Thể thao bóng đá và đá»i sống đức tin tôn giáo
20.06.2010
|
|
Bóng đá ngà y nay trở thà nh môn thể thao phổ thông trên thế giá»›i. Và môn thể thao nà y nhÆ° trở nên niá»m tá»± hà o hãnh diện có tiếng tăm không chỉ cho cá nhân cầu thủ có cặp giò và ng nổi tiếng, nhÆ°ng còn cho Ä‘oà n thể xã há»™i địa phÆ°Æ¡ng tỉnh thà nh, và cho cả quốc gia châu lục nữa.
Như nói đến Âu
châu, đến Nam Mỹ châu, ngÆ°á»i ta nghÄ© ngay đến môn thể thao bóng đá. Vì
đó là má»™t trong những đặc Ä‘iểm nổi báºt của hai châu lục nà y.
Không dám đem tôn giáo, một lĩnh vực tinh thần cao cả, ra so sánh với
môn chơi thể thao bóng đá. Nhưng quan sát nếp sinh hoạt hai lĩnh vực
nà y, ta cÅ©ng có thể thá» tìm ra xem có được má»™t Ãt Ä‘iểm tÆ°Æ¡ng đồng cÅ©ng
nhÆ° không tÆ°Æ¡ng đồng. Vì cả hai Ä‘á»u có liên quan đến con ngÆ°á»i cả phần
thân xác lẫn tinh thần.
Những tráºn cầu thi đấu bóng đá thế giá»›i Ä‘ang diá»…n ra ở đất nÆ°á»›c Nam Phi
lần thứ 19 từ ngà y 11.06 đến 12.07.2010 giúp chúng ta cÆ¡ há»™i suy tÆ° vá»
sá»± tÆ°Æ¡ng quan giữa bóng đá và đá»i sống đức tin Công giáo.
Trong sinh hoạt, cả hai lÄ©nh vá»±c Ä‘á»u có những nghi thức. Lẽ tất nhiên,
không phải cả hai có nghi thức giống nhau và số lượng như nhau. Không,
má»—i lÄ©nh vá»±c có nghi thức riêng và nhiá»u Ãt Ä‘á»u khác biệt nhau.
Nghi thức cầu nguyện là căn bản của Ä‘á»i sống tôn giáo trong má»i hoà n
cảnh Ä‘á»i sống. Cầu nguyện cùng Thiên Chúa là hÆ¡i thở của ngÆ°á»i tÃn hữu.
Cầu nguyện giúp ngÆ°á»i tÃn hữu lấy lại sức lá»±c quân bình cho tâm hồn.
Trong lĩnh
vực thể thao bóng đá, ta cũng thấy các cầu thủ cầu nguyện trước, đang
khi và sau khi thi đấu. Hình thức cầu nguyện của há» thấy được lúc há»
chắp tay trên ngá»±c, ngÆ°á»›c mắt lên trá»i, có những cầu thủ qùy gối xuống
sân cá» chắp tay ngá»a mặt lên cầu miệng lẩm bẩm lá»i
cầu xin. Há» nói lá»i gì ta không nghe thà nh tiếng. NhÆ°ng có phần chắc lÃ
há» kêu xin Trá»i cao giúp há» thi đấu tốt, hay cám Æ¡n đã giúp đá trái
bóng phá lưới đối thủ mang lại chiến thắng cho đội. Vì hỠtin là ơn trợ
giúp của Trá»i cao rất cần trong thi đấu. Chả thế mà dân gian có câu ngạn
ngữ nói lên sá»± tin tưởng và o Æ¡n Trên: Mình tÃnh không bằng Trá»i tÃnh!
NhÆ° thế cầu nguyện là nhu cầu quan trá»ng cho con ngÆ°á»i
trong cả hai lĩnh vực tôn giáo lẫn thể thao bóng đá.
Nghi thức ca hát cũng có ở cả hai lĩnh vực nà y. Khi bắt đầu Thánh Lễ, cả
nhà thỠthỠhay ca đoà n hát với tiếng đà n trống bà i thánh ca vang lên
trong thánh Ä‘Æ°á»ng. Lá»i ca tiếng hát mang đến không
khà thánh thiêng rá»™n rà ng, gây lòng vui mừng phấn khởi má»i ngÆ°á»i. NhÆ°
thế buổi lá»… tăng phần long trá»ng cùng ý nghÄ©a thêm.
Bắt đầu tráºn thi đấu bóng đá, bà i quốc ca hay còn
gá»i gá»i là quốc thiá»u của hai Ä‘á»™i thi đấu cÅ©ng được ban nhạc cá» lên vÃ
má»i ngÆ°á»i trong sân váºn Ä‘á»™ng ai biết thì cùng hát to tiếng. Bà i quốc ca
được hát hay nhạc cá» lên mang lại niá»m tá»± hà o hãnh diện, không khà rá»™n
rà ng trân trá»ng cho quốc gia cá» Ä‘á»™i tuyển Ä‘i thi đấu. Và má»i khán giả
trong cầu trÆ°á»ng, nhất là các cầu thủ đứng ở sân cá» và nhóm khán giả của Ä‘á»™i tuyển nÆ°á»›c đó không chỉ cảm Ä‘á»™ng, mà còn
tự hà o hãnh diện cho thể diện quốc gia mình nữa.
Trong thánh Ä‘Æ°á»ng khi có Thánh lá»… hay giá» phụng vụ, không chỉ hát má»™t
bà i hát, nhÆ°ng còn nhiá»u bà i khác nhau ở má»—i phần
Ä‘oạn phụng vụ. Và những bà i thÆ°á»ng có nhiá»u tiểu khúc diá»…n tả tâm tình
tạ Æ¡n, ca tụng hay cầu xin của con ngÆ°á»i muốn nói vá»›i Thiên Chúa dá»±a
trên ná»n tảng Kinh Thánh, cùng nhuốm Ä‘áºm không khà hòa bình.
Trái lại, bà i hát má»i ngÆ°á»i hát hò reo trong sân
Ä‘á»™ng thÆ°á»ng ngắn, phần nhiá»u có má»™t tiểu khúc hay má»™t câu dá»… thuá»™c dá»…
hát thôi. Những bà i ca hát hò reo đó không chỉ mang mà u sắc phấn khởi
vui mừng, nhÆ°ng có khi còn nhuốm mà u sắc chỉ trÃch thách thức Ä‘á»™i bóng
đối thủ hay trá»ng tà i nữa.
Nghi thức là m dấu Thánh giá. NgÆ°á»i Công giáo má»—i
khi bÆ°á»›c và o thánh Ä‘Æ°á»ng hay cả lúc Ä‘i ra, Ä‘á»u lấy tay chấm nÆ°á»›c Thánh
để nÆ¡i cá»a ra và o là m dấu Thánh gÃa trên mình. Nghi thức nhắc nhá»› lại BÃ
tÃch rá»a tá»™i ngà y xÆ°a đã lãnh nháºn bằng nÆ°á»›c và trong Ba Ngôi Thiên
Chúa biểu hiệu qua dấu Thánh giá. Ngoà i ra hỠcòn là m dấu Thánh giá mỗi
khi Ä‘á»c kinh cầu nguyện nữa.
Trong thể thao bóng đá không có nghi thức bắt
buá»™c nà y. NhÆ°ng trong thá»±c tế, nhiá»u cầu thủ, nhất là cầu thủ vùng Nam
Mỹ, hay Tây Ban Nha má»—i khi ra sân cá» thi đấu, há» Ä‘á»u lấy tay chấm sân
cỠvà là m dấu Thánh giá trên mình. Huấn luyện viên nổi tiếng Maradona
của Ä‘á»™i tuyển Argentina, có thói quen là m dấu Thánh giá trên mình nhiá»u
lần, khi Ä‘á»™i tuyển của ông bắt đầu xuất tráºn thi đấu.
NgÆ°á»i tÃn hữu Công giáo chấm tay và o nÆ°á»›c Thánh
là m dấu Thánh giá. Còn cầu thủ bóng đá, nếu có là m dấu Thánh giá tùy
theo má»—i cá nhân, lại lấy tay quệt xuống sân cá».
Nghi thức chúc bình an. NgÆ°á»i tÃn hữu Công giáo
trong Thánh lễ Misa đến phần trước khi rước lễ, có nghi thức chúc bình
an cho nhau. Chúc bình an là cung cách chà o há»i thân thiện chúc mừng,
cám ơn nhau ngay trong giỠphút thánh thiêng nhiệm mầu giữa thánh lễ.
Qua đó há» muốn chiếu tá»a trao cho nhau niá»m vui hạnh phúc qua cá» chỉ bắt
tay, hay cúi đầu chà o bái nhau.
Trên sân cá»
thi đấu, khi một cầu thủ sút bóng tung lưới đối phương mang lại chiến
thắng cho đội, các cầu thủ đội thắng hân hoan mừng rỡ vội vã chạy lại ôm
hôn nhau. Chúc mừng nhau, có khi cả huấn luyện viên và những cầu thủ dự
bị chỠngoà i sân cũng chạy và o sân cỠôm chúc mừng cầu thủ vừa đá tung
lưới đối phương. CỠchỉ nà y mang thêm tinh thần
phấn khởi tự tin cho toà n thể cầu thủ và những khán giả ủng hộ nữa. Cung
cách nà y Ä‘áºm mầu sắc tình tá»± tinh thần Ä‘oà n kết của con ngÆ°á»i cùng
chung vui sẻ buồn vá»›i nhau trong má»i cảnh ngá»™ Ä‘á»i sống.
Kèn Vezuzula
Trong sân váºn Ä‘á»™ng ở nÆ°á»›c Nam Phi, các khán giả mang theo chiếc kèn mà u
đỠhay và ng là m bằng nhựa dà i khoảng một mét. Ngoà i tiếng reo hó hát
xướng, hỠcòn thổi kèn lên. Âm thanh phát ra từ tiếng kèn đơn thuần một
âm vang. Nó không giống âm Ä‘iệu mà chúng ta thÆ°á»ng nghe phát ra từ tiếng
Ä‘Ã n. Có ngÆ°á»i nghÄ© là giống tiếng của Ä‘Ã n ong phát ra. Có nháºn xét cho
rằng đó là âm thanh thiên nhiên của vùng miá»n Phi Châu. Âm thanh nà y kỳ
lạ nghe chói tai là m căng thẳng thần kinh.
Kèn nà y có tên là Vuvuzela. Âm thanh phát ra từ Vevuzula là tiếng gà o
thét phản ảnh nhá»› lại sá»± Ä‘au Ä‘á»›n thống khổ của ngÆ°á»i dân trong thá»i kỳ
sống trong ách bị đô há»™ thá»i thuá»™c địa, nhÆ° ông Maluleke, má»™t vị trong
há»™i đồng tôn giáo Nam Phi, cắt nghÄ©a nhÆ° váºy.
CÅ©ng theo Ông Malukele, kèn Vuvuzela ở nÆ°á»›c là ng giá»ng Botswana được coi
là một loại nhạc cụ Kinh Thánh. Và theo Jaqueline Chireshe: Thiên Chúa
muốn con ngưòi ca tụng Ngà i bằng âm thanh của tiếng kèn.
* * *
Môn thể thao bóng đá không là đá»i sống. NhÆ°ng nó là má»™t sinh hoạt trong
nếp sống văn hóa của Ä‘á»i sống con ngÆ°á»i.
Môn thể thao nà y cũng không phải là một tôn giáo. Nhưng nó giúp nhắc nhớ
con ngÆ°á»i đến thân xác và tinh thần của mình là món qùa tặng châu báu
Trá»i cao ban cho.
Vì thế vui chơi thi đấu dà nh phần chiến thắng, danh dự, nhưng không quên
đến ý nghÄ©a táºp luyện cho thân xác cùng tinh thần trở nên khoẻ mạnh dẻo
dai tinh nhanh, nhất là tinh thần cao thượng kÃnh trá»ng nhau.
“Mens sana in corpore sano!â€
(Juvenal, 60-127 sau Công nguyên)
Mùa World Cup 2010
Lm. Äaminh Nguyá»…n Ngá»c Long
(Nguồn: VietCatholic News) |