Chúa nháºt XIII thÆ°á»ng niên, năm C: Các bà i suy niệm & chú giải Lá»i Chúa
23.06.2016
Tin Mừng Lc 9,51-62 Khi đã tá»›i ngà y Äức Giê-su được rÆ°á»›c lên trá»i, NgÆ°á»i nhất quyết Ä‘i lên Giê-ru-sa-lem. NgÆ°á»i sai mấy sứ giả Ä‘i trÆ°á»›c. Há» lên Ä‘Æ°á»ng và và o má»™t là ng ngÆ°á»i Sa-ma-ri để chuẩn bị cho NgÆ°á»i đến. NhÆ°ng dân là ng không đón tiếp NgÆ°á»i, vì NgÆ°á»i Ä‘ang Ä‘i vá» hÆ°á»›ng Giê-ru-sa-lem. Thấy thế, hai môn đệ NgÆ°á»i là ông Gia-cô-bê và ông Gio-an nói rằng: “ThÆ°a Thầy, Thầy có muốn chúng con khiến lá»a từ trá»i xuống thiêu huá»· chúng nó không?†NhÆ°ng Äức Giê-su quay lại quở mắng các ông. Rồi Thầy trò Ä‘i sang là ng khác...
CHÚA NHẬT XIII THƯỜNG NIÊN, NĂM C
Các bà i suy niệm & chú giải Lá»i Chúa
Lá»i Chúa: 1V 19,16b.19-21; Gl 5,1.13-18; Lc 9,51-62 ----†----
MỤC LỤC
1. Lên Giêrusalem
2. Dứt khoát.
3. Theo Thầy – Lm. Giuse Trần Việt Hùng
4. Äá»i là những chá»n lá»±a – Thiên Phúc
5. Trước đã
6. NgÆ°á»i nhất quyết lên Giêrusalem
7. Không quay đầu lại - ÄTGM. Giuse Ngô Quang Kiệt
8. Lên Giêrusalem – Lm. An Phong
9. Sống đơn giản – Lm Giuse Nguyễn Hữu An
10. Chá»n lá»±a – Tổng hợp từ R. Veritas
11. Nhìn lại phÃa sau, nhÆ°ng không luyến tiếc
12. Phát quang lộ trình lên thiên đà ng
13. Chiếc bị
14. Tự do – Lm. An Hạ
15. Æ n gá»i sống theo Chúa – Veritas.
16. Con muốn đi theo Ngà i – André Sève
17. Dà nh ưu tiên cho Thiên Chúa
18. Hai biển hồ – Lm. Giuse Tạ Duy Tuyá»n
19. Theo Chúa cÅ©ng lắm hạng ngÆ°á»i
20. Không nhìn trở lại - McCarthy
21. Lên Ä‘Æ°á»ng vá»›i Ngà i - R. Gutzwiller
22. Äiá»u kiện căn bản để theo Chúa
23. Lên Giêrusalem
24. “Hãy theo Chúa Kitôâ€
25. ÄÆ°á»ng theo Chúa - Cố Lm Hồng Phúc
26. Äi theo Thầy
27. Theo Chúa.
28. Theo Chúa
29. Yêu thương để cảm hoá
30. Hãy theo Tôi
31. Dân là ng Samaria không đón tiếp Chúa
32. Suy niệm của Lm Giuse Phạm Thanh Liêm
33. NgÆ°á»i không nhìn lại - Lm. Mark Link, S.J.
34. Theo Chúa
35. ÄÆ°á»ng tháºp giá
36. Tự giải thoát và tự rà ng buộc
37. Chú giải của Noel Quesson
1. Lên Giêrusalem
Äoạn Tin Mừng vừa nghe được chia là m hai phần: Phần thứ nhất kể lại cuá»™c hà nh trình của Chúa Giêsu lên Giêrusalem.
Bấy giá», Chúa Giêsu và các môn đệ Ä‘i và o má»™t là ng xứ Samaria. Äã từ lâu, ngÆ°á»i Do Thái vốn nghi kỵ và tránh tiếp xúc vá»›i ngÆ°á»i Samaria, vì há» cho rằng: Những ngÆ°á»i Samaria chỉ là những kẻ lai căng và đã chạy theo những tôn giáo ngoại bang. Thế nhÆ°ng, Chúa Giêsu lại tá» ra không quan tâm tá»›i sá»± tranh chấp nà y. Trên Ä‘Æ°á»ng lên Giêrusalem để thá»±c hiện chÆ°Æ¡ng trình cứu Ä‘á»™, NgÆ°á»i đã Ä‘i ngang qua xứ Samaria. Tuy nhiên, NgÆ°á»i và các môn đệ đã không được tiếp đón. Thái Ä‘á»™ thá» Æ¡ lạnh nhạt nà y chÃnh là háºu quả của những tranh chấp gữa há» và ngÆ°á»i Do Thái.
TrÆ°á»›c sá»± từ khÆ°á»›c nà y, các môn đệ đã muốn thẳng tay trừng trị bằng chÃnh những hình phạt mà ngà y xÆ°a tiên tri Elia đã dùng để hạ bệ những kẻ thù của ông. NhÆ°ng Chúa Giêsu thì khác. NgÆ°á»i đã ngăn cản các ông và nhân dịp nà y, NgÆ°á»i đã Ä‘Æ°a các ông Ä‘i sâu và o sứ vụ của NgÆ°á»i, và cÅ©ng là sứ vụ của các ông sau nà y: Con ngÆ°á»i đến không phải để hủy diệt mạng sống ngÆ°á»i ta, nhÆ°ng đến Ä‘á» cứu chữa.
Phần thứ hai gồm má»™t số những mẩu đối thoại giữa Chúa Giêsu và những kẻ muốn theo NgÆ°á»i.
Những mẩu đối thoại nà y có má»™t ý nghãi rất đặc biệt, khi được đặt và o trong viá»…n tượng sá»± ra Ä‘i của Chúa Giêsu và ngay trÆ°á»›c việc NgÆ°á»i sai bảy mÆ°Æ¡i hai môn đệ tá»›i các là ng mạc và thà nh thị để rao giảng NÆ°á»›c Thiên Chúa. Công cuá»™c rao giảng nà y dÆ°á»›i ngòi bút của thánh Luca mang tÃnh cách tháºt cấp bách. Chúa Giêsu không có thá»i giỠđể dừng chân, bởi vì NgÆ°á»i không có cả đến má»™t chá»— để gối đầu. CÅ©ng vì tÃnh cách cấp bách nà y, NgÆ°á»i đã không chấp nháºn để những ai muốn theo NgÆ°á»i, nhÆ°ng lại còn nấn ná, dù là để là m những công việc bình thÆ°á»ng, rất đáng là m, nhÆ° chôn cất ngÆ°á»i chết, hay từ giã những ngÆ°á»i thân yêu trong gia đình.
Từ đó, chúng ta hãy tá»± vấn lÆ°Æ¡ng tâm xem chúng ta đã thá»±c sá»± bÆ°á»›c theo Chúa, hãy vẫn còn bị những nÃu kéo trần gian rà ng buá»™c. Nhất là chúng ta đã thá»±c sá»± nên giống Chúa, bằng cách đối xá» khoan dung, Ä‘á»™ lượng vá»›i những kẻ chúng ta không mấy có cảm tình. Bởi vì sá»± nóng giáºn thÆ°á»ng là m há»ng công việc: Già néo thì đứt dây, giáºn quá thì mất khôn, và sá»± thù địch nà y sẻ nảy sinh ra sá»± thù địch khác, khiến cho cuá»™c sống của chúng ta trở nên bất ổn, bởi vì lúc nà o cÅ©ng bị căng thẳng vì phải đối đầu vá»›i nhau.
ChÃnh vì thế, má»™t lần nữa tôi xin lặp lại lá»i Chúa Giêsu đã nhắn nhủ cho má»—i ngÆ°á»i trong chúng ta, đó là : Các con hãy há»c cùng Ta, vì Ta hiá»n là nh và khiêm nhÆ°á»ng trong lòng. [Mục Lục]
2. Dứt khoát
Và o năm 1924 ở nÆ°á»›c Anh, Eric là lá»±c sÄ© chạy nhanh nhất trong cá»± ly 100m. Má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u hy vá»ng anh sẽ Ä‘oạt huy chÆ°Æ¡ng và ng ở thế váºn há»™i được tổ chức tại Paris năm đó. Thế nhÆ°ng và o phút chót má»™t sá»± việc xảy ra là m cho má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u ngỡ ngà ng và bá»±c tức. Số là việc thi đấu cho môn chạy 100m nà y lại nhằm và o ngà y Chúa nháºt. Eric nghÄ© rằng việc phụng sá»± Chúa không cho phép anh thi đấu và o ngà y Chúa nháºt. Vì thế anh Ä‘Ã nh từ chối thi môn nà y. Vừa nghe tin Eric từ chối thi đấu, láºp tức má»i ngÆ°á»i tìm cách gây sức ép đối vá»›i anh. Ngay cả hoà ng tá» xứ Wales cÅ©ng cố gắng thuyết phục anh vi phạm tiếng nói của lÆ°Æ¡ng tâm. Thấy anh không chịu đổi ý, báo chà nÆ°á»›c Anh đã gá»i anh là tên phản bá»™i. Tuy nhiên Eric vẫn khăng khăng không chịu là m ngược vá»›i niá»m xác tÃn của mình. Cuối cùng anh Ä‘á» nghị vá»›i các huấn luyện viên chá»n má»™t lá»±c sÄ© khác thay cho anh trong môn chạy 100m, là môn anh chÆ°a má»™t lần thi đấu. Kết quả là trong thế váºn há»™i năm ấy, nÆ°á»›c Anh đã đạt hai huy chÆ°Æ¡ng và ng cho môn chạy 100m và 400m.
Từ câu chuyện trên, chúng ta Ä‘i và o Ä‘oạn Tin Mừng chiá»u hôm nay vá»›i thái Ä‘á»™ dứt khoát mà Chúa đòi há»i, bởi vì Ngà i đã phán dạy: Kẻ nà o đã tra tay và o cà y mà còn ngoái cổ lại đằng sau thì không xứng đáng vá»›i NÆ°á»›c Thiên Chúa. Chà ng lá»±c sÄ© của chúng ta đã không bao giá» ngoái cổ lại đằng sau, mặc dù có những lý do chÃnh đáng. Má»™t khi đã quyết định theo Chúa, là anh cứ nhắm thẳng phÃa trÆ°á»›c mà bÆ°á»›c tá»›i, chứ không ngó lại phÃa sau nữa, cho dù bị dÆ° luáºn gá»i là tên phản bá»™i tổ quốc của mình. Còn chúng ta thì sao?
Mặc dầu chúng ta đã tin nháºn và bÆ°á»›c theo Chúa, nhÆ°ng chúng ta vẫn chÆ°a dứt khoát láºp trÆ°á»ng, để thuá»™c hẳn vá» Ngà i. Chúng ta giống nhÆ° bà vợ của ông Lót, mặc dầu đã ra khá»i thà nh SoÄ‘oma, nhÆ°ng vì còn ngoái cổ lại để xem sá»± gì Ä‘ang xảy rar ở phÃa sau, nên đã hoá thà nh tượng muối. Chúng ta giống nhÆ° dân Do Thái trong cuá»™c xuất hà nh tìm vá» miá»n đất hứa. TrÆ°á»›c những cá»±c nhá»c vất vả gặp phải, hỠđã tưởng nhá»› đến củ hà nh củ tá»i của Ai Cáºp và đã lên tiếng trách móc Maisen. CÅ©ng váºy mặc dầu đã tin nháºn và bÆ°á»›c theo Chúa, nhÆ°ng chúng ta vẫn tưởng nhá»› đến những củ hà nh củ tá»i, là những Ä‘am mê tá»™i lá»—i, là những Æ°á»›c vá»ng xấu xa, để rồi cuối cùng, vì chạy theo tiá»n bạc, chúng ta đã bán Chúa nhÆ° GiuÄ‘a, vì hèn nhát chúng ta chối Chúa nhÆ° Phêrô, vì sợ sệt chúng ta đã chạy trốn nhÆ° các môn đệ, vì quá quyến luyến và vÆ°Æ¡ng vấn vá»›i tá»™i lá»—i, chúng ta đã cúi mặt bá» Ä‘i nhÆ° chà ng thanh niên già u có.
Äể kết luáºn, chúng ta hãy kiểm Ä‘iểm Ä‘á»i sống và hãy tá»± vấn lÆ°Æ¡ng tâm xem Äức Kitô đã chiến địa vị nà o trong cuá»™c Ä‘á»i chúng ta? Ngà i có phải là nhân váºt số má»™t của cõi lòng chúng ta hay chỉ là má»™t hình ảnh đã bị phai má» và chìm và o quên lãng. [Mục Lục]
3. Theo Thầy – Lm. Giuse Trần Việt Hùng
Truyện kể: Trong má»™t xưởng thợ, mấy cô bạn gái cùng là m việc Ä‘ang chê bai đạo Chúa. Há» cho rằng Äạo Chúa là m mê muá»™i trà khôn, bức hiếp lẽ phải và là m sai lạc trà phán Ä‘oán ngÆ°á»i ta. Má»™t nam công nhân nghe há» nói truyện và khi há» vừa im lặng, bèn cất tiếng nói: Phải, vì đạo Chúa mà tôi đã mất tất cả. Má»i ngÆ°á»i cùng sững sá» nhìn. NgÆ°á»i thợ nói tiếp: Tôi thÃch rượu, Äạo Chúa là m tôi bá» rượu. TrÆ°á»›c kia tôi chỉ mặc quần áo rách và đội cái mÅ© bẩn thỉu, giá» Äạo là m tôi mất tất cả... Äạo còn là m tôi mất cả tâm địa xấu xa nữa… XÆ°a địa ngục cai trị gia đình tôi, vì nếp sống gia đình đã thà nh ra nhÆ° chốn ngục hình. Thì nay, khi trở nên tÃn hữu Chúa, tôi đã mất tất cả. Hỡi các anh chị, bây giá» các anh chị biết đức tin đã là m tôi mất những gì và được những gì. Hãy là m nhÆ° tôi. Tôi xin cam Ä‘oan chắc chắn các anh chị sẽ không phải hối háºn đâu.
Trong thá»i Cá»±u Ước, Thiên Chúa đã chá»n gá»i má»™t số những vị tiên tri nhÆ° Amos, Hosea, Micah, Isaia, Zephaniah, Nahum, Habakkuk, Jeremia, Ezekiel, Haggai, Zecharia, Obadiah, Joel, Malachi, Jonah và Elia. Ngoà i ra còn má»™t số những vị ngôn sứ nhá» nhÆ° Nathan, Êlise…, Ãt được nhắc đến. Trong suốt thá»i gian dà i từ sau khi Dân Do-thái và o miá»n Äất Hứa cho đến khi Chúa Giêsu giáng trần. Thiên Chúa luôn gởi các vị ngôn sứ đến để hÆ°á»›ng dẫn dân Ä‘i theo Ä‘Æ°á»ng lối của Chúa. Tất cả sứ mệnh qui vá» việc tôn thá» Thiên Chúa duy nhất, giữ các giá»›i răn, huấn thị và chuẩn bị tâm hồn đón Äấng Cứu Thế.
XÆ°a tiên tri Êlia được Thiên Chúa gá»i và chá»n để thi hà nh sứ vụ là m nhân chứng cho Chúa giữa cuá»™c sống xã há»™i Ä‘a thần. Nhiá»u ngÆ°á»i mê lầm chạy theo những thần giả tạo do con ngÆ°á»i sáng láºp ra. Có rất nhiá»u tiên tri giả đã chạy theo thần Baal và rao truyá»n những sá»± mê tÃn lầm lạc. Êlia đã thách thức quyá»n năng của các thần và thuyết phục dân chúng tin và o Thiên Chúa duy nhất. Êlia đã gặp rất nhiá»u sá»± khó khăn, bị bắt bá»› và chạy trốn. Bà n tay quyá»n năng của Chúa ở cùng ông. Ông đã chu toà n sứ mệnh của mình và Chúa đã cất nhắc ông lên bằng xe rá»±c lá»a.
Äể chuẩn bị có ngÆ°á»i kế vị, Êlia đã chá»n ngÆ°á»i môn đệ tên là Êlisê để kế thừa sứ vụ: Ông nà y liá»n để bá» lại, chạy theo ông Êlia và nói: “Xin cho con vá» hôn cha mẹ để từ giã, rồi con sẽ Ä‘i theo ông.†Ông Êlia trả lá»i: “Cứ vá» Ä‘i! Thầy có là m gì anh đâu? (1Vua 19, 20). Êlisê tiếp nối sứ vụ mà Êlia đã truyá»n lại. Êlisê đã từ bá» nghá» cầy bừa cÅ©, rá»i bá» gia đình và bạn bè để ra Ä‘i thi hà nh sứ mệnh má»›i: Ông Êlisê bỠông Êlia mà vá», bắt cặp bò giết là m lá»… tế, lấy cầy là m củi nấu thịt đãi ngÆ°á»i nhà . Rồi ông đứng dáºy, Ä‘i theo ông Êlia và phục vụ ông (1V 19, 21).
Trong tất cả các loà i thụ tạo, má»—i loà i Ä‘á»u có những cách thế truyá»n sinh và cÆ¡ cấu tổ chức khác nhau. Các loà i Ä‘á»™ng váºt đã được Äấng Tạo Hóa phú bẩm những bản năng cố định. Các con váºt sống thà nh bầy, thà nh Ä‘Ã n, thà nh tổ và chúng sống theo nhau, nối kết vá»›i nhau. Hằng năm chúng ta thÆ°á»ng chứng kiến những bầy chim hà ng ngà n con di chuyển từ Bắc cá»±c xuống Nam cá»±c và sau đó lại trở vá» chốn cÅ©. Những Ä‘Ã n voi, Ä‘Ã n trâu bò, Ä‘Ã n khỉ… chung sống trong hoang địa cÅ©ng thế. Hoặc là những tổ ong, tổ kiến, tổ mối…tá»± nó xây cất những kiến trúc rất tinh tế. Từ Ä‘á»i nà y qua Ä‘á»i khác, các con váºt theo nhau hoà n thà nh công việc đã được Tạo Hóa sắp đặt. Riêng con ngÆ°á»i có trà khôn, ý chà và tá»± do, hỠđã tạo thà nh từng xã há»™i đặc thù. Loà i ngÆ°á»i tiến triển theo từng giai Ä‘oạn để trở thà nh những ngÆ°á»i văn minh hÆ¡n. Con ngÆ°á»i có thể bảo tồn, truyá»n tụng những suy tÆ°, phát minh và kho tà ng văn hóa qua các dấu ấn trong lịch sá» xã há»™i, tôn giáo và chÃnh trị.
Sống trong xã há»™i có kẻ trÆ°á»›c ngÆ°á»i sau, có thầy có trò, có ngÆ°á»i chỉ đạo và môn sinh. Trong má»i khÃa cạnh sống, bất cứ má»™t ngà nh nghá» chuyên môn nà o cÅ©ng có những vị tiá»n bối muốn truyá»n đạt khả năng cho những ngÆ°á»i thừa kế. Trong tôn giáo, sá»± lÆ°u truyá»n niá»m tin của đạo giáo còn quan trá»ng hÆ¡n nữa. Äá»i sống tâm linh và tinh thần chi phối sinh hoạt của con ngÆ°á»i rất sâu thẳm. Äây là điểm đặc thù của con ngÆ°á»i xã há»™i. Nếu thiếu sá»± hÆ°á»›ng dẫn trong Ä‘á»i sống tâm linh, con ngÆ°á»i sẽ bị tha hóa và thụt lùi trở lại sống theo bản năng giống nhÆ° các loà i cầm thú. Kinh nghiệm lịch sá» thế giá»›i cho biết, hiện nay thế ká»· 21, vẫn còn có nhiá»u tổ chức xã há»™i rất sÆ¡ khai, có những bá»™ lạc sống nhÆ° ngÆ°á»i tiá»n sá» và những nhóm ngÆ°á»i sống biệt láºp rất man rợ trong rừng sâu. Äá»i sống của há» phát triển rất cháºm và sống theo bản năng tá»± nhiên.
Chúa má»i gá»i má»—i ngÆ°á»i chúng ta Ä‘i theo Chúa má»™t cách khác nhau. Có ngÆ°á»i Ä‘i theo Chúa trong Æ¡n gá»i gia đình. Có kẻ sống Ä‘á»™c thân phục vụ. Có ngÆ°á»i hiến thân trong việc truyá»n giáo. Có kẻ hiến dâng mình cho Chúa trong các dòng tu. Có ngÆ°á»i Ä‘i tu trở thà nh tu sÄ© linh mục. Æ n gá»i nà o cÅ©ng qúi báu. Khi chúng ta lãnh nháºn Bà TÃch Rá»a tá»™i là chúng ta đã bắt đầu bÆ°á»›c theo Ä‘Æ°á»ng lối của Chúa. Chúng ta mang danh là Kitô hữu. Chúng ta là nhân chứng cho Chúa Kitô trong má»i hoà n cảnh, môi trÆ°á»ng và thá»i gian. Chúng ta là Kitô hữu suốt Ä‘á»i. Là m chứng nhân cho Chúa cả thá»i gian chứ không chỉ bán thá»i hay trong má»™t số trÆ°á»ng hợp đặc biệt. Chúa Giêsu đã nói rõ cho những ngÆ°á»i sẽ Ä‘i theo Chúa:“Con chồn có hang, chim trá»i có tổ, nhÆ°ng Con NgÆ°á»i không có chá»— tá»±a đầu.â€(Lc 9, 58). Chúa Giêsu cần chúng ta có thái Ä‘á»™ dứt khoát. Chúng ta không thể bắt cá hai tay hay là m tôi hai chủ. Äáp tiếng má»i gá»i của Chúa là chúng ta tá»± do chá»n lá»±a trở thà nh môn đệ của Chúa.Äức Giêsu bảo: “Cứ để kẻ chết chôn kẻ chết của há». Còn anh, anh hãy Ä‘i loan báo Triá»u đại Thiên Chúa.â€(Lc 9, 60).
NgÆ°á»i môn đệ cần có những sá»± dứt bá» những má»i gá»i hấp dẫn của thế gian. Äức Giêsu bảo: “Ai đã tra tay cầm cầy mà còn ngoái lại Ä‘Ã ng sau, thì không thÃch hợp vá»›i NÆ°á»›c Thiên Chúa.â€(Lc 9, 62). Chúng ta biết sá»± yếu Ä‘uối của bản năng con ngÆ°á»i luôn kéo lôi ta trở lại sống theo thói Ä‘á»i. Ưa thÃch thá»a mãn những nhu cầu của lòng tham sân si. Không lạ gì khi chúng ta thÃch thu quén của cải, tiá»n bạc, chức tÆ°á»›c và lợi lá»™c trần gian. Chúng ta lo là m giầu cho cuá»™c sống mà bất chấp lá»—i phạm lá» luáºt và giá»›i răn của Chúa. Thà dụ: Các giá»›i răn vá» ham mê dâm dục, ăn gian nói dối, là m chứng thá» gian và lá»—i luáºt yêu thÆ°Æ¡ng. Äôi khi chúng ta cảm thấy vì theo Chúa mà bị mất mát và rồi tiếc nuối những thá»a mãn thấp hèn. Theo Chúa, chúng ta phải phấn đấu hằng ngà y vá»›i các cÆ¡n cám dá»—. Phải kiên tâm chịu Ä‘á»±ng và vác thánh giá má»—i ngà y Ä‘i theo Chúa.
Äi theo Chúa là dâng hiến cuá»™c Ä‘á»i trong sá»± quan phòng của Chúa. Chúng ta không thể cắt ngắn hay chá»n lá»±a chỉ giữ những giá»›i răn, lá» luáºt hay những huấn giáo thÃch hợp vá»›i sở thÃch của chúng ta. Thánh Phaolô nhắc nhở vá» giá»›i luáºt yêu thÆ°Æ¡ng. Giá»›i răn căn bản là m ná»n tảng là : NgÆ°Æ¡i phải yêu ngÆ°á»i thân cáºn nhÆ° chÃnh mình (Gal 5, 14). Yêu thÆ°Æ¡ng thì chân thà nh, cảm thông và chia sẻ. Yêu thÆ°Æ¡ng là xây dá»±ng, Ä‘oà n kết và hòa bình. Những sá»± chia rẽ, cắn xé, tranh dà nh và gây thù háºn Ä‘á»u ngược lại vá»›i giá»›i luáºt yêu thÆ°Æ¡ng: NhÆ°ng nếu anh em cắn xé nhau, anh em hãy coi chừng, anh em tiêu diệt lẫn nhau (Gal 5, 15). Muốn nên là nhân chứng Ä‘Ãch thá»±c của Chúa chúng ta phải Æ°á»›c muốn những Ä‘iá»u thuá»™c vá» Thần Khà của sá»± tháºt, tình yêu và bình an.
Lạy Chúa, xin ánh sáng Phục Sinh của Chúa Kitô soi dá»i Ä‘Æ°á»ng chúng con Ä‘i. Xin đừng để chúng con bị lạc hÆ°á»›ng trong đêm tối và tá»™i lá»—i của ma quỉ và thế gian. [Mục Lục]
4. Äá»i là những chá»n lá»±a – Thiên Phúc
(TrÃch dẫn từ ‘NhÆ° Thầy Äã Yêu’)
Trong kho tà ng chuyện ngụ ngôn có má»™t câu chuyện dà dá»m nhÆ° sau: Má»™t con khỉ cầm hai nắm Ä‘áºu, má»™t hạt Ä‘áºu rÆ¡i xuống đất. Nó tÃnh nhặt hạt Ä‘áºu đó lên, không ngá» vừa nhón tay lại rÆ¡i thêm hai mÆ°Æ¡i hạt nữa. Nó định nhặt hai mÆ°Æ¡i hạt Ä‘áºu đó lên, ai ngá» vừa mở ngón tay, cả nắm Ä‘áºu trong tay bị bung ra hết. Con khỉ hoảng hốt là m bung nốt nắm Ä‘áºu ở trong tay kia, nó dùng cả tay lẫn chân vét Ä‘áºu lại, nhÆ°ng cà ng khá»u thì Ä‘áºu cà ng văng ra xa. Cuối cùng cả hai nắm Ä‘áºu tản ra trên mặt đất nhÆ° má»™t đám khói.
Cuá»™c sống không ngừng đòi há»i chúng ta phải chá»n lá»±a. Và chá»n lá»±a nà o cÅ©ng phải chịu thiệt thòi mất mát. Kẻ bắt cá hai tay vẫn luôn là ngÆ°á»i thua thiệt nhiá»u nhất. Con khỉ vì tiếc má»™t hạt Ä‘áºu mà mất cả hai nắm Ä‘áºu trên tay.
NgÆ°á»i thứ nhất trong bà i Tin Mừng hôm nay xin Ä‘i theo Chúa đến bất cứ nÆ¡i đâu, nhÆ°ng NgÆ°á»i bắt anh phải chá»n lá»±a: hoặc là được an toà n ổn định dÆ°á»›i má»™t mái nhà , có chăn ấm nệm êm; hoặc là phải bấp bênh phiêu bạt, không má»™t mái nhà : “Con chồn có hang, chim trá»i có tổ, nhÆ°ng Con NgÆ°á»i không có chá»— dá»±a đầu†(Lc 9,58).
NgÆ°á»i thứ hai xin Ä‘i theo Chúa, nhÆ°ng vá»›i Ä‘iá»u kiện cho anh vá» chôn cất thân sinh trÆ°á»›c đã. Chúa trả lá»i: “Cứ để kẻ chết chôn kẻ chết của há». Còn anh, anh hãy Ä‘i loan báo triá»u đại Thiên Chúa†(Lc 9,54). Thế là anh phải đứng trÆ°á»›c má»™t chá»n lá»±a giữa ngÆ°á»i thân và việc loan báo Tin Mừng.
NgÆ°á»i thứ ba xin Ä‘i theo Chúa, nhÆ°ng xin phép vá» từ biệt gia đình. Chúa đòi anh phải chá»n lá»±a dứt khoát: “Ai đã tra tay cầm cà y mà còn ngoái lại Ä‘Ã ng sau, thì không thÃch hợp vá»›i NÆ°á»›c Thiên Chúa†(Lc 9,62).
Thá»±c ra, Äức Giêsu rất coi trá»ng việc hiếu kÃnh cha mẹ. NgÆ°á»i phán: “Thiên Chúa dạy: NgÆ°Æ¡i hãy thá» cha kÃnh mẹ; kẻ nà o nguyá»n rủa cha mẹ, thì phải bị xá» tá»â€ (Mt 15,4). NhÆ°ng NgÆ°á»i cÅ©ng dạy chúng ta phải tìm kiếm NÆ°á»›c Thiên Chúa trÆ°á»›c đã, nghÄ©a là NgÆ°á»i muốn chúng ta chá»n lá»±a đâu là ưu tiên chÃnh, đâu là ưu tiên thứ yếu. Äối vá»›i ngÆ°á»i tÃn hữu Kitô, Æ°u tiên chÃnh là việc tìm kiếm NÆ°á»›c Thiên Chúa, nó quan trá»ng hÆ¡n cả cha mẹ, vợ con, anh chị em, và cả mạng sống mình nữa (x. Lc 14,26).
Nếu cuá»™c Ä‘á»i con ngÆ°á»i là má»™t chuá»—i những chá»n lá»±a, thì chÃnh những chá»n lá»±a ấy sẽ dệt nên cuá»™c Ä‘á»i riêng của má»—i ngÆ°á»i.
Nếu cuá»™c Ä‘á»i ngÆ°á»i tÃn hữu Kitô là má»™t chá»n lá»±a dứt khoát cho việc tìm kiếm NÆ°á»›c Thiên Chúa, thì đó chÃnh là má»™t chuá»—i những lá»i đáp trả tiếng Chúa vang lên từng phút giây trong cuá»™c sống.
Nhìn lại những chá»n lá»±a hằng ngà y, chúng ta chợt giáºt mình, vì thấy chúng ta thÆ°á»ng hay chá»n mình: sở thÃch của mình, tá»± do của mình, hạnh phúc của mình, gia đình của mình… Chúng ta chá»n tất cả những gì Ãt nhiá»u dÃnh dáng đến bản thân. NhÆ°ng Äức Giêsu lại dạy: “Hãy tìm kiếm NÆ°á»›c Thiên Chúa trÆ°á»›c đã, còn má»i sá»± khác, NgÆ°á»i sẽ thêm cho†(Mt 6,33)
Lạy Chúa, xin giúp chúng con thoát khá»i những báºn tâm vá» mình, nhÆ°ng biết chá»n Chúa là phần gia nghiệp và là phần phúc của chúng con.
Xin tha thứ cho chúng con vì chúng con đã chạy theo của cải, lạc thú, danh vá»ng ở Ä‘á»i. Xin ban cho chúng con ý chà cÆ°Æ¡ng quyết để chúng con luôn trung thà nh theo Chúa cho đến giây phút cuối cuá»™c Ä‘á»i. Amen. [Mục Lục]
5. Trước đã
(TrÃch dẫn từ ‘Manna’)
Suy Niệm
Theo má»™t tôn giáo thÆ°á»ng được gá»i là theo đạo.
Theo đạo là theo má»™t con Ä‘Æ°á»ng.
Äiá»u nà y đặc biệt đúng đối vá»›i Kitô giáo (x. Cv 9,2).
Là m môn đệ Äức Kitô là theo Ngà i trên con Ä‘Æ°á»ng Ngà i Ä‘i, con Ä‘Æ°á»ng đất quanh co trong xứ Palestine hay con Ä‘Æ°á»ng đầy chông gai nhá»c nhằn của sứ vụ.
Äức Kitô chẳng những dạy Äạo, Ngà i còn là Äạo (x. Ga 14,6).
Theo đạo là theo một ngôi vị hơn là theo một giáo lý.
Sống đạo là sống như Ngà i, với Ngà i, cho Ngà i và trong Ngà i.
Phần cuối của Ä‘oạn Tin Mừng hôm nay thuáºt lại chuyện ba ngÆ°á»i muốn theo Chúa.
Chúng ta chẳng biết há» là ai, cÅ©ng chẳng rõ cuối cùng há» có theo Chúa hay không, nên má»—i ngÆ°á»i chúng ta dá»… thấy mình nÆ¡i hình ảnh há», để rồi chúng ta phải Ä‘Æ°a ra lá»i đáp trả của mình.
NgÆ°á»i thứ nhất hăng hái xin theo Ngà i Ä‘i bất cứ nÆ¡i đâu.
Chúa Giêsu không giấu anh hoà n cảnh bấp bênh của mình. Ngà i sống cuá»™c Ä‘á»i phiêu bạt, không mái nhà để trú, lúc nà o cÅ©ng ở trong tÆ° thế lên Ä‘Æ°á»ng. Chấp nháºn theo Ngà i là chịu bá» má»i an toà n, ổn định, là sống thân pháºn lữ khách trên mặt đất (x. 1Pr 2,11). Theo Ngà i là theo Äấng có chá»— tá»±a đầu, chá»— tá»±a đầu tiên là máng cá», chá»— tá»±a cuối là tháºp giá.
Cuá»™c sống nghèo là m Ngà i tá»± do hÆ¡n, sẵn sà ng hÆ¡n trÆ°á»›c những đòi há»i bất ngá» của Cha và nhân loại.
NgÆ°á»i thứ hai chấp nháºn theo Chúa vá»›i Ä‘iá»u kiện cho anh vá» chôn cất ngÆ°á»i cha má»›i qua Ä‘á»i trÆ°á»›c đã.
Anh muốn chu toà n bổn pháºn thiêng liêng của ngÆ°á»i con. Chúa Giêsu coi trá»ng việc hiếu kÃnh mẹ cha (x.Mt 15,3-9), nhÆ°ng Ngà i đòi anh dà nh Æ°u tiên cho việc loan báo Tin Mừng.
Câu trả lá»i của Ngà i là m chúng ta bị sốc thá»±c sá»±.
Loan báo Tin Mừng Æ°? Cần gì phải vá»™i và ng đến thế! Dầu sao cái sốc giúp ta nháºn ra mình vẫn quen thá» Æ¡ trÆ°á»›c má»™t bổn pháºn thiêng liêng và hết sức cấp bách.
NgÆ°á»i chết nằm xuống tháºt đáng kÃnh trá»ng; nhÆ°ng có bao ngÆ°á»i sống Ä‘ang cần phục vụ khẩn trÆ°Æ¡ng.
NgÆ°á»i thứ ba xin vá» từ giã gia đình trÆ°á»›c đã.
Chúa Giêsu đòi anh dứt khoát thẳng tiến nhÆ° ngÆ°á»i cầm cà y, không quay lại vá»›i những ká»· niệm quá khứ, không bị cản trở bởi những rà ng buá»™c gia đình, để táºn tâm táºn lá»±c lo cho NÆ°á»›c Thiên Chúa.
Trong Ä‘á»i sống, nhiá»u lúc ta phải chá»n lá»±a. Chá»n lá»±a là chấp nháºn hy sinh, bá» má»™t trong hai.
Chúa Giêsu không dạy ta sống vô cảm hay bất hiếu... Ngà i dạy ta can đảm tìm kiếm Nước Thiên Chúa trước đã.
Có bao nhiêu cái trÆ°á»›c đã chi phối Ä‘á»i ta? Äâu là lá»±a chá»n Æ°u tiên má»™t? Chúng ta cần sắp xếp lại thứ tá»± các Æ°u tiên cho đúng.
Nếu Chúa Giêsu gặp tôi hôm nay và má»i tôi theo Ngà i, tôi có xin phép Ngà i để là m cái gì đó trÆ°á»›c đã không?
Gợi à Chia Sẻ
Trong cuá»™c sống của bạn, có nhiá»u Ä‘iá»u quan trá»ng và cần thiết. Äâu là 3 Ä‘iá»u mà bạn nghÄ© là quan trá»ng và cần thiết hÆ¡n cả? Tại sao bạn chá»n 3 Ä‘iá»u ấy?
Bạn nghĩ gì vỠthái độ của Chúa Giêsu đối với thân mẫu của Ngà i dựa trên các sách Tin Mừng? Ngà i có hiếu không? Ngà i có quá lệ thuộc và Mẹ Ngà i không?
Cầu Nguyện
Lạy Chúa Giêsu, già u sang, danh vá»ng, khoái lạc là những Ä‘iá»u hấp dẫn chúng con.
Chúng trói buộc chúng con và không cho chúng con tự do ngước lên cao để sống cho những giá trị tốt đẹp hơn.
Xin giải phóng chúng con khá»i sá»± mê hoặc của kho tà ng dÆ°á»›i đất, nhá» cảm nghiệm được phần nà o sá»± phong phú của kho tà ng trên trá»i.
Ước gì chúng con mau mắn và vui tÆ°Æ¡i bán tất cả những gì chúng con có, để mua được viên ngá»c quý là NÆ°á»›c Trá»i.
Và ước gì chúng con không bao giá» quay lÆ°ng trÆ°á»›c những lá»i má»i gá»i của Chúa, không bao giá» ngoảnh mặt để tránh cái nhìn yêu thÆ°Æ¡ng Chúa dà nh cho từng ngÆ°á»i trong chúng con. Amen. [Mục Lục]
6. NgÆ°á»i nhất quyết lên Giêrusalem
(TrÃch dẫn từ ‘Manna’)
Suy Niệm
Äá»i là má»™t con Ä‘Æ°á»ng: Ä‘Æ°á»ng Ä‘á»i.
Sống là bÆ°á»›c và o má»™t cuá»™c hà nh trình tiến vá» phÃa trÆ°á»›c, để đến nÆ¡i mình được thu hút, má»i gá»i. NhÆ°ng Ä‘Æ°á»ng Ä‘á»i không luôn luôn bằng phẳng. Có những dốc cao là m chúng ta ngần ngại, có những khúc ngoặt là m chúng ta sợ hãi. Äôi khi ta thấy mình phải đến nÆ¡i mình không muốn.
Chúa Giêsu đã trải qua kinh nghiệm nà y khi Ngà i kiên quyết lên Ä‘Æ°á»ng Ä‘i Giêrusalem, dù biết có những nguy hiểm Ä‘ang chá» mình ở đó.
Chúa Giêsu đã phải cố gắng nhÆ° chúng ta để thắng vượt ná»—i sợ hãi và do dá»±, và đi hết Ä‘Æ°á»ng Ä‘á»i của mình, vì đó là con Ä‘Æ°á»ng Cha muốn Ngà i Ä‘i.
Trên Ä‘Æ°á»ng Ä‘i, Chúa Giêsu gặp sá»± từ khÆ°á»›c. Má»™t là ng Samari không muốn tiếp đón Ngà i. Há» có lý do của há», lý do có thể rất nghiêm túc. NhÆ°ng Ä‘iá»u đó khiến Giacôbê và Gioan nổi giáºn. Hai ông đòi sai lá»a từ trá»i thiêu rụi cả là ng.
Có cần trừng phạt vá»™i vã nhÆ° váºy không? Có cần dùng sức mạnh Thiên Chúa để tiêu diệt má»i kẻ dữ không?
Thiên Chúa tôn trá»ng tá»± do của con ngÆ°á»i, kể cả tá»± do của những kẻ dữ trên mặt đất. Ngà i kiên nhẫn chá» há» sám hối và biến đổi. Cả Giacôbê và Gioan cÅ©ng phải được biến đổi. Cần có thá»i gian và cần được huấn luyện để những "đứa con sấm sét" trở thà nh khoan dung, để Gioan trở thà nh vị tông đồ dịu dà ng suốt Ä‘á»i ca ngợi tình yêu.
ÄÆ°á»ng Ä‘á»i của ngÆ°á»i Kitô hữu là đưá»ng theo chân Giêsu. Tá»± bản chất kitô hữu là ngÆ°á»i Ä‘i theo Chúa Giêsu.
"Thầy đi đâu, con sẽ theo Thầy đi đó" (Lc 9,57).
Ai có ngá» rằng Ä‘i theo Chúa Giêsu là đi theo má»™t Äấng không nhà cá»a, không nÆ¡i trú ngụ, má»™t Äấng nghèo hÆ¡n cả loà i chim, loà i chồn, má»™t Äấng luôn tÃn thác và chỠđợi tất cả từ Cha.
Các môn đệ đầu tiên đã sống bấp bênh từng ngà y, hỠđã hy sinh nghá» nghiệp ổn định để chấp nháºn theo Thầy bữa đói bữa no.
Chúa Giêsu má»i ta theo Ngà i để loan báo NÆ°á»›c Thiên Chúa.
Äây là má»™t công việc khẩn trÆ°Æ¡ng và quan trá»ng, má»™t giá trị vượt trên má»i giá trị khác.
Không cần phải trở vá» từ giã ngÆ°á»i thân yêu, không được quay lại Ä‘Ã ng sau khi cầm cà y, vì tất cả nằm ở phiá trÆ°á»›c.
CÅ©ng không cần lo xong việc tống táng cha già rồi má»›i nghÄ© đến chuyện theo Chúa. Ở đây còn có gì trá»ng hÆ¡n chữ hiếu, vượt trên tình cảm tá»± nhiên của con ngÆ°á»i.
Lá»i Chúa hôm nay dà nh cho má»i Kitô hữu.
Æ n gá»i Kitô hữu đòi chúng ta phải hy sinh, chấp nháºn sá»± bất ổn, thiệt thòi và đau khổ.
"Hãy tìm NÆ°á»›c Thiên Chúa trÆ°á»›c đã, còn má»i sá»± khác, NgÆ°á»i sẽ thêm cho" (Mt 6,33).
Gợi à Chia Sẻ
Sống đúng tinh thần của Chúa Giêsu, thá»±c thi những lá»i Ngà i dạy, Ä‘iá»u đó chẳng dá»… chút nà o. Riêng bạn, bạn thấy có lá»i nà o của Ngà i quá khó đối vá»›i bạn không?
Chấp nháºn đặt Thiên Chúa lên trên hết là chấp nháºn đặt má»i sá»± khác dÆ°á»›i Thiên Chúa. Bạn có khi nà o trải qua má»™t kinh nghiệm chá»n Chúa trong nÆ°á»›c mắt không?
Cầu Nguyện
Lạy Chúa, chúng con không hiểu tại sao Chúa chá»n Simon, má»™t ngÆ° phủ Ãt há»c và đã láºp gia đình, để là m vị giáo hoà ng đầu tiên của Giáo Há»™i. Chúa xây ná»n Giáo Há»™i trên má»™t tảng đá mong manh, để ai nấy ngất ngây trÆ°á»›c quyá»n năng của Chúa.
Hôm nay Chúa cÅ©ng gá»i chúng con theo Chúa, sống cho Chúa, đặt Chúa lên trên má»i sá»±: gia đình, sá»± nghiệp, ngÆ°á»i yêu.
Chúng con chẳng thể nà o từ chối viện cớ mình kém đức kém tà i.
Chúa Ä‘Æ°a chúng con Ä‘i xa hÆ¡n, đến những nÆ¡i bất ngá», vì Chúa cần chúng con ở đó.
Xin cho chúng con má»™t chút liá»u lÄ©nh của Simon, bá» mái nhà êm ấm để lên Ä‘Æ°á»ng, hạnh phúc vì biết mình Ä‘ang Ä‘i sau Chúa. Amen. [Mục Lục]
7. Không quay đầu lại - ÄTGM. Giuse Ngô Quang Kiệt
Chuyện nhà Pháºt kể: Có má»™t tu sÄ© theo thầy há»c đạo đã lâu năm. Thấy anh đã tiến bá»™ nhiá»u, Thầy cho anh sống tá»± láºp. Anh dá»±ng má»™t túp lá»u Ä‘Æ¡n sÆ¡ giữa cánh đồng. Ngà y ngà y ngoà i thá»i gian khất thá»±c, anh chuyên tâm Ä‘á»c kinh cầu nguyện. Anh chỉ có Ä‘á»™c má»™t manh áo. Cứ chiá»u tối, anh giặt áo, phÆ¡i khô, để sáng hôm sau có áo mặc. Cạnh lá»u anh ở, có con chuá»™t đêm đêm bò ra cắn chiếc áo anh phÆ¡i. Buổi sáng, anh phải Ä‘i tìm kim chỉ vá áo. Buổi tối, chuá»™t lại bò ra cắn. Sau nhiá»u lần vá, anh sợ manh áo sẽ nát, nên quyết định nuôi má»™t con mèo. Con mèo ăn khoẻ nên thức ăn xin được không đủ. Anh phải cấy lúa để có thêm thức ăn nuôi mèo. Vì cấy lúa, anh phải nuôi bò để cà y ruá»™ng. Báºn rá»™n vá»›i việc đồng áng, anh không còn giá» Ä‘á»c kinh cầu nguyện. Má»™t thiếu nữ trong là ng tình nguyện giúp, anh vui vẻ nháºn lá»i. Vì có thêm ngÆ°á»i, nên anh phải lo là m nhà cá»a cho khang trang. Chẳng bao lâu anh trở thà nh chủ gia đình có vợ, có con, có nhà cao cá»a rá»™ng, có ruá»™ng đất, có Ä‘Ã n bò. Ãt lâu sau, Thầy anh trở lại, nhìn nhà cá»a, ruá»™ng nÆ°Æ¡ng, trâu bò, Thầy ngạc nhiên há»i anh: “Tất cả những thứ nà y, tại sao thế?†Anh trả lá»i: “Tất cả chỉ vì con muốn giữ cho manh áo khá»i bị chuá»™t cắnâ€.
Câu chuyện trên cho thấy con ngÆ°á»i muốn vÆ°Æ¡n lên tháºt khó. Có nhiá»u thứ vÆ°á»›ng mắc ngăn cản bÆ°á»›c chân. VÆ°á»›ng mắc kéo theo rà ng buá»™c. Những vÆ°á»›ng mắc rà ng buá»™c Ä‘an nhau thà nh má»™t tấm lÆ°á»›i khổng lồ vây bá»c con ngÆ°á»i. Muốn tá»± do bay lên, phải có can đảm phá tung những mắt lÆ°á»›i trói buá»™c.
Tiên tri Êlisa là ngÆ°á»i biết phá vỡ những trói buá»™c đó. Ông là má»™t nhà nông. Khi Thầy Êlia đến tìm, ông Ä‘ang cà y ruá»™ng vá»›i 12 cặp bò. Có 12 đôi bò tức là khá già u có. Thế mà , khi nghe Thầy Êlia kêu gá»i, Êlisa đã chẻ cà y là m củi, giết bò là m lá»… váºt, thiêu đốt tất cả để dâng tiến Chúa, rồi lên Ä‘Æ°á»ng theo Thầy.
Là m nghá» nông thì tà i sản là ruá»™ng đất, trâu bò, cà y cuốc. Äốt cà y cuốc, giết trâu bò có nghÄ©a là từ bá» tà i sản của mình. Äốt cà y cuốc, giết trâu bò cÅ©ng có nghÄ©a là đoạn tuyệt vá»›i nghá» nghiệp cÅ© để theo Ä‘uổi nghá» nghiệp má»›i. Äốt cà y cuốc, giết trâu bò cÅ©ng có nghÄ©a là đoạn tuyệt vá»›i quá khứ để phóng mình và o tÆ°Æ¡ng lai. Äó là má»™t lá»±a chá»n dứt khoát. Ra Ä‘i không vÆ°á»›ng báºn, vì chẳng còn gì gắn bó, rà ng buá»™c. Ra Ä‘i không trở lại vì đốt cà y, giết bò rồi thì đâu còn chá»— trở vá» nữa.
Thái Ä‘á»™ của tiên tri Êlisa là thái Ä‘á»™ mà Chúa Giêsu đòi há»i trong bà i Tin Mừng hôm nay.
Chúa Giêsu má»i gá»i ta bÆ°á»›c theo NgÆ°á»i. Äể theo NgÆ°á»i, ta phải dứt khoát quyết liệt. Không khoan nhượng. Không lưỡng lá»± dùng dằng. Sở dÄ© Chúa đòi chúng ta phải dứt khoát vì Chúa biết xác thịt chúng ta yếu Ä‘uối. Tinh thần muốn vÆ°Æ¡n cao nhÆ°ng xác thịt cứ muốn kéo ghì chúng ta xuống. Thánh Phaolô khuyên chúng ta hãy sống theo Thần Khà chứ đừng theo xác thịt. HÆ¡n nữa, ma quá»· rất tinh khôn, nó cám dá»— ta từng bÆ°á»›c, Ä‘Æ°a ra những lý do rất hợp lý để khiến ta nhượng bá»™. Nhượng bá»™ xác thịt má»™t lần rồi sẽ dẫn đến những nhượng bá»™ khác. Những nhượng bá»™ đó kéo ta dần dần xa Chúa. Äến khi tỉnh lại thì đã muá»™n rồi. NhÆ° câu chuyện ngÆ°á»i đệ tá» muốn giữ manh áo rách mà ta đã nói ở đầu.
Xin Chúa ban cho chúng con được dứt khoát trên Ä‘Æ°á»ng theo Chúa, đã cầm cà y rồi thì đừng quay lại sau lÆ°ng. Amen.
KIỂM ÄIỂM ÄỜI Sá»NG
1- Ra Ä‘i rồi quay đầu lại. Bạn có kinh nghiệm Ä‘au Ä‘á»›n vá» Ä‘iá»u nà y chÆ°a? Nhất là đối vá»›i những ai quyết tâm từ bá» rượu chè, cá» bạc, tiêm chÃch. Bạn có thấy Ä‘iá»u đó không?
2- Có nhiá»u trở ngại ngăn cản bạn tiến bá»™ trên Ä‘Æ°á»ng đạo đức. Hiện nay, Ä‘iá»u gì cản trở bạn nhiá»u nhất?
3- Äã lần nà o bạn có má»™t thái Ä‘á»™ dứt khoát vá»›i tÃnh mê táºt xấu chÆ°a?
4- Thái Ä‘á»™ của Êlisa dạy ta Ä‘iá»u gì? [Mục Lục]
8. Lên Giêrusalem – Lm. An Phong
Tin mừng Chúa nháºt 13 thÆ°á»ng niên năm C là đoạn khởi đầu vá» cuá»™c hà nh trình lên Giêrusalem của Äức Giêsu. Äức Giêsu lên Ä‘Æ°á»ng Ä‘i Giêrusalem tức là NgÆ°á»i lên Ä‘Æ°á»ng hÆ°á»›ng đến cuá»™c khổ nạn và thá»±c hiện trá»n vẹn Æ¡n cứu Ä‘á»™.
Äoạn Tin mừng nà y gồm hai phần:
* Câu 51 - 56: Äức Giêsu không được ngÆ°á»i Samari đón tiếp và phản ứng của tông đồ Giacôbê và Gioan.
* Câu 57 - 62: Ba lá»i khuyên của Äức Giêsu cho những ai muốn Ä‘i theo NgÆ°á»i.
* Lá»i khuyên thứ nhất là khÆ°á»›c từ những bảo đảm thÆ°á»ng tình: "Con chồn có hang, chim trá»i có tổ, Con NgÆ°á»i không có nÆ¡i gối đầu".
* Lá»i khuyên thứ hai là việc rao giảng NÆ°á»›c Thiên Chúa phải được đặt trên hết, không được trì hoãn: "Hãy để kẻ chết chôn kẻ chết; phần con, hãy Ä‘i rao giảng NÆ°á»›c Thiên Chúa".
* Lá»i khuyên thứ ba là hãy quên quá khứ và hÆ°á»›ng vá» tÆ°Æ¡ng lai: "Ai đã tra tay và o cà y mà còn ngó lại sau lÆ°ng thì không xứng đáng vá»›i NÆ°á»›c Thiên Chúa".
Äức Giêsu lên Ä‘Æ°á»ng Ä‘i Giêrusalem. Äây là má»™t giai Ä‘oạn má»›i trong cuá»™c Ä‘á»i NgÆ°á»i. NgÆ°á»i bá» Galilê, nÆ¡i NgÆ°á»i đã thà nh công ngay từ những bà i giảng đầu tiên, đến Ä‘á»™ ngÆ°á»i ta muốn tôn vinh NgÆ°á»i là m thần tượng. NgÆ°á»i lên Giêrusalem, nÆ¡i NgÆ°á»i sẽ phải chịu treo trên tháºp giá để thá»±c hiện trá»n vẹn thánh ý Thiên Chúa Cha, để hoà n tất công trình cứu Ä‘á»™. Vượt qua quá khứ "dá»… dãi" và đi đến má»™t tÆ°Æ¡ng lai "chẳng chắc chắn gì" theo dá»± phóng của Thiên Chúa Cha quả là má»™t thách đố. ChÃnh trong thá»i Ä‘iểm thách đố đó, Äức Giêsu Ä‘Æ°a ra những lá»i khuyên cho những ai muốn bÆ°á»›c theo NgÆ°á»i.
Äá»i sống kitô hữu là đá»i sống bÆ°á»›c theo Chúa Giêsu, hỠđược má»i gá»i để vượt qua những bảo đảm thÆ°á»ng tình: tiá»n bạc, danh lợi, chức quyá»n... đồng thá»i nháºn lấy Äức Giêsu nhÆ° là bảo đảm cho Ä‘á»i sống của mình. Kitô hữu là ngÆ°á»i cố gắng thể hiện mối phúc thứ nhất trong Ä‘á»i sống má»—i ngà y: "phúc cho những ai có tâm hồn nghèo khó". NgÆ°á»i có tâm hồn nghèo khó là ngÆ°á»i "có mà nhÆ° không"; đó là ngÆ°á»i có những bảo đảm thÆ°á»ng tình, nhÆ°ng há» không cho đó là duy nhất. Há» chỉ có má»™t bảo đảm duy nhất là chÃnh Thiên Chúa. Vá»›i tâm hồn nghèo khó, không có gì hết, há» má»›i có khả năng đón nháºn Thiên Chúa và o Ä‘á»i sống của mình. Từ đó, trình bà y vị Thiên Chúa của Ä‘á»i sống mình cho ngÆ°á»i khác.
HÆ¡n nữa, chúng ta được má»i gá»i để "bÆ°á»›c theo Äức Giêsu trong công trình cứu Ä‘á»™", nghÄ©a là cÅ©ng được má»i gá»i để "lên Giêrusalem". Äức Giêsu má»i gá»i chúng ta phải rao giảng Tin mừng "lúc thuáºn lợi cÅ©ng nhÆ° lúc nghịch cảnh", không vì lý do gì mà có thể trì hoãn. Rao giảng Tin mừng bằng chÃnh Ä‘á»i sống bác ái có tÃnh cách thuyết phục hÆ¡n là những "ngôn từ Ä‘ao to búa lá»›n". Khi những ngÆ°á»i Samari khÆ°á»›c từ Äức Giêsu, thánh Giacôbê và Gioan đã muốn "khiến lá»a bởi trá»i xuống thiêu hủy những ngÆ°á»i đó". Ngà y nay, hẳn là vẫn còn những ngÆ°á»i "samari hiện đại" không đón nháºn Äức Giêsu và lá»i giảng của NgÆ°á»i? Hẳn là không thiếu những thái Ä‘á»™ nhÆ° của Giacôbê và Gioan? Là ngÆ°á»i theo Äức Giêsu trong công trình rao giảng Tin mừng, chúng ta cần "Ä‘em yêu thÆ°Æ¡ng và o nÆ¡i oán thù, Ä‘em thứ tha và o nÆ¡i lăng nhục, Ä‘em an hòa và o nÆ¡i tranh chấp, Ä‘em niá»m vui đến chốn u sầu" (thánh Phanxicô Assisi). Tháºt váºy, Tin mừng là giải thoát, là là m cho con ngÆ°á»i được tá»± do. Tin mừng cần phải được tiếp nháºn trong tá»± do và tình yêu.
Lạy Chúa,
trong một xã hội sâu xé nhau
vì quyá»n lợi, tiá»n bạc, danh vá»ng.
Xin cho chúng con trở thà nh
những con ngÆ°á»i có tâm hồn nghèo khó,
đồng thá»i biết chia sẻ cho ngÆ°á»i khác Æ¡n tha thứ
và tình yêu chúng con đã nháºn được từ Chúa. [Mục Lục]
9. Sống đơn giản – Lm Giuse Nguyễn Hữu An
Trong kho tà ng văn chương tu đức Ấn Giáo có chuyện kể như sau:
Ở má»™t là ng ná», có vị đạo sÄ©, Sadhu, tu thân lâu ngà y, gần đạt đến báºc thánh nhân. Dân chúng ngưỡng má»™, quý mến nhà đạo sÄ©, đến thỉnh ý, tầm thầy há»c đạo.
Má»™t ngà y kia, thấy vị đạo sÄ© rách rÆ°á»›i, kẻ qua Ä‘Æ°á»ng biếu nhà đạo sÄ© manh vải che mình. Những lúc Sadhu ngồi thiá»n niệm, bầy chuá»™t tưởng tượng gá»—, rúc và o tấm vải gặm nhấm. Tá»™i nghiệp, có kẻ qua Ä‘Æ°á»ng thấy thế, biếu Sadhu con mèo bắt chuá»™t. Dân trong là ng thÆ°Æ¡ng tình, thay nhau Ä‘em sữa nuôi con mèo. Rồi ngà y ná», có kẻ hà nh hÆ°Æ¡ng từ phÆ°Æ¡ng xa, nghe tiếng thÆ¡m nhân đức, đến viếng nhà đạo sÄ©. NgÆ°á»i Ä‘Ã n bà già u có ấy tặng đạo sÄ© Sadhu con bò để lấy sữa nuôi con mèo. Äể nuôi con bò, ngÆ°á»i ta là m cho nó cái chuồng. Từ dạo đó, con bò có chuồng, vị đạo sÄ© không có nhà . Thấy thế không ổn, dân trong là ng là m cho nhà đạo sÄ© chiếc chòi lá.
Từ ngà y ấy, nhà đạo sÄ© không còn nhiá»u thá»i giá» tu niệm nhÆ° xÆ°a, báºn rá»™n nuôi con bò để lấy sữa nuôi con mèo. Nuôi con mèo để Ä‘uổi lÅ© chuá»™t. Phải lo sá»a sang căn nhà . Dân trong là ng không muốn nhà đạo sÄ© mất thá»i giá» săn sóc con bò, há» gởi má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà đến cắt cá» nuôi con bò, săn sóc con mèo thay cho nhà đạo sÄ© có giá» thiá»n tu.
Nhà đạo sÄ© đã có tấm vải che thân, có con mèo Ä‘uổi chuá»™t, có con bò cho sữa, có căn nhà để ở, có ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà săn sóc cuá»™c Ä‘á»i mình. Chẳng bao lâu, nhà đạo sÄ© không còn thá»i gian tÄ©nh mịch nữa, ông đầy đủ hết rồi.
Äâu là con Ä‘Æ°á»ng tu đạo? Ông lấy ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà là m vợ, thế là chấm dứt cuá»™c Ä‘á»i hạnh tu...
Sống Ä‘Æ¡n giản Ä‘Æ°a Shadu và o Ä‘á»i sống tu hạnh. Mất Ä‘Æ¡n giản, ông mất lý tưởng. Trong Giáo Há»™i, tất cả các đại thánh Ä‘á»u có Ä‘á»i sống Ä‘Æ¡n giản. Không phải trong Giáo Há»™i Công Giáo mà thôi, tất cả thánh nhân trong tôn giáo khác cÅ©ng váºy. (x.Những trang nháºt ký của má»™t linh mục, Nguyá»…n Tầm ThÆ°á»ng, SJ).
Bà i Ä‘á»c 1 hôm nay kể chuyện Êlisa quyết tâm theo Êlia để là m Ngôn sứ. Êlisa là nông dân, Ä‘ang cà y ruá»™ng vá»›i 12 cặp bò. Nghe Thầy Êlia kêu gá»i, Êlisa đã chẻ cà y là m củi, giết bò là m lá»… váºt, thiêu đốt tất cả để dâng tiến Chúa, rồi lên Ä‘Æ°á»ng theo Thầy. Ruá»™ng đất, trâu bò, cà y cuốc là tà i sản của nông dân. Äốt cà y cuốc, là m thịt trâu bò, có nghÄ©a là từ bá» tà i sản, là đoạn tuyệt vá»›i nghá» nghiệp cÅ©. Äó là má»™t lá»±a chá»n dứt khoát. Ra Ä‘i không vÆ°á»›ng báºn, không luyến tiếc những gì đã có. Äó là thái Ä‘á»™ dứt khoát và phó thác, vâng phục hoà n toà n.
Khác vá»›i thái Ä‘á»™ của Êlisa, Tin Mừng hôm nay thuáºt chuyện ba ngÆ°á»i muốn theo Chúa Giêsu, xin được là m môn đệ. Chúa đòi há»i há» phải dứt khoát trong chá»n lá»±a.
- NgÆ°á»i thứ nhất hăng hái xin theo Chúa Ä‘i bất cứ nÆ¡i đâu.
Chúa Giêsu không giấu anh hoà n cảnh bấp bênh của mình. Ngà i sống cuá»™c Ä‘á»i phiêu bạt, không mái nhà để trú, lúc nà o cÅ©ng ở trong tÆ° thế lên Ä‘Æ°á»ng. Chấp nháºn theo Ngà i là chịu bá» má»i an toà n, không ổn định, là sống thân pháºn lữ khách trên mặt đất (x.1Pr 2,11). Theo Ngà i là theo Äấng có chá»— tá»±a đầu. Chá»— tá»±a đầu tiên là máng cá». Chá»— tá»±a đầu cuối là tháºp giá.
- NgÆ°á»i thứ hai chấp nháºn theo Chúa vá»›i Ä‘iá»u kiện cho anh vá» chôn cất ngÆ°á»i cha má»›i qua Ä‘á»i trÆ°á»›c đã. Anh muốn chu toà n bổn pháºn thiêng liêng của ngÆ°á»i con. Chúa Giêsu coi trá»ng việc hiếu kÃnh mẹ cha (x.Mt 15,3-9), nhÆ°ng Ngà i đòi anh dà nh Æ°u tiên cho việc loan báo Tin Mừng.
- NgÆ°á»i thứ ba xin vá» từ giã gia đình trÆ°á»›c đã.
Chúa Giêsu đòi anh ta dứt khoát thẳng tiến nhÆ° ngÆ°á»i cầm cà y, không quay lại vá»›i những ká»· niệm quá khứ, không bị cản trở bởi những rà ng buá»™c gia đình, để táºn tâm táºn lá»±c lo cho NÆ°á»›c Thiên Chúa.
Ba ngÆ°á»i muốn xin Ä‘i theo để là m môn đệ của Chúa Giêsu. Thế nhÆ°ng, há» không dứt khoát chá»n lá»±a nhÆ° Êlisa, há» vẫn còn đắn Ä‘o kỹ lưỡng, chần chừ vì những lý do xác thịt và bịn rịn gia đình. Chúa Giêsu trả lá»i cho cả ba trÆ°á»ng hợp là "hãy theo Ta" và đặt giá trị thiêng liêng lên trên má»i của cải váºt chất. Theo Chúa lên Giêrusalem là đánh đổi cuá»™c Ä‘á»i quá khứ để lấy má»™t tÆ°Æ¡ng lai má»›i, tuy vô định, đầy gian nan, bất trắc nhÆ°ng tÆ°Æ¡i sáng và chân tháºt hÆ¡n. Ba trÆ°á»ng hợp khác nhau, nhÆ°ng Ä‘á»u chung má»™t lá»i má»i gá»i từ Chúa Giêsu. Ba lá»i đối thoại trên cÅ©ng là ba đòi há»i hÆ°á»›ng đến Ä‘iá»u răn thứ nhất: "Phải yêu mến Chúa là Thiên Chúa hết lòng, hết linh hồn và hết trà khôn." (Mt 22, 37).
Theo Chúa phải can đảm, phải chá»n lá»±a và ưu tiên tìm kiếm và loan báo vá» NÆ°á»›c Thiên Chúa trÆ°á»›c, còn má»i chuyện khác, Chúa sẽ lo cho sau. Con Ä‘Æ°á»ng Ä‘i tìm Chúa là con Ä‘Æ°á»ng con Ä‘Æ°á»ng của từ bá»... Tuy nhiên, muốn đạt được hạnh phúc tháºt thì phải lá»±a chá»n trong tinh thần dứt khoát.
Nếu cuá»™c Ä‘á»i con ngÆ°á»i là má»™t chuá»—i những chá»n lá»±a, thì chÃnh những chá»n lá»±a ấy sẽ dệt nên cuá»™c Ä‘á»i riêng của má»—i ngÆ°á»i.
Nếu cuá»™c Ä‘á»i ngÆ°á»i Kitô hữu là má»™t chá»n lá»±a dứt khoát cho việc tìm kiếm NÆ°á»›c Thiên Chúa, thì đó chÃnh là má»™t chuá»—i những lá»i đáp trả tiếng Chúa vang lên từng phút giây trong cuá»™c sống.
Nhìn lại những chá»n lá»±a hằng ngà y, chúng ta chợt giáºt mình, vì thấy chúng ta thÆ°á»ng hay chá»n mình: sở thÃch của mình, tá»± do của mình, hạnh phúc của mình, gia đình của mình... Chúng ta chá»n tất cả những gì Ãt nhiá»u dÃnh dáng đến bản thân. NhÆ°ng Äức Giêsu lại dạy: "Hãy tìm kiếm NÆ°á»›c Thiên Chúa trÆ°á»›c đã, còn má»i sá»± khác, NgÆ°á»i sẽ thêm cho" (Mt 6,33).
Æ n gá»i của Êlisa đến trong lúc ông Ä‘ang cà y ruá»™ng, Ä‘ang là m những công việc hà ng ngà y. Æ n gá»i của Phêrô xảy đến khi ông Ä‘ang thả lÆ°á»›i, của Môsê khi ông Ä‘ang chăn chiên, của Mathêu khi ông Ä‘ang ngồi bà n thu thuế... Æ n gá»i tiêu biểu của má»—i cá nhân là ở trong bổn pháºn hà ng ngà y. Sống Æ¡n gá»i của mình là biết chá»n lá»±a và ưu tiên. Äó cÅ©ng là lá»i má»i gá»i, hãy Ä‘Æ¡n giản hoá cuá»™c sống.
Cuá»™c sống tháºt Ä‘Æ¡n giản vì nó vốn rất Ä‘Æ¡n giản. "Khi còn nhá» thì Ä‘Æ¡n giản, lá»›n lên trở nên phức tạp. Khi nghèo khó thì Ä‘Æ¡n giản, lúc già u có trở nên phức tạp.Khi thất thế thì Ä‘Æ¡n giản, lúc có địa vị thì trở nên phức tạp.Tá»± nháºn bản thân Ä‘Æ¡n giản, đánh giá ngÆ°á»i khác phức tạp.Tháºt ra, thế giá»›i nà y rất Ä‘Æ¡n gỉan chỉ có lòng ngÆ°á»i là phức tạp. Mà suy cho cùng thì lòng ngÆ°á»i cÅ©ng Ä‘Æ¡n giản, chỉ vì có lợi Ãch chi phối nên con ngÆ°á»i má»›i trở nên phức tạp. Äá»i ngÆ°á»i, Ä‘Æ¡n giản thì vui vẻ. NhÆ°ng ngÆ°á»i vui vẻ được mấy ngÆ°á»i.Äá»i ngÆ°á»i, phức tạp thì phiá»n não. NhÆ°ng ngÆ°á»i phiá»n não thì quá nhiá»u.Trong cuá»™c Ä‘á»i má»—i ngÆ°á»i Ä‘á»u không thể tránh khá»i những lúc buồn phiá»n, lo lắng tháºm chà là đau khổ.NgÆ°á»i vui vẻ không phải là ngÆ°á»i không có buồn phiá»n, mà là ngÆ°á»i không để cho những ná»—i buồn và niá»m Ä‘au ấy khống chế" (St). Äể sống bình an vui vẻ hạnh phúc, chúng ta chỉ cần sống Ä‘Æ¡n giản. Chúa Giêsu là ngÆ°á»i thÃch sống Ä‘Æ¡n giản và bình thÆ°á»ng. Suốt ba năm rao giảng, Ngà i mặc những chiếc áo, mang những đôi dép giản dị. Ngà i không nghÄ© mình là Thiên Chúa, nhÆ°ng đã hạ mình trở nên nhÆ° tôi tá»› rá»a chân cho các môn đệ, để đến vá»›i ngÆ°á»i nghèo, bệnh nhân và tá»™i nhân. Chúa Giêsu thÃch sá»± Ä‘Æ¡n sÆ¡ và bé nhá» giữa Ä‘á»i thÆ°á»ng. Bởi váºy, Ngà i má»›i nhắn nhủ các môn đệ: "Thầy bảo tháºt anh em: nếu anh em không trở lại mà nên nhÆ° trẻ nhá», thì sẽ chẳng được và o NÆ°á»›c Trá»i " (Mt 18,4). Chúa Giêsu đã gieo và o lòng thế giá»›i giá trị của yêu thÆ°Æ¡ng và phục vụ trong Ä‘Æ¡n giản âm thầm.
ÄÆ¡n sÆ¡ là má»™t đức tÃnh quý báu trong linh đạo "thÆ¡ ấu thiêng liêng" của thánh Têrêxa Hà i Äồng. Sống Ä‘Æ¡n sÆ¡ và giản dị. Äối vá»›i những tâm hồn Ä‘Æ¡n sÆ¡, không cần có những phÆ°Æ¡ng thế phức tạp.Nếp sống của Têrêxa luôn trong sáng, thà nh thá»±c và tá»± nhiên. Con Ä‘Æ°á»ng thÆ¡ ấu thiêng liêng là sống cuá»™c sống Ä‘Æ¡n sÆ¡, yêu mến Chúa, hÆ°á»›ng tá»›i trá»n là nh. Sống Ä‘Æ¡n giản má»›i có được tinh thần thanh thoát và nhẹ nhà ng, chúng ta má»›i nhạy bén để sống theo hÆ°á»›ng dẫn của Thần Khà chứ không theo xác thịt, vì "anh em được gá»i để hưởng tá»± do". [Mục Lục]
10. Chá»n lá»±a – Tổng hợp từ R. Veritas
Trong kho tà ng chuyện ngụ ngôn có má»™t câu chuyện dà dá»m vá» sá»± chá»n lá»±a nhÆ° sau: Má»™t con khỉ cầm hai nắm Ä‘áºu trên hai bà n tay. Khi má»™t hạt Ä‘áºu rÆ¡i xuống đất, tiếc qúa nó bèn chá»n lá»±a và là m má»™t quyết định là nhặt hạt Ä‘áºu đó lên. Không ngá» khi vừa buông tay để nhặt thì lại rÆ¡i thêm mấy chục hạt Ä‘áºu nữa. Nó lại quyết định nhặt hết mấy chục hạt Ä‘áºu đó lên. Ai ngá» vừa mở bà n tay, cả nắm Ä‘áºu trong tay bị bung ra hết. Con khỉ hoảng hốt là m rÆ¡i hết nắm Ä‘áºu còn lại trên tay. Tiếc quá, nó dùng cả hai tay lẫn hai chân để vÆ¡ vét các hạt Ä‘áºu, nhÆ°ng cà ng khá»u cà ng vét thì Ä‘áºu lại cà ng văng ra xa hÆ¡n. Cuối cùng cả hai nắm Ä‘áºu Ä‘á»u tuá»™t khá»i bà n tay, nằm vÆ°Æ¡ng vãi trên mặt đất.
***
Bạn thân mến! Cuá»™c sống không ngừng đòi há»i ta phải chá»n lá»±a. Có những chá»n lá»±a "có vẻ" nhÆ° mang lại cho ta nhiá»u thiệt thòi mất mát ở Ä‘á»i nà y. Tin Mừng Chúa nháºt hôm nay hé mở cho ta thấy những chá»n lá»±a ấy:
Chá»n lá»±a thứ nhất là chá»n lá»±a giữa cuá»™c sống an toà n ổn định, có chăn ấm nệm êm dÆ°á»›i má»™t mái nhà , hoặc cuá»™c sống của ngÆ°á»i Ä‘i theo Chúa vá»›i những hy sinh thiệt thòi mất mát; những phiêu bạt bấp bênh không má»™t mái nhà trú ngụ…“Con chồn có hang, chim trá»i có tổ, nhÆ°ng Con NgÆ°á»i không có chá»— dá»±a đầu†(Lc.9:58). Hôm nay Chúa vạch ra cho ta hai con Ä‘Æ°á»ng vá»›i hai cuá»™c sống khác nhau và má»i gá»i ta là m má»™t việc chá»n lá»±a …
Chá»n lá»±a thứ hai là chá»n lá»±a giữa ngÆ°á»i thân và việc loan báo Tin Mừng. Có má»™t ngÆ°á»i muốn Ä‘i theo Chúa, nhÆ°ng anh lại thÆ°a vá»›i Chúa rằng: "ThÆ°a Thầy, xin cho phép tôi vá» chôn cất cha tôi trÆ°á»›c đã" (Lc.9:59). Chúa nói vá»›i anh: “Cứ để kẻ chết chôn kẻ chết. Còn anh, anh hãy Ä‘i loan báo triá»u đại nÆ°á»›c Thiên Chúa†(Lc.9:60). Thế là anh phải đứng trÆ°á»›c má»™t chá»n lá»±a.
Chá»n lá»±a thứ ba là chá»n lá»±a má»™t cách cÆ°Æ¡ng quyết và dứt khoát để Ä‘i theo Chúa. “Ai đã tra tay cầm cà y mà còn ngoái lại Ä‘Ã ng sau, thì không thÃch hợp vá»›i NÆ°á»›c Thiên Chúa†(Lc.9:62). Äó là lá»i Chúa nói vá»›i ngÆ°á»i môn đệ muốn Ä‘i theo Chúa, nhÆ°ng lại xin phép vá» từ biệt gia đình trÆ°á»›c khi lên Ä‘Æ°á»ng. Khi Ä‘i theo Chúa, ngÆ°á»i môn đệ phải chá»n lá»±a má»™t cách cÆ°Æ¡ng quyết và dứt khoát.
Thá»±c ra, Chúa đòi buá»™c ta phải thảo kÃnh cha mẹ, phải coi trá»ng tình yêu thÆ°Æ¡ng gia đình, nhÆ°ng Ngà i cÅ©ng dạy ta phải tìm kiếm NÆ°á»›c Thiên Chúa trÆ°á»›c nhất. Ngà i muốn ta chá»n lá»±a đâu là ưu tiên chÃnh, đâu là ưu tiên phụ. Äối vá»›i ngÆ°á»i Kitô, Æ°u tiên chÃnh là việc tìm kiếm NÆ°á»›c Thiên Chúa. Äó là điá»u quan trá»ng nhất, quan trá»ng hÆ¡n cả cha mẹ, vợ con, anh chị em, và cả mạng sống của chÃnh mình nÆ¡i trần thế nà y (Lc.14:26).
Má»i bạn cùng vá»›i tôi, chúng ta hãy dà nh ra má»™t giây phút ngắn ngủi để Ä‘i và o lòng mình, để nhìn lại những chá»n lá»±a mà ta đã là m trong cuá»™c sống hôm nay. Nhiá»u lúc ta phải giáºt mình vì thấy những chá»n lá»±a của ta thÆ°á»ng hay quy vá» chÃnh mình: Ta chá»n sở thÃch của mình, chá»n tá»± do của mình, chá»n hạnh phúc của mình, chá»n gia đình của mình… Ta chá»n tất cả những gì dÃnh bén đến bản thân của ta, nhÆ°ng Äức Giêsu lại dạy: “Hãy tìm kiếm NÆ°á»›c Thiên Chúa trÆ°á»›c đã, còn má»i việc khác, NgÆ°á»i sẽ ban thêm cho†(Mt.6:33)
***
Lạy Chúa! Xin tha thứ cho con vì đã nhiá»u lúc con chá»n lá»±a của cải, danh vá»ng chức quyá»n và các thú vui váºt chất của Ä‘á»i nà y. Xin ban cho con sức mạnh của Chúa để con thoát khá»i những báºn tâm vá» chÃnh mình. Xin ban cho con ý chà cÆ°Æ¡ng quyết để con biết chá»n Chúa là phần gia nghiệp; là hạnh phúc và là cùng Ä‘Ãch của Ä‘á»i con. Amen. [Mục Lục]
11. Nhìn lại phÃa sau, nhÆ°ng không luyến tiếc
(TrÃch dẫn từ ‘LÆ°Æ¡ng Thá»±c Ngà y Chúa Nháºt’ – Achille Degeest)
Chúa Giêsu Ä‘i và o giai Ä‘oạn chót cuá»™c Ä‘á»i dÆ°á»›i thế của NgÆ°á»i. Lần sau cùng Chúa lên Giêrusalem, nÆ¡i đây sẽ hoà n tất số mệnh Cứu Thế của NgÆ°á»i. Chúa quở trách các môn đệ vì các ông muốn áp dụng luáºt ‘ăn miếng trả miếng’, mong Æ°á»›c lá»a trá»i thiêu hủy ngôi là ng từ chối tiếp đón Thầy trò. Má»™t bản văn khác chép thêm má»™t lá»i phán của Chúa Giêsu: “Các ngÆ°Æ¡i không biết các ngÆ°Æ¡i ứng theo thần khà nà o? Vì Con NgÆ°á»i đến không phải để hủy diệt mạng ngÆ°á»i ta mà để cứu chúngâ€. Thần Khà Chúa không phải là tinh thần thù háºn, dẫu cho bá» ngoà i đủ lý lẽ biện minh cho thù háºn. Chúa không ép buá»™c phải đón tiếp, cÅ©ng không thù oán khi bị Ä‘uổi khéo. Là ng Samaria nói ở đây theo chủ nghÄ©a địa phÆ°Æ¡ng cá»±c Ä‘oan, có lẽ sau nà y cùng vá»›i má»™t là ng xóm khác đón nháºn Tin Mừng NÆ°á»›c Trá»i. Äối vá»›i bất cứ xúc phạm nà o, không bao giá» Chúa là m quá để không thể hà n gắn được, Chúa biết lòng ngÆ°á»i ta hay thay đổi, có thể má»™t ngà y nà o tâm hồn sẽ mở ra đón nháºn ân huệ Thiên Chúa. Sau khi thuáºt lại cảnh từ chối tiếp đãi, thánh Luca thuáºt tiếp ba cảnh khác, nêu lên những đòi há»i của Æ¡n gá»i truyá»n giáo.
1) Cảnh má»™t cho ta thấy Chúa Giêsu tuyên bố minh bạch trÆ°á»›c mặt kẻ muốn theo Chúa rằng cuá»™c sống kẻ ấy chẳng dá»… dà ng gì. Là m thế, Chúa cho thấy không được giảm giá trị Phúc Âm vì cá»› muốn lôi kéo dá»… dà ng hÆ¡n những kẻ nà o ngần ngại trÆ°á»›c những yêu cầu của Phúc Âm. Không bao giá» Chúa có thái Ä‘á»™ cứng cá»i có thể khiến ngÆ°á»i ta xa lánh, trái lại Chúa thu hút ngÆ°á»i ta bằng lòng nhân háºu. Tuy nhiên, không bao giá» Chúa giảm bá»›t tÃnh chất gắt gao của những yêu cầu hà m chứa trong Phúc Âm, trái lại Chúa nhấn thêm bằng những hình ảnh so sánh mà có thể chúng ta cho là thái quá, nhÆ° câu: “Con NgÆ°á»i không có chá»— để gối đầuâ€. Thái Ä‘á»™ ấy tá» ra Chúa trá»ng con ngÆ°á»i vì con ngÆ°á»i có quyá»n được biết sá»± tháºt và có khả năng đáp ứng yêu cầu.
2) Trong cảnh hai, chúng ta thấy Chúa Giêsu nhấn mạnh và o việc phải đáp ứng mau chóng khi Thiên Chúa kêu gá»i. Thiên Chúa lên tiếng kêu gá»i, chúng ta nghe rõ, nhÆ°ng đôi khi có thể chúng ta muốn có thá»i giá» thu xếp công việc là m ăn, lo tÃch trữ thứ nà y thứ nỠđể ‘phòng há»â€™, tóm lại, chúng ta không gấp. TrÆ°á»ng hợp Æ¡n gá»i là m linh mục hay tu sÄ©, còn gì chÃnh đáng hÆ¡n là thu xếp công việc gia đình trÆ°á»›c khi dấn thân theo Thầy? Äúng thế, nhÆ°ng vá»›i Ä‘iá»u kiện là không được trì hoãn, tá»›i lúc phải ra Ä‘i thì can đảm chia tay những kẻ vô cá»› chèo kéo bịn rịn.
3) Trong cảnh ba, Chúa Giêsu bảo kẻ nà o muốn theo Chúa phải biết rõ mình muốn gì và chá»› có nhìn lại Ä‘Ã ng sau. Khi ngÆ°á»i ta lái xe, ngÆ°á»i ta cÅ©ng phải nhìn và o kÃnh chiếu háºu nữa để tránh tai nạn, nhÆ°ng không được luyến tiếc quang cảnh bá» lại phÃa sau. Chúa Kitô không muốn các môn đệ theo Chúa mà lòng vấn vÆ°Æ¡ng má»™t quá khứ nà o đó. Phải quyết tâm theo Chúa, con mắt hÆ°á»›ng thẳng vá» tÆ°Æ¡ng lai. [Mục Lục]
12. Phát quang lộ trình lên thiên đà ng.
(TrÃch trong ‘Mở Ra Những Kho Tà ng’ - Charles E. Miller)
TrÆ°á»›c khi Ä‘Æ°á»ng siêu tốc có thể xây dá»±ng, toà n thể những công nhân phải là m sạch con Ä‘Æ°á»ng. Äôi khi những cây cối phải được cắt bá», những hòn đá phải được di chuyển Ä‘i và những ngá»n đồi phải được san cho bằng. Bất cứ những cái gì cản trở trên con Ä‘Æ°á»ng xa lá»™ Ä‘á»u phải được chuyển Ä‘i.
Chúa Giêsu có má»™t Ä‘iá»u gì giống nhÆ° thế, khi Ngà i má»i gá»i má»i ngÆ°á»i trở nên môn đệ của Ngà i. Ngà i trông đợi há» chuyển Ä‘i tất cả những gì cản trở trong cuá»™c sống của há» trên con Ä‘Æ°á»ng theo NgÆ°á»i. Lá»i tuyên bố khó hiểu của Ngà i: “Hãy để cho kẻ chết chôn kẻ chếtâ€. Không có nghÄ©a là Ngà i chống đối việc chôn cất những ngÆ°á»i thân yêu của chúng ta. Má»™t ý nghÄ©a khi Ngà i tuyên bố, có nghÄ©a là những ai loại bá» NgÆ°á»i thì cÅ©ng giống nhÆ° những ngÆ°á»i chết kể từ khi há» loại trừ Chúa của sá»± sống, nhÆ°ng đó cÅ©ng là cách mà Chúa Giêsu nói, là chúng ta phải quyết định không có gì quan trá»ng hÆ¡n việc trung thà nh vá»›i NgÆ°á»i.
Bà i Ä‘á»c đầu tiên của ngà y hôm nay miêu tả má»™t thá»i kỳ của Cá»±u Ước, qua đó má»™t con ngÆ°á»i đã phải là m má»™t quyết định. Cái áo choà ng của Êlia là má»™t biểu hiệu chức vụ tiên tri của ngÆ°á»i. Khi ông khoác nó lên cho Êlisa, ngà i muốn má»i gá»i Êlisa kế tục ông nhÆ° là má»™t tiên tri trong Israel. Êlisa có vẻ do dá»± mất má»™t lúc. Ông ấy đã nghÄ© vá» cha mẹ của mình. Ông ta đã là m gì? Sá»± tá»± do đã cho phép ông là m má»™t quyết định riêng cho chÃnh mình. Má»™t quyết định mạnh mẽ đã bùng cháy bên trong trái tim ông. Ông đã giết bò, chẻ cà y ra là m củi để nÆ°á»›ng bò. Äiá»u đó có nghÄ©a là ông đã từ bá» những gì có ý nghÄ©a cho Ä‘á»i sống của ông. Ông đã gặp má»i ngÆ°á»i để từ biệt há», bá» má»i sá»± để Ä‘i theo Êlia. Chúng ta phải nói rằng ông đã thiêu cháy cái cầu đằng sau mình.
Chúa Giêsu cÅ©ng má»i gá»i chúng ta là m cùng má»™t công việc nhÆ° thế để Ä‘i theo NgÆ°á»i cách cởi mở. Tại phép rá»a Ngà i đã đặt má»™t áo trắng trên chúng ta. Äó là má»™t biểu tượng có nghÄ©a chúng ta là má»™t dân má»›i vá»›i má»™t Ä‘á»i sống má»›i, má»™t Ä‘á»i sống của sá»± tá»± do tháºt. Chúa Giêsu muốn tất cả chúng ta phải giải phóng tất cả những chÆ°á»›ng ngại để là m viên mãn Æ¡n gá»i là m môn đệ của chúng ta nhÆ°ng sá»± tá»± do là má»™t thá»±c tại phức tạp. Chúng ta sống trong má»™t xã há»™i tá»± do nhÆ°ng những ngà y nà y chúng ta là m chứng phải chịu Ä‘á»±ng sá»± lạm dụng tá»± do, xã há»™i chúng ta đã thần thánh hóa câu, sá»±â€tá»± do chá»n lá»±aâ€, Ä‘iá»u đó có đúng không khi chá»n lá»±a phá thai, tÆ°á»›c Ä‘oạt quyá»n được sống của kẻ khác. Tháºt sá»± má»™t thượng nghị sÄ© Hoa Kỳ ngà y xÆ°a đã tuyên bố nhÆ° giáo Ä‘iá»u; “Sá»± tá»± do chá»n lá»±a là ná»n tảng nhất của con ngÆ°á»iâ€. Ông ta sai –má»™t cái sai chết ngÆ°á»i. à kiến của ông ta vá» sá»± tá»± do thì không phải những gì Chúa Giêsu đã dá»± định cho chúng ta.
Loại tá»± do mà Chúa Giêsu đã trao ban cho chúng ta là vì tình yêu. Chúa Giêsu không cưỡng bách chúng ta là m môn đệ của NgÆ°á»i, dâng hiến cho NgÆ°á»i, để yêu mến NgÆ°á»i trên hết má»i sá»± và trên hết má»i ngÆ°á»i. Ngà i ban cho chúng ta sá»± tá»± do để chá»n lá»±a bởi vì tình yêu mà bị cưỡng bách thì không phải là tình yêu nữa.
Trung thà nh vá»›i những ý tưởng của Chúa Giêsu là Thánh Phaolô, đấng đã dạy chúng ta rằng;â€Chúng ta đã được kêu gá»i để sống trong sá»± tá»± do nhÆ°ng không phải sá»± tá»± do để tháo thứ cho xác thịtâ€. Sá»± tá»± do tháo thứ nà y tháºt sá»± là má»™t nô lệ. Nếu chúng ta nghiện rượu, chúng ta sống tình dục không hợp pháp, chúng ta tham lam hoặc giáºn dữ, thì chúng ta không tá»± do. Những vấn Ä‘á» nhu cầu không bị chôn vùi đâu. Khi chúng ta cho phép môt thói quen lá»›n lên, má»™t tÃnh kiêu ngạo hoặc má»™t tÃnh Ãch ká»· Ä‘iá»u khiển chúng ta, chúng ta Ä‘ang lạm dụng sá»± tá»± do của chúng ta. Tá»™i lá»—i là má»™t thứ nô lệ và đối đầu vá»›i tá»± do.
Trong lá»i tuyên xÆ°ng Thánh Thể của chúng ta, chúng ta nháºn biết rằng Chúa Giêsu đã trả má»™t giá đắt cho sá»± tá»± do của chúng ta: “Lạy Chúa, bằng Thánh Giá và sá»± Phục Sinh của NgÆ°á»i, Ngà i đã thiết láºp sá»± tá»± do cho chúng taâ€. Chúa Giêsu đã giải thoát chúng ta khá»i tá»™i lá»—i, để vá»›i ý chà tá»± do chúng ta có thể yêu mến NgÆ°á»i má»™t cách cởi mở. [Mục Lục]
13. Chiếc bị
(TrÃch trong ‘Niá»m Vui Chia Sẻ’)
Má»™t thi sÄ© Pháp đã tả lại cuá»™c từ bỠđể Ä‘i theo Chúa qua má»™t bà i thÆ¡ dà dá»m mang tá»±a Ä‘á»: “Chiếc bị†(La besace). Thi sÄ© coi Chúa nhÆ° má»™t ngÆ°á»i bạn và tâm sá»± rằng.
“Hôm ấy, tôi Ä‘ang mê mãi bóp trán nặn vần thÆ¡ thì tôi nghe tiếng Bạn má»i. Tôi vá»™i vã Ä‘i theo.
Tôi bá» và o trong chiếc bị má»™t sống tiêu bằng trúc, nhiá»u áo quần và cả má»™t táºp thÆ¡, má»™t album ká»· niệm thân thÆ°Æ¡ng, vá»›i nhiá»u ká»· váºt quý giá.
Tôi cùng Bạn lên Ä‘Æ°á»ng khi mặt trá»i vừa hé.
Bạn đi trước, tay không nhẹ nhõm,
Tôi theo sau với chiếc bị nặng trĩu trên vai.
Chân kéo lê trên má»™t quãng Ä‘Æ°á»ng dà i.
Một ngà y đã trôi qua trên cánh đồng gió thoảng.
Má»i vai, tôi xin dừng lại giữa Ä‘Æ°á»ng.
Mở bị ra tôi quăng bớt áo quần, rồi cùng Bạn tôi rảo bước.
Vẫn tay không, Bạn nhẹ nhà ng đi trước,
Tôi đi sau mồ hôi đẫm áo ngoà i.
Sắp lên cầu để vượt khá»i dòng sông,
Tôi quăng Ä‘i táºp thÆ¡ và sáo trúc, rồi cùng Bạn Ä‘i tiếp tục.
ÄÆ°á»ng lên cao dốc giác và uốn khúc quanh co.
Ôi cánh tay má»i rã rá»i, tôi nà i xin Bạn cho tôi dừng nghỉ má»™t chút để tìm lại tấm hình mẹ tôi, ngÆ°á»i tôi yêu dấu nhất Ä‘á»i, chụp và o ngà y hôn lá»… vá»›i cha tôi.
Nhưng tấm hình không còn nữa, nó đã bay mất.
Tôi bá»—ng buông xuôi, mắt tôi tối tăm lại giữa mặt trá»i đúng ngá».
Rồi đêm vá» khi trăng vừa má»›i ló trên những giá»t sÆ°Æ¡ng rÆ¡i,
Tôi quăng luôn cả chiếc bị trên Ä‘Æ°á»ng.
Nắm tay Bạn nhanh chân tôi đi tiếp.
Nhưng bỗng nhiên Bạn bảo tôi ngừng bước.
DÆ°á»›i vòm trá»i trong suốt ánh trăng,
Bạn cÆ°á»i tÆ°Æ¡i nhè nhẹ vá»— vai tôi và nói: Hãy dừng chân vì chúng ta đã đến nÆ¡i rồiâ€.
Anh chị em thân mến,
Muốn theo Chúa Giêsu đến cùng, phải ra Ä‘i tay không, phải bá» lại đằng sau cả hà nh trang, ká»· váºt và ngÆ°á»i thân. Khi đã mất hết, chỉ còn lại má»™t mình Ngà i, cuá»™c hà nh trình sẽ kết thúc êm đẹp. Äó cÅ©ng là những đòi há»i mà Chúa Giêsu ngá» cùng những ngÆ°á»i muốn Ä‘i theo Ngà i trong bà i Tin Mừng hôm nay:
Thánh Luca kể lại, khi Chúa Giêsu Ä‘ang tiến lên Giêrusalem, nÆ¡i Ngà i phải hoà n tất công cuá»™c cứu thế bằng tá» nạn tháºp giá, thì má»™t ngÆ°á»i chạy lại bà y tá» thiện chà tối Ä‘a: “ThÆ°a Thầy, Thầy Ä‘i đâu con cÅ©ng xin theo Thầyâ€. Chúa Giêsu không vồn vã cÅ©ng không xua Ä‘uổi, nhÆ°ng nói lên thân pháºn của Ngà i để giúp cho ngÆ°á»i kia ý thức rõ rà ng những gì chỠđợi anh ta, nếu anh ta muốn theo Chúa má»™t cách dứt khoát và tuyệt đối nhÆ° váºy, Ngà i nói: “Con cáo có hang, chim trá»i có tổ, còn Con NgÆ°á»i không có chá»— dá»±a đầuâ€. Äiá»u nầy Chúa Giêsu đã thá»±c hiện ngay từ lúc Ngà i sinh ra: “không có chá»— cho ông bà trong quán trá»â€, và Ngà i đã được thân mẫu vấn tã đặt nằm trong máng cá». Cuối cùng, trên tháºp giá, chúng ta cÅ©ng đã thất tất cả sá»± khốc liệt của lá»i tuyên bố nầy. Trong Tin Mừng thứ ba, không bao giá» thấy nói đến má»™t ngôi nhà riêng của Chúa Giêsu hoặc của nhóm môn đệ. Thá»±c tế là váºy đó, muốn theo hay không tùy ý.
Má»™t ngÆ°á»i khác lại được Chúa Giêsu ngá» lá»i trÆ°á»›c: “Hãy theo Tôiâ€. NhÆ°ng anh ta lại xin phép trở vá» nhà mai táng cha mình trÆ°á»›c đã. Chúa Giêsu không nhượng bá»™: “Hãy để kẻ chết chôn kẻ chết, còn anh, hãy Ä‘i loan báo NÆ°á»›c Thiên Chúaâ€. Sứ mạng loan báo NÆ°á»›c Trá»i là ở cõi chết. Hãy để những ngÆ°á»i ở ngoà i NÆ°á»›c Trá»i chôn cất những ngÆ°á»i ở ngòai NÆ°á»›c Trá»i. Còn ngÆ°á»i đã được gá»i phục vụ NÆ°á»›c Trá»i thì hãy lo bổn pháºn chÃnh của mình trÆ°á»›c hết và trên hết, không được trì hoãn vì bất cứ lý do gì. Việc báo hiếu cha mẹ là việc quan trá»ng nhất theo quan niệm thông thÆ°á»ng của ngÆ°á»i Ä‘á»i, cÅ©ng không thể là m trì hoãn việc rao giảng NÆ°á»›c Thiên Chúa.
NgÆ°á»i thứ ba đến xin theo Chúa Giêsu thì vừa xin Ä‘i theo vừa đặt Ä‘iá»u kiện: “ThÆ°a Thầy, con xin Ä‘i theo Thầy, nhÆ°ng xin cho phép con vá» từ giã gia đình trÆ°á»›c đãâ€. Chúa Giêsu nói thẳng cho anh ta biết rằng thái Ä‘á»™ ấy không xứng đáng vá»›i NÆ°á»›c Thiên Chúa. Câu chuyện nầy cho ta liên tưởng đến câu chuyện ông Êlia gá»i ông Êlizê mà chúng ta vừa nghe trong Bà i Ä‘á»c I: Ông Êlizê được gá»i, xin vá» từ giã cha mẹ trÆ°á»›c đã. Ông Êlia đồng ý ngay. Còn ở đây, Chúa Giêsu cho thấy đòi há»i của NÆ°á»›c Thiên Chúa mãnh liệt hÆ¡n đòi há»i của Cá»±u Ước. Toan Ä‘i theo Chúa Giêsu mà còn quyến luyến cha mẹ hÆ¡n Chúa Giêsu hti2 khác nà o kẻ đã cầm cà y mà còn ngoái cổ lại đằng sau. Cầm cà y thì phải nhìn vá» phÃa trÆ°á»›c má»›i cà y được. Muốn theo Chúa Giêsu thì không được quyến luyến cái gì khác, kể cả cha mẹ.
Thưa anh chị em,
Ba mẫu đối thoại nầy đặt chúng ta trÆ°á»›c ánh sáng chói lòa của những đòi há»i của NÆ°á»›c Thiên Chúa. Muốn theo Chúa Giêsu thì phải chấp nháºn đồng số pháºn vá»›i Ngà i: nghèo khó, trần trụi, không nhà riêng, không trụ sở, không có gì bảo đảm cho mình ở trần gian nầy; phải coi nhiệm vụ rao giảng NÆ°á»›c Trá»i là nhiệm vụ trên hết.
Chúa Giêsu không nhượng bá»™ ná»a bÆ°á»›c trÆ°á»›c những bổn pháºn chÃnh đáng nhất nhÆ° mai táng, từ giã cha mẹ. ChÃnh Ngà i đã cÆ° xá» nhÆ° váºy lúc Ngà i ở lại trong Ä‘á»n thá» năm 12 tuổi. Thánh Giuse và Äức Mẹ đã Ä‘au Ä‘iếng vá» chuyện nầy. Chúa Giêsu chỉ trả lá»i bằng má»™t câu tháºt khó hiểu: “Ông Bà kh“Ông Bà không biết rằng tôi phải lo việc của Cha tôi sao?â€. Äức Mẹ đã ghi nhá»› và nghiá»n ngẫm câu ấy suốt Ä‘á»i. Những lá»i tuyên bố của Chúa Giêsu ở đây cÅ©ng là m cho chúng ta choáng váng chẳng khác Äức Mẹ và Thánh Giuse lúc ấy. Muốn hiểu được, chúng ta phải im lặng suy Ä‘i nghÄ© lại trong lòng.
Äối vá»›i những ngÆ°á»i được má»i gá»i hiến thân phục vụ NÆ°á»›c Thiên Chúa, những lá»i nầy má»i gá»i kiểm Ä‘iểm lại thái Ä‘á»™ sống của mình. Chúa Giêsu và NÆ°á»›c Trá»i đã thá»±c sá»± Ä‘á»™c chiếm tâm hồn và cuá»™c Ä‘á»i của mình chÆ°a? Äối vá»›i má»i Kitô hữu, những lá»i nầy cÅ©ng có ý nghÄ©a, vì tất cả những ai muốn theo Chúa Giêsu trên con Ä‘Æ°á»ng tá»›i vinh quang Ä‘á»u phải coi Chúa Giêsu và NÆ°á»›c Thiên Chúa hÆ¡n tất cả, nếu còn ngoái cổ lại đằng sau, còn coi má»™t cái gì hÆ¡n Chúa Giêsu thì không xứng đáng và o NÆ°á»›c Thiên Chúa. Thánh Phaolô đã sống Ä‘iá»u nầy và đã phát biểu: “Tất cả những cái tôi coi là mối lợi cho tôi, thì vì Äức Kitô, tôi đã coi nhÆ° bất lợi. Chẳng những thế, tôi còn coi má»i sá»± hết thảy nhÆ° thua lá»—, bất lợi hết, trÆ°á»›c cái lợi tuyệt vá»i là được biết Äức Kitô Giêsu, Chúa tôi. Vì Ngà i, tôi Ä‘Ã nh bị tổn hại vá» má»i sá»± và xem nhÆ° rác rưởi tất cả, để lợi được Äức Kitô†(Pl 3,7-13).
Theo Chúa thì có nhiá»u ngÆ°á»i muốn theo. NhÆ°ng lại chỉ muốn theo Chúa nhÆ° quan niệm và ý muốn của mình, chứ không theo Chúa nhÆ° Chúa muốn. Vì thế, có khi mắc phải ảo tưởng là mình Ä‘ang theo Chúa, nhÆ°ng tháºt ra há» Ä‘ang theo mình và bắt Chúa theo mình. Theo Chúa đúng nghÄ©a là phải chấp nháºn rủi ro, mạo hiểm, mất gốc; phải từ bá» tất cả những gì không phù hợp vá»›i ý Chúa, vá»›i sá»± thánh thiện của Ngà i, phải từ bá» những gì là nguy cÆ¡ là m cho ta xa Chúa hay cản trở ta kết hợp máºt thiết vá»›i Chúa. Theo Chúa là phải hoà n toà n tÃn nhiệm và o Chúa và thuá»™c trá»n vá» Chúa.
Việc tham dá»± tÃch cÆ°c và trá»n vẹn và o mầu nhiệm chết và sống lại của Äức Kitô được tái diá»…n trên Bà n Thánh nầy sẽ giúp chúng ta sống má»™t cuá»™c Ä‘á»i thuá»™c trá»n vá» Chúa mãi mãi. [Mục Lục]
14. Tự do – Lm. An Hạ
Khát vá»ng tá»± do rất mãnh liệt trong tâm hồn con ngÆ°á»i. NhÆ°ng đâu là tá»± do Ä‘Ãch thá»±c của ngÆ°á»i môn đệ Chúa Kitô?
MÔN ÄỆ ÄÃCH THá»°C
Là m sao tìm được chân chung Ä‘Ãch thá»±c của ngÆ°á»i môn đệ Chúa Kitô? Câu trả lá»i nằm gá»n trong Tin Mừng hôm nay. Môn đệ phải phản ánh hình ảnh Thà y. Nếu Thà y "nhất quyết Ä‘i lên Giêrusalem" (Lc 9:51), môn đệ cÅ©ng phải có má»™t gÆ°Æ¡ng mặt quả cảm nhÆ° thế. NhÆ°ng là m sao có thể thênh thang trên thiên lá»™ nhÆ° váºy, nếu Thà y không phải là con ngÆ°á»i tá»± do? Từ tinh thần cho đến lối sống, Thà y không bị hoà n cảnh hay con ngÆ°á»i chi phối.
Táºn thâm tâm, Thà y không bị Ä‘am mê khuấy đục. Thất tình không thể lung lạc tinh thần NgÆ°á»i. Dù bị dân là ng Samari lạnh nhạt, Thà y cÅ©ng không mà ng. Khác hẳn các môn đệ, Thà y không muốn khiến lá»a thiêu hủy dân là ng Samari. Trái lại, "Äức Giêsu quay lại quở mắng" (Lc 9:55). NhỠđó, các môn đệ má»›i thấy rõ tất cả giá»›i hạn của lòng mình. Há» không thể bắt chÆ°á»›c ngôn sứ Êlia khiến lá»a từ trá»i đốt cháy quân thù (2 V 1:10,12). NgÆ°á»i không muốn ngÆ°á»i môn đệ nuôi mối háºn thù hay tìm cách ăn miếng trả miếng. Trái lại phải "yêu thÆ°Æ¡ng kẻ thù" (Mt 5:44). Dù bị ghét bá» và khinh dể, NgÆ°á»i cÅ©ng nhÆ° giả Ä‘iếc là m ngÆ¡. Tim NgÆ°á»i không bao giá» sôi sục niá»m ân oán. Äó là má»™t tinh thần tá»± do tuyệt đối. Tinh thần đó sẽ tạo nên những giá trị lá»›n lao và siêu vượt những tầm thÆ°á»ng cuá»™c sống.
Tinh thần Thà y vô cùng siêu thoát! Là m sao có thể siêu thoát nhÆ° thế? TrÆ°á»›c hết, lối sống vừa phản ánh vừa góp phần xây dá»±ng tinh thần siêu thoát đó. NgÆ°á»i sống khó nghèo đến ná»—i "không có chá»— tá»±a đầu" (Lc 9:58). Má»™t cuá»™c Ä‘á»i từ bá» hoà n toà n. Từ má»™t nÆ¡i vô cùng cao trá»ng, NgÆ°á»i đã hạ mình xuống đất Ä‘en. Cuá»™c sống không có ngà y mai. Theo Thà y là dấn thân và o má»™t cuá»™c mạo hiểm vô cùng thú vị, nhÆ°ng cÅ©ng đầy thách đố. Cuá»™c sống không bị lệ thuá»™c và o bất cứ nhu cầu nà o. Có gì ăn nấy. Không đòi há»i. Sống nay chết mai. Không có gì để mất. Không có gì tồn trữ. Nay đây mai đó. Nếu quá lệ thuá»™c và o những Ä‘iá»u kiện sống váºt chất, là m sao có thể chấp nháºn lối sống bấp bênh nhÆ° váºy?
Khó nghèo là điá»u kiện đầu tiên và tối thiểu má»™t môn đệ phải có trên con Ä‘Æ°á»ng theo Äức Kitô. NhÆ°ng để loan báo Tin Mừng, há» còn phải có má»™t tinh thần siêu thoát vá»›i những liên hệ tình cảm gia đình nữa. TrÆ°á»›c bổn pháºn báo hiếu đối vá»›i thân phụ má»›i qua Ä‘á»i của ngÆ°á»i thanh niên, tại sao Äức Giêsu trả lá»i: "Cứ để kẻ chết chôn kẻ chết của há»" (Lc 9:60)? Phải chăng Chúa là má»™t con ngÆ°á»i lạnh cảm?
DÄ© nhiên, NgÆ°á»i không dạy môn đệ khinh dể hay loại bá» bổn pháºn đối vá»›i gia đình. Gia đình là má»™t giá trị thiêng liêng cao quÃ. NhÆ°ng đứng trÆ°á»›c giá trị siêu việt của Tin Mừng, gia đình phải nhượng bá»™. "Những Ä‘Æ°á»ng lối của NÆ°á»›c Thiên Chúa không nhất thiết sóng bÆ°á»›c vá»›i Ä‘Æ°á»ng lối con ngÆ°á»i" (The New Jerome Biblical Commentary 1990:701). "Loan báo Triá»u Äại Thiên Chúa" (Lc 9:60) là má»™t bổn pháºn tối thượng.
NÆ°á»›c Thiên Chúa phải chiếm địa vị Æ°u việt. Giá trị tuyệt đối. Thá»±c váºy, "ai đã tra tay cầm cà y mà còn ngoái lại đằng sau, thì không thÃch hợp vá»›i NÆ°á»›c Thiên Chúa." (Lc 9:62). Ngoái lại đằng sau có thể là m cho luống cà y không thẳng Ä‘Æ°á»ng ngay lối. Là m việc trong cánh đồng truyá»n giáo cÅ©ng đòi môn đệ phải táºp trung cao Ä‘á»™ má»›i có thể Ä‘em lại kết quả tốt đẹp. Nếu còn để cho những quyến rÅ© bên Ä‘Æ°á»ng thu hút, chắc chắn sẽ đánh mất giá trị lá»›n lao và công việc phục vụ mất hiệu lá»±c. ChÃnh vì thế, má»™t khi hiến trá»n Ä‘á»i loan báo Tin Mừng, thánh Phaolô phải "quên Ä‘i chặng Ä‘Æ°á»ng đã qua, để lao mình vá» phÃa trÆ°á»›c" (Pl 3:13). NgÆ°á»i không bao giá» ngoái lại đằng sau vá»›i bao nhiêu mối liên hệ tình cảm chằng chịt và địa vị lá»›n lao trong hà ng ngÅ© Pharisêu. Bởi vì, không giá trị nà o có thể vượt trên NÆ°á»›c Thiên Chúa.
Chỉ có con ngÆ°á»i tá»± do má»›i có má»™t tinh thần siêu thoát khá»i những nhu cầu tình cảm và váºt chất nhÆ° thế. Äó má»›i là tá»± do Ä‘Ãch thá»±c. Tá»± do Ä‘em lại sá»± giải thoát hoà n toà n. Lên tá»›i cấp Ä‘á»™ tá»± do đó, ngÆ°á»i môn đệ sẽ thấy rõ mình "được gá»i để hưởng tá»± do" mà "phục vụ lẫn nhau" (Gl 5:13). Há» rất trân trá»ng giá trị siêu việt của tá»± do, vì niá»m tin mạc khải: "ChÃnh để chúng ta được tá»± do mà Äức Kitô đã giải thoát chúng ta" (Gl 5:1) bằng cái chết và sá»± phục sinh của NgÆ°á»i.
ChÃnh nhá» Thần KhÃ, Äức Giêsu đã hoà n thà nh sứ mệnh lá»›n lao đó. CÅ©ng nhÆ° Äức Kitô, môn đệ cÅ©ng có sứ mạng giải thoát nhân loại để Ä‘em há» và o miá»n tá»± do là m con cái Thiên Chúa. NhÆ°ng sứ mệnh đó chỉ có thể thá»±c hiện khi ngÆ°á»i môn đệ "sống theo Thần KhÃ" (Gl 5:16). Chỉ Thần Khà má»›i có thể hÆ°á»›ng dẫn há» tá»›i miá»n đất tá»± do. Há» sẽ phóng mình theo Äức Kitô để giải thoát nhân loại khá»i vòng nô lệ tá»™i lá»—i.
TỰ DO HÔM NAY
Hôm nay khát vá»ng tá»± do vẫn sôi sục trong lòng ngÆ°á»i. Nhân danh tá»± do, ngÆ°á»i ta tranh đấu cho quyá»n phụ nữ phá thai, bất chấp tiếng nói lÆ°Æ¡ng tâm. Thá»±c tế, "mặc dù tất cả chúng ta phải theo tiếng lÆ°Æ¡ng tâm, nhÆ°ng lÆ°Æ¡ng tâm không có nhiệm vụ sáng tạo ra chân lý đạo đức, mà phải nháºn thức ra chân lý đó. Có thể má»™t cá nhân nháºn thức sai lạc thá»±c tại luân lý của má»™t hoà n cảnh đặc biệt. Há» có thể thà nh thá»±c, nhÆ°ng là sai lầm má»™t cách thà nh thá»±c" (John Myers TGM Newark: Zenit 6/5/04).
Lúc đó, cần phải có những tiêu chuẩn khách quan để hÆ°á»›ng dẫn má»›i có thể xá» dụng tá»± do đúng mức và đạt tá»›i lý tưởng cuá»™c Ä‘á»i. Thá»±c tế, có những mâu thuẫn. Chẳng hạn, "má»™t số ngÆ°á»i Công Giáo muốn tin tất cả những gì Giáo Há»™i tin, nhÆ°ng lại muốn để cho ngÆ°á»i khác tiếp tục trá»±c tiếp giết ngÆ°á»i vô tá»™i. Äó là má»™t gÆ°Æ¡ng mù lá»›n" (John Myers TGM Newark: Zenit 6/5/04). Tá»± do đã Ä‘Æ°a con ngÆ°á»i tá»›i những chủ trÆ°Æ¡ng trái nghịch vá»›i đạo lý Giáo Há»™i.
Nếu muốn sống theo tá»± do nhÆ° thế, há» phải chấp nháºn má»™t thá»±c tế. "Những ngÆ°á»i Công Giáo công khai chống lại giáo huấn Giáo Há»™i vá» quyá»n sống của tất cả các trẻ chÆ°a sinh nên nháºn thức rằng qua hà nh Ä‘á»™ng hỠđã tá»± do muốn tá»± tách biệt khá»i những Ä‘iá»u Giáo Há»™i tin tưởng và giáo huấn. Má»™t cách nghiêm trá»ng há» cÅ©ng tá»± tách biệt khá»i cá»™ng Ä‘oà n Công Giáo. Tuy nhiên, "há» vẫn còn là ngÆ°á»i Công Giáo vá» má»™t phÆ°Æ¡ng diện nà o đó, nhÆ°ng không còn đức tin Công Giáo toà n vẹn nữa. Äối vá»›i ngÆ°á»i nhÆ° thế, diá»…n tả việc hiệp thông vá»›i Chúa Kitô và Giáo Há»™i qua việc chịu lá»… là má»™t hà nh vi thá»±c sá»± thiếu lÆ°Æ¡ng thiện" (John Myers TGM Newark: Zenit 6/5/04).
Nhân danh tá»± do, con ngÆ°á»i tưởng đạt tá»›i đỉnh cao quyá»n là m ngÆ°á»i. Thá»±c tế, "không có quyá»n nà o căn bản hÆ¡n quyá»n được sinh ra và nuôi dưỡng vá»›i toà n thể phẩm vị xứng đáng vá»›i con ngÆ°á»i." Do đó, "phá thai là má»™t trong những bất công nghiêm trá»ng nhất" (John Myers TGM Newark: Zenit 6/5/04). Lý do vì con ngÆ°á»i không phải là "má»™t hạt bụi vô dụng mất hút trong không gian và thá»i gian vô nghÄ©a, nhÆ°ng là má»™t phần trong chÆ°Æ¡ng trình đầy khôn ngoan phát xuất từ tình yêu Thiên Chúa" (Gioan Phaolô II: Zenit 5/5/2004). [Mục Lục]
15. Æ n gá»i sống theo Chúa – Veritas
(TrÃch dẫn từ ‘Hãy Ra KhÆ¡i’)
Các bà i Ä‘á»c thánh lá»… hôm nay Ä‘á»u qui vá» má»™t chủ Ä‘á» chÃnh lÃ â€œÆ n Gá»i Sống Theo Chúaâ€, hay nói theo ngôn ngữ của bà i Phúc âm hôm nay là cùng vá»›i Chúa tiến vá» Giêrusalem, tiến vá» váºn mạng cuối cùng của Ä‘á»i Ngà i và đó cÅ©ng là váºn mạng của má»i đồ đệ. Khi tiến vá» Giêrusalem, Chúa Giêsu mạc khải cho các đồ đệ số pháºn hay đúng hÆ¡n sứ mệnh mà Ngà i đã được Thiên Chúa Cha sai xuống trần gian để thá»±c hiện. Äó là hiến mạng sống mình trên tháºp giá để cứu chuá»™c nhân loại. Chúa Giêsu đã phán: “Ai muốn theo Ta thì cÅ©ng phải từ bá» chÃnh mình vác lấy tháºp giá hằng ngà y mà theo Taâ€. Trá»n cả cuá»™c Ä‘á»i của Chúa Ä‘á»u hÆ°á»›ng vá» sứ mạng cuối cùng nà y tại Giêrusalem, nÆ¡i mà Ngà i sẽ phải hy sinh chÃnh mình là m giá cứu chuá»™c nhân loại, và má»i ngÆ°á»i đồ đệ chúng ta cÅ©ng được má»i gá»i cùng tiến lên Giêrusalem vá»›i Chúa để thá»±c hiện sứ mạng của Chúa. Trên Ä‘Æ°á»ng Ä‘i Chúa muốn kêu gá»i những đồ đệ má»›i cùng nháºp cuá»™c, và bà i Phúc âm hôm nay kể lại cho chúng ta nhiá»u thái Ä‘á»™ phản ứng khác nhau trÆ°á»›c lá»i má»i gá»i nháºp cuá»™c đồng hà nh vá»›i Chúa tiến vá» Giêrusalem. TrÆ°á»›c hết, có những ngÆ°á»i không chấp nháºn chút nà o cả, chối từ Ngà i thẳng thừng, nhÆ°ng Chúa Giêsu không ép buá»™c, không trả thù, không phạt tá»™i. Có hai tông đồ trong nhóm bá»±c tức muốn xin Chúa lá»a bởi trá»i xuống thiêu hủy hỠđể trả thù, nhÆ°ng Chúa Giêsu trách: “Các con không biết thần trà nà o xúi giục. Con NgÆ°á»i đến không phải để giết Ä‘i nhÆ°ng để cứu chữaâ€.
Chúa Giêsu sống và thá»±c hiện thái Ä‘á»™ tha thứ và sẵn sà ng chấp nháºn kẻ chống đối, mong há» trở vá» vá»›i Ngà i, và trên tháºp giá Chúa Giêsu cÅ©ng đã thá»±c hiện Ä‘iá»u nà y: “Lạy Cha xin hãy tha cho há», vì há» không biết việc há» là mâ€. Vá»›i ngÆ°á»i trá»™m là nh ăn năn Chúa phán: “Hôm nay con sẽ lên thiên Ä‘Ã ng cùng vá»›i Taâ€. Không bao giá» Chúa thất vá»ng vá» thái Ä‘á»™ chống đối của con ngÆ°á»i, Ngà i luôn chỠđợi và kiên nhẫn chỠđợi con ngÆ°á»i.
Äối vá»›i những kẽ chấp nháºn theo Chúa: “Thầy Ä‘i đâu tôi cÅ©ng Ä‘i theo Thầy†thì Chúa Giêsu má»i gá»i há» hãy theo Ngà i má»™t cách cÆ°Æ¡ng quyết hÆ¡n, trá»n vẹn hÆ¡n, chấp nháºn những hy sinh từ bá»: “Con chồn có hang, chim trá»i có tổ nhÆ°ng Con NgÆ°á»i không có chá»— gối đầuâ€. Theo Chúa không phải để được hưởng lợi lá»™c trần gian hay địa vị xã há»™i. Bao Æ¡n gá»i đã bị lung lay, chết khô, bị bá» cuá»™c chỉ vì lúc đó không còn những lợi lá»™c hay địa vị để ngÆ°á»i đồ đệ Chúa hưởng thụ nữa.
Thánh Giáo phụ Ignhaxiô bị Ä‘iệu ra trÆ°á»›c mặt quan tòa yêu cầu ngà i từ chối đức tin không chấp nháºn mình là ngÆ°á»i Kitô, là ngÆ°á»i đồ đệ của Chúa nữa để được sống thì thánh giáo phụ đã mạnh mẽ trả lá»i cho những quan tòa rằng: “Không, tôi không thể nà o chối bá» Chúa tôi, tôi hết lòng yêu mến Ngà iâ€. Và trong khi quan tòa nói những lá»i hăm dá»a thì ngà i vẫn bình tÄ©nh nói nhá» những lá»i cầu nguyện nhÆ° sau: “Lạy Chúa Giêsu, con yêu mến Chúaâ€. Quan tòa không chịu nổi thái Ä‘á»™ thách thức nà y nên ra lệnh bảo ngà i im và hăm dá»a: “Nếu ông không ngÆ°ng nói những lá»i nà y thì ta sẽ ra lệnh phân thây ông thà nh muôn mảnh ngayâ€. Thánh Giáo phụ Ignhaxiô bình tÄ©nh trả lá»i: “Tôi không thể ngÆ°ng yêu mến Chúa tôi. Nếu ông cắt đầu tôi, miệng tôi không nói được lá»i nà y nữa, nhÆ°ng bao lâu tim tôi còn Ä‘áºp thì bấy lâu lòng tôi vẫn còn nói lá»i yêu mến Chúaâ€.
Äể được trung thà nh và kiên trì đến cùng trên con Ä‘Æ°á»ng theo Chúa, dám liá»u bá» má»i sá»± thì má»—i ngÆ°á»i chúng ta cần phải có tình yêu tháºt mạnh mẽ đối vá»›i Chúa. Tình yêu nà y cÅ©ng không phải là do tá»± sức riêng của má»—i ngÆ°á»i chúng ta, nhÆ°ng là hồng ân của Chúa, là món quà Thánh Thần tình yêu mà Chúa Giêsu hứa ban và đã ban tháºt sá»± cho má»—i ngÆ°á»i chúng ta qua Bà tÃch Rá»a tá»™i và nhất là qua Bà tÃch Thêm sức. Tình yêu đó cần được nuôi dưỡng má»—i ngà y má»™t lá»›n thêm qua Bà tÃch Thánh thể, qua Mình và Máu Thánh Chúa.
NÆ¡i bà i Ä‘á»c II của thánh lá»… hôm nay, thánh Phaolô đã khuyên anh chị em giáo Ä‘oà n Galata hãy sống theo Thánh Thần mà đối xá» vá»›i nhau để được tá»± do khá»i là m nô lệ cho những tá»™i lá»—i. Nhá» tình yêu của Chúa Thánh Thần chúng ta sống trá»n vẹn Æ¡n gá»i của mình, theo Chúa cho đến cùng, cho đến Giêrusalem, cho đến đồi Golgotha và phục vụ anh chị em.
Lạy Chúa, con yêu mến Chúa. Äó là lá»i cầu nguyện liên lỉ của các thánh, của những đồ đệ cÆ°Æ¡ng quyết theo Chúa cho đến cùng. Ước chi đó cÅ©ng là những lá»i nguyện của má»—i ngÆ°á»i chúng ta hôm nay: “Lạy Chúa, con yêu mến Chúaâ€. Xin Chúa củng cố má»—i ngÆ°á»i chúng ta trong đức tin mà giỠđây chúng ta cùng nhau tuyên xÆ°ng qua Kinh Tin KÃnh. [Mục Lục]
16. Con muốn đi theo Ngà i – André Sève
(TrÃch dẫn từ ‘Tin Mừng Chúa Nháºt’ – André Sève)
Chúng ta sắp sá»a nghe những lá»i rất gay go nhÆ°ng rất quan trá»ng đến ná»—i trÆ°á»›c tiên phải hiểu rõ tại sao Chúa Giêsu tá» ra gay gắt và nóng lòng: “Vì gần đến ngà y Chúa Giêsu phải lìa bá» thế gian nên Ngà i quyết định Ä‘i Giêrusalemâ€. “Con Ä‘Æ°á»ng lên Giêsuralem†chÃnh là con Ä‘Æ°á»ng tiến vá» cái chết.
Chúa Giêsu biết Ä‘iá»u đó. Ngà i đã thấy nổi lên sá»± chống đối, má»™t liên minh các thù địch Ä‘ang chỠđợi Ngà i trong thà nh phố “là nÆ¡i ngÆ°á»i ta giết chết các tiên tri†(Lc 13,34). Có lẽ Ngà i đã có thể tránh được thảm cảnh trong khi ở lại Galilê, nhÆ°ng Ngà i không tránh né sứ mạng cứu Ä‘á»™ và những háºu quả của nó. NÆ¡i mà Gioan nói Ngà i Ä‘i “cho đến cùng†thì Luca nói rằng Ngà i “quyết định†đi (trong bản dịch nghÄ©a Ä‘en: “Ngà i nghiêm mặt lạiâ€).
Cái “quyết định†nà y cÅ©ng phải đánh dấu những ngÆ°á»i muốn Ä‘i theo Ngà i. Äiá»u nà y đặc biệt đúng đối vá»›i những “ơn gá»iâ€, nhÆ°ng má»i Kitô hữu, theo cách và trong hoà n cảnh của mình, được má»i gá»i “đi theo Äức Kitôâ€, nghÄ©a là sống theo Tin Mừng. Do đó chúng ta có thể là m má»™t cuá»™c xem lại cuá»™c sống Tin Mừng bằng cách Ä‘i từ những câu trả lá»i sống Ä‘á»™ng do Chúa Giêsu nói vá»›i ba ngÆ°á»i.
1) Ngươi sẽ không có chỗ trú ngụ.
Má»™t ngà y kia, chúng ta la lên hoặc thì thầm lá»i yêu thÆ°Æ¡ng nà y vá»›i Chúa Giêsu: “Con sẽ Ä‘i theo Ngà i khắp nÆ¡iâ€. Câu trả lá»i của Ngà i là m chúng ta hăng hái. Nếu ở và o lứa tuổi 20, ý tưởng tháºm chà ‘không có hang’ chỉ có thể là m cho chúng ta vui thÃch mà thôi. Táºp sinh nà o, kẻ tiên phong nà o, kẻ trở lại vá»›i Tin Mừng nà o mà quan tâm đến tiện nghi cÆ¡ chứ!
NhÆ°ng cuá»™c sống sẽ nhẹ nhà ng trở nên trói buá»™c. Biết bao tông đồ sá»± tiện nghi đã là m cho uể oải! Biết bao Kitô hữu ngần ngại thá»±c hà nh Tin Mừng bởi vì phải chịu thiếu thốn và nhất là dấn thân và o sá»± mất an toà n. “Quyết định Ä‘i Giêrusalemâ€, trÆ°á»›c tiên đó là nháºn thấy rằng chúng ta quá gắn bó vá»›i quá nhiá»u váºt dụng, vá»›i quá nhiá»u Ä‘iá»u đảm bảo.
- Sau đó thì sao? Chơi trò vô gia cư sao?
- Không, nhÆ°ng là m má»™t vòng căn há»™ và con tim để Ä‘o lÆ°á»ng mức Ä‘á»™ trưởng giả của chúng ta. Chúng ta sẽ là quan tòa duy nhất, má»—i má»™t ngÆ°á»i trong chúng ta có những con quá»· tiện nghi riêng.
2) Hãy để kẻ chết chôn kẻ chết
Äây trÆ°á»›c hết là mệnh lệnh không được lần chần. Có biết bao nhiêu lý do là m chúng ta ngồi lại khi ngÆ°á»i ta đã đứng dáºy để Ä‘i theo Chúa Giêsu. Nếu chúng ta không Ä‘i theo Ngà i ngay láºp tức, Æ¡n kêu gá»i sẽ qua nhanh, nhanh hÆ¡n những trì hoãn của chúng ta.
Có những chá»n lá»±a rất khó mà dám đón nháºn. Khi tôi nghe la rầy má»™t linh mục không quan tâm đủ đến những cuá»™c mai táng hoặc ngÆ°á»i nà o đó vừa má»›i mất, hoặc tháºm chà cha mẹ của chÃnh linh mục đó, tôi tá»± nhủ phải xác minh kỹ những Ä‘iá»u đó và trong tinh thần của Tin Mừng hôm nay. Có lẽ đó là sá»± há» hững hoặc thiếu vắng tinh thần con thảo, thế thì phải phản đối. NhÆ°ng nếu ngược lại đó là để phục vụ cuá»™c sống tốt hÆ¡n nữa, và đôi khi má»™t cách anh hùng thì sao? Tôi biết má»™t bà mẹ nói vá»›i ngÆ°á»i con là m linh mục: “Äừng quan tâm đến mẹ, con là con trai mẹ hà ng ngà n lần khi con hiến thân hÆ¡n khi là khi con quan tâm đến mẹâ€. Chúng ta đã giết chết những ngÆ°á»i tông đồ trong khi kéo há» lại phÃa sau, há» trở nên những ngÆ°á»i chết báºn tâm đến những ngÆ°á»i chết.
CÅ©ng ý tưởng nà y trong lá»i nói khó khăn thứ ba:
3) “Hãy nhìn vá» phÃa trÆ°á»›c, chứ không phải phÃa sau, nếu không con không xứng vá»›i NÆ°á»›c Trá»iâ€.
Có những cách bám vÃu và o quá khứ rất não nùng hoặc rất sợ hãi mà không phải là những bÆ°á»›c tiến quyết định hÆ°á»›ng vá» Giêsusalem! Thay vì nói những lá»i từ biệt không cùng, trong khi nắm lại những ká»· niệm, môn đệ của Chúa Kitô là kẻ “hÆ°á»›ng vá» phÃa trÆ°á»›c†mà Phaolô đã mô tả: “Quên con Ä‘Æ°á»ng đã qua và hÆ°á»›ng vá» phÃa trÆ°á»›c, tôi Ä‘i đến Ä‘Ãch†(Pl 3,13-14). [Mục Lục]
17. Dà nh ưu tiên cho Thiên Chúa
(TrÃch dẫn từ ‘Cùng Äá»c Tin Mừng’ – Lm. Ignatiô Trần Ngà )
Má»™t vị linh sÆ° Ấn-Ä‘á»™ Ä‘ang ngồi tịnh niệm bên bá» sông thì có má»™t thanh niên ăn mặc bảnh bao đến xin là m đệ tá». Anh ta rón rén đến gần bên và đặt dÆ°á»›i chân vị linh sÆ° hai viên ngá»c quý để nhÆ° má»™t lá»… váºt nháºp môn. Vị linh sÆ° mở mắt, thấy hai viên ngá»c long lanh dÆ°á»›i chân mình, chẳng nói má»™t lá»i, cầm lấy má»™t viên ném xuống sông.
Hết sức ngỡ ngà ng và tiếc nuối, chà ng thanh niên vá»™i nhảy xuống sông và lặn xuống đáy cố tìm cho bằng được viên ngá»c quý giá. NhÆ°ng suốt cả ngà y hì hụp ngoi lên lặn xuống hao hÆ¡i nhá»c công, viên ngá»c vẫn biệt tăm.
Chiá»u đến, vá»›i vẻ mặt thất vá»ng, chà ng đến gặp vị linh sÆ° để xin ngà i chỉ Ä‘Ãch xác nÆ¡i mà ngà i đã ném ngá»c xuống để may ra tìm lại dá»… hÆ¡n.
Bấy giá» vị linh sÆ° cầm lấy viên ngá»c thứ hai lại ném xuống sông và nói: "Ta đã ném nó và o chá»— nầy nầy. Anh hãy lặn xuống mà tìm kiếm."
Bấy giá» chà ng thanh niên bá»—ng nhiên giác ngá»™. Anh chợt hiểu ra rằng bà i há»c đầu tiên mà vị linh sÆ° muốn dạy anh là muốn trở thà nh môn đệ của ngà i thì Ä‘iá»u kiện tiên quyết là phải sẵn sà ng từ bá» lòng ham mê của cải thế gian.
Qua Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu cũng dạy cho những ai muốn trở thà nh môn đệ của Ngà i phải từ bỠnhững gì hỠquyến luyến nhất để dà nh ưu tiên cho Thiên Chúa.
Dà nh ưu tiên cho Chúa bản thân ta (tức là phải vì Chúa mà quên thân mình)
"Äang khi Thầy trò Ä‘i Ä‘Æ°á»ng thì có kẻ thÆ°a NgÆ°á»i rằng: "ThÆ°a Thầy, Thầy Ä‘i đâu, tôi cÅ©ng xin Ä‘i theo." NgÆ°á»i trả lá»i: "Con chồn có hang, chim trá»i có tổ, nhÆ°ng Con NgÆ°á»i không có chá»— tá»±a đầu."
Vá»›i những lá»i nầy, Chúa Giêsu muốn nhắn nhủ ngÆ°á»i ấy phải vì Chúa mà hy sinh bản thân mình. Theo Chúa thì không thiết đến bản thân, không tìm sá»± an toà n, hạnh phúc cho mình, nhÆ°ng sẵn sà ng từ bá» má»i sá»± nhÆ° Chúa Giêsu, trở thà nh ngÆ°á»i không có chá»— dá»±a đầu nhÆ° Chúa Giêsu... để phụng sá»± Thiên Chúa và NÆ°á»›c Trá»i.
Còn chúng ta hôm nay thì sao? Chúng ta vẫn đặt bản thân mình lên trên hết. Chúng ta thÆ°á»ng tìm kiếm má»i sá»± cho mình. Lo cho bản thân mình trÆ°á»›c hết, còn Chúa thì để lại đằng sau.
Dà nh ưu tiên cho Chúa tình thương của ta
Rồi Chúa Giêsu lại gặp má»™t ngÆ°á»i khác và cất tiếng má»i gá»i: "Anh hãy theo tôi. NgÆ°á»i ấy thÆ°a: "ThÆ°a Thầy, xin cho phép tôi vá» chôn cất cha tôi trÆ°á»›c đã." Äức Giêsu bảo: "Cứ để kẻ chết chôn kẻ chết của há». Còn anh, anh hãy Ä‘i loan báo Triá»u Äại Thiên Chúa."
Tất nhiên Thiên Chúa vẫn dạy chúng ta thá» cha kÃnh mẹ, thảo hiếu vá»›i tổ tiên, nhÆ°ng qua sá»± việc nầy, Chúa Giêsu đòi ngÆ°á»i môn đệ phải dà nh Æ°u tiên cho Chúa tình thÆ°Æ¡ng của mình, nghÄ©a là phải yêu mến Thiên Chúa hÆ¡n hết má»i ngÆ°á»i, phải lo việc Chúa nhiá»u hÆ¡n là việc chăm sóc phụng dưỡng ông bà , mai táng mẹ cha.
Còn chúng ta thì sao? Phải chăng chúng ta đã dồn tất cả tình yêu cho những ngÆ°á»i ruá»™t thịt, cho ngÆ°á»i thân thiết, còn tình yêu dà nh cho Chúa chẳng đáng là bao?
Dà nh Æ°u tiên cho Chúa thá»i giá» của ta
Äi thêm chặng nữa, Chúa Giêsu gặp ngÆ°á»i khác nữa tình nguyện theo Ngà i: "ThÆ°a Thầy, tôi xin theo Thầy, nhÆ°ng xin cho phép tôi từ biệt gia đình trÆ°á»›c đã." Äức Giêsu bảo: "Ai đã tra tay cầm cà y mà còn ngoái lại Ä‘Ã ng sau, thì không thÃch hợp vá»›i NÆ°á»›c Thiên Chúa."
Vá»›i ngÆ°á»i nầy, Chúa Giêsu đòi phải dà nh Æ°u tiên vá» thá»i gian cho Chúa. Việc loan Tin Mừng vá» NÆ°á»›c Trá»i là sứ mạng cấp bách, đừng trì hoãn đại sá»± vì những vấn vÆ°Æ¡ng thế tục. Là m nhÆ° thế thì chẳng khác gì ngÆ°á»i "đã tra tay cầm cà y mà còn ngoái lại đằng sau".
Còn chúng ta thì sao? Má»—i ngà y Chúa ban cho chúng ta 24 giá», má»—i tuần Chúa ban 168 giá», má»—i tháng 720 giá», má»—i năm 8,760 giá»... nhÆ°ng rồi chúng ta dà nh lại cho Chúa được bao nhiêu thá»i gian? Má»—i tuần đến vá»›i Chúa có 60 phút trong ngay chúa nháºt, nhÆ°ng nhiá»u ngÆ°á»i vẫn thấy tiếc nuối nên còn bá»›t đầu bá»›t Ä‘uôi!
* * *
Tất cả ba Ä‘iá»u kiện Chúa đòi ngÆ°á»i môn đệ phải giữ nhÆ° trên đây cÅ©ng chỉ là giúp ta ôn lại Ä‘iá»u răn thứ nhất: "NgÆ°Æ¡i phải yêu mến Chúa là Thiên Chúa ngÆ°Æ¡i hết lòng, hết linh hồn và hết trà khôn ngÆ°Æ¡i." (Mt 22, 37).
Sở dÄ© Thiên Chúa đòi buá»™c chúng ta phải dà nh Æ°u tiên cho Chúa bản thân ta, tình thÆ°Æ¡ng của ta, thá»i giá» của ta... đòi chúng ta phải yêu mến Ngà i hết lòng hết sức trên hết má»i sá»± là vì Ngà i đã dá»±ng nên chúng ta và đã yêu thÆ°Æ¡ng chúng ta hết lòng hết sức Ngà i.
Tình thÆ°Æ¡ng và ân sủng của Thiên Chúa bao la nhÆ° trá»i nhÆ° bể, còn tình thÆ°Æ¡ng mà con ngÆ°á»i có thể có thì nhiá»u lắm cÅ©ng chỉ bằng chút nÆ°á»›c trong hồ.
Váºy nếu cả hai bên cùng dốc hết tình thÆ°Æ¡ng cho bên kia, thì dù sao ta vẫn có lợi hÆ¡n nhiá»u! [Mục Lục]
18. Hai biển hồ – Lm. Giuse Tạ Duy Tuyá»n
NgÆ°á»i ta bảo ở bên Palextina có hai biển hồ... Biển hồ thứ nhất gá»i là biển chết. Äúng nhÆ° tên gá»i, không có sá»± sống nà o bên trong cÅ©ng nhÆ° xung quanh biển hồ nà y. NÆ°á»›c trong hồ không có má»™t loại cá nà o có thể sống nổi mà ngÆ°á»i uống phải cÅ©ng bị bệnh. Ai ai cÅ©ng Ä‘á»u không muốn sống gần đó. Biển hồ thứ hai là Galilê. Äây là biển hồ thu hút nhiá»u khách du lịch nhất. NÆ°á»›c ở hồ lúc nà o cÅ©ng trong xanh mát dịu, con ngÆ°á»i có thể uống được. Nhà cá»a được xây cất rất nhiá»u ở nÆ¡i đây. VÆ°á»n cây xung quanh tốt tÆ°Æ¡i nhá» nguồn nÆ°á»›c nà y...
NhÆ°ng Ä‘iá»u kỳ lạ là cả hai biển hồ nà y Ä‘á»u được đón nháºn nguồn nÆ°á»›c từ sông Jordan. NÆ°á»›c sông Jordan chảy và o Biển Chết. Biển chết đón nháºn và giữ lại riêng cho mình mà không chia sẻ nên nÆ°á»›c trong biển Chết trở nên mặn chát. Biển hồ Galilê cÅ©ng đón nháºn nguồn nÆ°á»›c từ sông Jordan rồi từ đó trà n qua các hồ nhá» và sông lạch, nhá» váºy nÆ°á»›c trong biển hồ nà y luôn sạch và mang lại sá»± sống cho cây cối, muôn thú và con ngÆ°á»i.
Äây là má»™t định lý trong cuá»™c sống: có cho Ä‘i má»›i được lãnh nháºn. Vì "xởi lởi trá»i cho, co ro trá»i co lại". Hay Ãt ra cÅ©ng là "có qua có lại má»›i toại lòng nhau". NgÆ°á»i có tâm hồn quảng đại trao ban má»›i có cÆ¡ há»™i đón nháºn niá»m vui và hạnh phúc của cuá»™c sống. NgÆ°á»i có tâm hồn thanh thoát khá»i những tham sân si của giòng Ä‘á»i má»›i tá»± do tá»± tại. Vì váºy, tháºt bất hạnh cho những ai cả cuá»™c Ä‘á»i chỉ biết giữ riêng cho mình. "Sá»± sống" trong há» rồi cÅ©ng sẽ chết dần chết mòn nhÆ° nÆ°á»›c trong lòng Biển chết. Và tháºt hạnh phúc cho những ai biết trao ban. Cuá»™c sống há» sẽ mãi lan tá»a và dồi dà o sức sống nhÆ° biển hồ Galilê.
Äó chÃnh là cung cách sống của Chúa Giêsu. Ngà i đã sống má»™t cuá»™c sống thanh thoát vá»›i những tiện nghi váºt chất. Ngà i đã chấp nháºn cuá»™c sống bấp bênh, rà y đây mai đó đến Ä‘á»™ không có nÆ¡i gối đầu. Ngà i đã Ä‘i và o cuá»™c Ä‘á»i vá»›i cảnh nghèo khó khốn cùng trong thân pháºn ngÆ°á»i nghèo: "sinh vô gia cÆ°, chết vô địa táng". Ngà i đã sống má»™t cuá»™c Ä‘á»i cho Ä‘i: cho Ä‘i tình yêu, cho Ä‘i cả tÃnh mạng mình vì ngÆ°á»i mình yêu. Ngà i đã bá» lại tình yêu của gia đình, của xóm là ng để ra Ä‘i rao truyá»n chân lý, để tìm kiếm và thá»±c thi thánh ý Chúa Cha. Giá tri cuá»™c sống của Ngà i là là m theo thánh ý Chúa Cha. Ngà i không là m theo ý riêng. Ngà i không tìm danh vá»ng cho bản thân. Ngà i luôn chu toà n thánh ý Chúa Cha và là m rạng danh Chúa Cha qua Ä‘á»i sống hiến dâng phục vụ nhân trần.
Hôm nay, Ngà i cÅ©ng má»i gá»i chúng ta hãy tìm kiếm ý Chúa và thá»±c thi trong cuá»™c sống. à Chúa có thể là m chúng ta phải thiệt thòi, nhÆ°ng là cÆ¡ há»™i để chúng ta đón nháºn niá»m vui bất diệt trên quê hÆ°Æ¡ng trên trá»i. à Chúa Ä‘ang má»i gá»i chúng ta bá» lại những háºn thù, ghen ghét, những vinh hoa phú quý trần gian hay những tình cảm mau qua để chá»n Chúa là m gia nghiệp Ä‘á»i Ä‘á»i. à Chúa Ä‘ang má»i gá»i chúng ta đừng bám vÃu và o những tham vá»ng của danh lợi thú để tâm hồn thanh thoát bình an. à Chúa vẫn má»i gá»i chúng ta hãy quảng đại trao ban, hãy cho Ä‘i để được nháºn lãnh. à Chúa cần thể hiện trong má»—i giây phút khi phải chá»n lá»±a giá trị NÆ°á»›c Trá»i hÆ¡n là những giá trị váºt chất tầm thÆ°á»ng mau qua.
Thế nhÆ°ng, giữa cuá»™c Ä‘á»i hôm nay vẫn còn đó những ngÆ°á»i thÃch bám vÃu và o của cải danh vá»ng trần gian, vẫn còn đó những ngÆ°á»i sống lệ thuá»™c và o những tình cảm mau qua, vẫn còn đó những ngÆ°á»i vẫn để lòng tham là m hoen ố tâm hồn, là m mất Ä‘i nét đẹp của hoạ ảnh Thiên Chúa nÆ¡i tâm hồn của mình. Há» chÆ°a thá»±c sá»± sống tÃn thác và o Chúa. Há» chÆ°a thá»±c sá»± để cho Chúa là m chủ con ngÆ°á»i của há». Há» vẫn là những con ngÆ°á»i là m tôi hai chủ. Sống đạo ná»a vá»i, thiếu dứt khoát khi phải chá»n lá»±a giữa Thiên Chúa và danh lợi thú trần gian.
Xin cho má»—i ngÆ°á»i chúng ta biết tÃn thác và o sá»± quan phòng của Chúa, biết chá»n Chúa là m nghiệp Ä‘á»i Ä‘á»i. Xin cho tâm hồn chúng ta luôn thanh thoát khá»i những rà ng buá»™c váºt chất và những tình cảm mau qua trần gian để tâm hồn và thân xác chúng ta luôn thuá»™c trá»n vá» Chúa. Amen. [Mục Lục]
19. Theo Chúa cÅ©ng lắm hạng ngÆ°á»i
(Suy niệm của Lm. Giuse Nguyễn Thà nh Long)
Thầy trò Äức Giêsu lên Giêrusalem ngang qua Samaria. Con Ä‘Æ°á»ng ngắn nhất để lên Giêrusalem là con Ä‘Æ°á»ng Ä‘i ngang qua xứ Samaria. Dân Samaria lại thù ghét ngÆ°á»i Do Thái. Má»™t sá»± thù ghét từ lâu Ä‘á»i, là m cho hai dân tá»™c luôn đối nghịch cùng nhau và nhiá»u khi đã bùng nổ thà nh những cuá»™c xung Ä‘á»™t đẫm máu. Vì thế, những Ä‘oà n hà nh hÆ°Æ¡ng tháºn trá»ng hÆ¡n, thÆ°á»ng Ä‘i vòng qua bên kia sông Gióđan, tá»›i táºn Giêricô, băng qua sa mạc Giuđêa, trÆ°á»›c khi đặt chân và o Ä‘á»n thá» Giêrusalem. Trở vá» thủ đô, Chúa Giêsu muốn Ä‘i qua xứ Samaria. NhÆ°ng má»™t là ng đã không đón tiếp Ngà i khiến cho Gioan và Giacôbê nổi giáºn đùng đùng đòi sai lá»a từ trá»i xuống thiêu rụi cả là ng ấy. Chúa Giêsu không chấp nháºn. Ngà i đã quở trách hai môn đệ được mệnh danh là con của thiên lôi nà y, và Ngà i quyết định Ä‘i sang là ng khác. Trên Ä‘Æ°á»ng Ä‘i xuất hiện 3 ngÆ°á»i muốn theo Ngà i là m môn đệ.
- Mẫu ngÆ°á»i thứ nhất: Theo Matthêu, đây là má»™t luáºt sÄ©. ChÃnh Ä‘Æ°Æ¡ng sá»± tá»± giá»›i thiệu và đỠnghị được Ä‘i theo Chúa. Không những thế, ông còn tuyên bố mạnh mẽ sẵn sà ng theo Chúa đến bất cứ đâu. Lá»i Ä‘á» nghị nà y cho thấy lòng nhiệt thà nh nÆ¡i ông là rất lá»›n. Tuy nhiên, Ä‘á»™ng cÆ¡ Ä‘i theo Chúa có lẽ là vinh quang, danh vá»ng và địa vị trần thế mà ông mong là Chúa Giêsu có thể mang lại. Ông thiếu sá»± thà nh tâm thiện chÃ, thiếu cả ý ngay là nh.
Chúa Giêsu đã cảnh tỉnh trÆ°á»›c sá»± ảo tưởng của ông: “Cáo có hang, chim có tổ, còn Con NgÆ°á»i không chá»— gối đầu.†Ở đây, ta thấy rằng Chúa Giêsu không chiêu má»™ đồ đệ theo kiểu tiếp thị ngà y nay… Ngà i nói rất rõ những Ä‘iá»u kiện khắt khe cho những ai muốn theo ngà i. Theo Ngà i là phải chấp nháºn sá»± bấp bênh thiếu an toà n tiện nghi: “Con NgÆ°á»i không có chá»— tá»±a đầu.†Ngà i không Ä‘Æ°a ra má»™t bảo đảm nà o cho cuá»™c sống hiện tại. Có chăng là Ngà i chỉ bảo đảm cho cuá»™c sống mai sau, tức là sá»± sống Ä‘á»i Ä‘á»i. Váºy Ä‘iá»u kiện thứ nhất để là m môn đệ Chúa Giêsu là biết chấp nháºn cuá»™c sống bấp bênh, đôi khi cÅ©ng thiếu thốn cả những tiện nghi cÆ¡ bản của cuá»™c sống.
- Mẫu ngÆ°á»i thứ hai: Khác vá»›i ngÆ°á»i thứ nhất, ngÆ°á»i thứ hai không tá»± Ä‘á» nghị theo Chúa mà chÃnh Chúa Giêsu Ä‘Ãnh thân ngá» lá»i cùng anh: “Anh hãy theo tôi!†Thái Ä‘á»™ của anh trÆ°á»›c lá»i má»i gá»i của Chúa Giêsu là gì? Anh xin được vá» chôn cất cha anh trÆ°á»›c đã. Thá»±c ra ở đây phải hiểu là không phải cha ngÆ°á»i nà y vừa chết; ông ta vẫn còn sống. à của anh là tuy cÅ©ng muốn theo Chúa Giêsu, nhÆ°ng xin má»™t thá»i hạn chá» cho tá»›i khi cha anh chết và được chôn cất xong xuôi đã, rồi anh má»›i theo Ngà i. Trong đầu anh đã có sẵn má»™t Æ°u tiên: Æ°u tiên cho bổn pháºn hiếu thảo. Có thể nói anh ta là má»™t ngÆ°á»i rất tốt, rất có hiếu. NhÆ°ng Ä‘á» nghị của Chúa Giêsu có vẻ nhÆ° rất phủ phà ng: “Cứ để kẻ chết chôn kẻ chếtâ€, tức là để cho ngÆ°á»i thế gian lo việc thế gian. NhÆ° váºy rõ rà ng Ä‘iá»u kiện thứ hai của ngÆ°á»i Ä‘i theo Chúa là phải dà nh Æ°u tiên cho bổn pháºn đối vá»›i NÆ°á»›c Thiên Chúa, trên cả những bổn pháºn đối vá»›i thân nhân. Không phải Chúa Giêsu coi nhẹ những bổn pháºn đối vá»›i gia đình, nhÆ°ng Ngà i dạy rằng trong trÆ°á»ng hợp có xung Ä‘á»™t giữa hai bên thì môn đệ phải coi trá»ng NÆ°á»›c Thiên Chúa hÆ¡n. Tin Mừng phải có chá»— đứng trên hết, các giá trị Tin Mừng phải được Ä‘á» cao tuyệt đối, sứ mạng loan báo NÆ°á»›c Chúa phải có tầm quan trá»ng và cấp thiết hÆ¡n tất cả các nghÄ©a vụ khác. Ngoà i ra còn cần phải biết phó thác và o sá»± quan phòng của Thiên Chúa nữa.
- Mẫu ngÆ°á»i thứ ba: ChÃnh anh tá»± nguyện xin theo Chúa Giêsu. NhÆ°ng anh lại xin thêm má»™t ân huệ: “Xin cho phép tôi vá» từ biệt gia đình tôi trÆ°á»›c đã.†Thỉnh nguyện của anh ta xem ra chÃnh đáng, nhÆ°ng thá»±c sá»± anh ta vẫn còn dây dÆ°a, chÆ°a dứt khoát, anh vẫn còn để cho những chuyện tình cảm riêng tÆ° rà ng buá»™c, giống nhÆ° kiểu Ä‘i tu rồi nhÆ°ng tạm thá»i xin vá» má»™t thá»i gian để chia tay vá»›i ngÆ°á»i yêu. Lá»i đáp của Chúa Giêsu khiến ta nhá»› lại chi tiết trong Bà i Ä‘á»c I. Thiên Chúa bảo Êlia hãy chá»n Êlisê là m ngôn sứ thay thế cho mình. Êlia Ä‘i tìm và gặp thấy Êlisê Ä‘ang cà y ruá»™ng. Ông quăng chiếc áo choà ng của mình cho Êlisê (áo choà ng tượng trÆ°ng cho sứ mạng là m ngôn sứ). Êlisê hiểu ý, liá»n bá» bò lại chạy theo Êlia, nhÆ°ng vá»›i lá»i nà i xin được phép vá» từ giã cha mẹ trÆ°á»›c. Êlia đồng ý. Sau khi từ giã cha mẹ, Êlisê lấy chiếc cà y là m củi đốt lên quay cặp bò là m thịt cho dân chúng ăn, rồi Ä‘i theo ngôn sứ Êlia. Dù sao đây cÅ©ng là má»™t hình ảnh tuyệt đẹp vá» Æ¡n gá»i rồi.
Thế nhÆ°ng nếu xÆ°a kia Êlia đồng ý cho Êlisê được phép vá» từ giã cha mẹ trÆ°á»›c, thì hôm nay Chúa Giêsu lại không đồng ý. Äiá»u kiện Ngà i Ä‘Æ°a ra là phải dứt khoát, hÆ¡n nữa phải có má»™t con tim không san sẻ để chỉ còn lo cho NÆ°á»›c Thiên Chúa mà thôi. Không bắt cá hai tay, không để những tình cảm trần thế (dẫu là tình cảm gia đình) chi phối và rà ng buá»™c: “Cầm cà y không ngoảnh lại.â€
Theo văn mạch thì Chúa Giêsu sắp Ä‘i và o giai Ä‘oạn quyết liệt là thÆ°Æ¡ng khó tá» nạn và phục sinh. Ngà i muốn các môn đệ mình cÅ©ng phải Ä‘i cùng má»™t hà nh trình nhÆ° Ngà i. Tuy nhiên, ngÆ°á»i ta có thể từ chối lá»i má»i gá»i của Ngà i bằng nhiá»u cách: hoặc vì những thà nh kiến tôn giáo nhÆ° dân là ng Samaria; hoặc vì quá cáºy dá»±a và o những bảo đảm váºt chất, những quyến luyến gia đình và quyến luyến quá khứ.
NhÆ° váºy, Ä‘iá»u kiện thứ ba mà Chúa dạy là phải chấp nháºn quên Ä‘i quá khứ Ä‘á»i mình. Quá khứ đó có thể là những quyến luyến tình cảm phù du, những Æ°á»›c mÆ¡ trần tục, kể cả những mặc cảm tá»™i lá»—i xa xÆ°a,… đồng thá»i phải dứt khoát vá»›i má»i thứ rà ng buá»™c, vì ngÆ°á»i theo Chúa cần có má»™t con tim không san sẻ để luôn biết lo cho vinh quang NÆ°á»›c Trá»i.
Tôi có thuá»™c mẫu ngÆ°á»i nà o trong 3 mẫu ngÆ°á»i trên không? Có khi nà o tôi thuá»™c cả 3 mẫu ngÆ°á»i cùng má»™t lúc hay không? Có thể lắm. Äó là khi tôi theo Chúa mà thiếu thà nh tâm thiện chÃ, thiếu ý ngay là nh; tôi theo Chúa mà không dứt khoát từ bá» những rà ng buá»™c trần thế; và nhất là chÆ°a biết Æ°u tiên cho các giá trị Tin Mừng.
Chúa Giêsu đã dạy: “Tiên và n hãy tìm kiếm NÆ°á»›c Thiên Chúa và sá»± công chÃnh của NgÆ°á»i, còn các thứ khác ngà i sẽ ban cho sau.†Những ai tin tưởng Ä‘iá»u nà y và ưu tiên chá»n lá»±a Chúa và các giá trị Tin Mừng trong Ä‘á»i sống, chắc chắn há» luôn xứng đáng là những ngÆ°á»i môn đệ Ä‘Ãch thá»±c của Chúa Giêsu, và chắc chắn sẽ là những ngÆ°á»i được Thiên Chúa chúc phúc và ban Æ¡n cho dÆ° dáºt. Amen. [Mục Lục]
20. Không nhìn trở lại - McCarthy
Suy Niệm 1. KHÔNG QUAY ÄẦU LẠI ÄÀNG SAU
Trong cuốn tiểu sá» tá»± thuáºt, Con Má»™t, nhà văn Ailen Frank O’Connor kể lại má»™t cách sinh Ä‘á»™ng cái đêm mà sau cùng ông đã quyết định trở thà nh má»™t nhà văn. Ông đã mất việc là m trong ngà nh Ä‘Æ°á»ng sắt ở Great Southern Railway và không có tiá»n. Những ngÆ°á»i láng giá»ng nhìn ông nhÆ° má»™t tên khùng vô tÃch sá»±. Tuy nhiên, ông đã trình ra trÆ°á»›c công chúng những Ä‘iá»u ông đã viết:
“Hà nh Ä‘á»™ng tin tưởng hy vá»ng quan trá»ng đến ná»—i bằng cách nà o đó, ở nÆ¡i nà o đó, tôi muốn chứng tá» tôi không Ä‘iên cÅ©ng không vô tÃch sá»±; bởi vì giỠđây tôi nháºn ra rằng tôi phải trả giá cho má»i sá»±, và không được quay đầu lại Ä‘Ã ng sau. Khi còn là những cáºu bé, chúng tôi đến bức tÆ°á»ng bao quanh má»™t vÆ°á»n cây ăn quả, có vẻ quá cao khó mà trèo qua được, chúng tôi cởi mÅ© lưỡi trai ra và ném chúng qua bức tÆ°á»ng và rồi không có chá»n lá»±a nà o khác hÆ¡n là phải Ä‘i theo chúng. Tôi đã ném cái mÅ© qua bức tÆ°á»ng Ä‘á»i tôi và tôi biết rằng tôi phải Ä‘i theo nó, bất cứ nÆ¡i nà o mà nó rÆ¡i xuốngâ€.
Trong Tin Mừng, má»™t cách nà o đó, Äức Giêsu đã đối xá» tÆ°Æ¡ng tá»± vá»›i ba ngÆ°á»i muốn trở thà nh môn đệ của NgÆ°á»i. NgÆ°á»i nói: “Ai đã tra tay cầm cà y mà còn ngoái lại Ä‘Ã ng sau thì không thÃch hợp vá»›i NÆ°á»›c Thiên Chúaâ€. NgÆ°á»i nêu báºt sá»± cần thiết phải cam kết dấn thân và nói rằng không thể quay đầu nhìn lại Ä‘Ã ng sau. Nếu bạn muốn cà y má»™t luống cà y thẳng, bạn phải táºp trung chú ý công việc bạn Ä‘ang là m, không để bị phân tâm. Nếu bạn cứ quay đầu nhìn lại Ä‘Ã ng sau, bạn sẽ không là m tốt công việc. Bạn cần phải có sá»± dâng hiến và cam kết. Nếu bạn bắt đầu công việc nhÆ° thế, thì bạn toà n tâm toà n ý vá»›i công việc ấy.
Má»i ngÆ°á»i chúng ta Ä‘á»u tra tay cầm cà y, không cà y nà y thì cà y khác. Thanh niên thì bắt tay và o việc há»c… vợ chồng thì bắt tay và o cuá»™c hôn nhân… linh mục thì bắt tay và o tác vụ… còn có thể kể thêm nhiá»u nữa. Và khi được rá»a tá»™i, chúng ta tra tay và o má»™t cán cà y khác –đi theo Äức Kitô, hoặc gia nháºp và hà ng ngÅ© các môn đệ của NgÆ°á»i.
Nếu chúng ta cứ nhìn lại Ä‘Ã ng sau, thì sá»± táºp trung của chúng ta bị phân tán. Do đó năng lá»±c của chúng ta cÅ©ng suy giảm. Chúng ta không dấn thân trá»n vẹn. Chúng ta chỉ có má»™t ná»a nhiệt tình. Chúng ta hầu nhÆ° đánh mất thá»i gian, đánh mất tầm nhìn hÆ°á»›ng vá» mục tiêu, và bị cám dá»— quay trở lại và hoà n toà n rá»i bá» công việc. Nhìn lại Ä‘Ã ng sau cÅ©ng gợi ý rằng chúng ta có những suy nghÄ© thứ hai, và có lẽ là nghi ngá» hoặc hối tiếc. Có lẽ chúng ta thấy rằng cái giá phải trả quá cao. Có lẽ những việc khác mà chúng ta nghÄ© rằng mình đã từ bá» vẫn còn giằng co trong tâm hồn chúng ta?
NhÆ°ng nếu chúng ta nhìn tá»›i trÆ°á»›c, chúng ta sẽ có sá»± táºp trung không phân tán và o nhiệm vụ đã được chá»n. Chúng ta sẽ có má»™t sá»± táºp trung không phân tán và o nhiệm vụ đã được chá»n. Chúng ta sẽ hoà n toà n phó thác. Chúng ta sẽ toà n tâm toà n ý. Äiá»u đó sẽ cho chúng ta sức mạnh to lá»›n. Tất cả má»i tiá»m năng của chúng ta sẽ được táºp há»p và triển khai cho nhiệm vụ. Chúng ta sẽ không bị chệch hÆ°á»›ng. Và do đó chúng ta có má»™t cÆ¡ há»™i tốt nhất để hoà n thà nh nhiệm vụ. Những ngÆ°á»i toà n tâm toà n ý và o công việc sẽ tìm thấy niá»m vui, bất chấp gian khổ. Những ngÆ°á»i không toà n tâm toà n ý sẽ không có được niá»m vui ấy. Váºy sứ Ä‘iệp là : Äừng quay đầu lại; cÅ©ng đừng nhìn lại Ä‘Ã ng sau.
Bà i Ä‘á»c má»™t cho thấy Êlisê đã nghe theo lá»i gá»i của Êlia nhÆ° thế nà o. Sá»± đáp lại của ông thì toà n diện, và bằng việc giết bò, đốt cà y ngăn cản mình quay vá» Ä‘á»i sống cÅ©. Trong Tin Mừng chúng ta thấy gÆ°Æ¡ng mẫu tốt nhất trong chÃnh Äức Giêsu. NgÆ°á»i hÆ°á»›ng đến Giêrusalem dù biết rằng sá»± loại trừ, phản bá»™i và cái chết Ä‘ang chỠđợi NgÆ°á»i ở đó. NgÆ°á»i không muốn Ä‘Ã o thoát khá»i con Ä‘Æ°á»ng đó. NgÆ°á»i đã Ä‘em lại má»™t gÆ°Æ¡ng sáng cho các môn đệ của NgÆ°á»i vá» loại dâng hiến mà NgÆ°á»i được đòi há»i.
Loại dâng hiến ấy là má»™t thách đố lá»›n. Nó có thể dá»… dà ng lúc khởi đầu. NhÆ°ng để giữ được sá»± kiên định, chúng ta cần có ân sủng của Thiên Chúa. Ân sủng nà y sẽ giữ chúng ta trung tÃn vá»›i Thiên Chúa và vá»›i nhau. Thiên Chúa sẽ giúp đỡ chúng ta kiên trì trên con Ä‘Æ°á»ng đã chá»n, bá»n bỉ trong nhiệm vụ đã chá»n. Lúc đó chúng ta sẽ hiểu được niá»m vui của ngÆ°á»i táºn hiến và đến thá»i gian thuáºn lợi, chúng ta thấy mình đã phù hợp vá»›i NÆ°á»›c Trá»i.
Suy Niệm 2. GIá»® LÃ’NG TRUNG TÃN
Viktor Frankl, ngÆ°á»i đã trải qua ba năm dà i ở các trại cải tạo Auschwitz và Dachau, kể lại câu chuyện sau đây. Là má»™t bác sÄ©, ông dà nh phần lá»›n thá»i gian để săn sóc cho các tù nhân bị bệnh hấp hối trong trại. Khi chiến tranh gần chấm dứt, ông cùng má»™t bạn tù lên kế hoạch để trốn trại.
Ông bắt đầu thu tháºp má»™t Ãt váºt dụng: má»™t bát Ä‘á»±ng lÆ°Æ¡ng thá»±c, má»™t đôi găng tay bị rách, những ghi chú cho má»™t cuốn sách mà ông hy vá»ng sẽ viết ra. Rồi ông nhìn má»™t lần cuối cùng những bệnh nhân của ông Ä‘ang nằm trên những tấm ván dà i bằng gá»— mục ở má»—i góc của căn lá»u. Ông bÆ°á»›c đến bên má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông sắp chết, Frankl cố che giấu hà nh Ä‘á»™ng chạy trốn của ông. NhÆ°ng ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông không bị đánh lừa. Và má»™t giá»ng nói buồn rầu, mệt má»i vang lên: “Váºy ra ông cÅ©ng bá» Ä‘i sao?â€. Frankl chối bá» Ä‘iá»u đó. NhÆ°ng những lá»i “Váºy ra ông cÅ©ng bá» Ä‘i sao?†ngắt lá»i ông và lên án ông. Sau khi Ä‘i hết má»™t vòng, ông trở lại vá»›i ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông. Má»™t lần nữa, ông được đón chà o bằng má»™t cái nhìn tuyệt vá»ng chiếu thẳng và o ông. Ông cảm thấy đã phản bá»™i ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông ấy. Thình lình ông quyết định nắm lấy số pháºn trong đôi tay mình. Ông chạy ra khá»i căn lá»u và nói vá»›i ngÆ°á»i bạn ông hãy ra Ä‘i đừng đợi ông nữa. Ông sẽ ở lại vá»›i các bệnh nhân. Láºp tức cảm giác bất hạnh của má»™t kẻ phản bá»™i rá»i bỠông. Và ông nói rằng cho dù ông không có ý niệm gì vá» những ngà y phÃa trÆ°á»›c Ä‘Æ°a ông đến đâu, ông có được sá»± bình an ná»™i tâm mà trÆ°á»›c đó chÆ°a bao giỠông cảm nghiệm. Và ông vẫn còn sống khi được giải thoát khá»i trại cải tạo.
Tin Mừng hôm nay bắt đầu vá»›i việc loan báo Äức Giêsu cÆ°Æ¡ng quyết tiến vá» Giêrusalem. NgÆ°á»i biết rõ Ä‘iá»u Ä‘ang chỠđợi NgÆ°á»i ở đó –loại bá», phản bá»™i, và cái chết. NhÆ°ng đối vá»›i NgÆ°á»i, không có việc quay đầu lại. Chúa Cha đã trao cho NgÆ°á»i nhiệm vụ mang Æ¡n cứu Ä‘á»™ đến cho các em trai, em gái của NgÆ°á»i. NgÆ°á»i không có chá»n lá»±a nà o khác.
Karen Blixen (tác giả cuốn Out of Africa) nói: “Có lẽ luôn luôn có má»™t lúc trong Ä‘á»i khi vẫn có hai khả năng để theo Ä‘uổi và má»™t lúc khác khi chỉ còn có má»™t khả năng. Và o lúc cuối cùng nà y, tôi đã đốt những chiếc thuyá»n của tôi và sau đó, không còn con Ä‘Æ°á»ng để rút luiâ€. Äức Giêsu đã đạt đến Ä‘iểm đó.
Vá»›i những ngÆ°á»i muốn trở thà nh môn đệ của NgÆ°á»i, NgÆ°á»i nói: “Ai đã tra tay cầm cà y mà còn quay lại nhìn Ä‘Ã ng sau thì không thÃch hợp vá»›i NÆ°á»›c Thiên Chúaâ€. Äiá»u nà y Ä‘i ngược vá»›i sá»± cam kết và dâng hiến vá»›i nhiệm vụ đã chá»n. Lúc khởi đầu, nhiệm vụ ấy có thể dá»… dà ng. NhÆ°ng vá»›i năm tháng Ä‘i qua, những khó khăn gia tăng. Những công việc Ä‘á»u đặn má»—i ngà y lấy Ä‘i sá»± kiên trì. Chúng ta bắt đầu nhìn lại Ä‘Ã ng sau. Trong những lúc khó khăn chúng ta dá»… dà ng không giữ những Ä‘iá»u mà chúng ta đã hứa trong những lúc vui tÆ°Æ¡i hÆ¡n. Má»™t cái chảo cà ng mau nóng thì cÅ©ng cà ng mau nguá»™i. Ngà y nà y, chúng ta sống trong thá»i đại “ăn xổi ở thìâ€.
Lá»i trung tÃn không phải là má»™t con Ä‘Æ°á»ng dá»… dà ng. Äức Giêsu không giấu giếm Ä‘iá»u đó, vá»›i các môn đệ của NgÆ°á»i. NgÆ°á»i khuyên chúng ta sống trung tÃn và chÃnh NgÆ°á»i nêu gÆ°Æ¡ng sáng cho chúng ta và hứa sẽ giúp đỡ chúng ta.
Äức Chúa vẫn còn kêu gá»i ngÆ°á»i ta hôm nay và vẫn còn có những ngÆ°á»i đáp lại. Theo Äức Kitô có nghÄ©a là gì đối vá»›i má»™t con ngÆ°á»i bình thÆ°á»ng? Nó có nghÄ©a là được kêu gá»i là m ngÆ°á»i Kitô hữu ở nÆ¡i bạn sống và trong nghá» nghiệp bạn đã chá»n. Có nhiá»u cách để phục vụ Äức Kitô và Tin Mừng của NgÆ°á»i. Trong lúc ban đầu, Æ¡n gá»i là để trở nên má»™t môn đệ hÆ¡n là má»™t Tông đồ.
CÂU CHUYỆN KHÃC
Dostoyevsky kể lại câu chuyện má»™t thiếu niên bị cha cáºu Ä‘Æ°a ra khá»i thà nh phố. Khi còn trẻ, cáºu có nhiá»u mÆ¡ Æ°á»›c và hy vá»ng vá» má»™t Ä‘á»i sống má»›i Ä‘ang mở ra trÆ°á»›c mắt cáºu. Tuy nhiên, không lâu sau, cáºu có được bà i há»c khắc nghiệt vá» thá»±c tế. Há» dừng lại má»™t quán trỠđể nghỉ ngÆ¡i, giải khát. Trong lúc môt viên chức của chÃnh phủ bÆ°á»›c và o và nốc má»™t cốc rượu Vốt-ka. Rồi ông ta chạy đến chiếc xe ngá»±a và không má»™t lá»i giải thÃch, nhà o vô ngÆ°á»i đánh xe ngá»±a nghèo nà n, bất hạnh là má»™t anh nông dân và đấm anh nà y túi bụi. Rồi ông ra lệnh cho ngÆ°á»i đánh xe ngá»±a cho xe Ä‘i. NgÆ°á»i đánh xe đáp lại bằng cách quất cái roi vùn vụt trên lÆ°ng mấy con ngá»±a vá»›i hết sức lá»±c. Vừa hoảng sợ vừa Ä‘au Ä‘á»›n, những con váºt chồm lên kéo chiếc xe chạy lao tá»›i.
Bạo lá»±c nuôi dưỡng bạo lá»±c. NhÆ°ng Äức Kitô thách đố chúng ta đáp trả bóng tối bằng ánh sáng, đáp trả Ä‘iá»u xấu nhất nÆ¡i ngÆ°á»i khác bằng Ä‘iá»u tốt nhất trong chúng ta. Vấn Ä‘á» quan trá»ng nhất trong thá»i đại chúng ta là là m thế nà o vượt qua Ä‘iá»u xấu mà không là m thêm Ä‘iá»u xấu trong quá trình ấy. [Mục Lục]
21. Lên Ä‘Æ°á»ng vá»›i Ngà i - R. Gutzwiller
Trên bÆ°á»›c Ä‘Æ°á»ng Chúa Ä‘i, nhiá»u thanh niên muốn theo là m môn đệ Ngà i, vì há» muốn theo gÆ°Æ¡ng Ngà i khăng khÃt hÆ¡n. Há» cảm phục Ngà i đức Ä‘á»™ cao dầy, vì giáo huấn trong sáng, vì những phép lạ kỳ diệu, vì sức mạnh việc Ngà i thá»±c hiện, và vì dá»± định quả cảm của Ngà i. Há» nôn nóng và tá» ra sẵn lòng theo Ngà i, lên Ä‘Æ°á»ng vá»›i Ngà i.
NgÆ°á»i thứ nhất.
Anh tá» ra dứt khoát, hết sức sẵn sà ng ‘tôi xin theo Thầy bất cứ Thầy Ä‘i đâu’. Anh muốn theo Ngà i bất chấp nghịch cảnh, hy sinh tất cả, dù hoà n cảnh nà o chăng nữa. Tháºt là tiếng đáp trả quyết liệt, vô Ä‘iá»u kiện.
NhÆ°ng chắc là anh còn ảo tưởng, nên Äức Giêsu khẳng định mạnh mẽ: ‘Chồn có hang, chim trá»i có tổ, Con NgÆ°á»i không có nÆ¡i gối đầu’.
Bình thÆ°á»ng, ai cÅ©ng thÃch má»™t nÆ¡i ăn chốn ở an toà n, tháºt bảo đảm, nÆ¡i hỠđược tá»± do định Ä‘oạt má»i chuyện, tha hồ thoả mãn nhu cầu riêng, được sống ‘hết sức thoải mái’, muốn là m gì thì là m, còn mặc ai nấy sống. Dù ở nÆ¡i tầm thÆ°á»ng, dù chỉ là má»™t túp lá»u tranh sáºp sệ, nhÆ°ng có tá»± do và thoải mái vẫn hÆ¡n.
NhÆ°ng Ä‘i theo Chúa Kitô không Ä‘em lại cho ta thứ tình cảm an toà n ấy. Äức Kitô vốn lang thang, nay đây mai đó. Ai quyết chà theo và vững tâm phục vụ Ngà i ắt phải nhÆ° Ngà i không đóng đô ở đâu cả, không ham lối sống an cÆ° lạc nghiệp. Có tiếng má»i gá»i, tức khắc cất bÆ°á»›c lên Ä‘Æ°á»ng, dứt khoát cả ná»™i tâm lẫn ngoại giá»›i. NÆ¡i an toà n của ta ở bên kia thế giá»›i. NÆ¡i nÆ°Æ¡ng ẩn của ta đặt ở nÆ¡i Chúa. Và an bình thÆ° thái thá»±c sá»± lại thuá»™c vá» Ä‘á»i sau.
Không thể nhÆ° con chồn được: chá»n hang sâu hốc hiểm là m nÆ¡i an tháºn bình pháºn: thù bất nháºp, mà an toà n khá»i má»i thá»i khà độc hại. CÅ©ng không thể nhÆ° con chim tá»± là m cho mình má»™t tổ ấm an là nh. Bởi vì Ä‘á»i sống luôn có những giông bão nổi lên, tà n phá và là m tan những chòm cây an toà n đã khổ công xây dá»±ng cho riêng mình thay vì cho những ngÆ°á»i khác. Theo gÆ°Æ¡ng Äức Kitô, bÆ°á»›c Ä‘i theo Ngà i, có nghÄ©a là hiến thân cho con ngÆ°á»i và sống trong sá»± bấp bênh.
NgÆ°á»i thứ hai
Anh không tá»± quyết theo Chúa, song được Ngà i má»i gá»i ‘hãy theo Ta’. Anh thÆ°a: ‘xin cho phép tôi vá» chôn cất cha tôi trÆ°á»›c đã’.
Theo đó, vấn Ä‘á» không chỉ là việc chôn cất cho bằng anh tá»± cho rằng mình còn phải có trách nhiệm vá»›i cha mình và vì tình cốt nhục mình phải ở lại phung dưỡng cha già đến ngà y ông mất. Khi ấy anh má»›i sẵn sà ng theo. Äiá»u nà y cÅ©ng tá»± nhiên thôi; có lẽ, còn thuá»™c vá» bản chất tốt của ngÆ°á»i Công giáo nữa.
Dù sao, ta không thể để song thân lâm cảnh cÆ¡ cá»±c. Phải để ý đến anh em và phụ giúp gia đình, bá» Ä‘i nhÆ° váºy là không được. Vì công cha nghÄ©a mẹ, pháºn là m con là phải đáp Ä‘á»n. Tuy hôn nhân là má»™t bà tÃch, gia đình là cÆ¡ cấu do Chúa an bà i. HÆ¡n nữa Äức Kitô đã chẳng sống ba mÆ°Æ¡i năm tại Nagiarét và thánh hoá gia đình đó sao?
Tất cả tháºt là chà lý, váºy sao Äức Giêsu lại nói ‘để kẻ chết chôn kẻ chết, phần anh hãy Ä‘i rao giảng nÆ°á»›c Thiên Chúa’.
Thiên Chúa là Tôn sÆ° tối cao. Ngà i đã cất tiếng má»i gá»i thì phải đáp lại dứt khoát. Yêu sách của Ngà i phải được Æ°u tiên hÆ¡n má»i nhu cầu khác. Luáºt Chúa phải sáng chói hÆ¡n hẳn luáºt con ngÆ°á»i. Æ n gá»i trên cao đòi tha phải tÃch cá»±c đáp trả vô Ä‘iá»u kiện.
Mẹ Ngà i trách Ngà i: ‘Tại sao con lại là m thế vá»›i cha mẹ’. Ngà i đã thÆ°a lại: ‘Mà tại sao cha mẹ lại tìm con, cha mẹ không biết là con phải lo công việc Cha con sao?’. Ngà i không thể khép và o thế giá»›i bé bá»ng Nagiarét nhÆ°ng thuá»™c vá» vÆ°Æ¡ng quốc bao la của Cha Ngà i.
Ai muốn rao giảng nÆ°á»›c Thiên Chúa ắt phải từ bá» vợ con và gia đình. Phải có má»™t tâm hồn quảng đại và đôi tay thong dong, không bị rà ng buá»™c bởi bất cứ má»™t trở lá»±c nhân loại nà o. Phải hy sinh cái thế giá»›i gia đình, tuy đẹp nhÆ°ng nhá» bé và phấn đấu cho cái vÅ© trụ lá»›n lao là nÆ°á»›c Thiên Chúa. Lá»i má»i gá»i của Chúa Kitô là má»™t lá»i Ä‘á»™ng viên. Ai đã dứt khoát dấn thân phục vụ Thiên Chúa, không thể để mình dan dÃu vá»›i những gì thuá»™c thế giá»›i chết chóc được.
NgÆ°á»i thứ ba.
NgÆ°á»i nà y xem ra đắn Ä‘o hÆ¡n. Anh phát biểu sá»± Æ°ng thuáºn của anh vá»›i Ä‘iá»u kiện: ‘ThÆ°a Ngà i, tôi xin theo Ngà i nhÆ°ng cho phép tôi quay vá» từ biệt gia đình trÆ°á»›c đã’. NhÆ° váºy, anh ta đã sẵn sà ng chÆ°a? Hẳn là chÆ°a. Anh tạm hoãn quyết định của anh. TrÆ°á»›c khi dứt khoát, anh còn có việc khác phải là m: anh xin được trở vá» quê hÆ°Æ¡ng, nÆ¡i chôn nhau cắt rốn để cáo từ cha mẹ và thân thuá»™c.
Qua đó, ta thấy có chút mÆ¡ má»™ng và tình cảm. NhÆ°ng Äức Giêsu đáp lại cách quả quyết: ‘Kẻ vÆ°Ã tra tay cầm cà y vừa ngó lại sau, không xứng đáng vá»›i NÆ°á»›c Thiên Chúa’. Ta thấy ngay má»™t lối sắp xếp giả tạo. Theo Chúa Kitô không phải là nhìn lại phÃa sau mà nhìn phÃa trÆ°á»›c, cứ nhắm Äấng kêu gá»i mà tiến bÆ°á»›c, cứ dõi theo mục tiêu của con Ä‘Æ°á»ng ta Ä‘i qua. Tình cảm sẽ là m tê liệt. Cứng đầu cứng cổ sẽ chẳng Ä‘em lại lợi Ãch gì cho việc theo Chúa. Chúa là tôn sÆ°, Ngà i đòi ta phải hy sinh trá»n vẹn, nguyên tuyá»n và vui vẻ sẵn sà ng.
Ai muốn đồng hà nh vá»›i Ngà i, phải có quyết định gan dạ và chấp nháºn dặm trÆ°á»ng. Ai dừng chân ở má»—i khúc quanh để ghi nhá»› những hình ảnh vừa Ä‘i qua, ngoái cổ nhìn lại, thì chÃnh há» sống bằng quá khứ hÆ¡n là tÆ°Æ¡ng lai; há» không há» biết dặm trÆ°á»ng hiểm nguy. Nếu má»—i chặng Ä‘Æ°á»ng Ä‘á»u có sẵn má»™t chiếc ghế dà i thoải mái, hẳn há» sẽ dừng lại nghỉ ngÆ¡i và chẳng đặt vấn Ä‘á» theo Chúa nữa.
Cần lÆ°u ý nữa là ba đòi há»i của Äức Kitô tháºt phù hợp vá»›i Ä‘á»i sống gia đình. Vá»›i ngÆ°á»i nà y, Ngà i nói phải từ bá» cuá»™c sống an toà n của tổ ấm; vá»›i ngÆ°á»i kia, sẽ chỉ ở lại nhà cho đến lúc anh có thể tá»± thoát khá»i những rà ng buá»™c mà không phẫn ná»™. Và ngÆ°á»i thứ ba sẽ hà nh Ä‘á»™ng mà chẳng chú ý gì đến gia đình cả.
Nếu cùng má»™t vấn đỠđược Ä‘á» cáºp tá»›i trong ba câu đáp thì ắt không phải do tình cá» ngẫu nhiên. Cha mẹ và thân thuá»™c dá»… nghÄ© rằng mình được quyá»n định Ä‘oạt theo quyá»n lợi mình. Há» không ngừng phẫn ná»™ khi má»™t ngÆ°á»i trong há» nghe theo tiếng Chúa từ bá» gia đình cất bưóc ra Ä‘i. Có nhiá»u cha mẹ, anh chị em không thông cảm nổi má»—i khi có ngÆ°á»i con trai hay gái theo tiếng gá»i ấy. NhÆ°ng những ngÆ°á»i con nà y vẫn Ä‘Ã nh chấp nháºn… Thiên Chúa lá»›n lao hÆ¡n.
Khi Ngà i đặt tay trên ai thì ngÆ°á»i nà y hoà n toà n thuá»™c vá» Ngà i. Không có chuyện chia sá»›t, gây tổn hại. Rõ rà ng từ bá» là ray rứt, chia lìa là khổ Ä‘au, Chúa diá»…n tả minh bạch. Chỉ có má»™t cách giải quyết: Ai muốn Ä‘i vá»›i Ngà i, phải thà nh tâm theo Ngà i. Và dứt khoát chỉ theo má»™t Thà y. Äó là lý do môn đệ phải dá»± phần và o sá»± Ä‘Æ¡n Ä‘á»™c của Ngà i. [Mục Lục]
22. Äiá»u kiện căn bản để theo Chúa
TrÆ°á»›c khi trở thà nh ngÆ°á»i sáng láºp Dòng truyá»n giáo má»›i, gá»i là những nhà truyá»n giáo của Äức Bác Ãi, Nữ Tu Thừa Sai Bác Ãi, Mẹ Têrêxa thà nh Calcutta đã là nữ tu khấn trá»n của dòng các nữ tu Côlôrentô và đang sống an nhà n, tiện nghi của má»™t giáo viên trÆ°á»ng trung há»c tại Calcutta, nhÆ°ng bá»—ng chị nhÆ° cảm thấy sá»± thôi thúc của Chúa Thánh Thần, từ bá» nếp sống an là nh Ä‘ang có để ra Ä‘i đến má»™t nÆ¡i khác, dấn thân phục vụ ngÆ°á»i nghèo nhiá»u hÆ¡n.
Trong táºp sách có tá»±a Ä‘á» là : “Mẹ Têrêxa thà nh Calcutta†hay “Cây Viết Chì Trong Tay Thiên Chúaâ€, kể lại giây phút thay đổi táºn căn nà y trong cuá»™c Ä‘á»i của Mẹ Têrêxa. Äó là và o sáng ngà y 01/08/1946, Mẹ Bá» Trên cá»™ng Ä‘oà n các nữ tu Côlôrentô nháºn được bức thÆ° của Äức Giáo Hoà ng Piô XII giải lá»i khấn cho chị nữ tu Maria Têrêxa để được tá»± do ra Ä‘i theo tiếng gá»i má»›i của Chúa. Phản ứng của má»i ngÆ°á»i lúc đó là ai nấy Ä‘á»u ngạc nhiên không biết mình có là m gì gây phiá»n cho chị Maria Têrêxa hay không để chị phải ra Ä‘i nhÆ° váºy. Má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u khóc khi phải chia tay chị Têrêxa, vì tháºt sá»± chị được má»i ngÆ°á»i trong cá»™ng Ä‘oà n yêu mến.
Phần chị Maria Têrêxa sau khi nháºn được bức thÆ° thì chị rất bình tÄ©nh và nói má»™t câu vắn tắt: “Bây giá» tôi có thể Ä‘i đến xóm nghèoâ€. Lúc đó chị Maria Têrêxa Calcutta đã phải cÆ°Æ¡ng quyết, dứt khoát lắm để có thể bá» lại má»i tiện nghi váºt chất Ä‘ang hưởng và má»i tình thân thÆ°Æ¡ng của cá»™ng Ä‘oà n. Sách tiểu sá» của chị sau nà y ghi lại rằng, chị ra Ä‘i khá»i cá»™ng Ä‘oà n vá»›i đôi chân không, hà nh trang của chị là má»™t sâu chuá»—i, má»™t vé xe lá»a và năm đồng Rubi trong túi, chị đã dứt khoát từ bá» má»i sá»± để theo Chúa trên con Ä‘Æ°á»ng Chúa muốn.
Mẹ Têrêxa ra Ä‘i bắt đầu công việc phục vụ ngÆ°á»i nghèo vá»›i năm đồng Rubi trong túi, má»™t món tiá»n không đủ sống cho má»™t ngà y bình thÆ°á»ng, Mẹ đã thá»±c hiện tinh thần theo Chúa nhÆ° được nhắc đến trong Tin Mừng hôm nay.
Sá»± dứt khoát, nhất là quyết ra Ä‘i nhÆ° Mẹ Têrêxa mà trong túi chỉ có năm đồng tiá»n là điá»u mà Chúa muốn những ai theo Ngà i phải thá»±c hiện và từ bá» những cái Ä‘ang quyến rÅ© hay nÃu kéo chúng ta trở lại phÃa sau, không tiến lên theo Chúa trá»n vẹn hÆ¡n. Chúa có phải là ngÆ°á»i tôi yêu mến nhất hay không?
Truyện cổ Hy Lạp có kể lại câu chuyện của vua Ả ráºp lên Ä‘Æ°á»ng chu du khắp nÆ¡i, vá»›i Ä‘oà n tùy tùng đông đảo và những con lạc Ä‘Ã chở theo nhiá»u của cải phân phát cho dân chúng; dÄ© nhiên có nhiá»u đầy tá»› theo phục vụ nhà vua. Khi Ä‘i được má»™t ngà y Ä‘Ã ng, nhà vua dừng lại phân phát của cải cho dân nghèo và chỉ giữ lại má»™t Ãt của cải cho Ä‘oà n tùy tùng rồi tiếp tục lên Ä‘Æ°á»ng. Má»™t số những ngÆ°á»i theo phục dịch nhà vua không tiếp tục cuá»™c hà nh trình theo nhà vua qua sa mạc nữa, nhÆ°ng dừng lại để nháºn những thùng lÆ°Æ¡ng thá»±c mà nhà vua để lại phân phát cho dân chúng.
Äi qua ná»a sa mạc, nhà vua truyá»n dừng lại và để lại những thùng Ä‘á»±ng và ng, bạc, châu báu mà ban phát rồi nhà vua tiếp tục lên Ä‘Æ°á»ng. NhÆ°ng lần nà y thì hầu nhÆ° tất cả những ngÆ°á»i theo nhà vua Ä‘á»u ở lại để chia nhau những thùng và ng ngá»c châu báu, ngoại trừ má»™t ngÆ°á»i phục vụ duy nhất Ä‘i theo, dù nhà vua không còn gì để phân phối cho nữa. Lấy là m lạ, nhà vua quay lại há»i anh ta: - “Sao nhà ngÆ°Æ¡i theo ta mà không ở lại để chia những thùng của cải ta để lại đó?â€. NgÆ°á»i phục vụ trả lá»i: “ThÆ°a nhà vua, con theo nhà vua vì lòng yêu mến kÃnh phục nhà vua chứ không phải vì tiá»n bạc già u sang, nhà vua là tất cả của conâ€.
Trong cuá»™c Ä‘á»i ta có bao giá» ta đã thÆ°a vá»›i Chúa nhÆ° váºy chÆ°a? Lạy Chúa, con muốn theo Chúa vì yêu mến Chúa chứ không phải vì Ä‘iá»u gì khác, có Chúa là phần gia nghiệp của con thế là đủ cho con rồi. Khi dấn bÆ°á»›c theo Chúa, trong niá»m sốt sắng chúng ta hân hoan dâng bà i ca: “Chúa là gia nghiệp Ä‘á»i conâ€, lúc đó xem ra nhÆ° không còn gì phân lìa ta ra khá»i tình yêu của Chúa. Thế nhÆ°ng tại sao vá»›i thá»i gian tình yêu của ta đối vá»›i Chúa bị nhạt dần, bị phai má» Ä‘i vì những thá» thách, vì những bám vÃu, vì những mÆ°u toan lo cho bản thân mà chối bá» Chúa, chối bá» không dấn thân sống sứ Ä‘iệp của Chúa.
Bà i Phúc Âm hôm nay nhắc chúng ta nhá»› lại má»™t số Ä‘iá»u kiện căn bản để sống theo Chúa: “Lạy Thầy, tôi sẽ theo Thầy bất cứ nÆ¡i nà o Thầy Ä‘iâ€. Äây là má»™ phản ứng nồng nhiệt, tình cảm, nhÆ°ng Chúa Giêsu cảnh tỉnh anh vá» cuá»™c sống theo Chúa là không có sá»± an toà n êm ả trong má»™t căn nhà êm ấm đâu, mà phải chịu thiệt thòi, phải chấp nháºn hy sinh từ bá», kể cả những gì con ngÆ°á»i tá»± nhiên có quyá»n hưởng. Chúa muốn chúng ta phải có thái Ä‘á»™ dứt khoát theo Ngà i, hoà n toà n tin tưởng và o Ngà i và vì Ngà i mà thôi. Chúa sẽ bù lại gấp trăm nhÆ°ng theo cách thức mà Chúa muốn, theo ý Chúa an bà i, chứ không phải theo ý riêng của chúng ta.
Lạy Chúa, xin cho chúng con được dứt khoát theo Chúa cho đến cùng. Amen. [Mục Lục]
23. Lên Giêrusalem
Con Ä‘Æ°á»ng ngắn nhất để lên Giêrusalem, đó là con Ä‘Æ°á»ng Ä‘i ngang qua xứ Samaria. Thế nhÆ°ng, dân chúng ở đây thù ghét ngÆ°á»i Do Thái. Má»™t sá»± thù ghét tháºt tệ hại, đã có từ lâu Ä‘á»i, là m cho hai dân tá»™c luôn ở trong tÆ° thế đối nghịch cùng nhau và nhiá»u khi đã bùng nổ thà nh những cuá»™c thảm sát dã man và đẫm máu, nhất là khi ngÆ°á»i Do Thái có công chuyện phải Ä‘i ngang qua vùng đất nà y.
Vì thế, những Ä‘oà n hà nh hÆ°Æ¡ng tháºn trá»ng hÆ¡n, thÆ°á»ng Ä‘i vòng qua bên kia sông GiócÄ‘an, tá»›i táºn Giêricô, băng qua sa mạc Giuđêa, trÆ°á»›c khi đặt chân và o Ä‘á»n thá» Giêrusalem.
Hôm ấy, Chúa Giêsu trở vá» thủ đô. Ngà i muốn Ä‘i qua xứ Samaria. Vì phải ngủ qua đêm, nên Ngà i đã sai Gioan và Giacôbê Ä‘i trÆ°á»›c để chuẩn bị. Ngà i hy vá»ng má»i sá»± được tốt đẹp, bởi vì toà n cõi Samaria đã biết đến danh tiếng Ngà i. Là m gì mà há» lại không được nghe nói tá»›i những việc lạ lùng Ngà i đã là m ở Capharnaum và ở nhiá»u nÆ¡i khác.
Thế nhÆ°ng, chỉ má»™t lúc sau, hai môn đệ được sai Ä‘i trở vá», lòng đầy căm tức. Các ông nói:
- ThÆ°a Thầy, nếu Thầy muốn, chúng con sẽ sai lá»a trá»i xuống thiêu hủy há».
Sở dÄ© nhÆ° váºy, vì các ông đã bị há» từ chối, không cho được má»™t chá»— trú ngụ qua đêm.
Chúng ta có thể tưởng tượng ra câu trả lá»i đầy mỉa mai của há»:
- Nếu Thầy các ông muốn lên Giêrusalem, thì hãy Ä‘i thẳng và o những là ng mạc của dân Do Thái. Chúng tôi chẳng có liên hệ gì vá»›i ông ấy và cÅ©ng chẳng cần ông ấy là m phép lạ, bởi vì chúng tôi chẳng có ngÆ°á»i nà o Ä‘au yếu bệnh táºt.
Rồi há» lại còn Ä‘e dá»a, khiến cho hai ông cảm thấy cần phải tÆ°á»ng trình lại sá»± việc cho Chúa Giêsu được rõ. HỠđã không tuân giữ khoản luáºt vá» việc cho khách Ä‘á»— nhà , lại còn miệt thị dân Do Thái và coi thÆ°á»ng Ä‘á»n thá». Hà nh Ä‘á»™ng nhÆ° váºy phải chăng là đã đổ dầu và o lá»a. Và hÆ¡n thế nữa, hỠđã không đón tiếp Thầy mình, là Äấng được Thiên Chúa sai đến.
NhÆ° váºy, phải áp dụng cho há» má»™t hình phạt nặng ná» nhất mà tiên tri Elia ngà y xÆ°a đã dùng đến, đó là sai lá»a trá»i xuống thiêu hủy há».
Tuy nhiên, câu trả lá»i của Chúa Giêsu đã thá»±c sá»± Ä‘i ngược lại vá»›i lòng mong đợi của há»:
- Các con không hiểu gì hết. Con ngÆ°á»i đến không phải để hủy diệt, nhÆ°ng đến để cứu vá»›t.
Ai sống tinh thần của Chúa sẽ không bẻ gẫy cây sáºy đã bị dáºp nát và không thổi tắt tim đèn còn khói.
Cho tá»›i lúc bấy giá», các ông có lẽ cÅ©ng chÆ°a hiểu thấu được ý nghÄ©a của dụ ngôn vá» tên đầy tá»› Ä‘á»™c ác, được chủ tha cho món nợ khổng lồ, nhÆ°ng lại cÆ° xá» hà khác vá»›i ngÆ°á»i bạn mình.
Không kết án những ngÆ°á»i Samaria, Chúa Giêsu Ä‘i tá»›i má»™t là ng khác và thá»±c hiện đúng nhÆ° lá»i Ngà i đã dạy:
- Nếu ngÆ°á»i ta từ chối không tiếp đón và nghe lá»i các con, thì các con hãy ra khá»i nhà của há», rồi phủi bụi dÆ°á»›i chân các con.
Vá»›i chúng ta cÅ©ng váºy, nhiá»u khi chúng ta bị cám dá»— hà nh Ä‘á»™ng má»™t cách nóng nảy và vá»™i vã nhÆ° các môn đệ. Nhìn thấy tá»™i lá»—i trà n lan và những kẻ chống đối Giáo há»™i không ngừng tìm má»i cách để bôi bác và hạ nhục Giáo há»™i, chúng ta cÅ©ng muốn sai lá»a trá»i xuống tiêu diệt há».
Thế nhÆ°ng, Chúa Giêsu có lẽ cÅ©ng muốn nói vá»›i má»—i ngÆ°á»i chúng ta:
- Các con không hiểu gì hết. Con ngÆ°á»i đến không phải để hủy diệt, nhÆ°ng đến để cứu vá»›t.
Bổn pháºn của chúng ta là phải cứu vá»›t những kẻ sa ngã vấp phạm, là phải tìm kiếm những kẻ lầm Ä‘Æ°á»ng lạc lối, là phải Ä‘em Tin mừng đến cho những ngÆ°á»i chung quanh bằng lá»i cầu nguyện và nhất là bằng những hà nh Ä‘á»™ng bác ái, là phải lấy tình thÆ°Æ¡ng xóa bá» háºn thù.
Hãy bắt chÆ°á»›c Chúa vì Ngà i là Äấng nhân háºu, cháºm bất bình và đầy lòng khoan dung. [Mục Lục]
24. “Hãy theo Chúa Kitôâ€
(Suy niệm của Lm. Gioan Äặng Văn NghÄ©a)
Theo Chúa Kitô, không được phà n nà n vì những chá»n lưạ lá»›n lao của cuá»™c Ä‘á»i mình, đừng quay lại đằng sau nữa. Triết gia Alain nói: “điá»u quan trá»ng không phải là bạn đã chá»n lá»±a tốt, nhÆ°ng là bạn hãy là m cho Ä‘iá»u chá»n lá»±a đó trở nên tốt. Bạn đã đáp trả lá»i má»i gá»i của Chúa và bạn không cảm thấy hạnh phúc Æ°? Bạn hãy tá»± há»i mình xem đã tiến xa trong tình yêu Thiên Chúa chÆ°a? Bạn đừng khéo léo lấy lại cái mà mình đã cho Ä‘i. Hãy tiếp tục cho Ä‘i hÆ¡n nữa hoặc cho Ä‘i má»™t cách tốt hÆ¡nâ€.
Cách đây trên dÆ°á»›i 2000 năm, sau khi suy nghÄ© cân nhắc, Chúa Kitô đã biết Ä‘iá»u Ä‘ang chỠđợi NgÆ°á»i là quyết định lên Giêrusalem. NgÆ°á»i biết lên Giêrusalem là sẽ phải chịu treo trên tháºp giá nhuốc nha, trong khi đó thì các môn đệ cứ tưởng rằng NgÆ°á»i lên Giêrusalem để nắm vÆ°Æ¡ng quyá»n và đáºp tan thế lá»±c ngoại bang Roma xâm chiếm. NgÆ°á»i bình tÄ©nh tiến bÆ°á»›c. Mãi vá» sau nà y các ông má»›i hiểu được sá»± bình tÄ©nh ấy là dấu chỉ của lòng can đảm. NgÆ°á»i Ä‘i trÆ°á»›c, thủ lãnh của tất cả những ai theo NgÆ°á»i cÅ©ng sẽ can đảm chịu chết vì tin mừng hoạc vì công lý. Thầy là m gÆ°Æ¡ng để anh em cÅ©ng là m nhÆ° váºy.
Chúa Kitô biết rằng mình phải Ä‘i chịu chết. Sau khi suy nghÄ© chÃn chắn chÃnh NgÆ°á»i đã muốn biết cái chết mà ngÆ°á»i không cần phải biết và ngay cả cái chết dữ dằn. Chúng ta hãy chiêm ngắm Chúa bÆ°á»›c Ä‘i lên thà nh phố mà NgÆ°á»i phải lãnh án tá» hình nhÆ° thế nà o. Chúa Kitô can đảm, Chúa Kitô dÅ©ng cảm, Chúa Kitô kiên cÆ°á»ng. Äó là mẫu gÆ°Æ¡ng NgÆ°á»i để lại cho tất cả những ai muốn bÆ°á»›c Ä‘i theo NgÆ°á»i. Vì váºy theo Chúa Kitô, chÃnh là : Chuẩn bị Ä‘Æ°Æ¡ng đầu vá»›i thất bại và tháºp giá
Hãy Ä‘á»c lại bà i phúc âm hôm nay:
Äể Ä‘i từ Galilea đến Judea, cần phải qua Samaria, ngÆ°á»i samaria thÆ°á»ng bị ngÆ°á»i Do Thái khinh bỉ.. Dù sao Chúa Giêsu vẫn sai má»™t số môn đệ báo tin trÆ°á»›c rằng NgÆ°á»i sẽ đến đó. NhÆ°ng khi đến, các môn đệ thấy ngÆ°á»i Samaria đóng sáºp của lại không thèm tiếp mình. Vì thế, há» trở vá» nổi giáºn lôi đình và thÆ°a vá»›i Chúa: “ThÆ°a Thầy, Thầy có muốn chúng con khiến lá»a tù trá»i xuống thiêu huá»· thà nh nà y không?†NhÆ°ng Chúa Giêsu quát mắng há» nặng lá»i. “Nà y, tụi con đừng có cái kiểu muốn đổi hÆ°á»›ng Ä‘i mà thầy đã chá»n: chiến thắng chỉ có được nhá» tháºp giá chứ không phải nhá» sức mạnh, nhá» tình yêu chứ không phải nhá» bạo loạn. Tụi con không hiểu đó là lối sống của Thầy Æ°?â€.
Kitô giáo không phải là má»™t con Ä‘Æ°á»ng trải hoa hồng đón thưởng những ai say mê Äức Kitô. Kitô giáo cÅ©ng không phải là má»™t tôn giáo cho những ai yên pháºn không dám Ä‘i ngược dòng vá»›i thói Ä‘ua đòi của môi trÆ°á»ng chung quanh. Kitô giáo cÅ©ng không phải là má»™t đảm bảo may rủi chống lại những ná»—i buồn của cuá»™c sống.
Theo Chúa Kitô, là đi và o hiện tượng của tháºp giá: chấp nháºn thất bại, chấp nháºn trở nên Ä‘iên rồ trÆ°á»›c mắt ngÆ°á»i Ä‘á»i, chấp nháºn nói những câu nói Ä‘i ngược dòng vá»›i trà o lÆ°u tÆ° tưởng Ä‘Æ°Æ¡ng thá»i và từ chối vuốt ve quảng cáo và bôi trÆ¡n.
Theo Chúa Kitô là bắt đầu trở vá» trÆ°á»›c khi muốn là m cho ngÆ°á»i khác trở vá»; chấp nháºn trá»—i dáºy trÆ°á»›c khi muốn ngÆ°á»i khác trá»—i dáºy. Theo Chúa Kitô là cáºy dá»±a và o sức mạnh của tình yêu, là đi gặp gỡ anh em bằng chÃnh sá»± tốt là nh của Chúa Kitô.
Theo Chúa Kitô là bắt chÆ°á»›c Chúa tôn trá»ng má»i ngÆ°á»i, không phải là giáng đòn chân lý bằng những tai vạ bất ngá», nhÆ°ng bằng sá»± hiá»n là nh nhÆ° chim bồ câu, bằng sá»± nhẫn nại của ngÆ°á»i môn đệ biết rằng chÃnh Thiên Chúa là m cho trở vá» nhá» hoạt Ä‘á»™ng của Chúa Thánh Thần “gió muốn thổi đâu thì thổiâ€.
Trở lại bà i Phúc Âm hôm nay, chúng ta thấy Chúa Giêsu gặp má»™t ngÆ°á»i sẵn sà ng theo Chúa khắp nÆ¡i. Chúa Giêsu là m gì đối vá»›i anh? NgÆ°á»i sẽ là m giảm sá»± nhiệt tình của anh: “Nà y bạn yêu quÃ, tôi phục thiện chà của bạn, nhÆ°ng bạn đừng bị mắc lừa. Nhất là bạn đừng đợi chá» tìm được má»™t công việc béo bở, má»™t đảm bảo váºt chất nà o đâu nhéâ€.
Äúng váºy, Chúa Giêsu không muốn quyến rÅ© các tân binh của NgÆ°á»i bằng những món lợi váºt chất hoặc má»™t sá»± danh tiếng nà o. Kitô giáo không phải là má»™t sá»± béo bở gì, má»™t Tabor liên tục. Kitô giáo cÅ©ng không phải là má»™t tôn giáo cho những ngÆ°á»i yếu á»›t và nhát đảm. Theo Chúa Giêsu là chấp nháºn lá»i má»i gá»i liên tục của Phúc Am sống khó nghèo.
Bà i Phúc Âm hôm nay còn cho chúng ta thấy Chúa Giêsu má»i má»™t chà ng thanh niên khác theo NgÆ°á»i, nhÆ°ng anh nà y xin Chúa gia hạn: “Thầy biết rõ, cha tôi vừa má»›i qua Ä‘á»i… còn má»™t số giấy tá» cần phải Ä‘iá»u chỉnh lại… và cả gia tà i, của hồi môn cần có thá»i gian để phân chia. Tốt hÆ¡n là tôi có mặt ở nhà khoảng 15 ngà y hoặc má»™t tháng thì cà ng tốt.†Không, Chúa Kitô không phải là má»™t con quái váºt không biết bổn pháºn của những ngÆ°á»i trong gia đình, nhÆ°ng trong bà i phúc âm hôm nay, NgÆ°á»i gá»i cho anh má»™t sứ Ä‘iệp quan trá»ng: “Äúng, anh nghÄ© đến cha anh là má»™t việc đáng khen, nhÆ°ng anh thấy đó, cha anh đã chết, anh không thể là m được gì hÆ¡n nữa cho cha anh. Äiá»u thúc bách anh bây giỠđó là tất cả những ngÆ°á»i còn sống Ä‘ang chỠđợi Tin Mừngâ€. Äúng váºy Kitô giáo không phải là định cÆ° trong những tiện nghi và tình cảm gia đình. Kitô giáo không phải là má»™t thứ tôn giáo của má»™t Thiên Chúa nhu nhược và cho phép tất cả. Kitô giáo là má»™t tôn giáo nâng đỡ, trợ lá»±c và thức tỉnh ngÆ°á»i tÃn hữu và nói vá»›i há» rằng: Rao giảng tin mừng là công cuá»™c khẩn cấp. Khẩn cấp vá» giáo lý trong má»™t thế giá»›i bị váºt chất hoá, khẩn cấp vá» quyá»n bình đẳng, khẩn cấp vá» tình yêu.
Vì thế, theo Chúa kitô là cần phải trao ban mạng sống mình nhÆ° Chúa. Äối vá»›i má»™t gia đình, theo Chúa Kitô là vượt qua Ä‘au khổ và sống đức tin nếu có má»™t đứa con phải chết, là chấp nháºn cho con gái và o dòng tu hoặc vui mừng cho con trai và o chủng viện là m linh mục để phục vụ Giáo Há»™i. Theo Chúa Kitô là sẵn sà ng tứ chối má»i tÆ°Æ¡ng quan tình cảm Ä‘i ngược vá»›i chÆ°Æ¡ng trình của Thiên Chúa.
Trở lại bà i phúc âm hôm nay, chúng ta thấy má»™t nhân váºt khác nữa. Anh say mê Chúa Kitô và nói vá»›i Chúa: “Con sẵn sà ng theo Thầy ngay, nhÆ°ng thầy để cho con vá» nhà má»™t thá»i gan để nhìn lại ngôi nhà tuổi thÆ¡ ấu của con, ká»· niệm của con và được ôm hôn mẹ má»™t lần nữa. Elia, khi gá»i Elise thay thế mình, đã chẳng cho phép Elise thăm lại ngÆ°á»i thân thuá»™c đó sao?†Chúa Kitô trả lá»i: “kéo dà i tạm biệt chÃnh là kéo dà i chia ly. Nếu anh ra Ä‘i thì đừng hối tiếc gì và đừng muốn trở vá» vá»›i quá khứ của anh nữaâ€.
Äúng váºy, ktô giáo không phải là má»™t lá»i cam kết chỉ phục vụ Chúa Kitô 3 năm thôi. Kitô giáo cÅ©ng không phải là má»™t lá»i cam kết có Ä‘iá»u kiện: “Lạy Chúa, nếu con thÃch, con sẽ theo Chúa. Bằng không, nếu sau nà y con sẽ quay lại vá»›i chá»n lụa của con, Chúa sẽ tha lá»—i cho con, vì con có thể sai lầm vá» vấn Ä‘á» nà yâ€.
Theo Chúa kitô, không được phà n nà n vì những chá»n lưạ lá»›n lao của cuá»™c Ä‘á»i mình, đừng quay lại đằng sau nữa. Triết gia Alain nói: “điá»u quan trá»ng không phải là bạn đã chá»n lá»±a tốt, nhÆ°ng là bạn hãy là m cho Ä‘iá»u chá»n lá»±a đó trở nên tốt. Bạn đã đáp trả lá»i má»i gá»i của Chúa và bạn không cảm thấy hạnh phúc Æ°? Bạn hãy tá»± há»i mình xem đã tiến xa trong tình yêu Thiên Chúa chÆ°a? Bạn đừng khéo léo lấy lại cái mà mình đã cho Ä‘i. Hãy tiếp tục cho Ä‘i hÆ¡n nữa hoặc cho Ä‘i má»™t cách tốt hÆ¡nâ€. [Mục Lục]
25. ÄÆ°á»ng theo Chúa - Cố Lm Hồng Phúc
Thánh Luca dẫn nháºp và o bà i Phúc Âm hôm nay bằng má»™t câu tháºt trang trá»ng nhÆ°ng cÅ©ng bi thảm: “Vì gần đến lúc Chúa Giêsu phải cất khá»i Ä‘á»i nà y, Ngà i cÆ°Æ¡ng quyết lên Ä‘Æ°á»ng Ä‘i Giêrusalemâ€.
Chúa Giêsu nhÆ° bị giằng co giữa hai cảm quan. Theo bản tÃnh nhân loại, Ngà i cảm thấy lo sợ vì “lên Giê-ru-sa-lem†là đi chịu chết và chết trên cây Tháºp giá, nhÆ°ng Ngà i đã tá»± vượt thắng để tuân phục Thiên à của Äức Chúa Cha, đã sai Con Má»™t Ngà i xuống thế để cứu chuá»™c nhân loại. Cuá»™c day dứt ná»™i tâm nà y còn ám ảnh Ngà i trong những ngà y cuối Ä‘á»i và sẽ lên đến tá»™t Ä‘á»™ trong cuá»™c hấp hối dÆ°á»›i ánh trăng má» của vÆ°á»n Giêtsêmani.
Từ đây, má»—i tÃn hữu cÅ©ng có Ä‘oạn Ä‘Æ°á»ng lên Giêrusalem của mình; là Kitô hữu, chúng ta phải vác Tháºp giá để Ä‘i theo Chúa Kitô.
Trên Ä‘Æ°á»ng lên Thà nh Thánh, Chúa Giêsu đã gặp bốn sá»± kiện, gợi ý những bà i há»c Chúa dạy chúng ta phải thá»±c hiện khi lên Ä‘Æ°á»ng theo Chúa.
TrÆ°á»›c hết, Chúa sai má»™t số môn đệ, trong đó có hai anh em Giacôbê và Gioan Ä‘i trÆ°á»›c dá»n chá»— cho Ngà i và các môn đệ sẽ đến sau. NhÆ°ng dân là ng Samaria không chịu đón tiếp, khiến cho hai anh em “con của sấm sét†tức mình, đến xin Chúa cho quyá»n khiến lá»a trên trá»i xuống thiêu rụi quân vô đạo ấy. Chúa Giêsu trả lá»i: “Con ngÆ°á»i đến không phải để giết mà để cứu chữaâ€. Chúa muốn dạy chúng ta rằng con Ä‘Æ°á»ng theo Chúa không phải luôn thẳng tắp, không gặp trắc trở. Váºy ngÆ°á»i muốn theo Chúa phải nhẫn nại hiá»n là nh, lấy tinh thần của Chúa hiá»n là nh khiêm tốn, để đối xá» lại, để chinh phục lại các linh hồn. Thánh Phanxicô Salesiô nói: “Má»™t thìa máºt lôi kéo nhiá»u ruồi hÆ¡n là má»™t xe dấmâ€.
Sau đó, Chúa gặp ba ngÆ°á»i đến muốn là m ứng viên Ä‘i theo Chúa, trở nên môn đệ. NgÆ°á»i thứ nhất tuyên bố sẵn sà ng xin Ä‘i theo Ngà i má»i nÆ¡i. Chúa Giêsu Ä‘á»c trong tâm hồn kẻ ấy và thoáng thấy Ãt nhiá»u vụ lợi nà o đó, nên Ngà i trả lá»i thẳng thừng để dạy cho những ai muốn theo Chúa: phải nhắm mắt táºn hiến, không tìm má»™t mối bảo đảm nà o. Theo Chúa là từ bá» má»™t nếp sống có qui củ, là nháºn lãnh má»i nghịch cảnh: “Con chim có tổ, con chồn có hang, Con NgÆ°á»i không có lấy hòn đá gối đầuâ€.
NgÆ°á»i thứ hai xin theo là m môn đệ Chúa, nhÆ°ng xin được vá» lo tang sá»± cho thân sinh đã. Chúa trả lá»i: “Hãy để kẻ chết chôn kẻ chết, phần con, hãy Ä‘i rao giảng NÆ°á»›c Trá»iâ€. Chúa không bãi bá» giá»›i Ä‘iá»u thứ tÆ°, nhÆ°ng Chúa dạy rằng có những lúc phải đặt việc phụng sá»± Chúa trÆ°á»›c, và trên hết (14, 26). Phải có can đảm cắt đứt má»i giây mÆ¡ rá»… má để theo Chúa. Thánh Neron, tỠđạo tại SÆ¡n Tây, Việt Nam, trên Ä‘Æ°á»ng xuống hải cảng Marseille để Ä‘i truyá»n giáo, đã cố tình tránh cha mẹ bà con ra tiá»…n tại sân ga. Nữ Thánh Chantal nÆ°á»›c mắt trà n trụa bÆ°á»›c qua con nằm cháºn cá»a, không cho mẹ Ä‘i láºp Dòng Thăm Viếng.
Vá»›i ngÆ°á»i thứ ba, có thái Ä‘á»™ chần chừ, Chúa phán: “Ai đã tra tay cầm cà y mà còn quay mặt ngó lui, thì không xứng đáng vá»›i NÆ°á»›c Thiên Chúaâ€.
Thánh Phaolô đã thá»±c thi lá»i Chúa: “Quên phÃa sau mà lao mình tá»›i trÆ°á»›c, tôi nhắm Ä‘Ãch chạy đến giải thưởng của Æ¡n kêu gá»i Chúa ban†(Phil. 3, 13-14).
Lạy Chúa, Chúa là phần gia nghiệp của tôi.
Tôi luôn đặt Chúa ở trước mặt, tôi sẽ không phải nao núng. [Mục Lục]
26. Äi theo Thầy
Thưa Thầy, Thầy đi đâu tôi cũng xin đi theo
Bà i Tin mừng ngà y hôm nay nói đến việc Ä‘i theo Äức Giêsu. Thế nhÆ°ng mở đầu bà i Tin mừng lại Ä‘á» cáºp đến sá»± kiện Äức Giêsu bị má»™t là ng ngÆ°á»i Sa-ma-ri từ chối đón tiếp. Äiá»u đó báo hiệu cho thấy hà nh trình Ä‘i theo Äức Giêsu không phải là việc dá»… dà ng.
Thá»±c váºy, ngÆ°á»i thứ nhất chạy đến thÆ°a vá»›i Äức Giêsu: “ThÆ°a Thầy, Thầy Ä‘i đâu, tôi cÅ©ng xin Ä‘i theoâ€. Lá»i nói có vẻ dứt khoát, cÆ°Æ¡ng quyết. Thế nhÆ°ng Äức Giêsu lại trả lá»i: “Con chồn có hang, chim trá»i có tổ, nhÆ°ng Con NgÆ°á»i không có chá»— tá»±a đầuâ€. Câu nói nhÆ° má»™t lá»i từ chối khéo léo! Vì sao Äức Giêsu lại là m giảm lòng nhiệt thà nh của anh ta nhÆ° váºy? Có lẽ NgÆ°á»i nhìn thấy bên trong sá»± hăng say đó là má»™t sá»± bồng bá»™t, cao hứng nhất thá»i. Câu nói của Äức Giêsu không hẳn là má»™t lá»i từ chối cho bằng là má»™t lá»i khẳng định. NgÆ°á»i khẳng định thá»±c tại mà chÃnh NgÆ°á»i Ä‘ang trải qua và muốn anh ta ý thức rõ lá»i cầu xin của mình. Theo Äức Giêsu không phải để được má»™t chá»— ở yên ổn, được bảo đảm lÆ°Æ¡ng thá»±c hằng ngà y, được theo NgÆ°á»i Ä‘i giảng dạy và là m phép lạ cho ngÆ°á»i ta. Trái lại, theo Äức Giêsu là chấp nháºn má»™t cuá»™c sống bấp bênh, nay đây mai đó. Theo NgÆ°á»i là bÆ°á»›c và o cuá»™c hà nh trình cam go vá»›i nhiá»u rủi ro nguy hiểm. Äức Giêsu không từ chối anh ta nhÆ°ng má»i gá»i anh ý thức rõ việc theo NgÆ°á»i trÆ°á»›c khi quyết định.
Äó cÅ©ng là lá»i nhắc nhở cho má»—i ngÆ°á»i chúng ta. Theo Äức Giêsu không phải là má»™t quyết định nông nổi theo cảm xúc nhất thá»i nhÆ°ng là má»™t lá»±a chá»n đòi há»i đắn Ä‘o cân nhắc. Äặc biệt là ý thức rõ con Ä‘Æ°á»ng theo Äức Giêsu là con Ä‘Æ°á»ng lắm chông gai, đòi há»i ngÆ°á»i đăng trình phải luôn sẵn sáng đón nháºn má»i nghịch cảnh.
TrÆ°á»ng hợp thứ hai do chÃnh Äức Giêsu chủ Ä‘á»™ng má»i gá»i. Thế nhÆ°ng ngÆ°á»i ấy lại chần chừ, trì hoãn. Anh xin cho được “vá» chôn cất cha trÆ°á»›c đãâ€. Äiá»u đó không có nghÄ©a là cha anh vừa mất và anh cần chôn cất cha trÆ°á»›c, nhÆ°ng nó có nghÄ©a là anh xin vá» phụng dưỡng cha, cho đến khi nà o cha qua Ä‘á»i thì anh sẽ Ä‘i theo NgÆ°á»i. à định của anh thì tốt vì anh muốn chu toà n bổn pháºn của ngÆ°á»i con trÆ°á»›c đã, trÆ°á»›c khi theo Äức Giêsu. Thế nhÆ°ng Äức Giêsu không đồng ý Ä‘iá»u đó. NgÆ°á»i không chấp nháºn má»™t sá»± nhượng bá»™. Bổn pháºn đối vá»›i Thiên Chúa phải là bổn pháºn được Æ°u tiên hà ng đầu. Ngay cả bổn pháºn đối vá»›i cha mẹ cÅ©ng không được xếp trên. Äó là má»™t đòi há»i dứt khoát.
Trong Ä‘á»i sống, nhiá»u khi chúng ta phải đắn Ä‘o suy nghÄ© giữa hai sá»± lá»±a chá»n: bổn pháºn đối vá»›i Thiên Chúa và các công việc khác. Chẳng hạn việc lá»±a chá»n giữa Ä‘i lá»… chiá»u Chúa nháºt vá»›i ở nhà xem má»™t tráºn bóng đá hay Ä‘i gặp gỡ, há»™i há»p vá»›i bạn bè; giữa việc dà nh má»™t Ãt thá»i gian cho giá» kinh gia đình vá»›i việc xem má»™t chÆ°Æ¡ng trình truyá»n hình; giữa việc sống theo lá»i dạy của Äức Giêsu vá»›i việc chiá»u chuá»™ng thân xác buông theo má»™t ham muốn dục vá»ng. Và còn rất nhiá»u sá»± lá»±a chá»n khác nữa đòi há»i chúng ta phải quyết định hà ng ngà y. Giữa những lá»±a chá»n đó, ta có luôn Æ°u tiên cho công việc, bổn pháºn vá»›i Thiên Chúa?
Lại có má»™t trÆ°á»ng hợp khác, anh đến gặp Äức Giêsu và nói: “ThÆ°a Thầy, tôi xin theo Thầy, nhÆ°ng xin cho phép tôi từ biệt gia đình trÆ°á»›c đãâ€. Äức Giêsu bảo: “Ai đã tra tay cầm cà y mà còn ngoái lại Ä‘Ã ng sau, thì không thÃch hợp vá»›i NÆ°á»›c Thiên Chúaâ€. Anh muốn Ä‘i theo Äức Giêsu nhÆ°ng còn luyến tiếc gia đình nên xin vá» từ biệt gia đình trÆ°á»›c đã. TrÆ°á»ng hợp của anh rất giống vá»›i trÆ°á»ng hợp của ngôn sứ Ê-li-sa (1V 19, 16-21). Nếu nhÆ° trong Cá»±u Æ°á»›c, thầy Ê-li-a đã nhượng bá»™, cho phép Ê-li-sa vá» thì ở đây, Thầy Giêsu cÆ°Æ¡ng quyết hÆ¡n nhiá»u. Thầy Giêsu đòi há»i má»™t thái Ä‘á»™ dứt khoát, quyết liệt. Ngoái lại Ä‘Ã ng sau, luyến tiếc quá khứ thì không thÃch hợp vá»›i NÆ°á»›c Thiên Chúa.
Lá»i má»i gá»i theo Chúa luôn đòi há»i má»™t thái Ä‘á»™ mau lẹ, dứt khoát. Äi theo Äức Giêsu là hÆ°á»›ng vá» phÃa trÆ°á»›c, nÆ¡i chân trá»i tÆ°Æ¡i sáng Ä‘ang vẫy gá»i. Muốn váºy, ta phải gạt bá» những gì thuá»™c con ngÆ°á»i cÅ©, con ngÆ°á»i của tÃnh xác thịt, để mặc lấy con ngÆ°á»i má»›i của Thần KhÃ. Theo Äức Giêsu là không ngừng tiến lên phÃa trÆ°á»›c để ngà y má»™t hoà n thiện hÆ¡n nhÆ° Cha trên trá»i. Ước gì lá»i Chúa ngà y hôm nay giúp cho ta nhìn lại quãng Ä‘Æ°á»ng theo Chúa của mình để kịp thá»i sữa chữa và thÃch ứng cho phù hợp vá»›i đòi há»i của Äức Giêsu. [Mục Lục]
27. Theo Chúa
Nếu chỉ Ä‘á»c lÆ°á»›t qua hay nghe sÆ¡ qua bà i Tin Mừng, có lẽ chúng ta sẽ ngạc nhiên: không hiểu tại sao Chúa Giêsu lại có thái Ä‘á»™ khắt khe đối vá»›i những ngÆ°á»i muốn theo Chúa nhÆ° váºy? Tin Mừng kể lại trÆ°á»ng hợp của ba ngÆ°á»i khác nhau.
NgÆ°á»i thứ nhất,
Theo Tin Mừng Matthêu, là má»™t kinh sÆ°, tá»± thân hà nh đến xin theo Chúa. Anh phấn khởi và tuyên bố sẵn sà ng theo Chúa khắp nÆ¡i, vì anh thấy nÆ¡i Chúa có thể thá»a mãn được những tham vá»ng của anh, má»™t thứ tham vá»ng theo kiểu trần thế: già u có, bảo đảm danh vá»ng, địa vị. Chúng ta hiểu nhÆ° váºy là nhá» và o câu trả lá»i của Chúa. Chúa Ä‘Æ°a ra Ä‘iá»u kiện là m anh chÆ°ng há»ng: “Chồn cáo có hang, chim trá»i có tổ. Còn Con NgÆ°á»i không có chá»— tá»±a đầu:, nghÄ©a là Chúa cho anh biết: Chúa không có gì bảo đảm cho cuá»™c sống trần gian, vì nghèo đến ná»—i còn thua con chim có tổ, con chồn có hang, và nghèo đến ná»—i không có nÆ¡i dá»±a đầu, tức là không có mái nhà để ở. Chúa nghèo nhÆ° thế đó. Theo Chúa anh cÅ©ng phải sống nhÆ° váºy, anh có chấp nháºn được không? Tin Mừng không cho biết anh ta có chấp nháºn Ä‘iá»u kiện của Chúa không? Tức là anh có Ä‘i theo Chúa không?
NgÆ°á»i thứ hai,
ChÃnh Chúa kêu gá»i anh. Anh xin phép vá» nhà để chôn cất cha già rồi đến theo Chúa. NhÆ°ng Chúa không chấp nháºn. Chúa cho anh biết: chôn cất cha già là bổn pháºn cao quÃ, nhÆ°ng còn có má»™t bổn pháºn cao quà hÆ¡n, đó là xây dá»±ng Giáo Há»™i, tôn vinh Thiên Chúa, cứu vá»›t các linh hồn. Vì thế, Chúa bảo: “Cứ để kẻ chết chôn kẻ chết, còn anh, anh hãy Ä‘i loan báo Triá»u đại Thiên Chúaâ€, nghÄ©a là hãy để cho những kẻ trần thế lo công việc của há», còn anh được ủy thác cho má»™t sứ mệnh cao cả hÆ¡n, thì anh hãy Ä‘i theo Ngà i. Tức là việc phụng dưỡng cha mẹ là cần, nhÆ°ng việc rao giảng Tin Mừng lại cần hÆ¡n, nên phải Æ°u tiên hÆ¡n. Tin Mừng không cho biết anh ta có Ä‘i theo Chúa không?
NgÆ°á»i thứ ba,
CÅ©ng nhÆ° ngÆ°á»i thứ nhất, anh tá»± mình đến xin theo Chúa. Anh cÅ©ng khéo léo nối kết thêm má»™t yêu cầu: xin vá» từ giã gia đình. Tháºt ra yêu cầu nà y cÅ©ng chÃnh đáng, nhÆ°ng Chúa bảo anh: “Ai đã tra tay cầm cà y mà còn ngoái lại Ä‘Ã ng sau thì không thÃch hợp vá»›i NÆ°á»›c Thiên Chúaâ€. Chúa đã dá»±a và o công việc ngÆ°á»i Ä‘i cà y để trả lá»i cho ngÆ°á»i thứ ba nà y vá» Ä‘iá»u kiện Ä‘i theo Chúa. NgÆ°á»i cầm cà y khi cà y ruá»™ng, thì luống cà y phải thẳng, vì thế, không được ngoái cổ vá» Ä‘Ã ng sau kẻo là m luống cà y vênh vẹo, khiến cho đất không cà y Ä‘á»u, là m cho đất không tốt cho hạt giống gieo xuống. CÅ©ng váºy, ngÆ°á»i đã Ä‘i theo là m môn đệ Chúa phải có má»™t thái Ä‘á»™ dấn thân dứt khoát, không được do dá»±, ngáºp ngừng hay chần chừ khiến cho việc theo Chúa bị cản trở, tức là phải quay lÆ°ng lại vá»›i quá khứ và hÆ°á»›ng mắt nhìn vá» tÆ°Æ¡ng lai. Má»™t khi tâm hồn thanh thản, con ngÆ°á»i dá»… dà nh trá»n con tim cho Chúa và tha nhân. Tin Mừng cÅ©ng không cho biết ngÆ°á»i nà y có Ä‘i theo Chúa không?
Qua những tìm hiểu trên, có ngÆ°á»i đã thắc mắc: tại sao muốn theo Chúa, muốn là m môn đệ Chúa, phải chấp nháºn từ bá» nhiá»u thứ, kể cả những Ä‘iá»u rất tá»± nhiên, rất hợp lý nhÆ° váºy? Vì thế, nhiá»u ngÆ°á»i cho rằng: những Ä‘iá»u Chúa dạy bảo ở đây chỉ hiểu vá» những ngÆ°á»i Ä‘i tu thôi. NhÆ°ng theo các thánh Giáo phụ và các nhà giải thÃch Kinh Thánh, thì những Ä‘iá»u nà y có thể áp dụng cho tất cả má»i tÃn hữu. Äúng váºy, chúng ta đã Ä‘i theo Chúa, đối vá»›i phần đông chúng ta, Chúa không đòi há»i chúng ta phải từ bá» tất cả má»i sá»±, nhÆ°ng chúng ta hãy suy nghÄ© xem: hiện tại lúc nà y, chúng ta có coi Chúa Giêsu và nÆ°á»›c trá»i hÆ¡n tất cả má»i ngÆ°á»i, hÆ¡n tất cả má»i sá»± không, hay chúng ta còn ngoái cổ lại Ä‘Ã ng sau, còn coi má»™t cái gì hÆ¡n Chúa và nÆ°á»›c trá»i? Chúng ta có thái Ä‘á»™ dứt khoát và rõ rà ng đó không hay chúng ta muốn ôm đồm tất cả và tiếc rẻ tất cả?
Rồi theo Chúa, đòi há»i chúng ta phải từ bá» những gì không phù hợp vá»›i Tin Mừng, vá»›i giá»›i răn của Chúa, chúng ta có thấy mình cần phải từ bá» gì không? NhÆ° Ä‘á»i sống tá»™i lá»—i, thói hÆ° táºt xấu, những hà nh Ä‘á»™ng gÆ°Æ¡ng mù, lòng Ä‘á»™c miệng dữ, những ý nghÄ© sai trái, những lá»i nói chua cay Ä‘á»™c địa… chúng ta có thấy mình cần phải từ bá» nhiá»u thứ không? Tóm lại, Chúa muốn những ai theo Chúa thì phải có thái Ä‘á»™ dứt khoát và quảng đại.
Xin kể cho anh chị em câu chuyện mà thánh Gioan Bôscô thÆ°á»ng kể để dạy cho thanh thiếu niên vá» lòng quảng đại: Má»™t hôm, Chúa Giêsu gá»i Phêrô và Gioan lại và bảo hai ông cùng leo núi vá»›i Ngà i. Dá»c Ä‘Æ°á»ng, Ngà i bảo hai ông, má»—i ngÆ°á»i hãy mang theo má»™t hòn đá. Phêrô suy nghÄ© má»™t lúc rồi nhặt má»™t viên đá bá» và o túi. Gioan, do lòng quảng đại tá»± nhiên, vác cả má»™t tảng đá lá»›n. ÄÆ°á»ng dà i, vác nặng, Gioan thở há»—n hển. Còn Phêrô, vừa Ä‘i vừa huýt sáo thảnh thÆ¡i. Ông nói vá»›i Gioan: “Sao anh lại nhá»c công vác má»™t tảng đá lá»›n nhÆ° thế?†Chúa Giêsu nghe tất cả, nhÆ°ng Ngà i thinh lặng. Khi lên tá»›i đỉnh núi, Chúa muốn dạy cho Phêrô má»™t bà i há»c vá» lòng quảng đại. Ngà i bảo hai môn đệ ngồi xuống, rồi Ä‘á»c lá»i chúc tụng và biến hai viên đá thà nh ra bánh mì. Phêrô tiu nghỉu vì viên đá của ông chỉ biến thà nh mẩu bánh mì nhá» không đủ thá»a mãn cÆ¡n đói cồn cà o trong bụng ông.
Lần khác, Chúa Giêsu lại cÅ©ng gá»i hai môn đệ Phêrô và Gioan, bảo leo núi vá»›i Ngà i má»™t lần nữa. Lần nà y Ngà i cÅ©ng bảo hai ông mang đá theo. Vá»›i kinh nghiệm lần trÆ°á»›c, Phêrô liá»n Ä‘i tìm tảng đá lá»›n để vác theo. ÄÆ°á»ng xa, Phêrô phải cố gắng hết sức má»›i mang được tảng đá cồng ká»nh lên đỉnh núi. Ông chỠđợi má»™t phép lạ mà Chúa sẽ là m để tưởng thưởng ông. Thế nhÆ°ng, vừa lên tá»›i đỉnh núi, Chúa chỉ nói vá»›i há»: “Nà o chúng ta hãy ngồi lên tảng đá chúng ta vừa mang theo. Không phải lúc nà o ta cÅ©ng biến đá thà nh bánh đâuâ€. Phêrô cảm thấy xấu hổ. Ông thÆ°a Chúa: “Thì ra Thầy đã chÆ¡i khăm conâ€. NhÆ°ng Chúa Giêsu mỉm cÆ°á»i bảo ông: “Lòng quảng đại Ä‘Ãch thá»±c không phải là lòng quảng đại có tÃnh toán và vụ lợiâ€.
Chúng ta hãy nghÄ© xem: chúng ta theo Chúa thế nà o? Chúng ta cầu nguyện, chúng ta hy sinh hãm mình, chúng ta là m những việc từ thiện bác ái vá»›i thái Ä‘á»™ và ý hÆ°á»›ng thế nà o? Chúng ta có đặt Ä‘iá»u kiện hoặc trả giá vá»›i Chúa không? Xin má»—i ngÆ°á»i hãy suy nghÄ©. [Mục Lục]
28. Theo Chúa
Bà i Tin Mừng hôm nay, thánh Luca kể lại, việc Chúa Giêsu quyết định lên Giêrusalem để ná»™p mình, để thi hà nh thánh ý của Chúa Cha. Trên Ä‘Æ°á»ng Ä‘i, Ngà i ghé và o thà nh Samaria, nhÆ°ng dân chúng không tiếp Ngà i, cho nên các môn đệ nổi nóng, đòi xin lá»a từ trá»i tiêu diệt há». NhÆ°ng, các môn đệ đã bị Chúa Giêsu khiển trách. Bởi vì, sứ vụ của Ngà i đến không phải để tiêu diệt, nhÆ°ng để cứu vá»›t. Và đang khi Ä‘i trên Ä‘Æ°á»ng, có ba ngÆ°á»i muốn xin Ä‘i theo là m môn đệ Ngà i. Chúng ta không biết sau nà y, những ngÆ°á»i nà y có trở thà nh môn đệ của Ngà i không, nhÆ°ng lá»i của Chúa, có vẻ nhÆ° là điá»u kiện quá khắt khe cho những ai muốn theo là m môn đệ của Ngà i.
Theo Chúa phải trở nên nghèo khó.
Bởi vì, câu trả lá»i của Chúa cho ngÆ°á»i muốn biết Ngà i ở đâu. Ngà i cho thấy: “Con chồn có hang, chim trá»i có tổ, còn Con NgÆ°á»i thì không có nÆ¡i gối đầuâ€. Cuá»™c Ä‘á»i của Chúa sống nghèo khó, Ngà i không lợi dụng quyá»n năng để là m già u cho mình, để lo cho mình. NhÆ°ng Chúa đã cứu giúp và dà nh cho ngÆ°á»i nghèo, kẻ Ä‘au khổ và tá»™i lá»—i. Khi má»›i sinh ra, Chúa đã chá»n nÆ¡i nghèo nà n nhất để sinh ra, nÆ¡i hang bò lừa, sinh ra ở nÆ¡i chẳng xứng cho má»™t ngÆ°á»i. Cho nên, Ngà i đã đồng hóa vá»›i ngÆ°á»i nghèo, ngÆ°á»i Ä‘au khổ. Ngà i cÅ©ng dạy các môn đệ, khi Ä‘i rao giảng, thì đừng mang theo gì. NgÆ°á»i ta cho ăn thì anh em ăn những thứ đó. ChÃnh cuá»™c Ä‘á»i của Ngà i và các môn đệ Ngà i, là sống nghèo khó, không tạo cho mình văn phòng, không tÃch lÅ©y của cải dà nh riêng cho mình. Bởi vì, ai đến vá»›i Ngà i, Ä‘á»u được đón nháºn lá»i Chúa, được chữa trừ má»i bệnh táºt, không má»™t Ä‘iá»u kiện, không đòi há»i gì. Ngà i và các môn đệ sống lay lắt, ngủ Ä‘Æ°á»ng, ngủ chợ. Khi rao giảng rà y đây, mai đó.
Theo Chúa, đòi phải từ bá».
NgÆ°á»i thứ hai xin theo Chúa, nhÆ°ng muốn vá» chôn cha. Ngà i bảo: “Hãy theo Ta, cứ để kẻ chết chôn kẻ chếtâ€. Câu nói nà y có Ä‘i trái ngược vá»›i giáo lý Ngà i dạy hay không? Trong Tin Mừng, chúng ta thấy Ngà i dạy: “Hãy thảo kÃnh cha mẹâ€. Còn trong Cá»±u Æ°á»›c thì nói, kẻ bất hiếu vá»›i cha mẹ thì đáng bị xá» tá». Còn lá»i dạy trên đây Chúa không nghiêm khắc đến ná»—i không cho ngÆ°á»i con vá» chôn cha. NhÆ°ng có lẽ, ngÆ°á»i cha của chà ng thanh niên đó Ä‘ang bị Ä‘au nặng. NhÆ°ng, đòi há»i của Chúa, tÃnh cấp bách của việc rao giảng Tin Mừng, là điá»u cấp bách, còn hệ trá»ng hÆ¡n cả việc chăm sóc bệnh nhân nữa. Khi theo Chúa, thì phải biết hy sinh, phó thác cho Chúa, biết từ bá» Ä‘i những quyến luyến riêng tÆ° của mình, mà quảng đại đáp lại lá»i má»i gá»i của Chúa. TrÆ°á»ng hợp thứ ba, anh muốn vá» từ giã gia đình. CÅ©ng váºy, Chúa không cấm việc từ giã ngÆ°á»i thân, nhÆ°ng Chúa muốn kẻ theo Ngà i thì biết hy sinh, biết đáp trả lại Æ¡n gá»i là điá»u cần thiết hÆ¡n, quan trá»ng hÆ¡n. Cho nên, theo Chúa thì phải biết từ bá», từ bá» những gì quyến luyến vá»›i mình, từ bá» những cản trở để đến vá»›i Chúa, luôn sẵn sà ng đáp lại lá»i má»i gá»i của Chúa “hãy theo Taâ€. Theo Chúa, đáp lại lá»i má»i gá»i của Ngà i, biết phó thác má»i sá»± cho Ngà i. Dù có gặp nghèo khổ, dù có gặp những khó khăn hay thá» thách, nhÆ°ng ngÆ°á»i môn đệ biết luôn trung thà nh vá»›i Ngà i. Cho nên, muốn trở nên môn đệ Äức Kitô, thì hãy vác thánh giá hằng ngà y, để theo Chúa.
Theo Chúa, phải chịu thiệt thòi.
Má»—i ngÆ°á»i Kitô hữu Ä‘á»u là môn đệ Chúa. Chúng ta biết rằng, mình theo Chúa phải chịu nhiá»u thiệt thòi lắm! Thiệt thòi là bởi vì sống Æ¡n gá»i Kitô hữu thì phải lá»™i ngược dòng. Tôi không được chiếm Ä‘oạt của ngÆ°á»i khác, tôi cÅ©ng không có quyá»n sống buông thả, chiá»u theo những dục vá»ng của tá»™i lá»—i. Tôi phải sống tha thứ, ngay cả cho kẻ thù. Còn bổn pháºn phải chu toà n đối vá»›i Chúa nữa. Thay vì bây giá», tôi có thể lá»±a chá»n ở nhà , để lai rai vá»›i bạn bè, có thể ngồi đánh bạc, hay tán gẫu vá»›i bạn bè khác hà ng giỠở các quán cà phê, thì tôi lại đến vá»›i Chúa, để tham dá»± thánh lá»…, để nghe Lá»i Chúa. Anh chị em nghÄ© coi, theo Chúa là m cho tôi bị hạn chế rất nhiá»u. NhÆ°ng mà chÃnh trong cái hạn chế đó, tôi biết tôi là ai, và tôi hiện diện ở cõi Ä‘á»i nà y để là m gì. Không phải là tôi chỉ biết tôi, sống cho tôi, lo cho tôi mà thôi, nhÆ°ng tôi còn có bổn pháºn đối vá»›i anh chị em sống chung quanh tôi nữa và tôi cÅ©ng phải có trách nhiệm vá»›i gia đình của mình vá»›i khu xóm. Sống tôn trá»ng ngÆ°á»i khác. ChÃnh Ä‘á»i sống đó là m cho cuá»™c Ä‘á»i tôi trở nên có ý nghÄ©a, và có mục tiêu rõ rà ng. ChÃnh khi anh chị em và tôi đã là Kitô hữu, là môn đệ Äức Kitô, thì những cản trở đó, sá»± dấn thân đó không còn là m cho tôi mất Ä‘i tá»± do, mà trái lại, còn là m cho tôi có được tá»± do Ä‘Ãch thá»±c hÆ¡n nữa là đà ng khác. Nếu tôi sống trong tá»± do của lá» luáºt của Chúa thì lại cà ng là m cho cuá»™c sống nà y trở nên có ý nghÄ©a hÆ¡n, tốt hÆ¡n và không những tình yêu của Chúa lan tá»a trong tôi mà còn lan tá»a đến má»i ngÆ°á»i nữa. CÅ©ng nhÆ° trong Thánh vịnh 18 nói rằng: “luáºt pháp Chúa quả là chÃnh trá»±c, là m hoan lạc tâm canâ€. Cho nên, luáºt của Chúa chÃnh là sá»± sống, là con Ä‘Æ°á»ng dẫn ta đến vá»›i Chúa và anh chị em của mình, chứ không nhÆ° sá»± chết thì dẫn ngÆ°á»i ta đến ngõ cụt.
Muốn trở nên môn đệ của Chúa, đòi há»i ta phải vác tháºp giá hà ng ngà y để theo Chúa. Có nghÄ©a là biết chấp nháºn sống nghèo nhÆ° Chúa. Nghèo ở đây tức là mình biết sống chia sẻ cho anh chị em túng thiếu xung quanh mình, biết phục vụ, giúp đỡ anh chị em mình. Äó chÃnh là sống nghèo khó tháºt sá»± là lá»i chứng sống Ä‘á»™ng và hùng hồn nhất của ngÆ°á»i môn đệ Chúa Kitô. Hình ảnh những ngÆ°á»i muốn theo là m môn đệ Chúa hôm nay, còn là lá»i má»i gá»i của Chúa vá»›i chúng ta là hãy biết từ bá» những rà o cản, những gì nó gắn bó, nó thiết thân, thân quen vá»›i mình, đã cản trở, là m cho mình lỡ Ä‘i những cÆ¡ há»™i để theo Chúa… Những quyến luyến đó là gì? Äó là những Ãch ká»·, những kiêu ngạo, háºn thù, ngăn cách ta đến vá»›i Chúa. Xin Chúa cho má»—i ngÆ°á»i chúng ta, biết quà trá»ng Æ¡n gá»i là m Kitô hữu của mình, và sống đáp lại tình thÆ°Æ¡ng của Chúa dà nh cho mình. [Mục Lục]
29. Yêu thương để cảm hoá
(Suy niệm của Lm Giuse Nguyễn Hữu An)
Má»™t thiá»n sÆ° nổi tiếng đã kể giai thoại sau đây vá» cuá»™c đối thoại dà dá»m giữa Äức Pháºt và ác thần Mara:
Ngà y ná», Äức Pháºt Ä‘ang báºn việc dÆ°á»›i hầm, còn Ananda, đệ tá» thân tÃn của Ngà i đứng ngoà i cá»a. Thình lình Ananda thấy Mara xuất hiện, Ananda cứ tưởng rắng Mara bị lạc lối. NhÆ°ng Mara tiến lại gần Ananda và yêu cầu cho được gặp Äức Pháºt, Ananda ngạc nhiên trÆ°á»›c yêu cầu của Mara nên há»i lại:
- NgÆ°Æ¡i còn đứng đây để là m gì? NgÆ°Æ¡i không nhá»› là Äức Pháºt đã nhiá»u lần đánh bại ngÆ°Æ¡i dÆ°á»›i gốc cây bồ Ä‘á» rồi sao? NgÆ°Æ¡i còn vác mặt tá»›i đây là m gì? NgÆ°Æ¡i không biết xấu hổ sao? Cút Ä‘i, Äức Pháºt không muốn thấy mặt ngÆ°Æ¡i nữa đâu, ngÆ°Æ¡i là đồ ác, ngÆ°Æ¡i là kẻ thù của Ngà i.
Nghe thế, Mara liá»n cÆ°á»i ngất: Sao, ngÆ°Æ¡i bảo là sÆ° phụ ngÆ°Æ¡i cÅ©ng có kẻ thù Æ°?
Ananda cảm thấy bối rối, anh biết Äức Pháºt chÆ°a bao giá» nói rằng ngà i có kẻ thù. Äuối lý, Ananda liá»n xuống hầm báo tin cho Äức Pháºt biết Mara xin được gặp Ngà i. Anh hy vá»ng Äức Pháºt sẽ sai anh lên nói vá»›i Mara rằng: Ngà i Ä‘ang báºn, không thể tiếp hắn được. NhÆ°ng trái vá»›i những dá»± Ä‘oán của Ananda, Äức Pháºt rất vui mừng khi nghe tin có Mara muốn gặp, cứ nhÆ° thể hắn là má»™t ngÆ°á»i bạn chà thân của Ngà i, và Ngà i liá»n thân hà nh đến gặp Mara. Ananda hết sức thất vá»ng khi thấy Äức Pháºt đến trÆ°á»›c mặt Mara cung kÃnh bái chà o hắn, rồi nhiệt tình bắt tay hắn. Ngà i niá»m nở: Chà o ông bạn, ông bạn có khoẻ không? Má»i việc Ä‘á»u tốt đẹp cả chứ?
NhÆ°ng Mara im lặng, không trả lá»i. Äức Pháºt má»i hắn xuống hầm và sai Ananda pha trà . Ananda bá»±c bá»™i lắm, anh nghÄ© trong bụng: ta có thể pha trà cho sÆ° phụ má»—i ngà y má»™t trăm lần cÅ©ng được, nhÆ°ng pha trà cho Mara, thì ta thấy không vui chút nà o, nhÆ°ng vì đó là lệnh của Äức Pháºt thì là m sao có thể từ chối được. Trong câu chuyện nghe lá»m giữa Äức Pháºt và Mara, Ananda nghe Mara thú nháºn má»™t cách chản nản nhÆ° sau:
- Má»i việc diá»…n ra không tốt đẹp chút nà o, tôi quá mệt má»i vì phải là m Mara, tôi muốn được là m má»™t cái gì khác cÆ¡. Ngà i biết đấy, đóng vai Mara không phải là chuyện dá»…, có nói thì nói gian nói dối, cón có là m thì là m Ä‘iá»u dữ Ä‘iá»u ác. Tôi mệt má»i lắm rồi. NhÆ°ng Ä‘iá»u là m cho tôi khó chịu hÆ¡n cả chÃnh là các môn sinh của tôi. Ngà y nay, cứ má»—i lần mở miệng ra thì há» nói tá»›i công bình xã há»™i, hoà bình, bình đẳng, giải phóng, bất bạo Ä‘á»™ng. Tôi nghe quá nhà m tai rồi, tôi nghÄ© đến đã đến lúc tôi xin bà n giao chúng lại cho Ngà i, tôi chỉ muốn là m má»™t cái gì khác thôi.
Äức Pháºt lắng nghe vá»›i tất cả chú ý và cảm thông. Cuối cùng Ngà i nói:
- Bá»™ anh tưởng rằng là m Pháºt thì dá»… hÆ¡n sao? Anh không thấy những gì các môn sinh của tôi là m cho tôi sao? HỠđặt trên miệng tôi những lá»i mà tôi chÆ°a bao giá» thốt ra, há» xây chùa chiá»n cho tôi, tạc tượng tôi và đặt tôi lên bà n thỠđể thu nhặt cam chuối, tiá»n bạc cho riêng há». Tôi và giáo huấn của tôi đã trở thà nh đối tượng để đổi chác. Nà y ông bạn Mara, nếu ông biết được thế nà o là là m Pháºt, tôi tin chắc ông chẳng muốn là m Pháºt chút nà o đâu.
Giai thoại trên cho thấy má»™t nghịch lý trá»› trêu nhÆ°ng lại là má»™t thá»±c tế bi thảm: môn đệ của ác thần thì toà n nói chuyện nhân nghÄ©a, còn đệ tá» của Äức Pháºt lại chỉ mãi mê nghÄ© đến chuyện khấn vái và cúng tế để thu nhặt cam chuối và tiá»n bạc thay vì chuyên tâm tá»± giác giác tha. Sá»± thiếu nhất quán và óc thá»±c dụng nà y đã bóp méo và là m biến chất không biết bao nhiêu giáo huấn tôn giáo cao siêu! (x. Nguyá»…n Thái Hợp, Chút nà y là m tin, Dấn Thân, Houston, 2003, tr. 203.)
Câu chuyện trên đây gợi lên hình ảnh hai môn đệ của Äức Giêsu qua trang Tin mừng Chúa nháºt hôm nay. Gioan và Giacôbê đã nổi giáºn đùng đùng đòi sai lá»a từ trá»i xuống thiêu rụi cả là ng Samaria chỉ vì dân là ng không tiếp đón Thầy của mình.
Thầy trò Äức Giêsu lên Giêrusalem ngang qua Samaria. Dân Samaria lại thù ghét ngÆ°á»i Do Thái. Mối háºn thù đã có từ lâu Ä‘á»i, hai dân tá»™c luôn đối nghịch nhau và nhiá»u khi đã bùng nổ thà nh những cuá»™c thảm sát dã man đẫm máu. Vì thế, những Ä‘oà n hà nh hÆ°Æ¡ng tháºn trá»ng hÆ¡n, thÆ°á»ng Ä‘i vòng qua bên kia sông GiócÄ‘an, tá»›i táºn Giêricô, băng qua sa mạc Giuđêa, trÆ°á»›c khi đặt chân và o Ä‘á»n thá» Giêrusalem.
Chúa Giêsu trở vá» thủ đô. Ngà i muốn Ä‘i qua xứ Samaria. Ngà i đã sai sứ giả Gioan và Giacôbê Ä‘i trÆ°á»›c để chuẩn bị vá»›i hy vá»ng dân là ng sẽ đón tiếp Thầy trò. Thế nhÆ°ng, hai môn đệ trở vá», lòng đầy căm tức thốt lên lá»i giáºn dữ:ThÆ°a Thầy, Thầy có muốn chúng con khiến lá»a trá»i xuống thiêu hủy chúng nó không? Phải áp dụng cho há» má»™t hình phạt nặng ná» nhất mà tiên tri Êlia ngà y xÆ°a đã dùng đến, đó là sai lá»a trá»i xuống thiêu hủy há» (2 V 1,10-12). Chúa đã nặng lá»i khiển trách, rồi Thầy trò sang là ng khác. Không kết án những ngÆ°á»i Samaria, Chúa Giêsu Ä‘i tá»›i má»™t là ng khác, thá»±c hiện đúng nhÆ° lá»i đã dạy: nếu ngÆ°á»i ta từ chối không tiếp đón và nghe lá»i các con, thì các con hãy ra khá»i nhà của há», rồi phủi bụi dÆ°á»›i chân các con. Hai môn đệ “con cái của thiên lôi†quá đổi ngỡ ngà ng vá» thái Ä‘á»™ của Thầy trÆ°á»›c sá»± “vô lễ†của dân Samaria. Há» cà ng kinh ngạc hÆ¡n khi Chúa tuyên bố: anh em không biết anh em thuá»™c loại thần khà nà o,vì Con NgÆ°á»i đến không phải để hủy diệt, nhÆ°ng đến để cứu sống.
Trong não trạng của các môn đệ cÅ©ng nhÆ° ná»—i khát khao hà ng thế ká»· của dân Do thái là mong đợi má»™t Äấng Messia giải phóng dân tá»™c, phục hồi sức mạnh trần thế của Israel. Chúa Giêsu tháºn trá»ng để không bao giỠđồng hoá vá»›i hình ảnh má»™t Äấng Thiên sai đã bị “chÃnh trị hoáâ€. Chúa khai mở má»™t con Ä‘Æ°á»ng cứu Ä‘á»™ bằng yêu thÆ°Æ¡ng, khổ Ä‘au, hy sinh, nhẫn nhục…
Sá»± kiện Chúa chống lại cám dá»— Satan trong sa mạc là khởi đầu má»™t cuá»™c đấu tranh cam go và kiên trì kéo dà i trong suốt hà nh trình dÆ°Æ¡ng thế. Chúa đã qưở trách Phêrô khi ông đóng vai trò Satan dụng tâm cám dá»— Ngà i bá» con Ä‘Æ°á»ng cứu Ä‘á»™ theo chÆ°Æ¡ng trình của Thiên Chúa: “Satan, xéo Ä‘i! vì tâm tÆ° ý nghÄ© của ngÆ°Æ¡i không phải là của Thiên Chúa, mà là của loà i ngÆ°á»i†(Mt 8,32). Chúa đã bá» trốn lên núi má»™t mình khi dân chúng tôn Ngà i lên là m vua sau phép lạ hoá bánh (Ga 6,5-15). Nhiá»u lần Chúa từ chối lá»i yêu cầu má»™t dấu lạ nhãn tiá»n vì ngÆ°á»i ta muốn thá» tà i Ngà i (Mt 12,38; Mc 8,11) hay để thoả mãn óc hiếu kỳ của ngÆ°á»i Ä‘á»i (Lc 23,8). Chúa chẳng bao giá» chấp nháºn việc dùng phép lạ để hù doạ hay trừng phạt dân chúng. Ngay cả giây phút bi đát nhất bị quân binh vây bắt, má»™t môn đệ vung kiếm chém đứt tai tên đầy tá»› thượng tế, Chúa liá»n truyá»n lệnh:â€Hãy xá» gÆ°Æ¡m và o vá», vì tất cả những ai dùng gÆ°Æ¡m sẽ chết vì gÆ°Æ¡m. Hay anh tưởng là Thầy không thể kêu cứu vá»›i Cha Thầy sao? NgÆ°á»i sẽ cấp ngay cho Thầy mÆ°á»i hai đạo binh thiên thần! NhÆ°ng nhÆ° thế, thì lá»i Kinh Thánh ứng nghiệm sao được?†(Mt 26,52-54).
Äạo của Chúa là đạo tình thÆ°Æ¡ng, bao dung, nhân ái. Tin mừng cứu Ä‘á»™ được gá»i đến má»i ngÆ°á»i, đặc biệt là những ngÆ°á»i nghèo và tá»™i lá»—i. Hình ảnh ngÆ°á»i Mục tá» tuyệt đẹp, bá» lại 99 con chiên để vất vả ngược xuôi Ä‘i tìm con chiên lạc và khi tìm được thì vui mừng vác chiên lên vai, hân hoan má»i má»i ngÆ°á»i chia sẻ niá»m vui (Lc 15, 4-7). Con Ä‘Æ°á»ng Chúa chá»n là con Ä‘Æ°á»ng yêu thÆ°Æ¡ng của vị Mục tá» nhân là nh, dám hy sinh cuá»™c Ä‘á»i và tÃnh mạng cho Ä‘Ã n chiên (Ga 10,11). NÆ¡i Ngà i, sứ vụ Messia và thân pháºn Ä‘au thÆ°Æ¡ng của NgÆ°á»i Tôi Tá»› Giavê đã quyện lẫn vá»›i nhau, nhÆ° Isaia đã diá»…n tả trong “Bà i ca vá» NgÆ°á»i Tôi Tớ†(Is 52,13-53,12). Ngà i là ngÆ°á»i Tôi tá»› trung tÃn của Giavê â€bị khai trừ khá»i cõi nhân sinh, vì tá»™i lá»—i của dân, Ngà i bị đánh phạtâ€(Is 53,8); “Ngà i cam chịu nhục, chẳng mở miệng kêu ca, nhÆ° chiên bị Ä‘em Ä‘i là m thịt, nhÆ° cừu câm nÃn khi bị xén lông, Ngà i chẳng há» mở miệngâ€(Is 53,7) và tuyệt đối từ chối má»i hình thức sá» dụng bạo lá»±c.
Xuyên suốt dòng lịch sá», ngÆ°á»i Công Giáo Việt Nam sống Tin Mừng Chúa Giêsu bằng gÆ°Æ¡ng sáng bác ái đến ná»—i đã giá»›i thiệu được hình ảnh Äạo Công Giáo nhÆ° “Äạo Yêu Nhau†cho những ngÆ°á»i đồng thá»i. Sống đạo là dá»±a và o sức mạnh của Thánh Thể và Lá»i Chúa, và thể hiện ra bên ngoà i bằng những hà nh Ä‘á»™ng bác ái yêu thÆ°Æ¡ng, khiêm nhÆ°á»ng hy sinh. Sống đạo đúng mức cÅ©ng là chấp nháºn lá»™i ngược dòng. Sống đạo thẳng thắn cÅ©ng là chấp nháºn phải thua thiệt so vá»›i những ngÆ°á»i khác. Sống đạo trá»n vẹn cÅ©ng là má»™t cách nà o đó tỠđạo hằng ngà y.
Hình ảnh Äấng Thiên Sai Ä‘au khổ nÆ¡i Äức Giêsu diá»…n tả má»™t cách tháºt hùng hồn Ä‘iểm Ä‘á»™c sáng của Kitô giáo: Thiên Chúa của Äức Giêsu không hù doạ hay ép buá»™c má»™t ai. Ngà i má»i gá»i con ngÆ°á»i sám hối, nhÆ°ng luôn tôn trá»ng phẩm giá và tá»± do chá»n lá»±a của há». Ngà i tình nguyện đồng hà nh vá»›i anh em nhân loại trong cảnh ngá»™ của cuá»™c sống trần thế, kể cả thất bại, khổ Ä‘au và cái chết (x.sÄ‘d tr 217).
Chúa Giêsu không muốn sá» dụng phép lạ quyá»n uy để thu phục nhân tâm. Ngà i dùng tình thÆ°Æ¡ng để cảm hoá lòng ngÆ°á»i. Chúa Giêsu không xây dá»±ng giáo thuyết trên quyá»n bÃnh trần thế mà là ở sá»± từ bá» và con Ä‘Æ°á»ng tháºp giá. Chúa Giêsu đã chết để giải thoát con ngÆ°á»i khá»i xiá»ng xÃch tá»™i lá»—i. Ngà i đã phục sinh để Ä‘em lại cho nhân loại cuá»™c sống viên mãn, nâng con ngÆ°á»i lên địa vị cao quý là m con Thiên Chúa.
BÆ°á»›c theo Chúa Giêsu, ngÆ°á»i tÃn hữu tìm được lẽ sống, ý nghÄ©a và cùng Ä‘Ãch cho cuá»™c Ä‘á»i mình. Äó là má»™t cuá»™c sống trà n đầy yêu thÆ°Æ¡ng hÆ°á»›ng đến trá»n là nh.
Giữa má»™t xã há»™i Ä‘ang chạy theo ná»n kinh tế thị trÆ°á»ng, khuynh hÆ°á»›ng cá nhân và hưởng thụ duy váºt chất, chúng ta sống Äạo Yêu Nhau vá»›i lòng bao dung, nhân háºu, thắp sáng lá»a Tin Mừng để trở nên ánh sáng, nên muối nên men cho cuá»™c Ä‘á»i. [Mục Lục]
30. Hãy theo Tôi
(Suy niệm của Lm. Luy Gonzaga Äặng Quang Tiến)
Äoạn 9:51-62 khởi đầu phần thứ hai của Tin Mừng Luca.
TrÆ°á»›c đây, Chúa Giêsu chữa là nh và rao giảng tại Galilêa. NgÆ°á»i đã tá» mình ra nhÆ° là Äấng Cứu Thế, Äấng Kitô (9:18-24), Con Thiên Chúa.
Bây giá», NgÆ°á»i là m cuá»™c hà nh trình lên Giêrusalem, để thá»±c hiện cuá»™c thÆ°Æ¡ng khó do vai trò cứu thế của NgÆ°á»i đòi há»i.
Hà nh trình nầy bao gồm 10 chương (9:51-19:27).
Ở câu 19:27-28, Luca ghi nháºn là Chúa Giêsu đã đến Bêthphagê và Bêthania, cạnh núi Cây Dầu. Từ đó Nguá»i sai hai trong số các môn đệ Ä‘i Ä‘em vá» cho NgÆ°á»i con lừa con, để NgÆ°á»i và o thà nh Giêsuralem và thi hà nh sứ vụ cuối cùng của NgÆ°á»i trong thà nh nầy (19:28-31:38).
Hà nh trình lên Giêrusalem có thể chia là m ba giai Ä‘oạn, dá»±a trên ghi nháºn “NgÆ°á»i lên Giêrusalem†(9:51-13:21; 13:22-17:10; 17:11-19:27).
Trong phần đầu của giai Ä‘oạn má»™t, Luca nói đến việc tuyển chá»n và sai Ä‘i các môn đệ (9:51-10:24).
Äoạn 9:51-62 gồm hai Ä‘oạn kế tiếp nhau: - Câu chuyện khi Ä‘i ngang qua là ng Samaritanô (9:51-56); - Những đòi há»i nÆ¡i ngÆ°á»i theo Chúa (9:57-62).
Chúa Giêsu đã ở Galilêa để chữa bệnh và giảng dạy (x. 9:10b). Giai Ä‘oạn nầy đã hoà n tất. Sứ vụ của NgÆ°á»i chuyển sang hÆ°á»›ng khác là lên Giêrusalem (9:51-56).
Äể đánh dấu việc khởi đầu nầy, Luca dùng cách nói trá»ng thể: “khi đã đến ngà y†(x. Cv 2:1), “hÆ°á»›ng mặt Ä‘i lên Giêrusalemâ€. Äá»™ng từ “đi lên†và “mặt NgÆ°á»i†(cc. 51-53) được dùng kết hợp vá»›i nhau cho thấy hà nh vi có tÃnh cách quyết liệt và nhắm đạt đến Ä‘Ãch. Anal#mpsis “đưa lên†vừa có nghÄ©a là “lên trá»iâ€, vừa là “ra Ä‘iâ€. Trong Kinh Thánh chữ nầy chỉ xuất hiện duy nhất ở đây. “Ngà y của Chúa được Ä‘Æ°a lên†có nghÄ©a không chỉ là ngà y NgÆ°á»i sẽ chịu chết trên thánh giá, mà còn là ngà y NgÆ°á»i được chá»—i dáºy và lên trá»i. Tất cả những sá»± việc nầy sẽ xảy ra cách liên kết vá»›i nhau.
Äể Ä‘i lên Giêrusalem, há» phải Ä‘i ngang qua Samaria (9:51; x. Mt 19:1-2; Mc 10:1).
Chỉ Luca ghi lại sự kiện xảy ra tại một là ng nà o đó ở Samaria: sự không hiếu khách và phản ứng của hai môn đệ Gioan và Giacôbê.
Có nhiá»u lý do để đặt chú tâm và o hai môn đệ hÆ¡n là sá»± không hiếu khách: 1- câu chuyện nầy nằm trong văn mạch liên quan đến việc tuyển chá»n và sai các môn đệ Ä‘i. Ngay sau Ä‘oạn nầy là những đòi há»i dứt khoát nÆ¡i ngÆ°á»i môn đệ.
Câu chuyện má»™t ngÆ°á»i nà o đó nhân danh Chúa Giêsu của há» mà trừ quá»· (x. 9:49-50) và câu chuyện nầy muốn nêu lên phần nà o cá tÃnh và khuyết Ä‘iểm của há», cÅ©ng nhÆ° những ngÆ°á»i sẽ đến Ä‘i theo Chúa (x. 9:57-62). 2- Chúa Giêsu sẽ dùng những cÆ¡ há»™i nầy mà chỉ dạy và đòi há»i há» thay đổi. 3- “Samaria†xuất hiện 2 lần trong tin mừng Luca vá»›i cái nhìn tÃch cá»±c: hình ảnh ngÆ°á»i Samaritanô nháºn háºu (10:33), ngÆ°á»i phong cùi biết Æ¡n (17:16). Do đó, có thể nói Luca dùng sá»± kiện nầy nhÆ° là khung cảnh mở đầu cho hà nh trình, và cÅ©ng là cÆ¡ há»™i cho việc bá»™c lá»™ cá tÃnh của các môn đệ của NgÆ°á»i. NgÆ°á»i Samaria không hiếu khách vì há» biết mục Ä‘Ãch hà nh trình của Chúa Giêsu (9:52).
Liên kết vá»›i Ä‘oạn trÆ°á»›c, Ä‘oạn nầy cÅ©ng nằm trong bối cảnh Chúa Giêsu “trên Ä‘Æ°á»ng Ä‘i†lên Giêrusalem (c.57a).
“Trên Ä‘Æ°á»ng Ä‘i†diá»…n tả cách tượng hình sá»± váºn chuyển không ngừng tiến vá» phÃa trÆ°á»›c. Hình ảnh nấy gắn liá»n vá»›i chủ đỠ“đi theo†của cả Ä‘oạn nầy (cc. 57.59.61). Äoạn nầy gồm ba cuá»™c gặp gỡ và đối thoại (9:57-62); trong khi Matthêô chỉ ghi lại hai (x. Mt 8:18-21).
ChÆ°Æ¡ng 9 nầy nói nhiá»u lần nhất đến việc “đi theo†Chúa: dân chúng (9:11), những ai muốn (9:23), ngÆ°á»i không theo Chúa mà trừ quá»· (9:49), và ba ngÆ°á»i trong Ä‘oạn nầy (9:57.59.61). Hầu hết việc “đi theo†Chúa Ä‘á»u đặt ra những Ä‘iá»u kiện và đòi há»i. Äòi há»i “vác thánh giá†(9:23) là đòi há»i tổng quát và căn bản nhất. Ba đòi há»i tiếp theo là cụ thể tùy theo từng cá nhân.
Trong cuá»™c đối thoại vá»›i ngÆ°á»i thứ nhất (9:57-58), Chúa Giêsu nói rõ là NgÆ°á»i không có má»™t chá»— ở nà o cả. Hình ảnh cái hang của con cáo và tổ ấm của con chim, và nÆ¡i tá»±a đầu, chỉ má»™t nÆ¡i cÆ° ngụ. NÆ¡i cÆ° ngụ là đòi há»i căn bản nhất không chỉ của con ngÆ°á»i, mà cả muôn loà i trên mặt đất. Ai cÅ©ng lo lắng cho chuyện nầy trÆ°á»›c tiên. Có được nó, chÃnh là sá»± an toà n (x. 16:9). Cụm từ “NgÆ°á»i Con của Nhân Loại†trong bối cảnh “đi lên Giêrusalem†ám chỉ đến cuá»™c thÆ°Æ¡ng khó. NgÆ°á»i “không có nÆ¡i tá»±a đầuâ€, vì phải Ä‘i cho đến khi hoà n tất sứ mạng. NhÆ° thế, Ä‘i theo NgÆ°á»i “trên Ä‘Æ°á»ng†là tiến vá» phÃa trÆ°á»›c vì sá»± cấp bách của sứ mạng, và bá» lui đằng sau má»i sá»± an toà n. Chúa Giêsu sẽ chỉ dạy cho các môn đệ thái Ä‘á»™ không dÃnh bén khi và o nhà nà o đó khi hỠđược sai Ä‘i: ở lại, ăn uống hay ra Ä‘i khá»i nhà đó (x. 10:1-12). Sứ mạng là quan trá»ng, chứ không phải nÆ¡i cÆ° ngụ. Chúa Giêsu là nÆ¡i cÆ° ngụ và sá»± an toà n của ngÆ°á»i môn đệ.
Cuá»™c đối thoại thứ hai gồm má»™t lá»i má»i gá»i (c. 59a), má»™t lá»i yêu cầu bị từ chối (cc. 59b-60a), và má»™t lá»i sai Ä‘i (9:60b). So vá»›i Matthêô, Luca thêm câu “ra Ä‘i rao giảng NÆ°á»›c Thiên Chúa†(c. 60b), tạo nên sá»± song song vá»›i lá»i yêu cầu “ra Ä‘i chôn cất cha tôiâ€. Luca dùng đại danh xÆ°ng “tôiâ€(c. 59) và “anh†(c. 60) để nhấn mạnh là cả hai lá»i yêu cầu của ngÆ°á»i nầy lẫn lá»i sai Ä‘i của Chúa Giêsu Ä‘á»u quan trá»ng, mạnh mẽ và cấp bách; và ngÆ°á»i nầy phải chá»n lá»±a. Chữ “trÆ°á»›c†không chỉ có nghÄ©a vá» thá»i gian, mà còn có nghÄ©a “ưu tiênâ€, “trÆ°á»›c má»i sá»±â€, nhất là khi chữ nầy được dùng vá»›i “NÆ°á»›c Thiên Chúa†(x. Mt 6:33). NhÆ° thế, có thể hiểu là ngÆ°á»i nầy đặt tÆ°Æ¡ng quan gia đình Æ°u tiên hÆ¡n lá»i má»i gá»i của Chúa, “Hãy theo tôi†(c. 59).
Cần khẳng định là lá»i từ chối của Chúa Giêsu không nghịch vá»›i lá» luáºt dạy thảo kÃnh cha mẻ, nhất là đối vá»›i ngÆ°á»i chết (x. Tobia 1:17; 4:3; 6:15; Sirach 7:33; 22:11-12; 38:16-23).
Không thể hiểu câu Chúa nói theo nghÄ©a Ä‘en, vì ngÆ°á»i chết không thể Ä‘i chôn kẻ khác. Khi nói vá»›i các môn đệ vá» sá»± chá»n lá»±a tÆ°Æ¡ng quan giữa Chúa Giêsu và gia đình, Chúa Giêsu thÆ°á»ng dùng cách nói phóng đại “Ai đến cùng Tôi mà không ghét cha mẹ, vợ con, anh chị em và cả sá»± sống Ä‘á»i nầy, không thể là môn đệ của Tôi†(14:26). Äiá»u nầy chỉ có nghÄ©a là phải yêu mến NgÆ°á»i hÆ¡n tất cả (x. Ez 24:15-24).
CÅ©ng phải được hiểu tÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° thế trong trÆ°á»ng hợp nầy. Ra Ä‘i rao giảng NÆ°á»›c Thiên Chúa (x. 8:1; 9:2.11; 10:9) thì Æ°u tiên hÆ¡n ra Ä‘i chôn cất ngÆ°á»i chết, dù đó là cha mình.
Kết cấu của cuá»™c đối thoại thứ ba tÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° cuá»™c đối thoại trÆ°á»›c (9:60-61). Ở đây Luca Ä‘á» cáºp đến tÆ°Æ¡ng quan gia đình rá»™ng hÆ¡n, không chỉ là vá»›i “nÆ¡i cÆ° ngụ†(c. 58), “cha†(c. 59), mà “những ngÆ°á»i trong nhà †(c. 61).
Apotassomai có nghÄ©a là “giã từâ€, và “bá» Ä‘iâ€. NhÆ° ngÆ°á»i trÆ°á»›c, ngÆ°á»i nầy đặt những tÆ°Æ¡ng quan nầy “trÆ°á»›c†tÆ°Æ¡ng quan vá»›i “NÆ°á»›c Thiên Chúaâ€. Háºu cảnh của câu trả lá»i của Chúa Giêsu là câu chuyện Êlisêô Ä‘ang cà y vá»›i 12 đôi bò (1V 19:20).
à nghÄ©a chÃnh của lá»i khôn ngoan nầy: “Äã tra tay và o cà y†là đã khởi đầu việc cà y. “Nhìn lại Ä‘Ã ng sau†theo nghÄ©a Ä‘en là nhìn những luống đất đã cà y. Äá»™ng từ “nhìn†ở thể phân từ hiện tại chỉ hà nh Ä‘á»™ng Ä‘ang diá»…n ra. Vì “đang nhìn†đà ng sau, thì không thể tiến lên phÃa trÆ°á»›c và cà y ngay hà ng thẳng lối. Do đó, chÃnh việc “đang nhìn lui Ä‘Ã ng sau†nầy cản trở cho mục Ä‘Ãch của việc Ä‘i theo Chúa là loan báo NÆ°á»›c Trá»i.
Euthetos, có nghÄ©a là “hữu dụngâ€, “thÃch hợp†nhÆ° hình ảnh hạt muối (x. 14:35). Váºy, ngÆ°á»i không đặt Æ°u tiên cho việc Ä‘i theo Chúa thì không thÃch hợp cho việc rao giảng NÆ°á»›c Trá»i.
Tâm Ä‘iểm của Ä‘oạn nầy là đặt Æ°u tiên tÆ°Æ¡ng quan của ngÆ°á»i môn đệ vá»›i Chúa Giêsu trên má»i sá»±. [Mục Lục]
31. Dân là ng Samaria không đón tiếp Chúa
(Suy niệm của Lm. Giuse Nguyễn An Khang)
Cho tá»›i nay Äức Giêsu chỉ thá»±c sá»± thá»±c thi tác vụ của NgÆ°á»i ở Galilê. Bắt đầu từ đây, trong suốt mÆ°á»i chÆ°Æ¡ng (9,50- 19,20), chúng ta sẽ thấy Äức Giêsu lên Giêrusalem. Lên Giêrusalem là má»™t khúc ngoặt, là má»™t quyết định tối quan trá»ng đối vá»›i NgÆ°á»i. Bởi thá»i gian mà Chúa Cha ban cho NgÆ°á»i, để thá»±c hiện công trình tại thế sắp kết thúc và việc Äức Giêsu ra Ä‘i đã gần ká». Äức Giêsu lên Giêrusalem để kiện toà n sứ vụ. NhÆ° Êlia, ông chỉ được rÆ°á»›c vá» trá»i sau khi đã hoà n tất sứ vụ (2V 2,9-11). Äức Giêsu cÅ©ng chỉ được siêu thăng hay được rÆ°á»›c vá» trá»i sau khi đã chịu Ä‘au khổ và phải chết. à thức rõ Ä‘iá»u đó, nên khi Ä‘i lên Giêrusalem, Äức Giêsu đã phải can đảm, phải nhất quyết. Äúng hÆ¡n Ngà i phải rắn khuôn mặt lại, là m cho khuôn mặt chai cứng, để vượt qua ná»—i sợ hãi. Giống nhÆ° ngÆ°á»i tôi tá»› Giavê, Isaia loan báo trong bà i ca thứ ba (Is 50,7).
Lên Giêrusalem, Äức Giêsu không chỉ Ä‘i má»™t mình. Cùng Ä‘i có Nhóm MÆ°á»i Hai, bảy mÆ°Æ¡i hai môn đệ, các cảm tình viên, các bà đạo đức... Bởi thế, Äức Giêsu sai mấy sứ giả Ä‘i trÆ°á»›c, há» có pháºn sá»± tìm lÆ°Æ¡ng thá»±c, sắp xếp chá»— ở. Trong số những ngÆ°á»i được sai Ä‘i, có Giacôbê và Gioan. Há» lên Ä‘Æ°á»ng và o má»™t là ng ngÆ°á»i Samaria, chuẩn bị cho NgÆ°á»i đến. NhÆ°ng dân là ng không đón tiếp NgÆ°á»i, vì NgÆ°á»i Ä‘ang Ä‘i vá» hÆ°á»›ng Giêrusalem.
Giữa ngÆ°á»i Dothái và ngÆ°á»i Samaria, có những xung khắc trên bình diện quốc gia và trên bình diện tôn giáo. NgÆ°á»i Samaria là miêu duệ của các bá»™ lạc Äông Ã, đến định cÆ° vùng nà y và o thá»i vÆ°Æ¡ng quốc phÆ°Æ¡ng Bắc của ngÆ°á»i Dothái, bị ngÆ°á»i Assyri chiếm đóng năm bảy trăm hai hai trÆ°á»›c công nguyên, cÅ©ng là miêu duệ của những ngÆ°á»i thổ dân bản xứ. HỠđã theo Dothái giáo thá» Äức Giavê, nhÆ°ng đã xây Ä‘á»n thá» riêng trên núi Garizim. Há» khác vá»›i dân Dothái vá» nhiá»u Ä‘iểm trên bình diện tôn giáo. Chẳng hạn, ngoà i Äức Giavê há» còn thá» các thần riêng, có bá»™ lạc còn giết con trai, để tế thần riêng của mình. NgÆ°á»i Dothái khinh dể ngÆ°á»i Samaria, cho há» nhÆ° má»™t dân ná»a lÆ°Æ¡ng ná»a giáo, tránh tiếp xúc vá»›i há» (Ga 4,9). Nhiá»u lần vì thù ghét, giữa hai dân tá»™c đã có những cuá»™c tấn công lẫn nhau, có lần ngÆ°á»i Samaria đã quẳng xÆ°Æ¡ng các loà i váºt và o Ä‘á»n thá» Giêrusalem, để Ä‘á»n thá» bị ô uế. Nay há» nghe biết Äức Giêsu lên Giêrusalem để dá»± lá»…, hỠđã chống đối và từ chối đón tiếp NgÆ°á»i. Nếu Äức Giêsu không lên Giêrusalem, chỉ đến vá»›i há», hỠđâu có từ chối. HỠđã chẳng má»i Ngà i ở lại hai ngà y, khi Ngà i gặp má»™t phụ nữ của hỠở giếng Giacob đó sao?
TrÆ°á»›c sá»± từ chối đó, Giacôbê và Gioan, biệt danh là con của sấm sét, đã nói vá»›i Äức Giêsu: "ThÆ°a Thầy, Thầy có muốn chúng con khiến lá»a từ trá»i xuống thiêu huá»· chúng nó không?" Êlia đã hai lần xin lá»a từ trá»i xuống, thiêu hủy hai sỹ quan và năm mÆ°Æ¡i binh lÃnh của vua Akhátgia, đến gặp nhà tiên tri Ä‘ang ngồi trên núi đòi ông xuống để há»i xem vua có khá»i bệnh hay không? (2V 1,10). GiỠđây, Giacôbê và Gioan cÅ©ng muốn xin Äức Giêsu cho các ông thá»±c hiện Ä‘iá»u đó, để thiêu huá»· dân là ng Samaria, mà các ông cho là "há»—n láo" dám khÆ°á»›c từ đón tiếp Äấng Messia của Thiên Chúa. Giacôbê và Gioan tưởng, là m nhÆ° thế là đẹp ý Thiên Chúa và được Äức Giêsu tán đồng. Các ông lầm, Thiên Chúa đâu hẹp hòi nhÆ° các ông nghÄ©. Ngà i là Thiên Chúa toà n năng nhÆ°ng không thÃch trừng phạt ai cho dù há» xúc phạm đến Ngà i. Ngà i là ngÆ°á»i cha nhân từ, má»™t ngÆ°á»i mẹ hiá»n dịu, sẵn sà ng chỠđợi tá»™i nhân hối cải. Thiên Chúa không trừng phạt, NgÆ°á»i luôn tha thứ. Äức Giêsu không đến để lên án, nhÆ°ng để cứu Ä‘á»™ (Lc 19,10). Bởi thế, Äức Giêsu quay lại quở mắng các ông. Rồi Thầy trò Ä‘i sang là ng khác. [Mục Lục]
32. Suy niệm của Lm Giuse Phạm Thanh Liêm
ÄỨC KITÔ MẪU GÆ¯Æ NG VÀ TIÊU CHUẨN Sá»NG
Trên Ä‘Æ°á»ng lên Yêrusalem, Äức Yêsu linh cảm những gì Ä‘ang chỠđợi Ngà i. Những gì xảy đến cho Äức Yêsu và các môn đồ của Ngà i trong thá»i Ä‘iểm nà y, soi sáng những tình huống và cách cÆ° xá» của má»—i ngÆ°á»i chúng ta.
Xin cho con vỠhôn cha mẹ để từ giã
Ngà y xÆ°a khi Chúa truyá»n cho Êlia gá»i Êlisa tiếp tục sứ mạng Chúa trao cho ông, ông đã vứt áo choà ng trên ngÆ°á»i Êlisa. Êlisa đã cắm cà y, và xin Êlia được phép vá» hôn cha mẹ để từ giã, trÆ°á»›c khi Ä‘i theo Êlia; và Êlia đã cho phép.
Vá»›i ngÆ°á»i “tôi xin theo Thầy nhÆ°ng xin được phép vá» từ biệt gia đình trÆ°á»›câ€, Äức Yêsu trả lá»i: “ai đã tra tay cầm cà y mà còn ngoái lại đằng sau, thì không thÃch hợp vá»›i NÆ°á»›c Thiên Chúaâ€. DÆ°á»ng nhÆ° Äức Yêsu đòi há»i hÆ¡n Êlia vá»›i những ngÆ°á»i Ä‘i theo các Ngà i? Vá»›i cái nhìn của Äức Yêsu, những ngÆ°á»i do dá»±, dùng dằng không dứt khoát, nuối tiếc quá khứ, không thÃch hợp vá»›i NÆ°á»›c Thiên Chúa.
Những ngÆ°á»i được má»i gá»i Ä‘i theo Chúa ngà y nay, cÅ©ng phải xét lại thái Ä‘á»™ của mình đối vá»›i Äức Yêsu, xem mình có dứt khoát theo Chúa không? Nếu thái Ä‘á»™ của mình không dứt khoát, còn ngoái lại đằng sau, còn quá quyến luyến gia đình, e rằng khó có thể theo Chúa. Xin Chúa cho những ngÆ°á»i theo Ngà i, được Æ¡n chá»n Ngà i là tất cả để theo Ngà i.
Con ngÆ°á»i không có chá»— tá»±a đầu
Nếu ai muốn Ä‘i theo Äức Yêsu để có má»™t nÆ¡i ở yên ổn, để được bảo đảm vá» váºt chất, thì ngÆ°á»i đó sẽ thất vá»ng, vì Ngà i chẳng có gì: “chồn cáo có hang, chim trá»i có tổ, nhÆ°ng Con NgÆ°á»i không có chá»— tá»±a đầuâ€. Äức Yêsu nghèo, nhÆ°ng Ngà i có Thiên Chúa là tất cả. Gia tà i của Äức Yêsu, là Thiên Chúa. LÆ°Æ¡ng thá»±c của Äức Yêsu, là là m theo ý Thiên Chúa.
Số pháºn của Äức Yêsu, tuỳ thuá»™c thái Ä‘á»™ sống của Ngà i. Nếu Ngà i “khôn ngoan†theo kiểu ngÆ°á»i Ä‘á»i, chắc không đến ná»—i phải chết “ô nhục†trên tháºp giá. Äức Yêsu đã sống theo lẽ phải, sá»± tháºt bất chấp tất cả. Và Äức Yêsu đã sống tháºt vá»›i chÃnh Ngà i và Thiên Chúa, đến Ä‘á»™ Ngà i sẵn sà ng chấp nháºn cái chết. Số pháºn của Äức Yêsu vắn vá»i.
Theo tiêu chuẩn ngÆ°á»i Ä‘á»i, Äức Yêsu không “khônâ€, không đạt được những gì con ngÆ°á»i ngà y nay đòi há»i. Nếu có ai muốn theo Äức Yêsu, muốn “đồng hình đồng dạng†vá»›i Ngà i, ngÆ°á»i đó phải tá»± há»i xem há» có sẵn sà ng nên giống Äức Yêsu trong cách hà nh xá» trong chá»n lá»±a, trong tÆ° tưởng, lá»i nói, hà nh Ä‘á»™ng không?'
Äức Kitô giải phóng chúng ta
“ChÃnh để chúng ta được tá»± do mà Äức Kitô đã giải phóng chúng taâ€. NgÆ°á»i Ä‘á»i ham tiá»n bạc, danh vá»ng, chức quyá»n…, Äức Yêsu tá»± do vá»›i tất cả những Ä‘iá»u đó, và Ngà i trở thà nh mẫu gÆ°Æ¡ng để những ai muốn theo Ngà i, cÅ©ng được tá»± do vá»›i tất cả.
Nhìn những ngÆ°á»i nghiện rượu, nghiện xì-ke, má»›i hiểu thế nà o là “nô lệ†khi cÆ¡n nghiện hoà nh hà nh. Tiá»n bạc, danh vá»ng, trai gái, xì-ke ma tuý, có sức hấp dẫn và trói buá»™c của nó, mà má»™t khi đã vÆ°á»›ng và o không dá»… gì thoát ra được. Có bao ngÆ°á»i quyết định bá» thuốc, bá» rượu nhÆ°ng không dá»… để bá»; những Ä‘iá»u nà y giúp để hiểu những ngÆ°á»i nghiện ma tuý hÆ¡n, vì chuyện nghiện hút thuốc hay nghiện rượu là những “chuyện nhá»â€ so vá»›i nghiện ma tuý. Tá»™i lá»—i cÅ©ng có những trói buá»™c của nó và con ngÆ°á»i không dá»… gì thoát ra được. Tá»™i lá»—i trói buá»™c con ngÆ°á»i, không để con ngÆ°á»i được tá»± do sống theo Ä‘iá»u lý trà nháºn thấy là đúng. Tá»™i lá»—i là m suy nhược ý chà của con ngÆ°á»i, trói buá»™c con ngÆ°á»i và o con Ä‘Æ°á»ng ác. Ai có thể là m cho ngÆ°á»i nghiện ma tuý thoát khá»i cảnh nghiện đó? Những ngÆ°á»i thân rất muốn, nhÆ°ng không là m được. Phải chÃnh Ä‘Æ°Æ¡ng sá»± muốn, má»›i có thể là m được (cÅ©ng có những ngÆ°á»i muốn, nhÆ°ng há» không thể vượt được khi cÆ¡n nghiện đến).
Äức Yêsu là dấu chỉ Thiên Chúa yêu thÆ°Æ¡ng và tha tá»™i cho con ngÆ°á»i; Ngà i cÅ©ng là đưá»ng giúp con ngÆ°á»i thoát khá»i ách nô lệ của tá»™i. Qua chÃnh con ngÆ°á»i và cách sống của Ngà i, Ngà i dạy cho con ngÆ°á»i biết đâu là giá trị Ä‘Ãch thá»±c: giá trị của cuá»™c sống nghèo, giá trị của má»™t cuá»™c Ä‘á»i bình dị. Cuá»™c sống và cái chết và sống lại của Äức Yêsu, có sức giải phóng con ngÆ°á»i khá»i tá»™i và ách nô lệ của tá»™i.
Äức Yêsu luôn sống theo Thần KhÃ, Ngà i sẵn sà ng để Thần Khà hÆ°á»›ng dẫn Ngà i trong má»i sá»±. Ngà i ban Thần Khà cho con ngÆ°á»i, và chÃnh Ngà i luôn hiện diện vá»›i con ngÆ°á»i cho đến ngà y Ngà i lại đến trong vinh quang. Äể có sá»± tá»± do từng ngà y, con ngÆ°á»i cÅ©ng phải sống theo sá»± hÆ°á»›ng dẫn của Thần Khà nhÆ° Äức Yêsu.
Câu há»i gợi ý chia sẻ:
- “Hãy để kẻ chết chôn kẻ chếtâ€. Tại sao Äức Yêsu lại đòi há»i những ngÆ°á»i theo Ngà i nhÆ° váºy?
- Bạn có hà i lòng vá»›i cuá»™c Ä‘á»i của bạn không? Nếu cho bạn chá»n cuá»™c Ä‘á»i của Äức Yêsu và cuá»™c Ä‘á»i của bạn nhÆ° hiện tại, bạn chá»n cuá»™c Ä‘á»i của ai? Tại sao?
- Bạn hiểu và kinh nghiệm gì vá» tá»± do thể lý và tá»± do ná»™i tâm? Tại sao ngÆ°á»i sống “yêu thÆ°Æ¡ng†là ngÆ°á»i tá»± do Ä‘Ãch thá»±c? [Mục Lục]
33. NgÆ°á»i không nhìn lại - Lm. Mark Link, S.J
Chủ Ä‘á»: "Bà quyết để không nhìn lại là hÆ°á»›ng vá» Äức Giêsu"
Và o năm 1924, ông Eric Liddell là lá»±c sÄ© chạy bá»™ 100 thÆ°á»›c nhanh nhất nÆ°á»›c Anh. Ai ai cÅ©ng tin rằng ông sẽ giá»±t huy chÆ°Æ¡ng và ng Thế Váºn Há»™i ở Balê và o năm đó. NhÆ°ng Ä‘á»™t nhiên có vấn Ä‘á» là m xôn xao dÆ° luáºn.
Khi chÆ°Æ¡ng trình Thế Váºn Há»™i được quảng bá, cuá»™c chạy Ä‘ua 100 thÆ°á»›c lại xảy ra và o ngà y Chúa Nháºt. Vá»›i ông Eric, giá»›i răn "giữ ngà y Chúa Nháºt thánh thiện" có nghÄ©a ông không được chạy Ä‘ua và o ngà y Chúa Nháºt. Ông tháºt buồn.
Khi tin đồn khắp nÆ¡i là ông Eric sẽ không dá»± cuá»™c Ä‘ua 100 thÆ°á»›c, bao nhiêu áp lá»±c đổ lên ông. Ngay cả Hoà ng Tá» xứ Wales cÅ©ng cố can thiệp và o lÆ°Æ¡ng tâm của ông. Khi ông quyết định từ chối tham dá»± cuá»™c Ä‘ua, báo chà Anh quốc gá»i ông là kẻ phản quốc. NhÆ°ng ông Eric vẫn từ chối không muốn Ä‘i ngược vá»›i Ä‘iá»u ông tin tưởng.
Ông gặp các huấn luyện viên và đỠnghị má»™t toán lá»±c sÄ© sẽ thay ông chạy Ä‘ua 100 thÆ°á»›c. Còn ông sẽ tham dá»± cuá»™c Ä‘ua 400 thÆ°á»›c, dù rằng chÆ°a bao giá» trong Ä‘á»i ông tham dá»± loại nà y.
Äể rút ngắn câu chuyện, không những ông Eric đã Ä‘oạt huy chÆ°Æ¡ng và ng cuá»™c Ä‘ua 400 thÆ°á»›c mà toà n Ä‘á»™i của ông cÅ©ng Ä‘oạt huy chÆ°Æ¡ng và ng cuá»™c Ä‘ua 100 thÆ°á»›c. Thay vì chỉ được má»™t huy chÆ°Æ¡ng và ng, các lá»±c sÄ© chạy Ä‘ua của nÆ°á»›c Anh đã Ä‘oạt được hai huy chÆ°Æ¡ng và ng.
Má»™t và i năm sau Thế Váºn Há»™i, ông Erich là m thế giá»›i ngạc nhiên khi ông tình nguyện sang Trung Quốc truyá»n giáo. Sau đó, ngÆ°á»i yêu của ông cùng tham gia vá»›i ông. Há» kết hôn và có được ba ngÆ°á»i con xinh đẹp.
Sau đó Thế Chiến II xảy ra, khi nÆ°á»›c Nháºt tham dá»± cuá»™c chiến, ông Eric Ä‘Æ°a gia đình sang Gia Nã Äại. Sau đó không lâu, Nháºt xâm lăng Trung Quốc. Ông Eric bị bắt và bị Ä‘Æ°a và o trại táºp trung của Nháºt. Ở đây ông tiếp tục sứ vụ, là m việc vá»›i các tù binh khác.
Một và i năm sau, ông từ trần một cách anh hùng trong trại tù.
Sau cái chết của ông, vợ ông nháºn được rất nhiá»u lá thÆ° nói vá» cá» chỉ anh hùng của ông Eric khi ở trong trại. Trong các thÆ° khác, có hai ngÆ°á»i viết là nhỠông Eric mà hỠđã không tá»± tá».
Và o năm 1980 có ngÆ°á»i muốn thá»±c hiện cuốn phim vỠông Eric và Thế Váºn Há»™i 1924. Khi vợ ông nghe được, lúc ấy bà đang sống ở Toronto, bà nói, "Có ai để ý đến má»™t biến cố xảy ra đã quá lâu vá» má»™t ngÆ°á»i không muốn chạy Ä‘ua và o ngà y Chúa Nháºt chỉ vì đức tin Kitô Giáo?"
Kết quả không ngá» là cả hà ng triệu ngÆ°á»i muốn lÆ°u ý. Cuốn phim, được gá»i là Chariots of Fire, không chỉ phá ká»· lục số vé bán mà còn chiếm Giải Academy năm 1982.
Câu chuyện của ông Eric Liddell cho thấy khÃa cạnh tÃch cá»±c của lá»i Chúa Giêsu trong bà i phúc âm hôm nay. Chúa Giêsu nói:
"Ai bắt đầu cầy cấy mà còn nhìn lại thì không phục vụ cho NÆ°á»›c Trá»i."
Ông Eric Liddel không bao giá» nhìn lại. Má»™t khi ông đã quyết định theo Chúa Giêsu, ông luôn nhìn tá»›i trÆ°á»›c. Ông không bao giá» nhìn lại, ngay cả khi phải Ä‘Æ°Æ¡ng đầu vá»›i áp lá»±c của quần chúng. Ông không bao giá» nhìn lại ngay cả khi bị gá»i là kẻ phản quốc.
Bà quyết nà o giúp ông Eric can đảm không bao giỠnhìn lại?
Bà quyết nà o giúp ông trung thà nh với Chúa Giêsu, ngay cả khi phải đương đầu với sự chống đối trùm lấp?
Bà quyết nà y nằm trong sá»± nháºn xét của bà quả phụ Eric khi được tá» Toronto Star phá»ng vấn. Nói vỠông Erich, bà cho biết, "Ông ta luôn luôn dùng giá» phút đầu tiên, tháºt sá»›m của má»™t ngà y để Ä‘á»c Kinh Thánh, cầu nguyện và hoạch định chÆ°Æ¡ng trình trong ngà y."
Äó, chúng ta đã có bà quyết đằng sau sá»± can đảm của ông Eric. Äó, chúng ta đã có bà quyết đằng sau sá»± trung thà nh của ông đối vá»›i Chúa Giêsu. Ông Erich Liddell là má»™t ngÆ°á»i siêng cầu nguyện. Ông đã có thể luôn cầm lấy cái cầy và không nhìn lại đằng sau vì má»—i sáng ông Ä‘á»u gặp Chúa Giêsu trong sá»± cầu nguyện.
Và o năm 1982, cùng năm cuốn phim Chariots of Fire được Giải Academy, có má»™t bà i báo đăng trong tá» Reader's Digest. Bà i nà y nói vá» má»™t giám đốc quảng cáo ngÆ°á»i Công Giáo, dù rất thà nh công, bà vẫn cảm thấy cuá»™c Ä‘á»i trống rá»—ng.
Má»™t sáng kia, trong cuá»™c há»p vá»›i ông cố vấn vá» tiếp thị, bà đỠcáºp đến sá»± trống rá»—ng nà y.
Ông cố vấn há»i, "Bà có muốn lấp đầy nó không?" "DÄ© nhiên là có," bà trả lá»i. Ông nhìn thẳng và o mắt bà và nói, "Hãy bắt đầu má»—i ngà y vá»›i má»™t giá» cầu nguyện."
Bà nhìn ông và nói, "Nà y ông Don, ông không đùa đấy chứ. Nếu tôi là m nhÆ° váºy thì còn thá»i giỠđâu để nghỉ ngÆ¡i." Ông mỉm cÆ°á»i và nói, "Äó cÅ©ng là điá»u mà tôi đã nói cách đây 20 năm." Sau đó ông nói thêm và i Ä‘iá»u khiến bà phải suy nghÄ©. Ông nói, "Bà chỉ muốn Thiên Chúa phải phù hợp vá»›i chÆ°Æ¡ng trình của bà . Tháºt ra, bà phải thay đổi cuá»™c Ä‘á»i bà theo chÆ°Æ¡ng trình của Thiên Chúa."
Bà rá»i cuá»™c há»p trong sá»± bối rối. Má»—i sáng bắt đầu bằng sá»± cầu nguyện sao? Má»—i sáng bắt đầu bằng má»™t giỠđồng hồ cầu nguyện sao? Tuyệt đối không thắc mắc!
Dù váºy, và o sáng hôm sau bà đã thi hà nh đúng nhÆ° váºy. Và kể từ đó trở Ä‘i bà luôn luôn cầu nguyện và o sáng sá»›m.
Bà thú nháºn là lúc đầu Ä‘iá»u đó không dá»…. Có những sáng bà cảm thấy bình an và vui sÆ°á»›ng. NhÆ°ng cÅ©ng có những sáng bà chẳng thấy gì ngoà i sá»± buồn chán. Và chÃnh những sáng mệt má»i nà y bà nhá»› lại những Ä‘iá»u mà ông cố vấn tiếp thị đã nói: "Có những lần khi tâm trà bà không muốn Ä‘i và o cung thánh của Thiên Chúa. Äó là khi bà phà má»™t giỠđồng hồ trong phòng chỠđợi Thiên Chúa. Tuy nhiên, bà vẫn cố ở đó, và Thiên Chúa quý trá»ng sá»± cố gắng của bà . Äiá»u quan trá»ng là lá»i hứa."
Câu chuyện của ông Eric Liddell và bà giám đốc quảng cáo đã thách đố chúng ta. Chúng ta không thể chỉ nghe qua những câu chuyện nà y và không cảm thấy má»™t tiếng nói bên trong má»i gá»i chúng ta thi hà nh Ä‘iá»u gì đó tÆ°Æ¡ng tá»± trong Ä‘á»i sống chúng ta.
Nếu chúng ta có khó khăn khi phải để ý đến Chúa Giêsu, nếu chúng ta có khó khăn nắm chặt cái cầy và đừng nhìn lại đằng sau, nếu chúng ta cảm thấy cuá»™c Ä‘á»i trống rá»—ng, có lẽ chúng ta phải nghÄ© đến lá»i hứa hằng ngà y vá»›i Chúa Giêsu.
Lá»i hứa đó phải là gì? Không ai có thể trả lá»i câu há»i đó cho chúng ta. Chúng ta phải tá»± trả lá»i. NhÆ°ng chúng ta phải thi hà nh Ä‘iá»u gì đó. NhÆ° ông cố vấn tiếp thị đã nói, "Äiá»u quan trá»ng là lá»i hứa."
Hãy kết thúc bằng lá»i cầu nguyện:
"Lạy Chúa, xin dạy con biết quảng đại.
Xin dạy con biết phục vụ Chúa cách xứng đáng;
biết cho đi mà không quan tâm đến giá cả;
biết tranh đấu mà không để ý đến thÆ°Æ¡ng tÃch;
biết cần cù mà không tìm sự an nhà n;
biết lao nhá»c và không tìm phần thưởng,
ngoại trừ được biết là con đang thi hà nh thánh ý Chúa." [Mục Lục]
34. Theo Chúa
Chúa Giêsu biết rằng thá»i gian mình bị cất khá»i thế gian nà y đã gần đến, đó chÃnh là thá»i gian Ngà i chịu Ä‘au khổ để thá»±c hiện công cuá»™c cứu độ…
ChÃnh vì thế mà Ngà i đã Ä‘i lên Giêrusalem, để thá»±c hiện cuá»™c hà nh trình nà y, Ngà i đã sai các môn đệ, là những sứ giả của Ngà i Ä‘i trÆ°á»›c, để chuẩn bị nÆ¡i ăn chốn ở tại những nÆ¡i mà Ngà i sẽ Ä‘i ngang qua. Cuá»™c hà nh trình sẽ phải Ä‘i ngang qua xứ Samaria. NgÆ°á»i Do Thái thì khinh bỉ dân Samaria vì coi há» chỉ là những kẻ lai căng, bá» mất truyá»n thống của cha ông, chạy theo những thứ tôn giáo nhảm nhà khi tiếp xúc vá»›i dân ngoại.
Còn những ngÆ°á»i Samaria lại nhìn dân Do Thái vá»›i má»™t cặp mắt thù háºn, nhất là những ngÆ°á»i hà nh hÆ°Æ¡ng vá» Giêrusalem. Bởi vì đối vá»›i há» phải thá» kÃnh Thiên Chúa tại Sichem, chứ không phải tại Giêrusalem.
ChÃnh vì mối thù nghịch sâu xa và lâu Ä‘á»i nà y mà hỠđã tá» ra thá» Æ¡ lãnh đạm cÅ©ng nhÆ° đã không tiếp đón các môn đệ và cả chÃnh Chúa Giêsu. Thái Ä‘á»™ nà y đã là m cho Gioan và Giacôbê tức tối, đến ná»—i muốn sai cả lá»a trá»i xuống thiêu rụi há». Phải chăng sá»± hiá»n là nh của Phúc âm đã không Ä‘em lại kết quả mong muốn? Thế nhÆ°ng Chúa Giêsu đã trách cứ các ông thiếu tinh thần bác ái.
Bà i há»c Chúa muốn nhắn gá»i các ông cÅ©ng nhÆ° nhắn gá»i má»—i ngÆ°á»i chúng ta, đó là đừng vá»™i nóng giáºn, nhÆ°ng hãy cÆ° xá» má»™t cách nhân từ, kiên nhẫn và yêu thÆ°Æ¡ng, bởi vì giáºn quá mất khôn, hãy lấy tình thÆ°Æ¡ng mà xóa bá» háºn thù, nếu nhÆ° chúng ta muốn cảm hóa và dẫn Ä‘Æ°a há» vá» cùng Chúa, bởi vì máºt ngá»t thì chết ruồi, chúng ta có thể giết được nhiá»u ruồi bằng má»™t giá»t máºt hÆ¡n là bằng cả má»™t thùng dấm chua.
Tiếp tục cuá»™c hà nh trình lên Giêrusalem, chúng ta thấy Chúa Giêsu đã đối thoại vá»›i ba ngÆ°á»i.
Vá»›i ngÆ°á»i thứ nhất, Chúa Giêsu cho biết theo Ngà i thì phải long Ä‘ong vất vả, bởi vì Ngà i không có nhà cá»a, không có cÆ¡ sở và không có má»™t chốn để gối đầu, để ngả lÆ°ng. NhÆ° thế Chúa muốn nói, để trở thà nh môn đệ của Ngà i, thì phải từ bá» bản thân, từ bá» tiá»n bạc váºt chất, nghÄ©a là phải từ bá» má»i sá»±.
Vá»›i ngÆ°á»i thứ hai muốn theo Chúa nhÆ°ng lại muốn vá» từ giã những ngÆ°á»i thân yêu, nhÆ°ng Chúa Giêsu đã trả lá»i: Phải dứt khoát láºp trÆ°á»ng, phải ra Ä‘i ngay láºp tức, không chần chừ, không lưỡng lá»±. Bởi vì ai đã tra tay và o cà y mà còn quay lại đằng sau thì không xứng đáng vá»›i nÆ°á»›c trá»i.
Sau cùng đối vá»›i ngÆ°á»i thứ ba, Chúa Giêsu lên tiếng gá»i: Hãy theo Ta. Thế nhÆ°ng trÆ°á»›c lá»i yêu cầu rất tá»± nhiên và rất chÃnh đáng của anh đó là lo chôn cất cho ngÆ°á»i cha má»›i qua Ä‘á»i, Chúa Giêsu đã trả lá»i: Hãy để kẻ chết chôn kẻ chết, còn ngÆ°Æ¡i hãy Ä‘i rao giảng nÆ°á»›c Thiên Chúa.
NhÆ° thế, qua những câu trả lá»i của Chúa Giêsu chúng ta thấy nhÆ° có vẻ cứng cá»i, nghiêm khắc và đi ngược lại vá»›i những thói quen của chúng ta. Thế nhÆ°ng đó lại là sá»± tháºt, đó lại là sá»± đòi há»i của Chúa.
Äứng trÆ°á»›c lá»i má»i gá»i của Ngà i, chúng ta phải mau mắn đáp trả không chần chừ, không so Ä‘o tÃnh toán. Phục vụ Chúa, đó phải là ná»—i Æ°u tÆ° số má»™t, còn ngoà i ra, tất cả chỉ là phụ thuá»™c, chỉ là thứ yếu mà thôi. [Mục Lục]
35. ÄÆ°á»ng tháºp giá
Thầy là đưá»ng.
ÄÆ°á»ng Ä‘i là má»™t trong những biểu tượng phổ quát nhất của cuá»™c sống con ngÆ°á»i. Hệ thống Ä‘Æ°á»ng xá là má»™t trong những thể hiện của ná»n văn minh. Nhìn và o các phÆ°Æ¡ng tiện giao thông, ngÆ°á»i ta có thể đánh giá được mức phát triển của má»™t quốc gia. Do đó, Ä‘Æ°á»ng xá là hạ tầng cÆ¡ sở cần thiết cho việc phát triển kinh tế.
ÄÆ°á»ng xá là để Ä‘i và đi là để đến má»™t nÆ¡i nà o đó. Thà nh ra, Ä‘Æ°á»ng xá cÅ©ng là biểu tượng của cứu cánh con ngÆ°á»i. Thá»±c váºy, con ngÆ°á»i sinh ra là để ra Ä‘i và tìm vá» cùng Ä‘Ãch của mình. Phải chăng đó chÃnh là ý nghÄ©a của chữ “Äạo†trong các tôn giáo.
Khi tá»± xÆ°ng: Thầy là đưá»ng, Chúa Giêsu muốn khẳng định vá»›i chúng ta rằng: Chỉ trong Ngà i, vá»›i Ngà i và qua Ngà i, con ngÆ°á»i má»›i có thể đạt được cứu cánh của Ä‘á»i mình. NhÆ°ng con Ä‘Æ°á»ng Äức Kitô vạch ra lại là con Ä‘Æ°á»ng tháºp giá, con Ä‘Æ°á»ng Ä‘i ngang qua sá»± chết. Từ nay, có chết Ä‘i thì má»›i được sống, đã trở thà nh định luáºt của muôn Ä‘á»i, má»™t định luáºt không được tá»± nhiên lắm đối vá»›i con ngÆ°á»i.
Khi Chúa Giêsu loan báo vá» cuá»™c tá» nạn, các môn đệ đã không thể, cÅ©ng không muốn hiểu và chấp nháºn má»™t ý tưởng nhÆ° thế. Không Ä‘iên rồ sao khi giữa lúc những thà nh công trÆ°á»›c mắt Ä‘ang hứa hẹn má»™t tÆ°Æ¡ng lai sán lạn, thì lại nói đến má»™t cái chết nhục nhã, tiêu biểu cho má»™t thất bại thê thảm nhất.
Qua Ä‘oạn Tin mừng hôm nay, hai môn đệ Giacôbê và Gioan cÅ©ng đã phản ảnh sá»± chỠđợi và lý luáºn của các tông đồ. Con Ä‘Æ°á»ng tháºp giá mà Chúa Giêsu chá»n là con Ä‘Æ°á»ng của những chống đối: Chống đối từ hà ng lãnh đạo tôn giáo, chống đối từ đám đông dân chúng và ngay cả từ những ngÆ°á»i Samaria ngoại giáo.
Vì không hiểu nhÆ° thế, nênh Giacôbê và Gioan đã có những phản ứng rất ngÆ°á»i, khi xin Ngà i khiến lá»a trá»i xuống tiêu diệt những ngÆ°á»i Samaria không đón tiếp các ngà i. ChÃnh Phêrô cÅ©ng đã có cùng má»™t phản ứng, khi ông rút gÆ°Æ¡m chém đứt tai tên đầy tá»› vị thượng tế. Bạo Ä‘á»™ng vốn là má»™t khuynh hÆ°á»›ng thông thÆ°á»ng của con ngÆ°á»i, xuất phát từ ý muốn được sống. Vì sá»± sống của tôi, tôi cần phải loại trừ kẻ khác, bằng cách nà y hay cách kia.
Thế nhÆ°ng, Chúa Giê su đã đến để cải tạo con ngÆ°á»i và đem lại má»™t định nghÄ©a má»›i vá» sá»± sống. Sống Ä‘Ãch thá»±c là sống hiến thân cho ngÆ°á»i khác. Con ngÆ°á»i chỉ tìm lại được bản thân bằng sá»± hy sinh quên mình cho tha nhân mà thôi. Äó là chân lý được bà y tá» qua cái chết của Chúa Giêsu trên tháºp bÃa. Con Ä‘Æ°á»ng tháºp giá đã trở nên con Ä‘Æ°á»ng sá»± sống. ChÃnh Chúa Giêsu đã chứng tá» Ä‘iá»u đó qua cái chết của Ngà i và má»i gá»i chúng ta Ä‘i trên con Ä‘Æ°á»ng sá»± sống ấy.
Bởi vì, ngoà i con Ä‘Æ°á»ng tháºp giá, mà quên mình phục vụ là má»™t thể hiện, sẽ không có má»™t con Ä‘Æ°á»ng nà o khác khả dÄ© dẫn chúng ta Ä‘á» sá»± sống và niá»m hạnh phúc Ä‘Ãch tháºt. [Mục Lục]
36. Tự giải thoát và tự rà ng buộc
(Chú giải và suy niệm của Lm. FX. Vũ Phan Long)
1.- Ngữ cảnh
Vá»›i 9,51, Tin Mừng Lc bắt đầu má»™tphân Ä‘oạn quan trá»ng và là phần thứ ba của TM, đó là bà i tÆ°á»ng thuáºt chuyến Ä‘i lên Giêrusalem, Thà nh định mệnh (9,51–19,28). Khác vá»›i TM Mc, tác giả Lc nhiá»u lần nói rõ tên Giêrusalem ra trong chuyến Ä‘i nà y (9,53; 13,22.33-34; 17,11; 18,31; 19,11, luôn luôn là Ierousalêm, ngoại trừ 13,22, Hierosolyma). Ta nháºn ra phân Ä‘oạn nà y được coi là trá»ng yếu qua việc tác giả nêu tên thà nh ra trong liên hệ vá»›i việc Äức Giêsu “được rÆ°á»›c lên trá»i†(analêmpsis) và qua việc nhắc tá»›i sá»± hoà n tất (“Thá»i gian đã mãn, đến buổi NgÆ°á»i siêu thăng†– NTT). Nói cách khác, trong TM Lc, Äức Giêsu Ä‘i từ Galilê lên Giêrusalem không qua Pêrê (nhÆ° Mc và Mt), nhÆ°ng NgÆ°á»i chỉ nhắm thẳng tá»›i Thà nh định mệnh bằng cách băng ngang miá»n đất tượng trÆ°ng cho sá»± đối nghịch, đó là Samari.
Cuá»™c hà nh trình lên Giêrusalem (9,51–19,28) có thể được chia ra là m bốn phần, ba phần đầu của riêng TM Lc, má»—i phần được đánh dấu bằng má»™tlá»i nhắc đến mục tiêu Giêrusalem; phần cuối có chung vá»›i các TMNL khác, có câu kết nhắc lại mục tiêu:
(1) 9,51–13,21: bắt đầu bằng “NgÆ°á»i cÆ°Æ¡ng quyết lên Ä‘Æ°á»ng Ä‘i Giê-ru-sa-lemâ€;
(2) 13,22–17,10: bắt đầu bằng “Trên Ä‘Æ°á»ng lên Giê-ru-sa-lemâ€;
(3) 17,11–18,14: bắt đầu bằng “Trên Ä‘Æ°á»ng lên Giê-ru-sa-lemâ€;
(4)18,15–19,28: tÆ°Æ¡ng ứng vá»›i bà i tÆ°á»ng thuáºt vá» hà nh trình của các TMNL khác; kết thúc bằng “Nói những lá»i ấy xong, Äức Giêsu Ä‘i đầu, tiến lên Giêrusalemâ€.
2.- Bố cục
Bản văn có thể chia thà nh ba đơn vị, mộtcâu mở với hai phân đoạn khá khác nhau:
1) Mở: Hà nh trình lên Giêrusalem (9,51);
2) Sự đón tiếp tại mộtlà ng Samari (9,52-56);
3) Những đòi há»i đặt ra cho ai muốn là m môn đệ (9,57-62).
3.- Và i điểm chú giải
- Khi đã tá»›i ngà y (51): dịch sát là “việc là m đầy các ngà yâ€. Tác giả đã tạo ra công thức nà y để giúp hiểu là nay chÆ°Æ¡ng trình của Thiên Chúa bắt đầu chuyển sang má»™tgiai Ä‘oạn má»›i trong tiến trình thá»±c hiện.
- được rÆ°á»›c lên (51): Analêmpsis có nghÄ©a là “hà nh vi cất Ä‘i; sá»± nâng lênâ€.
- NgÆ°á»i nhất quyết (51): dịch sát “NgÆ°á»i Ä‘anh/là m chai (stêrizein) mặt lại để Ä‘i lên…â€. “Mặt†trong văn chÆ°Æ¡ng Do Thái chỉ cả con ngÆ°á»i. à nói là Äức Giêsu cÆ°Æ¡ng quyết đối đầu vá»›i định mệnh của NgÆ°á»i, NgÆ°á»i can đảm thắng vượt ná»—i sợ hãi. Ta nghe ra được âm vang của Is 50,7. NhÆ°ng cÅ©ng có thể câu nà y nhắm tá»›i sứ mạng của ngôn sứ Êdêkien tại thà nh Giêrusalem (Ed 8–11).
- ngÆ°á»i Samari (52): dân cÆ° Samari. Samari là kinh đô của vÆ°Æ¡ng quốc phÃa Bắc do vua Omri sáng láºp và o khoảng năm 870 tCN. Sau nà y, tên gá»i “ngÆ°á»i Samari†(Hl. Samaritês) trở thà nh má»™ttên gá»i mang tÃnh chủng tá»™c và tôn giáo để chỉ những ngÆ°á»i cÆ° ngụ trong miá»n đất giữa Giuđê và Galilê, vá» phÃa tây sông GioÄ‘an. Sá»± Ä‘oạn tuyệt giữa ngÆ°á»i Samari và ngÆ°á»i Do Thái được giải thÃch khác nhau tùy má»—i bên. ThÆ°á»ng ngÆ°á»i ta cho rằng có sá»± chia lìa đó là do có việc đế quốc Ãtsua Ä‘Æ°a ngÆ°á»i Do Thái Ä‘i lÆ°u Ä‘Ã y sau khi chiếm được đất nÆ°á»›c năm 722 tCN và đưa những ngÆ°á»i không phải là Do Thái và o là m thá»±c dân ở trong miá»n đó (2 V 17,24). Có lẽ cÅ©ng do đó mà sau nà y những ngÆ°á»i ở lại quê nhà đã phá những ngÆ°á»i Do Thái hồi hÆ°Æ¡ng khi những ngÆ°á»i nà y xây lại thà nh và Äá»n Thá» Giêrusalem (x. Er 4,2-24; Nkm 2,19; 4,2-9). Dù thế nà o, những ngÆ°á»i Samari chỉ chấp nháºn Bá»™ NgÅ© ThÆ° là Kinh Thánh và đã xây má»™tÄ‘á»n thá» trên núi Garidim (Tell er-Râs) và o thá»i Hy Lạp (Ä‘á»n nà y đã bị phá hủy dÆ°á»›i thá»i Gioan Hiếccanô, khoảng năm 128 tCN).
- vì NgÆ°á»i Ä‘ang Ä‘i vá» hÆ°á»›ng Giêrusalem(53): dịch sát là “mặt NgÆ°á»i Ä‘ang hÆ°á»›ng tá»›i Giêrusalemâ€. Mục tiêu của cuá»™c hà nh trình của Äức Giêsu chÃnh là lý do khiến ngÆ°á»i Samari từ chối đón tiếp Ngà i.
- Thầy có muốn chúng con khiến lá»a từ trá»i xuống thiêu huá»· chúng nó không? (54): Mặc dù Lc dùng analôsai (aor. act. inf. analyô, “tháo gỡ; tiêu hủyâ€) thay vì kataphagein (aor. act. inf katesthiô, “ăn ngấu nghiến, thiêu hủy, phá hủyâ€) của Bản LXX, câu văn vẫn là má»™t lá»i nhắc rõ rà ng đến 2 V 1,10 (hay 12). Các môn đệ muốn chia sẻ quyá»n lá»±c của Äức Giêsu để là m má»™tphép lạ trừng phạt.
- quay lại (55): xem cả 10,23; 14,25. Tác giả cho thấy là Äức Giêsu dẫn đầu nhóm môn đệ.
- quở mắng (55): Äức Giêsu sá»a các môn đệ vì các ông vẫn chÆ°a hiểu sứ mạng của NgÆ°á»i nhắm Ä‘iá»u gì (x. 9,45). NgÆ°á»i không chấp nháºn cho ngÆ°á»i ta coi NgÆ°á»i là ngôn sứ Êlia, nhà cải cách được và vá»›i lá»a. NgÆ°á»i không chấp nháºn phản ứng theo kiểu thÆ°á»ng tình loà i ngÆ°á»i (x. 6,29).
- chôn cất cha tôi (59): Theo truyá»n thống kinh sÆ° sau nà y, bổn pháºn chôn cất cha mẹ qua Ä‘á»i bó buá»™c vá»›i các na-dia (nazir), tÆ° tế, và cả vá»›i thầy thượng tế, cho dù tiếp xúc vá»›i má»™tthi hà i thÆ°á»ng được coi nhÆ° là cá»› gây nhiá»…m uế (x. Ds 6,6-7; Lv 21,11).
- Cứ để kẻ chết chôn kẻ chết của há» (60): Câu nà y được giải thÃch nhiá»u cách, nhÆ°ng dá»±a và o má»™tcâu tục ngữ, giáo sÆ° J.A. Fitzmyer cho rằng ý nghÄ©a của câu nà y là “Cứ để kẻ chết (vá» thiêng liêng) chôn kẻ chết (vá» thể lý) của há»â€.
- xin cho phép tôi từ biệt gia đình trÆ°á»›c đã … Ai đã tra tay cầm cà y mà còn ngoái lại Ä‘Ã ng sau (61-62): xem truyện ngôn sứ Êlia gá»i Êlisa (1 V 19,19-21). NhÆ°ng Äức Giêsu đòi há»i hÆ¡n Êlia, vì vị ngôn sứ còn cho phép môn đệ vá» từ giã bà con thân thuá»™c, còn Äức Giêsu thì không cho phép.
4.- à nghĩa của bản văn
* Mở: Hà nh trình lên Giêrusalem (51)
Câu mở vá»›i giá»ng long trá»ng của bà i tÆ°á»ng thuáºt chuyến Ä‘i lên Giêrusalem có ba Ä‘iểm:
- a) Thá»i gian Chúa Cha ban cho Con để thá»±c hiện chÆ°Æ¡ng trình của NgÆ°á»i trên trần gian đã đến lúc chấm dứt;
- b) Äức Giêsu nhất quyết Ä‘i cho tá»›i Thà nh thánh. NgÆ°á»i biết chuyện gì Ä‘ang chá» NgÆ°á»i ở Giêrusalem. NgÆ°á»i thấy những Ä‘au khổ, cái chết và cả sá»± sống lại Ä‘ang đến gần. Ta nghe ra gợi ý xa xa vá» cuá»™c hấp hối trong vÆ°á»n Ô-liu. Khi đến lúc, NgÆ°á»i cắt đứt những liên hệ vá»›i miá»n Galilê và cÆ°Æ¡ng quyết tiến vá» Giêrusalem, hiên ngang đối diện vá»›i định mệnh của NgÆ°á»i;
- c) “NgÆ°á»i sai mấy sứ giả Ä‘i trÆ°á»›câ€: Hẳn là tác giả Lc gợi đến sấm ngôn thiên sai Ml 3,1, vá»›i ý nghÄ©a Äức Giêsu chÃnh là Äức Chúa (Yhwh), còn các tông đồ là những sứ giả.
* Sự đón tiếp tại một là ng Samari (52-56)
CÅ©ng nhÆ° sứ vụ tại Galilê được dẫn nháºp bằng má»™ttruyện Äức Giêsu bị loại trừ (Lc 4,16-30), chuyến Ä‘i lên Giêrusalem cÅ©ng được dẫn nháºp bằng má»™ttruyện nhÆ° thế. Có má»™t là ng Samari đã không đón tiếp NgÆ°á»i vì NgÆ°á»i lên Giêrusalem, chứ không lên Garidim là nÆ¡i có Ä‘á»n thá» của ngÆ°á»i Samari. Sá»± từ khÆ°á»›c nà y không là m cho lòng NgÆ°á»i ra chua chát. NgÆ°á»i quở mắng hai môn đệ Giacôbê và Gioan vì các ông đã Ä‘á» nghị chuyện bạo lá»±c. NgÆ°á»i yêu cầu ngÆ°á»i ta nghe NgÆ°á»i, nhÆ°ng NgÆ°á»i để cho ngÆ°á»i ta tá»± do, chứ không muốn ép buá»™c ngÆ°á»i ta phải đón tiếp NgÆ°á»i. NgÆ°á»i không thể diá»…n tả quyết định của NgÆ°á»i ra bằng những biện pháp hà khắc, bất kể hoà n cảnh cụ thể của ngÆ°á»i khác.
* Những đòi há»i đặt ra cho ai muốn là m môn đệ (57-62)
Trên con Ä‘Æ°á»ng nà y, NgÆ°á»i nhắc lại những Ä‘iá»u kiện để Ä‘i theo NgÆ°á»i. Có ba ngÆ°á»i đến để xin Ä‘i theo NgÆ°á»i. Không biết là điá»u gì đã thúc đẩy há» xin nhÆ° thế. Chắc chắn là hỠđã bị NgÆ°á»i thu hút, nên muốn ở vá»›i NgÆ°á»i. Chúng ta cÅ©ng không biết là sau đó há» có tháºt sá»± Ä‘i theo NgÆ°á»i chăng. NhÆ°ng chúng ta biết những hoà n cảnh và những Ä‘iá»u kiện cần thiết để có thể Ä‘i theo NgÆ°á»i.
NgÆ°á»i thứ nhất diá»…n tả má»™ttình trạng sẵn sà ng vô Ä‘iá»u kiện. Äức Giêsu cho anh ta biết rõ Ä‘iá»u gì Ä‘ang chỠđợi anh nếu anh bÆ°á»›c theo NgÆ°á»i. Äặc Ä‘iểm con Ä‘Æ°á»ng NgÆ°á»i Ä‘ang theo là những bất ngá» và sá»± nghèo khó. NgÆ°á»i không thể cung cấp sá»± an toà n và tiện nghi nÆ¡i ăn chốn ở. ChÃnh NgÆ°á»i đã cho thấy Ä‘iá»u đó khi Ä‘i qua Samari: NgÆ°á»i lệ thuá»™c và o sá»± tiếp đón của kẻ khác. NgÆ°á»i chấp nháºn bị từ chối và lại bắt đầu tìm chá»— khác. NgÆ°á»i từ chối những tiện lợi của má»™tnÆ¡i ở cố định. NhÆ° thế NgÆ°á»i tá»± giải thoát khá»i dây rà ng buá»™c vá»›i má»™tnÆ¡i cố định và trở thà nh hoà n toà n tá»± do mà thi hà nh nhiệm vụ. NgÆ°á»i cÅ©ng yêu cầu kẻ muốn theo NgÆ°á»i phải có sá»± từ bỠấy, sá»± tá»± do ấy và dây liên hệ ấy.
Hai ngÆ°á»i khác nêu ra các Ä‘iá»u kiện (chôn cất cha; từ giã ngÆ°á»i thân). Cho cả hai trÆ°á»ng hợp, Äức Giêsu không chấp nháºn những Ä‘iá»u kiện ấy, trong đó luôn liên hệ đến gia đình. Äức Giêsu cho thấy rõ rà ng là NgÆ°á»i đòi há»i ngÆ°á»i ta bÆ°á»›c theo NgÆ°á»i vô Ä‘iá»u kiện.
+ Kết luáºn
Khi bÆ°á»›c theo Äức Giêsu, ngÆ°á»i ta không được nhìn lại Ä‘Ã ng sau, nhÆ°ng phải dứt khoát nhìn tá»›i trÆ°á»›c, nhìn và o chÃnh Äức Giêsu và tất cả những gì được hà m chứa trong quan hệ vá»›i NgÆ°á»i. Không những trong lãnh vá»±c của cải váºt chất, cả trong lãnh vá»±c các tÆ°Æ¡ng quan ngÆ°á»i vá»›i ngÆ°á»i, liên hệ vá»›i NgÆ°á»i đòi há»i má»™tsố những từ bá» Ä‘au Ä‘á»›n. NhÆ°ng phải biết vấn đỠở đây là gì: đó là gắn bó vá»›i NgÆ°á»i, phục vụ NgÆ°á»i, sống thân tình vá»›i NgÆ°á»i. Phần NgÆ°á»i, Äức Giêsu Ä‘á» nghị, nhÆ°ng luôn tôn trá»ng tá»± do của từng ngÆ°á»i. [Mục Lục]
37. Chú giải của Noel Quesson
Bà i Tin Mùng cua Luca Chúa nháºt nà y bắt đầu má»™t giai Ä‘oạn má»›i trong Ä‘á»i sống của Äức Giêsu. Cho đến nay. Äức Giêsu chỉ thá»±c thi tác vụ cua NgÆ°á»i ở Galilê. Trong suốt mÆ°á»i chÆ°Æ¡ng bắt đầu từ đây. Chúng ta sẽ thấy Äức Giêsu "lên Giêrusalem". Äây là má»™t lá»™ trình vỠđịa dÆ° (Lc 9, 51; 13, 22, 22; 17, 11).
Khi đã tá»›i ngà y Äức Giêsu được rÆ°á»›c lên trá»i...
Cách trình bà y tháºt trang trá»ng. Bản văn sát nghÄ©a tiếng HyLạp cảm Ä‘á»™ng hÆ¡n nhiá»u: "Vì những ngà y NgÆ°á»i được rÆ°á»›c lên hoà n tất..."
Cái chết Ä‘ang đến gần ấy không phải là má»™t việc ngẫu nhiên, đó là má»™t sá»± hoà n tất, má»™t thà nh tá»±u, việc thá»±c hiện sau cùng, việc là m tỉ mỉ sau cùng của má»™t Ä‘á»i sống rất trá»n vẹn.
NhÆ°ng đó cÅ©ng là má»™t sá»± "rÆ°á»›c lên". Ở đây, Luca dùng cùng má»™t từ để nói vá» sá»± Thăng Thiên: Äức Giêsu sẽ được rÆ°á»›c lên trá»i (Cv 1, 2-11-22)... nhÆ° ngôn sứ Êlia cÅ©ng đã được rÆ°á»›c lên (2 V 2, 8-11) Äiá»u "sắp tá»›i"... đối vá»›i Äức Giêsu, cÅ©ng nhÆ° đối vá»›i má»—i ngÆ°á»i chúng ta cùng vá»›i NgÆ°á»i. Äó là má»™t biến cố vừa Ä‘au thÆ°Æ¡ng, vừa hạnh phúc: Phục sinh, vá»›i hai mặt của nó, cái chết và đi và o sá»± sống của Chúa Cha.
NgÆ°á»i nhất quyết Ä‘i lên Giêrusalem.
Bản văn Hy-lạp của Luca chứa Ä‘á»±ng má»™t hình ảnh: “NgÆ°á»i là m khuôn mặt chai cứng lại để Ä‘i hÆ°á»›ng vá» Giêrusalem"… nhÆ° ngà y hôm nay, chúng ta thÆ°á»ng nói: NgÆ°á»i siết chặt hà m răng để cÆ°Æ¡ng quyết dấn thân vá» nÆ¡i mà NgÆ°á»i biết rằng NgÆ°á»i sắp chết. Các Tin Mừng hiếm khi nhấn mạnh những trạng thái tâm hồn của Äức Giêsu. Äiá»u đáng lÆ°u ý là ngà y hôm đó NgÆ°á»i phải vượt qua ná»—i sợ hãi và lấy hết sá»± can đảm của má»™t con ngÆ°á»i.
Má»—i ngÆ°á»i chúng ta phải dà nh thá»i gian cùng vá»›i Äức Giêsu gợi lại khó khăn hiện tại của mình, đối vá»›i má»™t thanh niên có thể là thi rá»›t, má»™t ná»—i Ä‘au khổ vì tình cảm cô Ä‘Æ¡n, má»™t sá»± xung Ä‘á»™t trong Ä‘á»i sống lứa đôi, má»™t sá»± bất ổn nghá» nghiệp, má»™t bế tắc xem ra không vượt qua nổi, má»™t căn bệnh không chữa khá»i, má»™t cái tang vừa phải chịu v.v...
Thay vì buông xuôi, tại sao chúng ta không cùng vá»›i Äức Giêsu là m cho khuôn mặt mình chai lại để giữ vững bằng bất cứ giá nà o... theo gÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i "tôi tá»› của Thiên Chúa" đã nói: "Có Äức Chúa là Chúa thÆ°Æ¡ng phù trợ tôi, vì thế, tôi đã không hổ thẹn, vì thế, tôi trÆ¡ mặt chai ra nhÆ° đá. Tôi biết mình sẽ không thẹn thùng" (Is 50,7)
Giê-ru-sa-lem hỡi! NÆ¡i duy nhất trên cả hà nh tinh nà y: cái hố ấy nÆ¡i trồng cây thánh giá... cái ngôi má»™ trong huyệt đá ấy nÆ¡i cái chết đã thất bại, nÆ¡i mà Thiên Chúa kêu khát và là m cho má»™t suối nguồn sinh ra từ cạnh sÆ°á»n NgÆ°á»i. Má»i Ä‘á»i sống Kitô hữu là má»™t con Ä‘Æ°á»ng lên Giê-ru-sa-lem!
NgÆ°á»i sai mấy sứ giả Ä‘i trÆ°á»›c. Há» lên Ä‘Æ°á»ng và và o má»™t là ng ngÆ°á»i Samari để chuẩn bị cho NgÆ°á»i đến. NhÆ°ng dân là ng không đón tiếp NgÆ°á»i vì NgÆ°á»i Ä‘ang Ä‘i vá» hÆ°á»›ng Giê-ru-sa-lem.
Chúng ta luôn luôn có khuynh hÆ°á»›ng giảm nhẹ Tin Mừng, nhÆ° thể thá»i đại của chúng ta là thá»i đại đầu tiên chứng kiến những xung Ä‘á»™t vá» chủng tá»™c, chÃnh trị, tôn giáo xã há»™i.
Những ngÆ°á»i Samari bị những ngÆ°á»i Do Thái giáo trung kiên coi nhÆ° những kẻ ly giáo, từ khi hỠđã xây dá»±ng má»™t ngôi Ä‘á»n thá» trên đỉnh núi Ga-ri-dim để cạnh tranh vá»›i Ä‘á»n thá» Giê-ru-sa-lem. Phải tránh tiếp xúc vá»›i những kẻ "lầm lạc" ấy (Ga 4, 9.20).
Bị những ngÆ°á»i Do Thái khinh bỉ, há» trả Ä‘Å©a lại và gây ra má»i thất phiá»n nhiá»…u cho các Ä‘oà n hà nh hÆ°Æ¡ng mượn con Ä‘Æ°á»ng ngắn nhất để Ä‘i từ Galilê vá» Giê-ru-sa-lem qua các má»m núi miá»n Samari. Äức Giêsu không quay lÆ°ng lại mảnh đất bị sá»± phân biệt chủng tá»™c và sá»± khinh bỉ lẫn nhau tà n phá. Và hÆ¡n thế nữa, NgÆ°á»i từ chối bÆ°á»›c và o sá»± hẹp hòi bế tắc ấy của dÆ° luáºn quần chúng. TrÆ°á»›c hết Luca mô tả vá»›i chúng ta má»™t Äức Giêsu hoà n toà n Ä‘á»™c láºp và là m nổi rõ đức bác ái trá»n hà nh Ä‘á»™ng của ngÆ°á»i Samari tốt là nh (Lc 10, 30). Lòng biết Æ¡n của ngÆ°á»i bệnh bằng được chữa là nh (Lc 17,16) Äức Giêsu yêu thÆ°Æ¡ng tất cả má»i ngÆ°á»i kể cả những ngÆ°á»i bị cám dá»— nguyá»n rủa NgÆ°á»i.
Thấy thế, hai môn đệ NgÆ°á»i là ông Giacôbê và ông Gioan nói rằng: "ThÆ°a Thầy, Thầy có muốn chúng con khiến lá»a từ trá»i xuống thiêu hủy chúng nó không?
Äó là hà nh phạt mà Êlia đã bắt các đối thủ của ông phải chịu (2 V 1,10). Hai ngÆ°á»i "con trai của thiên lôi" (Mc 3,17), Giacôbê và Gioan muốn xứng đáng vá»›i biệt danh của mình! NhÆ°ng há» chÆ°a hiểu gì vá» sứ Ä‘iệp và công việc của Äức Giêsu. Và điá»u nghiêm trá»ng hÆ¡n là hỠđã tạo ra cho mình má»™t ý tưởng vá» Thiên Chúa hoà n toà n sai lầm: há» tưởng rằng mình là những ngÆ°á»i giải thÃch Thiên Chúa và há» chắc rằng mình sở' hữu chỉnh lý! Thiên Chúa toà n năng có thể nà o tha thứ việc Äấng Mêsia của NgÆ°á»i bị con ngÆ°á»i khÆ°á»›c từ' và đối xá» tùy tiện? NGÀY NAY cÅ©ng thế, chúng ta cÅ©ng muốn thá»±c hiện các dá»± án của "con trai Thiên Lôi": Thiên Chúa phải can thiệp để tiêu diệt những kẻ thù của NgÆ°á»i!
Tuy nhiên, chúng ta biết rằng Äức Giêsu không đến để kết án những ngÆ°á»i tá»™i lá»—i nhÆ°ng để cứu há» (Lc 19,10) Thiên Chúa không trùng phạt, NgÆ°á»i tha thứ (Lc 23,34).
NhÆ°ng Äức Giêsu quay lại quở mắng các ông. Rồi Thầy trò Ä‘i sang là ng khác.
Ở đây Äức Giêsu cho chúng ta má»™t hình ảnh Ä‘Ãch thá»±c vá» Thiên Chúa, NgÆ°á»i vốn là Äấng Toà n Năng nhÆ°ng không can thiệp nhÆ° má»™t ông vua chuyên chế để bắt các bá» tôi và kẻ thù quỳ móp nhÆ°ng chúng ta có thể nói rằng má»™t cách khiêm nhÆ°á»ng và nghèo khó, NgÆ°á»i chỠđợi sá»± hoán cải, nhÆ° má»™t ngÆ°á»i cha, nhÆ° má»™t ngÆ°á»i mẹ, đồng ý cho gia hạn và chỠđợi hà nh trình cháºm rãi của chân lý trong lòng con ngÆ°á»i. Và Thầy trò Ä‘i sang là ng khác nhÆ° những ngÆ°á»i nghèo hèn ra Ä‘i khi ngÆ°á»i ta không chịu tiếp há»: Tôi nhìn ngắm Äức Giêsu ra Ä‘i sang là ng khác... Và tôi tá»± há»i vá» sá»± thiếu nhẫn nại của tôi... trÆ°á»›c những tá»™i lá»—i của tôi, trÆ°á»›c những tá»™i lá»—i hoặc sá»± khÆ°á»›c từ của những ngÆ°á»i khác, trÆ°á»›c sá»± cháºm chạp hoặc nặng ná» của Giáo Há»™i... Lạy Chúa xin ban cho con sá»± nhẫn nại Thánh thiêng của NgÆ°á»i.
Thầy trò Ä‘ang Ä‘i trên Ä‘Æ°á»ng thi có kẻ thÆ°a NgÆ°á»i rằng: “ThÆ°a Thầy, Thầy Ä‘i đâu, tôi cÅ©ng xin Ä‘i theoâ€. NgÆ°á»i trả lởi: "Con chồn có hang, chim trá»i có tổ, nhÆ°ng Con NgÆ°á»i không có chá»— tá»±a đầu".
Äúng và o lúc ngÆ°á»i ta từ chối tiếp đến" Äức Giêsu Ä‘ang trên Ä‘Æ°á»ng Giêrusalem, thì có má»™t ngÆ°á»i xin theo NgÆ°á»i má»™t cách quảng đại và có Ä‘iá»u kiện. Hẳn ngÆ°á»i ta có thể mong Äức Giêsu chấp nháºn ngay láºp tức. Vả lại thay vì chiá»u theo nhiệt tình của Æ¡n gá»i nà y, Äức Giêsu đã đặt ra phÃa trÆ°á»›c má»i khó khăn thái Ä‘á»™ nà y hoà n toà n trái ngược vá»›i má»i cách quảng cáo của chúng ta khoe khoang các sản phẩm của mình đến Ä‘á»™ che giấu Ä‘i các khuyết Ä‘iểm. Äức Giêsu không tìm cách tuyển má»™ vá»›i bất cứ giá nà o. Trái lại, NgÆ°á»i nhấn mạnh phải chấp nháºn sá»± thiếu thốn, sá»± nghèo khó, sá»± bất trắc... để theo NgÆ°á»i.
Äiá»u đó là m nổi rõ Ä‘iá»u mà Äức Giêsu đã ý thức khi lên Giê-ru-sa-lem. NgÆ°á»i tiến vá» má»™t số pháºn bi thảm. Ai muốn theo NgÆ°á»i cÅ©ng phải sẵn sà ng chịu ruồng bá». Theo sở thÃch tâm linh của chúng ta, chúng ta có thể suy niệm vá» cuá»™c sống lang thang và bấp bênh của Äức Giêsu, "kẻ lang thang không nÆ¡i trú ẩn" ấy! Äá»i vá»›i má»™t con ngÆ°á»i, không có má»™t mái nhà để trú ẩn và má»™t cái giÆ°á»ng để ngã lÆ°ng thì quả là khắc nghiệt. Và o những buổi chiá»u mệt má»i, Ä‘iá»u đó phải trÄ©u nặng trong lòng. Äức Giêsu. NgÆ°á»i lÆ°u ý chúng ta rằng ngay cả thú rừng còn có má»™t nÆ¡i trú ẩn an toà n. Lạy Chúa, xin cho chúng con lòng can đảm trong những lúc mệt nhá»c thể xác hoạt tinh thần.
"Thầy Ä‘i đâu tôi cÅ©ng xin Ä‘i theo!" kẻ nói câu đó có lẽ không biết rằng con Ä‘Æ°á»ng của Äức Giêsu sẽ dẫn ngÆ°á»i lên Gôn-gô-tha. NhÆ°ng chúng ta thì biết. Và chúng ta cÅ©ng biết rằng "Qua cuá»™c khổ nạn và Tháºp giá, chúng ta Ä‘i đến vinh quang của sá»± Sống lại" ánh sáng nhất định sẽ chiếu giải trên những thá» thách' của chúng ta: Giê-ru-sa-lem!
Äức Giêsu nói vá»›i má»™t ngÆ°á»i khác: "Anh hãy theo tôi!" NgÆ°á»i ấy thÆ°a: "ThÆ°a Thầy, xin cho phép tôi vá» chá»n cất cha tôi trÆ°á»›c đã " Äức Giêsu bảo: “Cứ để kẻ chết chôn kẻ chết của há». Còn anh, anh hãy Ä‘i loan báo Triá»u Äại Thiên Chúa".
Äây là má»™t trong những lá»i nghiêm khắc nhất trong toà n bá»™ Phúc âm... má»™t lá»i khiêu khÃch, nổi loạn. Sá»± mai táng những ngÆ°á»i thân của chúng ta là má»™t bổn pháºn thiêng liêng, đặc biệt là nh thánh vì dá»±a và o má»™t Ä‘iá»u răn rõ rà ng của Tháºp giá»›i: “ngÆ°Æ¡i phải yêu mến cha mẹ ngÆ°Æ¡i". Lá»i nói quá đáng của Äức Giêsu đặt chúng ta trÆ°á»›c má»™t song luáºn:
- hoặc là Äức Giêsu là má»™t ngÆ°á»i Ä‘iên không nháºn thức Ä‘iá»u mình đòi há»i.
- hoặc là Äức Giêsu thuá»™c vá» má»™t bình diện khác bình diện trần ri thế, bên trên con ngÆ°á»i...
Sá»± tháºt là Äức Giêsu Ä‘i đến chá»— cho rằng ai không tìm kiếm Triá»u Äại của Thiên Chúa là má»™t "ngÆ°á»i chết". Bởi vì rõ rà ng trong cùng má»™t câu, từ "kẻ chết" không có cùng má»™t ý nghÄ©a: trong má»™t trÆ°á»ng hợp, nó có nghÄ©a thông thÆ°á»ng tức là "những ngÆ°á»i đã qua Ä‘á»i" nhÆ°ng trong trÆ°á»ng hợp kia, nó có nghÄ©a là tất cả những ngÆ°á»i đã không gặp gỡ Äức Giêsu và NgÆ°á»i dám nói rằng há» là "những ngÆ°á»i chết"? Äối vá»›i Äức Giêsu ngÆ°á»i nà o không lo lắng những sá»± việc của Thiên Chúa không sống theo nghÄ©a mạnh nhất của từ ấy. Phải, đó là lá»i khó nghe nhÆ°ng là mạc khải vá» sá»± sống chân tháºt và duy nhất sá»± sống của Thiên Chúa, của Triá»u Äại Thiên Chúa.
Má»™t ngÆ°á»i khác nữa lại nói: "ThÆ°a Thầy, tôi xin theo Thầy, nhÆ°ng xin cho phép tôi từ biệt gia đình trÆ°á»›c đã". Äức Giêsu bảo: "Ai đã tra tay cầm cà y mà còn ngoái lại Ä‘Ã ng sau, thì không thÃch hợp vá»›i nÆ°á»›c Thiên Chúa".
Váºy, Äức Giêsu, Ngà i là ai mà đòi há»i chúng con sá»± từ bỠấy? Tuy nhiên Ngà i cÅ©ng đã đòi há»i chúng con yêu mến cha mẹ mình và Ngà i đã là m gÆ°Æ¡ng bằng má»™t tình cảm gắn bó tinh tế vá»›i mẹ Ngà i là Äức Maria khi trao phó bà cho ngÆ°á»i bạn tốt nhất của Ngà i.
NhÆ°ng sá»± phục vụ Triá»u Äại Thiên Chúa đòi há»i tất cả và ngay láºp tức. Thiên Chúa bác bá» những Æ°u tiên của chúng ta: "Äể tôi vá» chôn cất cha tôi trÆ°á»›c đã... Äể tôi từ biệt gia đình trÆ°á»›c đã..." Äó là những yêu cầu rất chÃnh đáng. Tháºt váºy đó là những NgÆ°á»i rất nghiêm túc, đứng đắn, hiểu lý. HỠđã "lên kế hoạch" của há» trÆ°á»›c tiên, những công việc: của cá nhân tôi, kế đó là những công việc của Thiên Chúa. Tôi vừa kết thúc năm há»c của tôi. Tôi dá»± trù láºp kế hoạch cho kỳ nghỉ hè: khoảng giữa tháng chÃn tôi sẽ tìm lại Thiên Chúa... sau đó! Má»—i chúa nháºt, nghỉ ngÆ¡i trÆ°á»›c đã, giải trà trÆ°á»›c đã, dà nh thì giá» cho gia đình và bạn bè trÆ°á»›c đã: sau đó... nếu còn thá»i gian hãy Ä‘i dá»± thánh lá»….
TrÆ°á»›c ngưỡng của mùa hè Ä‘ang bắt đầu, Äức Giêsu Kitô cảnh giác tôi vá» thá»i gian biểu của tôi! Thang giá trị của con là gì'? Những Ä‘iá»u cấp thiết của con là thứ báºc nà o. Con Ä‘i tắm biển trÆ°á»›c đây phải không? Sức khá»e của con trÆ°á»›c đã phải không? Hoặc là trÆ°á»›c tiên là điá»u chủ yếu? Thánh Phaolô má»i gá»i chúng ta "hãy đứng vững, đừng mang lấy ách nô lệ má»™t lần nữa" (Gl 5,1). [Mục Lục]
|