DIỄN ÄÀN GIÃO PHẬN VINH :: Xem chủ đề - Tản Mạn vá» CÃCH NÓI
Người đăng
Thông điệp
Thà nh viên
Ngày tham gia: 18/02/2009 Bài gửi: 175 Số lần cám ơn: 0 Được cám ơn 5 lần trong 5 bài viết
gửi: 09.03.2016 Tiêu đề: Tản Mạn vá» CÃCH NÓI
Tản Mạn vá» CÃCH NÓI
Tôi thÆ°á»ng tham dá»± Thánh lá»… tại má»™t giáo xứ nhá» thuá»™c giáo hạt G. (tạm gá»i xứ B), GP Saigon, giáo dân Ä‘a số là dân nháºp cÆ°. Tôi thÃch “cách nói†của linh mục (LM) xứ: “CHÚNG TA hãy chúc bình an cho nhauâ€, rồi ngà i cúi đầu chúc bình an má»i ngÆ°á»i. Äó là động thái lịch sá»±, chứ nhiá»u LM không chúc bình an giáo dân, có lẽ vì “cách nói†mặc định: “Anh chị em hãy chúc bình an cho nhauâ€. NghÄ©a là giáo dân chúc bình an cho nhau chứ LM không chúc ai cả, cùng lắm cÅ©ng chỉ chúc bình an vá»›i LM đồng tế (nếu có), còn hầu nhÆ° là “bất Ä‘á»™ngâ€.
Dù chỉ là “nghi thức†(hoặc nghi lá»…, nhÆ°ng “nghi thức†hoặc “nghi lễ†vẫn PHẢI từ thá»±c tế, nhÆ° ngÆ°á»i ta nói “có đầy má»›i trà nâ€. Cách áp dụng có thể tạo sá»± gần gÅ©i và có cách áp dụng “máy móc†cứ lệ thuá»™c nghi thức nên tạo sá»± xa cách – vì không hòa đồng, có gì đó “phân biệt†và “Ãch ká»·â€. Chắc chắn Chúa cÅ©ng không muốn ngÆ°á»i ta “quá máy mócâ€.
LM xứ Ä‘i vắng, có má»™t LM Dòng Chúa Cứu Thế (DCCT) tá»›i dâng lá»… và i ngà y. Nghe nói LM nà y thÆ°á»ng đến chia sẻ má»—i tối thứ bảy. LM nà y cÅ©ng thÆ°á»ng đến dâng lá»… khi có dịp. Ngà i có giá»ng nói rõ rà ng, cách dâng lá»… nghiêm trang, giảng lá»… khá lôi cuốn. Äặc biệt hÆ¡n, tôi rất thÃch “cách nói†của LM DCCT nà y sau khi dâng Lá»… váºt: “Anh chị em hãy cầu nguyện để HY LỄ CỦA CHÚNG TA được Thiên Chúa là Cha toà n năng chấp nháºnâ€. Các linh mục khác luôn dùng “cách nói†đúng luáºt-chữ-Ä‘á»: “Anh chị em hãy cầu nguyện để LỄ VẬT CỦA TÔI và CỦA ANH CHỊ EM được Thiên Chúa là Cha toà n năng chấp nháºnâ€. Sao lại phân biệt khi má»i ngÆ°á»i cùng dâng Lá»… váºt chung? Váºy là m sao có thể “nên má»™t†nhÆ° Chúa Giêsu Æ°á»›c muốn? Vì Chúa đã, Ä‘ang và sẽ rất muốn má»i ngÆ°á»i “hiệp nhất nên má»™tâ€. Cách nói “của chúng ta†vá»›i “của tôi cÅ©ng là của bạnâ€, cách nà o dá»… hÆ¡n và thể hiện hiệp nhất hÆ¡n?
Có con ngÆ°á»i rồi má»›i có luáºt, vì thế luáºt phải vì con ngÆ°á»i chứ con ngÆ°á»i không nên vì luáºt. Thiết nghÄ©, “luáºt chữ Ä‘á»â€ không thể nhÆ° Lá»i Chúa, và chỉ có Lá»i Chúa má»›i “không sai má»™t chấm, má»™t phẩyâ€.
Từ lâu, tôi đã thấy không “êm tai†khi còn phân biệt “của tôi†và “của anh chị em†nên tôi đã đặt vấn Ä‘á» vá»›i nhiá»u ngÆ°á»i. Tuy nhiên, cách lý luáºn của há» không là m tôi “tâm phục khẩu phụcâ€. Hằng ngà y, chúng ta vẫn nói “nhà mình†hoặc “nhà ta†(tức là nhà của chúng ta) chứ không ai nói “nhà của ba/mẹ cÅ©ng là nhà của conâ€. Thiết tưởng, nói là “của tôi cÅ©ng là của anh chị em†thì khác gì nói “của chúng taâ€? Cách nói nà o dá»… hÆ¡n? Chắc hẳn nói “của chúng ta†sẽ là “cách nói†hòa đồng hÆ¡n, chung hÆ¡n và “êm tai†hÆ¡n.
Còn khi chúc bình an, má»™t LM DCCT dùng “cách nóiâ€: “Anh chị em CHÚNG TA hãy chúc bình an cho nhauâ€. Rồi ngà i chúc bình an không chỉ vá»›i giáo dân mà còn quay sang hai bên chúc bình an cho hai lá»… sinh đứng ở hai bên bà n thá». Cách chúc bình an nhÆ° váºy tháºt là ý nghÄ©a.
Giữa hai LM nói trên có má»™t “điểm chungâ€: Không Ä‘á» cao mình và dám chê mình. Khi giảng lá»…, nhiá»u LM chê ngÆ°á»i ná», trách ngÆ°á»i kia, không dám chê mình, đôi khi còn nói những vấn Ä‘á» không liên quan Phúc Âm, tháºm chà còn… “lạc Ä‘á»â€. Vá»›i LM xứ B, có lần Phúc Âm nói vỠđức tin, ngà i nói: “Tôi cÅ©ng chÆ°a thá»±c sá»± đủ mức tinâ€. Vá»›i LM DCCT, có lần Phúc Âm nói vá» dụ ngôn NgÆ°á»i Gieo Giống, ngà i nói: “Có lúc tôi thấy mình là hạt gieo trên vệ Ä‘Æ°á»ng, có lúc thấy mình là hạt gieo và o sá»i đá, có lúc thấy mình là hạt gieo và o bụi gai, tôi chÆ°a dám chắc mình là hạt gieo và o đất tốtâ€. LM nà y và dụ chÃnh mình chứ không “đụng chạm†tá»›i ai.
Ai cÅ©ng muốn nói tốt vá» mình và dá»… dà ng chê ngÆ°á»i khác. NgÆ°á»i dám chê mình chắc hẳn cao thượng và khả dÄ© tha thứ. Paul Boese nói: “Sá»± tha thứ không là m thay đổi quá khứ nhÆ°ng nó mở rá»™ng tÆ°Æ¡ng lai†(Forgiveness does not change the past, but it does enlarge the future). Dám chê mình không là m mình “đáng ghét†hoặc xấu hÆ¡n, mà là m cho mình được tôn trá»ng hÆ¡n. Äức Giêsu đã xác định: “Ai hạ mình xuống sẽ được tôn lên†(Lc 18:14). Dám chê mình là ngÆ°á»i khiêm hạ, muốn hÆ°á»›ng thượng, muốn sống tốt hÆ¡n, dù bây giá» mình chÆ°a đủ tốt. Vâng, dù chÆ°a là m được Ä‘iá»u mình muốn thì Ãt ra cÅ©ng phải biết muốn Ä‘iá»u mình là m. Vì con ngÆ°á»i luôn bất túc, bất trác và bất toà n váºy!
Thiên Chúa không há» câu nệ hoặc lệ thuá»™c hình thức (nghi thức), và cÅ©ng không thiên tÆ° tây vị ai, Ngà i chỉ cần lòng thà nh. CÅ©ng là “cách nói†nhÆ°ng có “cách nói†hợp lý và có “cách nói†không hợp lý. Việt ngữ không nhÆ° ngoại ngữ. Ngoại ngữ chỉ dùng má»™t đại từ ngôi thứ nhất số nhiá»u – nhÆ° We của Anh ngữ, hoặc Nous của Pháp ngữ, vừa có nghÄ©a CHÚNG TÔI vừa có nghÄ©a CHÚNG TA. NhÆ°ng trong Việt ngữ, CHÚNG TÔI và CHÚNG TA có khác nhau – đôi khi rất khác nhau.
Má»™t Chúa Nháºt ná», tôi dá»± thánh lá»… thêm sức cho khoảng 50 em tại má»™t giáo xứ thuá»™c giáo pháºn Xuân Lá»™c. ÄGM phụ tá Thomas Aquinas VÅ© Äình Hiệu vá» ban bà tÃch Thêm sức. Khi nói, ngà i dùng đại từ “con†chứ không dùng đại từ “tôi†hoặc “cha†nhÆ° nhiá»u giáo sÄ© khác. Mấy năm trÆ°á»›c, khi tham dá»± Há»™i thảo Thánh nhạc Toà n quốc Việt Nam, ÄGM Stêphanô Tri Bá»u Thiên (GP Cần ThÆ¡, khi còn đặc trách Ủy Ban Thánh nhạc Toà n quốc) cÅ©ng dùng đại từ “con†khi nói vá»›i các há»™i thảo viên. Cách nói nhÆ° thế là khiêm nhÆ°á»ng, chắc chắn thu phục lòng ngÆ°á»i và được ngÆ°á»i ta khâm phục.
Thế nhÆ°ng có những linh mục tuổi Ä‘á»i chẳng bao nhiêu – tháºm chà chỉ đáng tuổi con cháu, váºy mà luôn xÆ°ng mình là “cha†hoặc là “tôi†vá»›i những ngÆ°á»i lá»›n tuổi hÆ¡n mình. Do cách dịch của ngÆ°á»i dịch từ ngoại ngữ sang Việt ngữ, chứ chắc chắn ngà y xÆ°a Chúa Giêsu không xÆ°ng mình là “Ta†và gá»i ngÆ°á»i khác là “ngÆ°Æ¡i†– nhất là vá»›i những ngÆ°á»i cao niên hÆ¡n Ngà i (Nhiá»u – nhiá»u chứ không phải “tất cảâ€) đã dịch là TÔI. Nếu Chúa Giêsu là ngÆ°á»i Việt Nam, chắc chắn Ngà i sẽ gá»i ngÆ° phủ Phêrô là “anh†và xÆ°ng mình là “em†đà ng hoà ng – vì trÆ°á»›c khi bạn là gì thì bạn phải là CON NGƯỜI trÆ°á»›c đã. Tháºt váºy, trÆ°á»›c khi ngÆ°á»i ta là “ông kia, bà ná»â€ (ngÆ°á»i-ngoại-đạo cÅ©ng nhÆ° ngÆ°á»i-có-đạo), trÆ°á»›c tiên ngÆ°á»i ta vẫn là “con ngÆ°á»i†(theo nghÄ©a “bình thÆ°á»ng nhất trong các nghÄ©a bình thÆ°á»ngâ€, có những mối quan hệ xã há»™i Ä‘á»i thÆ°á»ng, và tất nhiên phải sống đúng CÆ¯Æ NG VỊ đó. Ca dao Việt Nam tháºt chà lý: “Lá»i nói chẳng mất tiá»n mua…â€.
Và quả tháºt, đúng là “phong ba bão táp không bằng ngữ pháp Việt Namâ€. Việt ngữ rất Ä‘á»™c đáo, vì thế mà không dá»… sá» dụng chút nà o, và cÅ©ng rất... tế nhị!
Lạy Chúa, xin giúp chúng con sống hoà n thiện và nên MỘT như Tôn à Ngà i. Amen.
TRẦM THIÊN THU
Bạn không có quyền gửi bài viết Bạn không có quyền trả lời bài viết Bạn không có quyền sửa chữa bài viết của bạn Bạn không có quyền xóa bài viết của bạn Bạn không có quyền tham gia bầu chọn Bạn không được phép gởi kèm file trong diễn đàn Bạn có thể download files trong diễn đàn