DIỄN ÄÀN GIÃO PHẬN VINH :: Xem chủ đề - Những Nét Äặc TrÆ°ng Của Việc Truyá»n Giáo Tại Việt Nam XÆ°a VÃ
Người đăng
Thông điệp
Quản trị viên
Ngày tham gia: 13/11/2007 Bài gửi: 2466 Số lần cám ơn: 1 Được cám ơn 295 lần trong 287 bài viết
gửi: 06.04.2018 Tiêu đề: Những Nét Äặc TrÆ°ng Của Việc Truyá»n Giáo Tại
Nhắc đến việc Truyá»n Giáo ở Việt Nam trong những thế ká»· đầu, các sá» gia và các nhà nghiên cứu phải đặc biệt chú ý đến má»™t thà nh phần giáo dân có công rất lá»›n trong công cuá»™c trá»ng đại là là m cho nhiá»u ngÆ°á»i theo đạo.
Và o ngà y 18-22 tháng 10,má»™t phái Ä‘oà n gồm 15 ngÆ°á»i trong đó có giám mục, linh mục, tu sÄ© và giáo dân Việt Nam đã sang Thái Lan dá»± há»™i nghị vá» Loan Báo Tin Mừng do Liên Há»™i Äồng Giám Mục à Châu (1) và Thánh Bá»™ Loan Báo Tin Mừng cho các Dân Tá»™c của Tòa Thánh Vatican cùng tổ chức tại Chiang Mai. Chủ Ä‘á» của Há»™i Nghị quan trá»ng nà y là : "Kể chuyện vá» Chúa Giê-su Ki-tô cho các dân tá»™c à Châu " NhÆ°ng có thể nói chẳng mấy giáo dân biết được chủ Ä‘á» của Há»™i Nghị nà y và cà ng không biết phái Ä‘oà n Việt Nam đã và đang chuẩn bị những gì cho Há»™i Nghị ấy !!
Là ngÆ°á»i không là m được nhiá»u, nhÆ°ng luôn thao thức và quan tâm đến công cuá»™c xây dá»±ng Giáo Há»™i, nên tôi mạnh dạn nêu lên má»™t số suy nghÄ© và nháºn định của mình liên quan tá»›i NHá»®NG ÄẶC TRƯNG CỦA VIỆC TRUYỀN GIÃO TẠI VIỆT NAM XƯA VÀ NAY. TrÆ°á»›c là để kiểm Ä‘iểm chÃnh mình. Sau là để đóng góp vá»›i Giáo Há»™i Việt Nam nói chung và vá»›i phái Ä‘oà n dá»± Há»™i Nghị nói riêng. Vì bị giá»›i hạn vá» thá»i gian và tÆ° liệu, tôi Ä‘Ã nh phải nêu má»™t cách khái lược các sá»± kiện của ngà y xÆ°a cÅ©ng nhÆ° của ngà y nay. Mong sẽ có Ä‘iá»u kiện bổ sung cho phát thảo nà y được đầy đủ hÆ¡n.
NHá»®NG NÉT ÄẶC TRƯNG CỦA VIỆC TRUYỀN GIÃO TẠI VIỆT NAM XƯA VÀ NAY
Chỉ cần chúng ta Ä‘á»c qua Lịch sá» của Giáo Há»™i Việt Nam, chúng ta sẽ thấy ngay má»™t số nét đặc trÆ°ng của việc Truyá»n Giáo tại Việt Nam. Nếu chúng ta thá»±c hiện được việc thống kê, phân tÃch các dữ liệu lịch sá» thì chúng ta sè cà ng thấy rõ hÆ¡n nữa. Theo tôi thì việc Truyá»n Giáo tại Việt Nam có năm (5) đặc trÆ°ng sau đây:
1. ÄẶC TRƯNG THỨ NHẤT LÀ TÃNH GIA ÄÃŒNH.
Äối vá»›i ngÆ°á»i à Äông nói chung và ngÆ°á»i Việt Nam nói riêng thì gia đình là rất quan trá»ng. XÆ°a cÅ©ng váºy và nay cÅ©ng vẫn váºy. Ở trong nÆ°á»›c cÅ©ng váºy và ở hải ngoại cÅ©ng váºy. Trong lãnh vá»±c Ä‘á»i cÅ©ng váºy và trong Ä‘á»i sống Äạo cÅ©ng váºy.
Äá»c lại các tÆ°á»ng thuáºt của các nhà truyá»n giáo tại Việt Nam, chúng ta gặp không biết bao nhiêu trÆ°á»ng hợp cả má»™t gia đình trở lại và gia đình má»›i trở lại ấy lôi kéo được nhiá»u gia khác trở lại đạo nhÆ° mình. Má»™t trÆ°á»ng hợp khác cÅ©ng rất phổ biến là má»™t hai thà nh viên của má»™t gia đình Việt Nam nháºp đạo và dần dần Ä‘Æ°a cả gia đình và o Cá»™ng Ä‘oà n Há»™i Thánh.
DÄ© nhiên má»i cuá»™c trở lại Ä‘á»u do Æ¡n thánh Chúa ban. NhÆ°ng Æ¡n thánh Chúa gặp nhiá»u thuáºn lợi ở cách suy nghÄ© và nếp sống của ngÆ°á»i Việt Nam, theo đó thì cha ông tổ tiên mình là m gì thì mình nên là m nhÆ° thế. Trong trÆ°á»ng hợp cha ông tổ tiên đã là ngÆ°á»i Công Giáo thì sá»›m muá»™n gì những con cái cháu chắt cÅ©ng theo chân ông bà tổ tiên nháºp Äạo để cùng thá» má»™t Chúa, cùng Ä‘i má»™t Ä‘Æ°á»ng. Ngược lại nhiá»u ngÆ°á»i muốn nháºp Äạo nhÆ°ng vì tổ tiên dòng há» không hay chÆ°a có ai là ngÆ°á»i theo Äạo Chúa nên những ngÆ°á»i nà y gặp khó khắn rất khó vượt qua.
2. ÄẶC TRƯNG THỨ HAI LÀ TÃNH LÀNG XÃ, BỘ TỘC.
Ngoà i tÃnh gia đình, không thiếu những cuá»™c trở lại mang tÃnh là ng xã, bá»™ tá»™c: má»™t ngÆ°á»i đứng đầu má»™t thôn, má»™t là ng, má»™t xã, má»™t bá»™ tá»™c trở lại keo theo cuá»™c trở lại của cả má»™t thôn, má»™t là ng, má»™t bô tá»™c. Và dụ: má»™t thà y sÆ° của Pháºt giáo theo đạo Công giáo thì các tÃn đồ pháºt tá» của Thà y trong là ng ấy cÅ©ng rất dá»… trở thà nh môn đệ của Chúa Giê-su. Má»™t ông thầy đồ trong là ng gặp Chúa mà bá» Pháºt, bỠông bà (theo cách nói bình dân) thì vợ con và các môn sinh trong là ng của ông cÅ©ng sằn sà ng theo bÆ°á»›c thà y để trở thà nh Ki-tô hữu. Má»™t già là ng của má»™t bá»™ tá»™c thiểu số chịu phép Rá»a Tá»™i thì thế nà o cÅ©ng có nhiá»u gia đình khác là m theo. Chuyện nà y không chỉ xẩy ra trong quá khứ mà cả trong hiện tại cÅ©ng có. Trên các vùng Cao Nguyên (Miá»n Bắc hay Trung Phần), đã có nhiá»u cuá»™c trở lại táºp thể, cả thôn, cả buôn là ng đón nháºn ánh sáng Tin Mừng, trở nên môn đệ của Äấng Ki-tô Giê-su nhá» cả thôn cả buôn cùng nghe các bà i giảng trên Ä‘Ã i phát thanh (phát từ nÆ°á»›c ngoà i) nói vá» Thiên Chúa, vá» Äấng Cứu Chuá»™c, vá» Æ n Cứu Ä‘á»™.
3. ÄẶC TRƯNG THỨ BA LÀ TÃNH MỘ ÄẠO.
Bản chất của dân tá»™c ta là má»™ đạo. NgÆ°á»i Việt Nam theo đạo Pháºt thì má»™ Pháºt, theo Äạo Chúa thì má»™ Chúa. Vì ngÆ°á»i Việt Nam nặng tình cảm hÆ¡n lý trÃ. Vì thế trong việc giữ Äạo Ä‘a số ngÆ°á»i giáo dân quan tâm đến lòng sùng Äạo nhiá»u hÆ¡n đến việc hiểu Äạo và hà nh Äạo. Trong quá khứ các hình thái đạo đức bình dân (Ä‘á»c kinh, rÆ°á»›c kiệu, dâng hoa, dâng hạt, ngắm Äà ng Thánh Giá, ngằm cuá»™c ThÆ°Æ¡ng Khó....) được phát triển mạnh mẽ và có sức lôi cuốn. Cùng vá»›i sá»± thay đổi của xã há»™i và vì ngÆ°á»i giáo dân thiếu hiểu biết tÆ°á»ng táºn vỠý nghÄ©a và ná»™i dung các thá»±c hà nh ấy nên các hình thái đạo đức bình dân không còn sức hấp dẫn nhÆ° xÆ°a. CÅ©ng vì nặng tÃnh sùng đạo và coi nhẹ việc hiểu đạo nên thà nh phần giáo dân trà thức không mạnh và chÆ°a đóng góp nhiá»u cho Giáo Há»™i trong những lãnh vá»±c chÃnh trị, văn hóa, xã há»™i và nghệ thuáºt là địa bà n sở trÆ°á»ng của há».
4. ÄẶC TRƯNG THỨ Bá»N LÀ TÃNH BÃC ÃI - TỪTHIỆN - Xà HỘI.
NgÆ°á»i Việt Nam nặng tình cảm hÆ¡n lý trÃ, nên trong Ä‘á»i sống quan tâm đến cách ngÆ°á»i ta đối xá» vá»›i mình ra sao. Vì thế mà xÆ°a cÅ©ng nhÆ° nay Ä‘iá»u hấp dẫn lôi cuốn ngÆ°á»i ngoại đến vá»›i Giáo Há»™i là thái Ä‘á»™ yêu thÆ°Æ¡ng, giúp đỡ, phục vụ táºn tình và gÆ°Æ¡ng sáng của những ngÆ°á»i có đạo, là những việc bác ái, từ thiện, xã há»™i mà Giáo há»™i Công giáo là m cho há». Ở thá»i kỳ đầu của Giáo há»™i Việt Nam, ngÆ°á»i lÆ°Æ¡ng dân đã gá»i Äạo của các nhà truyá»n giáo PhÆ°Æ¡ng Tây là Äạo Yêu khi há» chÆ°a biết tên của Äạo Má»›i ấy là Äạo Chúa, là Äạo của Chúa Kirixitô.
Ngà y nay ở khắp các giáo pháºn, công việc Truyá»n Giáo nổi báºt nhất là các lá»›p há»c tình thÆ°Æ¡ng; là các chÆ°Æ¡ng trình há»c bổng giúp các trẻ em nghèo hiếu há»c; là các buổi khám bệnh phát thuốc miá»…n phÃ; là những lần thăm viếng, giúp đỡ các trung tâm ngÆ°á»i gìa, tà ng táºt, phong cùi; là việc chôn cất những ngÆ°á»i chết không ai chăm lo. Ở Sà i gòn thì từ và i năm nay Äức Hồng Y Gio-an Bao-ti-xi-ta Phạm Minh Mẫn váºn Ä‘á»™ng cả giáo pháºn quan tâm đến những ngÆ°á»i bệnh HIV-AIDS vá»›i chÆ°Æ¡ng trình xây dá»±ng TRUNG TÂM PHỤC SINH và các Phòng Khám Từ Thiện. Dân nháºp cÆ° tức những ngÆ°á»i từ các vùng nông thôn kéo vá» thà nh phố kiếm việc là m hay há»c hà nh cÅ©ng là đối tượng Ä‘ang được má»™t số giáo xứ quan tâm tìm cách giúp đỡ.
NhÆ°ng phải thú nháºn rằng: tất cả công sức, tiá»n của mà giáo pháºn Sà i gòn đã và sẽ bá» ra cho các chÆ°Æ¡ng trình nà y cÅ©ng chỉ là "muối đổ biển" chẳng thấm tháp và o đâu! Nếu chúng ta nhìn và o những khoản tiá»n khổng lồ của má»™t số vụ cán bá»™ chÃnh quyá»n tham nhÅ©ng (2) thì chúng ta sẽ thấy trách nhiệm của Giáo há»™i Công giáo Việt Nam không chỉ là trong lãnh vá»±c hoạt Ä‘á»™ng bác ái từ thiện mà còn phải là trong các lãnh vá»±c khác nữa, và dụ lên tiếng kết án tệ nạn tham nhÅ©ng, ăn cắp tà i sản quốc dân của những ngÆ°á»i có chức có quyá»n hiện nay trong guồng máy nhà nÆ°á»›c!
Từ trÆ°á»›c đến nay ngÆ°á»i ta Ãt thấy Hà ng Giáo Phẩm Việt Nam lên tiếng vá» những vấn Ä‘á» quan trá»ng của đất nÆ°á»›c. Phải chăng vì các ngà i chá»n lá»±a má»™t cách khác để biểu lá»™ ý kiến của mình vá»›i chÃnh quyá»n? hay vì các ngà i chá»n lá»±a thái Ä‘á»™ nhẫn nại chịu Ä‘á»±ng để tránh các biện pháp khắt khe mang tÃnh chế tà i hay trả thù của nhà cấm quyá»n. NhÆ°ng rõ rà ng việc bênh vá»±c chân lý và công lý là má»™t trá»ng trách lá»›n lao của ngÆ°á»i và Cá»™ng Ä‘oà n Ki-tô giáo. Nhiá»u ngÆ°á»i cho rằng Giáo Há»™i Công Giáo và Tin Là nh ở Hà n Quốc (South Korea) phát triển mạnh trong mấy tháºp niên vừa qua, má»™t phần là nhá» sá»± đấu tranh bênh vá»±c công lý và hòa bình và chống bất công xã há»™i của những nhà lãnh đạo quốc gia là những Ki-tô hữu xác tÃn và dấn thân (3).
Giả nhÆ° Giáo Há»™i và ngÆ°á»i Công Giáo Việt Nam dÅ©ng cảm đứng ra bảo vệ công bằng xã há»™i và nhân quyá»n, chống lại nạn tham nhÅ©ng, cá»a quyá»n, hống hách, bắt nạt dân của má»™t số đông cán bá»™ thì chắc chắn nhiá»u ngÆ°á»i lÆ°Æ¡ng dân sẽ đánh giá cao sá»± đóng góp ấy của Giáo Há»™i Công Giáo và từ đó việc Truyá»n Giáo sẽ gặt hái được nhiá»u kết quả hÆ¡n, nhất là trong giá»›i trà thức và ngÆ°á»i thà nh thị.
5. ÄẶC TRƯNG THỨ NÄ‚M LÀ TÃNH GIÃO DÂN tức GIÃO DÂN LÀ TÃC NHÂN Æ N TRỞ LẠI.
Nhắc đến việc Truyá»n Giáo ở Việt Nam trong những thế ká»· đầu, các sá» gia và các nhà nghiên cứu phải đặc biệt chú ý đến má»™t thà nh phần giáo dân có công rất lá»›n trong công cuá»™c trá»ng đại là là m cho nhiá»u ngÆ°á»i theo đạo. Äó là các Thà y Giảng của Nhà Äức Chúa Trá»i. Há» cá»™ng tác chặt chẽ vá»›i các giáo sÄ© trong việc truyá»n bá Phúc âm và xây dá»±ng cá»™ng Ä‘oà n. Tiêu biểu nhất trong số các Thà y Giảng là Chân PhÆ°á»›c An-rê Phú Yên. Rất tiếc là sau nà y không còn các Thà y Giảng nữa.
Phải chăng vì lúc đầu số giáo sÄ© quá Ãt, lại phần đông là ngÆ°á»i ngoại quốc không thông thạo phong tục táºp quán ngôn ngữ, nên những ngÆ°á»i giáo dân nà y được trá»ng dụng? Phải chăng vì giáo sÄ© Tây PhÆ°Æ¡ng trá»ng ngÆ°á»i giáo dân hÆ¡n các giáo sÄ© bản xứ? Phải chăng có sá»± cạnh tranh "ngầm ngầm" vỠảnh hưởng và quyá»n lợi (giáo sÄ© xa dân nên dân kÃnh sợ nhiá»u hÆ¡n là mến yêu; còn thà y giảng thì gần dân hÆ¡n nên được dân yêu mến hÆ¡n?). Hay tại sau nà y ngÆ°á»i giáo dân không thÃch Ä‘i tu nhÆ° kiểu Thà y Giảng? Chúng ta không biết rõ lý do tại saomá»™t thà nh phần đắc lá»±c nhÆ° thế lại mai má»™t Ä‘i trong Giáo Há»™i Việt Nam. Äây là má»™t Ä‘á» tà i đáng được nghiên cứu.
Còn ngà y nay, tuy Giáo Há»™i Việt Nam còn mang nặng "tÃnh giáo sÄ©" (4) của giai Ä‘oạn tiá»n Công Äồng Va-ti-can II, nhÆ°ng sá»± đóng góp của ngÆ°á»i giáo dân là rất đáng kể trong công việc xây dá»±ng và mở mang các cá»™ng Ä‘oà n. Hạng giáo dân hoạt Ä‘á»™ng tÃch cá»±c nhất và có công lá»›n nhất trong việc Truyá»n Giáo là các há»™i viên các há»™i Ä‘oà n Tông đồ (nhÆ° các há»™i viên Legio Mariae) và các giáo lý viên. Äặc biệt ở những vùng cao, vùng xa, không có các linh mục, nhiá»u giáo dân nam có nữ có, kể cả các giáo dân sắc tá»™c, đã thể hiện rõ nét chức năng ngôn sứ, tÆ° tế và phục vụ của những ngÆ°á»i đã lãnh nháºn Bà TÃch Thánh Tẩy.
THAY LỜI KẾT
Nếu chúng ta quan tâm đến việc duy trì và phát huy truyá»n thống tốt đẹp của cha ông tổ tiên thì chúng ta sẽ quan tâm há»c há»i, Ä‘Ã o sâu, nghiên cứu thêm
vá» những nét đặc trÆ°ng trên để phát huy chúng trong lịch sá» hiện đại. Nếu chúng ta quan tâm đến duy trì và phát huy truyá»n thống tốt đẹp của Ki-tô giáo các thế ká»· đầu thì chúng ta sẽ quan tâm há»c há»i, Ä‘Ã o sâu, nghiên cứu thêm vá» những nét đặc trÆ°ng của các Cá»™ng Ä‘oà n trong Công vụ Tông Äồ để phát huy trong Ä‘á»i sống Giáo Há»™i Việt Nam thế ká»· XXI. Nếu chúng ta quan tâm đến việc thá»±c thi Công Äồng Va-ti-can II thì chúng ta cÅ©ng sẽ quan tâm đến việc há»c há»i, Ä‘Ã o sâu, nghiên cứu thêm vá» Giáo huấn của Công Äồng để áp dụng chúng và o cÆ¡ cấu và đá»i sống của Giáo Há»™i Việt Nam.
NgÆ°á»i ta có cảm tưởng là Giáo Há»™i Công Giáo Việt Nam không mấy quan tâm đến việc Ä‘á»c lại lịch sá» (ôn cố tri tân = ôn cÅ© biết má»›i) và cÅ©ng chẳng coi trá»ng việc nghiên cứu hiện tại để có thể định hÆ°á»›ng tÆ°Æ¡ng lai và lên kế hoạch. Äó có thể là hệ lụy của những tháºp niên chiến tranh, đất nÆ°á»›c và lòng ngÆ°á»i phân ly. CÅ©ng có thể là kết quả của những chÃnh sách và biện pháp hà khắc của nhà cầm quyá»n kể từ tháng 8.1945 đến nay. Äã có má»™t linh mục (5) phát biểu trong má»™t buổi há»p thu nhá», do Äức Cha Phaolô Nguyá»…n Văn Hòa, Giám Mục Nha Trang chủ trì (lúc đó chÆ°a là m Chủ Tịch Há»™i Äồng Giám Mục Việt Nam) tại Trung Tâm Công Giáo rằng: "NgÆ°á»i ta có cảm tưởng là Giáo Há»™i Việt Nam không có tÆ° tưởng, vì bên cạnh Há»™i Äồng Giám Mục không có má»™t nhóm, má»™t ban nghiên cứu nà o!" Vì thế mà đá»i sống Äạo và hoạt Ä‘á»™ng Truyá»n Giáo hay Loan Báo Tin Mừng của Giáo Há»™i Việt Nam không Ä‘em lại những kết quả đáng ra phải có. Dân số Việt Nam đã vượt trên con số 80 triệu và chằng bao xa sẽ đạt tá»›i con số 100 triệu! Hiện nay tá»· lệ ngÆ°á»i Công giáo trong nÆ°á»›c má»›i chỉ ở mức 6-7 %, còn xa vá»›i mức 10 % mà nhiá»u ngÆ°á»i ảo tưởng là đã đạt được từ mấy năm trÆ°á»›c đây.
Giêrônimô Nguyễn Văn Nội.
Nguồn tÆ° liệu website Giáo pháºn VÄ©nh Long
Bạn không có quyền gửi bài viết Bạn không có quyền trả lời bài viết Bạn không có quyền sửa chữa bài viết của bạn Bạn không có quyền xóa bài viết của bạn Bạn không có quyền tham gia bầu chọn Bạn không được phép gởi kèm file trong diễn đàn Bạn có thể download files trong diễn đàn