DIỄN ÄÀN GIÃO PHẬN VINH :: Xem chủ đề - Äi Tu Là Bá» Äá»i Hay Và o Äá»i?
Người đăng
Thông điệp
Quản trị viên
Ngày tham gia: 13/11/2007 Bài gửi: 2466 Số lần cám ơn: 1 Được cám ơn 295 lần trong 287 bài viết
gửi: 14.06.2016 Tiêu đề: Äi Tu Là Bá» Äá»i Hay Và o Äá»i?
Äi Tu Là Bá» Äá»i Hay Và o Äá»i?
Trong quan niệm cổ truyá»n tại Việt Nam, Ä‘i tu có nghÄ©a là từ bá» Ä‘á»i. Thế nhÆ°ng ngÆ°á»i ta thấy từ công đồng Vaticanô II ra nhÆ° giá»›i tu sÄ© Ä‘i ngược lại: thay vì bá» Ä‘á»i, lánh Ä‘á»i, há» lại chủ trÆ°Æ¡ng “và o Ä‘á»iâ€. Tại sao lại có sá»± thay đổi ấy?
Có lẽ phải thêm rằng không những có ngÆ°á»i chủ trÆ°Æ¡ng “và o Ä‘á»iâ€, mà lại còn phải “yêu Ä‘á»i†nữa! Äể hiểu sá»± thay đổi ấy, thiết tưởng không những chúng ta phải xem lại sá»± tiến triển của thần há»c tại Âu Tây vá» những giá trị trần thế, nhÆ°ng cần phải xét lại cái quan niệm Ä‘i tu tại à đông của mình. Chúng ta phải nhìn nháºn rằng ngôn ngữ và tÆ° tưởng của chúng ta chịu ảnh hưởng của Pháºt giáo không nhá»: tỉ nhÆ° chÃnh cái chữ “tuâ€: phà m ai bá» gia đình để dâng mình cho Chúa Ä‘á»u gá»i là đi tu, không phân biệt là tu là m linh mục hay là m tu sÄ©; trong khi mà thần há»c Kitô giáo phân biệt hai Æ¡n gá»i ấy: Æ¡n gá»i là m linh mục nhắm đến việc phục vụ cá»™ng Ä‘oà n qua các tác vụ; còn Æ¡n gá»i là m tu sÄ© nhằm đến sá»± trá»n là nh đức ái. ChÃnh vì không hiểu sá»± khác biệt ấy nên nhiá»u ngÆ°á»i không hiểu được tại sao có chuyện đòi xét lại luáºt Ä‘á»™c thân của linh mục: ở Việt Nam mình coi các linh mục cÅ©ng là thầy tu, nên Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên là phải giữ Ä‘á»™c thân rồi. Thế nhÆ°ng, theo quan Ä‘iểm thần há»c, các linh mục “triá»uâ€, hay muốn dịch sát nghÄ©a hÆ¡n – linh mục “đá»i†(saecularis) – không phải là tu sÄ©. Theo tôi nghÄ© thì sở dÄ© ngÆ°á»i Việt mình không hiểu được sá»± khác biệt vá» hai Æ¡n gá»i nhÆ° váºy là tại vì trong Pháºt giáo không có sá»± khác biệt vá» Ä‘Æ°á»ng tu. Äã tu thì phải bá» gia đình, bá» Ä‘á»i. Äến đây, chúng ta lại vấp phải má»™t cái khó khăn nữa, vá» quan niệm “đá»i†giữa Pháºt giáo và công giáo.
Khác nhau như thế nà o?
Tôi nghÄ© rằng tiếng “đá»i†có thể hiểu theo hai nghÄ©a: má»™t là theo nghÄ©a những cái gì tá»™i lá»—i nhÆ¡ nhá»›p, trần tục; hai là chÃnh kiếp sống, Ä‘á»i sống, cuá»™c Ä‘á»i nà y. Khi nói rằng Ä‘i tu bá» Ä‘á»i, chắc chắn là ngÆ°á»i công giáo hiểu là bá» cái Ä‘am mê của Ä‘á»i, tá»±a nhÆ° tá»™i lá»—i, gian tham, danh vá»ng, xa hoa, chứ không có nghÄ©a là từ bá» cái Ä‘á»i sống nà y. Äối lại, Pháºt giáo hiểu cả việc từ bá» cả cái Ä‘á»i sống nà y nữa. Chúng ta đừng quên rằng theo đức tin công giáo, chúng ta chỉ sinh ra có má»™t lần, và chỉ sống có má»™t Ä‘á»i ở trần gian nà y, còn theo Pháºt giáo, thì kiếp sống là má»™t chuá»—i Ä‘á»i sống nối tiếp nhau theo vòng luân hồi và định luáºt nhân quả. Và chuyện Ä‘i tu nằm trong phÆ°Æ¡ng thế để thoát khá»i vòng luân hối ấy. Tuy nhiên, chúng ta tạm gác lại vấn Ä‘á» Ä‘i tu và bá» Ä‘á»i theo quan Ä‘iểm Pháºt giáo, để trở lại vấn Ä‘á» Ä‘i tu theo công giáo.
Theo công giáo thì Ä‘i tu là bá» Ä‘á»i vì Ä‘á»i xấu xa tá»™i lá»—i, phải không?
Phải thú nháºn rằng trải qua dòng lịch sá», quan niệm Ä‘á»i là tá»™i lá»—i xấu xa ảnh hưởng không Ãt đến chuyện Ä‘i tu. Cần phải Ä‘i ngược lại nguồn gốc của phong trà o Ä‘i tu và o hồi thế ká»· IV. Theo má»™t số sá» gia, sau thá»i kỳ cấm cách, Giáo há»™i không những được tá»± do hà nh đạo nhÆ°ng còn được dà nh những Æ°u đãi của chÃnh quyá»n Rôma. Äá»i sống đạo xem ra lá»ng lẻo. TrÆ°á»›c đây, Giáo há»™i đã chiến đấu chống lại Ä‘á»i sống lăng loà n của đế quốc Rôma đến ná»—i phải chịu bách hại, bây giá» ra nhÆ° Giáo há»™i bắt tay vá»›i xã há»™i trụy lạc ấy. Äể phản ứng lại, má»™t số Kitô hữu đã bá» thà nh thị lên đồng vắng. Há» bá» Ä‘á»i hiểu cả theo nghÄ©a không gian, tìm cách xa tránh không giao tiếp vá»›i Ä‘á»i, và nếu cần thì phải chiến đấu chống lại chúng. CÅ©ng theo các sá» gia ấy, Æ¡n gá»i Ä‘i tu là ơn gá»i tỠđạo: trÆ°á»›c đây, những Kitô hữu đã phản đối xã há»™i đồi trụy, và vì thế há» bị bách hại đến ná»—i bị giết. Ngà y nay, xã há»™i không còn đối nghịch vá»›i Kitô giáo nữa, nhÆ°ng các tu sÄ© sẽ tiếp nối cuá»™c chiến đấu vá»›i thế gian, và tình nguyện chịu bách hại không phải bằng gông cùm tra tấn, nhÆ°ng là bằng những khổ chế mà há» tình nguyện chấp nháºn.
Dù sao Ä‘i nữa, việc các tu sÄ© xa lánh Ä‘á»i được biểu hiện không những qua việc chá»n những nÆ¡i đồng vắng để tu, nhÆ°ng còn qua nhiá»u hình thức khác nữa nhất là kể cả khi các Ä‘an viện nằm giữa khu có dân cÆ°. Tỉ dụ nhÆ° những bức tÆ°á»ng cao, khu ná»™i vi; rồi má»—i lần ngÆ°á»i tu sÄ© ra khá»i tu viện không những là phải xin phép bá» trên, mà lại còn phải là m việc Ä‘á»n tá»™i khi trở vá», vì đã tiếp xúc vá»›i thế gian, tai nghe mắt thấy bao nhiêu Ä‘iá»u ô uế.
NhÆ°ng mà đâu phải các tu sÄ© Ä‘á»u rút lên đồng vắng đâu, có những tu viện được cất ở giữa thà nh phố đấy chứ?
NhÆ° đã nói ở đầu, trong ngôn ngữ Việt Nam không có sá»± phân biệt giữa Æ¡n gá»i là m giáo sÄ© và ơn gá»i là m tu sÄ©: cả hai Ä‘á»u là đi tu hết. DÄ© nhiên là chỉ có các tu sÄ© má»›i bá» Ä‘á»i rút lên đồng vắng, còn các giáo sÄ© thì vẫn phải ở lại thà nh thị để lo việc mục vụ. HÆ¡n thế nữa, giữa lòng các tu sÄ©, dần dần cÅ©ng nảy ra má»™t khuynh hÆ°á»›ng má»›i, đó là bên cạnh những ngÆ°á»i tìm vá» Ä‘á»i sống cô tịch, lại có những ngÆ°á»i cảm thấy cần phải hoạt Ä‘á»™ng giữa Ä‘á»i, quen gá»i là là m việc tông đồ. Khuynh hÆ°á»›ng nà y phát triển từ thế ká»· XII-XIII vá»›i các Dòng Äaminh, Phanxicô, vân vân, và nhÆ°ng dòng nà y cất nhà giữa đô thị để dá»… là m việc. Tại là m sao lại có hai khuynh hÆ°á»›ng trái ngược nhÆ° váºy? ThÆ°a tại vì cái chữ “đá»i†có hai nghÄ©a trong Kinh thánh, nhất là các tác phẩm của thánh Gioan và Phaolô. Má»™t Ä‘Ã ng nó ám chỉ những lá»±c lượng xấu xa tá»™i lá»—i, đối nghịch lại vá»›i Thiên Chúa, vá»›i tình yêu. Äôi khi chúng ta gá»i là “thế gianâ€, hay “trần gian†và có ngÆ°á»i tán thêm: gian dối, gian tham, gian xảo. DÆ°á»›i khÃa cạnh ấy, cái Ä‘á»i bị Kinh thánh lên án: anh em đừng chạy theo Ä‘á»i (Rm 12,2); anh em đừng có yêu Ä‘á»i, ai yêu Ä‘á»i thì sẽ không được Chúa yêu (1Ga 2, 15). Mặt khác, tiếng “đá»i†còn có nghÄ©a là tất cả những gì mà Chúa đã dá»±ng nên, đặc biệt là thế giá»›i con ngÆ°á»i, mà chúng ta có thể gá»i là trần thế. Äối vá»›i cái trần thế ấy, Giáo há»™i mang má»™t trách nhiệm phải rao giảng Phúc âm, bà y tá» tình thÆ°Æ¡ng cứu Ä‘á»™ của Thiên Chúa, và để được nhÆ° váºy thì phải “và o Ä‘á»iâ€. ChÃnh vì ý nghÄ©a hà m hồ nhÆ° thế nên không lạ gì, đứng trÆ°á»›c cái mà chúng ta gá»i là đá»i, ngÆ°á»i Kitô có thể có thái Ä‘á»™ trái ngược, kẻ thì tránh Ä‘á»i, ngÆ°á»i thì yêu nó. Cái đó tùy theo cách chúng ta hiểu Ä‘á»i là gì. Nếu hiểu nó là những lá»±c lượng tá»™i lá»—i thù địch vá»›i Phúc âm, thì dÄ© nhiên chúng ta phải xa tránh; nhÆ°ng nếu hiểu nhÆ° là những con ngÆ°á»i cần được đón nháºn Tình thÆ°Æ¡ng của Thiên Chúa, thì chúng ta có nghÄ©a vụ phải xÃch lại gần, để mang Chúa đến cho há» và chia sẻ tình thÆ°Æ¡ng Chúa cho há».
Hiểu nhÆ° váºy, cho nên từ nay Ä‘i tu không cần phải lánh xa Ä‘á»i, nhÆ°ng có thể vẫn cứ sống ở giữa Ä‘á»i, phải không?
Trong những tháºp niên gần đây, xuất hiện trong Giáo há»™i những tổ chức gá»i là tu há»™i Ä‘á»i: những thà nh viên tìm cách thánh hóa bản thân và thánh hóa Ä‘á»i ngay từ giữa lòng Ä‘á»i, chứ không lánh xa Ä‘á»i và o các tu viện nhÆ° trÆ°á»›c đây nữa. Tuy nhiên nhÆ° thế không có nghÄ©a là các hình thức tu trì cổ truyá»n đã hết giá trị. Má»™t Ä‘Ã ng chúng ta biết rằng ngÆ°á»i Kitô còn phải tiếp tục chống lại “đá»i†hiểu theo nghÄ©a là các Ä‘am mê tá»™i lá»—i. Trong bản thân của má»—i ngÆ°á»i chúng ta, chúng ta phải chiến đấu vá»›i các yếu tố Ä‘á»i, tá»±a nhÆ° tham lam, kiêu căng, cÅ©ng nhÆ° bao dục vá»ng Ä‘am mê khác. Äó là chÆ°a nói tá»›i các hình thức tá»™i lá»—i khác nằm trong các cÆ¡ cấu xã há»™i gây ra cảnh bất công, bóc lá»™t. Ba lá»i khấn của các tu sÄ© nhằm biểu lá»™ sá»± chiến đấu chống lại “đá»i†hiểu theo nghÄ©a xấu ấy. Và các thà nh viên của tu há»™i Ä‘á»i cÅ©ng tuyên giữ ba lá»i khuyên Phúc âm. Tuy nhiên, thần há»c vá» Ä‘á»i táºn hiến của công đồng Vaticanô II không phải chỉ trình bà y các lá»i khấn nhÆ° sá»± từ bá» các căn nguyên tá»™i lá»—i, nhÆ°ng còn thêm rằng nhiá»u Ä‘iá»u mà các tu sÄ© khÆ°á»›c từ tá»± nó là tốt, tỉ nhÆ° sá»± tá»± do, tình yêu gia đình, nhằm nhắc nhở cho Dân Chúa đến những thá»±c tại còn tốt hÆ¡n của NÆ°á»›c Trá»i mai háºu.
Nói thế thì có nghÄ©a là trong thế giá»›i mai háºu, tất cả những gì của Ä‘á»i nà y, dù là xấu dù là tốt cÅ©ng sẽ tiêu tan hết hay sao?
Tháºt khó mà trả lá»i cách vắn tắt được. Chúng ta tin rằng trong thế giá»›i mai háºu, khi NÆ°á»›c Chúa được thiết láºp hoà n toà n, thì sẽ không còn tá»™i lá»—i và các vết tÃch của tá»™i lá»—i nữa. NhÆ°ng khi Kinh thánh nói rằng Thiên Chúa sẽ canh tân má»i sÆ°, thì có phải là Ngà i sẽ hủy bá» hết cái thế giá»›i nà y và xây dá»±ng má»™t thế giá»›i hoà n toà n má»›i hay không? Ở số 39 của Hiến chế Vui mừng và Hy vá»ng, Công đồng vaticanô II đã trả lá»i má»™t cách dè dặt rằng: những thà nh quả của con ngÆ°á»i tá»±a nhÆ° nhân phẩm, tình huynh đệ, sá»± tá»± do, sẽ được duy trì, tuy sẽ được thanh lá»c và biến đổi. Nói khác Ä‘i, những giá trị của trần thế không bị hủy diệt hoà n toà n, nhÆ°ng cÅ©ng se không được duy trì nguyên si: chúng sẽ được duy trì va canh tân. Trên thá»±c tế, do kinh nghiệm bản thân, chúng ta biết rằng không có gì tháºp toà n ở Ä‘á»i nà y cả. Kẻ cả những tâm tình xem ra cao thượng nhất, tá»±a nhÆ° tình phụ mẫu tá», cÅ©ng dá»… bị vẩn đục bởi những khuynh hÆ°á»›ng chiếm hữu Ãch ká»·. ChÃnh vì váºy, và nhÆ° đã nói việc các tu sÄ© từ bá» Ä‘á»i không phải chỉ giá»›i hạn và o nhÆ°ng Ä‘am mê tá»™i lá»—i, nhÆ°ng còn bao gồm đến cả các giá trị tÃch cá»±c của Ä‘á»i, nhằm nêu báºt sá»± cần thiết phải tỉnh thức thanh luyện chúng ngõ hầu có thể biểu lá»™ tình yêu của Thiên Chúa. Rút cuá»™c, theo tôi nghÄ©, dù bá» Ä‘á»i dù và o Ä‘á»i hay yêu Ä‘á»i, Ä‘á»™ng lựïc cuối cùng phải là tình yêu của Thiên Chúa, tiêu chuẩn để xét những gì phải tránh lánh từ bá», và những gì cần thá»±c hiện.
Lm. Giuse Phan Tấn Thà nh, OP
Bạn không có quyền gửi bài viết Bạn không có quyền trả lời bài viết Bạn không có quyền sửa chữa bài viết của bạn Bạn không có quyền xóa bài viết của bạn Bạn không có quyền tham gia bầu chọn Bạn không được phép gởi kèm file trong diễn đàn Bạn có thể download files trong diễn đàn