Chúa nháºt V Phục Sinh, năm C: Các bà i suy niệm và chú giải Lá»i Chúa
20.04.2016
Tin Mừng: Ga 13,31-33a.34-35 Khi GiuÄ‘a ra khá»i phòng tiệc, Äức Giêsu nói: "GiỠđây, Con NgÆ°á»i được tôn vinh, và Thiên Chúa cÅ©ng được tôn vinh nÆ¡i NgÆ°á»i. Nếu Thiên Chúa được tôn vinh nÆ¡i NgÆ°á»i, thì Thiên Chúa cÅ©ng sẽ tôn vinh NgÆ°á»i nÆ¡i chÃnh mình, và Thiên Chúa sắp tôn vinh NgÆ°á»i. Hỡi anh em là những ngÆ°á»i con bé nhá» của Thầy, Thầy còn ở vá»›i anh em má»™t Ãt lâu nữa thôi… Thầy ban cho anh em má»™t Ä‘iá»u răn má»›i là anh em hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau; anh em hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau nhÆ° Thầy đã yêu thÆ°Æ¡ng anh em. Ở Ä‘iểm nà y, má»i ngÆ°á»i sẽ nháºn biết anh em là môn đệ của Thầy: là anh em có lòng yêu thÆ°Æ¡ng nhau.â€
CHÚA NHẬT V PHỤC SINH, NĂM C
Các bà i suy niệm và chú giải Lá»i Chúa
Lá»i Chúa: Cv 14,21b-27; Kh 21,1-5a; Ga 13,31-33a.34-35 ----†----
MỤC LỤC
1. Yêu thương
2. Yêu thương anh em
3. Yêu thương như Thầy đã yêu thương
4. Yêu thương nhau - Lm. Giuse Trần Việt Hùng
5. Yêu thương
6. Tôi là môn đệ của ai?
7. Như Thầy đã yêu
8. Giáo Hội chia sẻ tình thương – Cố Lm Hồng Phúc
9. Suy niệm của Lm. GB. Hiếu
10. Yêu như Chúa yêu
11. Vinh quang tháºp giá
12. Äể nháºn ra ngÆ°á»i môn đệ chân chÃnh
13. Yêu thương và giúp đỡ
14. Äiá»u răn má»›i
15. Yêu ngÆ°á»i nhÆ° Chúa
16. Yêu như Thầy yêu.
17. Hãy gieo yêu thÆ°Æ¡ng - Lm. Giuse Tạ Duy Tuyá»n
18. Như Thầy đã yêu – Thiên Phúc
19. Yêu như Thầy đã yêu
20. Giới răn yêu thương – R. Veritas.
21. Giới răn yêu thương
22. Vương quốc tình yêu – Lm. Anmai.
23. Suy niệm của Lm Phaolô Cao Thế Bình
24. Trá»i má»›i đất má»›i – Lm. Jos. Phạm Thanh Liêm
25. Ai yêu thÆ°Æ¡ng Ä‘á»u là Kitô hữu
26. Giá»›i luáºt yêu thÆ°Æ¡ng
27. Äiá»u răn má»›i
28. Yêu thương
29. Yêu nhÆ° Thầy yêu – Lm. Antôn Nguyá»…n Văn Äá»™
30. Tình thương
31. Văn minh tình thương - Lm Phêrô Bùi Quang Tuấn
32. Anh em hãy yêu thương nhau
33. Hãy yêu nhÆ° chÃnh Thầy - Jos.Vinc. Ngá»c Biển
34. NgÆ°á»i môn đệ Ä‘Ãch thá»±c
35. Äức Giêsu luôn luôn hiện diện
36. Chú giải của Noel Quesson
1. Yêu thương
Nếu kiểm Ä‘iểm lại Ä‘á»i sống, xét mình vá» những lá»i nói, những cá» chỉ và những việc là m đối vá»›i những ngÆ°á»i chung quanh, chúng ta sẽ thấy mình đã sai lá»—i rất nhiá»u giá»›i luáºt yêu thÆ°Æ¡ng của Chúa. Tôi nghÄ© rằng Lá»i Chúa phán: NgÆ°Æ¡i phải yêu thÆ°Æ¡ng anh em nhÆ° chÃnh mình ngÆ°Æ¡i, sẽ bao gồm tất cả và chi phối má»i liên hệ giữa ngÆ°á»i vá»›i ngÆ°á»i. Nếu chúng ta hiểu thấu đức bác ái và cố gắng thá»±c hiện, chúng ta sẽ trở nên những ngÆ°á»i lịch sá»±, tế nhị và dá»… thÆ°Æ¡ng.
Yêu thÆ°Æ¡ng anh em, nhiá»u ngÆ°á»i trong chúng ta cho rằng, lệnh truyá»n nà y có tÃnh cách giáo Ä‘iá»u, mang nặng tÃnh chất đạo đức, không còn gây được những ấn tượng mạnh mẽ. Trong khi đó, cuá»™c sống thì biến đổi từng ngà y và từng giá». NgÆ°á»i ta chú trá»ng đến những vẻ hà o nhoáng bên ngoà i. Những lá»i nói tuyên truyá»n. Tất cả là m thà nh nhÆ° má»™t lá»›p sÆ¡n, phết trên thanh gá»— mục. Trong khi đó tinh thần bác ái, tinh thần yêu thÆ°Æ¡ng vẫn cứ bị quên lãng, và không có má»™t chá»— đứng quan trá»ng nà o trong sinh hoạt thÆ°á»ng ngà y.
Bên Phi châu, có những bá»™ lạc, khi gặp nhau ngÆ°á»i ta chà o nhau bằng câu: Tôi nhìn thấy bạn. Câu nói nà y đối vá»›i chúng ta không mang má»™t ý nghÄ©a gì đặc sắc, nhÆ°ng nếu suy nghÄ© má»™t chút, chúng ta sẽ thấy được cả má»™t quan niệm sống của dân bản xứ. Tôi nhìn thấy bạn, có nghÄ©a là tôi không táºp trung cái nhìn Ãch ká»· trên bản thân tôi, tôi không coi tôi nhÆ° là cái rốn của vÅ© trụ, nhÆ°ng tôi nhìn thấy bạn, vá»›i tất cả địa vị và giá trị của bạn.
Tôn trá»ng ngÆ°á»i khác, có lẽ đó là điá»u mà hiện nay chúng ta còn thiếu sót rất nhiá»u. NgÆ°á»i khác không phải là má»™t hòn đảo để cho tôi thám hiểm, cÅ©ng không phải là má»™t trái chanh cho tôi vắt kiệt. NgÆ°á»i khác là anh em của tôi, là hình ảnh của Thiên Chúa. Dù há» có xấu xa và tệ bạc đến đâu chăng nữa thì há» cÅ©ng đã được cứu chuá»™c bằng Máu Thánh Äức Kitô, thuá»™c vá» gia đình Thiên Chúa cÅ©ng nhÆ° tôi. Trong gia đình nà y, Thiên Chúa là Cha và chúng ta là anh em vá»›i nhau. Nếu nhìn ngÆ°á»i khác nhÆ° thế, chúng ta sẽ trở nên ngÆ°á»i Kitô hữu trưởng thà nh và sống đạo.
Má»™t ngÆ°á»i ngoại quốc bÆ°á»›c xuống xe Ä‘iện. Ông ta há»i thăm vỠđịa chỉ vá»›i ngÆ°á»i mà ông ta gặp đầu tiên. NgÆ°á»i ấy đã chỉ vẽ cặn kẽ rồi lại Ä‘i theo và xách hà nh lý cho ông ta tá»›i táºn địa chỉ mà ông ta định đến. Tò mò, ông ta bèn há»i ngÆ°á»i ấy: Tại sao ông lại là m cho tôi nhÆ° thế, Ä‘ang khi tôi chỉ là má»™t kẻ xa lạ. Rất Ä‘Æ¡n sÆ¡ và thà nh tháºt, ngÆ°á»i kia đã trả lá»i: Vì tôi là ngÆ°á»i Kitô hữu.
Là ngÆ°á»i Kitô hữu, chúng ta hãy yêu thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i khác trong Äức Kitô và vì Äức Kitô. Hãy yêu thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i khác, vì tất cả Ä‘á»u là anh em, Ä‘á»u có chung má»™t Cha là Thiên Chúa ở trên trá»i. [Mục Lục]
2. Yêu thương anh em
Thầy truyá»n cho các con má»™t Ä‘iá»u răn má»›i là các con hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau.
Không phải chỉ có Kitô giáo má»›i giảng dạy vá» tình yêu thÆ°Æ¡ng. Văn hoá à đông đã từng nhấn mạnh: Tứ hải giai huynh đệ, bốn bể Ä‘á»u là anh em. Cha ông chúng ta thuở trÆ°á»›c cÅ©ng đã khuyên nhủ: ThÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i nhÆ° thể thÆ°Æ¡ng thân, để nói lên tấm lòng yêu thÆ°Æ¡ng rá»™ng mở đối vá»›i má»i ngÆ°á»i trong xã há»™i. Váºy giá»›i luáºt của Chúa có Ä‘iá»u chi má»›i mẻ?
Dá»±a và o những lá»i tâm sá»± cuối cùng của Chúa, chúng ta có thể tìm thấy được những nét Ä‘á»™c đáo của tình thÆ°Æ¡ng yêu trong Kitô giáo. Nét Ä‘á»™c đáo thứ nhất đó là hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau nhÆ° Chúa Giêsu đã yêu thÆ°Æ¡ng chúng ta. Thá»±c váºy, cái khuôn mẫu lý tưởng, cái thÆ°á»›c được dùng để Ä‘o tình yêu thÆ°Æ¡ng của chúng ta, không còn là mối liên hệ máu mủ, cÅ©ng không còn là chÃnh bản thân của mình nữa, nhÆ°ng là chÃnh tình yêu của Chúa Giêsu, Äấng đã xuống thế và chịu chết trên tháºp giá để cứu chuá»™c chúng ta nhÆ° lá»i Ngà i đã nói: Không ai có tình yêu cao quý hÆ¡n ngÆ°á»i dám hy sinh mạng sống vì bạn hữu. Chá»— khác Ngà i cÅ©ng bảo: Ta là mục tá» tốt là nh. NgÆ°á»i mục tá» tốt là nh thì hy sinh mạng sống cho Ä‘oà n chiên. Tình yêu ấy không bị giá»›i hạn, không bị ngăn cách nhÆ°ng được dà nh cho hết má»i ngÆ°á»i.
Bên cạnh tháºp giá Äức Kitô không ai là không có chá»— của mình, kể cả những kẻ tá»™i lá»—i, Ä‘Ä© Ä‘iếm và trá»™m cÆ°á»›p. Ngà i không huá»· diệt má»™t khả năng nà o để vÆ°Æ¡n lên. Äứa con hoang Ä‘Ã ng cÅ©ng có chá»— trong nhà cha mình. NgÆ°á»i trá»™m cắp cÅ©ng được má»i gá»i tham dá»± tiệc cÆ°á»›c và ngÆ°á»i phụ nữ nhẹ dạ cÅ©ng có thể hôn chân Ngà i. Ngà i đã tá» cho chúng ta thấy má»™t Thiên Chúa đầy lòng nhân từ và thÆ°Æ¡ng xót đối vá»›i má»i ngÆ°á»i, không trừ má»™t ai. Tình yêu thÆ°Æ¡ng vô bỠấy phải trở nên mẫu má»±c để chúng ta noi theo: Hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhÆ° nhÆ° Thầy đã yêu thÆ°Æ¡ng các con.
Nét Ä‘á»™c đáo thứ hai đó là tình yêu thÆ°Æ¡ng phải trở nên dấu chỉ của những ngÆ°á»i thuá»™c vá» Chúa. NgÆ°á»i ta cứ dấu nà y mà nháºn biết các con là môn đệ Thầy là các con yêu thÆ°Æ¡ng nhau. Thá»±c váºy, Chúa Giêsu không đòi há»i các môn đệ của mình phải thông thái nhÆ° các tiến sÄ© luáºt, cÅ©ng không bắt há» phải sống gò bó nhiệm nhặt nhÆ° nhóm biệt phái. Äiá»u duy nhất Ngà i đòi há»i nÆ¡i các ông đó là tình yêu thÆ°Æ¡ng.
Ngay từ đầu các tÃn hữu đã thá»±c sá»± sống tình bác ái yêu thÆ°Æ¡ng để là m chứng cho Äức Kitô phục sinh và trải qua dòng lịch sá» của Giáo Há»™i, các tâm hồn ở má»i nÆ¡i và trong má»i lúc, vẫn nháºn ra Thiên Chúa là tình yêu xuyên qua những chứng từ sống Ä‘á»™ng của những ngÆ°á»i tin Chúa, được biểu lá»™ bằng hà nh Ä‘á»™ng bác ái yêu thÆ°Æ¡ng.
Trong cuá»™c sống hằng ngà y không phải chúng ta không biết rằng thÆ°Æ¡ng yêu là đòi há»i căn bản nhất của Tin Mừng, thÆ°Æ¡ng yêu là giá»›i luáºt má»›i của Chúa Giêsu, thÆ°Æ¡ng yêu là dấu chỉ của ngÆ°á»i môn đệ Chúa. Thế nhÆ°ng, từ chá»— biết đến chá»— sống, từ chá»— hiểu đến chá»— là m luôn luôn có má»™t khoảng cách. Chúng ta vẫn thÃch lấy lòng mình là m thÆ°á»›c Ä‘o tình yêu dà nh cho ngÆ°á»i khác. Chúng ta vẫn muốn giá»›i hạn tình thÆ°Æ¡ng ấy trong má»™t phạm vi hạn hẹp nà o đó. Chúng ta vẫn thÃch tÃnh toán cá»™ng trừ để tình thÆ°Æ¡ng không là m chúng ta bị thiệt thòi mà trái lại còn Ä‘em đến những lợi Ãch riêng tÆ°. Chúng ta vẫn muốn dá»±a và o mà u cá», sắc áo hay danh xÆ°ng để xác định chúng ta thuá»™c vá» Chúa, chúng ta không dám chứng tá» bằng những hà nh đông yêu thÆ°Æ¡ng và hy sinh mạng sống của mình. Quan hệ của chúng ta còn quá vụ lợi. [Mục Lục]
3. Yêu thương như Thầy đã yêu thương
(Suy niệm của Lm. Gioan Nguyễn Văn Ty)
Bà i Tin Mừng hôm nay là lá»i cáo biệt Äức Giêsu nói cho các môn đệ thân yêu trÆ°á»›c khi NgÆ°á»i ra Ä‘i chịu chết, đồng thá»i cÅ©ng là những lá»i trăn trối thâm tình nhất. ChÃnh trong bối cảnh cụ thể và lịch sỠđó mà ‘điá»u răn má»›i’ trở thà nh đặc biệt quan trá»ng và sâu sắc.
Không hiểu sao: mãi cho tá»›i bây giá», tôi vẫn chÆ°a hết dị ứng vá»›i chữ ‘giá»›i răn’ (commandments). Má»™t từ vá»±ng khác là ‘tháºp Ä‘iá»u’ (Decalogue) xem ra nhẹ nhà ng hÆ¡n nếu xét theo nguyên ngữ. Äối vá»›i ngÆ°á»i công giáo, cÅ©ng không biết từ bao giá», từ ngữ ‘giá»›i răn’ đã trở thà nh phổ biến và quen tai. “Äiá»u răn’ có nghÄ©a là : má»™t qui Ä‘inh, má»™t Ä‘iá»u buá»™c phải là m hay cấm không được là m, phát xuất từ má»™t thẩm quyá»n tối thượng. Äã là điá»u răn, thì má»i ngÆ°á»i ai Ä‘á»u ‘phải’ tuân giữ. NgÆ°á»i Việt Nam quen vá»›i khái niệm: ‘lá»i răn bảo’ (nên, hãy), vá»›i ná»™i dung nhẹ nhà ng và khÃch lệ hÆ¡n. Tôi thiết nghÄ© là con ngÆ°á»i Ä‘Æ°Æ¡ng đại (đặc biệt giá»›i trẻ hôm nay) cÅ©ng chuá»™ng nhẹ nhà ng khuyên nhủ hÆ¡n là răn Ä‘e. HÆ¡n nữa, trong các ‘điá»u răn’ thì, luáºt buá»™c phải yêu thÆ°Æ¡ng lại có vẻ bất hợp lý hÆ¡n hết! Tình yêu không thể bó buá»™c! vì nó dá»±a trên tá»± do và nháºn thức; không má»™t ai, kể cả Thiên Chúa, có thể bắt buá»™c ngÆ°á»i khác phải yêu mình. Là chúa tể, Ngà i chỉ có quyá»n bắt má»i tạo váºt phải thá» lạy, phải kÃnh sợ mình mà thôi! Thế thì ta phải hiểu câu nói của Äức Giêsu thế nà o đây: “Thầy ban cho anh em má»™t Ä‘iá»u răn má»›i là anh em hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhauâ€.
TrÆ°á»›c hết hãy nhá»› rằng: các thÃnh giả của Äức Giêsu trong cái giá» phút biệt ly đó là các môn đệ; mà các ông Ä‘á»u là những ngÆ°á»i Do Thái gốc (xem Ga 1:47). Các Pha-ri-sêu vẫn thÆ°á»ng nói tá»›i ‘điá»u răn’ (xem Mt 22:34-40), váºy thì việc Äức Giêsu Ä‘á» cáºp tá»›i má»™t ‘điá»u răn má»›i’ là hoà n toà n hữu hiệu để lôi cuốn đám thÃnh giả Do Thái lắng nghe NgÆ°á»i. Chắc hẳn các môn đệ đã khá quen thuá»™c vá»›i các Ä‘oạn chÆ°Æ¡ng 20, câu 2-17 trong sách Xuất Hà nh, hoặc chÆ°Æ¡ng 5 câu 6-21 sách Äệ Nhị Luáºt. Các Ä‘oạn văn nà y Ä‘á»u đặt ‘10 giá»›i răn ’ dá»±a trên thẩm quyá»n tối thượng của Äức Chúa Gia-vê, Äấng đã giải thoát dân khá»i ách nô lệ bên Ai-Cáºp và dẫn Ä‘Æ°a há» và o đất hứa. MÆ°á»i Ä‘iá»u răn hay tháºp giá»›i có thể được coi nhÆ° các Ä‘iá»u khoản của giao Æ°á»›c dân Do Thái ký kết vá»›i Gia-vê, Äấng giải phóng há». Tá»± nó, tháºp giá»›i là những qui luáºt rất nhân bản và hợp lý, kể cả ba khoản đầu trá»±c tiếp liên quan tá»›i Äức Chúa, tuy nhiên ta không thể khảng định tháºp giá»›i Ä‘Ãch thá»±c là luáºt yêu thÆ°Æ¡ng! Äúng hÆ¡n, đó là luáºt công bằng, luáºt sòng phẳng, luáºt rà ng buá»™c do cam kết của má»™t khế Æ°á»›c giữa hai bên ký kết vá»›i nhau. Ngay cả ‘yêu tha nhân nhÆ° yêu chÃnh mình’ cÅ©ng chỉ xuất phát từ đòi há»i công bằng của Cá»±u Æ°á»›c: “Tất cả Luáºt Mô-sê và các sách ngôn sứ Ä‘á»u tùy thuá»™c và o hai Ä‘iá»u răn ấy†(Mt 22:40); chÃnh Äức Giêsu đã khảng định nhÆ° váºy.
Trong bối cảnh đó thì “anh em hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau nhÆ° Thầy đã yêu thÆ°Æ¡ng anh em†má»›i là ‘điá»u răn’ hoà n toà n má»›i mẻ, vì nó vượt xa những đòi há»i công bằng sòng phẳng của má»™t giao kèo xã há»™i. Ná»n tảng và nguyên lý của ‘hãy yêu thÆ°Æ¡ng nà y’ chÃnh là con ngÆ°á»i Äức Giêsu Ki-tô, Äấng đã hiến mình chịu chết trên tháºp giá… để thá»±c hiện cuá»™c giải phóng và láºp má»™t vÆ°Æ¡ng quốc thứ tha. Äó chÃnh là ‘điá»u răn’ căn bản của giao Æ°á»›c má»›i, nói theo lối diá»…n tả của của ngÆ°á»i Do Thái. Nó phát xuất từ sá»± khám phá ra, hay nháºn thức được: sá»± trung thà nh tuyệt đối của má»™t Thiên Chúa cứu Ä‘á»™, nhân ái và giầu lòng xót thÆ°Æ¡ng, để rồi tá»± đáy lòng má»—i ngÆ°á»i nẩy sinh và phát triển má»™t tình yêu đáp trả quảng đại. ChÃnh vì Ä‘iá»u nà y mà , và trong tâm tình sâu Ä‘áºm nhất của cuá»™c tiá»…n biệt, Äức Giêsu má»›i chÃnh thức công bố ‘điá»u răn’ nà y! Sắp tá»›i đây, các môn đệ sẽ táºn mắt chứng kiến tình yêu nà y bắt đầu trở thà nh hiện thá»±c: các ông sẽ được chứng kiến má»™t Thiên Chúa yêu đến cùng, yêu tá»›i Ä‘á»™ “sai Con của NgÆ°á»i đến là m của lá»… Ä‘á»n tá»™i cho chúng ta†trên Tháºp Giá (1 Ga 4:10).
Nếu thế thì đây không còn phải là má»™t ‘điá»u răn’ chÃnh hiệu nữa, có nghÄ©a là không phải là má»™t Ä‘iá»u gì áp đặt từ bên ngoà i. Tình yêu má»i gá»i tình yêu! Những ai đã chứng kiến tình yêu Tháºp Giá, đã cảm nghiệm thấy “tình yêu đó là nhÆ° thế nà y…†(1 Ga 4:8-11) thì việc ‘buá»™c’ hay ‘phải’ yêu thÆ°Æ¡ng anh em mình chỉ còn là má»™t cách nói. Thá»±c ra chẳng có buá»™c gì cả: nếu anh biết Thiên Chúa trong Äức Giêsu Ki-tô hiến mình trên tháºp giá cho anh và biết cách thâm sâu, thì việc yêu ngÆ°á»i anh em lá»—i phạm sẽ là má»™t đòi há»i ná»™i tại, má»™t công việc của cõi lòng. Ngược lại, nếu anh thấy mình chÆ°a thể yêu thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i anh em, thì Ä‘Æ¡n giản là vì anh chÆ°a tháºt sá»± thấu hiểu Tháºp Giá, nÆ¡i Thiên Chúa đã yêu và hiến mình cho anh bất chấp con ngÆ°á»i anh đầy tá»™i lá»—i. Gioan đã muốn diá»…n tả nhÆ° thế trong các chÆ°Æ¡ng 4 và 5 của lá thÆ° thứ nhất: hoặc biết vá» tình yêu xót thÆ°Æ¡ng của Thiên Chúa hoặc không thể yêu tha nhân: vì nếu thấu hiểu được lòng Chúa nhân ái xót thÆ°Æ¡ng, thì chúng ta ‘phải’, nhÆ° má»™t định luáºt hoà n toà n lô-gÃch hay đúng hÆ¡n má»™t chuyển Ä‘á»™ng tất nhiên của cõi lòng, yêu má»i ngÆ°á»i anh em của mình thôi, cho dầu há» có bất toà n tá»›i mấy. Yêu thÆ°Æ¡ng tha thứ cho kẻ thù nghịch sẽ mãi mãi là điá»u không thể, là má»™t nghịch lý của niá»m tin, bao lâu Tháºp Giá chÆ°a được chúng ta giÆ°Æ¡ng cao trong Ä‘á»i sống.
Do đó, nếu tôi chÆ°a thấy mình có thể yêu mến hoặc tha thức cho cáºn nhân, thì tôi biết đâu là nguyên nhân rồi đó!
Lạy Chúa từ nhân, nếu con chÆ°a thể yêu các anh em con, thì Ä‘Æ¡n giản là vì con chÆ°a hiểu thấu và cảm nghiệm được: ‘Chúa yêu thÆ°Æ¡ng và hiến mình vì con’ tá»›i mức Ä‘á»™ nà o. Xin cho con biết chiêm ngắm Tháºp Giá, nhất là khi cá» hà nh Thánh Lá»…, để con ngà y cà ng và o sâu hÆ¡n trong tình yêu xót thÆ°Æ¡ng của Chúa. Chỉ qua cách đó, phải, qua cách duy nhất đó, con má»›i có thể trở nên má»™t Linh Mục Ä‘Ãch thá»±c, biết yêu mến và tá»± hiến cho Ä‘oà n chiên và các anh em con ‘nhÆ° Chúa đã yêu thÆ°Æ¡ng’. Xin hãy giúp con đạt được Ä‘iá»u nà y trong công tác mục vụ hà ng ngà y của con. Amen. [Mục Lục
4. Yêu thương nhau - Lm. Giuse Trần Việt Hùng
Truyện kể: Má»™t vị giám mục kiểm tra khả năng của má»™t nhóm ứng viên xin lãnh nháºn Bà tÃch Thánh Tẩy. Ngà i há»i: Bằng dấu chỉ nà o các ngÆ°á»i khác nháºn ra các con là ngÆ°á»i Công giáo? Không có tiếng trả lá»i. Rõ rà ng, không có ai ngá» má»™t câu há»i nhÆ° thế. Vị giám mục lặp lại câu há»i. Và ngà i lặp lại thêm má»™t lần nữa, lần nà y ngà i là m dấu Thánh giá có ý nhắc nhá»› cho các ngÆ°á»i dá»± tòng má»™t câu trả lá»i chÃnh xác. Bất chợt má»™t ứng viên trả lá»i: Äó là tình yêu. Vị giám mục rất ngạc nhiên! Khi sắp mở miệng nói “saiâ€, ngà i bá»—ng kịp thá»i ngáºm miệng lại. Thánh giá biểu lá»™ tình yêu. Dấu chỉ của tình yêu là Thánh giá. Äạo Công giáo là đạo của bác ái yêu thÆ°Æ¡ng.
Yêu thÆ°Æ¡ng nhau nhÆ° Thầy yêu. Thiên Chúa là Tình Yêu. Thiên Chúa đã sai chÃnh Con Má»™t yêu dấu xuống thế để cứu Ä‘á»™ nhân loại. Chúa Giêsu đã bà y tá» tình yêu Thiên Chúa má»™t cách cụ thể trong Ä‘á»i sống. Tình yêu của Chúa trải rá»™ng trong má»i khÃa cạnh của cuá»™c sống con ngÆ°á»i. Ngà i đã dùng má»i cách gần gÅ©i nhất để tá» lòng yêu thÆ°Æ¡ng. Chúa sinh ra nÆ¡i máng cá» nghèo hèn, chịu chung số pháºn vá»›i những ngÆ°á»i kiá»u cÆ° khách lạ, sinh sống nÆ¡i là ng quê nghèo và hoạt Ä‘á»™ng cách bình dị âm thầm. Chúa Giêsu hoà chung những sinh hoạt hằng ngà y vá»›i má»i ngÆ°á»i, đến ná»—i ngÆ°á»i đồng hÆ°Æ¡ng chẳng nháºn ra Chúa là ai. Há» nghÄ© Chúa chỉ là con bác thợ má»™c Giuse và mẹ là bà Maria. Thiên Chúa ẩn mình má»™t cách tháºt khiêm hạ.
Chúa Giêsu đã kiên nhẫn đợi chá» trong thá»i gian và không gian để thi hà nh sứ mệnh. Ngà i đã hoà n tất má»i lá»i tiên tri loan báo vá» Ngà i. Chúa đã chịu má»i khổ nhục và chịu chết treo trên cây Thánh giá. Chúa đã sống lại. Má»i uy quyá»n trên trá»i dÆ°á»›i đất được trao ban trong tay Ngà i. Má»i tÆ° tưởng, lá»i nói, hà nh Ä‘á»™ng của Chúa Giêsu là lá»i nói hà nh Ä‘á»™ng của Thiên Chúa là m NgÆ°á»i. Lá»i của Ngà i là Tin Mừng cứu Ä‘á»™. TrÆ°á»›c khi rá»i khá»i thế gian, Chúa Giêsu đã Æ°u ái ban truyá»n cho các Tông đồ: "Thầy ban cho anh em má»™t Ä‘iá»u răn má»›i là anh em hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau; anh em hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau nhÆ° Thầy đã yêu thÆ°Æ¡ng anh em" (Ga 13,34). Yêu thÆ°Æ¡ng nhau nhÆ° Thầy yêu chúng con. Má»™t Ä‘iá»u răn căn cốt tóm gá»m lá»i dạy của Chúa.
Chúa yêu thÆ°Æ¡ng trong má»i cá» chỉ, ngôn ngữ và hà nh Ä‘á»™ng. Những cá» chỉ thân thÆ°Æ¡ng đối vá»›i ngÆ°á»i nghèo, kẻ bệnh táºt, ngÆ°á»i phung cùi, khuyết táºt, kẻ câm Ä‘iếc, Ä‘ui mù, quá»· ám và ngÆ°á»i Ä‘au khổ. Những bà i giảng nói vỠđức yêu thÆ°Æ¡ng, yêu Chúa yêu ngÆ°á»i. Yêu thÆ°Æ¡ng anh chị em và yêu cả kẻ thù. Lá»i giảng của Chúa được cụ thể hoá qua các hà nh Ä‘á»™ng Chúa đã thá»±c hiện. Chúa đã tá» lòng xót thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i tá»™i lá»—i lầm lạc và tha thứ cho những kẻ đã chống đối, nhạo cÆ°á»i và phản bá»™i giết Chúa. Chúa đã chấp nháºn má»i xỉ vả nhục nhã chỉ vì yêu. Kìa ngÆ°á»i ta khạc nhổ và o mặt Chúa. Chúng ta có thể chấp nháºn má»™t hà nh Ä‘á»™ng bị khinh bỉ nhÆ° thế không? Có khi nà o chúng ta bị ngÆ°á»i ta khạc nhổ và o mặt chÆ°a? Tháºt gá»›m!
Chúa Giêsu đã hiến dâng tất cả chỉ vì yêu. Chúa yêu chúng ta vô Ä‘iá»u kiện. Chúa yêu chúng ta trÆ°á»›c. Chúa má»i gá»i chúng ta há»c theo Chúa. Chỉ qua tình yêu, má»i ngÆ°á»i nháºn biết chúng ta là Kitô hữu: "Má»i ngÆ°á»i sẽ nháºn biết anh em là môn đệ của Thầy ở Ä‘iểm nà y: là anh em có lòng yêu thÆ°Æ¡ng nhau" (Ga 13,35). Chúng ta hãy táºp sống yêu thÆ°Æ¡ng từ trong nôi ấm của gia đình trÆ°á»›c. Khi hạt giống tình yêu nẩy mầm trong tâm, hoa trái tình yêu sẽ tá»a lan hÆ°Æ¡ng thÆ¡m ra những ngÆ°á»i chung quanh. Tất cả hoa trái yêu thÆ°Æ¡ng của ngà y mai Ä‘á»u ẩn tà ng trong những hạt giống tốt được gieo ngà y hôm nay. Khi gieo trồng tình yêu thì sá»›m muá»™n gì cÅ©ng sẽ trổ sinh hoa trái yêu thÆ°Æ¡ng. Trong cuá»™c sống giao tế hằng ngà y vá»›i tha nhân, chúng ta sẽ hái những gì chúng ta đã gieo. NhÆ° má»™t đóa hoa tÆ°Æ¡i đẹp dần bị héo úa nhÆ°ng luôn để lại những hạt giống tốt trên mặt đất.
Nếu trái tim bị khô cằn và đóng khung, chúng ta khó có thể mở cá»a đón nháºn và cho Ä‘i tình yêu. Hạt giống tình yêu phải được vun tÆ°á»›i, chăm bón và tạo cÆ¡ há»™i để triển nở. Khi tình yêu được hòa trá»™n trong việc là m thì tình yêu sẽ thăng hoa. Và chÃnh chúng ta là ngÆ°á»i đầu tiên được hưởng nếm hạnh phúc của tình yêu. Chúng ta biết rằng hạnh phúc nhất của cuá»™c sống nà y là tin chắc rằng chúng ta Ä‘ang được yêu thÆ°Æ¡ng. Chúa yêu, cha mẹ yêu, vợ chồng yêu, con cái yêu, anh chị em và bằng hữu yêu. Chúng ta vui hưởng hạnh phúc ngay trên Ä‘Æ°á»ng Ä‘i, chứ không phải tìm hạnh phúc ở cuối Ä‘Æ°á»ng. Thá»±c hà nh giá»›i răn yêu thÆ°Æ¡ng là cốt lõi Ä‘Æ°a dẫn chúng ta đến tình yêu và hạnh phúc tháºt.
Các Tông đồ vá»›i trái tim yêu thÆ°Æ¡ng đầy nhiệt huyết đã bÆ°á»›c và o Ä‘á»i. Các ngà i rao truyá»n tình yêu tháºp giá và tình yêu hiến dâng của Chúa Kitô. Các ngà i gắn bó máºt thiết vá»›i Chúa và vá»›i nhau để củng cố niá»m tin yêu. Sách Tông đồ Công vụ tiếp tục ghi lại sứ vụ của các Tông đồ: Hai ông củng cố tinh thần các môn đệ, và khuyên nhủ há» giữ vững đức tin. Hai ông nói: "Chúng ta phải chịu nhiá»u gian khổ má»›i được và o NÆ°á»›c Thiên Chúa" (Cv 14,22). Äể được chung hưởng hạnh phúc, chúng ta phải trải qua nhiá»u gian nan thá» thách. Thánh giá là biểu tượng của tình yêu và thánh giá cÅ©ng là biểu tượng của sá»± hy sinh. Tình yêu không có hy sinh là tình yêu giả dối. Hy sinh mà không có tình yêu là hy sinh thừa thãi. Tình yêu và hy sinh nhÆ° đồng tiá»n hai mặt luôn gắn kết vá»›i nhau trá»n vẹn.
BÆ°á»›c đầu, cÆ¡ cấu tổ chức Ä‘á»i sống của các Kitô hữu đã được hình thà nh nÆ¡i các cá»™ng Ä‘oà n. Là má»™t tổ chức tâm linh, các Tông đồ nêu gÆ°Æ¡ng ăn chay cầu nguyện và phó thác niá»m tin và o Chúa Phục Sinh. Cáºy trông và o Æ¡n thiêng để kiên trì sống đạo, giữ đạo và hà nh đạo. "Trong má»—i Há»™i Thánh, hai ông chỉ định cho há» những kỳ mục và sau khi ăn chay cầu nguyện, hai ông phó thác những ngÆ°á»i đó cho Chúa, Äấng hỠđã tin" (Cv 14,23). Các thà nh viên của các cá»™ng đồng nhỠđã liên kết vá»›i nhau trong yêu thÆ°Æ¡ng và chia sẻ Ä‘á»i sống bác ái nâng đỡ và phụ giúp nhau sống niá»m tin. Giáo Há»™i của Chúa đã hình thà nh qua dấu chỉ của sá»± yêu thÆ°Æ¡ng.
Cuá»™c lữ hà nh của Giáo Há»™i trần thế sẽ dẫn dắt má»i ngÆ°á»i đến NÆ°á»›c Trá»i, thà nh thánh Giêrusalem má»›i. Thánh Gioan khai mở hình ảnh vá» sá»± viên mãn: "Bấy giá» tôi thấy trá»i má»›i đất má»›i, vì trá»i cÅ© đất cÅ© đã biến mất, và biển cÅ©ng không còn nữa" (Kh 21,1). VÅ© trụ nà y sẽ qua Ä‘i. Chúng ta hiện hữu trong thá»i gian và không gian. Chúng ta khó có thể tưởng tượng sá»± thay đổi má»™t trá»i má»›i và đất má»›i thế nà o. Kinh nghiệm trong cuá»™c sống cho chúng ta biết, má»i sá»± trong vÅ© trụ Ä‘á»u Ä‘ang thay đổi. Sá»± thay đổi rất tiệm tiến vá» sinh thái. Hằng năm, chúng ta chứng kiến biết bao nhiêu sá»± thay đổi ngay trÆ°á»›c mắt. ChÃnh chúng ta cÅ©ng Ä‘ang thay đổi cả ná»™i tâm đến ngoại hình. Sá»± thay đổi là m cho chúng ta nháºn biết rằng cuá»™c sống là vô thÆ°á»ng. Chúng ta đừng bám vÃu và o những giá trị mau qua chóng hết nhÆ°ng hÆ°á»›ng đến má»™t kết cục hằng hữu Ä‘á»i Ä‘á»i. Äó là Thiên Chúa của tình yêu.
Thiên Chúa bao dung và nhân ái. Thiên Chúa cháºm bất bình và đầy ân sủng. Chúng ta đặt niá»m tin yêu và o Thiên Chúa, Ngà i sẽ giải thoát chúng ta: "Thiên Chúa sẽ lau sạch nÆ°á»›c mắt há». Sẽ không còn sá»± chết; cÅ©ng chẳng còn tang tóc, kêu than và đau khổ nữa, vì những Ä‘iá»u cÅ© đã biến mất" (Kh 21,4). Äây là niá»m hy vá»ng tuyết đối cho những ai đặt niá»m tin nÆ¡i Chúa. Hạnh phúc tuyệt vá»i là chúng ta Ä‘ang được Thiên Chúa yêu thÆ°Æ¡ng. Sống từng giây hạnh phúc, cuá»™c Ä‘á»i chúng ta sẽ no hưởng hạnh phúc. Khi yêu thÆ°Æ¡ng tháºt lòng, chúng ta sẽ cảm nghiệm được hạnh phúc ngay trong tầm tay.
Lạy Chúa, Chúa là suối nguồn tình yêu, xin trà n đổ tình yêu trong tâm hồn để chúng con được no thá»a. Xin cho chúng con biết đón nháºn và cho Ä‘i tình yêu nhÆ° dòng suối mãi tuôn chảy. [Mục Lục]
5. Yêu thương
Từ ngà n xÆ°a và cho đến ngà y hôm nay, tình yêu vốn là má»™t Ä‘á» tà i được khai thác nhiá»u nhất. Nà o sách báo và phim ảnh; nà o âm nhạc và tuồng kịch; nà o truyá»n thanh và truyá»n hình…tất cả Ä‘á»u nói đến tình yêu. Tuy nhiên, nhiá»u khi tình yêu lại được nhìn từ má»™t góc cạnh lệch lạc và què quặt, khiến cho tình yêu ngà y hôm nay nhÆ° Ä‘ang Ä‘i trên bá» má»™t vá»±c thẳm vá»›i những sa Ä‘oạ trong nếp sống, những suy đồi trong luân lý và những đổ vỡ trong hôn nhân.
Thế nhÆ°ng, Chúa Giêsu đã đến và Ngà i đã xác định cho chúng ta má»™t láºp trÆ°á»ng rõ rệt, Ngà i đòi há»i nÆ¡i chúng ta má»™t tình yêu chân thà nh dà nh cho Ngà i cÅ©ng nhÆ° dà nh cho tha nhân: Các con phải kÃnh mến Thiên Chúa hết lòng và yêu thÆ°Æ¡ng anh em nhÆ° chÃnh mình.
Nhìn và o xã há»™i, chúng ta thấy: mặc dù tình yêu Ä‘ang bị thui chá»™t và tà n úa Ä‘i rất nhiá»u, nhÆ°ng không phải là không còn những tình yêu chân thà nh vá tốt đẹp. Tình yêu không chết, nhÆ°ng nó phát triển má»™t cách âm thầm, không ồn à o, không rùm beng quảng cáo.
Äúng thế, ngà y hôm nay vẫn còn có những ngÆ°á»i vì yêu thÆ°Æ¡ng mà hết năm nà y qua năm khác, hy sinh cả cuá»™c Ä‘á»i để chăm sóc cho những kẻ ốm Ä‘au. Ngà y hôm nay vẫn còn có những ngÆ°á»i dâng hiến bản thân để là m sáng danh Chúa và cứu rá»—i các linh hồn.
Ngà y hôm nay vẫn còn có những ông chồng, mặc dù Ä‘á»i sống kinh tế gặp nhiá»u khó khăn, vẫn trung thà nh vá»›i ngÆ°á»i vợ bệnh táºt và vẫn luôn chịu khó là m lụng để chăm sóc cho Ä‘Ã n con thÆ¡ dại. Ngà y hôm nay vẫn còn những ngÆ°á»i vợ ân cần lo lắng cho chồng, cho con, mặc dù ngÆ°á»i chồng thì Ä‘á»™c ác và con cái thì ngang bÆ°á»›ng ngá»— nghịch.
Váºy đâu là suối nguồn mang lại sức mạnh nâng đỡ cho những tình yêu yêu cao đẹp ấy? Câu trả lá»i duy nhất, đó là sức mạnh và vẻ cao đẹp của tình yêu chỉ có thể xuất phát từ nÆ¡i Thiên Chúa, từ nÆ¡i Äức Kitô mà thôi.
Äúng thế, tình yêu cÅ©ng có cái gia phả, cÅ©ng có cái gốc gác và cá»™i nguồn của nó. Nó xuất từ nÆ¡i Thiên Chúa, bởi vì Ngà i là nguồn mạch má»i thÆ°Æ¡ng yêu, nhÆ° lá»i thánh Gioan Tông Äồ đã xác quyết: Thiên Chúa là tình yêu. Rồi từ đó, vÅ© trụ vạn váºt và nhất là con ngÆ°á»i Ä‘á»u là những dấu chỉ, những biểu hiện của má»™t tình yêu bao la mà Ngà i đã thá»±c hiện mà thôi.
HÆ¡n thế nữa, mặc dù biết trÆ°á»›c con ngÆ°á»i sẽ phản bá»™i, quay lÆ°ng chống lại Ngà i, thế mà Ngà i vẫn yêu thÆ°Æ¡ng và đi bÆ°á»›c trÆ°á»›c đến vá»›i chúng ta qua mầu nhiệm cứu Ä‘á»™ và tháºp giá, nhÆ° lá»i thánh Gioan Tông đồ cÅ©ng đã xác quyết: Thiên Chúa đã yêu thÆ°Æ¡ng chúng ta ngay khi chúng ta còn là tá»™i nhân. Ngà i đã yêu thÆ°Æ¡ng nhân loại đến ná»—i đã trao ban chÃnh Con Má»™t Ngà i, để những ai tin và o danh Con Má»™t Ngà i thì sẽ được sống. ChÃnh vì thế, Ngà i có quyá»n đòi há»i nÆ¡i chúng ta má»™t tình yêu thÆ°Æ¡ng chân thà nh, bởi vì tình yêu chỉ có thể được đáp trả bằng tình yêu mà thôi.
Äồng thá»i Äức Kitô cÅ©ng đã yêu thÆ°Æ¡ng chúng ta bằng má»™t tình yêu tuyệt vá»i nhất: Không ai yêu hÆ¡n ngÆ°á»i hiến mạng sống mình vì bạn hữu. Äúng thế, Ngà i đã đổ máu ra để cứu chuá»™c chúng ta, nhỠđó chúng ta được xoá bá» bản án của tá»™i nguyên tổ, lấy lại địa vị là m con cái Chúa. Kể từ nay, chúng ta là anh em má»™t nhà vì có chung cùng má»™t ngÆ°á»i cha là Thiên Chúa. ChÃnh vì thế, Ngà i đã truyá»n dạy: Phải kÃnh mến Thiên Chúa hết lòng và yêu thÆ°Æ¡ng anh em nhÆ° chÃnh mình. Äồng thá»i, nhá» tình bác ái yêu thÆ°Æ¡ng đối vá»›i anh em, mà chúng ta trở nên ngÆ°á»i môn đệ Ä‘Ãch thá»±c của Chúa: NgÆ°á»i ta cứ dấu nà y mà nháºn biết các con là môn đệ Thầy, là các con yêu thÆ°Æ¡ng nhau.
NhÆ° váºy, tình yêu đối vá»›i Thiên Chúa và tình yêu đối vá»›i tha nhân chỉ là hai phÆ°Æ¡ng diện của má»™t giá»›i luáºt duy nhất, đó là giá»›i luáºt yêu thÆ°Æ¡ng. Thiên Chúa Ä‘ang chỠđợi chúng ta nÆ¡i những ngÆ°á»i anh em. Ngà i hẹn gặp chúng ta nÆ¡i những kẻ bất hạnh và khổ Ä‘au, nhÆ° lá»i Ngà i đã phán: Tất cả những gì các con là m cho má»™t trong số những kẻ bé má»n nhất, là các con đã là m cho chÃnh Ta váºy. Thế nhÆ°ng, liệu chúng ta có thá»±c sá»± tìm gặp Chúa nÆ¡i những ngÆ°á»i anh em của mình hay không? [Mục Lục]
6. Tôi là môn đệ của ai?
(Suy niệm của Lm. Giuse Nguyễn Thà nh Long)
Kết thúc Ä‘oạn Tin Mừng của Chúa Nháºt V Phục Sinh hôm nay, Chúa Giêsu đã “bá» nhá»â€ vá»›i các môn đệ yêu dấu của mình má»™t câu rất ngắn gá»n: “NgÆ°á»i ta cứ dấu nà y mà nháºn biết anh em là môn đệ của Thầy, là anh em yêu thÆ°Æ¡ng nhauâ€.
“Môn đệ của Thầy†là gì? “Môn†tức là cá»a (“cá»a†ở đây được hiểu là cá»a trÆ°á»ng); “đệ†là em. NhÆ° thế, “môn đệ†nghÄ©a là ngÆ°á»i há»c trò được coi nhÆ° em. Môn đệ của Thầy Giêsu nghÄ©a là ngÆ°á»i được há»c dÆ°á»›i mái trÆ°á»ng Giêsu và được Chúa Giêsu coi nhÆ° là em của Ngà i. Äược là m em của Chúa Giêsu cÅ©ng có nghÄ©a là được là m con của Chúa Cha trên trá»i, được đồng thừa tá»± vá»›i Äức Kitô. Äây quả là má»™t niá»m vinh dá»± lá»›n lao. Vinh dá»± quá Ä‘i vì má»™t thụ tạo thấp hèn lại được là m ngÆ°á»i há»c trò của Giêsu Vị Thầy Chà Thánh, và hÆ¡n thế còn được Ngà i coi nhÆ° ngÆ°á»i anh em của Ngà i nữa!
Ở Ä‘á»i, nếu được thụ huấn vá»›i má»™t giáo sÆ°, tiến sÄ© nà o đó danh tiếng lẫy lừng, có lẽ ta sẽ tá»± hà o lắm lắm, và nếu được là m anh em kết nghÄ©a vá»›i má»™t nhân váºt nà o đó có quyá»n cao chức trá»ng nữa, ta lại cà ng tá»± hà o và cà ng hãnh diện nhiá»u hÆ¡n. Váºy lẽ nà o ta lại không hãnh diện, không tá»± hà o khi được là m ngÆ°á»i môn đệ của Äức Giêsu Kitô, tức là được là m ngÆ°á»i há»c trò và là m ngÆ°á»i em của Ngà i.
Äâu là “dấu†để ngÆ°á»i ta nháºn ra mình là môn đệ của Äức Giêsu? Chắc chắn không phải là bá»™ đồng phục ta mặc trên ngÆ°á»i, không phải là chiếc khăn ta quà ng trên cổ, cÅ©ng không phải là cái huy hiệu ta Ä‘eo trên ngá»±c… mà đó chÃnh là tình yêu thÆ°Æ¡ng ta có đối vá»›i anh em đồng loại: “NgÆ°á»i ta cứ dấu nà y mà nháºn biết anh em là môn đệ của Thầy, là anh em yêu thÆ°Æ¡ng nhauâ€. Có Ä‘iá»u, yêu thÆ°Æ¡ng thì ai lại không biết; tất cả các nhà hiá»n triết Ä‘á»u má»i gá»i đệ tá» mình sống yêu thÆ°Æ¡ng. Váºy yêu thÆ°Æ¡ng mà Chúa Giêsu má»i gá»i ở đây là yêu thÆ°Æ¡ng nhÆ° thế nà o?
ThÆ°a là yêu thÆ°Æ¡ng “như†Chúa đã yêu thÆ°Æ¡ng. Äây là nét má»›i trong lá»i gá»i má»i yêu thÆ°Æ¡ng. “Má»›i†vì yêu thÆ°Æ¡ng ở đây không phải là yêu thÆ°Æ¡ng chung chung, nhÆ°ng là “yêu nhÆ° Chúa đã yêuâ€! CÅ©ng phải thôi, “là m môn đệ†của ai thì phải ná»— lá»±c để trở nên giống ngÆ°á»i đó. Mà nét đặc trÆ°ng nÆ¡i Thầy Giêsu Chà Thánh không gì khác là tình yêu thÆ°Æ¡ng. ChÃnh vì thế trở nên giống Thầy mình cÅ©ng có nghÄ©a là yêu thÆ°Æ¡ng nhÆ° Thầy mình đã yêu.
Ở đây, Chúa Giêsu không còn lấy bất cứ thứ gì khác để là m Ä‘iểm quy chiếu cho tình yêu, mà là lấy chÃnh tình yêu của Ngà i: “Yêu nhÆ° Thầyâ€. Sách Äệ Nhị Luáºt dạy rằng hãy yêu đồng loại và hãy ghét kẻ thù. Tin Mừng Thánh Mathêu Ä‘i xa hÆ¡n má»™t chút, khi trÃch lại lá»i sách Lêvi: “Äừng thù oán ai, nhÆ°ng hãy yêu má»i ngÆ°á»i nhÆ° yêu chÃnh mình†(Mt 22,39). “NhÆ° yêu chÃnh mình†nghÄ©a là lấy bản thân mình là m Ä‘iểm quy chiếu cho tình yêu đối vá»›i tha nhân. Tuy nhiên, kinh nghiệm cho thấy, má»™t tình yêu ngoà i Chúa, má»™t tình yêu không lấy Chúa là m trá»ng tâm, thì dù có tốt, dù có lấy bản thân là m quy chiếu, vẫn không hoà n hảo được. Chỉ khi biết yêu nhÆ° Chúa yêu thì tình yêu má»›i đạt tá»›i mức trá»n hảo. Váºy thì “yêu nhÆ° Chúa yêu†nghÄ©a là gì?
“Yêu nhÆ° Chúa yêu†nghÄ©a là chấp nháºn cúi xuống rá»a chân cho anh em, cho dù ngÆ°á»i ấy là GiuÄ‘a, kẻ phản bá»™i tình yêu. “Yêu nhÆ° Chúa yêu†nghÄ©a là tá»± nguyện hạ mình xuống ngang hà ng vá»›i ngÆ°á»i mình yêu để cảm thông, chia sẻ và trao ban nhÆ° “bạn hữu thân tìnhâ€. “Yêu nhÆ° Chúa yêu†nghÄ©a là sẵn sà ng “yêu cho đến cùngâ€, “yêu cho đến chết và chết trên Tháºp Giáâ€.
Yêu nhÆ° thế quả là không dá»… chút nà o. Yêu ngÆ°á»i “nhÆ° yêu chÃnh mình†đã khó. “Yêu nhÆ° Chúa yêu†còn khó gấp bá»™i. Nó nhÆ° má»™t thách thức lá»›n đối vá»›i bản tÃnh nhân loại bất toà n của ta. Yêu thÆ°Æ¡ng những kẻ yêu thÆ°Æ¡ng ta thì không nói là m gì, dá»… quá! “Yêu nhÆ° Chúa yêu†ở đây còn bao hà m cả việc yêu thÆ°Æ¡ng ngay những kẻ thù của ta. Tức là phải cầu nguyện, phải chúc phúc, phải là m Æ¡n cho há» nữa.
Rõ rà ng, đây không phải là điá»u dá»…, nếu không muốn nói là rất khó. NhÆ°ng khó không có nghÄ©a là không thể thá»±c hiện được. Nhiá»u anh chị em của chúng ta đã thá»±c hiện được Ä‘iá»u khó ấy má»™t cách anh dÅ©ng, thá»±c hiện đến nÆ¡i đến chốn, nhỠđược thấm nhuần lá»i Chúa dạy. Và hỠđã và đang là những môn đệ chân chÃnh, môn đệ Ä‘Ãch thá»±c của Chúa Kitô.
Tôi Ä‘ang là m môn đệ của ai? Câu trả lá»i tuỳ thuá»™c và o việc ta Ä‘ang sống yêu thÆ°Æ¡ng hay chối từ sống yêu thÆ°Æ¡ng.
Nếu tôi từ chối sống yêu thÆ°Æ¡ng cÅ©ng có nghÄ©a là tôi Ä‘ang từ chối là m môn đệ của Äức Kitô. Và má»™t khi không còn là m môn đệ của Äức Kitô nữa, rất có thể tôi sẽ tá»± nguyện đầu quân là m môn đệ cho những thứ “thần†khác.
Tôi có thể là môn đệ của “Al Kaedaâ€, khi tôi thÆ°á»ng xuyên “khủng bố†anh chị em mình. Khủng bố không phải bằng việc đánh bom tá»± sát, hay bằng các thứ vÅ© khà nà y kia, nhÆ°ng có thể khủng bố bằng những ánh mắt “mang hình thù viên đạnâ€; khủng bố bằng những lá»i nói chua cay gắt gá»ng, cá»™c cằn thô lá»—; hoặc khủng bố bằng những thái Ä‘á»™ coi thÆ°á»ng khinh khi ngÆ°á»i khác.
Tôi có thể là môn đệ của thần tà i, thần Mamon khi tôi coi trá»ng của cải váºt chất hÆ¡n anh em và sẵn sà ng ăn thua đủ vá»›i anh em khi mình bị thiệt thòi mất mát đôi chút. Có ngÆ°á»i chỉ vì má»™t mét đất mà đưa anh em ra toà , có ngÆ°á»i chỉ vì má»™t con gà con vịt mà vác dao vác rá»±a tá»›i nhà anh em láng giá»ng của mình để thanh toán. Có ngÆ°á»i chỉ vì má»™t khoản nợ chÆ°a kịp trả đã thuê giang hồ, thuê xã há»™i Ä‘en tá»›i trấn áp và siết hết đồ đạc trong nhà ngÆ°á»i khác.
Tôi có thể là môn đệ của “thần lÆ°u linhâ€, khi sáng xỉn chiá»u say; bà y đủ cá»› để uống, để nháºu; uống má»i nÆ¡i, nháºu má»i lúc. Má»—i khi uống và o là lá»i ra, uống và o là gây sá»±. Gây sá»± vá»›i bà con lối xóm, gây sá»± vá»›i vợ con, vá»›i anh chị em trong gia đình; tháºm chà còn Ä‘áºp phá đồ đạc, rồi đánh vợ đánh con, khiến cho gia đình lúc nà o cÅ©ng lục đục, căng thẳng và ngá»™t ngạt nhÆ° má»™t hoả lò.
Tôi có thể là môn đệ của “thần Ä‘á» Ä‘enâ€, khi sẵn sà ng sát phạt anh chị em và vô tâm là m cho anh chị em mình Ä‘au khổ, gia đình xà o xáo, tháºm chà là ly tán. Hết số Ä‘á» lại đến cá Ä‘á»™, hết cá Ä‘á»™ lại sang bà i cà o hay tiến lên… Äồ đạc trong nhà cứ thế mà đội nón ra Ä‘i không má»™t lá»i giã biệt; vợ con, cha mẹ ngÆ°á»i thân vì thế mà cÅ©ng tê dại cả nhà .
Tôi cÅ©ng có thể là môn đệ của của “thần sắc dụcâ€, khi tôi bất trung phản bá»™i vá»›i ngÆ°á»i bạn Ä‘á»i của mình - vợ con, chồng con lăng nhăng, để rồi tá»± huá»· hoại thanh danh của mình và gia đình mình,…
Tắt má»™t lá»i, khi không còn là môn đệ của Äức Kitô nữa mà là môn đệ của các thứ “tà thần†trên thì háºu quả tất yếu sẽ là bất hạnh và đau khổ triá»n miên.
Chá»› gì Lá»i Chúa hôm nay giúp má»—i ngÆ°á»i chúng ta luôn biết ý thức rằng được là m môn đệ của Chúa Kitô là má»™t niá»m vinh dá»± và niá»m hạnh phúc lá»›n lao; nhÆ°ng đồng thá»i cÅ©ng là má»™t bổn pháºn nặng ná», bổn pháºn phải sống yêu thÆ°Æ¡ng, yêu thÆ°Æ¡ng anh em nhiá»u hÆ¡n. Tất nhiên, khi yêu thÆ°Æ¡ng anh em nhiá»u hÆ¡n thì cuá»™c sống nà y sẽ phảng phất hÆ°Æ¡ng hoa thiên Ä‘Ã ng nhiá»u hÆ¡n. Amen. [Mục Lục]
7. Như Thầy đã yêu
(Suy niệm của Lm. Giuse Nguyễn Hữu An)
Wiliam Oscar Wilde đã viết vá» má»™t huyá»n thoại tình yêu: "Hoạ mi và bông hồng Ä‘á»".
Má»™t sá»›m mùa hè, con hoạ mi là m tổ trên cà nh dÆ°Æ¡ng đã nghe trá»n lá»i than thở của má»™t chà ng trai bên cá»a sổ:"Nếu anh không kiếm nổi bông hồng đỠđể em cà i ngá»±c áo trong buổi dạ há»™i đêm nay, em sẽ xa anh mãi mãi". Hoạ mi dÆ° hiểu chà ng trai đã lang thang khắp các nÆ°Æ¡ng đồng. NhÆ°ng tìm đâu má»™t bông hồng mà u Ä‘á» dÆ°á»›i nắng cháy mùa hạ nà y? Trá»i Æ¡i, ngÆ°á»i tình sẽ chắp cánh bay xa mất thôi. Hoạ mi không chịu nổi dằn vặt bi thÆ°Æ¡ng của chà ng. Hoạ mi phải ra tay giúp đỡ.Hoạ mi khép cánh trÆ°á»›c cây hoa hồng bên giếng nÆ°á»›c nà i xin:
- Chị hồng ơi, chị có vui lòng tặng em một bông hồng đỠthắm không?
- Hoạ mi ơi! em vô tâm như những chiếc gai trên thân chị. Mùa hạ nắng cháy sao em lại xin hoa hồng đ�
Chị hồng rung rung cà nh lá giáºn dá»—i. Hoạ mi tiếp tục tìm kiếm. Nà ng nép mình Ä‘áºu trên má»™t cà nh hồng ngoà i xa hà ng dáºu.
- Chị hồng ơi, có phép mầu nà o là m nở cho em một bông hồng đỠchăng?
- Hoạ mi Æ¡i, Ä‘á»i cần hoa chi cho thÆ°Æ¡ng Ä‘au?
- Sao cũng được, miễn em kết chặt một mối tình
- Äược, những phép mầu cần phải có máu Ä‘á».
- Bằng má»i giá chị ạ.
- Bằng giá sinh mạng?
- Kể cả sinh mạng em.
- Hoạ mi Æ¡i! Hãy đặt cổ em trên gai nhá»n của chị, hãy hót cho chị, cho cây cá», cho đất trá»i khúc tình ca thắm thiết nhất Ä‘á»i em. Hãy đổ máu Ä‘á» cho bông hồng nở. Hãy nhuá»™m máu cho bông hồng Ä‘á». Mình sẽ có má»™t bông hồng Ä‘á» nhÆ° máu đẹp nhất trần gian.
Hoạ mi đã hót say mê đến giây phút cuối cuá»™c Ä‘á»i, đã đổ đến giá»t máu cuối cùng, đã chết rÅ© trên cà nh hồng bên cạnh Ä‘oá hồng bà nhiệm Ä‘á» thắm nở tÆ°Æ¡i.
Chà ng trai mừng vui tiếng cÆ°á»i mở há»™i. Bông hồng được hái vá» trau chuốt trÆ°á»›c khi có mặt trong dạ há»™i. Äiá»u lạ lùng nhất và cÅ©ng phi lý nhất, phi lý nhÆ° chÃnh cuá»™c Ä‘á»i phi lý, là ngÆ°á»i tình đã khÆ°á»›c từ Ä‘oá hồng bà nhiệm, vì trên ngá»±c áo cô gái má»™t bông hồng giả Ä‘ang ngá»± trị... Sáng hôm sau, dân là ng bắt gặp má»™t Ä‘oá hồng bị nghiá»n nát, nằm tả tÆ¡i dÆ°á»›i vết bánh xe bò.
Hoạ mi yêu ngÆ°á»i, đã lấy máu và sinh mạng đổi lấy bông hồng. NgÆ°á»i thiếu nữ nháºn bông hồng giả để chối từ má»™t tình yêu chân tháºt.
Câu chuyện là má»™t huyá»n thoại, chuyên chở má»™t ná»™i dung rất thá»±c: Äó là nét thá»±c của tình yêu, của tá»± do, của hy sinh. Tình yêu phải được nuôi dưỡng bằng hy sinh, bằng máu, bằng cả sinh mạng. Tình yêu chân tháºt phải được trả bằng má»™t giá rất đắt. Chúa Giêsu đã trả giá cho tình yêu chân tháºt bằng cái chết trên tháºp giá.
Hoạ mi đã cất tiếng hót bi thÆ°Æ¡ng trÆ°á»›c khi chết vì muốn hiến tặng Ä‘oá hồng tÆ°Æ¡i thắm nở. Chúa Giêsu trÆ°á»›c khi chịu khổ nạn,chịu chết đã để lại cho các môn đệ những lá»i tâm huyết rất chân tháºt và cÅ©ng là những chỉ thị cuối cùng của Ngà i."Anh em hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau nhÆ° Thầy đã yêu thÆ°Æ¡ng anh em". Chỉ thị nà y bao hà m má»i chỉ thị khác.
Chữ "nhÆ°" ở đây tháºt quan trá»ng. Chúa Giêsu đã so sánh: nhÆ° Cha đã yêu mến Thầy, Thầy cÅ©ng yêu mến anh em, anh em hãy yêu mến nhau nhÆ° Thầy đã yêu mến anh em.
NhÆ° Cha đã yêu mến Thầy. Chúa Giêsu đã nhiá»u lần nói vá» tình yêu của Chúa Cha dà nh cho Ngà i ( x.Ga 3,35;5,20;17,24). Chúa Cha cÅ©ng nhiá»u lần xác nháºn Ä‘iá»u nà y(x Mt 3,17;17,5). Tình yêu của Chúa Cha đối vá»›i Chúa Con là tình yêu chia sẽ và trao ban.Tình yêu của Chúa Con đối vá»›i Chúa Cha là tình yêu tôn kÃnh và vâng phục. Chúa Con yêu các môn đệ nhÆ° tình yêu Chúa Cha đối vá»›i Ngà i.
Äức Thánh Cha Gioan Phaolô II viết trong thông Ä‘iệp "Sá»± Rạng Ngá»i Chân Lý": Chữ nhÆ° nà y đòi há»i phải bắt chÆ°á»›c Chúa Giêsu, nÆ¡i tình yêu của NgÆ°á»i mà việc rá»a chân cho các môn đệ là má»™t dấu chỉ cụ thể. Chữ nhÆ° cÅ©ng chỉ mức Ä‘á»™ mà Chúa Giêsu đã yêu thÆ°Æ¡ng các môn đệ và các môn đệ cÅ©ng phải yêu thÆ°Æ¡ng nhau bằng mức Ä‘á»™ ấy" (số 20).
Yêu "như Thầy đã yêu" là yêu như thế nà o?
Thầy chấp nháºn cái chết tháºp hình để chuá»™c tá»™i nhân loại: "Không có tình thÆ°Æ¡ng nà o cao hÆ¡n tình yêu của ngÆ°á»i đã hy sinh tÃnh mạng vì bạn hữu mình".
"Thầy không coi anh em là tôi tá»›, nhÆ°ng Thầy coi anh em là bạn hữu của Thầy". Ngà i là Thầy, là Chúa.Các môn đệ là ngÆ°á»i, là đệ tá». Nếu Chúa muốn coi các ông là tôi tá»› cÅ©ng được; nhÆ°ng không váºy,Chúa đã coi há» là bạn hữu ngang hà ng vá»›i Ngà i. Bạn hữu tri âm tri ká»· nên "tất cả những gì Thầy nghe được nÆ¡i Cha của Thầy,Thầy đã cho anh em biết".
Cả cuá»™c Ä‘á»i của Chúa đã sống tình yêu nháºp thể và hiến dâng cho tất cả má»i ngÆ°á»i.Chúa không để ai vá» tay không khi đến vá»›i Ngà i. Kẻ mù được sáng, ngÆ°á»i què Ä‘i được, kẻ Ä‘iếc nghe được, ngÆ°á»i câm nói được, những kẻ tá»™i lá»—i và những cô gái Ä‘iếm tìm được Æ¡n thứ tha...
Tình yêu của Chúa Giêsu cao đẹp quá, quý giá vô ngần. "Anh em hãy yêu nhÆ° Thầy đã yêu". Lá»i nà y quả tháºt là quá khó đối vá»›i con ngÆ°á»i! Vẫn biết rằng con ngÆ°á»i chẳng bao giá» yêu nhau tá»›i mức "nhÆ° Thầy đã yêu", nhÆ°ng lá»i má»i gá»i của Chúa vẫn luôn giục giã chúng ta hÆ°á»›ng theo Ä‘Æ°á»ng Chúa đã Ä‘i, lấy tình yêu của Chúa là m tiêu chuẩn cho má»i hà nh Ä‘á»™ng, là m khuôn và ng thÆ°á»›c ngá»c cho má»i suy nghÄ©, lá»i nói việc là m của chúng ta. Vì thế,Thánh Gioan khuyên rằng: "Anh em thân mến, chúng ta hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau, vì tình yêu bắt nguồn từ Thiên Chúa. Phà m ai yêu thÆ°Æ¡ng, thì đã được Thiên Chúa sinh ra, và ngÆ°á»i ấy biết Thiên Chúa. Ai không yêu thÆ°Æ¡ng, thì không biết Thiên Chúa, vì Thiên Chúa là tình yêu".
Cá»™i nguồn của dòng sông tình yêu phát xuất từ Chúa Cha qua Chúa Giêsu tuôn chảy đến nhân loại.Tình yêu là nguồn sá»± sống, là động lá»±c chÃnh yếu của cuá»™c Ä‘á»i và sau hết tình yêu cÅ©ng là cứu cánh của cuá»™c Ä‘á»i: "Vạn sá»± đã do tình yêu sáng tạo, vạn sá»± được Tình yêu nâng đỡ, vạn sá»± Ä‘i vá» tình yêu và đi và o trong tình yêu" ( R.Tagore).
NhÆ°ng đâu là những dấu hiệu để nháºn ra là chúng ta yêu thÆ°Æ¡ng nhau? Tình yêu không phải là cái gì trừu tượng, nên rất dá»… nháºn ra. Yêu thÆ°Æ¡ng nhau là luôn nghÄ© tá»›i nhau. Những ngÆ°á»i yêu thÆ°Æ¡ng nhau thÆ°á»ng nghÄ© tá»›i nhau; yêu nhau nhiá»u thì nghÄ© tá»›i nhau nhiá»u, nghÄ© tá»›i mà trong lòng cảm thấy vui sÆ°á»›ng.
Yêu nhau nên thÃch gặp nhau. Những ngÆ°á»i kitô hữu yêu nhau, thì rất thÃch tụ há»p, thÃch gặp gỡ nhau. Và thÆ°á»ng há» tụ há»p nhau và o ngà y Chúa Nháºt, trÆ°á»›c hết là để cùng nhau cá» hà nh thánh lá»…, sau là để gặp nhau trò chuyện, hà n huyên, giải trà vá»›i nhau, chia sẻ tâm tình vá»›i nhau. Yêu nhau nên Æ°á»›c muốn Ä‘iá»u là nh cho nhau. Mong cho nhau được sá»± may mắn, được thăng tiến, được là m ăn thà nh đạt, được sức khoẻ dồi dà o, được có lòng đạo đức, được mãn nguyện theo ý muốn tốt là nh. Và chÃnh vì thế mà những ngÆ°á»i yêu nhau thÆ°á»ng cầu nguyện cho nhau, xin Chúa yêu thÆ°Æ¡ng, an ủi, cứu giúp, phù há»™ bạn mình.
Yêu nhau nên là m những Ä‘iá»u là nh cho nhau: có thể đó là sá»± giúp đỡ khi túng thiếu hay ốm Ä‘au, sá»± chăm sóc sức khoẻ, Ä‘á»i sống tâm linh của nhau, là sá»± chia sẻ của cải váºt chất và tinh thần cho nhau. Giúp nhau củng cố và giáo dục đức tin, giúp hoà giải vá»›i nhau, giúp nhau xây dá»±ng hạnh phúc gia đình, giúp nhau thà nh đạt trong công ăn việc là m. Dấu hiệu rõ nhất của tình yêu là sá»± hy sinh cho nhau: hy sinh thì giá», sức khoẻ, tiá»n bạc, và tháºm chà cả sá»± sống vì nhau.
Äiá»u cao quý nhất mà chúng ta nên là m cho nhau là mang Chúa đến cho nhau, vì má»—i ngÆ°á»i kitô hữu khi đã chịu phép rá»a Ä‘á»u là đá»n thá» của Thiên Chúa, trong đó có Chúa Thánh Thần cÆ° ngụ. Äiá»u tốt nhất mà những có đạo có thể là m là mang đến cho nhau Chúa Thánh Thần là Niá»m vui ở trong Thiên Chúa và là Nguồn vui của chúng ta. Thánh Thần là m cho chúng ta gắn bó máºt thiết vá»›i Thiên Chúa và nên má»™t vá»›i nhau.
Nguyện xin Chúa giúp chúng con táºp sống yêu thÆ°Æ¡ng "nhÆ° Thầy đã yêu" khi thá»±c thi lá»i Chúa dạy " Äiá»u gì chúng con là m cho ngÆ°á»i bé nhá» nhất là là m cho cho chÃnh Ta". [Mục Lục]
8. Giáo Hội chia sẻ tình thương – Cố Lm Hồng Phúc
GIOAN phác há»a bối cảnh của bà i Phúc Âm hôm nay: căn nhà Tiệc ly nÆ¡i Chúa và các môn đệ dùng bữa cuối cùng. Bầu khà ngá»™t ngạt vì GiuÄ‘a con ngÆ°á»i phản Thầy bán Chúa còn ở đó. Sau khi bị Thầy tế nhị vạch mặt, GiuÄ‘a đứng dáºy bá» ra. “Trá»i đã tối!†Chúa Giêsu nhÆ° trút được khối nặng; tình thÆ°Æ¡ng không còn bị dà y vò bởi phản bá»™i, Ngà i kêu lên: “Bây giá» Con NgÆ°á»i được vinh hiển và Thiên Chúa được vinh hiển vá»›i NgÆ°á»iâ€.
Giá» Ngà i đã đến. Cả cuá»™c Ä‘á»i của Chúa Ä‘á»u hÆ°á»›ng vá»ng vá» giá» nà y.
Giá» Ä‘au thÆ°Æ¡ng nhÆ°ng cÅ©ng là giá» vinh hiển. Giá» tá» nạn nhÆ°ng cÅ©ng là giá» sống lại. Mầu nhiệm Thánh giá và mầu nhiệm khải hoà n vẫn gắn liá»n vá»›i nhau, mà chúng ta cùng tuyên xÆ°ng trong má»—i thánh lá»…: “Con tuyên xÆ°ng Chúa đã chết Ä‘i, con tuyên xÆ°ng Ngà i đã sống lại, con mong đợi Ngà i lại đếnâ€.
Trong giá» quan trá»ng đó, giá» gặp gỡ để biệt ly: “Thầy chỉ còn ở vá»›i con Ãt nữa thôiâ€, Chúa Giêsu đã bá»™c lá»™ tâm hồn và ban cho các môn đệ luáºt Bác ái thÆ°Æ¡ng yêu.
Äây không phải chỉ là má»™t răn giá»›i chung nhÆ° trong Cá»±u Æ°á»›c, mà là má»™t lá»i di chúc: Giáo há»™i của Ngà i phải là má»™t Giáo há»™i chia sẻ Tình ThÆ°Æ¡ng.
Trong đêm Thứ Năm Thánh nà y, Ngà i muốn rằng các môn đệ phải sống tinh thần táºp thể mà mối giây liên lạc khăng khÃt là tình bác ái yêu thÆ°Æ¡ng nhÆ° Ngà i đã thÆ°Æ¡ng yêu há». “NhÆ° Thầy đã yêu thÆ°Æ¡ng các con, thì các con hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhauâ€.
Mối tình ấy phản ảnh tình yêu Thiên Chúa, bắt nguồn từ Tình Yêu giữa Chúa Cha và Chúa Con và tuôn chảy và o chúng ta nhá» Chúa Thánh Thần. Cà ng sống máºt thiết vá»›i Chúa thì cà ng biết thÆ°Æ¡ng yêu anh em, nhất là những ngÆ°á»i nghèo khổ.
Mẹ Têrêxa, Ấn Ä‘á»™ nói vá»›i các táºp sinh: “Chúng con đã được rÆ°á»›c Chúa trong Thánh Thể, bây giá» hãy Ä‘i sỠđụng Chúa trong ngÆ°á»i nghèo khổ. Chúng ta là những ngÆ°á»i chiêm nghiệm trong hoạt Ä‘á»™ng. Chúa không đòi chúng ta phải thà nh công, nhÆ°ng phải chung thà nh, yêu mến†(Messagère de l’Amour de Dieu – Edouard Le Joly).
Äức Bác ái không phải là má»™t lá»i khuyên mà là má»™t lệnh truyá»n, hÆ¡n nữa là má»™t Ä‘iá»u răn má»›i: “Thầy ban cho các con má»™t Ä‘iá»u răn má»›i là hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau. NhÆ° Thầy đã yêu thÆ°Æ¡ng các con thì các con cÅ©ng hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhauâ€. Chúa còn thêm rằng đây là má»™t dấu chỉ: “Căn cứ và o Ä‘iá»u nà y mà má»i ngÆ°á»i nháºn biết các con là môn đệ của Thầy, là nếu các con yêu thÆ°Æ¡ng nhauâ€.
YÊU THÆ¯Æ NG anh em là sống tinh túy của Äạo. Có thể rằng trong và i đạo giáo có sá»± Ä‘á»c kinh nhiá»u hÆ¡n đạo ta, nhÆ° Hồi giáo vá»›i 5 lần kinh nguyện trong ngà y hÆ°á»›ng vá» La Mecca. Có thể có đạo giáo vá»›i sá»± hãm mình phạt xác, diệt dục nhiá»u hÆ¡n ta nhÆ° Ấn-Ä‘á»™ giáo. NhÆ°ng cái đặc Ä‘iểm Äạo thánh ta phải là Tình Yêu, “nhá» dấu ấy, ngÆ°á»i ta má»›i biết chúng con là đồ đệ Thầyâ€. Giáo hữu tiên khởi đã hiểu và đã thá»±c thi bác ái đến Ä‘á»™ má»i ngÆ°á»i chung quanh Ä‘á»u kêu lên: “Kìa xem há» thÆ°Æ¡ng yêu nhauâ€.
Ngà y nay, những ngÆ°á»i chung quanh ta, những “dân ngoại†của thá»i đại có quan niệm vá» chúng ta nhÆ° váºy không
Lạy Chúa, xin dạy chúng con biết yêu thương nhau như Chúa đã yêu thương chúng con. [Mục Lục]
9. Suy niệm của Lm. GB. Hiếu
NHẬP LỄ
Có thể nói: Trong cuá»™c sống, Tình Yêu vừa là Cùng ÄÃch vừa là Äá»™ng Lá»±c thúc đẩy con ngÆ°á»i. Tình Yêu vừa chiếm vị trà quan trá»ng trong tÆ°Æ¡ng giao vá»›i ngÆ°á»i khác, vừa là cách hoà hợp cho con ngÆ°á»i hạnh phúc trong Thiên Chúa.
- Lạy Chúa, vì yêu thÆ°Æ¡ng, Chúa đã ban cho chúng con đức tin / tin nháºn Chúa trong cuá»™c Ä‘á»i chúng con. (Xin Chúa thÆ°Æ¡ng xót ...)
- Lạy Chúa, vì yêu thÆ°Æ¡ng, Chúa đã đổi má»›i má»i sá»±, dá»n sẵn trá»i má»›i đất má»›i cho chúng con. (Xin Chúa Kitô thÆ°Æ¡ng xót ...)
- Lạy Chúa, vì yêu thương, Chúa muốn kiện toà n tình yêu chúng con nên giống Tình Yêu của Chúa. (Xin Chúa thương xót ...)
GIẢNG
Nói theo Thánh Gioan: "Thiên Chúa là Tình Yêu" (1Ga 4,8b) thì Tình Yêu đã có cùng vá»›i Thiên Chúa. ChÃnh từ Tình Yêu của Thiên Chúa và con ngÆ°á»i được chia sẻ Tình Yêu ấy, nên Tình Yêu cùng đồng hà nh và đi và o cuá»™c sống con ngÆ°á»i. Ông AÄ‘am được Thiên Chúa ban cho quyá»n là m chủ má»i loà i Thiên Chúa đã dá»±ng nên. Thiên Chúa dẫn chúng đến vá»›i ông AÄ‘am, để há»… ông đặt tên cho nó là gì thì nó là thế. NhÆ°ng ông AÄ‘am vẫn "không tìm được cho mình má»™t trợ tá tÆ°Æ¡ng xứng" (St 2,20b), đến ná»—i Thiên Chúa phải "lấy cái xÆ°Æ¡ng sÆ°á»n" của ông, để tạo sinh bà Evà và dẫn bà đến vá»›i ông. Cho đến giây phút nà y, ông AÄ‘am má»›i reo vui lên: "Phen nà y, đây là xÆ°Æ¡ng bởi xÆ°Æ¡ng tôi, thịt bởi thịt tôi!" (2,23a). Tình Yêu đã là m cho cuá»™c sống gia đình có hÆ°Æ¡ng vị. Má»™t thi sÄ© viết: "Yêu chẳng phải là chÆ°Æ¡ng trình định sẵn, nhÆ°ng là phút giây là m sáng cả lòng ta" (De Belloy, câu 23, Danh ngôn Tình Yêu, Nxb Äồng Nai 1995). Không có Tình Yêu, cuá»™c Ä‘á»i quả là bóng tối. Bởi thế, ngÆ°á»i à Äông cÅ©ng đã nói: "Tứ hải giai huynh đệ" -bốn bể cùng là anh em, hay "ThÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i nhÆ° thể thÆ°Æ¡ng thân", luáºt Dothái nói: "NgÆ°Æ¡i phải yêu đồng loại nhÆ° chÃnh mình" (Lv 19,18b).
Nếu Tình Yêu là vấn Ä‘á» muôn thuở và má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u được dạy dá»— phải yêu thÆ°Æ¡ng, thì tại sao hôm nay Chúa Giêsu lại tuyên bố vá»›i các môn đệ: "Thầy ban cho anh em má»™t Ä‘iá»u răn má»›i, là anh em hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau" (Ga 13,34a) ? Tình Yêu Chúa Giêsu má»›i ở Ä‘iểm nà o ? Phải Ä‘á»c thêm câu nói của Chúa, chúng ta má»›i có thể thấy được tÃnh chất đó: "Anh em hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau, nhÆ° Thầy đã yêu thÆ°Æ¡ng anh em" (13,34b). NgÆ°á»i ta nói "tứ hải giai huynh đệ", nhÆ°ng dÆ°á»ng nhÆ° ngÆ°á»i ta chỉ xem nhÆ° anh em những ai theo phe cánh, ủng há»™ ý kiến, cách là m ăn của há»; cùng lắm, vì ngÆ°á»i đó là đồng hÆ°Æ¡ng, đồng liêu, đồng môn ... y nhÆ° ngÆ°á»i Do thái chỉ xem là anh em những ai đồng tá»™c, đồng tôn giáo; cho nên má»›i có yêu nhau "nhÆ° chÃnh mình", "thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i nhÆ° thể thÆ°Æ¡ng thân". NghÄ©a là tình yêu được ban ra, nhÆ°ng thá»±c chất vẫn là quy vá» chÃnh mình: "bánh Ãch Ä‘i, bánh quy lại". NhÆ° váºy, tÃnh chất má»›i mẻ trong Tình Yêu của Chúa Giêsu không quy vá» mẫu má»±c tình ruá»™t thịt hay bản thân mình, nhÆ°ng quy vá» mẫu gÆ°Æ¡ng của chÃnh Chúa -"nhÆ° Thầy đã yêu thÆ°Æ¡ng anh em".
Cả cuá»™c Ä‘á»i Chúa Giêsu đã không ngừng trao ban Tình Yêu. NgÆ°á»i yêu thÆ°Æ¡ng cho đến cùng: "Không ai có Tình ThÆ°Æ¡ng lá»›n hÆ¡n Tình ThÆ°Æ¡ng của ngÆ°á»i hy sinh mạng sống mình cho bạn hữu" (15,13). NgÆ°á»i ta có thể chết vì ngÆ°á»i là nh, không ai dám chết vì ngÆ°á»i tá»™i lá»—i. Thế mà Chúa Giêsu đã chết cho má»i ngÆ°á»i, mà má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u là tá»™i nhân trÆ°á»›c mặt Thiên Chúa! Chúa Giêsu yêu thÆ°Æ¡ng là để thể hiện Tình Yêu của Thiên Chúa đối vá»›i nhân loại, má»™t Tình Yêu phổ quát, vô vị lợi; má»™t Tình Yêu là m dấu chứng sống Ä‘á»™ng Thiên Chúa Ä‘ang hiện diện. Bởi đó, Chúa Giêsu cÅ©ng mong Æ°á»›c các môn đệ của NgÆ°á»i thể hiện Tình Yêu sao cho ngÆ°á»i khác cảm nháºn được Thiên Chúa Ä‘ang hiện diện bên há» và nhỠđó: "Ở Ä‘iểm nà y, má»i ngÆ°á»i sẽ nháºn biết anh em là môn đệ của Thầy, là anh em có lòng thÆ°Æ¡ng nhau" (13,35). NhÆ° thế tÃnh chất Tình Yêu nÆ¡i Chúa Giêsu không chỉ là nhu cầu đáp ứng tình cảm thụ Æ¡n "có qua có lại má»›i toại lòng nhau", nhÆ°ng còn là cách thế để Thiên Chúa bà y tá» quyá»n năng hiện diện của NgÆ°á»i. Con ngÆ°á»i được Thiên Chúa sinh ra để sống cho Thiên Chúa và sống quy vá» Thiên Chúa. Nói cách khác: Con ngÆ°á»i được tạo dá»±ng trong Tình Yêu của Thiên Chúa và được hÆ°á»›ng dẫn sống trong Tình Yêu của Thiên Chúa. Äó chÃnh là hạnh phúc Ä‘Ãch tháºt và tuyệt đối của con ngÆ°á»i.
Thế nhÆ°ng, trong thá»±c tế, cuá»™c sống không Ä‘Æ¡n giản! Nhiá»u khi ngay trong gia đình -nghÄ©a là giữa những ngÆ°á»i thân ruá»™t thịt- Tình Yêu vẫn vắng bóng! Tình Yêu vẫn chÆ°a là dấu chứng Thiên Chúa hiện diện! Chúng ta vẫn lấy lẽ "hòn đất ném Ä‘i, hòn chì ném lại", ngÆ°á»i ta đối xá» vá»›i tôi thế nà o, tôi sẽ đối xá» lại nhÆ° váºy, "mắt Ä‘á»n mắt, răng Ä‘á»n răng". Quan hệ cÆ° xá» của chúng ta còn mang nặng tÃnh vụ lợi, hÆ¡n thua váºt chất, chẳng những đã không nói lên được niá»m tin và o Thiên Chúa, trái lại còn là lối sống phản chứng, khiến ngÆ°á»i khác tránh xa Thiên Chúa! NhÆ° thế không phải là phá Äạo, là chối Äạo sao ?
"Anh em hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau, nhÆ° Thầy đã yêu thÆ°Æ¡ng anh em". Äó không chỉ là lá»i khuyên của Chúa Giêsu vá»›i các môn đệ nữa, nhÆ°ng còn là lý tưởng mục Ä‘Ãch cuá»™c sống chúng ta; bởi vì chỉ có sống Tình Yêu nhÆ° Chúa Giêsu là phổ quát, là vô vị lợi, chúng ta má»›i tìm được và đạt được hạnh phúc Ä‘Ãch tháºt cho chÃnh mình.
Chúa Thánh Thần là Tình Yêu của Thiên Chúa. Xin NgÆ°á»i đổ trà n Tình Yêu của NgÆ°á»i xuống lòng chúng con, giúp chúng con sống Ä‘iá»u răn Yêu ThÆ°Æ¡ng má»›i của Chúa Giêsu cho xứng danh môn đệ Chúa hÆ¡n. [Mục Lục]
10. Yêu như Chúa yêu
(Tổng Hợp từ R. Veritas)
Tình yêu là má»™t Ä‘á» tà i muôn thuở, nhất là và o thá»i buổi kim tiá»n hôm nay. Tình yêu là má»™t mặt hà ng đắt khách. Tình yêu xuất hiện ở má»i nÆ¡i, má»i ngõ ngách của cuá»™c sống. Tình yêu xuất hiện trên báo chà và sách vở, trên phim ảnh và má»i ngà nh nghệ thuáºt. Những bà i tình ca, những cuốn phim nói vá» tình yêu. Những cuốn sách, những vần thÆ¡ được viết ra để ca ngợi tình yêu… Tất cả đã thu hút con ngÆ°á»i vá» vá»›i tình yêu. Có vẻ nhÆ° tình yêu hiện diện ở khắp má»i nÆ¡i và chi phối Ä‘á»i sống của má»i con ngÆ°á»i.
***
Bạn thân mến! Lá»i Chúa trong Tin Mừng Chúa Nháºt hôm nay cÅ©ng nhắc đến tình yêu: “Anh em hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau nhÆ° Thầy đã yêu thÆ°Æ¡ng anh em" (Ga.13:34)
“Yêu thÆ°Æ¡ng nhau†không những là má»™t lá»i khuyên mà còn là má»™t lệnh truyá»n của Chúa Giêsu, là đặc Ä‘iểm của những ngÆ°á»i theo Chúa, là sứ mệnh của má»—i ngÆ°á»i Kitô.
“Yêu thÆ°Æ¡ng nhau†là giá»›i răn của Chúa. NhÆ°ng không phải yêu thÆ°Æ¡ng theo kiểu phà m trần. NgÆ°á»i Ä‘á»i thÆ°á»ng chỉ yêu những ai yêu mình, yêu những ngÆ°á»i xem ra có lợi cho mình, yêu theo bản tÃnh Ãch ká»· của mình. Chúa Giêsu muốn các môn đệ của NgÆ°á»i phải yêu nhau nhÆ° Chúa đã yêu.
“Yêu nhÆ° Chúa yêu†là phải hy sinh quên mình, phải khiêm nhÆ°á»ng phục vụ anh em. Yêu nhÆ° Chúa yêu là phải yêu cả những ngÆ°á»i bé nhá» nghèo hèn, yêu cả những ngÆ°á»i ghét mình, những ngÆ°á»i là m hại mình, những ngÆ°á»i khó thÆ°Æ¡ng khó Æ°a.
“Yêu như Chúa yêu†là phải không ngừng tha thứ, không ngừng là m hoà với nhau.
“Yêu nhÆ° Chúa yêu†là sá»± sống của Giáo Há»™i, là nét cao đẹp của ngÆ°á»i Kitô. Nét cao đẹp ấy phản ánh dung nhan Thiên Chúa. Nét cao đẹp ấy có sức hấp dẫn má»i ngÆ°á»i đến vá»›i Chúa.
"NgÆ°á»i ta cứ dấu nà y mà nháºn biết các con là môn đệ thầy, là các con yêu thÆ°Æ¡ng nhau" (Ga.13:35). Không còn nhầm lẫn nà o nữa. Muốn là m môn đệ Chúa Giêsu, ta phải yêu nhÆ° Chúa yêu. Tình yêu của Äức Giêsu không phải tá»± Ngà i nghÄ© ra, không phải phát xuất từ chÃnh Ngà i, nhÆ°ng bắt nguồn từ Chúa Cha: “NhÆ° Cha đã yêu mến Thà y thế nà o, Thà y cÅ©ng yêu mến anh em nhÆ° thếâ€. (Ga.15:9).
***
Lạy Chúa, xin dạy con biết yêu mến anh em như Chúa đã yêu thương con. Amen. [Mục Lục]
11. Vinh quang tháºp giá
Má»™t lá»i hết sức tá»± nhiên trong lá»i từ giã là phải nói vá» sá»± ra Ä‘i của mình. Chúa Giêsu đã là m nhÆ° thế đối vá»›i các môn đệ của mình. Tuy nhiên Chúa báo trÆ°á»›c cuá»™c Ä‘i xa nà y bằng từ ngữ rất khó hiểu đối vá»›i các môn đệ: Ngà i sẽ được “vinh hiển†và cÅ©ng là m vinh hiển Cha qua cái chết và sá»± sống lại. Ngà i tá» bà y vinh quang theo bốn phÆ°Æ¡ng diện:
1) Vinh quang của Chúa Giêsu đã đến, vinh quang đó là tháºp giá.
Sá»± căng thẳng đã qua Ä‘i, má»i nghi ngá» còn lại Ä‘á»u được cất Ä‘i. GiuÄ‘a đã ra Ä‘i và tháºp giá chắc chắn phải đến. Vinh quang của Chúa Giêsu là tháºp giá. Ở đây chúng ta Ä‘ang đối diện vá»›i thá»±c tế của cuá»™c Ä‘á»i. Vinh quang rạng rỡ nhất trong Ä‘á»i sống là vinh quang đến từ sá»± hy sinh.
Có hai thanh niên rất yêu thÃch há»™i hoạ. Há» kết thân vá»›i nhau, vừa là m việc, vừa há»c vẽ. Má»™t thá»i gian sau, không có đủ tiá»n cho cả hai cùng há»c. Há» quyết định má»™t ngÆ°á»i lao Ä‘á»™ng để nuôi ngÆ°á»i kia há»c cho tá»›i khi thà nh tà i, rồi đến lượt ngÆ°á»i nà y Ä‘i há»c. An-béc-sÆ¡ há»c trÆ°á»›c, qua bao năm tháng miệt mà i, khổ công, An-béc-sÆ¡ trở thà nh má»™t hoạ sÄ© nổi danh và anh Ä‘em bán những bức tranh lấy tiá»n nuôi bạn há»c vẽ, nhÆ°ng dầu đã cố gắng hết sức, anh bạn của An-béc-sÆ¡ không sao vẽ nổi. Äôi bà n tay anh lao Ä‘á»™ng đã trở nên thô cứng, không thể Ä‘iá»u khiển bút vẽ được nữa. Khi biết sá»± tháºt ấy, An-béc-sÆ¡ khóc, ôm bạn nói: “Äôi bà n tay chai sần của anh đã giúp phần và o những bức vẽ của tôi. Nếu không có đôi bà n tay anh, những bức tranh nà y không bao giá» thà nh hình cảâ€. Hãy cho phép tôi hoạ lại đôi bà n tay của anhâ€.
Bức tranh ấy, vá»›i má»™t đôi bà n tay lao Ä‘á»™ng, đã trở thà nh tác phẩm nổi tiếng của ná»n há»™i hoạ thế giá»›i, hiện nay Ä‘ang được trÆ°ng bà y tại má»™t viện bảo tà ng ở Mỹ.
Trong y há»c, ngÆ°á»i ta không nhá»› những thầy thuốc là m già u do nghá» nghiệp, nhÆ°ng nhá»› những ngÆ°á»i đã hy sinh mạng sống để chữa là nh ná»—i Ä‘au Ä‘á»›n của con ngÆ°á»i. Tại má»™t há»™i nghị chuyên Ä‘á» vá» bệnh cùi được tổ chức tại Cairô, thủ đô Ai Cáºp, có má»™t y sÄ© trẻ ngÆ°á»i thà nh Alexandria được ngÆ°á»i ta để ý, anh chăm chú nghe các bà i thuyết trình của các chuyên gia, nhÆ°ng có má»™t Ä‘iá»u lạ là anh luôn ngồi tách rá»i vá»›i đám đông, trong má»™t góc nhá». Không ai biết anh dùng bữa ở đâu. Anh cÅ©ng không giao thiệp vá»›i bất cứ má»™t thà nh viên nà o của há»™i nghị. Và o phiên há»p cuối cùng anh lên tiếng. Khi anh tóm kết bà i tham luáºn, má»™t sá»± im lặng nhÆ° chết bao trùm cả phòng há»p; nhiá»u ngÆ°á»i báºt tiếng khóc. Anh nói gì? Anh tuyên bố rằng anh đã tá»± nguyện để nhiá»…m bệnh cùi, để có thể tá»± anh quan sát diá»…n biến của cái bệnh kinh khủng nà y. Anh cho thấy những vết trắng và nâu ở cánh tay anh, má»™t triệu chứng không thể chối cãi của sá»± nhiá»…m trùng, và rồi anh mô tả tất cả những gì anh đã cảm thấy, cùng hiệu quả tất cả các thuốc anh đã dùng. Anh biết rằng anh không thể tránh được cái chết từ từ và đau Ä‘á»›n, nhÆ°ng anh sẵn sà ng chịu Ä‘á»±ng tất cả để giúp phần và o sá»± tiến bá»™ của khoa há»c, hầu đẩy lui những hiểm nguy cho các ngÆ°á»i mắc bệnh. Loà i ngÆ°á»i chỉ biết cúi đầu khâm phục trÆ°á»›c sá»± hy sinh của những ngÆ°á»i tá»± nguyện chấp nháºn cái chết để cứu đồng loại.
Trong má»i cuá»™c chiến tranh, vinh quang tuyệt đỉnh không thuá»™c vá» những ngÆ°á»i sống sót mà thuá»™c vá» những ngÆ°á»i đã bá» thây nÆ¡i chiến trÆ°á»ng. Bà i há»c Ä‘Æ¡n giản của lịch sá» là những ngÆ°á»i chịu hy sinh lá»›n thì nháºn được vinh quang cao cả. Nhân loại quên Ä‘i những ngÆ°á»i thà nh công nhÆ°ng chẳng bao giá» quên Æ¡n những ngÆ°á»i dám hy sinh. Há» bÆ°á»›c Ä‘i trong các vết chân của Chúa Kitô.
“Khi chúng ta không có sức là m được gì vì còn là hạng ngÆ°á»i vô đạo, thì Chúa Kitô đã chết vì chúng ta. Hầu nhÆ° không ai chết vì ngÆ°á»i công chÃnh, hoạ may có ai dám chết vì ngÆ°á»i lÆ°Æ¡ng thiện, thế mà Chúa Kitô đã chết vì chúng ta, ngay khi chúng ta còn là ngÆ°á»i tá»™i lá»—iâ€(Rm 5,6-8).
2) Trong Chúa Giêsu, Thiên Chúa được tôn vinh
ChÃnh sá»± vâng phục của Chúa Giêsu Ä‘em lại vinh quang cho Thiên Chúa. Chỉ có má»™t cách để chứng minh lòng kÃnh yêu, ngưỡng má»™ và tin cáºy má»™t lãnh tụ là vâng phục vị lãnh tụ ấy, vâng phục cho đến cuối cùng, dầu phải nếm mùi đắng cay. Cách thế duy nhất để má»™t ngÆ°á»i con có thể Ä‘em lại vinh dá»± cho cha mẹ ấy là vâng phục cha mẹ. Chúa Giêsu đã Ä‘em vinh quang tối cao cho Thiên Chúa, vì Ngà i tuyệt đối vâng lá»i Thiên Chúa, dầu phải Ä‘i đến Núi Sá».
3) Trong Chúa Giêsu, Chúa Cha tá»± tôn vinh chÃnh Ngà i.
Có má»™t tÆ° tưởng lạ lùng, ấy là vinh quang tối cao của Thiên Chúa lại do sá»± nháºp thể và tháºp giá của Chúa Giêsu. Chẳng có vinh quang nà o nhÆ° vinh quang của việc được yêu thÆ°Æ¡ng. Nếu Thiên Chúa cứ giữ sá»± xa cách, uy nghiêm, bình thản, không xúc Ä‘á»™ng trÆ°á»›c bất cứ sá»± sầu khổ, Ä‘au Ä‘á»›n nà o thì ngÆ°á»i ta có thể sợ hãi Ngà i, có thể chiêm ngưỡng Ngà i, nhÆ°ng há» sẽ chẳng bao giá» yêu mến Ngà i. Äịnh luáºt hy sinh không chỉ là má»™t định luáºt của thá»i gian, nhÆ°ng là của cả trá»i và đất. ChÃnh trong sá»± nháºp thể và tháºp giá của Chúa Giêsu, vinh quang tối cao của Thiên Chúa được tá» ra. Chúa Giêsu là vinh hiển của Thiên Chúa. Vinh hiển của Thiên Chúa không biểu lá»™ trong sá»± nghiá»n nát con ngÆ°á»i, xô đẩy há» xuống địa vị thấp hèn, nhÆ°ng còn biểu lá»™ trong sá»± phục vụ, thÆ°Æ¡ng yêu con ngÆ°á»i, và chết thay cho con ngÆ°á»i. Vinh hiển của Chúa không phải là vinh hiển của quyá»n lá»±c đánh đổ, nhÆ°ng là vinh hiển của tình yêu chịu khổ.
4) Thiên Chúa sẽ tôn vinh Chúa Giêsu.
Äây là má»™t mặt khác của vấn Ä‘á». Hiện giá» tháºp giá là vinh quang của Chúa Giêsu, nhÆ°ng kế đến còn nhiá»u hÆ¡n thế nữa, sá»± phục sinh, sá»± thăng thiên, sá»± toà n thắng vẻ vang cuối cùng của Chúa Cứu Thế là điá»u Tân Ước muốn nói tá»›i khi Ä‘á» cáºp đến việc trở lại trong vinh quang của Ngà i. Tại tháºp giá, Chúa Giêsu được vinh quang riêng cho Ngà i, nhÆ°ng sẽ đến ngà y, má»™t ngà y chắc chắn, lúc vinh quang của Chúa Giêsu được tá» bà y cho thế giá»›i và toà n thể vÅ© trụ. Sá»± tôn cao Chúa Giêsu phải tiếp theo sá»± sỉ nhục Ngà i đã chịu, việc Ngà i lên ngôi phải theo sau việc Ngà i chịu đóng Ä‘inh. Chiếc mÅ© gai phải biến thà nh vÆ°Æ¡ng miện vinh hiển. Chiến dịch là chiến dịch của tháºp giá, nhÆ°ng nhà Vua sẽ bÆ°á»›c và o chiến thắng khải hoà n mà cả thế gian Ä‘á»u trông thấy. [Mục Lục]
12. Äể nháºn ra ngÆ°á»i môn đệ chân chÃnh
(Suy niệm của Lm. Ignatiô Trần Ngà )
Trong giá» hấp hối, khi sắp từ giã những ngÆ°á»i thân yêu nhất để vÄ©nh viá»…n ra Ä‘i sang thế giá»›i khác, ngÆ°á»i hấp hối cố tranh thủ chút thá»i gian vắn vá»i còn lại và dà nh chút hÆ¡i tà n để căn dặn ngÆ°á»i thân yêu những Ä‘iá»u mà há» cho là quan trá»ng nhất.
Chúa Giêsu cÅ©ng thế. Khi sắp từ giã các môn đệ để chịu khổ nạn và chịu chết, Chúa Giêsu trao cho há» những lá»i tâm huyết sau cùng: "Hỡi anh em là những ngÆ°á»i con bé nhá» của Thầy, Thầy còn ở vá»›i anh em má»™t Ãt lâu nữa thôi. Thầy ban cho anh em má»™t Ä‘iá»u răn má»›i, là anh em hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau..."
Chúa Giêsu không muốn các môn đệ Ngà i yêu thÆ°Æ¡ng nhau há»i hợt bá» ngoà i, nhÆ°ng muốn há» yêu thÆ°Æ¡ng theo má»™t mức Ä‘á»™ lá»›n lao, nên nói thêm: "anh em hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau nhÆ° Thầy đã yêu thÆ°Æ¡ng anh em." Rồi Äức Giêsu nhấn mạnh: "NgÆ°á»i ta sẽ căn cứ và o dấu hiệu nầy để nháºn ra anh em là môn đệ của Thầy, là anh em thÆ°Æ¡ng mến nhau."
NhÆ° thế, nếu kẻ nà o không thÆ°Æ¡ng mến tha nhân, thì ngÆ°á»i đó chÆ°a phải là môn đệ tháºt của Chúa Giêsu, mà chỉ là ngÆ°á»i môn đệ giả.
Trên thị trÆ°á»ng ngà y nay, có vô số đồ giả: và ng giả, tiá»n giả, thuốc giả, hà ng giả xen lẫn vá»›i hà ng tháºt. Äối vá»›i phần đông dân chúng, thì việc phân biệt đâu là hà ng tháºt, đâu là giả quả là điá»u rất khó khăn.
Trong đạo thánh Chúa cÅ©ng váºy. Có nhiá»u Kitô hữu giả trà trá»™n giữa các Kitô hữu tháºt, muốn phân biệt ai giả ai tháºt, cÅ©ng không phải là chuyện dá»… dà ng. Thế nên Chúa Giêsu chỉ cho chúng ta dấu hiệu phân biệt rất chÃnh xác. Dấu hiệu đó là lòng yêu thÆ°Æ¡ng. Ngà i dạy: "ngÆ°á»i ta cứ dấu nầy mà nháºn biết các con là môn đệ tháºt của Thầy, là các con yêu thÆ°Æ¡ng nhau." Nếu có ai đó xÆ°ng mình là môn đệ Chúa Giêsu mà không tôn trá»ng, không yêu thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i khác, thì chắc chắn ngÆ°á»i đó là môn đệ giả.
* * *
Có ngÆ°á»i chiêm bao thấy mình từ giã cõi trần tiến đến cá»a thiên Ä‘Ã ng. Äược biết thánh Phê-rô canh cá»a thiên Ä‘Ã ng rất nghiêm ngặt, xét há»i kỹ cà ng trÆ°á»›c khi cho và o cá»a, nên anh ta mang theo đầy đủ những giấy tá» cần thiết.
TrÆ°á»›c hết, anh ta xuất trình chứng thÆ° rá»a tá»™i, có chữ ký của cha sở và dấu Ä‘á» của giáo xứ, nắm chắc hy vá»ng rằng vá»›i chứng thÆ° nầy thì thánh Phê-rô sẽ mở cá»a thiên Ä‘Ã ng cho anh ngay. Nà o ngá», thánh nhân lại lắc đầu từ chối. Thế là anh ta lại xuất trình thêm chứng thÆ° thêm sức, rồi chứng thÆ° hôn phối, cả sổ gia đình công giáo nữa. Váºy mà thánh Phê-rô vẫn khÆ°á»›c từ.
"Ngà i còn đòi gì nữa? Con còn cả trà ng chuá»—i đây, cả cuốn sách kinh hôm mai đây. Bấy nhiêu không đủ chứng tá» con là ngÆ°á»i môn đệ Chúa Giêsu sao?"
Thánh Phê-rô trả lá»i: "Con phải mang phù hiệu của ngÆ°á»i Kitô hữu."
"Phù hiệu nà o nữa, thưa Ngà i?"
"Thế con không nhá»› lá»i Thầy chà thánh phán dạy sao: "ngÆ°á»i ta chỉ căn cứ và o dấu hiệu (phù hiệu) nầy mà nháºn biết các con là môn đệ Thầy, là các con có lòng thÆ°Æ¡ng mến nhau. ChÆ°a có lòng thÆ°Æ¡ng mến nhau thì con chỉ là Kitô hữu giả hiệu."
Qua dụ ngôn phán xét chung, Chúa Giêsu cÅ©ng khẳng định Ä‘iá»u nầy. Trong ngà y ấy, muôn dân sẽ được táºp há»p lại và Chúa sai thiên thần tách biệt há» thà nh hai. NgÆ°á»i là nh đứng bên phải còn kẻ dữ bên trái. Bấy giá» Äức Vua sẽ phán vá»›i những kẻ bên phải rằng: "Nà o những kẻ được Cha Ta chúc phúc, hãy đến thừa hưởng VÆ°Æ¡ng Quốc đã dá»n sẵn cho các ngÆ°Æ¡i từ thuở tạo thiên láºp địa" vì... các ngÆ°á»i đã thÆ°Æ¡ng mến chăm sóc các anh em bé nhá» của Ta.
Rồi Chúa quay sang lên án những ngÆ°á»i bên trái: "Quân bị nguyá»n rủa kia! Hãy Ä‘i cho khuất mắt Ta mà và o lá»a Ä‘á»i Ä‘á»i, nÆ¡i dà nh sẵn cho tên Ãc Quá»· và các sứ thần của nó"... vì các ngÆ°Æ¡i đã không yêu thÆ°Æ¡ng chăm sóc các anh em bé má»n của Ta. (Mt 25, 31-46)
DÆ°á»›i ánh sáng của Lá»i Chúa hôm nay, chúng ta hãy xem xét lại bản thân mình. Biết đâu ngay cả bản thân tôi cÅ©ng là môn đệ giả của Chúa Giêsu mà tôi không há» hay biết!
Hãy rà soát lại xem mình đã tôn trá»ng, chân thà nh yêu thÆ°Æ¡ng và phục vụ những anh chị em chung quanh chÆ°a? Nếu chÆ°a thì chúng ta vẫn còn là những Kitô hữu giả hiệu, chúng ta không thuá»™c và o số những ngÆ°á»i môn đệ chân chÃnh và vÆ°Æ¡ng quốc thiên Ä‘Ã ng không có chá»— cho chúng ta. [Mục Lục]
13. Yêu thương và giúp đỡ
Thà y truyá»n cho các con má»™t Ä‘iá»u răn má»›i là các con hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau. Má»™t bác nông dân nghèo túng ngồi trÆ°á»›c cá»a nhà và than thở vì không biết phải tìm đâu ra tiá»n để nuôi sống gia đình. Äang lúc rầu rÄ© nhÆ° váºy, thì có má»™t ngÆ°á»i lạ mặt Ä‘i qua, trên tay cầm má»™t con ngá»—ng. NgÆ°á»i khách lạ trao con ngá»—ng cho bác và nói: bác hãy chăm sóc con ngá»—ng nà y, nó sẽ Ä‘á»n đáp cho bác gấp bá»™i. Nói xong ngÆ°á»i khách lạ bá» Ä‘i. Bác nông dân mang con ngá»—ng và o nhà và cho nó ăn uống đầy đủ. Bác cÅ©ng là m cho nó má»™t cái chuồng nho nhá» và xinh xinh.
Sáng hôm sau, vừa thức dạy, bác liá»n đến thăm con ngá»—ng. Bác nhìn và o trong chuồng và thấy má»™t quả trứng và ng. Bác nhặt lấy quả trứng rồi Ä‘em Ä‘i bán. Liên tiếp trong má»™t tuần lá»…, ngà y nà o bác cÅ©ng nhặt được má»™t quả trứng và ng. Không bao lâu, bác đã mua sắm đầy đủ những thứ cần thiết cho gia đình. Äồng thá»i bác cÅ©ng chăm sóc cho con ngá»—ng má»™t cách chu đáo.
Thế nhÆ°ng, cà ng có tiá»n thì lòng tham của bác cà ng gia tăng. Bác không muốn ngà y nà o cÅ©ng phải Ä‘i nhặt quả trứng và ng nữa. Bác muốn tức khắc tất cả kho tà ng chứa Ä‘á»±ng ở trong bụng con ngá»—ng. NghÄ© thế cho nên bác má»›i giết con váºt, mổ bụng nó ra, nhÆ°ng hỡi ôi, con váºt thì đã chết và trong bụng nó cÅ©ng chẳng có lấy má»™t quả trứng và ng nà o. Giữa lúc bác Ä‘ang buồn nản và tuyệt vá»ng, thì ngÆ°á»i khách lạ xuất hiện. Nhìn thấy cảnh tượng trên, ngÆ°á»i ấy bèn nói: Tôi đã bảo vá»›i bác rằng, nếu bác chịu khó chăm sóc cho con ngá»—ng của tôi, thì nó sẽ Ä‘á»n đáp gấp bá»™i cho bác. Bây giá» bác đã giết nó thì bác sẽ mất Ä‘i tất cả.
Trong má»™t bà i hát mang tá»±a Ä‘á»: Hãy hy sinh để được thêm má»™t ngà y trên cõi phúc, có lá»i ca nhÆ° sau: Äừng là m lÆ¡ khi băng qua Ä‘Æ°á»ng giữa lúc ngÆ°á»i nghèo khổ Ä‘ang cầu xin được giúp đỡ. Hãy lắng nghe lá»i khẩn khoản của má»™t bà già nghèo đói. Bởi vì giúp cho bà là bạn sẽ được sống thêm má»™t ngà y trên cõi phúc.
Má»™t bản nhạc khác cÅ©ng đã nhấn mạnh đến tình yêu thÆ°Æ¡ng nhÆ° sau: Cha ông chúng ta đã dạy chúng ta thế nà o là sống bác ái, là sống chia sẻ, nhÆ°ng có ai trong chúng ta đã nhá»› thá»±c hiện những Ä‘iá»u dạy bảo ấy.
Câu chuyện và những bà i hát trên là m cho chúng ta nhá»› tá»›i hoạt cảnh của ngà y phán xét, ngà y ấy chúng ta sẽ bị Chúa tra há»i vá» Ä‘iá»u gì nếu không phải là vá» những hà nh Ä‘á»™ng bác ái chúng ta đã là m hay đã không là m cho ngÆ°á»i khác. Rồi từ đó, số pháºn Ä‘á»i Ä‘á»i của chúng ta sẽ được ấn định. Vì thế, cốt lõi của cuá»™c sống là tình bác ái, việc cần phải là m ngay là thá»±c thi giá»›i luáºt yêu thÆ°Æ¡ng, nhÆ° lá»i Chúa Giêsu đã nói vá»›i chúng ta qua Ä‘oạn Tin Mừng hôm nay: Thà y truyá»n cho các con má»™t Ä‘iá»u răn má»›i, là các con hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau.
Bá»™ đồng phục của ngÆ°á»i Kytô hữu đâu có phải là mà u áo nà y mà u áo ná», đâu có phải là những hình thức đạo đức bên ngoà i, mà là tình bác ái: NgÆ°á»i ta cứ dấu nà y mà nháºn biết các con là môn đệ Thà y, là các con yêu thÆ°Æ¡ng nhau. Trở lại vá»›i câu chuyện lúc ban đầu: con ngá»—ng chỉ đẻ được quả trứng và ng, nếu nó được chăm sóc. Còn nếu giết nó Ä‘i, loại trừ nó Ä‘i, thì nó sẽ trả lại cho chúng ta sá»± nghèo túng và cô Ä‘Æ¡n. Äối vá»›i ngÆ°á»i khác cÅ©ng váºy, nhÆ° má»™ bà i hát đã diá»…n tả: Kẻ thù ta đâu có phải là ngÆ°á»i, giết ngÆ°á»i Ä‘i thì ta ở vá»›i ai. Nói cách khác, những chăm sóc và giúp đỡ anh em sẽ Ä‘em lại cho chúng ta những quả trứng và ng trong ngà y sau hết. [Mục Lục]
14. Äiá»u răn má»›i
(TrÃch trong ‘Manna’)
Suy Niệm
Gandhi được coi là báºc đại thánh của dân Ấn Äá»™. Ông say mê Kinh Thánh, nhất là bà i giảng trên núi. Ông nghÄ© rằng Kitô giáo sẽ là câu trả lá»i thÃch đáng cho những xung Ä‘á»™t giữa các giai cấp ở Ấn. Má»™t ngà y nỠông đến dá»± lá»… tại má»™t nhà thá». NhÆ°ng ngÆ°á»i giữ cá»a ngăn ông lại, và bảo ông nên đến dá»± lá»… ở má»™t nhà thá» khác dà nh cho ngÆ°á»i da Ä‘en. Ông đã bá» Ä‘i và không bao giá» quay trở lại.
Có thể chúng ta đã mất má»™t Kitô hữu tốt nhÆ° Gandhi chỉ vì có sá»± phân biệt mà u da nÆ¡i nhà thá».
Biết đâu thế giá»›i nà y lại chẳng có nhiá»u Gandhi, há» sống tinh thần Äức Kitô còn hÆ¡n cả các Kitô hữu.
"Thầy ban cho anh em má»™t Ä‘iá»u răn má»›i: hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau nhÆ° Thầy đã yêu thÆ°Æ¡ng anh em."
Lá»i trăn trối của Äức Giêsu vẫn là m chúng ta nhức nhối.
Ở đây Ngà i không nhắc chúng ta yêu thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i ngoà i, nhÆ°ng Ngà i đòi buá»™c các môn đệ Ngà i yêu thÆ°Æ¡ng nhau.
Yêu thÆ°Æ¡ng nhau trở thà nh Ä‘iá»u răn má»›i, má»›i vì Ngà i đòi há» phải yêu nhau nhÆ° Ngà i đã yêu há».
Vấn Ä‘á» cốt lõi là cảm nháºn được tình yêu của Ngà i.
TrÆ°á»›c khi công bố Ä‘iá»u răn má»›i nà y, Äức Giêsu đã rá»a chân cho môn đệ, trong đó có GiuÄ‘a. Ngà i cúi xuống bên chân GiuÄ‘a để bà y tá» má»™t tình yêu. Sau đó Ngà i còn chấm miếng bánh đầu tiên trao cho GiuÄ‘a nhÆ° Ä‘Æ°a ra má»™t vẫy gá»i thân thÆ°Æ¡ng cuối cùng. (x. Ga 13,26)
NhÆ°ng vô Ãch, GiuÄ‘a không đổi ý. Anh vẫn ra Ä‘i để là m Ä‘iá»u mình muốn (x. Ga 13,31). Äức Giêsu biết rõ số pháºn Ä‘ang chá» mình. Ngà i sẽ yêu đến cùng bằng việc hiến mạng trên tháºp giá.
Äức Giêsu đã yêu trÆ°á»›c khi truyá»n cho ta yêu nhau.
Nếu ta không cảm nháºn được tình yêu Ngà i dà nh cho ta, thì ta cÅ©ng chẳng thể yêu nhau nhÆ° Ngà i muốn.
Có nhiá»u dấu hiệu để ngÆ°á»i ta nháºn ra má»™t Kitô hữu: Ä‘eo thánh giá nÆ¡i cổ, là m dấu thánh giá trÆ°á»›c khi ăn... NhÆ°ng theo Äức Giêsu, dấu hiệu đặc trÆ°ng của nhóm môn đệ là tình yêu thÆ°Æ¡ng mà há» dà nh cho nhau: cảm thông, tha thứ, cá»™ng tác, hy sinh, chia sẻ, đối thoại...
Giữa các môn đệ, có bao dị biệt, bao hà ng rà o. Nếu không vượt qua được những hà ng rà o dị biệt nà y thì coi nhÆ° việc truyá»n giáo bị đổ vỡ.
Tiếc thay, vẫn chÆ°a có sá»± hiệp nhất giữa các Kitô hữu khác mà u da, khác văn hoá, khác quan Ä‘iểm chÃnh trị... Có bất đồng giữa Công Giáo và ChÃnh Thống Giáo ở Nga, giữa ngÆ°á»i Công Giáo và ngÆ°á»i Tin Là nh ở Bắc Ailen. Äến bao giá» má»i Kitô hữu có thể Ä‘á»c chung kinh Lạy Cha, mừng chung vá»›i nhau lá»… Phục Sinh trong má»™t ngà y, cá» hà nh chung vá»›i nhau má»™t phụng vụ.
Thế giá»›i hôm nay nhÆ° sa mạc thiếu vắng tình yêu. Ước gì thế giá»›i Kitô trở thà nh má»™t ốc đảo xanh tÆ°Æ¡i má»i má»i ngÆ°á»i đặt chân tá»›i.
Gợi à Chia Sẻ
Theo bạn, thế nà o là má»™t táºp thể có tình yêu thÆ°Æ¡ng lẫn nhau? Có những dấu hiệu nà o để nháºn ra tình yêu thÆ°Æ¡ng đó?
Bạn thấy nhóm của bạn, giáo xứ của bạn, cá»™ng Ä‘oà n của bạn có là m chứng đủ vá» tình yêu thÆ°Æ¡ng nhau trÆ°á»›c mặt má»i ngÆ°á»i chÆ°a?
Cầu Nguyện
Lạy Cha, xin dạy chúng con biết cá»™ng tác vá»›i nhau trong việc xây dá»±ng NÆ°á»›c Trá»i ở trần gian.
Xin cho chúng con đến với nhau không chút thà nh kiến, và tin tưởng và thiện chà của nhau.
Khi cá»™ng tác vá»›i nhau, xin cho chúng con cảm thấy Cha hiện diện, nhỠđó chúng con vượt qua những tá»± ái nhá» nhen, những tham vá»ng Ãch ká»· và những định kiến cằn cá»—i.
Ước gì chúng con dám từ bá» mình, để tìm kiếm chân lý ở má»i nÆ¡i và má»i ngÆ°á»i, nhất là nÆ¡i những ai khác quan Ä‘iểm.
Lạy Cha, xin sai Thánh Thần đến trên chúng con, để chúng con biết lắng nghe nhau bằng quả tim, và hiểu nhau ngay trong những dị biệt.
NhỠsống mầu nhiệm cộng tác, xin cho chúng con được triển nở không ngừng và Thánh à Cha được thể hiện trên mặt đất. Amen. [Mục Lục]
15. Yêu ngÆ°á»i nhÆ° Chúa
(Suy niệm của ÄTGM. Giuse Ngô Quang Kiệt)
BỠtrên một tu viện Công giáo đến tìm vị ẩn sĩ trên vùng núi Hi mã lạp sơn để trình bà y vỠtình trạng bi đát của tu viện.
TrÆ°á»›c kia tu viện nà y là má»™t trung tâm sầm uất. Khách hà nh hÆ°Æ¡ng tấp náºp. Nhà thá» lúc nà o cÅ©ng vang lừng tiếng hát ca cầu nguyện. Tu viện không còn chá»— nháºn thêm ngÆ°á»i và o tu.
Váºy mà giỠđây tu viện chẳng khác má»™t ngôi nhà hoang phế. Nhà thá» vắng lặng. Tu sÄ© thÆ°a thá»›t già nua. Cuá»™c sống buồn tẻ.
Cha Bá» trên há»i vị ẩn sÄ© nguyên nhân nà o hay lá»—i lầm nà o đã khiến tu viện rÆ¡i và o tình trạng suy sụp nhÆ° hiện nay. Vị ẩn sÄ© ôn tồn bảo: “Các tá»™i đã và đang xảy ra trong cá»™ng Ä‘oà n đó là tá»™i vô tìnhâ€. Ông giải thÃch thêm: “Äấng Cứu Thế đã cải trang thà nh má»™t ngÆ°á»i trong quý vị, nhÆ°ng quý vị không nháºn ra NgÆ°á»iâ€.
Nháºn được lá»i giải đáp, Cha Bá» Trên há»›n hở ra vá». Cha táºp há»p các tu sÄ© lại và loan báo cho há» biết Äấng Cứu Thế Ä‘ang ẩn mình giữa cá»™ng Ä‘oà n. Nghe nói thế, má»i ngÆ°á»i mở to mắt và quan sát nhau. Ai là Äấng Cứu Thế cải trang? NhÆ°ng chắc chắn nếu Äấng Cứu Thế đã cải trang thì chẳng ai có thể nháºn ra NgÆ°á»i. Má»—i ngÆ°á»i sống chung vá»›i ta Ä‘á»u có thể là Äấng Cứu Thế.
Từ ngà y ấy má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u đối xá» vá»›i nhau nhÆ° vá»›i Äấng Cứu Thế. Má»i ngÆ°á»i kÃnh trá»ng nhau. Má»i ngÆ°á»i quan tâm chăm sóc nhau. Má»i ngÆ°á»i phục vụ nhau. Chẳng bao lâu, bầu khà yêu thÆ°Æ¡ng huynh đệ, sá»± sống và niá»m vui lại trở lại vá»›i tu viện. Khách hà nh hÆ°Æ¡ng bốn phÆ°Æ¡ng lại tấp náºp tuốn vá». Lá»i kinh tiếng hát lại vang lừng trong tu viện. Bị cuốn hút bởi bầu khà vui tÆ°Æ¡i thánh thiện, nhiá»u thanh niên đến xin gia nháºp cá»™ng Ä‘oà n.
TrÆ°á»›c kia tu viện mất hết sức sống vì má»i ngÆ°á»i không thá»±c hà nh Lá»i Chúa dạy. Sống cá nhân chủ nghÄ©a, thá» Æ¡ lãnh đạm vá»›i nhau. Nay tu viện trà n đầy niá»m vui và sức sống nhá» má»i ngÆ°á»i biết quan tâm đến nhau, yêu mến và phục vụ nhau.
TrÆ°á»›c kia khách hà nh hÆ°Æ¡ng không muốn đến tu viện, các bạn trẻ không muốn và o tu viện vì tu viện không là dấu chỉ môn đệ của Chúa. Không sống theo Lá»i Chúa, các tu sÄ© trở thà nh những hình ảnh má» nhạt, không phản chiếu được nét đẹp của Thiên Chúa. Nay khách hà nh hÆ°Æ¡ng nÆ°á»m nượp kéo đến, các bạn trẻ xếp hà ng xin nháºp tu, vì hỠđã thấy nÆ¡i các tu sÄ© có dấu chỉ của ngÆ°á»i môn đệ Äức Kitô, có lòng yêu thÆ°Æ¡ng nhau. Lòng yêu thÆ°Æ¡ng đã khiến các tu sÄ© trở nên hình ảnh của rõ nét của Thiên Chúa, chiếu toả sá»± sống của Thiên Chúa, loan báo hạnh phúc Thiên Ä‘Ã ng. Lòng yêu thÆ°Æ¡ng ấy có sức hấp dẫn, có sức thuyết phục, có sức má»i gá»i mãnh liệt vì qua đó, má»i ngÆ°á»i nháºn ra sá»± hiện diện của Thiên Chúa.
Yêu thÆ°Æ¡ng nhau đó là giá»›i răn của Chúa. NhÆ°ng không phải yêu thÆ°Æ¡ng theo kiểu phà m trần. NgÆ°á»i Ä‘á»i thÆ°á»ng chỉ yêu những ai yêu mình, có lợi cho mình, theo bản tÃnh Ãch ká»· của mình. Thiên Chúa muốn các môn đệ của NgÆ°á»i phải yêu nhÆ° nhÆ° Thiên Chúa đã yêu.
Yêu nhÆ° Thiên Chúa nghÄ©a là phải hy sinh quên mình, hạ mình phục vụ anh em. Yêu nhÆ° Thiên Chúa nghÄ©a là phải yêu những ngÆ°á»i bé nhá» nghèo hèn. Yêu nhÆ° Thiên Chúa là phải yêu thÆ°Æ¡ng cả những ngÆ°á»i ghét mình, những ngÆ°á»i là m hại mình, những ngÆ°á»i khó thÆ°Æ¡ng khó Æ°a. Yêu nhÆ° Thiên Chúa là phải không ngừng tha thứ, là m hoà vá»›i nhau.
Yêu nhÆ° Thiên Chúa đó là sá»± sống của Giáo Há»™i. Yêu nhÆ° Thiên Chúa là m nên nét đẹp của đạo. Nét đẹp ấy phản ánh dung nhan Thiên Chúa. Nét đẹp ấy có sức hấp dẫn má»i ngÆ°á»i đến cùng Chúa.
Lạy Chúa, xin dạy con biết yêu mến anh em như Chúa đã yêu thương con. Amen.
KIỂM ÄIỂM ÄỜI Sá»NG
- Theo bạn, thế nà o là má»™t táºp thể có tình yêu thÆ°Æ¡ng?
- Bạn đã có tình yêu thương đoà n kết với những anh chị em trong giáo xứ chưa?
- Yêu thÆ°Æ¡ng nhÆ° Chúa là yêu thÆ°Æ¡ng theo cảm tÃnh hay theo lý trÃ? Tuần nà y, bạn sẽ là m gì để thá»±c hiện Ä‘iá»u răn má»›i của Chúa? [Mục Lục]
16. Yêu như Thầy yêu
(Suy niệm của Lm. GB. Trần Văn Hà o)
Ngạn ngữ Pháp có câu: “Ra Ä‘i là chết trong lòng má»™t Ãt†(Partir c’est mourir un peu). Sá»± ra Ä‘i nà o cÅ©ng để lại những vấn vÆ°Æ¡ng và lÆ°u luyến cho ngÆ°á»i ở lại, nhiá»u khi còn mang vẻ bi thÆ°Æ¡ng và tang tóc nữa. Cuá»™c ra Ä‘i thụ nạn của Chúa Giêsu cÅ©ng thế. ChÃnh vì váºy, trong giá» phút ly biệt đầy xốn xang và ngáºm ngùi, Chúa Giêsu đã để lại những lá»i tâm huyết cuối cùng cho các há»c trò. Những lá»i dặn dò thân tình ấy được Giáo há»™i Ä‘á»c lại cho chúng ta trong phụng vụ hôm nay, giống nhÆ° má»™t di chúc thiêng liêng. Các nhà chú giải vẫn gá»i đó là ‘diá»…n từ biệt ly’. Trong những lá»i trăng trối sau cùng ấy, Chúa nói vá»›i các môn đệ: “Thầy để lại cho anh em má»™t Ä‘iá»u răn má»›i là anh em hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau. Anh em hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau nhÆ° Thầy đã yêu thÆ°Æ¡ng anh emâ€.
Äiá»u răn má»›i.
Ai cÅ©ng biết, yêu thÆ°Æ¡ng là đạo lý căn bản của cuá»™c sống là m ngÆ°á»i. Ngà y xÆ°a triết gia Aristotle đã nói cho các há»c trò của ông: “TÃnh Ãch ká»· và đầu óc hẹp hòi biến con ngÆ°á»i trở nên nhÆ° thú váºt, nhÆ°ng khi con ngÆ°á»i đối xá» vá»›i nhau bằng lòng nhân ái, há» sẽ trở nên nhÆ° thần thánhâ€. Nói chung, tôn giáo nà o cÅ©ng dạy ngÆ°á»i ta ăn ngay ở là nh, và chẳng tôn giáo nà o lại dạy con ngÆ°á»i là m những chuyện thất đức. Tinh thần ‘Tứ hải giai huynh đệ’ của triết lý Äông phÆ°Æ¡ng cÅ©ng tÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° thế. Thế thì, giáo huấn của Chúa Giêsu có gì là má»›i lạ? và tại sao Chúa lại gá»i đây là điá»u răn má»›i? Chúng ta phải Ä‘i sâu và o tÆ° tưởng thần há»c của Thánh Gioan má»›i có thể khám phá ra tÃnh cách má»›i mẻ và độc đáo của giá»›i răn yêu thÆ°Æ¡ng mà Chúa Giêsu gá»i trao nhÆ° má»™t di chúc thánh thiêng.
Ngay từ thá»i cá»±u Æ°á»›c, Äức Chúa Giavê cÅ©ng đã ban truyá»n tháºp giá»›i trên núi Sinai qua Moisê, và 10 giá»›i răn đó cÅ©ng được tóm kết qua 2 Ä‘iá»u luáºt căn bản, đó là yêu mến Thiên Chúa và yêu thÆ°Æ¡ng tha nhân. ChÃnh Chúa Giêsu cÅ©ng đã khẳng định Ä‘iá»u đó khi trả lá»i cho vị luáºt sÄ© (Lc 10,27) hay cho vị kinh sÆ° (Mc 12,28) hoặc cho chà ng thanh niên già u có (Mt 19,18-20).
Tuy nhiên các luáºt sÄ© và biệt phái thá»i xÆ°a chỉ giữ luáºt má»™t cách máy móc và vụ hình thức. Chúa tuyên bố rằng Ngà i đến không để bãi bá» lá» luáºt, nhÆ°ng mặc cho nó má»™t chiá»u kÃch má»›i, đó là chiá»u kÃch ná»™i tâm. Giá»›i răn má»›i mà Chúa nói hôm nay cÅ©ng chÃnh là việc thá»±c hà nh tình yêu, nhÆ°ng Ä‘i và o cốt lõi căn bản, nhắm đến chiá»u sâu ná»™i tâm hóa của giá»›i luáºt yêu thÆ°Æ¡ng. Äể huấn luyện các há»c trò hiểu thấu giá»›i răn ấy, Chúa Giêsu lấy chÃnh Ngà i là m chuẩn mẫu:“ Anh em hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau ‘như’ Thầy đã yêu thÆ°Æ¡ng anh emâ€. TÃnh cách má»›i mẻ mà Chúa khởi dẫn chÃnh ở Ä‘iểm căn bản nà y.
Kinh nghiệm của Thánh Gioan.
Khi nói vá» mình, Gioan giá»›i thiệu rất Ä‘Æ¡n giản bằng thuáºt ngữ ‘ngÆ°á»i môn đệ được Chúa yêu mến’. Gioan là ngÆ°á»i há»c trò duy nhất được tá»±a đầu và o ngá»±c Chúa trong bữa tiệc ly để lắng nghe từng nhịp Ä‘áºp nÆ¡i con tim thổn thức của vị Thầy khả ái. Ngà i cÅ©ng đứng dÆ°á»›i chân Tháºp giá cùng vá»›i Äức Maria để mục kÃch trái tim Chúa bị đâm thâu và mở toang ra, tuôn đổ những giá»t nÆ°á»›c và máu của tình yêu cho đến vô táºn. Tất cả những chi tiết nà y Ä‘á»u là những hình ảnh mà Thánh Gioan ghi lại để biểu thị bà i há»c vá» tình yêu nÆ¡i Chúa Giêsu mà Gioan đã cảm thấu má»™t cách tÆ°á»ng táºn. Trong Tin mừng thứ tÆ°, thánh ký quảng diá»…n rất nhiá»u vá» tình yêu mà Chúa Giêsu đã diá»…n bà y, nhất là qua hình ảnh ngÆ°á»i Mục tá» nhân là nh, biết các con chiên trong Ä‘Ã n, Ä‘i tìm kiếm con chiên lạc, và hy sinh mạng sống cho Ä‘oà n chiên. Thánh Gioan cÅ©ng dà nh ra suốt từ chÆ°Æ¡ng 13 đến hết chÆ°Æ¡ng 17 để viết lại diá»…n từ biệt ly, và điểm nhấn quan trá»ng nhất trong diá»…n từ chÃnh là nói vá» tình yêu. Trong diá»…n từ nà y, Chúa Giêsu láºp Ä‘i láºp lại Ä‘iệp khúc tình yêu qua chÃnh mẫu gÆ°Æ¡ng của Ngà i. “Không có tình yêu nà o cao quý bằng mối tình của ngÆ°á»i hiến ban mạng sống cho bạn hữuâ€. “Thầy để lại cho anh em má»™t Ä‘iá»u răn má»›i là anh em hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau nhÆ° Thầy đã yêu thÆ°Æ¡ngâ€. “Cứ dấu nà y ngÆ°á»i ta nháºn biết anh em là môn đệ Thầy, là anh em hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhauâ€â€¦ Vì thế trong 3 lá thÆ° Thánh Gioan để lại, đặc biệt trong thÆ° thứ nhất, Ngà i đã định nghÄ©a Thiên Chúa bằng má»™t hạn từ rất Ä‘Æ¡n giản và cô Ä‘á»ng: ‘Thiên Chúa là tình yêu’ (1Ga 4,16). Những chân lý vá» tình yêu, vá» giá»›i răn má»›i mà Chúa Giêsu để lại cho các môn đệ được nói đến trong bà i Tin mừng hôm nay, cÅ©ng được lặp lại rất nhiá»u lần trong lá thÆ° thứ nhất của Thánh Gioan.
Yêu như Thầy đã yêu.
Nhiá»u ngÆ°á»i ngoại giáo thÆ°á»ng há»i chúng ta, đạo nà o cÅ©ng hay, cÅ©ng đẹp, thế đạo Công giáo có cái gì đặc sắc mà các anh muốn quảng bá? Thánh Gioan hôm nay đã trả lá»i thay cho chúng ta.
Chúa Giêsu má»i gá»i chúng ta sống yêu thÆ°Æ¡ng giống nhÆ° Ngà i đã yêu thÆ°Æ¡ng. Chúa Giêsu không phải là má»™t lý thuyết gia, không phải là má»™t nhà mô phạm lý thuyết, nói má»™t Ä‘Ã ng là m má»™t nẻo. Cái chết của Chúa Giêsu lá»™t tả trá»n vẹn tình yêu mà Ngà i muốn diá»…n bà y. Ngà i đã Ä‘i đến táºn cùng của giai Ä‘iệu yêu thÆ°Æ¡ng khi bị treo thân trên Tháºp giá nhÆ° má»™t tên tá»™i phạm và quảng diá»…n rất cụ thể Ä‘iá»u Ngà i đã nói vá»›i các môn sinh: “Không có tình yêu nà o cao quý hÆ¡n mối tình của ngÆ°á»i hiến thân vì bạn hữuâ€. Trong bữa tiệc ly, Chúa còn cúi xuống rá»a chân cho các há»c trò nhÆ° má»™t ngÆ°á»i tôi tá»›. Bằng nhiá»u cách, Chúa đã cố gắng cắt nghÄ©a giá»›i răn má»›i mà ngÆ°á»i muốn truyá»n thụ lại bằng chÃnh cuá»™c sống gÆ°Æ¡ng mẫu của Ngà i.
Kết luáºn
Thánh Phanxicô Salê, vị Tiến sÄ© đức ái, đã viết trong khảo luáºn vá» Äức Ãi của Ngà i: “Con ngÆ°á»i là sá»± hoà n thiện của vÅ© trụ, tình yêu là sá»± hoà n thiện của con ngÆ°á»i. Äức ái chÃnh là sá»± hoà n thiện của tình yêuâ€. Sống sung mãn Æ¡n gá»i tình yêu, chÃnh là con Ä‘Æ°á»ng dẫn đến hoà n thiện và đó cÅ©ng là lá»™ trình nên thánh mà Chúa Giêsu má»i gá»i chúng ta dấn bÆ°á»›c. NhÆ°ng chúng ta thá»±c hà nh giá»›i răn má»›i đó nhÆ° thế nà o? Má»™t nhà xã há»™i há»c đã chua chát nháºn xét: “Ngà y nay, con ngÆ°á»i đã rất tiến bá»™ và thà nh công vượt báºc. NgÆ°á»i ta đã lên được tá»›i mặt trăng, đã nghiên cứu đến táºn sao há»a, đã chế tạo các phi cÆ¡ vá»›i váºn tốc khủng khiếp... NhÆ°ng có má»™t Ä‘iá»u rất Ä‘Æ¡n giản là há»c cách sống tá» tế vá»›i vợ mình, mà nhiá»u ngÆ°á»i há»c mãi cÅ©ng chẳng xongâ€.
Nói vá» tình yêu trên lý thuyết rất dá»…, nhÆ°ng sống và thá»±c hà nh theo gÆ°Æ¡ng Chúa Giêsu không phải là má»™t chuyện giản Ä‘Æ¡n. ‘Hãy yêu nhÆ° Thầy đã yêu’ là bà i há»c mà chúng ta phải nghiá»n gẫm và phải phấn đấu để thá»±c hà nh cho đến suốt Ä‘á»i. [Mục Lục]
17. Hãy gieo yêu thÆ°Æ¡ng - Lm. Giuse Tạ Duy Tuyá»n
Tục ngữ có câu "có gieo có gặt" nhÆ°ng thà nh quả gặt hái tùy thuá»™c và o loại giống mà chúng ta gieo trồng. Vì "gieo gì gặt ấy". Gieo yêu thÆ°Æ¡ng sẽ gặt trong hân hoan và hạnh phúc. Gieo bất công và háºn thù sẽ có ngà y "gáºy ông Ä‘áºp lÆ°ng ông". Äó chÃnh là quy luáºt của cuá»™c sống. Quy luáºt của tạo hoá luôn đòi sá»± công bằng cho con ngÆ°á»i trong cõi nhân sinh.
Có má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông cao niên, nhÆ°ng lại rất giầu có. Ông trao ban gia tà i cho đứa con trai duy nhất, chỉ mong được sống an nhà n tuổi già bên con cháu cho đến hết cuá»™c Ä‘á»i. Thế nhÆ°ng, ngÆ°á»i con dâu lại không muốn bố chồng ở mãi trong nhà nên bảo chồng phải Ä‘Æ°a bố Ä‘i nÆ¡i khác ở. NgÆ°á»i con không muốn mất tình cảm vá»›i vợ, nên đã quyết định Ä‘Æ°a cha và o viện dưỡng lão, nÆ¡i rẻ tiá»n nhất.
Má»™t tuần sau đó, hai cha con Ä‘i bá»™ đến nÆ¡i mà ngÆ°á»i cha sẽ ở. Äi dược má»™t lúc bá»—ng nhiên ngÆ°á»i cha già báºt khóc. LÆ°Æ¡ng tâm ngÆ°á»i con không chịu ná»—i, anh nghẹn ngà o nói lá»i xin lá»—i cha già . Sau má»™t và i phút, ngÆ°á»i cha bị hắt hủi nghẹn ngà o nói: "con Æ¡i, cha không khóc vì con Ä‘Æ°a cha và o nhà dưỡng lão dà nh cho những ngÆ°á»i già nua tà n tạ. Cha khóc vì nhá»› lại cách đây bốn mÆ°Æ¡i năm, Cha cÅ©ng bÆ°á»›c Ä‘i trên lối nà y vá»›i ông ná»™i của con, và cÅ©ng Ä‘Æ°a ông ná»™i con và o viện dưỡng lão tồi tà n nà y. Cha chỉ gieo gì gặt ấy thôi".
Thá»±c váºy, "Sóng trÆ°á»›c đổ đâu, sóng sau đổ đó". Những gì chúng ta nháºn được từ trong cuá»™c Ä‘á»i nà y hôm nay và mai sau, hoà n toà n tùy thuá»™c và o những Ä‘iá»u chúng ta đã gieo vãi, vun trồng.
Cùng má»™t môi trÆ°á»ng nhÆ°ng có ngÆ°á»i có nhiá»u bạn bè, và ngược lại có ngÆ°á»i lại rất nhiá»u kẻ thù. Có ngÆ°á»i được yêu thÆ°Æ¡ng, giúp đỡ. Có ngÆ°á»i chỉ nháºn được sá»± khinh bỉ, dá»ng dÆ°ng xem thÆ°á»ng. Có ngÆ°á»i được hà ng xóm là ng giá»ng bao bá»c. Có ngÆ°á»i bị anh em loại trừ. Tại sao lại có nghịch lý nhÆ° váºy? ThÆ°a, đó không phải là nghịch lý mà là lẽ công bằng mà nói theo ngôn ngữ nhà Pháºt là "quả báo", là háºu quả do chÃnh chúng ta đã gieo trồng trong cuá»™c sống của chúng ta.
Hôm nay Chúa Giêsu bảo chúng ta hãy ra Ä‘i gieo vãi yêu thÆ°Æ¡ng. Chúa cầu mong chúng ta sẽ sinh hoa kết trái. ChÃnh Chúa đã gieo và o lòng chúng ta hạt giống yêu thÆ°Æ¡ng. Chúng ta được lá»›n lên trong tình thÆ°Æ¡ng của Chúa. Chúng ta được sống trong sá»± quan phòng đầy yêu thÆ°Æ¡ng của Chúa. Chúa còn tuyển chá»n chúng ta nên bạn hữu của Chúa. Chúa còn là m tất cả để chúng ta được hạnh phúc. Chúa đã quên cả chÃnh mình để chúng ta được sống. Chúng ta đã lãnh nháºn tình yêu thÆ°Æ¡ng của Chúa. Dù rằng chúng ta chẳng có công lênh gì. Dù rằng chúng ta không xứng đáng. Thế mà Chúa vẫn cho chúng ta được ở mãi trong tình yêu của Chúa. Chúa chỉ cầu mong chúng ta: "anh em hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau nhÆ° Thầy đã yêu thÆ°Æ¡ng anh em". Yêu nhÆ° Thầy đã yêu là tiếp tục gieo vãi hạt giống yêu thÆ°Æ¡ng của Chúa đến cho muôn ngÆ°á»i. Hãy thá»±c hà nh tình yêu của Chúa cho anh chị em chung quanh chúng ta.
NhÆ°ng có mấy ai đã thá»±c sá»± sống yêu thÆ°Æ¡ng mà không có toan tÃnh, hay pha chút ká»· Ãch nhá» nhoen? Có mấy ai đã yêu tha nhân nhÆ° chÃnh mình? Có mấy ai đã vì bạn hữu mà dám quên mình? Có lẽ có, nhÆ°ng rất Ãt.
Nhìn lại những gì Ä‘ang diá»…n ra nÆ¡i các gia đình, nÆ¡i xứ đạo và trên thế giá»›i, dÆ°á»ng nhÆ° những nghÄ©a cá» yêu thÆ°Æ¡ng Ä‘ang thiếu dần, mà thay và o đó là sá»± Ãch ká»· bởi chỉ lo cho bản thân. Nét nổi trá»™i của xã há»™i hôm nay không phải là những nghÄ©a cá» yêu thÆ°Æ¡ng cao đẹp mà là bạo lá»±c từ gia đình đến há»c Ä‘Æ°á»ng. Ở nÆ¡i đâu cÅ©ng có bạo lá»±c. Thà nh phần nà o cÅ©ng có thể là nạn nhân của bạo lá»±c. Có mấy ai đã tá»± vấn lÆ°Æ¡ng tâm để xem mình đã sống yêu thÆ°Æ¡ng cho anh chị em mình nhÆ° thế nà o hay chÆ°a? Có mấy ai đã dám nói lá»i xin lá»—i vá»›i gia đình, vá»›i cá»™ng Ä‘oà n, vì mình mà gia đình, cá»™ng Ä‘oà n Ä‘ang có những xà o xáo, bất đồng ý kiến, đố kỵ, ghen tÆ°Æ¡ng? Có mấy ai đã thá»±c sá»± dấn thân xây dá»±ng hoà bình khởi đầu bằng những nghÄ©a cá» bao dung, Ä‘á»™ lÆ°Æ¡ng vá»›i tha nhân?
Nhân loại hôm nay, rất biết Æ¡n những con ngÆ°á»i biết xây dá»±ng hoà bình từ yêu thÆ°Æ¡ng. Năm 1963, tại Washington, 200,000 ngÆ°á»i lắng nghe Martin Luther King, vị mục sÆ° da Ä‘en, ngÆ°á»i Ä‘oạt giải Nobel hòa bình nói chuyện:"Tôi Æ°á»›c mÆ¡ má»™t ngà y kia, trên những cánh đồng miá»n Georgia, con cháu của những ngÆ°á»i nô lệ và của những chủ nô sẽ ngồi chung vá»›i nhau trong má»™t bà n tiệc huynh đệ. Tôi mÆ¡ Æ°á»›c má»™t ngà y kia, 4 ngÆ°á»i con của tôi vá» sống trong má»™t nuá»›c mà chúng không còn bị xét xá» vì mà u da nữa, nhÆ°ng vì công lao...". Ước mÆ¡ của ông đã thà nh hiện thá»±c khi mà cả dân tá»™c Mỹ chá»n má»™t ngÆ°á»i da Ä‘en lên vị trà số 1 của nÆ°á»›c Mỹ, đó chÃnh là đương kim tổng thống Barach Obama.
Ước gì má»—i ngÆ°á»i chúng ta cÅ©ng gieo vãi những niá»m mÆ¡ Æ°á»›c của yêu thÆ°Æ¡ng, của tình hiệp nhất cho anh em của mình. Ước gì những Æ°á»›c mÆ¡ hoà bình phải được thá»±c hiện ngay từ chÃnh bản thân má»—i ngÆ°á»i chúng ta khi chúng ta biết nói những lá»i yêu thÆ°Æ¡ng, biết sống trong tình yêu thÆ°Æ¡ng tha thứ và vì tha. Xin Chúa giúp chúng ta luôn há»c bà i há»c yêu thÆ°Æ¡ng của Chúa để biết Ä‘em ra thá»±c hà nh trong cuá»™c sống thÆ°á»ng ngà y, ngõ hầu góp phần kiến tạo niá»m an vui và hạnh phúc cho trần thế hôm nay. Amen. [Mục Lục]
18. Như Thầy đã yêu – Thiên Phúc
(TrÃch trong ‘NhÆ° Thầy Äã Yêu’)
Và o năm 1995, xảy ra má»™t tráºn Ä‘á»™ng đất lá»›n chÆ°a từng có ở Kôbê, nÆ°á»›c Nháºt, cả má»™t thà nh phố hầu nhÆ° đổ xuống thà nh má»™t đống gạch vụn khổng lồ. Thiệt hại vá» ngÆ°á»i và của không biết cÆ¡ man nà o mà kể. Các Ä‘á»™i cứu há»™ là m việc ngà y đêm để lôi ra khá»i những đống gạch vụn vô và n ngÆ°á»i chết, ngÆ°á»i bị thÆ°Æ¡ng. Trong các tai hoạ vô cùng khủng khiếp ấy, ngÆ°á»i ta lại khám phá ra má»™t câu chuyện hết sức cảm Ä‘á»™ng, mà tiếng vang của nó còn mạnh hÆ¡n cả sức chấn Ä‘á»™ng của cÆ¡n Ä‘á»™ng đất. NgÆ°á»i ta kể lại rằng, đến ngà y thứ hai của cuá»™c tìm kiếm nạn nhân, há» Ä‘Ã o lên được dÆ°á»›i toà nhà đổ nát hai mẹ con vẫn còn sống: Äứa con nhá» khoảng mấy tháng tuổi vẫn còn thoi thóp, và ngÆ°á»i mẹ đã hoà n toà n bất tỉnh.. Sau khi cấp cứu cho hai mẹ con vượt qua cÆ¡n tháºp tá» nhất sinh, các nhà báo đã phá»ng vấn bà mẹ: Là m thế nà o mà cả hai mẹ con chị có thể sống được hai ngà y dÆ°á»›i đống gạch vụn ấy Chị đáp: Tuy bị chôn vùi dÆ°á»›i toà nhà đổ nát, nhÆ°ng có má»™t cái đà đã che chắn cho mẹ con tôi. Sau và i tiếng đồng hồ thì con tôi quá đói vì hai bầu sữa của tôi cháu đã uống cạn. Tôi liá»n mò mẫm trong bóng tối và đụng phải má»™t váºt sắc bén. Tôi liá»n vồ lấy và rạch má»™t Ä‘Æ°á»ng nÆ¡i cổ tay, đẩy miệng con tôi và o cho cháu mút giòng máu nóng. Cháu yên lặng được và i tiếng thì cÆ¡n đói lại cà o cấu, và cháu lại gà o lên khóc. Tôi liá»n rạch thêm má»™t Ä‘Æ°á»ng nữa nÆ¡i cổ tay bên kia, Ä‘Æ°a và o miệng cháu. sau đó, tôi không còn biết gì nữa? Thế chị không nghÄ© rằng là m nhÆ° thế thì chị sẽ chết hay sao? Tôi không há» nghÄ© đến cái chết của mình, mà chỉ nghÄ© là m cách nà o cho con tôi được sống.
Tình yêu hy sinh quên mình, tình yêu hiến dâng mạng sống của ngÆ°á»i mẹ dà nh cho đứa con trong câu chuyện trên đây, là lá»i minh chứng hùng hồn cho lá»i dạy của Äức Kitô trong bà i Tin Mừng hôm nay: “Anh em hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau nhÆ° Thầy đã yêu thÆ°Æ¡ng anh emâ€. Yêu nhÆ° Thầy đã yêu chÃnh là cúi xuống rá»a chân cho nhau để bà y tá» má»™t tình yêu sâu thẳm, cho dù ngÆ°á»i ấy là GiuÄ‘a, kẻ phản bá»™i tình yêu. Yêu nhÆ° Thầy đã yêu chÃnh là hạ mình xuống ngang hà ng vá»›i ngÆ°á»i mình yêu để cảm thông, chia sẻ và yêu thÆ°Æ¡ng nhÆ° bạn hữu thân tình. Yêu nhÆ° Thầy đã yêu chÃnh là yêu cho đến cùng, yêu cho đến chết và chết trên tháºp giá. Vâng, kể từ khi Con Thiên Chúa đã yêu thÆ°Æ¡ng nhân loại cho đến cùng, thì luáºt yêu thÆ°Æ¡ng đã trở thà nh Ä‘iá»u răn má»›i, má»›i ở đây chÃnh là yêu nhÆ° Thầy đã yêu.
Chúng ta chỉ có thể yêu nhÆ° Thầy đã yêu khi chúng ta cảm nghiệm sâu xa tình yêu sâu nặng mà NgÆ°á»i đã dà nh cho chúng ta. Chúng ta chỉ có thể yêu nhÆ° Thầy đã yêu khi chúng ta dám quên mình, bắt chÆ°á»›c Thầy, cúi xuống trÆ°á»›c anh em. Chúng ta chỉ có thể yêu nhÆ° Thầy đã yêu khi chúng ta dám xả thân, yêu cùng mức Ä‘á»™ nhÆ° Thầy, hiến dâng mạng sống cho anh em. NhÆ° váºy, yêu nhÆ° Thầy đã yêu không phải là tình yêu vị ká»· (Eros) yêu ngÆ°á»i khác nhÆ°ng chỉ để lợi dụng, chiếm Ä‘oạt cho riêng mình, vì mình mà thôi; nhÆ°ng chÃnh là tình yêu vị tha (Agapé) sẵn sà ng hiến dâng, hy sinh cho kẻ khác. Yêu nhÆ° Thầy đã yêu chÃnh là má»™t dòng chảy không ngừng. Từ suối nguồn yêu thÆ°Æ¡ng của Thiên Chúa tuôn đổ xuống chúng ta, qua Thánh Thần Tình Yêu của NgÆ°á»i, rồi từ con tim trà n đầy yêu thÆ°Æ¡ng của chúng ta, dòng suối tình yêu lại tuôn trà n sang những ngÆ°á»i anh em khác.
Nếu tình yêu nhÆ° má»™t dòng chảy liên kết chúng ta lại vá»›i Chúa, thì chÃnh tình yêu ấy cÅ©ng liên kết chúng ta lại vá»›i nhau. Và đó cÅ©ng chÃnh là dấu chỉ của môn đệ Äức Kitô: “Má»i ngÆ°á»i sẽ nháºn biết anh em là môn đệ của Thầy. Là anh em có lòng yêu thÆ°Æ¡ng nhau†(Ga 13,35).
Lạy Chúa, nếu “đồng phục của ngÆ°á»i Kitô hữu là yêu thÆ°Æ¡ng†thì xin cho chúng con luôn tá»a sáng trong cuá»™c sống những lá»i nói yêu thÆ°Æ¡ng, những nghÄ©a cá» nhân háºu, những hà nh Ä‘á»™ng xả thân cho anh em, để xứng đáng là m môn đệ Äấng đã yêu thÆ°Æ¡ng chúng con cho đến cùng.
Xin cho suối nguồn tình yêu của Chúa tuôn chảy và o tâm hồn chúng con, không Ä‘á»ng lại nhÆ° nÆ°á»›c ao tù, nhÆ°ng luôn là dòng chảy tình yêu đến vá»›i má»i ngÆ°á»i, để khắp thế giá»›i trà n đầy tình yêu. Amen. [Mục Lục]
19. Yêu như Thầy đã yêu
Thầy ban cho anh em má»™t Ä‘iá»u răn má»›i là anh em hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau nhÆ° Thầy đã yêu thÆ°Æ¡ng anh em (Ga 13,34)
Trong bá»™ phim La Strada của Fredorico Fellini được trình chiếu 1954, khán giả thÆ°á»ng nhắc lại má»™t cảnh gây ấn tượng: má»™t anh há» Ä‘ang nói chuyện vá»›i 1 thiếu nữ. Cô nà ng tá» ra mệt má»i vì phải cố gắng thÆ°Æ¡ng yêu những ngÆ°á»i không thể yêu và cÅ©ng chẳng đáng yêu, và nà ng không muốn liên hệ vá»›i há» nữa. Khi (cuá»™c gặp gỡ sắp kết thúc) thiếu nữ định ra vá», anh há» nói vá»›i nà ng: Nếu em không yêu những ngÆ°á»i ấy thì ai sẽ yêu há».
Lá»i anh há» nói vá»›i cô thiếu nữ là m tôi liên hệ vá»›i lá»i Chúa Giêsu trong bà i Phúc Âm hôm nay. Chúa Giêsu nói vá»›i các môn đệ: "Các con hãy yêu". Äó cÅ©ng là lá»i Chúa Giêsu muốn nói vá»›i từng ngÆ°á»i chúng ta.
Chúa muốn chúng ta yêu thÆ°Æ¡ng tha nhân, nhÆ°ng thá»±c tế chúng ta đã yêu thÆ°Æ¡ng tá»›i mức Ä‘á»™ nà o? Có sẵn sà ng yêu những ngÆ°á»i chúng ta không thÃch? Những ngÆ°á»i không Æ°a chúng ta, những kẻ nghịch thù có ý muốn là m hại chúng ta?
"Má»i ngÆ°á»i sẽ nháºn biết anh em là môn đệ của Thầy ở Ä‘iểm nà y: là anh em có lòng yêu thÆ°Æ¡ng nhau." (Ga 13, 35)
Chúa Giêsu dạy chúng ta hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau và Ngà i là mẫu gÆ°Æ¡ng sống Ä‘á»™ng cho chúng ta noi theo. Ngà i đã từ trá»i xuống thế, Ä‘i tìm kiếm kẻ tá»™i lá»—i để cứu giúp. Dù tá»™i là chống lại Thiên Chúa. Thế nhÆ°ng Chúa Giêsu lại Ä‘i tìm kẻ Ä‘ang chống lại Ngà i và chịu vác tháºp giá để Ä‘á»n thay tá»™i lá»—i cho tá»™i nhân, chuá»™c há» khá»i Ä‘au khổ Ä‘á»i Ä‘á»i. ChÃnh Chúa Giêsu biết GiuÄ‘a sẽ phản bá»™i nhÆ°ng Ngà i vẫn thÆ°Æ¡ng yêu GiuÄ‘a, nháºn ông là m ngÆ°á»i thân cáºn của mình, nhÆ°ng GiuÄ‘a đã không mà ng đến tình cảm đó, không biết hối cải, sá»a mình. GiuÄ‘a là đại diện cho những Kitô hữu không vâng giữ lá»i Chúa, cứng lòng trÆ°á»›c những lá»i nhắc bảo của các mục tá» và muốn sống xa Ä‘Ã n, không theo ý của chủ chiên.
Tuy nhiên, có má»™t Ä‘iá»u GiuÄ‘a không ngá» là cho dù ông có yêu mến Chúa Giêsu hay không thì Chúa vẫn thá»±c hiện được kế há»ach ngà n Ä‘á»i của Ngà i là cứu vá»›t các linh hồn. Thiên Chúa khôn ngoan, quyá»n phép và đầy tình yêu thÆ°Æ¡ng muốn chúng ta cá»™ng tác và o công trình lá»›n lao của Ngà i. Äó là má»™t vinh dá»±, là hồng phúc cho con ngÆ°á»i. NhÆ°ng nếu có ai muốn chống lại kế há»ach của Thiên Chúa, muốn phá hại công trình của NgÆ°á»i thì vô phúc cho kẻ đó, còn chÆ°Æ¡ng trình Ngà i vẫn không bế tắc.
ChÃnh lúc GiuÄ‘a ná»™p Ngà i, chÃnh lúc Ngà i bị trói hết chân tay trên tháºp giá, lại là lúc nhân lá»ai được Æ¡n cứu rá»—i, là lúc Ngà i được tôn vinh.
Ngà y hôm nay, Chúa Giêsu cÅ©ng muốn chúng ta noi gÆ°Æ¡ng Ngà i, dùng tình yêu hóa giải háºn thù, dùng sá»± hy sinh giúp đỡ tháºt tình đáp lại thái Ä‘á»™ hằn thù, chua chát của kẻ ghét mình.
Khi yêu thÆ°Æ¡ng, chúng ta trở nên giống Thầy Chà Thánh và được gá»i là con cái sá»± sáng, là con Chúa Trá»i. Và chắc chắn chúng ta sẽ được phần thưởng, được hưởng gia tà i của ngÆ°á»i con Chúa.
Nếu chúng ta không biết yêu thÆ°Æ¡ng và tha thứ, chúng ta sẽ không có niá»m hy vá»ng, nhÆ° GiuÄ‘a bởi cứng lòng mà chết Ä‘au Ä‘á»›n trong tuyệt vá»ng, không biết trông cáºy và o lòng nhân từ Chúa, không biết chạy đến Chúa vá»›i lòng khiêm nhu, sám hối để được Chúa nhân háºu thứ tha.
Ngà y hôm nay, ai trong chúng ta cÅ©ng biết rõ giá»›i răn Chúa Giêsu đã trối lại cho các môn đệ: "Anh em hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau nhÆ° Thầy đã yêu thÆ°Æ¡ng anh em (Ga 13, 34); nếu anh em yêu thÆ°Æ¡ng kẻ yêu thÆ°Æ¡ng mình, thì anh em nà o có công chi? Ngay cả những ngÆ°á»i thu thuế cÅ©ng chẳng là m nhÆ° thế sao?(Mt 5, 46) Äối vá»›i ngÆ°á»i Công Giáo thì không được coi ai là kẻ thù, nhÆ°ng luôn cầu nguyện và mong Ä‘iá»u tốt là nh cho má»i ngÆ°á»i, mong cho chân lý, công bằng, bác ái Ä‘Æ°Æ¡c thá»±c thi. Ước gì chúng ta biết sống triệt để giá»›i luáºt yêu thÆ°Æ¡ng Chúa Giêsu đã truyá»n để xứng đáng là con cái Thiên Chúa. Amen. [Mục Lục]
20. Giới răn yêu thương – R. Veritas
Ngà y nay, nếu có ai ghé thăm Tientina Alba, má»™t là ng nằm ở phÃa bắc Rumani, Ä‘á»u trông thấy bên ngoà i là ng có má»™t gò đất lá»›n, bên trên cắm má»™t cây Thánh Giá tháºt to. Äó là nấm mồ táºp thể của 5,000 tÃn hữu Công giáo thuá»™c Giáo há»™i Äông phÆ°Æ¡ng nÆ°á»›c Rumani đã bị quân xâm lược sát hại và o buổi sáng ngà y lá»… Phục Sinh ngà y 1/04/1941.
Tientina Alba trong tiếng Rumani có nghÄ©a là "Suối trắng". NhÆ°ng và o má»™t buổi sáng cách đây hÆ¡n ná»a thế ká»· nó đã trở thà nh má»™t con suối máu của 5,000 ngÆ°á»i Công giáo chết vì Chúa Kitô. Quân xâm lược đã triệt để thi hà nh chÃnh sách tiêu diệt tôn giáo. NgÆ°á»i dân Rumani sống tại vùng nà y Ä‘á»u thuá»™c Giáo há»™i Công giáo Äông phÆ°Æ¡ng, nên đó là má»™t chÆ°á»›ng ngại lá»›n đối vá»›i Ä‘Æ°á»ng lối xâm lăng diệt chủng nà y.
Anh chị em thân mến!
Biến cố thÆ°Æ¡ng Ä‘au trên đây trong lịch sá» Giáo há»™i Rumani giúp chúng ta hiểu được phần nà o sứ Ä‘iệp của Tin Mừng Chúa Nháºt V Phục Sinh hôm nay. Äó là điá»u giúp chúng ta có thể bÆ°á»›c và o cuá»™c sống Phục Sinh vinh quang trên thà nh thánh Giêrusalem thiên quốc. NgÆ°á»i Kitô hữu cÅ©ng phải Ä‘i theo con Ä‘Æ°á»ng của Chúa Giêsu Kitô bÆ°á»›c Ä‘i trên con Ä‘Æ°á»ng tăm tối của bắt bá»›, khổ Ä‘au và cái chết.
Thà nh thánh Giêrusalem thiên quốc nhÆ° đã diá»…n tả trong chÆ°Æ¡ng 21 của sách Khải Huyá»n là má»™t kinh thà nh kỳ lạ, nó là điểm thà nh toà n của lịch sá» cứu Ä‘á»™ cứu Ä‘á»™ sau khi vượt thắng tất cả má»i lá»±c lượng lịch sá» xã há»™i tiêu cá»±c và chiến thắng kinh thà nh thế tục gian ác tá»™i lá»—i của trần gian nà y. Sau khi chiến thắng kinh thà nh Babylon hiện thân của má»i quyá»n lá»±c chÃnh trị, ý thức hệ và kinh tế trần gian bắt bá»› chống đối Giáo há»™i, sau khi đánh tan má»i lá»±c lượng sá»± dữ do ma quỉ chỉ huy, cá»™ng Ä‘oà n Kitô hữu hân hoan khải hoà n bÆ°á»›c và o kinh thà nh thiên quốc. Há» bÆ°á»›c và o trá»i má»›i đất má»›i, nÆ¡i không còn khóc than, khổ Ä‘au, chết chóc, buồn thÆ°Æ¡ng và mệt nhá»c nữa.
Bởi vì, thế giá»›i cÅ© đã qua rồi và má»i sá»± đã được đổi má»›i. GiỠđây, hỠđược sá»± hiện diện rạng ngá»i của Thiên Chúa, Äấng ở cùng chúng tôi. NhÆ°ng trÆ°á»›c đó, con Ä‘Æ°á»ng của Giáo Há»™i lữ hà nh là con Ä‘Æ°á»ng khổ nạn của Chúa Giêsu.
Trong khung cảnh thân tình của bữa Tiệc Ly, Chúa Giêsu đã nói vá»›i các tông đồ lá»i tâm huyết. Sau khi GiuÄ‘a, kẻ phản bá»™i Ngà i rá»i khá»i nhà Tiệc Ly để Ä‘i và o đêm tối mịt mù. Äêm tối của tâm hồn và cuá»™c Ä‘á»i GiuÄ‘a và đêm tối của thế giá»›i.
Qua đó, Chúa Giêsu má»›i thổ lá»™ cho các tông đồ biết rõ hÆ¡n con Ä‘Æ°á»ng dẫn Ngà i tá»›i chá»— vinh quang, đó là con Ä‘Æ°á»ng của Tháºp Giá. ChÃnh khi bị treo khổ nhục trên Tháºp Giá, cÅ©ng là chÃnh lúc Chúa Giêsu được tôn vinh và thà nh toà n chÆ°Æ¡ng trình cứu Ä‘á»™ trần gian của Ngà i.
NhÆ° váºy, những khổ hình Tháºp Giá thay vì dấu chỉ của hình phạt, thì nó lại trở thà nh dấu tÃch yêu thÆ°Æ¡ng cao vá»i nhất mà Thiên Chúa và Chúa Giêsu đã dà nh cho con ngÆ°á»i. Do đó, chỉ những ai sống yêu thÆ°Æ¡ng má»›i hiểu được cái logic ngược Ä‘á»i ấy của Tháºp Giá. Äồng thá»i đây cÅ©ng là kiểu cách hà nh Ä‘á»™ng của Thiên Chúa.
Giá»›i răn yêu thÆ°Æ¡ng mà Chúa Giêsu trăn trối lại cho các tông đồ và cho cá»™ng Ä‘oà n Giáo há»™i tháºt má»›i mẻ, vì nó diá»…n tả thái Ä‘á»™ dấn thân tuyệt đối và trá»n vẹn mà Chúa Giêsu đã ký kết vá»›i loà i ngÆ°á»i bằng chÃnh máu của Ngà i. Tình yêu thÆ°Æ¡ng ấy là tình yêu thÆ°Æ¡ng hai chiá»u bình đẳng giữa các tÃn hữu. Bởi vì trong cá»™ng Ä‘oà n ai cÅ©ng cần yêu thÆ°Æ¡ng và được yêu thÆ°Æ¡ng. NhÆ°ng từ nay không còn chuyện yêu ngÆ°á»i nhÆ° yêu mình nữa, mà yêu ngÆ°á»i nhÆ° chÃnh Thầy đã yêu chúng con, nghÄ©a là Kitô hữu phải yêu thÆ°Æ¡ng nhau vá»›i cùng cÆ°á»ng Ä‘á»™ trong cùng tâm tình và kiểu cách của Chúa Giêsu là táºn hiến vô biên và trá»n vẹn. Tình yêu thÆ°Æ¡ng của Chúa Giêsu là suối nguồn, mẫu má»±c và linh hồn tình yêu thÆ°Æ¡ng của Kitô hữu. Và sau cùng, tình yêu ấy là căn cÆ°á»›c, là chứng tÃch sống Ä‘á»™ng giúp nháºn ra ai là thà nh viên thá»±c sá»± thuá»™c cá»™ng Ä‘oà n Giáo Há»™i của Chúa Giêsu Kitô.
Trong chÆ°Æ¡ng 14 sách Tông đồ Công vụ, thánh Phaolô cÅ©ng chỉ cho chúng ta con Ä‘Æ°á»ng chắc chắn giúp tiến vá» kinh thà nh Giêrusalem. Äó là noi gÆ°Æ¡ng Chúa Giêsu can đảm tiến bÆ°á»›c trên con Ä‘Æ°á»ng Tháºp Giá của lòng tin.
Phần thứ hai của sách Tông đồ Công vụ, các chÆ°Æ¡ng 13-28 nêu báºt sá»± truyá»n giáo của thánh Phaolô. Các trình thuáºt cho chúng ta thấy ba nhân tố thần há»c song song quan trá»ng sau đây:
- GÆ°Æ¡ng mặt của Saolô lòng đầy háºn thù, hăng hái tìm cách bắt hại và bá» tù tất cả những ai tin và o Tin Mừng của Chúa Giêsu và gÆ°Æ¡ng mặt của má»™t Phaolô không ngừng thôi thúc Kitô hữu vững và ng trong lòng tin và kiên trì chịu Ä‘á»±ng má»i bắt bá»› gian lao thá» thách vì Chúa Giêsu Kitô.
Kinh nghiệm cuá»™c gặp gỡ đổi Ä‘á»i vá»›i Chúa Kitô Phục Sinh đã khiến cho Phaolô xác tÃn rằng con Ä‘Æ°á»ng duy nhất giúp hiện thá»±c Æ¡n gá»i là m ngÆ°á»i toà n vẹn là bÆ°á»›c theo Chúa Giêsu Kitô và sống Tin Mừng của Ngà i, cho dù có phải trả giá đắt Ä‘á» bằng chÃnh sá»± sống của mình Ä‘i nữa.
- Nhân tố thần há»c song song thứ hai là kinh nghiệm Ä‘au khổ mà thánh Phaolô phải chịu vì Tháºp Giá Chúa Kitô và kinh nghiệm bách hại mà cá»™ng Ä‘oà n Kitô phải sống. Phaolô đã lâm cảnh lao Ä‘ao láºn Ä‘áºn, ba chìm bảy nổi chÃn cái lênh đênh vì Chúa Kitô và vì Tin Mừng của Ngà i. Và Kitô hữu trong cá»™ng Ä‘oà n tiên khởi thá»i đó cÅ©ng nhÆ° trong các thế hệ sau nà y khắp nÆ¡i trên thế giá»›i Ä‘á»u phải sống kinh nghiệm Tháºp Giá nhÆ° thầy mình là Chúa Giêsu Kitô.
Chỉ khi biết phám phá ra cái logic lạ lùng ngược Ä‘á»i ấy, con ngÆ°á»i và thế giá»›i má»›i tìm được thế quân bình hạnh phúc trá»n vẹn thá»i khai nguyên vÅ© trụ và má»›i thá»±c hiện được chÆ°Æ¡ng trình sống mà Thiên Chúa muốn.
Nói cách khác, con Ä‘Æ°á»ng dẫn đến cuá»™c sống giỠđây là con Ä‘Æ°á»ng dẫn tá»›i Tháºp Giá và khổ Ä‘au mà Kitô hữu cần phải chấp nháºn má»—i ngà y trong tâm tình của Chúa Giêsu Kitô, để sinh và o cuá»™c sống và thế giá»›i nà y, để mở mắt nhìn thấy cha mẹ, ngÆ°á»i thân, mặt trá»i, trăng sao, thú váºt và hoa cá» xinh tÆ°Æ¡i. Äứa bé nà o cÅ©ng phải xé lòng mẹ và khóc tiếng chà o Ä‘á»i. Nó chà o Ä‘á»i và đá»i chà o đón nó bằng tiếng khóc pha trá»™n ná»—i vui mừng và niá»m hy vá»ng.
- Mấu Ä‘iểm thần há»c song song thứ ba được nêu báºt trong phần 2 của sách Tông Äồ Công Vụ là cái song song giữa kiểu cách mà Thiên Chúa hÆ°á»›ng dẫn cuá»™c sống của thánh Phaolô vá»›i kiểu cách Thiên Chúa hÆ°á»›ng dẫn cá»™ng Ä‘oà n Kitô hữu, Giáo há»™i và thân mình mầu nhiệm của Ngà i.
Trên con Ä‘Æ°á»ng cuá»™c sống lòng tin, chúng ta tất cả Ä‘á»u cần đến ngÆ°á»i hÆ°á»›ng đạo có nhiá»u kinh nghiệm chỉ bảo, khuyên nhủ và khuyến khÃch. Thánh Phaolô đã được Annania chỉ bảo, giảng giải và hÆ°á»›ng dẫn trên con Ä‘Æ°á»ng cuá»™c sống má»›i do Chúa Kitô Phục Sinh chỉ vẽ cho ông. GiỠđây thánh nhân chá»n lá»±a các linh mục, các vị hữu trách có nhiệm vụ hÆ°á»›ng dẫn cá»™ng Ä‘oà n Kitô hữu. Äó là những vị bô lão. Bô lão ở đây không ám chỉ sá»± già dặn của tuổi tác cho bằng sá»± già dặn kinh nghiệm trong cuá»™c sống lòng tin, lòng tin cáºy trông và lòng mến.
Vị linh mục, ngÆ°á»i lãnh đạo tinh thần của cá»™ng Ä‘oà n già dặn vá» tuổi tác là má»™t phần thứ yếu, nhÆ°ng phải già dặn vá» kinh nghiệm sống thân tình vá»›i Thiên Chúa và thông hiểu giáo huấn Tin Mừng của Chúa cÅ©ng nhÆ° giáo huấn của Giáo há»™i, đó là điá»u thiết yếu mà linh mục cần phải có. Chúng ta hiểu tại sao trÆ°á»›c khi trao cho Phêrô trá»ng trách hÆ°á»›ng dẫn Giáo Há»™i, Chúa Giêsu đã ba lần há»i xem ông có yêu mến Ngà i hÆ¡n những ngÆ°á»i nà y không? ChÃnh tình yêu là linh hồn của công tác rao giảng nÆ°á»›c Chúa và là há»™ chiếu giúp tÃn hữu được bÆ°á»›c và o kinh thà nh hạnh phúc. Nó là má»™t tình yêu trá»n vẹn trong má»i chiá»u kÃch thần há»c cÅ©ng nhÆ° xã há»™i ở Ä‘á»i nà y cÅ©ng nhÆ° trong cuá»™c Ä‘á»i mai sau. Amen. [Mục Lục]
21. Giới răn yêu thương
(TrÃch trong ‘Má»™t Ngà y Má»™t Tin Vui’ – Radio Veritas Asia)
Thánh Gioan đã mở ra má»™t tÆ°Æ¡ng lai tÆ°Æ¡i đẹp cho toà n thể nhân loại. Trong bà i Ä‘á»c thứ hai được trÃch từ chÆ°Æ¡ng áp cuối của sách Khải Huyá»n, tức chÆ°Æ¡ng 21,2-5, sẽ có má»™t trá»i má»›i, đất má»›i, má»™t thà nh thánh Giêrusalem má»›i, sẽ không còn sá»± chết, cÅ©ng chẳng còn tang tóc, kêu than và đau khổ nữa, vì há» sẽ là dân của NgÆ°á»i, còn chÃnh NgÆ°á»i sẽ là Thiên Chúa ở cùng há». NgÆ°á»i sẽ lau sạch nÆ°á»›c mắt của há», nhÆ°ng trong thá»i lữ hà nh tại thế, các tÃn hữu cÅ©ng nhÆ° toà n thể Há»™i Thánh phải chịu nhiá»u gian lao thá» thách. Bà i Ä‘á»c má»™t thuáºt lại cuá»™c viếng thăm của hai tông đồ Phaolô và Barnaba tại các giáo Ä‘oà n Listra, Ticonio và Antiokia. Hai vị tông đồ khuyên nhủ các tÃn hữu giữ vững đức tin mặc dù những gian lao thá» thách: "Chúng ta phải chịu nhiá»u gian khổ má»›i được và o NÆ°á»›c Thiên Chúa".
Tâm Ä‘iểm của Lá»i Chúa Chúa Nháºt thứ 5 Phục Sinh năm C, chÃnh là giá»›i luáºt yêu thÆ°Æ¡ng mà Chúa Giêsu ban bố và trăn trối cho các môn đệ trÆ°á»›c khi NgÆ°á»i ra Ä‘i chịu chết: "Thầy ban cho các con má»™t Ä‘iá»u răn má»›i là các con hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau nhÆ° Thầy đã yêu thÆ°Æ¡ng các con". Giá»›i luáºt yêu thÆ°Æ¡ng của Cá»±u Ước: "NgÆ°Æ¡i không được để lòng ghét anh em. NgÆ°Æ¡i không được trả thù, không được oán háºn. NgÆ°Æ¡i phải yêu thÆ°Æ¡ng đồng loại nhÆ° chÃnh mình" (Lêvi 19,17-18). Giá»›i luáºt đó đã được Chúa Giêsu hoà n tất và ban bố nhÆ° luáºt tối thượng của giao Æ°á»›c má»›i, của luáºt má»›i: "NgÆ°Æ¡i phải yêu mến Äức Chúa, Thiên Chúa của ngÆ°Æ¡i hết lòng, hết linh hồn và hết trà khôn ngÆ°Æ¡i. Äó là điá»u răn quan trá»ng nhất và là điá»u răn thứ nhất, còn Ä‘iá»u răn thứ hai cÅ©ng giống Ä‘iá»u răn ấy là ngÆ°Æ¡i hãy yêu ngÆ°á»i thân cáºn nhÆ° chÃnh mình. Tất cả luáºt Môisen và các sách Ngôn Sứ Ä‘á»u tuỳ thuá»™c và o hai Ä‘iá»u răn ấy" (Mt 22,37-40).
Luáºt yêu thÆ°Æ¡ng nà y là cốt tủy của đạo Chúa và cÅ©ng là ná»n tảng của mối liên hệ giữa con ngÆ°á»i vá»›i Thiên Chúa cÅ©ng nhÆ° giữa con ngÆ°á»i vá»›i nhau. Mến Chúa yêu ngÆ°á»i Ä‘i song đôi vá»›i nhau. Ai yêu mến Thiên Chúa thì cÅ©ng yêu tha nhân và tình yêu tha nhân là thÆ°á»›c Ä‘o tình yêu Thiên Chúa. Tình yêu Thiên Chúa là mẫu má»±c để tình yêu con ngÆ°á»i trở nên hoà n thiện. ChÃnh Thiên Chúa đã yêu thÆ°Æ¡ng chúng ta trÆ°á»›c để má»—i ngÆ°á»i noi theo: Tình yêu cốt tủy ở Ä‘iá»u nà y: không phải chúng ta đã yêu mến Thiên Chúa nhÆ°ng chÃnh Ngà i đã yêu thÆ°Æ¡ng chúng ta và sai Con của NgÆ°á»i đến là m của lá»… Ä‘á»n tá»™i cho chúng ta. Nếu Thiên Chúa đã yêu thÆ°Æ¡ng chúng ta nhÆ° thế, thì chúng ta cÅ©ng phải yêu thÆ°Æ¡ng nhau" (1Ga 4,10-11).
Yêu thÆ°Æ¡ng bằng cả con tim và bằng hy sinh cả mạng sống chứ không phải chỉ yêu thÆ°Æ¡ng bằng môi miệng. Tình yêu bao giá» cÅ©ng minh chứng bằng việc là m, bằng hà nh Ä‘á»™ng. Luáºt yêu thÆ°Æ¡ng còn là điểm nòng cốt để chứng tá» chúng ta là môn đệ của Chúa Giêsu. Äây cÅ©ng là dấu chỉ để ngÆ°á»i khác nháºn ra chúng ta là ngÆ°á»i Kitô. Và đây cÅ©ng là chứng tá của các môn đệ Kitô cho thế giá»›i đầy bất hoà hôm nay. "Má»i ngÆ°á»i sẽ nháºn biết các con là môn đệ của Thầy ở Ä‘iểm nà y, là các con có lòng yêu thÆ°Æ¡ng nhau".
Lá»i Chúa Chúa Nháºt thứ 5 Phục Sinh má»i gá»i má»—i tÃn hữu Chúa Kitô, những ngÆ°á»i môn đệ của Chúa hôm nay hãy xây dá»±ng trá»i má»›i, đất má»›i, bằng chÃnh lòng tin sắt đá và tình yêu tinh ròng. Hãy kiểm Ä‘iểm lại cách ăn nết ở của mình, xem đã nháºp tâm giá»›i luáºt yêu thÆ°Æ¡ng của Chúa đến đâu. Bao lâu còn bất hoà chÆ°a sẵn lòng tha thứ, còn để bụng thù oán, bấy lâu mình chÆ°a phải là môn đệ của Chúa Kitô.
Lạy Chúa, xin giúp má»—i ngÆ°á»i chúng con thá»±c thi giá»›i răn yêu thÆ°Æ¡ng. Xin đổ trà n tình yêu của Chúa xuống trên chúng con để chúng con có thể yêu mến Chúa và yêu thÆ°Æ¡ng anh em tháºt lòng trong má»i hoà n cảnh. [Mục Lục]
22. Vương quốc tình yêu – Lm. Anmai
Lịch sỠnhân loại đã mở đầu bằng sáng tạo thì sẽ kết thúc bằng tái tạo (sáng tạo mới).
NgÆ°á»i ta vẫn thÆ°á»ng dùng chữ táºn thế để diá»…n tả sá»± tan vỡ của lịch sá» và vÅ© trụ váºt chất. Sá»± tan vỡ, sá»± táºn thế là điểm tất yếu để cho thế giá»›i má»›i xuất hiện. Táºn thế, theo cách nói, cách diá»…n đạt của con ngÆ°á»i chÃnh là giây phút quặn Ä‘au để chấm dứt cõi tạm và đưa và o con ngÆ°á»i và o cuá»™c sống má»›i (Rm 8, 21.22; 2 P 3, 10.13; Kh 21, 1.5)
Gioan đã được "Æ¡n" để thấy vÅ© trụ thá»i cánh chung. Trá»i cÅ© đất cÅ© đã qua Ä‘i. Cách riêng, biển là nÆ¡i ủ ấp những sá»± dữ cÅ©ng sẽ không còn nữa. Má»™t trá»i má»›i đất má»›i sẽ xuất hiện để thay cho trá»i cÅ© đất cÅ©. Má»™t Giêrusalem má»›i tá»± trá»i cÅ©ng sẽ xuống và chỉnh tá» nhÆ° má»™t tân nÆ°Æ¡ng. Há»™i Thánh má»›i là dân Thiên Chúa sẽ xuất hiện đó là má»—i ngÆ°á»i chúng ta. Tất cả trong tÆ° thế sẵn sà ng để đón chỠđức lang quân. NgÆ°á»i đến đó chÃnh là Thiên Chúa và Thiên Chúa ở cùng há». Vá»›i tình thÆ°Æ¡ng, Thiên Chúa sẽ lau khô giá»t lệ trên khuôn mặt của há». Chúa sẽ khá» trừ sá»± chết. Thiên Chúa phán: nà y Ta là m má»›i má»i sá»±.
Thế giá»›i má»›i, cuá»™c sống má»›i mà Thiên Chúa hứa nà y hoà n tất má»i lá»i hứa và công trình của Ngà i. Æ n cứu Ä‘á»™ đã hứa, đã chuẩn bị má»™t thá»i gian tháºt dà i trong lịch sá» nay hoà n thà nh. Chúa Giêsu là thủ lãnh của vạn váºt táºp há»p tất cả trong Ngà i và Ngà i trong tÆ° cách là con trao lại Thiên Chúa Cha để nhÆ° lá»i Chúa Giêsu nói là tất cả má»i sá»± là của Cha.
Thế giá»›i má»›i nà y đã được hoà n tất và sẽ phục hồi tất cả những gì đã mất, đã hÆ° há»ng để công trình cứu Ä‘á»™ của Thiên Chúa hoà n thà nh. Thế giá»›i má»›i nà y không chỉ phục hồi tình trạng nguyên khởi của nhân loại mà còn tiến xa hÆ¡n, đạt tá»›i viên mãn hÆ¡n. Tất cả cái xấu bị loại bá». Cái bất toà n được cải thiện và nâng cao. Cái tốt do lòng tin - cáºy - mến được giữ lại là m chất liệu để xây dá»±ng trá»i má»›i đất má»›i.
Niá»m tin để xây dá»±ng trá»i má»›i đất má»›i được Phaolô và Banaba nhắc nhở cho má»i ngÆ°á»i.
Phaolô và Banaba Ä‘i rao giảng Tin mừng. Khởi đầu từ Antiôkia là nÆ¡i Thánh Thần "thổi hÆ¡i" cho các ông và má»i gá»i các ông Ä‘i rao giảng. Các ông đã Ä‘i từ thà nh nà y sang thà nh khác, đảo ná» sang đảo kia vá»›i biết bao nhiêu khó khăn vất vả, lo lắng, sỉ nhục và tháºm chà còn bị cầm tù. Thế nhÆ°ng vượt trên tất cả những khó khăn ấy lại là niá»m vui vì danh Chúa và cứu Ä‘á»™ các linh hồn. Lòng các ông dần dần thay đổi. Các ông yêu những ngÆ°á»i các ông được sai đến nhÆ° Chúa Giêsu đã yêu các ông. Các ông đã thá»±c thi giá»›i răn má»›i nháºn được từ Chúa. Vì thá»±c thi nhÆ° váºy, những ai tiếp xúc, những ai gặp gỡ nhìn thấy nÆ¡i các ông hình ảnh của Chúa Giêsu.
Cuá»™c Ä‘á»i của các tông đồ quả là cuá»™c Ä‘á»i đầy gian nan khốn khổ ấy váºy mà các ông lại để giá» khÃch lệ và khuyên nhủ ngÆ°á»i ta giữ vững đức tin "Chúng ta phải chịu nhiá»u gian khổ má»›i được và o NÆ°á»›c Thiên Chúa." Các môn đệ có lẽ phần nà o giống nhÆ° Thầy của mình trong bà n Tiệc Ly. Dù biết phải đón nháºn Ä‘au khổ, đón nháºn cái chết trên tháºp giá nhÆ°ng lại bảo các môn đệ giữ vững niá»m tin. Các môn đệ má»i gá»i con ngÆ°á»i ta Ä‘i theo con Ä‘Æ°á»ng hẹp, Ä‘i theo con Ä‘Æ°á»ng tháºp giá.
Äó là niá»m tin. Niá»m hy vá»ng thì qua thánh Gioan tông đồ, chúng ta được má»i gá»i để chỠđợi cái ngà y trá»i má»›i đất má»›i đến. Trá»i má»›i đất má»›i mà Gioan thấy cÅ©ng chỉ là trong viá»…n tượng và là viá»…n tượng của lòng tin. Nếu không hy vá»ng và o trá»i má»›i đất má»›i đến thì sẽ nản lòng và cứ mãi bám và o cái cÅ©, bám và o cái trá»i cÅ© đất cÅ© mà con ngÆ°á»i Ä‘ang sống. Äể có má»™t niá»m hy vá»ng và o lá»i của Gioan không phải là chuyện Ä‘Æ¡n giản.
Thêm má»™t báºc nữa để sống trong trá»i má»›i đất má»›i đó là tình yêu, đó là lòng mến. Tình yêu và lòng mến đó ngà y hôm nay Chúa Giêsu đã trình bà y hết sức rõ rà ng trong Tin mừng theo Thánh Gioan
Chúa Giêsu biết trÆ°á»›c cái ngà y mà Ngà i phải ra Ä‘i nhÆ°ng rồi Ngà i loan báo cách hiện diện má»›i mẻ của Ngà i. "Ai yêu mến Thầy, thì sẽ giữ lá»i Thầy. Cha của Thầy sẽ yêu mến ngÆ°á»i ấy. Cha của Thầy và Thầy sẽ đến và ở lại vá»›i ngÆ°á»i ấy" (Ga 14,23). Và thánh Gioan quảng diá»…n nhÆ° sau: "Nếu chúng ta yêu thÆ°Æ¡ng nhau, thì Thiên Chúa ở lại trong chúng ta" (1 Ga 4,12).
Vâng, tình yêu Ä‘Ãch thá»±c là má»™t "sá»± hiện diện thá»±c sá»±" của Thiên Chúa. "Ở đâu có hai ba ngÆ°á»i há»p lại nhân danh Thầy, thì có Thầy ở đấy, giữa há»". Chúa Giêsu hiện diện giữa những ngÆ°á»i cùng nhau cầu nguyện (Mt 18-20). Những gì các ngÆ°á»i đã là m (cho ăn, cho mặc, viếng thăm, săn sóc) cho má»™t trong những anh em bé nhá» nhất của Ta, là "các ngÆ°Æ¡i đã là m cho chÃnh Ta váºy". Chúa Giêsu luôn hiện diện trong má»i ngÆ°á»i Ä‘ang cần đến tôi và tôi Ä‘ang phục vụ (Mt 25,31-46).
Nếu thá»±c là thế ! Nếu thá»±c là "Thiên Chúa đã chết", thì sá»± vắng mặt của Thiên Chúa trong thế giá»›i hiện tại chỉ là hiện tượng tình yêu đã chết". NhÆ°ng hãy để ý, vì tiếng nói lừa dối của thế giá»›i hiện đại không ngừng thay đổi giá»ng Ä‘iệu vá»›i ta, qua những là n phát sóng, trong má»i thứ quảng cáo. NgÆ°á»i ta chỉ bà n luáºn, chỉ ca ngợi "tình yêu". NhÆ°ng là thứ tình yêu nà o chứ ? Éros hay Agapè, "tình yêu bản thân" hay "tình yêu kẻ khác" ? tình yêu là từ hà m hồ nhất, giả dối nhất. Khi chúng ta nói: "Tôi thÃch bánh bÃa Sóc Trăng !"... chúng ta có thÃch nó thá»±c sá»± hay chúng ta sá» dụng nó nhằm thoả mãn cho lợi Ãch của chúng ta ? Khi chúng ta yêu má»™t ngÆ°á»i nà o đó, chúng ta có yêu há» theo cách đó. .. nghÄ©a là chỉ vì chúng ta hay vì há» ? Ngôn ngữ Hy Lạp Ãt hà m hồ hÆ¡n, vì có hai từ khác biệt nhau để diá»…n tả hai thá»±c tại yêu thÆ°Æ¡ng đối nghịch nhau:
- Éros: Yêu mình... đó là tình yêu lợi dụng kẻ khác đến hủy hoại há».
- Agapé: Yêu tha nhân.. . đó là tình yêu sẵn sà ng hy sinh cho kẻ khác.
Chúa Giêsu nói: nhÆ° Thầy đã yêu thÆ°Æ¡ng anh em, anh em hãy thÆ°Æ¡ng nhau. Vá»›i má»™t từ "nhÆ°" hết sức Ä‘Æ¡n giản. .. nhÆ°ng đã vạch trần má»i hình thức tình yêu giả tạo của chúng ta dá»… dà ng lặp Ä‘i lặp lại.
Yêu nhÆ° Chúa Giêsu yêu ! Äó là quỳ gối xuống rá»a chân cho anh em mình, má»™t cá» chỉ phục vụ thấp hèn nhất (Ga 13,14). Äó là việc Chúa Giêsu vừa là m. Yêu nhÆ° Chúa Giêsu yêu ! Äó là "hiến mạng sống cho kẻ mình yêu thÆ°Æ¡ng" (Ga 10,11-15,13). Äó là điá»u NgÆ°á»i sắp thá»±c hiện, và o ngà y mai, trên tháºp giá.
Chúa Giêsu nói vá»›i thánh nữ Angèle de Foligno: "Việc cha yêu con, đâu phải trò đùa". Tình yêu của Thiên Chúa đối vá»›i chúng ta đã dẫn NgÆ°á»i đến thái Ä‘á»™ hoà n toà n từ bá» bản thân mình.
Äể yêu tha nhân đúng nhÆ° con ngÆ°á»i, và nháºn biết há» trong chÃnh sá»± "khác biệt" của há», chúng ta cần từ bá» quan niệm coi mình là trung tâm má»i giá trị. Äối vá»›i Thiên Chúa, tình yêu tha nhân đã dẫn Chúa Giêsu chấp nháºn tháºp giá Thiên Chúa đã yêu thÆ°Æ¡ng con ngÆ°á»i đến ná»—i yêu thÆ°Æ¡ng há», trong cả khả năng thụ tạo nhầm lẫn của há». Khả năng đó, "kẻ khác" đã chiếm hữu trong tá»± do của há», để phủ nháºn tôi, trở nên má»™t địch thù vá»›i tôi, và kết án tá» hình tôi !
Äối vá»›i Chúa Gỉêsu, tình yêu không phải là cái gì cứ lặp Ä‘i lặp lại cách dá»… dà ng và nhà m chán đến Ä‘á»™ vô nghÄ©a. Má»i ngÆ°á»i xem ra Ä‘á»u nói đến yêu thÆ°Æ¡ng. Thế mà , Chúa Giêsu quả quyết, giá»›i răn của NgÆ°á»i thì má»›i mẻ. Phải, yêu nhÆ° Chúa Giêsu hẳn là phải rất Ä‘á»™c đáo, rất má»›i lạ. Äó là má»™t thứ luân lý má»›i. NgÆ°á»i ta không khi nà o biết được nÆ¡i mà tình yêu đó dẫn bạn tá»›i.
Ở Ä‘iểm nà y, má»i ngÆ°á»i sẽ nháºn biết anh em là môn đệ của Thầy: "là anh em có lòng yêu thÆ°Æ¡ng nhau".
Vá»n vẹn vá»›i 3 dòng Tin Mừng, Chúa Giêsu đã ba lần lặp lại Ä‘iệp khúc: Yêu thÆ°Æ¡ng nhau. Sá»± lặp lại rất có ý nghÄ©a. NhỠđó, NgÆ°á»i đã gợi lên ba lý do bổ sung cho nhau, khiến chúng ta phải yêu thÆ°Æ¡ng.
Äó là lệnh truyá»n của Chúa Giêsu: "Thầy ban cho anh em má»™t Ä‘iá»u răn má»›i".
Äó là gÆ°Æ¡ng mẫu của Chúa Giêsu: "Yêu thÆ°Æ¡ng nhau nhÆ° Thầy đã yêu thÆ°Æ¡ng anh em".
Sau cùng, đó là dấu chỉ Chúa Giêsu: "NgÆ°á»i ta sẽ nháºn biết anh em nhá» tình yêu...".
NhÆ° váºy, Chúa Giêsu thá»±c sá»± má»i gá»i các môn đệ tiếp tục sứ vụ của NgÆ°á»i, lúc NgÆ°á»i rá»i bá» thế gian. Tình yêu huynh hệ là "thể thức" thá»±c sá»±, giúp Äức Kitô tiếp tục hiện diện suốt dòng "Thá»i gian cuối cùng", mở đầu bằng cà i chết của NgÆ°á»i. Gioan đã không thuáºt lại việc láºp phép Thánh Thể, nhÆ° ta mong đợi. NhÆ°ng bù lại, ông đã tÆ°á»ng thuáºt việc rá»a chân " và trao ban "giá»›i răn má»›i quan trá»ng" nhÆ° thể dÆ°á»›i mắt ông, Tình yêu là má»™t tái diá»…n sá»± Hiện Diện Ä‘Ãch thá»±c của Äức Kitô, cÅ©ng thá»±c sá»± và hữu hiệu, nhÆ° dấu chỉ hữu hình, của Bà tÃch Thánh Thể. Nhằm bổ sung những gì mà các thánh sá» khác không nói đến, có thể nói thánh Gioan đã giảm thiểu tÃnh thiêng thánh của nghi thức, để Ä‘á» cao ná»™i dung hÆ¡n". Theo thánh Mát-thêu, Máccô và Luca, Chúa Giêsu nói: "Nà y là Mình Thầy sẽ bị ná»™p, và Máu Thầy sẽ đổ ra". Còn theo Gioan, Chúa Giêsu đã nói: "Thầy rá»a chân cho anh em, Anh em hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau nhÆ° Thầy đã yêu thÆ°Æ¡ng anh em". NhÆ°ng, đó cÅ©ng chÃnh là "sá»± hiện diện" có tình nghi thức và thá»±c sá»±. Có má»™t Ä‘iá»u gì đó chất vấn mạnh mẽ các Kitô hữu khi tham dá»± thánh lá»…. Dấu chỉ mà ngÆ°á»i ta nháºn ra môn đệ Chúa Giêsu không chỉ là Thánh lá»…. "Ở Ä‘iểm nà y, má»i ngÆ°á»i sẽ nháºn biết anh em là môn đệ của Thầy: là anh em có lòng yêu thÆ°Æ¡ng nhau".
Chúa Giêsu từ vÆ°Æ¡ng quốc Tình Yêu đến và Ngà i lại trở vá» vÆ°Æ¡ng quốc Tình Yêu. Ngà i đã mở Ä‘Æ°á»ng bằng Tình Yêu và những ai yêu tháºt sá»± nhÆ° Chúa Giêsu yêu sẽ có má»™t chá»— trong vÆ°Æ¡ng quốc Tình Yêu ấy.
Muốn có chá»— trong trá»i má»›i đất má»›i hay vÆ°Æ¡ng quốc Tình Yêu của Chúa Giêsu thì ngay trong cái cõi tạm, ngay trong cái trá»i cÅ© đất cÅ© nà y con ngÆ°á»i phải sống niá»m tin, niá»m hy vá»ng và đặc biệt tình yêu mà Chúa Giêsu đã sống. [Mục Lục]
23. Suy niệm của Lm Phaolô Cao Thế Bình
KÃnh thÆ°a qúi ông bà anh chị em, thỉnh thoảng ta xem trên truyá»n hình hay băng DVD vá» những lá»… nhÆ°: lá»… đăng quang của Äức Giáo Hoà ng, hay lá»… phong vÆ°Æ¡ng của vua chúa ngà y xÆ°a, mà ngà y nay gá»i là : lá»… nháºn chức tổng thống. Tất cả những ngÆ°á»i được phong vÆ°Æ¡ng, phong chức ấy Ä‘á»u hiểu theo nghÄ©a “Äược tôn vinhâ€. NghÄ©a là ngà y hân hoan vui mừng vì được tôn lên, được đạt đến Ä‘Ãch Ä‘iểm của quyá»n cao chức trá»ng. Và để được sá»± tôn vinh đó ngÆ°á»i ta cÅ©ng phải trải qua bao lao nhá»c, khó khăn, vất vả bởi há»c hà nh, bởi dà y công táºp luyện.
Hôm nay trong bà i Tin Mừng của Thánh Gioan cÅ©ng nói tá»›i việc ‘tôn vinh’. “Äức Giêsu nói: GiỠđây, Con NgÆ°á»i được tôn vinhâ€. NhÆ°ng việc Äức Giêsu được tôn vinh là qua sá»± Ä‘au khổ, Ä‘á»›n Ä‘au bởi: bị phản bá»™i, bị bắt bá»›, sÄ© nhục, vu oan, cáo vạ, bị đánh Ä‘áºp và bị giết chết má»™t cách ô nhục trên thánh giá. Má»™t sá»± tôn vinh khác hẳn con ngÆ°á»i nhân loại được tôn vinh. Sá»± tôn vinh của Chúa Giê-su là tôn vinh của má»™t Vị Thiên Chúa, mà Chúa Cha được tôn vinh nÆ¡i Chúa Giêsu, đồng thá»i Chúa Giêsu cÅ©ng được tôn vinh. Giá» phút Chúa Giê-su được tôn vinh là giá» phút mà GiuÄ‘a phản bá»™i bá» ra Ä‘i khá»i phòng há»™i, cá» toạ là Thầy Chà Thánh Giêsu cùng vá»›i 11 trò còn lại.
Giá» phút từ giã trần thế, nhất là từ giã những ngÆ°á»i yêu qúi để Ä‘i cho đến cùng của yêu thÆ°Æ¡ng, trong bầu khà liêng thiêng và hệ trá»ng nhÆ° thế, nên lá»i căn dặn cÅ©ng ở tầm mức không những quan trá»ng mà còn tha thiết, mong má»i má»i ngÆ°á»i thá»±c hà nh đến ná»—i nó trở thà nh Ä‘iá»u răn, lệnh truyá»n; lệnh truyá»n má»›i: “Thầy ban cho anh em má»™t Ä‘iá»u răn má»›i là anh em hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau; anh em hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau nhÆ° Thầy đã yêu thÆ°Æ¡ng anh emâ€. ChÃnh vì Ä‘iá»u nà y mà : “Má»i ngÆ°á»i sẽ nháºn biết anh em là môn đệ của Thầy ở Ä‘iểm nà y: Là anh em có lòng yêu thÆ°Æ¡ng nhauâ€. ( Ga 13, 34-35).
Äiá»u răn má»›i ở chổ nà o? Äó là : “Yêu nhÆ° Thầy đã yêu thÆ°Æ¡ng anh emâ€. Khác vá»›i giá»›i luáºt yêu thÆ°Æ¡ng cÅ©: “Yêu thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i ta nhÆ° chÃnh mình ngÆ°Æ¡iâ€. Yêu thÆ°Æ¡ng nhÆ° thế cÅ©ng là tốt lắm rồi; vì ai cÅ©ng yêu mình, và nếu yêu mình thế nà o để yêu ngÆ°á»i khác được nhÆ° váºy, qủa là má»™t cuá»™c cách mạng lá»›n lắm rồi, thế giá»›i cÅ©ng đổi thay lắm rồi; thế mà điá»u răn Chúa Ä‘Æ°a ra còn vượt xa hÆ¡n nhiá»u: vì lấy Thầy Chà Thánh là m chuẩn má»±c vì: “Anh em gá»i Ta là ‘Thầy’ là ‘Chúa’, quả tháºt là váºy, Thầy là Thầy, là Chúa. Váºy, nếu Thầy là Chúa, là Thầy, mà còn rá»a chân cho anh em, thì anh em cÅ©ng phải rá»a chân cho nhau. Thầy đã là m gÆ°Æ¡ng cho anh em, để anh em cÅ©ng là m nhÆ° Thầy đã là m cho anh em.†(Ga 13, 13). Äây là điá»u má»›i không ai tưởng tượng nổi, má»™t vị Thiên Chúa quyá»n năng cao cả mà cúi mình xuống phục vụ các môn đệ của mình, kể cả kẻ phản bá»™i mình nữa, Chúa cúi mình xuống phục vụ nhÆ° má»™t đầy tá»› phục vụ ông chủ. Quả tháºt cuá»™c Ä‘á»i của Chúa Giê-su là hy sinh phục vụ, phục vụ quên mình, phục vụ bằng liá»u mình chết bởi tình yêu, vá»›i tình yêu và cho tình yêu. Tình yêu (Agapé); tình yêu tuyệt hảo đó là : yêu và yêu cho đến cùng, yêu cho đến ná»—i chấp nháºn cái chết không những cho ngÆ°á»i dá»… thÆ°Æ¡ng, dá»… yêu mà còn cho kẻ thù nghịch, bá»™i phản, chống đối mình nữa.
Má»™t tình yêu tuyệt vá»i, má»™t tình yêu trá»n vẹn, má»™t tình yêu mang lại sá»± sống Ä‘á»i Ä‘á»i nên: tình yêu nà y trở nên lệnh truyá»n, trở nên Ä‘iá»u răn má»›i. Và khi đã trở thà nh lệnh truyá»n và điá»u răn thì không phải là chuyện (giỡn chÆ¡i), nên dù muốn, dù không thì ai ai cÅ©ng phải thá»±c thi, phải tuân giữ, nếu không thì cuá»™c sống con ngÆ°á»i Ä‘au khổ, cay đắng và trầm luân. ChÃnh vì thế mà Chúa phải Ä‘Æ°a ra lệnh truyá»n; vì Chúa muốn thông chia cuá»™c sống hạnh phúc và sá»± sống Ä‘á»i Ä‘á»i cho con ngÆ°á»i qua sá»± yêu thÆ°Æ¡ng nhau, và chỉ có yêu thÆ°Æ¡ng nhau mà thôi; bởi vì khi con ngÆ°á»i sống ngược lại vá»›i sá»± yêu thÆ°Æ¡ng thì con ngÆ°á»i sẽ loại trừ nhau, thanh toán nhau, và đủ bao thảm hoạ Ä‘au thÆ°Æ¡ng xẩy ra nhÆ° chúng ta Ä‘ang chứng kiến ngà y hôm nay; từ cá nhân, gia đình, đến Ä‘oà n thể, cá»™ng Ä‘oà n, giáo xứ, xã há»™i, thế giá»›i, đâu đâu cÅ©ng có cảnh Ä‘au thÆ°Æ¡ng xẩy ra và không chừng nhiá»u ngÆ°á»i trong chúng ta Ä‘ang ngồi đây là nạn nhân, là những ngÆ°á»i Ä‘ang sống trong cảnh địa ngục trần gian, bởi vì ở đó vắng bóng tình yêu.
Váºy thì, hÆ¡n bao giá» hết; từ cá nhân, gia đình, cá»™ng Ä‘oà n, giáo xứ, thế giá»›i muốn có sá»± hòa bình, muốn có sá»± bình an Ä‘Ãch thá»±c, sống niá»m vui và hạnh phúc thì phải tuân giữ lệnh truyá»n của Chúa Giê-su: “Các con hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau nhÆ° Thầy đã yêu thÆ°Æ¡ng các con. Thầy truyá»n cho các con má»™t Ä‘iá»u răn má»›i là : các con hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau†(Ga 13, 34). Äây nhÆ° má»™t định luáºt không có gì có thể thay thế được, cho dù nhân loại Ä‘ang cố gắng lấy tiá»n bạc, tiện nghi, giải trà nà y, giải trà kia để trám lấp cho tình yêu, và cà ng sai lầm khi nghỉ rằng những thứ đó thay thế cho tình yêu Ä‘Ãch thá»±c, nhÆ°ng than ôi! Äó chỉ là những sá»± chắp vá nhất thá»i, để rồi sau đó là má»™t sá»± trống vắng, chán chÆ°á»ng, ghê tởm đáng sợ, bởi những Ä‘au thÆ°Æ¡ng nà y chồng chất lên Ä‘au thÆ°Æ¡ng khác không bao giá» dừng lại.
Và giỠđây, hỡi bạn! tôi má»i bạn, kể cả tôi nữa, chúng ta hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau, cho dù bạn là ai Ä‘i chăng nữa. Bạn không phải là ngÆ°á»i Ki-tô hữu Æ°? Bạn hãy yêu ngÆ°á»i khác nhÆ° chÃnh bạn. Bạn và tôi là những ngÆ°á»i Ki-tô hữu Æ°? Chúng ta lại cà ng phải vượt xa hÆ¡n nữa bởi má»™t tình yêu vị tha; yêu nhÆ° Äức Ki-tô đã yêu và đang má»i gá»i bạn và tôi bÆ°á»›c theo con Ä‘Æ°á»ng tình yêu đó, có nhÆ° thế má»›i cứu vãn được thế giá»›i Ä‘ang bị băng giá vì thiếu vắng tình yêu sưởi ấm. Và khi chúng ta có được má»™t tình yêu Ä‘Ãch thá»±c thì tình yêu đó sẽ dạy cho chúng ta có trăm phÆ°Æ¡ng, ngà n cách để là m cho ngÆ°á»i khác được những sá»± tốt đẹp. Và đây là lá»i của thánh Augustino: “Bạn hãy yêu Ä‘i đã rồi muốn là m gì thì là mâ€.
Lạy Chúa, xin tạo cho chúng con má»™t quả tim má»›i; má»™t quả tim biết yêu thÆ°Æ¡ng nhau, yêu nhÆ° Chúa đã yêu thÆ°Æ¡ng chúng con và truyá»n dạy chúng con. Amen. Halleluia. [Mục Lục]
24. Trá»i má»›i đất má»›i – Lm. Jos. Phạm Thanh Liêm
Thiên Chúa là Äấng luôn má»›i, Ngà i luôn có những chÆ°Æ¡ng trình và sáng kiến tuyệt vá»i để can thiệp và cứu Ä‘á»™ con ngÆ°á»i trong những tình huống khác nhau. Ngà i vẫn tiếp tục là m má»›i tất cả và đặc biệt con ngÆ°á»i. “Nà y đây Ta là m má»›i tất cảâ€
“Trăng bao nhiêu tuổi trăng già ?
Núi bao nhiêu tuổi, vẫn là núi non!â€
Má»™t đồ váºt, cÅ© theo thá»i gian. Má»™t cái máy, không là m cái gì “má»›i†vì ngÆ°á»i ta biết cái gì sẽ xảy ra. Là m má»™t cách “máy mócâ€, nghÄ©a là ngÆ°á»i ta có thể biết những hà nh Ä‘á»™ng tiếp sau.
Con váºt không có tá»± do, thế nên ngÆ°á»i ta có thể kiểm soát và chi phối chúng, bắt chúng là m theo ý ngÆ°á»i ta; chẳng hạn những con váºt được dùng để là m xiếc. Khi má»™t ngÆ°á»i nô lệ tiá»n bạc, ngÆ°á»i khác có thể dùng tiá»n bạc để chi phối hay Ä‘iá»u khiển há». Má»™t ngÆ°á»i ham sắc, có thể bị Ä‘iá»u khiển bởi ngÆ°á»i nữ. Chuyện Bao Tá»±- Ká»· vÆ°Æ¡ng là má»™t thà dụ. Những ngÆ°á»i nhÆ° váºy, tuy tá»± do mà chẳng tá»± do. Ai mà không thể cưỡng lại Ä‘iá»u gì, e rằng ngÆ°á»i đó không còn tá»± do nữa.
Con ngÆ°á»i luôn luôn má»›i vì con ngÆ°á»i luôn tá»± do. Con ngÆ°á»i, có thể thay đổi. Äổi thà nh tuyệt hÆ¡n hoặc tệ hÆ¡n. Tốt hÆ¡n và tuyệt hÆ¡n, không phải là chuyện “đã quaâ€, nhÆ°ng luôn là chuyện “hiện tạiâ€. Vấn Ä‘á» không là “quá khứ tôi tốtâ€, nhÆ°ng chÃnh yếu là “lúc nà y tôi có tốt không?†Vấn Ä‘á» không là “hôm qua nó xấuâ€, nhÆ°ng chÃnh yếu là “bây giá» ngÆ°á»i đó thế nà o?†Con ngÆ°á»i, luôn luôn có thể má»›i. Không ai biết được! Những lần trÆ°á»›c, há» nhÆ° váºy, nhÆ°ng không có nghÄ©a há» nhÆ° váºy lần nà y. 999 lần trÆ°á»›c, há» nhÆ° váºy, nhÆ°ng lần nà y, có thể há» khác. Con ngÆ°á»i có thể má»›i, con ngÆ°á»i luôn luôn có thể má»›i.
Con ngÆ°á»i có tá»± do, không ai bắt hỠ“đổi†được. Cha mẹ, anh em, những ngÆ°á»i thân, muốn Ä‘iá»u tốt cho há», thế nhÆ°ng tất cả Ä‘á»u bất lá»±c. “May ra Thiên Chúa có thể là m gì được chăng!†Thiên Chúa có thể là m được, nhÆ°ng Ngà i lại cho con ngÆ°á»i “tá»± doâ€, nên dÆ°á»ng nhÆ° Ngà i cÅ©ng “bất lá»±câ€!
Chỉ có Thiên Chúa má»›i có thể biến đổi con ngÆ°á»i mà con ngÆ°á»i vẫn tá»± do. Thiên Chúa có thể là m Ä‘iá»u đó, vì Ngà i yêu con ngÆ°á»i vô cùng. Ngà i có cách là m con ngÆ°á»i biến đổi. DÆ°á»ng nhÆ° chỉ Thiên Chúa má»›i có thể là m con ngÆ°á»i biến đổi, vì “dÆ°á»ng như†chỉ Thiên Chúa má»›i yêu thÆ°Æ¡ng “ai đó†vô cùng! Tình yêu có sức biến đổi con ngÆ°á»i mà con ngÆ°á»i vẫn tá»± do.
Thiên Chúa vẫn Ä‘ang là m má»›i tất cả, qua Äức Yêsu chết và phục sinh.
Yêu nhau như Thầy yêu anh em
“Thầy để lại cho anh em má»™t giá»›i răn má»›i, là anh em hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau. NhÆ° Thầy yêu thÆ°Æ¡ng anh em, anh em hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau. Cứ dấu nà y mà ngÆ°á»i ta nháºn biết anh em là môn đệ Thầy, là anh em yêu thÆ°Æ¡ng nhauâ€.
Luáºt Cá»±u Ước dạy: “yêu thÆ°Æ¡ng tha nhân nhÆ° chÃnh mình†(Lv.19, 18). Chúa Yêsu dạy: “yêu thÆ°Æ¡ng tha nhân nhÆ° chÃnh Chúa yêu thÆ°Æ¡ng chúng taâ€. Chúa đã yêu thÆ°Æ¡ng chúng ta đến Ä‘á»™ Ngà i sẵn sà ng chết để chúng ta được sống, và Ngà i má»i gá»i má»—i ngÆ°á»i hãy yêu thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i khác nhÆ° Ngà i yêu há».
Yêu thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i khác nhÆ° chÃnh mình, đã là má»™t Ä‘iá»u khó; phÆ°Æ¡ng chi bây giá» Ngà i má»i gá»i yêu thÆ°Æ¡ng đến hiến mạng sống cho tha nhân. Ai dám nói yêu thÆ°Æ¡ng là điá»u dá»…? Yêu, phải hy sinh quên mình, và là m tất cả những gì là tốt là nh cho ngÆ°á»i mình yêu.
Dấu chỉ để nháºn ra má»™t ngÆ°á»i là môn đệ Chúa, không là “được rá»a tá»™iâ€, không là “có Ä‘i lá»… Chúa Nháºtâ€, cÅ©ng không là “mặc áo dòngâ€, mà là “yêu thÆ°Æ¡ng nhauâ€! Không yêu thÆ°Æ¡ng nhau mà nháºn mình là ngÆ°á»i theo Chúa, là phản chứng. Không yêu thÆ°Æ¡ng mà nói mình biết Thiên Chúa, là nói dối; vì “ai yêu thÆ°Æ¡ng thì biết Thiên Chúa; ai không yêu thÆ°Æ¡ng thì không biết Thiên Chúa, vì Thiên Chúa là tình yêu†(1Ga.4, 7-8). Cái biết ở đây, không là biết nói “nhÆ° con vẹtâ€, nhÆ°ng là biết bằng hà nh Ä‘á»™ng, bằng con tim, bằng cảm nháºn.
Thiên Chúa đang là m mới tất cả qua những trung gian
Thánh Thần Thiên Chúa đã dùng các Kitô hữu sai gởi Phao-lô và Barnaba Ä‘i rao giảng Tin Mừng. Thiên Chúa đã dùng Phao-lô và Barnaba để rao giảng và củng cố đức tin của các tÃn hữu.
Thiên Chúa vẫn Ä‘ang dùng những con ngÆ°á»i hôm nay, những Ki-tô hữu, để là m con ngÆ°á»i Ä‘Æ°Æ¡ng thá»i tin và o Tin Mừng, tin và o Thiên Chúa, tin và o con ngÆ°á»i. Thiên Chúa Ä‘ang là m má»›i tÆ°Æ¡ng quan giữa con ngÆ°á»i và Thiên Chúa qua các chứng nhân rao giảng Tin Mừng, qua thừa tác viên bà tÃch hoà giải. Thiên Chúa Ä‘ang là m má»›i tÆ°Æ¡ng quan giữa ngÆ°á»i vá»›i ngÆ°á»i qua việc là m con ngÆ°á»i tin và o nhau, khi Thiên Chúa là m cho con ngÆ°á»i biến đổi, khi Thiên Chúa là m cho con ngÆ°á»i tin và o Thiên Chúa để có thể tin và o nhau.
Thiên Chúa vẫn Ä‘ang là m má»›i con ngÆ°á»i, trái đất nà y, vÅ© trụ nà y qua những trung gian và phÆ°Æ¡ng tiện khác nhau. Khi tin và o Thiên Chúa, tin và o Äức Kitô, chúng ta trở thà nh con ngÆ°á»i má»›i, tạo váºt má»›i.
Tạ Æ¡n Chúa, và cám Æ¡n tất cả má»i ngÆ°á»i- những trung gian của Chúa cho tôi.
Câu há»i gợi ý chia sẻ:
- Bạn có thấy ai chán nản và tuyệt vá»ng không? Äâu là nguyên do là m con ngÆ°á»i tuyệt vá»ng?
- Con ngÆ°á»i luôn có thể không trung tÃn, váºy tại sao con ngÆ°á»i có thể tin và o nhau? (chẳng hạn vợ chồng, bạn bè)
- Bạn có kinh nghiệm được Thiên Chúa dùng như trung gian để là m mới ai đó không? Nếu được xin bạn chia sẻ. [Mục Lục]
25. Ai yêu thÆ°Æ¡ng Ä‘á»u là Kitô hữu
(TrÃch trong ‘Niá»m Vui Chia Sẻ’)
Má»™t buổi tối ná», Mẹ Têrêsa thà nh Calcutta tiến lại gần má»™t ngÆ°á»i, ngÆ°á»i ta vừa mang và o căn nhà dà nh cho những ngÆ°á»i hấp hối. Äó là má»™t bà lão. Mình phủ đầy những mảnh giẻ rách, nÆ°á»›c da Ä‘en đầy những vết thÆ°Æ¡ng hôi thối. Mẹ Têrêsa đã chùi rá»a các vết thÆ°Æ¡ng và chăm sóc để ngừa bị nhiá»…m trùng. NhÆ°ng ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà đáng thÆ°Æ¡ng nầy Ä‘ang hấp hối… có lẽ khó mà qua khá»i, do đó tốt hÆ¡n là nên tìm cách an ủi lần cuối cùng bằng má»™t chén xúp nóng và trà n đầy tình thÆ°Æ¡ng yêu.
NgÆ°á»i Ä‘Ã n bà n đáng thÆ°Æ¡ng ấy sững sá» nhìn và há»i Mẹ Têrêsa bằng má»™t giá»ng thá»u thà o: “Tại sao bà lại là m nhÆ° thế?â€
Mẹ Têrêsa trả lá»i:
- “Bởi vì tôi rất yêu mến bà …â€.
Má»™t tia sáng hạnh phúc, dù vẫn còn pha chút nghi ngá», phát xuất táºn đáy lòng đã ngá»i lên khuôn mặt gầy gò của ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà , nÆ¡i dấu ấn của tá» thần đã bắt đầu xuất hiện.
- Ôi, bà hãy nhắc lại một lần nữa đi!
- Tôi rất yêu mến bà , Mẹ Têrêsa láºp lại bằng má»™t giá»ng Ä‘iệu rất dịu dà ng.
- Hãy nhắc lại, hãy nhắc lại đi bà !
NgÆ°á»i Ä‘Ã n bà đang bÆ°á»›c và o cõi chết xiết chặt tay Mẹ Têrêsa và kéo vá» phÃa bà ta, nhÆ° muốn lắng nghe rõ hÆ¡n, nghe vá»›i niá»m hạnh phúc trà n trá» những lá»i lẽ tuyệt vá»i nhất trên cõi Ä‘á»i nầy…
Bằng chÃnh tình yêu của mình, Mẹ Têrêsa đã là m chứng cho tình yêu của Thiên Chúa đối vá»›i loà i ngÆ°á»i chúng ta – “Yêu thÆ°Æ¡ng anh em nhÆ° Chúa đã yêu thÆ°Æ¡ng chúng ta†– Và đó cÅ©ng là điá»u răn má»›i của Chúa Giêsu. Chúa Giêsu, trong ná»—i bồi hồi xúc Ä‘á»™ng của giây phút chia ly, đã dốc hết lòng mình vá»›i các môn đệ: “Thầy ban cho anh em má»™t Ä‘iá»u răn má»›i là anh em hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhauâ€. Lá»i di chúc của ngÆ°á»i sắp ra Ä‘i tháºt là trang trá»ng và thâm sâu! TrÆ°á»›c đó, Thầy đã khẳng định đây là mệnh lệnh, là giá»›i răn của Thầy!
Vì là giá»›i răn, là mệnh lệnh của Thầy, nên tình yêu thÆ°Æ¡ng huynh đệ của ngÆ°á»i môn đệ phải mang chiá»u kÃch của Thầy: “Anh em hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau nhÆ° Thầy đã yêu thÆ°Æ¡ng anh emâ€. Vì là giá»›i răn của Thầy, nên từ nay yêu thÆ°Æ¡ng sẽ là dấu ấn, là bằng chứng, là danh hiệu của ngÆ°á»i môn đệ: má»i ngÆ°á»i sẽ nháºn biết anh em là môn đệ Thầy khi anh em yêu thÆ°Æ¡ng nhau.
NhÆ°ng, thÆ°a anh chị em, yêu thÆ°Æ¡ng nhau, đâu phải chỉ có kitô giáo má»›i giảng dạy. Văn hoá à Äông đã từng nêu châm ngôi: “Tứ hải giai huynh đệâ€: bốn biển là anh em. Äạo lý cha ông ta cÅ©ng đã răn dạy: thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i nhÆ° thể thÆ°Æ¡ng thân, để nói lên tấm lòng thÆ°Æ¡ng yêu rá»™ng mở của ngÆ°á»i đối vá»›i ngÆ°á»i trong má»™t xã há»™i.
Váºy thì giá»›i răn yêu thÆ°Æ¡ng của Kitô giáo có Ä‘em đến cái gì má»›i mẻ hÆ¡n chăng?
Chỉ dá»±a và o lá»i di chúc của Chúa Giêsu trÆ°á»›c giá» tá» nạn, chúng ta đã tìm ra được nét Ä‘á»™c đáo và đặc thù của tình yêu Kitô giáo. Äó là yêu thÆ°Æ¡ng anh em nhÆ° Chúa Giêsu đã yêu thÆ°Æ¡ng và yêu thÆ°Æ¡ng anh em là dấu chứng thuá»™c vá» Chúa Giêsu.
Nét má»›i mẻ của tình yêu Kitô giáo là ở chá»—: mẫu má»±c, thÆ°á»›c Ä‘o tình yêu đối vá»›i tha nhân không còn là “tình anh em máu mủâ€, cÅ©ng không còn là “bản thân mình†nữa. Mẫu má»±c, thÆ°á»›c Ä‘o của tình yêu Kitô giáo là chÃnh tình yêu của Chúa Giêsu Kitô. Cả cuá»™c Ä‘á»i của Chúa Giêsu đã mạc khải cho chúng ta Thiên Chúa là tình yêu trao ban, là tình yêu dâng hiến. Chúa Giêsu khi nói vá» tình yêu của Thiên Chúa và cÅ©ng là tình yêu của chÃnh mình, Ngà i đã khéo so sánh: “Không ai có tình yêu lá»›n hÆ¡n ngÆ°á»i hy sinh mạng sống cho bạn hữu†(Ga 15,13).
Äó là bản đúc kết, là bản tóm tắt ná»™i dung cuá»™c sống và cái chết của Äấng bị đóng Ä‘inh tháºp giá để nói lên tình yêu của Chúa Cha dà nh cho loà i ngÆ°á»i. Má»™t Thiên Chúa đầy lòng nhân ái, đầy tình thứ tha đối vá»›i hết má»i ngÆ°á»i không trừ ai. Tình yêu thÆ°Æ¡ng vô bá» bến đó phải là mẫu má»±c để chúng ta noi theo.
Chúa Giêsu không đòi các môn đệ của Ngà i phải thông thái nhÆ° các thầy kinh sÆ° và ký lục. Ngà i cÅ©ng không bắt há» phải sống nhiệm nhặt, gò bó nhÆ° nhóm ngÆ°á»i Biệt phái Pharisêu trong việc tuân giữ các giá»›i luáºt. Äiá»u Ngà i đòi nÆ¡i các môn đệ, chỉ má»™t Ä‘iá»u duy nhất mà thôi, là phải yêu thÆ°Æ¡ng anh em, yêu thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i khác nhÆ° chÃnh Ngà i đã yêu thÆ°Æ¡ng má»i ngÆ°á»i đến tá»™t cùng, đến hết khả năng yêu thÆ°Æ¡ng của Thiên Chúa.
ChÃnh tình yêu thÆ°Æ¡ng vô vị lợi, phổ quát, bao dung nầy sẽ là dấu chứng của những ngÆ°á»i tin theo và tuân giữ Lá»i Chúa. NgÆ°á»i môn đệ Chúa Giêsu là ngÆ°á»i biết yêu thÆ°Æ¡ng tha nhân và ngược lại. Ngay từ cá»™ng Ä‘oà n các Kitô hữu tiên khởi, dấu chứng tình yêu đã trở thà nh chứng tá của Chúa Kitô Phục Sinh. Trong suốt lịch sá» Giáo Há»™i, các ngÆ°á»i bên ngoà i Giáo Há»™i cÅ©ng vẫn nháºn ra Chúa là tình yêu xuyên qua những chứng từ sống Ä‘á»™ng của má»™t tấm lòng vị tha, bác ái của ngÆ°á»i tÃn hữu.
Thưa anh chị em,
Trong cuá»™c sống hằng ngà y, không phải chúng ta không biết đến đòi há»i căn bản nhất của Tin Mừng là yêu thÆ°Æ¡ng tha nhân nhÆ° Chúa đã yêu thÆ°Æ¡ng há». Chúng ta cÅ©ng vẫn được giảng dạy: Tình yêu là dấu chứng thuá»™c vá» Chúa. Thế nhÆ°ng, từ chá»— biết đến chá»— sống, luôn luôn vẫn có má»™t khoảng cách: chúng ta vẫn thÃch lấy lòng mình là m thÆ°á»›c Ä‘o tình yêu dà nh cho tha nhân. Chúng ta vẫn muốn giá»›i hạn tình yêu tha nhân trong má»™t mức Ä‘á»™ nà o đó để khá»i phải quá thiệt thòi cho mình. Chúng ta vẫn muốn dá»±a và o tấm áo hay má»™t danh xÆ°ng để xác định chúng ta thuá»™c vá» Chúa, chứ chúng ta chÆ°a dám “liá»u mạng†để chỉ khẳng định chân tÃnh Kitô hữu của mình bằng ý nghÄ©a và hà nh Ä‘á»™ng yêu thÆ°Æ¡ng chân tháºt. Vì thế mà ngay đối vá»›i ngÆ°á»i bên cạnh, có thể là linh mục chánh hay phó xứ, có thể là má»™t anh chị em trong cá»™ng Ä‘oà n, có thể là cha, mẹ, vợ, chồng, con cái, chúng ta vẫn chÆ°a thoát ra khá»i cái lý luáºn trần tục: ngÆ°á»i ta đối xá» vá»›i tôi thế nà o, tôi đối xá» lại nhÆ° thế ấy! Quan hệ của chúng ta vá»›i tha nhân còn mang nặng tÃnh vụ lợi, đổi chác, mua bán. Và cách sống thấp hèn nhÆ° váºy chẳng nói được vá»›i ai Ä‘iá»u gì vá» niá»m tin của chúng ta và o Thiên Chúa Tình Yêu cả! Trái lại, cách sống ấy là má»™t phản chứng vá» Thiên Chúa, không là m cho ai tin được Thiên Chúa của chúng ta. Bởi vì “ngÆ°á»i ta cứ dấu nầy mà nháºn ra anh em là môn đệ của Thầy, là anh em có lòng yêu thÆ°Æ¡ng nhauâ€. “NhÆ° Thầy đã yêu thÆ°Æ¡ng anh em, anh em cÅ©ng hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhauâ€. Váºy, ai không yêu thÆ°Æ¡ng nhau, ngÆ°á»i ấy không phải là Kitô hữu, hay đúng hÆ¡n, đó là kẻ chối đạo. Thiên Chúa là tình yêu. Äạo Thiên Chúa là đạo yêu thÆ°Æ¡ng nhau. Không yêu thÆ°Æ¡ng nhau là không biết Thiên Chúa, là chối đạo.
Hôm nay chúng ta hãy tiếp tục là m chứng bằng cuá»™c sống Kitô hữu của chúng ta rằng: Äạo Thiên Chúa là đạo yêu thÆ°Æ¡ng nhau. Hãy để cho lòng mình lắng Ä‘á»ng để ân sủng Chúa giúp chúng ta thấy hết tầm mức của giá»›i răn má»›i và những khoảng cách xa vá»i trong cuá»™c sống chúng ta, để chúng ta quyết tâm sống giá»›i răn yêu thÆ°Æ¡ng của Chúa nhÆ° chÃnh Chúa đã sống và truyá»n dạy chúng ta. [Mục Lục]
26. Giá»›i luáºt yêu thÆ°Æ¡ng
TrÆ°á»›c khi ra Ä‘i chịu chết, Chúa Giêsu đã gá»i gấm những tâm sá»± cuối cùng cho các môn đệ. Ngà i đã trăn trối cho các ông, cÅ©ng nhÆ° cho chúng ta má»™t sứ Ä‘iệp quan trá»ng mà má»—i ngÆ°á»i phải Ä‘em ra thá»±c hà nh trong cuá»™c sống. Ngà i nói:
- Các con thân mến, Thầy chỉ còn ở vá»›i các con má»™t thá»i gian ngắn nữa mà thôi, nên Thầy ban cho các con má»™t Ä‘iá»u răn má»›i, đó là các con hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau, nhÆ° Thầy đã yêu thÆ°Æ¡ng các con.
NhÆ° chúng ta đã biết: giá»›i răn thứ nhất đó là lòng kÃnh mến đối vá»›i Thiên Chúa. Tuy nhiên, giá»›i răn thứ hai cÅ©ng quan trá»ng nhÆ° giá»›i răn thứ nhất, đó là tình yêu thÆ°Æ¡ng đối vá»›i anh em.
Thế nhÆ°ng, nếu kiểm Ä‘iểm lại cuá»™c sống, chúng ta thấy mình đã thá»±c hiện hai giá»›i răn ấy nhÆ° thế nà o? Bởi vì tất cả Ä‘á»u xuất phát từ lòng mến Chúa và tình yêu ngÆ°á»i. Tất cả má»i lá»i khuyên nhủ và ngăn cấm cÅ©ng chỉ là kết quả Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên của hai giá»›i răn ấy mà thôi.
Äúng thế, nếu chúng ta thá»±c sá»± yêu thÆ°Æ¡ng anh em, hẳn chúng ta sẽ không còn thù oán và ghen tÆ°Æ¡ng, hẳn chúng ta sẽ sẽ không còn nói hà nh và nói xấu, hẳn chúng ta sẽ không còn gian tham và bất công. Trái lại, trong má»i hoà n cảnh, chúng ta Ä‘á»u cố gắng chia sẻ và giúp đỡ há». Trong chiá»u hÆ°á»›ng đó, chúng ta má»›i hiểu được lá»i nói sâu xa của thánh Augustinô:
- Ama et fac quod vis, nghÄ©a là hãy yêu và hãy là m Ä‘iá»u mình muốn.
Sở dÄ© nhÆ° váºy, vì tất cả những hà nh Ä‘á»™ng xuất phát từ tình yêu thÆ°Æ¡ng Ä‘á»u có giá trị riêng của chúng.
Không phải chỉ trong ngà y sau hết chúng ta má»›i bị xét xá» vá» tình yêu thÆ°Æ¡ng, mà hÆ¡n thế nữa, ngay từ bây giá» tình yêu thÆ°Æ¡ng đã trở thà nh dấu chỉ của ngÆ°á»i môn đệ Chúa. Không có tình yêu, thì má»i hà nh Ä‘á»™ng chỉ là tiếng não bạt ầm vang, nhá»c nhằn mà chẳng nên công cán gì. ChÃnh vì thế, Chúa Giêsu đã phải nhấn mạnh:
- NgÆ°á»i ta cứ dấu nà y mà nháºn biết các con là môn đệ Thầy, là các con yêu thÆ°Æ¡ng nhau.
NhÆ° váºy, tình yêu thÆ°Æ¡ng vừa là má»™t Ä‘iểm đặc sắc nhất của ngÆ°á»i Kitô hữu, vừa là má»™t bảo chứng chắc chắn nhất cho niá»m hạnh phúc Ä‘á»i Ä‘á»i.
Thá»±c váºy, hẳn chúng ta còn nhá»› lá»i Chúa phán trong ngà y phán xét. Vá»›i những ngÆ°á»i là nh, Ngà i bảo:
- Hỡi những kẻ đã được Cha Ta chúc phúc, hãy đến lãnh lấy phần thưởng Ä‘á»i Ä‘á»i đã được sắm sẵn cho các ngÆ°Æ¡i từ muôn ngà n thuở trÆ°á»›c, vì khi Ta đói, các ngÆ°Æ¡i đã cho ăn. Khi Ta khát, các ngÆ°Æ¡i đã cho uống, Khi ta mình trần, các ngÆ°Æ¡i đã cho mặc. Khi Ta Ä‘au yếu và bị cầm tù, các ngÆ°Æ¡i đã viếng thăm.
Váºy lúc nà y đây, chúng ta Ä‘ang thuá»™c vá» nhóm ngÆ°á»i nà o: nhóm ngÆ°á»i là nh hay nhóm kẻ dữ? Nhóm chiên hay nhóm dê? Nhóm ở bên phải hay nhóm ở bên trái? Nhóm được chúc là nh hay nhóm bị chúc dữ? Nhóm được ân thưởng hay nhóm bị trừng phạt?
Từ đó, hẳn chúng ta đã nháºn ra Ä‘iá»u gì cần phải là m ngay? Äó là tình yêu thÆ°Æ¡ng. Äiá»u ấy tuy dá»… dà ng, nhÆ°ng lại vô cùng quan trá»ng,bởi vì nó sẽ ấn định số pháºn Ä‘á»i Ä‘á»i của má»—i ngÆ°á»i chúng ta. Tuy nhiên, yêu thÆ°Æ¡ng bằng miệng lưỡi, bằng lá»i nói mà thôi chÆ°a đủ, Ä‘iá»u quan trá»ng và cần thiết, đó là phải biểu lá»™ tình yêu thÆ°Æ¡ng ấy bằng những việc là m cụ thể.
Bác tà i xế của Äức Thánh Cha Phaolô VI kể lại rằng:
Có má»™t cụ già chẳng may bị mất má»™t con lừa. Cụ ta bèn viết thÆ° xin Äức Thánh Cha giúp đỡ, lúc bấy giá» ngà i má»›i chỉ là má»™t vị Tổng Giám Mục. Sau khi biết được giá mua của má»™t con lừa, ngà i liá»n gá»i số tiá»n ấy cho cụ già .
Là má»™t vị Hồng Y, báºn rá»™n nhiá»u công chuyện lá»›n lao, thế mà ngà i vẫn không quên những nhu cầu nhá» bé cần phải giúp đỡ cho những kẻ bất hạnh. ChÃnh vì những hà nh Ä‘á»™ng nhá» bé nà y mà ngÆ°á»i ta xác định được tình yêu thÆ°Æ¡ng chân thà nh của ngÆ°á»i Kitô hữu. Má»™t linh mục ở Milan cÅ©ng đã nháºn xét: Tôi thÆ°á»ng thấy đức Hồng Y quỳ gối chăm sóc cho những ngÆ°á»i nghèo túng và bệnh táºt.
Vá»›i chúng ta cÅ©ng váºy, Hãy biểu lá»™ tình yêu thÆ°Æ¡ng của chúng ta đối vá»›i những ngÆ°á»i chung quanh bằng những việc là m cụ thể, bởi vì chÃnh những việc là m cụ thể nà y sẽ là nhÆ° má»™t tấm vé để chúng ta được đón nháºn và o NÆ°á»›c Trá»i. [Mục Lục]
27. Äiá»u răn má»›i
Bà i Phúc âm của Chúa nháºt V Phục sinh hôm nay ghi lại những lá»i từ biệt của Chúa Giêsu nói vá»›i các môn đệ trong bữa tiệc ly, trÆ°á»›c khi Chúa chịu tá» nạn và sau khi GiuÄ‘a đã bá» bà n tiệc Ä‘i ra thá»±c hiện ý đồ phản bá»™i Chúa.
“Căn cứ và o Ä‘iá»u nà y mà ngÆ°á»i ta nháºn biết các con là môn đệ của Thầy là các con hãy thÆ°Æ¡ng yêu nhauâ€. Yêu thÆ°Æ¡ng là má»™t lệnh truyá»n phải thi hà nh chứ không phải là má»™t lá»i khuyên hay má»™t sá»± kêu má»i muốn là m hay không cÅ©ng được: “Äây là lệnh truyá»n của Thầy là các con hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhauâ€. Nếu chúng ta yêu thÆ°Æ¡ng anh chị em thì chúng ta đã qua sá»± chết mà và o sá»± sống. Trái lại, kẻ không yêu thÆ°Æ¡ng anh chị em mình thì ở trong sá»± chết. Vì phà m ai ghét anh chị em thì là kẻ sát nhân mà đã là kẻ sát nhân thì không có sá»± sống Ä‘á»i Ä‘á»i.
Yêu thÆ°Æ¡ng nhau là má»™t giá»›i răn má»›i, bởi vì Äức Kitô đã biến đổi luáºt yêu thÆ°Æ¡ng cÅ© của Cá»±u Æ°á»›c: “NgÆ°Æ¡i phải yêu thÆ°Æ¡ng anh chị em nhÆ° chÃnh mình ngÆ°Æ¡i†bằng cách gắn liá»n nó vá»›i tình yêu của Thiên Chúa đối vá»›i chúng ta. Do đó, Ngà i đã mặc cho nó má»™t bản tÃnh siêu việt má»›i là chÃnh tình yêu của Ngà i: “Thầy ban cho các con má»™t Ä‘iá»u răn má»›i là các con hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau nhÆ° Thầy đã yêu thÆ°Æ¡ng các conâ€.
NhÆ° Thầy đã yêu thÆ°Æ¡ng các con là điá»u răn má»›i mà Äức Kitô thêm và o luáºt cÅ© của Cá»±u Æ°á»›c. Nói con phải yêu thÆ°Æ¡ng anh chị em nhÆ° chÃnh mình con, nÆ¡i thánh Gioan 12,34 Chúa Giêsu nói: “Thầy ban cho các con má»™t Ä‘iá»u răn má»›i là các con hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau nhÆ° Thầy đã yêu thÆ°Æ¡ng các conâ€.
NhÆ° váºy, tình yêu thÆ°Æ¡ng nà y không còn phát xuất từ chÃnh chúng ta nữa, nhÆ°ng là phát xuất từ Thiên Chúa. Lòng mến phát xuất từ Thiên Chúa nhÆ° thÆ° I của thánh Gioan 4,7 diá»…n tả nhÆ° sau: “Thiên Chúa đã yêu thÆ°Æ¡ng chúng ta nhÆ° thế thì chúng ta cÅ©ng phải yêu thÆ°Æ¡ng nhau nhÆ° váºyâ€.
Tình thÆ°Æ¡ng của chúng ta đối vá»›i anh chị em là tham dá»± và o tình thÆ°Æ¡ng của chÃnh Thiên Chúa đối vá»›i chúng ta. CÅ©ng chÃnh vì váºy giá»›i răn yêu thÆ°Æ¡ng má»›i nà y được đồng hoá bởi tình yêu mến mà chúng ta có đối vá»›i Chúa. Yêu thÆ°Æ¡ng anh chị em và mến Thiên Chúa là má»™t, và ai không yêu thÆ°Æ¡ng anh chị em thì cÅ©ng không mến Chúa. Nếu ai nói tôi mến Chúa mà lại ghét anh chị em mình thì là kẻ nói dối.
ChÃnh vì thế mà yêu thÆ°Æ¡ng là dấu chỉ chúng ta là những ngÆ°á»i thuá»™c vá» Thiên Chúa, là môn đệ của Chúa: “Cứ dấu nà y mà ngÆ°á»i ta nháºn biết các con là môn đệ Thầy là các con hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhauâ€. Chỉ khi nà o ta hiểu và sống thá»±c sá»± Ä‘iá»u nà y thì má»›i là điá»u là m đẹp lòng Thiên Chúa. NhÆ°ng đây là việc khó, chúng ta cần phải cố gắng hằng ngà y: “Chúng con hãy nên trá»n là nh nhÆ° Cha chúng con ở trên trá»i là Äấng trá»n là nhâ€. Chúng con hãy là m việc tốt để anh chị em chúng con nhìn thấy những việc tốt chúng con là m mà ngợi khen Cha các con ở trên trá»i. [Mục Lục]
28. Yêu thương
Tình yêu là gì? Nó có phải là thứ mà tất cả chúng ta Ä‘á»u khao khát không? Äiá»u chắc chắn rằng má»—i chúng ta ai cÅ©ng muốn yêu và được yêu. Vì thế, tình yêu trở nên má»™t Ä‘á» tà i muôn thuở, nhất là và o thá»i bây giá», nó là má»™t mặt hà ng đắt khách. Tình yêu xuất hiện trên sách vở, báo chÃ, phim ảnh, má»i ngà nh nghệ thuáºt những bản tình ca, tạp chà chuyên Ä‘á» vá» tình yêu vẫn thu hút má»i ngÆ°á»i. Có vẻ nhÆ° tình yêu hiện diện khắp nÆ¡i và chi phối Ä‘á»i sống nhân loại. Thế nhÆ°ng sá»± tháºt lại khác hẳn. Con ngÆ°á»i hôm nay đã dùng chÃnh sức mạnh để triệt tiêu lẫn nhau thay vì phải dùng chÃnh nó để kiến tạo nên hoà bình và yêu thÆ°Æ¡ng.
Sức mạnh Ä‘Ãch thá»±c của con ngÆ°á»i không nằm trong khả năng chinh phục hay Ä‘Ã n áp kẻ khác để chứng tá» quyá»n lá»±c của má»™t kẻ mạnh trên má»™t kẻ yếu, mà chÃnh là trong khả năng có thể chế ngá»± được chÃnh mình, vượt thắng sá»± Ãch ká»· để hiến mình cho tha nhân. Äó là điá»u mà Chúa Giêsu đã thể hiện qua cuá»™c sống và nhất là qua cái chết của Ngà i. Chúa Giêsu đã chứng tá» sức mạnh vô biên của tình yêu. Vì thế, Ngà i má»›i có thể để lại cho chúng ta má»™t Ä‘iá»u răn má»›i nhÆ° má»™t lá»i di chúc: “Thầy ban cho anh em má»™t Ä‘iá»u răn má»›i là anh em hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau nhÆ° Thầy đã yêu thÆ°Æ¡ng anh emâ€.
Yêu thÆ°Æ¡ng nhau là điá»u răn má»›i của Chúa Giêsu. Tại sao má»›i? Má»›i ở chá»— nà o? Từ ngà n xÆ°a, văn hoá à Äông từng nêu câu châm ngôn: “Tứ hải giai huynh đệ†(bốn bể là anh em) và đạo lý cha ông cÅ©ng răn dạy: “ThÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i nhÆ° thể thÆ°Æ¡ng thânâ€. Luáºt Cá»±u Æ°á»›c cÅ©ng thừa nháºn luáºt tá»± nhiên đó khi dạy: “phải yêu ngÆ°á»i thân cáºn nhÆ° chÃnh mìnhâ€. NgÆ°á»i thân cáºn ở đây đối vá»›i ngÆ°á»i Do thái chỉ là anh em bà con ruá»™t thịt không phải là tất cả má»i ngÆ°á»i. Äiá»u răn nà y đối vá»›i Kitô hữu hôm nay vẫn là điá»u quan trá»ng nhất mà há» phải giữ khi sống vá»›i tha nhân. NhÆ°ng vá»›i Chúa Giêsu, “yêu thÆ°Æ¡ng nhau†là điá»u răn má»›i, nó má»›i bởi vì:
TrÆ°á»›c hết, đối tượng của tình yêu thÆ°Æ¡ng là tất cả má»i ngÆ°á»i, không loại trừ ai kể cả kẻ thù nữa, không phân biệt chủng tá»™c, mà u da, tiếng nói và tôn giáo. Äó là nét đặc thù của Ä‘iá»u răn nà y. Tiếp theo, nó còn má»›i ở chá»— có tÃnh đòi há»i hÆ¡n, vì dá»±a trên má»™t tiêu chuẩn cao hÆ¡n, tiêu chuẩn của tình yêu thÆ°Æ¡ng là chÃnh tình yêu của Thiên Chúa. Luáºt Cá»±u Æ°á»›c dạy: “Hãy yêu ngÆ°á»i thân cáºn nhÆ° chÃnh mình†tức là lấy bản thân mình là m tiêu chuẩn. Còn Chúa Giêsu dạy phải yêu thÆ°Æ¡ng nhÆ° Ngà i đã yêu thÆ°Æ¡ng chúng ta, tức là phải lấy tình yêu của Chúa là m tiêu chuẩn, là m kiểu mẫu cho tình yêu của chúng ta. Ngà i yêu ta đến ná»—i tá»± ý ná»™p mình chịu chết vì ta. Sau hết, Ä‘iá»u răn nà y được coi là má»›i, vì nó gắn liá»n vá»›i giao Æ°á»›c má»›i, giao Æ°á»›c đã được thiết láºp trong Máu Äức Giêsu. Äây không phải là điá»u răn được khắc trên bia đá, nhÆ°ng được ghi và o tâm hồn các Kitô hữu do tác Ä‘á»™ng của Chúa Thánh Thần. NhÆ° váºy, Ä‘iá»u răn “yêu thÆ°Æ¡ng†chỉ thá»±c sá»± là má»›i khi má»—i Kitô hữu phải yêu thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i nhÆ° Chúa yêu.
Sá»± tháºt yêu ngÆ°á»i nhÆ° chÃnh mình đã khó, nhÆ°ng yêu ngÆ°á»i nhÆ° Chúa yêu lại cà ng khó hÆ¡n. Vì thế khoảng cách vẫn còn đó từ chá»— biết đến chá»— sống. Chúng ta vẫn thÃch lấy lòng mình là m thÆ°á»›c Ä‘o tình yêu dà nh cho tha nhân – ngÆ°á»i ta đối xá» vá»›i tôi thế nà o, tôi đối xá» lại nhÆ° váºy. Yêu ngÆ°á»i chỉ vì ngÆ°á»i đó xinh đẹp, dá»… thÆ°Æ¡ng để cuối cùng cÅ©ng chỉ là tình yêu vụ lợi, chiếm Ä‘oạt cho riêng mình. Má»™t tình yêu nhÆ° thế thì không thể bÆ°á»›c qua được má»i cản trở của tình yêu: vong ân, báo oán nhÆ°ng có thể vượt qua nếu yêu bằng tình yêu phát xuất từ Thiên Chúa.
Gandhi, má»™t vị cha già của dân tá»™c An Äá»™ đã vÄ©nh viá»…n nằm xuống sau nhát gÆ°Æ¡m của má»™t thanh niên quá khÃch, vì anh ta không thể chấp nháºn sá»± kiện vị cha già ấy bà y tá» lòng quảng đại yêu thÆ°Æ¡ng ngay cả những ngÆ°á»i Hồi giáo. Hà ng triệu ngÆ°á»i An Äá»™ than khóc, để tang vì dân tá»™c đã mất Ä‘i má»™t con ngÆ°á»i vÄ© đại, trÆ°á»ng kỳ lãnh đạo cuá»™c đấu tranh già nh Ä‘á»™c láºp cho tổ quốc mà không há» dùng đến khà giá»›i của bạo Ä‘á»™ng và háºn thù.
CÅ©ng thế, mẹ Têrêxa đã dùng chÃnh khà giá»›i của tình thÆ°Æ¡ng để cho những ngÆ°á»i không nhà không cá»a, những mảnh Ä‘á»i Ä‘ang hấp hối nÆ¡i đầu Ä‘Æ°á»ng xó chợ được sống và chết nhÆ° những con ngÆ°á»i. Vì sống yêu thÆ°Æ¡ng, mẹ Têrêxa đã cảm nháºn được cõi thẳm sâu niá»m khao khát được yêu thÆ°Æ¡ng của ngÆ°á»i bất hạnh. Mẹ kể “Khi ở Luân Äôn, tôi có dịp đến thăm những ngÆ°á»i vô gia cÆ° mà các nữ tu của chúng tôi săn sóc tại má»™t trung tâm phân phát thức ăn. Má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông ná», mà nÆ¡i cÆ° trú là má»™t thùng giấy cứng, cầm lấy tay tôi rồi nói: “Äã lâu lắm rồi tôi má»›i cảm nháºn được hÆ¡i ấm của má»™t bà n tayâ€. Mẹ nói tiếp, yêu thÆ°Æ¡ng không phải là thÆ°Æ¡ng hại. Äiá»u quan trá»ng không phải là tiá»n, của cải, mà hãy Ä‘Æ°a bà n tay ra ngồi bên cạnh há», tiếp xúc diện đối diện.
Những mẫu gÆ°Æ¡ng trên đây là những phản ảnh của má»™t tình yêu trá»n vẹn hÆ¡n, đó là tình yêu Ä‘i bÆ°á»›c trÆ°á»›c, hoà n toà n phục vụ trong khiêm tốn và chịu chết cho ngÆ°á»i mình yêu của Äức Giêsu. Vì thế bác ái Ä‘Ãch thá»±c chỉ có má»™t kiểu mẫu chÃnh là Ngà i: má»—i Kitô hữu hãy sống cho tình yêu đó: Yêu thÆ°Æ¡ng nhÆ° Chúa yêu thÆ°Æ¡ng. Nếu có ai trong chúng ta Ä‘ang nhiệt tình trong các công việc từ thiện, phân phát cho Ä‘i má»™t cái gì, hăng say hoạt Ä‘á»™ng rao giảng hoặc đảm nháºn việc nà y, việc khác… Ä‘iá»u đó rất tốt nhÆ°ng chúng chỉ có ý nghÄ©a Ä‘Ãch thá»±c và bác ái Kitô giáo khi chúng ta là m chỉ vì yêu thÆ°Æ¡ng mà thôi, chứ không vì những gì có thể nháºn lại, thi hà nh má»i việc phải là m vá»›i lòng tá»± nguyện, bằng má»™t tinh thần hy sinh và lòng quảng đại vì những va chạm, bất đồng ý kiến là điá»u không thể tránh khá»i: má»i thà nh kiến, háºn thù và lòng ganh tị là những thứ cản trở cho tinh thần hợp tác trong cá»™ng Ä‘oà n giáo xứ, gia đình, Ä‘oà n thể… Äồng thá»i là m phân hoá, đổ vỡ tình yêu thÆ°Æ¡ng và bác ái đối vá»›i nhau.
Hãy tha thứ cho nhau vì những thiếu sót hạn chế nÆ¡i má»—i ngÆ°á»i là điá»u kiện để có thể đến gần nhau hÆ¡n, sống hiệp nhất vì Chúa đã yêu ta qua mầu nhiệm Nháºp thể, sống quên mình quan tâm đến tha nhân vì Äức Kitô đã hiến mình cho nhân loại và phải trở nên sức sống cho ngÆ°á»i khác sẵn sà ng phục vụ vì Chúa đã yêu ta qua Bà tÃch Thánh Thể.
Tóm lại: Äiá»u răn má»›i của Chúa Giêsu là “Anh em hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau nhÆ° Ngà i yêu thÆ°Æ¡ngâ€. Quả tháºt, má»™t tình yêu có ranh giá»›i là yêu thÆ°Æ¡ng không có ranh giá»›i, nghÄ©a là không chỉ cho đồng bà o ruá»™t thịt, mà là cho má»i ngÆ°á»i hết thảy.
Ước gì má»—i Kitô hữu chúng ta luôn biết sống trá»n vẹn Ä‘iá»u răn yêu thÆ°Æ¡ng. Äiá»u đó sẽ trở nên dấu chỉ cho má»™t tình yêu Kitô giáo Ä‘Ãch thá»±c. [Mục Lục]
29. Yêu nhÆ° Thầy yêu – Lm. Antôn Nguyá»…n Văn Äá»™
Chúa nháºt thứ V Phục Sinh, Phụng vụ Giáo há»™i (Tin Mừng cho cả 3 năm A, B, C) má»i gá»i chúng ta Ä‘á»c và suy niệm vá» những Ä‘iá»u răn của Chúa chúng ta là Äức Giêsu Kitô truyá»n ban trÆ°á»›c khi Ngà i Ä‘i vá» Trá»i. Quả tháºt: nếu chúng ta muốn vá» Trá»i vá»›i Äức Kitô nhÆ° lá»i hứa (Ga 14, 2), ngÆ°á»i kitô hữu cần phải thá»±c hà nh trong Ä‘á»i sống “Äiá»u răn má»›i†(Năm C), tất cả những “Chân lý†(Năm A). Và khi má»—i chúng ta áp dụng cách triệt để Tình Yêu và Bác Ãi và o Ä‘á»i sống thÆ°á»ng ngà y, chúng ta sẽ mang lại nhiá»u hoa quả, trở thà nh “VÆ°á»n nho Ä‘Ãch thá»±c†(Năm B). Lúc đó má»i ngÆ°á»i sẽ cùng nhau: Hát lên mừng Chúa má»™t bà i ca má»›i, vì NgÆ°á»i đã thá»±c hiện bao kỳ công; NgÆ°á»i mặc khải đức công chÃnh của NgÆ°á»i, cho muôn dân được thấy.
* Bà i Ä‘á»c Phụng vụ năm A
- TÄ‘cv 6, 1-7: Há» chá»n 72 ngÆ°á»i đầy Thánh Thần
- Tv 33, 1: Lạy Chúa, xin tỠlòng từ bi Chúa cho chúng con
- 1 Pr 2, 4- 9: Anh em là dòng giống được tuyển chá»n, là hà ng tÆ° tế vÆ°Æ¡ng giả
- Ga 14, 1-12: Thầy là ÄÆ°á»ng, là sá»± tháºt và là sá»± sống
* Bà i Ä‘á»c Phụng vụ năm B
- TÄ‘cv 9, 26-31: Ngà i thuáºt lại cho các ông biết trên Ä‘Æ°á»ng đã thấy Chúa thế nà o.
- Tv 22, 26: Lạy Chúa, bởi Chúa mà lá»i tôi ca ngợi vang lên trong đại há»™i
- 1 Ga 3, 1-2: Äây là giá»›i răn của NgÆ°á»i: là chúng ta phải tin và yêu thÆ°Æ¡ng nhau
- Ga 15, 1-8: Ai ở trong Thầy, và Thầy ở trong ngÆ°á»i ấy, kẻ ấy sẽ sinh nhiá»u hoa trái
* Bà i Ä‘á»c Phụng vụ năm C
- Tđcv 14, 12-27: Cuộc hà nh trình của Phaolô và Barnaba
- Tv 145, 8: Lạy Chúa, lạy Chúa thiên binh, tôi sẽ chúc tụng danh Chúa đến muôn Ä‘á»i.
- Kh 21, 1-5: Thiên Chúa đổi má»›i má»i sá»±
- Ga 13, 31-35: Äiá»u răn má»›i
Chúng ta tá»± há»i, phải chăng chúng ta dùng những tình cảm tá»± nhiên để yêu nhau nhÆ° bạn bè yêu nhau, cha mẹ yêu thÆ°Æ¡ng con cái và ngược lại, đồng lá»›p đồng niên yêu nhau, nam nữ yêu nhau là khác vá»›i tình yêu Äức Kitô đã yêu chúng ta sao mà Äức Giêsu còn dạy chúng ta phải: Yêu nhÆ° Thầy đã yêu anh em ?
Váºy, “yêu nhÆ° Thầy đã yêu†là yêu nhÆ° thế nà o, có gì má»›i mẻ chăng ? Xem ra chữ “như†có chất chứa hy sinh khi yêu, có nét má»›i mẻ và đáng sợ, vì chÃnh chữ nà y là m nên nét đặc trÆ°ng của Kitô giáo. Thánh Augustinô viết: khi nói “Yêu nhÆ° Thầy đã yêu anh em†là Äức Giêsu nói đến tình yêu của mình đối vá»›i các môn đệ vá»›i hy sinh và tha thiết: “Không ai có tình yêu lá»›n hÆ¡n tình yêu của ngÆ°á»i hy sinh mạng sống vì bạn hữu mìnhâ€. Chết vì bạn hữu là hà nh vi lá»›n nhất của tình yêu. Äức Giêsu đã yêu các môn đệ nói riêng, và con ngÆ°á»i nói chung bằng tình yêu hiến mạng. Nay Ngà i đòi buá»™c các môn đệ, cụ thể là chúng ta phải yêu nhau đến mức đó. Tình yêu mà Äức Giêsu yêu chúng ta phát xuất từ Chúa Cha: “NhÆ° Cha Ä‘a yêu Thầy thế nà o, Thầy cÅ©ng yêu anh em nhÆ° váºyâ€. NhÆ° váºy là có má»™t nguồn suối tình yêu chảy trà n từ Chúa Cha đến Äức Giêsu, và tiếp tục chảy trà n xuống các môn đệ, dòng suối ấy không ngững chảy trên chúng ta, nếu chúng ta giữ lại, tình yêu đó sẽ trở nên ao tù nhÆ¡ nhá»›p, nên chúng ta phải yêu thÆ°Æ¡ng nhau nhÆ° Chúa đã yêu thÆ°Æ¡ng chúng ta, yêu mến Thiên Chúa hết lòng để đáp lại tình yêu Chúa. Sermons sur l'évangile de Jean, no 65 (trad. cf bréviaire 4e jeu. de Pâques). “Thầy ban cho các con má»™t Ä‘iá»u răn má»›i†là thế đấy.
Thánh Augustinô nói tiếp: “Yêu nhÆ° Thầy đã yêu anh em», khác vá»›i lòng mến tá»± nhiêu thuần túy. Bởi: “Các bá»™ pháºn vì Ãch chung mà đùm bá»c lấy nhau. Cho nên má»™t bá»™ pháºn phải Ä‘au, thì hết các bá»™ pháºn Ä‘au chung; má»™t bá»™ pháºn được vinh, thì hết các bá»™ pháºn vinh chung!†(1Co 12,25-26). Tháºt váºy, ai nghe Ä‘iá»u răn nà y, hay đúng hÆ¡n là ai tuân giữ lá»i nà y, há» sẽ được biến đổi trở nên đồng thừa tá»± vá»›i Äức Kitô. Há» yêu thÆ°Æ¡ng nhau không Ä‘Æ¡n giản vá»›i bản tÃnh tá»± nhiêu, nhÆ°ng vì há» là “thần†(Jn 10,35) nên tất cả há» yêu nhau và “há» là con Äấng Tối Cao» (Lc 6,35). Há» yêu thÆ°Æ¡ng nhau là vì hỠđược Äức Kitô yêu thÆ°Æ¡ng. Sermons sur l'évangile de Jean, no 65 (trad. cf bréviaire 4e jeu. de Pâques). Tình yêu vì Chúa.
Chúng ta thấy, cuá»™c sống cần tình yêu, nhân loại cần tình yêu, má»—i ngÆ°á»i sống trong cuá»™c Ä‘á»i nà y Ä‘á»u cần tình yêu và rất cần tình yêu. Có thể nói, tình yêu là lẽ sống, là niá»m hạnh phúc, là sá»± bình an của tất cả má»i ngÆ°á»i không trừ ai. Nên có bao nhiêu tiểu thuyết là có bấy nhiêu chuyện tình. Có bao nhiá»u phim truyện, tiểu phẩm, bà i hát là bấy nhiêu cách diá»…n tả tình yêu. NgÆ°á»i ta khai thác tình yêu trên má»i lÄ©nh vá»±c: thÆ¡ ca, hò vè, quảng cáo.v.v...
Sống ở trên Ä‘á»i có trăm bẩy loại tình yêu, tôi xin tạm liệt kê. Chúng ta tá»± há»i, tại sao cha mẹ lại yêu con cái và con cái lại yêu cha mẹ. ThÆ°a là vì ông bà ấy là ngÆ°á»i sinh ra chúng, chúng là con của ông bà đó. Äây là tình yêu huyết tá»™c. Ngà y nay phú quà sinh lá»… nghÄ©a, Ä‘ay đó chúng ta gặp những buổi há»™i ngá»™ đồng niên, đồng lá»›p, đồng ngÅ©, đó là thứ tình đồng niên, bạn bè cùng lá»›p cùng tuổi mến thÆ°Æ¡ng nhau. Má»™t loại tình yêu lấn át má»i thứ tình yêu, khi nói đến ngÆ°á»i ta nghÄ© ngay đến nó, nhất là những ngÆ°á»i trẻ, đó là tình yêu nam nữ. Äây là tình yêu Ä‘Æ¡n phÆ°Æ¡ng, vì con ngÆ°á»i yêu nhau. Tình yêu đôi lứa, tình yêu bạn bè, tình yêu đồng Ä‘á»™i, tình yêu của anh chị em má»™t nhà ... tình yêu của cha mẹ vá»›i con cái. Tất cả những tình yêu đó Ä‘á»u cao đẹp, Ä‘á»u phù hợp ý Chúa.
Má»™t thứ tình yêu cao thượng mà Chúa dạy chúng ta là tình yêu vì Chúa. Kinh KÃnh Mến chúng ta vẫn Ä‘á»c: “...vì Chúa thì con thÆ°Æ¡ng yêu ngÆ°á»i ta nhÆ° mình con váºyâ€. NhÆ° thế, tình yêu của chúng ta không còn giá»›i hạn bởi huyết tá»™c, bạn bè quen biết, mà mở rá»™ng tá»›i hết má»i ngÆ°á»i, tôi yêu há» vì Chúa yêu tôi và truyá»n dạy tôi .
Yêu thÆ°Æ¡ng là điá»u Chúa dạy, hÆ¡n nữa đó là lệnh truyá»n của Chúa: "Thầy truyá»n cho các con Ä‘iá»u nà y là : các con hãy yêu mến nhau", vì thế không ai có quyá»n từ chối yêu thÆ°Æ¡ng, cà ng không có quyá»n thù nghịch anh chị em mình. Có yêu nhau tháºt lòng, ngÆ°á»i ta má»›i có thể sống cho nhau, chết vì nhau. Thá» tưởng tượng, má»™t thế giá»›i không có tình yêu, không ai yêu ai, thì thế giá»›i sẽ kinh khủng biết chừng nà o. Bởi Ä‘i tá»›i đâu, ta cÅ©ng chỉ thấy thù háºn, bạo Ä‘á»™ng, diệt chủng... Hãy yêu thÆ°Æ¡ng, hãy trao tặng cho nhau tình yêu tháºt lòng để cuá»™c Ä‘á»i đáng yêu và đáng sống. Tình yêu sẽ là m cho cả ngÆ°á»i Ä‘ang yêu lẫn ngÆ°á»i được yêu bình an và hạnh phúc. Hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau nhÆ° Thiên Chúa đã yêu thÆ°Æ¡ng chúng ta. Amen. [Mục Lục]
30. Tình thương
Tất cả chúng ta Ä‘á»u biết: Trong bữa ăn cuối cùng vá»›i các môn đệ và o chiá»u ngà y thứ năm Tuần Thánh, quen gá»i là bữa tiệc ly, Chúa Giêsu đã nói vá»›i các môn đệ nhiá»u Ä‘iá»u quà giá. Những lá»i nà y được coi là những lá»i trăn trối đầy thân tình. Äây là những lá»i tâm huyết rất chân tháºt và cÅ©ng là những chỉ thị cuối cùng của Ngà i. Chúa nhắc Ä‘i nhắc lại vá»›i các môn đệ: Ngà i yêu thÆ°Æ¡ng há» lắm, Ngà i yêu thÆ°Æ¡ng há» vô cùng, và Ngà i bảo há»: “Thầy ban cho anh em má»™t Ä‘iá»u răn má»›i là anh em hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau nhÆ° Thầy đã yêu thÆ°Æ¡ng anh emâ€. Tại sao Chúa Giêsu lại gá»i “yêu thÆ°Æ¡ng nhau†là điá»u răn má»›i? Má»›i ở chá»— nà o và má»›i nhÆ° thế nà o?
Tình yêu thÆ°Æ¡ng thì xÆ°a nhÆ° trái đất. Tại sao Chúa Giêsu lại gá»i đây là điá»u răn má»›i? Äúng thế, khi bắt đầu có con ngÆ°á»i là có tình yêu thÆ°Æ¡ng, và cÅ©ng từ đó bắt đầu có lá»i dạy: hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau. Kinh thánh Cá»±u Æ°á»›c cÅ©ng dạy yêu ngÆ°á»i, nhÆ°ng tình yêu đó còn giá»›i hạn và chÆ°a loại bỠđược hết những Ä‘á»™ng lá»±c vị ká»·. Chúa Giêsu đến để hoà n tất Cá»±u Æ°á»›c. Ngà i Ä‘Æ°a ra những đòi há»i má»›i vá» tình yêu thÆ°Æ¡ng, và đưa tình yêu thÆ°Æ¡ng đó lên tá»™t đỉnh mà không ai trong loà i ngÆ°á»i dám nghÄ© tá»›i. Chúa Giêsu tuyên bố đây là điá»u răn má»›i, trÆ°á»›c hết, vì là điá»u răn của giao Æ°á»›c má»›i, giao Æ°á»›c được ký kết bằng máu của Ngà i để chứng tá» tình yêu của Ngà i đối vá»›i Thiên Chúa và tình yêu của Ngà i đối vá»›i con ngÆ°á»i. Và Chúa còn Ä‘Æ°a ra má»™t lý do má»›i nữa, đó là tiêu chuẩn hay kiểu mẫu yêu thÆ°Æ¡ng. Cá»±u Æ°á»›c dạy: “Hãy yêu thÆ°Æ¡ng đồng loại nhÆ° chÃnh mìnhâ€, nghÄ©a là lấy bản thân má»—i ngÆ°á»i là m tiêu chuẩn: tôi yêu tôi thế nà o thì tôi cÅ©ng hãy yêu ngÆ°á»i khác nhÆ° váºy. Tình yêu đó còn giá»›i hạn và chÆ°a loại bỠđược hết những Ä‘á»™ng lá»±c vị ká»·. Còn Chúa Giêsu dạy: phải yêu thÆ°Æ¡ng nhau nhÆ° chình Ngà i đã yêu thÆ°Æ¡ng chúng ta. Cách Ngà i yêu thÆ°Æ¡ng vượt hẳn tiêu chuẩn của Cá»±u Æ°á»›c, Ngà i yêu thÆ°Æ¡ng chúng ta hÆ¡n chÃnh Ngà i. NhÆ° váºy, tiêu chuẩn và kiểu mẫu cho chúng ta yêu thÆ°Æ¡ng nhau, chÃnh là tình yêu thÆ°Æ¡ng của Ngà i đối vá»›i chúng ta, và tình yêu thÆ°Æ¡ng của Ngà i là động lá»±c thúc đẩy chúng ta yêu thÆ°Æ¡ng nhau. “Yêu thÆ°Æ¡ng nhÆ° Chúa Giêsu đã yêu†nghÄ©a là : nếu Chúa đã hiến mạng sống mình vì ta, thì ta cÅ©ng phải hiến mạng sống mình vì anh em. Nếu Chúa vốn là Thiên Chúa nhÆ°ng đã không dà nh cho mình chức trá»ng quyá»n cao mà đã hiến thân là m ngÆ°á»i để phục vụ loà i ngÆ°á»i, thì há» cÅ©ng phải biết quên mình phục vụ nhau. Nếu Chúa là Thầy và là Chúa mà còn cúi xuống rá»a chân cho các môn đệ, thì đến lượt các ông cÅ©ng phải rá»a chân cho nhau. Nói cách khác, Chúa Giêsu Äấng mà các môn đệ đã nháºn ra là Chúa sau Phục sinh phải là khuôn mẫu cho cuá»™c sống của há». Há» phải sống nhÆ° Ngà i đã sống, phải yêu thÆ°Æ¡ng nhÆ° Ngà i đã yêu thÆ°Æ¡ng. Ngà i là qui luáºt hà nh Ä‘á»™ng của ngÆ°á»i môn đệ. Vì váºy, “yêu nhÆ° Chúa đã yêu†còn có nghÄ©a là yêu vì đã được Chúa yêu. Thá»±c váºy, Chúa Giêsu chÃnh là hiện thân tình yêu của Thiên Chúa đối vá»›i loà i ngÆ°á»i. Trá»n cuá»™c Ä‘á»i Ngà i, từ khi là m ngÆ°á»i cho đến khi chết trên tháºp giá, là yêu thÆ°Æ¡ng. Nếu Thiên Chúa đã yêu thÆ°Æ¡ng chúng ta nhÆ° thế, thì chúng ta cÅ©ng phải yêu thÆ°Æ¡ng nhau. NgÆ°á»i môn đệ sẽ nối bÆ°á»›c theo Thầy trên chÃnh con Ä‘Æ°á»ng Thầy đã Ä‘i và vạch ra cho há» thấy. Khi Chúa Giêsu còn sống trên trần thế thì không cần có dấu chỉ má»›i nháºn ra được ai là môn đệ của Ngà i. Chỉ cần thấy há» nghe và đi theo Ngà i là đủ. NhÆ°ng khi Chúa Giêsu không còn hiện diện hữu hình giữa há» nữa, thì là m thế nà o mà những ngÆ°á»i không tin có thể nháºn ra há» là ngÆ°á»i môn đệ của Chúa? Theo thánh Gioan, chỉ có má»™t tiêu chuẩn duy nhất, đó là lối sống được xây dá»±ng trên tình yêu huynh đệ, má»™t tình yêu thá»±c sá»± bằng việc là m chứ không phải nÆ¡i đầu môi chót lưỡi. Má»™t cá»™ng Ä‘oà n Kitô hữu nếu muốn được nháºn ra là má»™t cá»™ng Ä‘oà n của Chúa, thì phải chứng minh bằng Ä‘á»i sống thấm nhuần tình yêu thÆ°Æ¡ng nhau. Không có má»™t dấu chỉ nà o khác có thể thay thế dấu chỉ ấy, dầu là nghi lá»…, lá» luáºt hay những biểu thức đức tin. Nhìn và o dòng lịch sá», chúng ta thấy yêu thÆ°Æ¡ng nhau vẫn là má»™t nét tiêu biểu của các tÃn hữu buổi sÆ¡ khai. Sách Công Vụ Tông đồ cho thấy: há» coi má»i sá»± nhÆ° là của chung. HỠđồng tâm nhất trà chuyên cần lui tá»›i Ä‘á»n thá» cầu nguyện và bẻ bánh, cùng nhau chia sẻ của ăn nuôi thân. Ông Tetulianô đã ghi nháºn vá» cá»™ng Ä‘oà n các Kitô hữu thá»i sÆ¡ khai nhÆ° sau: “Dân chúng nhìn há», tức các Kitô hữu, và nói vá» há» rằng: “Hãy xem há» yêu thÆ°Æ¡ng nhau biết bao và sẵn sà ng hiến mạng cho nhau chừng nà oâ€. Những ngÆ°á»i ở ngoà i gá»i há» là Kitô hữu, nhÆ°ng há» vẫn gá»i nhau là anh emâ€. Äó là cá»™ng Ä‘oà n Kitô hữu sÆ¡ khai ở Giêrusalem. Gần chúng ta hÆ¡n, ở Việt Nam, cha Gaspar d’Amaral đã ghi nháºn vá» cá»™ng Ä‘oà n tÃn hữu đầu tiên ở Thăng Long, Việt Nam chúng ta sau năm năm truyá»n giáo đầu tiên nhÆ° sau: “Giáo hữu ở đây có chừng hÆ¡n má»™t ngà n. Há» yêu thÆ°Æ¡ng nhau đến ná»—i những ngÆ°á»i ngoại ở chung quanh, vì không biết gá»i tên đạo má»›i là gì, nên căn cứ và o cách sống của há» mà gá»i há» là “Những ngÆ°á»i theo đạo yêu nhauâ€. Là con cháu của thế hệ Kitô hữu theo đạo yêu nhau ấy, chúng ta hãy tá»± há»i: những ngÆ°á»i chung quanh hôm nay nhìn và o cách sống của chúng ta há» có nháºn ra chúng ta là những ngÆ°á»i theo “đạo yêu nhau†không? Thiết tưởng không có gì phản chứng hÆ¡n trÆ°á»›c mặt má»i ngÆ°á»i, khi các Kitô hữu bất hoà , chia rẽ nhau, tháºm chà bà i xÃch và loại trừ nhau. Rất có thể ngÆ°á»i ta thấy chúng ta chuyên cần nghe giảng, siêng năng Ä‘i lá»… và cầu nguyện, nhÆ°ng lại không có sá»± hiệp thông huynh đệ, đồng tâm nhất trà vá»›i nhau. Äiá»u đó đã và đang xảy ra nÆ¡i má»—i ngÆ°á»i chúng ta, gia đình chúng ta và cá»™ng Ä‘oà n chúng ta chăng? Thiên Chúa là tình yêu, đạo Thiên Chúa đạo là tình yêu. Chúng ta hôm nay cÅ©ng phải tiếp tục là m chứng cho má»i ngÆ°á»i thấy đạo Thiên Chúa là đạo yêu nhau. Trong những năm gần đây, Äức Giáo Hoà ng Gioan Phaolô II cÅ©ng thÆ°á»ng Ä‘á» cáºp đến má»™t ná»n văn minh tình thÆ°Æ¡ng. Thá»±c váºy, con ngÆ°á»i chỉ được coi là văn minh khi biết bÆ°á»›c ra khá»i sá»± man rợ của thú tÃnh, khi biết sống yêu thÆ°Æ¡ng và nhìn nháºn kẻ khác cÅ©ng là ngÆ°á»i nhÆ° mình, bất chấp những khác biệt vá» chủng tá»™c, mà u da, tôn giáo hay quan Ä‘iểm chÃnh trị. Xây dá»±ng má»™t ná»n văn minh dá»±a trên tình thÆ°Æ¡ng đó là bổn pháºn cấp bách của ngÆ°á»i kitô hữu hôm nay. Và đó cÅ©ng là ý muốn của Chúa Giêsu khi Ngà i nói vá»›i chúng ta: “Thầy ban cho các con má»™t Ä‘iá»u răn má»›i, là các con hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhauâ€. [Mục Lục]
31. Văn minh tình thương - Lm Phêrô Bùi Quang Tuấn
“Hỡi các con bé nhá», Ta chỉ còn ở vá»›i các ngÆ°Æ¡i má»™t Ãt nữa… Ta ban cho các ngÆ°Æ¡i má»™t Ä‘iá»u răn má»›i: là hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau. NhÆ° Ta đã yêu mến các ngÆ°Æ¡i, các ngÆ°Æ¡i cÅ©ng hãy yêu mến nhau. ChÃnh Ä‘iá»u nà y mà má»i ngÆ°á»i sẽ biết các ngÆ°Æ¡i là môn đồ Ta: ấy là nếu các ngÆ°Æ¡i có lòng yêu mến lẫn nhauâ€(Ga 13:33a-35).
Má»™t câu nhắn nhủ biến thà nh má»™t lệnh truyá»n, vá»›i bốn lần tiếng gá»i yêu thÆ°Æ¡ng được nhắc đến, phải là má»™t tâm tình quan yếu được ôm ấp qua bao tháng năm, nay được thổ lá»™ vì e rằng ngà y giỠđã táºn.
Má»™t linh mục nháºn xét: những gì được trăn trối trong giây phút cuối Ä‘á»i là những tâm tÆ° sâu kÃn, tha thiết, và chân thà nh nhất của má»™t con ngÆ°á»i. Những đứa con thảo hiếu, những môn đệ trung tÃn, hay các bạn bè tâm giao, không thể không ghi lòng và thi hà nh những lá»i nói sau cùng của ngÆ°á»i thân yêu sắp ra Ä‘i.
Äức Giêsu, trÆ°á»›c tá» nạn, ngay trong buổi biệt ly, đã thố lá»™ vá»›i các môn đệ ná»—i niá»m sâu kÃn nhất mà Ngà i đã dà nh trót cuá»™c Ä‘á»i để phát hoạ và dẫn lối con ngÆ°á»i: Hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau.
Yêu thÆ°Æ¡ng chÃnh là dấu chỉ thuá»™c vá» Äức Kitô. Má»—i tôn giáo Ä‘á»u có má»™t số hình ảnh tiêu biểu giúp nháºn diện tôn giáo mình. Và dụ, vá»›i ngÆ°á»i Hồi giáo là việc cầu nguyện năm lần má»—i ngà y. Vá»›i ngÆ°á»i Ấn giáo là hãm mình phạt xác và kiêng thịt bò. Vá»›i anh em Pháºt giáo có thể là diệt dục hay chay trÆ°á»ng. NhÆ°ng riêng những ngÆ°á»i tin Chúa Kitô, dấu tá» mình theo Ngà i phải là dấu yêu thÆ°Æ¡ng.
Yêu thÆ°Æ¡ng chÃnh là Äạo Giêsu. NgÆ°á»i có Äạo phải là ngÆ°á»i biết yêu thÆ°Æ¡ng. Ai sống yêu thÆ°Æ¡ng là đang bÆ°á»›c Ä‘i trên lối Ä‘Æ°á»ng của Äạo. Khi chân thà nh thá»±c thi bác ái, ngÆ°á»i có Äạo phô diá»…n rõ nét chân dung vị SÆ° Phụ của mình: “ChÃnh nÆ¡i Ä‘iá»u nà y mà má»i ngÆ°á»i sẽ biết các ngÆ°Æ¡i là môn đệ Ta: ấy là các ngÆ°Æ¡i có lòng yêu mến nhau†(Ga 13:35).
NhÆ°ng lòng yêu mến đó không chỉ dừng lại trên căn bản của cảm xúc, Ä‘am mê, hay Ãch lợi riêng tÆ°. Vì yêu nhÆ° thế chỉ là yêu nhÆ° tôi muốn chứ không phải yêu nhÆ° Chúa muốn. Äiá»u mà Äức Giêsu trăn trối trong bữa tiệc ly là hãy yêu nhau nhÆ° Ngà i đã yêu thÆ°Æ¡ng. Yêu đến hy sinh, phục vụ, và quảng đại thứ tha nhÆ° Ngà i đã là m gÆ°Æ¡ng.
Kể là chuyện bất thÆ°á»ng khi Ä‘Æ°á»ng Ä‘Æ°á»ng là má»™t báºc thầy mà lại quì xuống rá»a chân cho môn đệ. Äây hẳn là má»™t hà nh Ä‘á»™ng quên mình phục vụ tha nhân. Äức Giêsu muốn dùng chÃnh hà nh Ä‘á»™ng nà y để dạy bảo: “NhÆ° Ta đã yêu mến các ngÆ°Æ¡i, các ngÆ°Æ¡i cÅ©ng hãy yêu mến nhau†(Ga 13:34). Thế ra quên mình phục vụ tha nhân là dấu chỉ của tình yêu mà Äức Kitô mong muốn.
Yêu nhÆ° Äức Kitô đã yêu còn là việc hy sinh tá»± hiến. William Barclay đã diá»…n tả trong má»™t bà i viết: “Nếu tình yêu là Tháºp giá thì Chúa Giêsu cÅ©ng sẵn sà ng tiến tá»›i đó. Lắm khi ngÆ°á»i ta lầm tưởng tình yêu là những thứ gì hạnh phúc. Phải, Ä‘Ãch cùng sẽ là thế. NhÆ°ng tình yêu cÅ©ng thÆ°á»ng mang lại Ä‘au thÆ°Æ¡ng và đòi há»i khổ giáâ€. Tình yêu đã thúc đẩy Äức Giêsu tiến lên khổ giá để mang lại hạnh phúc và sá»± sống cho con ngÆ°á»i.
Yêu nhÆ° Äức Kitô đã yêu cÅ©ng còn đòi há»i má»™t tấm lòng quảng đại tha thứ. Từ trên tháºp giá, trong ná»—i Ä‘au Ä‘á»›n táºn cùng, trÆ°á»›c bao tiếng la hét cuồng dại, cứ tưởng Äức Giêsu sẽ căm giáºn và ngăm Ä‘e má»™t hình phạt tà n khốc. Thế nhÆ°ng ngÆ°á»i ta lại chỉ nghe được lá»i khẩn nà i: “Lạy Cha, xin tha cho chúng, vì chúng không biết việc chúng là m†(Lc 23:34). Lại nữa, vá»›i những môn đệ đã từng bá» rÆ¡i hay chối từ Ngà i trong lúc cần kÃp, Ngà i cÅ©ng không chấp nhất. Äúng là không có lầm lá»—i nà o mà tình yêu của Äức Kitô không vÆ°Æ¡n tá»›i và bao trùm.
NhÆ° váºy, để trở thà nh môn đệ chân chÃnh của Äức Kitô, tôi phải thÆ°á»ng xuyên tá»± vấn mình có Ä‘ang sống yêu thÆ°Æ¡ng nhÆ° Tin Mừng đòi há»i chăng? Tình yêu của tôi có chứa Ä‘á»±ng má»™t cân lượng nà o của phục vụ, hy sinh, hay tha thứ không? Nếu không thì dấu chỉ tôi có Äạo hẳn còn má» mịt lắm thay! Chắc hẳn biến cố sau đây cÅ©ng đáng cho ta ghi nháºn khi nói đến yêu thÆ°Æ¡ng nhÆ° Äức Kitô:
Căn nhà của Frank Turner, trong thà nh phố Dallas bị phóng hoả. Má»™t và i câu nói mang tÃnh chất kỳ thị được viết trên cánh cá»a ga-ra. Thiệt hại váºt chất vượt quá 50 ngà n đô la. Những tổn thÆ°Æ¡ng tinh thần cÅ©ng không nhá» lắm. Thế nhÆ°ng lá»i tâm sá»± của anh Frank đã là m cho nhiá»u ngÆ°á»i ngỡ ngà ng: “Là con ngÆ°á»i, tá»± nhiên nghÄ© đến việc trả thù. NhÆ°ng rồi tôi nháºn ra rằng không phải má»i ngÆ°á»i da trắng Ä‘á»u xấu, cÅ©ng nhÆ° không phải tất cả má»i ngÆ°á»i da Ä‘en Ä‘á»u tồi… Nếu tôi trả thù thì không chừng tôi lại xúc phạm đến các ngÆ°á»i là nh. Äiá»u tôi mong Æ°á»›c bây giá» là được Thiên Chúa dẫn lối Ä‘Æ°a Ä‘Æ°á»ng.†Frank nhìn nháºn rằng chÃnh niá»m tin đã giúp anh tránh được thù háºn.
Äược biết Frank Ä‘ang tu há»c để trở thà nh má»™t thừa tác viên trong há»™i thánh Thanh Tẩy. Äiá»u nà y đã khiến anh cÆ°Æ¡ng quyết hÆ¡n trong việc tha thứ và không nghÄ© đến báo thù. Sá»± kiện bị đốt nhà và những tâm tình của Frank đã được báo chà địa phÆ°Æ¡ng Dallas nói đến.
Không biết sau nà y anh ta có trở thà nh má»™t thừa tác viên để phục vụ há»™i thánh của mình không, nhÆ°ng tinh thần và thái Ä‘á»™ hy sinh tha thứ, không gây háºn thù tang thÆ°Æ¡ng cho bất cứ ai-vì anh tin và o Äức Giêsu- đã trở nên dấu chứng hùng hồn cho tình yêu và sá»± hiện hữu của Äức Kitô giữa lòng cuá»™c Ä‘á»i.
Có nhiá»u ngÆ°á»i tá»± cho mình là văn minh Æ°u chủng, đồng thá»i khinh miệt và huá»· diệt kẻ khác-không chỉ thể xác nhÆ°ng còn cả trà tuệ, không chỉ là sá»± sống thể lý nhÆ°ng còn cả phÆ°Æ¡ng diện tâm linh. NhÆ° thế là phản văn minh. Vì nhÆ° má»™t tác giả nháºn định: “Loà i ngÆ°á»i đã vượt qua những chặng Ä‘Æ°á»ng văn minh: từ văn minh của lá»a, của thá»i đồ đá, đồ đồng, đến văn minh nông nghiệp, công nghiệp, tin há»c. Thế nhÆ°ng chóp đỉnh của tất cả má»i ná»n văn minh mà con ngÆ°á»i Ä‘ang không ngừng vÆ°Æ¡n tá»›i từng ngà y là văn minh tình yêu. Ai biết yêu thÆ°Æ¡ng, ngÆ°á»i ấy má»›i tháºt sá»± là ngÆ°á»i văn minh, có văn hoá tháºt, và là ngÆ°á»i có sá»± sống sung mãn.â€
Có yêu thương là có sự sống. Cà ng thương yêu sự sống cà ng phong phú trà n đầy.
TrÆ°á»›c khi bÆ°á»›c lên tháºp giá nhÆ° má»™t dấu chỉ yêu thÆ°Æ¡ng tá»™t đỉnh, Äức Giêsu đã truyá»n đạt cho con ngÆ°á»i ná»n văn minh tình yêu-văn minh sá»± sống. NhÆ°ng thá» há»i hiện nay tôi Ä‘ang đạt đến thứ văn minh nà o? Äồ đá hay đồ đồng? Sá»± sống hay sá»± chết? Tha thứ hay háºn thù? Trấn áp hay phục vụ?
Äể đạt được cao Ä‘iểm của văn minh, Ä‘iá»u tôi phải thá»±c thi là nhắm thẳng và o Äức Kitô mà tiến bÆ°á»›c. [Mục Lục]
32. Anh em hãy yêu thương nhau
(Suy niệm của Lm. Giuse Nguyễn Thể Hiện)
Bà i Tin Mừng hôm nay gồm hai phần: lá»i giải thÃch của Äức Giêsu vá» cuá»™c Vượt Qua của NgÆ°á»i (Ga 13,31-32) và lệnh truyá»n má»›i của Äức Giêsu cho Há»™i Thánh (Ga 13,33a.34-35).
- Lá»i giải thÃch của Äức Giêsu vá» cuá»™c Vượt Qua của NgÆ°á»i (Ga 13,31-32)
GiuÄ‘a bắt đầu thá»±c hiện âm mÆ°u ná»™p Äức Giêsu. Khi GiuÄ‘a đã Ä‘i rồi, Äức Giêsu giải thÃch bản chất của những thá»±c tại Ä‘ang diá»…n ra. Nhìn bá» ngoà i, NgÆ°á»i Ä‘ang Ä‘i và o má»™t cuá»™c thất bại kinh khủng, nhÆ°ng thá»±c chất, cái chết của NgÆ°á»i chÃnh là má»™t cuá»™c bà y tá» vinh quang và tình yêu ở mức tròn đầy: “GiỠđây Con NgÆ°á»i được tôn vinh và Thiên Chúa được tôn vinh nÆ¡i NgÆ°á»i†(Ga 13,31). Thá»±c hiện chÆ°Æ¡ng trình của Thiên Chúa, Con NgÆ°á»i diá»…n tả tình yêu và vinh quang của NgÆ°á»i ở mức Ä‘á»™ cao nhất và trá»n vẹn nhất. “Ngôi Lá»i đã trở nên ngÆ°á»i phà m và cÆ° ngụ giữa chúng ta. Chúng tôi đã được nhìn thấy vinh quang của NgÆ°á»i, vinh quang mà Chúa Cha ban cho NgÆ°á»i, là Con Má»™t đầy trà n ân sủng và sá»± tháºt†(Ga 1,14). Vá»›i tất cả tá»± do, Äức Giêsu phó ná»™p mình trong tay kẻ dữ và đón nháºn cái chết thảm khốc, vì yêu mến và để cứu Ä‘á»™ thế gian. Cái chết của NgÆ°á»i, quả thá»±c, chÃnh là bằng chứng lá»›n lao và vÄ© đại nhất của tình yêu mà Thiên Chúa dà nh cho loà i ngÆ°á»i: “Thiên Chúa yêu thế gian đến ná»—i đã ban Con Má»™t, để ai tin và o Con của NgÆ°á»i thì khá»i phải chết, nhÆ°ng được sống muôn Ä‘á»i†(Ga 3,16). ChÃnh theo nghÄ©a đó, “Thiên Chúa cÅ©ng được tôn vinh nÆ¡i NgÆ°á»i†(Ga 13,31).
“Nếu Thiên Chúa được tôn vinh nÆ¡i NgÆ°á»i, thì Thiên Chúa cÅ©ng sẽ tôn vinh NgÆ°á»i nÆ¡i chÃnh mình, và Thiên Chúa sắp tôn vinh NgÆ°á»i†(Ga 13,32). Cần Ä‘á»c lá»i nà y của Äức Giêsu trong liên hệ vá»›i Ga 12,28: “Lạy Cha, xin tôn vinh Danh Cha." Bấy giá» có tiếng từ trá»i vá»ng xuống: "Ta đã tôn vinh Danh Ta, Ta sẽ còn tôn vinh nữa!â€.
Tình yêu mà Äức Giêsu bá»™c lá»™ trong cuá»™c thÆ°Æ¡ng khó và cái chết của NgÆ°á»i, tình yêu đã được thi thố đến mức táºn cùng qua hình ảnh máu và nÆ°á»›c chảy ra từ cạnh sÆ°á»n bị đâm thâu của NgÆ°á»i, tình yêu ấy sẽ đổ trà n vinh quang của Thiên Chúa nÆ¡i chúng ta. Và “từ nguồn sung mãn của NgÆ°á»i, tất cả chúng ta đã lãnh nháºn hết Æ¡n nà y đến Æ¡n khác†(Ga 1,16). Äó chÃnh là cách Thiên Chúa tôn vinh Con Má»™t của NgÆ°á»i nÆ¡i chÃnh mình. Nói cách khác, chÃnh khi Äức Giêsu sống thân pháºn hạt lúa bị thối rữa trong lòng đất, lại là lúc xảy đến cuá»™c Thiên Chúa tôn vinh NgÆ°á»i bằng cách đổ trà n trên nhân loại tất cả Æ¡n nghÄ©a và sá»± tháºt: “Äức Giêsu nói: "Äã đến giá» Con NgÆ°á»i được tôn vinh! Tháºt, Thầy bảo tháºt anh em, nếu hạt lúa gieo và o lòng đất mà không chết Ä‘i, thì nó vẫn trÆ¡ trá»i má»™t mình; còn nếu chết Ä‘i, nó má»›i sinh được nhiá»u hạt khác†(Ga 12,23-24).
NhÆ° thế, ở táºn cùng của sá»± ô nhục của tháºp giá lại là cuá»™c tôn vinh tuyệt vá»i của Con Thiên Chúa, cuá»™c tôn vinh vì tình yêu và ơn cứu Ä‘á»™ dà nh cho thế gian. NÆ¡i táºn cùng của cái chết bi thảm lại là điểm khởi đầu của sá»± sống má»›i mẻ và viên mãn, bởi vì, nÆ¡i sá»± chết mà Äức Giêsu Ä‘ang Ä‘i và o, “Con NgÆ°á»i được tôn vinh, và Thiên Chúa cÅ©ng được tôn vinh nÆ¡i NgÆ°á»i. Nếu Thiên Chúa được tôn vinh nÆ¡i NgÆ°á»i, thì Thiên Chúa cÅ©ng sẽ tôn vinh NgÆ°á»i nÆ¡i chÃnh mình, và Thiên Chúa sắp tôn vinh NgÆ°á»i†(Ga 13,31-32).
- Căn tÃnh của cá»™ng Ä‘oà n Há»™i Thánh – cá»™ng Ä‘oà n Mêsia (Ga 13,33a.34-35)
ChÃnh trong tÆ° thế của Äấng được Thiên Chúa tôn vinh đó, Äức Giêsu nói những lá»i từ biệt các đồ đệ: “Hỡi anh em là những ngÆ°á»i con bé nhá» của Thầy, Thầy còn ở vá»›i anh em má»™t Ãt lâu nữa thôi. Thầy ban cho anh em má»™t Ä‘iá»u răn má»›i là anh em hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau; anh em hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau nhÆ° Thầy đã yêu thÆ°Æ¡ng anh em. Má»i ngÆ°á»i sẽ nháºn biết anh em là môn đệ của Thầy ở Ä‘iểm nà y: là anh em có lòng yêu thÆ°Æ¡ng nhau†(Ga 13,33a.34-35).
Äức Giêsu sắp rá»i khá»i thế gian, nhÆ°ng các đồ đệ của NgÆ°á»i vẫn còn ở trong thế gian (Ga 13,1; 17,11). Äức Giêsu thiết láºp há» thà nh cá»™ng Ä‘oà n và ban cho há» căn tÃnh riêng biệt của những con ngÆ°á»i thuá»™c vá» cá»™ng Ä‘oà n đó. TrÆ°á»›c đây, các đồ đệ đã biết Äức Giêsu là Äấng Mêsia (1,41.45.49); và bây giá», các ông sẽ biết đâu là đặc tÃnh quan trá»ng báºc nhất của cá»™ng Ä‘oà n Mêsia: “Thầy ban cho anh em má»™t Ä‘iá»u răn má»›i là anh em hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau†(Ga 13,34a).
Khi nói “điá»u răn má»›iâ€, Äức Giêsu có ý đặt Ä‘iá»u răn nà y đối láºp vá»›i luáºt cÅ©. Luáºt Môsê được thay thế bằng lệnh truyá»n trà n đầy ân sủng và sá»± tháºt của Äức Giêsu. Sá»± khác biệt giữa hai giao Æ°á»›c được xác định. “Quả thế, Lá» Luáºt đã được Thiên Chúa ban qua ông Môsê, còn ân sủng và sá»± tháºt, thì nhá» Äức Giêsu Kitô mà có†(Ga 1,17). “Äấng từ trên cao mà đến thì ở trên má»i ngÆ°á»i; kẻ từ đất mà ra thì thuá»™c vỠđất và nói những chuyện dÆ°á»›i đất. Äấng từ trá»i mà đến thì ở trên má»i ngÆ°á»i. Quả váºy, Äấng được Thiên Chúa sai Ä‘i, thì nói những lá»i của Thiên Chúa, vì Thiên Chúa ban Thần Khà cho NgÆ°á»i vô ngần vô hạn†(Ga 3,31.34). Vinh quang của Thiên Chúa là sá»± dẫy trà n ân sủng và sá»± tháºt (Ga 1,14), nên đòi há»i dà nh cho những ngÆ°á»i được Ä‘Æ°a và o vinh quang ấy cÅ©ng phải là tình yêu và chân lý, bởi vì “từ nguồn sung mãn của NgÆ°á»i, tất cả chúng ta đã lãnh nháºn hết Æ¡n nà y đến Æ¡n khác†(Ga 1,16).
Äiá»u đáng chú ý: trong Ä‘iá»u răn má»›i, Äức Giêsu không hỠđòi há»i các đồ đệ phải là m gì cho chÃnh NgÆ°á»i hoặc cho Thiên Chúa, mà chỉ đòi há»i các đồ đệ yêu thÆ°Æ¡ng nhau. Thiên Chúa không táºp trung chú ý của NgÆ°á»i vá» chÃnh bản thân mình. Tình yêu của NgÆ°á»i là tình yêu năng Ä‘á»™ng hÆ°á»›ng đến toà n thể vÅ© trụ và nhân loại. Tình yêu của NgÆ°á»i là tình yêu hiến tặng cho nhân loại: “Thiên Chúa yêu thế gian đến ná»—i đã ban Con Má»™t, để ai tin và o Con của NgÆ°á»i thì khá»i phải chết, nhÆ°ng được sống muôn Ä‘á»i†(Ga 3,16).
Khuôn mẫu và tiêu chuẩn của tình yêu mà các đồ đệ phải thi thố là chÃnh Äức Giêsu: “Anh em hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau nhÆ° Thầy đã yêu thÆ°Æ¡ng anh em†(Ga 13,34b).
Äức Giêsu đã từng má»i gá»i các đồ đệ đồng hóa vá»›i NgÆ°á»i trong sá»± sống và trong cái chết của NgÆ°á»i: “Tháºt, tôi bảo tháºt các ông: nếu các ông không ăn thịt và uống máu Con NgÆ°á»i, các ông không có sá»± sống nÆ¡i mình†(Ga 6,53). Bây giá», NgÆ°á»i xác định rằng các hà nh Ä‘á»™ng của NgÆ°á»i chÃnh là khuôn mẫu cho cách sống của các Ä‘á»™ đệ: Ä‘iá»u răn má»›i chÃnh yếu hệ tại ở chá»— các đồ đệ yêu thÆ°Æ¡ng nhau nhÆ° NgÆ°á»i đã yêu thÆ°Æ¡ng há» váºy. Äức Giêsu là tiêu chuẩn, là thÆ°á»›c Ä‘o, là khuôn mẫu, là lý tưởng và là cùng Ä‘Ãch tối háºu của tình yêu thÆ°Æ¡ng.
Có thể lấy hai hà nh Ä‘á»™ng mà Äức Giêsu vừa thá»±c hiện là m Ä‘iểm quy chiếu giúp giải thÃch thế nà o là yêu thÆ°Æ¡ng nhau “nhÆ° Thầy yêu anh emâ€: sá»± kiện Äức Giêsu rá»a chân cho các đồ đệ (Ga 13, 1-20) và thái Ä‘á»™ của NgÆ°á»i đối vá»›i GiuÄ‘a, kẻ ná»™p NgÆ°á»i (Ga 13,21-32). Bằng việc rá»a chân cho các đồ đệ, Äức Giêsu cho thấy Ä‘iểm quan trá»ng trong tình yêu là đón nháºn ngÆ°á»i khác và đặt mình trong tÆ° thế phục vụ ngÆ°á»i khác bằng cách Ä‘em lại cho há» phẩm giá và sá»± tá»± do nhá» tình yêu mến. Cách hà nh xá» của Äức Giêsu đối vá»›i GiuÄ‘a cho thấy tình yêu đó không được giá»›i hạn và o má»™t loại đối tượng nà o và không được loại trừ bất cứ ai, nhÆ°ng luôn luôn hết má»±c tôn trá»ng tá»± do của ngÆ°á»i khác má»™t cách đúng đắn.
Lệnh truyá»n má»›i của Äức Giêsu được ban cho những ngÆ°á»i thuá»™c vá» NgÆ°á»i, tức là những kẻ được Thiên Chúa sinh ra nhá» Thánh Thần (Ga 1,13: “HỠđược sinh ra, không phải do khà huyết, cÅ©ng chẳng do Æ°á»›c muốn của nhục thể, hoặc do Æ°á»›c muốn của ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông, nhÆ°ng do bởi Thiên Chúaâ€; 3,5-6: “Không ai có thể và o NÆ°á»›c Thiên Chúa, nếu không sinh ra bởi nÆ°á»›c và Thần KhÃ; cái bởi xác thịt sinh ra là xác thịt; cái bởi Thần Khà sinh ra là thần khÃâ€). Do Thiên Chúa sinh ra, những ngÆ°á»i đó đã đón nháºn quyá»n trở nên con cái Thiên Chúa (Ga 1,12), và há» sẽ thá»±c sá»± trở nên con cái Thiên Chúa khi há» yêu thÆ°Æ¡ng nhÆ° chÃnh Äức Giêsu, Con Thiên Chúa, đã yêu thÆ°Æ¡ng: chÃnh NgÆ°á»i là con Ä‘Æ°á»ng, là sá»± tháºt và là sá»± sống (Ga 14,6).
Tình yêu thÆ°Æ¡ng giữa các đồ đệ vá»›i nhau phải là má»™t thá»±c tại có thể thấy được và có thể được má»i ngÆ°á»i nháºn biết. Vì thế, tình yêu ấy cần phải được diá»…n tả bằng những hà nh Ä‘á»™ng thá»±c tế, nhÆ° Äức Giêsu đã thá»±c hiện. Và đây sẽ là má»™t dấu hiệu đánh dấu dung mạo và phản ánh căn tÃnh của cá»™ng Ä‘oà n. Sá»± kiện các đồ đệ thuá»™c vá» Tôn SÆ° chà thánh (“anh em là môn đệ của Thầyâ€) không phải là má»™t Ä‘iá»u lý thuyết, mà là má»™t thá»±c tại cụ thể được diá»…n tả trong thá»±c tế của cuá»™c sống trà n đầy yêu thÆ°Æ¡ng. Cá»™ng Ä‘oà n các đồ đệ của Chúa Giêsu sẽ không “đánh dấu†mình bằng những lý thuyết khôn ngoan Ä‘á»™c đáo, cÅ©ng không phải bằng những bà i diá»…n thuyết hùng hồn, cÅ©ng chẳng phải bằng những lá»i giảng khuyên tốt là nh, cÅ©ng không phải bằng những tÆ° tưởng cao xa vá» Thiên Chúa. Cá»™ng Ä‘oà n Há»™i Thánh thể hiện mình trong khả năng yêu thÆ°Æ¡ng đến táºn cùng và trong việc xây dá»±ng má»™t xã há»™i má»›i của tình yêu thÆ°Æ¡ng đến táºn cùng ấy. Và đó chÃnh là điá»u là m cho Chúa Cha được nháºn biết giữa thế gian.
Thay cho hòm bia của giao Æ°á»›c cÅ©, Äức Giêsu muốn thiết láºp má»™t không gian và nÆ¡i chốn yêu thÆ°Æ¡ng trong giao Æ°á»›c má»›i. Thế gian sẽ nháºn ra sá»± hiện diện của Thiên Chúa trong chÃnh tình yêu thÆ°Æ¡ng mà các Ä‘á»™ đệ của Äức Giêsu thi thố giữa thế gian. Không phải những cÆ¡ cấu hoà n chỉnh, không phải những cuá»™c lá»… tÆ°ng bừng hay những thứ khác tÆ°Æ¡ng tá»±, sẽ là dấu hiệu để thế gian nháºn biết các Ä‘á»™ đệ của Äức Giêsu, mà là tình yêu thÆ°Æ¡ng nhÆ° chÃnh Äức Giêsu đã yêu thÆ°Æ¡ng. Äó là tiêu chuẩn duy nhất mà Äức Giêsu đã thiết láºp để “đánh dấu†dung mạo của cá»™ng Ä‘oà n Mêsia.
Khi thiết láºp tiêu chà duy nhất để cá»™ng Ä‘oà n Há»™i Thánh được nháºn biết giữa thế gian nhÆ° thế, Äức Giêsu đã loại trừ tất cả những tiêu chà khác. Căn tÃnh của Há»™i Thánh không được đặt ná»n trên luáºt lệ hay phụng tá»±. Tình yêu thÆ°Æ¡ng tha nhân là bằng chứng duy nhất của sá»± hiện diện Ä‘Ãch thá»±c của tình yêu của Thiên Chúa nÆ¡i con ngÆ°á»i. Há»™i Thánh là mầu nhiệm tình yêu ấy giữa thế gian. Các thà nh phần của Há»™i Thánh hiệp thông vá»›i nhau trong tình yêu ấy, và cùng nhau là m chứng cho Chúa Kitô bằng cách thá»±c thi tình yêu ấy. [Mục Lục]
33. Hãy yêu nhÆ° chÃnh Thầy - Jos.Vinc. Ngá»c Biển
Äá»c lại lịch sá» Giáo há»™i Công giáo Việt Nam thuở ban đầu, chúng ta thấy cha ông chúng ta sống hết lòng yêu thÆ°Æ¡ng và đoà n kết vá»›i nhau. Các ngà i đã lấy Chúa là m trung tâm, là m Ä‘iểm tá»±a cho má»i hoạt Ä‘á»™ng. Lấy tinh thần bác ái, yêu thÆ°Æ¡ng là m nên bản chất của mình. Vì thế, những ngÆ°á»i ngoà i Công giáo thá»i đó không biết tiá»n nhân của chúng ta theo đạo gì mà lại sống những giá trị cao đẹp nhÆ° váºy, nên há» nói vá»›i nhau: những ngÆ°á»i nà y há» sống "Äạo Yêu Nhau".
Tại sao các tÃn hữu lại có lối sống nhÆ° thế? Lối sống đó bắt nguồn từ đâu? ThÆ°a, má»i giá trị và ưu phẩm đó khởi Ä‘i từ má»™t Äấng đã sống và dạy cho con ngÆ°á»i bà i há»c "yêu thÆ°Æ¡ng".
- Äức Giêsu là hiện thân của tình yêu giữa Chúa Cha và loà i ngÆ°á»i
Từ lúc xuống thế, nháºp thể để ở vá»›i loà i ngÆ°á»i, Äức Giêsu đã sống và đem "Äạo Yêu" đến trần gian. Ngà i đã diá»…n tả nó qua hà nh Ä‘á»™ng và lối sống của Ngà i để là m toát lên khuôn mặt của má»™t Thiên Chúa hết lòng yêu thÆ°Æ¡ng con ngÆ°á»i. Tình yêu ấy được bắt nguồn từ Thiên Chúa Cha: "Thiên Chúa yêu thế gian đến ná»—i đã ban Con Má»™t, để ai tin và o Con của NgÆ°á»i thì khá»i phải chết, nhÆ°ng được sống muôn Ä‘á»i" (Ga 3,16). Äến lượt Äức Giêsu, Ngà i cÅ©ng sống triệt để sứ mạng đó khi yêu và yêu đến cùng bằng việc chết trên tháºp giá để hiến mạng vì ngÆ°á»i mình yêu: "Không có mối tình nà o lá»›n lao cho bằng mối tình của kẻ chết vì ngÆ°á»i mình yêu" (Ga 15,13).
Quả tháºt: Vì yêu, "Äức Giêsu Kitô vốn dÄ© là Thiên Chúa mà không nghÄ© phải nhất quyết duy trì địa vị ngang hà ng vá»›i Thiên Chúa, nhÆ°ng đã hoà n toà n trút bá» vinh quang, mặc lấy thân nô lệ, trở nên giống phà m nhân, sống nhÆ° ngÆ°á»i trần thế" (Pl 2,6-8).
Vì yêu, Äức Giêsu đã chấp nháºn sinh ra nÆ¡i máng cá» bò lừa giữa đêm đông lạnh giá. Chấp nháºn bị phiêu bạt nÆ¡i đất khách quê ngÆ°á»i vì vua Hêrôđê bạo chúa tìm cách bắt bá»›. Khiêm tốn vâng lá»i cha mẹ của Ngà i là Thánh Giuse và Mẹ Maria.
Vì yêu, Äức Giêsu đã hạ mình để Gioan là m phép rá»a thống hối cho Ngà i, mặc dù Ngà i vô tá»™i; đã ăn chay suốt 40 đêm ngà y để là m gÆ°Æ¡ng cho má»—i chúng ta; đã rao giảng Tin Mừng khắp đó đây để cho má»i ngÆ°á»i được Æ¡n cứu Ä‘á»™; luôn cảm thông vá»›i ngÆ°á»i tá»™i lá»—i, nâng đỡ kẻ yếu Ä‘uối, vá»— vá» ngÆ°á»i thất vá»ng. Ngà i đã "chạnh lòng thÆ°Æ¡ng" đến Ä‘oà n chiên bÆ¡ vÆ¡ không ngÆ°á»i chăn dắt; đã nuôi sống há» bằng phép lạ hóa bánh ra nhiá»u; đã chữa là nh những ngÆ°á»i ốm Ä‘au táºt nguyá»n; đã cúi xuống rá»a chân cho các môn đệ; đã là m Æ¡n cho kẻ hại mình; đã yêu luôn cả kẻ thù và sẵn sà ng tha thứ cho há».
Vì yêu, Äức Giêsu đã trao ban chÃnh mình Ngà i cho chúng ta qua Bà tÃch Thánh Thể và ở lại má»i ngà y vá»›i loà i ngÆ°á»i cho đến táºn thế. Vì yêu, Ngà i đã chấp nháºn bị môn đệ thân tÃn bán đứng, bị Phêrô chối là không biết mình và bị ngÆ°á»i Ä‘á»i khinh khi nhục mạ. Cuối cùng, đã đón nháºn chÃnh cái chết để cứu chuá»™c loà i ngÆ°á»i.
NhÆ° váºy, cả cuá»™c Ä‘á»i của Äức Giêsu đã sống và chết vì yêu. Qua đó, Ngà i cÅ©ng dạy cho các môn đệ bà i há»c vá» tình yêu: "Äây là Äiá»u Răn của Thầy: Anh em hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau nhÆ° Thầy đã yêu thÆ°Æ¡ng anh em" (Ga 15,12); hãy yêu nhÆ° Thầy: "Không có tình yêu nà o quý hÆ¡n tình yêu của ngÆ°á»i hiến mạng vì ngÆ°á»i mình yêu" (Ga 15,13).
"Hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau" là gia tà i, là di chúc của Äức Giêsu dà nh cho các môn đệ khi sắp lên Ä‘Æ°á»ng chịu chết. Lá»i trăng trối nà y tháºt thiêng liêng trong má»™t không gian thánh giữa lúc thầy trò chuẩn bị ly biệt:"Hỡi anh em là những ngÆ°á»i bé nhá» của Thầy, Thầy còn ở vá»›i anh em Ãt lâu nữa thôi", vì thế, "anh em hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau".
- Tại sao lại phải yêu thương nhau?
Có yêu thÆ°Æ¡ng nhau thì má»›i cùng nhau vượt qua được thá» thách khi thấy cảnh Thầy của mình bị bắt, bị trói, bị đánh Ä‘áºp và bị giết chết trần trụi trên tháºp giá.
Có yêu thÆ°Æ¡ng nhau thì má»›i đón nháºn nhau là anh em và không tranh dà nh chá»— cao thấp trong cuá»™c Ä‘á»i khi không còn Thầy hiện diện ở giữa nữa.
Có yêu thÆ°Æ¡ng nhau thì má»›i cùng nhau loan truyá»n và là m chứng vá» Thầy cho ngÆ°á»i khác.
Có yêu thÆ°Æ¡ng nhau thì má»›i đến được vá»›i ngÆ°á»i nghèo, ngÆ°á»i khổ Ä‘au, bệnh táºt để an ủi há». Má»›i dám cùng nhau chấp nháºn cái chết để minh chứng cho má»i ngÆ°á»i biết mình đã tin và o Äấng là ÄÆ°á»ng, là Sá»± Tháºt và là Sá»± Sống.
Yêu nhau và dám chết cho nhau thì má»›i là ngÆ°á»i đáng tin và má»i ngÆ°á»i má»›i biết mình tin và o ai. Ngược lại, chỉ yêu nhau trong những lúc vui vẻ, thà nh công thì chỉ là má»™t thứ tình yêu đầu môi chóp lưỡi.
Lá»i trăng trối của Äức Giêsu không chỉ là "hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau", mà còn Ä‘i má»™t bÆ°á»›c xa hÆ¡n và má»›i hÆ¡n nữa là "hãy yêu nhÆ° chÃnh Thầy". Yêu nhau là tình bằng hữu, nhÆ°ng chết cho nhau là má»™t tình yêu cao cả. Yêu nhÆ° Thầy là dám chết cho ngÆ°á»i mình yêu. Yêu nhÆ° Thầy là má»™t tình yêu bằng cả cuá»™c Ä‘á»i: từ lá»i nói, hà nh Ä‘á»™ng và cái chết luôn thống nhất vá»›i nhau.
Nếu yêu thÆ°Æ¡ng nhau là cốt lõi của Tin Mừng, thì chết cho nhau là đỉnh cao của tình yêu ấy. Khi yêu nhau, ta là m toát lên vẻ đẹp của mình, khÆ¡i gợi cho con ngÆ°á»i niá»m hy vá»ng và xác tÃn mạnh mẽ và o Äấng đã yêu thÆ°Æ¡ng chúng ta trÆ°á»›c. Và nhÆ° thế, "má»i ngÆ°á»i sẽ nháºn biết anh em là môn đệ của Thầy ở Ä‘iểm nà y: là anh em có lòng yêu thÆ°Æ¡ng nhau" (Ga 13,35). Khi yêu nhÆ° thế, ta cÅ©ng được ở lại trong Chúa và Chúa ở trong ta. Bởi vì, "Thiên Chúa là Tình Yêu: ai ở lại trong tình yêu thì ở lại trong Thiên Chúa và Thiên Chúa ở lại trong ngÆ°á»i ấy" (1 Ga 4,16).
Yêu thÆ°Æ¡ng là yếu tÃnh của Äạo chúng ta. Cha ông chúng ta đã sống và là m chứng cho những giá trị cao quý ấy bằng cả mạng sống của mình để minh chứng niá»m tin và o Äấng đã yêu và chết cho mình trÆ°á»›c. Äấng ấy là chÃnh Äức Giêsu. Hoa trái của các ngà i đã toả lan và lÆ°u truyá»n nÆ¡i Giáo Há»™i. Còn chúng ta, chúng ta đã thá»±c hiện Lá»i Chúa dạy vỠđức yêu thÆ°Æ¡ng nhÆ° thế nà o? Xin để lại nÆ¡i suy nghÄ© của má»—i chúng ta trÆ°á»›c mặt Chúa... [Mục Lục]
34. NgÆ°á»i môn đệ Ä‘Ãch thá»±c
Ngà y hôm nay, các tổ chức, các công ty-xà nghiệp há» thÆ°á»ng có những huy hiệu hay những bá»™ đồng phục để ngÆ°á»i ta nháºn ra thà nh viên của tổ chức ấy, hoặc để các thà nh viên trong tổ chức đó nháºn ra nhau. Bà i Phúc âm chúng ta vừa nghe, CG không dùng những hình thức bên ngoà i để ngÆ°á»i ta nháºn ra ai là môn đệ Chúa, nhÆ°ng dấu hiệu để chứng tá» mình là môn đệ Ä‘Ãch thá»±c của Chúa đó là phải có lòng yêu thÆ°Æ¡ng.
Có lẽ khi nói đến hai chữ "yêu thÆ°Æ¡ng" ai trong chúng ta cÅ©ng Ä‘á»u hiểu và cảm nháºn được ngay. Vì con ngÆ°á»i không thể sống nếu không biết yêu thÆ°Æ¡ng. Ngay khi tạo dá»±ng con ngÆ°á»i, Thiên Chúa đã đặt để trong lÆ°Æ¡ng tâm của má»—i ngÆ°á»i khả năng yêu thÆ°Æ¡ng. NhỠđó con ngÆ°á»i có thể yêu mến Thiên Chúa và yêu thÆ°Æ¡ng nhau. ChÃnh vì hai chữ "yêu thÆ°Æ¡ng" nó quan trá»ng nhÆ° thế cho nên khi CG sắp bÆ°á»›c và o cuá»™c khổ nạn, CG đã để lại cho các môn đệ lá»i trăn trói sau cùng, đó là : "các con hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau nhÆ° Thầy đã yêu thÆ°Æ¡ng các con".
Nhưng yêu thương như Chúa yêu thương là như thế nà o?
Tâm lý tá»± nhiên, chúng ta thÆ°á»ng yêu thÆ°Æ¡ng những ngÆ°á»i trong gia đình, trong huyết tá»™c, hay yêu thÆ°Æ¡ng những ngÆ°á»i thÆ°Æ¡ng ta, là m Æ¡n cho ta. NhÆ°ng CG yêu thÆ°Æ¡ng tất cả má»i ngÆ°á»i, từ những em bé, những kẻ tá»™i lá»—i, những ngÆ°á»i bị xã há»™i ruồng bá», và cả những kẻ là m hại Ngà i, giết chết Ngà i. Tình yêu đó đã là m cho Ngà i không ngại khi cúi xuống rá»a chân cho các môn đệ. Ngà i không ngại rá»a chân cho GiuÄ‘a kẻ sắp phản bá»™i Ngà i. Ngay cả lúc trên tháºp giá, khi còn chút hÆ¡i má»n, thay vì Ngà i trách mắn những kẻ là m khổ mình nhÆ°ng Ngà i lại "xin Chúa Cha tha cho há»". Ngà i không nhìn há» là kẻ thù nhÆ°ng Ngà i thấy nÆ¡i há» là những con ngÆ°á»i cần được thÆ°Æ¡ng xót.
Khi yêu thÆ°Æ¡ng chúng ta, Chúa không so Ä‘o hÆ¡n thiệt, không đặt bất cứ Ä‘iá»u kiện nà o. Ngà i cho tất cả, hy sinh tất cả, kể cả mạng sống để ta được hạnh phúc. Ngà i cÅ©ng muốn chúng ta là môn đệ của Ngà i cÅ©ng phải biết yêu thÆ°Æ¡ng tất cả má»i ngÆ°á»i nhÆ° váºy.
Nhìn và o đứa con ngÆ°á»i ta có thể nháºn ra cha mẹ của chúng, qua nét mặt, lá»i nói. CÅ©ng thế, Chúa Giêsu sẽ được nhiá»u ngÆ°á»i nháºn biết khi chúng ta là những môn đệ của Chúa biết phác hoạ lại chân dung của Thầy bằng má»™t Ä‘á»i sống biết yêu thÆ°Æ¡ng.
Mẹ Têrêxa Calculta đã dùng chÃnh cuá»™c Ä‘á»i của mình để yêu thÆ°Æ¡ng và giúp đỡ ngÆ°á»i nghèo. Má»™t lần ná», mẹ Ä‘Æ°a vá» nhà dòng má»™t ông lão bị bá» rÆ¡i trên Ä‘Æ°á»ng phố, mình đầy ghẻ chóc. Sau má»™t thá»i gian được mẹ săn sóc, ông xin được rá»a tá»™i. Mẹ má»›i há»i: tại sao ông muốn được rá»a tá»™i. Ông trả lá»i: vì tôi thấy tình thÆ°Æ¡ng của Chúa dà nh cho tôi qua sá»± săn sóc của mẹ. ChÃnh cách sống yêu thÆ°Æ¡ng của Mẹ Têrêxa không chỉ là m cho nhiá»u ngÆ°á»i tin và o Chúa mà còn là m cho cả thế giá»›i thấy được tinh thần yêu thÆ°Æ¡ng của kitô giáo.
Là m sao chúng ta có thể nói vá»›i anh chị em lÆ°Æ¡ng dân đạo công giáo là đạo của tình yêu, Thiên Chúa chúng ta thá», Ngà i yêu thÆ°Æ¡ng hết má»i ngÆ°á»i mà chÃnh bản thân, gia đình của chúng ta lại không yêu thÆ°Æ¡ng, không giúp đỡ nhau.
Tuy nhiên, nói yêu thÆ°Æ¡ng thì rất dá»… nhÆ°ng để yêu thÆ°Æ¡ng nhÆ° Chúa yêu không phải là chuyện dá»… chút nà o. Bởi vì đã gá»i là yêu thÆ°Æ¡ng thì phải chấp nháºn hy sinh: hy sinh tiá»n của, sức khoẻ, thá»i giá», nhất là khi phải yêu thÆ°Æ¡ng những ngÆ°á»i chúng ta không thÃch, những ngÆ°á»i là m khổ chúng ta. Tá»± sức chúng ta tháºt khó để thá»±c hiện lệnh truyá»n yêu thÆ°Æ¡ng của Chúa nhÆ°ng chúng ta sẽ là m được nếu dá»±a và o Chúa, noi gÆ°Æ¡ng Chúa. Nhá» kết hợp vá»›i Chúa qua Ä‘á»i sống cầu nguyện, chúng ta sẽ táºp nháºn ra Chúa qua anh chị em. Bởi vì Chúa Giêsu đã đồng hoá Ngà i nÆ¡i tha nhân, nhất là những ngÆ°á»i nghèo khổ, bất hạnh.
Xã há»™i ngà y hôm nay, ngÆ°á»i ta có thể mua được nhiá»u thứ bằng tiá»n, nhÆ°ng cái Ä‘ang rất cần để mang lại hạnh phúc là yêu thÆ°Æ¡ng thì lại cà ng Ãt được quan tâm. ChÃnh vì sá»± vắng bóng tình yêu nên cuá»™c sống của con ngÆ°á»i cà ng trở nên khô cằn. Biết bao gia đình tan vỡ, con cái chống lại cha mẹ, vợ chồng ly tán, anh chị em bất hoà cÅ©ng chỉ vì thiếu vắng tình yêu.
Trong thánh lá»… hôm nay, chúng ta cùng cầu xin Chúa giúp cho má»—i ngÆ°á»i chúng ta, biết can đảm thá»±c thi lệnh truyá»n yêu thÆ°Æ¡ng của Chúa trong cuá»™c sống hằng ngà y. Bằng má»™t Ä‘á»i sống biết quan tâm và giúp đỡ nhau, không chỉ là cÆ¡m áo gạo tiá»n, nhÆ°ng má»™t lá»i nói tốt, má»™t lá»i cầu nguyện, má»™t sá»± thông cảm tha thứ đó cho nhau đó cÅ©ng là chúng ta Ä‘ang thá»±c hiện lệnh truyá»n yêu thÆ°Æ¡ng của Chúa, đó là chúng ta Ä‘ang là m chứng cho Chúa. [Mục Lục]
35. Äức Giêsu luôn luôn hiện diện
(Chú giải và suy niệm của Lm. FX. Vũ Phan Long)
Sá»± kiện Äức Giêsu đã đạt tá»›i mục tiêu là đảm bảo cho các Kitô hữu là há» cÅ©ng sẽ đạt tá»›i đó, NgÆ°á»i sẽ đón há» và o trong cuá»™c sống vinh phúc của NgÆ°á»i.
1.- Ngữ cảnh
Äoạn văn nà y thuá»™c vá» Phần II của TM IV ("Sách vá» Giá» của Äức Giêsu") và ở trong "Diá»…n từ cáo biệt thứ nhất" (13,31-14,31): Äức Giêsu nói những lá»i nà y sau khi đã rá»a chân cho các môn đệ (13,1-20) và loan báo GiuÄ‘a phản bá»™i (13,21-30). NgÆ°á»i má»i gá»i các môn đệ đừng hoang mang trÆ°á»›c viá»…n tượng NgÆ°á»i ra Ä‘i (14,1): Chúa Cha sẽ cỠđến má»™t Äấng Bảo Trợ khác để trợ giúp các ông, đó là Thánh Thần (14,16-17). Còn chÃnh NgÆ°á»i thì sẽ trở lại vá»›i các ông; thế gian không thấy NgÆ°á»i, nhÆ°ng những ai tin và o NgÆ°á»i thì thấy được Äấng ấy (14,18-21). GiuÄ‘a đã diá»…n tả sá»± kinh ngạc của tất cả các môn đệ: "ThÆ°a Thầy, tại sao Thầy phải tá» mình ra cho chúng con, mà không tá» mình ra cho thế gian?" (14,22). Ông mÆ¡ má»™t cuá»™c tá» mình cụ thể, khả giác, của Äức Giêsu; ông chÆ°a hiểu là biến cố Äức Giêsu và Thánh Thần ngá»± đến chỉ có thể nháºn biết trong đức tin.
Thoạt nhìn, dÆ°á»ng nhÆ° câu trả lá»i của Äức Giêsu (c. 23) không liên hệ đến câu há»i và sá»± ngạc nhiên của GiuÄ‘a. Thá»±c ra, câu trả lá»i đã Ä‘i thẳng và o câu há»i, bởi vì Äức Giêsu loan báo sá»± hiển lá»™ mầu nhiệm của NgÆ°á»i và lý do khiến thế gian không thấy được sá»± hiển lá»™ nà y.
2.- Bố cục
Bản văn có thể chia thà nh ba phần:
1) Chúa Cha đến (cùng vá»›i Äức Giêsu) (14,23-24);
2) Chúa Cha sai phái Äấng Bảo Trợ đến giảng dạy (14,25-26);
3) Äức Giêsu ban bình an và ra Ä‘i (14,27-29).
3.- Và i điểm chú giải
- lá»i (23): Äối vá»›i má»™t ngÆ°á»i Sê-mÃt, "lá»i" (logos) có tÃnh cụ thể; "lá»i" diá»…n tả hữu thể thâm sâu, chÃnh bản thân con ngÆ°á»i.
- Thánh Thần ... Äấng đó sẽ dạy anh em má»i Ä‘iá»u (26): Từ ngữ "Thánh Thần" (to pneuma to hagion) ở trung tÃnh; váºy mà chủ ngữ "Äấng đó" (ekeinos) thay cho "Thánh Thần" (to pneuma to hagion, ho...) lại ở nam tÃnh. Khi viết nhÆ° thế, tác giả muốn cho thấy rằng Thần Khà còn hÆ¡n là má»™t xu hÆ°á»›ng hay là má»™t ảnh hưởng; NgÆ°á»i là má»™t nhân váºt, má»™t Äấng. Có thể nói ekeinos ở nam tÃnh vì thay cho paraklêtos, nhÆ°ng gần hÆ¡n, vẫn là thay cho to pneuma to hagion, ho...
- sẽ dạy anh em má»i Ä‘iá»u và sẽ là m anh em nhá»› lại (26): Bultmann có lý khi cho rằng, "dạy" và "là m nhá»› lại" không phải là hai chức năng khác nhau của Thánh Thần, nhÆ°ng là hai phÆ°Æ¡ng diện của cùng má»™t chức năng. NhÆ° thế, "dạy anh em" và "là m anh em nhá»› lại" song đối vá»›i nhau.
- bình an (27): Khi ra Ä‘i, Äức Giêsu nói shalôm (bình an) vá»›i các môn đệ. NhÆ°ng đây không phải là lá»i chà o thông thÆ°á»ng, mà là ân ban cứu Ä‘á»™. Äây không phải chỉ là tình trạng không có chiến tranh, hay là chấm dứt sá»± căng thẳng vá» tâm lý, hay là má»™t cảm giác thÆ° thái. Theo ngôn ngữ Ga, "bình an", "sá»± tháºt", "ánh sáng", "sá»± sống", "niá»m vui" là những từ mang nghÄ©a ẩn dụ để diá»…n tả các phÆ°Æ¡ng diện khác nhau của ân huệ lá»›n lao mà Äức Giêsu đã mang từ Chúa Cha đến cho con ngÆ°á»i. "Thầy ban cho anh em bình an của Thầy" là má»™t cách khác để nói "Tôi ban cho chúng sá»± sống Ä‘á»i Ä‘á»i" (10,28). "Bình an của Thầy" ở đây cÅ©ng giống nhÆ° "niá»m vui của Thầy" ở 15,11 và 17,13.
- nếu anh em yêu mến Thầy (ei êgapate, 28): Äá»™ng từ ở thì vị hoà n (imperfect) để nói vá» má»™t Ä‘iá»u kiện "không có tháºt", chÆ°a xảy ra [1].
- Chúa Cha cao trá»ng hÆ¡n Thầy (28): Câu nà y đã là đỠtà i cho nhiá»u cuá»™c tranh luáºn vá» Kitô há»c và vá» Ba Ngôi. Phái Ariô đã dá»±a và o câu nà y để biện minh cho Kitô há»c của há», và do đó, để chống lại thần tÃnh của Äức Giêsu. Äã có hai cách giải thÃch cổ Ä‘iển: (1) Má»™t nhóm Giáo Phụ (Origiênê, Téctulianô, Athanasiô, Hilariô, Êpiphanê, Grêgôriô Nadien, Gioan Äamát) cho rằng bản văn diá»…n tả sá»± phân biệt giữa Chúa Con và Chúa Cha: Con được nhiệm sinh trong khi Cha thì không. Tuy nhiên, cách giải thÃch nà y phát xuất từ suy tÆ° tÃn lý vá» Kinh Thánh sau nà y chứ không dá»±a trên chú giải câu văn. Cho rằng tác giả Ga đã giá»›i thiệu Äức Giêsu nói vá»›i các môn đệ vá» quan hệ ná»™i tại giữa Ba Ngôi là sai niên đại. (2) Má»™t nhóm Giáo Phụ khác (Xyrilô Alêxandria, Ambrôsiô, Âutinh) đã giải thÃch rằng trong tÆ° cách là con ngÆ°á»i, Chúa Con Nháºp Thể kém hÆ¡n Chúa Cha. Lối giải thÃch nà y thoạt tiên có vẻ có lý hÆ¡n lối giải thÃch trÆ°á»›c, nhÆ°ng vẫn nhằm phân biệt các bản tÃnh nÆ¡i Äức Giêsu. Và đây là điá»u không chắc là Ga đã nghÄ© tá»›i. Không lẽ Ga lại nghÄ© đến má»™t sá»± phân biệt giữa Äức Giêsu nói nhÆ° con ngÆ°á»i và Äức Giêsu nói nhÆ° Thiên Chúa? Nhất là má»™t cách phân biệt nhÆ° thế có phù hợp chăng trong Diá»…n từ cuối cùng, vì ở đây hÆ¡n ở bất cứ nÆ¡i nà o khác, Äức Giêsu, Äấng Ä‘ang nói, siêu việt lên trên cả thá»i gian lẫn không gian?
Khi đã bá» ra ngoà i sá»± can thiệp của khoa tÃn lý hình thức của thá»i sau nà y, chúng ta thấy rất có thể chìa khóa nằm ở 13,16: "Kẻ được sai Ä‘i không lá»›n hÆ¡n ngÆ°á»i sai Ä‘i". "Cha quan trá»ng hÆ¡n tôi" nghÄ©a là quan trá»ng hÆ¡n những gì anh em đã thấy nÆ¡i tôi. Äức Giêsu chỉ quan trá»ng do chá»— NgÆ°á»i là Äấng "mạc khải" Chúa Cha. Sá»± phân biệt được Ä‘Æ°a và o không đối láºp bản tÃnh nhân loại vá»›i bản tÃnh thần linh trong Äức Kitô (theo cách giải thÃch truyá»n thống), mà là đối láºp "cách giá»›i thiệu bản thân NgÆ°á»i trong hình thức nhân loại" (trong phẩm cách Mêsia) vá»›i ý nghÄ©a tròn đầy của bản thân NgÆ°á»i trong tÆ° cách là Thiên Chúa, đó là mạc khải Chúa Cha. Váºy vấn Ä‘á» là nháºn biết Chúa Cha nÆ¡i Äức Giêsu. Khi các môn đệ đã đạt được tá»›i đó, sẽ không còn vấn Ä‘á» thấp hÆ¡n hay cao hÆ¡n, bởi vì Chúa Cha và NgÆ°á»i chỉ là má»™t.
4.- à nghĩa của bản văn
* Chúa Cha đến (cùng vá»›i Äức Giêsu) (23-24)
Äức Giêsu khẳng định rằng ngÆ°á»i nà o yêu mến NgÆ°á»i, thì phải "giữ lá»i" NgÆ°á»i, nghÄ©a là gắn bó vá»›i lá»i loan báo của NgÆ°á»i và nháºn biết bằng đức tin những gì NgÆ°á»i đã yêu cầu (x. 14,15.21.23), và đáp lại bằng trá»n cuá»™c Ä‘á»i dấn thân thá»±c tế và quảng đại. Khi ấy, há» sẽ được đón tiếp Chúa Cha. Äối vá»›i Äức Giêsu, bằng chứng cho thấy NgÆ°á»i liên kết vá»›i Chúa Cha là những việc NgÆ°á»i là m (x. 14,10-11). Trong Cá»±u Ước, dân Israel Ä‘i tá»›i chá»— biết Thiên Chúa của há» do há» thấy Ngà i che chở kẻ nhá» bé nhất, yếu Ä‘uối nhất, những ngoại kiá»u, trẻ mồ côi, và các quả phụ. Nếu Äức Giêsu Ä‘ang là m những việc tÆ°Æ¡ng tá»±, Ä‘iá»u đó có nghÄ©a là Thiên Chúa Ä‘ang ở trong NgÆ°á»i và NgÆ°á»i Ä‘ang ở trong Thiên Chúa.
Không những các môn đệ đầu tiên, mà bất cứ ai tin và o NgÆ°á»i và yêu thÆ°Æ¡ng NgÆ°á»i, liên kết vá»›i NgÆ°á»i theo cách nà y ("giữ lá»i"), thì Ä‘á»u sẵn sà ng đón Chúa Cha và Chúa Con khi các Äấng đến; các Äấng sẽ cÆ° ngụ nÆ¡i ngÆ°á»i ấy và sẽ ở lại bá»n bỉ vá»›i ngÆ°á»i ấy. NgÆ°á»i đã liên tục nhắc lại: "Thầy không cô Ä‘á»™c đâu, vì Chúa Cha ở vá»›i Thầy" (16,32; x. 8,29). Äiá»u nà y đúng cho bất cứ ai yêu thÆ°Æ¡ng Äức Giêsu: ngÆ°á»i ấy không phải cô Ä‘á»™c, không bị lạc lõng và bá» rÆ¡i; dù không hữu hình, Äức Giêsu và Chúa Cha vẫn ở bên ngÆ°á»i ấy.
* Chúa Cha sai phái Äấng Bảo Trợ đến giảng dạy (25-26)
Äức Giêsu nhắc lại má»™t lần nữa là Thánh Thần sẽ đến (x. 14,16-17); Chúa Cha sẽ ban Thánh Thần theo lá»i Äức Giêsu thỉnh cầu. Äức Giêsu để lại cho các môn đệ lá»i của NgÆ°á»i, sứ Ä‘iệp của NgÆ°á»i. Äây sẽ mãi là những yếu tố Ä‘Æ°a các môn đệ đến vá»›i NgÆ°á»i. NhÆ°ng các môn đệ sẽ không phải dá»±a và o sức riêng mà hiểu lá»i NgÆ°á»i: há» sẽ được Chúa Thánh Thần trợ giúp. Sá»± há»— trợ hữu hiệu của Thánh Thần sẽ được biểu lá»™ rõ rà ng trong việc dạy cho há» hiểu lá»i của Äức Giêsu. Thánh Thần sẽ không Ä‘Æ°a đến má»™t giáo huấn má»›i: tháºt ra toà n thể mạc khải đã được ban nÆ¡i Äức Giêsu. Tất cả hoạt Ä‘á»™ng của Thánh Thần sẽ là quy vá» những gì Äức Giêsu đã nói và giải thÃch cho các môn đệ. Äược Thánh Thần dạy dá»—, các ông sẽ có thể Ä‘i theo sát hÆ¡n nữa lá»i của Äức Giêsu và được chuẩn bị Ä‘i và o hiệp thông vá»›i Chúa Cha và Chúa Con.
* Äức Giêsu ban bình an và ra Ä‘i (27-29)
Äức Giêsu không để các môn đệ phải mồ côi (x. 14,18), nghÄ©a là bá» rÆ¡i các ông, mặc cho các ông sợ hãi, không được há»— trợ nâng đỡ. NgÆ°á»i từ giã và ban sá»± bình an của NgÆ°á»i cho các ông. NgÆ°á»i từ giã các môn đệ nhÆ°ng ban má»™t sá»± bình an, má»™t sá»± đảm bảo và má»™t sá»± che chở chỉ có thể phát xuất từ NgÆ°á»i. Sá»± bình an nà y không phải chỉ là má»™t lá»i nói (má»™t lá»i chà o), cÅ©ng không phải là sá»± bình an mà thế gian ban tặng: má»™t sá»± bình an giả trá, má»™t sá»± bình an được đặt trên sá»± chuyên chế, bạo Ä‘á»™ng và bất công. Sá»± bình an Äức Giêsu ban chÃnh là ơn cứu Ä‘á»™, là "sá»± tháºt", "ánh sáng", "sá»± sống", "niá»m vui", dá»±a trên việc loan báo do NgÆ°á»i thá»±c hiện, dá»±a trên sá»± hiệp thông vá»›i Chúa Cha và vá»›i Chúa Con và dá»±a trên sá»± hiện diện của Chúa Thánh Thần. Sá»± hiệp thông ấy Ä‘Æ°a lại sá»± an toà n và che chở. Nếu Thiên Chúa ở cùng chúng ta, ai có thể Ä‘e dá»a chúng ta và đứng lên chống lại chúng ta?
Khi Ä‘i chịu chết, tháºt ra Äức Giêsu trở vá» nhà Cha (x. 13,1); nhÆ° thế NgÆ°á»i đã đạt được mục tiêu của hà nh trình trần thế của NgÆ°á»i. Äối vá»›i NgÆ°á»i, không có niá»m vui nà o to lá»›n hÆ¡n là sá»± hiệp thông trá»n vẹn vá»›i Cha. Äiá»u nà y hẳn cÅ©ng phải có giá trị cho các môn đệ NgÆ°á»i. Sá»± thông hiệp vá»›i Cha và vá»›i Con, má»™t sá»± hiệp thông được ban cho há» ngay từ bây giá», là ná»n tảng cho sá»± bình an của há». Sá»± hiệp thông trá»n vẹn của Con vá»›i Cha, vì là mục tiêu Äức Giêsu đã đạt, là ná»n tảng chắc chắn nhất cho niá»m vui của há».
+ Kết luáºn
Má»i sá»± tùy thuá»™c và o việc nhìn các sá»± việc má»™t cách đúng đắn. Nhìn từ bên ngoà i, cái chết của Äức Giêsu dÆ°á»ng nhÆ° là tai há»a và sá»± đổ vỡ tan tà nh thà nh mây khói. NhÆ°ng ai tuân giữ lá»i của NgÆ°á»i, thì đã không mất sá»± an toà n do cái chết của NgÆ°á»i, mà lại còn được củng cố trong niá»m tin và o NgÆ°á»i và trong niá»m vui vì chiến thắng của NgÆ°á»i. Äức Giêsu là m cho chúng ta tất cả những Ä‘iá»u nà y xuyên qua hoạt Ä‘á»™ng của Thánh Thần: chÃnh Thánh Thần sẽ dẫn dắt chúng ta, dạy bảo và nhắc chúng ta nhá»› lại tất cả những gì Äức Giêsu đã nói.
5.- Gợi ý suy niệm
- Sá»± hiệp thông vá»›i Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Thần cất Ä‘i má»i mối báºn tâm, sợ hãi và lo lắng bất an, nhất là khi ta sống sá»± hiệp thông ấy trong đức tin. Bởi vì chỉ Äức Giêsu má»›i giúp chúng ta Ä‘i và o hiệp thông vá»›i Chúa Cha, thì cÅ©ng chỉ NgÆ°á»i má»›i có thể ban cho chúng ta sá»± bình an nà y. NgÆ°á»i tÃn hữu phải luôn luôn biết rằng, ngay cả khi há» bị cái chết dằn vặt, Äức Giêsu và Chúa Cha vẫn ở bên há», chứ không bao giá» bá» rÆ¡i há» trong tình cảnh khốn quẫn. Sá»± hiệp thông vá»›i Äức Giêsu và vá»›i Chúa Cha không chỉ bắt đầu khi chúng ta được tiếp đón và o nhà Cha (14,2-3), nhÆ°ng là má»™t thá»±c tại đã có bây giá» và sẽ hoà n tất vá»›i cuá»™c hưởng kiến vinh quang.
- Ngược vá»›i việc tuân giữ những luáºt lệ chi li cách tỉ mỉ và máy móc, không quan hệ gì vá»›i con tim của ngÆ°á»i tÃn hữu, Äức Giêsu đặt các tÆ°Æ¡ng quan của NgÆ°á»i vá»›i các môn đệ trên ná»n tảng là các dây liên kết riêng tÆ° trong tình yêu. Muốn thấy Äức Giêsu, muốn sống nhá» NgÆ°á»i và vá»›i NgÆ°á»i, ngÆ°á»i tÃn hữu phải "giữ các lá»i NgÆ°á»i" (c. 24). Sá»± sống nà y, nhÆ° Äức Giêsu xác định, lại chÃnh là sá»± sống của NgÆ°á»i và cÅ©ng là sá»± sống mà NgÆ°á»i nháºn từ Chúa Cha, nhÆ°ng cÅ©ng có chung vá»›i Chúa Cha.
- Các Kitô hữu hôm nay cÅ©ng phải vui mừng cho chÃnh mình: sá»± kiện Äức Giêsu đã đạt tá»›i mục tiêu là đảm bảo cho há» là há» cÅ©ng sẽ đạt tá»›i đó, NgÆ°á»i sẽ đón há» và o trong cuá»™c sống vinh phúc của NgÆ°á»i.
- Cái chết của Äức Giêsu rất có thể có vẻ là chiến thắng của ông hoà ng của thế gian nà y và của các quyá»n lá»±c bóng tối, là sá»± khải hoà n của các đối thủ của NgÆ°á»i. NhÆ°ng Äức Giêsu không há» bị áp đảo bởi má»™t quyá»n lá»±c bên ngoà i, chống lại ý muốn của NgÆ°á»i. NgÆ°á»i đã tá»± ý nháºn lấy cái chết của NgÆ°á»i, bởi vì Cha đã định Ä‘oạt nhÆ° thế cho NgÆ°á»i. Cái chết của NgÆ°á»i là má»™t dấu chỉ vá» tình yêu của NgÆ°á»i đối vá»›i Cha.
--------------------------------------------
[1] M. Zerwick, Biblical Greek *313. [Mục Lục]
36. Chú giải của Noel Quesson
Từ đây cho đến hết Mùa Phục sinh, chúng ta sẽ Ä‘á»c má»™t số trÃch Ä‘oạn “cuá»™c nói chuyện cuối cùng của Äức Giêsu†và o chiá»u Thứ Năm Thánh, hôm trÆ°á»›c ngà y NgÆ°á»i "ra Ä‘i": đó là di chúc tinh thần của Ngà i.
Khi GiuÄ‘a Ä‘i rồi, Äức Giêsu nói
Ta có cảm tưởng rằng, Äức Giêsu được tá»± do, NgÆ°á»i có thể bắt đầu bà y tá» má»™t số tâm sá»±... nhÆ° thể sá»± hiện diện của kẻ phản ná»™p đã bÃt cứng cổ há»ng NgÆ°á»i, khiến không có dịp thốt nên lá»i.
Khi chúng ta nghÄ© đến những ná»—i cô Ä‘Æ¡n thÆ°Æ¡ng Ä‘au, những khó khăn trong mối quan hệ, những tình trạng chặn nghẽn tâm lý, đôi khi ngăn cản chúng ta không thể nói hết những gì' cần phải diá»…n tả... lúc đó ta hãy nghÄ© đến Äức Giêsu, vì trong thân pháºn con ngÆ°á»i, NgÆ°á»i đã thấu cảm những tình huống Ä‘au thÆ°Æ¡ng nhÆ° thế.
Khi chúng ta chịu Ä‘á»±ng những xung Ä‘á»™t giữa ngÆ°á»i Ä‘á»i, trong các nhóm, những chống đối và hiểu lầm... chúng ta hãy nghÄ© đến Äức Giêsu, vì NgÆ°á»i cÅ©ng đã chịu Ä‘á»±ng những Ä‘iá»u nhÆ° thế. Chiá»u hôm đó, bầu khà trong nhóm Ä‘ang tụ táºp chung quanh bà n ăn vá»›i NgÆ°á»i, trở nên bi thiết: má»™t ngÆ°á»i trong há» vừa bÆ°á»›c ra ngoà i... để phản bá»™i nhóm. Äó là thái Ä‘á»™ quá quắt của kẻ "không có, tình yêuâ€: tố cáo bạn hữu, ruồng bá» má»™t ngÆ°á»i mà mình đã trải qua nhiá»u năm tháng kết tình kết nghÄ©a.
Äức Giêsu không phải là không có khả năng thông cảm má»i khó khăn của ta. NgÆ°á»i đã sống những khốn khó đó.
GiỠđây, Con NgÆ°á»i được tôn vinh, và Thiên Chúa cÅ©ng được tôn vinh nÆ¡i NgÆ°á»i. Nếu Thiên Chúa được tôn vinh nÆ¡i NgÆ°á»i, thì Thiên Chúa cÅ©ng sẽ tôn vinh NgÆ°á»i nÆ¡i chÃnh mình, và Thiên Chúa sắp tôn vinh NgÆ°á»i.
Äức Giêsu luôn hoà n toà n thanh thản. Trong tình trạng nguy kịch phải Ä‘Æ°á»ng Ä‘au, NgÆ°á»i vẫn giữ được má»™t sá»± bình an siêu phà m. Lạy Chúa, xin ban cho chúng con sá»± bình an đó.
Sá»± bình an của Äức Giêsu được diá»…n tả trong má»™t câu nằm giữa hai phó từ: giỠđây... sắp sá»a. Những Ä‘á»™ng từ ở đầu câu thuá»™c thá»i hiện tại (nhằm diá»…n tả má»™t tình trạng bất định theo tiếng Hy Lạp, nghÄ©a là thá»i gian của "các váºt chÆ°a hoà n tất"), và những Ä‘á»™ng từ ở cuối câu thuá»™c thá»i tÆ°Æ¡ng lai. Toà n thể má»™t thái Ä‘á»™ tinh than tiá»m ẩn đằng sau cấu trúc ngôn ngữ trên. Trong giây phút hiện tại, giây phút đầu tiên của cuá»™c Thụ Khổ mà Giua đã mở ra… Äức Giêsu đã nghÄ© đến kết quả của tiến trình sắp được thể hiện qua biến cố Phục sinh. NhÆ° thế, niá»m hy vá»ng đã giúp ta cảm thấy trÆ°á»›c những gì vẫn còn ở trong tÆ°Æ¡ng lai! "Tôi nghÄ© rằng: những Ä‘au khổ chúng ta chịu bây giá» sánh sao được vá»›i vinh quang mà Thiên Chúa sẽ mạc khải nÆ¡i chúng ta" (Rm 8,18). CÅ©ng nhÆ° Äức Giêsu, ngay từ bây giá», giữa Ä‘au khổ hiện tại, tôi có thể đã nếm cảm được thứ hạnh phúc vô biên đó, sẽ được thể hiện cách trá»n vẹn, mãi mãi nhÆ°ng muá»™n hÆ¡n, sau nà y.
GiỠđây, Con NgÆ°á»i được tôn vinh và Thiên Chúa cÅ©ng được tôn vinh nÆ¡i NgÆ°á»i.
Chúng ta trở lại mạc khải đáng ngạc nhiên trên đây, khiến ta có dịp bÆ°á»›c sâu và o "ná»™i tâm của Äức Giêsu. Tiến trình cuá»™c ThÆ°Æ¡ng khó vừa má»›i được mở ra, do thái Ä‘á»™ bÆ°á»›c ra ngoà i của "kẻ trao ná»™p Äức Giêsuâ€. Do đó, ngay tức khắc, đối vá»›i Äức Giêsu, vinh quang của NgÆ°á»i đã hiện ra rồi! Äó là sá»± thá»±c. Tháºt là khó khăn chúng ta má»›i tin được rằng, tháºp giá đã là vinh quang của Äức Giêsu. Chúng ta có khuynh hÆ°á»›ng dá»… khóc thÆ°Æ¡ng trong Ngà y Thứ Năm, Thứ Sáu Thánh dù rằng ngay sau đó phải vá»™i bá» qua để sống niá»m vui rá»™n rã của Chúa nháºt Phục sinh. Thế nhÆ°ng, chÃnh "Äấng chịu đóng Ä‘inh" đã được tôn vinh và là m vinh quang Thiên Chúa? Äến khi nà o ta má»›i hết coi tháºp giá nhÆ° má»™t váºt ghê tởm, cần phải tìm hết cách thủ tiêu? Thá»±c sá»±, nhìn theo quan Ä‘iểm của Äức Giêsu, tháºp giá của NgÆ°á»i, chÃnh là vinh quang của NgÆ°á»i? "Không có tình yêu nà o lá»›n hÆ¡n" (Ga 15,13). Tuy nhiên, kẻ yêu thÆ°Æ¡ng, theo kinh nghiệm, luôn biết rằng, tình yêu thÆ°Æ¡ng dẫn đến hy sinh bản thân cho ngÆ°á»i mình yêu mến. Còn kẻ chỉ biết yêu bản thân mình, sẽ không thể hiểu được.
Bạn có muốn biết mình thÆ°Æ¡ng yêu ngÆ°á»i nà o không?
Bạn hãy tá»± há»i xem bạn có thể hiến thân mình cho há» vì yêu thÆ°Æ¡ng không. NhÆ°ng coi chừng, má»™t giá»ng nói lừa đảo của thế giá»›i hiện đại sẽ trấn an bên tai bạn rằng, hiến thân nhÆ° thế là lầm to, bạn sẽ thà nh nạn nhân, sẽ mất nhân vị, bạn phải nghÄ© đến mình má»™t chút; để cho Ä‘á»i thêm tÆ°Æ¡i.
Hỡi anh em là những ngÆ°á»i con bé nhá» của Thầy, Thầy còn ở vá»›i anh em má»™t Ãt lâu nữa thôi
Äó là những lá»i đầy âu yếm, những lá»i nói của ngÆ°á»i mẹ. Trong tất cả các Tin Mừng, đây là lần duy nhất Äức Giêsu dùng kiểu xÆ°ng hô: “Hỡi các con bé nhá» của Thầy…â€
Äức Giêsu phải ra Ä‘i. NgÆ°á»i biết rõ Ä‘iá»u đó. NgÆ°á»i đã phát biểu thà nh lá»i. NhÆ°ng tháºt đáng tiếc, Sách Bà i Ä‘á»c đã cắt bá» má»™t câu nhÆ° sau: ‘Anh em sẽ tìm kiếm Thầy, nhÆ°ng nhÆ° Thầy đã nói vá»›i ngÆ°á»i Do Thái: NÆ¡i tôi Ä‘i, các ngÆ°Æ¡i không thể đến được’, bây giá» Thầy cÅ©ng nói vá»›i anh em nhÆ° váºyâ€. Thế giá»›i ngà y nay Ä‘ang đặt nặng vấn Ä‘á» sá»± vắng mặt hiển nhiên của Thiên Chúa. Äức Giêsu biết rằng, buổi chiá»u mà NgÆ°á»i Ä‘ang sống vá»›i các bạn hữu của mình là buổi chiá»u cuối cùng. NgÆ°á»i sắp để hỠở lại má»™t mình, không có sá»± hiện diện của NgÆ°á»i cách hữu hình, nhân loại, cụ thể... nhÆ°ng rất hữu Ãch? Sẽ có thá»i gian vắng mặt. NhÆ°ng rõ rà ng, Äức Giêsu muốn nói lên Ä‘iá»u gì vá» vấn Ä‘á» nà y. Chúng ta hãy lắng nghe tiếp.
Thầy ban cho anh em má»™t Ä‘iá»u răn má»›i là anh em hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau
Äức Giêsu phải ra Ä‘i. NhÆ°ng Ngà i loan báo cách hiện diện má»›i mẻ của Ngà i. "Ai yêu mến Thầy, thì sẽ giữ lá»i Thầy. Cha của Thầy sẽ yêu mến ngÆ°á»i ấy. Cha của Thầy và Thầy sẽ đến và ở lại vá»›i ngÆ°á»i ấy" (Ga 14,23). Và thánh Gioan quảng diá»…n nhÆ° sau: "Nếu chúng ta yêu thÆ°Æ¡ng nhau, thì Thiên Chúa ở lại trong chúng ta" (1 Ga 4,12).
Vâng, tình yêu Ä‘Ãch thá»±c là má»™t "sá»± hiện diện thá»±c sự†của Thiên Chúa. "Ở đâu có hai ba ngÆ°á»i há»p lại nhân danh Thầy, thì có Thầy ở đấy, giữa há»". Äức Giêsu hiện diện giữa những ngÆ°á»i cùng nhau cầu nguyện (Mt 18-20). Những gì các ngÆ°á»i đã là m (cho ăn, cho mặc, viếng thăm, săn sóc) cho má»™t trong những anh em bé nhá» nhất của Ta, là “các ngÆ°Æ¡i đã là m cho chÃnh Ta váºy". Äức Giêsu luôn hiện diện trong má»i ngÆ°á»i Ä‘ang cần đến tôi và tôi Ä‘ang phục vụ (Mt 25,31-46).
Nếu thá»±c là thế! Nếu thá»±c là "Thiên Chúa đã chết", thì sá»± vắng mặt của Thiên Chúa trong thế giá»›i hiện tại chỉ là hiện tượng tình yêu đã chết". NhÆ°ng hãy để ý, vì tiếng nói lừa dối của thế giá»›i hiện đại không ngừng thay đổi giá»ng Ä‘iệu vá»›i ta, qua những là n phát sóng, trong má»i thứ quảng cáo. NgÆ°á»i ta chỉ bà n luáºn, chỉ ca ngợi "tình yêuâ€. NhÆ°ng là thứ tình yêu nà o chứ? Éros hay Agapè, "tình yêu bản thân" hay "tình yêu kẻ khác"? tình yêu là từ hà m hồ nhất, giả dối nhất. Khi bạn nói: "Tôi thÃch kẹo cao su!â€â€¦ bạn có thÃch nó thá»±c sá»± hay bạn tiêu huá»· nó nhằm lợi Ãch cho bạn? Khi bạn yêu má»™t ngÆ°á»i nà o đó, bạn có yêu há» theo cách đó... nghÄ©a là chỉ vì bạn hay vì há»? Ngôn ngữ Hy Lạp Ãt hà m hồ hÆ¡n, vì có hai từ khác biệt nhau để diá»…n tả hai thá»±c tại yêu thÆ°Æ¡ng đối nghịch nhau:
-Éros: Yêu mình... đó là tình yêu lợi dụng kẻ khác đến huá»· hoại há».
-Agapé: Yêu tha nhân... đó là tình yêu sẵn sà ng hy sinh cho kẻ khác.
Anh em hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu thương anh em.
Chỉ má»™t từ “như†đơn giản... nhÆ°ng đã vạch trần má»i hình thức tình yêu giả tạo của chúng ta dá»… dà ng lặp Ä‘i lặp lại.
Yêu nhÆ° Äức Giêsu! Äó là quỳ gối xuống rá»a chân cho anh em mình, má»™t cá» chỉ phục vụ thấp hèn nhất (Ga 13,14). Äó là việc Äức Giêsu vừa là m. Yêu nhÆ° Äức Giêsu! Äó là "hiến mạng sống cho kẻ mình yêu thÆ°Æ¡ng" (Ga 10,11-15,13). Äó là điá»u NgÆ°á»i sáp thá»±c hiện, và o ngà y mai, trên tháºp giá.
Äức Giêsu nói vá»›i thánh nữ Angèle de Foligno: "Việc cha yêu con, đâu phải trò đùa". Tình yêu của Thiên Chúa đối vá»›i chúng ta đã dẫn NgÆ°á»i đến thái Ä‘á»™ hoà n toà n từ bá» bản thân mình.
Äể yêu tha nhân đúng nhÆ° con ngÆ°á»i, và nháºn biết há» trong chÃnh sá»± "khác biệt" của há», chúng ta cần từ bá» quan niệm coi mình là trung tâm má»i giá trị. Äối vá»›i Thiên Chúa, tình yêu tha nhân đã dẫn Äức Giêsu chấp nháºn tháºp giá Thiên Chúa đã yêu thÆ°Æ¡ng con ngÆ°á»i đến ná»—i yêu thÆ°Æ¡ng há», trong cả khả năng thụ tạo nhầm lẫn của há». Khả năng đó, "kẻ khác" đã chiếm hữu trong tá»± do của há», để phủ nháºn tôi, trở nên má»™t địch thù vá»›i tôi, và kết án tá» hình tôi!
Äối vá»›i Äức Gỉêsu, tình yêu không phải là cái gì cứ lặp Ä‘i lặp lại cách dá»… dà ng và nhà m chán đến Ä‘á»™ vô nghÄ©a. Má»i ngÆ°á»i xem ra Ä‘á»u nói đến yêu thÆ°Æ¡ng. Thế mà , Äức Giêsu quả quyết, giá»›i răn của NgÆ°á»i thì má»›i mẻ. Phải, yêu nhÆ° Äức Giêsu hẳn là phải rất Ä‘á»™c đáo, rất má»›i lạ. Äó là má»™t thứ luân lý má»›i. NgÆ°á»i ta không khi nà o biết được nÆ¡i mà tình yêu đó dẫn bạn tá»›i.
Má»i ngÆ°á»i sẽ nháºn biết anh em là môn đệ của Thầy ở Ä‘iểm nà y: là anh em có lòng yêu thÆ°Æ¡ng nhau
Chỉ có ba dòng Tin Mừng, mà Äức Giêsu đã ba lần lặp lại Ä‘iệp khúc: Yêu thÆ°Æ¡ng nhau. Sá»± lặp lại rất có ý nghÄ©a. NhỠđó, NgÆ°á»i đã gợi lên ba lý do bổ sung cho nhau, khiến chúng ta phải yêu thÆ°Æ¡ng.
- Äó là lệnh truyá»n của Äức Giêsu: "Thầy ban cho anh em má»™t Ä‘iá»u răn má»›i".
- Äó là gÆ°Æ¡ng mẫu của Äức Giêsu: "Yêu thÆ°Æ¡ng nhau nhÆ° Thầy đã yêu thÆ°Æ¡ng anh emâ€.
- Sau cùng, đó là dấu chỉ Äức Giêsu: "NgÆ°á»i ta sẽ nháºn biết anh em nhá» tình yêu...".
NhÆ° thế, Äức Giêsu thá»±c sá»± má»i gá»i các môn đệ tiếp tục sứ vụ của NgÆ°á»i, lúc NgÆ°á»i rá»i bá» thế gian. Tình yêu huynh hệ là "thể thức" thá»±c sá»±, giúp Äức Kitô tiếp tục hiện diện suốt dòng "Thá»i gian cuối cùng", mở đầu bằng cà i chết của NgÆ°á»i. Gioan đã không thuáºt lại việc láºp phép Thánh Thể, nhÆ° ta mong đợi. NhÆ°ng bù lại, ông đã tÆ°á»ng thuáºt việc rá»a chân " và trao ban "giá»›i răn má»›i quan trá»ng" nhÆ° thể dÆ°á»›i mắt ông, Tình yêu là má»™t tái diá»…n sá»± Hiện Diện Ä‘Ãch thá»±c của- Äức Kitô, cÅ©ng thá»±c sá»± và hữu hiệu, nhÆ° dấu chỉ hữu hình., của Bà tÃch Thánh Thể. Nhằm bổ sung những gì mà các thánh sá» khác không nói đến, có thể nói thánh Gioan đã giảm thiểu tÃnh thiêng thánh của nghi thức, để Ä‘á» cao ná»™i dung hÆ¡n". Theo thánh Mát-thêu, Máccô và Luca, Äức Giêsu nói: "Nà y là Mình Thầy sẽ bị ná»™p, và Máu Thầy sẽ đổ ra". Còn theo Gioan, Äức Giêsu đã nói: "Thầy rá»a chân cho anh em, Anh em hãy yêu thÆ°Æ¡ng nhau nhÆ° Thầy đã yêu thÆ°Æ¡ng anh em". NhÆ°ng, đó cÅ©ng chÃnh là “sá»± hiện diện" có tình nghi thức và thá»±c sá»±. Có má»™t Ä‘iá»u gì đó chất vấn mạnh mẽ các Kitô hữu khi tham dá»± thánh lá»…. Dấu chỉ mà ngÆ°á»i ta nháºn ra môn đệ Äức Giêsu không chỉ là Thánh lá»…. "Ở Ä‘iểm nà y, má»i ngÆ°á»i sẽ nháºn biết anh em là môn đệ của Thầy: là anh em có lòng yêu thÆ°Æ¡ng nhau".
Nhá» những Ä‘iá»u kiện nà o, để ngÆ°á»i ngoà i Kitô giáo có thể Ä‘á»c được dấu chỉ nà y? Là m sao dấu chỉ nà y chỉ dà nh riêng cho những giây phút các Kitô hữu quy tụ giữa bốn bức tÆ°á»ng của Giáo há»™i? Chắc chắn Äức Giêsu đã nói đến má»™t dấu chỉ được trao gởi trong Ä‘á»i thÆ°á»ng: đó là dấu chỉ duy nhất mà "má»i ngÆ°á»i" có thể nhìn thấy. Trong những Ä‘iá»u kiện đó, chúng tá của Kitô hữu chỉ có thể được nháºn biết nếu chúng ta quan tâm đến những trách nhiệm lá»›n lao của thế giá»›i hiện nay: công lý, hoà bình, đói khổ, phẩm giá con ngÆ°á»i. Bà tÃch Thánh Thể sẽ "dẫn" chúng ta tá»›i phố xá, các văn phòng là m việc, những nẻo Ä‘Æ°á»ng Ä‘á»i, tá»›i trÆ°á»ng lá»›p và đại há»c ta Ä‘ang theo Ä‘uổi tá»›i má»i nÆ¡i ta Ä‘ang phục vụ". [Mục Lục]
|