Tròn 5 năm sau vụ Con Cuông, thăm lại phố núi miá»n Tây
02.07.2017
Giáo Ä‘iểm Con Cuông ngà y ấy thuá»™c thôn Trung HÆ°Æ¡ng, xã Yên Khê, cách thà nh phố Vinh Æ°á»›c lượng 130 cây số, qui tụ hÆ¡n 300 giáo dân. Vá» mặt pháp lý, linh mục Phạm Ngá»c Quang, chÃnh xứ Quan Lãng; linh mục Nguyá»…n Äình Thục, quản nhiệm Äồng Lam rồi cha Giuse Ngô Văn Háºu sau nà y đã nhiá»u là m thủ tục đăng ký nhÆ°ng vẫn không nháºn được câu trả lá»i. Sinh hoạt tôn giáo bị o ép, hạn chế; nhiá»u giáo dân bị cÆ¡ quan công quyá»n triệu táºp, dá»a nạt, hà nh hung.
Từ giáo xứ Song Ngá»c, chiếc xe bảy
chá»— dần lăn bánh Ä‘Æ°a chúng tôi vá» miá»n rừng núi Ä‘iệp trùng miá»n Tây xứ Nghệ. Dòng
thá»i gian Ä‘i tháºt nhanh, má»›i đó mà đã tròn 5 năm xảy ra sá»± kiện Con Cuông (1.7.2012
-1.7.2017). Ngồi trên xe, má»™t miá»n ký ức bá»—ng nhiên trà n vá» trong tâm tưởng tôi,
má»™t ngÆ°á»i trong cuá»™c, đã sống những ngà y tháng gian nan đó...
Giáo điểm Con Cuông ngà y ấy thuộc
thôn Trung Hương, xã Yên Khê, cách thà nh phố Vinh ước lượng 130 cây số, qui tụ hơn
300 giáo dân. Vá» mặt pháp lý, linh mục Phạm Ngá»c Quang, chÃnh xứ Quan Lãng; linh mục
Nguyá»…n Äình Thục, quản nhiệm Äồng Lam rồi cha Giuse Ngô Văn Háºu sau nà y đã nhiá»u
lần là m thủ tục đăng ký nhÆ°ng vẫn không nháºn được câu trả lá»i. Sinh
hoạt tôn giáo bị o ép, hạn chế; nhiá»u giáo dân bị cÆ¡ quan công quyá»n triệu táºp,
dá»a nạt, hà nh hung.
Căng thẳng nảy sinh có hệ thống kể
từ 14h chiá»u 13.11.2011,
khi cá»™ng Ä‘oà n Ä‘ang dâng lá»…, chÃnh quyá»n đã huy Ä‘á»™ng hà ng trăm ngÆ°á»i tụ táºp trÆ°á»›c
cá»a nhà nguyện, dùng loa công suất chá»i bá»›i, xúc phạm và ném đá cản trở.
Nguy hiểm và manh động nhất là việc
những kẻ quá khÃch ném mìn tá»± chế và o nhà nguyện luÌc 0h30’ ngaÌ€y 1.12.2011. Bất
bình trÆ°á»›c sá»± việc đó, hÆ¡n 100 giáo dân đã táºp trung trÆ°á»›c trụ sở huyện yêu cầu
địa phương chấm dứt gây hấn, đảm bảo tự do tôn giáo, chấm dứt chia rẽ lương
giáo, trả lại bình yên cho giáo điểm.
Trong bất cứ diá»…n biến nà o, Giáo pháºn
Vinh cũng luôn thể hiện thiện chà đối thoại, từng bước giải quyết khúc mắc, không
là m căng thẳng tình hình. Äối lại, chÃnh quyá»n các cấp vẫn bao che, phá»›t lá» kiến
nghị, tiếp tục hà nh Ä‘á»™ng Ä‘i ngược pháp luáºt và tình ngÆ°á»i. Äỉnh Ä‘iểm là và o chiá»u Chúa nháºt 1.7.2012, nhÆ° thÆ°á»ng lệ, cha G.B Nguyá»…n
Äình Thục vừa đặt chân đến dâng lá»… thì bị côn đồ xúc phạm, giằng co, không cho dâng
lá»…. Giáo dân có mặt tìm cách bảo vệ vị mục tá» của mình thì bị nhóm nà y đánh Ä‘áºp
dã man khiến nhiá»u nạn nhân phải Ä‘i cấp cứu trong tình trạng nguy kịch. TrÆ°á»›c
đó, và o
quãng 12 giá» trÆ°a, hỠđã giăng bẫy khiêu khÃch, phá cổng sắt, Ä‘á»™t nháºp nhà nguyện,
đánh Ä‘áºp hai nữ tu Mến Thánh Giá Ä‘ang nghỉ trÆ°a. Äáng ngại hÆ¡n là hà nh Ä‘á»™ng Ä‘áºp
phá tượng Äức Mẹ, cÆ¡ sở váºt chất nhà nguyện, xúc phạm Mình Thánh Chúa...
Sự kiện Con Cuông biểu lộ thái độ coi
thÆ°á»ng pháp luáºt, phá vỡ khối Ä‘oà n kết dân tá»™c, thế nhÆ°ng báo chà Nghệ An lại chÃ
đạp sá»± tháºt, trÆ¡ trẽn vu cáo, trắng trợn xúc phạm bà con giáo dân, kÃch Ä‘á»™ng hằn
thù lÆ°Æ¡ng giáo hòng “đổi trắng thay Ä‘en, chạy tá»™i cho những cá»±c Ä‘oan, quá khÃchâ€.
NhÆ° giá»t nÆ°á»›c là m trà n ly, vụ việc đã phá tan niá»m tin má»ng manh
cuối cùng của giáo dân vá»›i chÃnh quyá»n.
Khép lại đằng sau những
chi tiết để đi tìm nguyên cớ, phải chăng sự nhũng nhiễu trên là di chứng thù hằn
Công giáo xuyên suốt từ thá»i Văn Thân đến nay cá»™ng vá»›i sá»± tiếp tay của các thế
lá»±c Ä‘en tối đứng sau háºu trÆ°á»ng chỉ đạo?
Trong lúc đó, bà con
giáo dân Con Cuông chỉ có Ä‘Æ¡n giản má»™t nguyện vá»ng là được thá» Chúa cho phải đạo:
"Ước
nguyện của tôi cũng như của bà con giáo dân Con Cuông là được tự do hà nh đạo. Một
ngÆ°á»i Công giáo, dÄ© nhiên, hằng tuần phải được Ä‘i tham dá»± Thánh lá»…, rồi phải có
một nơi để thỠphượng. Rồi lúc nà o mà có những vấn đỠtrong cuộc sống, hỠcó
nơi để đến gặp Chúa.
Nguyện vá»ng lá»›n nhất
của há» là nhà cầm quyá»n phải để cho há» có má»™t nÆ¡i hợp pháp để thá» phượng Chúa.
Trong Hiến pháp của Việt Nam nói được tá»± do tÃn ngưỡng. Theo tôi nghÄ©, tá»± do
tÃn ngưỡng không phải qui định ‘cái suy nghÄ© trong đầu’; bởi vì những gì mình
suy nghÄ© trong đầu không cần pháp luáºt. Chuyện ‘tôi ghét anh, tôi thÆ°Æ¡ng anh’
ai mà kiểm soát được. NhÆ°ng đã nói vá» tÃn ngưỡng là phải chấp nháºn có những
nghi lá»…, rồi có cá»™ng Ä‘oà n. Theo tôi nghÄ©, nếu nhÆ° chấp nháºn tá»± do tÃn ngưỡng
thì phải chấp nháºn để bà con giáo dân qui tụ để thá» Chúa, để cá» hà nh những nghi
lễ của tôn giáo mình.
Hơn nữa chúng tôi
lên để dâng lễ, chúng tôi không là m gì sai cả. Hằng tuần, chúng tôi lên để dâng lễ thỠphượng Chúa. Dĩ nhiên trong Thánh
lá»…, những linh mục chúng tôi luôn dạy cho giáo dân ‘điá»u hay, lẽ phải’. Tôi
không là m gì xúc phạm đến ai cảâ€. (TrÃch
lá»i linh mục GB. Nguyá»…n Äình Thục)
Hà nh vi bạo lá»±c chống lại những ngÆ°á»i
có tÃn ngưỡng đã khiến những ngÆ°á»i thiện chÃ, yêu chuá»™ng hòa bình phẫn ná»™. Theo
dòng thá»i gian, chÃnh quyá»n các cấp cÅ©ng đã hiểu ra đó là má»™t hạ sách. Phải
chăng đó là nguyên nhân dẫn đến những thay đổi trong nháºn thức và cách cÆ° xỠđối
với bà con giáo dân trên mảnh đất nà y?
Tròn 5 năm quay trở lại giáo điểm,
chúng tôi nháºn thấy sá»± “thay da đổi thịt†đáng mừng. Con Cuông ngà y nay đã được
nâng lên hà ng giáo há» Ä‘á»™c láºp, có cha quản nhiệm Phaolô Phạm Trá»ng PhÆ°Æ¡ng, má»™t
linh mục trẻ khá»e coi sóc. Từ chá»— cÆ¡ sở váºt chất nghèo nà n, vá»›i sá»± há»— trợ của
ân nhân và đóng góp của bà con, cha Phaolô đã xây dựng một trung tâm mục vụ 2 tầng
khang trang, hà i hòa giữa khung cảnh núi đồi, bao gồm nhà nguyện, phòng khách,
hệ thống phòng nghỉ, sân khấu... Toà n bá»™ công trình nằm trong má»™t diện tÃch đất
rá»™ng rãi hà ng ngà n m2 được mua bằng tiá»n túi của giáo dân chứ không
phải được cấp.
Giáo
há» Ä‘á»™c láºp Con Cuông hôm nay Ä‘ang ná»— lá»±c mang Tin Mừng đến vá»›i bà con lân cáºn
thông qua những cố gắng không mệt má»i của cha quản nhiệm và bà con. Äó là việc
rao giảng không chÃnh thức được thá»±c hiện qua những cuá»™c trò chuyện, giao lÆ°u
hay một chuyến viếng thăm tới những gia đình giúp hỠhiểu thêm vỠđạo yêu
thÆ°Æ¡ng.
Chuyện Con Cuông hôm nay cứ ngỡ lÃ
mÆ¡. Quả là , Thiên Chúa đã viết thẳng trên Ä‘Æ°á»ng cong. Không ai có thể biết được
chương trình kế hoạch của Thiên Chúa. Một Con Cuông đau thương là thế mới chỉ
trải qua 5 năm đã rủ bùn đứng dáºy, vượt qua trắc trở, trở thà nh bông hoa đẹp giữa
mênh mông núi đồi: Một cơ sở Công giáo hiện diện giữa bà con dân tộc thiểu số để
đồng hà nh, yêu thÆ°Æ¡ng nâng đỡ há». Má»™t cÆ¡ sở Äức tin đồng hà nh, chia sẻ niá»m vui
Tin Mừng đến vá»›i những tÃn hữu hà ng chục năm thiếu thốn tình mục tá» hiá»n nhân. Má»™t
Con Cuông bị sự dữ là m tổn thương nhưng Thiên
Chúa vẫn lÆ°u tâm, săn sóc để có thể trổ sinh hoa trái má»›i. Sau 5 năm, giáo há»
Con Cuông đã có tuần chầu Ä‘á»n tạ Thánh Thể đầu tiên. CÅ©ng là lần đầu tiên, má»™t
lá»… Thêm sức do Äức Cha Phaolô Maria Cao Äình Thuyên chủ sá»± đã được tổ chức vá»›i
32 em đến từ những bản là ng, thôn xóm xa xôi từ Con Cuông, Anh Sơn, Tương Dương,
Kỳ SÆ¡n,... Äó
thá»±c sá»± là điá»u quá sức tưởng tượng của nhiá»u ngÆ°á»i.
Viết tới đây, chúng tôi lại chợt nhớ
đến lá»i hiệu triệu của Äức Thánh Cha Ä‘Æ°Æ¡ng nhiệm: “Tôi muốn thấy má»™t Giáo há»™i bị bầm dáºp, tổn thÆ°Æ¡ng
và dÆ¡ bẩn vì sống lê la trên các Ä‘Æ°á»ng phố, chứ không phải là má»™t Giáo há»™i
“xanh xao và ng vá»t†vì sống đóng khung và bám vÃu và o chu vi hà ng rà o an ninh
của riêng nóâ€. Rõ rà ng má»™t Ä‘iá»u là giáo Ä‘iểm Con Cuông xÆ°a và giáo há» Ä‘á»™c
láºp Con Cuông nay đã, Ä‘ang và sẽ là những chứng nhân, không ngại dấn thân, chịu
va Ä‘áºp thá» thách, sẵn sà ng ra Ä‘i đến vá»›i những vùng ngoại biên để nói lên niá»m
tÃn thà nh và o Äức Kitô và Giáo há»™i của NgÆ°á»i.
TrÆ°á»›c lúc rá»i Con Cuông, chúng tôi tình cá» gặp lại cha
Quang, vợ chồng ông Tráºn, anh Äà i, anh Giám... là những nhân chứng lịch sá» 5
năm vá» trÆ°á»›c. Những trang lịch sá» bi tráng, hà o hùng trên đây không bao giá»
phai má» trong con tim tÃn hữu miá»n Tây. Äược tắm gá»™i trong mình dòng máu tiá»n
nhân, hỠhiểu rằng chỉ có đức tin, sự trung thà nh kiên vững và đoà n kết mới giữ
được tên Con Cuông trên bản đồ Giáo pháºn ngà y hôm nay. Äó cÅ©ng là má»™t Æ°á»›c
vá»ng không chỉ của há», của chúng tôi mà còn là của nhiá»u ngÆ°á»i trong chúng ta. Mong
lắm thay!
Äức HÃ
|