TOÀN VĂN LÁ THƯ
CỦA ĐỨC THÁNH CHA BÊNÊĐICTÔ XVI
GỬI CÁC GIÁM MỤC, LINH MỤC,
NHỮNG NGƯỜI SỐNG ĐỜI THÁNH HIẾN,
VÀ ANH CHỊ EM TÍN HỮU GIÁO HỘI CÔNG GIÁO
TẠI CỘNG HÒA NHÂN DÂN TRUNG HOA

Lời Chào

1. Các hiền huynh Giám Mục, các linh mục, những người sống đời thánh hiến và tất cả anh chị em tín hữu của Giáo Hội Công Giáo tại Trung Hoa thân mến: “Chúng tôi không ngừng tạ ơn Thiên Chúa, là Thân Phụ Đức Giêsu Kitô, Chúa chúng ta, khi cầu nguyện cho anh em. Thật vậy, chúng tôi đã được nghe nói về lòng tin của anh em vào Đức Giêsu Kitô, và về lòng mến của anh em đối với toàn thể dân thánh; lòng tin và lòng mến đó phát xuất từ niềm trông cậy dành cho anh em trên trời, niềm trông cậy anh em đã được nghe loan báo khi lời chân lý là Tin Mừng đến với anh em…

Chúng tôi cũng không ngừng cầu nguyện và kêu xin Thiên Chúa cho anh em được am tường thánh ý Người, với tất cả sự khôn ngoan và hiểu biết mà Thần Khí ban cho. Như vậy, anh em sẽ sống được như Chúa đòi hỏi, và làm đẹp lòng Người về mọi phương diện, sẽ sinh hoa trái là mọi thứ việc lành, và mỗi ngày một hiểu biết Thiên Chúa hơn. Nhờ sức mạnh vạn năng của Thiên Chúa vinh quang, anh em sẽ nên mạnh mẽ để kiên trì chịu đựng tất cả.” (Cl 1:3-5, 9-11) .

Những lời này của Thánh Tông Đồ Phaolô thật là thích hợp để bày tỏ những tình cảm mà tôi, trong tư cách Người Kế Vị Thánh Phêrô và là Mục Tử toàn thể Hội Thánh, cảm nhận nơi anh chị em. Anh chị em biết rõ anh chị em hiện diện thế nào trong tim tôi, trong lời kinh nguyện hàng ngày của tôi, và mối quan hệ hiệp thông kết hiệp chúng ta cách thiêng liêng sâu đậm đến thế nào.

Mục đích của Lá Thư này

2. Do đó, tôi ao Æ°á»›c được chuyển đến tất cả anh chị em má»™t biểu lá»™ tình huynh đệ gần gÅ©i của tôi. Vá»›i niềm vui mãnh liệt, tôi nhìn nhận sá»± trung tín của anh chị em đối vá»›i Chúa Kitô và vá»›i Giáo Há»™i, má»™t sá»± trung tín đã được anh chị em thể hiện “đôi khi vá»›i má»™t giá Ä‘au khổ lá»›n lao” ₁ vì “nhờ Đức Kitô, anh em đã được phúc chẳng những là tin vào Người, mà còn được chịu Ä‘au khổ vì Người” (Pl 1:29) . Dẫu sao, nhiều khía cạnh quan trọng trong đời sống Giáo Há»™i tại đất nÆ°á»›c anh chị em Ä‘ang gây ra âu lo.

Không dám nhận là Ä‘Æ°Æ¡ng đầu vá»›i mọi chi tiết trong những vấn nạn phức tạp anh chị em hằng tỏ tường, tôi muốn qua lá thÆ° này Ä‘Æ°a ra má»™t vài chỉ dẫn liên quan đến đời sống Giáo Há»™i và nghÄ©a vụ truyền giáo tại Trung Hoa, ngõ hầu giúp anh chị em khám phá Ä‘iều Chúa và Thầy Giêsu Kitô, Đấng là “chìa khóa, là trung tâm và là cùng đích của toàn thể lịch sá»­ nhân loại”,₂ mong muốn nÆ¡i anh chị em.

PHẦN MỘT

TÌNH HÌNH CỦA GIÁO HỘI
NHỮNG KHÍA CẠNH THẦN HỌC

Toàn cầu hóa, hiện đại hóa và chủ nghĩa vô thần

3. Khi tôi hướng sự chú ý đến Dân Tộc của anh chị em - một dân tộc nổi bật giữa các dân tộc khác tại Á Châu vì vẻ huy hoàng của nền văn minh cổ đại, với tất cả những kinh nghiệm về sự thông thái, triết lý, nghệ thuật và khoa học - tôi hài lòng ghi nhận cách thế, đặc biệt là trong những thời gian gần đây, dân tộc anh chị em đã bước những bước quyết định trong việc đạt đến những mục tiêu đáng kể về phát triển kinh tế xã hội, lôi cuốn sự chú ý của toàn thế giới.

NhÆ° vị tiền nhiệm đáng kính của tôi là Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II đã từng nói: “Về phần mình Giáo Há»™i Công Giáo trong niềm kính trọng sá»± Ä‘á»™t phá đầy ấn tượng và nhìn xa này, và vá»›i sá»± cẩn trọng, Ä‘Æ°a ra đóng góp về phần mình cho sá»± thăng tiến và bảo vệ con người, cho các giá trị nhân bản, tu đức và Æ¡n gọi siêu nhiên. Giáo Há»™i trong tim mình có nhiều giá trị và mục tiêu cÅ©ng có tầm quan trọng đối vá»›i nÆ°á»›c Trung Hoa hiện đại: tình liên Ä‘á»›i, hòa bình, công lý xã há»™i, sá»± quản lý khôn ngoan hiện tượng toàn cầu hóa”. ₃

Áp lá»±c đạt cho bằng được sá»± phát triển kinh tế xã há»™i mong Æ°á»›c và cần thiết cÅ©ng nhÆ° sá»± kiếm tìm hiện đại hóa luôn Ä‘i kèm vá»›i hai hiện tượng khác biệt và tÆ°Æ¡ng phản, cả hai hiện tượng này dẫu sao cÅ©ng nên được đánh giá vá»›i sá»± thận trọng tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng và vá»›i má»™t tinh thần tông đồ tích cá»±c. Má»™t mặt, đặc biệt nÆ¡i những người trẻ, ta có thể thấy má»™t sá»± gia tăng mối quan tâm đến chiều kích thiêng liêng và siêu nhiên của con người, vá»›i hệ quả là sá»± quan tâm đến tôn giáo, đặc biệt là Kitô Giáo. Má»™t mặt khác, cÅ©ng có những dấu chỉ, ngay cả tại Trung Hoa, của khuynh hÆ°á»›ng nghiêng về chủ nghÄ©a vật chất và vô thần, Ä‘ang lan tràn từ các thành phố lá»›n lan tỏa ra cả nÆ°á»›c. ₄

Trong bối cảnh này, má»™t bối cảnh anh chị em được mời gọi để sống và hoạt Ä‘á»™ng, tôi muốn nhắc nhở anh chị em về Ä‘iều mà Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II đã nhấn mạnh rất mạnh mẽ: công cuá»™c tân phúc âm hóa đòi hỏi việc công bố Tin Mừng ₅ cho con người hiện đại, vá»›i má»™t nhận thức nhạy bén rằng nếu nhÆ° trong thiên niên ká»· đầu tiên của Kitô Giáo Thánh Giá đã được cắm trên Âu Châu; và trong thiên niên ká»· thứ hai, Thánh Giá tiếp tục được cắm trên Mỹ Châu và Phi Châu; thì trong thiên niên ká»· thứ ba này, má»™t mùa bá»™i thu đức tin sẽ nở rá»™ trong đại lục Á Châu bao la và sinh Ä‘á»™ng.₆

‘Duc in altum’ (Lk 5:4) . (Hãy Ra KhÆ¡i). Những lời này tiếp tục vang lên vá»›i chúng ta hôm nay, và mời gọi chúng ta nhá»› đến quá khứ vá»›i lòng biết Æ¡n, sống hiện tại vá»›i lòng nhiệt thành và hÆ°á»›ng nhìn về tÆ°Æ¡ng lai vá»›i niềm cậy trông: ‘Chúa Giêsu Kitô là má»™t hôm qua, hôm nay và mãi mãi’ (Dt 13:8) . ₇ Tại Trung Hoa cÅ©ng vậy, Giáo Há»™i được mời gọi là má»™t nhân chứng cho Chúa Kitô, hÆ°á»›ng nhìn về tÆ°Æ¡ng lai vá»›i hy vọng và – trong khi công bố Tin Mừng – Ä‘Æ°Æ¡ng đầu vá»›i những thách đố má»›i mà người Trung Hoa phải đối diện.

Lời Chúa lần nữa giúp chúng ta khám phá ý nghÄ©a huyền nhiệm và sâu xa về con đường của Giáo Há»™i trong thế giá»›i. Thật vậy, “chủ thể của má»™t trong những thị kiến quan trọng trong Sách Khải Huyền là Chiên Con trong hành Ä‘á»™ng mở cuốn sách được đóng bẩy ấn niêm phong mà trÆ°á»›c đó không ai mở được. Thánh Gioan đã cho thấy là ngài rÆ¡i lệ vì không ai xứng đáng mở được hay đọc được cuốn sách ấy (x Kh 5:4) . Lịch sá»­ vẫn y nguyên không giải mả được, không thể hiểu được. Không ai đọc được nó. Có lẽ, Thánh Gioan đã rÆ¡i lệ trÆ°á»›c mầu nhiệm của má»™t lịch sá»­ quá u minh thể hiện nÆ¡i sá»± thất vọng của các Giáo Há»™i tại Á Châu trÆ°á»›c sá»± yên lặng của Thiên Chúa khi phải đối diện vá»›i những bách hại xảy ra cho họ. Đó là má»™t sá»± thất vọng có thể phản ánh rõ ràng ná»—i tuyệt vọng của chúng ta trÆ°á»›c những khó khăn nghiệm trọng, trÆ°á»›c những hiểu lầm và sá»± thù địch mà Giáo Há»™i phải gánh chịu trong nhiều miền khác nhau trên thế giá»›i. Đó là những thá»­ thách mà Giáo Há»™i không đáng phải gánh chịu, cÅ©ng nhÆ° Chúa Giêsu không đáng bị hành hạ. Tuy nhiên, chúng thể hiện cả sá»± tàn ác của con người, khi nó từ bỏ chính mình để chiều theo sá»± dữ; cÅ©ng nhÆ° trật tá»± siêu việt của các biến cố nÆ¡i Thiên Chúa”.₈

Ngày nay, cũng như trong quá khứ, công bố Tin Mừng nghĩa là rao giảng và làm chứng cho Chúa Giêsu Kitô, chịu đóng đinh và sống lại, một Nhân Loại mới, Đấng chiến thắng tội lỗi và sự chết. Ngài khiến cho nhân loại có thể tiến vào một chiều kích mới, nơi đó lòng thương xót và tình yêu khi được thể hiện ngay cả với những kẻ thù có thể làm chứng cho vinh quang của Thánh Giá trên tất cả những yếu hèn và sự bất hạnh của nhân loại. Tại quốc gia của anh chị em, việc công bố Chúa Kitô chịu đóng đinh, và đã sống lại sẽ có thể đạt đến mức độ, trong đó, với lòng trung tín với Tin Mừng, và trong niềm hiệp thông với Đấng Kế Vị Thánh Phêrô và với Giáo Hội Hoàn Vũ, anh chị em có thể thực hành những dấu chỉ của yêu thương và hiệp nhất “Như Thầy đã yêu thương anh em, anh em hãy yêu thương nhau. Mọi người sẽ nhận biết anh em là môn đệ của Thầy ở điểm này: là anh em có lòng yêu thương nhau…để tất cả nên một, như Cha ở trong con và con ở trong Cha để họ cũng ở trong chúng ta. Như vậy, thế gian sẽ tin rằng Cha đã sai con.” (Ga 13:34-35; 17:21)

Sẵn sàng tham dự trong cuộc đối thoại tương kính và xây dựng

4. Trong tư cách Mục Tử toàn thể Hội Thánh, tôi muốn thể hiện lòng biết ơn chân thành với Thiên Chúa vì chứng tá được cảm nhận sâu xa về lòng trung tín do cộng đoàn Công Giáo tại Trung Hoa đưa ra trong những tình huống thật khó khăn. Đồng thời, tôi cảm nhận được nhu cầu cấp bách, như nghĩa vụ sâu xa và đòi buộc và như một thể hiện của tình phụ tử, cần xác nhận đức tin của người Công Giáo Trung Hoa và trợ giúp sự hiệp nhất trong họ bằng những phương thế thích hợp với Giáo Hội.

Tôi cÅ©ng Ä‘ang theo dõi vá»›i sá»± quan tâm đặc biệt trÆ°á»›c những biến cố của toàn thể Dân Tá»™c Trung Hoa, những người mà tôi luôn dành má»™t sá»± ngưỡng má»™ chân thành và những tình cảm thân hữu, đến mức tôi bày tỏ hy vọng rằng “các hình thức cụ thể về thông tin và hợp tác giữa Tòa Thánh và Cá»™ng Hòa Nhân Dân Trung Hoa sá»›m được thiết lập. Tình hữu nghị được nuôi dưỡng bởi những liên lạc, bởi việc chia sẻ niềm vui và ná»—i buồn trong những trạng huống khác nhau, bởi tình liên Ä‘á»›i và sá»± trợ giúp lẫn nhau”. ₉ Và khi theo Ä‘uổi dòng lý luận này, vị tiền nhiệm đáng kính của tôi đã thêm vào: “Không có gì bí mật khi Tòa Thánh, nhân danh toàn thể Giáo Há»™i Công Giáo và tôi, vì lợi ích của toàn thể nhân loại, bày tỏ hy vọng có thể khai mở các hình thức đối thoại vá»›i các nhà cầm quyền của nÆ°á»›c Cá»™ng Hòa Nhân Dân Trung Hoa. Má»™t khi những hiểu lầm trong quá khứ được vượt qua, má»™t cuá»™c đối thoại nhÆ° thế sẽ khiến cho chúng ta có thể hoạt Ä‘á»™ng chung vì lợi ích của Dân Tá»™c Trung Hoa và vì hòa bình của thế giá»›i” ₁₀

Tôi nhận thức rằng sự bình thường hóa quan hệ với Cộng Hòa Nhân Dân Trung Hoa đòi hỏi thời gian và thiện chí của cả hai bên. Về phần mình, Tòa Thánh luôn sẵn sàng thương thảo để những khó khăn hiện nay có thể được vượt qua.

Tình trạng hiểu lầm và thiếu thông cảm hiện nay thật nặng nề, không mang lại lợi ích cho ai, cả nhà cầm quyền Trung Hoa cÅ©ng nhÆ° cho Giáo Há»™i Công Giáo tại Trung Hoa. NhÆ° Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II đã khẳng định, khi nhắc lại những gì cha Matteo Ricci viết từ Bắc Kinh, ₁₁ “cÅ©ng thế ngày nay Giáo Há»™i Công Giáo không tìm kiếm đặc quyền gì từ Trung Hoa và các nhà lãnh đạo của quốc gia này, nhÆ°ng chỉ tìm kiếm việc tái lập đối thoại, ngõ hầu xây dá»±ng má»™t quan hệ dá»±a trên sá»± tÆ°Æ¡ng kính và sá»± hiểu biết sâu xa hÆ¡n”. ₁₂ Trung Hoa có thể tin rằng Giáo Há»™i Công Giáo thành tâm muốn trao ra má»™t lần nữa sá»± phục vụ khiêm nhường và vô vị lợi trong những lãnh vá»±c Giáo Há»™i có khả năng, vì lợi ích của người Công Giáo Trung Hoa và lợi ích của tất cả cÆ° dân trên đất nÆ°á»›c này.

Liên quan đến những quan hệ giữa cá»™ng đồng chính trị và Giáo Há»™i tại Trung Hoa, cần nhắc lại giáo huấn minh bạch của Công Đồng Vatican II, theo đó, “Giáo Há»™i theo vai trò và khả năng của mình không thể bị đồng hóa vá»›i má»™t cá»™ng đồng chính trị cÅ©ng không thể bị ràng buá»™c vào má»™t hệ thống chính trị nào. Giáo Há»™i là chỉ dấu và là người bảo vệ cho chiều kích siêu nhiên của nhân loại”. Và Công Đồng nêu tiếp rằng: “Cá»™ng đồng chính trị và Giáo Há»™i là tách biệt và Ä‘á»™c lập vá»›i nhau trong lãnh vá»±c của mình. Cả hai phục vụ cho Æ¡n gọi của cá nhân và xã há»™i của cùng những cá nhân, mặc dù dÆ°á»›i những danh nghÄ©a khác nhau. Sá»± phục vụ của họ sẽ hữu hiệu hÆ¡n nếu cả hai cÆ¡ chế phát triển tốt hÆ¡n sá»± hợp tác vá»›i nhau tùy theo những hoàn cảnh về không gian và thời gian” ₁₃

Thành ra, Giáo Há»™i Công Giáo tại Trung Hoa cÅ©ng không có sứ mệnh thay đổi cấu trúc hay sá»± quản trị của Nhà NÆ°á»›c; trái lại, sứ mạng của Giáo Há»™i là công bố cho những người nam nữ về Chúa Kitô, nhÆ° là Đấng Cứu Độ thế gian, trong khi đặt cÆ¡ sở của chính mình – khi thi hành các hoạt Ä‘á»™ng tông đồ thích hợp – trên quyền năng của Thiên Chúa. NhÆ° tôi đã đề cập trong thông Ä‘iệp Thiên Chúa là Tình Yêu của mình, “Giáo Há»™i không thể và không được gánh lấy cho mình cuá»™c chiến chính trị để Ä‘em lại má»™t xã há»™i công bằng nhất. Giáo Há»™i không thể và không phải thay thế chính quyền. Tuy nhiên đồng thời Giáo Há»™i không thể và không phải ở bên lề trong cuá»™c đấu tranh cho công bằng. Giáo Há»™i cần đóng vai trò của mình qua việc biện luận thuần lý và phải thức tỉnh năng lá»±c thiêng liêng mà nếu thiếu, công bằng vốn luôn đòi hỏi sá»± hy sinh, sẽ không thắng thế và tăng trưởng. Má»™t xã há»™i công bằng phải là thành quả của chính trị, chứ không phải của Giáo Há»™i. Tuy nhiên cổ võ cho công bằng qua những ná»— lá»±c nhằm Ä‘em lại sá»± cởi mở của tâm trí và Æ°á»›c muốn theo những đòi hỏi của ích chung, là Ä‘iều gì can hệ đến Giáo Há»™i cách sâu xa.” ₁₄

Trước ánh sáng của những nguyên tắc không thể đảo ngược này, giải pháp cho những vấn đề đang tồn tại không thể được theo đuổi qua sự đối đầu kéo dài với các nhà cầm quyền dân sự hợp hiến; nhưng đồng thời việc tùng phục những nhà cầm quyền này là không thể chấp nhận được khi nó can thiệp vô lý vào những vấn đề liên quan đến đức tin và kỷ luật của Giáo Hội. Các nhà chức trách dân sự cần nhận thức rõ ràng rằng Giáo Hội mời gọi các tín hữu của mình trở nên những công dân tốt, tôn trọng và đóng góp tích cực cho thiện ích chung của đất nước; nhưng cũng minh bạch như thế là Giáo Hội đòi hỏi Nhà Nước phải bảo đảm cho những công dân Công Giáo này việc thực hành đầy đủ niềm tin của họ, với sự tôn trọng quyền tự do tôn giáo chân chính.

Sự hiệp thông giữa các Giáo Hội địa phương trong Giáo Hội Hoàn Vũ

5. Giáo Hội Công Giáo tại Trung Hoa yêu dấu, anh chị em là một đàn chiên nhỏ hiện diện và năng động trong một Dân Tộc bao la đang lữ hành theo dòng lịch sử. Những lời khuấy động và khích lệ này của Chúa Giêsu dành cho anh chị em: “Hỡi đoàn chiên nhỏ bé, đừng sợ, vì Cha anh em đã vui lòng ban Nước của Người cho anh em” (Lc 12:32) “Anh em là muối đất.. anh em là ánh sáng thế gian”: do đó “ánh sáng của anh em phải chiếu giãi trước mặt thiên hạ, để họ thấy những công việc tốt đẹp anh em làm, mà tôn vinh Cha của anh em, Đấng ngự trên trời.” (Mt 5:13, 14, 16).

Trong Giáo Hội Công Giáo tại Trung Hoa, Giáo Hội Hoàn Vũ hiện diện, Giáo Hội của Chúa Kitô, mà trong kinh Tin Kính chúng ta tuyên xưng là duy nhất, thánh thiện, công giáo và tông truyền, nghĩa là, cộng đoàn phổ quát các môn đệ của Chúa.

NhÆ° anh chị em biết, sá»± hiệp thông sâu xa, nối kết các Giáo Há»™i địa phÆ°Æ¡ng tại Trung Hoa, cÅ©ng nhÆ° đặt các Giáo Há»™i này trong tình hiệp thông mật thiết vá»›i tất cả các Giáo Há»™i khác trên thế giá»›i, có nguồn gốc không chỉ nÆ¡i má»™t đức tin chung và má»™t Phép Rá»­a chung, nhÆ°ng trên hết là nÆ¡i bí tích Thánh Thể và nÆ¡i hàng giáo phẩm.₁₅ CÅ©ng thế, sá»± hiệp thông trong hàng Giám Mục - trong đó, “vị Giám Mục Rôma, nhÆ° người Kế Vị Thánh Phêrô, là nguồn mạch và nền tảng vÄ©nh hằng và hữu hình” ₁₆ - được lÆ°u truyền từ thế ká»· này sang thế ká»· khác qua việc kế tục tông truyền và là nền tảng cho sá»± tÆ°Æ¡ng đồng giữa Giáo Há»™i trong mọi thời đại vá»›i Giáo Há»™i đã được Chúa Kitô xây dá»±ng trên Phêrô và các thánh Tông Đồ khác. ₁₇

Giáo lý Công Giáo dạy rằng Đức Giám Mục là nguồn mạch và là cÆ¡ sở hữu hình cho sá»± hiệp thông trong má»™t Giáo Há»™i nhất định được trao phó cho tác vụ mục vụ của ngài. ₁₈NhÆ°ng trong má»—i Giáo Há»™i địa phÆ°Æ¡ng nhÆ° thế, để Giáo Há»™i có thể hoàn toàn là má»™t Giáo Há»™i, cần có sá»± hiện diện của má»™t thẩm quyền tối cao của Há»™i Thánh, nghÄ©a là, Giám Mục Đoàn cùng vá»›i vị Thủ LÄ©nh, là Giám Mục Rôma, và không bao giờ tách biệt khỏi ngài. Thành ra, sứ vụ Đấng Kế Vị Thánh Phêrô về bản chất thuá»™c về má»—i má»™t Giáo Há»™i cụ thể “từ bên trong”. ₁₉ HÆ¡n thế nữa, sá»± hiệp thông của tất cả các Giáo Há»™i địa phÆ°Æ¡ng trong má»™t Giáo Há»™i Công Giáo duy nhất, và qua đó là sá»± hiệp thông trong hàng giáo phẩm giữa tất cả các Giám Mục, những người kế vị các Thánh Tông Đồ, vá»›i Đấng Kế Vị Thánh Phêrô, là má»™t bảo đảm cho sá»± hiệp nhất trong đức tin và đời sống của tất cả người Công Giáo. Do đó, thật là cần thiết, cho sá»± hiệp nhất trong các quốc gia riêng lẻ, là má»—i Giám Mục phải hiệp thông vá»›i các Giám Mục khác, và tất cả phải hiệp thông cách hữu hình và cụ thể vá»›i Đức Giáo Hoàng.

Không ai trong Giáo Há»™i là khách ngoại kiều, nhÆ°ng tất cả là công dân của cùng má»™t Dân Tá»™c, là thành viên của cùng má»™t Nhiệm Thể Chúa Kitô. Sá»± gắn bó hiệp thông bí tích là Thánh Thể, được bảo đảm bởi sứ vụ của các Giám Mục và các linh mục. ₂₀

Toàn thể Giáo Hội tại Trung Hoa được mời gọi để sống và thể hiện sự hiệp nhất này trong một linh đạo hiệp thông phong phú hơn, sao cho ngay cả trong những tình huống cụ thể và phức tạp mà cộng đoàn Công Giáo phải đương đầu, cộng đoàn vẫn có thể tăng trưởng trong sự hiệp thông phẩm trật hài hòa. Thành thử, các Mục Tử và anh chị em tín hữu được mời gọi để bênh vực và bảo vệ những gì thuộc về tín lý và truyền thống của Giáo Hội.

Những căng thẳng và chia rẽ bên trong Giáo Hội: tha thứ và hoà giải

6. Khi đề cập vá»›i toàn thể Giáo Há»™i trong Tông ThÆ° Khởi Đầu Ngàn Năm Má»›i, vị tiền nhiệm đáng kính của tôi là Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II, đã khẳng định rằng “má»™t lãnh vá»±c quan trọng cần có sá»± dấn thân và hoạch định về phiá Giáo Há»™i Hoàn VÅ© và các Giáo Há»™i địa phÆ°Æ¡ng [là] lãnh vá»±c hiệp thông (koinonia ) , trong đó chứa Ä‘á»±ng và mạc khải nét tinh tuý của mầu nhiệm Giáo Há»™i. Tình hiệp thông là hoa trái và là sá»± thể hiện của tình yêu nảy sinh từ trái tim Cha Hằng Hữu và được tuôn đổ trên chúng ta qua Thánh Thần mà Chúa Giêsu ban cho chúng ta (x. Rm 5:5) , để biến chúng ta tất cả nên ‘má»™t con tim và má»™t linh hồn (Cv 4:32) . Chính là khi xây dá»±ng mối hiệp thông yêu thÆ°Æ¡ng này mà Giáo Há»™i xuất hiện nhÆ° má»™t ‘bí tích’, ‘nhÆ° má»™t dấu chỉ và khí cụ của sá»± kết hiệp thân mật vá»›i Thiên Chúa và vá»›i nhân loại’. Những Lời của Chúa về Ä‘iểm này chỉ ra chính xác cho chúng ta tầm quan trọng của lãnh vá»±c này. Trong cuá»™c lữ hành trần thế, có nhiều Ä‘iều là quan trọng vá»›i Giáo Há»™i, không chỉ trong thế ká»· này; nhÆ°ng không có lòng bác ái (agape) tất cả đều ra vô ích. Lần nữa, Thánh Tông Đồ Phaolô, người trong bài ca yêu thÆ°Æ¡ng nhắc nhở chúng ta: giả nhÆ° chúng ta được Æ¡n nói tiên tri, hay có được tất cả đức tin đến ‘chuyển núi dời non’, mà không có đức mến, thì chúng ta ‘cÅ©ng chẳng Ä‘i đến đâu’ (x 1 Cr 13:2) . Tình yêu thá»±c sá»± là ‘con tim’ của Giáo Há»™i”. ₂₁

Những vấn đề này, liên quan đến bản chất của Giáo Hội Hoàn Vũ, có một ý nghĩa quan trọng cho Giáo Hội tại Trung Hoa. Thật vậy, anh chị em biết rõ những vấn đề mà Giáo Hội đang tìm cách vượt qua – bên trong nội bộ mình và trong mối quan hệ giữa Giáo Hội và xã hội dân sự Trung Hoa - những căng thẳng, chia rẽ và những lời qua tiếng lại.

Về Ä‘iểm này, năm ngoái, khi đề cập đến Giáo Há»™i sÆ¡ khai, tôi đã có dịp nhắc lại rằng “từ lúc bắt đầu cá»™ng Ä‘oàn các môn đệ không chỉ biết đến niềm vui của Thánh Thần, ân sủng của sá»± thật và yêu thÆ°Æ¡ng, nhÆ°ng cÅ©ng phải trải qua những thá»­ thách trên hết được hình thành từ những bất đồng liên quan đến các chân lý đức tin, vá»›i hậu quả là những vết thÆ°Æ¡ng cho sá»± hiệp nhất. Nếu tình yêu đã hiện hữu từ thuở ban đầu và sẽ tiếp tục tồn tại cho đến ngày sau hết (x Ga 1:1) thì cÅ©ng thế, ngay từ đầu, bất hạnh thay chia rẽ cÅ©ng đã nảy sinh. Chúng ta không nên ngạc nhiên là nó tồn tại đến bây giờ … Vì thế, trong những biến cố của thế giá»›i này, bên cạnh tình yêu thÆ°Æ¡ng và huynh đệ, còn có những yếu Ä‘uối của Giáo Há»™i vá»›i nguy cÆ¡ đánh mất đức tin. Thành ra, nghÄ©a vụ đặc biệt của những ai tin nÆ¡i Giáo Há»™i của yêu thÆ°Æ¡ng và muốn sống trong Giáo Há»™i, là phải nhận ra cả nguy hiểm này” ₂₂

Lịch sá»­ của Giáo Há»™i chỉ ra cho chúng ta thấy rằng sá»± hiệp thông thá»±c sá»± không được thể hiện mà không có những ná»— lá»±c hòa giải cam go.₂₃ Thật thế, việc thanh tẩy ký ức, tha thứ cho những người làm sai, quên Ä‘i những bất công phải gánh chịu và phục hồi yêu thÆ°Æ¡ng mang lại bình an cho những tâm hồn tan nát, tất cả được hoàn thành nhân danh Chúa Giêsu chịu đóng Ä‘inh và sống lại, có thể đòi hỏi phải vượt qua được những lập trường hay quan Ä‘iểm cá nhân, nảy sinh từ những kinh nghiệm Ä‘au thÆ°Æ¡ng hay khó khăn. Đây là những bÆ°á»›c cấp thiết cần phải được thá»±c hiện nếu muốn cho những gắn bó hiệp thông giữa các tín hữu và các Mục Tá»­ của Giáo Há»™i tại Trung Hoa tăng trưởng và trở nên hữu hình.

Vì lý do này, vị tiền nhiệm đáng kính của tôi trong nhiều dịp khác nhau đã đề cập vá»›i anh chị em má»™t lời mời gọi khẩn thiết hãy tha thứ và hòa giải. Tôi muốn nhắc lại má»™t Ä‘oạn trong thông Ä‘iệp mà ngài đã gởi cho anh chị em khi gần đến Năm Thánh 2000: “Trong cuá»™c chuẩn bị cho Đại Năm Thánh, xin anh chị em nhá»› rằng theo truyền thống Thánh Kinh, thời Ä‘iểm này luôn gắn liền vá»›i nghÄ©a vụ tha nợ cho kẻ khác, đền bù những bất công, và hòa giải vá»›i tha nhân. Anh chị em cÅ©ng đã nghe công bố ‘niềm vui lá»›n lao dành cho mọi dân nÆ°á»›c’ là tình yêu và lòng thÆ°Æ¡ng xót của Chúa Cha, và Æ n Cứu Độ được thành toàn nÆ¡i Chúa Kitô. Khi chính anh chị em sẵn sàng đón nhận lời công bố vui mừng này, anh chị em sẽ có thể truyền đạt lại, qua cuá»™c sống của mình, cho những người nam nữ chung quanh. Ao Æ°á»›c của tôi là anh chị em sẽ đáp trả lời thúc giục ná»™i tâm bởi Thánh Thần để tha thứ cho kẻ khác bất kể Ä‘iều gì cần phải thứ tha, bằng cách thân cận vá»›i nhau, chấp nhận nhau và xóa tan những rào cản, ngõ hầu vượt qua mọi nguyên cá»› gây chia rẽ. Anh chị em chá»› quên lời Chúa Giêsu trong Bữa Tiệc Ly: ‘Qua dấu này mà thiên hạ nhận ra anh em là môn đệ của Thầy: anh em hãy thÆ°Æ¡ng yêu nhau’ (Ga 13:35) Tôi vui mừng khi biết rằng anh chị em có ý chuẩn bị món quà quý giá trong dịp Đại Năm Thánh này là anh chị em hiệp nhất vá»›i nhau và hiệp nhất vá»›i Đấng Kế Vị Thánh Phêrô. Ý định này chỉ có thể là thành quả của Thánh Thần, Đấng dẫn dắt Giáo Há»™i trên những nẽo đường cam go của hòa giải và hiệp nhất”.₂₄

Tất cả chúng ta nhận thức rằng lộ trình này không thể hoàn thành một sớm một chiều, nhưng anh chị em có thể tin tưởng rằng toàn thể Giáo Hội sẽ dâng lên lời cầu liên lỉ cho mục đích này.

Hơn thế nữa, anh chị em hãy nhớ rằng con đường hòa giải của anh chị em được nâng đỡ bởi những gương sáng và lời cầu nguyện của đông đảo các “chứng nhân đức tin”, những người đã đau khổ và đã thứ tha, đang dâng hiến cuộc đời mình cho tương lai của Giáo Hội tại Trung Hoa. Chính sự hiện diện này của họ tiêu biểu cho một ơn phúc trường tồn dành cho anh chị em trước Thiên Chúa Cha, và ký ức về họ không ngừng nảy sinh hoa trái dư dật.

Các cộng đoàn Giáo Hội và các cơ quan Nhà Nước: các mối quan hệ phải được sống trong sự thật và trong tình bác ái.

7. Một sự phân tích thận trọng tình huống đau thương của những phân hóa trầm trọng nêu trên (xem số 6), liên quan đến các tín hữu và các vị Mục Tử của họ, cho thấy rõ là trong số các nguyên nhân đa dạng, các cơ cấu được áp đặt như là các nhân tố chính quyết định đời sống người Công Giáo đã đóng một vai trò đáng kể. Thực chất là mãi đến ngày nay, việc có được các cơ cấu này nhìn nhận hay không vẫn còn là một tiêu chuẩn để ban cấp tư cách pháp nhân cho một cộng đoàn, một cá nhân, một nơi phụng tự, và qua đó được kể là “chính thức”. Tất cả điều này đã gây ra chia rẽ trong hàng giáo sĩ và trong hàng ngũ giáo dân. Đó là một tình trạng phụ thuộc chủ yếu vào các yếu tố bên ngoài Giáo Hội, nhưng đã và đang điều kiện hóa cách nghiêm trọng sự phát triển của Giáo Hội, cũng như tạo ra những ngờ vực, những lời tố cáo và trả đũa lẫn nhau, và nó tiếp tục là một điểm yếu đáng quan ngại của Giáo Hội.

Liên quan đến vấn đề tế nhị trong các quan hệ cần phải duy trì vá»›i các cÆ¡ quan Nhà NÆ°á»›c, má»™t soi sáng cụ thể có thể tìm thấy trong lời mời gọi của Công Đồng Vatican II là noi theo huấn lệnh và phÆ°Æ¡ng thức hành Ä‘á»™ng (modus operandi) của Chúa Giêsu Kitô. Thật vậy, Ngài “không mong trở thành má»™t Đấng Mêsia chính trị cai quản bằng sức mạnh ₂₅ nhÆ°ng muốn xÆ°ng mình là Con Người, Đấng đã đến để phục vụ và ‘để trao ban mạng sống mình làm giá cứu chuá»™c cho muôn người’ (Mc 10:45). Ngài đã tỏ mình ra nhÆ° là má»™t Tôi Tá»› tuyệt hảo của Thiên Chúa, ₂₆ Đấng ‘không bẻ gẫy cây sậy dập nát, hay thổi tắt tim đèn leo lét’ (Mt 12:20) . Ngài nhìn nhận thẩm quyền dân sá»± và quyền bính của nó khi Ngài bảo phải trả lại những gì thuá»™c về Xê da, nhÆ°ng Ngài cÅ©ng Ä‘Æ°a ra má»™t lời cảnh cáo rõ ràng rằng quyền bính còn cao trọng hÆ¡n thế nữa của Thiên Chúa phải được tôn trọng: ‘Hãy trả cho Xê da những gì thuá»™c về Xê da, và trả cho Thiên Chúa những gì thuá»™c về Thiên Chúa (Mt 22:21) . Sau cùng, Ngài đã Ä‘Æ°a mạc khải về mình đến Ä‘á»™ viên mãn khi hoàn thành công cuá»™c cứu chuá»™c trên Thánh Giá, và qua đó đạt đến Æ¡n cứu Ä‘á»™ và sá»± tá»± do thật sá»± cho toàn thể nhân loại. Ngài mang chứng tá sá»± thật ₂₇ nhÆ°ng từ chối việc sá»­ dụng bạo lá»±c hầu áp đặt sá»± thật này lên những ai chống đối lại. VÆ°Æ¡ng Quốc của Ngài không được thiết lập bằng bạo lá»±c, ₂₈ nhÆ°ng bằng việc làm chứng và lắng nghe sá»± thật, và VÆ°Æ¡ng Quốc đó lá»›n mạnh bởi tình yêu qua đó Chúa Kitô khi bị treo trên Thánh Giá, đã kéo tất cả mọi người lại vá»›i Người (Ga 12:32)”. ₂₉

Sá»± thật và tình bác ái là hai cá»™t trụ nâng đỡ đời sống của cá»™ng Ä‘oàn Kitô Giáo. Vì thế tôi đã nhận định rằng “Giáo Há»™i của yêu thÆ°Æ¡ng cÅ©ng là Giáo Há»™i của sá»± thật, được hiểu chủ yếu nhÆ° là sá»± trung tín vá»›i Tin Mừng mà Chúa Giêsu đã ủy thác cho các môn đệ của Ngài … Tuy nhiên, nếu muốn gia đình con cái Chúa được sống trong hiệp nhất và bình an, thì Ä‘iều cần thiết là phải có má»™t ai đó gìn giữ gia đình này trong sá»± thật và hÆ°á»›ng dẫn nó trong khôn ngoan và vá»›i thẩm quyền phân định: đây chính là Ä‘iều cần đến sứ vụ của các Thánh Tông Đồ. Từ đó, chúng ta Ä‘i đến má»™t Ä‘iểm quan trọng, đó là Giáo Há»™i hoàn toàn bởi Thần Khí, nhÆ°ng lại có má»™t cấu trúc, là sá»± kế thừa tông truyền, vá»›i trách nhiệm bảo đảm rằng Giáo Há»™i tồn tại trong sá»± thật, được mạc khải bởi Chúa Kitô, Đấng mà từ đó khả năng yêu thÆ°Æ¡ng cÅ©ng được bắt nguồn… Vì thế, các Thánh Tông Đồ và những vị kế thừa các ngài, vừa là những người canh giữ, những chứng nhân thẩm quyền của kho tàng đức tin được trao phó cho Giáo Há»™i, vừa là những thừa tác viên của tình bác ái. Đây chính là hai khía cạnh Ä‘i đôi vá»›i nhau … Sá»± thật và tình yêu thÆ°Æ¡ng là hai mặt của cùng má»™t hồng ân đến từ Thiên Chúa, và nhờ sứ vụ tông đồ, hồng ân này được bảo vệ trong Giáo Há»™i và được lÆ°u truyền cho chúng ta, cho thời đại của chúng ta!” ₃₀

Chính vì thế, Công Đồng Vatican II nhấn mạnh rằng “những ai suy nghÄ© và hành Ä‘á»™ng khác biệt vá»›i chúng ta trong các vấn đề xã há»™i, chính trị và tôn giáo cÅ©ng có quyền đòi hỏi nÆ¡i chúng ta sá»± tôn trọng và tình bác ái. Thá»±c tế, càng bặt thiệp và yêu thÆ°Æ¡ng, chúng ta càng hiểu sâu cách thế suy tÆ° của họ, và càng dá»… dàng bÆ°á»›c vào cuá»™c đối thoại vá»›i họ.” Thế nhÆ°ng, Công Đồng Vatican II cÅ©ng đồng thời nhắc chúng ta rằng “tình yêu và sá»± bặt thiệp kiểu này, dÄ© nhiên, không được làm chúng ta thờ Æ¡ vá»›i chân lý và sá»± thiện”. ₃₁

So vá»›i “chÆ°Æ¡ng trình nguyên thủy của Chúa Giêsu”, ₃₂ rõ ràng rằng đòi hỏi của má»™t số cÆ¡ cấu, được Nhà NÆ°á»›c há»— trợ và hoàn toàn xa lạ vá»›i cấu trúc của Giáo Há»™i, muốn đặt mình trên các Giám Mục để lèo lái đời sống của cá»™ng Ä‘oàn Giáo Há»™i, là không phù hợp vá»›i tín lý Công Giáo, theo đó, Giáo Há»™i là “tông truyền” nhÆ° Công Đồng Vatican II đã nhấn mạnh. Giáo Há»™i là tông truyền “ngay từ nguồn gốc của mình bởi vì Giáo Há»™i được xây dá»±ng trên ‘nền tảng của các Thánh Tông Đồ’ (Ep 2:20). Giáo Há»™i là tông truyền trong má»™t giáo huấn giống y nhÆ° giáo huấn của các Thánh Tông Đồ. Giáo Há»™i là tông truyền vì cấu trúc của Giáo Há»™i đến nay vẫn giống nhÆ° cấu trúc đã được dạy bảo, được thánh hóa và được hÆ°á»›ng dẫn cho đến khi Chúa lại đến bởi các Thánh Tông Đồ, thông qua những người thừa kế của các vị là các Giám Mục trong tình hiệp thông vá»›i Đấng Kế Vị Thánh Phêrô”.₃₃ Thành thá»­, trong má»—i Giáo Há»™i địa phÆ°Æ¡ng, “chính là nhân danh Chúa mà vị Giám Mục giáo phận [và chỉ có ngài] má»›i có quyền dẫn dắt đàn chiên được ủy thác cho mình, và ngài thá»±c thi Ä‘iều đó nhÆ° người Mục Tá»­ chính đáng, bản quyền và trá»±c tiếp”₃₄; hÆ¡n nữa ở cấp quốc gia, chỉ có Há»™i Đồng Giám Mục hợp luật má»›i có thể ban hành những hÆ°á»›ng dẫn mục vụ có giá trị cho toàn thể cá»™ng Ä‘oàn Công Giáo ở nÆ°á»›c sở tại. ₃₅

CÅ©ng thế, mục đích đã được tuyên bố của các cÆ¡ cấu đề cập trên đây là nhằm thá»±c hiện “những nguyên tắc của Ä‘á»™c lập và tá»± chủ, tá»± quản và quản lý dân chủ Giáo Há»™i” ₃₆ là không phù hợp vá»›i tín lý Công Giáo, nhÆ° ngay từ thời Kinh Tin Kính xa xÆ°a đã tuyên xÆ°ng Giáo Há»™i là “duy nhất, thánh thiện, công giáo và tông truyền.”

Trong ánh sáng của những nguyên tắc được đề ra ở đây, các Mục Tử và anh chị em tín hữu cần nhớ lại rằng việc rao giảng Phúc Âm, giảng dạy giáo lý và hoạt động từ thiện, việc phụng tự, cũng như tất cả các quyết định mục vụ khác, thuộc về thẩm quyền duy nhất của các Giám Mục cùng với các linh mục trong chuỗi liên tục của đức tin được truyền lại từ các Thánh Tông Đồ trong Thánh Kinh và Thánh Truyền, và do đó, không thể nào có thể bị chi phối từ bên ngoài.

Trong hoàn cảnh khó khăn này, không ít thành viên trong cộng đoàn Công Giáo đang thắc mắc là liệu việc được chính quyền dân sự nhìn nhận - để có thể hoạt động công khai – có phương hại cách nào đó đến tình hiệp thông với Giáo Hội Hoàn Vũ hay không. Tôi ý thức đầy đủ rằng vấn nạn này gây ra bất an đau đớn trong con tim các Mục Tử và anh chị em giáo dân. Về điểm này, trước tiên, tôi muốn khẳng định rằng việc kiên quyết và can đảm gìn giữ kho tàng đức tin, sự hiệp thông bí tích và phẩm trật tự bản chất của nó không đối nghịch với việc đối thoại với các cơ quan thẩm quyền về những khía cạnh thuộc lãnh vực dân sự trong đời sống của cộng đoàn. Việc chấp nhận sự công nhận của chính quyền dân sự không gây ra khó khăn cụ thể nào miễn là điều đó không gắn với việc phải phủ nhận những nguyên tắc không thể đảo ngược được của đức tin hay tình hiệp thông Giáo Hội. Tuy nhiên, cũng có không ít trường hợp cụ thể, thực ra là trong hầu hết các trường hợp, trong tiến trình công nhận, sự can thiệp của các cơ cấu nhất định đã buộc những người liên quan phải chấp nhận một thái độ, phải làm những cử chỉ và phải cam kết những điều đi ngược lại tiếng nói lương tâm Công Giáo của họ. Do đó, tôi hiểu rằng trong những điều kiện và hoàn cảnh đa dạng như vậy, thật khó có thể xác định đâu là lựa chọn đúng đắn. Vì thế, Tòa Thánh sau khi minh định lại các nguyên tắc, sẽ dành quyền quyết định cho cá nhân vị Giám Mục, là người sau khi tham khảo linh mục đoàn, có thể hiểu rõ hơn về hoàn cảnh địa phương, sẽ cân nhắc mọi khả năng chọn lựa cụ thể, và đánh giá các hệ quả có thể xảy ra đối với nội bộ của cộng đoàn giáo phận. Có thể xảy ra là quyết định chung cuộc không nhận được sự đồng thuận của tất cả các linh mục và giáo dân. Tuy nhiên, tôi bày tỏ niềm hy vọng rằng quyết định đó sẽ được chấp nhận, dù là đau đớn; và hy vọng rằng sự hiệp nhất của cộng đoàn giáo phận với vị Mục Tử của mình sẽ được duy trì.

Cuối cùng, thật là tốt đẹp nếu như các Giám Mục và các linh mục, với tấm lòng mục tử đích thực, biết đảm nhận lấy mọi bước có thể để tránh gây ra những tình huống tai tiếng, đánh mất đi các cơ hội hình thành lương tâm của giáo dân, đặc biệt là nơi những người yếu đuối nhất: tất cả những điều này cần được thể hiện trong tình hiệp thông và hiểu biết huynh đệ, tránh việc xét đoán và tố cáo lẫn nhau. Cũng trong trường hợp này, cần phải nhớ, đặc biệt là trong hoàn cảnh không có tự do, để có thể đánh giá được tính chất luân lý của một hành vi, thì điều cần thiết là phải dành sự chú ý đặc biệt để hiểu được những ý muốn thật sự của người trong cuộc, bên cạnh những thiếu sót khách quan. Mỗi trường hợp cần phải được cân nhắc riêng lẻ, và tính đến các hoàn cảnh cụ thể.

Hàng Giám Mục Trung Hoa

8. Trong Giáo Hội – Dân Thiên Chúa – chỉ có những thừa tác viên được thánh hiến, được phong chức sau khi được đào tạo và huấn luyện đầy đủ, mới có quyền thực thi sứ vụ “giáo huấn, thánh hóa và cai quản”. Còn đối với anh chị em giáo dân, chỉ khi nào được sự cho phép của Đức Giám Mục, thì họ mới có quyền thi hành các thừa tác vụ trợ lực liên quan đến việc truyền bá đức tin.

Trong những năm vừa qua, vì rất nhiều lý do khác nhau, anh em, các Hiền Huynh Giám Mục của tôi, đã gặp phải rất nhiều trắc trở vì những người không được “phong chức”, và thậm chí đôi khi chưa được rửa tội, khống chế và đưa ra những quyết định có liên quan đến các vấn đề quan trọng của Giáo Hội, kể cả việc bổ nhiệm các Giám Mục, nhân danh các cơ quan khác nhau của Nhà Nước. Hệ quả là chúng ta đã phải chứng kiến một sự coi nhẹ vai trò của Đấng Kế Vị Thánh Phêrô và của hàng giám mục theo một nhãn quan về Giáo Hội trong đó Đức Giáo Hoàng, các Giám Mục và linh mục có nguy cơ trở thành những người không gắn bó gì với nhau (de facto) chẳng có chức vụ hay quyền hành gì. Tuy nhiên, như đã được đề cập trước đó, Đấng Kế Vị Thánh Phêrô và hàng giám mục là những yếu tố thiết yếu và sống còn trong tín lý Công Giáo về cơ cấu bí tích của Giáo Hội. Bản chất của Giáo Hội chính là hồng ân của Chúa Giêsu, bởi vì: “Chính Người đã ban ơn cho kẻ này làm Tông Đồ, người nọ làm ngôn sứ, kẻ khác làm người loan báo Tin Mừng, kẻ khác nữa làm người coi sóc và dạy dỗ. Nhờ đó, dân thánh được chuẩn bị để làm công việc phục vụ, là xây dựng thân thể Đức Kitô, cho đến khi tất cả chúng ta đạt tới sự hiệp nhất trong đức tin và trong sự nhận biết Con Thiên Chúa, tới tình trạng con người trưởng thành, tới tầm vóc viên mãn của Đức Kitô” (Ep 4:11-13) .

Việc Đối Thoại và Hiệp Thông – tôi muốn lặp lại (như đã được đề cập trong phần 5 ở trên) – chính là những yếu tố thiết yếu và không thể thiếu được trong Giáo Hội Công Giáo: chính vì thế việc đề nghị ra một Giáo Hội “độc lập” với Tòa Thánh, trong chiều kích tôn giáo, là hoàn toàn đi ngược lại với giáo lý Công Giáo.

Tôi ý thức rất rõ những vấn nạn trầm trọng mà anh em đã phải đối phó trong tình huống nêu trên để giữ vững lòng trung tín với Đức Kitô, với Giáo Hội của Người, và với Đấng Vị Thánh Phêrô. Khi nhắc với anh em– như Thánh Phaolô đã từng nói (xem Rm 8:35-39) – không gian truân nào có thể tách rời chúng ta ra khỏi tình yêu của Đức Kitô, Tôi tin tưởng rằng anh em sẽ làm tất cả những gì có thể, trong khi tín thác vào ơn Chúa, để bảo vệ sự hiệp nhất và tình hiệp thông Giáo Hội cho dẫu phải trả giá bằng cả những hy sinh cao cả.

Nhiều thành viên của Há»™i Đồng Giám Mục Trung Hoa, những người đã hÆ°á»›ng dẫn Giáo Há»™i trong những thập niên qua, đã và sẽ còn tiếp tục Ä‘Æ°a ra má»™t sá»± chứng tá sáng ngời cho các cá»™ng Ä‘oàn của mình và cho Giáo Há»™i Hoàn VÅ©. Má»™t lần nữa, hãy để cho bài tụng ca tạ Æ¡n chân thành được vang lên đến “Vị Trưởng Mục Tá»­â

VietCatholic