HÀ TĨNH - Trong chưa đầy một đêm, 20/22 xã thuộc huyện Hương Khê đã bị nhấn chìm trong biển nước. Nước lên rất nhanh, người dân không kịp trở tay với lũ. Rồi nước rút, bỏ lại phía sau là những cảnh đời khó khăn chồng chất, ở một huyện miền núi thuộc vào loại nghèo nhất tỉnh này.

“Còn chi mô nữa chú ơi! Tan hoang hết cả rồi, tang thương lắm!” - Ông Cao Đình Ý nói khi chèo thuyền đưa chúng tôi qua sông Ngàn Phố, sang xóm 9, xóm 10 của xã Hương Đô. Đây là hai xóm chịu thiệt hại nặng nề nhất sau đợt lũ vừa qua.

Từ đầu xóm đến cuối xóm, bùn lầy ngập sâu đến mắt cá chân. Đi bộ còn khó chứ đừng nói đến xe cộ. Ở đây, người dân đang vật lộn với hậu quả mà cơn lũ gây ra.

Xóm 10 xã Hương Đô có 120 hộ thì tất thảy đều bị nhấn chìm trong nước. Thiệt hại nặng nhất là gia đình chị Trần Thị Lài, bị dòng nước lũ cuốn trôi cả ngôi nhà cùng toàn bộ đồ đạc trong đó. May mắn là cả gia đình vẫn toàn mạng, nhưng trắng tay sau lũ; đôi vợ chồng trẻ bắt đầu lại cuộc sống mới với muôn vàn khó khăn.

Gia tài của cải bao nhiêu năm tích cóp, giờ làm mồi sạch cho Hà Bá, chị Lài nghẹn ngào: “Biết khi mô vợ chồng tui mới làm lại được đây!”.

Cách nhà chị Lài không xa, hai cụ Đinh Ngọc Liễu (81 tuổi) và Nguyễn Thị Diệu (74 tuổi) may mắn hơn vì còn lại được căn nhà, dù đã xiêu vẹo. Nhưng trong nhà tuyệt nhiên không còn tài sản, đồ đạc gì. Hai ông bà già may mắn sống sót vì kịp leo lên trần, khi lũ đến. “Vợ chồng già tui giữ được mạng sống này là may lắm rồi. Của cải có chi mô mà giữ. Chưa năm mô lụt lội ác như năm nay!”, cụ Liễu vừa nói vừa chỉ tay về phía căn nhà trống hoác.

Ở xóm 9 xã Hương Đô, căn nhà của hai bà cháu Nguyễn Thị Bình (92 tuổi) cũng rỗng tuềnh toàng sau lũ lớn. Hôm lũ đến, bà mù lòa đôi mắt, cháu nhỏ dại, chẳng biết chạy đi đâu, cứ ôm nhau bất lực đứng nhìn dòng lũ. May mắn là đoàn cứu hộ đến kịp thời, nếu không hai bà cháu đã bị dòng nước cuốn đi.

Ông Nguyễn Văn Hùng, một cao niên sống lâu năm bên dòng sông Ngàn Phố, cho biết: “Từ năm 1960 trở lại đây, chưa có năm nào lụt lội hung tợn như năm ni. Dân nghèo mà ông trời không tha. Nhiều nhà trong làng đã bị “xóa sổ” rồi”.

Chất chồng những khó khăn

Nước đã rút nhưng hậu quả mà nó để lại, người dân Hương Khê không biết bao giờ mới khắc phục xong. Theo thống kê chưa đầy đủ của ban phòng chống lụt bão Hương Khê, toàn huyện có tới hơn 12.500 căn nhà bị ngập sâu, mọi tài sản bị mất trắng; hơn 13.000 căn nhà bị sập đổ hoàn toàn. Tổng thiệt hại ước tính trên 300 tỉ đồng.

Nguy cơ đói kém là có thể xảy ra, cùng với đó là nỗi lo về mùa màng, nước sạch, tái sản xuất... Hàng trăm héc ta hoa màu của người dân bị lũ lụt tàn phá, lương thực dữ trữ cũng đã đi theo dòng nước. Cùng với đó là hàng chục km đường giao thông và các công trình công cộng bị nước lũ tàn phá. Lũ dữ chưa từng có trong lịch sử khiến bức tranh huyện miền núi này trở nên tiêu điều hơn bao giờ hết!

“Năm ni mùa màng coi như mất trắng. Mai mốt không biết lấy gì mà ăn đây”, ông Nguyễn Đinh ở xóm 12 xã Hương Xuân chỉ tay về phía 2 sào đậu xanh đã nát bấy sau cơn lũ, mà than thở. Cả huyện Hương Khê gần như mất trắng hoa màu. Những cánh đồng sau lũ chỉ là một màu trắng và mùi hôi thối của bùn lầy.

Cùng với nguy cơ thiếu ăn, nhiều trường học ở Hương Khê cũng không thể khai giảng đúng hẹn năm học mới. Nhiều phòng học và trang thiết bị giảng dạy đã bị phá hỏng; trường ngập bùn lầy; sách vở nát tươm; nhiều bàn ghế đã trôi theo dòng lũ. Thiệt hại mà ngành giáo dục Hương Khê phải gánh chịu lên tới 13 tỉ đồng, chưa kể hàng ngàn học sinh không thể đến trường vì gia đình không thể lo cho con năm học mới. Phòng Giáo dục Hương Khê đã lên kế hoạch khai giảng muộn, để có thời gian “làm sạch, làm mới” trường, lớp và trang thiết bị.

Thầy Bùi Toàn, Hiệu trưởng trường THCS xã Hương Đô, cho biết: “Hiện nay, việc khai giảng năm học mới theo đúng kế là rất khó bởi hầu hết phòng học và trang thiết bị của nhà trường sau lũ đã hư hỏng rất nhiều. Cán bộ, giáo viên nhà trường đang được huy động để khắc phục hậu quả do lũ gây ra”.

Cuộc sống của người dân huyện Hương Khê vốn khó khăn, sau lũ lại càng túng quẫn, khủng hoảng. Cùng với sự cứu trợ, giúp đỡ của các cấp các ngành, người dân Hương Khê đang từng bước vực dậy, bắt đầu cuộc sống mới. Nhưng dấu ấn mà đợt lũ lụt kinh hoàng nhất trong vòng 50 năm trở lại đây vẫn còn hằn in trên từng khuôn mặt những người nông dân.

Và một nỗi lo mới lại đến: có thể năm nay, hàng trăm học sinh Hương Khê không được tiếp tục tới trường...

Xin Quý ân nhân nhất là những bà con đã từng sinh ra và sống ở Hương Khê, xin hãy rộng tay cứu trợ đồng bào bão lụt ở Hương Khê tránh khỏi nạn đói này.
mọi sự giúp đỡ xin gửi về:

Linh mục Nguyễn Văn Tâm, Quản xứ Thượng Bình
Xã Hương Long, Huyện Hương Khê, Tỉnh Hà Tĩnh.
ĐT: 039872258 / DD: 0984984371 /Email: nguyenvtam@gmail.com