DIỄN ÄÀN GIÃO PHẬN VINH :: Xem chủ đề - Há»’I GIÃO, BẠO ÄỘNG, VÀ BẢN CHẤT CỦA THIÊN CHÚA
Người đăng
Thông điệp
Thà nh viên
Ngày tham gia: 11/11/2008 Bài gửi: 40 Số lần cám ơn: 0 Được cám ơn 1 lần trong 1 bài viết
gửi: 14.03.2016 Tiêu đề: Há»’I GIÃO, BẠO ÄỘNG, VÀ BẢN CHẤT CỦA THIÊN CH
Há»’I GIÃO, BẠO ÄỘNG, VÀ BẢN CHẤT CỦA THIÊN CHÚA
Mặc dù chủ Ä‘á» bạo Ä‘á»™ng trong Hồi giáo là vấn Ä‘á» gây nhiá»u tranh cãi, ÄGH Benedict XVI đã đặt nó ở trung tâm của cách cÆ° xỠđối vá»›i việc nháºn biết Thiên Chúa trong bà i giảng của ngà i tại Regensburg, ngà y 12-9-2006, vá» sá»± hiểu lầm và trình bà y sai. Nói Ä‘Æ¡n giản, quan niệm sai vá» bản chất Thiên Chúa có thể dẫn tá»›i hà nh Ä‘á»™ng sai trái vá» tôn giáo, nhÆ° khủng bố và giết ngÆ°á»i dã man, ngược vá»›i bản chất và à Chúa. Äiển hình là vụ khủng bố tòa tháp đôi WTC (World Trade Center – Trung tâm ThÆ°Æ¡ng mại Thế giá»›i) ngà y 11-9-2001, hoặc nhóm quá khÃch Hồi giáo ISIS (Islamic State of Iraq and Syria) đã sát hại các Kitô hữu ở Iraq và các nÆ°á»›c khác. NgÆ°á»i Công giáo vẫn luôn cố gắng tìm cách đối thoại hòa bình và thân thiện vá»›i Hồi giáo.
Các Kitô hữu và các tÃn đồ Hồi giáo có tôn thá» cùng má»™t Thiên Chúa? Má»™t số các nhà biện giải tôn giáo (apologists) là Kitô hữu và các blogger cÅ©ng đã nêu lên vấn Ä‘á» nà y. Tiểu luáºn nà y tóm lược và bình luáºn vá» sá»± tranh luáºn nà y. Hiện nay có má»™t số ý nghÄ© cho rằng vấn Ä‘á» nà y đòi há»i sá»± trợ giúp của triết há»c: Chúng ta biết đúng vá» Thiên Chúa bằng cách nà o, hoặc nói chÃnh xác hÆ¡n, chúng ta hiểu sai vá» Thiên Chúa nhÆ° thế nà o?
CÃC CUỘC TRANH LUẬN
Äiểm đầu tiên diá»…n tả vấn Ä‘á» nà y là bà i viết của Tim Staples: “Do Muslims Worship the Same God Catholics Do?†(NgÆ°á»i Hồi giáo có Tôn thá» cùng Má»™t Thiên Chúa nhÆ° NgÆ°á»i Công giáo?). Staples cố gắng chú ý sá»± cân bằng đúng đắn vá» những gì Hồi giáo hiểu đúng và sai. Ông trÃch dẫn hai câu quan trá»ng vá» chủ Ä‘á» nà y, Giáo lý Công giáo (GLCG) và Tuyên ngôn Nostra Aetate (Thá»i Äại Chúng ta, ÄGH Phaolô VI, 28-10-1965, Tuyên ngôn vá» mối quan hệ giữa Giáo há»™i và các Tôn giáo ngoà i Kitô giáo), có vẻ có sá»± tranh luáºn: “Giáo há»™i vẫn kÃnh trá»ng ngÆ°á»i Hồi giáo. Há» cÅ©ng tôn thá» má»™t Thiên Chúa, sống và tồn tại trong Ngà i; nhân từ và toà n năng, Äấng tạo dá»±ng trá»i đất và nói vá»›i con ngÆ°á»iâ€. Staples biết rằng các tÃn đồ Hồi giáo hiểu sai nhiá»u vá» Thiên Chúa và ý Ngà i dà nh cho con ngÆ°á»i, do đó, há» Ä‘Æ°a ra sá»± thá»a hiệp vá» Hồi giáo.
NhÆ° váºy, ngÆ°á»i Công giáo chúng ta phải cẩn tháºn phân biệt giữa việc ngÆ°á»i Hồi giáo tin và o má»™t Thiên Chúa, “sống và tồn tại trong Ngà i; nhân từ và toà n năng, Äấng tạo dá»±ng trá»i đất†và việc há» hiểu sai – rất sai – khi nói rằng Thiên Chúa mặc khải chÃnh Ngà i trong Tân Æ°á»›c và các Ä‘iá»u Ngà i truyá»n dạy dân Ngà i.
Thiết tưởng rằng Staples rất đúng vá» cách lý giải nà y. NhÆ°ng vấn Ä‘á» dÆ°á»›i đây còn xa hÆ¡n Ä‘iểm thứ nhất, đặt vấn Ä‘á» là nếu chúng ta có nên đồng ý vá»›i Hồi giáo hay không. Äiểm thứ hai là bà i viết của Mark Shea: “When Better Than the 4th of July to Talk About Religious Liberty†(Äà m phán vá» Tá»± do Tôn giáo và o lúc nà o tốt hÆ¡n ngà y 4 tháng Bảy), trong đó ông nói vá» Ä‘iểm tÆ°Æ¡ng đồng trong niá»m tin Kitô giáo và Hồi giáo.
Má»™t sá»± dối trá nguy hiểm là vụ tấn công khủng bố WTC và o ngà y 11-9-2001, nhiá»u ngÆ°á»i Công giáo vẫn nhá»› và cho rằng ngÆ°á»i Hồi giáo “tôn thá» má»™t Thiên Chúa khácâ€, mặc dù giáo huấn của Giáo há»™i Công giáo nói rõ:
841. QUAN HỆ CỦA GIÃO HỘI VỚI Há»’I GIÃO: “Kế hoạch cứu Ä‘á»™ cÅ©ng bao gồm những ngÆ°á»i nháºn biết Äấng Tạo Hóa, trong vị trà đầu tiên giữa há» là ngÆ°á»i Hồi giáo; những ngÆ°á»i nà y tuyên xÆ°ng Äức Tin của Ãp-ra-ham, và cùng vá»›i chúng ta, há» tôn thá» cùng má»™t Thiên Chúa, Äấng nhân từ, Äấng phán xét nhân loại và o ngà y táºn thế†[GLCG, trÃch dẫn Thông Ä‘iệp Lumen Gentium, số 16].
Nhiá»u ngÆ°á»i Công giáo phản Ä‘á»™ng (Reactionary Catholics) phản đối giáo huấn nà y của Giáo há»™i và cố gắng giả vá» rằng Thiên Chúa và Äấng Allah là “hai Chúa khác nhauâ€. Vấn Ä‘á» nà y gấp đôi. Thứ nhất, chỉ có má»™t Thiên Chúa duy nhất, không có hai. Thứ hai… Allah chỉ là từ ngữ Ả Ráºp để chỉ Thiên Chúa – nhÆ° chữ “Dieu†của ngÆ°á»i Pháp, chữ “Gott†của ngÆ°á»i Äức, và chữ “Deus†của ngÆ°á»i Latin.
Má»™t số ngÆ°á»i cho rằng vì ngÆ°á»i Hồi giáo không tin Tam Vị Nhất Thể (Chúa Ba Ngôi, non-Trinitarian), há» không tôn thá» cùng má»™t Thiên Chúa nhÆ° các Kitô hữu. Vấn Ä‘á» là ngÆ°á»i Do Thái cÅ©ng không tin Chúa Giêsu có thần tÃnh.
Äó là vì các Kitô hữu nhÆ° váºy nháºn thấy rằng bạn có thể tôn thá» Thiên Chúa trong khi chÆ°a hiểu vá» Ngà i – nếu bạn là ngÆ°á»i Do Thái. NhÆ°ng vì sá»± giáºn dữ vá» ngà y 11-9 và các trá»ng tá»™i khác của Hồi giáo, há» từ chối ngÆ°á»i Hồi giáo – và nói nhÆ° thể có nhiá»u Chúa chứ không chỉ có má»™t Chúa được hiểu theo nhiá»u cách hiểu.
Tác giả Shea đã chống lại sá»± phản Ä‘á»™ng là muốn loại bá» mối quan hệ vá»›i Hồi giáo trong niá»m tin và o Äấng Allah đối vá»›i Thiên Chúa tháºt. CÅ©ng có vấn Ä‘á» vá»›i cách lý luáºn của tác giả.
Thứ nhất, nếu bạn tôn thá» cùng má»™t Thiên Chúa mà lại hiểu sai bản chất của Thiên Chúa, nhÆ° váºy Thiên Chúa có thá»±c sá»± được tôn thá»? Chỉ có má»™t Thiên Chúa không có nghÄ©a là má»™t số ngÆ°á»i tôn thá» vị Chúa khác theo hÆ° cấu mà há» tạo ra và gá»i là “Thiên Chúa†(chẳng hạn giáo phái Mormon, tên chÃnh thức là “Giáo há»™i Chúa Giêsu Kitô của các Thánh ngà y Sau hếtâ€, đạo nà y do Joseph Smith láºp ra năm 1829 – phát âm theo Việt ngữ là Mặc Môn). Thứ hai, chữ “Allah†có thể được dùng để chỉ “Thiên Chúa†trong tiếng Ả Ráºp, không có nghÄ©a là những ngÆ°á»i dùng từ nà y có cùng má»™t ý nghÄ©a. Có thể có, nhÆ°ng từ ngữ phổ thông không bảo đảm Ä‘iá»u đó. Thứ ba, có sá»± khác biệt giữa việc ngÆ°á»i Do Thái duy trì sá»± mặc khải tháºt và giao Æ°á»›c của Thiên Chúa Æ°u tiên giá»›i thiệu tÃn lý vá» Chúa Ba Ngôi và việc hình thà nh Hồi giáo sau cuá»™c mặc khải nà y khi minh nhiên từ chối tÃn lý nà y.
Phải nói rằng ngÆ°á»i Do Thái tin và o Thiên Chúa tháºt vì chúng ta biết rằng Cá»±u Æ°á»›c là sá»± mặc khải tháºt vá» Thiên Chúa. CÅ©ng có thể nói rằng tin và o Chúa Ba Ngôi là mặc nhiên có trong Cá»±u Æ°á»›c và không minh nhiên từ chối tÃn lý nà y, ngÆ°á»i ta có thể mặc nhiên giữ (nhÆ° Thánh Thomas Aquinas tranh luáºn vá» các Giáo phụ trÆ°á»›c khi có sá»± Nháºp thể). Äiá»u nà y hÆ¡i khác vá»›i Hồi giáo, nhÆ° Mohammed biết giáo huấn vá» Chúa Ba Ngôi và minh nhiên từ chối, nhÆ° chúng ta thấy ghi trong Kinh Koran: “Váºy hãy tin và o Thiên Chúa và các giáo huấn của Ngà i, và đừng nói vá» Tam Vị Nhất Thể†(sura 4 [An-Nisa], ayat 17). Từ chối sá»± mặc khải của Thiên Chúa vá» chÃnh Ngà i là tin và o má»™t Thiên Chúa khác, má»™t Thiên Chúa không là Tam Vị Nhất Thể.
Äiểm thứ ba là TS Taylor Marshall, ngÆ°á»i Ä‘Æ°a Thánh Thomas Aquinas và o cuá»™c tranh luáºn. Sau khi Ä‘Æ°a ra giáo huấn của Vatican II, Marshall Ä‘á» cáºp giáo huấn của Thánh Thomas vỠ“Preambula Fidei†(Các Khai Äoạn Äức Tin), xác định rằng ngÆ°á»i Hồi giáo có thể nháºn thức hợp lý vá» Äấng Tạo Hóa. Ông cÅ©ng nói rằng Hồi giáo thừa nháºn sá»± mặc khải tháºt nà o đó của Do Thái giáo và Kitô giáo, trong khi lại minh nhiên từ chối má»™t và i yếu tố trong sá»± mặc khải nà y (nghÄ©a là há» không là ngÆ°á»i ngoại giáo). Äể giải thÃch bằng cách nà o mà ngÆ°á»i Công giáo và ngÆ°á»i Hồi giáo Ä‘á»u tôn thá» Äấng Tạo Hóa và có sá»± phân biệt niá»m tin, Marshall cho biết: “NgÆ°á»i ta có thể tôn thá» trá»±c tiếp theo hÆ°á»›ng đúng nhÆ°ng không hiểu mục Ä‘Ãch. Chẳng hạn, nếu bạn bắn mÅ©i tên nhÆ°ng thị lá»±c yếu và không thể thấy Ä‘Ãch, thế thì bạn có thể bắn đúng hÆ°á»›ng mà không thấy Ä‘Ãch. Bạn bắn và o mục Ä‘Ãch đúng nhÆ°ng lại không nhìn thấy Ä‘Ãch, hoặc không hiểu biết mục Ä‘Ãch. Vả lại, trong trÆ°á»ng hợp nà y, cây cung quá yếu nên không thể Ä‘Æ°a mÅ©i tên tá»›i Ä‘Ãch. MÅ©i tên rÆ¡i trÆ°á»›c khi tá»›i Ä‘Ãchâ€.
“NgÆ°á»i bắn cung mù vá»›i cây cung yếu†đó chÃnh là Hồi giáo. Há» bắn mÅ©i tên đúng hÆ°á»›ng (vá» phÃa “Thiên Chúa của Ãp-ra-hamâ€), nhÆ°ng há» không biết mục Ä‘Ãch và cây cung của há» quá yếu vì cây cung của há» thiếu sức mạnh của ân sủng. Äiá»u nà y giúp là m sáng tá» vấn Ä‘á», nhÆ°ng có thể nói rằng chúng ta không nên dá»… chấp nháºn sá»± hiểu biết đó là đúng vá» bản chất của Thiên Chúa – và do đó có mục Ä‘Ãch chung.
HƯỚNG TỚI TRIẾT LÃ
Mặc dù Thánh Thomas xác định rằng chúng ta có thể nháºn biết sá»± hiện hữu của Thiên Chúa qua lý luáºn, ngà i cÅ©ng nói vá» sá»± giá»›i hạn vá» hiểu biết của chúng ta: “Äối vá»›i vấn Ä‘á» Ngà i-không-là -gì thì rõ rà ng hÆ¡n vấn Ä‘á» Ngà i-là -gì†(ST I q. 1 a. 9, ad 3). Khi chúng ta cố gắng nói chi tiết vá» sá»± sống của Thiên Chúa mà không có sá»± trợ giúp của sá»± mặc khải tháºt, chúng ta dá»… bị sai lầm. Thánh Thomas mô tả cách ngà i nói vá» bản chất của Thiên Chúa: “Khi sá»± hiện hữu của má»™t váºt được xác định ở đó thì vẫn còn lý do khác vá» cách hiện hữu, để chúng ta có thể biết thá»±c chất của nó. Vì chúng ta không thể biết Thiên-Chúa-là -gì hÆ¡n là Ngà i-không-là -gì, chúng ta không có cách để hiểu Thiên-Chúa-là -gì hÆ¡n là Ngà i-nhÆ°-thế-nà o†(ST I q. 3 prologue). à nghÄ©a thá»±c sá»± là chúng ta biết bản chất của Thiên Chúa bằng cách xác định bản chất đó không thuá»™c xác thịt, phụ thuá»™c sá»± thay đổi hoặc sá»± bất toà n, ngoà i giá»›i hạn thá»i gian và không gian, và không có bất kỳ giá»›i hạn hoặc khuyết Ä‘iểm nà o.
Bà i giảng của ÄGH Benedict XVI tại Regensburg Ä‘Æ°a chúng ta tá»›i vấn Ä‘á» trừu tượng liên quan bản chất của Thiên Chúa trong Hồi giáo. Ngà i liên hệ cuá»™c đối thoại giữa Hoà ng đế Manuel II Paleologus của Byzantine và hiá»n triết của Ba TÆ°, Ä‘iá»u nà y chạm và o sá»± cần thiết của việc không xác định những gì ngược vá»›i bản chất của Thiên Chúa:
Không nói tá»›i chi tiết… [Hoà ng đế] nói vá»›i ngÆ°á»i đối thoại bằng cách nói sống sượng mà chúng ta không thể chấp nháºn, đối vá»›i vấn Ä‘á» chÃnh vá» mối quan hệ giữa tôn giáo và bạo lá»±c nói chung, rằng: “Hãy cho tôi thấy Ä‘iá»u mà Mohammed Ä‘Æ°a ra là má»›i lạ, và quý vị sẽ thấy những Ä‘iá»u đó chỉ là xấu xa và dã man, nhÆ° ngà i yêu cầu phổ biến bằng gÆ°Æ¡m giáo vá»›i niá»m tin mà ngà i rao giảngâ€.
Sau khi diá»…n đạt mạnh mẽ, Hoà ng đế tiếp tục giải thÃch chi tiết tại sao việc phổ biến niá»m tin qua bạo lá»±c là điá»u không hợp lý. Bạo lá»±c không tÆ°Æ¡ng xứng vá»›i bản chất của Thiên Chúa và bản chất của linh hồn. Ông nói: “Thiên Chúa không thÃch máu – và không hà nh Ä‘á»™ng hợp lý (σὺν λόγω) là ngược vá»›i bản chất của Thiên Chúa. Äức Tin sinh ra từ linh hồn chứ không từ thân xác. Bất cứ ai dẫn ngÆ°á»i khác tá»›i Äức Tin Ä‘á»u cần có khả năng nói tốt và lý luáºn hợp lý, ngÆ°á»i ta không cần bạo lá»±c và đe dá»a. ...Äể thuyết phục má»™t linh hồn, ngÆ°á»i ta không cần má»™t ngÆ°á»i có đôi tay mạnh hoặc vÅ© khÃ, hoặc bất cứ cách nà o để Ä‘e dá»a giết chếtâ€.
Câu xác định trong cuá»™c tranh luáºn nà y để chống lại cuá»™c đối thoại bạo lá»±c là : Không hà nh Ä‘á»™ng theo lý lẽ là ngược vá»›i bản chất của Thiên Chúa. Biên táºp viên Theodore Khoury nháºn xét: Äối vá»›i Hoà ng đế, được định hình theo triết há»c Hy Lạp, câu nà y là hiển nhiên. NhÆ°ng đối vá»›i giáo huấn của Hồi giáo, Thiên Chúa tuyệt đối siêu việt. à Ngà i không không theo phạm trù nà o của chúng ta, dù phạm trù đó rất hợp lý. Ở đây Khoury trÃch dẫn tác phẩm của R. Arnaldez, tác giả ngÆ°á»i Pháp theo Hồi giáo. Tác giả nà y chỉ ra rằng Ibn Hazm đã Ä‘i quá xa khi nói rằng Thiên Chúa không bị hạn chế Ä‘iá»u gì, ngay cả lá»i nói, và không gì có thể buá»™c Ngà i phải mặc khải sá»± tháºt cho chúng ta. Nếu đó là à Chúa, tháºm chà chúng ta còn phải sùng bái thần tượng.
Vá» Ä‘iểm nà y, cho tá»›i khi hiểu biết Thiên Chúa và việc thá»±c hà nh tôn giáo được quan tâm, chúng ta phải đối mặt vá»›i tình trạng tiến thoái lưỡng nan. Thuyết phục hà nh Ä‘á»™ng ngược vá»›i bản chất của Thiên Chúa chỉ là tÆ° tưởng Hy Lạp hay là luôn luôn đúng? Ở đây chúng ta có thể thấy sá»± hà i hòa sâu sắc giữa những gì là Hy Lạp theo nghÄ©a đúng nhất của từ ngữ và cách hiểu theo Kinh Thánh vá» việc tin và o Thiên Chúa. Xác định câu thứ nhất của sách Sáng Thế, câu thứ nhất của cả Kinh Thánh, Thánh Gioan mở đầu Phúc Âm: “Lúc khởi đầu đã có Ngôi Lá»i (λόγος)â€. ChÃnh từ nà y đã được Hoà ng đế sá» dụng: “Thiên Chúa hà nh Ä‘á»™ng, σὺν λόγω, cùng vá»›i Ngôi Lá»i (Logos)â€. Logos nghÄ©a là cả lý lẽ và lá»i – má»™t lý lẽ có tÃnh sáng tạo và có khả năng tá»± giao tiếp, chÃnh xác là lý lẽ.
Mặc dù lá»i văn của ÄGH Benedict XVI khá quen vá»›i nhiá»u ngÆ°á»i, tôi vẫn cần trÃch dẫn, vì tôi tin đây là câu trả lá»i hay nhất để biết ngÆ°á»i Hồi giáo có tôn thá» Má»™t Thiên Chúa tháºt hay không (nếu bạn không biết cách ngà i tiếp tục phát triển sá»± tranh luáºn, bạn phải cố gắng hiểu). Cuá»™c tranh luáºn nhÆ° sau: Cách hiểu của chúng ta vá» Äấng Tạo Hóa, dù bằng lý lẽ, là cách xác định sá»± hoà n hảo tuyệt đối của Ngà i và loại bá» má»i thứ ngược vá»›i sá»± hoà n hảo nà y. Sá»± hoà n há»a nà y là Sá»± Tháºt và Tình Yêu. Thuyết ý chà (voluntarism) xác định rằng à Chúa không dá»±a trên sá»± tháºt và sá»± xác định vá» bạo lá»±c tôn giáo là ngược vá»›i tình yêu. Xác định vị trà của Thiên Chúa là vi phạm sá»± hiểu biết đúng đắn vá» bản chất của Thiên Chúa.
Thánh Thomas Aquinas dùng kết luáºn nà y xa hÆ¡n, ngà i tranh luáºn rằng duy trì sá»± hiểu lầm nhÆ° váºy vá» bản chất của Thiên Chúa là cho rằng ngÆ°á»i ta không tin và o Thiên Chúa tháºt. Khi chú giải vá» Phúc Âm theo Thánh Gioan, chÆ°Æ¡ng 4 (xem số 603), Thánh Thomas Aquinas hÆ°á»›ng vá» vấn Ä‘á» chÃnh vá» sá»± Ä‘Æ¡n giản của Thiên Chúa, vấn Ä‘á» nảy sinh trong cuá»™c đối thoại của Chúa Giêsu vá»›i ngÆ°á»i phụ nữ Samari, khi hai ngÆ°á»i thảo luáºn vá» sá»± khác nhau giữa việc tôn thá» của ngÆ°á»i Samari, sá»± tôn thá» nà y pha trá»™n vá»›i cách tôn thá» của ngÆ°á»i ngoại giáo và của ngÆ°á»i Do Thái:
Chúa Giêsu nói: “Các ngÆ°á»i thá» Äấng các ngÆ°á»i không biết...â€. Nên nói rằng, nhÆ° triết gia Aristotle nói, việc hiểu các Ä‘iá»u phức tạp khác vá»›i việc hiểu các Ä‘iá»u Ä‘Æ¡n giản. Äối vá»›i Ä‘iá»u có thể được hiểu vá» các Ä‘iá»u phức tạp theo cách mà điá»u khác vẫn chÆ°a hiểu; nhÆ° váºy, có thể hiểu sai vá» chúng.
Chẳng hạn, nếu ai đó hiểu đúng vá» má»™t Ä‘á»™ng váºt theo bản chất của nó, ngÆ°á»i đó có thể hiểu sai vá» sá»± rủi ro của nó, dù nó Ä‘en hay trắng; hoặc sá»± khác biệt, dù nó có cánh hay có bốn chân. NhÆ°ng không thể hiểu sai vá» các Ä‘iá»u Ä‘Æ¡n giản: Vì chúng được biết đầy đủ bởi vì thá»±c chất của chúng được biết; hoặc chúng không hỠđược biết chút nà o, nếu ngÆ°á»i ta không thể hiểu chúng. Do đó, vì Thiên Chúa tuyệt đối Ä‘Æ¡n giản, không thể có sá»± hiểu sai vá» Ngà i theo nghÄ©a của Ä‘iá»u gì đó có thể được hiểu vá» Ngà i và điá»u gì đó vẫn chÆ°a hiểu, nhÆ°ng chỉ không đạt được cách hiểu vá» Ngà i. Vì thế, bất kỳ ai tin rằng Thiên Chúa là điá»u gì đó mà Ngà i-không-là , chẳng hạn nhÆ° cÆ¡ thể, hoặc Ä‘iá»u gì đó nhÆ° váºy, không tôn thá» Thiên Chúa mà tôn thá» Ä‘iá»u khác, vì há» không biết Ngà i, mà chỉ biết cái khác.
Ãp dụng giáo huấn của Thánh Thomas đối vá»›i Hồi giáo sẽ củng cố cách tranh luáºn của ÄGH Benedict XVI. Nếu ai đó bám và o Ä‘iá»u sai vá» bản chất của Thiên Chúa, thì ngÆ°á»i đó – hoặc tôn giáo đó – không thá»±c sá»± bám và o niá»m tin và o Thiên Chúa, mà bám và o cách hiểu sai vá» Thiên Chúa. Nếu ai đó cho rằng Thiên Chúa là con ngÆ°á»i váºt chất (nhÆ° Thánh Augustinô đã tin hồi trẻ), thì Ä‘iá»u nà y loại trừ niá»m tin và o Thiên Chúa tháºt.
TẠI SAO LÀ VẤN ÄỀ NÀY?
Bạn có thể há»i rằng mục Ä‘Ãch của việc chỉ ra sá»± khác biệt trừu tượng nà y là gì trong niá»m tin vá» Thiên Chúa đối vá»›i Hồi giáo? Thiết nghÄ© mục Ä‘Ãch cÅ©ng tÆ°Æ¡ng tá»± mục Ä‘Ãch của Thánh Thomas khi ngà i viết “Summa Contra Gentiles†(SCG – Tổng luáºn vá» việc Äối phó vá»›i Dân ngoại). Tác phẩm nà y được viết cho các tu sÄ© Dòng Äa-minh sá» dụng để loan báo Tin Mừng, cho những ngÆ°á»i nghe, kể cả ngÆ°á»i Hồi giáo. Äây là cách Thánh Thomas mô tả ý định của ngà i đối vá»›i tác phẩm nà y:
Những ngÆ°á»i theo Mohammed và ngÆ°á»i ngoại giáo không đồng ý vá»›i chúng ta vá» việc chấp nháºn uy tÃn của Kinh Thánh, nên há» có thể sai lầm. Vì thế, đối vá»›i ngÆ°á»i Do Thái, chúng ta có thể tranh luáºn bằng Cá»±u Æ°á»›c, còn đối vá»›i ngÆ°á»i theo tà thuyết, chúng ta có thể tranh luáºn bằng Tân Æ°á»›c. NhÆ°ng ngÆ°á»i Hồi giáo và ngÆ°á»i ngoại giáo chấp nháºn Ä‘iá»u nà y mà không chấp nháºn Ä‘iá»u kia, chúng ta phải dùng lý luáºn tá»± nhiên, khiến há» phải đồng ý. Tuy nhiên, đối vá»›i các vấn Ä‘á» vá» Thiên Chúa, chúng ta không thể dùng lý lẽ tá»± nhiên (Bk 1, ch. 2).
Tác phẩm SCG được viết trên ná»n tảng triết há»c và biện giả để cho thấy tÃnh hợp lý của niá»m tin Kitô giáo, nhÆ°ng đặt ná»n tảng cho niá»m tin bằng cách thiết láºp rõ rà ng những gì có thể biết được nhá» lý luáºn (các khai Ä‘oạn đức tin). Thánh Thomas thấy rõ rằng ngÆ°á»i Hồi giáo cần được dạy các Ä‘iá»u cÆ¡ bản vá» những gì có thể hiểu vá» Thiên Chúa nhá» lý luáºn, ngược vá»›i sá»± thất bại tá»± nhiên. Äiá»u nà y quan trá»ng, vì loại bá» các chÆ°á»›ng ngại váºt và sai lầm của lý luáºn khi quan hệ vá»›i Thiên Chúa má»›i có thể dẫn tá»›i Äức Tin.
Thánh Thomas phân biệt giữa cách hiểu vá» Thiên Chúa hiện hữu và cách hiểu vá» bản chất của Thiên Chúa. Theo nghÄ©a nà y, ngÆ°á»i ta có thể biết rằng có má»™t Thiên Chúa là Äấng Tạo Hóa và vẫn hiểu sai vá» bản chất của Thiên Chúa. Ngà y 6-11-2008, khi nói trên diá»…n Ä‘Ã n Công giáo và Hồi giáo, ÄGH Benedict XVI có vẻ đã gợi ý vá» cách phân biệt nà y, chỉ táºp trung và o việc tôn thá» cùng má»™t Äấng Tạo Hóa, tháºm chà vẫn có sá»± khác nhau vá» niá»m tin: “Tôi biết chắc rằng ngÆ°á»i Hồi giáo và ngÆ°á»i Kitô giáo có những cách tiếp cáºn khác nhau trong vấn Ä‘á» liên quan Thiên Chúa. NhÆ°ng chúng ta có thể và phải là những ngÆ°á»i tôn thá» má»™t Thiên Chúa, Äấng đã tạo dá»±ng chúng ta, và phải quan tâm tá»›i má»i ngÆ°á»i trên khắp thế giá»›i nà yâ€. Äiá»u nà y giúp chúng ta hiểu rằng Giáo há»™i muốn cả Công giáo và Hồi giáo Ä‘á»u tôn thá» má»™t Äấng Tạo Hóa, và ÄGH Benedict XVI có thể chỉ ra cách hiểu sai vá» bản chất của Thiên Chúa.
Tác phẩm SCG của Thánh Thomas có ảnh hưởng nhiá»u tá»›i Kitô giáo hÆ¡n là Hồi giáo, tôi nghÄ© váºy. Việc hiểu sá»± khác biệt vá» niá»m tin là điá»u chủ yếu để ngÆ°á»i Công giáo chúng ta có thể dùng lý lẽ để suy nghÄ© đúng vá» Thiên Chúa. Äây là má»™t thách đố ở Tây phÆ°Æ¡ng, vì nhiá»u ngÆ°á»i vẫn cho rằng triết lý siêu hình há»c là má»™t phần của tôn giáo thay cho triết há»c. Thánh GH Gioan Paul II đã phản đối Ä‘iá»u nà y trong Tông thÆ° “Fides et Ratio†(Äức Tin và Luáºn Lý), và ÄGH Benedict XVI cÅ©ng đã Ä‘á» cáºp Ä‘iá»u nà y trong bà i giảng tại Regensburg khi ngà i nói vá» việc “quấy rầy bệnh lý há»c của tôn giáo và lý luáºn, Ä‘iá»u đó cần vá»t lên khi lý luáºn giảm, các vấn Ä‘á» vá» tôn giáo và đạo đức không còn quan tâm tá»›i Ä‘iá»u đóâ€. Ngà i nhìn thấy bệnh lý há»c không chỉ đặt bạo lá»±c và o bản chất của Thiên Chúa, mà còn đặt và o cả Tây phÆ°Æ¡ng bị tục hóa.
VỚI NGỤ à GÌ?
Má»™t số ngÆ°á»i có thể ngần ngại chấp nháºn kết luáºn nà y, vì nó có vẻ ngược vá»›i giáo huấn của Giáo há»™i Công giáo và sẽ là m tổn hại sá»± đối thoại tôn giáo. NhÆ°ng tôi lại nghÄ© rằng nó có thể giúp chúng ta hiểu tốt hÆ¡n vá» mối quan hệ của chúng ta vá»›i Hồi giáo, kể cả khoảng cách vẫn tách rá»i niá»m tin của há» vá»›i niá»m tin của chúng ta. Äiá»u đó còn giúp chúng ta hiểu tại sao khó đối thoại. Vì thế, dù có phản ứng mạnh sau bà i giảng của ÄGH Benedict XXVI tại Regensburg, Há»™i đồng Giáo hoà ng vá» Äối thoại Liên tôn vẫn đạt được tuyên bố chung vỠđức tin và lý luáºn vá»›i các há»c giả Hồi giáo đến từ Iran.
Là m sao chúng ta vẫn liên hệ vá»›i Hồi giáo? Mặc dù Hồi giáo hiểu sai ná»n tảng vá» bản chất của Thiên Chúa, cho Ngà i là ngÆ°á»i duy ý chà và bạo lá»±c, bám và o má»™t Thiên Chúa là Äấng Tạo Hóa và Äấng Xét Xá», nhÆ° Giáo há»™i xác nháºn. Theo nghÄ©a nà y, không phải niá»m tin và o Thiên Chúa của chúng ta cÅ©ng váºy, nhÆ°ng chúng ta theo giáo lý tÆ°Æ¡ng tá»± vá» niá»m tin và o Thiên Chúa của chúng ta. Niá»m tin của Hồi giáo gần gÅ©i vá»›i chúng ta vá» bản chất của Thiên Chúa, rồi vá»›i giáo phái Mormon và các tôn giáo Äông phÆ°Æ¡ng khác, nhÆ°ng vẫn khác vá»›i má»™t số ngÆ°á»i có thể nghi ngá».
Là ngÆ°á»i Công giáo, chúng ta nên cẩn trá»ng vá» việc sẵn sà ng nháºn biết hoặc từ chối sá»± liên hệ vá»›i Hồi giáo. Sá»± tháºt là chúng ta thá»±c sá»± có mối liên hệ vá» niá»m tin, nhÆ°ng vẫn có má»™t số Ä‘iá»u khác biệt nà o đó, tháºm chà là khác vá» bản chất của Thiên Chúa.
Ngà y xÆ°a, trÆ°á»›c giá» chịu khổ nạn, Chúa Giêsu đã nhấn mạnh mối quan hệ “nên má»™t†của má»i ngÆ°á»i khi Ngà i cầu nguyện vá»›i Chúa Cha: “Con không chỉ cầu nguyện cho những ngÆ°á»i nà y, nhÆ°ng còn cho những ai nhá» lá»i há» mà tin và o con, để tất cả nên má»™t, nhÆ° Cha ở trong con và con ở trong Cha để há» cÅ©ng ở trong chúng ta. NhÆ° váºy, thế gian sẽ tin rằng Cha đã sai con. Phần con, con đã ban cho há» vinh quang mà Cha đã ban cho con, để hỠđược nên má»™t nhÆ° chúng ta là má»™t: Con ở trong há» và Cha ở trong con, để hỠđược hoà n toà n nên má»™t; nhÆ° váºy, thế gian sẽ nháºn biết là chÃnh Cha đã sai con và đã yêu thÆ°Æ¡ng há» nhÆ° đã yêu thÆ°Æ¡ng con†(Ga 17:20-23).
Tiến sĩ R. JARED STAUDT
TRẦM THIÊN THU (Chuyển ngữ từ CatholicWorldReport.com)
Bạn không có quyền gửi bài viết Bạn không có quyền trả lời bài viết Bạn không có quyền sửa chữa bài viết của bạn Bạn không có quyền xóa bài viết của bạn Bạn không có quyền tham gia bầu chọn Bạn không được phép gởi kèm file trong diễn đàn Bạn có thể download files trong diễn đàn