à nghĩa của sự đau khổ
21.03.2010
Sá»± Ä‘au khổ, nói chung, là má»™t thá»±c tế không ai có thể chối cãi hay tránh được trong cuá»™c sống của thân pháºn con ngÆ°á»i trên trần gian nà y.
Tháºt váºy, có biết bao Ä‘au khổ xẩy ra cho con ngÆ°á»i từ khi sinh ra cho
đến ngà y nhắm mắt lìa Ä‘á»i: nà o Ä‘au khổ thể xác vì bệnh táºt, vì khuyết
táºt bẩm sinh nhÆ° Ä‘ui mù, câm, Ä‘iếc, phong cùi, v.v.. nà o Ä‘au khổ tinh thần
và cả thể xác vì nghèo đói, bị khinh chê, kỳ thị. Nà o Ä‘au khổ vì háºu
quả của thiên tai như bão lụt, động đất, sấm sét, hoặc đau khổ vì các
chế Ä‘á»™ chÃnh trị khắc nghiệt bách hại, tù Ä‘Ã y.
Và đau khổ hÆ¡n hết là sá»± chết gây tang tóc Ä‘au thÆ°Æ¡ng cho ngÆ°á»i thân
còn sống.
NhÆ°ng má»™t Ä‘iá»u phải nói ngay trÆ°á»›c hết ở đây là đau khổ thÆ°á»ng xảy ra
không phải chỉ cho những ngÆ°á»i kém lÆ°Æ¡ng thiện, là m Ä‘iá»u gian ác, mÃ
đặc biệt còn xảy ra cho cả những ngÆ°á»i ngay là nh, ngÆ°á»i đạo hạnh nữa. Cụ
thể, má»™t chuyến xe buýt chở giáo dân Houston Ä‘i dá»± Äại Há»™i Thánh Mẫu ở
Dòng Äồng Công tháng 8 năm 2008 đã gặp tai nạn khiến hà ng chục ngÆ°á»i
chết và bị thÆ°Æ¡ng nặng. Tại sao há» Ä‘i là m việc là nh kÃnh Äức Mẹ mà lại
gặp tai nạn khủng khiếp nhÆ° váºy? Phải giải thÃch thế nà o vá» sá»± Ä‘au khổ
lớn lao nà y của các gia đình nạn nhân? Mới nhất, trong tháng 01-2010
vừa qua, má»™t tráºn Ä‘á»™ng đất lá»›n đã xảy ra tại Haiti khiến trên 200.000
ngÆ°á»i bị giết chết trong đó có Äức Tổng Giám mục thủ đô Port-au-Prince
và má»™t nữ tu Công giáo. Hà ng triệu ngÆ°á»i dân Haiti Ä‘ang lâm cảnh mà n
trá»i chiếu đất, thiếu lÆ°Æ¡ng thá»±c, thuốc men và nÆ°á»›c uống, nhất là đau
khổ vì mất ngÆ°á»i thân trong thiên tai lá»›n lao nà y. Sau hết, cuá»™c xung
Ä‘á»™t giữa Palestine và Do Thái từ nhiá»u tháºp niên qua cÅ©ng nhÆ° cuá»™c chiến
đang diễn ra giữa nhóm khủng bố Taliban, El Qeada và các lực lượng NATO
do Mỹ cầm đầu đã và đang gây ra nhiá»u khổ Ä‘au cho thÆ°á»ng dân vô tá»™i
cũng như cho thân nhân của các binh sĩ thiệt mạng trong những cuộc xung
đột đẫm máu nói trên.
Trên đây là điển hình cho những Ä‘au khổ mà con ngÆ°á»i phải Ä‘Æ°Æ¡ng đầu ở
khắp nơi trên thế giới từ xưa đến nay. Nhưng tại sao có đau khổ và sự
dữ trong trần gian nà y ? Câu há»i tháºt khó trả lá»i xét theo trà hiểu vÃ
khôn ngoan của loà i ngÆ°á»i.
Tuy nhiên, qua mặc khải của Chúa trong Kinh Thánh và giáo lý của Giáo
Há»™i, thì lý do và ý nghÄ©a của Ä‘au khổ hay sá»± dữ có thể được giải thÃch
nhÆ° sau:
I- Trước hết, Kinh Thánh Cựu Ước, kể lại cho chúng
ta ba nhân váºt phải chịu rất nhiá»u Ä‘au khổ theo thánh ý nhiệm mầu của
Thiên Chúa để biến há» thà nh những tôi tá»› trung tÃn của NgÆ°á»i và nên
gÆ°Æ¡ng mẫu cho chúng ta noi theo. Äó là các Ông Abraham, Gióp và Tobit.
Tháºt váºy, trÆ°á»›c hết là Ông Abraham. Ông chỉ có má»™t ngÆ°á»i con trai duy
nhất là I-xa-ac trong lúc tuổi già . Thế mà Thiên Chúa lại đòi ông hy
sinh con mình cho Chúa (x. St 22,1-2). Äòi há»i nà y tháºt khắc nghiệt vÃ
đau đớn cho ông. Tuy nhiên vì yêu mến Chúa hết lòng, nên ông đã quyết
định hy sinh con yêu dấu của mình để là m đẹp lòng Thiên Chúa mà ông tôn
thá». NhÆ°ng Chúa đâu có chịu thua lòng quảng đại của ông, nên đã can
thiệp kịp thá»i để cứu mạng sống của I-xa-ac sắp bị cha mình hà nh quyết
trên bà n thá». Và để đáp lại lòng tin yêu phi thÆ°á»ng của ông, Thiên Chúa
đã nói với ông qua miệng Sứ thần như sau:
“Äây là sấm ngôn của Äức Chúa: Ta lấy danh Ta mà thá»: bởi vì
ngÆ°Æ¡i đã là m Ä‘iá»u đó, đã không tiếc con của ngÆ°Æ¡i, con má»™t của ngÆ°Æ¡i nên
Ta sẽ thi ân giáng phúc, là m cho dòng dõi ngÆ°Æ¡i nên đông, nên nhiá»u nhÆ°
sao trên bầu trá»i, nhÆ° cát ngoà i bãi biển. Dòng dõi ngÆ°Æ¡i sẽ chiếm được
thà nh trì của địch†(St 22,16-17)
Vá» phần ông Gióp thì sá»± khốn khó, Ä‘au khổ và thá» thách còn nặng ná»
hÆ¡n nữa. Ông là ngÆ°á»i kÃnh sợ Thiên Chúa và sống má»™t Ä‘á»i đạo hạnh hiếm
có. Ông có bảy con trai và ba con gái. Chúa cho ông già u sang phú quÃ
hÆ¡n ngÆ°á»i. NhÆ°ng Chúa đã tha phép cho Satan thá» thách lòng tin yêu Chúa
của ông đến mức các con cái ông Ä‘á»u bị giết chết hết, gia tà i kếch xù
của ông bỗng chốc cũng tiêu tan. Chưa hết, bản thân ông còn bị bệnh ung
nhá»t tà n phá cÆ¡ thể khiến không ai dám lại gần. (x. G 2,1-11). Váºy mÃ
ông không má»™t lá»i kêu trách Chúa. Ông còn ca tụng Chúa nhÆ° sau:
“Thân trần truồng, sinh từ lòng mẹ Tôi sẽ trở vỠđó cũng trần
truồng ÄỨC CHÚA đã ban cho ÄỨC CHÚA lại lấy Ä‘i Xin chúc tụng
danh ÄỨC CHÚA !†(G 1,21)
Ông quả tháºt là tấm gÆ°Æ¡ng sáng cho muôn Ä‘á»i vá» lòng trung kiên, tin
yêu Chúa dù phải chịu nhiá»u Ä‘au khổ, thá» thách nặng ná». ChÃnh vì lòng
tin yêu Chúa phi thÆ°á»ng nhÆ° váºy mà Chúa đã khen ngợi ông và đá»n bù cho
ông gấp đôi những gì ông đã mất, cÅ©ng nhÆ° chúc phúc cho ông sống thá»
thêm 145 năm nữa. (cf. 42,16)
Sau hết là ông Tobit. Ông nà y cũng rất đạo hạnh, chuyên là m việc bác
ái, đặc biệt là chôn xác kẻ chết. Váºy mà Chúa để ông gặp tai nạn, vì
phân của một con chim rơi trúng mắt khiến ông bị mù lòa đang khi nằm
nghỉ. (Tb 2,9-10). Äau khổ nhÆ°ng ông không há» than trách Chúa. Trái lại,
ông vẫn ca tụng Chúa như sau:
“Lạy Chúa Ngà i là Äấng công chÃnh Má»i việc Ngà i là m Ä‘á»u
chÃnh trá»±c Và tất cả Ä‘Æ°á»ng lối Ngà i Ä‘á»u là từ bi chân tháºt ChÃnh
Ngà i xét xỠthế gian.†(Tb 3,2).
Vì thế, Chúa đã đoái thương ban phúc dư đầy cho ông và gia đình; con
ông là Tobia được thiên sứ dẫn Ä‘i tìm được vợ hiá»n là Sara cÅ©ng nhÆ° lấy
được máºt cá là m thuốc chữa mắt cho ông khá»i mù.
Trên đây là ba trÆ°á»ng hợp Ä‘iển hình trong Cá»±u Ước cho thấy Thiên Chúa
đã dùng Ä‘au khổ, bất hạnh để tôi luyện con ngÆ°á»i thà nh những bạn hiá»n
và tôi tá»› trung thà nh của NgÆ°á»i. Và đó cÅ©ng là lý do và ý nghÄ©a sâu xa
của Ä‘au khổ Thiên Chúa dùng trong thá»i Cá»±u Ước.
II- Kinh Thánh Tân Ước nói gì vỠý nghĩa của đau khổ?
Kinh Thánh Tân Ước trÆ°á»›c hết cho ta thấy trÆ°á»ng hợp anh mù từ khi má»›i
sinh ra, NgÆ°á»i Do Thái há»i Chúa Giêsu xem có phải tại tá»™i của anh hay
tá»™i của cha mẹ anh khiến anh phải mù mắt nhÆ° váºy, Chúa đã trả lá»i nhÆ°
sau:
“Không phải anh ta. Cũng chẳng phải cha mẹ anh ta đã phạm tội.
Nhưng việc đó đã xảy ra để công việc của Thiên Chúa được tỠhiện nơi anh.†(Ga 9,3)
NhÆ° thế có nghÄ©a là sá»± Ä‘au khổ của con ngÆ°á»i vẫn được Thiên Chúa dùng
nhÆ° má»™t phÆ°Æ¡ng thế tốt để mÆ°u Ãch cho chÃnh con ngÆ°á»i và là m vinh danh
Thiên Chúa. Äó là việc anh mù đã được sáng mắt và Con Thiên Chúa -tức
Chúa Giêsu- được vinh danh qua phép lạ chữa là nh nà y.
CÅ©ng trong ý hÆ°á»›ng đó, khi nghe tin La-da-rô, ngÆ°á»i bạn thân của Chúa
bị đau nặng, Chúa Giêsu đã nói:
“Bệnh nà y không đến nỗi chết đâu, nhưng là dịp để bà y tỠvinh
quang của Thiên Chúa: qua cÆ¡n bệnh nà y Con Thiên Chúa được tôn vinh.â€
(Ga 11,4)
Con Thiên Chúa được vinh danh khi NgÆ°á»i truyá»n cho La-da-rô ra khá»i
mồ sau khi đã nằm chết bốn ngà y trong đó (Ga 11,1-43)
Nhưng nói đến đau khổ, khốn khó trên trần thế nà y, thì không ai,
không ngÆ°á»i nà o từ xÆ°a đến nay đã phải chịu nhiá»u khổ nạn hÆ¡n Chúa
Giêsu, tức Ngôi Hai Thiên Chúa đã xuống thế là m Con NgÆ°á»i để thá»±c hiện
Sứ mạng cứu chuá»™c cho cả loà i ngÆ°á»i khá»i tá»™i và khá»i chết qua chÃnh cuá»™c
khổ nạn và cái chết của NgÆ°á»i trên tháºp giá năm xÆ°a.
Tháºt váºy, Chúa Giêsu có thể cứu chuá»™c nhân loại mà không cần phải
chịu Ä‘au khổ và chết tức tưởi trên tháºp giá nhÆ° váºy. NhÆ°ng Chúa đã chá»n
khổ nạn tháºp giá để là m giá cứu chuá»™c cho muôn dân nhÆ° NgÆ°á»i đã nói vá»›i
các môn đệ trước ngà y thỠnạn:
“CÅ©ng nhÆ° Con NgÆ°á»i đến không phải là để được ngÆ°á»i ta phục vụ
nhÆ°ng là để phục vụ và hiến dâng mạng sống là m giá chuá»™c muôn ngÆ°á»i.â€
(Mt 20,28). NgÆ°á»i hiến mạng sống bằng cách vui lòng “chịu nhiá»u
Ä‘au khổ, do các kỳ mục, các thượng tế và kinh sÆ° gây ra, rồi bị giết chếtâ€
(cf. 20,21) trên tháºp giá nhÆ° má»™t phạm nhân trá»ng tá»™i trong khi NgÆ°á»i
là Äấng công chÃnh, hoà n toà n vô tá»™i. NgÆ°á»i vô tá»™i nhÆ°ng đã tá»± ý gánh
lấy tá»™i của nhân loại để chịu chết thay cho má»i ngÆ°á»i, hầu chu toà n
thánh ý nhiệm mầu của Chúa Cha muốn “Äấng Kitô của NgÆ°á»i phải chịu
khổ hình†(Cv 3,18), một sự kiện lịch sỠđã xảy ra đúng như Chúa
Cha dã dùng miệng các ngôn sứ loan báo trước vỠsứ mệnh cứu chuộc loà i
ngÆ°á»i của Äấng Thiên Sai (Messiah), tức Chúa Cứu Thế Giêsu. NhÆ° thế, sá»±
đau khổ quả là phương thế hữu hiệu nhất mà Thiên Chúa đã dùng để cứu
chuá»™c loà i ngÆ°á»i đáng phải phạt vì tá»™i lá»—i. Nói khác Ä‘i, chÃnh nhỠ“Äức
Kitô đã phải nếm sá»± chết là để cho má»i ngÆ°á»i được cứu Ä‘á»™ nhá» Æ¡n Thiên
Chúa.†(Dt 2,9)
Äây là sá»± khôn ngoan khôn lÆ°á»ng của Thiên Chúa vượt quá trà hiểu vÃ
khôn ngoan của loà i ngÆ°á»i.
Không hiểu được nhưng chúng ta phải tin vững chắc rằng cuộc khổ nạn
của Chúa Kitô đã mang lại ơn tha thứ và cứu độ của Thiên Chúa cho con
ngÆ°á»i theo lá»i dạy của Thánh Phaolô sau đây:
“Trong Thánh TỠ(Chúa Kitô), nhỠmáu Thánh TỠđổ ra Chúng ta
được cứu chuộc, được tha thứ tội lỗi Theo lượng ân sủng rất phong phú
của NgÆ°á»i (Thiên Chúa) †(Ep 1,7)
Như thế, sự đau khổ của Chúa Kitô đã mang lại ơn cứu rỗi cho toà n thể
nhân loại nhÆ° Giáo Há»™i tin và dạy cho con cái mình từ xÆ°a đến nay. Äây
là điá»u mà khôn ngoan con ngÆ°á»i không thể hiểu và chấp nháºn được, nhÆ°ng
đó chÃnh là sá»± khôn ngoan và sức mạnh của Thiên Chúa mà Thánh Phaolô đã
khám phá ra và giải thÃch cho chúng ta nhÆ° sau:
“Tháºt thế, lá»i rao giảng vá» tháºp giá là má»™t sá»± Ä‘iên rồ đối vá»›i
những kẻ Ä‘ang trên Ä‘Ã hÆ° mất, nhÆ°ng đối vá»›i chúng ta là những ngÆ°á»i được
cứu độ thì đó là sức mạnh của Thiên Chúa.†(1 Cr 1,18)
Nhưng, theo Thánh nhân, “Cái điên rồ của Thiên Chúa còn hơn cái
khôn ngoan của loà i ngÆ°á»i, và cái yếu Ä‘uối của Thiên Chúa còn hÆ¡n cái
mạnh mẽ của loà i ngÆ°á»i.“ (cf. 1,25).
Tóm lại, xét theo khôn ngoan của loà i ngÆ°á»i nói chung- đặc biệt của
ngÆ°á»i Do Thái và dân ngoại thá»i Chúa Giêsu nói riêng- thì Ä‘au khổ tháºp
giá là “điá»u ô nhục và điên rồâ€.(cf.1,23) Vì thế cây
tháºp giá đã trở thà nh biểu tượng của sá»± Ä‘au khổ, tủi nhục lá»›n lao nhất
đối vá»›i sức chịu Ä‘á»±ng và hiểu biết của con ngÆ°á»i. NhÆ°ng trong viá»…n ảnh
đức tin, thì đó lại là sá»± khôn ngoan khôn lÆ°á»ng của Thiên Chúa thể hiện
nÆ¡i Chúa Kitô, Äấng đã vui lòng chịu khổ nạn tháºp giá để cứu chuá»™c cho
nhân loại khá»i tá»™i và khá»i chết Ä‘á»i Ä‘á»i. Trong tinh thần nà y, cây tháºp
giá đã trở thà nh “nguồn hy vá»ng Ä‘á»™c nhất của chúng taâ€
(O Crux, ave, spes unica) nhÆ° Giáo Há»™i ca tụng vì nhá» khổ nạn tháºp giá
của Chúa Kitô mà chung ta có hy vá»ng được cứu rá»—i để sống hạnh phúc Ä‘á»i
Ä‘á»i vá»›i Thiên Chúa trên NÆ°á»›c Trá»i.
Äó là tất cả ý nghÄ©a của sá»± Ä‘au khổ nhìn qua lăng kÃnh Thánh Kinh vÃ
Æ¡n cứu chuá»™c của Thiên Chúa dà nh cho con ngÆ°á»i.
Xin Chúa thương giúp sức cho chúng ta được vui lòng chịu đựng những
Ä‘au khổ, gian nan, thá» thách mà Chúa gá»i đến hay tha phép cho xảy trong
cuá»™c Ä‘á»i của má»—i ngÆ°á»i chúng ta bao lâu chúng ta còn sống trên trần thế
nà y.
Lm Phanxicô Xaviê Ngô Tôn Huấn
|