DIỄN ÄÀN GIÃO PHẬN VINH :: Xem chủ đề - Nhân lá»… giá»— 25 năm, và i dòng tiểu sá» LM Nhạc SÄ© Hoà ng Kim
Người đăng
Thông điệp
Chuyên viên
Ngày tham gia: 11/08/2007 Bài gửi: 823 Số lần cám ơn: 35 Được cám ơn 440 lần trong 288 bài viết
gửi: 15.04.2010 Tiêu đề: Nhân lá»… giá»— 25 năm, và i dòng tiểu sá» LM Nhạc S
Nhân lễ giỗ 25 năm,
và i dòng tiểu sỠvỠLinh Mục Nhạc Sĩ Hoà ng Kim
Sau thá»i gian du há»c, Linh mục Gio-a-kim LÆ°Æ¡ng Hoà ng Kim đã lần lượt phục vụ trong các hỠđạo VÆ°á»n Xoà i, Mạc-ti-nho, NghÄ©a Hoà và cuối cùng là Vinh-sÆ¡n. Có thể nói: tại má»—i nÆ¡i phục vụ, cha Ä‘á»u để lại nhiá»u ká»· niệm đẹp của ngÆ°á»i mục tá» quan tâm săn sóc Ä‘oà n chiên.
Tuy nhiên, ảnh hưởng của cha Hoà ng Kim vượt ra ngoà i ranh giá»›i của mấy hỠđạo. Ngay từ hồi còn há»c Phụng Vụ và Thánh Nhạc, cha đã sáng tác má»™t số thánh ca, đáp ứng má»™t nhu cầu ngà y cà ng bức thiết, đặc biệt từ Công Äồng Va-ti-ca-nô 2, từ khi được sá» dụng tiếng bản xứ để cá» hà nh phụng vụ. Các bản thánh ca của cha, xuất phát từ những bản văn Kinh Thánh và Phụng Vụ, được lồng và o những cung Ä‘iệu có mà u sắc dân tá»™c khiến ngÆ°á»i hát hay ngÆ°á»i nghe cảm thấy gần gÅ©i. Nét Ä‘á»™c đáo của cha là ở đó. Và o đầu tháºp niên 70, khi táºp “Há»p mừng Vượt Qua†ra Ä‘á»i, cha Hoà ng Kim đã trở thà nh má»™t nhạc sÄ© quen thuá»™c trong giá»›i Công Giáo Việt Nam.
Äầu năm 1972 cha gia nháºp Nhóm Phiên Dịch CÃC GIỜ KINH PHỤNG VỤ. Nhìn từ góc Ä‘á»™ ngôn ngữ văn chÆ°Æ¡ng, đóng góp của cha Hoà ng Kim trong công trình phiên dịch cuốn Các Giá» Kinh Phụng Vụ, đặc biệt các Thánh vịnh, rất là to lá»›n. Riêng các thánh thi, hầu hết Ä‘á»u do cha chuyển ý. Suốt thá»i gian cá»™ng tác vá»›i anh chị em, có thể nói cha đã quên ná»—i Ä‘am mê của cha là thánh nhạc để dồn hết thì giá» sức lá»±c cho công việc phiên dịch Lá»i Chúa.
CÅ©ng vì lý do đó mà anh chị em Nhóm CGKPV cảm thấy có má»™t món nợ tinh thần cần phải thanh thoả: nợ vá»›i ngÆ°á»i quá cố đã vì lợi Ãch chung mà quên sở thÃch riêng, nợ vá»›i cá»™ng Ä‘oà n dân Chúa: là m sao cho các bản thánh ca của cha Hoà ng Kim đừng bị mai má»™t. Äể thá»±c hiện táºp thánh ca nà y, anh chị em đã tìm được cá»™ng tác viên đắc lá»±c, đó là anh Äinh Công Huy, ca viên của cha Hoà ng Kim do chÃnh cha Ä‘Ã o tạo, đã sÆ°u táºp có thể nói tất cả các bà i cha đã sáng tác. Bá»™ sÆ°u táºp nà y mang tên “Thánh vịnh huyá»n caâ€, tên mà chÃnh cha Hoà ng Kim đã chá»n cho táºp sách, hồi còn sống cha chÆ°a có Ä‘iá»u kiện tốt để thá»±c hiện. Khi giá»›i thiệu và giúp phổ biến táºp thánh ca nà y, Nhóm Phiên Dịch CGKPV muốn thắp má»™t nén hÆ°Æ¡ng lòng để tưởng nhá»› ngÆ°á»i anh, ngÆ°á»i bạn đã khuất, đồng thá»i muốn Ä‘Æ°a phần đóng góp của cha Hoà ng Kim và o trong kho tà ng thánh nhạc Việt Nam.
Thay mặt Nhóm Phiên Dịch
CÃC GIỜ KINH PHỤNG VỤ
Lm. An-rê Äá»— Xuân Quế
Chuyên viên
Ngày tham gia: 11/08/2007 Bài gửi: 823 Số lần cám ơn: 35 Được cám ơn 440 lần trong 288 bài viết
gửi: 15.04.2010 Tiêu đề: Nhá»› Hoà ng Kim
Nhớ Hoà ng Kim
Hoà ng Kim là ai mà lại nhá»›. Chắc có ngÆ°á»i, khi Ä‘á»c mấy dòng nà y, sẽ há»i nhÆ° váºy. Tôi xin thÆ°a: tôi là ngÆ°á»i bạn đã quen biết và là m việc lâu năm bên cạnh Hoà ng Kim, từ tháºp niên 60 ở Paris cÅ©ng nhÆ° sau nà y ở Sà i gòn. Tôi nhá»› Hoà ng Kim do má»™t câu tôi đã Ä‘á»c hÆ¡n 50 năm vá» trÆ°á»›c, trong báo Thông cảm thá»i đó. Câu nà y có lẽ là của thánh Phan-xi-cô Ä‘á» Xan (Francois de Salle) do luáºt sÆ° Äoà n Thanh Liêm trÆ°ng dẫn lại mà không cho xuất xứ, nên tôi cÅ©ng không biết từ đâu. Câu đó là : “Khi đã được quen biết má»™t ngÆ°á»i qua những biểu dÆ°Æ¡ng thâm trầm của ngÆ°á»i ấy, thiết nghÄ© ta có bổn pháºn phải trung thà nh vá»›i ngÆ°á»i. Äã là bạn rồi lại thôi thì chẳng bao giá» là bạn tháºt cả.†ChÃnh câu nà y là m cho tôi nhá»› Hoà ng Kim và cảm thấy nhÆ° có bổn pháºn phải viết đôi lá»i trong dịp giá»— lần thứ 25 nà y.
Hoà ng Kim là linh mục Gio-a-kim LÆ°Æ¡ng Hoà ng Kim, gốc địa pháºn Thái Bình, nháºp tịch địa pháºn Long Xuyên nhÆ°ng là m vịệc tại Sà i gòn từ lúc vá» nÆ°á»›c năm 1964 cho dến khi qua Ä‘á»i ngà y 15.4.1985 ở tuổi 55. Những ai ở tuổi thanh niên và o tháºp niên 60 chắc nhiá»u ngÆ°á»i biết hay nghe nói đến Hoà ng Kim qua các bà i hát trong táºp Há»p mừng Vượt qua, và qua ca Ä‘oà n HÆ°Æ¡ng Nam ở nhà thá» Vinh SÆ¡n Chà Hoà . Hoà ng Kim là má»™t nhạc sÄ© tà i ba, má»™t nhà phụng vụ tha thiết vá»›i các bản văn Ä‘á»c trong nhà thá», và má»™t nhà thÆ¡ chuyên dịch các thánh thi bằng tiếng la tinh sang tiếng Việt, in trong Các Giá» Kinh Phụng Vụ. Mấy hôm nay, đã có thông báo vá» lá»… giá»— nà y trên mạng Vietcatholic.
Chiá»u mai, lúc 5g sẽ có lá»… hát ở nhà thá» Dòng Chúa Cứu Thế Kỳ Äồng, để cầu nguyện cho ngÆ°á»i bạn quá cố của tôi và của các anh chị em trong Nhóm CGKPV. Chúng tôi mượn nhà thá» Kỳ Äồng để cá» hà nh lá»… nà y, vì đây là má»™t thánh Ä‘Æ°á»ng rông lá»›n, nÆ¡i có nhiá»u tÃn hữu tham dá»± các lá»… nghi phụng vụ.. Cá» hà nh lá»… giá»— ở đây là chúng tôi muốn có má»™t cá»™ng Ä‘oà n đông đảo cùng cầu nguyện vá»›i chúng tôi cho ngÆ°á»i bạn, ngÆ°á»i cha, ngÆ°á»i thầy yêu quÃ, đồng thá»i cÅ©ng muốn là m vinh danh má»™t tà i ba âm nhạc và má»™t nhà phụng vụ đã đóng góp đáng kể cho ná»n thánh nhạc và phụng vụ tại Việt Nam, bằng tác phẩm Thánh Vịnh Huyá»n Ca và các bà i Thánh Thi trong sách Các Giá» kinh Phụng vụ.
Hoà ng Kim ra Ä‘i để lại biết bao thÆ°Æ¡ng tiếc cho giáo dân Ä‘á»n thánh Vinh sÆ¡n Chà hoà , cho bạn bè, ngÆ°á»i quen biết xa gần và đặc biệt cho Nhóm CGKPV. Hôm nay cá» hà nh lá»… giá»— Hoà ng Kim lần thứ 25, chúng tôi muốn bà y tá» lòng tri ân đối vá»›i má»™t ngÆ°á»i đã dà nh cái phần tốt đẹp nhất của Ä‘á»i mình cho công trình phiên dịch CGKPV và sách Kinh thánh. Váºy, xin quà vi xa gần ngÆ°á»i quen biết cÅ©ng nhÆ° không quen biết, cùng cầu nguỵện cho Gio-a-kim. Riêng tôi xin có bà i thÆ¡ nà y viết từ 21 năm trÆ°á»›c, để tưởng nhá»› ngÆ°á»i bạn chà cốt nà y.
NHỚ HOÀNG KIM
Anh Hoà ng Kim ơi !
Chiá»u Chúa nháºt vừa rồi
Khi dắt xe ra khá»i cổng
Tôi chợt nghĩ đến anh
Mà lòng dạ bồi hồi.
Tôi muốn ghi vội ghi nhanh
Khi còn đang ngồi trên xe đạp
Những cảm nghĩ vỠanh.
Tôi định là m một bà i thơ
Một bà i thơ rất thân tình
Äể hôm nay ra Ä‘á»c trÆ°á»›c má»™ anh
Vá»›i lá»i lẽ Ä‘Æ¡n sÆ¡
Và tất cả sự chân thà nh.
Äã bốn năm rồi xa cách anh
Xa anh trong mối sầu ly biệt
Trong nỗi nhớ nhung da diết.
Má»—i lần nhìn ảnh anh trên tÆ°á»ng
Là mỗi lần tôi thấy rõ
Tất cả con ngÆ°á»i anh
Má»™t con ngÆ°á»i quảng đại
Hết tình với bạn bè
Không biết giáºn mà chỉ biết cÆ°á»i
Äể cho ngÆ°á»i ta chá»c ghẹo chÆ¡i.
Hôm nay ra viếng mộ anh
Trong ngà y nhá»› các tÃn hữu đã qua Ä‘á»i
Tôi muốn nói với anh:
Anh vẫn sống giữa chúng tôi
Dòng thÆ¡ anh vẫn có ngÆ°á»i tiếp nối
Äiệu nhạc của anh vẫn còn trong lòng ngÆ°á»i
Äể cứ mãi vang lên những bà i ca má»›i.
Anh Hoà ng Kim ơi !
Phải chi lúc nà y anh còn ở lại
Äể nhìn thấy tÆ°Æ¡ng lai
Mỉm cÆ°á»i vá»›i ta
Mà trong đó
Anh góp phần không nhá»
Nhưng trên chốn cao xanh
Anh ở bên toà Chúa
Hẳn là anh thấy rõ
Anh nhìn thấy má»—i ngÆ°á»i chúng tôi
Anh biết chúng tôi đang là m gì
Và còn mong là m được gì hơn nữa.
Nếu anh đã có thể chuyển cầu
Thì xin chuyển cầu
Cho chúng tôi biết thương nhau
Dám bằng lòng chịu cực chịu khổ
Äể là m việc bên nhau tháºt lâu dà i.
(2.11.1989)
Lm. An-rê Äá»— xuân Quế o.p.
Chuyên viên
Ngày tham gia: 11/08/2007 Bài gửi: 823 Số lần cám ơn: 35 Được cám ơn 440 lần trong 288 bài viết
gửi: 15.04.2010 Tiêu đề: Má»™t nén nhang cho ngÆ°á»i anh đã khuất
Một nén nhang
cho ngÆ°á»i anh đã khuất
(Bà i viết cách đây 5 năm
nhân lễ Giỗ thứ 20 của Linh mục HOÀNG KIM 15/4/1985 - 15/4/2005)
Anh Hoà ng Kim mất ngà y 15-04-1985 sau hÆ¡n má»™t năm chống chá»i vá»›i căn bệnh quái ác: ung thÆ° phổi. Trong những ngà y chịu tang anh, không hiểu sao mấy vần thÆ¡ kháng chiến tôi há»c khi ở cấp 2 đầu tháºp niên 50 cứ lảng vảng trong đầu tôi. TrÆ°á»›c hết là mấy câu thÆ¡ của Hoà ng Cầm trong bà i “Äêm liên hoanâ€:
Äêm liên hoan! Kìa trông: đêm liên hoan,
Äầu nhấp nhô nhÆ° sóng bể ngang tà ng,
Ta muốn thét cho vỡ tung lồng ngực
Vì say sưa tình thân thiết vệ quốc đoà n.
Và nhất là mấy câu thÆ¡ sau đây của má»™t anh lÃnh (tôi không còn nhá»› tên tác giả) khóc đồng Ä‘á»™i:
Khóc anh không nước mắt
Mà lòng đau như cắt,
Gá»i anh chá»a thà nh lá»i
Mà hà m răng dÃnh chặt.
Lá»i thÆ¡ là nhÆ° váºy, nhÆ°ng trong cả tháng đầu tiên sau khi anh Hoà ng Kim mất, chỉ cần nhắc đến tên anh là nÆ°á»›c mắt tôi cứ trà o ra. Mất anh Hoà ng Kim, chúng tôi mất Ä‘i má»™t ngÆ°á»i bạn, má»™t ngÆ°á»i anh, má»™t ngÆ°á»i cùng chà hÆ°á»›ng suốt mÆ°á»i ba năm trá»i đã cùng nhau miệt mà i trong công việc phiên dịch các bản văn Kinh Thánh và Phụng Vụ, bất chấp bao nhiêu trở ngại, bao nhiêu thiếu thốn của thuở ban đầu, má»™t ngÆ°á»i đã cùng chúng tôi chia sẻ những Æ°u tÆ° thao thức, những niá»m vui ná»—i buồn, những khó khăn và hy vá»ng. Nay đã 20 năm từ ngà y anh xa chúng tôi, tôi thấy có bổn pháºn ghi lại cho anh chị em đến sau những ká»· niệm đã ăn sâu trong Ä‘á»i tôi, để tưởng nhá»› má»™t ngÆ°á»i anh đã có những đóng góp to lá»›n cho Nhóm Phiên Dịch CÃC GIỜ KINH PHỤNG VỤ (CGKPV).
Cuộc gặp gỡ đầu tiên
Lần đầu tiên tôi gặp anh Hoà ng Kim là và o năm 1964 tại trại hè của Liên Tu sÄ© châu Âu ở Solothurn bên Thuỵ Sỹ. Trại trưởng năm đó là cha Äinh Thá»±c. Trong số các anh lá»›n tuổi hồi đó có các linh mục Trần Tam Tỉnh, Äá»— Xuân Quế; trẻ hÆ¡n thì có Nguyá»…n Äình Cẩm, Nguyá»…n Äình Ngát, Phạm Văn Nam O.P… Năm đó tôi còn là má»™t sinh viên thần há»c. Tại trại hè nà y, anh Hoà ng Kim lo việc ca hát. Có những bà i hát cho vui nhÆ° là Trống CÆ¡m, Hò Bắc Ninh. Và dÄ© nhiên có những bà i thánh ca do chÃnh anh sáng tác, khác vá»›i những bà i của Nhạc Ä‘oà n Lê Bảo Tịnh, thá»i bấy giỠđược coi gần nhÆ° “trÆ°á»ng phái†thánh ca duy nhất tại Việt Nam. Lần đầu tiên được nghe bà i thánh vịnh 26: “Chúa, Chúa là nÆ¡i con nÆ°Æ¡ng tá»±a, con phải sợ chi ai ?†hay thánh ca Magnificat: “Chúa đã là m cho tôi (đã là m cho tôi) muôn việc kỳ diệu, danh Ngà i là thánhâ€, tôi cảm thấy gần gÅ©i là m sao. Trong trại hè năm đó, tôi nghe các anh lá»›n nói lên thao thức của mình, đó là : má»™t khi trở vá» Việt Nam, là m sao tiếp tục cá»™ng tác vá»›i nhau trong công việc mục vụ ? Nghe cho biết váºy thôi, vì đối vá»›i má»™t ngÆ°á»i má»›i xong năm 2 thần há»c nhÆ° tôi thì đó là má»™t chuyện quá xa vá»i.
Lần gặp gỡ thứ hai
Nếu tôi nhá»› đúng thì trÆ°á»›c khi gặp lại anh Hoà ng Kim lần thứ hai, tôi đã được nghe tiếng hát sang sảng của anh trong má»™t băng nhạc anh táºp và cùng hát vá»›i ca Ä‘oà n Phan-xi-cô do cha Duy Ân Mai phụ trách: “Äây tin mừng, đây tin mừng, thức Ä‘áºy mục đồng Æ¡i…†Tôi không hiểu biết nhiá»u vá» thánh ca, nhÆ°ng tá»± nhiên nghe những bản nhạc của anh Hoà ng Kim, tôi cảm thấy má»™t cái gì đó tháºt là thân quen. Trong sáng tác âm nhạc, và sau nà y trong công việc phiên dịch các bản văn Kinh Thánh và phụng vụ, anh Hoà ng Kim là ngÆ°á»i rất quan tâm đến văn hoá dân tá»™c.
Tôi gặp lại anh Hoà ng Kim lần thứ hai tại Chủng viện Phan-xi-cô Thủ Äức trong tuần bát nháºt Phục Sinh năm 1972, tám năm sau lần gặp đầu tiên. Và o thá»i Ä‘iểm đó, Nhóm Phiên Dịch CGKPV vừa má»›i ra Ä‘á»i được mấy tháng. Anh em chỉ là m việc chung vá»›i nhau và o những dịp thuáºn tiện. Thá»i đó chúng tôi chỉ có mấy ngÆ°á»i: anh Trần Phúc Nhân, anh Xuân Ly Băng, anh Thiện Cẩm, anh Trần Ngá»c Thao và tôi. Khoá đó còn có má»™t hai ngÆ°á»i tá»›i tham dá»± được mấy buổi, nhÆ°ng sau nà y không tiếp tục. Bấy giá» anh Hoà ng Kim Ä‘ang ở Mạc-ti-nho. NgÆ°á»i đến “chiêu mộ†anh Hoà ng Kim chÃnh là anh Trần Phúc Nhân. Äáp lá»i anh Nhân má»i, má»™t hôm, trong lúc anh em Ä‘ang là m việc tại Chủng viện Phan-xi-cô Thủ Äức, thì anh Hoà ng Kim cùng Ä‘i vá»›i cha Nguyá»…n Thiện Toà n đến thăm chúng tôi, rồi ngay sau đó anh đã đến nháºp bá»n vá»›i chúng tôi, và gắn bó vá»›i anh em cho đến ngà y chết.
Các khoá là m việc táºp trung
Từ khi Nhóm khai sinh và o dịp lá»… Các Thánh 01-11-1971 cho đến tháng 8 năm 1974, anh chị em chÆ°a là m việc liên tục, nhÆ°ng chỉ gặp nhau và o các dịp nghỉ lá»… hay nghỉ hè. Sau khoá táºp trung tại Chủng viện Phan-xi-cô Thủ Äức dịp lá»… Phục Sinh năm 1972, anh em đã có thêm má»™t khoá và o dịp hè 1972 tại Tu viện Phan-xi-cô Nha Trang. Äến kỳ hè 1973 anh em là m việc má»™t tháng tại Äan viện Châu SÆ¡n ÄÆ¡n DÆ°Æ¡ng. Rồi kỳ hè 1974: má»™t tháng tại CÆ° xá sinh viên Phục HÆ°ng Cần ThÆ¡. Cuối khoá nà y anh em má»›i hoà n thà nh bản dịch 150 Thánh vịnh để in 4 tuần Kinh ThÆ°á»ng Niên cuối năm 1974. Các khoá là m việc dà i hạn nhÆ° thế cho chúng tôi cÆ¡ há»™i không những là m việc chung vá»›i nhau, nhÆ°ng còn sống chung vá»›i nhau, cầu nguyện và giải trà vá»›i nhau, rồi nhỠđó mà hiểu biết và tôn trá»ng quý mến nhau.
BÆ°á»›c ngoặt mang tÃnh quyết định
Sau biến cố 30-04-1975, trong tuần đầu tháng 5, anh chị em đặt câu há»i: liệu trong tình hình má»›i, mình còn có thể tiếp tục công việc Ä‘ang thá»±c hiện hay không ? Thế là anh Hoà ng Kim và tôi Ä‘i Cái Sắn thăm dò tình hình, nghÄ© rằng tại má»™t nÆ¡i anh em vừa là m việc trà óc, vừa lao Ä‘á»™ng tay chân, may chi có thể kéo dà i thá»i gian là m công việc Ä‘ang thá»±c hiện. NhÆ°ng khi tá»›i nÆ¡i, các linh mục lúc đó cÅ©ng Ä‘ang đặt câu há»i liệu ngà y mai sẽ sống ra sao, thì là m thế nà o có thể mở rá»™ng vòng tay để tiếp đón thêm má»™t số linh mục tu sÄ© từ xa đến. Thấy các ngà i có vẻ lạnh nhạt, hai anh em tôi chỉ nghỉ lại má»™t đêm, rồi nhẹ nhà ng rút lui ngay sáng hôm sau. Nay nhìn lại má»›i nháºn ra ý Chúa quan phòng. Trong hoà n cảnh má»›i, và o những năm đầy dẫy những thứ khó khăn, đó chÃnh là thá»i và ng son của Nhóm Phiên Dịch CGKPV. Tất cả chúng tôi lúc bấy giá» chỉ ở tuổi từ 35 (anh Nguyá»…n Công Äoan) đến 45 (anh Nguyá»…n Hữu Phú), Ä‘a số là m nghá» dạy há»c, nay không được dạy há»c nữa, thì ráng tìm niá»m vui trong công việc phiên dịch các bản văn Kinh Thánh và phụng vụ. Trong gần mÆ°á»i năm trá»i, ở và o Ä‘á»™ tuổi sung sức, là m việc 5 ngà y má»—i tuần, chúng tôi đã thá»±c hiện má»™t khối lượng công việc mà trong hoà n cảnh hiện nay, không biết phải bao nhiêu năm chúng tôi má»›i là m nổi.
Äóng góp Ä‘á»™c đáo của anh Hoà ng Kim
Công việc của Nhóm chúng tôi nằm trong hai lãnh vá»±c Kinh Thánh và phụng vụ. CÅ©ng nhÆ° anh Nguyá»…n Hữu Phú, anh Hoà ng Kim tốt nghiệp Phụng Vụ tại Äại há»c Công giáo Paris. Bá»™ lá»… truyá»n thống dân tá»™c, Tết Nguyên Äán và Tết Trung Thu, cÅ©ng nhÆ° bá»™ lá»… kÃnh các Thánh Tá» Äạo Việt Nam là do Nhóm CGKPV sáng tác và o cuối tháºp niên 70; hÆ¡n 10 năm sau, Uá»· Ban Phụng Tá»± trá»±c thuá»™c HÄGM/VN lấy lại, bổ sung và đưa và o Sách Lá»… Rô-ma cÅ©ng nhÆ° và o sách Các Giá» Kinh Phụng Vụ nhÆ° chúng ta có thể thấy hiện nay. Trong công trình nà y, vá»›i tÆ° cách là chuyên viên phụng vụ, anh Hoà ng Kim đã có những đóng góp đáng kể.
NhÆ°ng trong toà n bá»™ công trình của Nhóm CGKPV anh Hoà ng Kim có những đóng góp quan trá»ng không kém vá» mặt ngôn ngữ văn chÆ°Æ¡ng. Nhóm có má»™t thi sÄ© là anh Xuân Ly Băng, ngÆ°á»i đầu tiên hưởng ứng công việc phiên dịch các Thánh vịnh. NhÆ°ng anh Xuân Ly Băng chỉ là m thá»i gian đầu. Từ đầu năm 1972, sau khi nháºn chức cha xứ Vinh Thuá»·, anh rất Ãt khi có dịp là m việc chung vá»›i anh em. Ngoà i anh Xuân Ly Băng, có má»™t và i anh em khác nữa, nhÆ° anh Thiện Cẩm hay anh Äá»— Xuân Quế, cÅ©ng nhạy bén vá» mặt ngôn ngữ. Tuy nhiên, không ai phủ nháºn vai trò đặc biệt quan trá»ng của anh Hoà ng Kim trong cố gắng diá»…n đạt lá»i Chúa đúng phong cách của ngÆ°á»i Việt Nam. Anh không Æ°a tranh luáºn. Khi Ä‘Æ°a ra má»™t từ hay cụm từ anh chÆ°a vừa ý, anh ngồi trầm ngâm, có khi thì thầm vá»›i ngÆ°á»i bên cạnh: “Dịch nhÆ° váºy có tây má»›i nghe !†Và nếu Ä‘oạn văn Ä‘ang dịch không phải là văn xuôi mà là thÆ¡, thì còn phải xem cách diá»…n tả cÅ©ng nhÆ° âm thanh tiết Ä‘iệu của câu văn dịch có giúp ngÆ°á»i Ä‘á»c hay ngÆ°á»i nghe nháºn ra đây là thÆ¡ hay không. Khi tra tay và o việc dịch Kinh Thánh, thì anh em bắt đầu dịch mảng khó nhất, đó là các thánh vịnh. Phải mất mÆ°á»i năm ròng rã, sá»a Ä‘i sá»a lại tá»›i lần thứ 4 má»›i có được bản dịch hiện nay. Nếu tôi không lầm thì từ “há»™i nháºp văn hoá†được dùng trong ngôn ngữ Việt Nam trong má»™t hai tháºp niên gần đây thôi. Khi Ä‘Æ°a đức tin đến cho má»™t dân tá»™c, cần thiết phải tôn trá»ng ná»n văn hoá của dân tá»™c đó. Phải là Do-thái vá»›i ngÆ°á»i Do-thái, Hy-lạp vá»›i ngÆ°á»i Hy-lạp và Việt Nam vá»›i ngÆ°á»i Việt Nam. Trong ngôn ngữ cÅ©ng váºy. Khi thá»±c hiện công trình phiên dịch, phải trung thà nh là chuyện Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên, nhÆ°ng còn phải là m sao để ngÆ°á»i Ä‘á»c thấy đây thá»±c sá»± là kiểu nói của mình, cách diá»…n tả của mình. Và trong Nhóm chúng tôi, ngÆ°á»i có công đầu trong việc diá»…n dịch Lá»i Chúa sao cho ngÆ°á»i Việt Nam thấy đây thá»±c sá»± là ngôn ngữ của mình, là m sao giữ được chất thÆ¡ khi dịch thÆ¡, là m sao cho bản dịch Kinh Thánh không phải chỉ trung thà nh, nhÆ°ng còn hay, còn đẹp, xứng đáng vá»›i Lá»i mặc khải, ngÆ°á»i dẫn anh em Ä‘i theo hÆ°á»›ng đó, chÃnh là anh Hoà ng Kim.
Các bà i thánh thi
Trong sách Các Giá» Kinh Phụng Vụ, số lượng thánh thi không phải Ãt. Dịch thánh thi không buá»™c phải bám sát bản văn nhÆ° khi dịch thánh vịnh, nên ngÆ°á»i dịch tÆ°Æ¡ng đối được tá»± do hÆ¡n. Các thánh thi trong sách Các Giá» Kinh Phụng Vụ hiện nay, má»™t số Ãt là của các tác giả Xuân Ly Băng, Trần Hữu Lân, Ngô Mạnh Äiệp, Mai Lan và Mai Thà nh, nhÆ°ng đại Ä‘a số là của anh Hoà ng Kim. Các thể loại cổ Ä‘iển Ä‘á»u được anh váºn dụng: thÆ¡ 5 chữ (CGKPV ấn bản 2001, tr. 197, 210...), lục bát (317, 605...), song thất lục bát (192, 242...), 7 chữ (217, 268...), 8 chữ (245, 312...)… Ai Ä‘á»c thánh thi cÅ©ng thấy tác giả sá» dụng ngôn ngữ tháºt là nhuần nhuyá»…n. Xin Ä‘an cá» má»™t và i và dụ:
Muôn lạy Chúa Giê-su đầy lân ái,
Xin bá»u huyết Ngà i thanh tẩy con Ä‘i !
Má»™t giá»t thôi, là đủ sức diệu kỳ
Rá»a sạch cả trần gian nên thanh tịnh.
(CGKPV ấn bản 2001, tr. 409)
hay:
Ôi tình thÆ°Æ¡ng Chúa tháºt nhiệm mầu,
Vượt quá trá»i cao, quá biển sâu,
Muôn và n kỳ diệu, khôn diễn tả
Chỉ nói đôi lá»i, hát đôi câu. (754)
Khi ghi lại những dòng nà y, tôi không thể quên hình ảnh anh Hoà ng Kim Ä‘ang là m việc ở phòng kế bên, ghé qua phòng tôi nhoẻn miệng cÆ°á»i khoe vá»›i tôi là má»›i là m được hai câu đắc ý:
Chim trá»i cá nÆ°á»›c NgÆ°á»i nuôi sống,
GiỠđây chút sữa đã là ngon. (195)
Tà i kể chuyện
Trong các khoá táºp trung, sau má»™t ngà y là m việc mệt nhá»c, buổi tối anh em thÆ°á»ng giải trà chung vá»›i nhau. Những lúc nhÆ° thế, anh em thÆ°á»ng trao đổi vá» những câu chuyện thá»i sá»± trong xã há»™i hay trong Giáo Há»™i, nhÆ°ng cÅ©ng có lúc kể đủ má»i thứ chuyện trên trá»i dÆ°á»›i đất, kể cả chuyện ma. Trong anh em, không ai có tà i kể chuyện có duyên và sinh Ä‘á»™ng nhÆ° anh Hoà ng Kim. Sinh Ä‘á»™ng đến ná»—i chỉ nghe anh kể lại những câu chuyện anh đã nghe từ ngÆ°á»i khác, ngÆ°á»i nghe vẫn có cảm tưởng nhÆ° chÃnh anh đã thấy táºn mắt. Còn nói chi những chuyện chÃnh anh đã là nhân váºt trung tâm. Chỉ xin Ä‘Æ°a ra má»™t và dụ: Hồi còn há»c nhạc ở Paris, mùa hè anh thÆ°á»ng xuống miá»n nam nÆ°á»›c Pháp thay thế cho má»™t cha tuyên uý Ä‘an viện. Năm đó (tôi không còn nhá»› rõ năm nà o, nhÆ°ng chắc và o đầu tháºp niên 60), khi anh đến thì cha tuyên uý cao tuổi má»›i qua Ä‘á»i Ãt lâu. NÆ¡i anh tá»›i là má»™t Ä‘an viện ở vùng quê, và anh ở trong phòng cha tuyên uý. Ban đêm, anh Ä‘ang ngủ thì có cái gì nhÆ° má»™t bà n tay quệt lên má. Tá»± nhiên anh nghÄ© đến ông cha tuyên uý má»›i qua Ä‘á»i. Äến lần thứ hai thì anh chịu hết nổi cái cảm giác rá»n rợn kia. Anh lấy hết sức bình sinh, há»i bằng tiếng Pháp: “Nhân danh Thiên Chúa toà n năng, nếu cha có Ä‘iá»u gì thì xin nói cho tôi biếtâ€, và cùng lúc anh báºt đèn lên. Thì ra má»™t con bÆ°á»›m khổng lồ từ ngoà i vÆ°á»n bay và o qua cánh cá»a sổ hé mở, khi bay đã quệt và o gò má anh !
Khó tÃnh nhÆ°ng dá»… thÆ°Æ¡ng
Anh Hoà ng Kim thuá»™c loại ngÆ°á»i khó tÃnh. Trong công việc, anh rất đòi há»i. Khi anh em Ä‘Æ°a ra má»™t từ chÆ°a vừa ý anh, anh không tranh cãi, nhÆ°ng láºt hết tá»± Ä‘iển nà y đến tá»± Ä‘iển khác, hoặc ngồi yên suy nghÄ©, cho đến khi mãn nguyện má»›i thôi. Và anh là m việc gì cÅ©ng tá»›i nÆ¡i tá»›i chốn ! Trong những năm được đến là m việc tại toà Tổng Giám Mục, anh em được sá» dụng má»™t góc hà nh lang nhìn ra sân trÆ°á»›c, hai phÃa có cá»a đóng. Ä‚n trÆ°a xong, anh Hoà ng Kim là ngÆ°á»i rá»a chén trong khi anh Phú và tôi dá»n dẹp bà n ghế hay lau chén dÄ©a. Anh Kim rá»a chén xong là lau sà n nhà rồi má»›i trải chiếu nằm nghỉ. Äến chiá»u anh vá» nhà thá» Vinh-sÆ¡n NghÄ©a Hoà để chu toà n bổn pháºn cha xứ: dâng thánh lá»…, táºp hát, dạy giáo lý… Theo lá»i ông trùm Diệm, thì buổi tối, có khi ra thăm con heo má»i của anh, tuy đã tắm rồi, thấy chÆ°a Æ°ng, anh còn tắm lại. Bảo anh khó thì không ai cãi, nhÆ°ng ai đã từng sống vá»›i anh cÅ©ng Ä‘á»u nháºn rằng: anh cÅ©ng là má»™t ngÆ°á»i hết sức dá»… thÆ°Æ¡ng.
Quên cả đam mê
Trong Ä‘á»i linh mục, anh Hoà ng Kim đã là m công tác mục vụ tại VÆ°á»n Xoà i, Mạc-ti-nho và cuối cùng là Vinh-sÆ¡n NghÄ©a Hoà . Anh ở đâu cÅ©ng được xem nhÆ° ngÆ°á»i mục tá» hết tình vá»›i Ä‘oà n chiên. NhÆ°ng anh có má»™t Ä‘am mê, đó là thánh ca phụng vụ. Äầu tháºp niên 70, táºp Há»p mừng Vượt Qua của anh là má»™t đóng góp có giá trị cho ná»n thánh ca phụng vụ tại Việt Nam. Cuối năm 1974, anh dá»± tÃnh gom các sáng tác của anh và o trong má»™t táºp nhạc mang tên Thánh vịnh huyá»n ca, nhÆ°ng má»›i in xong tá» bìa thì xảy ra biến cố 1975.
Kể từ khi tham gia sinh hoạt Nhóm, ngoà i công tác mục vụ tại giáo xứ, anh dồn hết thì giá» sức lá»±c để là m việc của Nhóm. Hình nhÆ° anh linh cảm cuá»™c Ä‘á»i mình sẽ không kéo dà i được bao lâu, nên những năm tháng cuối Ä‘á»i, anh đã dà nh hết cho công trình táºp thể của Nhóm.
Tôi nhá»› có đôi lần, sau cÆ¡m trÆ°a, rá»a chén và lau nhà xong, trong khi anh em khác trải chiếu lên ná»n nhà nằm nghỉ, thì anh loay hoay lấy giấy ra viết nhạc. Tôi cà u nhà u: “Anh là m nhÆ° thế thì còn sức đâu là m việc buổi chiá»u !†Thế là , nhÆ° má»™t em bé bị la, anh Hoà ng Kim của tôi ngoan ngoãn xếp giấy lại, thở dà i má»™t cái tháºt nhẹ, rồi trải chiếu nằm nghỉ nhÆ° các anh em khác.
Kỷ niệm cuối cùng
Ngà y nay ai có dịp đến thăm trụ sở Nhóm CGKPV tại nhà số 58/1 Phạm Ngá»c Thạch cÅ©ng thấy anh em có má»™t thÆ° viện Kinh Thánh và Phụng Vụ tÆ°Æ¡ng đối phong phú. Äược nhÆ° váºy là nhá» anh Hoà ng Kim trÆ°á»›c khi chết đã để lại thÆ° viện của anh cho Nhóm. Tháºt ra, trong các sách anh để lại cho anh em, những cuốn thá»±c sá»± hữu Ãch cho công việc anh em Ä‘ang là m chỉ là má»™t số khiêm tốn thôi. NhÆ°ng nhá» sáng kiến và tấm lòng của anh đối vá»›i anh em, Nhóm CGKPV từ sau khi anh mất má»›i có má»™t thÆ° viện, rồi cÅ©ng từ đó Nhóm má»›i lợi dụng má»i hoà n cảnh thuáºn lợi nhất để bổ sung và là m cho phong phú nhÆ° có thể thấy hôm nay.
Tiếp tục hiện diện giữa anh em
Chết khi chÆ°a đầy 60 tuổi, anh Hoà ng Kim không phải là ngÆ°á»i sống thá». Quãng thá»i gian anh tham gia sinh hoạt vá»›i anh em cho đến khi anh chết chỉ chÆ°a đầy 13 năm, trong đó có 1 năm anh ở trên giÆ°á»ng bệnh, nhÆ°ng đóng góp của anh cho Nhóm, và rá»™ng hÆ¡n cho Giáo Há»™i Việt Nam, tháºt to lá»›n, và tấm lòng của anh đối vá»›i anh em tháºt bao la, tình cảm anh dà nh cho anh em tháºt sâu Ä‘áºm. Tôi luôn xác tÃn rằng: anh ra Ä‘i, nhÆ°ng không bá» chúng tôi. Hồi còn sống, khi anh em phải Ä‘Æ°Æ¡ng đầu vá»›i khó khăn, anh thÆ°á»ng nói vá»›i chúng tôi: “Mình là m việc cho Chúa thì ma quá»· nó phá thôi.†Äúng là nhÆ° váºy, và khi thấy cách phá vô cùng khôn khéo tinh vi, thì đúng là mÆ°u ma chÆ°á»›c quá»·. Bản dịch Các Giá» Kinh Phụng Vụ hoà n thà nh trong năm 1983, coi nhÆ° tiêu chà do Nhóm Ä‘á» ra đã đạt được. Ãt lâu sau thì anh Hoà ng Kim ngã bệnh rồi mất. NhÆ°ng chỉ hÆ¡n má»™t năm sau khi anh mất, ngà y 26-10-1986, anh em đã lên Ä‘an viện các chị Biển-đức dâng thánh lá»…, vừa cầu nguyện cho anh Hoà ng Kim, vừa tạ Æ¡n Chúa vì má»›i hoà n thà nh bản dịch Tân Ước. Cứ đà đó, anh em tiếp tục cho đến nay bất chấp má»i khó khăn trở ngại, tôi tin rằng: trÆ°á»›c mặt Chúa, chúng tôi nay có má»™t ngÆ°á»i Ä‘ang chuyển cầu cho anh em chúng tôi, đúng nhÆ° lá»i ai đó: NgÆ°á»i chết nối linh thiêng và o Ä‘á»i.
Mấy ngà y sau khi anh Hoà ng Kim mất, anh Thiện Cẩm đã lấy ý thÆ¡ của Tagore viết ra bà i ca được hát lần đầu tiên trong lá»… an táng của anh Hoà ng Kim, và ngà y nay ta còn được nghe trong rất nhiá»u đám tang:
Xin vÄ©nh biệt má»i ngÆ°á»i
Tôi ra đi lần cuối,
Không bao giỠtrở lại,
Hẹn nhau trên NÆ°á»›c Trá»i.
Tháºt ra phải nói: sẽ trở lại và o ngà y sau hết nhÆ° bất cứ ai đã qua Ä‘á»i. NhÆ°ng không phải chỉ có thế, tôi tin rằng: trong Chúa Ki-tô, anh Hoà ng Kim tiếp tục hiện diện giữa anh em, đồng hà nh vá»›i anh em, gắn bó cùng anh em.
Ngà y 11 tháng 03 năm 2005
Pascal Nguyá»…n Ngá»c Tỉnh ofm
Bạn không có quyền gửi bài viết Bạn không có quyền trả lời bài viết Bạn không có quyền sửa chữa bài viết của bạn Bạn không có quyền xóa bài viết của bạn Bạn không có quyền tham gia bầu chọn Bạn không được phép gởi kèm file trong diễn đàn Bạn có thể download files trong diễn đàn