Há»c há»i Sứ Ä‘iệp Ngà y Thế giá»›i Truyá»n thông xã há»™i năm 2018
10.04.2018
ÄGH Phanxicô cho thấy khả năng truyá»n thông của con ngÆ°á»i có những nét đặc biệt nà y là : Äược tạo ra giống hình ảnh Äấng Tạo Hóa, con ngÆ°á»i có thể bà y tá» và chia sẻ tất cả những gì là Chân, Thiện, Mỹ; có thể mô tả kinh nghiệm của chÃnh mình và thế giá»›i, để tạo ra ký ức lịch sá» và hiểu biết các sá»± kiện.
1. Chủ Ä‘á» của Sứ Ä‘iệp Ngà y Thế giá»›i Truyá»n thông xã há»™i năm 2018 là gì?
Chủ Ä‘á» của Sứ Ä‘iệp Ngà y Thế giá»›i Truyá»n thông xã há»™i
năm 2018 là “Tin giả và má»™t ná»n báo chà vì hòa bình: Sá»± tháºt sẽ giải thoát anh
em!â€
2. Tại sao sứ Ä‘iệp Ngà y Thế giá»›i Truyá»n thông xã há»™i năm nay lại Ä‘á» cáºp
đến “tin giả�
Chứng kiến tình hình tin giả đang lan rộng trong một
thế giá»›i chịu ảnh hưởng sâu sắc bởi sá»± thay đổi nhanh chóng các kỹ thuáºt truyá»n
thông, ÄGH Phanxicô muốn Ä‘Æ°a ra má»™t sứ Ä‘iệp để cá»™ng tác vá»›i má»i ngÆ°á»i trong ná»—
lá»±c ngăn chặn sá»± lan rá»™ng của tin giả, đồng thá»i tái khám phá phẩm giá của báo
chà cÅ©ng nhÆ° trách nhiệm của các nhà báo trong việc truyá»n đạt sá»± tháºt.
3. ÄGH Phanxicô cho thấy khả năng truyá»n thông của con ngÆ°á»i có những
nét đặc biệt nà o?
ÄGH Phanxicô cho thấy khả năng truyá»n thông của con
ngÆ°á»i có những nét đặc biệt nà y là : Äược tạo ra giống hình ảnh Äấng Tạo Hóa,
con ngÆ°á»i có thể bà y tá» và chia sẻ tất cả những gì là Chân, Thiện, Mỹ; có thể
mô tả kinh nghiệm của chÃnh mình và thế giá»›i, để tạo ra ký ức lịch sá» và hiểu
biết các sự kiện.
4. Khả năng giao tiếp của con ngÆ°á»i sẽ bị bóp méo khi nà o và cần được sá»a
chữa như thế nà o?
Khi con ngÆ°á»i chiá»u theo thói kiêu ngạo và tÃnh Ãch ká»·
của mình, há» sẽ bóp méo cách thế sá» dụng khả năng giao tiếp. Äiá»u nà y có thể
được nhìn thấy ngay từ thá»i nguyên tổ của loà i ngÆ°á»i. Nó cần được sá»a lại bằng
sự trung thà nh với kế hoạch của Thiên Chúa.
5. Tin giả là gì?
Tin giả là những thông tin sai lạc dựa trên những dữ
liệu không tồn tại hoặc bị bóp méo để lừa dối và thao túng độc giả. Nó bắt
chÆ°á»›c các tin tức thá»±c sá»±, đến mức xem ra có vẻ hợp lý. Nó trở nên đáng tin vÃ
lôi kéo được sá»± chú ý của má»i ngÆ°á»i bằng cách đánh trúng các thà nh kiến, khai
thác các cảm xúc bá»™c phát nhÆ° lo lắng, căm há»n, tức giáºn và thất vá»ng. Nhá» các
mạng xã há»™i, nó được truyá»n bá nhanh chóng đến ná»—i ngay cả những lá»i phủ nháºn
có thẩm quyá»n Ä‘i nữa cÅ©ng không thể hạn chế được những thiệt hại.
6. Do đâu mà việc loại bỠtin giả trở nên khó khăn?
Việc vạch trần và loại bỠtin giả trở nên khó khăn vì
nhiá»u ngÆ°á»i thÆ°á»ng chỉ tÆ°Æ¡ng tác vá»›i những kẻ hợp ý vá»›i mình trong các môi
trÆ°á»ng kỹ thuáºt số. Há» không có các nguồn thông tin phong phú là nh mạnh và các
cuá»™c đối thoại xây dá»±ng, khiến há» vô tình đồng lõa trong việc loan truyá»n các
tin giả mà há» nháºn được từ những ngÆ°á»i tÆ°Æ¡ng tác vá»›i há».
7. Tin giả thÆ°á»ng dẫn đến háºu quả nà o?
Tin giả thÆ°á»ng dẫn đến việc là m mất uy tÃn của ngÆ°á»i
khác, trình bà y những ngÆ°á»i ấy nhÆ° kẻ thù, tháºm chà nhÆ° ma quá»·, và nung nấu
lòng căm thù há». Tin giả là má»™t dấu chỉ của thái Ä‘á»™ thiếu khoan dung, quá nhạy
cảm, kiêu căng và thù háºn.
8. Chiến thuáºt tạo tin giả đầu tiên trong lịch sá» nhân loại đã được ma
quá»· thá»±c hiện để cám dá»— con ngÆ°á»i nhÆ° thế nà o?
Äó là chiến thuáºt của con rắn, Ä‘Æ°a ra những Ä‘iá»u tuy
giả dối nhưng lại rất quyến rũ. Con rắn giả vỠlà bạn tốt của Evà , hết sức quan
tâm đến lợi Ãch của bà , và bắt đầu câu chuyện bằng cách nói lên má»™t Ä‘iá»u chỉ
mang má»™t phần sá»± tháºt: “Thiên Chúa bảo rằng ông bà không được ăn bất kỳ trái
cây nà o trong vÆ°á»n phải không?â€. “Thá»±c ra Thiên Chúa chỉ cấm không được ăn trái
của cây cho biết Ä‘iá»u là nh Ä‘iá»u dữ mà thôi; nếu ăn và o sẽ bị chếtâ€. NgÆ°á»i Ä‘Ã n
bà đã sá»a sai con rắn nhÆ° thế, nhÆ°ng lại để cho mình bị thua trÆ°á»›c sá»± trấn an
và khiêu khÃch của nó: “Chẳng chết chóc gì đâu, nhÆ°ng ăn và o ông bà sẽ trở nên
giống nhÆ° thần thánh - biết là nh biết dữâ€. Câu trả lá»i nà y có má»™t chút sá»± tháºt
khi nhắc đến yếu tố “biết là nh biết dữâ€, nhÆ°ng nó đã khiến Evà nghi ngá» tình
thương của Thiên Chúa.
Câu chuyện Kinh Thánh nà y cho thấy: Chẳng hỠcó một
thông tin sai lạc nà o mà không tác hại. Tin và o sự giả dối có thể gây ra những
háºu quả thảm khốc. Má»™t sá»± tháºt bị méo mó -dù méo mó má»™t chút thôi- cÅ©ng có thể
có những háºu quả nghiêm trá»ng.
Và điá»u nguy hiểm nhất, đó là lòng tham của chúng ta.
Tin tức giả mạo thÆ°á»ng lan truyá»n nhanh chóng đến ná»—i khó có thể dừng lại là vì
nó khÆ¡i dáºy lòng tham không đáy vá» quyá»n lá»±c, sở hữu và lạc thú, là m tê liệt tá»±
do ná»™i tâm của con ngÆ°á»i.
9. Trong kế hoạch khỠtrừ tin giả, cần có chương trình giáo dục vỠchân
lý; chÆ°Æ¡ng trình nà y chủ yếu dạy vá» Ä‘iá»u gì?
Trong kế hoạch khỠtrừ tin giả, chương trình giáo dục
vá» chân lý cần dạy cho má»i ngÆ°á»i luôn tìm cách hiểu rõ những ham muốn của mình
và điá»u khiển được những khuynh hÆ°á»›ng sâu xa nhất của mình - không cho phép
những khuynh hÆ°á»›ng ấy hủy hoại khả năng nháºn thức Ä‘iá»u thiện khiến há» phải chịu
thua các cơn cám dỗ.
10. Sự ô nhiễm liên tục bởi ngôn ngữ lừa dối có thể là m đen tối cuộc sống
nội tâm của chúng ta như thế nà o?
Sự ô nhiễm liên tục bởi ngôn ngữ lừa dối sẽ là m cho
chúng ta không còn phân biệt nổi đâu là sá»± tháºt, dẫn đến mất cả lòng tá»± trá»ng
và sá»± tôn trá»ng đối vá»›i ngÆ°á»i khác, để rồi đánh mất khả năng yêu thÆ°Æ¡ng thá»±c
sá»±, chỉ còn biết lao và o những Ä‘am mê lạc thú tầm thÆ°á»ng và chìm sâu trong thú
tÃnh.
11. Váºy là m thế nà o để chúng ta có thể tá»± bảo vệ mình khá»i những nguy hại
gây ra do những tin giả Ä‘ang trà n ngáºp trong thế giá»›i hôm nay?
Thuốc giải Ä‘á»™c hiệu nghiệm nhất cho vi khuẩn giả dối lÃ
luôn biết thanh lá»c mình trong sá»± tháºt. Theo Kitô giáo, sá»± tháºt không chỉ lÃ
Ä‘iá»u được Ä‘Æ°a ra ánh sáng sau khi bị che giấu, mà là nÆ¡i chúng ta có thể dá»±a
và o để cuá»™c Ä‘á»i của ta không bị sụp đổ. Và nÆ¡i đó chÃnh là Äức Kitô, nhÆ° lá»i
Ngà i xác định: “Ta là sá»± tháºt†(Ga 14: 6). Và sá»± tháºt nà y sẽ cho ta được tá»± do:
“Sá»± tháºt sẽ giải thoát anh em†(Ga 8:32). Thuốc giải Ä‘á»™c hiệu nghiệm nhất cho
vi khuẩn giả dối chÃnh là kết hiệp vá»›i Äức Kitô và thá»±c hiện Lá»i Ngà i.
12. Má»™t cách cụ thể, ta phải là m gì để thể hiện sá»± tháºt?
Má»™t cách cụ thể, sá»± tháºt đòi ta phải thoát khá»i sá»± giả
trá và xây dựng sự hiệp thông, bởi vì sự giả dối luôn luôn có thể len và o, ngay
cả khi chúng ta nói ra những Ä‘iá»u đúng. Má»™t lý luáºn cho dù không ai bắt bẻ và o
đâu được, và hoà n toà n dá»±a trên những sá»± kiện không thể phủ nháºn, nhÆ°ng nếu nó
được dùng để là m tổn thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i khác và là m mất uy tÃn của ngÆ°á»i đó trÆ°á»›c mắt
ngÆ°á»i khác, thì bất kể nó có vẻ đúng đến đâu Ä‘i nữa, nó cÅ©ng không phải lÃ
đúng. Chúng ta có thể nháºn ra tÃnh chân thá»±c của những lá»i phát biểu qua hoa
trái của chúng: Lá»i chúng ta nói ra có gây chia rẽ và thất vá»ng? hay thúc đẩy
những suy tư trưởng thà nh và đầy đủ, dẫn đến sự đối thoại là nh mạnh và những
thà nh quả tÃch cá»±c?
13. Các nhà báo có trách nhiệm như thế nà o trong việc khỠtrừ tin giả?
Các nhà báo có trách nhiệm và sứ mạng rất lớn trong
việc bảo vệ tin tức. Sứ mạng nà y đòi há»i há» phải luôn ý thức rằng: Thông tin
cho ngÆ°á»i khác chÃnh là đà o tạo ngÆ°á»i khác, vì thế các nhà báo phải luôn quảng
bá sá»± thiện, tạo ra lòng tin, mở Ä‘Æ°á»ng cho sá»± hiệp thông và hoà bình.
14. ÄGH Phanxicô má»i gá»i tất cả má»i ngÆ°á»i cổ vÅ© má»™t ná»n báo chà vì hòa
bình như thế nà o?
Theo ÄGH Phanxicô, cổ vÅ© má»™t ná»n báo chà vì hòa bình
không có nghÄ©a là cổ võ cho loại hình báo chà chỉ có máºt ngá»t để rồi nhắm mắt
trÆ°á»›c những vấn Ä‘á» nghiêm trá»ng; hay loại hình báo chà chỉ đầy cảm tÃnh. Ngược
lại, cần phải khuyến khÃch má»™t ná»n báo chà trung thá»±c, chống lại những giả dối,
những thứ khẩu hiệu nghe tháºt kêu, và các tiêu Ä‘á» giáºt gân. Äó là ná»n báo chÃ
trung thá»±c do dân tạo ra và vì dân, nhằm phục vụ má»i ngÆ°á»i - đặc biệt là những
ngÆ°á»i không có tiếng nói. Äó cÅ©ng là ná»n báo chà Ãt táºp trung và o các tin tức
giáºt gân, nhÆ°ng táºp chú nhiá»u hÆ¡n và o việc tìm ra các nguyên nhân cÆ¡ bản của
các cuộc xung đột, nhằm thúc đẩy sự hiểu biết sâu sắc hơn và góp phần giải quyết
bằng cách thiết láºp các quy trình đạo đức. Cuối cùng, đây là má»™t ná»n báo chÃ
biết dấn thân để tìm cách Ä‘Æ°a ra được những lá»±a chá»n tốt đẹp và hữu hiệu, khác
hẳn vá»›i việc cổ vÅ© sá»± leo thang chiến tranh và bạo lá»±c bằng lá»i nói.
15. Hãy cùng với
ÄGH Phanxicô hÆ°á»›ng vá» Äấng Chân Lý vá»›i lá»i cầu nguyện tha thiết: cầu cho sá»±
tháºt được xây dá»±ng và lan tá»a trên thế gian.
Lạy Chúa, xin là m
cho chúng con nên những khà cụ bình an của Chúa. Giúp chúng con
nháºn ra sá»± ác len lá»i trong thứ truyá»n thông không kiến tạo sá»± hiệp thông.
Giúp chúng con
biết loại bá» ná»c Ä‘á»™c khá»i những phán Ä‘oán của chúng con.
Giúp chúng con
nói vỠtha nhân như anh chị em của chúng con.
Chúa là Äấng
trung tÃn và đáng tin cáºy, xin là m cho lá»i nói của chúng con thà nh những hạt
giống sự thiện cho thế giới.
nơi có tiếng la
hét, xin là m cho chúng con biết lắng nghe;
nơi có hoang
mang, xin cho chúng con gợi hứng cho hà i hòa;
nơi có mơ hồ, xin
cho chúng con biết mang lại sự minh bạch;
nơi có sự loại
trừ, xin cho chúng con biết mang đến tình đoà n kết;
nơi có chủ nghĩa
kÃch Ä‘á»™ng, xin cho chúng con biết dùng sá»± tỉnh táo;
nÆ¡i há»i hợt, xin
cho chúng con nêu lên những câu há»i thá»±c sá»±;
nơi có thà nh
kiến, xin cho chúng con đánh thức niá»m tin;
nÆ¡i có háºn thù,
xin cho chúng con mang lại niá»m tôn trá»ng;
nơi có sự giả dối, xin cho
chúng con mang đến sá»± tháºt. Amen.
(WGPSG)
|