Chúa nháºt XVI thÆ°á»ng niên, năm C: Các bà i suy niệm & chú giải Lá»i Chúa
13.07.2016
Tin Mừng Lc 10,38-42 Má»™t hôm, Äức Giêsu và o là ng kia. Có má»™t ngÆ°á»i phụ nữ tên là Mácta đón NgÆ°á»i và o nhà . Cô có ngÆ°á»i em gái tên là Maria. Cô nà y cứ ngồi bên chân Chúa mà nghe lá»i NgÆ°á»i dạy. Còn cô Mácta thì tất báºt lo việc phục vụ. Cô tiến lại mà nói: “ThÆ°a Thầy, em con để mình con phục vụ, mà Thầy không để ý tá»›i sao? Xin Thầy bảo nó giúp con má»™t tay!†Chúa đáp: “Mácta! Mácta Æ¡i! Chị băn khoăn lo lắng nhiá»u chuyện quá! Chỉ có má»™t chuyện cần thiết mà thôi. Maria đã chá»n phần tốt nhất và sẽ không bị lấy Ä‘i.â€
CHÚA NHẬT XVI THƯỜNG NIÊN, NĂM C
Các bà i suy niệm & chú giải Lá»i Chúa
Lá»i Chúa: St. 18, 1-10a; Cl. 1, 24-28; Lc. 10, 38-42 ----†----
MỤC LỤC
1. Phục vụ
2. Phần tuyệt hảo
3. C há»n phần tốt nhất – Thiên Phúc
4. Suy niệm của ÄTGM. Giuse Ngô Quang Kiệt
5. Phần tốt nhất
6. Chỉ có má»™t Ä‘iá»u cần
7. Hiếu khách – Lm. Giuse Trần Việt Hùng
8. Phần tốt nhất – Lm. Antôn Nguyá»…n Văn Äá»™
9. Äiá»u Cần – Lm VÅ© Äình TÆ°á»ng
10. Äể cho Lá»i Chúa soi dẫn cuá»™c Ä‘á»i
11. Quà tặng vô giá – Lm. Ignatiô Trần NgÃ
12. Maria đã chá»n phần tốt nhất
13. Cầu nguyện hướng tới phục vụ
14. Thá»i giá» cho Chúa và cho nhau
15. Chúa viếng thăm – Lm. Giuse Tạ Duy Tuyá»n
16. “Con lo lắng bối rối nhiá»u chuyện†– André Sève
17. Chỉ có một việc cần mà thôi – Veritas
18. Phục vụ – Lm VÅ© Äình TÆ°á»ng
19. Sự cân bằng
20. Chá»n Ä‘iá»u tốt nhất
21. Ngồi dưới chân Chúa Giêsu – Charles E. Miller
22. Má»i Chúa và o nhÃ
23. Ngồi dÆ°á»›i chân – Lm VÅ© Äình TÆ°á»ng
24. Sai lầm của ngÆ°á»i thầu khoán – Lm. Mark Link
25. Mácta và Maria – McCarthy
26. Martha và Maria
27. Những mẫu gÆ°Æ¡ng sáng ngá»i
28. Gia đình chị em Maria – Lm Giacôbê Tạ Chúc
29. Yêu theo cách của ngÆ°á»i mình yêu
30. Một sự cần thiết
31. Äiểm dừng
32. Việc cần
33. Chá»n phần tốt nhất - Lm Bùi Quang Tuấn
34. Lắng nghe
35. Phần tốt nhất quyết định ý nghĩa cuộc sống
36. Hoạt động và cầu nguyện – Gp Vĩnh Long
37. Lắng nghe Lá»i Chúa là điá»u tốt nhất
38. Chú giải của Noel Quesson
39. Matta và Maria – R. Gutzwiller
40. NgÆ°á»i khách muốn gì? – Lm FX. VÅ© Phan Long
1. Phục vụ
Qua Ä‘oạn Tin Mừng vừa nghe, chúng ta cùng nhau tìm hiểu vá» những thái Ä‘á»™ của Macta và Maria. TrÆ°á»›c hết là thái Ä‘á»™ báºn rá»™n và lắng nghe.
Thái Ä‘á»™ của Macta là thái Ä‘á»™ báºn rá»™n, vồn vã để tiếp đãi Chúa Giêsu cho tháºt thịnh soạn, chứng tá» má»™t tấm lòng hiếu khách. Còn Maria thì lại biểu lá»™ cÅ©ng tâm tình ấy bằng cách ngồi dÆ°á»›i chân Chúa mà lắng nghe lá»i NgÆ°á»i. Hai thái Ä‘á»™, nhÆ°ng cùng chung má»™t tâm tình, cùng chung má»™t đối tượng. Chỉ có Ä‘iá»u là Chúa Giêsu đã từng coi những mối báºn rá»™n là nhÆ° má»™t bụi gai là m nghẹt sức sống của Lá»i Chúa, hay có thể biến thà nh má»™t ông chủ thống trị trong trái tim con ngÆ°á»i, chống lại chÃnh Thiên Chúa tình thÆ°Æ¡ng, hoặc tệ hÆ¡n nữa là là m cho lòng con ngÆ°á»i ra nặng ná», đến Ä‘á»™ không còn nhạy bén để đón chá»› Chúa đến.
Trong khi Lá»i Chúa mà Maria đã chá»n để lắng nghe là má»™t Æ°u tiên tuyệt đối. Äược coi là mẹ và anh em tháºt của Chúa Giêsu chÃnh là những ai nghe và tuân giữ Lá»i Chúa. Khi quá báºn rá»™n vì vừa phải lo phục vụ váºt chất, lại vừa phải rao giảng trong cá»™ng Ä‘oà n, các tông đồ đã Æ°u tiên chá»n việc rao giảng Lá»i Chúa.
Tiếp đến là ý mình và ý khách. Macta đón tiếp Chúa Giêsu là để thiết đãi NgÆ°á»i theo sở thÃch của cô, nhÆ° má»™t bà chủ nhà có dịp trổ tà i ná»™i trợ và bà y tá» tấm lòng hiếu khách, mà chả cần hiểu khách Ä‘ang mong đợi Ä‘iá»u gì. Trong thâm tâm của bà chủ nhà đó, niá»m vui không phải là vì ngÆ°á»i khách, nhÆ°ng là vì tá»± mãn, tá»± thấy mình tà i khéo và đức Ä‘á»™.
Äiểm khác biệt còn rõ nét hÆ¡n nữa trong thái Ä‘á»™ của Macta so sánh vá»›i tinh thần của Chúa Giêsu, và đã bắt NgÆ°á»i phải can thiệp, chÃnh là vì cô đã đánh giá, và đã lên tiếng phiá»n trách Maria và cả Chúa Giêsu sao lại không thấy việc cô là m má»›i là đúng, má»›i là quan trá»ng. Cô nhÆ° muốn nói vá»›i Chúa Giêsu: ThÆ°a Thầy, Thầy không thấy rằng em tôi để mặc tôi má»™t mình lo phục vụ là sai quấy hay sao? Xin Thầy bảo nó giúp tôi vá»›i.
Thá»±c ra vẫn có những cách tiếp đón là m cho chúng ta không còn gặp gỡ được Chúa Giêsu và tha nhân. Chẳng hạn Giáo Há»™i Do Thái thá»i đó vá»›i những chuyên viên vá» tôn giáo, vá»›i những tÃn đồ sùng má»™, lại Ä‘ang thiết tha mong đợi Äấng Cứu Thế, nhÆ°ng hỠđã không gặp được NgÆ°á»i suốt hÆ¡n ba mÆ°Æ¡i năm trá»i NgÆ°á»i sống giữa há». Chẳng hạn hai môn đệ trên Ä‘Æ°á»ng vá» Emmaus đã cùng Ä‘i vá»›i NgÆ°á»i cả má»™t ngà y Ä‘Ã ng mà vẫn không gặp gỡ được con ngÆ°á»i tháºt của NgÆ°á»i. Phải chăng vì trong những trÆ°á»ng hợp đó, mặc dù hình ảnh Chúa Ä‘ang chiếm ngá»± tâm hồn há», nhÆ°ng lại là hình ảnh do há» tÆ° vẽ ra theo những Æ°á»›c vá»ng của bản thân há» mà thôi.
Äiá»u kiện và quy luáºt cho má»i cuá»™c gặp gỡ Ä‘Ãch thá»±c vá»›i Thiên Chúa, đó là phải từ bá» chÃnh bản thân mình, để ngồi dÆ°á»›i chân Chúa, và lắng nghe Lá»i NgÆ°á»i nhÆ° Maria ngà y xÆ°a. [Mục Lục]
2. Phần tuyệt hảo
Có má»™t thá»i ngÆ°á»i ta đã dá»±a và o Ä‘oạn Tin Mừng nà y để Ä‘á» cao Ä‘á»i sống chiêm niệm, nhÆ° là phần tối hảo mà Maria đã khôn ngoan già nh lấy cho mình. Còn Ä‘á»i sống bôn chôn hoạt Ä‘á»™ng của Martha là phần Ãt giá trị hÆ¡n. Thá»±c ra Chúa Giêsu không thể bênh vá»±c cho thứ chiêm niệm lÆ°á»i lÄ©nh cÅ©ng nhÆ° thứ hà nh Ä‘á»™ng múa may. Äiá»u Ngà i đòi há»i là lắng nghe và thá»±c thi lá»i Chúa.
Ngà y kia, có lẽ bất ngá», Chúa Giêsu đến thăm viếng gia đình ba chị em Martha, Maria và Lagiarô. Äối vá»›i ngÆ°á»i Do Thái, thì được tiếp đón má»™t ngÆ°á»i khách đến thăm là má»™t Æ¡n huệ Chúa ban và cÅ©ng là dịp để tưởng niệm cuá»™c xuất hà nh của dân Chúa trên Ä‘Æ°á»ng tiến tá»›i miá»n đất Hứa. Việc đón tiếp khách được tổ chức má»™t cách tỉ mỉ và ân cần. Khách và o nhà được rá»a chân vì Ä‘i Ä‘Æ°á»ng bụi báºm. ThÆ°á»ng thì ngÆ°á»i nhá» nhất trong nhà có pháºn sá»± rá»a chân cho khách.
Trong Ä‘oạn Tin Mừng nà y, chúng ta có má»™t và i dấu hiệu cho biết Maria là ngÆ°á»i được phân công rá»a chân cho khách. Maria ngồi dÆ°á»›i chân Chúa Giêsu và xem ra Maria cÅ©ng đóng vai trò tiếp chuyện khách. Bà ngồi bên chân Chúa để lắng nghe lá»i Ngà i. Trong khi đó Martha nắm giữ địa vị của má»™t ngÆ°á»i ná»™i trợ báºn rá»™n vá»›i công việc bếp núc. Bà muốn cho việc tiếp đón phải tháºt chu đáo. NhÆ°ng Chúa Giêsu thì lại nghÄ© khác. Việc đón tiếp chu đáo và đúng nghÄ©a nhất đối vá»›i Ngà i là đón nghe lá»i Ngà i. Còn tất cả chỉ là phụ thuá»™c. Martha đã bị Chúa quở trách vì bà đã quá chú trá»ng và o những cái phụ thuá»™c, để mình chìm nghỉm trong má»i thứ công việc khiến không còn thá»i giá» và sức lá»±c để nghe và đón nháºn lá»i Ngà i. NgÆ°á»i khách nhÆ° Chúa Giêsu đến vá»›i gia đình Bêtania, hẳn không phải là để được hạ, tiếp rÆ°á»›c, mà là để ban phát, để thiết tiệc lá»i hằng sống. Do đó Æ°u tiên số má»™t không phải là việc cho Ngà i ăn gì, uống gì mà là lắng nghe lá»i Ngà i vì của ăn Ä‘Ãch thá»±c của Ngà i là rao giảng Tin Mừng NÆ°á»›c Trá»i.
Chúng ta còn nhá»› má»™t lần kia bên bá» giếng Giacóp, Ngà i đã xác quyết: Của ăn của Ta là là m theo ý Äấng đã sai Ta. Và ý của Äấng đã sai Ngà i chÃnh là việc rao giảng Tin Mừng cứu Ä‘á»™ cho muôn dân. Vì thế, những ai muốn theo Ngà i, cÅ©ng phải lắng nghe và thá»±c hiện những lá»i Ngà i truyá»n dạy.
Và o má»™t dịp lá»… trá»ng nhÆ° lá»… Chúa Giêsu chẳng hạn, cả giáo xứ để hết tâm trà và o việc dá»n dẹp và trang trà nhà thá», là m hang đá, treo đèn kết hoa, khiến cho không còn thá»i giá», không còn lòng trà để tìm hiểu và đà o sâu ý nghÄ©a của việc Con Thiên Chúa là m ngÆ°á»i. Giáo xứ ấy đã Ä‘i theo vết chân của Martha và bá» mất phần tối hảo.
Bởi đó chúng ta đã kiểm Ä‘iểm Ä‘á»i sống xem chúng ta đã thá»±c sá»± đầu tÆ° má»™t cách đầy đủ cho Ä‘iá»u chÃnh yếu, là lắng nghe và thá»±c thi lá»i Chúa, hay vẫn còn Ä‘ang lẩn quẩn ở những vòng ngoà i, ở những cái phụ thuá»™c. [Mục Lục]
3. Chá»n phần tốt nhất – Thiên Phúc
(TrÃch dẫn từ ‘NhÆ° Thầy Äã Yêu’)
Federic Ozanam, nhà hoạt Ä‘á»™ng xã há»™i nổi tiếng của Giáo Há»™i Pháp và o cuối thế ká»· 19 đã trải qua má»™t cÆ¡n khủng hoảng đức tin trầm trá»ng lúc còn là má»™t sinh viên đại há»c.
Má»™t hôm, để tìm má»™t chút thanh thản cho tâm hồn, anh bÆ°á»›c và o má»™t ngôi thánh Ä‘Æ°á»ng cổ ở Paris. Äứng cuối nhà thá», anh nhìn thấy má»™t bóng Ä‘en Ä‘ang quì cầu nguyện cách sốt sắng ở dãy ghế đầu. Äến gần, chà ng sinh viên má»›i nháºn ra ngÆ°á»i Ä‘ang cầu nguyện ấy không ai khác hÆ¡n là nhà bác há»c Ampère. Anh đứng lặng lẽ má»™t lúc để theo dõi cá» chỉ của nhà bác há»c. Và khi vừa đứng lên ra khá»i giáo Ä‘Æ°á»ng, ngÆ°á»i sinh viên đã theo gót ông vá» cho đến phòng là m việc của ông.
Thấy chà ng thanh niên Ä‘ang đứng trÆ°á»›c cá»a phòng vá»›i dáng vẻ rụt rè, nhà bác há»c liá»n lên tiếng há»i:
- Anh bạn trẻ, anh cần gì đó? Tôi có thể giúp anh giải má»™t bà i toán váºt lý nà o không?
Chà ng thanh niên đáp một cách nhỠnhẹ:
- ThÆ°a thầy, con là má»™t sinh viên khoa văn chÆ°Æ¡ng. Con dốt khoa há»c lắm, xin phép thầy cho con há»i má»™t vấn Ä‘á» liên quan đến đức tin!
Nhà bác há»c mỉm cÆ°á»i cách khiêm tốn:
- Anh lầm rồi, đức tin là môn yếu nhất của tôi. NhÆ°ng nếu được giúp anh Ä‘iá»u gì, tôi cÅ©ng cảm thấy hân hạnh lắm?
Chà ng sinh viên liá»n há»i:
- ThÆ°a thầy, có thể vừa là má»™t bác há»c vÄ© đại, vừa là má»™t tÃn hữu cầu nguyện bình thÆ°á»ng không?
Nhà bác há»c ngỡ ngà ng trÆ°á»›c câu há»i của ngÆ°á»i sinh viên, và vá»›i đôi môi run rẩy đầy xúc cảm, ông trả lá»i:
- Con ơi, chúng ta chỉ vĩ đại khi chúng ta cầu nguyện mà thôi!
Chúa phán: “Marta, Marta! Chị lo lắng và lăng xăng nhiá»u chuyện quá! Chỉ có má»™t chuyện cần thiết mà thôi. Maria đã chá»n phần tốt nhất và sẽ không bị lấy Ä‘iâ€. Phần tốt nhất ấy chÃnh là ở bên cạnh Chúa, lắng nghe Chúa nói, và cầu nguyện vá»›i Chúa.
Nhà bác há»c đại tà i Ampère, vá»›i công việc nghiên cứu của ông vá» Ä‘iện tá» há»c, vá» nam châm Ä‘iện đã Ä‘em lại biết bao lợi Ãch cho ná»n văn minh của nhân loại. Thế nhÆ°ng, ông không cho đó là vÄ© đại, mà ông nói: “Chúng ta chỉ vÄ© đại khi chúng ta cầu nguyện mà thôiâ€.
Mẹ Têrêxa Calcutta, má»™t nữ thánh giữa Ä‘á»i thÆ°á»ng, má»—i ngà y trÆ°á»›c khi bÆ°á»›c xuống “địa ngục Calcutta†để chăm sóc những ngÆ°á»i cùng khổ, hoặc Ä‘i và o “nhà hấp hối†để an ủi các kẻ liệt là o, các nữ tu của mẹ đã quì cầu nguyện trÆ°á»›c Thánh Thể má»™t tiếng đồng hồ để kÃn múc nÆ¡i Chúa: tình yêu, sức mạnh, lòng can đảm và nhiệt huyết tông đồ. Hoạt Ä‘á»™ng tông đồ là mang tình yêu Chúa đến vá»›i anh em, tại sao chúng ta lại không kÃn múc nÆ¡i Chúa là suối nguồn yêu thÆ°Æ¡ng. Cho dù là hoạt Ä‘á»™ng truyá»n giáo, hoạt Ä‘á»™ng từ thiện bác ái, hay sinh hoạt hằng ngà y theo bổn pháºn, chúng ta cÅ©ng đừng quên “chá»n phần tốt nhất†nà y. Hãy nhá»› lá»i Chúa: “Không có Ta, chúng con không là m gì đượcâ€.
Các triết gia PhÆ°Æ¡ng Tây có khuynh hÆ°á»›ng hoạt Ä‘á»™ng cho rằng Chúa không là m gì, con ngÆ°á»i là m hết. Các triết gia PhÆ°Æ¡ng Äông trái lại Æ°a thÃch thuyết tÄ©nh há»c, để Chúa là m hết và con ngÆ°á»i không là m gì. NhÆ°ng khuôn và ng thÆ°á»›c ngá»c của chúng ta là : “Cầu nguyện và hoạt Ä‘á»™ngâ€, Marta phải Ä‘i đôi vá»›i Maria. Cầu nguyện là linh hồn của hoạt Ä‘á»™ng, và hoạt Ä‘á»™ng là kết quả của cầu nguyện. P.Graef có má»™t câu nói rất thâm thúy: “Hoạt Ä‘á»™ng mà không có cầu nguyện là thiếu nguyên tắc căn bản, cầu nguyện mà không có hoạt Ä‘á»™ng là thiếu đất gieo hạtâ€. Tuy nhiên, có má»™t cám dá»— khiến chúng ta khó thoát khá»i. Äó là nhiá»u khi chúng ta tưởng mình phục vụ Chúa, nhÆ°ng hóa ra chúng ta phục vụ chÃnh mình. Nhìn Marta lăng xăng dá»n bữa ăn, chúng ta thấy dáng dấp của chÃnh mình. Chúng ta hoạt Ä‘á»™ng để được tiếng khen, để gây chú ý: “ThÆ°a Thầy, em con để mình con phục vụ mà Thầy không để ý tá»›i sao? Xin Thầy bảo nó giúp con má»™t tayâ€. Chúng ta má»i gá»i kẻ khác cá»™ng tác, cÅ©ng là để phục vụ cho chÆ°Æ¡ng trình của chÃnh mình. Äôi khi chúng ta cầu nguyện cÅ©ng là để kéo Chúa vá» phe mình, xin Chúa ủng há»™ để cá nhân mình sá»›m được vẻ vang. Chúng ta muốn mình luôn được thà nh công. Chúng ta không chấp nháºn thất bại. Chúng ta mãn nguyện vá»›i những hoạt Ä‘á»™ng tông đồ của mình. Chúng ta hà i lòng vá»›i công cuá»™c từ thiện của chúng ta. Chúng ta Ä‘i tìm chÃnh mình! [Mục Lục]
4. Suy niệm của ÄTGM. Giuse Ngô Quang Kiệt
PHỤC VỤ TRONG TRẬT TỰ
Thoạt nghe bà i Tin mừng hôm nay, có ngÆ°á»i đã trách móc: Sao Chúa quá mâu thuẫn. Má»›i tuần trÆ°á»›c, Chúa kể truyện ngÆ°á»i xứ Samaria nhân háºu để dạy phải phục vụ. Váºy mà hôm nay, Chúa lại trách móc, tuy có nhẹ nhà ng, nhÆ°ng vẫn Ä‘au Ä‘au, bà Martha đã lăng xăng phục vụ đón tiếp Chúa. Tại sao thế?
Nếu Ä‘á»c kỹ bà i tÆ°á»ng thuáºt hôm nay cÅ©ng nhÆ° toà n bá»™ Tin mừng, ta sẽ thấy phục vụ tuy được Chúa Ä‘á» cao, nhÆ°ng vẫn phải nằm trong má»™t tráºt tá»± toà n bá»™ của Ä‘á»i sống đạo.
Tráºt tá»± thứ nhất: Phục vụ phải biết quên mình.
Phục vụ mà không quên mình sẽ Ä‘i đến khoe khoang tá»± mãn. Ta hãy nhá»› lại chuyện hai ngÆ°á»i lên Ä‘á»n thá» cầu nguyện. Ông Biệt phái đứng giữa Ä‘á»n thá», lá»›n tiếng kể công: “Lạy Chúa, con ăn chay má»—i tuần hai lần, con dâng cho Chúa má»™t phần mÆ°á»i thu nháºp của con†(Lc 18,12). Thái Ä‘á»™ khoe mình của ông không được Thiên Chúa chấp nháºn vì ông phục vụ mà không biết quên mình.
Phục vụ mà không quên mình sẽ Ä‘i đến ganh ghét, dòm ngó, lÆ°á»m nguýt, loại trừ ngÆ°á»i khác. Vá» Ä‘iểm nà y, Äức cha Bùi Tuần có Ä‘Æ°a ra má»™t hình ảnh rất ý nhị. Trên bà n thá» có ngá»n nến và bông hoa. Cả hai cùng phục vụ bà n thá». NhÆ°ng nếu ngá»n nến đốt cháy bông hoa thì tháºt Ä‘au lòng. Phục vụ mà không quên mình sẽ Ä‘Æ°a đến loại trừ lẫn nhau. Äiá»u Chúa muốn là phục vụ quên mình. Phục vụ quên mình là phục vụ kÃn đáo: “Tay trái không biết việc tay phải là m†(Mt 6,3). Phục vụ quên mình chỉ cố ý là m vui lòng Chúa chứ không so sánh hÆ¡n thua vá»›i anh em. Vì thế phục vụ quên mình sẽ rất khiêm tốn. “Sau khi đã là m tất cả thì hãy nói: Tôi chỉ là đầy tá»› vô dụng, tôi đã chỉ là m việc bổn pháºn đấy thôi†(Lc 17,10).
Tráºt tá»± thứ hai: Phục vụ phải biết lắng nghe.
TrÆ°á»›c hết phải biết lắng nghe lòng mình xem có đức bác ái không. Nếu không có đức bác ái thì má»i việc phục vụ dù có lá»›n lao cÅ©ng trở thà nh vô Ãch nhÆ° lá»i thánh Phao-lô nói: “Giả nhÆ° tôi có Ä‘em hết gia tà i cÆ¡ nghiệp mà bố thÃ, hay ná»™p cả thân xác tôi để chịu thiêu đốt, nếu tôi không có đức bác ái, cÅ©ng chẳng Ãch gì cho tôi†(1 Cr 13,3).
Thứ đến phải biết lắng nghe đối tượng phục vụ. Má»™t phục vụ tốt phải đúng lúc, đúng nÆ¡i, đúng cách, đúng nhu cầu. NhÆ°ng trên hết phục vụ phải biết lắng nghe Lá»i Chúa. Việc phục vụ của ta chỉ tốt và có ý nghÄ©a khi ta là m đúng ý Chúa muốn. Muốn biết ý Chúa, phải lắng nghe tiếng Chúa trong Tin mừng, qua cầu nguyện và tiếp xúc tâm sá»± vá»›i Chúa trong bà tÃch Thánh Thể. Lá»i Chúa là đèn soi bÆ°á»›c chân ta, là ánh sáng hÆ°á»›ng dẫn ta trong má»i hoạt Ä‘á»™ng. Lắng nghe Lá»i Chúa là m cho hoạt Ä‘á»™ng được vững và ng. Äó là xây nhà trên đá (cf. Lc 6, 47).
Tráºt tá»± cuối cùng: Phục vụ phải biết nghỉ ngÆ¡i.
Cuá»™c sống văn minh hiện đại ngà y cà ng cuốn con ngÆ°á»i và o cÆ¡n lốc hoạt Ä‘á»™ng đến ngá»™p thở. NgÆ°á»i ta không còn thá»i giá» cho gia đình, cho bạn bè, và nhất là cho Ä‘á»i sống tâm linh. Tại các nÆ°á»›c phÆ°Æ¡ng Tây, con ngÆ°á»i Ä‘ang biến thà nh những cá»— máy là m việc, là m việc không ngừng. Äó là má»™t Ä‘á»i sống mất quân bình, rất nguy hiểm.
Trong Phúc âm, Chúa Giêsu nhiá»u lần nhắc nhở chúng ta: “Äừng quá băn khoăn lo lắngâ€. Hôm nay Chúa nhắc lại vá»›i bà Martha má»™t lần nữa: “Äừng băn khoăn lo lắng quáâ€. Chúa không chê trách công việc bà là m, nhÆ°ng Chúa chê trách thái Ä‘á»™ lăng xăng, lo lắng thái quá. Chúa má»i gá»i bà hãy biết nghỉ ngÆ¡i, biết giữ bình an ná»™i tâm trong má»™t Ä‘á»i sống quân bình bằng cách biết cầu nguyện. Cầu nguyện là nghỉ ngÆ¡i bên Chúa. Cầu nguyện tạo cho ta má»™t khoảng không gian và thá»i gian, nhỠđó Ä‘á»i sống tâm linh phát triển. ChÃnh nhá» những giây phút cầu nguyện bên Chúa mà sinh lá»±c ta được phục hồi. Và ta có thể phục vụ tốt hÆ¡n.
Lá»i Chúa kêu gá»i bà Martha, Chúa cÅ©ng muốn nói vá»›i má»—i ngÆ°á»i chúng ta hôm nay: “Con đừng quá băn khoăn lo lắng cho cuá»™c sống. Hãy biết đến bên Cha mà nghỉ ngÆ¡i. Cha sẽ bổ sức cho con. Hãy chá»n lấy phần tốt nhất nhÆ° Maria. Äó là má»™t kho tà ng bá»n vững mãi mãiâ€.
Xin cho má»—i ngÆ°á»i chúng ta biết lắng nghe tiếng Chúa má»i gá»i, hãy đến bên Chúa nghỉ ngÆ¡i. Äể nhá» Chúa hÆ°á»›ng dẫn, việc phục vụ của chúng ta sẽ theo đúng ý Chúa muốn và để Ä‘á»i sống tâm linh ta được phát triển toà n diện trong má»™t nếp sống quân bình. Amen.
KIỂM ÄIỂM ÄỜI Sá»NG
1- Cầu nguyện là lắng nghe Chúa nói vá»›i mình, là gặp gỡ Chúa trong tình con thảo. Hiện nay bạn cầu nguyện thế nà o? Có sốt sắng không? Có nhiá»u thá»i gian cầu nguyện không?
2- Bạn Ä‘á»c kinh nhiá»u, nhÆ°ng bạn có cầm trà không, hay chỉ Ä‘á»c nhÆ° máy?
3- Khi phục vụ, bạn có thá»±c sá»± quên mình, hay phục vụ để được tiếng là ngÆ°á»i đạo đức, để hÆ¡n ngÆ°á»i?
4- Muốn việc phục vụ thực sự tốt đẹp, ta cần có thái độ nà o? [Mục Lục]
5. Phần tốt nhất
(TrÃch dẫn từ ‘Manna’)
Suy Niệm
Nếu dá»±a trên bà i Tin Mừng vá» ngÆ°á»i Samari tốt là nh, hẳn chị Mácta phải nháºn được má»™t lá»i ca ngợi, vì chị đã là m, đã phục vụ Äức Giêsu. Thế nhÆ°ng ở đây, Ngà i chỉ dà nh cho chị lá»i trách móc.
Äức Giêsu có đối xá» bất công không?
Chúng ta cần nhìn ngắm chị Mácta tất báºt dÆ°á»›i bếp. Chị thấy còn bao việc phải là m ngay cho kịp. Lòng chị lo lắng bồn chồn vá» việc tiếp đãi Chúa. Váºy mà cô em Maria lại ngồi không... Mácta không thể nén được nữa. Chị ngắt lá»i lúc Äức Giêsu Ä‘ang trò chuyện vá»›i em. HÆ¡n nữa, chị muốn Ngà i ra lệnh để em mình xuống bếp. Câu nói của chị có nguy cÆ¡ phá vỡ cuá»™c trò chuyện. Cả Äức Giêsu và Maria Ä‘á»u bị coi là những ngÆ°á»i vô tâm, thản nhiên trò chuyện khi mà công việc Ä‘ang ngáºp đầu.
Câu trả lá»i của Äức Giêsu đầy cảm thông, trìu mến. Ngà i hiểu ná»—i bối rối của Mácta khi tiếp đãi Ngà i, nhÆ°ng Ngà i cho thấy ngồi nghe cÅ©ng là má»™t cách tiếp đãi, tháºm chà má»™t cách tiếp đãi tuyệt vá»i.
Trong má»™t thế giá»›i thá»±c dụng, coi trá»ng hiệu quả, Há»™i Thánh có khá nhiá»u Mácta và rất Ãt Maria.
Lắng nghe Lá»i Chúa, cầu nguyện bị coi là xa xỉ phẩm, là những Ä‘iá»u vô Ãch, mất thì giá», ù lì, thụ Ä‘á»™ng. NhÆ°ng có hà nh Ä‘á»™ng nà o hiệu quả bằng ngồi nghe Chúa? Tiếp xúc vá»›i Äấng Toà n Năng cho ta sức mạnh để là m má»i sá»±.
Một Hội Thánh quân bình khi có cả Mácta và Maria.
Má»™t Kitô hữu quân bình khi coi trá»ng việc ngồi bên Chúa.
Không phải chỉ là là m cho Chúa, mà còn sống vá»›i Ngà i trong má»™t tÆ°Æ¡ng quan máºt thiết bá»n chặt. Äừng đợi lúc rảnh, lúc lắng má»›i đến gặp Chúa. Lúc cần gặp Chúa hÆ¡n cả là lúc báºn bịu, lo âu.
Con ngÆ°á»i hiệu năng là con ngÆ°á»i cầu nguyện.
Khi được há»i vá» bà quyết của mình, Mẹ Têrêsa đáp: “Bà quyết của tôi rất Ä‘Æ¡n giản: tôi cầu nguyện.â€
Có ai trong chúng ta muốn chá»n phần tốt hÆ¡n nhÆ° Maria?
Khi nhìn Mácta, chúng ta thấy khuôn mặt của mình.
Lúc đầu, chị chỉ muốn phục vụ Chúa. NhÆ°ng dần dần, Ä‘iá»u chi phối chị không phải là Chúa nữa, mà là sá»± thà nh công rá»±c rỡ của bữa ăn do chị nấu. Chị huy Ä‘á»™ng má»i ngÆ°á»i để phục vụ cho dá»± tÃnh của chị, thay vì phục vụ Chúa. Chị Ä‘i đến chá»— nghi ngá» cô em lÆ°á»i biếng, trách Äức Giêsu vô tâm. Cuối cùng không rõ chị tìm Chúa hay tìm mình, tìm là m vui lòng Chúa hay thà nh công cá nhân.
Có khi chúng ta cũng bắt Chúa đứng và o phe mình để cho công việc mình chóng thà nh tựu.
Là m thế nà o để chúng ta phục vụ mà không thấy mình phục vụ, không ngắm nghÃa, nhâm nhi sá»± quảng đại của mình?
Là m sao tôi có thể yêu một cách trong suốt như Maria?
Gợi à Chia Sẻ
Cầu nguyện là lắng nghe Chúa nói vá»›i mình, là gặp gỡ Chúa trong tình con thảo. Bạn nghÄ© gì vá» Ä‘á»i sống cầu nguyện của bạn hiện nay? Chất lượng và thá»i gian ra sao?
Cái khó và cái dễ khi bạn cầu nguyện trong một xã hội công nghiệp hiện đại?
Cầu Nguyện
Lạy Ngôi Lá»i Thiên Chúa rất đáng mến, xin dạy con biết sống quảng đại, biết phụng sá»± Chúa cho xứng vá»›i uy linh Ngà i, biết cho Ä‘i mà không tÃnh toán, biết chiến đấu không ngại thÆ°Æ¡ng tÃch, biết là m việc không tìm an nghỉ, biết hiến thân mà không mong chá» phần thưởng nà o ngoà i việc biết mình đã chu toà n Thánh à Chúa. Amen. [Mục Lục]
6. Chỉ có má»™t Ä‘iá»u cần
(TrÃch dẫn từ ‘Manna’)
Suy Niệm
Trên dặm Ä‘Æ°á»ng rao giảng Tin Mừng, thỉnh thoảng Äức Giêsu và các môn đệ gặp được má»™t chá»— nghỉ chân chan chứa tình ngÆ°á»i.
Mácta là chủ nhà đón tiếp Äức Giêsu. Chị tất báºt lo việc tiếp đãi nấu nÆ°á»›ng, chị lo lắng trÆ°á»›c bao việc phải là m ngay để có được má»™t bữa ăn thịnh soạn hầu tá» lòng kÃnh trá»ng đối vá»›i vị khách quý. Trong khi đó cô em Maria lại vô tÆ° và bình thản, ngồi dÆ°á»›i chân Chúa mà nghe Lá»i NgÆ°á»i.
Maria say mê nghe Lá»i Chúa, Lá»i mở tâm tÆ° cô ra trÆ°á»›c những chân trá»i má»›i mẻ. Cô thấy chẳng có gì hạnh phúc hÆ¡n giây phút nà y, được ngồi nghe Thầy giảng nhÆ° má»™t môn đệ thá»±c thụ.
Mácta không hiểu được cô em gái, chị cÅ©ng không hiểu được Äức Giêsu, nên cuối cùng chị đã đến thÆ°a vá»›i Chúa: Thầy không để ý tá»›i sao? Mácta muốn Thầy để ý đến việc mình Ä‘ang là m, muốn Thầy nháºn ra sá»± vất vả mình phải chịu. Em con để mình con phục vụ. Mácta tưởng chỉ có mình má»›i là ngÆ°á»i phục vụ. Chị không nháºn thấy rằng Maria cÅ©ng Ä‘ang tiếp khách và ngồi nghe Chúa cÅ©ng là má»™t cách phục vụ.
Xin Thầy bảo em giúp con một tay.
Mácta kéo Äức Giêsu và o cuá»™c, kéo Ngà i đứng vá» phÃa mình, phÃa đúng, để gây áp lá»±c trên cô em. Chị muốn Maria phải và o bếp vá»›i mình, phải phục vụ theo kiểu của mình. Ngấm ngầm, Mácta không chấp nháºn kiểu phục vụ của Maria. Có lẽ chị nghÄ© đó là má»™t hà nh vi vô Ãch, trong khi có biết bao việc quan trá»ng khác cần là m.
Äức Giêsu không ghét Mácta, không coi nhẹ việc phục vụ của chị, nhÆ°ng buá»™c lòng Ngà i phải lên tiếng. Ngà i muốn giải phóng Mácta khá»i ná»—i bồn chồn quá mức. Ngà i muốn giải phóng chị khá»i cái tôi, khá»i lối nhìn hẹp hòi, để nháºn ra Ä‘iá»u duy nhất cần thiết.
Ngà i gá»i tên chị hai lần: Mácta! Mácta! Con lo lắng và xao Ä‘á»™ng vì nhiá»u chuyện quá, dù chuyện ấy là chuyện con lo cho Thầy.
Cần thanh lá»c lòng mình khá»i những tìm kiếm vị ká»·, khá»i những ganh tị nhá» má»n và tá»± mãn ngấm ngầm, để có thể là m việc cho Chúa trong bình an thÆ° thái, dù có gặp thất bại hay bị lãng quên.
Chỉ có một chuyện cần mà thôi.
Coi chừng ná»—i lo lắng vá» nhiá»u chuyện phụ lại là m ta quên mất chuyện chÃnh, má»™t chuyện cần hÆ¡n cả, đó là an tÄ©nh gặp gỡ và lắng nghe Chúa má»—i ngà y trong tÆ° thế khiêm hạ của ngÆ°á»i môn đệ.
Cuá»™c sống dồn dáºp hôm nay dá»… biến chúng ta thà nh Mácta: xao Ä‘á»™ng, âu lo, căng thẳng, mất kiên nhẫn. Cả ngÆ°á»i là m việc cho Chúa cÅ©ng bị cuốn hút. Có lẽ cần bá»›t việc và thêm giá» cầu nguyện, cần để cho Chúa là m việc nÆ¡i tôi và qua tôi thay vì tá»± mình bÆ°Æ¡n chải má»™t mình.
Phải chăng Ä‘á»i Kitô hữu là kết hợp giữa Mácta và Maria, giữa tất báºt và an tÄ©nh, giữa lăng xăng và ngồi yên, giữa hoạt Ä‘á»™ng và cầu nguyện?
Äể rồi giữa tất báºt, tôi tìm thấy an tÄ©nh, - giữa lăng xăng, tôi thấy mình ngồi yên, - giữa hoạt Ä‘á»™ng, tôi thấy mình chiêm niệm.
Gợi à Chia Sẻ
Có khi nà o những khúc mắc của cuá»™c sống Ä‘Æ°a bạn đến ngồi dÆ°á»›i chân Chúa không? Bạn nghÄ© gì vá» sá»± cân đối giữa cầu nguyện và hoạt Ä‘á»™ng trong Ä‘á»i bạn? Bạn cầu nguyện có đủ và sâu không?
Cầu nguyện là gặp gỡ và lắng nghe như cô Maria. Có khi nà o bạn có kinh nghiệm như Maria không? Bạn có khi nà o nghe Chúa nói tự thẳm sâu cõi lòng không?
Cầu Nguyện
Khi bị bao vây bởi muôn tiếng ồn à o, xin cho con tìm được những phút giây thinh lặng.
Khi bị rã rá»i vì trăm công ngà n việc, xin cho con quý chuá»™ng những lúc được an nghỉ trÆ°á»›c nhan Chúa.
Khi bị xao Ä‘á»™ng bởi những báºn tâm và âu lo, xin cho con biết thanh thản ngồi dÆ°á»›i chân Chúa để nghe Lá»i NgÆ°á»i.
Khi bị kéo ghì bởi Ä‘am mê dục vá»ng, xin cho con thoát được lên cao nhá» mang đôi cánh thần kỳ của sá»± cầu nguyện.
Lạy Chúa, Æ°á»›c gì tinh thần cầu nguyện thấm nhuần và o cả Ä‘á»i con.
Nhá» cầu nguyện, xin cho con gặp được con ngÆ°á»i tháºt của con và khuôn mặt tháºt của Chúa. [Mục Lục]
7. Hiếu khách – Lm. Giuse Trần Việt Hùng
Hiếu khách là má»™t đức tÃnh tốt. Má»™t ngÆ°á»i hiếu khách là ngÆ°á»i có tÃnh xã há»™i. Há» dám mở cá»a lòng đối diện vá»›i Ä‘á»i và vá»›i tha nhân. Kinh nghiệm cho chúng ta thấy trong bất cứ lÄ©nh vá»±c nà o nhÆ° mở tiệm buôn bán, công ty, xà nghiệp, trÆ°á»ng há»c, há»™i Ä‘Æ°á»ng, chùa chiá»n, nhà thá», tÆ° gia… cà ng có nhiá»u ngÆ°á»i tham gia, sinh hoạt và thăm viếng thì cà ng sầm uất và thà nh công sinh hoa lợi. NgÆ°á»i ta thÆ°á»ng nói "Ä‘a khách đáo, Ä‘a ngân và o". Äúng thế, mở má»™t cá»a tiệm hay má»™t dịch vụ mà khách ra và o tấp náºp thì việc là m ăn sẽ mau khấm khá. Má»™t trong những yếu tố quan trá»ng là vấn Ä‘á» nhân sá»±. Chủ nhân hay tiếp thị phải là những ngÆ°á»i hiếu khách luôn tÆ°Æ¡i cÆ°á»i và niá»m nở. Vui lòng khách đến vừa lòng khách Ä‘i.
Nhân cách con ngÆ°á»i Ä‘i theo vá»›i sinh hoạt cuá»™c sống. TÃnh tình thể hiện qua cách xá» thế, gá»i là giao tế nhân sá»±. Câu truyện trong sách Sáng Thế kể rằng có ba vị khách Ä‘i ngang qua nhà ông Abraham. Ông đã vui vẻ chà o đón khách má»™t cách niá»m nở, ông thÆ°a: "ThÆ°a Ngà i, nếu tôi được đẹp lòng Ngà i, thì xin Ngà i đừng Ä‘i qua mà không ghé thăm tôi tá»› Ngà i." (St 18,3). Thái Ä‘á»™ của Abraham bà y tá» lòng thà nh kÃnh và hiếu khách. Ông biết thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i và đáp ứng đúng nhu cầu cần thiết. Ông tiếp rÆ°á»›c khách má»™t cách rất táºn tình: Tôi xin Ä‘i lấy Ãt bánh, để các ngà i dùng cho chắc dạ, trÆ°á»›c khi tiếp tục Ä‘i, vì các ngà i đã ghé thăm tôi tá»› các ngà i đây! Khách trả lá»i: “Xin cứ là m nhÆ° ông vừa nói.†(St 18,5).
Má»™t phần thưởng ngoà i sức tưởng tượng của cả hai ông bà . Ông bà đã nháºn được má»™t hồng ân quý báu trong lúc tuổi già . Ông bà sẽ sinh má»™t cáºu con trai nối dòng. Äây là lá»i cầu chúc tốt đẹp nhất của ba vị khách: "NgÆ°á»i nói: "Sang năm, tôi sẽ trở lại thăm ông và khi đó bà Sara vợ ông sẽ có má»™t con trai." Bà Sara bấy giá» Ä‘ang nghe ở cá»a lá»u, phÃa sau." (St 18,10). Thiên Chúa đã gá»i Abraham rá»i bá» quê hÆ°Æ¡ng xứ sở để đến miá»n đất hứa. Lòng thà nh tÃn của Abraham Ä‘Æ°a dẫn ông trở thà nh cha của má»™t dân tá»™c. Cha của những kẻ tin. Ông đã biết đón nháºn và cho Ä‘i. Ông đã tuân theo Ä‘Æ°á»ng lối của Chúa nhÆ°ng ông cÅ©ng đã trải qua muôn và n khó khăn, đắng cay và thá» thách. Ông đã Ä‘i đến cùng Ä‘Æ°á»ng và giữ vững lòng tin tưởng nÆ¡i Thiên Chúa.
Mở cá»a đón khách cÅ©ng giống nhÆ° mở lòng vá»›i tha nhân. Nếu tÆ° gia của chúng ta có mở cá»a đón má»i anh chị em và bạn bè, nhà sẽ vui nhá»™n tiếng cÆ°á»i. Phòng khách sẽ ấm cúng vá»›i mối tình thân. Nhà bếp cÅ©ng được ấm lên nhá» nấu nÆ°á»›ng những món ăn mỹ vị đãi khách. Niá»m vui sẽ trà o dâng trong lòng má»i ngÆ°á»i. Cà ng có đông khách và bạn bè, cuá»™c sống cà ng ná»›i rá»™ng tình thÆ°Æ¡ng mến. Mở cá»a nhÆ° mở lòng. Chúng ta biết rằng ai có lòng quảng đại giúp đỡ tha nhân, há» sẽ được đáp trả mối ân tình. Có qua có lại má»›i toại lòng nhau. Äón tiếp anh chị em bạn bè đến vá»›i gia đình, niá»m vui của chúng ta sẽ được nhân lên. Nếu chúng ta chỉ biết đón nháºn mà không biết cho Ä‘i, cuá»™c sống sẽ bị đóng khung hạn hẹp. Cảm nghiệm Ä‘á»i sống, chúng ta đóng cá»a nhà và cá»a lòng vì sợ bà con là m phiá»n, cuá»™c sống sẽ buồn tênh.
CÅ©ng không ngoại lệ, khi Chúa Giêsu đến thăm nhà chị em Martha và Maria. Hai chị em đón tiếp Chúa, má»—i ngÆ°á»i má»™t cách, là m cho Chúa rất hà i lòng. Câu truyện được lÆ°u truyá»n kể lại trong Phúc Âm. Martha lo nấu nÆ°á»›ng phục vụ và Maria ngồi bên chân Chúa để nghe lá»i NgÆ°á»i giảng dạy. Cả hai việc Ä‘á»u tốt nhÆ°ng việc ngồi bên và lắng nghe lá»i Chúa thì tốt hÆ¡n: "Cô có ngÆ°á»i em gái tên là Maria. Cô nà y cứ ngồi bên chân Chúa mà nghe lá»i NgÆ°á»i dạy." (Lc 10,39). Chúa Giêsu đã biến đổi cả hai tâm hồn nên thánh thiện. Chúa nhìn thấu tá» tâm hồn của Martha và Maria, hai chị em trở thà nh những chứng nhân Ä‘Ãch thá»±c cho Chúa Kitô Phục Sinh. Trong Giáo Há»™i đã có những vị dõi theo bÆ°á»›c của Martha, chuyên lo phục vụ. Có những ngÆ°á»i Ä‘i theo Ä‘Æ°á»ng lối của Maria, lắng nghe, suy niệm và chiêm niệm trong các dòng tu. Chúa Giêsu đã xác nháºn Maria đã chá»n phần tốt nhất: "Chỉ có má»™t chuyện cần thiết mà thôi. Maria đã chá»n phần tốt nhất và sẽ không bị lấy Ä‘i." (Lc 10,42). Giáo Há»™i đã tuyên phong cả hai chị em lên báºc hiển thánh: Thánh Martha và Thánh Maria.
NhÆ° Abraham đã đón tiếp các vị khách và được phÆ°á»›c lá»™c có con cháu nối dõi hoà n thà nh sứ mệnh. Martha và Maria đón rÆ°á»›c Chúa và o nhà , các bà đã trở nên môn đệ và sinh hoa kết qủa trong vÆ°á»n nho của Chúa. Thiên Chúa rá»™ng lượng ban phát má»i Æ¡n là nh cho những ai đón rÆ°á»›c Chúa. Chúng ta Ä‘á»c câu truyện vá» hai biển hồ ở Palestine, biển Galilê và biển chết. Biển hồ Galilê có nguồn nÆ°á»›c trong xanh mát. Trong hồ có đủ các loại tôm cá sinh sống. Có những vÆ°á»n cây xanh tốt nhá» nguồn nÆ°á»›c. Nhà cá»a dân cÆ° sống rất sầm uất. Biển thứ hai là biển chết. Biển chết vì nÆ°á»›c mặn và không có loại cua cá nà o sống nổi. TrÆ¡ trá»i không có cây xanh tÆ°Æ¡i. Chúng ta biết cả hai biển hồ Ä‘á»u nháºn nguồn nÆ°á»›c từ sông Jordan. NÆ°á»›c chảy và o biển hồ Galilê và tiếp tục chảy trà n lan qua các hồ nhá», nhá» váºy mà nguồn nÆ°á»›c luôn lÆ°u chuyển trong là nh. Còn biển chết cÅ©ng đón nháºn nguồn nÆ°á»›c nhÆ°ng bị tù Ä‘á»ng vì không chia sẻ, nÆ°á»›c trở nên mặn chát. Sinh váºt không thể sống được. Cuá»™c sống con ngÆ°á»i cÅ©ng thế, nếu chỉ biết khÆ° khÆ° giữ lại tất cả kho tà ng cho riêng mình, thì sá»± sống cÅ©ng dần lụi tà n.
Thánh Phaolô đã nháºn lãnh sứ Ä‘iệp Tin Mừng từ chÃnh Chúa Kitô Phục Sinh. Ngà i đã hăng say nhiệt tình truyá»n rao lá»i chân lý. Phaolô đã thiết láºp nhiá»u cá»™ng Ä‘oà n tÃn hữu và đặt căn bản giáo lý trong các sinh hoạt sống đạo: "Tôi đã trở nên ngÆ°á»i phục vụ Há»™i Thánh, theo kế hoạch Thiên Chúa đã uá»· thác cho tôi, liên quan đến anh em: Äó là tôi phải rao giảng lá»i của NgÆ°á»i cho trá»n vẹn." (Cl 1,25). Phaolô trở thà nh chứng nhân Ä‘Ãch thá»±c xông pha trong má»i lÄ©nh vá»±c, cốt là để vinh danh Chúa Kitô. Tin Mừng đã lãnh nháºn nhÆ° má»™t kho tà ng, Ngà i đã Ä‘em ra rao truyá»n và phân phát má»™t cách nhÆ°ng không để lôi kéo má»i ngÆ°á»i vá» vá»›i Chúa.
Thánh Phaolô đã đến vá»›i dân ngoại, nÆ¡i có má»™t cánh đồng truyá»n giáo bao la. Ngà i rao giảng, thuyết phục và là m nhân chứng sống Ä‘á»™ng. Ngà i chấp nháºn bị xua trừ, tẩy chay, đánh Ä‘áºp, tù Ä‘Ã y và bị thiệt thòi danh pháºn để danh Chúa được cả sáng. Phaolô rao truyá»n Tin Mừng má»™t cách nhiệt thà nh sứ vụ được Chúa Kitô trao: "NgÆ°á»i đã muốn cho hỠđược biết mầu nhiệm nà y phong phú và hiển hách biết bao giữa các dân ngoại: Äó là chÃnh Äức Kitô Ä‘ang ở giữa anh em, Äấng ban cho chúng ta niá»m hy vá»ng đạt tá»›i vinh quang." (Cl 1,27). Tất cả Ä‘á»u chung quy vá» Chúa Kitô Phục Sinh. Bất cứ sá»± gì ngà i đã lãnh nháºn nhÆ°ng không, thì ngà i đã cho nhÆ°ng không. Không giữ lại Ä‘iá»u gì là m của riêng để được vui hưởng má»™t mình.
Cuá»™c sống của chúng ta phát triển không ngừng. Má»—i ngà y, chúng ta hãy cố gắng là m má»™t việc tốt, dù nhá», nó sẽ sinh hoa kết quả tốt. Má»™t lá»i nói nhẹ nhà ng êm dịu, có thể cải hoá được lòng ngÆ°á»i. Má»™t cá» chỉ đón tiếp ân cần, có thể là m vui mảnh hồn cô Ä‘Æ¡n, giá lạnh. Má»™t hà nh Ä‘á»™ng bác ái nhá» nhÆ° cho Ä‘i má»™t ly nÆ°á»›c vì danh Chúa sẽ không mất phần thưởng. Má»™t ngá»n lá»a, dù bé nhá», có thể toả lan ánh sáng và sưởi ấm lòng ngÆ°á»i. Má»™t bà n tay rá»™ng mở, ân phÆ°á»›c ngáºp trà n niá»m vui. Chúng ta hãy cùng mở rá»™ng tấm lòng đón nháºn và mở cá»a nhà chà o đón anh chị em, cuá»™c sống gia đình của chúng ta sẽ thêm phúc lá»™c đầy trà n.
Lạy Chúa, Chúa rá»™ng lượng từ bi và nhân háºu vá»›i hết má»i loà i. Xin cho chúng con biết mở lòng quảng đại vá»›i tha nhân. Chúng con nháºn lãnh quá nhiá»u hồng ân, nhÆ°ng cho Ä‘i chẳng bao nhiêu. Xin cho chúng con biết nháºn lãnh và biết tiếp tục trao ban. [Mục Lục]
8. Phần tốt nhất – Lm. Antôn Nguyá»…n Văn Äá»™
Khung cảnh gia đình
BÆ°á»›c và o Chúa nháºt XVI thÆ°á»ng niên C, thánh sá» Luca thuáºt lại cho chúng ta chuyện gia đình của Matta và Maria. Gia đình hai cô hà ng ngà y ra sao chúng ta không hay biết, chỉ khi cô chị Matta rÆ°á»›c Chúa Giêsu và o nhà và tất báºt là m cÆ¡m thiết đãi Chúa, còn cô em thì ngồi bên chân nghe Chúa và nghe lá»i NgÆ°á»i chúng ta má»›i có chuyện (Lc 10,38-42). Gia đình Matta và Maria còn có cáºu em trai là Lazarô không thấy nói tá»›i.
Chúng ta thá» tưởng tượng quang cảnh diá»…n ra trong nhà : ngÆ°á»i chị chạy lên chạy xuống, còn ngÆ°á»i em ra nhÆ° bị lôi cuốn và o việc chuyện trò vá»›i Khách. Má»™t lúc sau, ngÆ°á»i chị Matta, chắc cảm thấy mệt nhá»c, nên đã đứng lại và lên tiếng nói vá»›i vị Khách: "Lạy Thầy, em con để con hầu hạ má»™t mình, mà không quan tâm sao sao? Xin Thầy bảo em con giúp con vá»›i?" Xem ra cô chị Matta không những bất bình vá»›i cô em là Maria mà còn cả vá»›i Khách má»i nữa. NhÆ°ng Chúa Giêsu bình tÄ©nh đáp lại: "Matta, Matta, con lo lắng bối rối vá» nhiá»u chuyện. Chỉ có má»™t sá»± cần mà thôi: Maria đã chá»n phần tốt nhất và sẽ không bị ai lấy mất" (10,41-42).
Thái độ cần phải có
ChÃnh câu nói nà y của Chúa Giêsu là m nảy sinh những khuynh hÆ°á»›ng khác nhau. Có ngÆ°á»i cảm thấy tiếc cho Matta, vì Maria đã bá» mặc tất cả má»i công việc cho Matta, trong lúc cô ta vui hưởng cuá»™c nói chuyện vá»›i Chúa Giêsu, khi Matta đến phà n nà n, Chúa Giêsu lại nói: "Matta, Matta con lo lắng nhiá»u chuyện, Maria đã chá»n phần tốt nhất". Váºy là việc cô là m chÆ°a phải là tốt nhất.
Khuynh hÆ°á»›ng khác cho rằng, Chúa Giêsu không có ý phê phán thái Ä‘á»™ hiếu khách của Matta khi Ngà i nêu báºt hà nh vi của Maria "ngồi bên chân Chúa mà nghe lá»i NgÆ°á»i." Tuy nhiên, khi phải chá»n lá»±a thì Chúa Giêsu vẫn thÃch ngÆ°á»i "nghe" lá»i NgÆ°á»i hÆ¡n là loay hoay chuyện rót nÆ°á»›c, dá»n cÆ¡m... Ngà i cÅ©ng cho biết đây là "phần tốt nhất, và sẽ không bị lấy mất. "
Hẳn Chúa Giêsu không là m má»™t cuá»™c so sánh vá» hai thái Ä‘á»™: má»™t của Matta tất báºt vá»›i việc tiếp đãi Khách, và má»™t của Maria ngồi bên chân Khách để trò chuyện. Trong thá»±c tế, cả hai thái Ä‘á»™ nà y Ä‘á»u cần thiết: tinh thần hiếu khách được biểu lá»™ cụ thể và tÃch cá»±c qua việc chuẩn bị bữa ăn, nhÆ°ng cÅ©ng được thể hiện không kém qua sá»± hà n huyên tâm sá»±. Chúa Giêsu Ä‘á» cao thái Ä‘á»™ của Maria, nhÆ°ng không há» giảm thái Ä‘á»™ của Matta. Chúa không chê hoạt Ä‘á»™ng, lại cà ng không trách sá»± tiếp đón quảng đại, Ngà i chỉ muốn mượn hình ảnh của Maria Ä‘ang ngồi dÆ°á»›i chân Ngà i để nói lên thái Ä‘á»™ cÆ¡ bản con ngÆ°á»i phải có đối vá»›i Thiên Chúa, đó là thái Ä‘á»™ lắng nghe lá»i Chúa. Lá»i Chúa thì vững bá»n và mang lại ý nghÄ©a cho các hoạt Ä‘á»™ng hằng ngà y của chúng ta.
Gương của Matta và Maria
Matta và Maria trong Tin Mừng hôm nay nêu gÆ°Æ¡ng cho chúng ta và bảo chúng ta rằng nhân đức không chỉ có má»™t mặt, vì trong việc tông đồ, ngÆ°á»i nà y là m việc tÃch cá»±c, hết sức mình, ngÆ°á»i kia quan tâm đến việc rao giảng Lá»i Chúa. Nếu sá»± quan tâm nà y kết hợp sâu xa vá»›i đức tin, thì sẽ rất tốt cho công việc: “Maria đã chá»n phần tốt nhấtâ€.
Chúng ta cÅ©ng thế, chúng ta cần phải cố gắng, để có được Ä‘iá»u mà không ai có thể lấy mất được, nên cần phải lằng nghe. Lắng nghe ở đây không phải là đãng trÃ, nhÆ°ng là chú ý; vì ngay cả hạt giống lá»i Chúa từ trá»i xuống cÅ©ng bị lấy mất, nếu hạt giống đó gieo bên vệ Ä‘Æ°á»ng, không được gieo và o đất tốt, tức là nghe những không được đón nháºn (Lc 8, 5.12)
Lắng nghe lá»i Chúa nhÆ° cô Maria là khôn ngoan, vì đây là việc là m cao cả và hoà n hảo nhất. Lo lắng phục vụ là cần thiết, nhÆ°ng là m sao để những lo lắng phục vụ không cản trở ta đón nháºn Lá»i Chúa từ trá»i xuống. Hãy khoan đừng có chỉ chÃch phê bình hay kết án những sá»± nhà n rá»—i, những ngÆ°á»i mà chúng ta sẽ thấy há» là m việc tất báºt để có được sá»± khôn ngoan, nhÆ° Salomon, má»™t con ngÆ°á»i hiá»n hòa, đã nà i xin Chúa gá»i Äức khôn ngoan của Ngà i tá»›i cá»± ngụ nÆ¡i nhà ông, khi thÆ°a: "Lạy Chúa, xin gá»i Äức không ngoan Ngà i tá»›i, để phù trì và đồng lao cá»™ng khổ vá»›i con" (Kn 9, 10). Tuy nhiên đấy không phải là lá»i trách móc những việc Matta là m: Maria được Äức Giêsu thÃch hÆ¡n vì Maria đã chá»n phần tốt nhất. Äức Giêsu là Äấng giầu có, và Ngà i trao ban cho cả hai cô Matta và Maria cách quảng đại; Maria là ngÆ°á»i nữ khôn ngoan, vì cô biết nháºn ra và chá»n lá»±a Ä‘iá»u quan trá»ng nhất.
Các Tông Äồ cÅ©ng cho rằng: "Chúng tôi mà bá» việc rao giảng Lá»i Thiên Chúa để lo việc ăn uống, là điá»u không phải†(TÄ‘cv 6,2). Khi đứng giữa hai Ä‘iá»u, má»™t là rao giảng Lá»i Chúa, hai là phục vụ, tất cả đểu là việc khôn ngoan: Stéphanô cùng vá»›i Philipphê, PÆ¡rôkhôrô, Nicano, Timôn, Pácmêna và ông Nicôla, đã chá»n việc phục vụ, vá»›i tÆ° cách là thầy phó tế, và các ngà i đã hoà n thà nh cách tháºt khôn ngoan (TÄ‘cv 6,5.8)... NhÆ° thế, Giáo há»™i là má»™t thân thể, các bá»™ pháºn tuy nhiá»u nhÆ°ng chỉ là má»™t thân thể: "Váºy mắt không có thể bảo tay: "Tao không cần đến mà y"; đầu cÅ©ng không thể bảo hai chân: "Tao không cần chúng mà y". (1 Cr 12, 21)... Nếu có má»™t và i chi thể quan trá»ng nhất, thì các bá»™ pháºn khác cÅ©ng không kém phần quan trá»ng. Sá»± khôn ngoan ở trong đầu, còn hoạt Ä‘á»™ng thể hiện nÆ¡i những bà n tay.
Lá»i Chúa trong cuá»™c Ä‘á»i
Sống trong má»™t thế giá»›i Ä‘ang đánh mất dần ý thức vá» thần linh, trong má»™t thế giá»›i Ä‘á» cao quá mức những thá»±c tại váºt chất. NgÆ°á»i Kitô hữu phải lấy việc lắng nghe Lá»i Chúa là điá»u quan trá»ng nhất. Chúng ta có thể lắng nghe tiếng Ngà i, bằng cách suy niệm Kinh Thánh vá»›i đức tin, bằng cách tÄ©nh tâm cầu nguyện riêng cá nhân cÅ©ng nhÆ° cá»™ng Ä‘oà n, bằng việc im lặng mặc niệm trÆ°á»›c Thánh Thể; từ Nhà Tạm, Chúa Kitô nói vá»›i chúng ta vá» tình yêu của NgÆ°á»i. Äặc biệt và o ngà y Chúa Nháºt, những ngÆ°á»i kitô được má»i gá»i đến gặp gỡ và lắng nghe Chúa. Äiá»u nà y được thá»±c hiện cách trá»n vẹn, nhá» qua việc tham dá»± và o Thánh Lá»…, trong đó Chúa Kitô dá»n ra cho các tÃn hữu bà n tiệc Lá»i Chúa và bà n tiệc Bánh ban sá»± sống. Tuy nhiên, những giây phút cầu nguyện và suy tÆ°, những giây phút nghỉ ngÆ¡i và sống tình huynh đệ, cÅ©ng có thể góp phần hữu Ãch và o việc thánh hóa ngà y của Chúa.
Lạy Mẹ Maria, Mẹ Chúa Giêsu, Mẹ đã chá»n phần tuyệt hảo là lắng nghe và tuân giữ lá»i Chúa, xin Mẹ giúp chúng con gắn bó cùng Chúa cho đến trá»n Ä‘á»i. Amen. [Mục Lục]
9. Äiá»u Cần – Lm VÅ© Äình TÆ°á»ng
Có những Ä‘iá»u chúng ta muốn và có những Ä‘iá»u chúng ta cần. Những gì cần thì quan trá»ng hÆ¡n là muốn bởi vì muốn có nghÄ©a là có cÅ©ng được mà không có cÅ©ng chẳng sao. Quá quắt lắm muốn mà không được thì cãi nhau má»™t tráºn, giáºn nhau má»™t thá»i gian, rồi thôi. Nếu giáºn mãi, giáºn hoà i sẽ trở thà nh quá khÃch mà quá khÃch thì khó chiá»u.
Äiá»u cần là điá»u không thể thiếu. Nếu thiếu mà chấp nháºn được, Ä‘iá»u đó có thể nằm giữa cần và muốn. Äiá»u cần là điá»u không thể thiếu vì nó cần thiết cho cuá»™c sống. Äiá»u chúng ta muốn nếu có sẽ là m cho cuá»™c sống bảnh hÆ¡n trong khi Ä‘iá»u cần mang lại sá»± sống cho con ngÆ°á»i vì thế Ä‘iá»u cần là điá»u không thể thiếu vì nó liên quan đến sống còn.
Những Ä‘iá»u chúng ta cần cÅ©ng thay đổi tùy hoà n cảnh cuá»™c sống. Hôm nay tôi cần có thá»i gian thinh lặng má»™t mình, ngà y mai tôi lại cần có bạn. Hôm nay tôi cần lắng nghe bạn và rất có thể ngà y mai lại cần bạn lắng nghe tôi tâm sá»±. Hôm nay tôi cần bạn chia sẻ niá»m vui ngà y mai tôi cần bạn cùng tôi suy gẫm sá»± Ä‘á»i. Tình cảm con ngÆ°á»i lạ lắm. CÅ©ng là tình cảm nhÆ°ng má»—i loại khác nhau. Niá»m vui chia sẻ là m tăng niá»m vui, tâm sá»± buồn chia sẻ là m vÆ¡i ná»—i sầu. CÆ¡n nóng giáºn tăng lên nếu có ngÆ°á»i châm dầu trong khi lá»i an ủi là m tÆ°Æ¡i là n môi.
Có Ä‘iá»u cần liên quan đến bản thân, có Ä‘iá»u cần liên quan đến tâm lÃ, có Ä‘iá»u cần liên quan đến tâm linh con ngÆ°á»i. Những Ä‘iá»u liên quan đến bản thân dá»… nháºn ra; Ä‘iá»u cần liên quan đến tâm là hÆ¡i khó nháºn biết, đôi khi cần có ngÆ°á»i trợ giúp để nháºn biết. Äiá»u cần liên quan đến tâm linh rất khó nháºn ra vì nó không gây áp lá»±c mãnh liệt trong cuá»™c sống nhÆ°ng bà n bạc khi ẩn, khi hiện, khi mãnh liệt, lúc lại nhẹ nhà ng. Dấu chỉ nháºn biết nhu cầu tâm linh lệ thuá»™c và o Ä‘á»i sống ná»™i tâm. Äá»i sống ná»™i tâm không nhìn được chỉ cảm nháºn được. NgÆ°á»i cảm nháºn mãnh liệt nhất chÃnh là đương sá»±. Nếu Ä‘Æ°Æ¡ng sá»± không quan tâm để à vấn Ä‘á» còn khó hÆ¡n nữa. Cảm thấy chán nản trong cuá»™c sống, bình an ná»™i tâm thiếu vắng, mất à nghÄ©a cuá»™c Ä‘á»i, tÆ°Æ¡ng lai mù má», Ä‘á»i vô vị, mất nghị lá»±c là m việc. Những dấu chỉ đó cho thấy tâm hồn đói khát tâm linh. Thân xác có thể no đủ nhÆ°ng tâm linh đói khát. Tâm linh mạnh khoẻ mang lại bình an ná»™i tâm, hÆ°á»›ng tâm hồn vá» tÆ°Æ¡ng lai trong tình yêu hy vá»ng. Không giống nhu cầu thân xác khi đói khát nó đòi há»i rất mãnh liệt trong khi nhu cầu tâm linh đòi há»i nhẹ nhà ng, thoang quảng trong cuá»™c sống. Mất bình an ná»™i tâm, cô Ä‘Æ¡n và mất hy vá»ng là những dấu chỉ rõ nhất. Má»™t số tìm niá»m vui nÆ¡i chốn đông hy vá»ng lấp khoả trống vắng tâm hồn, số khác trốn cô Ä‘Æ¡n qua rượu và thuốc. Tất cả những thứ đó là m dịu nhu cầu Ä‘ang thiếu, thoả mãn nhu cầu tâm linh cách giả tạo. Tâm linh muốn những gì lâu dà i, trÆ°á»ng cá»u. Váºt chất trần thế có giá»›i hạn riêng của nó, nên không thể tìm niá»m vui vÄ©nh cá»u nÆ¡i trần thế mà phải tìm niá»m vui đó nÆ¡i Äức Kitô vì NgÆ°á»i là nguồn tình yêu vô táºn.
Trốn tránh cô Ä‘Æ¡n trong váºt chất biến ta thà nh con ngÆ°á»i Ãch kỉ, chỉ biết đến mình, mong thoả mãn nhu cầu riêng mình, quên nhu cầu tha nhân. Kinh thánh hôm nay nhắc chúng ta má»™t Ä‘iá»u quan trá»ng. Äó là không cần phải Ä‘i táºn chân trá»i, góc biển tìm kiếm bình an ná»™i tâm. Tìm ngay trong gia đình, nÆ¡i ngÆ°á»i mình Ä‘ang chung sống, nÆ¡i cá»™ng Ä‘oà n mình Ä‘ang sinh hoạt vì những nÆ¡i đó Lá»i Chúa được thể hiện, được mang ra thá»±c hà nh. Äiá»u rõ rà ng là cô Martha báºn rá»™n liên tục nhÆ°ng tâm bất an; trong khi cô Maria ngồi dÆ°á»›i chân Äức Kitô và cô tìm được bình an ná»™i tâm. Những ai lắng nghe Lá»i Chúa sẽ tìm được bình an ná»™i tâm. Dùng Lá»i Chúa biện há»™ khi tranh luáºn là tá» ra có kiến thức nhÆ°ng trong há» không có Æ¡n khôn ngoan. Lá»i Chúa phải được thá»±c hiện qua hà nh Ä‘á»™ng bác ái, yêu thÆ°Æ¡ng, mà không dùng để nói là lẽ. [Mục Lục]
10. Äể cho Lá»i Chúa soi dẫn cuá»™c Ä‘á»i
(TrÃch dẫn từ ‘Cùng Äá»c Tin Mừng’ – Lm Ignatiô Trần Ngà )
Hôm ấy, các đệ tá» của Thầy hăng say thảo luáºn vá» nguyên nhân Ä‘au khổ của nhân loại.
NgÆ°á»i thì nói là do lòng tham vô đáy của con ngÆ°á»i thúc đẩy, kẻ thì cho là do tÃnh Ãch ká»· thâm căn cố đế hoặc tÃnh kiêu căng và óc thống trị xui khiến, má»™t số khác cho là do sá»± chia rẽ chủng tá»™c hay tôn giáo phát sinh...
Sau cùng, các đệ tá» quay sang há»i ý kiến Thầy, Thầy nói: "Má»i Ä‘au khổ đến từ việc con ngÆ°á»i thiếu khả năng ngồi yên lặng má»™t mình để lắng nghe..." (Phá»ng theo Cha Anthony de Mello)
* * *
Yên lặng để lắng nghe! Äể nghe Chúa nói, để nghe lá»i khôn ngoan... Äó cÅ©ng là điá»u mà Cô Maria thể hiện qua Ä‘oạn Tin Mừng hôm nay.
Hôm ấy, Chúa Giêsu đến thăm gia đình Mácta. Mácta tất báºt lo việc nấu dá»n để hầu hạ Chúa, hy vá»ng Chúa sẽ rất hà i lòng vá» sá»± tiếp đãi ân cần, chu đáo và táºn tình nhÆ° thế.
Váºy mà Chúa Giêsu lại Ä‘á» cao thái Ä‘á»™ chăm chú lắng nghe của Maria hÆ¡n và trách Mácta:
"Mácta! Mácta Æ¡i! Chị băn khoăn lo lắng nhiá»u chuyện quá! Chỉ có má»™t chuyện cần thiết mà thôi. Maria đã chá»n phần tốt nhất và sẽ không bị lấy Ä‘i." (Lc 10, 41-42)
Nhiá»u lần trong Tin Mừng, Chúa Giêsu khẳng định vá»›i má»i ngÆ°á»i rằng lắng nghe và thi hà nh Lá»i Chúa là điá»u tối cần thiết và quan trá»ng nhất.
Lắng nghe Lá»i Chúa là chuyện cần thiết nhất vì Lá»i Chúa là đèn soi cho loà i ngÆ°á»i tiến bÆ°á»›c trong đêm tối và vượt qua bao giông tố của cuá»™c Ä‘á»i. "Lá»i Chúa là ngá»n đèn soi cho con bÆ°á»›c, là ánh sáng chỉ Ä‘Æ°á»ng con Ä‘i." (Thánh vịnh 119,105). Nhá» ngá»n đèn nầy, ngÆ°á»i lầm lạc thấy được chân lý, ngÆ°á»i tá»™i lá»—i được hoán cải để sống Ä‘á»i thánh thiện, ngÆ°á»i thất vá»ng được tìm thấy niá»m tin và hy vá»ng trà n trá»... Thiếu Lá»i Chúa, nhân loại nhÆ° Ä‘ang chìm trong tối tăm.
Má»™t chiếc xe vượt qua nhiá»u Ä‘oạn Ä‘Æ°á»ng đèo quanh co, cheo leo hiểm trở trong đêm tối mà xe lại chạy không đèn thì chắc chắn sẽ lao xuống vá»±c. Äá»i ngÆ°á»i vá»›i bao nhiêu thăng trầm thách thức của cuá»™c sống khác gì chiếc xe vượt đèo kia, nếu không được ánh sáng của Lá»i Chúa soi dẫn, thì sẽ không thoát khá»i tai Æ°Æ¡ng.
Äối vá»›i những ai biết đón nháºn Lá»i Chúa và nháºn lấy ánh sáng Lá»i Chúa soi dẫn cho hà nh Ä‘á»™ng, ngÆ°á»i ấy sẽ đạt được những thà nh quả tốt đẹp trong Ä‘á»i mình.
Lá»i Chúa tháºt sá»± đã mang lại giải pháp tối Æ°u cho má»i vấn Ä‘á» của cuá»™c sống.
Trong thá»i kỳ đất nÆ°á»›c Việt Nam của chúng ta bị đặt dÆ°á»›i ách đô há»™ của ngÆ°á»i Pháp thì tại nam Ã, má»™t quốc gia khác to lá»›n hÆ¡n nhiá»u cÅ©ng bị đặt dÆ°á»›i ách thống trị của ngÆ°á»i Anh. Äó là quốc gia Ấn-Ä‘á»™. Äế quốc Anh cÅ©ng hùng cÆ°á»ng không thua kém gì đế quốc Pháp. Cả nhân dân Việt Nam cÅ©ng nhÆ° nhân dân Ấn Ä‘á»u đứng lên để láºt đổ chế Ä‘á»™ thá»±c dân và già nh Ä‘á»™c láºp cho xứ sở mình.
Trong cuá»™c đấu tranh nầy, nhân dân Việt Nam phải dùng đến bạo lá»±c, đến khà giá»›i và đã trả giá cho ná»n Ä‘á»™c láºp bằng vô và n sinh mạng và máu xÆ°Æ¡ng!
Trong khi đó, tại Ấn-Ä‘á»™, dÆ°á»›i tà i lãnh đạo của thánh Gandhi, vị anh hùng của nhân dân Ấn và là ngÆ°á»i được dân Ấn gá»i là thánh, ngÆ°á»i dân Ấn đấu tranh bằng Ä‘Æ°á»ng lối ôn hoà bất bạo Ä‘á»™ng mà thánh Gandhi há»c được từ Tin Mừng của Chúa Giêsu: "Hãy yêu thÆ°Æ¡ng kẻ thù và là m Æ¡n cho kẻ ghét các ngÆ°Æ¡i... Ai vả má bên nầy thì hãy chìa má bên kia ra..."
Bằng Ä‘Æ°á»ng lối bất bạo Ä‘á»™ng há»c từ Tin Mừng của Chúa Giêsu, Gandhi và nhân dân Ấn-Ä‘á»™ đã láºt đổ được đế quốc Anh, bẻ gảy ách thống trị của ngÆ°á»i Anh, già nh lại Ä‘á»™c láºp cho quê hÆ°Æ¡ng xứ sở mà không cần đến khà giá»›i.
Và i chục năm, tại đất nÆ°á»›c Hoa-kỳ, Mục sÆ° Martin Luther King cÅ©ng đã dùng Lá»i Chúa soi sáng cho cuá»™c đấu tranh bất bạo Ä‘á»™ng của mình, và ông đã đạt được thắng lợi vẻ vang, buá»™c ngÆ°á»i da trắng nhìn nháºn, tôn trá»ng quyá»n lợi và phẩm giá của ngÆ°á»i da Ä‘en mà không cần đến khà giá»›i.
NhÆ° thế, Lá»i Chúa quả đã Ä‘em lại những giải pháp tối Æ°u cho má»i vấn Ä‘á» và thách thức trong cuá»™c sống.
Hôm nay, Chúa Giêsu lại Ä‘em Tin Mừng của Ngà i trao tặng miá»…n phà cho chúng ta để là m đèn soi cho chúng ta trong cuá»™c sống nhiá»u mây mù u tối nầy.
Cuá»™c Ä‘á»i chúng ta nhÆ° những chuyến xe phải vượt những chặng Ä‘Æ°á»ng đèo cheo leo hiểm trở giữa mà n đêm. Lá»i Chúa vẫn mãi mãi là đèn soi dẫn. Ước gì chúng ta đón nháºn Lá»i Chúa để soi sáng cho hà nh trình còn lại trong cuá»™c Ä‘á»i chúng ta. [Mục Lục]
11. Quà tặng vô giá – Lm. Ignatiô Trần NgÃ
Khi Chúa Giê-su đến thăm nhà , cô Mác-ta đã dà nh cho NgÆ°á»i má»™t cuá»™c tiếp đón rất nồng nhiệt. Cô "tất báºt lo việc phục vụ" Chúa tháºt chu đáo, Cô "băn khoăn lo lắng nhiá»u chuyện"... để cho Chúa được vui lòng. Thế mà chẳng được Chúa khen, lại còn bị trách là : "Sao con băn khoăn lo lắng nhiá»u chuyện quá!" Thế có oan không chứ?
Tháºt ra, Chúa Giê-su không có ý trách Mác-ta vá» việc phục vụ hầu hạ táºn tình của cô. Chúa chỉ muốn lÆ°u ý Mác-ta rằng: Äiá»u cần thiết hÆ¡n cả là lắng nghe, là đón nháºn lá»i NgÆ°á»i. Cô Maria đã khôn ngoan chá»n là m việc nầy (tức lắng nghe Lá»i Chúa) và Chúa Giê-su cho đó là chá»n phần tốt nhất.
Maria đã chá»n phần tốt nhất vì lắng nghe lá»i Chúa là việc là m hệ trá»ng nhất trên Ä‘á»i, là khai thác má»™t kho tà ng vô giá không có gì trên cõi Ä‘á»i nầy có thể sánh được, là nắm lấy bà quyết để được sống hạnh phúc muôn Ä‘á»i. ..
***
Hôm nay, Chúa Giê-su cÅ©ng lại đến nhà chúng ta và trao gởi cho chúng ta những tâm tình, những lá»i châu ngá»c, những giáo huấn khôn ngoan... nhÆ° NgÆ°á»i đã trao ban cho cô Maria hôm xÆ°a. Äó là cuốn Tin Mừng.
Äể có thể trao tặng cho chúng ta cuốn Tin Mừng nhÆ° chúng ta hiện có hôm nay, Chúa Giê-su đã phải 'biên soạn' rất công phu. NgÆ°á»i đã phải mất đến ba mÆ°Æ¡i ba năm má»›i hoà n thà nh tác phẩm rất vÄ© đại nầy.
Tháºt ra, Chúa Giê-su không viết Tin Mừng nhÆ°ng NgÆ°á»i đã dệt nên Tin Mừng bằng ba mÆ°Æ¡i ba năm cuá»™c sống.
Tin Mừng của Chúa Giê-su được dệt bằng chÃnh cuá»™c sống dÆ°Æ¡ng gian của NgÆ°á»i, kể từ lúc đầu thai trong lòng Äức Maria, sinh ra trong chuồng bò, trốn lánh sang Ai Cáºp, trở vá» sống Ä‘á»i niên thiếu ở Na-da-rét, rồi lá»›n lên trong phấn đấu nhá»c nhằn, đổ mồ hôi lao Ä‘á»™ng đổi lấy áo cÆ¡m...
Tin Mừng của Äức Giê-su Ki-tô được tiếp tục dệt bằng ba năm thao thức rao giảng trên các nẻo Ä‘Æ°á»ng Do-Thái, dệt bằng lòng yêu thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i tá»™i lá»—i, dệt bằng lòng thÆ°Æ¡ng xót các bệnh nhân và ngÆ°á»i Ä‘au khổ, dệt bằng lòng thứ tha vô hạn, bằng tình yêu không biên giá»›i...
Tin Mừng Äức Giê-su được Ä‘an dệt bằng nÆ°á»›c mắt và mồ hôi máu cùng ná»—i buồn sầu quá Ä‘á»—i trong vÆ°á»n Cây Dầu, bằng roi đòn tÆ°Æ¡m máu, bằng vác tháºp giá Ä‘au thÆ°Æ¡ng, bằng những giá»t máu cuối cùng vá»t ra từ cạnh sÆ°á»n bị đâm thâu trên tháºp giá...
Tin Mừng Äức Giê-su được thà nh hình nhÆ° thế đó, không phải bằng chữ viết mà bằng cả cuá»™c Ä‘á»i, má»™t cuá»™c Ä‘á»i sống cho tình yêu, chết cho tình yêu, yêu cho đến cùng...
Äể trao tặng cho chúng ta má»™t cuốn Tin Mừng, Äức Giê-su đã phải trả giá nhÆ° váºy đó ! Váºy thì Tác Phẩm nầy đắt giá biết bao !
Tin Mừng Äức Giê-su cÅ©ng là kho tà ng khôn ngoan siêu đẳng của Thiên Chúa, được Äức Giê-su Ä‘em từ trá»i xuống ban tặng cho thế gian để nhá» Tin Mừng của NgÆ°á»i, loà i ngÆ°á»i há»c được sá»± khôn ngoan của Thiên Chúa, được sống trong an bình và được vui hưởng hạnh phúc muôn Ä‘á»i trên thiên quốc.
So với sự khôn ngoan được Chúa Giê-su bà y tỠtrong Tin Mừng, thì sự khôn ngoan của thế gian nầy chỉ là rơm rạ, cỠrác!
Tóm lại, Tin Mừng là kho tà ng trên hết má»i kho tà ng, là nguồn mạch khôn ngoan trổi vượt khôn ngoan thế gian, là nguồn phát sinh hạnh phúc và sá»± sống, là con Ä‘Æ°á»ng Ä‘Æ°a tá»›i sá»± sống Ä‘á»i Ä‘á»i. Äây là má»™t công trình vÄ© đại được hình thà nh suốt ba mÆ°Æ¡i ba năm dÆ°Æ¡ng thế của Thiên Chúa Ngôi Hai vá»›i sá»± chỉ đạo của Chúa Cha và sá»± cá»™ng tác của Chúa Thánh Thần.
Công trình vÄ© đại nầy, quà tặng vô giá nầy, kho tà ng quý báu nầy được Thiên Chúa trân trá»ng trao và o tay chúng ta. Váºy mà chúng ta không muốn nháºn. Chúng ta quá thá» Æ¡ há» hững vá»›i tặng phẩm cao quý nầy; nhÆ° thế là xúc phạm đến Äấng đã trao ban.
Có lẽ cÅ©ng nhÆ° Mác-ta ngà y xÆ°a, chúng ta "lo lắng băn khoăn vá» nhiá»u chuyện quá" nên chẳng còn tâm trà đâu mà nghÄ© tá»›i Tin Mừng; cõi lòng chúng ta đầy ắp những tham vá»ng trần thế, những ham muốn phà m trần nên không còn chá»— cho Tin Mừng của Chúa bén rá»…. Äáng tiếc thay!
***
Hôm xÆ°a, khi Chúa Giê-su Ä‘ang giảng giữa đám đông, má»™t phụ nữ thán phục NgÆ°á»i quá Ä‘á»—i nên đã cất tiếng ca tụng: "Phúc thay ngÆ°á»i Mẹ đã cÆ°u mang và cho Thầy bú má»›m !" NhÆ°ng Chúa Giê-su trả lá»i ngÆ°á»i ấy rằng: "Äúng hÆ¡n phải nói rằng: "Phúc thay kẻ lắng nghe và tuân giữ lá»i Thiên Chúa". (Lc 11, 27-28)
Ước gì hôm nay chúng ta trân trá»ng đón nháºn quà tặng vô giá Chúa ban là Tin Mừng sá»± sống và sốt sắng lắng nghe và tuân giữ Lá»i Thiên Chúa, để mai ngà y đáng được Thiên Chúa liệt và o hà ng ngÅ© những ngÆ°á»i được hưởng phúc Ä‘á»i Ä‘á»i. [Mục Lục]
12. Maria đã chá»n phần tốt nhất
(Suy niệm của Lm. Giuse Nguyễn An Khang)
Chỉ còn ba cây số, Äức Giêsu và các môn đệ sẽ đến trung tâm Giêrusalem, NgÆ°á»i đã dừng lại tại là ng Bêtania, và o nhà Mácta, Maria và Ladarô, ngôi nhà NgÆ°á»i quen biết. Các sách Tin Mừng nói vá» há» ba lần. Gioan trong má»™t câu ngắn ngủi, đã kể lại: "Äức Giêsu quý mến cô Macta, cùng hai ngÆ°á»i em là cô Maria và anh Ladarô" (Ga 11,5). Macta, má»™t ngÆ°á»i hoạt Ä‘á»™ng; Maria, má»™t ngÆ°á»i trầm lặng. NhÆ° thế, Äức Giêsu đã có những ngÆ°á»i bạn hữu.
Hôm nay, khi Äức Giêsu và o nhà , Macta phục vụ bữa ăn, Maria ngồi dÆ°á»›i chân Chúa. Äức Giêsu nói chuyện vá»›i Maria... cô lắng nghe. Hai ngÆ°á»i cùng nhau nói Ä‘iá»u gì? Chắc Äức Giêsu sẽ tâm sá»± vá»›i Maria vá» cái chết và sá»± Phục sinh của NgÆ°á»i, NgÆ°á»i lên Giêrusalem là vì việc đó. Nó chiếm trá»n tâm hồn NgÆ°á»i. Äã nhiá»u lần NgÆ°á»i chia sẻ vá»›i các môn đệ, nhÆ°ng xem ra há» không hiểu. Vá»›i Maria, cô có hiểu không? Vá» câu chuyện tâm sá»± đó, há chẳng có má»™t sá»± đồng cảm mầu nhiệm và tuyệt vá»i của tình bạn cởi mở đó sao?
Dẫu sao, nhá» Maccô và Gioan, ta biết ngÆ°á»i phụ nữ trá»±c cảm nà y đã hiểu rõ hÆ¡n những ngÆ°á»i khác mầu nhiệm cái chết, sá»± mai táng và sá»± sống lại của Äức Giêsu. Äức Giêsu sẽ trở lại Bêtania trong nhà cô, những ngà y trÆ°á»›c Lá»… Vượt Qua. Má»™t cách dịu dà ng, Maria sẽ thá»±c hiện trÆ°á»›c việc Æ°á»›p xác bằng dầu thÆ¡m cho NgÆ°á»i, má»™t việc mà các phụ nữ khác không thể thá»±c hiện được, khi hỠđến má»™ "ngà y đầu tiên trong tuần", bởi má»™ trống. Maria đã là m việc đó vá»›i sá»± tinh tế tuyệt diệu. Äức Giêsu hiểu Ä‘iá»u đó: "Äiá»u gì là m được, cô ấy đã là m. Cô đã lấy dầu thÆ¡m Æ°á»›p xác Tôi, để chuẩn bị ngà y mai táng" (Mc 14,8 & Ga 12,2-8).
Äang khi Maria tâm sá»± vá»›i Äức Giêsu, Macta tất báºt lo việc phục vụ, đã nói: "ThÆ°a Thầy, em con để mình con phục vụ, mà Thầy không để ý tá»›i sao? Thầy bảo nó giúp con má»™t tay". Hẳn ta có thể mong đợi Äức Giêsu kêu gá»i Maria phải ngoan ngoãn giúp chị. Trong nhiá»u tình huống, Äức Giêsu yêu cầu ta phải phục vụ, phải yêu thÆ°Æ¡ng. Tuy nhiên, câu trả lá»i của Äức Giêsu lại ngược hẳn: "Macta! Macta, con băn khoăn lo lắng nhiá»u chuyện quá! Chỉ có má»™t Ä‘iá»u cần mà thôi, Maria đã chá»n phần tốt nhất".
Vâng, Macta lo lắng, dao Ä‘á»™ng quá nhiá»u. Äây là má»™t Ä‘á» tà i được Äức Giêsu Æ°a thÃch. NgÆ°á»i đã nói, "những lo lắng vá» Ä‘á»i sống có thể bóp nghẹt Lá»i Chúa đã được gieo và o lòng ngÆ°á»i" (Lc 8,14). NgÆ°á»i yêu cầu các Tông đồ không nên báºn tâm vá» của ăn và áo mặc (Lc 12, 22-26). NgÆ°á»i cÅ©ng bảo chá»› để lòng mình ra nặng ná» vì lo lắng sá»± Ä‘á»i, trong lúc chỠđợi Con NgÆ°á»i lại đến (Lc 21,34). Äức Giêsu không trách Mácta vá» công việc cÅ©ng nhÆ° sá»± nhiệt tình tiếp đón tÃch cá»±c của cô, nhÆ°ng trách sá»± căng thẳng, sá»± dao Ä‘á»™ng thái quá mà dÆ°á»ng nhÆ° cô đặt và o công việc. Rõ rà ng là má»™t sá»± bá»±c bá»™i nà o đó, là m cho cô co quắp lại vá»›i chÃnh mình.
Phần chúng ta, có lẽ nhiá»u khi cÅ©ng giống nhÆ° Mácta, lúc nà o cÅ©ng chạy phi nÆ°á»›c đại, báºn trăm công nghìn việc. Cuá»™c sống thÆ°á»ng ngà y của chúng ta được cấu thà nh bởi hà ng loạt những việc má»n và bổn pháºn, chia là m hai hạng: Cấp bách và chÃnh yếu. Rất nhiá»u việc chúng ta là m được gá»i là cấp bách, nhÆ°ng chỉ có Ãt việc là thá»±c sá»± chÃnh yếu. Chúng ta cần phân biệt giữa hai hạng đó. NhÆ° Mácta, chúng ta có xu hÆ°á»›ng coi trá»ng việc cấp bách. Việc chÃnh yếu, việc cần thiết lại bị coi là thứ yếu và để lại là m sau. NhÆ°ng khi được là m, nó được là m cách vá»™i và ng, chiếu lệ.
Là m sao chúng ta có thể biết đâu là việc chÃnh yếu, việc hà ng đầu của mình? Cách tốt nhất để nháºn ra nó, là phải suy nghÄ© theo cách cÆ° xá» thông thÆ°á»ng của mình. Äiá»u gì là m cho chúng ta tốn thá»i gian nhất? Äiá»u gì là m ta phải bá» nhiá»u năng lá»±c nhất? ÄÃch thá»±c đó là việc chÃnh yếu của ta.
Maria đã là m Ä‘iá»u chÃnh yếu: "Ngồi bên chân Chúa, nghe lá»i NgÆ°á»i dạy". Khi khẳng định đó là điá»u cần thiết duy nhất của con ngÆ°á»i, bằng má»™t phÆ°Æ¡ng thế triệt để và mạnh mẽ, Äức Giêsu đã thá»±c hiện má»™t mạc khải: Lá»i Chúa phải được Æ°u tiên hÆ¡n má»i lo lắng trần gian. Äức Giêsu cÅ©ng đã Ä‘Æ°a ra cùng má»™t yêu sách nhÆ° thế trong những dịp khác: "NgÆ°á»i ta sống không chỉ nhá» cÆ¡m bánh mà còn bằng Lá»i từ miệng Chúa phán ra" (Lc 4,4), "LÆ°Æ¡ng thá»±c của Thầy là thi hà nh ý muốn Äấng đã sai Thầy" (Ga 3,34). Äức Giêsu không đánh giá thấp sá»± phục vụ mà Macta Ä‘em lại, khi báºn rá»™n vá»›i việc ná»™i trợ và bếp núc. NhÆ°ng để Ä‘i theo Äức Giêsu, ngay cả những gì có giá trị nhân bản nhất cÅ©ng phải buông bá» (Lc 5,11-18; 22,9). Hãy lắng nghe lá»i Chúa, đó là bổn pháºn đầu tiên của con ngÆ°á»i. Giảng dạy lá»i Chúa là bổn pháºn trÆ°á»›c hết của nhà truyá»n giáo. Äức Giêsu nói đó là sá»± cần thiết duy nhất, tuyệt đối, triệt để. Äây không phải là lần đầu tiên cÅ©ng không phải lần cuối cùng, Äức Giêsu khẳng định Ä‘iá»u đó. Không lắng nghe lá»i Chúa, chÃnh là xây nhà trên cát (Lc 6,47-49), lắng nghe lá»i Chúa chÃnh là trở thà nh mảnh đất trổ sinh hoa trái (Lc 8,4-15). Hạnh phúc chân tháºt và duy nhất của Äức Maria không phải vì là Mẹ của Chúa, song vì Mẹ đã "lắng nghe lá»i Chúa và đem ra thá»±c hà nh" (Lc 11,27-28).
Lòng chúng ta yêu thÃch lắng nghe Lá»i Chúa nhÆ° thế nà o? Có phải đó là phần tốt nhất của chúng ta? Chúng ta có Æ°u tiên không? Äiá»u nà o là điá»u chÃnh yếu? [Mục Lục]
13. Cầu nguyện hướng tới phục vụ
(Suy niệm của Lm Giuse Nguyễn Hữu An)
Mẹ Têrêxa Calcutta chia sẻ bà quyết: "Nếu chúng ta cầu nguyện thì chúng ta má»›i tin; nếu chúng ta tin thì chúng ta má»›i yêu thÆ°Æ¡ng; nếu chúng ta yêu thÆ°Æ¡ng thì chúng ta má»›i phục vụ. Bà quyết sống của tôi hết sức Ä‘Æ¡n sÆ¡. Tôi cầu nguyện. Và trong cầu nguyện, tôi say mê yêu mến Chúa Kitô, và tôi hiểu rằng cầu nguyện vá»›i Chúa là yêu mến Chúa, và điá»u nà y có nghÄ©a là chu toà n Lá»i Chúa dạy. Hãy nhá»› những lá»i của Phúc Âm theo thánh Mathêu:Ta đói và các con đã không cho ta ăn, Ta khát và các con đã không cho ta uống; ta là khách lạ và các con đã không tiếp rÆ°á»›c; Ta trần truồng, các con đã không cho mặc. Ta bệnh hoạn và bị cầm tù, các con đã không đến thăm Ta.
Những ngÆ°á»i nghèo của tôi ở mức Ä‘á»™ táºn cùng của xã há»™i là nhÆ° Chúa Kitô chịu Ä‘au khổ. NÆ¡i há», Con Thiên Chúa sống và chết, và qua há» Thiên Chúa chỉ cho tôi nhìn thấy dung mạo tháºt của Ngà i. Äối vá»›i tôi, cầu nguyện có nghÄ©a là sống 24 giá» má»™t ngà y hoà n toà n tuân theo mệnh lệnh của Chúa Giêsu, là sống nhá» Ngà i, trong Ngà i và vá»›i Ngà i.
Nếu chúng ta cầu nguyện, thì chúng ta má»›i tin; nếu chúng ta tin, thì chúng ta má»›i yêu thÆ°Æ¡ng; nếu chúng ta yêu thÆ°Æ¡ng thì chúng ta má»›i phục vụ. Chỉ khi đó chúng ta má»›i có thể đặt tình yêu của chúng ta đối vá»›i Thiên Chúa trong hà nh Ä‘á»™ng cụ thể, là phục vụ Chúa Kitô trong dung mạo cùng khổ của nguá»i nghèo".
Sách Giáo Lý Công Giáo diá»…n tả: "cầu nguyện thế nà o thì sống nhÆ° váºy" (số 2725). Äá»i sống Kitô hữu Ä‘Ãch thá»±c vừa là má»™t hoạt Ä‘á»™ng có chiêm niệm vừa là má»™t chiêm niệm có hoạt Ä‘á»™ng. (Tông Huấn Giáo Há»™i tại à Châu, số 23).
Cầu nguyện và hà nh Ä‘á»™ng Ä‘á»u rất cần thiết cho Ä‘á»i sống Kitô hữu. Cần thá»±c hiện cách quân bình và điá»u hòa trong cuá»™c sống hà ng ngà y.
Tin mừng hôm nay kể chuyện hai chị em Matta và Maria đón tiếp Chúa Giêsu, má»—i ngÆ°á»i má»—i cách. Maria ngồi bên chân Chúa vá»›i tâm thế lắng nghe. Cô không là m gì, không nói gì, chỉ ngồi nghe. Cô đón tiếp Chúa Giêsu vá»›i má»™t phong cách tốt nhất.
Matta lo việc bếp núc, phục vụ ăn uống. Có lẽ Matta ganh tị vá»›i em nên khiếu nại vá»›i Chúa: "ThÆ°a Thầy, em con để má»™t mình con phục vụ mà Thầy không để ý tá»›i sao? Xin Thầy bảo nó giúp con má»™t tay". Matta trách em, nhÆ°ng cÅ©ng là má»™t cách kể công và khoe mình quan trá»ng và có thể coi đó nhÆ° má»™t lá»i trách khéo đối vá»›i Chúa Giêsu.
NhÆ°ng Chúa nhẹ nhà ng đáp lại: "Matta, Matta Æ¡i, con lo lắng báºn rá»™n nhiá»u chuyện quá! Chỉ có má»™t chuyện cần thiết mà thôi. Maria đã chá»n phần tốt nhất và sẽ không bị ai lấy mất ". Chúa đã khen Maria biết chá»n phần tốt nhất. Chá»n phần tốt nhất không phải là chá»n là m nhiá»u, nhÆ°ng là biết nghe, hiểu, và là m theo ý Chúa. Việc lắng nghe để nháºn ra thánh ý Chúa nhiá»u khi đòi há»i ngÆ°á»i ta phải biết cầu nguyện, phải giữ má»™t tâm hồn thanh tÄ©nh và phải biết táºp trung cao Ä‘á»™ để nháºn ra được thánh ý Chúa. Äức Hồng Y FX Nguyá»…n Văn Thuáºn bị chÃnh quyá»n Cá»™ng sản bắt khi ngà i Ä‘ang tiến hà nh những công việc của giáo pháºn nhÆ° mở Äại Chủng viện, các dòng tu, các khoá huấn luyện... Ai sẽ là ngÆ°á»i kế nhiệm để lo công việc mục vụ quan trá»ng nà y? Ngà i lo lắng ngà y nà y qua ngà y khác. Rồi đến má»™t ngà y, ngà i nháºn ra rằng: "Tất cả những gì tôi Ä‘ang lo lắng là việc của Chúa. Còn lúc nà y đây, Chúa muốn cho tôi tìm chÃnh ý Chúa. Tôi Ä‘ang là m việc cho Chúa thì tại sao lại lo lắng những công việc của Chúa. Nếu đã đạt được ý Chúa thì công việc của Chúa khắc có ngÆ°á»i lo". Và từ lúc ấy, ngà i tìm được bình an. Ngà i chỉ tìm ý Chúa, còn công việc của Chúa thì ngÆ°á»i nà y lo, ngÆ°á»i khác lo và Chúa quan phòng luôn tiếp tục. Ngà i nháºn định "Không phải Maria ngồi yên dÆ°á»›i chân Chúa vì là m biếng. Phúc Âm không phong thánh cho ngÆ°á»i là m biếng. Maria chá»n phần tốt nhất: nghe Chúa nói, để Lá»i Chúa thấm táºn tâm can, lay chuyển mình, là m việc trong mình. Có gì hoạt Ä‘á»™ng bằng sá»± lá»™t xác, sá»± biến đổi ấy?" (ÄHV 147).
NgÆ°á»i ta thÆ°á»ng giải thÃch câu nói của Chúa Giêsu nhÆ° má»™t sá»± Ä‘á» cao chiêm niệm trên hoạt Ä‘á»™ng. Matta tiêu biểu cho Ä‘á»i sống hoạt Ä‘á»™ng, lo lắng vá» những nhu cầu váºt chất. Maria tiêu biểu cho Ä‘á»i sống chiêm niệm, lắng nghe Lá»i Chúa, cầu nguyện. Trên thiên Ä‘Ã ng ngÆ°á»i ta chỉ còn chiêm ngắm Thiên Chúa trong niá»m hạnh phúc vÄ©nh cữu. NhÆ° thế, Maria đã đạt tá»›i cùng Ä‘Ãch của Ä‘á»i sống Kitô hữu. "Phần hÆ¡n" của cô là ở chá»— đó. Có Chúa rồi, "chiếm hữu" được Chúa rồi thì còn gì hÆ¡n nữa!
Chúa Giêsu đón nháºn sá»± phục vụ ân cần của Matta và đưa ra báºc thang giá trị, cần "chá»n phần tốt nhất". Chá»n Lá»i Chúa và lắng nghe. Äó chÃnh là "phần tốt nhất" nhÆ° lá»i Tv 119: "Lạy Chúa, con đã nói, phần của con là tuân giữ Lá»i Ngà i ". Lắng nghe Lá»i chÃnh là xây dá»±ng nhà mình trên đá (Lc 6,47-49). Lắng nghe Lá»i giúp tâm hồn trở thà nh mảnh đất trổ sinh hoa trái (Lc 8,4-15). Hạnh phúc của Äức Maria là "lắng nghe Lá»i Thiên Chúa và đem ra thá»±c hà nh" (Lc 1 1,27-28).
Äối vá»›i Chúa Giêsu, cả hai cách phục vụ của Matta và Maria Ä‘á»u cần thiết và bổ túc cho nhau. Äiá»u Chúa muốn nhắc cho Matta là : việc cốt yếu đối vá»›i ngÆ°á»i môn đệ là "nghe Lá»i Chúa và đem ra thá»±c hà nh". Nhiá»u lần, Chúa nói vá» Ä‘iá»u cốt yếu ấy: "Phúc cho ai nghe Lá»i Thiên Chúa và đem ra thá»±c hà nh" (Lc 11,28); "Mẹ tôi và anh em tôi, chÃnh là những ai nghe lá»i Thiên Chúa và đem ra thá»±c hà nh" (Lc 8,21; Mt 12, 46-50; Mc 3, 31-35).
Hoạt Ä‘á»™ng và cầu nguyện là nhịp sống Ä‘á»i Kitô hữu. Cầu nguyện là linh hồn của hoạt Ä‘á»™ng và hoạt Ä‘á»™ng là kết quả của cầu nguyện. Cầu nguyện là m ná»n tảng cho má»i hoạt Ä‘á»™ng.Nhá» cầu nguyện nên việc phục vụ tha nhân được tốt hÆ¡n. Mẹ Têrêxa Calcutta và các Nữ tu dù báºn rá»™n công việc hằng ngà y vẫn luôn dà nh thá»i giá» tham dá»± Thánh lá»…, chầu Thánh Thể. Mẹ luôn là gÆ°Æ¡ng sáng cho các Nữ tu, cầu nguyện trÆ°á»›c khi hoạt Ä‘á»™ng. Má»—i ngà y dà nh má»™t giá» chầu Mình Thánh Chúa, sau đó má»›i đến các nÆ¡i nghèo nà n ở Calcutta để chăm sóc những ngÆ°á»i nghèo khổ hoặc Ä‘i và o trong các căn nhà tồi tà n giúp những ngÆ°á»i hấp hối được chết là nh.
Tham dá»± Thánh lá»… chÃnh là lúc chúng ta nhÆ° Maria ngồi dÆ°á»›i chân Chúa Giêsu lắng nghe Lá»i Ngà i. Äến vá»›i Chúa, xin đừng dè sẻn cò kè thá»i giá», đừng láºt Ä‘áºt vá»™i vã đến trá»… vá» trÆ°á»›c, xin đừng dá»± lá»… "đạo gốc cây", "đạo vòng vòng" ở ngoà i sân nhà thá». Xin đừng đến vá»›i Chúa chỉ vì bắt buá»™c, miá»…n cưỡng, sợ tá»™i. Hãy đến vá»›i Chúa nhÆ° má»™t ngÆ°á»i con thảo, đến để gặp Chúa, lắng nghe Lá»i Chúa, đến là vì lòng yêu mến Chúa và muốn sống hiếu thảo vá»›i Ngà i mà thôi.
Thánh lá»… cÅ©ng chÃnh là lúc Chúa đến thăm và ban Æ¡n sủng cho chúng ta. Hãy quý trá»ng sá»± hiện diện của Chúa. Hãy tham dá»± tÃch cá»±c, linh Ä‘á»™ng, cầu nguyện sốt mến, thÆ°a chuyện vá»›i Chúa. Lá»i Chúa và Thánh Thể ban thêm cho chúng ta đức tin, tình yêu, sức mạnh, lòng can đảm và nhiệt huyết tông đồ để chúng ta dấn thân phục vụ anh em.
Lạy Chúa Giêsu,
Khi bị bao vây bởi muôn tiếng ồn à o, xin cho con tìm được những phút giây thinh lặng.
Khi bị rã rá»i vì trăm công ngà n việc, xin cho con quý chuá»™ng những lúc được an nghỉ trÆ°á»›c nhan Chúa.
Khi bị xao Ä‘á»™ng bởi những báºn tâm và âu lo, xin cho con biết thanh thản ngồi dÆ°á»›i chân Chúa để nghe Lá»i NgÆ°á»i.
Khi bị kéo ghì bởi Ä‘am mê dục vá»ng, xin cho con thoát được lên cao nhá» mang đôi cánh thần kỳ của sá»± cầu nguyện.
Lạy Chúa, Æ°á»›c gì tinh thần cầu nguyện thấm nhuần và o cả Ä‘á»i con.
Nhá» cầu nguyện, xin cho con gặp được con ngÆ°á»i tháºt của con và khuôn mặt tháºt của Chúa. Amen. (Mana) [Mục Lục]
14. Thá»i giá» cho Chúa và cho nhau
(Suy niệm của Lm. Giuse Tạ Duy Tuyá»n)
Hóa ra má»™t món quà tặng không quan trá»ng bằng sá»± hiện diện bên nhau. Vì món quá có thể mua được, có thể thay thế được, nhÆ°ng không thay thế má»™t ngÆ°á»i trong trái tim má»™t ai đó. Có lẽ vì thế mà nhiá»u ngÆ°á»i cảm thấy cô Ä‘Æ¡n khi thiếu sá»± chia sẻ, sá»± hiện diện của ngÆ°á»i mình yêu. HỠđược chu cấp tiá»n. Há» có thể Ä‘ang ngồi trên nhung lụa nhÆ°ng vẫn không hạnh phúc cho bằng có ngÆ°á»i mình yêu bên cạnh.
Thế nhÆ°ng, vẫn còn đó những ngÆ°á»i chồng bá» rÆ¡i vợ con chỉ vì quá chú trá»ng đến công việc để kiếm tiá»n. Vẫn còn đó những ngÆ°á»i cha ngÆ°á»i mẹ chỉ mải mê công việc mà thiếu quan tâm đến con cái. Vẫn còn đó những ngÆ°á»i con nại và o nhiá»u lý do để trì hoãn việc vá» thăm gia đình, thăm cha mẹ. HỠđã vì công việc, vì đồng tiá»n mà để cho những ngÆ°á»i thân của mình sống trong cô Ä‘Æ¡n. HỠđâu hiểu rằng: tình ngÆ°á»i quan trá»ng hÆ¡n đồng tiá»n. Ai cÅ©ng cần được quan tâm, được há»i han, được chia sẻ, nhÆ°ng đôi khi chúng ta lại tưởng chỉ cần hà ng tháng mang vá» Ãt tiá»n là đủ rồi! Äây là má»™t sai lầm khiến cho biết bao gia đình tan vỡ.
Chúa Giê-su trong thân pháºn con ngÆ°á»i, Ngà i cÅ©ng Ä‘á» cao tình ngÆ°á»i. Mân cao cá»— đầy là tốt, nhÆ°ng tốt hÆ¡n vẫn là thá»i giá» dà nh cho nhau. Ngà i đã trách Matta lo lắng nhiá»u chuyện. Ngà i trách Matta lấy phụ thà nh chÃnh. Ngà i Ä‘á» cao Maria, biết chá»n phần tốt nhất là dà nh thá»i giá» cho Chúa và bên Chúa. Bữa ăn biểu lá»™ lòng hiếu khách nhÆ°ng bữa ăn sẽ mất ngon nếu thiếu những câu chuyện, những lá»i nói rá»™n rà ng vá»›i nhau. Maria đã chá»n phần tốt hÆ¡n. Khi cô không vì công việc mà bá» bê khách. Cô ân cần, chu đáo ngồi bên Chúa để lắng nghe và tâm sá»± vá»›i Chúa.
Ngà y hôm nay, thế giá»›i cà ng văn minh, con ngÆ°á»i cà ng vá»™i vã, báºn rá»™n. NgÆ°á»i ta có trăm ngà n công việc để quan tâm nên tình ngÆ°á»i bị xao nhãng. NgÆ°á»i ta mải mê vá»›i công danh sá»± nghiệp mà quên Ä‘i tình ngÆ°á»i. Äiá»u đáng sợ cho con ngÆ°á»i hôm nay là không còn thá»i giá» bên Chúa. Há» Ä‘i lá»… vá»™i và ng. HỠđến muá»™n nhÆ°ng vá» sá»›m. Há» Ä‘i lá»… nhÆ°ng không gặp Chúa vì chỉ tranh thủ Ä‘i lá»… cho xong. Há» có thể ngồi hà ng giá» bên quán cafe để tán ngẫu vá»›i nhau nhÆ°ng lại không thể ngồi yên đến năm phút để tưởng nhá»› đến Chúa. Há» báºn rá»™n công việc là m ăn buôn bán mà quên rằng có má»™t Äấng luôn chúc phúc cho việc là m ăn của mình. Há» quên sá»± hiện diện của Chúa. Há» quên cám Æ¡n Chúa. Há» mải mê vá»›i công việc và vui chÆ¡i giải trà mà quên rằng cuá»™c Ä‘á»i của hỠđược nhÆ° váºy là bởi Æ¡n trá»i ban xuống.
Lá»i Chúa má»i gá»i chúng ta hãy quảng đại dà nh thá»i giá» cho Chúa. Chúa vẫn viếng thăm chúng ta. Chúa vẫn Ä‘ang lặng lẽ viếng thăm hồn ta. Hãy mở rá»™ng lòng đón nháºn Chúa. Hãy ngồi lại bên Chúa để tạ Æ¡n vá» những Æ¡n là nh Chúa ban, để thÆ°a chuyện vá»›i Chúa vá» những khó khăn mà chúng ta Ä‘ang trải qua.
Việc chúng ta dà nh thá»i giá» cho Chúa xem ra có Ãch cho chúng ta hÆ¡n là cho Chúa. Vì qua thá»i giá» bên Chúa ta kÃn múc được muôn và n Æ¡n thánh của Chúa. Ta cầu xin Æ¡n trên ban xuống cho cuá»™c Ä‘á»i chúng ta. Ta phó dâng và o sá»± quan phòng của Chúa những Æ°u tÆ° khó khăn trong cuá»™c Ä‘á»i chúng ta.
Xin Chúa giúp chúng ta biết Æ°u tiên cho việc thá» phượng Chúa và biết dà nh thá»i giá» cho nhau. Ước gì chúng ta đừng phung phà thá»i giá» trong những giải trà vô bổ, những Ä‘am mê bất chÃnh. Amen. [Mục Lục]
15. Chúa viếng thăm – Lm. Giuse Tạ Duy Tuyá»n
NgÆ°á»i Việt Nam thÆ°á»ng có câu: "lá»i chà o cao hÆ¡n mân cá»—". Vì cái tình quý hÆ¡n là cái ăn cái mặc. NgÆ°á»i ta bị bỠđói má»™t bữa chẳng sao nhÆ°ng sẽ cay đắng cả Ä‘á»i khi bị ngÆ°á»i Ä‘á»i bá» rÆ¡i, hay bị đối xá» ngược đãi xem thÆ°á»ng. Thá»±c váºy, cái qúy giá ở Ä‘á»i là được anh em yêu thÆ°Æ¡ng, tôn trá»ng và nhất là luôn được anh em chia sẻ, cảm thông. Dù cuá»™c Ä‘á»i có Ä‘au khổ. Dù cuá»™c Ä‘á»i có gặp bất hạnh hay đói khổ nhÆ°ng được anh em đùm bá»c, cảm thông, an ủi thì vẫn cảm thấy lạc quan và bình an.
NgÆ°á»i ta kể rằng thá»i Ông Abraham Lincoln là m Tổng Thống của Hiệp Chủng Quốc Hoa Kỳ, ông vẫn thÆ°á»ng có thói quen đến thăm các nhà thÆ°Æ¡ng để có dịp chuyện vãn vá»›i các anh em thÆ°Æ¡ng binh trong thá»i ná»™i chiến.
Má»™t hôm, bác sÄ© dẫn Tổng Thống tá»›i phòng các thÆ°Æ¡ng binh Ä‘ang được Ä‘iá»u trị và đến bên má»™t bệnh nhân rất nặng. Vá»›i giá»ng nhẹ nhà ng, ôn tồn ông há»i:
- Tôi có thể là m chút việc gì giúp anh được không?
Có lẽ không nháºn ra ngÆ°á»i khách đến thăm mình là ai, nên bệnh nhân gắng gượng nói:
- Xin ông là m ơn viết lá thư cho mẹ tôi.
NgÆ°á»i ta trao bút giấy cho Tổng Thống, và ông bắt đầu viết xuống những gì bệnh nhân có thể nói lên được.
"Mẹ rất yêu dấu của con! Con bị thÆ°Æ¡ng nặng trong khi thi hà nh nghÄ©a vụ quốc gia. Có lẽ con sẽ không bao giá» bình phục được nữa. Xin mẹ đừng khóc nhiá»u vì con. Xin mẹ hôn hai em Mary và John dùm con. Nguyện xin Chúa chúc là nh cho mẹ, cho ba và hai em."
Nói tá»›i đây, ngÆ°á»i thÆ°Æ¡ng binh ngừng vì không còn sức để nói tiếp nữa, nên ông Lincoln ký thay cho anh ta và thêm: "Viết thay cho con trai của bà . Ký tên: Abraham Lincoln."
Bệnh nhân xin cho xem lại những gì ngÆ°á»i khách đã viết thay cho mình, anh ta sá»ng sốt khi nháºn ra ngÆ°á»i đã tá»›i thăm mình. Anh hổn hển há»i vá»›i giá»ng ngạc nhiên:
- Ông tháºt là Tổng Thống của Hoa Kỳ Æ°?
Abraham Lincoln trả lá»i cách âu yếm.
- Phải chÃnh tôi đây.
Tổng Thống há»i thêm xem mình còn có thể giúp anh thÆ°Æ¡ng binh được việc gì nữa chăng. GÆ°Æ¡ng mặt anh bá»—ng chốc bừng lên, anh sung sÆ°á»›ng nói:
- Xin Tổng Thống cầm tay tôi, và giúp tôi đi đến cùng.
Trong căn phòng bé nhá», ông Tổng Thống vá»›i tâm hồn của ngÆ°á»i cha, âu yếm cầm lấy tay chà ng thÆ°Æ¡ng binh trẻ trong tay mình và tiếp tục nói vá»›i anh những lá»i khÃch lệ thân máºt cho tá»›i khi anh ta trút hÆ¡i thở cuối cùng.
Lá»i Chúa hôm nay cÅ©ng gợi lại má»™t cuá»™c viếng thăm đầy tình ngÆ°á»i mà Chúa Giêsu đã dà nh cho gia đình ở Betania. Ngà i đã đến vá»›i gia đình Matta và Maria. Cả hai cô Ä‘á»u vui mừng vì có Chúa viếng thăm. Kẻ thì báºn rá»™n rót nÆ°á»›c, nấu ăn. NgÆ°á»i thì rÃu rÃt chuyện trò bên Chúa. Tháºt là hạnh phúc cho gia đình côi cút nay lại được ấm áp vui tÆ°Æ¡i vì có Chúa hiện diện. Thế nhÆ°ng, Matta lại quá chú trá»ng đến việc thiết đãi tiệc tùng. Cô muốn là m má»™t bữa ăn tháºt thịnh soạn cho Chúa. Cô còn muốn cả em cô hãy ngÆ°ng tâm sá»± vá»›i Chúa để cùng giúp cô chuẩn bị bữa ăn. Cô đã mạnh dạn Ä‘á» nghị vá»›i Chúa: xin Thầy hãy nói vá»›i Maria giúp con má»™t tay. Lá»i Ä‘á» nghị xem ra không được chấp nháºn. Vì Chúa đến đây không vì miếng ăn. Vì Chúa không đến để được phục vụ. Con Ä‘Æ°á»ng Chúa đến vá»›i tha nhân là để yêu thÆ°Æ¡ng và phục vụ. Chúa không muốn trở thà nh gánh nặng cho tha nhân. Sá»± hiện diện của Chúa nÆ¡i ngôi nhà nà y là để nói lên sá»± quan tâm, tình liên Ä‘á»›i và cảm thông. Thế nên, Chúa đã nói vá»›i Matta: "Matta, con lo lắng nhiá»u chuyện, Ä‘iá»u quan yếu không phải là việc phục vụ Chúa, mà hệ tại ở việc lắng nghe lá»i Chúa dạy bảo".
Cuá»™c sống hôm nay cÅ©ng tháºt tất báºt. NgÆ°á»i ta Ãt có thá»i giỠđể tâm sá»± vá»›i nhau. NgÆ°á»i ta cà ng Ãt có thá»i giỠđể viếng thăm nhau. Không có tâm sá»± sẽ không có sá»± hiểu biết, cảm thông lẫn nhau. Không có những cuá»™c viếng thăm tình ngÆ°á»i sẽ phôi phai theo thá»i gian. Äôi khi những ngÆ°á»i trong gia đình cÅ©ng chẳng có thá»›i giá» viếng thăm nhau, hay chuyện trò vá»›i nhau. Thiếu sá»± viếng thăm tình ngÆ°á»i nhÆ° xa dần. Thiếu sá»± đối thoại sẽ đánh mất sá»± cảm thông. Vì tình yêu Ä‘Ãch thá»±c không dừng lại ở đầu môi chóp lưỡi. Tình yêu không dừng lại ở việc chạnh lòng thÆ°Æ¡ng xót mà phải dấn thân để xoa dịu những ná»—i Ä‘au của đồng loại, để băng bó những thÆ°Æ¡ng tÃch của anh em. Tình yêu Ä‘Ãch thá»±c luôn đòi há»i sá»± gần gÅ©i, sá»± cảm thông và nâng đỡ. ChÃnh nhá» sá»± gần gÅ©i ngÆ°á»i ta má»›i hiểu nhau, thông cảm vá»›i nhau và nâng đỡ cho nhau.
Ước gì má»—i ngÆ°á»i chúng ta hãy biết dà nh thá»i giá» cho nhau qua những việc viếng thăm, qua những việc giúp đỡ, qua sá»± săn sóc đầy tình ngÆ°á»i, Ước gì má»—i ngÆ°á»i chúng ta hãy biết quên Ä‘i cái tôi của mình để lo cái lo của anh em, để biết sống mình vì má»i ngÆ°á»i, để cùng nhau xây dá»±ng má»™t thế giá»›i đầy ắp tình yêu thÆ°Æ¡ng. Amen. [Mục Lục]
16. “Con lo lắng bối rối nhiá»u chuyện†– André Sève
(TrÃch dẫn từ ‘Tin Mừng Chúa Nháºt’)
Tôi thèm muốn được ở vá»›i Mácta, ngÆ°á»i phụ nữ Ä‘á»™ lượng, hiếu khách. Hạnh phúc biết bao khi được tiếp đón Chúa Giêsu! Thế nhÆ°ng hÆ¡i thất vá»ng, Ngà i đã rầy chị, má»™t lần nữa Ngà i mến Maria hÆ¡n.
Mến Maria hơn sao? Chắc chắn rằng Ngà i quý mến tấm lòng tự do hoà n toà n lắng nghe Ngà i của chị. Ngà i không khinh dể Mácta, Ngà i khó chịu do sự ân cần của chị. Phải hiểu sự lắng nghe và sự ân cần được nói đến ở đây.
Trong khi biết rằng những lo lắng không ngừng rÆ¡i xuống trên chúng ta. Chúa Giêsu không muốn chúng ta để cho những lo lắng ấy chiếm quá nhiá»u chá»—. Vì nhÆ° thế là nghi ngá» Thiên Chúa, là mỉa mai kinh “Lạy Chaâ€, lá»i kinh của sá»± không lo lắng, của tấm lòng tá»± do. Chỉ có má»™t Æ°á»›c muốn lá»›n lao duy nhất: “Xin cho NÆ°á»›c Cha trị đến!†và má»™t niá»m tin cÅ©ng lá»›n lao không kém: “Xin cho chúng con hôm nay lÆ°Æ¡ng thá»±c hà ng ngà yâ€. Thánh Têrêxa nói: “Chỉ cho ngà y hôm nay mà thôiâ€.
Äúng nhÆ° ý tưởng của Chúa Giêsu: “Äừng băn khoăn chi cho ngà y mai, ngà y mai sẽ lo cho ngà y mai… TrÆ°á»›c tiên hãy tìm NÆ°á»›c Trá»i, còn má»i Ä‘iá»u khác sẽ ban thêm cho các ngÆ°Æ¡i†(Mt. 6, 33-34). NhÆ°ng chÃnh cái phần cho thêm nà y là m chúng ta quá báºn lòng, và Chúa Giêsu tuyên chiến vá»›i những ná»—i lo xấu xa nà y của chúng ta: “Các ngÆ°Æ¡i lo ăn gì, mặc gì… Các ngÆ°Æ¡i đừng lo phải nói gì trÆ°á»›c toà án… Các ngÆ°Æ¡i đừng để cho những cây gai lo lắng bóp chết Lá»i Chúa… Các ngÆ°Æ¡i đừng để cho những lo toan đè nặng tấm lòng các ngÆ°Æ¡i…â€. Chắc Ngà i đã phải kinh ngạc vì thấy nhiá»u ngÆ°á»i lo lắng đến thế, mà Ngà i thì Ngà i đòi cần phải có tinh thần hoà n toà n tá»± do.
Không thể lui tá»›i vá»›i Ngà i nếu chúng ta không luôn luôn chú ý giữ gìn sá»± tá»± do của chúng ta. Äể lắng nghe hoặc để phục vụ Ngà i, chúng ta cần loại bá» các lo lắng thái quá. Chúng ta đã phá hoại rất nhiá»u sá»± lắng nghe của chúng ta, má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u dá»… dà ng nháºn ra Ä‘iá»u đó.
Chúng ta Ãt chú ý đến việc các lo toan xâm nháºp và o sá»± phục vụ. Sá»± lo lắng thái quá thì không tốt, nó có thể là m há»ng sá»± ân cần, ngÆ°á»i táºn tuỵ trở thà nh hay cà u nhà u, nô lệ cho sá»± báºn rá»™n của mình và nhanh chóng ghen tị vá»›i những ngÆ°á»i khác vì “há» chẳng là m gì cảâ€. Chúng ta muốn là m cho vui vẻ thế nhÆ°ng lại tạo nên má»™t bầu khà phản kháng, khó chịu.
Äây là điá»u đã xảy đến vá»›i Mácta đáng thÆ°Æ¡ng. Chị cÅ©ng cần phải có những giây phút đẹp đẽ để lắng nghe và những giây phút cao cả để phục vụ. Ngà y hôm đó chị đã không biết hà i lòng vá» tất cả trong sá»± Ä‘á»™ lượng. Chúa Giêsu đến, bữa ăn ngon phải chuẩn bị, niá»m vui được thấy Maria hạnh phúc.
Ôi Mácta, chị đã bắt đầu má»™t ngà y tốt đẹp biết bao! Chị có thể vừa là m vừa hát. NhÆ°ng chị lo lắng, nóng lòng và không còn tấm lòng tá»± do nữa. ChÃnh sá»± tá»± do nà y là phần tốt nhất. [Mục Lục]
17. Chỉ có một việc cần mà thôi – Veritas
(TrÃch dẫn từ ‘Hãy Ra KhÆ¡i’)
Có má»™t câu chuyện vui kể rằng, trên má»™t chiếc phi cÆ¡ du lịch loại nhá» có bốn ngÆ°á»i và má»™t phi công, má»™t thÆ°Æ¡ng gia, má»™t linh mục nhà truyá»n giáo và má»™t hÆ°á»›ng đạo sinh. Phi cÆ¡ Ä‘ang bay, bá»—ng má»™t Ä‘á»™ng cÆ¡ bị trục trặc, ngÆ°ng hoạt Ä‘á»™ng, viên phi công cố gắng mãi mà động cÆ¡ vẫn không hồi phục và cÅ©ng không thể đáp khẩn cấp ở đâu được. Cuối cùng, ông phải tuyên bố má»™t giải pháp là nhảy dù để thoát hiểm.
Ông mang ra ba cái dù và nói: Tôi là phi công, tôi còn có vợ và ba đứa con, nên tôi cần phải sống. Thế là ông ta Ä‘eo má»™t chiếc dù rồi nhảy xuống. Liá»n sau đó vị thÆ°Æ¡ng gia tuyên bố: Tôi là má»™t kỹ sÆ° và là má»™t thÆ°Æ¡ng gia, hiện thân của trà tuệ và già u có của nhân loại nên tôi cần phải sống, rồi ông vá»™i vã khoác tay và o dây Ä‘eo, lao đầu ra cá»a nhảy xuống. Vị linh mục hốt hoảng nhìn chà ng hÆ°á»›ng đạo sinh và nói: Nà y con, con còn trẻ, tÆ°Æ¡ng lai đầy hứa hẹn, con cần phải sống và để giúp Ãch má»i ngÆ°á»i, con hãy mang cái dù còn lại mà thoát hiểm Ä‘i. NhÆ°ng chà ng hÆ°á»›ng đạo sinh thÆ°a vá»›i vị linh mục: “Tất nhiên ai cÅ©ng cần sống, cha hãy bình tÄ©nh lúc nà y hãy còn má»™t cái dù cho cha và má»™t cái cho con. Vì ông thÆ°Æ¡ng gia hiện thân của trà tuệ và già u có của nhân loại đã Ä‘eo cái ba lô của con nhảy xuống mất rồiâ€.
Ai cÅ©ng cần phải sống, đó là lẽ tá»± nhiên, nhÆ°ng Ä‘iá»u quan trá»ng hÆ¡n hết là biết cách là m thế nà o để sống. Trong bà i Tin Mừng hôm nay, chị em Mattha và Maria đón tiếp Äức Giêsu và o nhà , Mattha tất báºt lo phục vụ, cô báºn rá»™n đến nổi cáu kỉnh nhÆ° vẻ trách cô em Maria không biết chia sẻ gánh nặng và thầm trách Äức Giêsu chÆ°a quan tâm đủ đến sá»± tất báºt của mình.
Nhiệt tình đón tiếp vị khách, nhất là khách quà nhÆ° Chúa Giêsu, đó là lẽ thÆ°á»ng tình, nhÆ°ng Äức Giêsu lại nói vá»›i Mattha: “Chị băn khoăn và lo lắng nhiá»u chuyện quá, chỉ có má»™t Ä‘iá»u cần mà thôi, Maria đã chá»n phần tốt nhấtâ€.
Có ngÆ°á»i xem ra đồng tình vá»›i Mattha và phản kháng Äức Giêsu khi Ä‘Æ°a ra câu nói: “Có thá»±c má»›i vá»±c được đạoâ€. Äúng! Có thá»±c má»›i vá»±c được đạo, nhÆ°ng đáng tiếc có ngÆ°á»i chỉ hiểu được có má»™t ná»a của câu nói. Há» không biết rằng bên cạnh cái thá»±c còn có đạo; bên cạnh của ăn váºt chất còn có của ăn thiêng liêng. Ngoà i cuá»™c sống Ä‘á»i nà y còn có cuá»™c sống Ä‘á»i sau, và ngÆ°á»i ta còn nói: “Sống không phải để ăn, nhÆ°ng ăn để sốngâ€. Cho nên trong khi lo lắng kiếm cái thá»±c, cái ăn để sống thì cÅ©ng phải biết lo lắng cho cái đạo để sống cho ra sống và để sống được trá»n vẹn.
Äức Giêsu không phủ nháºn giá trị công việc phục vụ của Mattha cÅ©ng nhÆ° không từ chối sá»± đón tiếp của gia đình cô, nhÆ°ng Ngà i Ä‘á» cao việc Maria nghe lá»i NgÆ°á»i. Äức Giêsu đã chẳng từng quan tâm đến những sinh hoạt Ä‘á»i thÆ°á»ng và chia sẻ những khổ Ä‘au bệnh táºt của dân chúng sao? Ngà i đã từng là m phép lạ hóa bánh ra nhiá»u để nuôi dân chúng, đã từng hóa nÆ°á»›c thà nh rượu để niá»m vui tiệc cÆ°á»›i được trá»n vẹn. Ngà i đã từng chăm sóc cứu chữa các bệnh nhân, cho ngÆ°á»i què Ä‘i được, ngÆ°á»i Ä‘iếc được nghe, ngÆ°á»i mù được thấy, ngÆ°á»i chết sống lại, nhÆ°ng Ngà i vẫn nhắm đến Ä‘iá»u cần thiết hÆ¡n hết là cho má»i ngÆ°á»i được nghe, được lãnh nháºn Lá»i Hằng Sống.
Có lần NgÆ°á»i tuyên bố: “NgÆ°á»i ta sống không chỉ nhá» cÆ¡m bánh mà còn bởi Lá»i của Thiên Chúaâ€. Con ngÆ°á»i sống không phải chỉ có váºt chất, chỉ lo bÆ¡n chải những vấn Ä‘á» cÆ¡m bánh mà còn phải có Ä‘á»i sống tinh thần, Ä‘á»i sống thiêng liêng nữa.
Äây chÃnh là điá»u cần thiết hÆ¡n hết mà Tin Mừng hôm nay má»i gá»i chúng ta lắng nghe và tuân giữ lá»i Thiên Chúa. Äây cÅ©ng chÃnh là điá»u chúng ta cần phải sống và sống hạnh phúc. Tất nhiên, Lá»i Chúa không phải là cái dù, chỉ cần đến khi nguy biến để thoát hiểm, nhÆ°ng chÃnh Lá»i Thiên Chúa, Lá»i Chân Lý hằng sống là m cho những sinh hoạt hà ng ngà y của chúng ta có hiệu quả và có ý nghÄ©a hÆ¡n.
Tháºt khó hiểu khi má»™t ngÆ°á»i cho mình là Kitô hữu mà không bao giá» biết lắng nghe và đón nháºn Lá»i Thiên Chúa. Cà ng khó hiểu hÆ¡n khi má»™t ngÆ°á»i là m việc tông đồ mà không được Lá»i Chúa nuôi dưỡng và hÆ°á»›ng dẫn.
Thánh Phêrô và các tông đồ đã cho chúng ta má»™t cái nhìn khi thÆ°a vá»›i Äức Giêsu: “Bá» Thầy con biết theo ai, vì Thầy má»›i có Lá»i ban sá»± sống Ä‘á»i Ä‘á»iâ€. Và có má»™t lần khi Äức Giêsu Ä‘ang giảng trong há»™i Ä‘Æ°á»ng thì giữa đám đông có má»™t phụ nữ lên tiếng thÆ°a vá»›i NgÆ°á»i: “Phúc thay dạ đã cÆ°u mang và cho Thầy bú má»›m. NhÆ°ng Äức Giêsu đáp lại, đúng hÆ¡n phải nói rằng, phúc thay kẻ đã lắng nghe và tuân giữ Lá»i Thiên Chúaâ€.
Ước gì má»—i ngÆ°á»i chúng ta ý thức rằng, mình đã được má»i gá»i để sống hạnh phúc và luôn sẵn sà ng đón nháºn Lá»i ban sá»± sống. Lá»i của Thiên Chúa chÃnh là điá»u tôi cần phải sống. GiỠđây má»—i ngÆ°á»i chúng ta cùng tuyên xÆ°ng đức tin. [Mục Lục]
18. Phục vụ – Lm VÅ© Äình TÆ°á»ng
Có nhiá»u cách phục vụ khác nhau. Tuỳ theo hoà n cảnh, khả năng và ý thÃch mà ta co thể chá»n lá»±a phÆ°Æ¡ng cách phục vụ thÃch hợp. Äức Kitô đến thăm nhà hai chị em Maria và Martha. Hai cô rất vui mừng vì được Chúa đến thăm. Má»—i ngÆ°á»i tá»± nguyện chá»n phÆ°Æ¡ng thế khác nhau tiếp thượng khách. Cô em Maria tiếp khách bằng cách ngồi bên lắng nghe tiếp chuyện. Cô chị Martha có lẽ giá»i vá» gia chánh hÆ¡n nên nháºn việc nấu ăn cho cả nhà .
Không biết cô nấu món gì? Có lẽ là món cô thÃch nhất, nấu ngon nhất ngặt má»™t Ä‘iá»u món nà y khá phức tạp cần nhiá»u thá»i gian chuẩn bị. Sau thá»i gian là m việc cô cảm thấy khách đói, chỠđã lâu. Trá»… lắm rồi mà bữa ăn chuẩn bị chÆ°a xong, còn nhiá»u việc phải là m cô Ä‘Ã nh lên tiếng kêu cứu. Martha than phiá»n vá»›i Chúa.
Than phiá»n
Than phiá»n do nhiá»u yếu tố hợp lại. Má»™t là do công việc Ä‘a Ä‘oan là m không xuể, đầu tắt mặt tối việc vẫn bá» bá»™n. Hai là thá»i gian cấp bách, gấp rút lắm rồi, bấn súc xÃch lên mà công việc vẫn ì ra đó. Thá»i giá» cấp bách, việc nhiá»u tạo căng thẳng, lo lắng, bất an dá»… đổ quạo, than phiá»n. Ba là quá chú trá»ng và o thà nh quả công việc, sợ thá»±c phẩm không ngon, không vừa ý. ChÃnh cái sợ là nguyên nhân gây nên phà n nà n, bất bình. Bốn là cảm thấy bị quên lãng. Năm là không hà i lòng việc đã chá»n. Cái hăm hở lúc đầu chìm xuống không còn thÃch nhÆ° trÆ°á»›c nữa. Nhiá»u ngÆ°á»i trong chúng ta có kinh nghiệm nà y. Khi má»›i bắt đầu có việc cảm thấy rất vui, là m má»™t thá»i gian bắt đầu nhà m chán. Rồi 'ThÆ°a Thầy, em con để mình con phục vụ, mà Thầy không để ý tá»›i sao? Xin thầy bảo nó giúp con má»™t tay'.
Äức Giêsu đáp: 'Martha, Matha Æ¡i, chị băn khoăn lo lắng nhiá»u chuyện quá ! Chỉ có má»™t Ä‘iá»u cần mà thôi. Maria đã chá»n phần tốt nhất, và sẽ không bị lấy Ä‘i’.
Äiá»u cần
Lá»i Chúa là của ăn nuôi dưỡng Ä‘á»i sống tâm linh. Thá»±c phẩm nuôi dưỡng thể xác cÅ©ng quan trá»ng, cần thiết để sống còn. Lá»i Chúa nuôi dưỡng tâm hồn, thá»±c phẩm nuôi dưỡng thể chất. Cả hai Ä‘á»u cần thiết. Chúa biết rõ Ä‘iá»u nà y nên Chúa ra lệnh cho các tông đồ nuôi dân chúng sau khi hỠđã nghe Chúa giảng. Các ông lo lắng không biết lấy gì cho hỠăn vì nÆ¡i đó là đồng hoang, hÆ¡n nữa nuôi tá»›i năm ngà n ngÆ°á»i quả là tốn kém ngoà i khả năng. Tà i chánh đâu ra mua thá»±c phẩm cho từng đó ngÆ°á»i. Chúa yêu cầu là m Ä‘iá»u ngoà i khả năng của các tông đồ. Các ông xoay xở không được trở lại vá»›i Chúa mặt nhăn nhó. Khó quá Thầy Æ¡i! Chúng con lo không nổi. Chúa là m phép lạ nuôi năm ngà n ngÆ°á»i ăn no bằng năm chiếc bánh và hai con cá (Gioan 6). Äám dân được Chúa nuôi dưỡng cả hồn lẫn xác và còn dÆ° tá»›i 12 thúng đầy bánh vụn. Nuôi sống cả hồn lẫn xác là việc quan trá»ng và cần thiết. Chúa nuôi phần hồn trÆ°á»›c sau đó lo cho đám đông phần xác. Cả hai công việc Ä‘á»u do Chúa lo.
Xem thế không thể kết luáºn ngồi lắng nghe lá»i Chúa quan trá»ng hÆ¡n nấu ăn đãi khách. Chúa hà i lòng vá»›i sinh hoạt gia đình và chỉ lên tiếng khi có bất bình. Việc lắng nghe lá»i Chúa được tuyên dÆ°Æ¡ng nếu Ä‘em ra thá»±c hà nh lá»i Chúa má»›i thá»±c sá»± sinh hoa kết trái tốt là nh, còn nghe cho biết, không thá»±c hà nh bị coi là khá» dại. 'Váºy ai nghe những lá»i Thầy nói đây mà đem ra thá»±c hà nh, thì và được nhÆ° ngÆ°á»i khôn xây nhà trên đá. Dù mÆ°a sa nÆ°á»›c cuốn, hay bão táp áºp và o, nhà ấy cÅ©ng không sụp đổ, vì đã xây trên ná»n đá. Còn ai nghe những lá»i Thầy nói đây mà chẳng Ä‘em ra thá»±c hà nh, thì và được nhÆ° ngÆ°á»i ngu dại xây nhà trên cát. Gặp mÆ°a sa, nÆ°á»›c cuốn hay bão táp áºp và o, nhà ấy sẽ sụp đổ tan tà nh’ (Mt 7,24-27)
Việc cần
Ngà y phán xét không phải kẻ ngồi nghe lá»i Chúa được tuyên dÆ°Æ¡ng công phúc mà kẻ phục vụ được thưởng công. ‘Nà o những kẻ Cha Ta chúc phúc, hãy đến thừa hưởng VÆ°Æ¡ng Quốc dá»n sẵn cho các ngÆ°Æ¡i ngay từ thuở tạo thiên láºp Ä‘iạ. Vì xÆ°a Ta đói các ngÆ°Æ¡i cho Ta ăn, Ta khác các ngÆ°Æ¡i cho Ta uống. Ta là khách lạ, các ngÆ°Æ¡i tiếp rÆ°á»›c. Ta trần truồng, các ngÆ°Æ¡i cho mặc. Ta Ä‘au yếu, các ngÆ°Æ¡i thăm nom. (Mt 24,34-37)
Cá»±u Ước cÅ©ng coi trá»ng bác ái, hiếu khách, nuôi khách. Chuyện Abraham trong bà i Ä‘á»c I hôm nay nêu rõ Ä‘iểm đó. Gia đình ông có con vì ông đã má»i ba ngÆ°á»i khách lạ và o nhà thiết đãi và ông đã nháºn được lá»i hứa ‘sang năm tôi sẽ trở lại thăm ông, và khi đó bà Sarah vợ ông sẽ có má»™t con trai’.
Phần tốt
Maria đã chá»n phần tốt nhất vì cô lắng nghe Lá»i Chúa để há»c há»i, đây cÅ©ng là cách cô chá»n để thiết đãi khách, chà o đón và là m cho khách cảm thấy được săn đón và tá»± nhiên. NhÆ° thế cả chủ lẫn khách Ä‘á»n tìm thấy ấm cúng, vồn vã và thân máºt.
Chá»n phần tốt nhất vì chá»n lá»±a đó Ä‘em lại bình an, hạnh phúc ngáºp trà n không còn Æ°á»›c mong gì khác. Chá»n lá»±a đó Ä‘em lại nguồn vui sung mãn,
Maria chá»n phần tốt nhất vì Ä‘iá»u cô chá»n mang đến bình an thá»±c sá»± bắt đầu ná»™i tâm tuôn trà o ra bên ngoà i. [Mục Lục]
19. Sự cân bằng
Có má»™t ông bố đã tâm sá»± vá»›i thầy giáo Ä‘ang dạy cho các con ông nhÆ° sau: Các con tôi mặc dầu không còn sống vá»›i tôi nữa, nhÆ°ng tôi vẫn yêu thÆ°Æ¡ng chúng và muốn biết chúng hiện Ä‘ang há»c hà nh ra sao? Rồi ông kể cho thầy giáo hay việc vợ và bốn đứa con của ông đã lìa bỠông nhÆ° thế nà o. Ông vốn là má»™t nhà thầu khoán nên nhiá»u lúc rất báºn rá»™n. Có ngà y ông phải là m việc tá»›i 16 tiếng đồng hồ. Ông thÆ°á»ng xuyên vắng mặt trong gia đình, ná»n dần dần những ngÆ°á»i thân yêu cÅ©ng trở nên xa cách. Ông buồn bã cho biết: Tôi rất ao Æ°á»›c sắm sá»a cho vợ con tôi má»i thứ mà tôi từng mÆ¡ Æ°á»›c. NhÆ°ng vì quá mải mê vá»›i công việc là m ăn, nên tôi đã quên mất má»™t Ä‘iá»u mà vợ con tôi Ä‘ang cần đến, đó là há» cần má»™t ngÆ°á»i cha, má»™t ngÆ°á»i chồng để yêu thÆ°Æ¡ng và nâng đỡ há».
Từ câu chuyện trên, chúng ta Ä‘i và o Ä‘oạn Tin Mừng sáng hôm nay. Chủ Ä‘Ãch của Ä‘oạn Tin Mừng ấy là nhÆ° thế nà y: Chúng ta có thể vì quá mải mê công việc là m ăn, đến ná»—i quên mất lý do khiến chúng ta phải vất vả nhÆ° thế. Chúng ta có thể vì quá mải mê khiếm sống đến ná»—i quên mất chÃnh mục Ä‘Ãch của cuá»™c Ä‘á»i. Chúng ta trang bị những váºt dụng mà đồng tiá»n có thể mua sắm được, để rồi quên mất tất cả những gì mà đồng tiá»n không thể mua sắm được.
Äây cÅ©ng chÃnh là sá»± lầm lẫn của Martha được ghi lại qua Ä‘oạn Tin Mừng vừa nghe. Cô quá lăng xăng lo chuyện nấu nÆ°á»›ng bữa ăn cho Chúa Giêsu đến ná»—i đã quên mất rằng Chúa đến nhà cô là vì tình thÆ°Æ¡ng chứ đâu phải vì bữa ăn miá»…n phÃ.
Thá»±c váºy con ngÆ°á»i chúng ta gồm có hồn và xác. Phục vụ váºt chất cho thân xác là điá»u tốt. Thế nhÆ°ng con ngÆ°á»i còn có những nhu cầu, cần đến những phục vụ thiêng liêng cho linh hồn. Chẳng hạn, má»™t ngÆ°á»i bạn đến chÆ¡i không phải chỉ cần đãi đằng há» là đủ, mà nhiá»u khi cần phải lắng nghe những tâm sá»± để chia sẻ những khó khăn há» gặp phải. ChÃnh vì thế Chúa Giêsu đã khen Maria đã chá»n phần tốt nhất bởi vì cô đã ngồi dÆ°á»›i chân Chúa để đón nháºn những Ä‘iá»u Ngà i giảng dạy.
Còn chúng ta thì sao? Hiện thá»i chúng ta Ä‘ang sống trong má»™t thế giá»›i rất dá»… mất cân bằng, chúng ta vì báºn rá»™n vá»›i công việc là m ăn, vì mải mê tìm kiếm tiá»n bạc, để rồi quân mất mục Ä‘Ãch của Ä‘á»i mình, quên mất cái nà o là ưu tiên số má»™t trong cuá»™c sống, quên mất sá»± sáng suốt để lá»±a chá»n, quên mất Ä‘iá»u mình Ä‘ang là m và lý do khiến mình là m Ä‘iá»u đó.
Chúng ta giống nhÆ° chú bé vẽ voi, đáng lẽ phải vẽ: con vá»i con voi vá»›i cái vòi Ä‘i trÆ°á»›c, hai chân trÆ°á»›c Ä‘i trÆ°á»›c, hai chân sau Ä‘i sau, còn cái Ä‘uôi thì Ä‘i sau rốt. Thì chú bé lại vẽ: con vá»i con voi, cái Ä‘uôi Ä‘i trÆ°á»›c, hai chân sau Ä‘i trÆ°á»›c, hai chân trÆ°á»›c Ä‘i sau, còn cái vòi thì Ä‘i sau chót.
Và quan trá»ng hÆ¡n nữa, đó là chúng ta quên mất phần rá»—i của linh hồn chúng ta. Bởi vì nhÆ° lá»i Chúa đã phán: Äược lá»i lãi cả thế gian mà mất linh hồn thì nà o có Ãch lợi gì? [Mục Lục]
20. Chá»n Ä‘iá»u tốt nhất
(Suy niệm của Lm. Giuse Nguyễn Văn Nghĩa)
Cứ má»—i lần nghe trÃch Ä‘á»c bà i Tin Mừng thánh sá» Luca kể chuyện hai chị em nhà Bêtania, thì ngÆ°á»i ta dá»… liên tưởng đến việc so sánh hÆ¡n kém giữa Ä‘á»i sống chiêm niệm và đá»i sống hoạt Ä‘á»™ng. Má»i sá»± thÆ°á»ng có nguyên do. Äã má»™t thá»i các nhà tu đức căn cứ và o Ä‘oạn tin mừng nà y để Ä‘á» cao Ä‘á»i sống chiêm niệm. Không riêng gì Kitô hữu mà anh chị em lÆ°Æ¡ng dân và bà con khác đạo vốn kÃnh trá»ng những con ngÆ°á»i nhÆ° là “xuất thế†trong các Ä‘an viện. ChÃnh vì thế Ãt có ai thắc mắc khi hình ảnh cô Maria ngồi dÆ°á»›i chân Chúa Giêsu để nghe NgÆ°á»i tâm sá»± được và vá»›i Ä‘á»i sống chiêm niệm thì được Ä‘á» cao hÆ¡n Ä‘á»i sống hoạt Ä‘á»™ng qua hình ảnh cô Matta báºn rá»™n vá»›i chuyện nấu nÆ°á»›ng.
Thế nhÆ°ng nếu Ä‘á»c kỹ lá»i Chúa Giêsu nói vá»›i Matta thì chúng ta sẽ thấy lối so sánh và áp dụng ở trên có phần kháºp khiểng và khiên cưỡng cách nà o đó. “Matta! Matta Æ¡i! Chị băn khoăn lo lắng nhiá»u chuyện quá! Chỉ má»™t chuyện cần thiết mà thôi. Maria đã chá»n phần tốt nhất, và sẽ không bị lấy Ä‘i†(Lc 10,42). Khi khẳng định rằng Maria đã chá»n phần tốt nhất thì Chúa Giêsu cÅ©ng hà m ý rằng cô chị Matta cÅ©ng chá»n phần tốt nhÆ°ng chÆ°a tốt nhất, mà nói nôm na là tốt nhì, tốt ba hay tốt tư…
Chá»n Ä‘iá»u tốt để cho mình hay để dâng? Câu há»i dÆ°á»ng nhÆ° đã có câu trả lá»i cụ thể qua hà nh vi của cô chị Matta. Matta chá»n Ä‘iá»u tốt không phải cho mình mà để dâng cho Chúa Giêsu. Äó là các món thức ăn mà chị Ä‘ang tất báºt nấu nÆ°á»›ng. Và có thể nói rằng đó không chỉ là món ngon mà còn nhiá»u đến ná»—i cô chị phải cầu cứu Chúa Giêsu biểu cô em phụ giúp má»™t tay. Chá»n các món ăn để kÃnh dâng Chúa là má»™t hà nh vi tốt đẹp. Dâng trao cho ai đó cái mà chúng ta có, tuy tốt đẹp nhÆ°ng vẫn còn hạn chế, vì những cái chúng ta có, nếu là m bản liệt kê thì quá nhiá»u không sao kể xiết và có lẽ chúng ta không thể dâng tất cả được. Trái lại khi dâng trao cái chúng ta là , thì chúng ta đã dâng trao trá»n vẹn con ngÆ°á»i chúng ta.
Matta dù cố gắng đến bao nhiêu cÅ©ng không thể kÃnh dâng tất cả những gì cô có cho Chúa Giêsu. Bằng chứng là má»›i chỉ có chuyện cÆ¡m nÆ°á»›c, cô đã tất báºt đủ bá» mà vẫn nhÆ° chẳng xuể. Má»™t nháºn định thá»±c tế, đó là những gì Matta chá»n để dâng cho Chúa Giêsu thì “sẽ bị những ai đó lấy mấtâ€, nghÄ©a là Chúa Giêsu không thể tá»± mình dùng tất cả những thức ăn Matta dâng. Xin đừng quên sá»± hiện diện của các tông đồ. Trái lại phần của Maria dâng cho Chúa Giêsu thì sẽ không bị ai lấy mất vì Maria đã dâng cho Thầy Chà thánh cái mình là , đó là con ngÆ°á»i của chị. Khi ta tháºt tình chăm chú lắng nghe má»™t ai đó tâm sá»±, thì má»™t cách nà o đó ta đã dâng trao trá»n tấm lòng của mình cho ngÆ°á»i ấy.
Má»™t nghịch lý của tình yêu: ChÃnh khi trao ban là lúc lãnh nháºn và có thể lãnh nháºn lại gấp bá»™i so vá»›i phần đã hiến dâng. Bà i Ä‘á»c thứ nhất trÃch Sách Sáng Thế tÆ°á»ng thuáºt tấm lòng hiếu khách của Abraham dà nh cho ba sứ thần của Thiên Chúa đã được Ä‘á»n đáp. Má»™t chút nÆ°á»›c để các vị rá»a chân, má»™t Ãt bánh, chút thịt bê cÅ©ng nhÆ° chút sữa chua kÃnh dâng các vị ấy dùng có thấm và o đâu vá»›i phần mà Abraham lãnh nháºn lại. “Sang năm, tôi sẽ trở lại thăm ông, và khi đó bà Xara vợ ông sẽ có má»™t con trai†(St 18,10). Chắc hẳn Abraham và bà Sara phải rất Ä‘á»—i kinh ngạc trÆ°á»›c phần mình sẽ lãnh nháºn. Có được má»™t đứa con trai là m ngÆ°á»i thừa tá»± trong cảnh hai ông bà đã cao niên mà còn son sẻ quả là má»™t hạnh phúc vượt quá má»i niá»m mÆ¡ Æ°á»›c.
Khi Maria dâng trao cho Thầy Giêsu tấm lòng của mình nhÆ° là má»™t ngÆ°á»i môn đệ ngồi dÆ°á»›i chân NgÆ°á»i mà lắng nghe thì Maria đâu có ngá» rằng cô không chỉ được đón nháºn má»™t vị Thầy, má»™t Vị Chúa mà còn đón nháºn được má»™t ngÆ°á»i bạn. “Thầy không còn gá»i anh em là tôi tá»› nữa, vì tôi tá»› không biết việc chủ là m. NhÆ°ng Thầy gá»i anh em là bạn hữu, vì tất cả những gì Thầy nghe được nÆ¡i Cha Thầy, Thầy đã tá» cho anh em biếtâ€(Ga 15,15). Chúng ta có thể Ä‘oán chắc rằng trong cuá»™c nói chuyện hôm ấy, Chúa Giêsu Ãt nhiá»u đã tá» cho cô Maria biết vá» hà nh trình lên Giêrusalem của NgÆ°á»i cÅ©ng nhÆ° cuá»™c khổ nạn NgÆ°á»i sắp chịu. Tin Mừng thánh Gioan tÆ°á»ng thuáºt sá»± kiện cô Maria đã lấy má»™t cân dầu thÆ¡m cam tùng nguyên chất và quý giá mà xức chân Chúa Giêsu, rồi lấy tóc mà lau, cả nhà nức mùi thÆ¡m khiến cho ông GiuÄ‘a Iscariô phải chép miệng tiếc rẻ. Và chÃnh Chúa Giêsu đã phân minh cho cô Maria rằng cô ấy đã dùng số dầu thÆ¡m hảo hạng ấy để là m trÆ°á»›c việc mai táng mình (x.Ga 12,1-8).
Chuyện kể rằng có má»™t vị vua thuá»™c hà ng “minh quân lẫn thánh quân†trong má»™t lần kia Ä‘i thị sát vÆ°Æ¡ng quốc mình bá»—ng gặp má»™t ông lão hà nh khất ngồi bên vệ Ä‘Æ°á»ng. Xuống xa giá, vua đến bên ngÆ°á»i hà nh khất. NgÆ°á»i hà nh khất kia khấp khởi mừng, chìa bà n tay ra trong im lặng và chỠđợi ân lá»™c vua ban. NhÆ°ng ngÆ°á»i hà nh khất kinh ngạc vì đức vua không ban gì mà lại ngá»a bà n tay trÆ°á»›c mặt mình. Hai bên nhìn nhau má»™t lúc, ngÆ°á»i hà nh khất cho tay và o bị lấy ra ba hạt lúa bá» và o bà n tay đức vua. Äức vua nắm tay lại, cám Æ¡n, rồi lên xa giá tiếp tục hà nh trình. Dù lẩm bẩm kêu trách “sá»± keo kiệt†của vị vua vốn được dân tôn xÆ°ng là minh quân, thánh quânâ€, ngÆ°á»i hà nh khất vẫn tiếp tục việc ăn xin. Ngà y hôm ấy cÅ©ng có nhiá»u ngÆ°á»i hảo tâm đổ và o bị ông ta nhiá»u bát lúa. Tối đến, ngÆ°á»i ăn xin đổ bị lúa ăn xin ra để Ä‘ong đếm thà nh quả. Bá»—ng nhiên ông thấy lấp lánh ba hạt lúa bằng và ng to bằng đầu ngón tay ở giữa nhúm lúa ăn xin hôm ấy. Nhá»› lại chuyện gặp đức vua hôm nay, ông lão hà nh khất Ä‘oán ra sá»± việc và cÆ°á»i sung sÆ°á»›ng. Bá»—ng nhiên ông ta lại khóc to tiếng vá»›i lá»i rủa thầm trong lòng: tiếc quá, giá nhÆ° sáng nay mình dâng cho đức vua hết cả bị lúa nà y.
“Anh em hãy cho, thì sẽ được Thiên Chúa cho lại. NgÆ°á»i sẽ Ä‘ong cho anh em đấu đủ lượng đã dằn, đã lắc và đầy trà n, mà đổ và o vạt áo anh em. Vì anh em Ä‘ong bằng đấu nà o, thì Thiên Chúa sẽ Ä‘ong lại cho anh em bằng đấu ấy†(Lc 6,38).
Biết lấy gì để dâng lên Thiên Chúa, vì má»i sá»± Ä‘á»u là của NgÆ°á»i. Thiên Chúa không cần chúng ta dâng gì cho NgÆ°á»i, nhÆ°ng NgÆ°á»i lại muốn chúng ta trao dâng cho nhau, nhất là cho những ngÆ°á»i anh em bé má»n những gì tốt nhất của mình. Chắc hẳn cái tốt nhất của chúng ta, cái mà không ai có thể lấy mất được đó chÃnh là con ngÆ°á»i chúng ta, tấm lòng của chúng ta, má»™t tấm lòng huynh đệ thủ túc, má»™t tấm lòng bằng hữu nghÄ©a thiết. Và dù nhiá»u khi chúng ta không biết thì Thiên Chúa vẫn nháºn đó là đã là m cho chÃnh NgÆ°á»i (x.Mt 25,31-46). [Mục Lục]
21. Ngồi dưới chân Chúa Giêsu – Charles E. Miller
Tôi nghÄ© rằng khi nghe câu chuyện vá» Matta và Maria, nhiá»u ngÆ°á»i trong chúng ta có khuynh hÆ°á»›ng cảm thấy đáng tiếc cho Matta. Maria đã bá» mặc tất cả má»i công việc cho Matta, trong lúc cô ta vui hưởng cuá»™c nói chuyện vá»›i Chúa Giêsu. Khi Matta đến phà n nà n, Chúa Giêsu có vẻ nhÆ° gắt gá»ng cho dù Ngà i gắt gá»ng nhẹ nhà ng, có lẽ Ngà i đã lắc đầu và nói: “Matta, Matta con lo lắng nhiá»u chuyện, Maria đã chá»n phần tốt nhấtâ€. NhÆ°ng chÃnh xác là Maria có chá»n phần tốt nhất không? Có phải Ä‘Æ¡n giản là vui hưởng ân sủng và là bà chủ đáng yêu trong lúc Matta thì tất báºt trên bếp lò nóng?
Khi Thánh Luca viết rằng Maria ngồi nÆ¡i chân Chúa Giêsu, Ngà i không miêu tả tÆ° thế nhÆ°ng là mối liên hệ giữa Maria vá»›i Chúa Giêsu. Cụm từâ€ngồi nÆ¡i chân†của má»™t ngÆ°á»i nà o có nghÄ©a là môn đệ của ngÆ°á»i đó. Trong văn hóa Do Thái thá»i Chúa Giêsu, không nghe nói có má»™t ngÆ°á»i phụ nữ nà o là m môn đệ của má»™t thầy Rabbi. Theo trong tôn giáo hoặc Ãt nhất là quan sát bên ngoà i thì các môn đệ Ä‘á»u là những ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông. Chúa Giêsu đã phá vỡ cái truyá»n thống kéo dà i từ xa xÆ°a bởi vì truyá»n thống không đúng. Ngà i đã đến để kêu gá»i tất cả má»i ngÆ°á»i, ngÆ°á»i phụ nữ cÅ©ng nhÆ° ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông, con nÃt cÅ©ng nhÆ° ngÆ°á»i trưởng thà nh, ngay cả những kẻ được xem nhÆ° là ngÆ°á»i tá»™i lá»—i để trở thà nh môn đệ của Ngà i. Ngà i đã nhấn mạnh rằng Maria đã chá»n phần tốt nhất. Cô ta đã hiểu sá»± má»i gá»i của Ngà i, đã chấp nháºn nó. Matta cảm thấy buá»™c phải duy trì khuôn mẫu của cô ta và đồng ý rằng chá»— của cô ta là trong bếp. Chúa Giêsu đủ thá»±c tế để nháºn biết rằng thá»±c phẩm đã được sá»a soạn và nhÆ° thế Ngà i có thể đã nói vá»›i Matta rằng chỉ cần má»™t Ä‘Ä©a, má»™t cái gì Ä‘Æ¡n giản là đủ. Tiếp đó, Ngà i thêm không chỉ cho Matta mà cho tất cả má»i ngÆ°á»i trong má»i thá»i: “Maria đã chá»n phần tốt nhất và cô ấy sẽ không bị ai cÆ°á»›p mấtâ€. Chúa Giêsu đã muốn Matta là m má»™t chá»n lá»±a đó.
Maria đã được giá»›i thiệu vá»›i má»i ngÆ°á»i nữ trong Giáo Há»™i nhÆ°ng trong má»™t ý nghÄ©a lá»›n hÆ¡n cô đã trở nên kiểu mẫu cho má»i ngÆ°á»i. Chúng ta được kêu gá»i để trở nên môn đệ của Chúa Giêsu, để dâng hiến cho Ngà i sá»± ấm áp mà Ngà i đã cảm nghiệm nÆ¡i nhà Bêtania, để lắng nghe NgÆ°á»i vá»›i tất cả sá»± chú ý nhÆ° Maria đã là m, đặt NgÆ°á»i lên hà ng Æ°u tiên trÆ°á»›c má»i việc trong cuá»™c sống của chúng ta, và không cho phép Ä‘iá»u gì hoặc ngÆ°á»i nà o có thể dứt chúng ta ra khá»i mối liên hệ của NgÆ°á»i. Abraham đã dâng hiến sá»± hiếu khách cho các thiên thần nhÆ° là những sứ giả của Thiên Chúa. Chúng ta cÅ©ng được khẩn nà i dâng hiến sá»± hiếu khách cho Chúa Giêsu, Äấng là Con Thiên Chúa.
Chúng ta sẽ hiểu trong má»™t ý nghÄ©a sâu xa, chúng ta ngồi nÆ¡i chân Chúa Giêsu trong Thánh Lá»… khi cá» hà nh phụng vụ Lá»i Chúa. Theo Công đồng Vatican II đã long trá»ng dạy cho chúng ta rằng: “Äức Kitô Ä‘ang hiện diện trong Lá»i của Ngà i, đó chÃnh là Ngà i Ä‘ang nói khi Thánh Kinh được Ä‘á»c trong nhà thá»â€ (Hiến chế vá» phụng vụ, số 7). Chúa Giêsu đã Æ°á»›c ao khi chúng ta đặt trá»ng tâm sá»± chú ý của chúng ta và o NgÆ°á»i. Lắng nghe NgÆ°á»i trong đức tin, hấp thụ Lá»i và áp dụng nó trong cuá»™c sống của chúng ta. Tiếp đó chúng ta được nuôi dưỡng bởi lÆ°Æ¡ng thá»±c thánh, Thánh Thể, bữa tiệc nà y không phải được sá»a soạn bởi Matta nhÆ°ng bởi chÃnh Chúa Giêsu.
Có lẽ chúng ta có thể thấy gÆ°Æ¡ng của Maria thì tháºt khó để theo. Tháºt là quá dá»… để cho phép những lo toan trong cuá»™c sống hằng ngà y là m chúng ta xao lãng việc nghe theo lá»i dạy của Chúa Giêsu. Äó là những cám dá»— cho phép những giá trị gian dối mà những giá trị đó giá»›i thiệu cho chúng ta má»™t xã há»™i váºt chết Ä‘ang hÆ°á»›ng chúng ta ra ngoà i những chân lý của đức tin. Chúng ta phải trung thà nh đến vá»›i Thánh Lá»…, bởi vì ở đây chúng ta có thể đặt những sá»± chia trà ra ngoà i, để đặt trá»ng tâm và o những gì tháºt sá»± là quan trá»ng cho chúng ta. Trong lúc chúng ta cá» hà nh phụng vụ, nÆ¡i thá» lạy của chúng ta sẽ trở thà nh Bêtania của chúng ta, nÆ¡i mà chúng ta sẽ há»c để trở thà nh những môn đệ tháºt. [Mục Lục]
22. Má»i Chúa và o nhÃ
(TrÃch trong ‘Niá»m Vui Chia Sẻ’)
Cách đây Ãt lâu, trong má»™t bà i báo, má»™t phụ nữ đã kể lại việc trang trà ná»™i thất của gia đình bà nhÆ° sau:
Má»i công việc trang trà đá»u được vợ chồng tâm đầu ý hợp vá»›i nhau cho đến khi chồng bà dùng quyá»n Ä‘á»™c Ä‘oán bảo ngÆ°á»i trang trà ná»™i thất treo má»™t bức ảnh Chúa Giêsu kÃch thÆ°á»›c cỡ lá»›n: 40x50 và o chá»— nổi báºt nhất trong nhà . Bà cố gắng thuyết phục chồng đổi ý, nhÆ°ng ông vẫn cứ khăng khăng không chịu.
Tuy nhiên, Ä‘ang lúc tranh cãi vá»›i nhau, bà chợt nhá»› lại những lá»i của Chúa Giêsu: “Bất cứ ai nhìn nháºn Ta trÆ°á»›c mặt kẻ khác, thì Ta cÅ©ng sẽ nhìn nháºn ngÆ°á»i ấy trÆ°á»›c mặt Cha Ta, Äấng ngá»± trên trá»i†(Mt 10,32). Thế là bà chịu nghe ý kiến của chồng.
GiỠđây bà nói, bà rất vui vì đã nghe theo ý chồng, vì bà nghÄ© rằng bức ảnh Chúa Giêsu đã gây được ảnh hưởng đáng kể trên gia đình bà lẫn trên bạn bè khách khứa của bà . Chẳng hạn, ngà y ná» có ngÆ°á»i khác lạ, sau khi chăm chú nhìn và o bức ảnh liá»n nói vá»›i bà : “Bà biết không, Chúa Giêsu trên bức ảnh kia không nhìn và o bà đâu, Ngà i nhìn xuyên qua tâm hồn bà đó!. Và đêm ná», má»™t ngÆ°á»i bạn, sau khi ngồi ngắm bức ảnh cÅ©ng thốt lên: “Lúc nà o tôi cÅ©ng cảm thấy trong nhà chị rất bình anâ€. Tuy nhiên, bà nói thêm, ấn tượng mạnh mẽ nhất tác Ä‘á»™ng trên các bạn bè khách khứa xã há»™i tôi là má»—i khi nhìn tấm ảnh Chúa Giêsu thì tâm hồn há» luôn được nâng lên caoâ€.
Cuối cùng, bà nói rằng, có thể má»i ngÆ°á»i sẽ cÆ°á»i và không chừng còn nhạo báng những nháºn xét trên đây của bà , nhÆ°ng bà chẳng báºn tâm. Bà nói: “Theo thiển ý của tôi, má»™t khi bạn biết má»i Chúa và o nhà , chắc chắn bạn sẽ được biến đổi không còn nhÆ° trÆ°á»›c nữaâ€.
Thưa anh chị em,
“Má»™t khi bạn biết má»i Chúa và o nhà , chắc chắn bạn sẽ được biến đổiâ€. Sách Sáng Thế trong Bà i Ä‘á»c thứ nhất hôm nay đã kể lại câu chuyện ông Abraham má»i Chúa và o nhà . Abraham vồn vã, nhã nhặn ra đón khách lạ theo kiểu Äông PhÆ°Æ¡ng. Ông sấp mình lạy, miệng má»i Chúa ghé lại. Ông đặt ghế cho Chúa ngồi nghỉ mát, lấy nÆ°á»›c cho Chúa rá»a chân, lấy bánh và thịt má»i Chúa dùng. Ông đứng hầu hạ phục vụ. Abraham được Chúa hứa ngay: “Sang năm và o Ä‘á»™ nầy, tôi sẽ ở lại thăm ông, và khi đó bà Sara vợ ông sẽ có má»™t con traiâ€. Thế là ông được má»™t ngÆ°á»i con nối dõi tông Ä‘Æ°á»ng trong lúc tuổi già và son sẻ.
Tin Mừng hôm nay cÅ©ng thuáºt lại câu chuyện hai chị em Matta và Maria tiếp đón Chúa Giêsu và o nhà . Matta ngÆ°á»i chị vốn có lòng hiếu khách và muốn tá» ra lòng má»™ mến sâu xa đối vá»›i má»™t báºc thầy, là bạn của gia đình, nên chị định trổ tà i nấu dá»n má»™t bữa ăn tháºt ngon để chiêu đãi Chúa. Chị lăng xăng chạy lên chạy xuống, lo sao cho má»i sá»± chu đáo…
Trong khi đó, Maria lại nghÄ© rằng không nên để Chúa ngồi Ä‘Æ¡n Ä‘á»™c má»™t mình. Vả lại, Chúa cÅ©ng chẳng muốn chỉ vác bụng đến ăn không, nhÆ°ng còn muốn chia sẻ cho hai chị em những lá»i ban sá»± sống. Do đó, má»™t ngÆ°á»i thì muốn nói, má»™t ngÆ°á»i lại thÃch nghe, quên hết cả má»i sá»±!
Thế là Matta nổi cáu, trách Chúa không để ý đến mình, để mặc mình vất vả! Ná»—i ghen tức kể ra cÅ©ng chÃnh đáng. NhÆ°ng Chúa cÅ©ng trách nhẹ Matta sao lo lắng nhiá»u chuyện quá là m chi. Chuyện ăn uống đâu có quan trá»ng đến ná»—i ấy. Chỉ có má»™t chuyện cần thiết thôi: “Maria đã chá»n phần tốt nhất và sẽ không bị ai lấy mấtâ€.
Có ngÆ°á»i giải thÃch câu nói: “Chỉ có má»™t chuyện cần thiết mà thôiâ€, cho rằng Chúa muốn nói: “Chỉ cần là m má»™t món ăn thôi cÅ©ng đủ rồi!â€. Lá»i giải thÃch ấy không phải là vô căn cứ, giải thÃch theo nghÄ©a thông thÆ°á»ng Ä‘i nữa, thì lá»i trách nhẹ của Chúa Giêsu vẫn chÃnh đáng; bởi vì trong chuyện tiếp khách, vấn Ä‘á» không phải chúng ta chỉ biết cho, và ngÆ°á»i khách chỉ biết nháºn, mà chÃnh chủ nhà cÅ©ng phải biết nháºn và để cho khách niá»m vui được chia sẻ. Cho và nháºn, đây không phải là có ý nói tá»›i những gì là váºt chất, nhÆ° ăn uống, quà cáp… mà trÆ°á»›c hết là sá»± hiện diện cÅ©ng nhÆ° những câu chuyện trao đổi. Má»™t ngÆ°á»i bạn thân khi đến vá»›i chúng ta, dù có được má»i đến để dá»± tiệc, cÅ©ng không bao giá» chỉ biết vác bụng đến, nhÆ°ng còn đến trÆ°á»›c hết vá»›i tình bạn của mình: ngÆ°á»i ấy muốn gặp chúng ta, muốn nói chuyện vá»›i chúng ta, còn chuyện ăn uống chỉ là má»™t phÆ°Æ¡ng tiện, má»™t bối cảnh được tạo ra, nhÆ° ngÆ°á»i xÆ°a thÆ°á»ng nói: “Miếng trầu là đầu câu chuyệnâ€.
Váºy, nếu được phép góp ý kiến cho hai chị em Matta và Maria, thì chúng ta sẽ có thể Ä‘á» nghị nhÆ° sau: hai chị em nên phân công nhau rõ rà ng, má»—i ngÆ°á»i má»™t việc. NhÆ°ng là m sao luôn có ngÆ°á»i ngồi đó tiếp chuyện vá»›i Chúa, và nếu hai chị em đã biết tÃnh Chúa thÃch ăn uống giản dị, thì cÅ©ng không nên trổ tà i nấu bếp là m gì cho phà thá»i giá», Chúa đến không chỉ để ăn uống vá»›i hai chị, mà Ngà i còn muốn chia sẻ Lá»i Thiên Chúa cho hai chị nữa, nên cÅ©ng phải biết tá» ra sốt sắng đón nghe Lá»i Chúa nói vá»›i các chị nữa.
Còn chúng ta thì sao, thưa anh chị em?
Chúng ta có thể vì quá mải mê công việc là m ăn đến ná»—i quên mất lý do khiến chúng ta phải lao khổ nhÆ° thế. Chúng ta có thể vì mải mê kiếm sống đến ná»—i quên mất chÃnh mục Ä‘Ãch của cuá»™c sống. Chúng ta có thể lu bu Ä‘eo Ä‘uổi những cái mà đồng tiá»n có thể mua sắm được để rồi quên béng những gì mà đồng tiá»n không thể mua sắm được. Và chúng ta vô tình đã biến thà nh những Matta nhiệt tình tháºt đấy, nhÆ°ng lăng xăng lo lắng đủ chuyện, mà quên mất “má»™t chuyện cần thiết nhấtâ€: lắng nghe Lá»i Chúa, tiếp chuyện vá»›i Ngà i.
Chúng ta lo xây cất cho Chúa những ngôi thánh Ä‘Æ°á»ng đồ sá»™ lá»™ng lẫy, nhÆ°ng rồi mấy ai trong chúng ta âm thầm tá»›i ngồi dÆ°á»›i chân Chúa để lắng nghe Chúa nói vá»›i chúng ta Lá»i Chúa, Lá»i là m cho chúng ta được sống. Bá»i vì “con ngÆ°á»i sống không chỉn há» cÆ¡m bánh, nhÆ°ng còn nhá» Lá»i Chúa nữa†(Mt 4,4). Thá»±c tế cuá»™c sống của chúng ta rất báºn rá»™n. Chúng ta không có thá»i giỠđể ngồi dÆ°á»›i chân Chúa. Chúng ta muốn cầu nguyện nhiá»u hÆ¡n, dá»± lá»… ngà y thÆ°á»ng nhiá»u hÆ¡n, Ä‘á»c Kinh Thánh hay sách báo đạo đức nhiá»u hÆ¡n. NhÆ°ng chúng ta không có thá»i giá».
Quả tháºt, Chúa muốn chúng ta vừa là Matta, vừa là Maria: vừa lao Ä‘á»™ng vừa cầu nguyện. Chúa không nói rằng khi chúng ta là m việc nhÆ° Matta, chúng ta không thể cầu nguyện nhÆ° Marai, hay ngược lại. Hai việc Ä‘á»u liên hệ vá»›i nhau. Chúng ta phải vừa là Matta vừa là Maria. Ngà y nay, má»™t ngÆ°á»i phụ nữ danh tiếng nhất thế giá»›i là má»™t nữ tu bác ái, má»™t Matta thá»i đại: Mẹ Têrêsa thà nh Calcutta Ấn Äá»™. Mẹ đã hiểu và đã truyá»n lại cho con cái thiêng liêng của Mẹ tinh thần Tin Mừng hôm nay. Cầu nguyện trÆ°á»›c khi hoạt Ä‘á»™ng. Má»—i ngà y để ra má»™t giỠđể chầu Mình Thánh Chúa trÆ°á»›c khi xuống “địa ngục Calcutta†để săn sóc những ngÆ°á»i nghèo khổ hoặc Ä‘i và o trong các “nhà hấp hối†để giúp những ngÆ°á»i sắp chết được an nghỉ trong Chúa.
Anh chị em thân mến,
Thánh lá»… là lúc chúng ta trở thà nh những Maria ngồi dÆ°á»›i chân Chúa Giêsu lắng nghe Lá»i Ngà i. Äến vá»›i Chúa, chúng ta đừng tiếc thá»i giá», đừng láºt Ä‘áºt vá»™i vã đến trá»… vá» trÆ°á»›c, sợ thiệt thòi, mất mát, hay đến ở ngoà i sân nhà thá» không chủ tâm dá»± lá»…, không đón nháºn Lá»i Chúa, Mình Thánh Chúa, không má»i Chúa và o nhà . Chúng ta cÅ©ng đừng đến vá»›i Chúa ngà y Chúa Nháºt, chỉ vì bắt buá»™c, miá»…n cưỡng, sợ mắc tá»™i. Hãy đến vá»›i Chúa nhÆ° má»™t ngÆ°á»i con, má»™t ngÆ°á»i bạn, đến để tìm Chúa, gặp Chúa, lắng nghe Lá»i Chúa, chỉ vì tình yêu mến Chúa mà thôi.
Thánh lá»… còn là lúc Chúa đến thăm chúng ta nhÆ° đã đến vá»›i hai chị em Matta và Maria. Hãy quý trá»ng sá»± hiện diện của Ngà i trong lòng chúng ta và biết tiếp chuyện vá»›i Ngà i, để sá»± hiện diện của Chúa và Lá»i Chúa nuôi sống chúng ta ngà y hôm nay, ngà y mai và cho đến cuá»™c sống muôn Ä‘á»i. [Mục Lục]
23. Ngồi dÆ°á»›i chân – Lm VÅ© Äình TÆ°á»ng
Có ba hình ảnh ngồi dưới chân Chúa. Hình ảnh thứ nhất cô Maria ngồi dưới chân Chúa nghe giảng - Luca 10
Hình ảnh thứ hai cô Maria ngồi dưới chân Chúa lấy thuốc thơm mà sức, lấy tóc mà lau - Mathew 26: 6-13
Hình ảnh thứ ba Mẹ Maria và mấy bà đạo đức ngồi dÆ°á»›i chân Chúa, dÆ°á»›i chân tháºp tá»±, mắt đẫm lệ nhìn Chúa - Gioan 19,25
Cả ba hình ảnh ngồi dÆ°á»›i chân Ä‘á»u do phái nữ chủ xÆ°á»›ng. Äây là hình ảnh quen thuá»™c trong Kinh Thánh. TrÆ°á»›c khi nuôi năm ngà n ngÆ°á»i ăn trong phép lạ hoá bánh ra nhiá»u Äức Kitô bảo các môn đệ hãy cho đám đông ngồi xuống - Gioan 6. Hình ảnh ngồi để được cho ăn, nuôi sống.
Khiêm nhÆ°á»ng
Äức Kitô ghé thăm nhà chị em Maria and Martha. Maria chá»n ngồi dÆ°á»›i chân Chúa để nghe Ngà i giảng. Cô chị tiếp khách kiểu khác, lo nấu nÆ°á»›ng chuẩn bị thá»±c phẩm nuôi thân. Cô em chá»n tiếp khách bằng cách ngồi dÆ°á»›i chân. Cô không ngồi ngang hà ng tiếp khách - chủ khách ngang nhau- nhÆ°ng cô chá»n thái Ä‘á»™ ngồi dÆ°á»›i chân. Má»™t thái Ä‘á»™ khiêm nhÆ°á»ng. Má»™t hà nh Ä‘á»™ng tá»± nguyện, khiêm nhu, quà mến, tá» ra rất gần, thân thiết vá»›i khách mà vẫn biểu tá» lòng tôn kÃnh.
Ngồi dÆ°á»›i chân để nghe giảng nói lên tinh thần hiếu há»c, ham há»c há»i Lá»i Chúa. Maria không những yêu mến Äức Kitô, kÃnh trá»ng Ngà i mà còn yêu mến ngay cả lá»i giảng dạy, giáo huấn của Ngà i. NgÆ°á»i do Thái khuyên phụ nữ đừng Ä‘i há»c. Äức Kitô trái lại khuyến khÃch phụ nữ há»c, lắng nghe.
Thống hối
Hình ảnh thứ hai là hình ảnh Maria ngồi dÆ°á»›i chân Chúa khóc lóc, tá» lòng thống hối, ăn năn. Sá»± việc xảy ra tại nhà ông Simon, ngÆ°á»i má»i Äức Kitô dá»± tiệc vá»›i các tông đồ. Cả chủ nhà lẫn tông đồ Ä‘á»u chê trách hà nh Ä‘á»™ng của ngÆ°á»i phụ nữ. Äức Kitô lên tiếng bảo há» hãy để cho cô ta chuẩn bị cho ngà y an táng Ngà i. Qua cái chết của Ngà i kẻ thống hối, tá»™i dù nhiá»u vẫn được thứ tha. Hình ảnh khóc dÆ°á»›i chân Chúa không mang ý nghÄ©a ná»—i buồn bất táºn mà là giá» của mừng vui. Vui vì tá»™i dù nhiá»u nhÆ°ng vẫn được tha vì trong lòng yêu mến nhiá»u.
Maria khóc vì vui mừng. Tai được nghe Chúa thứ tha. Nháºn được lá»i Chúa an ủi, bênh đỡ, khuyến khÃch. Việc là m khiêm nhÆ°á»ng bị ngÆ°á»i Ä‘á»i lên án, chê trách. Chúa thưởng công, âm vang ngà n năm vì Maria là m vá»›i tâm tình yêu mến chân thà nh, tạ Æ¡n tha thiết.
Hiệp thông
Hình ảnh các bà ngồi dÆ°á»›i chân tháºp tá»± khóc lóc tá» lòng hiệp thông. Tá»± biết mình bất lá»±c không là m gì được kẻ có quyá»n, có thế. Lên tiếng phản đối không ai nghe; gà o thét ai thèm đáp trả; phản đối mấy ai quan tâm. Muốn yên thân hãy câm nÃn, ngoảnh mặt là m ngÆ¡, tránh Ä‘Æ°á»ng, nhÆ°á»ng lối cho bạo quyá»n hà nh Ä‘á»™ng. Bao nhiêu ngÆ°á»i sợ đứng nhìn qua khe cá»a. Các bà cÅ©ng run sợ trÆ°á»›c bạo quyá»n mà không lẩn trốn. Äể nÆ°á»›c mắt lăn dà i trên má biểu tượng của cảm thông, chia sẻ ná»—i Ä‘au khổ của Äức Kitô treo trên tháºp tá»±. Cảm xúc Ä‘au Ä‘á»›n là biểu lá»™ hiệp thông rõ rà ng hÆ¡n cả. Lệ nhoà , lăn dà i trên má, biểu lá»™ cảm thông chia sẻ niá»m Ä‘au mãnh liệt hÆ¡n ngà n câu an ủi, lá»i than van. Mắt nhìn thân Chúa da nát, thịt tan, đầu Ä‘á»™i mạo gai, chân lÆ¡ lá»ng giữa đất trá»i biểu tá» lòng mẹ chÆ¡i vÆ¡i nhìn con trên tháºp tá»±. Ngồi dÆ°á»›i chân tháºp tá»± thông cảm niá»m Ä‘au ngÆ°á»i mẹ mất con. NgÆ°á»i bạn mất bạn.
Phần chúng ta
Ngồi dÆ°á»›i chân Chúa hay dÆ°á»›i chân tháºp tá»± là hình ảnh gần gÅ©i, quen thuá»™c, của má»—i ngÆ°á»i trong chúng ta. Bao lần chúng ta ngồi trong thánh Ä‘Æ°á»ng. CÅ©ng ngồi dÆ°á»›i chân Chúa nghe lại các bà i Ä‘á»c được công bố, lá»i Chúa giảng năm xÆ°a, nay được láºp lại trong thánh Ä‘Æ°á»ng, trong các phiên há»p, các buổi cầu kinh, tụ há»p và Lá»i Chúa được chia sẻ trong các bà i giảng, nhảy nhót theo cung Ä‘iệu nốt nhạc. Chúng ta lắng nghe vá»›i tâm tình lúc thắm thiết, lúc chán nản, lúc hoà i nghi.
Ngồi dÆ°á»›i chân Chúa trong thánh Ä‘Æ°á»ng là hình ảnh quen thuá»™c khi chúng ta thầm thÄ© kêu xin, giãi bà y tâm sá»±, nói lên cái thống khổ, Ä‘au xót của thân pháºn là m ngÆ°á»i. Nhiá»u lần chúng ta cÅ©ng khóc lóc van xin Æ¡n tha thứ. Chúng ta cÅ©ng để giòng lệ tuôn dà i khi thấy gánh nặng vÆ¡i Ä‘i, bình an ná»™i tâm trở lại, và hy vá»ng má»™t tÆ°Æ¡ng lai tÆ°Æ¡i sáng loé lên trong khoé mắt. Giá»t nÆ°á»›c mắt u sầu thà nh giá»t lệ reo vui. Những lần nhÆ° thế chúng ta ngồi dÆ°á»›i chân tháºp tá»± tâm tÆ° trà n ngáºp niá»m vui, miệng luôn cao rao lá»i cảm tạ. Vui mừng đến chảy nÆ°á»›c mắt vì cảm thấy Chúa yêu thÆ°Æ¡ng tha thứ nhÆ° chÃnh Maria cảm thấy được Chúa yêu thÆ°Æ¡ng, thống hối đến dÆ°á»›i bà n thá» Chúa dâng lá»i tạ Æ¡n.
Bao lần chúng ta cÅ©ng ngồi dÆ°á»›i chân tháºp tá»± khi trong thánh Ä‘Æ°á»ng, lúc ngoà i nghÄ©a trang. Lòng Ä‘au nhÆ° cắt, tâm tÆ° tan nát. Giá»t nÆ°á»›c mắt vÆ¡i đầy thÆ°Æ¡ng nhá»› ngÆ°á»i thân. Chúng ta ngồi dÆ°á»›i chân thánh giá nói không nên lá»i, tÆ° tưởng đứt Ä‘oạn vì ngÆ°á»i thân ra Ä‘i, câm nÃn trong quan tà i cô Ä‘Æ¡n giữa nÆ¡i thánh Ä‘Æ°á»ng đông ngÆ°á»i thân quen. NgÆ°á»i nằm đó mà xa cách ngà n trùng. Cách nhau má»™t lá»›p gá»— má»ng mà lòng thấy vÄ©nh biệt. CÅ©ng bản nhạc nà y sao nay u buồn thế. CÅ©ng lá»i kinh ná» nay cất lên tang thÆ°Æ¡ng nhiá»u hÆ¡n hy vá»ng.
Hình ảnh ngồi dÆ°á»›i chân Chúa hay dÆ°á»›i chân tháºp tá»± là hình ảnh của ngÆ°á»i đặt niá»m tin và o Äức Kitô phục sinh, Äấng đến xoá tan u tối. Äấng đến mang lại ánh sáng chiếu dá»i tâm hồn. Äấng đến mở Ä‘Æ°á»ng dẫn vá» nhà Cha sau cuá»™c hà nh trình dÆ°Æ¡ng thế.
Hãy mở cá»a tâm hồn đón Chúa và o nhà để được ngồi dÆ°á»›i chân Ngà i. [Mục Lục]
24. Sai lầm của ngÆ°á»i thầu khoán – Lm. Mark Link
"Trong cuá»™c Ä‘á»i, chúng ta cần thá»i gian thinh lặng cầu nguyện nếu chúng muốn quân bình và biết nhìn xa."
Và o buổi tối kia, má»™t ngÆ°á»i cha đến dá»± phiên há»p giữa thầy cô và phụ huynh trong má»™t trÆ°á»ng trung há»c ở Chicago. Trong bà i nói chuyện của má»™t thầy giáo, ngÆ°á»i cha nà y đã báºt khóc nức nở.
Sau khi lấy lại bình tÄ©nh, ngÆ°á»i cha xin lá»—i và nói: "Con tôi không còn sống vá»›i tôi nữa. NhÆ°ng tôi vẫn yêu thÆ°Æ¡ng cháu và tôi muốn biết việc há»c hà nh của cháu nhÆ° thế nà o."
Sau đó, ngÆ°á»i cha cho biết vợ ông và 4 đứa con đã bỠông chiá»u hôm đó.
Ông là má»™t thầu khoán xây cất và nhiá»u khi là m việc đến 16 giá» má»™t ngà y. ÄÆ°Æ¡ng nhiên, ông Ãt gặp gia đình hÆ¡n và dần dà há» cà ng xa ông hÆ¡n nữa.
Sau đó, ngÆ°á»i cha nói lên má»™t Ä‘iá»u tháºt buồn thảm. Ông nói: "Tôi muốn mua cho vợ con tôi những gì mà tôi hằng mÆ¡ Æ°á»›c mua cho há». NhÆ°ng rồi tôi quá báºn tâm là m ăn đến Ä‘á»™ tôi quên Ä‘i Ä‘iá»u mà gia đình tôi cần đến nhất: đó là má»™t ngÆ°á»i cha có mặt trong gia đình hà ng đêm để yêu thÆ°Æ¡ng và nâng đỡ vợ con."
Câu chuyện có tháºt nà y cho thấy Ä‘iểm quan trá»ng của bà i Phúc Âm hôm nay. Äó là :
Chúng ta có thể quá báºn tâm là m việc đến Ä‘á»™ quên Ä‘i lý do tại sao chúng ta là m việc. Chúng ta có thể quá báºn tâm đến Ä‘á»i sống đến Ä‘á»™ quên Ä‘i mục Ä‘Ãch của Ä‘á»i sống. Chúng ta có thể quá báºn tâm theo Ä‘uổi những gì có thể mua được bằng tiá»n bạc mà quên Ä‘i những gì tiá»n bạc không thể mua được.
Äó là má»™t loại sai lầm mà cô Martha đã vấp phạm trong bà i Phúc Âm hôm nay. Cô quá báºn tâm đến việc nấu nÆ°á»›ng cho Chúa Giêsu đến Ä‘á»™ cô quên Ä‘i lý do tại sao Chúa đến nhà cô. NgÆ°á»i đến không vì miếng ăn; NgÆ°á»i đến vì tình bạn.
Giả nhÆ° khi chúng ta còn nhá», sống vá»›i cha mẹ và nếu Äức Giêsu cho biết NgÆ°á»i sẽ đến thăm gia đình, chúng ta biết các bà mẹ sẽ là m gì. Há» sẽ Ä‘á»™ng viên toà n thể nhân lá»±c trong gia đình từ nhiá»u ngà y trÆ°á»›c để dá»n dẹp, lau chùi nhà cá»a. Há» sẽ sai con cái Ä‘i chợ mua thứ nà y thứ kia. Nói tóm, há» sẽ hà nh Ä‘á»™ng giống nhÆ° cô Máctha.
NhÆ°ng mẹ chúng ta cÅ©ng giống nhÆ° cô Maria. Há» luôn dặn dò để biết chắc là con cái ăn mặc Ä‘Ã ng hoà ng tá» tế, đến ngồi chung quanh Äức Giêsu, chú ý đến những gì NgÆ°á»i nói. Mẹ chúng ta sẽ quân bình giữa sá»± lÆ°u tâm đến miếng ăn cho Äức Giêsu và lÆ°u tâm đến tình cảm mà gia đình dà nh cho NgÆ°á»i.
Äó là những ngÆ°á»i mẹ có tà i giữ quân bình má»i sá»±, từ việc cÆ¡m nÆ°á»›c trong nhà đến việc giặt giÅ© lau chùi. NhÆ°ng các bà mẹ còn cần đến các ngÆ°á»i là m cha có khả năng quân bình má»i sá»±, từ việc kiếm tiá»n cho Ä‘á»i sống váºt chất đến việc giáo dục con cái, nâng cao giá trị tinh thần của Ä‘á»i sống.
Ngà y nay, không may, chúng ta sống trong má»™t thế giá»›i tháºt khác biệt.
Tháºt dá»… để đánh mất sá»± quân bình trong thế giá»›i ngà y nay. Tháºt dá»… để đánh mất cái nhìn xa trông rá»™ng. Tháºt dá»… để xáo trá»™n những gì là ưu tiên. Tháºt dá»… để đánh mất khả năng nháºn ra những gì cần là m và tại sao chúng ta là m công việc ấy.
Trong Thế chiến II, má»™t ngÆ°á»i lÃnh trẻ trấn đóng ở hòn đảo Saipan thuá»™c Nam Thái Bình DÆ°Æ¡ng cho biết trong thá»i gian nghỉ ngÆ¡i, anh và bạn hữu đến bÆ¡i ở má»™t chá»— vắng vẻ kÃn đáo, ngay ở mé hòn đảo. Äó là má»™t nÆ¡i tháºt đẹp có núi đá bao quanh.
Khi đến nÆ¡i, há» thấy nÆ°á»›c tháºt trong đến ná»—i có thể nhìn thấy cá bÆ¡i lá»™i sâu dÆ°á»›i nÆ°á»›c cả 10 feet. Tuy nhiên, sau khi há» bÆ¡i lá»™i chừng má»™t tiếng đồng hồ, nÆ°á»›c trở nên đục ngầu vì cát bị khuấy Ä‘á»™ng, há» không còn thấy được dÆ°á»›i đáy dù chỉ cách có má»™t feet.
NhÆ°ng hôm sau, khi há» trở lại, cát đã lắng Ä‘á»ng. NÆ°á»›c lại trong trẻo nhÆ° trÆ°á»›c.
Tâm trà chúng ta cÅ©ng nhÆ° vÅ©ng nÆ°á»›c đó. Nó cÅ©ng có thể vẩn đục vì những biến Ä‘á»™ng trong cuá»™c sống hằng ngà y khiến chúng ta không còn nhìn thấy rõ rà ng. Chúng ta mất khả năng nhìn thấy má»i sá»±: quan Ä‘iểm của chúng ta trở nên mù má»; những Æ°u tiên của chúng ta trở nên há»—n Ä‘á»™n; sá»± quân bình của chúng ta đã bị mất.
Khi Ä‘iá»u nà y xảy ra, Ä‘iá»u chúng ta cần thi hà nh là tạm ngừng và để nÆ°á»›c đục của tâm trà trở nên trong trẻo lại. Chúng ta cần thi hà nh Ä‘iá»u mà cô Maria đã là m trong bà i Phúc Âm hôm nay. Chúng ta cần ngồi dÆ°á»›i chân Äức Giêsu trong sá»± thinh lặng cầu nguyện. Chúng ta cần để NgÆ°á»i dạy chúng ta biết Ä‘iá»u gì là quan trá»ng và điá»u gì không đáng kể.
Bà i Phúc Âm hôm nay là má»™t lá»i má»i gá»i chúng ta má»—i ngà y hãy dừng lại ở dÆ°á»›i chân Äức Giêsu trong sá»± cầu nguyện, cÅ©ng nhÆ° cô Maria đã là m trong Phúc Âm.
Äiá»u nà y nêu lên má»™t câu há»i. Nếu chúng ta quá báºn rá»™n đến Ä‘á»™ mất cả thói quen cầu nguyện thì sao? Nếu chúng ta không biết thinh lặng cầu nguyện dÆ°á»›i chân Äức Giêsu thì sao? Chúng ta có thể là m gì để biết cách cầu nguyện?
Tháºt may mắn là có chúng ta có thể thi hà nh và i Ä‘iá»u gì đó. Và chúng ta có thể bắt đầu ngay tối nay. Chúng ta có thể áp dụng phÆ°Æ¡ng pháp cầu nguyện Ä‘Æ¡n giản đã từng giúp đỡ nhiá»u ngÆ°á»i nhÆ° chúng ta là m lại thói quen cầu nguyện và biết được nghệ thuáºt cầu nguyện.
Má»—i đêm trÆ°á»›c khi Ä‘i ngủ, chúng ta cần 3 phút để là m 3 Ä‘iá»u.
Trong phút thứ nhất, chúng ta thinh lặng và nhá»› lại những gì xảy ra trong ngà y. Chúng ta nhá»› đến các Ä‘iá»u tốt đẹp khiến chúng ta vui sÆ°á»›ng, tỉ nhÆ° nháºn được thÆ° của ngÆ°á»i bạn cÅ©. Sau đó, chúng ta thà nh tháºt nói vá»›i Äức Giêsu vá» Ä‘iá»u đó. Sau cùng, chúng ta cảm tạ Äức Giêsu vì lá thÆ° ấy.
Trong phút thứ hai, chúng ta cÅ©ng nhá»› đến những gì xảy ra trong ngà y. Lần nà y, chúng ta nhá»› đến Ä‘iá»u không tốt, những Ä‘iá»u là m chúng ta hối háºn, tỉ nhÆ° la hét cha mẹ, vợ chồng hay con cái. Chúng ta nói vá»›i Äức Giêsu vá» khuyết Ä‘iểm nà y và xin NgÆ°á»i tha thứ, chữa là nh cho chúng ta.
Sau cùng, trong phút thứ ba, chúng ta nhìn đến ngà y hôm sau, nghÄ© đến má»™t số Ä‘iá»u quan trá»ng phải thi hà nh, tỉ nhÆ° việc nói chuyện ôn hoà vá»›i cha mẹ, vợ chồng hay con cái vá» má»™t vấn đỠđã xảy ra. Chúng ta nói vá»›i Äức Giêsu vá» Ä‘iá»u đó và xin NgÆ°á»i soi sáng, thêm sức để chúng ta có thể thi hà nh cách tốt đẹp.
PhÆ°Æ¡ng cách cầu nguyện Ä‘Æ¡n giản nà y đã giúp nhiá»u ngÆ°á»i lấy lại thói quen cầu nguyện và há»c được nghệ thuáºt cầu nguyện. Äiểm tuyệt vá»i của phÆ°Æ¡ng cách cầu nguyện nà y là không những giúp chúng ta quan hệ đến Ä‘á»i sống thá»±c tế mà còn giữ liên lạc vá»›i Äức Giêsu.
Lạy Chúa, xin giúp chúng con đừng quá báºn tâm đến Ä‘á»i sống mà quên Ä‘i lý do tại sao Ngà i đã ban sá»± sống cho chúng con.
Xin giữ chúng con quá báºn tâm đến Ä‘á»i sống mà quên Ä‘i mục Ä‘Ãch của nó.
Xin giữ chúng con đừng quá theo Ä‘uổi những gì mà tiá»n bạc có thể mua được rồi quên Ä‘i những gì tiá»n bạc không thể mua được. [Mục Lục]
25. Mácta và Maria – McCarthy
Suy Niệm 1. CHO VÀ NHẬN
Tôi có má»™t giấc mÆ¡. Chúa đến nhà tôi nhÆ° đã đến nhà của Mácta và Maria. Vì thế tôi lau chùi, cá» rá»a từ trên xuống dÆ°á»›i, rá»a sạch và đánh bóng má»i thứ. Rồi tôi dá»n bà n vá»›i khăn bà n tốt nhất, bá»™ chén dÄ©a bằng sứ, bá»™ dao nÄ©a muá»—ng bằng bạc loại tốt nhất, và cÅ©ng bà i trà nến và hoa. Vá» thức ăn, tôi chá»n món đắt tiá»n. Khi tất cả đã sẵn sà ng và khách má»i sắp đến, tôi trải thảm Ä‘á» ra táºn cổng nhà .
NgÆ°á»i đến và tôi nghÄ© tôi đã là m NgÆ°á»i phải tá»± hà o. Tôi phô bà y thà nh tÃch cao. Tôi cung kÃnh đứng hầu bên cạnh. Không ông vua nà o có được sá»± phục vụ hà o phóng hÆ¡n. Tôi chắc rằng cuá»™c Ä‘Ã m đạo sẽ không bao giá» nhạt nhẽo. Vá» phần NgÆ°á»i, NgÆ°á»i rất vui, NgÆ°á»i tá» vẻ cảm kÃch khi thấy tôi lúng túng. Má»i việc kết thúc chÃnh xác nhÆ° đồng hồ. Khi NgÆ°á»i đã ra vá», tôi cảm thấy tốt đẹp, và tuy váºy có má»™t Ä‘iá»u gì đó là m tôi phải băn khoăn.
Có má»™t lúc tôi nhÆ° đã hụt hẫng vá»›i Ä‘iá»u lẽ ra phải có. Rồi má»™t câu há»i hiện ra trong tôi: NgÆ°á»i muốn Ä‘iá»u gì nÆ¡i tôi? Thức ăn? Lòng hiếu khách? Tôi tá»± há»i. NhÆ°ng rồi tôi nghe thấy má»™t câu há»i thứ hai vang lên trong tôi: NgÆ°á»i muốn cho tôi Ä‘iá»u gì? Tôi cảm tháy chắc chắn NgÆ°á»i muốn cho tôi Ä‘iá»u gì? NhÆ°ng dù là điá»u gì, tôi đã không cho NgÆ°á»i cÆ¡ há»™i để ban nó cho tôi. Tôi đã tạo ra cảm tưởng má»i việc Ä‘á»u hoà n hảo và tôi không muốn có thêm Ä‘iá»u gì nữa.
Có những ngÆ°á»i rất hà o phóng và tốt bụng khi cho nhÆ°ng rất nghèo nà n khi nháºn. Bác sÄ© Marie de Hennezel thà nh tháºp má»™t số bá»™ pháºn tiếp nháºn những ngÆ°á»i bệnh ở giai Ä‘oạn cuối trong má»™t bệnh viện ở Paris. Trong cuốn sách của bà nhan Ä‘á» Intimate Death, bà nói vá» má»™t phụ nữ được Ä‘Æ°a đến bá»™ pháºn ấy. NgÆ°á»i phụ nữ nà y đã từng giúp đỡ má»i ngÆ°á»i nhÆ°ng giỠđây không thể giúp đỡ chÃnh mình. Bà luôn luôn muốn được ngÆ°á»i ta ban cho tháºt nhiá»u yêu thÆ°Æ¡ng. NhÆ°ng nháºn được chúng thì tháºt là khó khăn. Bà nói vá» sá»± yêu thÆ°Æ¡ng của gia đình, của bạn bè, của những ngÆ°á»i chăm sóc bà nhÆ° “má»™t suối nÆ°á»›c mà bà không biết phải uống nhÆ° thế nà oâ€. Bà cần há»c cách nà o để lại trở thà nh má»™t trẻ nhá», khiêm tốn đủ để nháºn má»™t món quà . NhÆ°ng Ä‘iá»u đó không dá»… dà ng bởi vì bà hoà n toà n đối láºp vá»›i Ä‘iá»u đó: bà thÃch cho má»™t cách vị ká»·.
Những ngÆ°á»i vị ká»·, coi mình là trung tâm không thÃch nháºn. Tại sao thế? Bởi vì nó là m cho há» cảm thấy thấp kém hÆ¡n ngÆ°á»i khác và đặt há» và o sá»± mắc nợ những ngÆ°á»i khác. Mặt khác há» thÃch cho bởi vì Ä‘iá»u ấy tâng bốc cái tôi của há», do đó (có lẽ má»™t cách vô thức) là m cho há» cảm thấy cao sang hÆ¡n những ngÆ°á»i khác.
Cho là việc quan trá»ng. NhÆ°ng nháºn cÅ©ng thế. Không ai trong chúng ta tá»± cho mình là đủ. Má»i ngÆ°á»i chúng ta Ä‘á»u bất toà n. Chúng ta cần tiếp nháºn của nhau, và trên hết, tiếp nháºn từ Thiên Chúa. Không có khả năng tiếp nháºn quả là bi thảm. Biết cho nhÆ° thế nà o chÆ°a đủ, chúng ta cÅ©ng phải biết nháºn nhÆ° thế nà o. Cả hai Ä‘á»u là những hoạt Ä‘á»™ng của ân sủng.
Câu chuyện Tin Mừng cho chúng ta thấy sá»± khác nhau chủ yếu giữa Mácta và Maria. Mácta không có khả năng nháºn, trong khi Maria có. Maria cho Chúa món quà là má»™t tâm trà mở rá»™ng và má»™t tâm hồn mẫn cảm. Còn Mácta, trong lúc rất tốt, rất hà o phóng khi cho, lại rất nghèo nà n khi nháºn. Cả Chúa cÅ©ng không thể cho cô Ä‘iá»u gì. Có má»™t bà i thÆ¡ ngắn nói lên Ä‘iá»u ấy:
Nếu bạn có thể là m cho mình trống rỗng
Giống như một vỠsò không
Hẳn NgÆ°á»i sẽ tìm thấy bạn
Trên một bãi cạn của đại dương
Và NgÆ°á»i tá»± nhủ: Nó chÆ°a chết.
Và là m đầy bạn bởi chÃnh NgÆ°á»i
NhÆ°ng nếu bạn quá đầy vá»›i chÃnh bạn
Và với bao hoạt động khôn ngoan,
Äến ná»—i khi NgÆ°á»i đến NgÆ°á»i liá»n nói:
Nó đủ cho nó. Nó quá đầy
Không còn chỗ dà nh cho Ta
(T. Brown. Thi sĩ xứ Manx)
Suy Niệm 2. SỰ HIỆN DIỆN CỦA THIÊN CHÚA
Chúng ta không sống Ä‘á»i sống tâm linh má»™t cách nghiêm túc, chúng ta không dà nh ra má»™t Ãt thá»i gian để sống vá»›i Thiên Chúa và lắng nghe lá»i NgÆ°á»i. Phần lá»›n chúng ta Ä‘á»c má»™t số kinh sáng và kinh chiá»u. NhÆ°ng, khổ ná»—i, những kinh nguyện ấy thÆ°á»ng là những lá»i quá quen thuá»™c mà chúng ta Ä‘á»c má»™t cách máy móc, vá»™i và ng trong lúc đầu óc cứ mãi chạy theo nhÆ°ng công việc Ä‘ang chỠđợi chúng ta. Kinh nguyện nhÆ° thế giống nhÆ° mặc áo quần, rồi má»›i rá»a tay của mình khi ngÆ°á»i ta cần phải được tắm rá»a, kỳ cô. Chúng ta cần có sá»± cầu nguyện táºp trung, dâng hiến, sá»± cầu nguyện giống nhÆ° cÆ¡n đói phải được no thoả mà không gì có thể thay thế. Loại kinh nguyện ấy luôn là m cho chúng ta biến đổi và thêm sức mạnh. “Cầu nguyện không phải là xin xá». Nó là sá»± khao khát của linh hồn. Nó là sá»± thừa nháºn má»—i ngà y sá»± yếu Ä‘uối của chúng taâ€.
Äối vá»›i nhiá»u ngÆ°á»i, cầu nguyện chủ yếu là đá»c kinh hÆ¡n là cầu nguyện. Trong má»™t ý nghÄ©a nà o đó, cầu nguyện bắt đầu ở chá»— má»i diá»…n tả chấm dứt. Những lá»i nói mà môi miệng chúng ta thốt ra thÆ°á»ng chỉ là những là n sóng trên bá» mặt của bản thể chúng ta. Hình thức cao nhất của sá»± tôn thá» là thinh lặng.
Có lẽ kinh nguyện có lợi nhất chÃnh là ở trong sá»± hiện diện của Thiên Chúa, không nói hoặc là m Ä‘iá»u gì. Chỉ ngồi trong sá»± hiện diện của Thiên Chúa, nhÆ° Maria ngồi trong sá»± hiện diện của Äức Giêsu. NhÆ°ng đối vá»›i má»™t số ngÆ°á»i, Ä‘iá»u đó có vẻ nhÆ° lãng phà thá»i gian trong khi có rất nhiá»u việc phải là m.
Ở trong sá»± hiện diện, không nói hoặc là m Ä‘iá»u gì, không phải là má»™t việc dá»… dà ng. Bởi vì ngay khi chúng ta ngừng lại, chúng ta cảm thấy trống rá»—ng kể cả thấy mình vô dụng. Phần đông chúng ta có ý thức vá» giá trị của mình qua việc là m. Há» không biết Ä‘Æ°Æ¡ng đầu nhÆ° thế nà o vá»›i sá»± ngÆ°ng nghỉ và bất Ä‘á»™ng. Kết quả là đá»i sống của há» nông cạn và há»i hợt bên ngoà i.
Phần đông con ngÆ°á»i có xu hÆ°á»›ng đặt tình yêu của Thiên Chúa vá»›i hoạt Ä‘á»™ng của xã há»™i. DÄ© nhiên cầu nguyện có thể là má»™t sá»± tránh né và thoát ly. NhÆ°ng hoạt Ä‘á»™ng xã há»™i cÅ©ng thế. Hoạt Ä‘á»™ng của chúng ta có thể là má»™t sá»± tránh né việc tìm kiếm Thiên Chúa. Và không có cầu nguyện ngÆ°á»i ta có thể dá»… dà ng quỵ ngã, hÆ°á»›ng ngã thay vì được Thiên Chúa hứng khởi.
Henry David Thoreau đã sống hai năm trong má»™t túp lá»u trong rừng ở Maine. Ông ta là m gì trong suốt hai năm ấy? Ông trồng má»™t vÆ°á»n rau, Ä‘á»c sách, và quan sát thiên nhiên. NhÆ°ng má»™t đôi khi ông không là m gì cả. Ông nói: “Thỉnh thoảng và o má»™t buổi sáng mùa hè, tôi ngồi trên con Ä‘Æ°á»ng ngáºp nắng dẫn và o túp lá»u từ sáng sá»›m cho đến trÆ°a, mê man trong má»™ng tưởng giữa những cây thông, trong sá»± cô Ä‘Æ¡n và bất Ä‘á»™ng yên tÄ©nh, trong khi bầy chim ca hát xung quanh tôiâ€.
Ông đã thu hoạch được gì từ Ä‘iá»u đó? Ông nói:
“Trong những mùa ấy, tôi lá»›n lên nhÆ° ngÅ© cốc trong đêm. Äó không phải là thá»i gian bị lấy mất khá»i Ä‘á»i tôi, nhÆ°ng vượt ra ngoà i và bên trên sá»± bá»›t Ä‘i thông thÆ°á»ng. Cần cù nhÆ° những con kiến chÆ°a đủ. Bạn cần cù vá» Ä‘iá»u gì? Äừng sợ cuá»™c Ä‘á»i bạn sẽ kết thúc; đúng hÆ¡n phải sợ cuá»™c Ä‘á»i chÆ°a bao giỠđã bắt đầuâ€.
Má»™t số ngÆ°á»i có thể cho rằng Thoreau là má»™t ngÆ°á»i mÆ¡ má»™ng lÆ°á»i biếng. NhÆ°ng chúng ta cần dà nh thá»i gian cho việc cầu nguyện và suy niệm, hoặc chỉ cần ngồi thinh lặng trong sá»± hiện diện của Thiên Chúa. Äó không phải là thá»i gian bị lãng phà mà là thá»i gian được sá» dụng tốt. Má»—i ngà y chúng ta phải cố gắng, dù chỉ trong má»™t thá»i gian ngắn, tìm kiếm khuôn mặt của Thiên Chúa.
Vá»›i cái nhìn nông cạn, phần việc của Maria có vẻ dá»… dà ng hÆ¡n –cô chỉ việc ngồi đó, và phần việc của Mácta khó khăn hÆ¡n. NhÆ°ng suy nghÄ© kỹ, chúng ta có thể thấy Ãt nhất đôi khi, phần việc của Maria khó khăn hÆ¡n nhiá»u trong hai phần việc ấy. Gạt bá» công việc của mình và chú tâm hoà n toà n và o ngÆ°á»i khác không dá»… dà ng. Äem sá»± chú tâm trá»n vẹn ấy và o Thiên Chúa lại cà ng khó khăn hÆ¡n. NhÆ°ng đó là linh đạo sinh ra lợi Ãch rất lá»›n lao.
CÂU CHUYỆN KHÃC
Tổng Giám mục Anthony Bloom kể lại rằng ngÆ°á»i đầu tiên đến xin ngà i má»™t lá»i khuyên khi ngà i đã được truyá»n chức thánh là má»™t bà cụ, bà nói: “ThÆ°a cha, con đã cầu nguyện hầu nhÆ° không ngừng suốt mÆ°á»i bốn năm, và con chÆ°a bao giá» có cảm giác gì vá» sá»± hiện diện của Thiên Chúaâ€.
“Con có để cho Thiên Chúa có cÆ¡ há»™i lên tiếng không?†ngà i há»i.
“Ồ khôngâ€, bà nói, “Con đã nói vá»›i NgÆ°á»i suốt thá»i gian ấy. NhÆ° thế không phải là cầu nguyện sao?â€.
“Không,†ngà i nói. “Cha không nghÄ© nhÆ° thế. Bây giá» cha gợi ý thế nà y. Con hãy dà nh riêng mÆ°á»i lăm phút để chỉ ngồi trÆ°á»›c mặt Thiên Chúaâ€.
Và bà đã là m nhÆ° thế. Kết quả là gì? Không lâu sau, bà ta trở lại và nói: “Tháºt lạ lùng, khi con cầu nguyện cùng Thiên Chúa, nói cách khác khi con nói vá»›i NgÆ°á»i, con không thấy Ä‘iá»u gì. NhÆ°ng khi con ngồi thinh lặng, yên tÄ©nh mặt đối mặt vá»›i NgÆ°á»i, con cảm thấy được bao trùm trong sá»± hiện diện của NgÆ°á»iâ€.
Sau cùng, cầu nguyện không phải để nhiá»u lá»i nhÆ°ng hÆ°á»›ng đến sá»± hiệp thông vá»›i Thiên Chúa. Cầu nguyện là má»™t sá»± yên nghỉ trong sá»± hiện diện của Thiên Chúa. Äây là vấn Ä‘á» giữ tÄ©nh lặng trong sá»± hiện diện của NgÆ°á»i hÆ¡n là việc Ä‘á»c kinh. [Mục Lục]
26. Martha và Maria
Có má»™t bà bếp của cha sở ná», má»—i lần nghe Ä‘oạn Tin Mừng sáng hôm nay, Ä‘á»u than phiá»n:
- Phải rồi, nếu không có Martha, thì ai sẽ lau nhà , sẽ nấu ăn, sẽ rá»a chén.
CÅ©ng váºy, nếu tôi chỉ ngồi suy nghÄ© và bà n luáºn vá» những sá»± cao siêu trên trá»i, thì chắc chắn chẳng có ai là m những công việc tầm thÆ°á»ng ấy. Ngay trong lúc nà y, hẳn nhiá»u ngÆ°á»i trong chúng ta cÅ©ng tá»± há»i:
- Là m thế nà o để dung hòa giữa thái Ä‘á»™ của Martha và thái Ä‘á»™ của Maria, hầu nhỠđó mà áp dụng và o cuá»™c sống cụ thể của má»—i ngÆ°á»i chúng ta.
Thá»±c tế cho hay cuá»™c sống của chúng ta thì rất báºn rá»™n, chúng ta không có thá»i giỠđể ngồi dÆ°á»›i chân Chúa. Chúng ta muốn cầu nguyện nhiá»u hÆ¡n, chúng ta muốn tham dá»± thánh lá»… thÆ°á»ng xuyên hÆ¡n, chúng ta muốn Ä‘á»c và suy gẫm lá»i Chúa lâu giá» hÆ¡n, nhÆ°ng kẹt má»™t ná»—i chúng ta lại không có thá»i giá».
Quả tháºt, Chúa Giêsu muốn chúng ta vừa là Martha lại vừa là Maria. Ngà i không nói rằng: Khi là m việc nhÆ° Martha, chứ không thể cầu nguyện nhÆ° Maria, hay trái lại, khi cầu nguyện nhÆ° Maria, chúng ta không thể là m việc nhÆ° Martha. Hai thái Ä‘á»™ trên liên hệ máºt thiết và bổ túc lẫn cho nhau: Chúng ta vừa phải là Martha vừa phải là Maria. Váºy thì chúng ta thá»±c hiện lý tưởng ấy nhÆ° thế nà o?
Tôi xin thÆ°a: Chúng ta hãy khởi đầu má»™t ngà y má»›i bằng cách dâng lên Chúa lá»i nguyện vắn tắt sau đây:
- Lạy Chúa, con xin dâng lên Chúa trá»n ngà y hôm nay.
Còn nếu nhÆ° có đủ thá»i giá», chúng ta hãy cầu nguyện:
- Lạy Chúa, con xin dâng lên Chúa má»i tÆ° tưởng, má»i lá»i nói và má»i việc là m, để tôn vinh danh Chúa, hợp cùng cuá»™c khổ nạn của Äức Kitô, Äấng cứu chuá»™c chúng con.
Äồng thá»i, thỉnh thoảng trong ngà y, chúng ta hãy lặp lại lá»i kinh trên, nhỠđó thánh hóa những công việc tầm thÆ°á»ng của chúng ta, biến những công việc tầm thÆ°á»ng ấy trở thà nh má»™t lá»i kinh liên tục, hay nói má»™t cách khác biến cuá»™c Ä‘á»i chúng ta trở thà nh má»™t thánh lá»… nối dà i.
Các vị thánh là những ngÆ°á»i báºn rá»™n. Vá»›i các ngà i, cái búa, cái cÆ°a, cái cà y, cái cuốc, cái chổi được coi nhÆ° là những chén thánh ở trên bà n thá». Tại sao lại nhÆ° thế?
Tôi xin thÆ°a vì những dụng cụ ấy là những dụng cụ để các ngà i là m tôn vinh danh Chúa. Äiểm chÃnh yếu trong Ä‘á»i sống đạo đức đó là tinh thần phục vụ. Phục vụ Chúa trong má»i ngÆ°á»i, ở má»i nÆ¡i và trong má»i lúc. Thánh lá»… chúng ta Ä‘ang tham dá»± cÅ©ng là má»™t hình ảnh lý tưởng để chúng ta vừa là Martha lại vừa là Maria. NhÆ° Martha chúng ta cùng hát, cùng Ä‘á»c và cùng dâng vá»›i má»i ngÆ°á»i. NhÆ° Maria chúng ta lắng nghe và suy gẫm lá»i Chúa, cÅ©ng nhÆ° kết hiệp tâm tình để cầu nguyện vá»›i Chúa.
Khi rÆ°á»›c lá»…, Chúa Giêsu sẽ là vị khách quà ngá»± đến trong tâm hồn chúng ta, nhÆ° ngà y xÆ°a Ngà i đã là vị khách quà dÆ°á»›i mái nhà Bêtania. Xin Ngà i hãy giúp chúng ta biết thá»±c hiện tinh thần phục vụ nhÆ° Martha và Maria, đó là hãy là m má»i việc dù tầm thÆ°á»ng nhá» bé nhất vì lòng yêu mến Ngà i, nhỠđó những việc nhá» bé tầm thÆ°á»ng nà y sẽ trở thà nh những sợi chỉ và ng, dệt nên tấm vải cuá»™c Ä‘á»i chúng ta. [Mục Lục]
27. Những mẫu gÆ°Æ¡ng sáng ngá»i
(Suy niệm của Lm. Giuse Phạm Thanh Liêm)
Ba bà i Ä‘á»c của Chúa Nháºt hôm nay cho thấy những tấm gÆ°Æ¡ng sống Lá»i Chúa trong những hoà n cảnh khác nhau: Abraham, Maria và Phaolô.
Chá»n Ä‘iá»u tốt nhất
Äức Giêsu trên Ä‘Æ°á»ng rao giảng, ghé và o má»™t gia đình rất quý mến Ngà i. Äó là gia đình của Martha, Maria và Lazarô. Cô Martha lo là m đồ ăn đãi khách. Có lẽ có cả các tông đồ cùng ở vá»›i Äức Giêsu, vì thế Martha má»™t mình là m bếp cho mÆ°á»i sáu ngÆ°á»i ăn. Vá»›i gia đình nà y, Äức Giêsu và các tông đồ là những vị khách quý, nên có thể đây là bữa tiệc. Biết bao việc phải là m, thế mà Maria vẫn ngồi bên chân Äức Giêsu và nghe Ngà i giảng dạy. Chắc Martha đã ra hiệu hoặc nói vá»›i Maria giúp mình, nhÆ°ng Maria vẫn giữ láºp trÆ°á»ng: ngồi tiếp chuyện Äức Giêsu, ngồi nghe Ngà i giảng dạy. Không thể chịu nổi nữa, Martha đã xin Äức Giêsu can thiệp: “em con để má»™t mình con vá»›i bao nhiêu việc, xin thầy bảo nó giúp con má»™t tayâ€.
Theo nhiá»u ngÆ°á»i, Martha hoà n toà n có lý. Cả Maria lẫn Äức Giêsu Ä‘á»u không được tế nhị lắm. Có lẽ Martha không chỉ trách Maria, mà trách cả Äức Giêsu nhÆ° thể Äức Giêsu vô tình không để ý đến vất vả của Martha.
“Martha, chị lo lắng vá» nhiá»u chuyện quá. Chỉ cần má»™t Ä‘iá»u thôi. Maria đã chá»n phần tốt nhất và không ai cÆ°á»›p Ä‘i đượcâ€. Trên Ä‘á»i có nhiá»u Ä‘iá»u có thể là m, phải chá»n Ä‘iá»u nà o quan trá»ng và cần thiết để là m. Trong trÆ°á»ng hợp nà y, không cần phải là m nhiá»u món để đãi Äức Giêsu và các môn đệ của Ngà i. Không cần phải vất vả nhÆ° váºy. Tại sao lại phải là m nhiá»u món, và điá»u đó lại là không quan trá»ng (đối vá»›i Äức Giêsu), để rồi phải cà m rà m oán trách ngÆ°á»i khác. Maria đã chá»n nghe Lá»i Chúa, và cÅ©ng sẵn sà ng chấp nháºn bị chị cà m rà m, và cả ngÆ°á»i Ä‘á»i cà m rà m chê trách, nhÆ° thể là ngÆ°á»i lÆ°á»i, nhÆ° thể là ngÆ°á»i không tế nhị và không biết giúp đỡ chị nữa.
Không có má»™t bản lÄ©nh và má»™t chá»n lá»±a dứt khoát, không thể hà nh xá» nhÆ° Maria được. Trong cuá»™c sống, tôi đã chá»n Ä‘iá»u gì là quan trá»ng?
Niá»m nở ân cần tiếp đón tha nhân
“Äang ngồi hóng mát, nhìn lên Abraham thấy “ba vị†đang đứng gần. Abraham chạy lại, cúi mình chà o các vị, má»i các vị khách rá»a chân cho thoải mái trong má»™t môi trÆ°á»ng nóng bức, và dùng bữaâ€. Vá»›i Abraham, đây không phải là những ngÆ°á»i quen thÆ°á»ng gặp, thế nhÆ°ng Abraham đã tiếp đón rất ân cần tá» tế. Thái Ä‘á»™ hiếu khách của Abraham đã là m tÆ°Æ¡ng quan giữa Abraham và khách trở nên rất tốt, đến Ä‘á»™ các vị khách đã “tá» mình†cho Abraham.
Thái Ä‘á»™ hiếu khách của Abraham đặt vấn Ä‘á» cho con ngÆ°á»i ngà y nay. Thái Ä‘á»™ sống của tôi đối vá»›i những ngÆ°á»i tôi gặp gỡ nhÆ° thế nà o? Abraham đã đón tiếp tha nhân, và cuá»™c đón tiếp nà y đã trở thà nh cuá»™c đón tiếp Thiên Chúa. Äức Giêsu cÅ©ng đã đồng hoá mình vá»›i những ngÆ°á»i nghèo, đến Ä‘á»™ ai đón tiếp ngÆ°á»i nghèo là đón tiếp Chúa, ai cho ngÆ°á»i nghèo ăn là cho Chúa ăn, ai Ä‘i thăm và giúp đỡ ngÆ°á»i nghèo là đi thăm và đón tiếp Chúa (Mt.25, 31tt). Äối xá» vá»›i con ngÆ°á»i, là đối xá» vá»›i Thiên Chúa.
Rao giảng Tin Mừng Äức Giêsu Kitô
Cả cuá»™c sống của Phaolô sau khi trở lại, là rao giảng, phục vụ Tin Mừng. Ngà i được gá»i để được sai Ä‘i rao giảng, và Ngà i đã thá»±c hiện sứ mạng của Ngà i trong má»i hoà n cảnh, bất chấp những khó khăn và nguy hiểm. Ngà i rao giảng cả khi ở trong tù, cho cả ngÆ°á»i Do Thái lẫn ngÆ°á»i ngoại, cho ngÆ°á»i Ä‘á»i bình thÆ°á»ng cÅ©ng nhÆ° cho những ngÆ°á»i có địa vị và thế lá»±c. Ngà i vui ngay cả trong những khổ Ä‘au, và Ngà i muốn “hoà n tất†những gì còn thiếu trong thân thể Giáo Há»™i. Vá»›i Phaolô, Ngà i “há»c no há»c đóiâ€, Ngà i là m tất cả để Chúa được tôn vinh hÆ¡n.
Vá»›i Phaolô, Äức Giêsu là Tin Mừng. Äức Giêsu là mầu nhiệm được giữ kÃn từ muôn thuở, nay được mặc khải cho con ngÆ°á»i. Äức Giêsu Kitô là tất cả đối vá»›i Phaolô, Ngà i sẵn sà ng bá» tất cả để được Äức Giêsu Kitô.
Phaolô trở thà nh con ngÆ°á»i tuyệt vá»i, nhá» thi hà nh sứ mạng rao giảng Tin Mừng. Ước gì má»—i ngÆ°á»i không mắc cỡ nhÆ°ng can đảm tuyên xÆ°ng Äức Giêsu Kitô là Tin Mừng. ChÃnh nhá» Äức Giêsu Kitô mà má»—i ngÆ°á»i Kitô hữu trở thà nh ngÆ°á»i tuyệt vá»i.
Câu há»i gợi ý chia sẻ:
- Bạn có chấp nháºn chá»n lá»±a của Maria không? Tại sao?
- Theo bạn, hiếu khách có còn giá trị trong xã hội hiện tại không? Xin cho biết lý do.
- Có cần phải rao giảng Tin Mừng cho con ngÆ°á»i thá»i đại ngà y nay không? Tin và o Tin Mừng giúp gì cho con ngÆ°á»i ngà y nay? [Mục Lục]
28. Gia đình chị em Maria – Lm Giacôbê Tạ Chúc
Trong cuá»™c Ä‘á»i công khai giảng dạy, Chúa Giêsu được nhiá»u ngÆ°á»i thÆ°Æ¡ng mến và giúp đỡ. Trong số đó không thiếu những ngÆ°á»i phụ nữ Ä‘i theo Chúa, cách đặc biệt má»™t gia đình mà Chúa thÆ°á»ng đến thăm và quan tâm táºn tình: gia đình của chị em bà Matta và Maria. Các Tin mừng ghi nháºn Ãt là ba lần Chúa đến nhà chị em nà y (Ga 11, 1-45; 12, 1-11; Lc 10, 38-42).
Là ng Bêtania
Nói đến gia đình Matta và Maria chúng ta không thể nà o không nhắc đến má»™t địa danh lịch sá», gắn liá»n vá»›i tên tuổi của hai Thánh nữ. Bêtania má»™t là ng nằm ở phÃa đông nam núi Cây dầu, thuá»™c vùng phụ cáºn Giêrusalem, trên Ä‘Æ°á»ng nối liá»n vá»›i Giêricô. NÆ¡i ở của Lazarô, Mátta và Maria (Ga 11,1). Là nÆ¡i Chúa cho Lazarô sống lại (Ga 11). Bêtania bây giá» là El-Azariyeh, “nhà của Lazarôâ€. Nhìn từ xa, là ng Bêtania được mô tả nhÆ° là “nÆ¡i tốt đẹp đáng ghi nhá»›, nÆ¡i ẩn náu của sá»± bình yên, của nguồn yêu thÆ°Æ¡ngâ€. Bây giá» cÅ©ng chỉ là má»™t là ng nhá». Dân số hiện nay khoảng 5000 ngÆ°á»i. Bêtania ngà y nay là vùng đất tá»± do, chẳng thuá»™c quản lý của Israel hay của Palestine. Từ Giêrusalem vá» Bêtania xe hÆ¡i chạy khá»ang má»™t giỠđồng hồâ€.
Mátta và Maria
Câu chuyện Chúa Giêsu và o nhà Mátta và Maria nghỉ ngÆ¡i, khi cùng vá»›i các môn đệ Ä‘ang trên Ä‘Æ°á»ng rao giảng Tin mừng, cho chúng ta má»™t nét đẹp trong chân dung của ngÆ°á»i Tông đồ phục vụ anh chị em mình. Trong khi cô em là Maria Ä‘ang ngồi lắng nghe lá»i chúa, thì Mátta tất báºt vá»›i công việc má»™t ngÆ°á»i ná»™i trợ tháºt tuyệt vá»i. Chúa Giêsu không có ý xem nhẹ, thái Ä‘á»™ đón tiếp của bà . Bởi Chúa cÅ©ng cần lắm những cá»™ng sá»± viên năng nổ, năng Ä‘á»™ng nhÆ° Mátta. Nếu là m má»™t cuá»™c so sánh hai chị em thì chúng ta phải khẳng định rằng: Maria là ngÆ°á»i thiên vá» Ä‘á»i sống ná»™i tâm, còn Mátta thì hÆ°á»›ng đến sá»± chia sẻ và trao ban. Cả hai Ä‘á»u là những cách thế thể hiện má»™t tình yêu đón nháºn từ Thiên Chúa và tặng ban cho con ngÆ°á»i. Vả lại, Maria là ngÆ°á»i em nên có khi hÆ¡i á»· lại má»™t chút, công việc bếp núc cÅ©ng có phần nặng nhá»c và cần đến sá»± khéo léo và tà i tình, nên dà nh cho ngÆ°á»i chị thì có lẻ tốt hÆ¡n.
Má»™t lần khác, khi ra chà o đón Chúa Giêsu và o thăm trong hòan cảnh ngÆ°á»i em má»›i qua Ä‘á»i, Mátta bá»™c bạch cùng Chúa Giêsu rằng: “Lạy Thầy, nếu Thầy có mặt ở đây thì em con không chết. NhÆ°ng bây giá» con biết: bất cứ Ä‘iá»u gì Thầy xin cùng Thiên chúa, NgÆ°á»i cÅ©ng sẽ ban cho Thầy†(Ga 11,21). Lazarô đã chết, thế nhÆ°ng Mátta vẫn tin rằng Chúa Giêsu là sá»± sống vÄ©nh cá»u của con ngÆ°á»i. Nói cách khác Mátta tin nháºn Thầy Giêsu là Äấng Thiên sai, Äấng Messia mà thiên Chúa tặng ban cho nhân loại.
Lắng nghe và thá»±c thi Lá»i Chúa dạy
Tin mừng dù ghi nháºn sá»± khác biệt của hai chị em Maria và Mát-ta trong việc đón nháºn lá»i Chúa, má»™t bên là tÄ©nh lặng của tâm hồn, má»™t bên là xao Ä‘á»™ng của từng Ä‘Æ°á»ng gân thá»› thịt. Thế nhÆ°ng không ai có thể phủ nháºn con tim của cả hai Ä‘ang dạt dà o tình yêu mến Thiên Chúa má»™t cách vô bá» bến, trong con ngÆ°á»i của Mát-ta và Maria.
Kết hợp những nét đẹp rạng ngá»i của cả hai chị em, má»—i ngÆ°á»i sẽ thấy được việc lắng nghe và thá»±c thi lá»i Chúa, chỉ là hai cách thế diá»…n tả của má»™t tình yêu Giêsu. [Mục Lục]
29. Yêu theo cách của ngÆ°á»i mình yêu
Trên Ä‘Æ°á»ng Ä‘i Giêrusalem, cách thà nh thánh 3 cây số, Chúa Giêsu ghé lại Bêtania, nÆ¡i ở của Mácta, Maria và Lagiarô, má»™t gia đình mà Ngà i rất quen thân và vẫn thÆ°á»ng lui vá» nghỉ ngÆ¡i trong những dịp thi hà nh sứ vụ tại thủ đô. Không có nÆ¡i nà o tÃnh cách nhân loại mà Luca chủ trÆ°Æ¡ng phác hoạ được diá»…n tả trá»n vẹn hÆ¡n ở đây, trong khung cảnh đầm ấm của gia đình, mà cÅ©ng khó gặp được má»™t bức hoạ tâm lý sống Ä‘á»™ng hÆ¡n ở đây. Có ngÆ°á»i tưởng tượng rằng Mácta là ngÆ°á»i khô khan nhÆ°ng cÆ°Æ¡ng nghị và đắc lá»±c, còn Maria thì đôn háºu, Ä‘a cảm và lÆ°á»i. Tháºt ra cả hai chị em Ä‘á»u có những đức tÃnh đáng khen. Cả hai Ä‘á»u yêu kÃnh Chúa Giêsu và ước ao là m vui lòng Chúa. NhÆ°ng trong dịp nà y vì lòng nhiệt thà nh phục vụ, Mácta đã là m việc quá nhiá»u để sá»a soạn má»™t bữa ăn ngon. Còn Maria vì trá»±c giác hÆ¡n được Ä‘iá»u Chúa muốn nên cứ ngồi dÆ°á»›i chân Chúa mà nghe lá»i Nguá»i dạy. Nà ng biết Ngà i mong Æ°á»›c được mạc khải chÃnh mình, muốn ban cho há» những sứ Ä‘iệp từ trá»i, không phải vì lợi Ãch cho Ngà i, mà vì phần rá»—i của nhân loại. Bởi váºy, theo nghệ thuáºt tiếp khách, nà ng phải để ý đến ý muốn của vị khách trÆ°á»›c. Trong việc tiếp đãi Thầy, nà ng đã là m được việc lá»›n hÆ¡n chị nà ng.
“Mácta tất báºt lo việc phục vụâ€. Nà ng bù đầu vá»›i nhiá»u công việc mình muốn là m. Má»™t kẻ theo Chúa có thể cố gắng thái quá, đôi khi Ä‘iá»u đó bị thúc đẩy do cảm giác tá»± tôn và kiêu hãnh. Äiá»u đó đã khiến cho ngÆ°á»i ta cáu kỉnh nhÆ° Mácta khi nà ng chỉ trÃch em mình, là m giảm giá em mình trÆ°á»›c mặt vị khách của cả hai, vì câu nà ng nói vá»›i Chúa ngụ ý trách cả Chúa nữa: “Em con để con má»™t mình phục vụ mà Thầy không quan tâm sao?â€.
Äáp lại Chúa tá» lòng Æ°u ái bằng cách thân máºt gá»i tên nà ng, nhÆ°ng trách nhẹ tinh thần của nà ng và bà y tá» nguồn gốc của tinh thần ấy: “Mácta! Mácta! Con băn khoăn lo lắng vá» nhiá»u chuyện quá! Chỉ có má»™t chuyện cần thiết mà thôi. Maria đã chá»n phần tốt nhất và sẽ không bị lấy Ä‘iâ€. à Ngà i muốn nói: không cần phải má»™t bữa ăn thịnh soạn, má»™t và i món cÅ©ng đủ rồi, nhÆ°ng có má»™t Ä‘iá»u cần thiết, Ä‘iá»u ấy Maria đã chá»n.
Chúng ta thá» tìm những bà i há»c nÆ¡i đây:
Nó bà y tá» sá»± va chạm giữa những tÃnh tình khác biệt
Có ngÆ°á»i thì tá»± nhiên hăng hái hoạt Ä‘á»™ng, lại có ngÆ°á»i khác Æ°a trầm tÄ©nh. Tháºt khó cho má»™t ngÆ°á»i năng nổ hiểu má»™t ngÆ°á»i chỉ thÃch ngồi yên để trầm tÆ° mặc tưởng. Ngược lại, ngÆ°á»i trầm tÆ° mặc tưởng lại thÆ°á»ng khinh dể những ngÆ°á»i cứ luôn tay luôn chân. Không có vấn Ä‘á» phải trái ở đây. Thiên Chúa đã không dá»±ng nên má»i ngÆ°á»i giống nhau. Thiên Chúa cần có những ngÆ°á»i nhÆ° Maria, nhÆ°ng Ngà i cÅ©ng cần những ngÆ°á»i nhÆ° Mácta, và cả hai ngÆ°á»i đó Ä‘á»u phục vụ Chúa. Không ai được Ä‘á»™c quyá»n phục vụ Chúa hay chủ trÆ°Æ¡ng rằng chỉ có cách mình phục vụ má»›i là chÃnh đáng.
Trong má»™t cuá»™c lá»… trá»ng, trên bà n thá» chÆ°ng đầy hoa nến, má»™t cây nến được cắm giữa cháºu hoa, đến cuối lá»…, cây nến cháy hao dần và sức nóng toả ra là m các cánh hoa rÅ© rượi cụp xuống. Hoa than thở vá»›i nến: Chị và chúng em cùng phụng thá» Chúa, sao chị lại đốt rụi chúng em!
NhÆ°ng ở đây còn có má»™t bà i há»c nữa: Bà i há»c vá» má»™t thứ lòng tốt sai lầm
Hãy nghÄ© đến chá»— Chúa Giêsu Ä‘ang Ä‘i đến khi chuyện nà y xảy ra. Ngà i Ä‘ang trên Ä‘Æ°á»ng đến Giêrusalem. Toà n thể hồn xác Chúa Ä‘ang lâm và o má»™t cuá»™c chiến đấu ná»™i tâm để là m cho ý muốn của Ngà i hiệp nhất vá»›i ý muốn của Chúa Cha. Khi Chúa Giêsu tá»›i gia đình nà y, đó là má»™t ngà y trá»ng đại cho há». Äể mừng ngà y trá»ng đại nà y, Mácta rất muốn thá»±c hiện má»™t Ä‘iá»u tốt nhất mà gia đình có thể thá»±c hiện được. Vì thế nà ng chạy ngược chạy xuôi, nấu nÆ°á»›ng, và đó chÃnh là điá»u Chúa Giêsu không muốn. Ngà i chỉ muốn má»™t Ä‘iá»u là được yên tÄ©nh. Vá»›i hình ảnh tháºp giá ở trÆ°á»›c mặt cùng má»™t sá»± căng thẳng trong tâm hồn, Ngà i đã rẽ bÆ°á»›c vá» Bêtania để tìm má»™t chá»— lặng lẽ nghỉ ngÆ¡i, dầu chỉ được má»™t hai tiếng đồng hồ, để tránh xa đám đông dân chúng quá nôn nao đòi há»i, và để có thể chia sẻ tâm tình vá»›i bạn thân để lòng vÆ¡i Ä‘i ná»—i căng thẳng. Äó là điá»u Maria đã Ä‘em đến cho Ngà i và đó cÅ©ng là điá»u mà Mácta vì lòng tốt đã là m hết sức để phá Ä‘i. “Chỉ má»™t việc cần†câu ấy có thể có ý “Ta không muốn má»™t bà n đầy thức ăn, Ta chỉ cần má»™t món tháºt Ä‘Æ¡n giảnâ€. Maria hiểu, còn Mácta thì không hiểu được. Äây là má»™t trong những khó khăn của cuá»™c Ä‘á»i. ThÆ°á»ng thì chúng ta muốn tá» tế vá»›i má»i ngÆ°á»i, nhÆ°ng tá» tế theo cách của chúng ta. Nếu cách thế của chúng ta không được thừa nháºn, chúng ta cảm thấy dá»… pháºt lòng tưởng rằng ngÆ°á»i ta không trá»ng mình.
Nếu chúng ta Ä‘ang cố gắng ăn ở tốt vá»›i ngÆ°á»i khác, trÆ°á»›c hết chúng ta phải hiểu ý của ngÆ°á»i mà mình muốn giúp đỡ, rồi chúng ta phải quên những chÆ°Æ¡ng trình của mình và chỉ nghÄ© đến Ä‘iá»u mà ngÆ°á»i đó Ä‘ang cần.
Trong lịch sá» nÆ°á»›c Mỹ, trong những ngà y Ä‘en tối nhất của cuá»™c ná»™i chiến Nam Bắc, Lincoln viết thÆ° má»i ông bạn cÅ© ở xứ Illinois tá»›i Washington để thảo luáºn và i vấn Ä‘á». Ông bạn tá»›i Bạch cung và Lincoln nói vá»›i ông trong mấy tiếng đồng hồ vá» tá» thông báo ông định công bố để thủ tiêu chế Ä‘á»™ nô lệ. Tổng thống ôn lại tất cả các lý lẽ bênh vá»±c cho các đạo luáºt ấy và những lý lẽ phi bác láºp trÆ°á»ng đối nghịch. Ông lại Ä‘á»c cả những bức thÆ° và bà i báo viết vá» vấn đỠđó, trong đó nhiá»u ngÆ°á»i trách ông chần chừ chÆ°a phế bá» chế Ä‘á»™ nô lệ, lại có những bà i chỉ trÃch vì ông có ý tiến hà nh việc ủng há»™ chế Ä‘á»™ nô lệ. Sau khi hăng hái nói má»™t hồi lâu. Lincoln bắt tay ông bạn già , chúc ông ta bình an và tiá»…n ông ta trở vá» Illinois, chẳng há»i ý kiến gì hết. Lincoln đã nói, đã trút bá» những suy nghÄ© Ä‘ang đè nặng trong lòng ông, nhÆ° váºy đầu óc ông được sáng suốt. Ông bạn già kể lại: “Khi Lincoln nói xong rồi, ông ấy bình tÄ©nh hÆ¡nâ€. Lincoln chỉ cần má»™t ngÆ°á»i bạn thân biết nghe ông nói và hiểu lòng ông để ông trút bầu tâm sá»± của ông thôi.
Chúa Giêsu yêu thÆ°Æ¡ng Mácta và Mácta cÅ©ng yêu mến Chúa, thế nhÆ°ng khi Mácta tá» lòng tốt, thì lại chỉ tốt theo cách của nà ng, Ä‘iá»u mà thá»±c sá»± không tốt vá»›i Äấng mà tâm hồn Ä‘ang khao khát sá»± yên tịnh, sá»± thân máºt. Chúa Giêsu yêu Maria vì Maria yêu Chúa, Maria cÅ©ng hiểu biết Chúa nữa. [Mục Lục]
30. Một sự cần thiết
Nhìn và o cuá»™c sống, chúng ta phân biệt hai loại cần thiết, đó là cần thiết tÆ°Æ¡ng đối và cần thiết tuyệt đối. Váºy thế nà o là cần thiết tÆ°Æ¡ng đối và thế nà o là cần thiết tuyệt đối?
Cứ chung mà nói, ai trong chúng ta cÅ©ng cần đến tiá»n bạc cÅ©ng nhÆ° cÆ¡m ăn áo mặc. Vì thiếu nó, chúng ta không thể sống và nếu có sống, thì cÅ©ng sống trong cảnh cùng cá»±c túng thiếu, sống không ra ngÆ°á»i. Bá»i đó, ai cÅ©ng chịu khó bÆ°Æ¡m chải, chạy ngược chạy xuôi, là m lụng vất vả, đổ mồ hôi xôi nÆ°á»›c mắt để tìm tiá»n kiếm bạc. CÆ¡m áo gạo tiá»n là ná»—i lo lắng số má»™t của chúng ta. Và trong bất kỳ phạm vi nà o, thì vấn đỠđầu tiên bao giá» cÅ©ng phải là vấn Ä‘á» tiá»n đâu.
Má»™t khi tiá»n bạc đã rủng rỉnh, ngÆ°á»i ta lại mÆ¡ Æ°á»›c đến quyá»n hà nh và thế lá»±c, nhỠđó mà lên mặt vá»›i Ä‘á»i và để lại trong thá»i gian má»™t chút danh giá, má»™t chút tiếng tăm.
Äô đốc Byrd là má»™t nhà thám hiểm Nam cá»±c, vì không có đủ tiá»n, ông đã cho đăng báo và hứa rằng nếu ai giúp đỡ ông vá» phÆ°Æ¡ng diện tiá»n bạc, thì khi tìm thấy sông hoặc núi, ông sẽ lấy tên ngÆ°á»i ấy mà đặt cho. Tức thì nhiá»u ngÆ°á»i già u có đã mang tiá»n đến giúp vì há» muốn cho tên tuổi của mình được tồn tại mãi vá»›i thá»i gian.
Má»™t trÆ°á»ng hợp khác, đó là Carnégie, ông vua thép ở Mỹ. Trong việc là m ăn, đã xảy ra má»™t sá»± cạnh tranh giữa ông và Pullman, nhiá»u lúc đã Ä‘i tá»›i chá»— va chạm và xÃch mÃch, thiệt hại cho cả đôi bên. Ngà y kia, Carnégie đến giặp Pullman và nói:
- Tôi nghÄ© cả hai chúng ta Ä‘á»u Ä‘iên khùng. Váºy tôi xin Ä‘á» nghị vá»›i ông, thay vì cạnh tranh, chúng ta hãy hợp tác vá»›i nhau.
Nói rồi, Carnégie kể ra những lợi Ãch to lá»›n do sá»± hợp tác Ä‘em lại. Cuối cùng Pullman chỉ há»i má»™t câu:
- Váºy ông tÃnh đặt tên cho công ty là gì?
- Công ty Pullman chứ sao nữa.
Nghe váºy, Pullman đã mỉm cÆ°á»i, bắt tay và má»i Carnégie ở lại dùng cÆ¡m tối.
Xem đó, chúng ta thấy đô đốc Byrd và Carnégie đã đánh trúng và o yếu Ä‘iểm của nhiá»u ngÆ°á»i, đó là lòng ham mê danh vá»ng.
Thế nhÆ°ng, tiá»n bạc và danh vá»ng có thá»±c sá»± là điá»u cần thiết tuyệt đối hay không? Chắc chắn là không. Vì khi phải đối đầu vá»›i cái chết, chúng ta sẽ chẳng mang theo được má»™t chút gì sang thế giá»›i bên kia:
- Vua Ngô ba mươi sáu tấn và ng,
Chết xuống âm phủ, chẳng mang được gì.
Vá»›i chúng ta thì khác, sá»± cần thiết tuyệt đối chÃnh là phần rá»—i linh hồn nhÆ° lá»i Chúa đã phán:
- Äược lá»i lãi cả thế gian mà mất linh hồn thì nà o có Ãch lợi chi.
Tá»± Ä‘á»i Ä‘á»i, Chúa chẳng cần đến chúng ta. Nếu không có vÅ© trụ và loà i ngÆ°á»i, thì Chúa vẫn là Chúa. Ngà i hoà n toà n đầy đủ và hạnh phúc. Sở dÄ© Chúa dá»±ng nên chúng ta là để chúng ta được chia sẻ phần hạnh phúc vá»›i Ngà i.
Bởi váºy, nhiệm vụ của chúng ta là phải nháºn biết và thá» phượng Ngà i, hầu nhỠđó đạt được phần rá»—i cho linh hồn.
Äúng thế, chúng ta được sinh ra bên ngoà i là nhá» cha mẹ. NhÆ°ng không cha mẹ nà o dám xác quyết rằng tất cả Ä‘á»u do mình trao ban. Những sá»± váºt rất tầm thÆ°á»ng nhÆ° khà trá»i, cÆ¡m gạo, rau cỠđể cho chúng ta được sống là do ai, nếu không phải là do bởi chÃnh Thiên Chúa.
Vì thế, sá»± cần thiết tuyệt đối đó là nháºn biết và thá» phượng Thiên Chúa. Nếu thiếu sót trong phạm vi nà y, chúng ta đã thiếu sót má»™t chuyện rất quan trá»ng. Vì chỉ có vấn Ä‘á» nà y má»›i thá»±c sá»± là cần thiết.
Cavalière là má»™t nữ tà i tá» nổi tiếng và gặp nhiá»u may mắn. Thế nhÆ°ng, theo lá»i cô, giữa những lá»i khen tặng cô vẫn cảm thấy trống vắng, khiến cho nhiá»u lần cô muốn Ä‘i tìm cái chết. Tá»± đáy lòng, cô luôn nghe nhÆ° có tiếng nói:
-Hỡi Cavalière, có phải mi được sinh ra là để bám lấy những cái phù du giả tạo đó hay sao?
Má»™t hôm, ngÆ°á»i ta không thấy bóng dáng cô ở Paris, kinh thà nh ánh sáng nữa. Cô Ä‘i tá»›i má»™t miá»n núi, sống âm thầm và cầu nguyện trong má»™t nhà dòng. Hai năm trÆ°á»›c khi qua Ä‘á»i, Robert de Pierre, má»™t nhà báo, tìm đến nÆ¡i cô Ä‘ang ở. Thấy cuá»™c sống quá lặng lẽ và quạnh hÆ°u, nên đã nói:
- Sống như thế nà y thì có chi là sung sướng.
NhÆ°ng cô đã trả lá»i:
- Sung sÆ°á»›ng lắm chứ. Sung sÆ°á»›ng gấp ngà n lần ở Paris. Vì nhỠđó, tôi được sống gần Chúa, được sống trong Chúa và được sống vá»›i Chúa. Äó chÃnh là niá»m hạnh phúc tuyệt vá»i của tôi.
Hãy nháºn biết và thá» phượng Chúa, nhỠđó đạt tá»›i cuá»™c sống vÄ©nh cá»u, đó là sá»± cần thiết tuyệt đối mà má»—i ngÆ°á»i chúng ta phải chá»n lá»±a, phải thá»±c hiện giữa cuá»™c Ä‘á»i đầy huyên náo và bon chen. [Mục Lục]
31. Äiểm dừng
Khi nói đến Ä‘iểm dừng, tức là có chuyển Ä‘á»™ng. Bởi nếu không bao giá» chuyển Ä‘á»™ng thì đó không phải là điểm dừng, mà là điểm cố định, má»™t Ä‘iểm chết. Äiểm dừng thì trÆ°á»›c khi dừng đã chuyển Ä‘á»™ng, và dừng để rồi sẽ chuyển Ä‘á»™ng. Bởi lẽ, dừng mà không bao giá» chuyển Ä‘á»™ng nữa thì cÅ©ng là điểm dừng chết.
Từ những Ä‘iểm dừng trong Ä‘á»i.
Quan sát cuá»™c sống quanh ta, chúng ta sẽ bắt gặp được những Ä‘iểm dừng. Có những Ä‘iểm dừng chết chóc, nhÆ°ng cÅ©ng có những Ä‘iểm dừng sống Ä‘á»™ng. Có những Ä‘iểm dừng mang đến tai há»a, nhÆ°ng cÅ©ng có những Ä‘iểm dừng mang lại niá»m vui, má»™t sá»± đổi má»›i, má»™t sá»± cứu rá»—i: đồng hồ Ä‘ang chạy, ngÆ°ng đồng hồ chết; hạt giống gieo xuống đất rất cần để yên má»™t thá»i gian nó má»›i nẩy mầm. Má»™t ngÆ°á»i Ä‘ang Ä‘i trong má»™t cánh rừng, anh dừng lại quan sát xung quanh, sau đó quyết định đổi hÆ°á»›ng Ä‘i vì biết mình đã lạc Ä‘Æ°á»ng má»™t Ä‘iểm dừng cho sá»± đổi má»›i, má»™t cái dừng giải thoát.
Trở lại bức tranh Tin Mừng hôm nay mà Luca phác há»a cho chúng ta. Chúng ta cÅ©ng gặp được những Ä‘iểm dừng: Chúa Giêsu và các môn đệ dừng chân ở nhà Mácta và Maria; Maria dừng chân dÆ°á»›i chân Chúa Giêsu; Mácta dừng chân bên chân Chúa Giêsu. Tất cả những Ä‘iểm dừng Ä‘á»u có mục Ä‘Ãch: Chúa Giêsu và các môn đệ nghỉ chân để tiếp tục hà nh trình lên Giêrusalem; Maria dừng bên chân Chúa để nghe Lá»i Chúa; Mácta dừng lại để cầu cứu Chúa, dÆ°á»ng nhÆ° muốn là m nÅ©ng, dÆ°á»ng nhÆ° muốn trách Chúa.
Qua điểm dừng của Mácta trong Phúc âm:
Cô Mácta báºn rá»™n, rất báºn rá»™n vá»›i công việc phục vụ bá» bá»™n. Lòng mến Chúa, lòng hiếu khách của cô được thể hiện qua công việc, cô muốn là m những thức ăn ngon nhất, phục vụ chá»— nghỉ tốt nhất mà cô có thể dà nh cho Chúa và môn đệ của Ngà i. Cô tháºt tốt bụng. Cô là chị lá»›n nên nặng trách nhiệm, cô đảm Ä‘ang tháo vát và nhiá»u sáng kiến. Sáng kiến nhiá»u nên nhiá»u việc, và cuối cùng là m chẳng kham Ä‘Ã nh xin Chúa can thiệp.
Mácta phục vụ Chúa, Ä‘iá»u đó tháºt tốt. Thế nhÆ°ng Ä‘iá»u tốt xem ra bình thÆ°á»ng đó lại có vấn Ä‘á». Vấn đỠở chá»— nà o? Ở chá»— là cô không toà n tâm toà n ý phục vụ Chúa, vì cô còn báºn tâm để ý đến ngÆ°á»i em, mà ngÆ°á»i em nà y hiện ra trong mắt cô vá»›i hình ảnh không mấy tốt đẹp đó là ngÆ°á»i trốn việc, biếng nhác, và do đó công việc của cô đã bá» bá»™n lại cà ng bá» bá»™n hÆ¡n, đã rối trà lại cà ng rối trà hÆ¡n, nhÆ°ng rất may cho cô là giữa lúc bế tắc đó cô còn biết dừng lại bên Chúa. Cái dừng lại đó cần thiết cho cô, Ãch lợi cho cô lắm, vì cô sẽ có ngÆ°á»i tiếp tay công việc, vừa khép sá»± chú ý của Chúa và má»i ngÆ°á»i vá» phÃa mình mà trÆ°á»›c đó dÆ°á»ng nhÆ° không ai để ý tá»›i, vừa giải tá»a được ná»—i ấm ức trong lòng đối vá»›i cô em Maria. Mácta dừng lại để ngÆ°á»i khác khen mình, để tá»± khen mình, khen mình cÅ©ng là hạ giá ngÆ°á»i khác: “Em con để mình con phục vụâ€. Phải chăng ý cô là : Con quá giá»i, còn em con nó vụng vá» chẳng biết là m gì, lại vô tâm quá. Má»™t cái dừng để trách móc ngÆ°á»i khác, và cÅ©ng để trách Chúa: “Mà Thầy không để ý tá»›i saoâ€. Cô trách khéo: sao con?. Má»™t cái dừng để bắt ngÆ°á»i khác là m theo ý mình, là m nhÆ° mình và cÅ©ng để lôi kéo Chúa vá» phe mình: “Xin Thầy bảo nó giúp con má»™t tayâ€. Lấy uy của Chúa, dùng quyá»n của Chúa để bắt ngÆ°á»i khác phục vụ ý mình, là m nhÆ° mình muốn.
NhÆ°ng Chúa Giêsu táºn dụng giây phút dừng lại ấy của Mácta để thức tỉnh cô. Sá»± thá»±c thì Chúa có vô tâm vá»›i cô không? ThÆ°a không, Chúa không vô tâm nhÆ°ng để ý tá»›i cô, để ý nhiá»u nữa kìa, không những biết việc cô là m nhÆ°ng Chúa còn biết lòng dạ, suy nghÄ© của cô: Mácta! Mácta Æ¡i! Chị băn khoăn lo lắng nhiá»u chuyện quá!†vì băn khoăn lo lắng nhiá»u chuyện đến ná»—i dÆ°á»ng nhÆ° không còn biết Ä‘iá»u gì khác nữa, cô Ä‘ang ngủ mê trong công việc của mình nên Chúa phải thức tỉnh cô. Thức tỉnh trong yêu thÆ°Æ¡ng, Chúa gá»i cô Kitô hữu phải má»™t mà đến hai lần, nhÆ° đánh thức ngÆ°á»i mê ngủ: “Mácta! Mácta Æ¡i!...†tháºt êm ái và yêu thÆ°Æ¡ng. Sao mà cô không tỉnh thức được. “Chỉ có má»™t chuyện cần thiết mà thôi. Maria đã chá»n phần tốt nhất và sẽ không bị ai lấy mấtâ€. Má»™t Ä‘iểm dừng là m thay đổi nháºn thức, là m đảo lá»™n những giá trị mà Mácta đã xây dá»±ng trÆ°á»›c đó, nó mang đến má»™t sá»± đổi má»›i theo chiá»u kÃch thiêng liêng cần thiết cho sá»± cứu rá»—i.
Câu trả lá»i của Chúa chắc chắn là m Mácta ngạc nhiên, giáºt mình vì ngoà i sá»± phán đóan và tỉnh ngá»™, có má»™t cái nhìn má»›i, đón nháºn những giá trị má»›i. Từ nay cô không phải lo lắng bởi lÆ°Æ¡ng thá»±c váºt chất, nhÆ°ng phải lo lắng cho lÆ°Æ¡ng thá»±c thiêng liêng. Từ của ăn trần thế mau hÆ° nát, Chúa hÆ°á»›ng cô đến lÆ°Æ¡ng thá»±c NÆ°á»›c Trá»i trÆ°á»ng tồn. Từ lÆ°Æ¡ng thá»±c nuôi sống thân xác phà m tục Chúa hÆ°á»›ng cô đến lÆ°Æ¡ng thá»±c linh hồn thiêng liêng LÆ°Æ¡ng thá»±c NÆ°á»›c Trá»i thì tốt nhất và sẽ không bị ai lấy mất đó chÃnh là Lá»i Chúa, đó là ơn Chúa.
Äến Ä‘iểm dừng của Kitô hữu trong cuá»™c sống;
Cuá»™c sống con ngÆ°á»i ngà y nay hoạt Ä‘á»™ng nhiá»u hÆ¡n tÄ©nh lặng, nhất là trong thá»i đại khoa há»c kỹ thuáºt phát triển vùn vụt, con ngÆ°á»i nhÆ° bị cuốn hút và o vòng quay của nó đến ná»—i dÆ°á»ng nhÆ° không có thá»i gian để thở, để thÆ° giãn, để nghÄ© ngÆ¡i…NgÆ°á»i Kitô hữu trong hoạt Ä‘á»™ng Tông đồ, hoạt Ä‘á»™ng truyá»n giáo, bác ái từ thiện, dấn thân xã há»™i…dÆ°á»ng nhÆ° cÅ©ng bị ảnh hưởng của thá»i đại: Thế giá»›i còn nhiá»u ngÆ°á»i chÆ°a nháºn biết Chúa, còn nhiá»u ngÆ°á»i nghèo đói, bệnh táºt, gặp hoạn nạn, Ä‘au khổ…cho nên bổn pháºn, trách nhiệm của Giáo há»™i, của má»™t Kitô hữu còn nặng ná», cần nhiá»u hoạt Ä‘á»™ng cụ thể và thiết thá»±c. NhÆ°ng hoạt Ä‘á»™ng Tông đồ, truyá»n giáo, bác ái của chúng ta có phản ánh tình yêu Của Thiên Chúa? Có là hoa quả của tình yêu Thiên Chúa? Hay chỉ để là m tăng uy tÃn, tăng giá trị, khuếch trÆ°Æ¡ng ảnh hưởng của chúng ta, kéo sá»± chú ý của ngÆ°á»i khác vá» phÃa mình, yêu cầu Chúa là m theo ý mình?
Chúa có thể mải mê công việc của Chúa mà không được quên Ä‘i chÃnh Chúa. Chúng ta có thể loay hoay vá»›i công việc của cuá»™c sống, nhÆ°ng không được quên Ä‘i mục Ä‘Ãch của cuá»™c sống. Cần có những Ä‘iểm dừng trong cuá»™c sống để kÃn múc nÆ¡i Chúa: tình yêu, sức mạnh cho những hoạt Ä‘á»™ng của chúng ta. Chiếc ly cần phải đứng yên má»›i có thể hứng lấy nguồn nÆ°á»›c từ vòi rót xuống. Thiên Chúa không thể đổ và o tâm hồn chúng ta Ä‘iá»u gì cả nếu trÆ°á»›c đó đã bị đầy má»i sá»± rồi. Äể phân phát tình yêu Thiên Chúa, ta cần phải có tình yêu Thiên Chúa trà n đầy nÆ¡i mình trÆ°á»›c. Hoạt Ä‘á»™ng Tông đồ là mang tình yêu Chúa đến vá»›i anh em. Thế giá»›i không thÃch thú gì khi gặp gỡ ta, những thế giá»›i Ä‘ang khao khát tình yêu Thiên Chúa, Ä‘ang khao khát những gì Thiên Chúa muốn trao ban cho há» qua trung gian chúng ta.
Khi bị quay cuồng trong cuá»™c sống, nếu chúng ta biết dừng lại nhÆ° Mácta và cầu cứu Chúa: “Chúa Æ¡i! Con mệt quáâ€, lúc đó chúng ta sẽ được Chúa tiếp sức bằng Lá»i của Chúa, sẽ được Chúa chỉ cho chúng ta Ä‘iá»u nà o là quan trá»ng nhất, Ä‘iá»u nà o là phụ thuá»™c và qua đó Æ¡n Chúa, tình yêu Chúa sẽ nuôi dưỡng và tiếp sức cho chúng ta. Chúng ta đừng quên chá»n Chúa và Lá»i Chúa là phần tốt nhất cho Ä‘á»i mình. Hoạt Ä‘á»™ng của chúng ta phải là hoa trái của tình yêu của Thiên Chúa. Cà nh sinh hoa kết quả không phải vì cà nh, nhÆ°ng vì cà nh biết kết hợp cùng cây.
Hà nh trình nà o cÅ©ng cần có những Ä‘iểm dừng, những Ä‘iểm dừng ấy tháºt cần thiết để tiếp sức cho hà nh trình đạt đến Ä‘Ãch. Hà nh trình vá» tiếp nháºn ân sủng, tăng cÆ°á»ng sức khá»e thiêng liêng, bồi bổ tâm linh cho hà nh trình đến Ä‘Ãch. Gặp gỡ Chúa trong thinh lặng, cầu nguyện là cần thiết nhất để giao tiếp vá»›i Chúa, nghe tiếng Chúa và đón nháºn Æ¡n Chúa.
Thế nhÆ°ng liệu có thinh lặng cầu nguyện được trong thế giá»›i ồn à o náo nhiệt, trà n ngáºp công việc nà y chăng?
Mẹ Têrêsa Calcuta, má»™t nữ thánh giữa Ä‘á»i thÆ°á»ng, má»—i ngà y trÆ°á»›c khi bÆ°á»›c xuống “địa ngục Calcuta†để chăm sóc những ngÆ°á»i cùng khổ, hoặc Ä‘i và o “nhà hấp hối†để an ủi các kẻ liệt là o, các nữ tu của mẹ đã quì trÆ°á»›c Thánh Thể má»™t tiếng đồng hồ, để kÃn múc nÆ¡i Chúa: tình yêu, sức mạnh, lòng can đảm và nhiệt huyết tông đồ. [Mục Lục]
32. Việc cần
Truyện cổ tÃch Aráºp có kể lại câu chuyện: Má»™t vị hoà ng tỠđược vua cha gởi và o sa mạc để thụ huấn vá»›i má»™t vị hiá»n triết. Vị hoà ng tá» nà y kinh ngạc vá» thái Ä‘á»™ lạ thÆ°á»ng của nhà hiá»n triết, suốt ngà y không thèm nói lá»i nà o vá»›i hoà ng tá» mà chỉ ra dấu cho hoà ng tá» hãy ngồi im bên cạnh mình.
Sau má»™t tháng im lặng nhÆ° váºy, hoà ng tá» bá»±c mình há»i:
- ThÆ°a thầy, cha tôi gởi tôi đến đây để há»c cùng thầy, nhÆ°ng đã má»™t tháng qua rồi mà tôi chÆ°a há»c được gì cả?
Nhà hiá»n triết ôn tồn trả lá»i:
- Nà y hoà ng tá» trẻ tuổi của ta, nếu con không há»c quà trá»ng sá»± thinh lặng của ta thì con sẽ không thể nà o quà trá»ng được những lá»i ta nói. Nếu con không há»c được bà i há»c sống trong thinh lặng thì con sẽ không há»c được gì nữa cả.
Triết gia ngÆ°á»i Pháp ông Pascal đã nháºn định vá» thá»i đại của ông nhÆ° sau: “Sau khi đã quan sát cuá»™c sống của những ngÆ°á»i đồng thá»i trong má»™t thá»i gian lâu, tôi có thể kết luáºn rằng, má»™t trong những nguyên nhân quan trá»ng gây phiá»n phức xáo trá»™n cho con ngÆ°á»i là vì con ngÆ°á»i không còn khả năng sống trong thinh lặng nữaâ€.
Ông Pascal đã sống xa chúng ta hÆ¡n ba thế ká»·, ông sống và o thế ká»· XVII bên Pháp. Căn bệnh của những thá»i đại ông vẫn còn là căn bệnh của những ngÆ°á»i hay nhiá»u ngÆ°á»i của thá»i đại hôm nay, đó là căn bệnh sợ im lặng, sợ sống trong thinh lặng. Nhìn qua những ồn à o, những bạn trẻ lúc nà o cÅ©ng phải nghe nhạc, xem truyá»n hình, lúc nà o cÅ©ng phải đùa chÆ¡i vá»›i bạn bè, chúng ta có thể hiểu được phần nà o căn bệnh nà y còn tồn tại. NhÆ°ng không phải là sá»± thinh lặng của cô Ä‘Æ¡n, của sá»± trống rá»—ng không có gì cả. NgÆ°á»i Kitô không bao giá» sống trong thinh lặng cô Ä‘Æ¡n trống rá»—ng nà y, vì có sá»± hiện diện của Chúa trong cuá»™c Ä‘á»i và ngay bên cạnh. Sá»± thinh lặng của ngÆ°á»i Kitô là sá»± thinh lặng có đầy Chúa, để được đồng hiện diện vá»›i Chúa, để được nhìn thấy Chúa và lắng nghe tiếng nói của Ngà i.
Thá» há»i trong má»™t ngà y sống chúng ta dà nh ra được bao nhiêu giây phút thinh lặng có đầy Chúa nà y? Bao nhiêu giây phút chúng ta im lặng đến gặp Chúa trong Bà tÃch Thánh Thể? Bao nhiêu giây phút chúng ta im lặng để Ä‘á»c Kinh Thánh, để lắng nghe Lá»i Chúa? Äây là điá»u tốt nhất mà Maria đã chá»n nhÆ° trong Phúc âm Chúa nháºt hôm nay kể lại cho chúng ta.
Sá»± thinh lặng để lắng nghe Lá»i Chúa, đó là sá»± thinh lặng có đầy Chúa. Không dừng lại ở sá»± thinh lặng, nhÆ°ng luôn Ä‘i trên con Ä‘Æ°á»ng noi gÆ°Æ¡ng sống của Chúa, được hiện diện vá»›i Chúa, được đồng hóa vá»›i Ngà i, được chia sẻ sứ mạng của Ngà i. Äây là điá»u chúng ta nháºn thấy nÆ¡i vị tông đồ Phaolô được nhắc lại nÆ¡i bà i Ä‘á»c II. Sống trong sá»± thinh lặng có đầy Chúa, thánh tông đồ Phaolô đã định nghÄ©a cuá»™c sống của mình nhÆ° là má»™t cuá»™c sống trong Chúa, sống đầy Chúa và sẵn sà ng lãnh nháºn những gì còn thiếu nÆ¡i cuá»™c thÆ°Æ¡ng khó của Ngà i.
Cách nói còn thiếu nÆ¡i sá»± thÆ°Æ¡ng khó của Chúa không có nghÄ©a là sá»± thÆ°Æ¡ng khó của Chúa còn thiếu Ä‘iá»u gì, nhÆ°ng muốn nói là sá»± thÆ°Æ¡ng khó của Chúa cần được chia sẻ, được sống trong cuá»™c Ä‘á»i của tông đồ Phaolô. Có sống trong thinh lặng đầy Chúa nà y chúng ta má»›i có đủ can đảm vác tháºp giá vá»›i Chúa, chia sẻ những Ä‘au khổ, hy sinh của Chúa trong những hy sinh Ä‘au khổ chúng ta Ä‘Æ°Æ¡ng đầu hằng ngà y.
Tâm thức sống ồn à o là tâm thức của những kẻ trốn chạy khá»i cuá»™c sống. Sống trong thinh lặng có đầy Chúa nhÆ° Maria ngà y xÆ°a và nhÆ° Mẹ Maria im lặng bên cạnh Chúa cho đến dÆ°á»›i chân tháºp giá. Äó là thái Ä‘á»™ tốt nhất để sống trá»n vẹn cuá»™c sống đầy gian nan thá» thách của chúng ta trong hoà n cảnh ngà y nay.
Xin Chúa ban cho chúng ta được sống trong thinh lặng đầy Chúa nà y, thinh lặng để lắng nghe, để có thêm sức mạnh của Chúa, để giữ vững đức tin, đức cáºy và đức mến và o Chúa. [Mục Lục]
33. Chá»n phần tốt nhất - Lm Bùi Quang Tuấn
Ngà y kia, trong cuá»™c hà nh trình lên Giêrusalem để dá»± lá»… Vượt qua, Äức Giêsu được má»™t gia đình tại là ng Bêtania đón tiếp. Nhà gồm ba chị em: Matta, Maria và Lazarô. Matta là ngÆ°á»i chị cả, có lòng hiếu khách và rất mến má»™ Äức Giêsu. Nên chi khi được vị khách quà nà y viếng thăm, cô đã đôn đáo, táºn tình trổ tà i để chiêu đãi Chúa má»™t bữa.
Trong khi đó cô em là Maria lại trầm tÄ©nh hÆ¡n. Nà ng má»i Äức Giêsu và o nhà và ngồi bên chân Ngà i tiếp chuyện. Tất nhiên việc nà y không lá»t khá»i đôi mắt tinh tÆ°á»ng, đảm Ä‘ang, và chú ý đến hết má»i thứ của bà chị. Thế nên, đợi hồi lâu mà vẫn không thấy cô em xuống bếp giúp mình má»™t tay, hầu tiếp đãi Thầy cho Ä‘Ã ng hoà ng, Matta đã cất tiếng nhá» Äức Giêsu trợ giúp: “ThÆ°a Thầy, em tôi để tôi phục dịch má»™t mình mà Thầy không quan tâm sao? Xin Thầy bảo em tôi giúp tôi vá»›i.†Äây phải chăng là lá»i than trách nhẹ nhà ng, ngầm nói Maria là ngÆ°á»i cứng đầu, chị bảo khó nghe, nên phải nhá» Chúa dạy? Hay đây là chÃnh lá»i “cầu nguyện†mà má»™t ngÆ°á»i Ä‘ang hoạt Ä‘á»™ng tất báºt cho NÆ°á»›c Chúa, nhÆ°ng thiếu nhân sá»± cá»™ng tác, nên phải cầu Chúa can thiệp?
Dẫu sao thì Äức Giêsu đã không bảo cô em: “Thôi để lúc khác chúng ta nói chuyện tiếp. Bây giá» hãy Ä‘i giúp chị Ä‘i.†Trái lại Ngà i đã khẳng định cho bà chị biết má»™t giá trị Æ°u tiên trong cuá»™c sống: “NgÆ°Æ¡i lo lắng xao xuyến vá» nhiá»u chuyện quá! Cần thì Ãt thôi. Maria đã chá»n phần tốt nhất rồi và sẽ không bị ai giá»±t mất.â€
Má»›i nghe qua, e rằng có ngÆ°á»i thÆ°Æ¡ng cảm cho Matta: báºn rá»™n phục dịch Chúa đã chẳng được tiếng khen hay lá»i khÃch lệ. Trong khi ngÆ°á»i kia chỉ ngồi má»™t nÆ¡i, chẳng là m lụng gì cả mà lại được Chúa khen là “biết chá»n phần tốt nhất.â€
Phải chăng có má»™t nghịch lý trong Tin Mừng của Äức Giêsu: cách đây không lâu, qua câu chuyện NgÆ°á»i Samari Nhân Háºu, Ngà i đã mở ra cho môn đệ con Ä‘Æ°á»ng dấn thân hoạt Ä‘á»™ng, hy sinh phục vụ tha nhân – “Hãy Ä‘i và là m nhÆ° váºy†– thế mà bây giá» thì dÆ°á»ng nhÆ° Ngà i lại Ä‘á» cao việc tÄ©nh lặng và lắng nghe ?
Äiá»u đáng lÆ°u ý là không phải Äức Giêsu khiển trách Matta, cÅ©ng chẳng phải Ngà i thiếu quan tâm hay không đánh giá tốt việc là m của cô ấy. Trái lại Äức Giêsu muốn khuyên cô đừng quá bối rối lo lắng để trở thà nh má»™t kẻ nô lệ cho công việc hay thà nh quả. Äiá»u cần thiết nhất không phải là là m được gì cho Chúa nhÆ°ng là nháºn được gì từ Chúa. Nháºn nhiá»u hay Ãt để sau đó có thể trao ban cho tha nhân Ãt hay nhiá»u còn tùy thuá»™c thái Ä‘á»™ ngÆ°á»i ta đón tiếp Chúa trong cuá»™c Ä‘á»i.
Có nhiá»u ngÆ°á»i quá hăng say hoạt Ä‘á»™ng công Ãch xã há»™i mà quên Ä‘i Ä‘á»i sống nguyện cầu. Có lắm kẻ qua tÃch cá»±c “giải phóng†anh em mà quên luôn Chúa. NhÆ° thế thì là m sao có thể thà nh công theo tinh thần của Phúc âm được. Vì nhÆ° Äức Giêsu đã phán: “Không có Ta, các ngÆ°Æ¡i không là m được gì†cÆ¡ mà . Và Ngà i cÅ©ng đã từng quả quyết: “CÅ©ng nhÆ° nhánh nho không thể tá»± mình sinh quả nếu không lÆ°u lại vá»›i thân nho, thì các ngÆ°Æ¡i cÅ©ng váºy, nếu không lÆ°u lại trong Ta.†(Ga 15:4)
Má»™t vị linh mục đã viết: “Những hoạt Ä‘á»™ng rầm rá»™, những cuá»™c dấn thân và o Ä‘á»i mà không có sá»± liên hệ máºt thiết vá»›i Chúa, không lấy sá»± cầu nguyện là m căn bản há»— trợ, sẽ không Ä‘em lại Ãch lợi sâu xa và lâu bá»n. Có mến Chúa má»›i biết yêu ngÆ°á»i nhÆ° Chúa đã yêu mến, có hiệp nhất vá»›i Chúa má»›i biết mở vòng tay lá»›n ôm lấy anh em.†Biết lấy Chúa là m căn bản của Ä‘á»i sống, biết tìm đến Ngà i qua thinh lặng và nguyện cầu, ngÆ°á»i ta má»›i có được hÆ°á»›ng Ä‘i đúng lối và sức mạnh cần thiết cho hà nh trình phục vụ NÆ°á»›c Trá»i.
Äó không chỉ là lối sống cần thiết đối vá»›i những ngÆ°á»i là m việc tông đồ, nhÆ°ng còn là “phần tốt nhất†mà má»i ngÆ°á»i phải có. Äã nhiá»u lần Äức Giêsu căn dặn các kẻ theo Ngà i: đừng lo lắng thái quá vá» của ăn áo mặc, đừng bồn chồn xao xuyến vá» ngà y mai, cÅ©ng đừng sợ hãi khi phải đứng trÆ°á»›c bạo lá»±c của trần gian... vì chỉ có má»™t Ä‘iá»u cần nhất thôi: “Hãy tìm kiếm NÆ°á»›c Thiên Chúa trÆ°á»›c đã, cùng sá»± công chÃnh của NgÆ°á»i†(Mt 6:33)
Có lẽ lắm khi ngÆ°á»i ta cứ dá»… mãi mê vá»›i công việc, chạy đôn đáo vá»›i đồng tiá»n, xôn xao lo lắng cho tÆ°Æ¡ng lai của chÃnh mình hay con cái mà quên Ä‘i những giây phút tÄ©nh lặng ngồi bên chân Chúa, để lắng nghe và để nháºn chân giá trị quan yếu của cuá»™c Ä‘á»i. Nhiá»u ngÆ°á»i lo là m việc tối ngà y, đến ná»—i “không có giá»â€ ngồi yên để Ä‘á»c má»™t Ä‘oạn Thánh kinh, hay đôi dòng sách báo đạo đức. NhÆ° thế là m sao trám khá»i tinh thần bị còm cõi và đá»i sống mất Ä‘i ý vị.
Giữa má»™t cuá»™c sống ồn à o bon chen, phải cố gắng tìm cho chÃnh mình những giây phút thinh lặng. Bình an và sức mạnh ná»™i tâm được kÃn múc từ những khoảnh khắc nầy đây. Thomas Merton từng Ä‘oạn quyết: “Thinh lặng là nhu cầu căn bản cho má»i ngÆ°á»i muốn sống nhân tÃnh của mình cách tốt đẹp nhất.†Vì chỉ trong thinh lặng ngÆ°á»i ta má»›i dá»… ghi nháºn sâu xa những nét đẹp ở nÆ¡i Tạo Hóa và nÆ¡i con ngÆ°á»i.
Lắm khi ngÆ°á»i ta cÅ©ng Ä‘a Ä‘oan đến ná»—i chỉ biết đôn đáo kiếm tìm: kiếm cá, kiếm cÆ¡m, kiếm tình, kiếm bằng cấp, kiếm kiến thức... mà quên dừng lại để đắm nhìn và o vÅ© trụ thinh không, hầu khám phá cá»™i nguồn hạnh phúc cuá»™c Ä‘á»i. Cá»™i nguồn đó chÃnh là Thiên Chúa. Thiếu Ngà i Ä‘á»i ngÆ°á»i chỉ là má»™t chuá»—i tìm kiếm vô vá»ng. Có Ngà i chẳng ai giá»±t mất được sá»± an vui của tâm hồn.
“Maria đã chá»n phần tốt rồi, và sẽ không bị ai giá»±t mất.â€
Chắc hẳn bạn chẳng bao giỠmuốn tìm kiếm những thứ mà khi vừa có lại bị thế gian giựt mất! [Mục Lục]
34. Lắng nghe
Äoạn Tin Mừng thánh Luca kể lại câu chuyện tiếp đón Chúa Giêsu của hai chị em Marta và Maria tại nhà của hỠở là ng Bêtania. Chúng ta thấy tất cả câu chuyện xoay quanh cách thức hai ngÆ°á»i tiếp đón Chúa, rồi tá»™t đỉnh và kết thúc câu chuyện là nháºn định của Chúa Giêsu vá» cách tiếp đón của má»—i ngÆ°á»i.
TrÆ°á»›c hết, chúng ta thấy cả hai ngÆ°á»i Ä‘á»u tiếp đón Chúa, nhÆ°ng má»—i ngÆ°á»i má»™t cách, má»—i ngÆ°á»i má»™t vẻ: Marta thì báºn rá»™n tÃu tÃt, lo lắng lăng xăng nhiá»u việc. Còn Maria thì chỉ ngồi bên chân Chúa, tiếp chuyện Chúa và nghe Chúa giảng dạy. Cách tiếp đón nà o là m hà i lòng Chúa hay được Chúa yêu thÃch hÆ¡n? Äó là cách tiếp đón của cô Maria. ChÃnh Chúa đã nháºn định nhÆ° thế: “Maria đã chá»n phần tốt nhấtâ€. Còn vá»›i cô Marta, Chúa nói: “Con lo lắng băn khoăn nhiá»u chuyện quáâ€. Tháºt ra, cả hai chị em Ä‘á»u hết lòng tiếp đón Chúa. NhÆ°ng đối vá»›i Chúa: “NgÆ°á»i ta sống không bằng cÆ¡m bánh mà thôi, nhÆ°ng còn bởi lá»i Thiên Chúa:, nghÄ©a là ngÆ°á»i ta không phải chỉ có sá»± sống nhÆ° thá»±c váºt, Ä‘á»™ng váºt, mà còn phải có lẽ sống. Äối vá»›i chúng ta, lá»i Chúa cho chúng ta lẽ sống và đưá»ng sống. Váºy thì lá»i Chúa phải có vị trà ưu tiên, là vì phải nghe lá»i Chúa chúng ta má»›i có thể hoà n thà nh má»i nhiệm vụ của mình cho trung thá»±c vá»›i lẽ sống và đưá»ng sống mà Thiên Chúa cho mình. Cô Maria đã là m đúng nhÆ° thế. Äây là bà i há»c thứ nhất chúng ta ghi nháºn: Chúa muốn chúng ta, dù báºn rá»™n công việc thế nà o cÅ©ng phải biết dà nh thá»i giỠđể lắng nghe và tìm hiểu lá»i Chúa.
Thá»±c váºy, ai trong chúng ta cÅ©ng có nhiá»u việc phải là m. Äừng kể những ngÆ°á»i lÆ°á»i biếng hay những ngÆ°á»i chỉ muốn ăn không ngồi rồi, còn hầu hết chúng ta, nếu sống đúng vai trò và nhiệm vụ của mình, chúng ta Ä‘á»u thấy việc thì nhiá»u mà thá»i gian lại Ãt. Hai mÆ°Æ¡i bốn tiếng má»—i ngà y hãy còn quá ngắn. Thá»i giá» lúc nà o cÅ©ng chá»±c chắp cánh bay Ä‘i, để lại công việc cứ tiếp nối nhau mãi, hoặc là m mãi mà không hết việc. Sống trong hoà n cảnh quá nhiá»u công việc nhÆ° váºy, thì bà i há»c nghỉ ngÆ¡i nhÆ° cô Maria cà ng cần thiết cho chúng ta, chúng ta không thể để cho công việc lôi kéo mà quên mất mục Ä‘Ãch chÃnh của Ä‘á»i mình. Công việc là m ăn tay chân nghá» nghiệp chỉ là phÆ°Æ¡ng tiện nuôi sống, là con thuyá»n Ä‘Æ°a chúng ta vá» trá»i, chứ nó không thể là mục Ä‘Ãch của Ä‘á»i chúng ta. Có lẽ Chúa chẳng hà i lòng gì mà còn Ä‘au lòng nữa, khi thấy chúng ta quá báºn rá»™n và o biết bao công việc, phà phạm bao nhiêu sức lá»±c của tuổi Ä‘á»i, bao nhiêu thá»i gian quà giá, để lo cho những công việc không có giá trị trÆ°á»ng cá»u, để rồi kết thúc cuá»™c Ä‘á»i mình trong lo lắng, sợ hãi vá» số pháºn Ä‘á»i sau.
NhÆ° váºy, Ä‘iá»u chúng ta cần ghi nhá»› là chúng ta phải biết gặp gỡ Chúa trong hoạt Ä‘á»™ng, trong việc là m. Nói cụ thể hÆ¡n, trong má»™t ngà y và trong hoạt Ä‘á»™ng, chúng ta phải biết dà nh ra Ãt giây phút cho việc gặp gỡ Chúa. Thà dụ: má»™t lúc im lặng, má»™t khoảnh khắc nâng tâm hồn lên cao, má»™t Ãt phút Ä‘á»c Kinh Thánh, má»™t Ãt phút để cầu nguyện, để tâm sá»± vá»›i Chúa và lắng nghe Chúa nói vá»›i tâm hồn mình. Nói tóm lại, chúng ta cần tìm ra ý nghÄ©a sâu xa những câu nháºn định của Chúa Giêsu: “Chỉ có má»™t chuyện cần mà thôiâ€, “Maria đã chá»n phần tốt nhấtâ€, nghÄ©a là cuá»™c Ä‘á»i của chúng ta, có nhiá»u Ä‘iá»u phải lo lắng, có nhiá»u công việc phải là m, nhÆ°ng chúng ta phải biết khẳng định cái gì là ưu tiên, cái gì cần là m, cái gì phải là m trÆ°á»›c. Äó là lắng nghe Lá»i Chúa, đó là cầu nguyện.
Äà ng khác, bà i Tin Mừng còn gợi cho chúng ta suy nghÄ© thêm má»™t vấn Ä‘á» nữa, đó là câu nói của Marta: “ThÆ°a Thầy, em con để mình con phục vụ mà Thầy không để ý tá»›i sao?â€. Câu nói của Marta tá» lá»™ phần nà o thái Ä‘á»™ phân bì ghen tị thÆ°á»ng sẵn có trong lòng má»i ngÆ°á»i. Chúng ta biết: ghen tị là má»™t trong bảy mối tá»™i đầu, là tá»™i nặng. Kẻ ghen tị rất tá»± cao, không muốn ai hÆ¡n mình. Mà nếu có ai hÆ¡n mình thì tá» ra khó chịu, buồn rầu, chán nản, tức tối, oán ghét vá»›i những thà nh công của ngÆ°á»i khác… Có ngÆ°á»i chỉ ghen ghét má»™t ngÆ°á»i nà o đó trong má»™t thá»i gian thôi. NhÆ°ng có ngÆ°á»i ghen ghét suốt Ä‘á»i. NgÆ°á»i ta ghen tị vỠđủ mặt: của cải, tà i ba, nhan sắc, thà nh công, nhân đức… ThÆ°á»ng những ngÆ°á»i ở trong cùng hoà n cảnh, cùng môi trÆ°á»ng, cùng tình thân má»›i ghen ghét nhau, nhÆ° bạn bè, chị em ghen nhau; nhà giáo, nghệ sÄ©, hà ng thịt, hà ng cá ghen nhau. Rồi ngÆ°á»i lá»›n hay ghen tị nhiá»u hÆ¡n tuổi trẻ, vì tuổi trẻ còn Ä‘ang ganh Ä‘ua và có nhiá»u Ä‘iểm phải vÆ°Æ¡n tá»›i, rồi há» lại dá»… bá» qua, tha thứ. Cho nên, nếu có, thì chỉ là tạm thá»i. Còn ngÆ°á»i lá»›n ghen tị thÆ°á»ng Ä‘Æ°a đến oán thù, phá đổ.
Chẳng hạn, vua Saolê, khi thấy Äavid được dân chúng ca tụng là tà i giá»i hÆ¡n vua, thì nhà vua ghen tức vá»›i Äavid, đến ná»—i từ đó tìm đủ cách để giết Äavid, dù Äavid không có tá»™i gì hết. Saolê ghen tị tháºt vô lý. Äavid là má»™t tay tà i giá»i, thắng tráºn trở vá», xứng đáng được toà n dân ca tụng biết Æ¡n. Còn Saolê, lẽ ra phải vui mừng vì Äavid đã Ä‘em phần thắng vá» cho mình, thì Saolê đã là m ngược lại là ghen tức và cay đắng trả thù. Äúng nhÆ° câu nói: “Khi má»™t ngÆ°á»i thắng tráºn trở vá» nhà , dù lòng Ä‘ang vui cách mấy Ä‘i nữa, khi thấy có ngÆ°á»i khác hÆ¡n mình, thì niá»m vui đó sẽ trở thà nh buồn bá»±c và đau khổâ€. Nếu nhÆ° chúng ta ở trong trÆ°á»ng hợp của Saolê, có lẽ chúng ta cÅ©ng ghen tức nhÆ° Saolê. Chúng ta có thể cÆ°á»i ngÆ°á»i khác khi thấy há» ghen tị, và chúng ta cho đó là thái Ä‘á»™ trẻ con. NhÆ°ng chÃnh chúng ta cÅ©ng nên phản tỉnh lại xem chúng ta có hÆ¡n trẻ con không? Khi thấy ngÆ°á»i khác Ä‘au khổ, chúng ta dá»… chạnh lòng thÆ°Æ¡ng, an ủi giúp đỡ há». Ngược lại, thá» há»i chúng ta có vui má»™t cách thà nh thá»±c khi anh em mình được may mắn thà nh công chăng? ThÆ°á»ng thÆ°á»ng chúng ta hay Ä‘i chia buồn hÆ¡n là chia vui. Chúng ta hãy nhá»›: Ghen tị sinh ra nhiá»u tai hại: ghen tị thÆ°á»ng Ä‘i đến chá»— nói hà nh, nói xấu, vu oan cáo vạ, bôi nhá», xét Ä‘oán bừa bãi. Ghen tị là m đứt mất tình bác ái và gây nên nhiá»u gÆ°Æ¡ng mù gÆ°Æ¡ng xấu. Vì thế, bằng má»i giá chúng ta phải tốp lại cái thói ghen tị vô lối của mình.
Bà i Tin Mừng cÅ©ng nhÆ° những Ä‘iá»u tìm hiểu trên đây nhắc nhở chúng ta suy nghÄ©: Má»—i ngÆ°á»i chúng ta đã tiếp đón Chúa, gặp gỡ Chúa, lắng nghe lá»i Chúa nhÆ° thế nà o trong cuá»™c sống: theo kiểu của Marta hay Maria? Chúng ta có biết kết hợp giữa cầu nguyện và hoạt Ä‘á»™ng trong cuá»™c sống để đáp ứng những đòi há»i phát triển con ngÆ°á»i toà n diện không? Chúng ta có tá»± cho mình là đúng, công việc của mình là hay hÆ¡n cả, để rồi phủ nháºn hoặc công kÃch ngÆ°á»i khác, công việc của ngÆ°á»i khác không? Trong khi có thể chÃnh ngÆ°á»i đó má»›i đúng và công việc của há» má»›i đáng kể? Ước mong má»—i ngÆ°á»i hãy suy nghÄ© và kiểm Ä‘iểm để đổi má»›i hoặc bổ túc những gì còn sai lá»—i hoặc thiếu sót trong Ä‘á»i sống đạo của mình. [Mục Lục]
35. Phần tốt nhất quyết định ý nghĩa cuộc sống
(Suy niệm của Lm. Giuse Vũ Tiến Tặng)
Bà i Ä‘á»c thứ nhất của Chúa Nháºt hôm nay Ä‘á» cáºp đến vấn đỠđón tiếp. Abraham được Thiên Chúa viếng thăm dÆ°á»›i hình ảnh ba ngÆ°á»i khách. Ông đã thể hiện sá»± hiếu khách của mình trong việc là m tất cả bao nhiêu có thể để là m hà i lòng những vị khách đặc biệt ấy. TrÆ°á»›c tiên, ông lấy nÆ°á»›c để cho há» rá»a tay chân, tiếp đến sai đầy tá» là m thịt bê, và nói vá»›i vợ mình Sara lấy bá»™t để là m bánh. Má»™t sá»± tiếp đón hết sức chu đáo. Äiá»u nà y đã là m hà i lòng ba vị khách. Nhá» thế, gia đình ông được chúc là nh và được đón nháºn trÆ°á»›c má»™t tin vui là chừng nà y năm sau hai ông bà sẽ có được má»™t cáºu con trai mặc cho Ä‘ang ở Ä‘á»™ tuổi cao niên.
Tiếp đón là phần không thể thiếu trong việc xây dá»±ng các mối tÆ°Æ¡ng giao trong nhân loại. Tất cả các việc chuẩn bị chu đáo nhÆ° các món ăn, bà y bố trang trà bà n ăn đẹp mắt, tạo bầu khà dá»… chịu thân thiện…nhằm mục Ä‘Ãch là m hà i lòng ngÆ°á»i được má»i. Má»™t bữa ăn không dừng lại ở vấn Ä‘á» thá»a mãn cÆ¡n đói khát, mà còn vÆ°Æ¡n tá»›i nét đẹp văn hóa ẩm thá»±c mà chúng ta biết má»—i miá»n và má»—i quốc gia Ä‘á»u có những món ăn đặc trÆ°ng riêng của mình. Bữa ăn giúp xây dá»±ng tình bạn ngà y thêm sâu Ä‘áºm. Khi cùng nhau chia sẻ bữa ăn là muốn nói cho ngÆ°á»i đồng bà n biết há» là quan trá»ng, là muốn cho hỠđược sống má»™t cách triển nở, là muốn xây dá»±ng má»™t tình bằng hữu chân thá»±c. CÅ©ng chÃnh trong bầu khà của bữa ăn, ngÆ°á»i ta có thể mở lòng ra để lắng nghe và chia sẻ nhiá»u Ä‘iá»u vá»›i ngÆ°á»i đồng bà n. Qua đó má»—i bên nháºn được những hoa trái bổ Ãch và có được nhiá»u kiến thức cÅ©ng nhÆ° hiểu biết nhau hÆ¡n.
Cuá»™c viếng thăm của Thiên Chúa dà nh cho Abraham và lòng hiếu khách của ông dà nh cho Ngà i là điá»u cần thiết nhất trong cuá»™c sống của má»—i Kitô hữu. Äiá»u nà y lại được Äức Giêsu má»™t lần nữa khẳng định khi nói vá» sá»± chá»n lá»±a giữa lắng nghe Chúa và bên kia là công việc. Tin Mừng Thánh Luca kể vá» cuá»™c thăm viếng của Äức Giêsu đối vá»›i ba chị em trong má»™t gia đình tại Bêtania. Äây là má»™t gia đình có mối liên hệ gần gÅ©i vá»›i Ngà i. Có thể nói nÆ¡i đây là điểm dừng chân sau những chặng Ä‘Æ°á»ng rao giảng của Äức Giêsu. Ba chị em của gia đình tại Bêtania cÅ©ng còn được các sách Tin Mừng khác nói đến, nhÆ° Tin Mừng theo thánh Gioan có kể vá» việc Äức Giêsu cho ông Lazarô chết bốn ngà y và đã an táng trong huyệt má»™ được sống lại. Trong cuá»™c viếng thăm Ä‘ang nói ở trên, hai thái Ä‘á»™ hoà n toà n khác nhau được thể hiện nÆ¡i Martha và Maria. Trong khi cô chị Martha tất báºt báºn rá»™n vá»›i công việc bếp núc, thì cô em Maria lại cứ ngồi bên chân Chúa để lắng nghe Ngà i. Không những thế, cô em lại còn được Äức Giêsu khen là đã biết chá»n phần nhất, đồng thá»i cô chị lại bị trách cứ là « lo lắng bối rối vá» nhiá»u chuyện » nữa.
Thá»±c ra, hình ảnh lắng nghe Chúa của Maria và báºn tâm nhiá»u việc của Martha không thể tách rá»i. Äây chỉ là hai mặt của má»™t vấn Ä‘á». TrÆ°á»›c hết cần phải lắng nghe Chúa thì sau đó má»›i có thể bÆ°á»›c Ä‘i đúng hÆ°á»›ng, cÅ©ng nhÆ° dẫn đến hà nh Ä‘á»™ng để là m những việc cần là m. Äiá»u quan trá»ng là biết dà nh thá»i gian cần thiết và có con tim nhạy bén để nháºn ra tiếng nói của Thiên Chúa. Äó chÃnh là cuá»™c gặp gỡ máºt thiết vá»›i Ngà i trong cầu nguyện. Chỉ trong khung cảnh ấy ngÆ°á»i tÃn hữu má»›i có thể đón nháºn thánh ý Chúa để rồi chấp nháºn bỠý riêng của mình, để cuá»™c Ä‘á»i của mình được bÆ°á»›c Ä‘i trong sá»± tÃn thác. Äiá»u nà y khác hoà n toà n vá»›i việc xin Thiên Chúa thá»±c hiện nÆ¡i cuá»™c Ä‘á»i của mình những tiêu chuẩn theo cái nhìn của ngÆ°á»i Ä‘á»i, và những gì mà chÃnh bản thân muốn được nhÆ° ý của mình váºy. Dà nh thá»i gian để lắng nghe Chúa nói, hÆ¡n là nói tháºt nhiá»u vá»›i Ngà i, trở nên tối cần thiết và được coi nhÆ° hÆ¡i thở của má»—i Kitô hữu.
Cuá»™c Ä‘á»i quanh ta vẫn tấp náºp tiếp diá»…n hết ngà y nà y tháng khác. Äôi khi, con ngÆ°á»i bị cuốn hút và o nhịp Ä‘á»™ vá»›i áp lá»±c tháºt cao dẫn đến cuá»™c sống bị mất quân bình. Tuy nhiên, có khi đạt được thà nh công lại là lúc ngÆ°á»i ta chủ quan cho rằng khả năng của mình quyết định yếu tố thà nh công ấy. Từ đó, sẽ là m cho ý nghÄ©a của cuá»™c Ä‘á»i mất Ä‘i Ä‘iá»u chÃnh yếu. Cuá»™c sống nhân loại được kết hợp bởi nhiá»u mảng khác nhau nhÆ° váºt chất, tinh thần, Ä‘á»i sống tâm linh, nghá» nghiệp, gia đình, cá»™ng Ä‘oà n, xã há»™i…Vượt lên trên tất cả, có Äấng là Chủ thể của thá»i gian và không gian, là nguyên lý tối háºu của muôn loà i muôn váºt. Nhá» Ngà i mà chúng được tồn tại. Äấng đó chÃnh là Thiên Chúa, NgÆ°á»i cho chúng ta sá»± sống và chỉ cho má»—i ngÆ°á»i thấy ý nghÄ©a Ä‘Ãch thá»±c. Äiá»u tất yếu, ngÆ°á»i tÃn hữu cần phải thiết láºp mối mối tÆ°Æ¡ng quan chặt chẽ vá»›i Ngà i, vì khi tách ra khá»i Ngà i, con ngÆ°á»i sẽ trở nên hÆ° vô. NhÆ° thế, má»›i thấy lá»i khuyên của Äức Giêsu hôm nay dà nh cho Martha tháºt sâu sắc. Khi chá»n phần tốt nhất là dà nh thá»i gian để nghe Chúa, thì các mảng khác trong cuá»™c sống của con ngÆ°á»i má»›i được triển nở và má»›i đạt tá»›i nhÆ° lòng Chúa mong muốn.
Má»—i Chúa Nháºt, ngÆ°á»i tÃn hữu được quy tụ trong bầu khà bữa tiệc được chÃnh Äức Giêsu dá»n ra để cho chúng ta được bồi bổ sức mạnh và đá»i sống được thăng hoa. Ngà i má»i gá»i chúng ta lắng nghe Lá»i Ngà i và muốn chúng được Ä‘em ra thá»±c hà nh nhằm trổ sinh hoa trái. Ngà i cÅ©ng cho chúng ta thưởng thức lÆ°Æ¡ng thá»±c là chÃnh mình của Ngà i, để cho Ä‘á»i sống đức tin chúng ta được củng cố và tăng triển không ngừng.
Xin cho chúng ta có tâm hồn lắng nghe Lá»i Chúa nhÆ° Mẹ Maria, để trong má»i hoà n cảnh chúng ta biết gẫm suy Lá»i Chúa trÆ°á»›c khi Ä‘em ra thá»±c hà nh. Khi chá»n phần tốt nhất chÃnh là lúc thánh ý của Thiên Chúa được thá»±c hiện nÆ¡i chúng ta và trong suốt cả cuá»™c Ä‘á»i. [Mục Lục]
36. Hoạt động và cầu nguyện – Gp Vĩnh Long
Dân gian có câu: “Khách tá»›i nhà không gà thì vịtâ€, câu nói nầy thể hiện lòng hiếu khách của chủ nhà . Trong bà i Ä‘á»c I, cho thấy tổ phụ Abraham cÅ©ng rất hiếu khách, ông Ä‘ang ngồi trong lá»u giữa trÆ°a nóng, thì thấy bên ngoà i có 3 ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông. Ông vá»™i và ng lấy bá»™t là m bánh, bắt má»™t con bê tốt nhất là m thịt để tiếp đãi há». Những ngÆ°á»i nầy là sứ giả của Thiên Chúa. Trong Ä‘oạn Tin Mừng chúng ta vừa nghe, Martha cÅ©ng thể hiện lòng hiếu khách của mình, chị lo dá»n tiệc thết đãi Chúa, thế nhÆ°ng ngÆ°á»i em là Maria phục vụ Chúa bằng cách khác, ngồi nghe Chúa giảng dạy và được khen. Tại sao Chúa khen Maria? Và qua hình ảnh của Matha và Maria tiếp đón Chúa má»—i ngÆ°á»i má»—i cách, Chúa muốn dạy chúng ta Ä‘iá»u gì?
Chắc hẳn không chỉ má»™t mình Äức Giêsu ghé qua nhà chị em Martha, Maria và Lagiarô (ngÆ°á»i đã chết và chôn được 4 ngà y mà được Chúa cho sống lại), mà còn các tông đồ nữa. Việc chuẩn bị chá»— nghỉ ngÆ¡i và ăn uống cho Ãt là 13 ngÆ°á»i khách và 3 ngÆ°á»i nhà là m cho Martha, ngÆ°á»i chị, ngÆ°á»i chủ nhà tất nhiên phải rất báºn rá»™n. Cho nên chúng ta không lạ gì Martha trách em mình không phụ giúp gì vá»›i mình! DÆ°á»ng nhÆ° trách cả Chúa nữa là không biết nhắc Maria phụ vá»›i chị, mà chỉ ngồi nghe Chúa nói chuyện, trong khi gần tá»›i bữa ăn rồi! Rõ rà ng Martha là m việc phải là m của ngÆ°á»i chủ nhà , thế nhÆ°ng Chúa không khen, mà Chúa còn bảo: “Martha, Martha Æ¡i! Chị băn khoăn lo lắng nhiá»u chuyện quá. Chỉ có má»™t chuyện cần thiết mà thôi. Maria đã chá»n phần tốt nhấtâ€(Lc 10,42). Câu nói nà y hẳn là m cho Martha và cả chúng ta cÅ©ng phải suy nghÄ© nữa!
Xét vá» phÆ°Æ¡ng diện xã há»™i, khách đến nhà chúng ta thÆ°á»ng thấy có hai phÆ°Æ¡ng cách phục vụ. PhÆ°Æ¡ng cách giống nhÆ° của Martha: lo ăn, lo chá»— nghỉ cho khách. Theo cách nghÄ© thông thÆ°á»ng cà ng lo thức ăn thịnh soạn, chá»— nghỉ cà ng chu đáo chừng nà o chứng tá» mình cà ng trân trá»ng, quý mến khách. PhÆ°Æ¡ng cách giống của Maria: lắng nghe những Ä‘iá»u chia sẻ của khách. Cà ng thâm giao, cà ng tri ká»· khi đến thăm nhau dÆ°á»ng nhÆ° cần có nhiá»u thá»i giỠđể tâm sá»±, để chia sẻ nhau hÆ¡n là vấn đỠăn uống.
Xét vá» phÆ°Æ¡ng diện thiêng liêng, Martha tiêu biểu cho ngÆ°á»i hoạt Ä‘á»™ng, lo lắng vá» những nhu cầu váºt chất. Còn Maria tiêu biểu cho những ngÆ°á»i lắng nghe Lá»i Chúa, cầu nguyện. Tuy việc hoạt Ä‘á»™ng phục vụ không phải là không cần thiết, nhÆ°ng phải coi chừng kẻo chúng là m ta phân tâm mà không để ý đến Ä‘iá»u quan trá»ng hÆ¡n đó là lắng nghe Lá»i Chúa. ChÃnh Chúa Giêsu đã nhắc lại lá»i Thiên Chúa dạy từ thá»i Cá»±u Ước: “Äã có lá»i chép rằng: NgÆ°á»i ta sống không chỉ nhá» cÆ¡m bánh, nhÆ°ng còn nhá» má»i lá»i miệng Thiên Chúa phán ra†(Mt 4,4).
Hoạt Ä‘á»™ng và cầu nguyện hai việc không thể tách rá»i nÆ¡i Ä‘á»i sống của ngÆ°á»i Kitô hữu, mà cần bổ túc cho nhau. Trong đó việc cầu nguyện phải là m ná»n tảng hoạt Ä‘á»™ng cho Ä‘á»i sống của Kitô hữu. Tháºt váºy, ta hãy xem qua má»™t và i lÄ©nh vá»±c để thấy rõ:
- Nhá» gắng bó vá»›i Äấng Tối Cao là m cho ngÆ°á»i sống đúng vá»›i phẩm giá cao quý của mình hÆ¡n. Tháng 07 năm 2004, trung tâm nghiên cứu Howard thuá»™c Äại há»c Austin, Texas, Hoa Kỳ đã công bố kết quả nghiên cứu cho thấy giá»›i thanh thiếu niên có Ä‘á»i sống tôn giáo mạnh thì vấn Ä‘á» phạm pháp, vấn Ä‘á» dục tÃnh tiá»n hôn nhân, lạm dụng chất kÃch thÃch, phạm pháp Ä‘á»u giảm đáng kể.
- Nhá» cầu nguyện nên giải quyết những vấn Ä‘á» trong cuá»™c sống được tốt hÆ¡n. Charles de Foucauld có phÆ°Æ¡ng cách giải quyết các vấn Ä‘á» khó khăn nhÆ° sau: (1) ThÆ°a vá»›i Chúa những Ä‘iá»u mình gặp phải. (2) Cầu nguyện (thinh lặng) lắng nghe Chúa hÆ°á»›ng dẫn. (3) ÄÆ°a ra hÆ°á»›ng để giải quyết vấn Ä‘á». Nhá» váºy mà ngà i đã giải quyết thà nh công nhiá»u Ä‘iá»u. Äiá»u nầy ai trong chúng ta cÅ©ng có thể há»c há»i để áp dùng cho Ä‘á»i sống của ta.
- Nhá» cầu nguyện nên việc phục vụ tha nhân được tốt hÆ¡n. Mẹ Têrêsa Calcutta và các nữ tu dòng của Mẹ dù báºn rá»™n công việc hằng ngà y nhÆ° thế nà o, nhÆ°ng luôn luôn dà nh thá»i giá» tham dá»± Thánh lá»…, chầu Thánh Thể. NgÆ°á»i ta ghi nháºn rằng Mẹ Têrêsa luôn là ngÆ°á»i có mặt ở nhà nguyện sá»›m nhất!
NhÆ° váºy cầu nguyện và hoạt Ä‘á»™ng là hai việc không thể tách rá»i nÆ¡i má»™t Kitô hữu, giống nhÆ° má»™t đồng tiá»n phải có hai mặt. Có thể nói cầu nguyện nhÆ° là phần chìm, ná»n móng, của tòa nhà ; hoạt Ä‘á»™ng nhÆ° là phần trên của tòa nhà ; toà nhà muốn vững phải nhá» móng chắc chắn. Nhá» cầu nguyện má»›i có thể phân định được những việc nên là m và không nên là m, nếu thế thì cầu nguyện còn có thể nói nhÆ° tay lái của chiếc xe để dìu dắt cả chiếc xe Ä‘i đúng hÆ°á»›ng, an toà n. Nhá» cầu nguyện mà chúng ta có thể phục vụ, cÆ° xá» vá»›i nhau theo tinh thần ngÆ°á»i con Chúa được tốt hÆ¡n.
Äừng tiếc gì má»™t Ãt thá»i giá» Ä‘á»c kinh hôm, kinh mai, xét mình hằng ngà y, đừng tiếc gì phải dà nh má»™t và i tiếng đồng hồ tham dá»± Thánh Lá»… ngà y Chúa Nháºt... Äức Giêsu là mẫu gÆ°Æ¡ng cho cầu nguyện và hoạt Ä‘á»™ng. NgÆ°á»i muốn việc hoạt Ä‘á»™ng của ngÆ°á»i tông đồ phải bắt nguồn từ sá»± cầu nguyện và cần có những giây phút nhìn lại việc mình là m, váºy hãy dà nh thá»i gian tâm sá»± vá»›i Chúa, nhÆ° là Maria; để rồi má»›i có thể có được sức mạnh phục vụ Chúa và tha nhân nhÆ° Martha, cách bá»n bỉ.
37. Lắng nghe Lá»i Chúa là điá»u tốt nhất
(Suy niệm của Lm. Jos. Vinc. Ngá»c Biển)
Trong truyá»n thống Việt Nam, văn hoá ứng xá» qua việc giao tiếp là rất quan trá»ng, Ä‘iá»u nà y đã được cha ông chúng ta rất Ä‘á» cao. Qua việc đón tiếp khách, ngÆ°á»i ta đánh giá được sá»± hiếu khách hay không của gia chủ; đồng thá»i nó cÅ©ng thể hiện sá»± văn minh và ná»n giáo dục của gia đình đó nhÆ° thế nà o.
Bà i Tin Mừng hôm nay trình thuáºt cho chúng ta thấy việc Äức Giêsu ghé thăm gia đình của Martha. NÆ¡i đây, Ngà i nháºn được sá»± đón tiếp nồng nhiệt của của hai chị em Martha và Maria. Hai cách đón tiếp khác nhau, nhÆ°ng Ä‘á»u thể hiện sá»± kÃnh trá»ng, yêu mến mà hai cô dà nh cho Äức Giêsu. Tuy nhiên, kết quả lại khác nhau, bởi vì hệ tại ở hà nh vi lá»±a chá»n.
- Cuá»™c Ä‘á»i là má»™t sá»± lá»±a chá»n không ngừng
Kinh nghiệm trong cuá»™c sống cho chúng ta thấy: có rất nhiá»u Ä‘iá»u cần phải “lá»±a†và “chá»nâ€. Khi còn nhá», cha mẹ lá»±a chá»n cho con cái trÆ°á»ng nà o tốt để gá»i con và o há»c; khi lá»›n lên má»™t chút, ta lá»±a chá»n bạn để chÆ¡i, lá»±a chá»n thầy để há»c, lá»±a chá»n nghỠđể mÆ°u sinh, lá»±a chá»n ngÆ°á»i yêu để cÆ°á»›i… NhÆ° váºy, có lẽ trong cuá»™c Ä‘á»i, chỉ có lần sinh ra và chết Ä‘i là ta không có quyá»n chá»n lá»±a mà thôi, còn má»i trÆ°á»ng hợp Ä‘á»u đòi ta phải có sá»± chá»n lá»±a.
Có những lá»±a chá»n tÃch cá»±c và những lá»±a chá»n tiêu cá»±c. “Lá»±a chá»n†trong Ä‘á»i thÆ°á»ng là lá»c ra những thứ không cần thiết và chá»n cho mình những thứ cần dùng. Còn “lá»±a chá»n†theo Kinh Thánh tức là nghe theo tiếng Chúa và thi hà nh hay là ngược lại.
Tháºt váºy, có biết bao Ä‘iá»u cần phải lá»±a chá»n. Lá»±a chá»n cái tốt, tốt vừa, tốt hÆ¡n, hay tốt nhất? Äây chÃnh là điá»u đòi há»i chúng ta phải suy nghÄ©, đắn Ä‘o trÆ°á»›c khi chá»n.
Má»—i sá»± chá»n lá»±a Ä‘á»u có giá của nó, và ta phải hoà n toà n chịu trách nhiệm vá» chÃnh ta qua sá»± chá»n lá»±a của mình. Nếu lá»±a chá»n đúng thì sẽ Ä‘em lại hạnh phục. Lá»±a chá»n sai thì sẽ dẫn đến sá»± bất hạnh. Chá»n lá»±a được coi là “đÃch đến†và “bánh lái†cho cuá»™c Ä‘á»i nếu lá»±a chá»n đó là tốt, là đúng. Còn nếu lá»±a chá»n sai thì sẽ bị tác dụng ngược lại. Lá»±a chá»n là khởi đầu của má»™t hà nh trình, thì sống sá»± lá»±a chá»n đó là đi vá» Ä‘Ãch Ä‘iểm. Tháºt hạnh phúc cho những ai biết quyết định và lá»±a chá»n đúng vá»›i thánh ý của Thiên Chúa.
Hôm nay, bà i Tin Mừng cho chúng ta thấy: Martha lá»±a chá»n phục vụ Chúa qua việc nấu nÆ°á»›ng để thiết đãi Chúa má»™t bữa ăn thịnh soạn. Maria thì lá»±a chá»n việc ngồi để lắng nghe Chúa nói. Äây là tÆ° thế và thái Ä‘á»™ của ngÆ°á»i môn đệ trÆ°á»›c vị tôn sÆ° của mình… Nếu Martha thể hiện lòng kÃnh trá»ng và yêu mến Chúa qua việc nấu ăn, thì Maria cùng má»™t lòng kÃnh trá»ng và tình yêu mến Chúa nhÆ° Martha, nhÆ°ng Maria thì thể hiện cách khác là lắng nghe Lá»i Chúa. Hai công việc Ä‘á»u phát xuất từ lòng mến và được khởi Ä‘i từ sá»± kÃnh trá»ng. Hai thái Ä‘á»™ Ä‘á»u tốt. Má»™t bá» ngoà i, má»™t bá» trong. NhÆ°ng giá trị thì lại khác nhau. Hôm nay Chúa khen và nói Maria đã chá»n phần tốt nhất, còn Martha có thể đã chá»n phần tốt hoặc tốt hÆ¡n chứ chÆ°a phải là tốt nhất.
- Lắng nghe lá»i Chúa là điá»u tốt nhất
Tháºt váºy, lắng nghe Lá»i Chúa và đem ra thá»±c hà nh phải là điá»u quan trá»ng nhất bởi vì: má»i sá»± sẽ qua Ä‘i, nhÆ°ng Lá»i Chúa vẫn luôn tồn tại.
Trong Cá»±u Ước, Chúa phán: “Giả nhÆ° ngÆ°Æ¡i lÆ°u ý đến mệnh lệnh của Ta, thì sá»± bình an của ngÆ°Æ¡i chan chứa nhÆ° dòng sông, sá»± công chÃnh của ngÆ°Æ¡i sẽ dạt dà o nhÆ° sóng biển, tên của ngÆ°Æ¡i sẽ chẳng bao giá» bị huá»· diệt, chẳng bao giá» bị xoá bá» khá»i mắt Ta.†(Is 48,18-19b).
Sang thá»i Tân Ước, Kinh Thánh đã ca ngợi Mẹ là ngÆ°á»i luôn suy Ä‘i nghÄ© lại Lá»i Chúa trong lòng (x. Lc 2,19.51). Vì thế, Äức Giêsu đã khen Mẹ trÆ°á»›c mặt má»i ngÆ°á»i: “Mẹ và anh em tôi chÃnh là những ai nghe Lá»i Thiên Chúa và đem ra thá»±c hà nh.†(Lc 8,21). “… Lá»i ấy chÃnh là Tin Mừng đã được rao giảng cho anh em.†(1 Pr 1, 25; x. Is 40, 8). Lá»i ấy chÃnh là Äức Kitô.
Trong cuốn Äắc nhân tâm, bà Carnegie đã viết: “Cách là m cho khách vui lòng nhất là lắng nghe khách nói, lắng nghe Æ°á»›c muốn, nguyện vá»ng, tâm tÆ° của ngÆ°á»i khác. NhÆ° váºy, tá» ra mình kÃnh trá»ng, quan tâm đến ngÆ°á»i để hiểu biết, thông cảm, chia sẻ những tâm tình, những kiến thức, những yêu cầu thiết thá»±c của ngÆ°á»i, quà hÆ¡n cả cÆ¡m ăn, áo mặc.â€
Quả tháºt, thái Ä‘á»™ của Maria tháºt thÃch hợp để là m vui lòng Chúa trong thá»i Ä‘iểm nà y, bởi vì Chúa sắp lên Giêrusalem để chịu nạn chịu chết, nên việc lắng nghe để chia sẻ những tâm tÆ° của Chúa và thi hà nh phải là điá»u quan trá»ng nhất. Maria đã lá»±a chá»n Ä‘iá»u tốt nhất là được ở bên Chúa, nghe lá»i Chúa dạy. Bà đã chá»n cho mình phần phúc NÆ°á»›c Trá»i, bởi lẽ Äức Giêsu chÃnh là ná»™i dung của Tin Mừng, vì thế, loan báo Tin Mừng chÃnh là giá»›i thiệu vá» Äức Kitô cho con ngÆ°á»i và thế giá»›i. Có Äức Giêsu là được cả NÆ°á»›c Trá»i. Nghe được Lá»i Chúa nói vá»›i mình và đem ra thá»±c hà nh thì được và nhÆ° “ngÆ°á»i khôn xây nhà trên đá; mÆ°a có đổ xuống, nÆ°á»›c có trà n và o, gió bão có thổi đến và lùa và o nhà đó, nhà đó vẫn không sáºp, vì nhà ấy được xây trên đáâ€. Äức Giêsu chÃnh là kho tà ng quý giá mà Thiên Chúa Cha đã Ä‘em trồng và o trong mảnh vÆ°á»n nhân loại. Sống trong Ngà i là được trở nên nghÄ©a thiết vá»›i Ngà i và được Ngà i yêu thÆ°Æ¡ng. Maria trong bà i Tin Mừng hôm nay đã có được đầy đủ các yêu tố trên, nên cô đáng được Äức Giêsu khen là ngÆ°á»i có phúc: “Chỉ có má»™t sá»± cần mà thôi, Maria đã chá»n phần tốt nhất và sẽ không bị ai lấy mất.â€
- Lá»i Chúa trong Ä‘á»i sống Giáo Há»™i và nÆ¡i má»—i chúng ta
Giáo Há»™i được sinh ra và sống bằng Lá»i Chúa. Vì thế, “Giáo Há»™i luôn tôn kÃnh Thánh Kinh nhÆ° chÃnh Thân Thể Chúaâ€.
Khi dà nh cho Lá»i Chúa má»™t vị trà quan trá»ng và ngang hà ng vá»›i chÃnh Chúa nhÆ° thế, Giáo Há»™i muốn xác tÃn niá»m tin của mình và o sức mạnh vạn năng của Lá»i ấy: “Lá»i Chúa có má»™t sức mạnh và quyá»n năng có thể nâng đỡ và tăng cÆ°á»ng Giáo Há»™i, ban sức mạnh đức tin cho con cái Giáo Há»™i, là lÆ°Æ¡ng thá»±c linh hồn, nguồn sống thiêng liêng, tinh tuyá»n và trÆ°á»ng cá»u cho con cái Giáo Há»™i.†(x. DV, số 21).
NhÆ° váºy, trong má»i thá»i, Giáo Há»™i luôn má»i gá»i con cái của mình hãy siêng năng Ä‘á»c Thánh Kinh, suy gẫm và đem ra thá»±c hà nh cách sống Ä‘á»™ng trong gia đình, lối xóm, giáo xứ và bất cứ môi trÆ°á»ng nà o... Thế nhÆ°ng, vì quen lối sống đạo xÆ°a kia, nên chúng ta nhiá»u khi chỉ thuá»™c kinh và không mấy coi trá»ng Thánh Kinh. Khi nói nhÆ° thế, chúng ta không có ý phủ nháºn lối sống đạo bình dân của cha ông, vì trên thá»±c tế, Ä‘á»i sống đạo truyá»n thống nà y đã sản sinh cho Giáo há»™i Việt Nam nhiá»u chứng nhân anh dÅ©ng và chúng ta ngà y hôm nay được kế thừa niá»m tin cÅ©ng nhá» cung cách sống đạo bình dân đó. Tuy nhiên, chúng ta quên mất rằng, má»i lá»i giáo huấn, truyá»n thống của Giáo Há»™i, má»i lá»i kinh từ bao thế hệ Ä‘á»u được khởi Ä‘i và suy tÆ° từ Thánh Kinh mà ra. Nếu chúng ta am tÆ°á»ng và hiểu biết Thánh Kinh cà ng nhiá»u, thì Ä‘á»i sống đạo của chúng ta cà ng sống Ä‘á»™ng. Tháºt thế, Thánh Giêrônimô đã nói: “Không biết Thánh Kinh là không biết Chúa Kitô.†Vì thế, Há»™i đồng Giám mục Việt Nam đã gợi lên cho chúng ta cách tiếp cáºn cụ thể vá»›i Thánh Kinh nhÆ° sau: “Yêu mến Thánh Kinh không chỉ thể hiện qua việc phổ biến sách Thánh Kinh, mà còn là siêng năng Ä‘á»c Lá»i Chúa trong Ä‘á»i sống và cho Ä‘á»i sống cụ thể của mình. Nói cách khác, Ä‘á»c Lá»i Chúa không những để hiểu vá» Chúa mà còn để tìm hÆ°á»›ng Ä‘i cho cuá»™c Ä‘á»i.†(x. ThÆ° Chung 1980, số 8).
NhÆ° váºy, qua hình ảnh, thái Ä‘á»™ của Maria, và nhất là được nghe lá»i chúc phúc của Äức Giêsu cho cô, má»—i ngÆ°á»i chúng ta hãy yêu mến Lá»i Chúa, chăm chỉ Ä‘á»c Thánh Kinh, và nhất là đem Lá»i Chúa ra thá»±c hà nh. Äây chÃnh là điá»u cao trá»ng nhất để ta thể hiện lòng yêu mến Chúa trá»n vẹn. Yêu mến Chúa mà không giữ Lá»i Chúa thì là ngÆ°á»i giữ đạo hình thức; giữ Lá»i Chúa nhÆ° má»™t luáºt lệ cứng ngắc, tháºm chà chỉ giữ trong nhà thá» mà thôi. Nếu Ä‘á»i sống đạo của chúng ta đúng nhÆ° váºy, thì chẳng khác gì ngÆ°á»i mang danh và đeo cái mác Công giáo, chứ thá»±c ra không phải là ngÆ°á»i mang đạo trong mình.
NhÆ°ng để nghe được tiếng Chúa muốn gì nÆ¡i chúng ta, chúng ta cần phải loại bá» má»™t số thứ không cần thiết, và phải kết hợp vá»›i Chúa trong thinh lặng ná»™i tâm thá»±c sá»±. Là m được nhÆ° thế, tâm hồn chúng ta hoà n toà n thuá»™c vá» Chúa và để chúng ta dá»… nháºn ra tiếng Chúa trong Thánh Kinh, cuá»™c sống và qua lÆ°Æ¡ng tâm.
Mong thay, má»—i chúng ta biết chá»n sao cho trá»n. Chá»n Ä‘iá»u tốt sẽ dẫn đến kết quả tốt. chá»n Ä‘iá»u xấu ắt sẽ xấu. NhÆ°ng trong tất cả má»i sá»± chá»n lá»±a, Lá»i Chúa phải chiếm địa vị quan trá»ng nhất, và thá»±c hà nh Lá»i Chúa trong cuá»™c sống là là m cho Chúa được hiện tại hóa trong lá»i nói, cá» chỉ, hà nh Ä‘á»™ng của má»—i chúng ta. Có thế, Lá»i Chúa má»›i thá»±c sá»± bén rá»… sâu và sinh hoa kết quả trong Ä‘á»i sống đạo của chúng ta.
Ước gì Lá»i Chúa khen ngợi cô Maria khi xÆ°a vì đã biết chá»n phần tốt nhất cÅ©ng là lá»i tác phúc cho má»—i chúng ta khi chúng ta thà nh tâm Ä‘i tìm kiếm Chúa và yêu mến Chúa bằng việc lắng nghe và đem ra thá»±c hà nh Lá»i ấy trong cuá»™c sống.
Lạy Chúa, xin cho má»—i ngÆ°á»i chúng con biết chá»n Chúa là m chủ tể Ä‘á»i chúng con. Xin cho chúng con biết yêu mến và lắng nghe Lá»i Chúa bằng thái Ä‘á»™ của ngÆ°á»i môn đệ. Và , xin cho chúng con biết Ä‘em Lá»i Chúa ra để thá»±c hà nh trong cuá»™c sống hiện tại. Amen. [Mục Lục]
38. Chú giải của Noel Quesson
Trong khi thầy trò Ä‘i Ä‘Æ°á»ng, Äức Giêsu và o là ng kia.
Chúng ta chá»› quên Ä‘ang cùng vá»›i Äức Giêsu trên “con Ä‘Æ°á»ng†nà o.
Vẫn luôn luôn là chÃnh lá»™ lên Giêrusalem mà Luca dà nh nhiá»u chÆ°Æ¡g để thuáºt lại. Không dÆ°á»›i mÆ°á»i chÆ°Æ¡ng dà i (Lc 9,51 đến 19,28). NhÆ° chúng ta đã thấy trong Chúa nháºt thứ mÆ°á»l ba thÆ°á»ng niên, ngay sau khi Äức Giêsu được tháºt sá»± nháºn biết là Äấng Mêsia, NgÆ°á»i quyết tâm lên Ä‘Æ°á»ng đến Giêrusalem (Lc 9,51). Kế đó, trong Chúa nháºt thứ mÆ°á»i bốn, chúng ta chứng kiến sứ vụ của bảy mÆ°Æ¡i hai môn đệ (Lc 1á»,l-20). Chúa nháºt vừa qua, chúng ta đã ở trên con Ä‘Æ°á»ng đến Giêrikhô, cách Giêrusalem ba mÆ°Æ¡i kilômét để lắng nghe dụ ngôn ngÆ°á»i Samari tốt là nh (Lc 10,25-37). Hôm nay chúng ta dừng lại trong má»™t ngôi là ng không được nêu tên, nhÆ°ng đó là là ng Bêtania, cách trung tâm thủ đô ba kilômét. Dá»c Ä‘Æ°á»ng, Luca cho chúng ta thấy Äức Giêsu nói chuyện vá»›i các bạn hữu của NgÆ°á»i rất lâu, có lẽ để chuẩn bị há» và o thá»i Ä‘iểm mà NgÆ°á»i sẽ chỉ còn ở vá»›i há» không bao lâu nữa. Äiá»u nà y nói lên sá»± quan trá»ng của các tình huống và lá»i nói cắm mốc trên con Ä‘Æ°á»ng lên Giêrusalem đó.
Chúng ta sắp tham dự và o một cảnh thể hiện lòng, hiếu khách đầy sự dịu dà ng.
Chúng ta còn nhá»› NgÆ°á»i ta không muốn tiếp đón NgÆ°á»i, trong má»™t ngôi là ng ở Samari. Hôm nay, Äức Giêsu tìm được má»™t gia đình hiếu khách. Chúng ta vui mừng vì biết rằng không phải lúc nà o Äức Giêsu cÅ©ng bị xua Ä‘uổi, không phải lúc nà o NgÆ°á»i cÅ©ng Ä‘i lang thang không ná»›i trú ẩn... và có lúc NgÆ°á»i cÅ©ng dừng lại ở nhà các bạn hữu NgÆ°á»i để nghỉ ngÆ¡i, để ngồi nói chuyện... để sá» dụng thá»i gian... và thá»i gian của tình bằng hữu không phải là thá»i gian đánh mất!
Ở đầu dốc, bên cạnh con Ä‘Æ°á»ng đầy bụi có ngôi nhà mà NgÆ°á»i quen biết. Bên cạnh cá»a sổ có đặt lÆ°á»›i sắt, má»™t cây táo đầy hoa (bây giá» là mùa xuân và lá»… Vượt qua gần đến) tá»a hÆ°Æ¡ng thÆ¡m ngát. Äức Giêsu gõ cá»a. Cá»a mở ra. “Chà o! ôi, vui biết mấy, nà o má»i Thầy và o!â€
Có má»™t ngÆ°á»i phụ nữ tên là Mácta đón NgÆ°á»i và o nhà . Cô có ngÆ°á»i em gái tên là Maria
Äó là hai chị em. Há» có má»™t em trai là Ladarô.
Các sách Tin Mừng nói vá» há» ba lần, trong những cảnh ở đó tÃnh khà của hỠđã được Ä‘iển hình hóa và giống nhau trong má»—i câu chuyện. Mácta, má»™t ngÆ°á»i hoạt Ä‘á»™ng. Maria, má»™t ngÆ°á»i trầm lặng. Thánh Gioan trong má»™t câu ngắn ngủi đã kể lại: “Äức Giêsu quý mến cô Mácta, cùng hai ngÆ°á»i em là cô Maria và anh Ladarô†(Ga 11,5). Và trong dịp gia đình há» có đám tang, Gioan- thuáºt lại cho chúng ta rằng Äức Giêsu đã khóc. Má»™t lần khác, ngÆ°á»i ta thấy Mácta Ä‘ang phục vụ má»™t bữa ăn, còn cô Maria “cứ ngồi bên chân Chúa†(Ga 12,2-3). NhÆ° thế, Äức Giêsu đã có những ngÆ°á»i bạn gái Tuần lá»… cuối cùng trÆ°á»›c khi chết, chiá»u nà o NgÆ°á»i cÅ©ng trở vá» nhà há» (Mt 2 1,7 -26,2; Mc 11,11; Ga 11,1-18-12,1; Lc 19,29).
Váºy thì Ãt nhất đó là má»™t nÆ¡i mà Äức Giêsu có thể Ä‘á» cao sá»± dịu dà ng của tình bằng hữu.
Trong sách Khải Huyá»n, Gioan sẽ sá» dụng hình ảnh ấy để nói vá» Ä‘á»i sống của NgÆ°á»i Kitô hữu: “Nà y đây Ta đứng trÆ°á»›c cá»a và gõ. Ai nghe tiếng Ta và mở cá»a, thì Ta sẽ và o nhà NgÆ°á»i ấy, sẽ dùng bữa vá»›i ngÆ°á»i ấy, và ngÆ°á»i ấy sẽ dùng bữa vá»›i Ta†(Kh 3,20).
Cô nà y cứ ngồi bên chân Chúa mà nghe lá»i NgÆ°á»i dạy. Còn cô Mácta thì tất báºt lo việc phục vụ.
Ôi! Má»™t bức tranh thánh kỳ diệu! Phải ở yên tháºt lâu trong sá»± im lặng để nhìn ngắm cảnh tượng ấy, hình ảnh ấy. Và dụ nhÆ°, hãy thá» tưởng tÆ°á»›ng mình có mặt trong phòng tiệc ấy. Hãy thá» hình dung lại các Ä‘á»™ng tác, cá» chỉ, âm thanh, mùi vị, mà u sắc, những lúc im lặng, những khuôn mặt và những tấm lòng.
Äức Giêsu nói chuyện vá»›i cô Maria ngồi bên chân Chúa... cô lắng nghe. Hai ngÆ°á»i cùng nhau nói Ä‘iá»u gì? Giá»ng nói của NgÆ°á»i nhÆ° thế nà o? NgÆ°á»i kể lại cho cô dụ ngôn ngÆ°á»i Samari tốt là nh chăng? NgÆ°á»i giải thÃch lại các mối phúc tháºt cho cô chăng? NgÆ°á»i là Äức Giêsu đã không mệt má»i nói vá»›i cô NgÆ°á»i quan niệm thế nà o vá» các suối nguồn của hạnh phúc tháºt? Bản thân tôi, tôi thÃch nghÄ© rằng Äức Giêsu nói nhá» vá»›i Maria những lá»i tâm sá»± vá» cái chết và sá»± sống lại của NgÆ°á»i.
NgÆ°á»i lên Giêrusalem là vì việc đó! Nó chiếm trá»n tâm hồn NgÆ°á»i. Äã nhiá»u lần, NgÆ°á»i thá» chia sẻ sá»± lo lắng của NgÆ°á»i vá»›i các môn đệ nhÆ°ng xem ra há» không hiểu. Vá»›i Maria, cô có hiểu không? Vá» câu chuyện tâm sá»± đó, há chẳng có má»™t sá»± đồng cảm mầu nhiệm và tuyệt vá»i của tình bạn cởi mở đó sao.†Dẫu sao, nhá» Máccô và Gioan, chúng ta biết rằng ngÆ°á»i phụ nữ trá»±c cảm nà y đã hiểu rõ hÆ¡n những ngÆ°á»i khác mầu nhiệm cái chết, sá»± mai táng và sá»± sống lại của Äức Giêsu. Äức Giêsu sẽ trở lại Bêtania trong nhà cô những ngà y trÆ°á»›c lá»… Vượt qua, và má»™t cách dịu dà ng, Maria sẽ thá»±c hiện trÆ°á»›c má»™t cách Æ°á»›p xác bằng dầu thÆ¡m cho NgÆ°á»i.
Các phụ nữ sẽ không thể thá»±c hiện việc Æ°á»›p xác ấy khi há» muốn đến ngôi má»™ “ngà y đầu tiên trong tuần†để là m việc đó, bởi vì há» sẽ thấy ngôi má»™ trống. NhÆ°ng Maria đã là m việc đó rồi, vá»›i sá»± tinh tế tuyệt diệu của cô! Và Äức Giêsu sẽ hiểu Ä‘iá»u đó: “Äiá»u gì là m được thì cô ấy đã là m: cô đã lấy dầu thÆ¡m Æ°á»›p xác tôi, để chuẩn bị ngà y mai táng (Mc 14,8). Cô ấy giữ lại dầu thÆ¡m nà y cho ngà y mai táng Thầy; còn Thầy, anh em không có mãi đâuâ€(Ga 12,7-8).
Cô tiến lại mà nói: “ThÆ°a Thầy, em con để mình con phục vụ, mà Thầy không để ý tá»›i sao? Xin Thầy bảo nó giúp con má»™t tay!â€
Sá»± can thiệp nà y của Mácta là m nổi báºt sá»± khác nhau hoà n toà n của hai chị em. TrÆ°á»›c khi nghe câu trả lá»i của Äức Giêsu, chúng ta phải thán phục Mácta không nên đánh giá thấp cô chị. Ở đây không có sá»± đối láºp giữa Mácta và Maria. Mácta thì hữu Ãch. Sá»± phục vụ của cô là cần thiết. Äức Giêsu cÅ©ng được tôn vinh vì đã Ä‘em trá»n tình yêu “phục vụ†những ngÆ°á»i khác... “Nà o những kẻ Cha Ta phúc phúc hãy đến. Vì xÆ°a Ta đói, các ngÆ°á»i đã cho ăn; Ta khát, các ngÆ°Æ¡i đã cho uống†(Mt 25,34).
Lạy Chúa, con xin dâng cho Chúa những công việc ná»™i trợ Ä‘a Ä‘oan rất khiêm hạ, đầy ắp yêu chuá»™ng của vô số các phụ nữ trên toà n thế giá»›i, trong má»i ná»n văn minh.
Chúa đáp
Chúng ta không thể không nháºn thấy sá»± trang trá»ng khi Luca dùng danh xÆ°ng “Äức Chúa†ba lần. “Äức Chúa†chỉ Äức Kitô trong vinh quang sau Phục sinh. Äiá»u đó chỉ cho chúng ta thấy rằng cảnh tượng không chỉ nhằm kể lại má»™t giai thoại lịch sá» dù rất thú vị mà má»™t lần nữa, chúng ta đứng trÆ°á»›c má»™t “mạc khảiâ€. Äấng sắp nói chÃnh là Äức Chúa Vinh hiển. NgÆ°á»i sắp nói má»™t Ä‘iá»u quan trá»ng và phải được chúng ta tiếp nháºn “trong đức tinâ€. Vả lại, toà n bá»™ câu chuyện trên đây rất dung dị, nhÆ°ng lại dẫn đến lá»i tuyên bố sau đây:
Mácta! Mácta Æ¡i! Chị băn khoăn lo lắng nhiá»u chuyện quá!
Hẳn ngÆ°á»i ta có thể mong đợi Äức Giêsu kêu gá»i Maria phải ngoan ngoãn nhÆ° chị cô. Trong nhiá»u tình huống. Äức Giêsu đã yêu cầu chúng ta phải “phục vụâ€, phải yêu thÆ°Æ¡ng. Rõ rà ng, câu trả lá»i của NgÆ°á»i đã được đặt và o má»™t bình diện khác.
Äức Giêsu nháºn thấy rằng Mácta lo lắng và “giao Ä‘á»™ng†quá nhiá»u. Äây là má»™t Ä‘á» tà i được NgÆ°á»i Æ°a thÃch. NgÆ°á»i đã nói rằng “những lo lắng vá» Ä‘á»i sống! có thể bóp nghẹt Lá»i Chúa đã được gieo và o lòng ngÆ°á»i (Lc 8, 14). NgÆ°á»i sẽ yêu cầu các tông đồ không nên lo lắng vá» của ăn và của mặc (Lc 12,22-26). NgÆ°á»i sẽ khuyến cáo các thừa sai chá»› lo lắng phải biện há»™ nhÆ° thế nà o khi há» bị kết tá»™i trÆ°á»›c các toà án (Lc 12,11). NgÆ°á»i sẽ nói rằng chá»› để “lòng mình ra nặng ná» vì lo lắng sá»± Ä‘á»i†trong lúc chỠđợi Con NgÆ°á»i lại đến†(Lc 21,34). Äức Giêsu nói: “Bạn Æ¡i! Chá»› quên Ä‘iá»u chủ yếu!â€
Äức Giêsu không lên án Mácta vì công việc của cô cÅ©ng nhÆ° nhiệt tình tiếp đón tÃch cá»±c... nhÆ°ng vì sá»± căng thẳng, sá»± giao Ä‘á»™ng thái quá mà dÆ°á»ng nhÆ° cô đặt và o công việc.. Rõ rà ng là má»™t sá»± bá»±c bá»™i nà o đó là m cho chúng ta co quắp lại vá»›i chÃnh mình.
Chúng ta hãy tiếp nháºn lá»i lá»i gá»i của Chúa cho chúng ta biết phải cháºm lại đôi chút. Lúc nà o chúng ta cÅ©ng chạy, phi nÆ°á»›c đại, cÅ©ng báºn trăm công nghìn việc. Thá»i gian nghỉ hè lẽ ra phải trở thà nh thá»i gian để tìm lại sá»±, quân bình của chúng ta hÆ¡n để “sống†thay vì để chạy! Äức Giêsu nói: Bạn Æ¡i! Ta nói lại vá»›i bạn Ä‘iá»u nà y, bạn chá»› quên Ä‘iá»u chÃnh yếu.
Chỉ có má»™t chuyện cần thiết mà thôi. Maria đã chá»n phần tốt nhất và sẽ không bị lấy Ä‘i
Váºy “chuyện cần thiết duy nhất†ấy là gì?
Äó là là m Ä‘iá»u Maria đã là m “Ngồi bên chân Chúamà nghe lá»i NgÆ°á»i dạyâ€. Khi khẳng định đó là điá»u cần thiết duy nhất của con ngÆ°á»i. Bằng má»™t phÆ°Æ¡ng thế triệt để và mạnh mẽ, Äức Giêsu đã thá»±c hiện má»™t mạc khải. Vâng, Lá»i Chúa phải được Æ°u tiên hÆ¡n má»i lo lắng trần gian khác Äức Giêsu cÅ©ng đã Ä‘Æ°a ra cà ng má»™t yêu sách trong những dịp khác. “NgÆ°á»i ta sống không chỉ nhá» cÆ¡m bánh†(Lc 4,4). “LÆ°Æ¡ng thá»±c của Thầy là thi hà nh ý muốn của Äấng đã sai Thầy†(Ga 4,34) Äức Giêsu nói: Bạn Æ¡i! Bạn chá»› quên Ä‘iá»u chÃnh yếu.
Váºy quả tháºt Äức Giêsu không đánh giá thấp sá»± “phục vụ†mà Mácta Ä‘em lại khi báºn rá»™n vá»›i việc “ná»™i trợ và bếp núcâ€. NhÆ°ng để “đi theo Äức Giêsu†thì ngay cả những gì có giá trị nhân bản nhất cÅ©ng phải buông bá» (Lc 5,11-18,22-9,61). Hãy lắng nghe Lá»i Chúa! Äó là bổn pháºn đầu tiên của con ngÆ°á»i, của Kitô hữu. Äức Giêsu nói đó là sá»± cần thiết duy nhất, tuyệt đối, triệt để. Và đây không phải là lần đầu tiên cÅ©ng không phải là lần cuối cùng mà Äức Giêsu khẳng định Ä‘iá»u đó. Không lắng nghe Lá»i chÃnh là xây dá»±ng nhà mình trên cát (Lc 6,47-49). Lắng nghe Lá»i chÃnh là trở thà nh mảnh đất trổ sinh hoa trái (Lc 8,4-15). Hạnh phúc chân tháºt và duy nhất của Äức Maria, Mẹ Äức Giêsu không phải vì Mẹ là Mẹ NgÆ°á»i, mà vì Mẹ đã “'lắng nghe Lá»i Thiên Chúa và đem ra thá»±c hà nh†(Lc 1 1,27-28).
Vả lại khác vá»›i các Thánh sá» khác, rõ rà ng Luca đã đồng hóa lá»i của Äức Giêsu vá»›i “Lá»i của Thiên Chúa†(Lc 5,1-8-11-21-11,28).
Lòng chúng ta yêu thÃch lắng nghe Lá»i nhÆ° thế nà o? Có phải đó là “phần tốt nhất†hà ng ngà y của chúng ta? Chúng ta có những Æ°u tiên sao? Äiá»u nà o là điá»u chÃnh yếu? [Mục Lục]
39. Matta và Maria – R. Gutzwiller
Ta chỉ có thể hiểu dá»… dà ng những lá»i Chúa nói vá»›i Matta khi đặt chúng và o trong mối tÆ°Æ¡ng quan máºt thiết vá»›i chủ đỠ‘lên Ä‘Æ°á»ng’. ‘Lên Ä‘Æ°á»ng’ không có nghÄ©a là dá»ng dÆ°ng vá»›i những cái thuá»™c vá» váºt chất hay những lo toan trần thế.
Äây không có vấn đỠđối nghịch giữa Ä‘á»i chiêm niệm và đá»i hoạt Ä‘á»™ng, mà chÃnh là giá trị và sá»± hà i hoà đúng đắn giữa hai Ä‘á»i sống đó. Chúng ta không nên đắm mình và o chủ nghÄ©a duy hoạt mà hãy biết sá» dụng những giây phút trầm tÆ° thinh lặng, hoà n toà n kết hợp vá»›i Thiên Chúa -dÄ© nhiên là không tìm kiếm, Æ°á»›c ao an nhà n thanh thản nhÆ°ng chÃnh là kÃn múc ở đó má»™t năng lá»±c má»›i để phục vụ con ngÆ°á»i. Vì sống là ‘lữ hà nh’ là ‘đi’ nên con ngÆ°á»i phải dà nh cho Ä‘á»i mình những lúc ‘dừng chân đứng lại’, ‘nghỉ ngÆ¡i lại sức’ định lại hÆ°á»›ng Ä‘i, dò lại bÆ°á»›c Ä‘Æ°á»ng đã qua để có thể vững bÆ°á»›c tiếp tục cuá»™c hà nh trình và ra Ä‘i phấn khởi hÆ¡n.
Hoạt Ä‘á»™ng phải được xen kẽ bằng chiêm niệm và chiêm niệm phải chứa chan cuá»™c sống và triển nở trong việc là m. Trong Tổng yếu giáo lý, Th. Tôma nhấn mạnh rằng việc giảng dạy và soi sáng những ngÆ°á»i khác thì quan trá»ng hÆ¡n là chỉ có sá»± hiểu biết thông suốt ná»™i tâm thôi.
DÄ© nhiên chúng phải bắt nguồn nÆ¡i việc chiêm niệm nhÆ°ng thay vì khÆ° khÆ° giữ lấy cho mình, chúng ta phải thông truyá»n sá»± hiểu biết và thông suốt ná»™i tâm ấy cho tha nhân. Chỉ có tác Ä‘á»™ng hợp nhất vá»›i Thiên Chúa và sá»± hợp nhất vá»›i Ngà i triển nở ra việc là m, má»›i cấu thà nh má»™t mối toà n vẹn, sá»± trá»n hảo tối cao….
Những lá»i Chúa nói vá»›i Matta, là má»™t cảnh tỉnh chống lại thứ hoạt Ä‘á»™ng ồn à o, giả tạo, quá khÃch tức là thứ hoạt Ä‘á»™ng không há» hay biết đến dà nh cho những khoảnh khắc để cầu nguyện, hay Ãt là những lá»i nguyện tắt, không để ý gì đến tiếng Chúa má»i gá»i trong cái thinh lặng và dần dà để mình bị tha hoá, thác loạn.
Còn việc Chúa khen cô Maria không có nghÄ©a là Ngà i bảo chúng ta phải chuyên tâm chiêm niệm mà thôi, để thấy rõ Ä‘iá»u nà y, chúng ta hãy xem gÆ°Æ¡ng của Äức Giêsu; NhÆ° váºy, việc Ngà i khen cô Maria chẳng qua là Ngà i nói đến tinh thần sẵn sà ng và tỉnh thức để sống trá»n vẹn và tÃch cá»±c cho Chúa, và o lúc mà Ngà i muốn nói vá»›i tâm hồn ta má»™t cách đặc biệt.
Lên Ä‘Æ°á»ng có nghÄ©a là đi vá» vá»›i Chúa, tức là luôn hÆ°á»›ng nhìn vá» Ngà i và hằng lắng nghe Lá»i Ngà i. NhÆ° thế không phải là dừng laị và nghỉ ngÆ¡i trong việc chiêm niệm, mà chÃnh là để tiếp tục cuá»™c hà nh trình kết hợp vá»›i Chúa Ä‘Ãch thá»±c. ‘Chiêm niệm trong hà nh Ä‘á»™ng’ hiệp nhất vá»›i Thiên Chúa trong công việc, phục vụ con ngÆ°á»i là dấu Ä‘Ãch xác cho thấy việc phục vụ Thiên Chúa. Việc phục vụ ấy chỉ có thể có đối vá»›i những ai biết dà nh những khoảnh khắc cầu nguyện đặc biệt, thuá»™c trá»n vá» Chúa để có thể hiến thân trá»n vẹn phục vụ con ngÆ°á»i hÆ¡n. Äó là thái Ä‘á»™ Äức Giêsu đã sống. Theo Chúa Kitô giả thiết má»™t thái Ä‘á»™ tÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° thế. [Mục Lục]
40. NgÆ°á»i khách muốn gì? – Lm FX. VÅ© Phan Long
“Phần duy nhất cần thiết†của Ä‘á»i môn đệ Äức Giêsu là : lắng nghe giáo huấn của NgÆ°á»i, và là để cho NgÆ°á»i tiếp tục hÆ°á»›ng dẫn.
1.- NGỮ CẢNH
Chúng ta vẫn Ä‘ang ở trong chuyến Ä‘i lên Giêrusalem. Vì có lý để nghÄ© rằng hai chị em Mácta và Maria chÃnh là những nhân váºt của Ga 11,1tt, tức ở Bêtania, gần Giêrusalem, chúng ta phải tá»± há»i tại sao tác giả Luca lại đặt truyện nà y ở đây, vì đến lúc nà y truyện vẫn gần vá»›i Galilê hÆ¡n Giêrusalem. HÆ¡n nữa, ngà i lại bá» tên Bêtania Ä‘i, mà chẳng lẽ ngà i lại không biết? NhÆ° thế, hẳn ngà i có ý gì đó khi đặt truyện nà y ở đây chứ không phải ở chá»— khác (chẳng hạn ở ch. 19 hoặc 20). Chúng ta xem truyện nà y liên hệ vá»›i các bản văn trÆ°á»›c thế nà o. Maria được mô tả nhÆ° ngÆ°á»i “lắng nghe lá»i†Äức Giêsu. Äức Giêsu công bố rằng chÃnh việc “lắng nghe lá»i†nà y sẽ không bị lấy mất. TrÆ°á»›c đó, Äức Giêsu má»›i nói đến quan hệ sâu sắc, duy nhất, NgÆ°á»i có vá»›i Chúa Cha (10,22). Quan hệ nà y được nói đến vì nó liên hệ đến các môn đệ Äức Giêsu: hỠđược chúc phúc bởi vì hỠđược NgÆ°á»i mạc khải Chúa Cha cho; hỠđược nghe và thấy những Ä‘iá»u NgÆ°á»i biết vá» Chúa Cha. NhÆ° thế, các môn đệ có má»™t đặc quyá»n lá»›n lao là được thấy và nghe những Ä‘iá»u mà tháºm chà các ngôn sứ và các vua chúa Æ°á»›c ao hết sức mà không được. Ở đây, tác giả Lc nhắc lại đặc quyá»n đó. Ngà i mô tả Maria trong tÆ° thế tốt đẹp nhất: lắng nghe lá»i dạy của Äức Giêsu. Khi lắng nghe NgÆ°á»i, Maria nghe NgÆ°á»i mạc khải vá» Chúa Cha. ChÃnh vì thế, tác giả đã nhắc lại Ä‘á»™ng từ “lắng nghe†(cc. 24.39) nhÆ° để nối kết các ý tưởng của hai Ä‘oạn văn.
Sau đó, Lc trình bà y cuá»™c đối thoại vỠ“điá»u răn lá»›n†(10,25-37), vá»›i câu kết: “Ông hãy Ä‘i, và cÅ©ng hãy là m nhÆ° váºy†(c. 37). Mục Ä‘Ãch của ngà i khi bố trà truyện Mácta-Maria ở đây là để nêu báºt tầm quan trá»ng tối háºu của giáo huấn của Äức Giêsu trong Lc 10,25-37: giáo huấn nà y là má»™t mạc khải mà “các vua chúa và ngôn sứ†không được đón nháºn.
Truyện Mácta-Maria cÅ©ng có thể được đặt ở đây để Ä‘iá»u chỉnh má»™t sá»± hiểu lầm có thể có đối vá»›i dụ ngôn NgÆ°á»i Samari nhân háºu. Ông nà y đã “chạnh lòng thÆ°Æ¡ng†(esplanchnisthê): váºy, hà nh vi luân lý của chúng ta rất có thể được hÆ°á»›ng dẫn bởi các tình cảm của con ngÆ°á»i! Lc muốn sá»a lại: chÃnh giáo huấn của Äức Giêsu má»›i Ä‘iá»u hà nh hà nh vi luân lý.
2.- BỠCỤC
Bản văn có thể chia thà nh hai phần:
1) Khung cảnh và các nhân váºt (10,38-40a);
2) Äối thoại giữa Mácta và Äức Giêsu (10,40b-42).
3.- VÀI ÄIỂM CHÚ GIẢI
- một là ng kia (38): Trong TM III, là ng nà y không có tên (x. 9,56). Cứ theo bản văn, “là ng†nà y còn gần Galilê hơn là Giêrusalem. Theo Ga 11,1; 12,1-3, ta biết rằng Mácta và Maria, hai chi của Ladarô, ở tại Bêtania, một là ng gần Giêrusalem.
- Maria (39): Cô nà y cũng được xác định là em gái của Mácta trong Ga 11,1. Không được đồng hóa cô nà y với Maria Mácđala ở 8,2.
- ngồi bên chân Chúa (39): Äây là tÆ° thế của ngÆ°á»i môn đệ Ä‘ang lắng nghe (x. 8,35).
- Chỉ có má»™t chuyện cần thiết mà thôi (42): dịch sát: “Chỉ cần má»™t Ä‘iá»u mà thôiâ€. Lá»i Äức Giêsu đáp lại yêu cầu của Mácta dÆ°á»ng nhÆ° lúc đầu nhằm trấn an cô, bằng cách bảo cô rằng cô chỉ cần dá»n má»™t món thôi. NhÆ°ng khi nghe trá»n câu nói của Äức Giêsu, ta má»›i hiểu ra rằng “má»™t Ä‘iá»u†không chỉ là “má»™t món†mà còn có ý nghÄ©a khác. “Má»™t Ä‘iá»u†đây chÃnh là “phần tốt nhất†(= lắng nghe lá»i Chúa). Và Äấng là thà nh phần của “phần tốt nhất†ấy bảo đảm là Maria sẽ không bị lấy mất.
4.- à NGHĨA CỦA BẢN VĂN
* Khung cảnh và các nhân váºt (38-40a)
Chúng ta vẫn Ä‘ang ở trong chuyến Ä‘i lên Giêrusalem. Äức Giêsu đã dừng lại tại má»™t là ng kia (hẳn là Bêtania?), để thăm gia đình những ngÆ°á»i bạn thân. Cô chủ Mácta đón NgÆ°á»i và o và tất báºt phục vụ. Còn cô em Maria thì cứ bình thản ngồi bên chân Äức Giêsu mà nghe NgÆ°á»i giảng dạy. Theo truyá»n thống của các kinh sÆ°, chỉ phái nam má»›i được ban cho những lá»i giảng dạy và những huấn thị; các phụ nữ bị loại ra bên ngoà i. NhÆ°ng Äức Giêsu nhìn nháºn các phụ nữ có cùng má»™t phẩm giá nhÆ° phái nam, nên NgÆ°á»i ngá» lá»i cả vá»›i phụ nữ. Ở đây tác giả đã không ngần ngại mô tả má»™t ngÆ°á»i nữ nhÆ° là môn đệ ngồi bên chân Äức Giêsu. Thái Ä‘á»™ của Äức Giêsu khiến chúng ta nhá»› đến Cn 31,26.
* Äối thoại giữa Mácta và Äức Giêsu (40b-42)
Bấy giá» Mácta má»›i lên tiếng nháºn định vá» Maria và vá» bản thân mình. Lá»i trách của cô có lý, vì hoà n cảnh quá rõ: má»™t ngÆ°á»i khách quà vừa đến nhà . Phải là m má»i sá»± để đón tiếp ngÆ°á»i ấy cho chu đáo; tháºt ra còn cả Ä‘oà n môn đệ của Äức Giêsu nữa! Nhà chỉ có hai chị em; thế mà Maria cứ để cho chị phải xoay sở má»™t mình. Mácta có lý khi yêu cầu em giúp mình.
Mácta có lý, nếu vấn Ä‘á» là phải tiếp đãi ngÆ°á»i khách cho tÆ°Æ¡m tất. NhÆ°ng nháºn định của Äức Giêsu khiến chúng ta phải tá»± há»i: vấn Ä‘á» phải chăng là nhÆ° thế? NgÆ°á»i khách phải chăng chỉ muốn được tiếp đãi ân cần chu đáo? Äối vá»›i NgÆ°á»i, Ä‘iá»u gì quan trá»ng nhất? Những câu há»i nà y, Mácta không hỠđặt ra cho mình. Ngay từ đầu, hầu nhÆ° là do thói quen, cô tưởng là mình biết tình thế cần cái gì. Không há» tá»± há»i là ngÆ°á»i khách tháºt sá»± muốn gì, cô áp đặt cho ngÆ°á»i khách ấy Ä‘iá»u cô nghÄ© là hợp lý hÆ¡n, cần thiết hÆ¡n, và o lúc nà y. Chắc chắn Mácta có hảo ý. NhÆ°ng cô không mấy quan tâm đến các sở thÃch và ý hÆ°á»›ng của ngÆ°á»i khách. Äức Giêsu giúp cô hiểu rằng trÆ°á»›c tiên NgÆ°á»i không muốn được đón tiếp, nhÆ°ng muốn má»™t Ä‘iá»u quan trá»ng hÆ¡n nhiá»u.
Maria lắng nghe Ngà i. Äây là điá»u duy nhất cần thiết và là điá»u luôn luôn đúng: lắng nghe Chúa. Äức Giêsu đến nhà Mácta và Maria trÆ°á»›c hết không phải để được đón tiếp, nhÆ°ng là để được lắng nghe. Vá»›i tất cả thiện chÃ, Mácta đã sao nhãng ý muốn nà y của Äức Giêsu. Chỉ có Maria là đã gắn bó vá»›i Ä‘iá»u Äức Giêsu muốn. TrÆ°á»›c hết, NgÆ°á»i muốn cống hiến, chứ không muốn đón nháºn. TrÆ°á»›c hết, NgÆ°á»i không muốn có má»™t sinh hoạt chuyên chăm cần cù, qua đó ngÆ°á»i ta chứng tá» ngÆ°á»i ta luôn biết Ä‘iá»u gì là đúng và điá»u gì phải là m; nhÆ°ng NgÆ°á»i muốn ngÆ°á»i ta suy nghÄ© và ở yên để lắng nghe, suy tÆ° và để cho Äấng khác nói vá»›i mình Ä‘iá»u tháºt sá»± quan trá»ng và điá»u tháºt sá»± mình phải là m.
+ Kết luáºn
Khi viết 10,38-42, tác giả Lc không há» muốn phân biệt giữa Ä‘á»i sống tu trì chiêm niệm và đá»i sống tu trì hoạt Ä‘á»™ng, cÅ©ng không há» coi thÆ°á»ng việc phục vụ ngÆ°á»i khác. Ngà i chỉ muốn nhấn mạnh đến “phần duy nhất cần thiết†là : là m môn đệ Äức Giêsu, là lắng nghe giáo huấn của NgÆ°á»i, để NgÆ°á»i tiếp tục hÆ°á»›ng dẫn.
Nhìn lại ngữ cảnh rá»™ng, chúng ta có thể cho rằng Lc đặt bản văn 10,38-42 ở đây nhắm nêu báºt giáo huấn của Äức Giêsu ở 10,25-37 (Äiá»u răn lá»›n) nhÆ° là đáng để má»i ngÆ°á»i lÆ°u ý, nhÆ° là thuá»™c vỠ“điá»u duy nhất cần thiếtâ€, và nhÆ° mạc khải vá» Chúa Cha, Äấng mà không ai biết nhÆ° Äức Giêsu, đồng thá»i để dạy rằng Ä‘á»™ng lá»±c của má»i hà nh vi luân lý Kitô hữu phải tuyệt đối là giáo huấn của Äức Giêsu.
5.- GỢI à SUY NIỆM
- Äối vá»›i Mácta, tiếp khách là chuyện quan trá»ng nhất. ThÆ°á»ng thÆ°á»ng chúng ta gặp nguy cÆ¡ bị thu hút bởi mối báºn tâm đối vá»›i các nhu cầu váºt chất, đối vá»›i đồ ăn thức uống, chuyện ăn mặc, nhà cá»a trú ngụ, những tiện nghi, và chúng ta dùng hết năng lá»±c và thì giá» cho những chuyện ấy. DÄ© nhiên, cần phải quan tâm đến những Ä‘iá»u ấy. NhÆ°ng cÅ©ng phải thấy rằng chỉ lo chừng ấy chuyện thì chÆ°a đủ. Phải có má»™t báºc thang các giá trị để Ä‘i theo.
- Các Kitô hữu cần thÆ°á»ng xuyên xét lại hệ thống các xác tÃn và các thói quen của mình để sẵn sà ng Ä‘iá»u chỉnh. NgÆ°á»i tÃn hữu cần được thanh thoát, không bị rà ng buá»™c bởi những thói quen cá nhân, khuynh hÆ°á»›ng hưởng thụ, mức sống. Không phải chỉ Ä‘Æ¡n giản chấp nháºn những gì môi trÆ°á»ng chung quanh coi là thông thÆ°á»ng, cần thiết và đúng đắn, là đã đủ. NgÆ°á»i Kitô hữu còn cần phải suy nghÄ© vá» những gì là tháºt sá»± cần thiết và đúng đắn. Äức Giêsu đặt việc lắng nghe lá»i NgÆ°á»i và o chá»— nhất. NhÆ° thế, Kitô hữu chúng ta cần có má»™t thá»i gian yên tÄ©nh và suy tÆ° để cầu nguyện. Chúng ta cần phải thÆ°á»ng xuyên lắng nghe Äức Giêsu và để NgÆ°á»i chỉ Ä‘Æ°á»ng. Khi đó, chúng ta không được tránh né cố gắng và tháºm chà đau khổ để có thể tái định hÆ°á»›ng và thay đổi.
- Trong Ä‘á»i sống chung (cá»™ng Ä‘oà n tu trì, gia đình, giáo xứ…), cần biết thÆ°á»ng xuyên đặt câu há»i: “Những ngÆ°á»i khác Ä‘ang muốn gì? Há» Ä‘ang cần gì, ngoà i những của cải váºt chất?â€. Khi đó, hẳn là ta sẽ thấy rằng những ngÆ°á»i ấy Ä‘ang đặc biệt cần được chúng ta quan tâm và cần có thì giá» của chúng ta. Các em bé không chỉ cần được ăn cái gì mà thôi. Các cha mẹ phải có giá» cho chúng, để chÆ¡i vá»›i chúng, để trả lá»i những câu há»i của chúng, để giúp chúng kể những kinh nghiệm của chúng. Những ngÆ°á»i già cÅ©ng muốn xin chúng ta có thì giá» cho há», muốn chúng ta lắng nghe há», chúng ta hiệp thông và o các suy tÆ°, các mối báºn tâm, và cả những ká»· niệm của há». Những ngÆ°á»i thợ trong má»™t hãng xưởng không chỉ cần má»™t đồng lÆ°Æ¡ng háºu hÄ©; há» cÅ©ng cần được quan tâm và nhìn nháºn, cần má»™t lá»i khen và má»™t lá»i nói nhân ái. Giúp đỡ vá» váºt chất mà thôi thì chÆ°a thá»a mãn được nhu cầu số má»™t là có giá» cho nhau, lắng nghe nhau trong kiên nhẫn và yêu thÆ°Æ¡ng và sống cho nhau. [Mục Lục]
|