DIỄN ÄÀN GIÃO PHẬN VINH :: Xem chủ đề - Chuyện xÆ°a rất hay ...
Người đăng
Thông điệp
Quản lý
Ngày tham gia: 14/05/2009 Bài gửi: 1048 Số lần cám ơn: 8 Được cám ơn 79 lần trong 75 bài viết
gửi: 02.11.2018 Tiêu đề: Chuyện xÆ°a rất hay ...
Ngà i PTS Bùi Hiá»n nên Ä‘á»c
Tất nhiên ngay cả PTS Bùi Hiá»n cÅ©ng chịu thua... nếu PTS chÆ°a từng nghe nói tá»›i Dao Trì má»™t lần trong Ä‘á»i !!!!
Cố GS Trần Văn Khê: “Ngà i chÆ¡i vá»›i ai mà không biết má»™t áng văn nà o của nÆ°á»›c Việt?â€
Có má»™t câu chuyện thể hiện niá»m kiêu hãnh của ngÆ°á»i Việt đã được Giáo sÆ° Trần Văn Khê kể lại nhiá»u lần cho các há»c trò của mình, và cÅ©ng được ông ghi lại trong cuốn hồi ký, kể vá» cuá»™c tranh luáºn bên lá» buổi sinh hoạt của Há»™i Truyá»n bá Tanka Nháºt Bản tại Paris và o năm 1964…
Tham dá»± buổi sinh hoạt nà y hầu hết là ngÆ°á»i Nháºt và Pháp, duy chỉ có Giáo sÆ° Trần văn Khê là ngÆ°á»i Việt. Diá»…n giả là má»™t cá»±u ÄỠđốc Thủy sÆ° ngÆ°á»i Pháp. Ông khởi đầu buổi nói chuyện nhÆ° thế nà y:
“ThÆ°a quý vị, tôi là Thủy sÆ° đỠđốc, đã sống ở Việt Nam 20 năm mà không thấy má»™t áng văn nà o đáng kể. NhÆ°ng khi sang nÆ°á»›c Nháºt, chỉ trong vòng má»™t, hai năm mà tôi đã thấy cả má»™t rừng văn há»c. Và trong khu rừng ấy, trong đó Tanka là má»™t đóa hoa tuyệt đẹp. Trong thÆ¡ Tanka, chỉ cần nói má»™t ngá»n núi, má»™t con sông mà tả được bao nhiêu tình cảm. Chỉ 31 âm tiết mà nói bao nhiêu chuyện sâu sắc, Ä‘áºm Ä‘Ã . Ná»™i hai Ä‘iá»u đó thôi đã thấy các nÆ°á»›c khác không dá»… có được.â€
Lá»i phát biểu đã chạm đến lòng tá»± trá»ng dân tá»™c của Giáo sÆ° Trần Văn Khê. ChÃnh vì thế, khi buổi nói chuyện bÆ°á»›c và o phần giao lÆ°u, Giáo sÆ° đã đứng dáºy xin phép phát biểu:
“Tôi không phải là ngÆ°á»i nghiên cứu văn há»c, tôi là Giáo sÆ° nghiên cứu âm nhạc, là thà nh viên há»™i đồng quốc tế âm nhạc của UNESCO. Trong lá»i mở đầu phần nói chuyện, ông Thủy sÆ° ÄỠđốc nói rằng đã ở Việt Nam hai mÆ°Æ¡i năm mà không thấy áng văn nà o đáng kể. Tôi là ngÆ°á»i Việt, khi nghe câu đó tôi đã rất ngạc nhiên. ThÆ°a ngà i, chẳng biết khi ngà i qua nÆ°á»›c Việt, ngà i chÆ¡i vá»›i ai mà chẳng biết má»™t áng văn nà o của Việt Nam?
Có lẽ ngà i chỉ chÆ¡i vá»›i những ngÆ°á»i quan tâm đến chuyện ăn uống, chÆ¡i bá»i, hút xách… Phải chi ngà i chÆ¡i vá»›i Giáo sÆ° Emile Gaspardone thì ngà i sẽ biết đến má»™t thÆ° mục gồm trên 1.500 sách báo vá» văn chÆ°Æ¡ng Việt Nam, in trên Tạp chà Viá»…n Äông bác cổ của Pháp số 1 năm 1934. Hay nếu ngà i gặp ông Maurice Durand thì ngà i sẽ có dịp Ä‘á»c qua hà ng ngà n câu ca dao Việt Nam mà ông Durand đã cất công sÆ°u táºp… Ông còn hiểu biết vá» nghệ thuáºt chầu văn, ông còn xuất bản sách ghi lại các sinh hoạt văn hóa của ngÆ°á»i Việt Nam. Nếu ngà i là m bạn vá»›i những ngÆ°á»i nhÆ° thế, ngà i sẽ biết rằng nÆ°á»›c tôi không chỉ có má»™t, mà có đến hà ng ngà n áng văn kiệt tác.
Tôi không biết ngà i đối xá» vá»›i ngÆ°á»i Việt Nam thế nà o, nhÆ°ng ngÆ°á»i nÆ°á»›c tôi thÆ°á»ng rất hiếu khách, sẵn sà ng nói cái hay trong văn hóa của mình cho ngÆ°á»i khác nghe. NhÆ°ng ngÆ°á»i Việt chúng tôi cÅ©ng ‘chá»n mặt gá»i và ng’, vá»›i những ngÆ°á»i phách lối có khi chúng tôi không tiếp chuyện. Việc ngà i không biết vỠáng văn nà o của Việt Nam cho thấy ngà i giao du vá»›i những ngÆ°á»i Pháp nhÆ° thế nà o, ngà i đối xá» vá»›i ngÆ°á»i Việt ra sao. Tôi rất tiếc vì Ä‘iá»u đó. Váºy mà ông còn dùng đại ngôn trong lá»i mở đầuâ€.
Rồi để so sánh vá»›i Tanka, Giáo sÆ° Ä‘Æ°a ra những câu thÆ¡ nhÆ°: “Núi cao chi lắm núi Æ¡i; Núi che mặt trá»i, không thấy ngÆ°á»i yêu†hay “Äêm qua máºn má»›i há»i Ä‘Ã o; VÆ°á»n hồng đã có ai và o hay chÆ°a†để đối chiếu: tức là cÅ©ng dùng núi non, hoa lá để nói thay tâm sá»± của mình.
Còn vá» số lượng âm tiết, Giáo sÆ° kể lại câu chuyện vá» Mạc ÄÄ©nh Chi thá»i nhà Trần Ä‘i sứ sang nhà Nguyên, gặp lúc bà phi của vua Nguyên vừa từ trần. Nhà Nguyên muốn thá» tà i sứ giả nÆ°á»›c Việt nên má»i Ä‘á»c Ä‘iếu văn. Mở bà i Ä‘iếu văn ra chỉ có 4 chữ “nhấtâ€. Mạc ÄÄ©nh Chi không hốt hoảng mà ứng tác Ä‘á»c liá»n:
“Thanh thiên nhất đóa vân
Hồng lô nhất điểm tuyết
Thượng uyển nhất chi hoa
Dao trì nhất phiến nguyệt
Y! Vân tán, tuyết tiêu, hoa tà n, nguyệt khuyết!â€
Dao Trì vốn có nghÄ©a là “cái ao bằng ngá»c daoâ€, tức là nÆ¡i có cảnh trà đẹp, có ngÆ°á»i đẹp ở, cõi trên.
Sách Liệt tiên truyện chép: Trong dãy núi Côn Lôn, trên đỉnh Quy SÆ¡n, có cung Ä‘iện của Tây VÆ°Æ¡ng Mẫu, bên trái có Dao Trì (ao ngá»c), bên phải có dòng Thúy Thủy (nÆ°á»›c xanh).
Nếu viết kiểu PTS Bùi Hiá»n câu cuối cùng sẽ lÃ
Zao cì nhất fiến wuyệt
Bá»n trẻ sau nà y sẽ không thể nà o biết Zao cì lÃ
Rao Trì hay Rao Chì
Giao Trì hay Giao Chì
Dao Trì hay Dao Chì
Vá»›i 6 lá»±a chá»n đó..Bá»n trẻ sau nà y sẽ bị tẩu há»a nháºp ma mà thôi. Äá»c mà chẳng hiểu gì !!
Ngay cả thầy cô cũng không thể hiểu được vì không thể truy ra được từ nguyên (etymology ) để hiểu đến nơi đến chốn….
Tất nhiên ngay cả PTS Bùi Hiá»n cÅ©ng chịu thua... nếu PTS chÆ°a từng nghe nói tá»›i Dao Trì má»™t lần trong Ä‘á»i !!!!
Dịch nghĩa là :
“Má»™t đám mây giữa trá»i xanh
Má»™t bông tuyết trong lò lá»a
Má»™t bông hoa giữa vÆ°á»n thượng uyển
Một vầng trăng trên mặt nước ao
Than ôi! Mây tán, tuyết tan, hoa tà n, trăng khuyết!â€
Tất cả chỉ 29 âm chứ không phải 31 âm để nói việc ngÆ°á»i vừa mất đẹp và cao quý nhÆ° thế nà o.
Khi Giáo sư Trần Văn Khê dịch và giải nghĩa những câu thơ nà y thì khán giả vỗ tay nhiệt liệt. Ông thủy sư đỠđốc đỠmặt: “Tôi chỉ biết ông là một nhà âm nhạc nhưng khi nghe ông dẫn giải, tôi biết mình đã sai khi vô tình là m tổn thương giá trị văn chương của dân tộc Việt Nam
Tôi xin thà nh tháºt xin lá»—i ông
và xin lá»—i cả dân tá»™c Việt Nam.â€
Kết thúc buổi nói chuyện, ông Thủy sÆ° lại đến gặp riêng Giáo sÆ° và ngỠý má»i ông đến nhà dùng cÆ¡m để được nghe nhiá»u hÆ¡n vá» văn hóa Việt Nam. Giáo sÆ° tế nhị từ chối, còn nói ngÆ°á»i Việt không mạo muá»™i đến dùng cÆ¡m ở nhà ngÆ°á»i lạ.
Vị Thủy sÆ° ÄỠđốc nói: “Váºy là ông chÆ°a tha thứ cho tôiâ€. Giáo sÆ° đáp lá»i: “Có má»™t câu mà tôi không thể dùng tiếng Pháp mà phải dùng tiếng Anh. Äó là : I forgive, but I cannot yet forget (Tạm dịch: Tôi tha thứ, nhÆ°ng tôi chÆ°a thể quên)â€.
Câu chuyện nhiá»u cảm hứng nà y cho chúng ta thấy má»™t Ä‘iá»u rằng:
chỉ những ngÆ°á»i am hiểu văn hóa truyá»n thống má»›i có thể cứu vãn danh dá»± cho đất nÆ°á»›c,
chỉ những ngÆ°á»i không lãng quên những giá trị cổ xÆ°a má»›i có thể gìn giữ tôn nghiêm của má»™t dân tá»™c.
Nguồn tư liệu website tamlinhvaodoi.net _________________Totus Tuus ego sum
Bạn không có quyền gửi bài viết Bạn không có quyền trả lời bài viết Bạn không có quyền sửa chữa bài viết của bạn Bạn không có quyền xóa bài viết của bạn Bạn không có quyền tham gia bầu chọn Bạn không được phép gởi kèm file trong diễn đàn Bạn có thể download files trong diễn đàn