Giáo Há»™i Việt Nam trong sóng gió chÃnh trị
20.10.2010
|
|
Quả tháºt, chÃnh trị là má»™t lãnh vá»±c thách thức nhất đối vá»›i nhà đạo đức, đối vá»›i tôn giáo nói chung và đặc biệt là đối đức tin Kitô giáo. BÆ°á»›c và o “sân khách†của thế giá»›i chÃnh trị, niá»m tin Kitô giáo có còn đủ khả năng để chÆ¡i theo phong cách đức Tin của mình không? Chẳng những các nhà chÃnh trị chuyên nghiệp dá»… dà ng bán mình cho Satan, nhÆ°ng tÃnh cách chÃnh trị còn dá»… dà ng biến những con ngÆ°á»i thà nh tâm thiện chà trở thà nh những kẻ vô tình tăng thêm sức mạnh cho những thế lá»±c mÆ°u mẹo gian manh.
Lm. Nguyá»…n Trá»ng Viá»…n, op.
Giáo Há»™i Việt Nam Ä‘ang trải qua má»™t giai Ä‘oạn khó khăn, khó khăn trong lòng tin của ngÆ°á»i tÃn hữu đối vá»›i tình trạng chia rẽ trong lòng Giáo Há»™i nói chung, và khó khăn trong việc bổ nhiệm các đấng báºc trong hà ng giáo phẩm… Äiá»u cần ghi nháºn là cÆ¡n khủng hoảng nà y xẩy ra đúng và o thá»i Ä‘iểm mừng Năm Thánh 2010, dịp ká»· niệm 350 năm thiết láºp Giáo Há»™i tại Việt Nam, và 50 năm thiết láºp Hà ng Giáo Phẩm. Ghi nháºn má»™t sá»± trùng hợp nhÆ° thế có lẽ có thể giúp chúng ta dá»… dà ng hÆ¡n để nháºn ra má»™t ý nghÄ©a nà o đó trong bình diện đức Tin.
Phải chăng những khủng hoảng hiện nay, trÆ°á»›c tiên, cho thấy những lá»— hổng vốn có trong lòng Giáo Há»™i Việt Nam? Phải chăng những khó khăn trÆ°á»›c mắt chÃnh là má»™t thá» thách cần thiết để Giáo Há»™i Việt Nam trưởng thà nh hÆ¡n? Phải chăng những khủng hoảng trong niá»m tin và trong sá»± hiệp nhất nhÆ° hiện nay lại chÃnh là cÆ¡ may để Giáo Há»™i Việt Nam có thể lá»™t bá» má»™t thái Ä‘á»™ sống đức tin còn quá nặng hình thức và lá»… nghÄ©a? Phải chăng để có thể bÆ°á»›c và o má»™t khởi đầu má»›i của giai Ä‘oạn trưởng thà nh, Giáo Há»™i Việt Nam cần nháºn ra những đòi há»i mãnh liệt hÆ¡n, những thôi thúc toà n diện hÆ¡n của Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô, trong sá»± dẫn dắt của Chúa Thánh Thần?
Chúng ta có thể chấp nháºn lối nhìn của đức Tin nhÆ° thế trÆ°á»›c những vấn Ä‘á» sôi bá»ng trong hiện tình của Giáo Há»™i Việt Nam, vì chÃnh thánh Phaolô cÅ©ng đã nói: “Chúng ta biết rằng: Thiên Chúa là m cho má»i sá»± Ä‘á»u sinh lợi Ãch cho những ai yêu mến NgÆ°á»i, tức là cho những kẻ được NgÆ°á»i kêu gá»i theo nhÆ° ý NgÆ°á»i định†(Rm 8,28).
NhÆ°ng đâu là những đầu mối để chúng ta có thể nháºn ra đây là má»™t sá»± khủng hoảng để trưởng thà nh? Äâu là má»™t chút ánh sáng để chúng ta có thể thuáºn theo sá»± hÆ°á»›ng dẫn của Thánh Thần Chúa, để thánh ý Chúa được thá»±c hiện má»™t cách tốt đẹp hÆ¡n?
Hình nhÆ° Giáo Há»™i Việt Nam hiện nay Ä‘ang phải đối diện trÆ°á»›c những tình huống mà trò Ä‘á»i của chÃnh trị, cách nà y cách khác, đã len lá»i và o. TÃnh cách Ãt nhiá»u có tÃnh chÃnh trị trong các biến cố hiện nay đã là m cho Giáo Há»™i Việt Nam, xÆ°a nay vốn sống êm ả trong thế giá»›i linh thiêng, trở nên lúng túng. Những giá trị Tin Mừng, xÆ°a nay được suy diá»…n theo những ý nghÄ©a đạo đức thiêng liêng, bây giá» hình nhÆ° không giúp gì được mấy cho ngÆ°á»i tÃn hữu để phân định phải trái. Cuá»™c chiến đấu chống lại Satan không còn minh bạch trắng Ä‘en rõ rà ng. Äây là lúc ngÆ°á»i tÃn hữu không phải chỉ sống sá»± Ä‘Æ¡n sÆ¡ nhÆ° chim bồ câu, nhÆ°ng còn phải tìm thấy má»™t sá»± khôn ngoan của con rắn: “Nà y, Thầy sai anh em Ä‘i nhÆ° chiên Ä‘i và o giữa bầy sói. Váºy anh em phải khôn nhÆ° rắn và đơn sÆ¡ nhÆ° bồ câu†(Mt 10,16).
Quả tháºt, Ä‘á»i sống đức Tin của Giáo Há»™i Việt Nam nói chung lâu nay thÆ°á»ng bị gói gá»n trong những vấn Ä‘á» thuần túy thiêng liêng; ngÆ°á»i giáo dân Ãt nháºn ra “sứ mệnh trần thế†nhÆ° má»™t thúc bách của chÃnh niá»m tin; các giáo sÄ© thÆ°á»ng không có khả năng hÆ°á»›ng dẫn giáo dân sống đức tin, thể hiện đức tin trong lãnh vá»±c trần thế. Do đó, khi bÆ°á»›c ra khá»i “nhà thá»â€, khi đụng và o những chuyện trần thế, cả giáo sÄ© và giáo dân Ä‘á»u dá»… dà ng rÆ¡i và o những thái Ä‘á»™, những láºp trÆ°á»ng hoà n toà n trần tục nhÆ° má»™t ngÆ°á»i không có đức tin. Trong những biến Ä‘á»™ng hiện nay, có lẽ có nhiá»u láºp trÆ°á»ng, tháºt ra, chỉ là bá»™c lá»™ má»™t khiếm khuyết của má»™t Ä‘á»i sống đức tin vốn bị tách rá»i khá»i môi trÆ°á»ng sinh hoạt trần thế.
1. à nghÄ©a Ä‘Ãch thá»±c của niá»m tin
Äức tin Kitô giáo không phải là chuyện trên mây, nhÆ°ng là má»™t sá»± dấn thân và o lịch sá» trần thế, để biến lịch sỠấy thà nh lịch sá» Æ¡n cứu Ä‘á»™. Do Thái Kitô giáo là tôn giáo mặc khải, nghÄ©a là đón nháºn giáo lý từ trá»i cao; nhÆ°ng giáo huấn ấy lại cần được thể hiện trong cuá»™c sống Ä‘á»i thÆ°á»ng, là m nên má»™t thứ hoa trái riêng biệt của Kinh Thánh, đó là “lịch sá» Æ¡n cứu Ä‘á»™â€. Truyá»n thống Kinh Thánh vốn mang nét căn bản là tÃnh lịch sá», nghÄ©a là má»™t thái Ä‘á»™ của niá»m tin được thể hiện, được minh chứng má»™t cách cụ thể trong chÃnh chiá»u kÃch lịch sá», trong những bÆ°á»›c thăng trầm của cuá»™c Ä‘á»i. Bởi vì Thiên Chúa cứu Ä‘á»™ của Ngà i không phải bằng Ä‘Æ°á»ng lối kéo lôi con ngÆ°á»i ra khá»i Ä‘á»i sống thÆ°á»ng ngà y, Thiên Chúa không Ä‘Æ°a con ngÆ°á»i và o việc kết hiệp vá»›i Ngà i nhÆ° má»™t huyá»n nhiệm cao xa, trong má»™t thứ xuất thần nà o đó; nhÆ°ng Thiên Chúa đã thá»±c hiện lá»i hứa cứu Ä‘á»™, má»™t cách chÃnh yếu, bằng cách Ä‘i và o lịch sá», đồng hà nh vá»›i con ngÆ°á»i trong dòng Ä‘á»i, và giúp con ngÆ°á»i hoà n thà nh cuá»™c Ä‘á»i trần thế của mình trên bình diện siêu nhiên. Nếu Thiên Chúa có ban cho ai đó những hồng ân cao cả trong việc kết hiệp xuất thần vá»›i Ngà i; nếu ai đó, được hân hoan nhìn thấy tá» tÆ°á»ng vinh quang Thiên Chúa trên “núi Taborâ€, thì mục tiêu của hồng ân ấy cÅ©ng là để ngÆ°á»i ấy “xuống núiâ€, Ä‘i và o hà nh trình trần gian, giống nhÆ° Phêrô, Giacôbê và Gioan được má»i gá»i xuống núi để Ä‘i lên Giêrusalem, chịu khổ nạn cùng vá»›i Chúa Giêsu.
“Lá»i hứa cứu độ†của Thiên Chúa chÃnh là má»™t bảo đảm để con ngÆ°á»i có thể sống thái Ä‘á»™ “trung tÃn†vá»›i Chúa trên hà nh trình cuá»™c Ä‘á»i. Hai chiá»u kÃch ấy luôn gắn liá»n máºt thiết vá»›i nhau. Lá»i hứa cứu Ä‘á»™ từ trá»i cao là nguồn mạch giúp con trung thà nh vá»›i “mặt đấtâ€; và chÃnh lòng trung tÃn vá»›i Chúa trong hà nh trình cuá»™c Ä‘á»i biểu lá»™ má»™t cách chÃnh xác nhất lòng tin tưởng của ngÆ°á»i tÃn hữu và o lá»i hứa cứu Ä‘á»™ của Thiên Chúa.
Do đó, đức tin, theo Kinh Thánh, thiết yếu là tin và o sá»± can thiệp của Chúa và o lich sá» Ä‘á»i mình, và biến Ä‘á»i mình thà nh má»™t lịch sá» Æ¡n cứu Ä‘á»™. Thái Ä‘á»™ căn bản của ngÆ°á»i Dân Chúa, không phải là má»™t lòng đạo đức tá»± nó là tốt, cÅ©ng không phải là má»™t tÆ° cách hay má»™t trình Ä‘á»™ tôn giáo cao vá»i, nhÆ°ng trÆ°á»›c tiên và căn bản hÆ¡n hết chÃnh là lòng trung tÃn vá»›i Chúa, trung tÃn vá»›i giá»›i luáºt của Chúa trong Ä‘á»i sống thÆ°á»ng ngà y và trung tÃn vá»›i các giải pháp của Chúa trong những lá»±a chá»n quyết định của lịch sá». NgÆ°á»i ta có thể thấy má»™t sá»± trung tÃn của Hôsê ngay trong những giải pháp của Ä‘á»i sống vợ chồng, má»™t lòng tin được thể hiện “trên giÆ°á»ng ngủâ€; hoặc má»™t thứ “chÃnh trị của niá»m tin†nÆ¡i Isaia.
Sách Thánh nói Dân Do Thái là má»™t dân cứng lòng. Äiá»u đó có lẽ không phải chỉ do tâm tÃnh của má»™t dân tá»™c vốn thÃch ngang ngạnh, nhÆ°ng đúng hÆ¡n là do hỠđứng trÆ°á»›c má»™t sứ mệnh “không giống aiâ€, sứ mệnh sống niá»m tin, đón nháºn những chỉ dẫn của niá»m tin nhiá»u khi trái ngược vá»›i lối suy nghÄ© khôn ngoan Ä‘á»i thÆ°á»ng. ChÃnh vì váºy mà Dân đã thÆ°á»ng giết các ngôn sứ... Sống đức tin tức là đón nháºn sá»± hiện diện của Chúa, nháºn ra Thiên Chúa Ä‘ang đồng hà nh trong lịch sá» Ä‘á»i mình. Äá»i sống đức tin là má»™t lịch sá» Æ¡n cứu Ä‘á»™, Ä‘iá»u đó có cÅ©ng có nghÄ©a là niá»m tin chân chÃnh luôn phải là má»™t niá»m tin được thể hiện cụ thể trong “hà nh Ä‘á»™ngâ€, trong dòng Ä‘á»i, trong ý nghÄ©a toà n vẹn của má»™t cuá»™c Ä‘á»i.
Sứ mệnh của Giáo Há»™i hiện nay cÅ©ng thế, đó không phải chỉ là gìn giữ má»™t thế giá»›i tôn giáo, nhÆ°ng chÃnh là trở nên men để biến lịch sá» nhân loại trở thà nh lịch sá» Æ¡n cứu Ä‘á»™ toà n vẹn của Thiên Chúa. Giáo Há»™i cÅ©ng cần phải dấn thân và o thế giá»›i chÃnh trị, nhÆ°ng dÄ© nhiên là không phải vá»›i tÆ° cách má»™t thế lá»±c chÃnh trị, mà nhÆ° má»™t kẻ mang nặng sứ mệnh vá»›i cuá»™c Ä‘á»i.
2. Thế giá»›i chÃnh trị
Quả tháºt, thế giá»›i chÃnh trị là môi trÆ°á»ng khó khăn nhất trong việc phân định được má»™t thái Ä‘á»™ của Tin Mừng. Từ thá»i Machiavelli (1469-1527), ngÆ°á»i được coi nhÆ° nhà sáng láºp môn chÃnh trị há»c, cho đến nay, cà ng ngà y ngÆ°á»i ta cà ng nháºn ra rằng con Ä‘Æ°á»ng của thứ “chÃnh trị kiểu Machiavelli†là điá»u mà gần nhÆ° không nhà chÃnh trị nà o có thể tránh được. Ngay trong tÆ° tưởng của Machiavelli, ngÆ°á»i ta đã thấy có má»™t sá»± giằng co không thể hóa giải. Tác phẩm là m cho tên tuổi của ông trở thà nh “bất tá»â€ chÃnh là tác phẩm “Ông Hoà ng†(xuất bản 1532, sau khi ông qua Ä‘á»i) trong đó tác giả Ä‘á» cao má»™t thứ chÃnh trị, nói nhẹ là má»™t thứ chủ trÆ°Æ¡ng phi đạo đức trong chÃnh trị, nói nặng ra là má»™t thứ chÃnh trị mÆ°u mô, thủ Ä‘oạn, dối trá, bất nhân, tà n bạo… Thế nhÆ°ng ngÆ°á»i ta quên rằng tác phẩm lá»›n nhất của Machiavelli lại chÃnh là cuốn “Những Bà i Nói Chuyện†(Discourses), được xuất bản cùng năm vá»›i cuốn Ông Hoà ng. Trong tác phẩm “Những Bà i Nói Chuyệnâ€, Machiavelli lại trình bầy má»™t quan Ä‘iểm chÃnh trị khác hẳn: ông tin tưởng và o lý tưởng cá»™ng hoà ; ông cho rằng má»™t chÃnh phủ tốt là chÃnh phủ hoà hợp được các nguyên tắc cai trị của hai thể chế, dân chủ và quân chủ. Không nhà cầm quyá»n nà o được an ổn nếu không già nh được sá»± ủng há»™ của dân chúng. Quốc gia vững bá»n hÆ¡n hết là những quốc gia có vua cai trị những lại có hiến pháp hạn chế nhà vua; Ông không đồng ý câu phÆ°Æ¡ng ngôn cổ “Xây dá»±ng trên dân chúng là xây dá»±ng trên cátâ€â€¦ Nháºn định vá» hai láºp trÆ°á»ng khác biệt trong hai tác phẩm ấy, ngÆ°á»i ta cho rằng tác phẩm “Những Bà i Nói Chuyện†diá»…n tả những Ä‘iá»u ông mong Æ°á»›c, còn tác phẩm “Ông Hoà ng†lại là những suy tÃnh vá» má»™t giải pháp hữu hiệu cho Ä‘iá»u Ä‘ang diá»…n ra trong thá»±c tế. Nếu những suy luáºn ấy là đúng, thì chúng ta cÅ©ng hiểu ra ná»—i khó khăn thá»±c sá»± trong việc hòa hợp giữa chÃnh trị và đạo đức, hoặc giữa chÃnh trị và tôn giáo. Vì thế, ông tổ của ngà nh chÃnh trị đã phải gác lại mÆ¡ Æ°á»›c của mình, dù là mÆ¡ Æ°á»›c lá»›n, để chiá»u theo má»™t Ä‘Æ°á»ng lối chÃnh trị hữu hiệu trÆ°á»›c mắt. Mặc dù ngÆ°á»i ta nháºn thấy tấm lòng tháºt sá»± của Machiavelli là má»™t con ngÆ°á»i yêu nÆ°á»›c, nhÆ°ng chÃnh ông cÅ©ng Ä‘Ã nh phải chá»n Ä‘Æ°á»ng lối của Satan (Ở Anh quốc, và o thế ká»· XVII, thuáºt ngữ “Gìa Nick†thÆ°á»ng được dùng lẫn lá»™n để bổ nghÄ©a cho hai danh tá» riêng là Machiavelli và Satan).
Quả tháºt, chÃnh trị là má»™t lãnh vá»±c thách thức nhất đối vá»›i nhà đạo đức, đối vá»›i tôn giáo nói chung, và đặc biệt là đối đức tin Kitô giáo. BÆ°á»›c và o “sân khách†của thế giá»›i chÃnh trị, niá»m tin Kitô giáo có còn đủ khả năng để chÆ¡i theo phong cách đức Tin của mình không? Chẳng những các nhà chÃnh trị chuyên nghiệp dá»… dà ng bán mình cho Satan, nhÆ°ng tÃnh cách chÃnh trị còn dá»… dà ng biến những con ngÆ°á»i thà nh tâm thiện chà trở thà nh những kẻ vô tình tăng thêm sức mạnh cho những thế lá»±c mÆ°u mẹo gian manh. BÆ°á»›c và o những sinh hoạt Ãt nhiá»u có tÃnh chÃnh trị, ngÆ°á»i nà o “non tay†sẽ thÆ°á»ng bị giáºt giây, bị lèo lái, bị lợi dụng. Khi đó, Ä‘ang khi ngÆ°á»i ấy tưởng rằng mình đấu tranh cho mục tiêu chân chÃnh nà y, thì thá»±c sá»± ra ngÆ°á»i đó lại trở thà nh tay sai cho má»™t thế lá»±c nà o khác để phục vụ cho má»™t mục tiêu khác. Trong tình hình ấy, thÆ°á»ng chÃnh đám đông là những con mồi, những con dê tế thần, những ngÆ°á»i dá»… bị xúi dục nhất, bởi vì đám đông thÆ°á»ng có những phản ứng bá»™c phát tức thá»i; trong khi những con “cáo già †trong chÃnh trị lại là những ngÆ°á»i đã có sẵn những mÆ°u lược và há» Ä‘iá»u khiển ngÆ°á»i khác nhÆ° những con bà i trong bà n cá» chÃnh trị.
3. Äức Giêsu hiá»n háºu
Chúa Giêsu tá»± nháºn Ngà i có lòng hiá»n háºu: "Anh em hãy mang lấy ách của tôi, và hãy há»c vá»›i tôi, vì tôi có lòng hiá»n háºu và khiêm nhÆ°á»ng" (Mt 11, 29). Thế nhÆ°ng, ta có thể thấy ngay trong Tin Mừng, hình nhÆ° Äức Giêsu không phải là mẫu ngÆ°á»i hiá»n là nh nhÆ° ngÆ°á»i ta tưởng. Ngôn từ của Ngà i mạnh mẽ nhÆ° Äấng có uy quyá»n: “Khi Äức Giê-su giảng dạy những Ä‘iá»u ấy xong, dân chúng sá»ng sốt vá» lá»i giảng dạy của NgÆ°á»i, vì NgÆ°á»i giảng dạy nhÆ° má»™t Äấng có thẩm quyá»n, chứ không nhÆ° các kinh sÆ° của há»â€ (Mt 7, 28-29); Äức Giêsu la mắng những ngÆ°á»i Biệt Phái và các Kinh sÆ° nặng lá»i (Xc. Mt. 23, 13-36); Äức Giêsu và o Äá»n Thá», Ngà i và xô đẩy, đánh Ä‘uổi những con buôn trong Ä‘á»n thá» (Xc. Ga 2,13-17); rồi trong cuá»™c tá» nạn, khi quân lÃnh đánh Chúa vì câu trả lá»i của Chúa vá»›i vị thượng tế, Ngà i cÅ©ng thẳng thắn chất vấn: “… sao anh lại đánh tôi†(Ga 18,23).
Có lẽ chúng ta thấy Chúa Giêsu không phải là má»™t con ngÆ°á»i hiá»n từ theo nghÄ©a tâm lý, Ngà i không phải là má»™t ngÆ°á»i để mặc cho ngÆ°á»i khác là m sao cÅ©ng được; Ngà i cÅ©ng không phải là má»™t nhân váºt siêu thoát, quân tá», theo kiểu không thèm đếm xỉa đến những Ä‘iá»u ngÆ°á»i ta xúc phạm, hoặc đối xá» bất công vá»›i mình. Chúa Giêsu dấn thân và o cuá»™c đấu tranh, Chúa Giêsu mạnh mẽ tố cáo những Ä‘iá»u sai lạc, Chúa Giêsu không “hiá»n là nh†nhÆ° má»™t cục bá»™t, hoặc nhÆ° má»™t ngÆ°á»i nhẫn nhịn, chịu Ä‘á»±ng giá»i. Sá»± hiá»n là nh của Chúa Giêsu, má»™t cách căn bản, cÅ©ng không phải là má»™t phẩm tÃnh luân lý do tu luyện, nhÆ° khả năng nhẫn nhịn và chịu Ä‘á»±ng, để là m đẹp thêm cho nhân cách má»™t con ngÆ°á»i.
Sá»± hiá»n háºu của Chúa Giêsu nằm ở má»™t bình diện khác, bình diện thá»±c chất của Æ¡n cứu Ä‘á»™. Khi Isaia tiên báo vá» NgÆ°á»i Tôi Trung của Giavê vá»›i những phẩm tÃnh nhÆ°: “Nó không kêu to, không nói lá»›n, không để ai nghe tiếng giữa phố phÆ°á»ng†(Is 42,2), thì chắc chắn đó không phải là má»™t hình ảnh hiểu theo nghÄ©a Ä‘en, nhÆ°ng là má»™t cách thức đấu tranh cho công lý không bằng sức mạnh của nhân loại: “Nó sẽ là m sáng tá» công lý trÆ°á»›c muôn dân (…). Nó sẽ trung thà nh là m sáng tá» công lý. Nó không yếu hèn, không chịu phục, cho đến khi thiết láºp công lý trên địa cầu†(Is, 42,1.2-3).
Chúa Giêsu hiá»n háºu, vì sau khi đã tức giáºn đánh Ä‘uổi con buôn ra khá»i Ä‘á»n thá», Ngà i lại nói: "Các ông cứ phá huá»· Äá»n Thá» nà y Ä‘i; ná»™i ba ngà y, tôi sẽ xây dá»±ng lại"; và “… Äá»n Thá» Äức Giê-su muốn nói ở đây là chÃnh thân thể NgÆ°á»i†(Ga 2,19.21). Chúa Giêsu hiá»n háºu, vì Ngà i không muốn dùng phÆ°Æ¡ng thức bạo lá»±c để chống lại bạo lá»±c, Ngà i không muốn tiêu diệt những kẻ chống lại Ngà i, nhÆ°ng lại muốn má»i gá»i há» trở vá» Ä‘Æ°á»ng ngay nẻo chÃnh, và dùng sá»± hy sinh chÃnh bản thân mình để mang lại Æ¡n cứu Ä‘á»™ cho con ngÆ°á»i: “Äức Giê-su nói vá»›i ông Phê-rô: "Hãy xá» gÆ°Æ¡m và o bao. Chén mà Chúa Cha đã trao cho Thầy, lẽ nà o Thầy chẳng uống?" (Ga 18,11). Chúa Giêsu hiá»n háºu, Ngà i đã trở nên nhÆ° con chiên, không phải vì con chiên không mở miệng kêu ca, nhÆ°ng chÃnh vì Ngà i là Chiên Thiên Chúa, con chiên dám tá»± nguyện chấp nháºn cái chết, dám hiến mình là của lá»… mang lại Æ¡n cứu Ä‘á»™ cho con ngÆ°á»i. ChÃnh trên tháºp giá, Chúa Giêsu thá»±c sá»± tá» mình ra “Äây là Vua Dân Do Thái†(Ga 23,38).
Có lẽ Ä‘Æ°á»ng lối của Chúa Giêsu có thể giúp cho ngÆ°á»i Kitô hữu Việt Nam nói chung biết tìm ra cách ứng xá» trong bóng tối đầy tÃnh chÃnh trị hiện nay. Cuá»™c đấu tranh cho công lý, theo Ä‘Æ°á»ng lối của Chúa Giêsu, không phải chỉ là má»™t cuá»™c tranh cãi, hay đấu tranh trên bá» mặt của những sá»± kiện. CÅ©ng nhÆ° Chúa Giêsu, Giáo Há»™i Công Giáo Việt Nam có thể và cần phải lên tiếng, cần phải đấu tranh, và cần phải trách mắng nữa… Thế nhÆ°ng, thá»±c chất của Æ¡n cứu Ä‘á»™ lại diá»…n ra ở tầng sâu hÆ¡n, nÆ¡i đó Giáo Há»™i không thể nà o chỉ muốn thấy những chiến thắng và vinh quang, nhÆ°ng phải dám chấp nháºn trở thà nh hy lá»…. Äể thiết láºp được công lý, không thể nà o không có hy sinh, không thể nà o không có những con ngÆ°á»i dám chấp nháºn chết Ä‘i, đánh mất mình Ä‘i vì yêu thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i khác. Trong “bà n cá» chÃnh trị của NÆ°á»›c Trá»iâ€, má»™t Äức Giêsu bị kết án theo luáºt pháp, lại chÃnh là vua, là thẩm phán để xét xá» thế giá»›i theo tiêu chuẩn của tình yêu. Äó là phÆ°Æ¡ng cách đấu tranh của sức mạnh cứu Ä‘á»™ đối vá»›i sá»± gian manh của chÃnh trị.
Kết
Quả tháºt, bÆ°á»›c và o thế giá»›i chÃnh trị, thế giá»›i chÃnh trị nhÆ° má»™t thế lá»±c lá»›n nhất của nÆ°á»›c thế gian, ngÆ°á»i ta thấy rằng những đức tÃnh luân lý, những giá trị nhân sinh, những thứ chân lý của lý luáºn, những suy tÃnh chiến thuáºt khôn ngoan, hợp lý, những đòi há»i công bằng và công lý chÃnh đáng nhất của con ngÆ°á»i… hình nhÆ° không còn đủ đẳng cấp để đấu tranh nữa. Thế giá»›i chÃnh trị ma manh, quỉ quyệt có thể lợi dụng tất cả, hóa giải tất cả, là m biến chất tất cả… Chúa Giêsu thi hà nh sứ vụ công khai trong má»™t bầu khà chÃnh trị đặc biệt của vùng đất Palestin, và Ngà i bị kết án nhÆ° má»™t kẻ có nguy cÆ¡ là m xoay chuyển tình hình chÃnh trị:
“Váºy các thượng tế và các ngÆ°á»i Pha-ri-sêu triệu táºp Thượng Há»™i Äồng và nói: "Chúng ta phải là m gì đây? NgÆ°á»i nà y là m nhiá»u dấu lạ. Nếu chúng ta cứ để ông ấy tiếp tục, má»i ngÆ°á»i sẽ tin và o ông ấy, rồi ngÆ°á»i Rô-ma sẽ đến phá huá»· cả nÆ¡i thánh của ta lẫn dân tá»™c ta." Má»™t ngÆ°á»i trong Thượng Há»™i Äồng tên là Cai-pha, là m thượng tế năm ấy, nói rằng: "Các ông không hiểu gì cả, các ông cÅ©ng chẳng nghÄ© đến Ä‘iá»u lợi cho các ông là : thà má»™t ngÆ°á»i chết thay cho dân còn hÆ¡n là toà n dân bị tiêu diệt" (Ga 11, 47-50).
Tình hình chÃnh trị nhÆ° thế chắc chắn sẽ xô đẩy Chúa Giêsu đến cái chết. Chúa Giêsu biết rõ Ä‘iá»u đó, nhÆ°ng Ngà i không rút lui, không né tránh; Ngà i lao mình và o bằng cả sá»± sống của bản thân Ngà i. Äức Giêsu Ä‘i và o tình hình chÃnh trị bằng má»™t sức mạnh quá chênh lệch, xét theo tiêu chuẩn trần gian. NhÆ°ng tháºt ra, Ngà i đã Ä‘Æ°Æ¡ng đầu vá»›i mâu thuẫn chÃnh trị bằng thá»±c tại cứu Ä‘á»™. Chỉ có tôn giáo cứu Ä‘á»™ má»›i có thể hóa giải được mâu thuẫn chÃnh trị.
Chỉ có NÆ°á»›c Thiên Chúa má»›i có thể Ä‘Æ°Æ¡ng đầu vá»›i thế giá»›i chÃnh trị nhÆ° kẻ cầm đầu NÆ°á»›c thế gian. Nếu Kitô giáo đánh mất mình trong sinh hoạt chÃnh trị, nghÄ©a là chÆ¡i trên sân khách theo phong cách của Ä‘á»™i khách, thì phần thua sẽ là phần chắc. Ngược lại, nếu trung tÃn vá»›i Chúa Giêsu, ta hiểu rằng, sá»± chiến thắng của NÆ°á»›c Chúa, nhÆ° lá»i Chúa khẳng định: “Thầy nói vá»›i anh em những Ä‘iá»u ấy, để trong Thầy anh em được bình an. Trong thế gian, anh em sẽ phải gian nan khốn khó. NhÆ°ng can đảm lên! Thầy đã thắng thế gian" (Ga 16,33); sá»± chiến thắng ấy không nằm trong bình diện những sá»± việc trần thế, nhÆ°ng chÃnh là váºn hà nh của Æ¡n cứu Ä‘á»™ Ä‘ang lá»›n lên trên quê hÆ°Æ¡ng đất NÆ°á»›c Việt Nam.
Lm. Nguyá»…n Trá»ng Viá»…n, op.
(Nguồn: daminhvn) |