DIỄN ÄÀN GIÃO PHẬN VINH :: Xem chủ đề - Luáºn Thần Há»c vá» Lòng Chúa ThÆ°Æ¡ng Xót
Người đăng
Thông điệp
Thà nh viên
Ngày tham gia: 18/02/2009 Bài gửi: 175 Số lần cám ơn: 0 Được cám ơn 5 lần trong 5 bài viết
gửi: 15.12.2015 Tiêu đề: Luáºn Thần Há»c vá» Lòng Chúa ThÆ°Æ¡ng Xót
Luáºn Thần Há»c vá» Lòng Chúa ThÆ°Æ¡ng Xót
PHI LỘ – Bà i nà y trÃch từ má»™t cuốn sách của tác giả Robert Stackpole, STD. Äây là dạng bà i “cao cấp†lý luáºn thần há»c vá» Lòng Chúa ThÆ°Æ¡ng Xót của má»™t vị Thánh Tiến sÄ© Giáo há»™i, rất sâu sắc và uyên thâm, rất cần Ä‘á»c để hiểu biết thêm, và để có thể thá»±c hà nh đúng lòng thÆ°Æ¡ng xót. Kiến thức vá» Lòng Chúa ThÆ°Æ¡ng Xót cần thiết suốt Ä‘á»i cho má»i ngÆ°á»i, không trừ ai, nhÆ°ng thá»±c sá»± cần thiết hÆ¡n đối vá»›i những ngÆ°á»i Ä‘ang trá»±c tiếp tham gia hoạt Ä‘á»™ng trong các cá»™ng Ä‘oà n Lòng Chúa ThÆ°Æ¡ng Xót.
Ai cÅ©ng là tá»™i nhân, vì thế ai cÅ©ng cần đến Lòng Chúa ThÆ°Æ¡ng Xót. Äược thÆ°Æ¡ng xót rồi thì phải biết thÆ°Æ¡ng xót ngÆ°á»i khác, chứ đừng nhÆ° con nợ không biết xót thÆ°Æ¡ng (x. Mt 18:23-35).
Thánh Thomas Aquinas (Tiến SÄ© Giáo Há»™i, 1225-1274, Linh mục Dòng Äa-minh) đã giải thÃch rất sâu sắc vá» lý do Lòng Chúa ThÆ°Æ¡ng Xót là trung tâm của Äức Tin Công giáo. Trong bá»™ Tổng Luáºn Thần Há»c (Summa Theologiae), Thánh Thomas định nghÄ©a nhân đức “thÆ°Æ¡ng xót†thế nà y: “ThÆ°Æ¡ng xót là lòng trắc ẩn trong trái tim chúng ta vì sá»± Ä‘au khổ của ngÆ°á»i khác, lòng trắc ẩn nà y khiến chúng ta là m những gì có thể để giúp đỡ ngÆ°á»i đó†(Tổng luáºn Thần há»c, II-II.30.1).
Äối vá»›i Thánh Thomas, nhân đức thÆ°Æ¡ng xót có hai phÆ°Æ¡ng diện: “lòng thÆ°Æ¡ng xót xúc Ä‘á»™ng†(affective mercy) và “lòng thÆ°Æ¡ng xót tác Ä‘á»™ng†(effective mercy).
Lòng thÆ°Æ¡ng xót xúc Ä‘á»™ng là má»™t cảm xúc: Cảm thÆ°Æ¡ng ná»—i khốn khổ của ngÆ°á»i khác. Äối vá»›i vấn Ä‘á» nà y, Thánh Thomas nói rằng lòng thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i có ná»n tảng vỠ“nhược Ä‘iểm†trong bản chất: Sá»± khiếm khuyết của con ngÆ°á»i vá» tÃnh dá»… bị Ä‘au khổ. Chúng ta cảm thấy thÆ°Æ¡ng những ngÆ°á»i chịu Ä‘au khổ vì chúng ta cÅ©ng là ngÆ°á»i bị những Ä‘au khổ nhÆ° váºy. NhÆ° váºy, sá»± cảm thông vá»›i ngÆ°á»i khác nảy sinh từ khả năng thấu cảm. Thánh Thomas nói: “Những ngÆ°á»i tá»± nháºn mình hạnh phúc và khá»e mạnh đến ná»—i không bị bệnh thì có thể há» không biết Ä‘á»™ng lòng trắc ẩn†(Tổng luáºn Thần há»c, II-II.30.2).
Tuy nhiên, ở mức Ä‘á»™ nà o đó, cÆ°á»ng Ä‘á»™ của “lòng thÆ°Æ¡ng xót xúc Ä‘á»™ng†ở chúng ta đối vá»›i sá»± Ä‘au khổ của ngÆ°á»i khác cÅ©ng tùy và o mối quan hệ thân thiết vá»›i ngÆ°á»i khác: “Ai yêu thÆ°Æ¡ng thì coi bạn mình nhÆ° chÃnh mình, và coi Ä‘au khổ của ngÆ°á»i bạn nhÆ° của mình, cảm thấy thÆ°Æ¡ng há» nhÆ° thÆ°Æ¡ng mình†(Tổng luáºn Thần há»c, II-II.30.2). Chúng ta có thể nói rằng mối quan hệ tình cảm dá»… hình thà nh giữa bạn bè vá»›i nhau, và điá»u nà y tạo nên những ngÆ°á»i bạn tốt có thể cảm thông ná»—i khổ của nhau. Và dụ, khi chúng ta nghe nói ngÆ°á»i bạn, ngÆ°á»i thân hoặc ngÆ°á»i yêu sẽ phải đại phẫu, tá»± nhiên chúng ta cảm thấy thÆ°Æ¡ng há», và chúng ta tá»± nhủ: “Tôi có thể hình dung bạn tôi lo lắng thế nà o trÆ°á»›c khi phẫu thuáºtâ€. Chúng ta có thể “hình dung†điá»u đó vì chúng ta đã từng bị bệnh và cần được Ä‘iá»u trị. Sá»± thấu cảm nà y là điá»u mà Thánh Thomas có ý nói vỠ“lòng thÆ°Æ¡ng xót xúc Ä‘á»™ngâ€.
Mặt khác, “lòng thÆ°Æ¡ng xót tác Ä‘á»™ng†là điá»u chúng ta là m, đó là hà nh Ä‘á»™ng tÃch cá»±c vì Ä‘iá»u tốt của ngÆ°á»i khác, cố gắng giảm bá»›t Ä‘au khổ hoặc thá»a mãn nhu cầu của ngÆ°á»i khác. Theo Thánh Thomas, từ Latin misericordia có nghÄ©a Ä‘en là “có trái tim khổ sở†– cả vỠ“xúc Ä‘á»™ng†và “tác Ä‘á»™ng†– vá» ná»—i khổ của ngÆ°á»i khác. Và dụ, khi chúng ta nghe nói ngÆ°á»i bạn của chúng ta sắp chịu phẫu thuáºt, chúng ta không chỉ cảm thông mà chúng ta còn có thể có kế hoạch Ä‘i thăm trÆ°á»›c và sau phẫu thuáºt để an ủi ngÆ°á»i bạn đó. Äây là “lòng thÆ°Æ¡ng xót tác Ä‘á»™ng†vì nó thá»a mãn nhu cầu của ngÆ°á»i khác. Nói cách khác, đó là sá»± cảm thông “xúc Ä‘á»™ng†chuyển thà nh “tác Ä‘á»™ng†vì Ä‘iá»u tốt của ngÆ°á»i khác.
Thánh Thomas nháºn thấy có ba “ná»—i khổ†trong cuá»™c Ä‘á»i:
• Thứ nhất, ná»—i khổ trái ngược vá»›i lòng khao khát tá»± nhiên vá» sá»± hiện hữu và sá»± sống: Ná»—i khổ của ngÆ°á»i bệnh.
• Thứ nhì, ná»—i khổ xảy đến bất ngá»: Ná»—i khổ do tai nạn.
• Thứ ba, ná»—i khổ cá»±c Ä‘á»™: Ná»—i khổ khi ngÆ°á»i ta theo Ä‘uổi Ä‘iá»u tốt, nhÆ°ng lại gặp Ä‘iá»u ác.
Ở đây Thánh Thomas nghÄ© vá» những ná»—i khổ và những Ä‘iá»u bất hạnh khiến ngÆ°á»i ta Ä‘Ã nh lòng ráng chịu, những ná»—i khổ không đáng phải chịu của ngÆ°á»i vô tá»™i và ngÆ°á»i đạo đức. Trong Cá»±u Æ°á»›c, Thánh Gióp là tấm gÆ°Æ¡ng Ä‘iển hình vá» dạng Ä‘au khổ nà y. Ngà i bị đủ thứ khổ sở dù không đáng phải chịu.
Thánh Thomas tranh luáºn rằng lòng thÆ°Æ¡ng xót của con ngÆ°á»i cần phải là cả “lòng thÆ°Æ¡ng xót xúc Ä‘á»™ng†và “lòng thÆ°Æ¡ng xót tác Ä‘á»™ngâ€. Tuy nhiên, để là nhân đức thÆ°Æ¡ng xót Ä‘Ãch thá»±c, phải có hai đặc tÃnh.
• Thứ nhất, phải có căn nguyên “đúng lýâ€. NghÄ©a là , vá» sá»± tháºt Ä‘au khổ của ngÆ°á»i khác, và thá»±c sá»± đó là “điá»u tốt†khách quan đối vá»›i ngÆ°á»i khác mà chúng ta tìm cách giúp đỡ. Và dụ, ngÆ°á»i nghiện rượu có thể bị chao đảo và run rẩy vì thiếu rượu, nhÆ°ng “lý do chÃnh đáng†đỠnghị rằng cách tốt nhất đối vá»›i vấn Ä‘á» của ngÆ°á»i nà y không là cho há» ly rượu, dù nghÄ© rằng Ä‘iá»u đó tạm thá»i là m giảm ná»—i khổ của hỠ– và dù há» có thể xin rượu! Äiá»u thÆ°Æ¡ng xót cần là m là cung cấp cho ngÆ°á»i nghiện rượu cái gì thá»±c sá»± cần thiết theo khách quan: Cai rượu.
• Thứ nhì, nhân đức thÆ°Æ¡ng xót được chứng tá» trong hà nh Ä‘á»™ng hiệu quả (lòng thÆ°Æ¡ng xót tác Ä‘á»™ng) đối vá»›i Ä‘iá»u tốt của ngÆ°á»i khác, khi có thể. Nếu chúng ta chỉ “cảm thông†vá»›i ná»—i khổ của ngÆ°á»i khác và “chia sẻ ná»—i Ä‘au khổ của há»â€ mà không tìm cách thức hiệu quả để giúp đỡ há», thì nhân đức thÆ°Æ¡ng xót không tồn tại trong chúng ta tá»›i mức Ä‘á»™ cao.
Thánh Thomas Ä‘Æ°a ra hai câu há»i liên quan:
1. Lòng thÆ°Æ¡ng xót có là nhân đức cao cả nhất? Chắc chắn bao hà m sá»± cao thượng và sá»± cao quý, đến ná»—i “lòng thÆ°Æ¡ng xót tác Ä‘á»™ng†là sá»± giảm bá»›t nhu cầu và ná»—i khổ của ngÆ°á»i khác để không “thừa thãiâ€. Chúng ta giúp ngÆ°á»i khác bằng của cải, kiến thức, kỹ năng hoặc sức mạnh khi chúng ta thấy ngÆ°á»i khác cần sá»± giúp đỡ nhÆ° váºy. Theo nghÄ©a đó, lòng thÆ°Æ¡ng xót là hà nh Ä‘á»™ng chiếu cố của ngÆ°á»i có “dư†sá»± may mắn nà o đó để mà chia sẻ vá»›i ngÆ°á»i kém may mắn hÆ¡n mình. Nếu ngÆ°á»i có lòng thÆ°Æ¡ng xót lại “có Ä‘iá»u kiện†(nghÄ©a là có Ä‘iá»u gì đó hoặc thứ gì đó để chia sẻ), rồi nhân đức chÃnh của há» sẽ là điá»u nối kết há» vá»›i sá»± “có Ä‘iá»u kiện†của há». Trong trÆ°á»ng hợp con ngÆ°á»i, nhân đức “bác ái†là điá»u kết hiệp há» vá»›i Thiên Chúa (vì Thiên Chúa không cần lòng thÆ°Æ¡ng xót): “Do đó, vì con ngÆ°á»i có Thiên Chúa ở trên cao, đức ái kết hiệp vá»›i Thiên Chúa là điá»u lá»›n hÆ¡n lòng thÆ°Æ¡ng xót, là m giảm cảnh khổ của ngÆ°á»i khác†(Tổng luáºn Thần há»c, II-II.30.4). Mặt khác, khi chúng ta cân nhắc nhân đức nà o sẽ “quản lý†các mối quan hệ của chúng ta vá»›i tha nhân, rõ rà ng lòng thÆ°Æ¡ng xót đó trá»±c tiếp đến vá»›i những ngÆ°á»i thiếu thốn chÃnh là nhân đức cao thượng nÆ¡i con ngÆ°á»i (Tổng luáºn Thần há»c, II-II.30.4).
2. Lòng thÆ°Æ¡ng xót có là thuá»™c tÃnh cao cả nhất của Thiên Chúa? Thánh Thomas nói rằng vì Thiên Chúa là Äấng tuyệt đối, là Äấng sáng tạo tá»± hữu và hoà n hảo, Ngà i không bao giá» vị ká»·, nhÆ°ng luôn luôn và chỉ hà nh Ä‘á»™ng vá»›i lòng đại lượng vị tha, tuôn đổ Ä‘iá»u tốt dÆ° đầy lên các thụ tạo của Ngà i. Do đó, tá» lòng thÆ°Æ¡ng xót là điá»u phù hợp vá»›i Thiên Chúa theo cách đặc biệt, vì Ä‘iá»u đó thể hiện sá»± hoà n hảo vô táºn của Ngà i, sá»± dÆ° đầy vô hạn và sá»± đại lượng vô hạn của Ngà i. Thánh Thomas viết: “Nếu chúng ta cân nhắc má»™t nhân đức theo sá»± sở hữu của nó, chúng ta có thể nói rằng lòng thÆ°Æ¡ng xót là nhân đức lá»›n nhất trong các nhân đức nếu chÃnh nhân đức đó lá»›n nhất, không ai ở trên ngà i và má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u ở dÆ°á»›i Ngà i†(Tổng luáºn Thần há»c, II-II.30.4). DÄ© nhiên, Ä‘iá»u nà y chỉ đúng vá» Thiên Chúa. NhÆ° váºy, theo nghÄ©a đó, lòng thÆ°Æ¡ng xót là thuá»™c tÃnh quan trá»ng nhất của Thiên Chúa.
Váºy theo Thánh Thomas, Lòng Chúa ThÆ°Æ¡ng Xót là gì? Äó không thể là cảm xúc hoặc tình cảm vì Thiên Chúa hoà n hảo vô cùng và bất biến, Ngà i không thể thay đổi các cảm xúc “xảy ra†vá»›i Ngà i, “khắc phục†Ngà i, hoặc là m giảm sá»± viên mãn của Ngà i bằng bất cứ cách nà o. NhÆ° váºy, Thánh Thomas nói rằng Lòng Chúa ThÆ°Æ¡ng Xót “tác Ä‘á»™ngâ€, chứ không “xúc Ä‘á»™ngâ€. Nói cách khác, lòng thÆ°Æ¡ng xót của Ngà i được diá»…n tả trong hà nh Ä‘á»™ng tÃch cá»±c mà tình yêu là liệu pháp chữa trị Ä‘au khổ và thá»a mãn nhu cầu của các thụ tạo, chia sẻ vá»›i há» trong sá»± hoà n hảo của Ngà i. Thánh Thomas viết: “Cảm thấy buồn vá» ná»—i khổ của ngÆ°á»i khác không là thuá»™c tÃnh của Thiên Chúa, nhÆ°ng loại trừ Ä‘au khổ má»›i là thuá»™c tÃnh của Ngà i, và ở đây chúng ta có ý nói tá»›i bất kỳ nhược Ä‘iểm nà o. Các khuyết Ä‘iểm không được loại bỠđể cứu vá»›t mà để đạt được sá»± thiện, và nhÆ° chúng ta nói: Thiên Chúa là nguồn mạch sá»± thiện†(Tổng luáºn Thần há»c, I.21.3).
Theo Thánh Thomas, trên hết má»i Ä‘iá»u, sá»± tha tá»™i là biểu hiện Lòng ThÆ°Æ¡ng Xót của Thiên Chúa. Tha tá»™i là quyá»n tuyệt đối của Thiên Chúa: Tình yêu Thiên Chúa chứng tá» mạnh hÆ¡n tá»™i lá»—i và sá»± dữ. Khi con ngÆ°á»i tha thứ cho nhau, chúng ta kiá»m chế cÆ¡n giáºn dữ, đè nén sá»± phẫn uất, và hủy bá» má»i cách trả thù. NhÆ°ng chúng ta không thể miá»…n giảm chÃnh các khuyết Ä‘iểm. Chỉ có Thiên Chúa má»›i có thể thay đổi ý muốn của kẻ bất lÆ°Æ¡ng và là m cho hỠăn năn. Theo nghÄ©a nà y, chỉ có Thiên Chúa má»›i có thể miá»…n giảm tá»™i lá»—i. NhÆ° váºy, Lòng Chúa ThÆ°Æ¡ng Xót vô cùng mạnh mẽ để triệt tiêu tá»™i lá»—i, tái sinh và thánh hóa tá»™i nhân.
Và dụ, chúng ta thấy quyá»n phép của Lòng Chúa ThÆ°Æ¡ng Xót trong Tân Æ°á»›c, vì Chúa Giêsu không chỉ tha tá»™i cho ngÆ°á»i bại liệt được ngÆ°á»i ta khiêng đến vá»›i Ngà i, mà Ngà i còn chứng tá» quyá»n năng Thiên Chúa là m nhÆ° váºy bằng cách chữa là nh thể bệnh của ngÆ°á»i đó: “Äể các ông biết ở dÆ°á»›i đất nà y, Con NgÆ°á»i có quyá»n tha tá»™i: Ta truyá»n cho anh hãy đứng dáºy, vác lấy chõng của anh mà đi vá» nhà !†(Mc 2:10-11).
Tháºt váºy, Thánh Thomas nói: “Tha thứ cho ngÆ°á»i khác là thÆ°Æ¡ng xót há», đó là việc to lá»›n hÆ¡n việc tạo dá»±ng thế giá»›i†(Tổng luáºn Thần há»c, I-II.113.9). Hà nh Ä‘á»™ng Ä‘Æ°a thế giá»›i và o hiện hữu là công trình vÄ© đại, nhÆ°ng theo sá»± vÄ© đại của công trình được thá»±c hiện, sá»± bà o chữa cho ngÆ°á»i không công chÃnh là việc là m vÄ© đại hÆ¡n, vì Ä‘iá»u đó có giá trị hiệu quả vÄ©nh viá»…n. Các linh hồn được thánh hóa và được công chÃnh hóa sẽ sống mãi trong NÆ°á»›c Chúa, vì rồi thế giá»›i nà y sẽ qua Ä‘i mà thôi – chẳng chóng thì chà y!
TRẦM THIÊN THU (Chuyển ngữ từ Marian.org)
Äã đăng báo Äức Mẹ Hằng Cứu Giúp, Dòng Chúa Cứu Thế xuất bản tại Hoa Kỳ.
Bạn không có quyền gửi bài viết Bạn không có quyền trả lời bài viết Bạn không có quyền sửa chữa bài viết của bạn Bạn không có quyền xóa bài viết của bạn Bạn không có quyền tham gia bầu chọn Bạn không được phép gởi kèm file trong diễn đàn Bạn có thể download files trong diễn đàn