Dòng Thừa Sai Bác Ái giáo phận Vinh là một Hội Dòng chuyên làm những công tác từ thiện, bác ái xã hội theo tinh thần Tin Mừng của Chúa Giêsu, được thành lập bởi linh mục Giuse Nguyễn Đăng Điền vào những thập niên cuối thể kỷ XX.

Tuy là một Hội Dòng non trẻ, nhưng đã có một sự phát triển nhanh chóng về nhân sự và cơ sở, cũng như đang có sự đóng góp phần nào cho cộng việc Tin Mừng hóa trong điạ hạt giáo phận Vinh nói riêng và những nơi khác nói chung. Chúng tôi xin hân hạnh được giới thiệu sơ lược về Hội Dòng, có thể nói, mang đậm đặc tính “Vinh” này.

1. Nguồn gốc

Giáo phận Vinh là một giáo phận rộng lớn, trải dài trên ba tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh và Quảng Bình, với con số tín hữu vào hàng những giáo phận đông nhất ở Việt Nam. Tuy là một giáo phận rộng về diện tích và đông về dân số, nhưng lại là giáo phận có nhiều khó khăn, nhất là vấn đề kinh tế, bởi vị thế của giáo phận nằm ngay dãi eo đất niềm Trung, nơi thường xuyên phải hứng chịu những khó khăn khắt nghiệt của thiên nhiên: bão lụt, giá lạnh, nắng nóng.

Nhưng vùng đất khắc nghiệt này cũng tạo nên con người có tính cách năng động, chịu thương chịu khó và sẵn sàng dấn thân cho những lý tưởng cao đẹp như lịch sử của Việt Nam đã làm chứng. Tính cách đó cũng in đậm nơi người tín hữu vùng đất Nghệ - Tĩnh - Bình, và vì vậy, có thể nói giáo phận Vinh đang là giáo phận có ơn gọi cao nhất ở Việt Nam. Tuy nhiên, khát khao, ước muốn là một chuyện, mà thực tế lại là một chuyện. Ơn gọi ở giáo phận Vinh thật dồi dào, nhưng do điều kiện khó khăn của lịch sử và kinh tế, nên nhiều người đành gác lại lý tưởng dâng hiến tu trì của mình, do trong giáo phận chỉ có một Hội Dòng duy nhất là Mến Thánh Giá Vinh.

Vì chỉ có một Hội Dòng duy nhất trong giáo phận như thế, mà ơn gọi thì “quá nhiều”, nên buộc Hội Dòng phải chọn lựa, và không vì chọn lựa đi nữa, thì cũng không có đủ điều kiện cơ sở vật chất để tiếp nhận ơn gọi, do đó phải giới hạn trong việc tiếp nhận người vào. Trước tình hình đó, nhiều người đã phải Nam tiến để tìm những cộng đoàn tu trì đón nhận sự dâng hiến của mình. Nhưng như đã nói là do điều kiện đất nước và do khó khăn kinh tế của điạ phương giáo phận Vinh, nên nhiều bạn trẻ khi vào niềm Nam vẫn không tìm được nơi tiếp nhận sự quảng đại của đời mình. Trong khi đó, thì ngay tại quê hương giáo phận Vinh lại có nhiều người đau khổ cần đến sự yêu thương, phục vụ của người khác. Trước tình cảnh đó, linh mục Giuse Nguyễn Đăng Điền đã nghĩ đến việc nên lập một cộng đoàn tu trì khác nữa ngay tại vùng đất Nghệ - Tĩnh – Bình để vừa đáp ứng được nhu cầu khát khao dâng hiến cuộc đời cho Thiên Chúa của nhiều bạn trẻ, cũng như để những người khổ đau có được sự chăm sóc, phục vụ. Ý tưởng đó đã thúc đẩy cho quyết định bắt tay vào việc. Lúc đó là vào năm 1980.

Cha Giuse đưa ý tưởng của mình trình bày với Đức giám mục lúc bấy giờ là Đức cha Phêrô Trần Xuân Hạp. Ngài nhận thấy đó là một ý tưởng hay. Nhưng với sự khôn ngoan và là người hiểu quy luật tự nhiên là phải có sự tiệm tiến, nên Đức cha cho phép cha Giuse âm thầm thực hiện ý tưởng của mình. Sau 20 năm thử nghiệm, Đức cha nhận thấy đó quả là một công việc mà Thánh Thần đã gợi hứng, và Hội Dòng đã thể hiện được lòng thương xót của Thiên Chúa, mang lại sự an ủi cho nhiều người bất hạnh, nên ngày 18.01.2000, Đức cha đã châu phê Hội Dòng với tên gọi là Hội Dòng Thừa Sai Bác Ái giáo phận Vinh, cùng chuẩn duyệt cuốn Nội Quy, Hiến Pháp của Hội Dòng. Hội Dòng nhận Đức Mẹ Thăm Viếng làm Quan thầy.

2. Đôi nét về người sáng lập

Cha Giuse Nguyễn Đăng Điền, Đấng sáng lập Dòng Thừa Sai bác Ái giáo phận Vinh, sinh ra tại giáo phận Vinh và hiện đang hoạt động một cách hăng say với nhiều trọng trách trong Dòng và trong giáo phận.

Cha Giuse sinh ngày 10.04.1934, tại giáo xứ Tân Hội, hạt Ngàn Sâu, thuộc xã Hương Trạch, huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh.

Là một chú bé ngoan hiền và có ước nguyện đi tu ngay từ nhỏ, nên ngày 15.08.1050 chú đã xin gia nhập Chủng viện.

Sau 8 năm ở Tiểu chủng viện Xã Đoài, thầy Điền được bề trên cho Ä‘i thá»±c tập (Kẻ giảng) 2 năm, từ 1958 đến1960,  và ngay trong năm1960, thầy được gia nhập Đại chủng viện.

Trải qua 6 năm ở Đại chủng viện Phanxicô, tháng 12 năm 1966, thầy được thụ phong linh mục.

Từ 1966 đến 1970 cha Giuse phục vụ tại Tòa giám mục Xã Đoài.

Năm 1970-1979: quản xứ Đông Yên, Kỳ Lợi, Kỳ Anh, Hà Tĩnh.

Năm 1979-1984: Quản xứ kiêm quản hạt Quy Chính, Nam Diên, Nam Đàn, Nghệ An.

Năm 1984 đến nay quản xứ kiêm quản hạt Nhân Hòa, Nghi Thuận, Nghi Lộc, Nghệ An.

Ngoài việc quản hạt, quản xứ, cha còn làm Trưởng Ban giáo dân của giáo phận.

Về phía Hội Dòng, ngoài tư cách là Đấng sáng lập, cha còn được Dòng trao nhiệm vụ Bề trên Tổng quyền và là người đào tạo chính của Hội Dòng.

3. Linh đạo của Hội Dòng

Theo gương Chúa Giêsu là Đấng đã đến thế gian này để thực thi thánh ý Thiên Chúa và cứu độ con người, nhất là những người nghèo khó, đau khổ, Hội Dòng đón nhận sự thúc đẩy của Chúa Thánh Thần trong mọi công việc, nhất là công việc từ thiện bác ái, miễn sao công việc đó làm cho “Thiên Chúa được tôn vinh và con người được hạnh phúc”. Công việc đó, trước hết được thể hiện trong cộng đoàn, sau đến những nơi khác. (x. Nội Quy [NQ], các số 1,2 và 3).

Và để cụ thể mẫu gương theo Chúa đi trao tặng tinh tình thương, Hội Dòng đã nhận Đức Maria Thăm Viếng làm quan thầy.

4. Tổ chức Hội Dòng

Để thực thi được con đường thiêng liêng trên đây, Hội Dòng đã có những tổ chức cụ thể.

* Hai nhánh tu trì:

Hội Dòng TSBA gồm hai nhánh: Hội Dòng Nam và Hội Dòng Nữ. Mỗi nhánh có sinh hoạt riêng biệt, nhưng cùng chung một linh đạo (x. Hiến Pháp [HP], số 1 và 48)

* Ban Quản trị Hội Dòng

Vì cùng chung một linh đạo nên Hội Dòng có Ban quản trị chung, gồm: Bề trên Tổng quyền, chị Tổng phụ trách và Ban cố vấn (gồm chị Tổng phụ trách và ba thành viên khác: chị phó, thư ký và quản lý), (và Ban cố vấn này cũng là mô hình cho mỗi cộng đoàn) (x. NQ, số 83 và 86)

Thời hạn của Ban quản trị Hội Dòng và cộng đoàn là 3 năm (x. NQ, số 88)

Tuy nhiên, vì là một Hội Dòng của giáo phận, nên trên hết, Hội Dòng sống dưới sự tuân phục Đức giám mục giáo phận. (x. NQHP, số 76)

* Đào tạo nhân sự

- Tiếp nhận ơn gọi

Như đã nói, việc thành lập Dòng, một phần cũng vì đáp ứng những thanh niên, thiếu nữ không có đủ những điều kiện để gia nhập các Hội Dòng khác, nên điều đầu tiên mà Hội Dòng có tính cách mở đó là tiếp nhận ơn gọi có trình độ học vấn từ lớp 10 trở lên, hoặc cũng có thể thấp hơn, tuỳ điều kiện để Hội Dòng duyệt xét, và đang còn độc thân. Nhưng sau đó Hội Dòng sẽ vì tinh thần bác ái và trách nhiệm với sứ mạng Chúa trao để đào tạo lên cao hơn (x. HP, số 77).
 
- Tập Viện

Để được tiếp nhận vào Tập viện, phải từ 18 tuổi trở lên và có ý thức trưởng thành trong sự tự do chọn lựa bậc sống của mình, được cộng đoàn bỏ phiếu tiến cử (x. NQ, số 78 và 79).

Thời gian ở Tập viện là 2 năm.

- Khấn tạm

Sau thời gian ở Tập viện, tập sinh sẽ được duyệt xét để được tiến tới thực hiện lời khấn. Khấn sinh sẽ giữ lời cam kết với Chúa về đời sống Khiết tịnh, Vâng phục, Thanh bần và Bác ái.

Thời gian khấn tạm tối đa là 6 năm, mỗi năm lặp lại một lần. Tuy nhiên, vì lý do đặc biệt, người tu sĩ có thể được phép kéo dài thời gian khấn tạm, nhưng không được quá 8 năm (x. HP điều 43 và 44).

- Khấn trọn

Hết thời gian khấn tạm và được sự đồng ý của các vị hữu trách Dòng, khấn sinh có thể khấn trọn đời. Khi khấn trọn đời, người tu sĩ có mọi trách nhiệm và quyền lợi như quy định của Hiến Pháp Dòng.

 
5. Các cộng đoàn

Hội Dòng hiện có 432 thành viên nữ và 35 nam, trong đó có 51 nữ tu khấn trọn, 150 nữ tu khấn tạm, 61 tập sinh nữ và 7 tập sinh nam, quy ngụ trong 40 cộng đoàn sâu đây:

* Cộng đoàn Đông Yên
Địa chỉ: xã Kỳ Lợi, huyện Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh.
ĐT: 039.868039

* Cộng đoàn Quy Chính
Địa chỉ: xã Nam Diên, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An.
ĐT: 038.3921116.

* Cộng đoàn Đạo Đồng
Địa chỉ: xã Quang Thành, huyện Yên Thành, tỉnh Nghệ An
ĐT: 038.3628227.

* Cộng đoàn Tân Hương
Địa chỉ: xã Nghi Vạn, huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An
ĐT: 038.3618237.

* Cộng đoàn Phú Lễ
Địa chỉ: xã Hương Trạch, huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh
ĐT: 0390.873281.

* Cộng đoàn Đồng Kén
Địa chỉ: xã Quang Thành, huyện Yên Thành, tỉnh Nghệ An
ĐT: 038. 3638144.

* Cộng đoàn Nguyệt Lang
Địa chỉ: xã Quang Thành, huyện Yên Thành, tỉnh Nghệ An
ĐT:

* Cộng đoàn Xuân An
Địa chỉ: xã Quỳnh Xuân, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An
ĐT: 038.3669060.

* Cộng đoàn Tràng Đình
Địa chỉ: xã Yên Lộc, huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh
ĐT:

* Cộng đoàn Vĩnh Phước
Địa chỉ: xã Cẩm Phúc, huyện Cẩm Xuyên, tỉnh Hà Tĩnh
ĐT: 0972.967033

* Cộng đoàn Gia Hưng
Địa chỉ: xã Hưng Trạch, huyện Bố Trách, tỉnh Quảng Bình
ĐT: 052.506067

* Cộng đoàn Thuận Nghĩa
Địa chỉ: xã Quỳnh Lâm, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An
ĐT:038.3245279

* Cộng đoàn Thượng Nậm
Địa chỉ: xã Hồng Long, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An
ĐT:038.3781281

* Cộng đoàn Cương Gián
Địa chỉ: Xuân Liên, Nghi Xuân, hà Tĩnh
ĐT: 039.823173

* Cộng đoàn Tràng Lưu
Địa chỉ: xã Lộc Yên, huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh
ĐT: 039.870519.

* Cộng đoàn Tĩnh Giang
Địa chỉ: Tp. Hà Tĩnh, tỉnh Hà Tĩnh
ĐT:

* Cộng đoàn Tân Lập
Địa chỉ: xã Hậu Thành, huyện Yên Thành, tỉnh Nghệ An
ĐT:038.3636479

* Cộng đoàn Cồn Cả
Địa chỉ: xã Nghĩa Lộc, huyện Nghĩa Đàn, tỉnh Nghệ An
ĐT: 038.329608.

* Cộng đoàn Trung Phu
Địa chỉ: xã Công Thành, huyện Yên Thành, tỉnh Nghệ An
ĐT: 038.3687374.

* Cộng đoàn Cổ Lãm
Địa chỉ: xã Nghi Văn, huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An
ĐT: 038.3617259.

* Cá»™ng Ä‘oàn  Nhân Hòa
Địa chỉ: xã Nghi Thuận, huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An
ĐT: 038.3796341.

* Cộng đoàn Bình Thuận
Địa chỉ: xã Nghi Thuận, huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An
ĐT: 038.3779171.

* Cộng đoàn Tràng Đen
Địa chỉ: xã Nam Hưng, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An
ĐT: 038.3785603.

* Cộng đoàn Xã Đoài (Trung tâm trẻ khuyết tật 19/3)
Địa chỉ: xã Nghi Diên, huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An
ĐT: 038.3613947.

* Cộng đoàn Làng Nam
Địa chỉ: xã Nghi Trung, huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An
ĐT: 038.3615771.

* Cộng đoàn Rú Đất
Địa chỉ: xã Long Thành, huyện Yên Thành, tỉnh Nghệ An
ĐT:

* Cộng đoàn Họ Na
Địa chỉ: xã Phúc Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình
ĐT:

* Cộng đoàn Thọ Hòa
Địa chỉ: Giáo xứ Phú Thọ Hòa, Tp. HCM
ĐT: 08.8608571.

* Cộng đoàn Bình Hưng Hòa
Địa chỉ: Giáo xứ Văn Côi, Tp.HCM
ĐT: 08.4269773.

* Cộng đoàn Gò Vấp
Địa chỉ: Giáo xứ Lạng Sơn, Tp.HCM
ĐT: 08.2444143.

* Cộng đoàn Ngọc Lũ
Địa chỉ: Giáo xứ Ngọc Lũ, Tp. Hà Nội
ĐT:

* Cộng đoàn Phát Diệm
Địa chỉ:Giáo xứ Ninh Bình, Tp. Ninh Bình
ĐT:

* Cộng đoàn Lai Ổn
Địa chỉ: Giáo xứ Lai Ổn, Tp. Thái Bình
ĐT:

* Cộng đoàn Nam Xá
Địa chỉ:Giáo xứ Khoan Vĩ, Tp. Hà Nội
ĐT:

* Cộng đoàn Hóa Lộc
Địa chỉ:Giáo xứ Hóa Lộc, Tp. Ninh Bình
ĐT:

* Cộng đoàn Châu Sơn
Địa chỉ: Nho Quan, tỉnh Ninh Bình
ĐT:

* Cộng đoàn Buôn Hồ
Địa chỉ: Giáo xứ Buôn Hồ, tỉnh Đắk Lắk
ĐT: 050.870507

* Cộng đoàn Yên Pháp
Địa chỉ: xã Hưng Thịnh, Hưng Nguyên, Nghệ An
ĐT: 038.3581557

* Cộng đoàn Yên Đại (Cộng đoàn Nam)
Địa chỉ: xã Nghi Phú, huyện Nghi Lộc, Tp. Vinh
ĐT: