Lá»… thanh minh trong Ãnh Sáng Phục Sinh: Má»™t lá»… há»™i chung hai là ng lÆ°Æ¡ng và giáo
11.04.2018
Hằng năm, nhân ngà y Thanh Minh, bà con lÆ°Æ¡ng dân khắp nÆ¡i thÆ°á»ng tổ chức tế đầu xuân và tảo má»™ kÃnh nhá»› tiá»n nhân. Riêng tại xã Thạch Hạ, Tp. Hà TÄ©nh, năm nay lá»… há»™i nà y đã là má»™t dịp giao lÆ°u thân ái giữa đồng bà o lÆ°Æ¡ng và giáo tại địa phÆ°Æ¡ng quy tụ trong ngôi từ Ä‘Æ°á»ng dòng há» VÅ©-Võ, mé đông Ä‘Æ°á»ng Ngô Quyá»n hiện nay, gần ngã tÆ° Quang Trung, vá» phÃa Thạch Khê.
Từ Ä‘Æ°á»ng được xây má»›i trên ná»n cÅ© của ngôi miếu cổ quen gá»i là miếu Quan Quáºn, dà nh để tưởng nhá»› công Æ¡n của nhiá»u báºc võ tÆ°á»›ng được phong tÆ°á»›c quáºn công. Trong dịp hoà n thà nh phần chÃnh của cÆ¡ sở, Ban Tổ chức đã tạo Ä‘iá»u kiện để bà con Công giáo trong Dòng há» cá» hà nh thánh lá»… tạ Æ¡n và o buổi tối 30-11-2017, trÆ°á»›c ngà y cắt băng khánh thà nh. Hôm ấy có ba linh mục há» Võ trong số sáu linh mục đồng tế - hai vị từ Qui NhÆ¡n ra, hai vị từ Nghệ An và hai vị Ä‘ang phục vụ tại Hà TÄ©nh, cùng đông đảo bà con giáo dân giáo xứ An Nhiên. Sinh hoạt chÃnh và sôi nổi nhất của bà con há» Võ trong khu vá»±c là lá»… há»™i Thanh Minh, cÅ©ng là ngà y tảo má»™ kÃnh nhá»› Tổ tiên. Năm nay, và o tối 04-4 tại ngôi từ Ä‘Æ°á»ng má»›i đã có thánh lá»… vá»›i bảy linh mục đồng tế để cầu nguyện linh hồn các báºc tiá»n nhân và cầu bình an cho bà con trong há». Mở đầu thánh lá»…, cha chủ tế, Lm. Võ Tá Khánh nhắc lại rằng ngay trong lần đầu tiên vá» thăm quê năm 1990, cha đã thắp hÆ°Æ¡ng bái tổ tại từ Ä‘Æ°á»ng dòng hỠở thôn Chà ng Há»c, lúc ấy còn là má»™t túp lá»u tranh thô sÆ¡ và chiá»u hôm sau cha đã được cá» hà nh thánh lá»… cùng vá»›i cha Lê Viết Phục tại sân từ Ä‘Æ°á»ng, vá»›i sá»± tham dá»± của anh chị em đồng tá»™c bên lÆ°Æ¡ng tại xóm Cồn và bên giáo từ giáo xứ An Nhiên.
XIN MỜI XEM THÃNH LỄ THANH MINH HỌ VÕ HÀ TĨNH 2018
VIDEO
Nhánh trưởng dòng hỠVõ Tá ở Thạch Hà theo Kitô giáo đầu thế
ká»· XVIII, cÆ° ngụ tại giáo xứ An Nhiên và má»™t số giáo xứ lân cáºn. Các nhánh ngÆ°á»i
lÆ°Æ¡ng thuở đầu cÆ° ngụ tại thôn Chà ng Há»c (nay là thôn Liên Nháºt) rồi đã tá»a Ä‘i
nhiá»u vùng khắp đất nÆ°á»›c. Từ ngà y huấn thị Ex
quo singulari (1742) của Tòa Thánh yêu cầu các tÃn hữu Công giáo Viá»…n Äông
chỉ diá»…n tả lòng kÃnh nhá»› tổ tiên và các báºc anh hùng theo truyá»n thống Công
giáo, ngÆ°ng diá»…n tả theo táºp tục địa phÆ°Æ¡ng, bà con đồng tá»™c giáo và lÆ°Æ¡ng
không còn các cuá»™c sinh hoạt chung trong những dịp kỵ giá»—. TÃnh đến ngà y có
thánh lá»… sum há»p đầu tiên, tháng 9 năm 1990, sá»± chia cách đã kéo dà i hÆ¡n 250
năm.
Thế rồi những lần các linh mục trong dòng há» từ miá»n Nam hay
từ hải ngoại vá» thăm quê, các vị Ä‘á»u không quên kÃnh viếng từ Ä‘Æ°á»ng, thắp hÆ°Æ¡ng
niệm tổ, và khi có Ä‘iá»u kiện, đã dâng thánh lá»… cầu an cho dòng há» tại từ Ä‘Æ°á»ng.
Năm nay là lần đầu tiên thánh lá»… được cá» hà nh nháºn dịp lá»… há»™i tảo má»™ Thanh
minh, giữa má»™t cá» tá»a đông cả nghìn ngÆ°á»i, không phân biệt giáo, lÆ°Æ¡ng.
Cùng đồng tế thánh lá»… lần nà y có cha Hoà ng Xuân HÆ°á»ng, quản
hạt Văn Hạnh, cha Trần Äức Mai, chÃnh xứ An Nhiên, cha Nguyá»…n Trá»ng Thể, Ä‘ang
hÆ°u trÃ, cha Nguyá»…n Viết Nam, chÃnh xứ TÄ©nh Giang, cha Nguyá»…n Văn Hoan, chÃnh xứ
Thu Chỉ và cha VÅ© Văn Triá»u, chÃnh xứ Kim LÅ© (Quảng Bình). Vá» phÃa chức sắc
dòng hỠhiện diện trong thánh lễ, có ông Võ Tá Thà nh, Trưởng tộc, các vị khác
trong Ban Quản lý Từ Ä‘Æ°á»ng, Há»™i đồng Tá»™c biểu và đông đảo bà con thôn Liên Nháºt
và các thôn lân cáºn. Cuối thánh lá»…, ông Võ Tá Phùng, Chủ tịch Há»™i đồng Tá»™c biểu
đã bà y tá» niá»m vui lá»›n lao trÆ°á»›c cảnh Ä‘oà n viên ấm cúng của thánh lá»… và ước
mong má»—i dịp Thanh minh lại được sống trong bầu khà sum há»p nà y.
Chia sẻ trong thánh lá»…, cha Khánh nêu báºt ý nghÄ©a của hai chữ
thanh và minh là trong và sáng , để nói lên tÃnh giáo dục nhiá»u mặt
của lá»… há»™i Thanh minh. Lá»… há»™i nà y thÆ°á»ng Ä‘i liá»n sau lá»… Phục sinh, cho nên vá»›i
ngÆ°á»i Công giáo, lá»i má»i gá»i sống trong sáng không chỉ đến từ thiên nhiên nhÆ°ng
còn đến từ chÃnh Chúa Kitô Phục sinh là sá»± Sáng tháºt, là ÄÆ°á»ng, sá»± Tháºt, sá»± Sống
và là Äấng Cứu chuá»™c nhân loại.
Sáng 05-4 là chÃnh ngà y Thanh minh. Há»™i đồng Tá»™c biểu đã cá»
hà nh tế tổ toà n tông trÆ°á»›c đông đảo bà con đồng tá»™c từ khắp các miá»n đất nÆ°á»›c há»™i
vỠvới sự hiện diện của đại diện Hội đồng Dòng hỠVũ Võ Việt Nam, đại diện Hội
đồng Dòng há» VÅ© Võ Tỉnh Nghệ An và các vị trong Há»™i đồng Dòng há» VÅ© Võ Tỉnh HÃ
Tĩnh. Bà i ca tế Thanh minh nêu rõ cả hai sự kiện phân cách và đoà n tụ nói trên.
Bà i chúc văn trong lễ tế không những hướng vỠcụ Võ Kỵ, thế kỷ XVI, khởi tổ của
hỠVõ ở Thạch Hà , và cụ Vũ Hồn, thế kỷ IX, khởi tổ của hỠVũ ở Mộ Trạch, Hải
DÆ°Æ¡ng, mà còn hÆ°á»›ng tá»›i các báºc “cao cao cao tổ khảo, cao cao cao tổ tỉ, cao
cao cao tổ thúc, cao cao cao tổ côâ€â€¦ tức là hÆ°á»›ng tá»›i những nguồn cá»™i xa xÆ°a nhất
của loà i ngÆ°á»i, mở ra viá»…n ảnh sum há»p đại đồng “bốn biển anh em má»™t nhà â€, con
cùng má»™t Cha chung trên trá»i là Äấng Tạo Hóa bao dung và nhân ái.
Má»™t
ngÆ°á»i há» Võ
Lá»… thanh minh trong Ãnh Sáng Phục Sinh
(Bà i chia sẻ trong thánh lá»… tại từ Ä‘Æ°á»ng
Võ tộc, Thạch Hạ, Hà Tĩnh - 04.04.2018)
Má»—i năm ngÆ°á»i Việt mình có hai
ngà y tảo mộ để chăm sóc cho mồ mả tổ tiên. Một ngà y cuối năm và một ngà y đầu
năm. Và o tháng Má»™t hay tháng Chạp, ngÆ°á»i ta chá»n má»™t ngà y nà o đó thuáºn lợi để má»i
ngÆ°á»i trong gia tá»™c rủ nhau cùng vá» chăm sóc phần má»™ ông bà cha mẹ trÆ°á»›c khi kết
thúc năm cÅ©. Má»—i nhánh há», má»—i dòng tá»™c má»™t ngà y riêng biệt, không thống nhất.
Còn ngà y tảo má»™ đầu năm, được gá»i
là ngà y xuân thủ, tức là ngà y tế đầu xuân, thì việc chá»n ngà y Thanh minh là khá
phổ biến, chung cho các dòng há».
Với chữ
thanh có nghĩa là trong và chữ minh có nghĩa là sáng, hai tiếng Thanh minh nghĩa
là trong sáng, là vẻ đẹp an bình của cảnh trá»i mùa Xuân. NhÆ° nÆ¡i những câu Kiá»u
của Nguyễn Du :
Ngà y xuân con én Ä‘Æ°a thoi, Thiá»u quang chÃn chục đã ngoà i sáu mÆ°Æ¡i. Cá» non xanh táºn chân trá»i, Cà nh lê trắng Ä‘iểm má»™t và i bông hoa. Thanh minh trong tiết tháng ba, Lá»… là tảo má»™, há»™i là đạp thanh.
Chữ thanh ngoà i ý nghĩa là trong
suốt, còn có nghÄ©a là mà u xanh. Äạp thanh nghÄ©a là dẫm lên mà u xanh cây cá».
NgÆ°á»i xÆ°a đặt ra má»™t ngà y há»™i giữa
mùa Xuân tÆ°Æ¡i má»›i vá»›i tên gá»i Thanh minh, đã gói ghém nÆ¡i tên gá»i giản dị nà y
nhiá»u ý nghÄ©a giáo dục rất cao đẹp.
TrÆ°á»›c hết là giáo dục vá» môi trÆ°á»ng.
Mùa xuân, ta bÆ°á»›c ra Ä‘Æ°á»ng là chạm đến mà u xanh của cây cá» tÆ°Æ¡i non. Ta thưởng
thức vẻ đẹp của thiên nhiên để thêm ý thức, để nhắc nhau bảo tồn và phát triển
thiên nhiên: nÆ°Æ¡ng đồng, núi đồi, biển cả, bầu trá»i, giữ cho tất cả được tÆ°Æ¡i vÃ
xinh, trong và sáng.
Sống với thiên nhiên là nh mạnh
là má»™t cách tá»± nhiên để có được sức khá»e bá»n bỉ và nghị lá»±c dẻo dai, nhÆ° ngÆ°á»i
ta vẫn nói: Hồn là nh trong xác khá»e. Thân thể khá»e mạnh giúp tuổi trẻ dá»… vun đắp
cho mình tâm hồn trong sáng và lạc quan.
Ngà y Thanh minh còn là ngà y hội đạp
thanh, bÆ°á»›c trên mà u xanh hy vá»ng, ngà y há»™i để tuổi xuân tìm hiểu nhau, trao
cho nhau những tình cảm đầu Ä‘á»i, cả tình bạn lẫn tình yêu nam nữ trong sáng nhất.
Chỉ sáng mai thôi, trên những nẻo Ä‘Æ°á»ng
dẫn vá» miếu Quan Quáºn nà y ta sẽ lại thấy cái cảnh:
Gần xa nô nức yến anh, Chị em sắm sá»a bá»™ hà nh chÆ¡i xuân. Dáºp dìu tà i tá» giai nhân Ngá»±a xe nhÆ° nÆ°á»›c áo quần nhÆ° nêm.
Ãnh
nắng ban mai, cảnh sắc thanh quang, khà xuân ấm áp, tất cả Ä‘á»u là những tiếng gá»i
để ngÆ°á»i trẻ biết giữ mãi cho mình nét trong và nét sáng hồn nhiên của giá trị
là m ngÆ°á»i, là m ngÆ°á»i Việt và là m con cháu của Dòng há».
Giữa
cảnh sắc tÆ°Æ¡i xanh lạc quan ấy, cái uyên thâm của ngÆ°á»i xÆ°a bá»—ng chèn và o má»™t
nét hết sức bất ngỠđầy tÃnh sÆ° phạm. Vâng, tháºt hết sức bất ngá», vì ngà y Thanh
minh lại cÅ©ng là ngà y tảo má»™. Câu há»i
được nêu lên: Tại sao lại Ä‘em chuyện chăm sóc phần má»™ gắn liá»n và o chuyện ngà y
xuân sáng trong đầy hy vá»ng? Có bạn trẻ nà o quanh tôi đây trả lá»i được không nhỉ?
Các tác giả của lễ hội Thanh
minh cho tuổi trẻ dừng lại bên nấm má»™ để là m gì? ThÆ°a, sá»± ngỠý tháºt sâu xa,
qua đây tiá»n nhân muốn hiến tặng cho tuổi trẻ má»™t cÆ¡ há»™i tốt của minh triết, của
lẽ khôn ngoan cần thiết cho kiếp ngÆ°á»i. Vâng, biết dừng lại bên má»™ giữa ngà y
Thanh minh hôm nay, thì rồi giữa má»i tình huống của cuá»™c Ä‘á»i mai sau, ta sẽ luôn
biết tá»± há»i: Rồi sao nữa? Rồi sao nữa? Há»c thà nh tà i, rồi sao nữa? Yêu nhau, lấy
nhau, rồi sao nữa? Nên vợ nên chồng, sinh con đẻ cái, rồi sao nữa? xây dựng sự
nghiệp, công thà nh danh toại, rồi sao nữa? và cuối cùng, nhắm mắt xuôi tay, rồi
sao nữa? Vâng cuối má»i nẻo Ä‘Æ°á»ng Ä‘á»i, nấm mồ sẽ đợi chá» ta. Mồ cao mả đẹp hay
chỉ “sè sè nắm đất ven Ä‘Æ°á»ng, dà u dà u ngá»n
cá» ná»a và ng ná»a xanh†vẫn là nấm má»™. Và bên kia nấm má»™ là gì? Ai sẽ ân thưởng
cho ta vá» những ná»— lá»±c triá»n miên để gìn giữ sá»± trong sáng cho thiên nhiên cây
cá», sá»± cÆ°á»ng tráng cho thân thể, nét trong sáng của cõi lòng cÅ©ng nhÆ° sá»± bình
an của gia đình và gia tộc, của dân tộc và nhân loại? Ai sẽ ân thưởng nếu không
phải là chÃnh Äấng Tạo Hóa, Äấng đã tạo nên cho ta cảnh sắc thanh minh quang
đãng, sáng và trong?
Vâng, giữa ngà y Thanh minh, ngà y
trong và sáng, tuổi trẻ cần biết cáºn ká» vá»›i nấm má»™ cách thanh thản, để không
đánh mất bản thân vì những cái phù phiếm mau qua, để biết xây đắp tình yêu vÃ
hôn nhân nhắm tá»›i những viá»…n ảnh cao đẹp nhất - để cả cuá»™c Ä‘á»i luôn trong vÃ
sáng.
Thông điệp
Phục sinh của Lá»i Chúa trong bà i Tin mừng Thánh lá»… hôm nay chẳng những có phần
tương tự với lẽ khôn ngoan của ngà y lễ hội Thanh minh mà còn đi xa hơn. Bà i Tin
mừng nhắc lại rằng sau khi Chúa Giêsu bị giết chết trên tháºp giá và an táng
trong má»™, các môn đệ Ngà i thấy má»i sá»± Ä‘á»u tăm tối. Hai ngÆ°á»i trong nhóm đã thất
vá»ng bá» vá» quê, tâm hồn u ám nặng trÄ©u sầu buồn. Chúa Giêsu đã từ cõi chết sống
lại rồi mà há» không biết. Há» vừa Ä‘i vừa buồn bã trao đổi tâm sá»± vá»›i nhau. Chúa đến bên, cùng bÆ°á»›c Ä‘i bên cạnh há» mà há» không há»
ngỠđó là Chúa. Ngà i cảm thông và chia sẻ vá»›i há», rồi viện dẫn Kinh thánh để
giúp há» hiểu rằng Äấng Cứu Thế phải chịu Ä‘au khổ và chịu chết rồi má»›i từ cõi chết
sống lại trong vinh quang. Lòng hỠấm dần lên. Và rồi Ngà i nháºn lá»i má»i của há»,
cùng và o quán trá». Há» kinh ngạc bắt gặp nÆ¡i Ngà i những cá» chỉ rất quen thuá»™c,
giống hệt cá» chỉ Thầy của há». CÅ©ng nhÆ° Thầy của há» thÆ°á»ng là m, Ngà i cầm lấy
bánh, ngÆ°á»›c mắt lên trá»i, tạ Æ¡n Chúa, bẻ ra rồi trao cho há». Há» nhìn kỹ thì nháºn
ra Ngà i chÃnh là Thầy Giêsu của há». Thế nhÆ°ng cùng lúc ấy Ngà i đã biến khá»i tầm
mắt há»â€¦
Lòng hỠkhông còn sầu thương tăm
tối nhÆ°ng đã bừng sáng lên. Há» rá»i quán trá», chạy ngược vá» nÆ¡i há» bá» Ä‘i. Mặc
cho sau lÆ°ng há» mặt trá»i Ä‘ang khuất dần và phÃa chân trá»i trÆ°á»›c mặt nắng Ä‘ang tắt,
tất cả vẫn cứ như cà ng lúc cà ng rực sáng.
Tại sao hoà ng hôn đang buông
nhưng lòng hỠvẫn trong và sáng như buổi mai lễ hội Thanh minh. Thưa, vì Ngà i
chÃnh là sá»± sáng. Các vị giáo chủ Ä‘á»u chỉ cho
môn sinh má»™t Ä‘iá»u tốt đẹp và bảo: Äây là ánh sáng, đây là con Ä‘Æ°á»ng, đây là sá»±
tháºt, đây là Chân lý. Còn Chúa Giêsu và chỉ má»™t mình Ngà i má»›i có thể nói: Tôi là sá»± Sáng, tôi là con ÄÆ°á»ng, tôi là Sá»±
tháºt, là Chân lý .
Vâng, Chúa
Kitô Phục sinh đem đến cho cuộc lễ hội của chúng ta một nét mới. Qua đoạn Kinh
thánh vừa nghe, ta hiểu rằng cái chết không chấm dứt tất cả, vì Äức Kitô là Sá»±
Sống và là Sự Sống Lại, đang ở giữa chúng ta. Ngà i đã phục sinh, đã từ cõi chết
sống lại. Dù ta không để ý, Chúa vẫn bước ngay bên .
Mỗi khi tâm hồn nặng trĩu buồn
phiá»n, ta hãy nhá»› lại chuyện hai môn đệ trên Ä‘Æ°á»ng Emmau, hãy đến vá»›i Chúa
Giêsu, thì sẽ tìm lại được trong và sáng. Dù lÃ
ban mai, cặp tối hay nủa đêm khuya khoắt, có Chúa trong lòng vẫn là lễ hội
Thanh minh.
ChÃnh Chúa Giêsu là nguồn mạch của
má»i Ä‘iá»u trong sáng. Hãy Ä‘á»c Kinh thánh Tân Æ°á»›c và nghiá»n ngẫm, rồi anh chị em
sẽ ngà y cà ng biểu rõ hơn vỠChúa.
“Chúa
ở với con. Con đây, lạy Chúa!†Ngay ở đây, ngay lúc nà y, bạn hãy thực
táºp để nghiệm thấy Chúa Ä‘ang ở vá»›i ta. Hãy dừng chân và ý thức rằng Chúa Ä‘ang
hiện diện, đang ở với. Hãy phó thác và sẽ thấy bình an. Nà o, bạn hãy thỠxem.
Mến chúc má»i ngÆ°á»i má»™t lá»… há»™i
Thanh minh lòng đầy trong sáng.
Lm. Gioan Phêrô Võ Tá Khánh