Cuộc ‘thánh chiến’ của Giáo hoà ng Phanxicô với chủ nghĩa tư bản và sự bất bình đẳng độc hại
25.04.2015
Giáo hoà ng Phanxicô, nhà xã há»™i, chống bảo thủ, chống tÆ° bản. Tá» Fortune xếp ngà i đứng đầu trong số ’50 lãnh đạo vÄ© đại nhất thế giá»›i.’ Vá»›i má»™t nhiệm kỳ không giá»›i hạn. Bây giá» ngà i Ä‘ang chiến tranh hệ tÆ° tưởng vá»›i nhóm Dầu lá»a được chống lÆ°ng bởi đảng Cá»™ng hòa của Lãnh đạo Ä‘a số Nghị viện Hoa Kỳ, Mitch McConnell, cÅ©ng nhÆ° vá»›i các hệ tÆ° tưởng bảo thủ khác. Và chiến tráºn diá»…n ra trên đấu trÆ°á»ng chÃnh trị bị lÅ©ng Ä‘oạn, thiển cáºn, bất định, không ngừng biến đổi ở Hoa Kỳ.
Äây là má»™t
cuộc chiến kéo dà i.
Äúng, giáo
hoà ng Phanxicô đã và đang đưa ra tuyên ngôn chống chủ nghĩa tư bản lạc lối cho
1,2 tá»· ngÆ°á»i Công giáo trên toà n thế giá»›i. Ngà i cÅ©ng đã cách chức các hồng y vÃ
giám mục bảo thủ khá»i các vị trà lãnh đạo. Ngà i đã kiên định trong việc thay đổi
thế giá»›i. Và ủy lệnh của ngà i là không dao Ä‘á»™ng và không máºp má». Ngà i đã vạch
rõ chiến tuyến vỠđạo đức và chÃnh trị chống lại chủ nghÄ©a tÆ° bản Ä‘Ã n áp, chủ
nghĩa tiêu thụ quá đáng, và chủ nghĩa bảo thủ cứng ngắc. Hãy lắng nghe:
‘Bất bình đẳng
là cá»™i rá»… của các căn bệnh xã há»™i … bao lâu các vấn Ä‘á» của ngÆ°á»i nghèo không được
giải quyết triệt để bằng cách loại bá» sá»± tá»± tác của thị trÆ°á»ng và đầu cÆ¡ tà i
chÃnh, bằng cách tấn công các nguyên do mang tÃnh cÆ¡ cấu của sá»± bất bình đẳng,
bao lâu chưa là m được việc nà y thì chẳng có giải pháp nà o cho các vấn đỠcủa thế
giới, hay nói cho đúng, là chẳng giải quyết được chuyện gì hết.’ Nhưng, chắc chắn
đây có vẻ nhÆ° là má»™t lá»i tuyên chiến: Giáo hoà ng chống tÆ° bản Phanxicô đấu vá»›i
chủ nghĩa tư bản vô luân tự hoại.
Một cuộc ‘thánh chiến’ mới. Chủ nghĩa chống tư bản của
Giáo hoà ng cũng là đánh và o chủ nghĩa vô thần tư bản.
Mục tiêu của
Giáo hoà ng Phanxicô rất rõ rà ng: sự bất bình đẳng kinh tế là vấn đỠsố một trên
thế giá»›i. Chủ nghÄ©a tÆ° bản là trung tâm má»i vấn Ä‘á» của bất bình đẳng. Và ngà i
lên tiếng vá»›i má»™t thẩm quyá»n đạo đức mạnh mẽ, má»™t Ä‘iá»u hầu nhÆ° không có nÆ¡i các
lãnh đạo chÃnh trị, những ngÆ°á»i theo hệ tÆ° tưởng của Ayn Rand, ngÆ°á»i vô thần,
thánh bảo trợ cho nghị trình tÆ° bản trong cuá»™c chiến tinh thần nà y. Không có ná»n
tảng đạo đức, các chÃnh trị gia không bì kịp vá»›i quan Ä‘iểm của Äức Phanxicô, mệnh
lệnh nguyên tắc của ngà i, chiến lược lâu dà i ngà i vạch ra để Ä‘Æ°a hà ng tá»· ngÆ°á»i
trên thế giá»›i thoát khá»i cảnh nghèo, để loại bá» nạn bất bình đẳng, tấn công chủ
nghÄ©a tÆ° bản thiển cáºn Ä‘ang nắm đầu ná»n kinh tế, thị trÆ°á»ng, và hệ thống chÃnh
trị hiện nay.
Hơn nữa,
giáo hoà ng có tà i nguyên nhân lực hỗ trợ: Là thủ lĩnh của đạo binh lớn nhất thế
giá»›i: 1,2 tá»· ngÆ°á»i Công giáo toà n cầu được thúc đẩy xóa bá» gá»ng kìm bất bình đẳng
của chủ nghÄ©a tÆ° bản. Äạo binh của ngà i bao gồm 78 triệu ngÆ°á»i Hoa Kỳ trong
17,645 giáo xứ, cộng thêm đội ngũ chỉ huy với 213 hồng y, hơn 5000 giám mục,
450,000 linh mục và phó tế trên khắp thế giá»›i, tất cả Ä‘á»u thá» hứa thá»±c hiện
theo láºp trÆ°á»ng của ngà i. Nếu ngà i cần có sá»± chấp thuáºn vá» pháp chế, thì thá»±c tế
là giáo hoà ng có thẩm quyá»n hà nh Ä‘á»™ng Ä‘Æ¡n phÆ°Æ¡ng, vá»›i tốc Ä‘á»™ của má»™t Ä‘á»™c tà i, má»—i
lá»i là mệnh lệnh, đòi buá»™c má»i ngÆ°á»i trung thà nh, vâng phục và hà nh Ä‘á»™ng.
10 huấn lệnh của Giáo hoà ng trong chiến sự chống lại bất
bình đẳng và chủ nghĩa tư bản.
Những lá»i
nà y định hình các chiến lược đặc thù cho tráºn chiến kinh tế chống lại bất bình
đẳng và chủ nghÄ©a tÆ° bản. Äây là 10 chiến lược của giáo hoà ng Phanxicô, là lá»i
của ngà i trÃch trá»±c tiếp trong Tông huấn dà i 67 trang được Vatican công bố trÆ°á»›c
lá»… tạ Æ¡n năm 2013. Hãy lắng nghe Giáo hoà ng Phanxicô Ä‘ang Ä‘iá»u hÆ°á»›ng biến đổi
thế giá»›i nhÆ° thế nà o. Ngà i thá»±c sá»± là má»™t ngÆ°á»i bà i tÆ° bản triệt để, nhà xã há»™i,
lãnh đạo cách mạng mà những ngÆ°á»i bảo thủ Hoa Kỳ và tÆ° bản khắp thế giá»›i, đặc
biệt là các lãnh đạo của Äảng Cá»™ng hòa, phải đối mặt trong nhiá»u năm dà i nữa.
Hãy lắng nghe:
1. Giải quyết
nhanh chóng sự bất bình đẳng kinh tế … nếu không chủ nghĩa tư bản sẽ thống trị
toà n thế giới
Giáo hoà ng:
‘Bất bình đẳng là cá»™i rá»… của các căn bệnh xã há»™i … bao lâu các vấn Ä‘á» của ngÆ°á»i
nghèo không được giải quyết triệt để bằng cách loại bá» sá»± tá»± tác của thị trÆ°á»ng
và đầu cÆ¡ tà i chÃnh, bằng cách tấn công các nguyên do mang tÃnh cÆ¡ cấu của sá»± bất
bình đẳng, bao lâu chưa là m được việc nà y thì chẳng có giải pháp nà o cho các vấn
đỠcủa thế giới, hay nói cho đúng, là chẳng giải quyết được chuyện gì hết.’
2. Không bao giá»
tin tưởng Bà n tay vô hình của thị trÆ°á»ng tá»± do theo chủ nghÄ©a tÆ° bản
Giáo hoà ng: ‘Chúng
ta không còn có thể tin tưởng các thế lực vô hình và ‘bà n tay vô hình’ của thị
trÆ°á»ng. Phát triển vá» công bằng cần hÆ¡n phát triển kinh tế … má»™t sá»± phân bổ thu
nháºp tốt hÆ¡n … Kinh tế có thể không còn cứu chữa được nữa … chẳng hạn nhÆ° ná»— lá»±c
tăng lợi nhuáºn bằng cách giảm nhân lá»±c và do đó là m tăng thêm Ä‘á»™i ngÅ© những ngÆ°á»i
bi thải loại.’
3. Hệ tư tưởng
kinh tế rỉ xuống của những ngÆ°á»i Siêu Già u là má»™t trò lừa khổng lồ
Giáo hoà ng:
Má»™t và i ngÆ°á»i tiếp tục bảo vệ các thuyết rỉ xuống, cho rằng kinh tế phát triển,
được thúc đẩy bởi thị trÆ°á»ng tá»± do, chắc chắn sẽ thà nh công trong việc Ä‘em lại
công bằng và gồm tóm hơn cho thế giới. … một sự tin tưởng non nớt và ngây thơ
và o sá»± tốt là nh của những ngÆ°á»i Ä‘ang nắm quyá»n lá»±c kinh tế … ná»n văn hóa thịnh
vượng đang là m chúng ta mê muội.’
4. Thể thức bạo
ngược má»›i của chủ nghÄ©a tÆ° bản khiến ngÆ°á»i già u chiếm Ä‘oạt của cá»™ng đồng
Giáo hoà ng:
‘Trong khi thu nháºp của nhóm thiểu số Ä‘ang tăng theo cấp số nhân, thì khoảng
cách giữa nhóm đa số với sự thịnh vượng của nhóm hạnh phúc nhỠnà y cũng tăng
theo. Sự mất cân bằng nà y là kết quả của các hệ tư tưởng vốn bảo vệ cho sự tự
tác tuyệt đối của thị trÆ°á»ng và đầu cÆ¡ tà i chÃnh, và chối bá» quyá»n của chÃnh phủ
trong việc Ä‘iá»u khiển chúng má»™t cách tháºn trá»ng vì lợi Ãch chung. … Má»™t thể thức
bạo ngược má»›i … áp đặt Ä‘Æ¡n phÆ°Æ¡ng và không ngừng, các luáºt định của nó.’
5. Con bò và ng
má»›i chÃnh là thói thá» tiá»n bạc của chủ nghÄ©a tÆ° bản
Giáo hoà ng:
‘Tiá»n bạc phải phục vụ, chứ không phải thống trị … Cuá»™c khủng hoảng tà i chÃnh
hiện thá»i có thể cho chúng ta nhìn và o sá»± tháºt rằng, nó khởi đầu từ cuá»™c khủng
hoảng sâu sắc của con ngÆ°á»i: chÃnh là sá»± chối bá» giá trị Æ°u việt hà ng đầu của
con ngÆ°á»i! … Việc thá» tượng bò và ng thá»i xÆ°a đã trở lại vá»›i má»™t vá» bá»c má»›i còn
tà n Ä‘á»™c hÆ¡n nữa, là thói thá» ngẫu tượng tiá»n bạc … thiếu Ä‘i mục tiêu thá»±c sá»± vì
con ngÆ°á»i.’
6. Chủ nghĩa tư
bản thúc đẩy cho chủ nghĩa tiêu thụ quá đáng và xói mòn đạo đức xã hội
Giáo hoà ng:
‘Các cơ chế kinh tế ngà y nay thúc đẩy tiêu thụ quá mức, nó là bằng chứng cho thấy
chủ nghĩa tiêu thụ không kìm hãm cộng với sự bất bình đẳng gây thiệt hại gấp
đôi cho kết cấu xã há»™i. … Äến cuối cùng, bất bình đẳng sinh ra bạo lá»±c … những
xung Ä‘á»™t má»›i và nghiêm trá»ng hÆ¡n nữa. Nhiá»u ngÆ°á»i … đổ lá»—i cho ngÆ°á»i nghèo vÃ
các nÆ°á»›c nghèo vá» các vấn Ä‘á» của hỠ… cà ng trầm trá»ng hÆ¡n nữa là …. nạn tham
nhÅ©ng lan rá»™ng và bắt rá»… sâu ở nhiá»u nÆ°á»›c … ngà nh kinh doanh … các tổ chức.’
7. Sự cạnh
tranh đến mức ám ảnh tÃch lÅ©y tà i sản riêng Ä‘ang hủy hoại ná»n dân chủ
Giáo hoà ng:
‘Ngà y nay, tất cả má»i thứ Ä‘á»u chiếu theo luáºt cạnh tranh sống còn của kẻ mạnh
nhất, nÆ¡i cá lá»›n nuốt cá bé … đại chúng ngÆ°á»i dân thấy mình bị loại trừ và đẩy
ra ngoà i rìa xã hội, không có công việc, không tương lai, không có cách gì
thoát ra được. … Má»™t ná»n kinh tế nhÆ° thế, giết ngÆ°á»i … khi má»™t ngÆ°á»i già vô gia
cÆ° chết ngoà i Ä‘Æ°á»ng, chẳng ai Ä‘Æ°a tin, nhÆ°ng khi thị trÆ°á»ng chứng khoán mất hai
điểm, thì báo đà i đăng tin rầm rầm, thế là thế nà o?’
8. Những nhà tư
bản xem con ngÆ°á»i là đồ thừa trong thế giá»›i dùng má»™t lần rồi vứt của mình
Giáo hoà ng:
‘Con ngÆ°á»i Ä‘ang tá»± xem mình là hà ng hóa để dùng và rồi vứt Ä‘i. Chúng ta đã tạo
nên má»™t ná»n văn hóa ‘vứt Ä‘i’ Ä‘ang ngà y cà ng lan rá»™ng. Không còn Ä‘Æ¡n giản lÃ
chuyện bóc lá»™t và áp bức nữa, mà là má»™t chuyện má»›i hẳn. … những ngÆ°á»i bị thải
loại không còn ở trong xã hội nữa … không còn là một phần xã hội nữa. …. nhưng
là những ngÆ°á»i bị ruồng rẫy, ‘đồ thừa.’
9. Chủ nghĩa cá
nhân bảo thủ cá»±c Ä‘oan Ä‘ang giết chết ná»n dân chủ toà n cầu
Giáo hoà ng:
‘Trong má»™t ná»n văn hóa mà má»—i ngÆ°á»i Ä‘á»u muốn củng cố cho sá»± tháºt chủ quan của
riêng mình, thì tháºt khó để các công dân có được má»™t kế hoạch chung vượt qua được
lợi Ãch và tham vá»ng riêng. … được tá»± do khá»i những kìm tá»a không đáng và đạt
được một lối sống và suy nghĩ nhân bản hơn, cao thượng và sinh hoa trái hơn, sẽ
Ä‘em lại phẩm giá cho sá»± hiện hữu của con ngÆ°á»i.’
10. Chủ nghĩa tư
bản chối bỠThiên Chúa, luân lý, đạo đức … và yêu chuộng sự vô phép tắc hoà n
toà n của tiá»n bạc
Giáo hoà ng:
‘PhÃa sau thái Ä‘á»™ nà y, là má»™t sá»± loại trừ luân lý và chối bá» Thiên Chúa. … lên
án sá»± lạm dụng và hạ phẩm giá con ngÆ°á»i. …. luân lý dẫn con ngÆ°á»i đến vá»›i Thiên
Chúa đấng kêu gá»i má»™t đáp trả dấn thân vượt ngoà i má»i phạm trù của thị trÆ°á»ng.
… tạo khả dÄ© cho việc Ä‘em lại cân bằng và má»™t tráºt tá»± xã há»™i nhân bản hÆ¡n.’
popefrancisclimatechange11715Bạn
không thể cứ bình chân thụ động được. Hãy dự phần và o đối thoại, nói với các bạn
bè vá» kế hoạch triệt để của Giáo hoà ng Phanxicô nhằm cứu thế giá»›i khá»i tay
mình. Bất bình đẳng tác Ä‘á»™ng đến tất cả má»i ngÆ°á»i. Bạn, con cái bạn, cháu chắt
bạn, tất cả má»i ngÆ°á»i. Không má»™t ai nằm ngoà i cuá»™c ‘thánh chiến’ má»›i nà y. Hãy
truyá»n Ä‘i. Hãy đăng 10 huấn lệnh kinh tế nà y trên truyá»n thông xã há»™i, để má»i
ngÆ°á»i biết mình Ä‘ang ở đâu. 10 huấn lệnh kinh tế của giáo hoà ng có thể cứu thế
giá»›i, cứu những ngÆ°á»i tÆ° bản, bảo thủ, cứu lấy ná»n dân chủ … vâng, hi vá»ng là bất
diệt.
Maketwatch.com
– Paul B. Farrell J.B. Thái Hòa chuyển dịch
(Nguồn: Phanxico-VN) |