ThÆ° Ngá» của ÄGM Phaolô Nguyá»…n Thái Hợp - Chủ tịch UBCL&HB trá»±c thuá»™c HÄGMVN
04.10.2011
Và o trung tuần tháng 8 năm 2011, mÆ°á»i mấy công dân Việt Nam, trong số đó có 8 công dân Công giáo thuá»™c Giáo pháºn Vinh, bị công an bắt giam. DÆ° luáºn trong cÅ©ng nhÆ° ngoà i nÆ°á»›c bức xúc và đặt nhiá»u câu há»i vá» vụ nà y. Gia đình của những ngÆ°á»i bị bắt đã gá»i thÆ° yêu cầu các Giám mục lên tiếng. Má»™t và i ngÆ°á»i cÅ©ng gá»i thÆ° cho Ủy ban Công Lý và Hòa Bình, trá»±c thuá»™c HÄGM-VN, Ä‘á» cáºp đến cùng má»™t vấn Ä‘á».
Trong Văn thư, đỠngà y 17 tháng 9
năm 2011, gá»i Tòa Giám mục Xã Äoà i, Ủy ban Nhân dân tỉnh Nghệ An cÅ©ng nêu vụ
việc gá»i là “má»™t số công dân Công giáo vi
phạm pháp luáºt, hoạt Ä‘á»™ng phạm tá»™i chống Nhà nÆ°á»›c, hoạt Ä‘á»™ng láºt đổ chÃnh quyá»n
nhân dân đã bị khởi tố, bắt giamâ€.
Dá»±a
trên Giáo huấn Xã hội của Giáo Hội, tôi
xin trả lá»i vắn tắt nhÆ° sau:
1- Nhiệm vụ của Giáo Hội cũng như của mỗi Kitô hữu là phải
sống và loan báo Tin Mừng trong má»i ná»n văn hóa, môi trÆ°á»ng kinh tế, xã há»™i,
chÃnh trị… Tuy nhiên, do sứ vụ của mình, Giáo Há»™i không thể đồng hóa vá»›i bất cứ
má»™t chế Ä‘á»™ chÃnh trị, má»™t hệ thống kinh tế hay má»™t ná»n văn hóa nà o. Bản văn sau
đây của Công đồng Vatican II cho thấy rõ mối tương quan vừa phong phú, vừa phức
tạp giữa Giáo Há»™i vá»›i thá»±c tại xã há»™i, chÃnh trị: “Do sứ vụ và thẩm quyá»n của
mình, Giáo Há»™i không thể đồng hóa vá»›i cá»™ng đồng chÃnh trị và cÅ©ng chẳng có thể
cấu kết vá»›i bất cứ hệ thống chÃnh trị nà o (…). Trong lãnh vá»±c riêng của mình,
cá»™ng đồng chÃnh trị và Giáo Há»™i Ä‘á»™c láºp và tá»± trị vá»›i nhau. Tuy nhiên, mặc dầu dÆ°á»›i danh nghÄ©a khác nhau, cả hai
cùng phục vụ con ngÆ°á»i, trong sứ mệnh cá nhân và xã há»™i. HÆ¡n thế nữa, tùy theo
hoà n cảnh thá»i gian và không gian, nếu cả hai cà ng cố gắng phát triển sá»± cá»™ng
tác là nh mạnh, thì cả hai cà ng phục vụ lợi Ãch của má»i ngÆ°á»i hữu hiệu hÆ¡n†(GS
76).
2- Ãp dụng quan Ä‘iểm của Công đồng và o trÆ°á»ng hợp của Việt
Nam,
Äức Bênêđictô XVI Ä‘Æ°a ra định hÆ°á»›ng “đối thoại thẳng thắn và cá»™ng tác chân thà nhâ€. Ngà i nói: “Giáo
Há»™i
má»i gá»i má»i phần tá» của mình dấn thân cách trung thà nh nhằm xây dá»±ng má»™t
xã hội
công bằng, liên Ä‘á»›i và bình đẳng. Giáo Há»™i không há» muốn thay thế chÃnh
quyá»n,
nhÆ°ng chỉ mong rằng trong tinh thần đối thoại và hợp tác tôn trá»ng nhau,
Giáo Há»™i góp phần mình và o Ä‘á»i sống đất nÆ°á»›c, nhằm phục vụ tất cả má»i
ngÆ°á»i dân†(Ad
Limina 2009).
3- NhÆ°ng có khác biệt sâu xa giữa ý thức chÃnh trị, quan
điểm xã hội, dấn thân phục vụ xã hội với việc trực tiếp tham gia và o đảng phái
chÃnh trị. Theo Giáo Luáºt hiện hà nh, “các giáo sÄ© không được tÃch cá»±c tham gia
và o các đảng phái chÃnh trị, hoặc lãnh đạo các nghiệp Ä‘oà n, trừ khi theo phán
Ä‘oán của nhà chức trách có thẩm quyá»n trong Giáo Há»™i, việc bảo vệ quyá»n lợi của
Giáo Há»™i và việc cổ võ công Ãch đòi há»i nhÆ° váºy†(Äiá»u 287, khoản 2).
4- Äối vá»›i giáo dân, sá»± việc hoà n toà n khác: Mảnh đất nhân
bản và dấn thân xã há»™i được coi là môi trÆ°á»ng riêng biệt của giáo dân. Hoạt
Ä‘á»™ng chÃnh trị là lãnh vá»±c đặc biệt trong sinh hoạt xã há»™i của giáo dân. Giáo
huấn Xã há»™i của Giáo Há»™i sẽ hÆ°á»›ng dẫn tÃn hữu chá»n lá»±a những giải pháp chÃnh
trị phục vụ công Ãch, phát triển công lý, bảo vệ nhân quyá»n, xây dá»±ng dân chủ, cổ
võ hòa bình… NhÆ°ng rất có thể, những tÃn hữu chân thà nh và rất hăng say phục
vụ, lại có những chá»n lá»±a chÃnh trị khác nhau. Äây là những chá»n lá»±a cá nhân vÃ
trên bình diện công dân. Má»—i ngÆ°á»i phải chịu trách nhiệm vá» chá»n lá»±a chÃnh trị
của mình và không ai được tuyên bố rằng chá»n lá»±a đó là phù hợp vá»›i Tin Mừng hÆ¡n
những chá»n lá»±a khác, hay lấy thẩm quyá»n của Giáo Há»™i để biện minh cho chá»n lá»±a
của chÃnh mình (xem GS số 43).
5- Dựa trên Giáo huấn Xã hội của Giáo hội, tôi cũng viết
trong Văn thÆ° trả lá»i Công văn số 5483 của Ủy Ban Nhân Dân tỉnh Nghệ An nhÆ°
sau: “Tôi băn khoăn tá»± há»i tại sao UBND tỉnh lại nêu vụ việc gá»i là “má»™t số công dân Công giáo vi phạm pháp
luáºt, hoạt Ä‘á»™ng phạm tá»™i chống Nhà nÆ°á»›c…†trong má»™t công văn gá»i cho Giám
mục Giáo pháºn Vinh? Vá»›i tÆ° cách là công dân Việt Nam, há» có quyền coÌ những chá»n
lá»±a riêng vá» lãnh vá»±c xã hội. Tôi và các cÆ¡ quan của Giáo pháºn Vinh không
chiÌ£u traÌch nhiệm về caÌc lÆ°Ì£a choÌ£n dân sÆ°Ì£ của hoÌ£. Tuy nhiên, dÆ° luáºn
Ä‘ang bức xúc và đặt nhiá»u câu há»i vá» vụ nà y. Vá»›i tÆ° cách là Chủ tịch Ủy ban
Công Lý & Hòa Bình, trá»±c thuá»™c HÄGM-VN, tôi Ä‘ã nháºn được thÆ° của gia đình
hỠyêu cầu lên tiếng. Tôi đã điện thoại cho một số cơ quan yêu cầu nhanh chóng
giải quyết sá»± việc để yên dân, nhÆ°ng cho đến nay vẫn chÆ°a nháºn được câu trả lá»i
tÃch cá»±c nà o. Ước mong caÌc cÆ¡ quan thẩm quyền sá»›m giải quyết vụ việc nà y theo đúng Pháp luáºt Việt Nam
cÅ©ng nhÆ° Công pháp Quốc tếâ€.
6- Vừa lúc má»›i được thà nh láºp, Ủy ban Công Lý & Hòa
Bình, trá»±c thuá»™c Há»™i đồng Giám mục Việt Nam, láºp tức phải đối diện vá»›i má»™t
số vấn Ä‘á» nhạy cảm nhÆ° nhà đất, nhân quyá»n, chủ quyá»n đất nÆ°á»›c… Vì váºy, những
văn thÆ° và những can thiệp đầu tiên của Ủy ban Ä‘á»u liên quan đến vấn Ä‘á» nà y. Có
lẽ vì váºy mà má»™t số ngÆ°á»i đã nghÄ© Ủy ban là má»™t thứ cÆ¡ quan chuyên giải quyết các
vụ khiếu kiện. Trên thá»±c tế, chúng tôi đã nháºn được nhiá»u hồ sÆ¡ liên quan đến
nhà đất, khiếu kiện dân sá»±, hoạt Ä‘á»™ng chÃnh trị.
7- Má»™t lần nữa tôi xin xác định: Mục Ä‘Ãch của Ủy ban lÃ
phổ biến Giáo huấn xã há»™i của Giáo Há»™i để tÃn hữu hiểu, sống và xây dá»±ng xã há»™i
theo định hÆ°á»›ng của Giáo Há»™i. Äây là má»™t hình thức sống và loan báo Tin Mừng trong
thá»i đại chúng ta. DÄ© nhiên, Ủy ban sẽ có những nháºn định theo định hÆ°á»›ng của
Giáo huấn Xã há»™i của Giáo Há»™i cÅ©ng nhÆ° để bảo vệ công lý và nhân quyá»n, nhÆ°ng
không bao giỠchỉ đóng vai trò cơ quan khiếu kiện.
Xin quý vị và quý bạn cộng tác để chúng tôi thi hà nh được sứ vụ khó khăn
nà y và xin đừng gán cho Ủy ban những gì
nằm ngoà i mục Ä‘Ãch và khả năng của nó.
Quáºn I Tp.HCM, ngà y 4-10-2011+ Phaolô Nguyá»…n Thái HợpChủ tịch UB Công Lý & Hòa Bình
|