Giáo pháºn Thanh Hóa - 80 năm má»™t chặng Ä‘Æ°á»ng
11.10.2012
Năm nay, giáo pháºn Thanh Hoá vui mừng ká»· niệm 80 năm ngà y thà nh láºp: 07.05.1932 – 07.05.2012. Äây là cÆ¡ há»™i để nhìn lại quá trình hình thà nh và phát triển của giáo pháºn.
HÆ°á»›ng vá» lịch sá» không có nghÄ©a là hÆ°á»›ng vá»
một bản thống kê với những con số và sự kiện một cách vô cảm mà là khôi
phục chân dung Ä‘Ãch thá»±c của lịch sỠđó bằng chÃnh tâm hồn. HÆ°á»›ng vá»
má»™t chân trá»i lịch sỠ– má»™t chân trá»i vá»i vợi buồn Ä‘au đẫm máu và nÆ°á»›c
mắt, nhÆ°ng cÅ©ng ngá»i sáng vinh quang và biết mấy tá»± hà o. Sá»±
kiện cụ Äá»— HÆ°ng Viá»…n, có thể là tÃn hữu đầu tiên, tòng giáo dÆ°á»›i thá»i
vua Lê Anh Tông (1553 – 1573), sau đó, cụ Äá»— Viên Mãn là cháu Ä‘á»i thứ 9
tòng giáo, gợi cho chúng ta vá» những con ngÆ°á»i Thanh Hoá dám nghÄ©, dám
là m, dÅ©ng cảm lá»™i ngược dòng thá»i đại. Äồng thá»i, các cụ là đại diện cho
ná»—i trăn trở của tầng lá»›p trà thức, trÆ°á»›c sá»± tranh già nh quyá»n lá»±c của
các thế lá»±c phong kiến, trÆ°á»›c thá»±c trạng đóng ván tÆ° tưởng Ä‘ang phủ kÃn
xã hội, mong muốn tìm đến một giáo lý mới nhân ái hơn, cởi mở hơn cho
dân tộc. Sự
kiện 32 ngÆ°á»i dân Cá»a Bạng, sau khi gặp cha Äắc Lá»™, đã mau mắn láºp
thà nh cộng đoà n Kitô hữu đầu tiên trên đất Bắc, cũng đã thể hiện nỗi
khát khao chỠđợi của những con ngÆ°á»i lao Ä‘á»™ng. Bởi váºy, hỠđã không
ngần ngại, tá»± nguyện dấn thân trở thà nh những mÅ©i nhá»n sắc bén để xuyên
thủng bá» dà y của những táºp tục cố hữu, những rà o cản của lịch sá» tìm đến
Chân Lý Sự Sống. Ngay
việc Công Chúa Mai Hoa, chị của Vua Lê Thế Tông (1591) chịu Phép Rá»a,
đến việc Thanh Äô VÆ°Æ¡ng Trịnh Tráng ân cần tiếp đón các vị Thừa sai, để
rồi sau đó, chị, mẹ và 17 hoà ng thân chịu Phép Rá»a cÅ©ng đã nói lên nhu
cầu vá» má»™t giá trị tâm linh Ä‘Ãch thá»±c phải xuất hiện. Thêm và o đó, con
số 6.700 tÃn hữu và má»™t Ä‘á»™i ngÅ© Thầy Giảng hiện diện trên đất Bắc Hà sau
chÆ°a đầy 3 năm (1627-1630), có thể minh chứng cho sá»± hoạt Ä‘á»™ng tÃch cá»±c
của Chúa Thánh Thần và sá»± chÃn muồi lịch sỠđể hình thà nh nên Giáo há»™i
Công giáo tại Việt Nam. Ngà y
09.09.1659, Äức Giáo Hoà ng Alexandrer VII, ban sắc lệnh thiết láºp hai
giáo pháºn truyá»n giáo đầu tiên ở Việt Nam, lấy sông Gianh là m ranh giá»›i:
Äà ng Trong trao cho Äức giám mục Pierre Lambert de la Motte và Äà ng
Ngoà i trao cho Äức giám mục Francois Pallu cai quản. Mầm
Äức Tin Ä‘ang phát triển mạnh, gặp cÆ¡n bão táp của lịch sá» và bị lòng
háºn thù ghen ghét nhấn chìm trong biển Ä‘au thÆ°Æ¡ng. Ba thế ká»· bách hại
kéo dà i - kể từ lệnh cấm đạo của Trịnh Tráng năm 1643 cho đến những
chiếu chỉ cấm đạo của Minh Mạng: 1825, 1833, 1836, 1839; Thiệu Trị:
1847; rồi Tá»± Äức: 1848, 1851, 1855, 1857, 1859, 1860, đặc biệt chiếu chỉ
phân sáp 1861; rồi phong trà o Văn Thân: 1868 – 1888 đã giết hại gần
300.000 tÃn hữu. Tưởng
chừng, trÆ°á»›c những khó khăn ấy, cây Äức Tin không thể đâm chồi tại đất
Việt. Äiá»u kỳ diệu là sau những thá»i kỳ bách hại, Giáo há»™i lại phát
triển mạnh mẽ hÆ¡n bao giá» hết. Từ giáo pháºn Äà ng Ngoà i (1659), chia
thà nh 2 giáo pháºn : Äông và Tây Äà ng Ngoà i (1679). Giáo pháºn Tây Äà ng
Ngoà i lại chia thêm giáo pháºn Vinh (1864), giáo pháºn Thanh (1901) vÃ
đến ngà y 07.05.1932 giáo pháºn Thanh Hoá được thà nh láºp, số tÃn hữu của
Thanh Hoá nói riêng đã lên tá»›i con số 58.628 ngÆ°á»i.
Nhà mục vụ sẽ được khánh thà nh trong ngà y kỷ niệm 80 năm
Trò
chÆ¡i lịch sá» má»™t lần nữa thách đố giáo pháºn non trẻ. Chiến tranh Thế
Giá»›i lần thứ II, Chiến tranh Äông DÆ°Æ¡ng, rồi sá»± đối đầu gay gắt của ý
thức hệ trong thá»i chiến tranh lạnh phủ bóng Ä‘en Ä‘au thÆ°Æ¡ng mất mát lên
toà n giáo pháºn. Thế nhÆ°ng, giữa cÆ¡n bão táp lịch sá», lá»i hứa năm xÆ°a của
Thầy Chà Thánh với Phêrô vẫn vững và ng, giao ước của tình yêu Thiên
Chúa vá»›i xứ Thanh vẫn không há» phai má». Sức mạnh của con thuyá»n giáo
pháºn thể hiện ngay trong những giai Ä‘oạn tăm tối nhất của lịch sá». Äức
Giám mục Louis de Cooman Hà nh vì tình thế buá»™c lòng phải ra Ä‘i. Äức cha
Phêrô Phạm Tần thay thế. Có thể nói ngà i chÃnh là hiện thân của tình
thÆ°Æ¡ng Thiên Chúa dà nh cho Thanh Hoá và niá»m tin của ngÆ°á»i tÃn hữu xứ
Thanh đặt trá»n và o Thiên Chúa trong giai Ä‘oạn khó khăn nhất của giáo
pháºn. Sau
cÆ¡n bão tố, bình minh lại rá»±c sáng trên giáo pháºn, vá»›i sá»± trở vá» của
Äức cha Bartôlômêô Nguyá»…n SÆ¡n Lâm, má»™t ngÆ°á»i con của quê hÆ°Æ¡ng Thanh
Hóa. Ngà i mang theo sứ mệnh phục hồi giáo pháºn sau cÆ¡n Ä‘au thÆ°Æ¡ng. Rồi
Äức cha Giuse Nguyá»…n Chà Linh – giám mục Ä‘Æ°Æ¡ng nhiệm, ngÆ°á»i Ä‘ang cùng
đồng hà nh vá»›i giáo pháºn Ä‘Æ°a con thuyá»n ra khÆ¡i. Nhìn
lại suốt quá trình lịch sá» hình thà nh phát triển của giáo pháºn, Thanh
Hoá có được như hôm nay đúng là nhỠtình thương của Chúa. Tình thương ấy
biểu hiện qua chÃnh những tấm lòng, những hà nh Ä‘á»™ng của những con ngÆ°á»i
cụ thể bằng xÆ°Æ¡ng bằng thịt. Äiá»u dá»… nháºn thấy nhất đó là ở giai Ä‘oạn
nà o cÅ©ng váºy, dù bình yên hay bão tố, luôn có sá»± bắt tay chung sức của
má»i thà nh phần dân Chúa. Từ những vị Thừa sai ngoại quốc vá»›i lòng nhiệt
tình tông đồ tá»›i những ngÆ°á»i dân bản địa chân trần áo vá nhÆ°ng mến má»™
chân lý vÄ©nh hằng, và cả những ngÆ°á»i có tấm lòng thiện chà vá»›i Thanh
Hoá. ChÃnh tinh thần chung sức đồng lòng ấy đã Ä‘Æ°a con thuyá»n giáo pháºn
Thanh Hóa vượt qua má»i sóng gió cáºp bến bình an. Thanh Hoá hôm qua đã
xây nên Thanh Hoá hôm nay. Thanh Hoá hôm nay là ná»n tảng của Thanh Hoá
trong tÆ°Æ¡ng lai. Thanh Hoá trong tÆ°Æ¡ng lai nhÆ° thế nà o Ä‘iá»u đó phụ thuá»™c
và o ý Chúa, ná»— lá»±c và lòng quảng đại của má»—i ngÆ°á»i con xứ Thanh, cÅ©ng
nhÆ° lòng thiện chà của những con ngÆ°á»i yêu mến Há»™i Thánh Chúa tại Thanh
Hoá. Hôm
nay, nhìn lại má»™t chặng Ä‘Æ°á»ng lịch sỠđã qua, giáo pháºn Thanh Hóa xin
dâng lá»i cảm tạ muôn Hồng ân Chúa – Äấng đã Ä‘em sức mạnh NÆ°á»›c Trá»i và o
má»i khÃa cạnh của Ä‘á»i sống xã há»™i và con ngÆ°á»i, được cụ thể hoá qua 5
hiển thánh: Thánh Phaolô Lê Bảo Tịnh, Thánh Giacôbê Äá»— Mai Năm, Thánh
Phaolô Nguyá»…n Ngân, Thánh Gioan Äoà n Viết Äạt, Thánh nữ Anê Lê Thị Thà nh
và biết bao anh hùng tỠđạo vô danh khác. Xin
tri ân cha Äắc Lá»™ - Dòng Tên và các cha Thừa sai của nhà M.E.P, bởi
tình yêu sâu xa, sự hiệp thông đã quảng đại dấn thân vì sự nghiệp loan
báo Tin Mừng. Xin ghi công các Äấng Tiá»n Nhân đã bất chấp gian khổ, táºn tuỵ phục vụ giáo pháºn qua các thá»i kỳ. Giáo
pháºn Thanh Hóa cÅ©ng xin cảm Æ¡n các bà con lÆ°Æ¡ng dân đã giúp đỡ, chia
cÆ¡m, sẻ áo, đùm bá»c, chở che và đã thá»±c sá»± là ngÆ°á»i bạn Ä‘Æ°á»ng chà thiết
của giáo pháºn qua các thá»i kỳ bách hại. Qua sá»± kiện các vị sÆ° Chùa là ng
Vá»±c đã mạnh dạn chôn cất 72 giáo dân bị thiêu sống tại Kẻ Bá»n, giáo pháºn
xin bà y tỠlòng biết ơn sự cảm thông và tinh thần bao dung tôn giáo của
quý vị. Nhân
dịp nà y giáo pháºn Thanh Hóa tri ân Tổng giáo pháºn Hà Ná»™i đã cÆ°u mang
không chỉ trong 9 tháng nhÆ°ng suốt thá»i gian 1679 - 1901 và sau đó cho
tá»›i năm 1945 vẫn còn Ä‘Ã o tạo các thế hệ linh mục cho địa pháºn Thanh Hóa. Giáo
pháºn biết Æ¡n giáo pháºn mẹ Phát Diệm đã sinh ra và cung cấp cho Thanh
Hóa những ngÆ°á»i con Æ°u tú má»™t thá»i giữ trá»ng trách trong giáo pháºn nhÆ°:
Äức cha Phêrô Phạm Tần, cha chÃnh Antôn Trần Lá»™c, Äức ông J.B LÆ°u Văn
Khuất... Giáo
pháºn biết Æ¡n giáo pháºn Vinh đã Ä‘Ã o tạo các linh mục từ ngà y 22.11.1988
cho đến nay. Hiện các chủng sinh của giáo pháºn Thanh Hóa vẫn Ä‘ang được
tu luyện và đà o tạo tại đây. Và xin cảm Æ¡n tất cả các giáo pháºn anh em khác…
TrÃch Ká»· Yếu 80 năm giáo pháºn Thanh Hóa
Cảnh GP Thanh Hóa đón tiếp các giám mục Việt Nam. Ảnh WGPTH
(Nguồn: WGPTH) |