngÆ°á»i không thể tách rá»i ra khá»i cuá»™c sống của các Kitô hữu. Thế nhÆ°ng, những tÃn hữu vẫn luôn ý thức thức rằng: “Chúng con sống giữa thế gian, nhÆ°ng không thuá»™c vá» thế gianâ€.
Những bất thuáºn bất hoà , những tranh chấp, bất công, Ä‘Ã n áp nhÆ° là những trì trệ, nó là m cho con ngÆ°á»i không thể vÆ°Æ¡n lên để xây dá»±ng má»™t cuá»™c sống văn minh tình thÆ°Æ¡ng. Trong khi đó, biết chia sẻ áo cÆ¡m cho những ngÆ°á»i đói khát, biết cảm thông và giúp đỡ lẫn nhau sẽ thăng tiến con ngÆ°á»i và đưa hỠđến gần Thiên Chúa hÆ¡n. [Mục Lục]
31. Bảo hiểm linh hồn - Lm. Bùi Quang Tuấn
“Những của ngÆ°Æ¡i tÃch trữ sẽ để lại cho ai?†(Lc 12:20)
Nasruddin Ä‘ang bò gối trên thảm cá» trÆ°á»›c nhà , hình nhÆ° Ä‘ang tìm kiếm váºt gì. NgÆ°á»i hà ng xóm của anhta thấy thế bèn cất tiếng:
- Nà y Nasruddin, anh Ä‘ang tìm gì váºy?
- Tôi tìm chiếc chìa khoá. Nasruddin trả lá»i.
Thế là ngÆ°á»i hà ng xóm liá»n tá» lòng hà o hiệp. Anh cùng bò gối trên sân để tìm chiếc chìa khoá cho Nasruddin. Sau má»™t hồi lâu tìm kiếm mà không được, anh hà ng xóm ngÆ°á»›c mắt lên há»i:
- Mà Nasruddin nè, anh là m rÆ¡i chiếc chìa khóa ở chá»— nà o váºy?
- À, tôi là m rớt ở trong nhà .
Nghe câu trả lá»i, ngÆ°á»i hà ng xóm ngẩn ra vì tức:
- Rơi ở trong nhà ... nhưng tại sao anh lại tìm ở đây?
Nasruddin tỉnh bÆ¡ đáp lại: “Bởi vì ở ngoà i nà y sáng hÆ¡n, còn trong kia tối quá.â€
Thế đấy! Ở trên Ä‘á»i có không Ãt ngÆ°á»i Ä‘i tìm hạnh phúc, nhÆ°ng lại chẳng tìm đúng nÆ¡i. CÅ©ng có lắm kẻ đã đến đúng nÆ¡i rồi nhÆ°ng lại không biết minh nên tìm thứ gì.
Có nhiá»u ngÆ°á»i tầm sÆ° há»c đạo mà tìm mãi không ra, nhÆ°ng cÅ©ng có lắm kẻ Ä‘ang ở trong chÃnh đạo, nhÆ°ng lại cứ kiếm những thứ gì đâu! Có bao giá» bạn đặt câu há»i vá»›i chÃnh mình: “Tôi đã thuá»™c vá» chÃnh đạo chÆ°a? Nếu rồi, thì nÆ¡i đó tôi Ä‘ang muốn Ä‘iá»u chi?â€
Äặt câu há»i nhÆ° váºy là để xác định cho mình má»™t mục tiêu, nếu chÆ°a có. Há»i nhÆ° thế cÅ©ng là để chỉnh đốn hÆ°á»›ng Ä‘i, nếu nhÆ° mình Ä‘ang bÆ°á»›c không đúng vá»›i tinh thần của đạo.
Khi yêu quà thứ gì thì ngÆ°á»i ta đâu muốn bị mất mát hÆ° hao. Cho nên nếu có phÆ°Æ¡ng cách để bảo vệ, tất há» sẽ không ngần ngại thi hà nh. Äây là tâm lý chung mà nhiá»u kẻ nhá» biết khai thác và kinh doanh đã trở nên già u to. Bao dịch vụ hay công ty mang danh bảo hiểm – insurance – đã xuất hiện để bồi hoà n cho những mất mát hay hÆ° hao đó.
Kết quả là nhiá»u thứ bảo hiểm xuất hiện: nhà cá»a, xe cá»™, váºt dụng, công việc, sức khoẻ, nhân thá». Tháºm chà còn có bảo hiểm cho cả chó mèo chim chóc trong nhà .
Không có thứ bảo hiểm nà o lại không liên quan đến sá»± sống ngÆ°á»i ta. Tôi mua bảo hiểm cho chiếc xe, cà i nhà , cá»a tiệm, bức tranh, chiếc nhẫn kim cÆ°Æ¡ng... là vì những thứ đó có dÃnh dáng đến cuá»™c sống của tôi phần nà o.
NhÆ°ng thá» há»i có mấy thứ bảo hiểm ngÆ°á»i ta Ä‘ang có mà lại không đụng đến đồng tiá»n? Phải nói rằng trong thá»±c tế, thứ nà o cÅ©ng cần có tiá»n má»›i mua được. Thà nh ra để bảo hiểm cho thứ nà y váºt kia, tôi phải nai lÆ°ng ra kiếm tiá»n; để bảo vệ sá»± sống, tôi phải lo lắng vất vả thức khuya dáºy sá»›m cà y thêm tà “job†để có tiá»n đóng bảo hiểm. Rốt cuá»™c, tôi đã tiêu hao sá»± sống để bảo vệ sá»± sống. Trá»±c tiếp giữ gìn sá»± sống thân xác trong khi đã gián tiếp đánh mất nó. Mà nhiá»u khi lại đánh mất trong hãnh diện và tá»± hà o má»›i khốn chứ!
Quả là phù vân tiếp nối phù vân, hư không trên các sự hư không.
Nếu không thoát được bao sá»± hÆ° không phù phiếm đó thì tôi sẽ chẳng khác chi gì “ngÆ°á»i phú há»™ già u có†trong Tin mừng của thánh Luca: gặp năm được mùa, lúc thóc dÆ° trà n, ngÆ°á»i phú há»™ không biết để đâu cho hết. Sau nhiá»u hôm trằn trá»c băn khoăn, cuối cùng ông tìm được má»™t kế: phá quách các kho nhá», đóng má»™t kho tháºt lá»›n để chất tất cả tà i sản thóc gạo và o đó. Thế rồi, khi má»i sá»± hoà n tất, được bảo đảm bởi má»™t kho lẫm chắc chắn, ông phú há»™ má»›i nói vá»›i linh hồn: “Hãy ăn Ä‘i, uống Ä‘i, hãy nếm cho thoả thÃch mùi Ä‘á»i Ä‘i, hỡi linh hồn của ta.â€
NhÆ°ng bất thần có tiếng Chúa phán: “Äồ ngốc,ngay đêm nay ngÆ°á»i ta sẽ đòi lại hồn ngÆ°Æ¡i, thế thì những của ngÆ°Æ¡i tÃch trữ kia sẽ để lại cho ai đây?†(Lc 12:16-21)
Má»›i Ä‘á»c qua dụ ngôn, không Ãt ngÆ°á»i thắc mắc: má»™t kẻ là m ăn cần cù, có lẽ không gian dối lừa gạt bóc lá»™t ai, nhÆ°ng sao lại bì kết án “đồ ngốc†nặng ná» nhÆ° váºy? Thế nhÆ°ng, suy nghÄ© má»™t chút ngÆ°á»i ta sẽ phải công nháºn ngÆ°á»i già u có kia đã phạm phải ba lá»—i lầm chứng tỠông ta ngốc tháºt.
Lá»—i lầm thứ nhất: ông tưởng của cải váºt chất là yếu tố căn bản có thể mang lại sá»± sống cho linh hồn, má»™t hữu thể vô váºt chất. Ông ngây ngô khi nói vá»›i linh hồn mình hãy cứ ăn uống những thứ mà ông thu tÃch được kia.
Lá»—i lầm thứ hai: ông phá được các kho lẫm Ãch ká»· nhá» nhoi của mình để rồi xây lại má»™t cái khác to lá»›n hÆ¡n.
Phải chăng trong thá»±c tế cÅ©ng có không Ãt ngÆ°á»i phá được hầu bao của mình để dâng cho Chúa má»™t chút tiá»n công đức thì lại cứ muốn tên tuổi được khắc ghi trên bia đồng hay bia đá, hoặc có những ngÆ°á»i vừa thoát được cái thế giá»›i thầm lặng khép kÃn của mình để ra đóng góp cho cá»™ng Ä‘oà n tha nhân thì lại xây ngay má»™t cái kho khác lá»›n hÆ¡n: cái kho của tá»± cao tá»± phụ – “má»i ngÆ°á»i phải biết đến phần đóng góp của tôi, nếu không thì tôi rút lui.â€
Äó không phải là nẻo Ä‘Æ°á»ng chân chÃnh của Phúc âm. Trái lại, theo tinh thần Kitô giáo, phá kho là để trao ban cho ngÆ°á»i chứ không phải xây lên kho khác để rồi lại tÃch lÅ©y cho mình.
Äiá»u lầm lẫn thứ ba của ngÆ°á»i phú há»™ là chỉ biết hÆ°á»›ng vá» những sá»± dÆ°á»›i đất, những chuyện thế gian, những phạm vi thân xác, và thiếu quan tâm đến những thiêng liêng hay cuá»™c sống mai sau.
“NgÆ°á»i ta sẽ đòi linh hồn ngÆ°Æ¡i.†Câu nói nà y đã bá»™c lá»™ má»™t chân lý: Äến giá» chết thân xác sẽ tiêu tan, trở vá» vá»›i cát bụi, chẳng ai còn tha thiết vá»›i nó. Những gì sẽ được Ä‘em Ä‘i chÃnh là linh hồn. Cho nên tháºt là khá» dại khi chỉ tÃch trữ, trang Ä‘iểm, vá»— béo cho thân xác mà quên mất hay coi nhẹ việc tô Ä‘iểm hoặc bảo hiểm cho linh hồn.
“NgÆ°á»i ngốc†được nói đến trong Phúc âm là kẻ chỉ biết có hiện tại, tìm kiếm và hưởng thụ những giá trị hữu hình.
NgÆ°á»i khôn ngoan chÃnh là ngÆ°á»i sống trong hiện tại nhÆ°ng biết hÆ°á»›ng vá» tÆ°Æ¡ng lai, ở trong thế giá»›i hữu hình nhÆ°ng luôn chuẩn bị cho mình những giá trị và tà i sản vô hình thiêng liêng.
NgÆ°á»i khôn ngoan “khi còn sống trên địa cầu biết kiá»m chế các chi thể là sá»± gian dâm, ô uế, dục tình, Ä‘am mê xấu xa và hà tiện, tức là những sá»± thá» quấy... (cùng vá»›i) nóng giáºn, gắt gá»ng, thâm Ä‘á»™c, chá»i rá»a, thô tục†(Col 3:5,8)
NgÆ°á»i khôn ngoan là ngÆ°á»i biết rằng không có gì quà bằng linh hồn, không có gì quan trá»ng cho bằng sá»± sống mai sau vá»›i Äức Kitô. Từ chá»— nháºn biết nà y ngÆ°á»i khôn ngoan sẽ lo việc bảo hiểm linh hồn của mình nhiệt thà nh hÆ¡n.
Có rất nhiá»u phÆ°Æ¡ng cách để giúp bảo hiểm linh hồn, nhÆ°ng có má»™t phÆ°Æ¡ng cách mà ai chịu khó đầu tÆ° cÅ©ng Ä‘á»u nắm chắc phần thắng. Äó là cầu nguyện. Thánh Anphongsô từng khẳng định: “Ai cầu nguyện nhất định được rá»—i linh hồn.†Bởi vì qua cầu nguyện, ngÆ°á»i ta sẽ vững bÆ°á»›c trên con Ä‘Æ°á»ng tiến vá» Thiên Chúa [Mục Lục]
32. Có tiá»n mua tiên không được?
(Suy niệm của Lm. Fx. Nguyễn Hùng Oánh)
Theo Äệ Nhị Luáºt, trưởng nam là kẻ thừa kế gia tà i cha mẹ, được nháºn gấp Ä‘Æ¡i phần của cac em (Änl 21,17).
Luáºt quy định rõ rà ng nhÆ° váºy, nhÆ°ng ngÆ°á»i ta vẫn vi phạm. Bà i Tin Mừng (Lc 12, 13-21) kể truyện má»™t ngÆ°á»i tá»›i thÆ°a vá»›i Chúa: “ThÆ°a thầy, xin thầy bảo anh tôi chia gia tà i cho tôiâ€. Có lẽ ngÆ°á»i anh đã chiếm giữ tất cả, ngÆ°á»i em chỉ còn nÆ°á»›c Ä‘i kiện. Thông thÆ°á»ng, ngÆ°á»i bị thiệt tá»›i xin các thầy Pharisiêu, ký lục xét xá». Phán quyết của há» có giá trị trÆ°á»›c cá»™ng Ä‘oà n, bắt đôi bên nguyên / bị phải tuân theo.
Tá»›i Chúa Kitô xin Ngà i xét xá», ngÆ°á»i ta xem Chúa nhÆ° má»™t thầy ký lục hoặc Pharisiêu nghÄ©a là xem Chúa ở báºc “thầy dạyâ€. Chúa không phân xá» chÃnh ngay ná»™i dung vụ ngÆ°á»i ta yêu cầu. Chúa nói: “Nà y anh, ai đặt tôi là m thẩm phán hay là m trá»ng tà i giữa các anhâ€. Qua vụ kiện nầy Chúa vạch ra cho biết nguyên nhân sâu xa là lòng tham lam tiá»n bạc và má»i thứ tham lam khác. Chúa đả kÃch quan niệm xem tiá»n bạc là bảo đảm Ä‘á»i sống ngÆ°á»i ta.
Dụ ngôn Chúa Ä‘Æ°a ra rất cụ thể: má»™t phú há»™ của cải nhiá»u, phát đạt quá, phải là m nhà kho lá»›n để tÃch trữ thóc lúa. Ông ta tá»± thá»a mãn, bảo vá»›i chÃnh mình hãy hưởng già u sang, phú quý cả Ä‘á»i chÆ°a hết, tiá»n bạc bảo đảm Æ¡ng. Chúa bảo ông ta là hạng ngốc (Giêremia 17, 11) vì cái chết đến tiá»n bạc trở nn vÆ¡ Ãch vá»›i Æ¡ng.
Dụ ngôn trên cho ta biết hai Ä‘iá»u: tiá»n tà i giúp ngÆ°á»i ta sống, có thể sống lâu, nhÆ°ng không thể sống lâu theo ý muốn ngÆ°á»i ta. Cái chết đến bất thình lình, lúc ngÆ°á»i ta không muốn, khi ngÆ°á»i ta Ä‘ang ham sống và tiá»n của tá» ra bất lá»±c trong vấn Ä‘á» nà y. Thứ hai lo thu tÃch nhiá»u tiá»n của, khi chết, hai tay buông xuôi, má»i sá»± vất lại cả, không có gì mang theo.
Äúng là nhà phú há»™ hạng ngốc. Thánh vịnh nói hạng ngốc sống không cần biết Chúa (Tv 13 (14), 1). Ông nà y chỉ biết đến tiá»n bạc và hưởng phú quý do tiá»n bạc Ä‘em lại. Cái chết đến, đống tiá»n của,hưởng vinh hoa phú quý trở nn vÆ¡ nghÄ©a vá»›i Æ¡ng. Trái lại, ngÆ°á»i là m già u nÆ¡i Thiên Chúa sống theo ý Chúa, cái chết đến là lúc hỠđạt tá»›i Ä‘Ãch của cuá»™c sống, tá»›i cùng cá»±c ý nghÄ©a Ä‘á»i sống trần gian, há» trở thà nh già u có trong Thiên Chúa.
Nói nhÆ° vây, không phải khinh chê tiá»n bạc. Tiá»n bạc, của cải váºt chất tá»± nó có giá trị để phục vụ con ngÆ°á»i, để con ngÆ°á»i không bị lệ thuá»™c, sống đúng vá»›i nhân phẩm của mình. Tiá»n bạc thá»±c sá»± không là m thêm tuổi Ä‘á»i, kéo dà i Ä‘á»i ngÆ°á»i, nhÆ°ng giúp con ngÆ°á»i đạt tá»›i tuổi thá» của mình. Thà dụ, vì nghèo khổ thiếu dinh dưỡng, ngÆ°á»i ta chỉ sống đến 30 tuổi, thay vì tuổi thá» 60, 90, 100. Tiá»n bạc sẽ giúp ngÆ°á»i ta cải thiện cuá»™c sống, tạo nên thuáºn tiện cho cuá»™c sống, đạt tá»›i tuổi thá» 100. Rõ rà ng tiá»n bạc, của cải không phải là đảm bảo tuyệt đối cho Ä‘á»i sống, nó chỉ là phÆ°Æ¡ng tiện “gia hạn†cho cuá»™c sống trần gian. NgÆ°á»i phú há»™ đã tưởng rằng tiá»n của nhiá»u bảo đảm Ä‘á»i sống ở mức tuyệt đối, cuá»™c sống viên mãn ở trần gian, mà không nghÄ© cái chết đến chấm dứt tất cả.
Kẻ sáng suốt biết tÃnh toán đúng, biết giá trị của tiá»n của, biết sá» dụng nó để là m phong phú Ä‘á»i sống, là m già u cho Ä‘á»i sống nÆ¡i Chúa, không thể dùng tiá»n bạc để mua NÆ°á»›c Trá»i. Có tiá»n mua tiên cÅ©ng được? Chắc chắn tiá»n bạc không thể mua NÆ°á»›c Trá»i, trái lại tiá»n của có lúc là thần Mammon đối nghịch vá»›i Thiên Chúa (Lc 16, 13). Phải biết sá» dụng tiá»n của để sống theo à Chúa, là m già u nÆ¡i Chúa bằng bác ái. Kẻ chỉ sống vá»›i tiá»n bạc, hưởng thụ má»i thứ không là nh mạnh ở trần gian, cáºy tiá»n của nhiá»u sống theo dục vá»ng, thá»a mãn lòng tham quyá»n chức là m thiệt hại bản thân, linh hồn và thể xác, hỠđã dùng tiá»n của mua lấy án phạt Ä‘á»i Ä‘á»i. [Mục Lục]
33. Suy niệm của Lm. Nguyễn Hữu Nghĩa
CÂU HỎI GỢI Ã:
- Má»™t số ngÆ°á»i chủ trÆ°Æ¡ng: “Có thá»±c má»›i vá»±c được đạo.†Äiá»u nà y có mâu thuẫn vá»›i lá»i khuyên của Tin mừng: “Hãy tìm những gì thuá»™c thượng giá»›i†không?
- Äừng nhầm lẫn giữa phÆ°Æ¡ng tiện và mục Ä‘Ãch.
- Một số phương thế giúp chúng ta luôn hướng thượng.
SUY TƯ GỢI Ã:
- Xem ra có vẻ mâu thuẫn.
Nếu xét vá» mặt văn chÆ°Æ¡ng thì Ä‘oạn văn của Vua Co-he-lét, con Vua Äavit, đạt đểm rất thấp vì đã sá» dụng đến 7 lần chữ PHÙ VÂN. NhÆ°ng vá» ná»™i dung, ông đã lá»™t trần được má»™t sá»± thá»±c phủ phà ng là “Tất cả chỉ là phù vânâ€. Phù là trôi nổi, huyá»n ảo. Vân là mây. Phù vân là bèo dạt mây trôi, là hay thay đổi, chóng qua, chóng tà n. Má»i của cải váºt chất trên trần gian nà y, kể cả cuá»™c sống của má»—i ngÆ°á»i chúng ta Ä‘á»u là phù vân. Báo chà ngà y 26-07-01 Ä‘Æ°a tin vá» vụ hoả hoạn đã thiêu rụi 92 căn nhà tại chợ Năm Căn vá»›i biết bao tiếng rên xiết kêu la thảm khốc, có trÆ°á»ng hợp muốn Ä‘i đến quyên sinh vì tiếc của. à thức được Ä‘iá»u nà y, Thánh Phaolô khuyên chúng ta hãy tìm kiếm những gì thuá»™c thượng giá»›i, nÆ¡i Äức Kitô Ä‘ang ngá»± bên hữu Thiên Chúa. Rồi đến lượt Äức Giêsu khuyên chúng ta:†Anh em phải coi chừng, phải giữ mình khá»i má»i thứ tham lam, vì không phải há»… ai được dÆ° gia, thì mạng sống ngÆ°á»i ấy nhá» của cải mà được bảo đảm đâu†(Lc 12, 15). Câu nói của Chúa Giêsu rất đúng ngay cả nghÄ©a Ä‘en. Tháºt váºy, chÃnh những ngÆ°á»i già u có má»›i bị trá»™m cÆ°á»›p thanh toán, hãm hại, khi Ä‘i Ä‘Æ°á»ng hoặc lúc canh khuya. NhÆ°ng có ngÆ°á»i lại chủ trÆ°Æ¡ng “Có thá»±c má»›i vá»±c được đạoâ€. NghÄ©a là trÆ°á»›c tiên ta cần phải sống, rồi sau đó má»›i có khả năng là m gì thì là m. à tưởng nà y cÅ©ng đúng vì sống là nhu cầu căn bản của con ngÆ°á»i. Ai cÅ©ng ham sống, sống hạnh phúc và sống thá». Äiá»u kiện ắt có và đủ cho sá»± sống là tà i sản. Váºy muốn sống phải ra sức là m ra tà i sản. NhÆ° thế, xem ra có sá»± mâu thuẫn giữa Lá»i khuyên của Chúa Giêsu và cuá»™c sống thá»±c tế cần váºt chất của chúng ta?
- Không lẫn lá»™n giữa mục Ä‘Ãch và phÆ°Æ¡ng tiện.
Suy nghÄ© kỹ, ta không thấy có chút mâu thuẩn nà o giữa thá»±c tế cuá»™c sống của ta và lá»i khuyên của Chúa Giêsu. Ngà i còn khuyên chúng ta hãy sống và sống dồi dà o. Äức Ä‘Æ°Æ¡ng kim Giáo Hoà ng Phaolô II, trong bà i đáp từ vá»›i Tổng Thống Hoa kỳ G.W. Bush dịp há»™i kiến ngà y 23-07-01 vừa qua, đã nói lên Æ°u tÆ° của mình vá» sá»± chia sẻ của cải váºt chất cho má»i ngÆ°á»i:â€â€¦ trong đó, toà n dân chúng thế giá»›i đóng góp cách tÃch cá»±c cho ná»n thịnh vượng kinh tế chung và cÅ©ng phải được chia sẻ háºu quả của chúng …†Không lẽ Äức Giáo hoà ng, khi cổ vÅ© cho việc phát triển kinh tế váºt chất, là đi ngược lại vá»›i Tin Mừng? Thá»±c ra, Diá»u Ngà i phát biểu còn nói lên Tin Mừng là đà ng khác:â€â€¦phải giữ mình khá»i má»i thứ tham lam…â€(Lc 12, 15a). Tham lam là vÆ¡ vén tÃch lÅ©y của cải vá» chỉ cho riêng mình, cho đất nuá»›c và dân tá»™c mình. Hãy tạo cho má»i ngÆ°á»i được quyá»n hưởng lợi từ quả đất là mái nhà chung. NhÆ° váºy, không có mâu thuẫn giữa nhu cầu váºt chất của con ngÆ°á»i và lá»i chỉ dạy của Chúa Giêsu. Chỉ còn má»™t Ä‘iá»u là ta không nên lẫn lá»™n giữa mục Ä‘Ãch và phÆ°Æ¡ng tiện. Ai cÅ©ng Æ°á»›c ao cuá»™c sống mình trÆ°á»ng tồn mãi mãi. Váºy cuá»™c sống viên mãn mai háºu là mục Ä‘Ãch. Còn cuá»™c sống Ä‘á»i nà y, vá»›i nhu cầu tiá»n bạc tà i sản của nó, phải được xem là phÆ°Æ¡ng tiện. Nếu chúng ta xem nó là mục Ä‘Ãch thì tá»± ta, ta đã mâu thuẫn vá»›i chÃnh ta, vì:†Trăm năm nà o có gì đâu. Chẳng qua má»™t đám cá» khâu xanh rì. (Kiá»u).
- Một số phương thế giúp chúng ta hướng thượng.
– TrÆ°á»›c hết, chúng ta phải thấy rõ má»™t sá»± thá»±c là xã há»™i mà ta Ä‘ang sống hết sức thá»±c dụng. Thá»±c dụng có nghÄ©a la ta chỉ nhắm Ãch lợi hoặc hiệu quả trÆ°á»›c mắt,không cần suy nghÄ© tá»›i hệ quả lâu dà i. NgÆ°á»i ta có thể đổi lấy má»™t chút hÆ° ảo của là n khói bạch phiến để suốt Ä‘á»i váºt vả vì nó. NgÆ°á»i ta có thể biển thủ để có nhiá»u tiá»n cho những canh bạc thâu đêm suốt sáng mà bất chấp những ngà y sau đó có thể và o tù ra khám hay tháºm chà dá»±a cá»™t nhÆ° ông Phạm Huy PhÆ°á»›c trÆ°á»›c đây. Xa hÆ¡n nữa, “Con ngÆ°á»i†có thể đắm chìm theo những Ä‘am mê của cái “CON†(thú tÃnh) mà không đếm xỉa gì đến háºu váºn của kiếp “NGƯỜI†sau khi chết. Chúng ta cần phải lá»™i ngược dòng trong sá»± lạc quan. Có những thân hình lúc la lúc lắc theo Ä‘iệu nhạc cuồng nhiệt dÆ°á»›i ánh Ä‘á»n sân khấu thì cÅ©ng có những con ngÆ°á»i Ä‘ang thầm lặng quì chầu trÆ°á»›c Thánh Thể để múc nguồn sống vô táºn.
– Kế đến, nếu chúng ta nghÄ© rằng sá»± chết đến bất cứ lúc nà o, có thể là trong phút giây sắp tá»›i, ta sẽ bá»›t tham lam của cải váºt chất hÆ¡n, bá»›t ham muốn già nh dân lất đất hÆ¡n. Kinh nghiệm cho thấy, sau má»—i lần và o nhà thÆ°Æ¡ng ung bÆ°á»›u, tÃnh tình chúng ta trầm lại, suy tÆ°.
– Cuối cùng, ta nên chiêm niệm Chúa Giêsu trần trụi trên khổ giá. Ngà i đã được nâng lên khá»i đất sau khi vứt bá» tất cả những gì khong cần thiết. Ngà i chỉ giữ lại má»™t THÂN XÃC PHỤC SINH.
Nguyện
Lạy Chúa Giêsu, xÆ°a Chúa đã hứa cùng con rằng, khi nà o Chúa bị treo lên khá»i đất, Chúa sẽ kéo má»i sá»± lên cùng Chúa. GiỠđây xin Chúa thá»±c hiện lá»i hứa ấy vá»›i con. Xin cho con luôn can đảm dà nh sá»± Æ°u tiên cho những gì thuá»™c thượng giá»›i. Sá»± can đảm nà y chÃnh là má»™t bảo chứng cho con được và o cõi trÆ°á»ng sinh. Amen. [Mục Lục]
34. Äi tìm sá»± sống Ä‘á»i Ä‘á»i – Lm. An Phong
Chúng ta hiện sống trong má»™t thế giá»›i khủng hoảng nặng ná» vá» nhiá»u phÆ°Æ¡ng diện. Ta có thể nói được rằng: đứng trÆ°á»›c má»™t hoà n cảnh nhÆ° váºy, nhiá»u khi con ngÆ°á»i không còn biết phÆ°Æ¡ng hÆ°á»›ng nà o mà sống nữa. Con ngÆ°á»i cảm thấy mình bị hụt hẫng, chao đảo, hoang mang, ray rứt, bất an...
Tháºm chà nhiá»u kitô hữu nhÆ° mất hẳn niá»m tin, muốn buông thả và để mình rÆ¡i và o cám dá»—, cứ lao mình và o cuá»™c tìm kiếm cho được nhiá»u và ng bạc của cải và thá»a mãn những nhu cầu váºt chất của con ngÆ°á»i... Äang khi đó ngÆ°á»i kitô hữu lại được Chúa má»i gá»i sống vÆ°Æ¡n lên trong chÃnh nếp sống nhiá»…u nhÆ°Æ¡ng nà y...
Lá»i Chúa của Chủ Nháºt 18 ThÆ°á»ng Niên hôm nay muốn soi sáng cho chúng ta...
TrÆ°á»›c tiên, căn cứ và o bà i Ä‘á»c Cá»±u Æ°á»›c và bà i Phúc âm, ta thấy Chúa tha thiết nhắn nhủ ta rằng :
- Cuá»™c sống con ngÆ°á»i tại thế chỉ là cuá»™c sống tạm bợ, mau qua mà thôi.
Äây là điá»u mà trong Thánh kinh, rải rác đó đây Lá»i Chúa đã nhắc nhở cho ta. Ta chỉ cần Ä‘á»c lại má»™t số bản văn tiêu biểu nhÆ° : Tv 38; Tv 48; G 1,21, v.v. cÅ©ng đủ thấy rồi.
Cuá»™c sống con ngÆ°á»i chóng qua nhÆ° hoa đồng cá» ná»™i : chỉ má»™t cÆ¡n gió thoảng qua cÅ©ng đủ là m nó biến Ä‘i... Äây là nếp sống chóng qua nhÆ° là n gió thoảng, nhÆ° bóng câu lÆ°á»›t qua cá»a sổ. Nhiá»u danh vá»ng và váºt chất, ngÆ°á»i ta thấy mình có được bảo đảm hạnh phúc đâu.
Tóm lại: Trần trụi sinh ra từ lòng mẹ, con ngÆ°á»i sẽ trần trụi trở vá» lòng đất.
- Nếu kiếp sống con ngÆ°á»i tại thế mong manh, phù du nhÆ° váºy mà con ngÆ°á»i còn lo lắng, bồn chồn ngà y đêm : ăn không ngon, ngủ không yên, chỉ mong tÃch lÅ©y được nhiá»u và ng bạc, của cải váºt chất, thì tháºt là điên rồ biết chừng nà o ! Bởi vì vất vả, lo lắng ngà y đêm nhÆ° thế để rồi khi phải nhắm mắt lìa Ä‘á»i, thì và ng bạc, của cải váºt chất có mang theo được ? Danh vá»ng, già u sang có bảo đảm được sá»± sống ?
- Váºy con ngÆ°á»i tại thế hãy là m già u cho mình trÆ°á»›c mặt Thiên Chúa bằng cách
- Hoặc là đem chia sẻ cho anh em đồng loại đói khát, nghèo nà n, cần sự giúp đỡ của ta.
- Hay là dùng của cải tÃch lÅ©y được để Ä‘á»n bù gấp ba, gấp bốn cho kẻ ta là m thiệt hại, theo gÆ°Æ¡ng của ông Giakêu đã là m...
- Hoặc là cao thượng và quảng đại hơn thì ta hãy đem bán đi tất cả những gì ta có, để bố thà cho kẻ nghèo đói, rồi đến theo Chúa...
- Sau cùng, căn cứ và o Ä‘oạn Thánh thÆ° gởi cho giáo hữu Côlôsê, ta thấy thánh Tông đồ ân cần nhủ bảo ta thế nà y : Vì được chá»—i dáºy vá»›i Chúa Kitô, ta hãy tìm kiếm những sá»± trên trá»i. nÆ¡i Chúa Kitô Ä‘ang ngá»± bên hữu Chúa Cha. Äừng tìm kiếm những của cải váºt chất ở Ä‘á»i nà y.
Tìm kiếm những sá»± thuá»™c thiên giá»›i nhÆ° thế có nghÄ©a là chấp nháºn nhÆ° Chúa Kitô, chết Ä‘i cho thà nh kiến, nết hÆ°, cho má»i thứ tá»™i lá»—i của con ngÆ°á»i cÅ© và mặc lấy con ngÆ°á»i má»›i.
Sống được nhÆ° thế, ngÆ°á»i kitô hữu sẽ có được má»™t sức sống má»›i giấu kÃn vá»›i Äức Kitô trong Thiên Chúa, và sá»± sống má»›i nà y sẽ Ä‘em há» tá»›i vinh quang toà n vẹn.
Lạy Chúa,
Chúa đã sinh chúng con và o trong cuá»™c Ä‘á»i mong manh,
đầy cạm bẫy nơi trần thế đây,
là để thá» xem chúng con có tháºt tình tin và o tình thÆ°Æ¡ng
và quyá»n năng của Chúa hay không.
Xin Chúa luôn giúp chúng con
biết sỠdụng của cải phù vân
để là m phương tiện đi vỠvới Chúa,
mà vẫn má»™t niá»m kiên quyết
tÃn thác và o Chúa mà thôi. Amen. [Mục Lục]
35. Lòng ham hố của cải - R. Gutzwiller
Äá» nghị dân chúng phải Ä‘á» cao cảnh giác khá»i men Biệt phái, coi chừng há», xem ra còn quá dá»…, vì đó là đỠphòng ngÆ°á»i khác; việc Ä‘á» cao cảnh giác nói sau đây khó thá»±c hiện hÆ¡n: đó là lá»i cảnh tỉnh nói vá»›i má»—i ngÆ°á»i, vì cái tham vá»ng lo tÃch luỹ ky cóp, Ãt nhiá»u gì cÅ©ng chi phối cuá»™c sống con ngÆ°á»i.
- Äầu Ä‘uôi câu truyện
Có ngÆ°á»i đến xin Chúa Kitô chia gia tà i dùm. Anh của hắn –có lẽ là anh cả- là ngÆ°á»i thừa kế chÃnh thức, nên hắn pháºn em lo mình phải thiệt thòi. Hắn xin Chúa nhÆ° váºy có lý lắm. Vì là con cùng cha, mà bị xá» tệ nhÆ° váºy sao?
Dẫu thế, Äức Giêsu vẫn từ chối không giải quyết. Xét cho cùng những thỉnh nguyện của bạn trẻ nà y hợp lý lắm, nhÆ°ng chỉ vì hắn báºn tâm lo lắng quá vá» truyện đó. Cuá»™c Ä‘á»i hắn để cho váºt chất đóng vai trò lá»›n quá. Hắn khó há»™i ý được những lá»i kỳ diệu của Chúa Kitô vá» nÆ°á»›c Thiên Chúa, má»™t thế giá»›i linh thiêng và tình yêu Thiên Chúa. Hắn đã bị daỳ vò bởi quá lo lắng đến công kia việc ná» mà chẳng há» nghÄ© đến những lý tưởng cao hÆ¡n. Äó là tình trạng cÅ©ng thÆ°á»ng thấy thôi.
Nhiá»u ngÆ°á»i ‘cÅ©ng’ quan tâm đến việc đạo (tháºm chà còn quan tâm nhiá»u nữa) nhÆ°ng thá»±c ra đối vá»›i há» việc đó chỉ là thứ yếu. Há» chấp nháºn việc đạo vÆ¡Ã Ä‘iá»u kiện há» còn thá»i giá», còn sức lá»±c, khi Ä‘á»i sống váºt chất còn được bảo đảm. TrÆ°á»›c hết phải là kế sinh nhai, là m ăn sinh sống, của ăn áo mặc, thể thao giải trà rồi mÆ¡Ã nói đến đạo nghÄ©a. Vì chẳng những vấn đỠđạo nghÄ©a là m mất biết bao thì giá» mà còn phải chú ý và mất sức lá»±c nữa.
Cho nên, những việc tôn giáo đó, gác lại đến những ngà y cuối Ä‘á»i –không hẳn là lúc gần chết-. Äà ng khác, có những ngÆ°á»i coi yếu tố kinh tế nhÆ° nguyên nhân gốc và ưu thắng của má»i cuá»™c biến hoá đến ná»—i việc thiêng liêng –tháºm chà cả tôn giáo- xem ra chỉ là cái phụ trá»™i, thêm thắt không hÆ¡n, không kém (nếu không muốn nói là dÆ° thừa hoặc nguy hại nữa)…
TÆ° tưởng đó đã nhiá»…m và o lãnh vá»±c tinh thần: má»™t số ngÆ°á»i công bố rằng con ngÆ°á»i hãy lo bảo đảm Ä‘á»i sống váºt chất trÆ°á»›c đã, rồi sau đó má»›i nói đến nÆ°á»›c Chúa. Còn Tin mừng thì đã mang má»™t thứ ngôn ngữ khác hẳn.
- Giáo huấn của Äức Giêsu
Chúa trả lá»i rât minh xác: ‘Vì chẳng phải sung túc mà đá»i sống được của cải đảm bảo cho đâu’. Những lá»i nà y được coi nhÆ° má»™t chủ đỠđược phát biểu gắt gao và mang hai ý tưởng.
TrÆ°á»›c nhất những của cải váºt chất không bảo đảm cho Ä‘á»i sống. Äiá»u nà y ngà y nay là má»™t thá»±c tế trÆ°á»›c mắt. Việc phát triển kinh tế đã hoà n toà n rút mất khá»i cá nhân khả năng định Ä‘oạt số mệnh.
Cá nhân lệ thuá»™c và o chủ mình; và ông chủ, chÃnh ông cÅ©ng lại tuỳ thuá»™c và o những tÆ°Æ¡ng giao kinh tế qui mô của khu vá»±c, mà khu vá»±c kinh tế lại tuỳ thuá»™c và o miá»n Kinh tế. Và cứ thế miá»n kinh tế vượt khá»i ranh giá»›i xứ sở và đại lục.
NhÆ° thế váºn mệnh má»—i ngÆ°á»i nằm trong tay ngÆ°á»i khác và những thế lá»±c vô danh không có chút khả năng cạnh tranh. Ngoà i cái bấp bênh vá» mặt kinh tế, còn có cái bấp bênh trên thá»±c tiá»…n vì và o thá»i đại chúng ta, cuá»™c chiến nà o cÅ©ng mang những chiá»u kÃch vÄ© đại và đưa đến biết bao đổ nát hoang tà n và tai Æ°Æ¡ng khốn khó khiến hà ng triệu ngÆ°á»i phải mệnh số. Không còn chi là an toà n chắc chắn cả.
Tháºt rất ná»±c cÆ°á»i: chÃnh vì coi váºt chất là nhất mà đánh mất Ä‘i sá»± an toà n đó; bởi vì những hiệp Æ°á»›c, khế Æ°á»›c, bảo đảm, trách nhiệm và lÆ°Æ¡ng tâm là những thá»±c tại tri thức thá»±c tế hôm nay đã biến dạng, vì váºt chất đã là m mất ý nghÄ©a và bản chất Ä‘Ãch thá»±c của những cái đó.
Chỉ có những lợi Ä‘iểm và sức mạnh váºt chất là đáng kể: khi váºt chất là m chủ thì ngÆ°á»i ta thÆ°á»ng hay cÆ°á»i trừ là m lÆ¡ vá»›i những rắc rối lÆ°Æ¡ng tâm, đạo đức và luáºt pháp.
Thứ đến, dù cá nhân được đảm bảo vỠmặt của cải song không phải vì thế mà cuộc sống thực danh được bảo đảm đâu.
Bằng má»™t và dụ, Chúa Kitô phản ảnh ý tưởng nà y tháºt rõ rệt. Ngà i trình bà y má»™t ngÆ°á»i không thiếu gì cả. Ruá»™ng vÆ°á»n sinh lợi dÆ° thừa, vừa hoà n thà nh kho lẫm má»›i, mùa mà ng được nhiá»u Ä‘em chất và o đó. Thế là không lo mất mát, tổn hại gì nữa.
Hắn được toà n quyá»n định Ä‘oạt má»i sở hữu của mình, tức là hắn biết cái Æ°u tiên hy hữu của sá»± an toà n thá»±c sá»± váºt chất. Tuy nhiên đó chỉ là ảo tưởng, vì cái chết là má»™t sức mạnh không thể kháng cá»±.
Do đó, và o giỠđã định, hắn bó buá»™c phải từ bá» những thứ hà o nhoáng giả dối kia và dù muốn dù không cÅ©ng phải trút bá» hết khi xuôi tay nằm xuống, trÆ°á»›c mặt Chúa má»i sá»± Ä‘á»u bị phÆ¡i trần. Phán quyết Thiên Chúa sẽ nói hắn là kẻ ‘điên rồ’. Hắn tưởng mình có quyá»n sở hữu tất cả và ròi quá hiển nhiên là hắn chẳng giữ được chi hết vì chẳng mang theo được chi. Tất cả những thứ hắn có thá»±c chẳng giá trị gì. Và cái hắn phải lo tìm kiếm, thì hắn lại không có.
Thá»±c ra, cuá»™c Ä‘á»i hắn đã đến lúc suy sụp cả phần váºt chất lẫn tinh thần. An toà n đảm bảo chỉ tìm được nÆ¡i Thiên Chúa thôi, đó là điá»u Chúa muốn giải thÃch trong phần cuối dụ ngôn. Äức Giêsu khuyên bảo hãy là m giầu cho Thiên Chúa.
Những kho tà ng ân sủng thiêng liêng và những công nghiệp con ngÆ°á»i chu toà n bằng việc hợp tác vá»›i Chúa: những cái đó má»›i đáng kể. Cái chết vẫn là tiêu chuẩn tất yếu của tÃnh xác thá»±c ấy. Khi những gì thuá»™c phà m trần qua Ä‘i thì những gì thuá»™c vá» Chúa sẽ tồn tại. Trò chÆ¡i cao giá nà y ngÆ°á»i ta chỉ thắng cuá»™c khi nhắm đến Thiên Chúa.
Tháºt là điên rồ cho ai chỉ bù đầu suốt Ä‘á»i và o những cái phà m tục. NgÆ°á»i khôn ngoan là ngÆ°á»i biết vượt qua của cải phù vân để nghÄ© tưởng đến vÄ©nh cá»u. Chỉ có ai biết tÃch luỹ tất cả những gì chắc chắn và cất giữ nÆ¡i kho cuả Chúa má»›i bảo đảm được cuá»™c sống bất diệt. [Mục Lục]
36. Suy niệm của Gp. Vĩnh Long
SUY NIỆM 1
Anh chị em thân mến.
Các khách du lịch đến thăm Trung Quốc, ai cÅ©ng muốn má»™t lần chứng kiến kỳ quang thế giá»›i, hiện Ä‘ang tá»a lạc trên đất nÆ°á»›c đông dân nhất thế giá»›i nầy. Äó là vạn lý trÆ°á»ng thà nh. Công trình vÄ© đại của vua Tần Thủy Hoà ng đã lÆ°u lại cho đến ngà y nay, má»™t công trình là m kinh ngạc cho cả thế giá»›i. Tần Thủy Hoà ng là má»™t vị vua đã có công thống nhất đất nÆ°á»›c, ông xây Vạn Lý TrÆ°á»ng Thà nh để phòng thủ. Ông là má»™t vị vua đầy quyá»n lá»±c và già u có. Ông cÅ©ng muốn dùng những gì mình Ä‘ang có để tìm lấy sá»± sống cho chÃnh mình. Ong đã tìm thuốc trÆ°á»ng sinh bất tá», không ngại tốn kếm và cả sá»± tà n ác. NhÆ°ng cuối cùng ông Ä‘Ã nh bất lá»±c. Quyá»n thế trong tay không giúp gì được cho ông. Tiá»n bạc của cải cÅ©ng vô dụng. Ong phải từ giã cõi Ä‘á»i mà ông không muốn xa nó và o tuổi 52. Ông dÆ°á»ng nhÆ° có tất cả, nhÆ°ng ông không có được sá»± sống nhÆ° ông mong muốn, nên ông cÅ©ng mất tất cả. Ong cÅ©ng là má»™t ngÆ°á»i khôn ngoan, ông muốn Ä‘i tìm sá»± sống, nhÆ°ng tìm không đúng cách, nên ông không có được sá»± sống.
Hỡi kẻ ngu dại, đêm nay ngÆ°á»i ta sẽ đòi linh hồn ngÆ°Æ¡i, thế thì những của cải ngÆ°Æ¡i tÃch trá», sẽ để lại cho ai?
Chúa Giêsu nhắc nhở các môn đệ và những ngÆ°á»i thá»i bấy giá» vá» cuá»™c sống khôn hay dại. NgÆ°á»i ta chạy đến vá»›i Ngà i, không phải để nghe những lá»i giảng dạy, cÅ©ng không phải để Ä‘i theo Ngà i. NhÆ°ng muốn lôi kéo Ngà i và o những lợi Ãch riêng tÆ° của há», lôi kéo Ngà i và o những tranh chấp cá nhân. Há» quên rằng, Ngà i là má»™t Vì Thiên Chúa nên Ngà i không bao giá» bị con ngÆ°á»i lôi kéo hay khống chế. Ngà i má»›i cho há» bà i giáo huấn vá» cuá»™c sống, vá» sá»± khôn dại trÆ°á»›c mặt Thiên Chúa: Má»™t ngÆ°á»i chỉ biết gom góp tÃch trá» cho riêng mình, để rồi quá cáºy dá»±a và o những gì mình có mà tá»± hà o. Ngà i gá»i những ngÆ°á»i đó là : “Hỡi kẻ ngu dại,...†Chúa Giêsu cÅ©ng nói nhÆ° thế vá»›i những ngÆ°á»i của ngà y hôm nay, những ngÆ°á»i Ä‘ang quý trá»ng mạng sống, những ngÆ°á»i Ä‘ang tìm đến Ngà i. Chúa Giêsu cÅ©ng muốn nói vá»›i từng ngÆ°á»i trong chúng ta, những ngÆ°á»i môn đệ thân thÆ°Æ¡ng của Ngà i, những ngÆ°á»i Ä‘ang hÆ°á»›ng vá» cuá»™c sống Ä‘á»i Ä‘á»i. Ngà i nhắc nhở chúng ta, lo là m già u trÆ°á»›c mặt Thiên Chúa để cuá»™c sống được bảo đảm.
Chúng cÅ©ng Ä‘ang lo cho cuá»™c sống, chúng ta cÅ©ng Ä‘ang tìm sá»± bảo đảm cho tÆ°Æ¡ng lai, Ä‘ang tÃch trá», Ä‘ang thu gom. Có nhiá»u lúc cÅ©ng tá»± mãn vá» những gì mình Ä‘ang có. Chúng ta cÅ©ng thÆ°á»ng xuyên đến vá»›i Chúa. Nếu nhìn lại và suy nghÄ© má»™t chút, thÆ°á»ng chúng ta đến để tìm những gì? Chúng ta nói gì vá»›i Chúa? Còn trong cuá»™c sống hằng ngà y, nhiá»u khi chúng ta không sống đúng vá»›i những gì mình cầu xin, chúng ta chỉ biết thu gom góp cho bản thân, tÃch trá» cho tháºt nhiá»u, để rồi vui mừng, tá»± hà o, an tâm. Khi đó Chúa Giêsu cÅ©ng láºp lại:â€Hỡi kẻ ngu dại, đêm nay ngÆ°á»i ta sẽ đòi linh hồn ngÆ°Æ¡i, thế thì những của cải ngÆ°Æ¡i tÃch trá», sẽ để lại cho aiâ€.
Má»—i lần trong cuá»™c sống mà chúng ta biết ban phát cách tá»± nguyện, chịu mất Ä‘i má»™t chút của cải, má»™t chút sức lá»±c, chịu thiệt thòi Ä‘i má»™t chút những gì mình Ä‘ang dá»± trá», Ä‘ang thu gom. Äó là những lúc chúng ta Ä‘ang mua lấy sá»± sống Ä‘á»i Ä‘á»i, Ä‘ang là m già u trÆ°á»›c mặt Thiên Chúa. Chúng ta cÅ©ng Ä‘ang cố gắng để sống, Ä‘ang dùng tất cả những gì mình có để phục vụ, để Ä‘i tìm sá»± sống. NhÆ°ng chúng ta có Ä‘i đúng hÆ°á»›ng để mua được sá»± sống Ä‘á»i Ä‘á»i. Hay chúng ta cÅ©ng Ä‘i sai Ä‘Æ°á»ng nhÆ° Tần Thủy Hoà ng, nếu nhÆ° thế, chúng ta cÅ©ng sẽ Ä‘i và o cõi hÆ° vô mà bá» lại tất cả, vì không tìm được sá»± sống Ä‘Ãch thá»±c.
Chúng ta cùng nhau cầu xin Chúa, cho má»—i ngÆ°á»i biết năng chạy đến vá»›i Chúa và tìm được sá»± sống do chÃnh Chúa tặng ban.
SUY NIỆM 2: ÄỪNG THAM LAM TIỀN CỦA
- “Ba vạn sáu ngà n ngà y là mấy, kiếp phù hoa trông thấy ná»±c cÆ°á»i†đó là cảm nghÄ© của ông Nguyá»…n Công Trứ trÆ°á»›c Ä‘á»i ngÆ°á»i ngắn ngủi, mau qua. Bà i Ä‘á»c I, Sách Giảng Viên từ hà ng ngà n năm trÆ°á»›c cÅ©ng đã cho ta thấy tÃnh tạm bợ của vÅ© trụ vạn váºt: “Phù vân, quả là phù vân. Phù vân, quả là phù vân. Tất cả chỉ là phù vânâ€(Gv 1,2). Vâng tất cả Ä‘á»u là phù vân, chóng qua, nay còn, mai mất! Váºy mà có những ngÆ°á»i sống nhÆ° không bao giá» mình phải chết, chỉ lo tranh già nh, tham lam thu tÃch tiá»n của và má»i thứ khác cho mình, mà không lo cho sá»± sống Ä‘á»i sau, là điá»u quan trá»ng hÆ¡n, Äức Giêsu đã cảnh giác những ngÆ°á»i sống nhÆ° thế.
- Trong Ä‘oạn Tin Mừng được chá»n Ä‘á»c hôm nay kể lại việc má»™t ngÆ°á»i đến xin Äức Giêsu phân xá» việc chia gia tà i. Nhân đó Äức Giêsu nhắc nhở anh, cÅ©ng là nhắc nhở má»i ngÆ°á»i chúng ta đừng tham lam của cải bằng cách NgÆ°á»i kể dụ ngôn ngÆ°á»i phú há»™. Qua đó cho thấy tiá»n của không thể là chá»— dá»±a vững chắc cho ta được. Ông phú há»™ nà y xem ra là ngÆ°á»i thà nh đạt trong công việc là m ăn và biết lo xa; nhÆ°ng ông chỉ biết thu tÃch của cải cho mình mà không biết chia sẻ cho ngÆ°á»i khác. Cuối cùng ông chết trên đống của cải đó, mà nó chẳng giúp Ãch gì cho ông! Vì thế, Äức Giêsu xem ông là kẻ khá» dại: “Äồ ngốc! Ná»™i đêm nay, ngÆ°á»i ta sẽ đòi lại mạng ngÆ°Æ¡i, thì những gì ngÆ°Æ¡i sắm sẵn đó sẽ vá» tay ai?â€, rồi NgÆ°á»i nói thêm “Kẻ nà o thu tÃch của cải cho mình, mà không lo là m già u trÆ°á»›c mặt Thiên Chúa, thì số pháºn cÅ©ng nhÆ° thế đóâ€.
- Chắn rằng Thiên Chúa không muốn con ngÆ°á»i phải sống nghèo khổ. Từ thưở ban đầu, tạo dá»±ng, Thiên Chúa đã giao cho con ngÆ°á»i là m chủ vÅ© trụ, vạn váºt và khai thác nó để phục vụ cho Ä‘á»i sống của con ngÆ°á»i (x. St 1,26.29). Thánh Vịnh 65 cÅ©ng cho ta thấy già u sang là điá»u mà Thiên Chúa muốn cho con ngÆ°á»i:â€Thăm trái đất, Ngà i tuôn mÆ°a móc, cho ngáºp trà n phú túc già u sang…†(Tv 65,10). Ai trong chúng ta cÅ©ng dá»… thấy rằng tiá»n bạc của cải, tuy không là trên hết, nhÆ°ng rất cần cho Ä‘á»i sống của con ngÆ°á»i. Thá»±c ra của cải váºt chất, tá»± nó không tốt mà cÅ©ng chẳng xấu, xấu tốt do ý hÆ°á»›ng của ngÆ°á»i là m ra, sở hữu và sá» dụng nó.
Äức Giêsu không chê trách ngÆ°á»i phú há»™ kia vì ông ta có nhiá»u của cải. Mà trách ông ta chỉ biết lo thu tÃch của cải mà mà không nghÄ© đến những giá trị khác cao hÆ¡n. Chúa trách ông không biết dùng của cải chóng qua để là m già u trÆ°á»›c mặt Thiên Chúa nhÆ° là m phúc, bố thÃ… Äúng nhÆ° má»™t danh nhân đã nói “tiá»n bạc là ngÆ°á»i đầy tá»› tốt, nhÆ°ng là ông chủ xấuâ€. Biết là m ra của cải, tiá»n bạc cách chÃnh đáng và dùng nó để là m sáng danh Chúa, giúp đỡ tha nhân và sá» dụng cho những nhu cầu chÃnh đáng của mình, thì nó trở thà nh ngÆ°á»i đầy tá»› tốt. Còn ngược lại, khi nà o ta bị của cải, tiá»n bạc chi phối đến đánh mất cả lÆ°Æ¡ng tri, thì nó trở thà nh ông chủ ác nghiệt. Äá»c Kinh Thánh, bên cạnh những ngÆ°á»i già u đáng chê trách, ta còn thấy không thiếu những ngÆ°á»i già u biết dùng tiá»n của và o việc tông đồ, giúp ngÆ°á»i nghèo khổ (x. Lc 8,3; Cv 9,39), tháºt đáng khen.
- Lên án ngÆ°á»i già u mà không biết dùng của cải, tiá»n bạc là m ta cÅ©ng nhá»› rằng ngÆ°á»i nghèo không hẳn là đương nhiên được và o NÆ°á»›c Trá»i! GiuÄ‘a Iscariốt xem ra bá» nghá» nghiệp, nhà cá»a má»i sá»± để theo Chúa, nhÆ°ng mà không bỠđược lòng tham! Cho nên đã can tâm cả việc phản Thầy. Trong cuá»™c sống, không thiếu những ngÆ°á»i nghèo khổ nhÆ°ng lÆ°Æ¡ng tâm ham hố, keo kiệt sinh ra trá»™m cắp, là m những Ä‘iá»u bất chÃnh... Váºy Tin Mừng không nhằm kêu gá»i ngÆ°á»i Kitô hữu phải sống trong cảnh nghèo khổ cho bằng thái Ä‘á»™ không lệ thuá»™c đối vá»›i của cải, tức tinh thần nghèo khó. Chỉ ai có tinh thần nghèo khó thá»±c sá»± thì má»›i có thể phục vụ Thiên Chúa và tha nhân tốt được.
- Lo lắng vá» váºt chất, tiá»n của cho bản thân, gia đình là bản tÃnh tá»± nhiên của con ngÆ°á»i, nhất là trong thá»i buổi kinh tế thị trÆ°á»ng, giá cả bất ổn. NhÆ°ng đừng quên trÆ°á»›c hết là hãy lo là m đẹp lòng Thiên Chúa, nhÆ° chÃnh Äức Giêsu đã dạy: “TrÆ°á»›c hết hãy tìm kiếm NÆ°á»›c Thiên Chúa và đức công chÃnh của NgÆ°á»i, còn tất cả những thứ kia, NgÆ°á»i sẽ thêm cho (Mt 6,33). Äức Giêsu cÅ©ng nhắc bảo chúng ta: “Các ngÆ°Æ¡i hãy coi chừng giữ mình tránh má»i thứ tham lam…†(Lc 12,15). NgÆ°á»i muốn chúng ta không chỉ tránh tham lam vá» tiá»n của, mà còn tránh má»i sá»± tham lam khác nhÆ° danh vá»ng, chức quyá»n… bởi vì tất cả Ä‘á»u là “phù vân†và nó không Ãch lợi gì cho mạng sống tháºt của chúng ta (x.Lc 9,25)
- Hãy luôn trong tâm tình cảm tạ Thiên Chúa, vì Ngà i đã cho chúng ta là m con ngÆ°á»i, hÆ¡n nữa được là m con Chúa và được má»i gá»i sống hạnh phúc vá»›i Ngà i, đó là điá»u quý nhất. Già u nghèo ở Ä‘á»i nầy chỉ là chóng qua, hãy cảm tạ Thiên Chúa nếu nhÆ° Ngà i thÆ°Æ¡ng ban cho gia đình chúng ta khá giả; nếu gia đình chúng ta còn nhiá»u khó khăn chúng ta đừng buồn mà hãy nhá»› rằng chÃnh Äức Giêsu đã sinh ra trong gia đình khó nghèo để cảm thông vá»›i ngÆ°á»i nghèo. Trên hết, xin Chúa giúp chúng ta dù già u, dù đủ tiêu dùng hay nghèo túng, nhÆ°ng không bao giá» là m Ä‘iá»u gì sai trái. Nhá» Æ¡n Chúa giúp, chúng ta quyết không tham lam, không nô lệ cho tiá»n của, mà hãy biết dùng tiá»n của cách chÃnh đáng, là m việc nghÄ©a chÃnh là là m già u trÆ°á»›c mặt Thiên Chúa váºy. [Mục Lục]
SUY NIỆM 3: Già u Có ÄÃch ThẬt
Anh chị em thân mến,
Câu chuyện dụ ngôn của bà i TM ngà y chúa nháºt hôm nay trình bà y: má»™t anh nhà già u, chỉ biết thu tÃch tiá»n của váºt chất; khi anh thấy mùa mà n sắp tá»›i đầy thắng lợi, anh bèn nghÄ© ra cách xây thêm kho lẫm má»›i để dá»± trữ, xong rồi ông thấy của cải mình dÆ° dáºt xà i không hết, anh tá»± nhủ lòng: chà chà nay mình quá già u rồi. Váºy từ nay cứ ăn uống vui chÆ¡i cho thá»a thÃch, không còn phải báºn tâm gì nữa…. NhÆ°ng Chúa bảo: nà y tên ngốc, ngay đêm nay, Chúa sẽ đến để đòi linh hồn anh. Váºy những gì bao lâu nay anh cố thu tÃch, sẽ để lại cho ai? Câu cuối cùng của bà i Phúc âm là lá»i kết cho bà i dụ ngôn nà y: “ngÆ°á»i nà o thu tÃch của cải mình mà không là m già u trÆ°á»›c mặt Thiên Chúa, thì số pháºn sẽ nhÆ° thế đó.â€
a/. Sức mạnh của đồng tiá»n: ngÆ°á»i ta thÆ°á»ng nói: “Có tiá»n chán vạn kẻ theo, nghèotiá»n thì bạn cÅ©ng đòi bá» Ä‘i..†hoặc: “đồng tiá»n liá»n khúc ruá»™t†hay:
“Ghê thay mãnh lá»±c bạc tiá»n, tưởng rằng hể có là tiên trên Ä‘á»i. Biết bao bà i há»c ai Æ¡i, Thân danh lụn bại tiếng Ä‘á»i buốn thay!†Câu nói chÆ¡i: “Tiá»n là Tiên là Pháºt, là sức báºc của con ngÆ°á»i, là nụ cÆ°á»i của tuổi trẻ, là sức khá»e của tuổi già , là cái Ä‘Ã cho danh vá»ng, là cái lá»™ng cho tÆ°Æ¡ng lại…â€
Äồng tiá»n có sức hút mê hoặc nhÆ° thế, nên ngÆ°á»i ta cÅ©ng nói: “Tiá»n là tên đầy tá»› tốt, nhÆ°ng lại là má»™t ông chủ xấuâ€. Khi ngÆ°á»i ta sữ dụng đồng tiá»n để phục vụ con ngÆ°á»i, nó là phÆ°Æ¡ng tiện tối hảo, nhÆ°ng khi con ngÆ°á»i nô lệ nó, coi nó là ông chủ, thì đồng tiá»n sẽ trở nên vô cùng xấu xa. Hiểu rõ nhÆ° thế nên Chúa Giêsu cảnh giác các môn đệ: đừng để mình thà nh nô lệ của tiá»n bạc. Chúa không cấm các ông sá» dụng tiá»n của. NhÆ°ng rõ rà ng, NgÆ°á»i muốn há» thoát khá»i nanh vuốt của bạc tiá»n: “Anh em không thể vừa là m tôi Thiên Chúa, vừa là m tôi tiá»n của được…†ChÃnh bà i dụ ngôn hôm nay cho ta hiểu rõ Ä‘iá»u đó.
b/. Má»™t câu chuyện: Má»™t thanh niên ná» tình cá» nhặt được má»™t đồng đô la bằng bạc trên Ä‘Æ°á»ng Ä‘i, thế là từ đó, khi ra Ä‘Æ°á»ng, anh Ä‘á»u cúi xuống nhìn dÆ°á»›i đất tìm kiếm, không nhìn lên trá»i nữa. Kết quả là sau 30 năm, anh nhặt được: 3 đô la rưởi tiá»n bằng bạc - 37 đồng ná»a đô la bằng đồng – 18.400 nút áo đủ cở - 14.600 Ä‘inh óc - kim may, kim gút đủ loại. Kết quả đó đổi lại bằng cái táºt khòm lÆ°ng – tâm trạng bi quan và tÃnh khà khó thÆ°Æ¡ng – kể cả đôi mắt anh không há» nhìn lên bầu trá»i xanh, hay nhìn chung quanh ngắm cá» cây xinh đẹp, cảnh trà hùng vÄ© của sông nÆ°á»›c… ChÃnh lòng ham mê của cải đã giết chết con ngÆ°á»i của anh ta… Bà i dụ ngôn trong Phúc âm hôm nay, giống y câu chuyện trên đây. Chúa Ä‘Æ°a ra má»™t giáo huấn vá» tÃnh phù du, vá» tiá»n của và cả tÃnh mạng con ngÆ°á»i nữa. Chúa cÅ©ng phân định rõ rà ng: TrÆ°á»›c hết phải lo tìm kiếm NÆ°á»›c TC trÆ°á»›c đã, phải biết sáng suốt lo thu tÃch của cải trên NÆ°á»›c Trá»i. Anh nhà già u chỉ biết thu tÃch của cải trần gian, không lo là m già u của cải thiêng liêng, nên khi Chúa kêu phải ra trÆ°á»›c tòa Chúa, anh ta đã chÆ°a sẵn sà ng gì cả.
c/. Gợi ý sống và chia sẻ:
Tiá»n bạc thá»±c ra cÅ©ng cần phải có để sống, nhÆ°ng không phải cần thiết nhất. Mấy ai hiểu được Ä‘iá»u nà y? Nếu đã hiểu, ngÆ°á»i ta sẽ không bá» cả ngà y giá», sức khá»e, để chỉ lo tìm nó. NgÆ°á»i ta vẫn biết của cải sẽ không theo mình qua thế giá»›i bên kia, nhÆ°ng há» vẫn khÆ° khÆ° bám và o của cải. Tại sao thế? Vì ngÆ°á»i ta nghỉ rằng mình không phải chết, hoặc vì không tin có sá»± sống Ä‘á»i sau, có thưởng có phạt, hoặc vì biết, nhÆ°ng há» là m ngÆ¡ giả Ä‘iếc, nhÆ° không hiểu gì. Bà i Tin Mừng hôm nay là má»™t bà i há»c thấm thÃa cho những ngÆ°á»i đó. Chúng ta nên thÆ°á»ng Ä‘á»c Ä‘i Ä‘á»c lại câu nói của chúa Giêsu: “ Äồ ngốc, ná»™i đêm nay, ngÆ°á»i ta sẽ đòi linh hồn ngÆ°Æ¡i, thế thì của cải ngÆ°Æ¡i có sẽ để lại cho ai? [Mục Lục]
37. Chú giải của Noel Quesson
Có ngÆ°á»i trong đám đông nói vá»›i Äức Giêsu rằng: “ThÆ°a Thầy, xin Thầy bảo anh tôi chia phần gia tà i cho tôiâ€
Äây là má»™t vấn Ä‘á» cụ thể, hiện thá»±c luôn luôn mang tÃnh thá»i sá»±. Hỡi Æ¡i! Anh em xung Ä‘á»™t nhau trong lúc chia gia tà i là chuyện thÆ°á»ng thấy!
Äể hiểu câu trả lá»i của Äức Giêsu, phải biết luáºt pháp thá»i đó. Theo luáºt Do Thái (Änl 21,17), trong việc thừa kế, ngÆ°á»i con trai cả được hưởng trá»n phần di sản nếu là bất Ä‘á»™ng sản nghÄ©a là đất Ä‘ai và nhà cá»a. Và ngÆ°á»i con trai cả ấy cÅ©ng nháºn được, theo luáºt pháp quy định, phần gấp đôi các Ä‘á»™ng sản. Chỉ có các con trai má»›i được quyá»n hưởng di sản. Luáºt pháp nà y chung cho toà n bá»™ Äông PhÆ°Æ¡ng cổ đại, và nhiá»u ná»n văn minh trong dòng lịch sá»; luáºt ấy muốn gìn giữ di sản của gia tá»™c vá»›i việc láºp nên “ngÆ°á»i gia trưởng†được hưởng đặc quyá»n: Äó là quyá»n con trưởng. Äức Giêsu đối diện vá»›i Ä‘iá»u đó. Váºy hoà n cảnh xem ra đúng nhất có lẽ là má»™t ngÆ°á»i “con trưởng†đã chiếm hết má»i tà i sản và từ chối trả lại cho ngÆ°á»i em phần nhá» bé mà ngÆ°á»i nà y được hưởng. Ngà y nay trong giá»›i Do Thái, ngÆ°á»i ta thÆ°á»ng yêu cầu má»™t giáo trưởng. Do Thái giáo danh tiếng đứng là m trá»ng tà i trong các vấn Ä‘á» vá» Luáºt.
ChÃnh trong bối cảnh rõ rà ng đó, ngÆ°á»i ấy đã cầu cứu uy tÃn đạo đức của Äức Giêsu. Äối vá»›i má»i ngÆ°á»i, câu trả lá»i chắc hẳn sẽ sáng tá» và rõ rà ng; phải nói vá»›i ngÆ°á»i anh ấy chia lại cho ngÆ°á»i em, đó là công lý Ä‘Æ¡n giản? Äó cÅ©ng là chÃnh lá»™ xuyên suốt, Tin Mừng mà Äức Giêsu đã nhiá»u lần lặp lại: Anh em hãy yêu thÆ°Æ¡ng lẫn nhau... Vả lại, câu trả lá»i của Äức Giêsu là m ngÆ°á»i ta ngạc nhiên.
NgÆ°á»i đáp: “Nà y anh, ai đã đặt tôi là m ngÆ°á»i xá» kiện hay ngÆ°á»i chia gia tà i cho các anh?
Váºy là má»™t lá»i từ chối. Äức Giêsu tránh né. TrÆ°á»›c má»™t sá»± bất công lá»™ liá»…u, Äức Giêsu từ khÆ°á»›c xem xét trÆ°á»ng hợp đó là dÆ°á»ng nhÆ° không muốn quan tâm đến. Tháºt là quá đáng. Äiá»u đó Ä‘i ngược lại vá»›i toà n bá»™ Tin Mừng, vá»›i má»i lá»i hÆ°á»›ng dẫn của Giáo há»™i và vá»›i cả lÆ°Æ¡ng tâm Ä‘Æ¡n giản và sÆ¡ đẳng của con ngÆ°á»i. NgÆ°á»i Kitô hữu không nên là m má»i việc để chấm dứt những bất công của thế giá»›i nà y đó sao? Phải chăng Kitô hữu có quyá»n thá» Æ¡ những công việc trần thế để chỉ nghÄ© đến Thiên Ä‘Ã ng? Váºy phải hiểu sá»± từ chối nà y. Có thể có nhiá»u lá»i giải thÃch và có lẽ chúng bổ túc cho nhau:
- Theo Tin Mừng của Luca, Äức Giêsu Ä‘ang trên Ä‘Æ°á»ng Ä‘i lên Giêrusalem tức thà nh phố nÆ¡i NgÆ°á»i sẽ chết trong và i ngà y nữa: Thầy “giáo trưởng†trẻ nà y còn có nhiá»u Æ°u tÆ° khác trong đầu hÆ¡n là những cuá»™c tranh cãi phù du ấy, mà sau cùng cÅ©ng được giải quyết ổn thá»a không ngà y nà y thì ngà y khác.
- Vá»›i tâm thức cá nhân rất đông phÆ°Æ¡ng, Äức Giêsu thÆ°á»ng trả lá»i bằng má»™t “ẩn ngữâ€, má»™t “số ý lá»™n xá»™n†để là m cho ngÆ°á»i ta phải suy nghÄ©. Thông thÆ°á»ng, chúng ta thấy Äức Giêsu Ä‘Æ°a ra má»™t câu nghịch lý và gần nhÆ° thái quá trong lá»i NgÆ°á»i. NgÆ°á»i trả lá»i má»™t câu há»i ngÆ°á»i ta đặt ra bằng cách đặt má»™t câu há»i khác. TÃnh cách nà y, Äức Giêsu đã có từ khi còn rất trẻ: Lúc mÆ°á»i hai tuổi, NgÆ°á»i trả lá»i cho mẹ NgÆ°á»i má»™t cách bà hiểm. “Con Æ¡i, sao con lại xá» vá»›i cha mẹ nhÆ° váºy?â€. Äó là lúc cáºu bé Giêsu trốn ở lại Äá»n ThỠđáp: “Sao cha mẹ lại tìm con?†Trong nhiá»u dịp, Äức Giêsu dÆ°á»ng nhÆ° không đáp lại: đó là phÆ°Æ¡ng cách tốt nhất của “ngÆ°á»i bị hiểu lầmâ€, thÆ°á»ng gặp trong các cuá»™c tranh cãi giữa Äức Giêsu vá»›i giá»›i trà thức Do Thái giáo, theo thánh Gioan, có sá»± chênh lệch, NgÆ°á»i nói vá» các sá»± việc khác mặc dù cÅ©ng dùng những từ ngữ ấy.
Phải Ä‘á»c lại những câu từ chối bên ngoà i của Äức Giêsu. Những câu nói ấy không phải tình cá». Ở Cana, NgÆ°á»i dÆ°á»ng nhÆ° từ chối mẹ ruá»™t NgÆ°á»i, phép lạ đầu tiên (Ga 2,3-4) NgÆ°á»i nói rằng NgÆ°á»i không lên Giêrusalem “má»™t cách công khaiâ€, dù váºy NgÆ°á»i cÅ©ng lên (Ga 7,3-6) Vá»›i các con trai của ông Dêbêđê đã xin được “ngồi bên hữu và bên tả trong NÆ°á»›c NgÆ°á»iâ€, thì NgÆ°á»i há»i há» có uống nổi chén NgÆ°á»i sắp uống không (Mt 20,23). NgÆ°á»i từ chối nói Ngà y quang lâm đồng thá»i khẳng định rằng NgÆ°á»i không biết bởi vì “chỉ má»™t mình Chúa Cha biết mà thôi†(Mt 24,36).
Khi các ngÆ°á»i Do Thái xin NgÆ°á»i các “dấu chỉâ€, NgÆ°á»i từ chối nói rằng NgÆ°á»i chỉ cho há» dấu lạ của ngôn sứ Giôna (Mt 16,1.4-12.38-40). Váºy ở đây cÅ©ng thế, từ chối can thiệp và o vấn Ä‘á» chia di sản không nhất thiết có nghÄ©a là Äức Giêsu không quan tâm đến: Äã hẳn, diá»…n tiến của câu chuyện sẽ Ä‘em lại cho chúng ta tÆ° tưởng sâu sắc của NgÆ°á»i.
- ChÃnh Äức Giêsu đã nêu ra lý do có khả năng đúng nhất của sá»± “từ chối†việc can thiệp đó trong má»™t câu há»i: “Ai đã đặt tôi là m ngÆ°á»i xá» kiện?â€. Phải, qua đó NgÆ°á»i nói rằng những việc trần thế, hoặc tiá»n bạc ấy không phải là vai trò và sứ mạng của NgÆ°á»i. Con ngÆ°á»i luôn bị cánh dá»— tìm kiếm trong Tin Mừng má»™t thứ bảo hiểm, má»™t sá»± thánh thiêng hóa các chá»n lá»±a trần tục: Sáp nháºp Tin Mừng và o phe mình, và o các lợi Ãch của mình. Äức Giêsu từ chối sá»± lẫn lá»™n ấy. NgÆ°á»i từ chối đặt mình và o vị trà của chúng ta. Trút trách nhiệm của chúng ta qua ngÆ°á»i khác, hoặc tìm má»™t giải pháp có sẵn là việc quá dá»… dà ng.
Trong chiá»u hÆ°á»›ng đó, Công đồng Vatican II đã không ngừng Ä‘Æ°a giáo dân vá» vá»›i ý thức và năng lá»±c của riêng há»: “Giáo dân hãy mong đợi ánh sáng và sức mạnh tinh thần nÆ¡i các linh mục. Tuy nhiên hỠđừng vì thế mà nghÄ© rằng: Các chủ chăn có đủ thẩm quyá»n chuyên môn để có thể có ngay má»™t giải pháp cụ thể cho má»i vấn Ä‘á» xảy ra, kể cả những vấn Ä‘á» quan trá»ng†(G.S. 43). Äức Giêsu đã là m Ä‘iá»u đó. NgÆ°á»i trả vấn Ä‘á» thừa hưởng di sản cho sá»± xét xá» của cấp thẩm quyá»n.
Và NgÆ°á»i nói vá»›i há»: “Anh em phải coi chừng, phải giữ mình khá»i má»i thứ tham lam, không phải vì dÆ° giả mà mạng sống con ngÆ°á»i được bảo đảm nhá» của cải đâuâ€.
Sá»± từ chối của Äức Giêsu, không trá»±c tiếp đảm nháºn má»™t nhiệm vụ trần thế, do đó không có nghÄ©a NgÆ°á»i không có gì để nói vá» các vấn Ä‘á» trần thế. Äức Giêsu sẽ nhắc lại má»™t lý tưởng cÅ©ng là má»™t nguyên tắc chủ yếu. Vai trò của NgÆ°á»i thuá»™c bình diện nà y và có tÃnh chÃnh trị theo ý nghÄ©a sâu xa của từ nà y; nghÄ©a là sứ mệnh và sứ Ä‘iệp của Äức Giêsu liên quan đến Ä‘á»i sống của thà nh đô trần thế. Giáo Há»™i cÅ©ng nhÆ° Äức Giêsu không trung láºp Giáo Há»™i có bổn pháºn phải chuyển giao má»™t sứ Ä‘iệp, phải Ä‘Æ°a ra các phán Ä‘oán vá» những công việc thế trần nhÆ°ng đồng thá»i phải để cho các quan tòa, các thẩm phán, những ngÆ°á»i phụ trách thế tục trách nhiệm áp dụng cụ thể sứ Ä‘iệp của Giáo Há»™i.
Nguyên tắc mà Äức Giêsu khẳng định ở đây là phần trách nhiệm của NgÆ°á»i, sứ giả của Thiên Chúa. Các ông không nên lẫn lá»™n mục Ä‘Ãch! Thà nh đô trần thế không có mục Ä‘Ãch tạo ra và tiêu thụ tối Ä‘a của cải! Không, Ä‘iá»u chủ yếu không phải là phục vụ tiá»n bạc và lợi nhuáºn, mà là phục vụ “con ngÆ°á»iâ€!. ChÃnh “sá»± sống con ngÆ°á»i†đứng đầu chá»› không phải của cải! Và sá»± sống nà y không phụ thuá»™c và o của cải? Äức Giêsu sẽ là m sáng tá» tÆ° tưởng của NgÆ°á»i khi kể lại má»™t dụ ngôn, đầy sá»± ngẫu hứng để chế giá»…u nhấn mạnh đến những lối lo toan của má»™t ông phú há»™.
Sau đó NgÆ°á»i nói vá»›i há» dụ ngôn nà y: “Có má»™t nhà phú há»™ kia, ruá»™ng nÆ°Æ¡ng sinh nhiá»u hoa lợi, má»›i nghÄ© bụng rằng: ‘Mình phải là m gì đây? Vì còn chá»— đâu mà tÃch trữ hoa mầu!’ Rồi ông ta tá»± bảo: ‘Mình sẽ là m thế nà y: phá những cái kho kia Ä‘i, xây những cái lá»›n hÆ¡n, rồi tÃch trữ tất cả thóc lúa và của cải mình và o đó. Lúc ấy ta sẽ nhủ lòng: hồn ta hỡi, mình bây giỠê há» của cải, dÆ° xà i nhiá»u năm. Thôi, cứ nghỉ ngÆ¡i, cứ ăn uống vui chÆ¡i cho đã!
NgÆ°á»i Ä‘á»c ‘kinh tin kÃnh’ của má»™t tay duy váºt hoà n hảo: đức tin dá»±a và o hạnh phúc do váºt chất mang lại? Äức Giêsu lên án ông ta, nhấn mạnh và o tÃnh Ãch ká»· của ông ta dẫu sao cÅ©ng còn được cái chân tháºt: “Tôi… Tôi… Tôi… Mình… Mình… Mình sẽ là m... mình sẽ phá... mình sẽ xây mùa mà ng của mình; của cải của mình... kho lẫm của mình... thóc lúa của mình... chÃnh bản thân mình...â€.
Nghỉ ngÆ¡i, ăn uống, vui chÆ¡i! Từ ngữ Hy Lạp dùng ở đây cÅ©ng là từ mà Luca sẽ dùng chỉ bữa tiệc tiếp đãi của “đứa con hoang Ä‘Ã ng†(Lc 15,23). Phải, Äức Giêsu đã biết xung quanh NgÆ°á»i các “tiệc tùngâ€, ở đó ngÆ°á»i ta “tiêu tiá»n nhÆ° nÆ°á»›c†“ăn uống no say†cùng vá»›i tiếng Ä‘Ã n, tiếng hát.
NhÆ°ng Thiên Chúa bảo ông ta: ‘Äồ ngốc! Ná»™i đêm nay, ngÆ°á»i ta sẽ đòi lại mạng ngÆ°Æ¡i, thì những gì ngÆ°Æ¡i sắm sẵn đó sẽ vá» tay ai?
Äiên dại! Má»i tÃnh toán của ông phú há»™ sai lầm má»™t cách thảm hại. Ông ta nhầm lẫn hoà n toà n: Sá»± già u sang không mang lại hạnh phúc. Không có mối liên hệ giữa việc có nhiá»u của cải trần thế và sá»± an toà n chân tháºt. Sá»± sống của má»™t con ngÆ°á»i không phụ thuá»™c và o những của cải của ngÆ°á»i ấy. Tiá»n bạc không mua được thá»i gian! Kinh Thánh không ngừng đặt đối láºp kẻ Ä‘iên dại “nabal†vá»›i ngÆ°á»i khôn ngoan “maskilâ€. Äức Giêsu cÅ©ng khẳng định rằng không biết nháºn ra của cải chân tháºt, ý nghÄ©a Ä‘Ãch thá»±c của Ä‘á»i sống quả là thiếu khôn ngoan. “Äiênâ€, năm thiếu nữ khá» khạo không mang theo dầu dá»± phòng cho đèn mình trong đêm chỠđón Tân Lang (Mi 25,2). “Äiênâ€, những ngÆ°á»i đồng thá»i vá»›i Äức Giêsu không biết Ä‘á»c ra những “dấu chỉ của thá»i đại†(Lc 12,56). “Dại†ngÆ°á»i mù để cho ngÆ°á»i mù khác dẫn Ä‘Æ°á»ng là liá»u mình “rÆ¡i xuống hố†(Lc 6,39). “Äiên†ông nhà già u giá»›i hạn tầm nhìn của mình và o đất Ä‘ai, mùa mà ng, kho lẫm, cái bụng của mình.
Và đây là lý do sâu xa (cÅ©ng là lý do thứ tÆ°) khiến Äức Giêsu từ chối can thiệp và o những công việc trần thế má»™t cách tức thá»i và trá»±c tiếp: Má»™t cách mạnh mẽ và khó nghe; NgÆ°á»i khẳng định rằng “đá»i sống†con ngÆ°á»i không hoà n tất ở trần gian nà y. Sứ Ä‘iệp chủ yếu, sứ mạng ngôn sứ của Äức Giêsu là đây: Phần chÃnh yếu của Ä‘á»i sống, rất hay bị quên lãng thì to lá»›n vô cùng so vá»›i sá»± hạn hẹp cố chấp của chủ nghÄ©a duy váºt. Còn, Äức Giêsu -ngÆ°á»i sắp chết trong Ãt ngà y nữa- không muốn là m già u cho má»™t ngÆ°á»i, dù đó là quyá»n lợi chÃnh đáng của anh ta: việc chia gia tà i ấy không phải là điá»u tốt là nh Ä‘Ãch thá»±c cho anh ta. Chúng ta phải thà nh tháºt thú nháºn rằng má»™t cách tá»± phát, chúng ta suy nghÄ© ngược lại vá»›i Äức Giêsu. Tuy nhiên, có má»™t tiếng nói nhá» trong chúng ta nói vá»›i chúng ta: NgÆ°á»i có lý. NgÆ°á»i biết rõ Ä‘iá»u NgÆ°á»i nói.
Ấy kẻ nà o thu tÃch của cải cho mình, mà không lo là m già u trÆ°á»›c mặt Thiên Chúa, thì số pháºn cÅ©ng nhÆ° thế đó
Chúng ta chá»› hiểu sai tÆ° tưởng của Chúa. Sá»± già u sang tá»± nó không là điá»u xấu. Tiá»n bạc có thể trở nên tốt nếu nó không chỉ “vì mình†(Lc 12,33-34). [Mục Lục]
38. Chú giải của Lm. FX. Vũ Phan Long
MỨC ÄỘ CỦA ÄỜI Sá»NG NHƯ LÀ GIà TRỊ LỚN NHẤT
Của cải sở hữu không phải là giá trị cao nhất, khiến ta phải hy sinh má»i sá»± để có cho bằng được. Äức Giêsu sẽ minh há»a Ä‘iểm nà y bằng dụ ngôn Ông phú há»™.
1.- NgỮ cẢnh
Những lá»i Äức Giêsu ngá» vá»›i các môn đệ trÆ°á»›c mặt má»™t đám đông (12,1-12.22-34) bị cắt ngang bởi lá»i thỉnh cầu của má»™t ngÆ°á»i trong đám đông để xin Äức Giêsu can thiệp và o má»™t vụ tranh tụng giữa anh ta và ngÆ°á»i anh liên hệ đến chuyện gia tà i (12,13-15). Sá»± cố nà y lại là dịp để Äức Giêsu kể Dụ ngôn Ông phú há»™ (cc. 16-21). NhÆ° thế, Ä‘á» tà i chuyển Ä‘i từ những lá»i nói vá» việc thụ hưởng cho bản thân đến những thái Ä‘á»™ đối vá»›i của cải trần thế (12,13-34): “Phải giữ mình khá»i má»i thứ tham lam†(c. 15). Bà i dụ ngôn tiếp theo có thể được coi nhÆ° má»™t bà i bình luáºn cho câu nói của Äức Giêsu vá» sá»± tham lam (c. 15).
2.- BỠcỤc
Bản văn có thể chia thà nh ba phần:
1) Một vụ kiện (12,13-15);
2) Dụ ngôn Ông phú hộ (12,16-20);
3) Nháºn định kết luáºn của Äức Giêsu (12,21).
3.- Và i điỂm chú giẢi
- ThÆ°a Thầy (13): Bởi vì vấn Ä‘á» chia gia tà i được bà n đến trong Bá»™ NgÅ© ThÆ° (chẳng hạn Änl 21,15-17; Ds 27,1-11; 36,7-9), má»™t vị tôn sÆ° vỠđạo giáo hoặc má»™t kinh sÆ° là những con ngÆ°á»i thÃch hợp để tham vấn.
- Nà y anh (14): Dịch sát là “nà y ngÆ°á»i†(hô-cách của anthrôpos, “ngÆ°á»iâ€; x. 5,20). Từ nà y thÆ°á»ng được dùng theo dạng nà y để từ chối, hay diá»…n tả sá»± dè dặt.
- tham lam (15): Từ Hy-lạp pleonexia thÆ°á»ng có trong những Ä‘oạn văn khuyến thiện của Tân Ước (Rm 1,29; 2 Cr 9,5; Cl 3,5; Ep 4,19; 5,3; 2 Pr 2,3.14). Äây là sá»± ham muốn có thêm nữa, quá mức cần thiết (x. 1 Tm 6,10).
- Thiên Chúa bảo ông ta (20): nghÄ©a là trong má»™t giấc mÆ¡ ban đêm. Ông nà y được chÃnh vị Chúa tể của sá»± sống ngá» lá»i vá»›i, trong khi ông sắp xếp chÆ°Æ¡ng trình sống không có Ngà i.
- ngốc (20): Từ hy-ngữ aphrôn có nghÄ©a là “kẻ mất trÃ, ngu dốt, ngu ngốc, Ä‘iên, rồ dại†(x. 11,40).
- ngÆ°á»i ta sẽ đòi lại mạng ngÆ°Æ¡i (20): Äá»™ng từ aitousin ở ngôi thứ ba vô định số phức tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng vá»›i má»™t thái bị Ä‘á»™ng thay tên Thiên Chúa: “Thiên Chúa sẽ đòi lại mạng ngÆ°Æ¡iâ€.
- cho mình (21): nghÄ©a là không phải cho ngÆ°á»i khác, nhÆ° ngÆ°á»i nghèo, quả phụ, trẻ mồ côi, ngÆ°á»i ngụ cÆ° (x. Änl 24,17-22; 2 Cr 6,10b).
4.- à nghĩa cỦa bẢn văn
* Một vụ kiện (13-15)
Äức Giêsu lấy khởi Ä‘iểm để giáo huấn là má»™t vụ kiện vá» vấn Ä‘á» chia gia tà i. Rất có thể đây là má»™t ngÆ°á»i em trong gia đình không đồng ý vá»›i cách quản lý và thụ hưởng chung gia tà i, nên muốn có phần của mình để dùng theo cách Ä‘á»™c láºp. Trong những vụ tranh cãi nhÆ° thế, ngÆ°á»i ta thÆ°á»ng đến gặp các kinh sÆ°, để xin soi sáng vấn Ä‘á». Äức Giêsu dứt khoát từ chối can thiệp. Yêu cầu của ngÆ°á»i ấy và yêu cầu của Äức Giêsu ở trên hai bình diện khác nhau. NgÆ°á»i ấy thì muốn có má»™t phần sở hữu Ä‘á»™c láºp. Äức Giêsu thì dá»±a và o đó để nói vá» tÆ°Æ¡ng quan của con ngÆ°á»i vá»›i của cải. ChÃnh các tranh chấp vá» gia tà i thÆ°á»ng Ä‘Æ°a ra ánh sáng má»™t liên hệ chặt chẽ vá»›i sở hữu và thÆ°á»ng Ä‘Æ°a đến những mối thù nghịch kéo dà i suốt Ä‘á»i. Äiá»u nà y có lẽ khiến chúng ta hiểu vì sao ở đây Äức Giêsu khuyến cáo chống lại lòng tham lam mạnh mẽ đến thế. Của cải sở hữu không phải là giá trị cao nhất, khiến ta phải hy sinh má»i sá»± để có cho bằng được. Äức Giêsu sẽ minh há»a Ä‘iểm nà y bằng dụ ngôn tiếp theo.
* Dụ ngôn Ông phú hộ (16-21)
Vá»›i dụ ngôn nà y, Äức Giêsu muốn cho thấy rằng giá trị của các của cải trần thế rất nhá» bé, nên bám vÃu và o đó là má»™t tÃnh toán sai lầm.
Theo má»™t quan niệm nà o đó vá» cuá»™c sống, hoà n cảnh Äức Giêsu phác ra có thể coi là lý tưởng. Con ngÆ°á»i nà y già u có. Không há» có nguy cÆ¡ là của cải của ông sẽ giảm thiểu Ä‘i, bởi vì ông Ä‘ang nhắm tá»›i má»™t vụ thu hoạch dồi dà o. Vấn Ä‘á» duy nhất ông đặt ra là : “‘Mình phải là m gì đây? Vì còn chá»— đâu mà tÃch trữ hoa mầu!â€. Äây là má»™t vấn Ä‘á» cÅ©ng dá»… giải quyết. NhÆ° thế, ông nà y có trong tay các phÆ°Æ¡ng tiện để sống má»™t cuá»™c sống không phải báºn tâm lo lắng; ông có thể tá»± do sống theo ý thÃch, trong sá»± sung túc.
Äức Giêsu mô tả là Thiên Chúa và cái chết sẽ áºp và o cuá»™c Ä‘á»i ấy nhÆ° thế nà o. Cái chết Ä‘á»™t ngá»™t đảo lá»™n tất cả các toan tÃnh nhắm thụ hưởng an toà n trong nhiá»u năm trá»i. Tất cả những gì đã thu tÃch được và tất cả những gì ngÆ°á»i ta đã dá»± phóng cách hợp lý trở thà nh vô giá trị. Äức Giêsu cho biết rằng má»™t cuá»™c sống chỉ dà nh cho chuyện ăn uống và hưởng thụ tiện Ãch thì chẳng có giá trị trÆ°á»›c mặt Thiên Chúa. Má»™t ngÆ°á»i sống nhÆ° thế thì không già u có trÆ°á»›c mặt Thiên Chúa. Äức Giêsu khẳng định rằng để đạt được sá»± sống Ä‘á»i Ä‘á»i, cần có tình yêu đối vá»›i Thiên Chúa và tình yêu đối vá»›i ngÆ°á»i thân cáºn (10,25-37). Chỉ nhá» Ä‘i trên nẻo Ä‘Æ°á»ng nà y, ngÆ°á»i ta má»›i trở thà nh già u có trÆ°á»›c nhan Thiên Chúa.
* Nháºn định kết luáºn của Äức Giêsu (21)
Câu kết luáºn của Äức Giêsu cho hiểu rằng có lẽ Ä‘á»i sống trần thế tùy thuá»™c các của cải trần thế, nhÆ°ng Ä‘á»i sống nà y không được đảm bảo hay đạt được mức thà nh toà n nhá» các của cải ấy. Chúng ta phải nháºn được sá»± thà nh toà n cuá»™c Ä‘á»i chúng ta từ lòng nhân là nh của Thiên Chúa.
+ KẾt luẬn
Äức Giêsu không quan tâm đến những Ä‘iểm tranh luáºn phụ thuá»™c; NgÆ°á»i chỉ cứu xét những câu há»i lá»›n liên quan đến sá»± sống: đâu là điá»u quan trá»ng nhất? Ta có thể tÃn nhiệm và o Ä‘iá»u gì? Äiá»u gì ta phải tìm cách đạt cho được? Ta phải sá» dụng cuá»™c sống và dấn thân thế nà o để đạt được mục tiêu cuá»™c Ä‘á»i? Äức Giêsu nói rõ rà ng các của cải váºt chất không thể đảm bảo cho cuá»™c sống và sá»± sung túc, thoải mái, không thể là ná»™i dung của cuá»™c sống được. Sá»± thà nh toà n chỉ được má»™t mình Thiên Chúa ban cho mà thôi. Váºy trong cuá»™c sống nà y, chúng ta có thể và phải tÃnh sổ vá»›i Thiên Chúa. Chúng ta phải chịu trách nhiệm vá» cuá»™c sống của mình trÆ°á»›c mặt Ngà i.
5.- GỢi ý suy niỆm
- Vấn Ä‘á» thu hoạch dồi dà o đến ná»—i ngÆ°á»i ta không biết để của cải ở đâu đã trở thà nh phổ biến, và o thá»i đại hôm nay. Má»—i ngÆ°á»i cần phải tá»± há»i theo ý mình, thế nà o là cuá»™c sống lý tưởng, mình váºn dụng sức lá»±c cho chuyẹn gì, nếu lại không phải là “mình bây giỠê há» của cải, dÆ° xà i nhiá»u năm. Thôi, cứ nghỉ ngÆ¡i, cứ ăn uống vui chÆ¡i cho đã!â€. Ở bên ngoà i các giá trị nà y, còn những giá trị và mục tiêu nà o có thể nên được nhắc đến?
- Cái chết “phá rốiâ€, ai cÅ©ng biết. NgÆ°á»i ta tìm má»i cách để đối xá» vá»›i nó. NgÆ°á»i ta cản bÆ°á»›c nó tối Ä‘a bằng các cách tri liệu y khoa. NgÆ°á»i ta Ãt nghÄ© tá»›i nó chừng nà o tốt chừng đó. NgÆ°á»i ta tránh để cho lòng mình bị xúc Ä‘á»™ng trÆ°á»›c cái chết của ngÆ°á»i khác. DÄ© nhiên ngÆ°á»i ta vẫn không tránh được cái chết. Do đó, ngÆ°á»i ta phải khai thác tối Ä‘a thá»i gian của cuá»™c sống được ban cho ta. CÅ©ng phức tạp, nhÆ°ng cách nà o đó, ngÆ°á»i ta có thể “đạt thắng lợi†trên cái chết. NhÆ°ng là m thế nà o đạt thắng lợi trên vị Thiên Chúa “phá rốiâ€? NgÆ°á»i ta cÅ©ng tìm cách tránh xa Ngà i, quên Ngà i Ä‘i. NgÆ°á»i ta có thể không nói đến Ngà i nữa và sống y nhÆ° thể không có Ngà i. Tuy thế, ngÆ°á»i ta không thể tránh né Ngà i kiểu tiêu cá»±c. Phải sống là m sao để cuá»™c sống của mình có giá trị trÆ°á»›c mặt Thiên Chúa. NgÆ°á»i nà o chỉ sống cho những nhu cầu riêng và những đòi há»i váºt chất, thì đã chết trong cuá»™c Ä‘á»i nà y rồi, vì bị cô láºp trong tÃnh Ãch ká»· của mình. Tình trạng cô láºp nà y trở nên trá»n vẹn và được xác nháºn bằng cái chết.
- Cuá»™c sống viên mãn chỉ hệ tại tình yêu. Chỉ cuá»™c sống nà o nhắm đến tình yêu đối vá»›i Thiên Chúa và tình yêu đối vá»›i tha nhân thì má»›i là cuá»™c sống trung thá»±c. Chỉ má»™t cuá»™c sống nhÆ° thế má»›i có thể được Thiên Chúa chuẩn nháºn và được Ngà i Ä‘Æ°a đến chá»— thà nh toà n vá»›i ân ban là sá»± sống Ä‘á»i Ä‘á»i. Chúng ta đã nháºn Ä‘á»i sống từ Äấng Tạo hóa, thì chúng ta cÅ©ng phải nháºn cả ý nghÄ©a của Ä‘á»i sống từ Ngà i. Và đối vá»›i Ngà i, ý nghÄ©a của Ä‘á»i sống không phải là tiện nghi, mà là tình yêu. [Mục Lục]
|