Thư của Đức Thánh Cha Bênêđíctô XVI gửi các Đức Giám Mục nhân dịp công bố Tông Thư dưới dạng Tự Sắc SUMMORUM PONTIFICUM về việc sử dụng Phụng Vụ Rôma trước cuộc cải tổ 1970.

Các hiền huynh Giám Mục thân mến,

Với lòng hết sức cậy trông và hy vọng, tôi gởi đến quý chư huynh, trong tư cách các Mục Tử, bản văn của Tông Thư mới “dưới dạng Tự Sắc” về việc sử dụng Phụng Vụ Rôma trước cuộc cải tổ năm 1970. Tài liệu này là kết quả của nhiều suy tư, và cơ man những trao đổi và cầu nguyện.

Các bài tường thuật và nhận định thiếu dữ kiện đầy đủ trên tin tức đã tạo ra không ít những băn khoăn. Đã có những phản ứng rất phân hóa từ hân hoan đón nhận đến chống đối gay gắt, về một hoạch định mà nội dung trên thực tế là chưa được biết.

Tài liệu này bị chống đối trực tiếp nhất trên căn bản của hai lo sợ mà tôi muốn đề cập cách nào đó là trực tiếp hơn trong lá thư này.

Trước hết, cần phải đặt lại vấn đề trước lo sợ cho rằng văn kiện này làm suy yếu đi một trong những quyết định thiết yếu thuộc thẩm quyền của Công Đồng Vatican II là việc cải tổ Phụng Vụ.

Lo sợ này không có căn cứ. Về lãnh vực này, cần phải nói ngay là Lễ Quy được công bố bởi Đức Thánh Cha Phaolô Đệ Lục và sau đó được Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II tái công bố trong hai phiên bản tiếp theo, hiển nhiên là và sẽ tiếp tục là Hình Thức chuẩn định - Forma ordinaria – của Phụng Vụ Thánh Thể. Phiên bản cuối cùng của Sách Lễ Rôma trước Công Đồng, được công bố với thẩm quyền của Đức Giáo Hoàng Gioan XXIII năm 1962 và được dùng trong suốt thời gian Công Đồng, giờ đây sẽ được dùng như một Hình Thức ngoại lệ trong việc cử hành Phụng Vụ. Thật là không thích hợp khi đề cập đến hai phiên bản này của Sách Lễ Rôma như là “hai Nghi Lễ”. Trái lại, đó là hai mặt sử dụng của cùng một nghi lễ.

Về việc dùng Lễ Quy 1962 như một Hình Thức ngoại lệ của Phụng Vụ Thánh Lễ, tôi muốn lôi kéo sự chú ý đến sự kiện là Lễ Quy này chưa bao giờ bị bãi bỏ chính thức, và hệ quả là, trên nguyên tắc, luôn được phép sử dụng. Vào lúc đưa ra Lễ Quy mới, việc đề ra những chuẩn mực cụ thể cho việc sử dụng Lễ Quy trước đó dường như không mấy cần thiết. Có lẽ, chúng ta nghĩ rằng đó chỉ là vấn đề một vài trường hợp riêng lẻ có thể được giải quyết từng trường hợp một ở tầm mức địa phương. Tuy nhiên, sau đó, tình hình nhanh chóng trở thành rõ ràng là một số đông đảo người Công Giáo vẫn còn gắn bó với cách dùng này của Nghi Lễ Rôma, là điều đã quen thuộc với họ từ thời niên thiếu. Điều này xảy ra đặc biệt nơi các quốc gia mà phong trào phụng vụ đã cung ứng cho nhiều người một hình thức đào tạo đáng kể về phụng vụ, cùng với một sự gần gũi sâu xa và thân thiết với Hình Thức trước đây của phụng vụ thánh lễ. Tất cả chúng ta biết rằng trong phong trào do Tổng Giám Mục Lefebvre lãnh đạo, lòng trung tín với Lễ Quy cũ đã trở thành dấu chỉ bên ngoài xác định căn tính của họ; tuy nhiên, những lý do cho sự rạn nứt xuất phát từ đây, thực ra là ở một mức sâu xa hơn. Nhiều người trong khi rõ ràng chấp nhận tích cách bó buộc của Công Đồng Vatican II, và trung thành với Đức Thánh Cha và các Giám Mục, cũng muốn phục hồi hình thức phụng vụ thánh thân thiết với họ. Trên tất cả, điều này xảy ra vì tại nhiều nơi những cử hành đã không trung thành với những quy định của Lễ Quy mới, và thực tế Lễ Quy mới được hiểu như cho phép hay ngay cả đòi hỏi sự sáng tạo, mà thường là dẫn đến những biến hóa phụng vụ khó lòng chấp nhận được. Tôi nói từ kinh nghiệm của mình, vì cả tôi cũng đã sống qua thời kỳ đó với tất cả những hy vọng và ngộ nhận. Và tôi đã từng chứng kiến sự biến hóa phụng vụ tùy tiện đã gây ra đau thương sâu xa cho những cá nhân hoàn toàn tin tưởng vào Giáo Hội.

Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II vì thế cảm thấy phải đưa ra, trong Tự Sắc Ecclesia Dei (Giáo Hội Chúa)(2/7/1988), những hướng dẫn cho việc sử dụng Lễ Quy 1962; tuy nhiên, tài liệu này không chứa đựng những chỉ dẫn chi tiết, nhưng kêu gọi một cách tổng quát sự đáp trả quảng đại của các Đức Giám Mục trước “những khát vọng hợp lý” của các tín hữu thành viên thỉnh cầu việc sử dụng này của Nghi Lễ Rôma. Đồng thời, Đức Thánh Cha chủ yếu muốn giúp Huynh Đoàn Thánh Piô X phục hồi sự hiệp thông trọn vẹn với Đấng Kế Vị Thánh Phêrô, và tìm cách chữa một vết thương ngày càng nhức nhối hơn. Chẳng may, sự hòa giải này chưa xảy ra. Dẫu sao, một số những cộng đoàn đã dùng những khả năng ban bố bởi Tự Sắc này với lòng biết ơn. Mặt khác, vẫn còn những khó khăn liên quan đến việc dùng Lễ Quy 1962 bên ngoài những nhóm này, vì thiếu những chuẩn mực pháp định chính xác, đặc biệt là vì các Đức Giám Mục trong những trường hợp như thế, thường lo sợ rằng thẩm quyền của Công Đồng bị đặt thành vấn đề. Ngay sau Công Đồng Vatican II, có sự giả định cho rằng những thỉnh cầu về việc dùng Lễ Quy 1962 có lẽ chỉ hạn chế trong thế hệ cao niên, những người đã lớn lên cùng với Lễ Quy này, nhưng giờ đây tình hình đã được chứng tỏ là cả những người trẻ cũng tìm đến với hình thức phụng vụ này, cảm thấy sự lôi cuốn của nó, và thấy nơi đó một hình thức gặp gỡ với Mầu Nhiệm của Bí Tích Thánh Thể Rất Thánh đặc biệt phù hợp với họ. Vì thế đã nảy sinh nhu cầu có một quy định pháp lý rõ ràng hơn, là điều đã không lường trước được vào thời điểm Tự Sắc 1988. Những Chuẩn Mực hiện nay cũng nhằm miễn cho các Đức Giám Mục khỏi phải thường xuyên đánh giá lại cách thế các ngài ứng phó với các tình huống đa dạng.

Lo sợ thứ hai đã được nêu trong thời gian chờ đợi Tự Sắc này cho rằng triển vọng của việc sử dụng rộng rãi Lễ Quy 1962 có thể sẽ dẫn tới rối loạn hay ngay cả những chia rẽ trầm trọng bên trong các cộng đoàn giáo xứ. Lo sợ này cũng làm tôi kinh ngạc vì chẳng có cơ sở gì. Việc dùng Lễ Quy cũ giả định một mức độ đào tạo về phụng vụ nhất định và một số hiểu biết về tiếng La Tinh; cả hai điều này đều không phải là rất thường gặp. Chỉ từ những giả định cụ thể này cũng đã thấy rõ là Lễ Quy mới sẽ vẫn là Hình Thức thông thường của Nghi Lễ Rôma, không chỉ tính đến những chuẩn mực pháp lý, mà còn vì tình hình thực sự của cộng đoàn các tín hữu.

Đúng thật là đã từng có những phóng đại và đôi khi những khía cạnh xã hội đã được liên kết tùy tiện với với thái độ của các tín hữu gắn bó với truyền thống phụng vụ La Tinh xưa. Lòng bác ái và sự thận trọng của các hiền huynh sẽ là một khích lệ và hướng dẫn để cải thiện những điều này. Điều hệ trọng là hai Hình Thức sử dụng Nghi Lễ Rôma có thể làm phong phú cho nhau: các Thánh mới và một số Kinh Tiền Tụng mới có thể và nên được đưa vào Sách Lễ cũ. Ủy Ban “Giáo Hội Chúa”, trong liên hệ với các cơ quan khác nhau lo về việc dùng phụng vụ cũ, sẽ nghiên cứu các khả năng cụ thể về lãnh vực này. Việc cử hành Thánh Lễ theo Lễ Quy của Đức Thánh Cha Phaolô Đệ Lục sẽ thể hiện mạnh mẽ hơn từ xưa tới nay sự thánh thiêng mà hình thức cử hành cũ đã lôi cuốn được nhiều người.

Giờ đây, tôi đi đến lý do tích cực đã thúc đẩy quyết định ban bố Tự Sắc cập nhật Tự Sắc 1988 này. Đây là vấn đề để đi đến một sự hòa giải trong con tim của Giáo Hội. Nhìn lại quá khứ, hướng đến những phân hóa mà trong nhiều thế kỷ qua đã xâu xé Nhiệm Thể Chúa Kitô, ta thường xuyên có cảm tưởng rằng, tại những thời điểm quyết định khi sự phân hóa sắp xảy đến, các nhà lãnh đạo Giáo Hội đã không làm đủ để duy trì hay giành lại sự hòa giải và hiệp nhất. Ta có cảm tưởng rằng nhiều thiếu sót về phần Giáo Hội đã phải chịu trách nhiệm cho sự kiện là những phân hóa này đã trở nên gay go hơn. Cái nhìn thoáng qua về quá khứ này đặt ra một nghĩa vụ cho chúng ta ngày nay: hãy thực hiện mọi nỗ lực sao cho những ai thực sự ao ước hiệp nhất sẽ ở lại trong tình hiệp nhất hay tái đạt được sự hiệp nhất. Tôi nghĩ đến một câu trong Thư Thứ Hai gởi giáo đoàn Côrintô trong đó Thánh Phaolô viết: “Thưa anh em người Côrintô, chúng tôi đã chân thành ngỏ lời với anh em, chúng tôi đã mở rộng tấm lòng. Chúng tôi không hẹp hòi với anh em đâu, nhưng chính lòng dạ anh em hẹp hòi. Vậy đáp lại …anh em cũng hãy mở rộng tấm lòng” (2 Cr 6:11-13). Chắc chắn Thánh Phaolô đang đề cập tới một bối cảnh khác, nhưng lời khích lệ của ngài có thể và phải làm cả chúng ta rung động chính về đề tài này. Chúng ta hãy mở rộng tấm lòng và cho phép mọi điều chính đức tin cho phép.

Không có mâu thuẫn gì giữa hai phiên bản của Lễ Quy Rôma. Trong lịch sử phụng vụ chỉ có sự tăng trưởng và tiến bộ, chứ không có sự mâu thuẫn. Điều mà các thế hệ trước xem là thánh thiêng, vẫn là thánh thiêng và cao cả đối với chúng ta, và không thể đùng một cái hoàn toàn bị cấm đoán hay thậm chí bị coi là có hại. Điều cần thiết và chính đáng là chúng ta phải bảo tồn những phong phú đã được phát triển trong đức tin và kinh nguyện của Giáo Hội, và dành chỗ xứng đáng cho chúng. Không cần phải nói, để có thể cảm nhận được sự hiệp thông trọn vẹn, các linh mục của những cộng đoàn gắn bó với cử hành trước không được - như một vấn đề có tính nguyên tắc - loại bỏ việc cử hành theo những sách mới. Việc loại bỏ hoàn toàn nghi thức mới trong thực tế không thể coi là nhất quán với việc nhìn nhận những giá trị và sự thánh thiêng của nó.

Để kết luận, các Hiền Huynh thân mến, tôi rất muốn nhấn mạnh rằng những chuẩn mực mới này không làm giảm thẩm quyền và trách nhiệm của các chư huynh cách này cách khác, cả về phương diện phụng vụ lẫn việc chăm sóc mục vụ cho các tín hữu của quý chư huynh. Mỗi một Giám Mục là người điều hợp của phụng vụ trong giáo phận của mình (x Sacrosanctum Concilium, 22: “Sacrae Liturgiae moderatio ab Ecclesiae auctoritate unice pendet quae quidem est apud Apostolicam Sedem et, ad normam iuris, apud Episcopum”)

Thành thử, không có gì bị tước đi khỏi thẩm quyền của vị Giám Mục, người có vai trò nguyên vẹn là trông coi sao cho mọi thứ được thực thi trong hòa bình và thanh thản. Nếu có những vấn đề mà linh mục coi xứ không thể giải quyết được, thì đấng Bản Quyền địa phương sẽ luôn luôn có thể can thiệp; tuy nhiên, trong sự hài hòa trọn vẹn với tất cả những gì đã được thiết định bởi các chuẩn mực nêu trong Tự Sắc này.

Hơn thế nữa, tôi mời gọi quý chư huynh, các Giám Mục thân mến, gởi đến Tòa Thánh một tường trình về những kinh nghiệm của các chư huynh, ba năm sau khi Tự Sắc này có hiệu lực. Nếu có những khó khăn thực sự xảy đến, những biện pháp chỉnh đốn có thể được tìm ra.

Các Chư Huynh thân mến, với lòng biết ơn và tin cậy, tôi tín thác vào tấm lòng các huynh như những Mục Tử, những trang này và những quy định của Tự Sắc này. Chúng ta hãy luôn ghi khắc trong lòng những lời của Thánh Tông Đồ Phaolô gởi cho các kỳ mục thành Êphêsô: “Anh em hãy ân cần lo cho chính mình và toàn thể đoàn chiên mà Thánh Thần đã đặt anh em làm người coi sóc, hãy chăn dắt Hội Thánh của Thiên Chúa, Hội Thánh Người đã mua bằng máu của chính mình.” (Cv 20:28) .

Tôi tín thác những quy định của Tự Sắc này trong sự cầu bầu quyền năng của Đức Maria, Mẹ Giáo Hội, và tôi thân ái ban phép lành Tông Tòa cho quý chư huynh, các Giám Mục thân mến, và các linh mục coi xứ của giáo phận các chư huynh, và cho toàn thể các linh mục, các đồng sự và tất cả anh chị em tín hữu.

Ban hành tại Đền Thờ Thánh Phêrô ngày 7/7/2007

+ Giáo Hoàng Bênêđíctô XVI

-------------------------------------------------------------
© Copyright 2007 - Libreria Editrice Vaticana

J.B. Đặng Minh An (dịch)