“Âm nhạc quả thực là ngôn ngữ phổ quát, mô tả vẻ đẹp có khả năng kết nối con người có thiện chí trên toàn thế giới hợp lại với nhau và đem họ lên tới Đấng Tối Cao, giúp họ nâng tâm hồn lên và mở toang ra trước Sự Thiện, trước Vẽ Đẹp tuyệt đối, là những thực tại có nguồn gốc sau cùng nơi chính Thiên Chúa” (Đức Giáo Hoàng Bênêdictô XVI).

Với vai trò lớn lao và mục đích cao cả của nó, âm nhạc thật sự đã đi vào lịch sử nhân loại. Đối với Kitô hữu,qua dòng chảy lịch sử phát triển của nó, âm nhạc được định hình nên hai cấp độ riêng biệt: Âm nhạc dành cho mọi người không phân biệt chủng tộc, màu da, tôn giáo, được gọi là nhạc thế tục. Còn nhạc được sử dụng vào việc thờ phượng Thiên Chúa được gọi là Thánh nhạc. Mặc dù được phân biệt như vậy nhưng ranh giới giữa chúng không dễ phân biệt, bởi nó chỉ được nhận biết khi được cụ thể hóa nơi mục đích sáng tạo và cách thức trình bày. Chính vì thế trải qua bao thăng trầm lịch sử đã được Giáo hội gạn đục khơi trong, đến nay chúng ta đã có được một kho tàng vô giá về Thánh nhạc dành cho Phụng vụ trong Giáo Hội, nhằm mục đích tôn vinh Thiên Chúa và thánh hóa các tín hữu.

Sáng ngày 22.8.2016, Đại hội Ca trưởng giáo phận Vinh lần thứ I đã thu hút trên 100 tham dự viên đến từ Đại chủng viện Vinh Thanh, các Hội dòng và từ hơn 50 giáo xứ trong toàn giáo phận. Đây là dịp để các ca trưởng trong toàn giáo phận được giao lưu gặp gỡ, trao đổi kinh nghiệm và khích lệ khả năng âm nhạc cũng như tinh thần hi sinh phục vụ trong lĩnh vực thánh nhạc trong toàn giáo phận.

Chương trình ngày Đại hội Ca trưởng và Hợp xướng Thánh ca lần thứ I của giáo phận được bắt đầu vào lúc 8h00 sáng ngày 22.8.2016. Sau thời gian đón tiếp, đúng 8h30’, cha Phaolô Phan Thành Ngữ, Trưởng ban Thánh nhạc đã chính thức khai mạc Đại hội với nghi thức cầu nguyện và xin ơn thánh hóa. Tiếp đó, cha Phaolô đã có lời chào mừng và giới thiệu các thành phần về tham dự Đại hội.

Lúc 9h00’ – 10h30’, cha Phaolô Phan Thành Ngữ đã gửi đến các tham dự viên bài thuyết trình về đề tài: “Ơn gọi và sứ vụ của người Ca trưởng”. Trong bài thuyết trình, cha Phaolô đã khai triển 4 khía cạnh liên quan đến những kiến thức và kỹ năng cơ bản mà một người Ca trưởng cần phải có trong Thánh nhạc Phụng vụ. Thứ nhất: Người Ca trưởng phải là người biết chuyển những ký hiệu âm nhạc và ngôn ngữ thành âm thanh sống động, làm cho người nghe đón nhận đúng hoặc hơn ý đồ tác giả mong muốn. Thứ hai: Ca trưởng là người chỉ huy việc trình tấu, cả một tổ hợp thông ngôn và nhất quán, để diễn tả đúng ý tác giả trong sự thống nhất và hòa hợp. Thứ ba: Người Ca trưởng phải là người điều hành Ca đoàn, huấn luyện về phụng vụ và chuyên môn. Thứ tư: Người Ca trưởng phải truyền cảm hứng, tâm tình vào trong Thánh ca, giúp cộng đoàn nâng tâm hồn lên với Thiên Chúa.

Tiếp đó, lúc 10h30’ – 11h15’, cha Phaolô Phan Thành Ngữ đã giải đáp những thắc mắc của các Ca trưởng về tham dự Đại hội. Đa số những thắc mắc của các tham dự viên đều xoay quanh việc qui định và sử dụng các tác phẩm thánh ca trong những ngày lễ trọng trong năm phụng vụ. Đa số những thắc mắc của các tham dự viên đều được cha Trưởng ban Thánh nhạc trả lời một cách khá rõ ràng, cụ thể.

Buổi chiều, lúc 13h30 – 15h30, chương trình hội thảo của các Ca trưởng đã diễn ra với sự chủ trì của cha Trưởng ban Thánh nhạc. Cuộc hội thảo đã đi đến thống nhất một số vấn đề về cơ cấu, tổ chức và sinh hoạt của Ban Thánh nhạc. Cũng trong cuộc hội thảo này, các tham dự viên đã thống nhất chọn ngày 22.8 hằng năm (lễ Đức Maria Trinh Nữ Vương) làm ngày truyền thống và cũng là ngày lễ bổn mạng của Ca trưởng toàn giáo phận.

Lúc 16h00, các tham dự viên Đại hội Ca trưởng đã hành hương về nhà thờ Chính tòa và hiệp dâng thánh lễ tạ ơn, đón nhận Ơn Toàn Xá trong Năm Thánh Lòng Chúa Thương Xót.

Tiếp nối ngày Đại hội, lúc 19h30 tối cùng ngày, tại Hội trường lớn của Đại chủng viện Vinh Thanh, chương trình Hợp xướng Thánh ca lần thứ I được diễn ra với sự góp diễn của các đoàn hợp xướng đến từ các hội dòng: Mến Thánh Giá Vinh, Thừa Sai Bác Ái Vinh, và từ các giáo hạt: Xã Đoài, Cửa Lò, Cầu Rầm và Đông Tháp, và các đơn vị giáo xứ: Cẩm Sơn, Vĩnh Hòa, các ca sĩ: Gia Hiếu (Văn Hạnh), Diễm Sương (Cầu Rầm), Linh mục Phêrô Nguyễn Văn Hương (ĐCV Vinh – Thanh).

Với sự đầu tư có chiều sâu về chuyên môn, sự chọn lựa đa dạng, phong phú về các tác phẩm Thánh ca, sự thể hiện mang đậm phong cách và dấu ấn riêng đến từ các đoàn tham dự, cùng với những chuẩn bị chu đáo về âm thanh, ánh sáng đến từ ban tổ chức, đêm Hợp xướng Thánh ca giáo phận Vinh lần thứ I thực sự đã để lại nhiều ấn tượng sâu sắc, đã tạo nên nhiều cung bậc cảm xúc trong lòng người thưởng thức. Đặc biệt, qua việc tổ chức Hợp xướng Thánh ca lần nầy, đã cho thấy phần nào tiềm năng về nghệ thuật Thánh ca của nhiều giáo xứ cũng như nhiều cá nhân trong toàn giáo phận.