DIỄN ÄÀN GIÃO PHẬN VINH :: Xem chủ đề - Năm tuất – tản mạn vá» con chó
Người đăng
Thông điệp
Quản trị viên
Ngày tham gia: 13/11/2007 Bài gửi: 2466 Số lần cám ơn: 1 Được cám ơn 295 lần trong 287 bài viết
gửi: 03.02.2018 Tiêu đề: Năm tuất – tản mạn vá» con chó
GÀ KÊU QUÃC QUÃC KHI GIÃ BIỆT
CHÓ SỦA GÂU GÂU LÚC LÊN NGÔI
Con Gà giã từ để nhÆ°á»ng ngôi cho con Chó. Năm 2018 mệnh danh là năm Máºu Tuất (Hán tá»±: 戊戌), cầm tinh con Chó, ngÆ°á»i ta gá»i là “Tiến SÆ¡n Chi Cẩu†– nghÄ©a là “Chó và o Núiâ€. Theo văn hóa à Äông, Chó được xếp và o 12 con giáp, ở vị trà thứ 11 vá»›i chi Tuất, và là má»™t trong những con váºt thuá»™c lục súc: Mã (ngá»±a), NgÆ°u (trâu/bò), DÆ°Æ¡ng (cừu/dê), Cẩu (chó), TrÆ° (lợn) và Kê (gà ).
Máºu là má»™t trong số 10 can của Thiên Can, thông thÆ°á»ng được coi là Thiên Can thứ năm – trÆ°á»›c có Äinh, sau có Ká»·. Vá» phÆ°Æ¡ng hÆ°á»›ng, Máºu chỉ trung tâm; theo ngÅ© hà nh, Máºu tÆ°Æ¡ng ứng vá»›i Thổ; theo thuyết Âm-DÆ°Æ¡ng, Máºu là DÆ°Æ¡ng. Thiên Can gắn liá»n vá»›i chu kỳ sinh trưởng của thá»±c váºt. Máºu chỉ cây cá» phát triển tốt tÆ°Æ¡i.
Máºu Tuất là kết hợp thứ 35 trong hệ thống đánh số Can Chi của ngÆ°á»i à Äông. Nó được kết hợp từ thiên can Máºu (Thổ dÆ°Æ¡ng) và địa chi Tuất (chó). Äối vá»›i Máºu Tuất, trÆ°á»›c có Äinh Dáºu và sau có Ká»· Hợi. Nếu tÃnh từ năm 1958, năm 2018 là trá»n má»™t “lục tháºp hoa giápâ€. NhÆ° váºy, cứ má»—i 60 năm là má»™t vòng “lục tháºp hoa giápâ€, nếu đủ vòng nà y mà chết thì ngÆ°á»i ta được gá»i “hưởng thá»â€.
Thiết tưởng cÅ©ng nên nhắc lại rằng công lịch (nhÆ° chúng ta sá» dụng ngà y nay, lịch Gregorius – Grêgôriô) do ÄGH Grêgôriô XIII áp dụng từ năm 1582, chia má»™t năm thà nh 12 tháng vá»›i 365 ngà y. Có Ä‘iá»u ngạc nhiên là cái gì hay và được ngÆ°á»i ta công nháºn thì Ä‘á»u liên quan Kitô giáo. Tháºt kỳ lạ!
Theo sá» liệu, chó là loà i Ä‘á»™ng váºt nuôi đầu tiên được con ngÆ°á»i thuần hóa cách đây 15.000 năm và o cuối Ká»· Băng Hà . Tổ tiên của loà i chó là Chó Sói. Chó con được gá»i là “cúnâ€, đặc biệt khi chó còn nhá». Loà i chó được sá» dụng để giữ nhà hoặc là m váºt cÆ°ng, thú tiêu khiển. Trong các từ ghép Hán Việt, chó được gá»i là “cẩu†(ç‹—) hoặc “khuyển†(犬), nên ngÆ°á»i ta nói “cẩu xá»±c†và “quân khuyểnâ€. Bởi vì chó nhìn tÆ°Æ¡ng tá»± “con cầy†nên chó còn được gá»i là “cầyâ€, dân nháºu cÅ©ng “chÆ¡i chữ†nên há» gá»i là “cầy tÆ¡â€, và đảo tá»± thà nh “cá» tâyâ€. Rượu và o lá»i ra có khác!
Há» nhà chó có tên khoa há»c là Canidae (theo La ngữ, canis nghÄ©a là chó), có khoảng 37 loà i, bao gồm chó sói, chó sacan, cáo, chó rừng và các giống chó nhà . Tất cả các thà nh viên trong há» chó Ä‘á»u là loà i ăn thịt và thÃch nghi đặc biệt để săn mồi. Răng của chúng dùng để cắn xé, nhai và gặm thịt, tất nhiên thi thoảng chúng cÅ©ng dùng răng để… cắn nhau.
Ở loà i chó, các giác quan phát triển mạnh là thị giác, thÃnh giác và khứu giác: Chó có mắt to, tai dá»±ng và mÅ©i nhạy. NhỠđó, chúng có thể theo dấu con mồi thà nh công, dù là săn Ä‘Æ¡n Ä‘á»™c hay săn theo bầy. Tất cả các loà i chó – trừ chó bụi ráºm Nam Mỹ – Ä‘á»u có chân dà i thÃch nghi vá»›i việc chạy nhanh khi săn Ä‘uổi mồi. Chó là loà i “đi bằng đầu ngón chân†và có các bà n chân đặc trÆ°ng, năm ngón ở chân trÆ°á»›c và bốn ngón ở chân sau. Äôi khi chó nhà có năm ngón ở chân sau (móng thứ năm gá»i là móng huyá»n – huyá»n Ä‘á»). Chó rừng có Ä‘uôi dà i, lông dà y, thÆ°á»ng đồng mà u và không có đốm hoặc sá»c.
ÄẶC TÃNH CỦA LOÀI CHÓ
Thá»i gian mang thai trung bình của chó kéo dà i khoảng 60 đến 62 ngà y, có thể sá»›m hÆ¡n hoặc kéo dà i 65 ngà y. Lúc má»›i ra Ä‘á»i, chó con không có răng, nhÆ°ng chỉ sau 4 tuần tuổi chúng có thể có tá»›i 28 cái răng. Bá»™ hà m đầy đủ của chó gồm 42 cái răng. CÅ©ng giống nhÆ° các Ä‘á»™ng váºt có vú, sau khi đẻ con, chó mẹ cho con bú và chăm sóc chúng và i tháng, lúc nà y chó mẹ trở nên hung dữ.
Mắt chó có đến 3 mÃ: má»™t mà trên, má»™t mà dÆ°á»›i và mà thứ ba ở giữa, hÆ¡i sâu và o phÃa trong, giúp bảo vệ mắt khá»i bụi bẩn. Tai chó rất thÃnh, chúng có thể nháºn biết được 35.000 âm rung chỉ trong má»™t giây. Khứu giác chó cÅ©ng thÃnh nhÆ° tai. NgÆ°á»i ta có thể ngá»i thấy mùi thức ăn ở đâu đó trong nhà bếp nhÆ°ng chó thì có thể phân biệt từng gia vị trong nồi, tháºm chà những chú chó săn còn tìm ra những cây nấm con nằm sâu trong rừng, vì chúng có thể phân biệt gần 220 triệu mùi khác nhau. Não chó phát triển tốt. TrÆ°á»›c tiên chó phân biệt váºt thể dá»±a và o chuyển Ä‘á»™ng, sau đó là ánh sáng và cuối cùng là hình dạng. Tuy nhiên, thị giác của chó lại rất kém, chỉ nhìn thấy 3 mà u (xanh lục, xanh dÆ°Æ¡ng và và ng). Và o mùa đông, chúng ta thấy thỉnh thoảng chó hay lấy Ä‘uôi che cái mÅ©i Æ°á»›t, đó là cách chúng giữ ấm cho cÆ¡ thể.
Chó có 2 lá»›p lông: lá»›p bên ngoà i nhÆ° chúng ta thấy, còn lá»›p lót bên trong giúp chúng giữ ấm, khô ráo trong những ngà y mÆ°a rét, tháºm chà còn có thể giúp “hạ nhiệt†trong những ngà y oi bức.
NgÆ°á»i ta tÃnh toán rằng chó 1 năm tuổi tÆ°Æ¡ng ứng vá»›i ngÆ°á»i 16 tuổi, chó 2 tuổi tÆ°Æ¡ng ứng vá»›i ngÆ°á»i 24 tuổi, chó 3 năm tuổi tÆ°Æ¡ng ứng vá»›i ngÆ°á»i 30 tuổi, và sau đó cứ thêm má»™t năm tuổi chó thì bằng 4 năm tuổi ngÆ°á»i. Ngà y nay, nhu cầu nuôi chó cảnh Ä‘ang được phát triển nên những giống chó nhá» nhÆ° Chihuahua Fox, hoặc chó thông minh nhÆ° Collie được nhiá»u ngÆ°á»i chÆ¡i quan tâm đến. Äiá»u nà y cÅ©ng không có gì khó hiểu bởi chó là con váºt thủy chung, gần gÅ©i vá»›i con ngÆ°á»i. Chó giúp con ngÆ°á»i rất nhiá»u việc nhÆ° trông nhà cá»a, săn bắt, và được xem nhÆ° là loà i váºt trung thà nh, tình nghÄ©a nhất vá»›i con ngÆ°á»i.
Chó là loà i Ä‘á»™ng váºt được nuôi nhiá»u trên thế giá»›i, chúng có thể giữ nhà , chăn cừu, dẫn Ä‘Æ°á»ng, kéo xe,... và tất nhiên cÅ©ng là món vừa khoái khẩu vừa già u chất đạm, đặc biệt là dân nháºu: Nó đây rồi!
HÌNH ẢNH CON CHÓ TRONG VĂN HÓA
Trong văn hóa và tâm linh của má»™t số dân tá»™c, chó là con váºt thân thiết gắn bó lâu Ä‘á»i vá»›i ngÆ°á»i chủ – nói riêng, và vá»›i con ngÆ°á»i – nói chung, các đức tÃnh của chó được quý nhá» tÃnh trung thà nh, thông minh, quan tâm chủ nhân,... Chó là bạn gần gÅ©i vá»›i con ngÆ°á»i vì nó bảo vệ nhà cá»a cho con ngÆ°á»i, tháºm chà có nÆ¡i chó còn được coi nhÆ° thần linh nên được thá» cúng tại các Ä‘á»n, miếu. Theo quan niệm của ngÆ°á»i Việt, chó là con váºt có thể Ä‘em đến Ä‘iá»u may mắn, Ä‘iá»u thuáºn lợi và niá»m vui: “Mèo đến nhà thì khó, Chó đến nhà thì sangâ€. Nói theo tÃnh khôi hà i, chó kêu “gâu gâu†tÆ°Æ¡ng tá»± tiếng “già u già u†nên được coi là tốt, còn mèo kêu “meo meo†tÆ°Æ¡ng tá»± tiếng “nghèo nghèo†nên bị coi là xấu. Chẳng qua là do suy nghÄ© của con ngÆ°á»i, quy kết Ä‘iá»u nà y hoặc Ä‘iá»u ná» theo định kiến của mình mà thôi, chứ con váºt nà o lại không có cái xấu và cái tốt – kể cả con ngÆ°á»i?
Tại nhiá»u nÆ¡i trên thế giá»›i, chó được yêu quý và nâng niu, ngÆ°á»i ta cÅ©ng đặt các chòm sao theo loà i chó: Tiểu Khuyển, Äại Khuyển, Lạp Khuyển. Ngoà i ra, chó cÅ©ng là loà i bị khinh rẻ, coi thÆ°á»ng, bị coi nhÆ° má»™t con váºt bẩn thỉu, ngu dốt và đáng khinh. NgÆ°á»i ta hay thóa mạ nhau bằng những câu chá»i, tiếng lóng hoặc thuáºt ngữ liên quan loà i chó nhÆ°: đồ chó má, đồ chó đẻ, đồ chó săn, đồ chó chết, đồ chó cái (ám chỉ gái lăng loà n, mại dâm), đồ chó ghẻ, ngu nhÆ° chó, cẩu nô tà i (ám chỉ những kẻ tay sai), tuồng chó lợn, đồ chó vô chủ, đám chó hoang, chó chui gầm chạn,...
Trong giai thoại vá» Xiển Bá»™t có câu chuyện vá» chó, trong đó ngụ ý quan nhÆ° con chó và há»™i đồng là ng thì “lau chau nhÆ° chó Ä‘au tranh cứt sốtâ€. Trong tiểu thuyết “Giết Con Chim Nhạiâ€, và điển hình nhÆ° cảnh Atticus phải giết chết con chó dại. Con chó đại diện cho thà nh kiến còn tồn tại ở Maycomb, và Atticus, ngÆ°á»i đã đợi trên má»™t con Ä‘Æ°á»ng vắng để bắn con chó, phải đấu tranh chống lại nạn phân biệt chủng tá»™c ở nÆ¡i đó mà không có giúp đỡ nà o từ những cÆ° dân da trắng. Tháºm chà tác giả đã sá» dụng hình ảnh ẩn dụ từ sá»± cố con chó dại để miêu tả má»™t và i cảnh trong căn phòng xỠán, con chó dại ở Maycomb chÃnh là nạn phân biệt chủng tá»™c đã phủ nháºn quyá»n con ngÆ°á»i của Tom Robinson.
Trong tiểu thuyết kiếm hiệp của Kim Dung có chiêu võ công liên quan loà i chó là “đả cẩu bổng pháp†– tức là những chiêu côn pháp dùng để đánh chó. Äây là má»™t trong những tuyệt chiêu trấn phái của Cái Bang (dùng côn). Äả cẩu bổng pháp là bá»™ bổng pháp (côn, gáºy) chỉ có bang chủ Ä‘á»i trÆ°á»›c Ä‘Ãch thân truyá»n thụ cho bang chủ Ä‘á»i sau. Bá»™ bổng pháp nà y áp dụng phÆ°Æ¡ng pháp “lấy nhu thắng cÆ°Æ¡ngâ€.
Trong Ä‘iện ảnh, chó cÅ©ng có những vai diá»…n trong các phim của Hollywood hoặc Walt Disney sản xuất nhÆ°: Trở Vá» NÆ°á»›c, Chuyến Du Lịch Kỳ Lạ, Chó Benji, Chú Chó Săn, Cáo và Chó Săn (chuyện vá» con cáo Tod và chó săn Copper) của Walt Disney, Chó Cleo trong phim Sá»± Lá»±a Chá»n Của Con NgÆ°á»i, Chó Asta trong phim NgÆ°á»i Äà n Ông Mảnh Khảnh, và bầy chó trong phim hoạt hình “101 Con Chó Äốm†của Walt Disney đã để lại ấn tượng vá» những cá tÃnh của các diá»…n viên do sá»± sáng tạo tinh tế của các há»a sÄ©.
VỠẩm thá»±c, chó được chế biến thà nh nhiá»u món: luá»™c, lẩu, nÆ°á»›ng, xáo, áp chảo, nhá»±a máºn, tiết canh,… NgÆ°á»i ta khoái món dồi chó, thế nên và von: “Sống trên Ä‘á»i ăn miếng dồi chó, Chết xuống âm phủ biết có hay khôngâ€.
NgÆ°á»i ta thấy có 11 nÆ¡i trên thế giá»›i có thói quen ăn thịt chó. TrÆ°á»›c tiên phải nói ngay là tại Việt Nam của chúng ta, có 10 nÆ¡i khác là Trung Hoa, Äà i Loan, Indonesia, Hà n quốc, Thụy SÄ©, Bắc Cá»±c, Nam Cá»±c, México, Philippines và Polynesia.
HÃŒNH ẢNH CON CHÓ TRONG TÃN NGƯỠNG
Con ngÆ°á»i vốn duy tâm nên có nhiá»u phong tục thá» cúng, nhÆ°ng cách thá» cúng các thụ tạo là quá ấu trÄ©, nói thẳng ra là ngu xuẩn, bởi vì tại sao không thá» thứ gì “cao cấp†mà lại thá» loại “hạ cấpâ€, tháºm chà còn thấp kém hÆ¡n cả chÃnh mình? Má»™t trong các tục lệ thá» cúng đó là thá» chó. Tục lệ thá» chó khá phổ biến ở nhiá»u dân tá»™c trên thế giá»›i, và có ở hầu khắp thần thoại các dân tá»™c ở Äông Nam Ã. Ban đầu tục lệ nà y xuất phát từ các dân tá»™c chăn nuôi gia súc ở khu vá»±c Tây Nam Ã, vá»›i vai trò canh giữ Ä‘Ã n gia súc. Sau đó có thể ngÆ°á»i Ấn–Âu từ thá»i đồng thau đã mang và o à Äông truyá»n thống chăn nuôi cùng vá»›i tÃn ngưỡng thá» chó. Trong thần thoại vùng Äịa Trung Hải và Cáºn Äông, chó được coi là kẻ canh giữ gia súc, nhÆ°ng rồi được chuyển thà nh kẻ canh giữ thế giá»›i âm phủ.
Tại nhiá»u nÆ°á»›c trên thế giá»›i, huyá»n thoại có liên quan loà i chó nhÆ° Thiên khuyển, Cerbère (Chó Ngao Xéc-be) và gắn liá»n vá»›i Tá» Thần, âm phủ, hạ giá»›i. Theo đó, chó có nhiệm vụ dẫn hồn của con ngÆ°á»i trong bóng đêm của cõi chết. NgÆ°á»i Mexico cổ nuôi những con chó chuyên để là m bạn đồng hà nh và dẫn Ä‘Æ°á»ng cho những ngÆ°á»i chết sang thế giá»›i bên kia. Tại Nouvelle – Guinée, nhiá»u bá»™ tá»™c cho rằng con chó đã đánh cắp lá»a của chủ nhân đầu tiên là con chuá»™t. Theo quan niệm của ngÆ°á»i MÆ°á»ng, gà và chó giữ vai trò là m biểu tượng của sá»± sống (ánh sáng) và sá»± chết (bóng tối) ở hai thế giá»›i đối nghịch nhau trong không gian, đại diện cho các loà i sống dÆ°á»›i thấp, trên mặt đất. Tại Nháºt Bản, chó là bạn trung thà nh của con ngÆ°á»i. Theo Hồi giáo, chó trở thà nh hình ảnh của tất cả những gì xấu xa đê tiện nhất trên thế gian, tá»± đồng hoá mình vá»›i con chó ăn xác chết, và chó là biểu tượng của sá»± tham lam, phà m ăn, tục uống.
Tại Trung Hoa, chó Bắc Kinh được coi là những con chó thiêng liêng, thần thánh mà được kÃnh trá»ng nhÆ° theo má»™t truyá»n thuyết vá» Thạch SÆ° vá»›i khả năng xua Ä‘uổi tà ma cho gia chủ. Chúng có thể chỉ được nuôi bởi hoà ng gia Trung Hoa và được tôn trá»ng nhÆ° thần thánh. Kẻ nà o ăn trá»™m má»™t trong số chó nà y thì sẽ bị hà nh hình. Những ngÆ°á»i không thuá»™c quý tá»™c Ä‘á»u phải cúi chà o chúng. Khi hoà ng đế băng hà , chó Bắc Kinh của có thể theo để bảo vệ ở thế giá»›i bên kia. Năm 1860, ngÆ°á»i Anh xâm chiếm Cung Ä‘iện Hoà ng gia Trung Hoa, những ngÆ°á»i lÃnh bảo vệ hoà ng gia Trung Hoa được yêu cầu thủ tiêu những con chó đó để bảo vệ chúng khá»i rÆ¡i và o bà n tay của kẻ thù, những ngÆ°á»i bị coi là “những con quá»· ngoại xâmâ€.
Tại Việt Nam – nhất là ở miá»n Bắc, thịt chó được má»™t số dân rất Æ°a chuá»™ng, há» có cả má»™t “phố thị chó†là phố Nháºt Tân. Nguồn gốc ăn thịt chó bắt đầu từ lá»… hiến tế chó trong tÃn ngưỡng dân gian. NgÆ°á»i ăn đầu tiên là thầy cúng, thầy phù thủy, hỠăn lén và o lúc tối trá»i. Do mặc cảm tá»™i lá»—i mà chẳng ai dám nói toạc ra là ăn thịt chó. Do kiêng kỵ nên ngÆ°á»i ta nói trại là ăn thịt cầy, má»™c tồn (tức là “cây cònâ€, cách nói lái của “con cầyâ€). XÆ°a nay, quan niệm của ngÆ°á»i Việt vẫn mê tÃn dị Ä‘oan, cho rằng đầu năm đầu tháng mà ăn thịt chó thì không tốt, không gặp may mắn, xui xẻo lắm. Cuối năm, cuối tháng, hoặc sau khi gặp má»™t chuyện không hay, mà ăn thịt chó thì lại là hên, có thể xua Ä‘uổi “váºn xui xẻo, Ä‘en đủiâ€. Äúng là nhảm nhà hết sức!
HÃŒNH ẢNH CON CHÓ TRONG KINH THÃNH
Kinh Thánh gần gÅ©i vá»›i cuá»™c sống của con ngÆ°á»i, nghÄ©a là không xa rá»i thá»±c tế. Thiên Chúa rất thá»±c tế. Tháºt váºy, Thiên Chúa sá» dụng những gì rất Ä‘á»i thÆ°á»ng để giáo huấn con ngÆ°á»i chúng ta.
1. Cựu Ước
Con chó được Ä‘á» cáºp nhiá»u lần và đa dạng. Vá» việc dâng của đầu mùa và con đầu lòng, sách Xuất Hà nh cho biết huấn lệnh của Thiên Chúa: “NgÆ°Æ¡i không được cháºm trá»… dâng phần hoa mà u và rượu nho của ngÆ°Æ¡i. Con đầu lòng trong số con cái ngÆ°Æ¡i, ngÆ°Æ¡i sẽ dâng cho Ta. Bò và chiên cừu của ngÆ°Æ¡i, ngÆ°Æ¡i cÅ©ng phải là m thế: con đầu lòng sẽ ở vá»›i mẹ nó bảy ngà y, ngà y thứ tám ngÆ°Æ¡i sẽ dâng nó cho Ta. Các ngÆ°Æ¡i sẽ là những ngÆ°á»i được thánh hiến cho Ta: thịt con váºt bị thú dữ xé ngoà i đồng, các ngÆ°Æ¡i đừng ăn, nhÆ°ng PHẢI NÉM CHO CHÓ†(Xh 22:28-30).
Vá» việc báo tin các con đầu lòng sẽ phải chết, ông Mô-sê cho biết: “Äức Chúa phán thế nà y: và o quãng ná»a đêm, Ta sẽ rảo khắp Ai-cáºp. Má»i con đầu lòng trong đất Ai-cáºp sẽ phải chết, từ con đầu lòng của vị Pha-ra-ô Ä‘ang ngồi trên ngai báu, đến con đầu lòng của đứa đầy tá»› gái ngồi sau cối xay, đến má»i con đầu lòng của loà i váºt. Trong khắp đất Ai-cáºp, sẽ vang lên tiếng kêu la nhÆ° chÆ°a từng có và không bao giá» có nữa. Còn nÆ¡i má»i con cái Ãt-ra-en, sẽ không có má»™t CON CHÓ nà o sủa, dù sủa ngÆ°á»i hay sủa thú váºt; nhÆ° thế, các ngÆ°Æ¡i sẽ biết rằng Äức Chúa phân biệt Ãt-ra-en vá»›i Ai-cáºp. Bấy giá» tất cả các bá» tôi của bệ hạ sẽ xuống tìm tôi, phục xuống lạy tôi và thÆ°a: xin ông và toà n dân theo ông ra khá»i nÆ°á»›c cho. Sau đó tôi sẽ Ä‘i ra†(Xh 11:4-8). Kinh Thánh cho biết rằng khi đó ông Mô-sê đã nổi giáºn bừng bừng và ra khá»i cung Ä‘iện Pha-ra-ô.
Trình thuáºt Tl 15:1-5 cho biết vá» việc ông Sam-sôn đốt mùa mà ng của ngÆ°á»i Phi-li-tinh bằng cách dùng CHÓ SÓI là m môi giá»›i: Và o mùa gặt lúa miến, ông Sam-sôn mang má»™t con dê tÆ¡ đến thăm vợ. Ông nói: “Tôi muốn và o phòng ngủ của vợ tôiâ€; nhÆ°ng bố vợ không cho ông và o. Bố vợ nói: “Tháºt sá»± tôi tưởng là anh đã chán ghét nó, nên tôi đã trao nó cho ngÆ°á»i đã là m phù rể cho anh. Con em nó lại chẳng khá hÆ¡n nó sao? Váºy để con em thay cho chị nó Ä‘i!â€. Ông Sam-sôn nói vá»›i há»: “Lần nà y thì tôi vô tá»™i đối vá»›i ngÆ°á»i Phi-li-tinh, nếu tôi là m hại chúngâ€. Ông Sam-sôn Ä‘i bắt ba trăm CON CHÓ SÓI; lấy Ä‘uốc, rồi cá»™t ngược Ä‘uôi con nà y vá»›i Ä‘uôi con kia và buá»™c má»™t chiếc Ä‘uốc giữa hai Ä‘uôi. Ông châm lá»a và o Ä‘uốc và lùa CHÓ SÓI và o đồng lúa chÃn của ngÆ°á»i Phi-li-tinh, thiêu rụi từ gốc rạ cho đến bông lúa, thiêu cả nho và ô-liu nữa.
Vá» việc ông Äa-vÃt tha chết cho vua Sa-un, trình thuáºt 1 Sm 24:1-16 cho biết: Ông Äa-vÃt lên khá»i chá»— đó và ở trên những đỉnh núi Ên Ghe-Ä‘i. Sau khi vua Sa-un Ä‘uổi ngÆ°á»i Phi-li-tinh và trở vá», ngÆ°á»i ta báo tin cho vua rằng: “Nà y Äa-vÃt Ä‘ang ở trong sa mạc Ên Ghe-Ä‘iâ€. Vua Sa-un lấy trong toà n thể Ãt-ra-en ba ngà n quân tinh nhuệ, và lên Ä‘Æ°á»ng để tìm bắt ông Äa-vÃt và ngÆ°á»i của ông, ở phÃa đông các Má»m Äá SÆ¡n DÆ°Æ¡ng. Vua đến các bãi quây chiên dê bên Ä‘Æ°á»ng. Ở đó có má»™t cái hang và vua Sa-un và o đó để Ä‘i việc cần. Ông Äa-vÃt và ngÆ°á»i của ông Ä‘ang ngồi ở cuối hang. NgÆ°á»i của ông Äa-vÃt nói vá»›i ông: “Äây là ngà y Äức Chúa phán vá»›i ông: Nà y ta trao kẻ thù của ngÆ°Æ¡i và o tay ngÆ°Æ¡i, ngÆ°Æ¡i sẽ đối xá» vá»›i nó thế nà o tuỳ ýâ€. Ông Äa-vÃt đứng dáºy và cắt vạt áo khoác của vua Sa-un. Sau đó, ông Äa-vÃt áy náy trong lòng vì đã cắt vạt áo của vua Sa-un. Ông bảo ngÆ°á»i của ông: “Xin Äức Chúa đừng để tôi là m Ä‘iá»u nà y cho chúa thượng của tôi, đấng Äức Chúa đã xức dầu tấn phong, là tra tay hại vua, vì ngÆ°á»i là đấng Äức Chúa đã xức dầu tấn phongâ€. Nhá» những lá»i ấy, ông Äa-vÃt đã ngăn chặn ngÆ°á»i của ông, không để cho há» xông và o vua Sa-un.
Sau đó, ông Äa-vÃt đứng lên, ra khá»i hang và kêu đằng sau vua Sa-un rằng: “ThÆ°a đức vua là chúa thượng con!â€. Vua Sa-un ngoái lại đằng sau. Ông Äa-vÃt sấp mặt sát đất mà lạy. Ông Äa-vÃt nói vá»›i vua Sa-un: “Tại sao cha lại nghe lá»i ngÆ°á»i ta nói rằng Äa-vÃt Ä‘ang tìm cách hại cha?Hôm nay đây, chÃnh mắt cha thấy Äức Chúa đã trao cha và o tay con, hôm nay, trong hang; ngÆ°á»i ta nói đến chuyện giết cha, nhÆ°ng con đã thÆ°Æ¡ng hại cha và nói: Tôi sẽ không tra tay hại chúa thượng tôi, vì ngÆ°á»i là đấng Äức Chúa đã xức dầu tấn phong. ThÆ°a cha, xin nhìn xem, vâng, xin nhìn xem vạt áo choà ng của cha trong tay con. Vì con đã cắt áo choà ng của cha và không giết cha, xin cha biết và thấy cho rằng tay con không là m Ä‘iá»u ác, Ä‘iá»u lá»—i, và con đã không phạm tá»™i hại cha, trong khi cha mÆ°u toan lấy mạng sống con. Xin Äức Chúa phân xá» giữa con và cha và xin Äức Chúa phạt cha để trả thù cho con, nhÆ°ng tay con sẽ không đụng đến cha. NhÆ° tục ngữ ngÆ°á»i xÆ°a có nói: ‘Äiá»u ác từ kẻ ác mà ra’, nên tay con sẽ không đụng đến cha. Äức vua Ãt-ra-en đã ra tráºn để đánh ai? Cha Ä‘uổi theo ai? Má»™t CON CHÓ chết! Má»™t con bá» chét! Äức Chúa sẽ là trá»ng tà i, NgÆ°á»i sẽ phân xá» giữa con và cha. Xin NgÆ°á»i nhìn xem và biện há»™ cho con, xin NgÆ°á»i phân xỠđể con thoát khá»i tay cha!â€.
Äá» cáºp con chó, sách Samuel cho biết: Khi ông MÆ¡-phi-bô-sét, con ông Giô-na-than, cháu vua Sa-un, đến gặp vua Äa-vÃt, ông cúi rạp xuống mà lạy. Vua Äa-vÃt gá»i: “MÆ¡-phi-bô-sét!â€. Ông thÆ°a: “Dạ, tôi tá»› ngà i đây!â€. Vua Äa-vÃt bảo ông: “Äừng sợ! Vì ông Giô-na-than, cha cháu, ta muốn lấy tình mà đối xá» vá»›i cháu. Ta sẽ trả cho cháu tất cả ruá»™ng đất của vua Sa-un, ông của cháu. Phần cháu, cháu sẽ luôn luôn dùng bữa tại bà n ăn của taâ€. Ông lạy và nói: “Tôi tá»› ngà i là gì, mà ngà i quay vá» phÃa má»™t CON CHÓ chết nhÆ° cháu?†(2 Sm 9:6-8).
Trình thuáºt Tb 6:1-6 cho biết Ä‘iá»u thú vị: NgÆ°á»i mẹ đã khóc khi ông Tô-bÃt sai con trai Tô-bi-a ra Ä‘i, nhÆ°ng có thiên sứ cùng Ä‘i vá»›i cáºu, ngay cả CON CHÓ cÅ©ng ra Ä‘i vá»›i cáºu và cùng Ä‘i vá»›i hai ngÆ°á»i đồng hà nh. Há» cùng Ä‘i, và đêm thứ nhất, há» qua đêm bên bá» sông TÃch-ra. Chà ng thanh niên xuống sông TÃch-ra rá»a chân, có con cá lá»›n nhảy vá»t lên khá»i mặt nÆ°á»›c chá»±c táp bà n chân cáºu. Cáºu la lên. Thiên sứ bảo cáºu: “Hãy chá»™p lấy con cá và nắm cho chặtâ€. Cáºu nắm chặt con cá và đem nó lên bá». Thiên sứ bảo: “Mổ bụng cá ra, lấy máºt, tim, gan và giữ nó bên mình, còn ruá»™t thì quăng Ä‘i, vì máºt, tim, gan của nó là m ra được thứ thuốc công hiệuâ€. Cáºu Tô-bi-a mổ bụng cá lấy máºt, tim, gan, nÆ°á»›ng má»™t phần con cá để ăn và dà nh ra má»™t phần Ä‘em Æ°á»›p muối. Cả hai ngÆ°á»i cùng Ä‘i vá»›i nhau cho đến khi gần tá»›i Mê-Ä‘i..
Vá» việc chữa mắt ông Tô-bÃt, cÅ©ng thấy con chó xuất hiện. Trình thuáºt Tb 11:1-4 kể: Khi há» gần tá»›i Ca-xe-rin, đối diện vá»›i Ni-ni-vê, thiên sứ Ra-pha-en nói: “Em biết chúng ta đã để cha em ở lại trong tình trạng nà o. Chúng ta hãy chạy lên trÆ°á»›c vợ em, chuẩn bị nhà cá»a, trong lúc những ngÆ°á»i kia Ä‘ang tá»›iâ€. Cả hai ngÆ°á»i cùng Ä‘i, và thiên sứ nói: “Hãy cầm máºt cá trong tayâ€. Có CON CHÓ theo sau thiên sứ và Tô-bi-a.
Trong cuá»™c há»™i ngá»™ lần đầu giữa bà Giu-Ä‘i-tha và tÆ°á»›ng Hô-lô-phéc-nê, lá»i lẽ của bà Giu-Ä‘i-tha là m vừa lòng tÆ°á»›ng Hô-lô-phéc-nê và các võ quan của ông, há» thán phục trà khôn ngoan của bà và nói: “Tôi sẽ hÆ°á»›ng dẫn ngà i Ä‘i khắp xứ Giu-đê cho tá»›i khi đến thà nh Giê-ru-sa-lem. Tôi sẽ Ä‘Æ°a chiến xa của ngà i và o giữa thà nh. Há» nhÆ° Ä‘Ã n chiên không ngÆ°á»i chăn dắt, nhÆ°ng chÃnh ngà i sẽ chăn dắt há». Sẽ không có má»™t CON CHÓ nà o dám sủa trÆ°á»›c mặt ngà i. Vì tất cả những Ä‘iá»u ấy, tôi đã được linh tÃnh báo cho biết và tôi được sai đến thuáºt lại cho ngà i†(GÄ‘t 11:19).
Sách Châm Ngôn gồm những lá»i giáo huấn giá trị vá» má»i lÄ©nh vá»±c, hình ảnh con chó cÅ©ng được và von: “Roi dà nh cho ngá»±a, hà m thiếc cho lừa, đòn vá»t dà nh cho lÆ°ng đứa ngu xuẩn. Äừng đáp lại đứa ngu theo cái ngu của nó, kẻo chÃnh con cÅ©ng lại giống nó thôi. Hãy đáp lại đứa ngu theo cái ngu của nó, kẻo nó cứ tưởng là nó khôn. NhỠđứa ngu chuyển giùm sứ Ä‘iệp chẳng khác chi tá»± chặt chân mình và gánh lấy biết bao tai hoạ. Äứa dốt mở miệng nói khôn nói ngoan thì cÅ©ng nhÆ° anh què Ä‘i kháºp khiá»…ng. Bà y tá» lòng kÃnh trá»ng đứa ngu chẳng khác chi cá»™t sá»i và o ná bắn. Äứa dốt mở miệng nói khôn nói ngoan chẳng khác gì kẻ say vung cà nh gai mà múa. Ai mÆ°á»›n kẻ ngu hay ngÆ°á»i say thì cÅ©ng và tá»±a kẻ bắn cung gây thÆ°Æ¡ng tÃch cho má»i ngÆ°á»i qua lại. CON CHÓ quay lại chá»— nó má»a, đứa ngu lặp lại chuyện ngu đần†(Cn 26:3-11). Và nói vá» những kẻ lắm chuyện: “Xen vô chuyện của ngÆ°á»i khác nà o kéo tai CHÓ chạy rông†(Cn 26:17).
Má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u nhÆ° nhau, hoà n toà n bình đẳng trÆ°á»›c mặt Thiên Chúa, và cùng chung má»™t số pháºn, dù đó là ai, nhÆ°ng có Ä‘iá»u khác má»™t chút: “Chỉ những ai còn sống trong cõi dÆ°Æ¡ng gian má»›i có hy vá»ng mà thôi, vì CON CHÓ sống thì hÆ¡n con sÆ° tá» chết†(Gv 9:4). Trắng vá»›i Ä‘en không thể hòa hợp, tốt vá»›i xấu không thể chung Ä‘Æ°á»ng. Kinh Thánh đặt vấn Ä‘á»: “Sói sống chung vá»›i chiên sao được? Kẻ tá»™i lá»—i vá»›i ngÆ°á»i đạo hạnh cÅ©ng thế. Hoà bình sao được giữa CHÓ RỪNG và CHÓ NHÀ? Và hoà bình sao được giữa kẻ già u sang vá»›i ngÆ°á»i lam lÅ©?†(Hc 13:17-18). Má»—i chúng ta phải tá»± trả lá»i, và tất nhiên đòi há»i phải có hệ lụy kèm theo.
Äá»i là bể khổ. Ai cÅ©ng có kinh nghiệm nà y. NhÆ°ng vá»›i niá»m tin, Ä‘au khổ có thể trở thà nh phúc là nh. Khi gặp Ä‘au khổ, ngÆ°á»i là nh than van kêu cứu: “Nghe cổ há»ng khô ran nhÆ° ngói, lưỡi vá»›i hà m dÃnh lại cùng nhau, chốn tá» vong Chúa đặt và o; quanh con BẦY CHÓ đã bao chặt rồi. Bá»n ác đó trong ngoà i vây bủa, chúng đâm con thủng cả chân tay, xÆ°Æ¡ng con đếm được vắn dà i; chúng Ä‘Æ°a cặp mắt cứ hoà i ngó xem†(Tv 22:16-18). Äó là lá»i tiên tri vá» NgÆ°á»i-Tôi-Trung-Äau-Khổ: Äức Giêsu Kitô.
Thiên Chúa thấu suốt má»i sá»± (1 Sbn 28:9b; GÄ‘t 8:14; Et 5:1; 2 Mcb 7:35; 2 Mcb 9:5; 2 Mcb 12:22; 2 Mcb 15:2; G 28:27; Tv 139:2; Cn 16:2; Cn 21:2; Cn 24:12; Kn 1:6; Kn 7:23; Hc 23:19; Hc 42:20; Gr 11:20; Gr 20:12; 1 Cr 2:10; 1 Cr 12:4-6; 1 Ga 3:20), và Ngà i không há» là m ngÆ¡ bất cứ ai, nhất là những kẻ hèn má»n, Ä‘au khổ. Thi sÄ© Paul Claudel (1868-1955, ngÆ°á»i Pháp) nháºn định rất chà lý: “Thiên Chúa xuống thế không để diệt trừ Ä‘au khổ, cÅ©ng không giải nghÄ©a Ä‘au khổ, mà để chia sá»›t Ä‘au khổâ€. Tuy nhiên, chúng ta vẫn phải cầu xin để minh chứng lòng tÃn thác: “Xin cứu mạng khá»i sa lưỡi kiếm, gỡ thân con thoát miệng CHÓ RỪNG, khá»i nanh sÆ° tá» hãi hùng, pháºn hèn khốn khổ thoát sừng trâu Ä‘iên†(Tv 22:21-22).
Nói vá» kẻ thù, Thánh Vịnh gia thổ lá»™: “Chiá»u đến, chúng trở lại tru lên nhÆ° CHÓ và chạy rông khắp thà nh. Chiá»u đến, chúng trở lại, tru lên nhÆ° CHÓ và chạy rông khắp thà nh†(Tv 59:7 và 15). Thuở xÆ°a, Thiên Chúa đã phán: “Từ Ba-san Ta dẫn Ä‘Æ°a vá», dẫn Ä‘Æ°a vá» từ đáy biển thẳm sâu, để cho ngÆ°Æ¡i dầm chân trong máu, BẦY CHÓ của ngÆ°Æ¡i Ä‘Æ°a lưỡi liếm thây thù†(Tv 68:23-24). Äó là lòng thÆ°Æ¡ng xót của Ngà i – Äấng là tình yêu luôn ở trong những ai tôn thá» Ngà i hết lòng.
2. Tân Ước
Chúa Giêsu có tÃnh cách thẳng thắn, nói tháºt, không vòng vo tam quốc, không nói bóng gió chi cả. Những ai lÆ°Æ¡n lẹo, mÆ°u mô và giả hình thì không thÃch Ngà i – cụ thể là nhóm Pha-ri-sêu và Sa-đốc. Thá»i nay cÅ©ng thế thôi. Tháºt váºy, Ngà i đã từng nghiêm nghị nói thẳng: “Của thánh, đừng quăng cho CHÓ; ngá»c trai, chá»› liệng cho heo, kẻo chúng già y đạp dÆ°á»›i chân, rồi còn quay lại cắn xé anh em†(Mt 7:6). Nghe rất “sốcâ€, nhÆ°ng sá»± tháºt vẫn mãi là sá»± tháºt. Äiá»u quan trá»ng là Chúa Giêsu muốn chúng ta kiên trì cầu nguyện trong má»i hoà n cảnh, và Ngà i hứa: “Anh em cứ xin thì sẽ được, cứ tìm thì sẽ thấy, cứ gõ cá»a thì sẽ mở ra cho. Vì há»… ai xin thì nháºn được, ai tìm thì sẽ thấy, ai gõ cá»a thì sẽ mở ra cho. Có ngÆ°á»i nà o trong anh em, khi con mình xin cái bánh, mà lại cho nó hòn đá? Hoặc nó xin con cá, mà lại cho nó con rắn? Váºy nếu anh em vốn là những kẻ xấu mà còn biết cho con cái mình những của tốt là nh, phÆ°Æ¡ng chi Cha anh em, Äấng ngá»± trên trá»i, lại không ban những của tốt là nh cho những kẻ kêu xin NgÆ°á»i sao?†(Mt 7:7-11; Lc 11:9-13).
Lá»i hứa đó Ä‘a được thá»±c hiện cho cô con gái của ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà Ca-na-an kiên trì (Mt 15:21-28). Hôm đó, khi Äức Giêsu lui vá» miá»n Tia và Xi-đôn, có má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà Ca-na-an kêu lên rằng: “Lạy Ngà i là con vua Äa-vÃt, xin dủ lòng thÆ°Æ¡ng tôi! Äứa con gái tôi bị quá»· ám khổ sở lắm!â€. NhÆ°ng NgÆ°á»i không đáp lại má»™t lá»i. NgÆ°á»i nói vá»›i các môn đệ: “Thầy chỉ được sai đến vá»›i những con chiên lạc của nhà Ãt-ra-en mà thôiâ€. NhÆ°ng bà ấy vẫn đến bái lạy và thÆ°a: “Lạy Ngà i, xin cứu giúp tôi!â€. NgÆ°á»i đáp: “Không nên lấy bánh dà nh cho con cái mà ném cho LŨ CHÓ CONâ€. Bà ấy không há» tá»± ái và nói: “ThÆ°a Ngà i, đúng thế, nhÆ°ng mà LŨ CHÓ CON cÅ©ng được ăn những mảnh vụn trên bà n chủ rÆ¡i xuốngâ€. Bấy giá» Äức Giêsu đáp: “Nà y bà , lòng tin của bà mạnh tháºt. Bà muốn sao thì sẽ được váºyâ€. Äúng ngay lúc đó, con gái bà được khá»i.
CÅ©ng câu chuyện nà y, Thánh Máccô cho biết thêm má»™t chi tiết rằng ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà đó là ngÆ°á»i gốc Phê-ni-xi, xứ Xy-ri (Mc 7:24-30). NhÆ° váºy, có lẽ bà là dân nháºp cÆ° và o vùng Ca-na-an. Thánh Máccô cho biết chi tiết hÆ¡n vá» việc cô con gái thoát khá»i quá»· ám bằng chÃnh lá»i Chúa Giêsu nói: “Vì bà nói thế, nên bà cứ vá» Ä‘i, quá»· đã xuất khá»i con gái bà rồi†(Mc 7:29).
Có lẽ hình ảnh CON CHÓ “nổi báºt†nhất trong dụ ngôn Ông Nhà Già u và Anh La-da-rô Nghèo Khó (Lc 16:19-31). Thánh Luca tÆ°á»ng thuáºt: Có má»™t ông nhà già u kia, mặc toà n lụa là gấm vóc, ngà y ngà y yến tiệc linh đình. Lại có má»™t ngÆ°á»i nghèo khó tên là La-da-rô, mụn nhá»t đầy mình, nằm trÆ°á»›c cổng ông nhà già u, thèm được những thứ trên bà n ăn của ông ấy rá»›t xuống mà ăn cho no. Lại thêm MẤY CON CHÓ cứ đến liếm ghẻ chốc anh ta. Thế rồi ngÆ°á»i nghèo nà y chết, và được thiên thần Ä‘em và o lòng ông Ãp-ra-ham. Ông nhà già u cÅ©ng chết, và ngÆ°á»i ta Ä‘em chôn.
DÆ°á»›i âm phủ, Ä‘ang khi chịu cá»±c hình, ông ta ngÆ°á»›c mắt lên, thấy tổ phụ Ãp-ra-ham ở táºn Ä‘Ã ng xa, và thấy anh La-da-rô trong lòng tổ phụ. Bấy giỠông ta kêu lên: “Lạy tổ phụ Ãp-ra-ham, xin thÆ°Æ¡ng xót con, và sai anh La-da-rô nhúng đầu ngón tay và o nÆ°á»›c, nhá» trên lưỡi con cho mát; vì ở đây con bị lá»a thiêu đốt khổ lắm!â€. Ông Ãp-ra-ham đáp: “Con Æ¡i, hãy nhá»› lại: suốt Ä‘á»i con, con đã nháºn phần phÆ°á»›c của con rồi; còn La-da-rô suốt má»™t Ä‘á»i chịu toà n những bất hạnh. Bây giá», La-da-rô được an ủi nÆ¡i đây, còn con thì phải chịu khốn khổ. HÆ¡n nữa, giữa chúng ta đây và các con đã có má»™t vá»±c thẳm lá»›n, đến ná»—i bên nà y muốn qua bên các con cÅ©ng không được, mà bên đó có qua bên chúng ta đây cÅ©ng không đượcâ€.
Ông nhà già u nói: “Lạy tổ phụ, váºy thì con xin tổ phụ sai anh La-da-rô đến nhà cha con, vì con hiện còn năm ngÆ°á»i anh em nữa. Xin sai anh đến cảnh cáo há», kẻo há» lại cÅ©ng sa và o chốn cá»±c hình nà y!â€. Ông Ãp-ra-ham đáp: “Chúng đã có Mô-sê và các Ngôn Sứ, chúng cứ nghe lá»i các vị đóâ€. Ông nhà già u nói: “ThÆ°a tổ phụ Ãp-ra-ham, há» không chịu nghe đâu, nhÆ°ng nếu có ngÆ°á»i từ cõi chết đến vá»›i há», thì há» sẽ ăn năn sám hốiâ€. Ông Ãp-ra-ham đáp: “Mô-sê và các Ngôn Sứ mà há» còn chẳng chịu nghe thì ngÆ°á»i chết có sống lại, há» cÅ©ng chẳng chịu tinâ€.
Trong dụ ngôn nà y, CON CHÓ chỉ là phụ, Ä‘iá»u quan trá»ng là vấn Ä‘á» liên quan đức ái. ChÃnh đức ái là “khoảng cách†mà chúng ta phải lấp đầy, nếu không thì Ä‘á»i Ä‘á»i không thể qua lại được!
VĨ NGÔN
Äây là má»™t câu chuyện Ä‘á»i thÆ°á»ng có công của má»™t CHÚ CHÓ. Câu chuyện hy hữu nà y xảy ra tại Autralia năm 2017, khi anh David Kenney và gia đình tá»›i Brisbane để thăm bạn bè.
Trong lúc ngÆ°á»i lá»›n trò chuyện rất vui vẻ, Ä‘á»™t nhiên CHÚ CHÓ Leala chạy và o, toà n thân nó Æ°á»›t đẫm, liên tục cất tiếng sủa vang, dáng vẻ rất gấp gáp. Lúc nà y, anh David bá»—ng nhiên cảm thấy có chuyện gì đó không ổn. Chú chó Leala đã 9 tuổi, bình thÆ°á»ng nó là má»™t con chó cÆ°ng rất thân thiện, hiểu chuyện. Khi nó có biểu hiện khác thÆ°á»ng nhÆ° váºy, nhất định đã có chuyện gì đó xảy ra.
NghÄ© nhÆ° váºy, David láºp tức đứng dáºy, anh cùng bạn bè của mình chạy theo Leala đến Ä‘áºp nÆ°á»›c gần đó và phát hiện má»™t sá»± tháºt đáng sợ. Cảnh tượng rùng rợn bà y ra trÆ°á»›c mắt khiến trái tim anh David nhÆ° bị ai đó bóp chặt, muốn vỡ ra. DÆ°á»›i nÆ°á»›c, cáºu con trai Alexander 2 tuổi của David Ä‘ang nổi trên mặt nÆ°á»›c, bất tỉnh.
David vá»™i vã nhảy xuống cứu con. Sau khi Ä‘Æ°a được Alexander lên bá», anh cùng và i ngÆ°á»i khác thay nhau là m hồi sức cho cáºu bé suốt 27 phút, và há» gá»i cấp cứu cho tá»›i lúc nhân viên cứu há»™ đến nÆ¡i.
Sau khi được Ä‘Æ°a đến bệnh viện bằng trá»±c thăng, cha mẹ Alexander được các bác sÄ© cho biết rằng tình huống của cáºu bé rất nghiêm trá»ng, có thể tỉnh lại đã là điá»u may mắn, kể cả khi đã thoát khá»i cá»a tá» thì có thể Alexander sẽ bị tổn thÆ°Æ¡ng não. Dù sao thì CHÚ CHÓ Leala vẫn có công lá»›n trong việc cấp cứu má»™t con ngÆ°á»i. Thiên Chúa luôn quan phòng má»i sá»±!
Lạy Thiên Chúa, năm cÅ© đã qua, năm má»›i vừa tá»›i. Con xin lá»—i Ngà i vá» những thiếu sót trong năm qua, xin Ngà i tha thứ, xin giúp con tống cá»±u để nghinh tân và chấn chỉnh trong năm má»›i nà y theo đúng Tôn à Ngà i. Con cầu xin nhân danh Thánh Tá» Giêsu Kitô, Äấng cứu Ä‘á»™ nhân loại. Amen.
TRẦM THIÊN THU
Xuân Máºu Tuất – 2018
Bạn không có quyền gửi bài viết Bạn không có quyền trả lời bài viết Bạn không có quyền sửa chữa bài viết của bạn Bạn không có quyền xóa bài viết của bạn Bạn không có quyền tham gia bầu chọn Bạn không được phép gởi kèm file trong diễn đàn Bạn có thể download files trong diễn đàn