DIỄN ÄÀN GIÃO PHẬN VINH :: Xem chủ đề - Thông Diệp ‘Laudato sÃ’ Bá»” SUNG
Người đăng
Thông điệp
Thà nh viên
Ngày tham gia: 18/02/2009 Bài gửi: 175 Số lần cám ơn: 0 Được cám ơn 5 lần trong 5 bài viết
gửi: 29.05.2016 Tiêu đề: Thông Diệp ‘Laudato sÃ’ Bá»” SUNG
Âu Châu vinh danh ÄGH Phanxicô vá»›i giải thưởng quốc tế Karlpreis Aachen 2016
Vatican - Äúng và o trÆ°a thứ sáu hôm nay, 06.5.2016 lúc 12g tại Tòa Thánh Vatican ở Äiện Tông Tòa Sala Regia đã có nghi lá»… trao trao giải thưởng Karlpreis rất long trá»ng cho ÄGH Phanxicô để tá» lòng ngưỡng má»™ và chứng nháºn những gì ÄGH Ä‘ang thá»±c hiện xây dá»±ng Hòa Bình và Hiệp Nhất Âu Châu, nhất là trong hoà n cảnh khủng hoảng tỵ nạn trầm trá»ng chÆ°a từng có tại lục địa nà y.
Äể nhìn thấy tầm quan trá»ng của ngà y lá»… trao giải cho năm 2016 đã có 11 vị nháºn giải trÆ°á»›c đây tham dá»± và các nhân váºt quan trá»ng trong khối Liên Minh Âu Châu nhÆ° chủ tịch Quốc há»™i Âu Châu ông Martin Schulz, chủ tịch Ủy Ban Ä‘iá»u hợp khối Liên Minh Âu Châu ông Jean-Claude Juncker, chủ tịch Há»™i đồng Âu Châu ông Donald Tusk, nữ tổng thống Litauen Dalia Grybauskaite, thủ tÆ°á»›ng à Matteo Renzi và nữ thủ tÆ°á»›ng Äức Angela Merkel. Tất nhiên không thiếu được má»™t phái Ä‘oà n đông đảo từ thà nh phố Aachen là nÆ¡i thÆ°á»ng tổ chức trao giải thưởng do thị trưởng Aachen, ông Marcel Philipp dẫn đầu. Äiện Tông Tòa Sala Regia chứa khoảng 450 ngÆ°á»i khách quan trá»ng, trong đó có Vua Tây Ban Nha Philippe VI. Buổi lá»… được phụ há»a thêm vá» phần âm nhạc do ca Ä‘oà n của nhà thá» chÃnh tòa Aachen.
Giải thưởng Karlpreis Aachen đã được trao lần đầu tiên cho má»™t vị Giáo Hoà ng và o năm 2004 là ÄGH Gioan Phaolô II, ÄGH Phanxicô là Giáo hoà ng thứ hai được vinh danh và là ngÆ°á»i đầu tiên đến từ Argentina.
Giải thưởng Karlpreis Aachen được đặt tên từ vị Äại đế Karl (742 - 814) là nÆ¡i ông sinh ra và o năm 742 và cÅ©ng là đế đô của VÆ°Æ¡ng Quốc Karl lúc bấy giá» và hiện tại là thà nh phố Aachen của Ãức. Tên Ãức của ông là Karl der Große (tiếng latinh: Carolus Magnus, tiếng anh và Pháp: Charlemagne), bởi thế triá»u đại của ông và ngÆ°á»i kế vị được gá»i là Karolinger. Ông được coi là nhà tÆ° tưởng đầu tiên nghÄ© ra má»™t Âu Châu thống nhất. Từ đó trong vÆ°Æ¡ng quốc của mình và trong nhiá»u phần đất được mở rá»™ng thêm ở phÃa Tây của Âu Châu, Äại đế Karl Ä‘Æ°a và o má»™t hệ thống luáºt pháp chung và sá» dụng má»™t loại tiá»n duy nhất.
Sau khi kết thúc Äệ nhị Thế Chiến nÆ°á»›c Äức đã phải bắt đầu nhá»c nhằn xây dá»±ng lại quê hÆ°Æ¡ng trong hoang tà n đổ nát và nghèo đói, song song việc nà y há» còn tìm ra những biểu tượng tinh thần nhằm mục Ä‘Ãch liên kết hoà bình và sá»± hiệp nhất của Âu Châu, Ä‘iển hình vá»›i giải thưởng quốc tế Karlpreis Aachen được thà nh láºp và o năm 1949. Há» chá»n danh xÆ°ng nà y vì Äại đế Karl đã được gá»i là ngÆ°á»i cha của lục địa Âu Châu. Từ đó Giải thưởng Karlpreis Aachen đã trở nên quan trá»ng của nÆ°á»›c Äức và thế giá»›i.
Giải thưởng Karlpreis Aachen thÆ°á»ng được trao tặng và o dịp lá»… mừng Chúa Giêsu Lên Trá»i (lá»… nghỉ của toà n nÆ°á»›c Äức) và ở tại thà nh phố Aachen, năm nay lá»… nghi diá»…n ra trá»… hÆ¡n má»™t ngà y và không phải ở Aachen nhÆ°ng tại Tòa Thánh Vatican.
TrÆ°a nay, sau phần phát biểu của thị trưởng Aachen Marcel Philipp thì ông Philipp và ông Jürgen Linden, chủ tịch giải thưởng quốc tế Karlpreis tiến đến ÄGH Phanxicô trao Giải thưởng gồm má»™t huy chÆ°Æ¡ng và má»™t giấy chứng nháºn.
Lý do trao giải thưởng được Ủy Ban Karlpreis Aachen cho biết ÄGH Phanxicô đã Ä‘Æ°a ra má»™t sứ Ä‘iệp hy vá»ng và can đảm khi phát biểu tại Quốc há»™i Âu Châu tại Strasbourg ngà y 25.11.2014 và tiếng nói của ngà i đã trở thà nh má»™t tiếng nói của lÆ°Æ¡ng tâm thá»i đại, nhất là trong bối cảnh khủng hoảng tỵ nạn đến từ các nÆ°á»›c Hồi Giáo là m cho Âu Châu giao Ä‘á»™ng và có thể rối loạn.
Bởi thế hôm nay tại Vatican nhiá»u nhà chÃnh trị đánh giá buổi lá»… trao giải thưởng Karlpreis tại Vatican là "Strasbourg phiên bản 2". Năm 2014 Ngà i đã nhắc nhở "giỠđã Ä‘iểm" để cùng nhau xây dá»±ng Âu Châu má»›i, mà không chỉ nhắm và o vấn Ä‘á» "kinh tế", nhÆ°ng cần chú trá»ng vá» "sá»± thiêng liêng của con ngÆ°á»i", má»™t Âu Châu Ä‘ang tăng trưởng và cần có lòng thÆ°Æ¡ng xót. Hôm nay ngà i lại nhắc đến Âu Châu cần Ä‘i trên cùng má»™t con Ä‘Æ°á»ng, cần tìm ra giữa các giá trị tôn giáo và chÃnh sách thá»±c dụng.
Âu Châu vinh danh ÄGH Phanxicô vá»›i giải thưởng quốc tế Karlpreis Aachen vì những dấn thân bất vụ lợi của mình "cho hòa bình, sá»± cảm thông và lòng thÆ°Æ¡ng xót."
Chủ tịch Ủy ban Âu Châu Jean-Claude Juncker đã cảm Æ¡n ÄGH Phanxicô vì những lá»i nói của ngà i đã trở thà nh lá»i nhắn nhủ và o lÆ°Æ¡ng tâm Âu Châu. ÄGH liên tục đặt và o trong tâm trà của má»i ngÆ°á»i vá» các giá trị ban đầu của Âu Châu.
Chủ tịch Quốc há»™i Âu Châu Martin Schulz ca ngợi ÄGH Phanxicô là má»™t trong những ngÆ°á»i truyá»n tải những giá trị quan trá»ng của nhân loại: "Hòa bình, Ä‘oà n kết và tôn trá»ng lẫn nhau". Âu Châu Ä‘ang trải qua thá»i kỳ há»—n loạn, tháºm chà có thể đứng trÆ°á»›c má»™t thá» nghiệm rạn nứt. Vì thế đây là thá»i Ä‘iểm để chiến đấu cho Âu Châu. "Äức Giáo Hoà ng Phanxicô cho chúng ta niá»m hy vá»ng rằng Ä‘iá»u nà y có thể đạt được", ông Schulz nói trong bà i diá»…n văn. Các tình nguyện viên giúp ngÆ°á»i tỵ nạn cho thấy má»™t Âu Châu có khuôn mặt tốt, khuôn mặt đầy tình ngÆ°á»i của Âu Châu.
Chủ tịch Há»™i đồng Âu Châu Donald Tusk đã vinh danh Äức Giáo Hoà ng cho tầm nhìn má»›i của ngà i vá» Giáo Há»™i. "Má»™t Giáo Há»™i - để nói nó vá»›i lá»i nói của ÄGH - nhÆ° má»™t bệnh viện dã chiến chứ không phải là má»™t trạm thu thuế," ông Tusk nói.
"Có gì Ä‘ang xảy ra vá»›i bạn váºy, hỡi Âu Châu đầy tình ngÆ°á»i?" ÄGH Phanxicô đặt câu há»i và lại đặt thêm nhiá»u câu há»i cho Âu Châu trong buổi lá»…: "Âu Châu có còn là ngÆ°á»i bạn bảo vệ nhân quyá»n, dân chủ và tá»± do không?" "Có gì Ä‘ang xảy ra vá»›i bạn váºy, hỡi Âu Châu, quê hÆ°Æ¡ng của các nhà thÆ¡, triết gia, nghệ sÄ©, nhạc sÄ©, nhà văn?" "Có gì Ä‘ang xảy ra vá»›i bạn váºy, hỡi Âu Châu, ngÆ°á»i mẹ của các dân tá»™c và các quốc gia, ngÆ°á»i mẹ của những ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông tuyệt vá»i và những ngÆ°á»i phụ nữ luôn bảo vệ phẩm giá của anh chị em và cho đến cả việc hy sinh chÃnh mạng sống của mình?"
ÄGH Phanxicô kêu gá»i EU hãy nhá»› đến những ngÆ°á»i cha sáng láºp của nó và lý tưởng của há». "Những ngÆ°á»i nà y đã táo bạo để mÆ¡ Æ°á»›c không chỉ Ä‘Æ°a ra các ý tưởng của Âu Châu, nhÆ°ng còn dám dấn thân thay đổi triệt để các mô hình chỉ sinh ra bạo lá»±c và tà n phá," Äức Giáo Hoà ng nói trong buổi lá»….
"Các kế hoạch của những ngÆ°á»i sáng láºp, những sứ giả của hòa bình và tiên tri vá» tÆ°Æ¡ng lai, không phải là lá»—i thá»i: Ngà y nay, hÆ¡n bao giá» hết hãy khuyến khÃch, xây dá»±ng những cây cầu và phá đổ những bức tÆ°á»ng", ÄGH Phanxicô nói tiếp.
ÄGH kêu gá»i các nÆ°á»›c Âu Châu hãy trở vá» má»™t sá»± liên Ä‘á»›i vá»›i nhau và không trốn tránh trong cuá»™c khủng hoảng ngÆ°á»i tị nạn, nhất là trong trong má»™t thế giá»›i tan vỡ và tổn thÆ°Æ¡ng nà y, thì cần thiết để trở vá» "má»™t sá»± Ä‘oà n kết của hà nh Ä‘á»™ng" nhÆ° nó đã được thể hiện sau Chiến tranh Thế giá»›i thứ hai. Bầu khà má»›i và mong muốn cháy bá»ng để xây dá»±ng sá»± hiệp nhất dÆ°á»ng nhÆ° luôn bị dáºp tắt.
Cuối cùng ÄGH Phanxicô bá»™c lá»™ giấc mÆ¡ của ngà i vá» má»™t "chủ nghÄ©a nhân văn má»›i của Âu Châu". "Tôi mÆ¡ vá» má»™t Âu Châu, trong đó ngÆ°á»i dân di cÆ° không có tá»™i phạm, nhÆ°ng đúng hÆ¡n là má»™t lá»i má»i cho sá»± dấn thân lá»›n hÆ¡n vá»›i phẩm giá của con ngÆ°á»i toà n diện," Äức Giáo Hoà ng kết thúc bà i diá»…n văn vá»›i tâm tình thiết tha nà y.
Lm. Paul Phạm Văn Tuấn
http://dcvonline.net/2016/05/05/ve-ban-thong-bao-cua-tgm -bui-van-doc/
https://www.youtube.com/watch?v=WbVD92GY3uY
http://da ichungvienvinhthanh.com/ban-cong-ly-va-hoa-binh-thong-cao-ve-tham-hoa-o -nhiem-moi-truong-bien-tai-mien-trung/
http://tinhdongchuacuuthe.com/ bai-giang-le-cong-ly-va-hoa-binh-que-huong-minh-roi-se-ra-sao/
Ng y 13.03.2013, Äức Hồng Y Jorge Mario Bergolio, sau khi đắc cá» Giáo hoà ng, đã nháºn tên Thánh Phanxicô thà nh Assissi. Thánh nhân là tác giả ‘Kinh Hòa bình’ và ‘Bà i ca Vạn váºt’ để ca ngợi các công trình tạo dá»±ng của Thiên Chúa. Do đó, ngà y 29.09.1979, Thánh Giáo hoà ng Gioan Phaolô II công bố Thánh nhân là Bổn mạng các nhà môi sinh há»c. Quan niệm sống Thánh Phanxicô là sống vá»›i, sống chung chan hòa giữa con ngÆ°á»i và má»i tạo váºt. Tiếp nối công trình Thánh Phanxicô, Äức Ä‘Æ°Æ¡ng kiêm Giáo hoà ng đã viết và gởi cho tÃn hữu Công Giáo và má»i ngÆ°á»i thiện chà khắp nÆ¡i Thông Ä‘iệp ‘Laudato SiÙ’. Má»—i ngÆ°á»i Công Giáo hay thiện chà Việt Nam hãy tá»± há»i mình đã là m gì, trong khả năng, hoà n cảnh mình để đáp lá»i vị Cha Chung Giáo Há»™i Công Giáo. Ngay khi ra mắt ngÆ°á»i dân Rôma và Toà n cầu, NgÆ°á»i luôn nhắc đến má»™t ‘Giáo Há»™i nghèo của ngÆ°á»i nghèo’ và NgÆ°á»i đã thá»±c hiện tức thì bằng Ä‘i chung xe car vá»›i các Hồng Y vá» nhà trá». Sau 41 năm ngà y, Sà igòn bị xóa tên, toà n nÆ°á»›c Việt Nam Ä‘ang bị hủy hoại môi trÆ°á»ng…
I. THÔNG ÄIỆP ‘LAUDATO SÃ’.
Ngà y 18.06.2015, Thông Ä‘iệp ‘Laudato sÃ’ (Vinh danh Thiên Chúa) vá» bảo vệ thiên nhiên được Äức Thánh Cha Phanxicô ban hà nh. Thông Ä‘iệp lấy tên từ lá»i cầu của thánh Phanxicô. ‘Laudato sÃ, mà Signore’ (Lạy Chúa của con, con chúc tụng Chúa), trong ‘Bà i ca Vạn váºt’ nhắc nhở má»i ngÆ°á»i rằng trái đất là ‘căn nhà chung của chúng ta’.
Äức Thánh Cha đã đặt câu há»i nhÆ° là trá»ng tâm thông Ä‘iệp ‘Loại thế giá»›i nà o [NgÆ°á»i Việt có thể thay bằng NÆ°á»›c Việt Nam nà o] chúng ta muốn chuyển lại cho những ngÆ°á»i đến sau chúng ta, cho các trẻ em Ä‘ang lá»›n lên?’ và để má»i chúng ta ‘săn sóc căn nhà chung’. NgÆ°á»i viết tiếp ‘Nghi vấn nà y không chỉ liên quan đến môi trÆ°á»ng mà thôi, vì ta không thể đặt câu há»i chỉ má»™t phần’, và điá»u nà y khiến phải tá»± há»i vỠý nghÄ©a cuá»™c sống và những giá trị là m căn bản cho Ä‘á»i sống xã há»™i: ‘Chúng ta đến trần thế nà y để là m gì? Chúng ta hoạt Ä‘á»™ng và tranh đấu vá»›i mục Ä‘Ãch nà o? Tại sao trái đất lại cần chúng ta?’. ‘Nếu chúng ta không đặt những câu há»i căn bản nà y, thì tôi không tin rằng những quan tâm của chúng ta vá» môi trÆ°á»ng có thể có những giải đáp quan trá»ng’.
‘Laudato sÃ, mà Signore’ (Lạy Chúa của con, con chúc tụng Chúa). ‘Bà i ca Vạn váºt’ nhắc chúng ta trái đất là căn nhà chung của mình, ‘cÅ©ng nhÆ° ngÆ°á»i chị chúng ta, chúng ta chia sẻ cuá»™c sống vá»›i chị ấy, và nhÆ° ngÆ°á»i mẹ tÆ°Æ¡i đẹp đón nháºn chúng ta trong vòng tay mẹ’ (1). Do ‘chúng ta là đất’ (x. St 2,7), nên thân thể chúng ta được cấu thà nh nhá» những thà nh tố của trái đất, không khà là yếu tố mang lại cho chúng ta hÆ¡i thở và nÆ°á»›c từ trái đất là m cho chúng ta được sống và được bổ dưỡng’ (2).
Trong thá»i đại chúng ta, trái đất bị ngược đãi và cÆ°á»›p phá Ä‘ang kêu than và những tiếng than trách đó Ä‘ang hiệp vá»›i những tiếng rên xiết của những ngÆ°á»i bị bá» rÆ¡i trên thế giá»›i nà y. Äức Thánh Cha Phanxicô má»i chúng mình hãy lắng nghe há», tất cả và từng ngÆ°á»i, cá nhân hay táºp thể (gia đình, quốc gia và cá»™ng đồng quốc tế) hãy ‘hoán cải vá» môi sinh’, theo Ä‘á» nghị của Thánh Gioan Phaolô II, tức ‘đổi hÆ°á»›ng’, đón nháºn vẻ đẹp và trách nhiệm dấn thân để ‘săn sóc căn nhà chung’. Äồng thá»i, Äức Phanxicô nhìn nháºn: ‘NgÆ°á»i ta nháºn thấy có sá»± nhạy cảm ngà y cà ng gia tăng đối vá»›i môi trÆ°á»ng và việc săn sóc thiên nhiên, và thà nh tâm lo lắng những gì Ä‘ang xảy ra cho hà nh tinh chúng ta’ (19), gia tăng niá»m hy vá»ng mà Thông Ä‘iệp Ä‘á» cao và gá»i đến má»i ngÆ°á»i má»™t sứ Ä‘iệp rõ rà ng và đầy hy vá»ng: ‘Nhân loại còn có khả năng cá»™ng tác để xây dá»±ng má»™t căn nhà chung’ (13); ‘con ngÆ°á»i còn khả năng can thiệp tÃch cá»±c’ (58); ‘không phải tất cả đã bị mất mát, vì con ngÆ°á»i, tuy có khả năng thoái hóa tá»™t Ä‘á»™, nhÆ°ng vẫn còn có thể tá»± vượt thắng, tái chá»n lá»±a Ä‘iá»u thiện và tái tạo’(205).
Ngá» lá»i vá»›i tÃn hữu Công Giáo, Äức Thánh Cha nhắc lại lá»i Thánh Gioan Phaolô II: ‘Äặc biệt Kitô hữu nháºn biết các nghÄ©a vụ mình trong thiên nhiên, đối vá»›i thiên nhiên và Äấng Tạo hóa là thà nh phần Äức Tin mình’ (64), nhÆ°ng hỠ‘đặc biệt muốn đối thoại vá»›i tất cả má»i ngÆ°á»i vá» căn nhà chung chúng ta’ (3): đối thoại được nhắc trong toà n Thông Ä‘iệp, và nÆ¡i chÆ°Æ¡ng V, nó trở thà nh má»™t phÆ°Æ¡ng thế để đối phó và giải quyết các vấn Ä‘á». Từ đầu, Äức Phanxicô nhắc nhở cả ‘các Giáo Há»™i và Cá»™ng Ä‘oà n Kitô khác đã phát triển sá»± quan tâm sâu xa và má»™t suy tÆ° quà báu’ vá» Ä‘á» tà i môi sinh há»c (7). Tháºt thế, hỠđóng góp đặc biệt, bắt đầu từ sá»± đóng góp của ‘Äức Thượng phụ quà mến Bartolomeo’ (7), được trÃch dẫn nhiá»u trong các Ä‘oạn số 8 và 9. Nhiá»u lần, Äức Thánh Cha cám Æ¡n những ngÆ°á»i giữ vai chÃnh trong công cuá»™c nà y, cá nhân cÅ©ng nhÆ° các hiệp há»™i và tổ chức, ‘suy tÆ° của vô số nhà khoa há»c, triết gia, thần há»c gia và các tổ chức xã há»™i đã phong phú hóa tÆ° tưởng Giáo Há»™i vá» những vấn đỠấy’ (7) và NgÆ°á»i má»i gá»i má»i ngÆ°á»i hãy nhìn nháºn ‘sá»± phong phú mà các tôn giáo có thể đóng góp cho má»™t ná»n môi sinh há»c toà n diện và cho sá»± phát triển trá»n vẹn con ngÆ°á»i’ (62).
Tiến trình Thông Ä‘iệp được trình bà y trong số 15 và được khai triển trong 6 chÆ°Æ¡ng. Văn kiện khởi sá»± từ sá»± lắng nghe tình trạng, dá»±a trên những thủ đắc khoa há»c tốt nhất hiện nay (ch. 1), đối chiếu vá»›i Kinh thánh và truyá»n thống Do thái – Kitô (ch. 2), nêu rõ căn cá»™i các vấn Ä‘á» (ch. 3) trong thá»i đại kỹ thuáºt là m chủ và trong thái Ä‘á»™ co cụm thái quá tá»± tham chiếu của con ngÆ°á»i. Chủ trÆ°Æ¡ng Thông Ä‘iệp (ch. 4) là má»™t ‘ná»n môi sinh há»c toà n diện, bao gồm rõ rệt các chiá»u kÃch nhân bản và xã há»™i’ (137), gắn chặt vá»›i vấn Ä‘á» môi trÆ°á»ng. Trong viá»…n tượng ấy, Äức Phanxicô Ä‘á» nghị (ch. 5) khởi sá»± má»™t cuá»™c đối thoại chân thà nh trên má»i bình diện của Ä‘á»i sống xã há»™i, kinh tế và chÃnh trị. Cuá»™c đối thoại nà y cÆ¡ cấu hóa các tiến trình quyết định minh bạch và NgÆ°á»i nhắc nhở (ch. 6) rằng không dá»± phóng nà o có thể hữu hiệu nếu không được linh hoạt nhá» má»™t lÆ°Æ¡ng tâm được huấn luyện và có tinh thần trách nhiệm, NgÆ°á»i Ä‘á» nghị những Ä‘iá»u để tăng trưởng trong chiá»u hÆ°á»›ng nà y trên bình diện giáo dục, tu đức, Giáo Há»™i, chÃnh trị và thần há»c. Thông Ä‘iệp kết thúc vá»›i 2 kinh nguyện: má»™t được trình bà y để chia sẻ vá»›i tất cả những ngÆ°á»i tin nÆ¡i ‘Má»™t Thiên Chúa Sáng Tạo và là Cha’ (246) và má»™t được Ä‘á» ra cho những ngÆ°á»i tuyên xÆ°ng niá»m tin nÆ¡i Chúa Giêsu Kitô, theo nhịp Ä‘iệp khúc ‘Laudato sÃ’ khởi đầu và kết thúc Thông Ä‘iệp.
Thông Ä‘iệp được má»™t số chủ Ä‘á» hÆ°á»›ng dẫn, được cứu xét dÆ°á»›i những viá»…n tượng khác nhau, mang lại cho nó má»™t sá»± thống nhất vững mạnh: ‘Quan hệ thâm sâu giữa những ngÆ°á»i nghèo và sá»± mong manh của trái đất; xác tÃn rằng má»i sá»± trên trái đất có liên hệ máºt thiết vá»›i nhau; sá»± phê bình mô hình má»›i và những hình thức quyá»n lá»±c xuất phát từ kỹ thuáºt; lá»i má»i gá»i tìm kiếm những cách thức khác để hiểu kinh tế và tiến bá»™; giá trị riêng từng thụ tạo; ý nghÄ©a nhân bản của môi sinh há»c; sá»± cần thiết phải có những cuá»™c thảo luáºn chân thà nh và ngay thẳng; trách nhiệm hệ trá»ng của chÃnh trị quốc tế và địa phÆ°Æ¡ng; ná»n văn hóa gạt bá» và đỠnghị má»™t lối sống má»›i (16).
Má»i xem : ChÆ°Æ¡ng trình Diá»…n nguyện LAUDATO Sà tại Thánh Ä‘Æ°á»ng Phanxicô Äakao, Tổng Giáo pháºn Sà igòn ngà y 02.10.2015 tại :
https://www.youtube.com/watch?v=WbVD92GY3uY
II. HỦY HOẠI MÔI TRƯỜNG TẠI QUÊ HÆ¯Æ NG.
A. Sá»± kiện. Từ ngà y 06.04.2016, tình trạng cá chết được ngÆ° dân phát hiện tại vùng biển má»™t số xã thuá»™c thị xã Kỳ anh (Hà tÄ©nh). Äến lối ngà y 10.04.2016, hiện tượng cá chết lan tiếp đến vùng biển xã Quảng đông, huyện Quảng trạch (Quảng bình). Sau đó, tình trạng cá chết được thấy tại vùng biển Quảng trị rồi lan rá»™ng và o Thừa thiên-Huế. Hiện tượng cá chết vẫn tiếp tục xuất hiện suốt 20 ngà y dá»c theo bá» biển miá»n Trung dà i hÆ¡n 200 cây số. Nhiá»u báo, trang thông tin môi trÆ°á»ng quốc tế AFP, The Guardian (Anh), Channel News Asia (Singapore) đã đăng tải thông tin vá» sá»± kiện nà y. Ông NhÆ° Văn Cẩn, Vụ trưởng Vụ Nuôi trồng thủy sản, trả lá»i thông tÃn viên AFP: á» ChÆ°a từng thấy hiện tượng nà y xảy ra trÆ°á»›c kia Ừ. Sáng ngà y 27.04.2016, má»™t số ngÆ°á»i tắm biển tại bãi Phạm Văn Äồng, Mân thái (Äà nẵng) đã phát hiện má»™t số cá chết dạt và o bá».
Äã ba tuần nay, tôm, cá và nghêu chết đầy biển miá»n Trung từ VÅ©ng áng Hà tÄ©nh đến Thừa thiên–Huế và các tỉnh khác. Các bè cá thiệt hại hà ng tá»· đồng, dân nuôi trồng thủy sản Ä‘au Ä‘á»›n nhìn tà i sản bị tiêu hÅ©y. NgÆ° dân Ä‘Æ°a thuyá»n lên bá» phÆ¡i nắng và nhịn đói. Tại Quảng bình, hà ng loạt ngÆ°á»i dân ăn cá phải và o bệnh viện cấp cứu… Nguy cÆ¡ ô nhiá»…m môi trÆ°á»ng tháºt là trầm trá»ng.
B. Formosa Plastics Group (FPG), năm 2009, nháºn giải ‘Hà nh tinh Ä‘en’ do Ethecon, má»™t tổ chức bảo vệ môi trÆ°á»ng ở Äức dà nh cho những cá nhân hay tổ chức ‘góp phần’ và o việc phá hủy môi trÆ°á»ng. Äây là má»™t táºp Ä‘oà n công nghiệp Ä‘a ngà nh hà ng đầu Äà i loan, nhất là sản phẩm hóa dầu hà ng đầu thế giá»›i. Formosa đầu tÆ° khoảng 10 tá»· Mỹ kim và o dá»± án VÅ©ng áÙng (Hà tÄ©nh) và dá»± án được các bên thứ ba quan tâm đầu tÆ°. Do đó, số vốn đầu tÆ° nà y đã thay chủ thà nh Trung cá»™ng hay Công ty JFE, sản xuất thép lá»›n thứ hai Nháºt, có thể tham gia đầu tÆ° lối 27 tá»· yên (220 triệu Mỹ kim) và o dá»± án nà y (Reuter, 30.07.2015). Äó là dá»± án quy mô rất lá»›n ở Việt Nam. Không thể phủ nháºn lợi Ãch của dá»± án nà y đối vá»›i kinh tế nÆ°á»›c ta, nhÆ°ng việc công nghiệp hóa, nhất là vá»›i Trung cá»™ng, luôn kèm theo sá»± tà n phá môi trÆ°á»ng. Ở đâu cÅ©ng váºy, các táºp Ä‘oà n tÆ° bản thÆ°á»ng sẵn sà ng hy sinh môi trÆ°á»ng, hy sinh lợi Ãch cá»™ng đồng vì lợi nhuáºn của mình. Do đó, vấn Ä‘á» là Việt Nam phải có các cÆ¡ chế (luáºt pháp, chÃnh quyá»n, báo chÃ, các tổ chức xã há»™i dân sự…) để ngăn ngừa, giảm thiểu sá»± tà n phá môi trÆ°á»ng do công nghiệp hóa gây ra và tá»± bảo vệ mình. NhÆ° váºy, má»i nhà đầu tÆ° ngoại quốc nà o khi đến nÆ°á»›c ta cÅ©ng phải trình bà y ‘hồ sÆ¡ môi trÆ°á»ng’ sạch sẽ.
Formosa là má»™t trong những doanh hiệu chịu nhiá»u tai tiếng trên thế giá»›i vá» hà nh vi gây ô nhiá»…m môi trÆ°á»ng :
Tại chÃnh quốc, các khoa há»c gia Äà i loan đã công bố vá» những ô nhiá»…m các chất gây ung thÆ° và phá hủy mô gan, do công nghệ cracking dầu má» của há» tại Yulin. Do đó, tại trụ sở Formosa đã bị ngÆ°á»i biểu tình phản đối vi phạm môi trÆ°á»ng (Báo Äà i bắc ngà y 24.02.2014). Tại Hoa kỳ, tiểu bang Texas và Louisiana, các nhà máy Formosa bị phát hiện xả các chất Ä‘á»™c nhÆ° 1,2-dichloroethane (EDC), dioxin và chroroform… và o đất và nÆ°á»›c ngầm, kể cả xuống sông Mississippi. Năm 2009, Formosa bị EPA (CÆ¡ quan Bảo vệ Môi trÆ°á»ng Hoa kỳ) ‘phạt dân sự’ 2,8 triệu Mỹ kim và phải bá» ra 10 triệu Mỹ kim để khắc phục các vấn Ä‘á» gây ô nhiá»…m môi trÆ°á»ng tại hai tiểu bang nà y.
Tại Campuchia năm 1998, Formosa là đầu mối gây bạo loạn chết ngÆ°á»i khi há» chở sang Campuchia 3000 tấn rác nhiá»…m thủy ngân và o cảng Sihanoukville. Rác là những khối nén, bá»c trong bao nhá»±a khá dà y. Dân trong đổ xô đến bãi rác, lấy những tấm nhá»±a để vá» lợp nhà . Há» dùng dao, tay và cả răng cắn bóc các bao nhá»±a nhiá»…m Ä‘á»™c. Và i ngà y sau, nhiá»u ngÆ°á»i bị sốt, tiêu chảy. Má»™t ngÆ°á»i phải nháºp viện và chết. Khi tin tức lan ra, ngÆ°á»i dân trong vùng tức giáºn Ä‘áºp phá các công sở. Nhiá»u ngà n ngÆ°á»i hoảng sợ rá»i bá» thà nh phố định tiến vá» Phnom penh. Cuá»™c bạo loạn nà y là m chết thêm 5 ngÆ°á»i nữa.
Việc thà nh láºp dá»± án Formosa nÆ¡i má»™t nÆ°á»›c tham nhÅ©ng nổi tiếng nhÆ° Việt Nam cá»™ng sản, chắc chắn hỠđã phải chi… Thanh tra ChÃnh phủ từng phát hiện nhiá»u sai phạm nghiêm trá»ng trong việc cấp phép đầu tÆ°, nhÆ°ng cá»±u Thủ tÆ°á»›ng Nguyá»…n Tấn DÅ©ng đã đồng ý hợp thức hóa việc chÃnh quyá»n địa phÆ°Æ¡ng cố tình nâng thá»i hạn giấy phép từ 50 năm luáºt định lên 70 năm. Dá»± án trị giá 15 tá»· mỹ kim, bao gồm Khu liên hợp gang thép và Cảng nÆ°á»›c sâu SÆ¡n dÆ°Æ¡ng (Hà TÄ©nh) được cấp phép năm 2008. NhÆ°ng, theo các chuyên gia trong nÆ°á»›c thì Formosa là má»™t dá»± án đầy tranh cãi cả vá» những an ninh quốc phòng, kinh tế và môi trÆ°á»ng. HỠđược phép sá» dụng diện tÃch 3.300 ha trong vòng 70 năm. Ngà y 03.03.2015, sau phiên há»p ChÃnh phủ, ông Nguyá»…n Văn Nên cho báo chà biết Thủ tÆ°á»›ng DÅ©ng đã đồng ý không thay đổi thá»i hạn giấy phép 70 năm, mặc dù Hà tÄ©nh thá»±c hiện sai pháp luáºt và Thanh tra ChÃnh phủ đã có kết luáºn và đỠnghị xá» lý kể cả Ä‘iá»u tra hình sá»±. Tỉnh Hà tÄ©nh cho biết là Phó Thủ tÆ°á»›ng Hoà ng Trung Hải đã ký cho phép địa phÆ°Æ¡ng thá»±c hiện việc cấp chứng nháºn đầu tÆ° thá»i hạn 70 năm. Ông Nguyá»…n Quang A, má»™t nhà hoạt Ä‘á»™ng xã há»™i dân sá»± Ä‘á»™c láºp phát biểu: « Äây là má»™t vấn Ä‘á» hết sức nghiêm trá»ng, bởi chÃnh các cÆ¡ quan nhà nÆ°á»›c, các cÆ¡ quan bảo vệ pháp luáºt đã là những nÆ¡i vi phạm pháp luáºt rất nghiêm trá»ng. Việc hợp thức hoá má»™t quyết định trái qui định nhà nÆ°á»›c thì tôi nghÄ© cÅ©ng lại là trái pháp luáºt nữa. Vấn Ä‘á» VÅ©ng áng đúng là má»™t chuyện hết sức kỳ quặc. Nó cho thấy có những thế lá»±c thá»±c sá»± đã bán rẻ theo ý ngÆ°á»i taỪ. Ngoà i ra, Hà tÄ©nh còn miá»…n thuế đất 15 năm và cho thuê 33 triệu m2 đất vá»›i giá rẻ có 80 đồng/m2/năm, tiá»n thuê mặt nÆ°á»›c 10 triệu đồng/km2. Không những váºy Formosa nợ gần 200 tá»· đồng thuế tà i nguyên và phà bảo vệ môi trÆ°á»ng. Năm 2014, dù chỉ là má»™t doanh nghiệp, Formosa đã gá»i má»™t công văn cho chÃnh phủ Ä‘á» xuất thà nh láºp đặc khu kinh tế gang thép VÅ©ng áng.
Từ khi khởi công đến nay, Formosa đã để xảy ra khá nhiá»u Ä‘iá»u tai tiếng ở Việt Nam:
1. ÄÆ°a nhiá»u ngà n lao Ä‘á»™ng Tà u là m việc ‘chui’ ở VÅ©ng áng. Số lượng lao Ä‘á»™ng Ä‘ang là m việc thì còn 5.615 ngoại quốc, trong dó có 4.154…
2. Sáºp già n giáo ở Hà tÄ©nh ngà y 25.03.2015, già n giáo đúc bê tông giếng chìm tại công trÆ°á»ng dá»± án lắp đặt thùng chìm trá»ng lá»±c cảng SÆ¡n dÆ°Æ¡ng sáºp khiến 13 ngÆ°á»i chết, 29 ngÆ°á»i bị thÆ°Æ¡ng. Nhà thầu là Táºp Ä‘oà n Samsung, Hà n quốc.
3. Äổ trá»™m rác thải ra môi trÆ°á»ng ngà y 05.03.2016 và từ sau Tết Nguyên đán đến nay, gây ô nhiá»…m môi trÆ°á»ng nghiêm trá»ng.
4. Năm 2011, Formosa đã chá»c giáºn giáo dân Hà tÄ©nh phải nổi giáºn khi chúng, không những gây ảnh hưởng vá» môi trÆ°á»ng là m ăn của ngÆ° dân, còn ‘thuê’ côn(g) an trấn áp sá»± phản kháng của dân chúng. Kết quả, sau nhiá»u ngà y chịu Ä‘á»±ng, giáo dân đã bắt 5 công an, nhốt lại mà chÃnh quyá»n không dám phản ứng mạnh, mà phải nhá» sá»± can thiệp của linh mục giáo xứ, 5 công an má»›i được thả ra.
5. NgÆ°á»i Trung quốc xuất hiện chÆ°a đầy 10 năm tại vùng đất nà y thì có hà ng loạt vụ việc Ä‘au lòng xảy ra. Trong đó, gồm những thanh niên hÆ° há»ng, những thiếu nữ sa Ä‘Ã và o nghiện ngáºp và là m gái Ä‘iếm, những dịch vụ Ä‘en xuất hiện nhÆ° các ổ chứa, các Ä‘iểm ghi lô Ä‘á», cá Ä‘á»™ bóng đá, Ä‘iểm cho vay nặng lãi, nÆ¡i ăn chÆ¡i thâu đêm suốt sáng và nạn xì ke ma túy trà n lan…
6. Nghi án Formosa xả thải ra biển, là m hà ng chục tấn cá chết. Mặc dù thừa nháºn có hệ thống ống xả thải xuống biển, nhÆ°ng lãnh đạo Formosa vẫn phủ nháºn lý do cá chết là do Ä‘Æ°á»ng ống thải Formosa. Há» nói ‘Quanh hệ thống kênh xả thải, há» nuôi cá để kiểm tra chất lượng nÆ°á»›c. Thá»±c tế trong kênh của há», cá vẫn sống. Nếu do xả thải, thì cá trong đó phải chết trÆ°á»›c cá ngoà i biển. Do váºy, há» yên tâm là há» không là m gì ảnh hưởng tá»›i môi trÆ°á»ng biển Việt Nam’.
C. Cháºm trể trong việc xác định nguyên nhân.
Lý do cháºm trể được các Bá»™ Ngà nh cho biết là vì VÅ©ng áÙng là khu công nghiệp có yếu tố nÆ°á»›c ngoà i nên không và o được. Phải chăng, chúng ta đã mất ‘chủ quyá»n’ ngay trên chÃnh lãnh thổ Việt Nam? Uá»· ban Nhân dân Hà tÄ©nh thì bảo Ä‘ang báºn kiện toà n nhân sá»± không xuống hiện trÆ°á»ng được. Äồng thá»i, các Äại biểu Quốc há»™i và Há»™i đồng Nhân dân mang tiếng là đại diện cho ý chÃ, nguyện vá»ng ngÆ°á»i dân vẫn im lặng trong suốt mấy ngà y qua. Äáng ngại nhất là chứng kiến sá»± thụ Ä‘á»™ng của các tổ chức đại diện quyá»n lợi ngÆ° dân, các nông há»™ nuôi trồng thủy sản, bà con buôn bán thủy hải sản trong vùng – những ngÆ°á»i mà thảm há»a nà y gây ảnh hưởng tai hại nhất.
Khôi hà i ra nÆ°á»›c mắt, ngà y 22.04.2016, giải thÃch hiện tượng cá chết hà ng loạt nà y, trong bản tin lúc 11 giá» 30 trên Ä‘Ã i truyá»n hình Việt Nam (VTV) đã phát Ä‘i lá»i ông Hoà ng DÆ°Æ¡ng Tùng, phó tổng cục trưởng Tổng cục Môi trÆ°á»ng thuá»™c bá»™ Tà i nguyên Môi trÆ°á»ng. cho rằng nguyên nhân hiện tượng đó có thể là do… ‘sức ép của âm thanh… Tuy nhiên, việc xác định nguyên nhân cá chết trên biển là rất phức tạp… Ở đại dÆ°Æ¡ng, cá chết có thể là do sức ép của âm thanh, sóng, Ä‘á»™ng đất…’. NhÆ° váºy, cá chết hà ng loạt là do sức ép âm thanh gây ồn à o? Chỉ có não trạng ‘đỉnh cao trà tuệ’ má»›i nghÄ© ra được Ä‘iá»u nà y.
Phải chỠđến ngà y 25.04.2016 khi ông Chu Xuân Phà m (Chou Chun Fan), Giám đốc đối ngoại Công ty TNHH Gang thép HÆ°ng nghiệp Formosa trả lá»i phóng viên Lan Anh là ‘đã xả thải thì phải tác Ä‘á»™ng đến môi trÆ°á»ng, nên phải chá»n hoặc là thép hoặc tôm cá. TrÆ°á»›c kia, nÆ¡i trồng lúa mà nay là nÆ¡i đặt nhà máy thì đâu còn lúa. Äó cÅ©ng là đã phải chá»n lá»±a. Nếu chá»n cả hai thì là m thủ tÆ°á»›ng cÅ©ng không giải quyết được’. TrÆ°á»›c câu trả lá»i ‘tháºt’ nà y, má»›i đầu, nhiá»u ngÆ°á»i Việt phản đối ông. Háºu qúả, ông đã bị sa thải và các lãnh đạo Fortmosa xin lá»—i ngÆ°á»i Việt. Sau đó, ngÆ°á»i ta nháºn thức là , vô ý hay không, ông đã tiết lá»™ má»™t sá»± tháºt là ‘Formosa đã xả thải tác Ä‘á»™ng đến môi trÆ°á»ng’.
Tối ngà y 27.04.2016, trong má»™t cuá»™c há»p báo ngắn chỉ 15 phút để Thứ trưởng Tà i nguyên- Môi trÆ°á»ng Võ Tuấn Nhân đã lên tiếng bênh vá»±c việc xả chất thải Ä‘á»™c hại của táºp Ä‘oà n Formosa khi tuyên bố: « ChÆ°a có bằng chứng để xác định Formosa VÅ©ng áng có liên quan đến cá chết ». Má»™t sá»± kiện rất đáng chú ý khi má»™t nữ phóng viên há»i ông Thứ trưởng vá» nguyên nhân cá chết vì trong nÆ°á»›c có kim loại nặng, nhÆ° kết quả kiểm nghiệm của Sở Tà i nguyên Môi trÆ°á»ng tỉnh Thừa Thiên–Huế… Ông Thứ trưởng láºp tức khoát tay yêu cầu dừng phá»ng vấn, ông nói nguyên văn ‘Tắt máy, tắt máy nghe. Xin lá»—i, không, không, để anh nói riêng vá»›i em ». Äừng há»i câu há»i đó tổn hại cho đất nÆ°á»›c của mình… Em há»i câu há»i đó là m tổn hại cho đất nÆ°á»›c của mình… »
Tuy nhiên, hôm sau, ngà y 28.04.2016, Bá»™ trưởng Tà i nguyên-Môi trÆ°á»ng Trần Hồng Hà đã đến Formosa trá»±c tiếp khảo sát nÆ¡i xá» lý nÆ°á»›c thải của há». Tuổi Trẻ.online ngà y 30.04.2016 cho biết ông đã nhìn nháºn sá»± cố môi trÆ°á»ng rất nghiêm trá»ng, lần đầu ở Việt Nam. Các bá»™ ngà nh, cÆ¡ quan nghiên cứu khoa há»c dù đã ná»— lá»±c nhÆ°ng việc Ä‘iá»u phối, triển khai trÆ°á»›c thảm há»a môi trÆ°á»ng còn lúng túng, cháºm và không đáp ứng được kỳ vá»ng ngÆ°á»i dân và công luáºn. Ông rất mong ngÆ°á»i dân tiếp tục tin tưởng các Bá»™, các ngà nh sẽ là m hết trách nhiệm vá»›i tinh thần công tâm, khoa há»c để sá»›m giải tá»a mối lo hiện nay. Ông nháºn khuyết Ä‘iểm và trách nhiệm trÆ°á»›c ngÆ°á»i dân và các cÆ¡ quan nhà nÆ°á»›c.
Khi kiểm tra trá»±c tiếp tại Formosa, ông đã nháºn biết pháp luáºt Việt Nam không cho phép việc xả thải ngầm trong khi Thứ trưởng Võ Tuấn Nhân lại nói ‘đưá»ng ống ngầm Formosa là hợp pháp’. Ông khẳng định Luáºt bảo vệ môi trÆ°á»ng Ä‘iá»u 101 quy định ‘bất cứ Ä‘Æ°á»ng ống nà o, nhất là đưá»ng ống xả thải, Ä‘á»u phải tạo Ä‘iá»u kiện cho quá trình giám sát, tiếp cáºn, kiểm tra má»™t cách dá»… dà ng.
III. LÀM CHÃNH TRỊ HAY KHÔNG LÀM CHÃNH TRỊ ?
Hôm nay, 41 năm sau ngà y nhiá»u ngÆ°á»i Việt miá»n Bắc bị Äảng cá»™ng sản lÆ°á»ng gạt để giết dồng bà o miá»n Nam hầu Ä‘Æ°a toà n dân và o ‘thiên Ä‘Æ°á»ng cá»™ng sản’. Bằng sá»± Ä‘e dá»a ‘là m chÃnh trị’, chúng là m Ä‘a số ngÆ°á»i dân sợ hãi dù, ngà y 16.1.1976, ra Ä‘i từ ‘thiên Ä‘Æ°á»ng cá»™ng sản’, Thánh Giáo hoà ng Gioan Phaolô II đã má»i chúng ta, bằng nhắc lại lá»i Thầy Chà Thánh Giêsu ‘Chúng con đừng sợ’. NhÆ°ng không chỉ chúng ta lầm lẫn việc ‘Là m ChÃnh trị hay không’.
Sau khi Äức Thánh Cha Phanxicô ban hà nh Thông Ä‘iệp ‘Laudato sÃ’, ông John Ellis Bush (tức Jeb Bush), ngÆ°á»i Công Giáo từ năm 1995, ứng cá» viên sÆ¡ tuyển đảng Cá»™ng hòa và o chức Tổng thống Hoa kỳ năm 2016, nói : « Tôi không Ä‘Æ°a ra những chÃnh sách kinh tế dá»±a theo ý kiến của các Giám mục hay Hồng Y của tôi, hoặc từ Äức Giáo Hoà ng của tôi. Tôi nghÄ© rằng tôn giáo chỉ nên là m cho chúng ta thà nh những con ngÆ°á»i tốt hÆ¡n, chứ đừng hÆ°á»›ng nhiá»u vá» những Ä‘iá»u mà cuối cùng Ä‘i và o lÄ©nh vá»±c chÃnh trị ». Äức Hồng Y Peter Turkson, Chủ tịch Há»™i đồng Giáo hoà ng vá» Công lý và Hòa bình đáp lá»i: « Äạo đức có liên hệ đến các quyết định và lá»±a chá»n chúng ta Ä‘Æ°a ra trong các tình huống cụ thể, bao gồm cả phÆ°Æ¡ng diện kinh tế. Tôi ao Æ°á»›c rằng chúng ta đừng tạo ra thêm những phân cách giả tạo giữa các vấn đỠđạo đức, thần há»c, và các vấn Ä‘á» kinh tế ». Khi há»p báo trình bà y thông Ä‘iệp ‘Laudeto SÃ’, Äức Hồng Y nói : « Chúng tôi Ä‘á» cáºp đến nhiá»u vấn Ä‘á» không phải vì chúng tôi là những chuyên gia vá» những vấn đỠấy, nhÆ°ng chúng tôi Ä‘á» cáºp đến chúng vì chúng liên quan đến các tác Ä‘á»™ng tá»›i Ä‘á»i sống chúng ta ». Kết quả, chánh trị gia Jeb Bush mà còn không biết phân biệt thế nà o là chánh trị hay không, nên khi tranh sÆ¡ tuyển đảng Cá»™ng hòa, ông đã sá»›m rá»i cuá»™c chÆ¡i.
Ngà y 08 và 09.06.2015, Äại chủng viện Vinh Thanh đã tổ chức Tuyển sinh cho Khóa 15 vá»›i 345 thà sinh đăng ký tham dá»± thi để chá»n khoảng 40. Äá» thi môn văn năm nà y được gợi hứng từ má»™t câu rất nổi tiếng của Chân phÆ°á»›c Giáo hoà ng Phaolô VI trong Tông huấn Evangelii Nuntiandi, số 41. ‘Con ngÆ°á»i thá»i nay mong nghe những chứng nhân hÆ¡n là những thầy dạy, và nếu há» có lắng nghe các thầy dạy là bởi vì các vị thầy nà y là những chứng nhân’. Chúng ta cÅ©ng có thể suy nghÄ© vá» Ä‘iểu nà y.
Ngà y 27.04.2016, Ban Công và Hòa bình Giáo pháºn Vinh có ‘Thông cáo vỠô nhiá»…m môi trÆ°á»ng biển tại miá»n Trung’. Xin má»i xem tại :
http://daichungvienvinhthanh.com/ban-cong-ly-va-hoa-binh-thong-cao- ve-tham-hoa-o-nhiem-moi-truong-bien-tai-mien-trung/
Ngà y 24.04.2016, Bà i giảng Lá»… Công lý – Hòa bình ‘Quê hÆ°Æ¡ng mình rồi sẽ ra sao ?’ – Linh mục Gioan Nguyá»…n Ngá»c Nam Phong, C.Ss.R. tại Äá»n thá» Äức Mẹ Hằng Cứu Giúp Sà i gòn. Xin má»i xem và /hay nghe tại :
http://tinhdongchuacuuthe.com/bai-giang-le-cong-ly-va-hoa-binh-que- huong-minh-roi-se-ra-sao/
Ngà y Quốc tang 30.04.2016
Hà Minh Thảo
http://daichungvienvinhthanh.com/ban-cong-ly-va-hoa-binh -thong-cao-ve-tham-hoa-o-nhiem-moi-truong-bien-tai-mien-trung/
Bạn không có quyền gửi bài viết Bạn không có quyền trả lời bài viết Bạn không có quyền sửa chữa bài viết của bạn Bạn không có quyền xóa bài viết của bạn Bạn không có quyền tham gia bầu chọn Bạn không được phép gởi kèm file trong diễn đàn Bạn có thể download files trong diễn đàn