Mừng ká»· niệm 75 năm thà nh láºp Gp. Thanh Hóa - Nhá»› Æ¡n Cha Äắc Lá»™
09.08.2007
|
|
Ngà y 19-3-1627, cha Äắc Lá»™ đặt chân lên đất Cá»a Bạng – Thanh Hoá. Äây là má»™t sá»± kiện mang tÃnh bất ngá». Khi giáo sÄ© Baldinotti, ngÆ°á»i Ã, Dòng Tên, vì không biết tiếng Việt nên không thể truyá»n giáo được, đã viết thÆ° lên Bá» trên xin cá» những thừa sai thông thạo tiếng Việt đến Äà ng Ngoà i truyá»n giáo. Cha Äắc Lá»™, lúc ấy, Ä‘ang ở Äà ng Trong, được Bá» trên chá»n lá»±a cá» ra Äà ng Ngoà i. Äể chuẩn bị cho chuyến hà nh trình nà y, Bá» trên đã gá»i cha vá» Macao tháng 7-1626.
Ngà y 12-3-1627, cha Äắc Lá»™ cùng vá»›i cha Phêrô Marques xuống tà u rá»i Ma cao Ä‘i Äà ng Ngoà i. Tà u gặp bão lá»›n đánh giạt và o Cá»a Bạng – Thanh Hoá đúng và o ngà y Lá»… Thánh Cả Giuse 19-3-1627 (x. Alexandre de RHODES, Lịch Sá» VÆ°Æ¡ng Quốc Äà ng Ngoà i, B.d. Hồng Nhuệ).
Sá»± tình cá» ngoà i dá»± kiến của nhà truyá»n giáo lại là cái hữu ý trong sá»± quan phòng nhiệm mầu của Thiên Chúa. Äiá»u không may mắn trong đêm tăm tối của bão tố lại là hồng ân lá»›n lao mà Thiên Chúa dà nh cho xứ Thanh. CÆ¡n bão định mệnh lịch sỠấy đã quét sạch tất cả những gì còn u uẩn trên bầu trá»i, dÆ°á»›i mặt đất Cá»a Bạng để ghi lên đó dấu ấn Æ n Cứu Äá»™. Ngà y 19-3-1627, biến cố diá»…n ra tại Cá»a Bạng đã Ä‘i và o lịch sá» Giáo Há»™i Công Giáo tại Việt Nam nói chung và Thanh Hoá nói riêng nhÆ° là sá»± khởi đầu má»™t công trình má»›i của Thiên Chúa tại nÆ¡i đây.
Khi ánh bình minh á»ng hồng trên mặt biển, ngÆ°á»i là ng chà i Cá»a Bạng Ä‘Æ¡n sÆ¡ đón tiếp nhà truyá»n giáo nhÆ° đã tiếp đón những nhà buôn khác từng ghé bến Cá»a Bạng. Có ai trong số hỠý thức được rằng: Äây là cuá»™c gặp gỡ lịch sá»; há» Ä‘ang sống trong thá»i khắc lịch sá» lá»›n lao và há» có cÆ¡ may là nhân chứng. NgÆ°á»i dân Cá»a Bạng đâu có biết trên chiếc tà u ấy, có những ngÆ°á»i mang theo “món hà ng lạ, quý và rẻ hÆ¡n tất cả các thứ hà ng khác, tháºm chà còn biếu không nếu ai muốnâ€. Äó là “ “Äạo tháºtâ€, Ä‘Æ°á»ng tháºt, ban hạnh phúcâ€. Rõ rà ng ngÆ°á»i dân xứ Thanh cÅ©ng bất ngá» không kém nhà truyá»n giáo trÆ°á»›c cuá»™c hạnh ngá»™ nà y.
Cuá»™c gặp gỡ giữa cha Äắc Lá»™ và ngÆ°á»i Cá»a Bạng xét sâu xa là cuá»™c gặp gỡ giữa Kitô giáo vá»›i ná»n văn hoá đã tồn tại ngà n năm trên mảnh đất Äà ng Ngoà i mà xứ Thanh là má»™t đại diện tiêu biểu. Thanh Hoá, mảnh đất “địa linh nhân kiệtâ€. NÆ¡i phát xuất ná»n văn hoá Äông SÆ¡n phát triển rá»±c rỡ trÆ°á»›c Công Nguyên. NÆ¡i đã sản sinh nhiá»u anh hùng hà o kiệt, danh nhân văn hoá trong lịch sá» dân tá»™c. Thẳm sâu trong tâm hồn ngÆ°á»i xứ Thanh vang vá»ng nhịp trống đồng, Ä‘iệu hò sông Mã, khúc hát Ä‘i cấy đêm trăng ngà n năm vợi vá». Rì rầm trong mạch đất xứ Thanh lá»i nhắc bảo của những báºc anh linh nhân kiệt, lúc sinh thá»i đã là m thay đổi thế cuá»™c. Rạo rá»±c trong huyết mạch ngÆ°á»i xứ Thanh là khát vá»ng cuá»™c sống hạnh phúc vÄ©nh hằng nhÆ° chà ng Từ Thức sánh duyên cùng tiên nữ chốn thiên thai; là mong má»i tìm vá» nguồn cá»™i của sá»± sống nhÆ° sá» thi “Äẻ Äất Äẻ NÆ°á»›c†của dân tá»™c MÆ°á»ng.
Tất cả những khát vá»ng sâu kÃn, thÆ°á»ng trá»±c trong tâm hồn báºc tiá»n nhân xứ Thanh đã tìm thấy nÆ¡i cá»a Bạng năm ấy. Ngay trong mẻ lÆ°á»›i đầu tiên cha Äắc lá»™ kéo tại Cá»a Bạng đã thu được thắng lợi lá»›n. Ba mÆ°Æ¡i hai con cá đủ loại. Theo báo cáo của Antôn Phanxicô Cardim (1595 –1659) vá» tình hình Äà ng Ngoà i thì trong số đó có: Má»™t con trai của má»™t trong những vị quan chÃnh yếu của địa phÆ°Æ¡ng nà y; má»™t vị lão thà nh nhà nho và má»™t ngÆ°á»i quý phái, tháºm chà có cả vị sÆ° chùa gần đó cÅ©ng xin được rá»a tá»™i và lôi kéo theo nhiá»u đồ đệ của mình theo Ä‘aá». NhÆ° váºy, Thiên Chúa đã chuẩn bị mảnh đất tâm hồn để cuối cùng Ngà i sai ngÆ°á»i gieo giống đến (x. NGUYỄN KHẮC XUYÊN, Äể Hiểu Lịch Sá» Äạo Thiên Chúa ở Việt Nam đầu thế ká»· XVII, N.x.b Ãnh Sáng, 1994).
CÅ©ng tại Thanh hoá, hai nhà thỠđầu tiên ở Äà ng Ngoà i – dấu chỉ hữu hình của cá»™ng Ä‘oà n Kitô giáo - đã được cha Äắc Lá»™ dá»±ng lên tại Vân No và An Vá»±c. Từ những cá»™ng Ä‘oà n tiên khởi nà y, bình minh của Chân Lý Cứu Äá»™ chiếu sâu và o đất liá»n, lan toả ra phÃa Bắc, rồi ngược và o Miá»n Trung và bừng sáng trên toà n Äất Việt.
Cha Äắc Lá»™ không những là ngÆ°á»i đặt ná»n móng cho toà nhà giáo pháºn Thanh Hoá hôm nay mà cha còn minh chứng cho má»i thế hệ Thanh hoá rõ má»™t Ä‘iá»u: Äạo Công Giáo hoà n toà n có thể phát triển mạnh mẽ tại mảnh đất xứ Thanh. Äạo Công Giáo hoà n toà n có thể thấm nháºp và thăng hoa tâm hồn, cuá»™c sống ngÆ°á»i Thanh.
Ba trăm tám mÆ°Æ¡i năm sau, thế hệ con cháu nhìn lại, xin tri ân công lao trá»i biển của nhà truyá»n giáo vÄ© đại mang tên Alexandre de Rhodes. Cha Alexandre de Rhodes (Äắc Lá»™)
Kỳ Phong
|