Các bạn trẻ thân mến,
Ãiá»u gì là m cho các bạn mất thá»i giá» nhiá»u nhất? Ãiá»u gì là m cho các bạn quan tâm nhất? Ãiá»u gì là m cho các bạn hạnh phúc nhất và cÅ©ng có thể Ä‘au khổ nhất? ThÆ°a đó chÃnh là tình yêu.
Công chÆ°a thà nh, danh chÆ°a toại ngÆ°á»i ta có thể tiếp tục phấn đấu vÆ°Æ¡n lên, nhÆ°ng sống mà không còn ai để thÆ°Æ¡ng để nhá»›, để mòn con mắt đợi ở cổng trÆ°á»ng. NgÆ°á»i ta vá»... các ngả Ä‘Æ°á»ng xôn xao thì đó là cuá»™c Ä‘á»i Ä‘ang chết dần chết mòn theo năm tháng.
NhÆ°ng yêu là gì? Tình yêu Ä‘Ãch thá»±c cần phải biểu lá»™ cho ngÆ°á»i mình yêu nhÆ° thế nà o?
Nói đến tình yêu là nói tá»›i má»™t tấm lòng được chia sẻ, được cho Ä‘i má»™t cách quảng đại và đầy hy sinh. Nên tình yêu nó cÅ©ng đòi há»i má»™t sá»± quên mình, má»™t sá»± hy sinh đánh đổi cuá»™c Ä‘á»i để đồng hoá vá»›i ngÆ°á»i mình yêu. Tình yêu không có sá»± hy sinh đó chỉ là sá»± Ãch ká»·, và tình yêu không có lòng chung thủy đó chỉ là má»™t sá»± lừa dối để tìm hưởng thụ cho riêng mình.
Chúa Giêsu, Ngà i đã trở nên mẫu má»±c cho tình yêu. Vì yêu nên Chúa đã hoá thân là m ngÆ°á»i. Ngà i bá» ngai trá»i xuống trần gian để mặc lấy xác phà m giống nhÆ° chúng ta ngoại trừ tá»™i lá»—i. Ngà i đã hoà nháºp vá»›i cuá»™c sống con ngÆ°á»i, để gắn bó và chia sẻ vá»›i những lo âu vất vả của má»™t kiếp ngÆ°á»i. Ngà i yêu thÆ°Æ¡ng nên đã quên mình phục vụ tha nhân. Ngà i đã Ä‘i đến tá»™t đỉnh của tình yêu là dám chết cho ngÆ°á»i mình yêu. Tình yêu của Ngà i là má»™t tình yêu đầy cao thượng và bao dung. Cho dù con ngÆ°á»i có đầy khiếm khuyết, có bất trung tá»™i lá»—i, Ngà i vẫn thứ tha, vẫn tìm cách để chúng ta có cÆ¡ há»™i là m lại cuá»™c Ä‘á»i. Tình yêu của Ngà i là má»™t tình yêu thủy chung. Ngà i đã Ä‘i trá»n con Ä‘Æ°á»ng tình đầy Ä‘au khổ, vá»›i trái tim dốc cạn đến giá»t máu Ä‘Ã o cuối cùng là lá»i minh chứng cho tình yêu bất diệt của Ngà i. Ãó cÅ©ng là má»™t giao Æ°á»›c vÄ©nh cá»u mà từ nay cá»a trá»i luôn rá»™ng mở để đón nháºn kẻ lỡ bÆ°á»›c sa chân trở vá». Tá»™t đỉnh của của tình yêu nÆ¡i Chúa Giêsu đó chÃnh là sá»± dâng hiến bản thân mình thà nh của ăn nuôi sống con nguá»i. “Không ai có tình yêu cao cả nhÆ° Chúa đến ná»—i dám chết cho ngÆ°á»i mình yêuâ€.
Cách thức thể hiện tình yêu của Chúa Giêsu cÅ©ng tháºt gần gÅ©i vá»›i Ä‘á»i sống của chúng ta. Tình yêu của Ngà i cÅ©ng khởi đầu từ má»™t nhu cầu trao ban tình yêu, mong Æ°á»›c được chia sẻ vui buồn vá»›i ngÆ°á»i mình yêu, thể hiện sá»± chân thà nh và chung thủy qua giao Æ°á»›c vÄ©nh cá»u để mãi mãi trao ban hạnh phúc cho ngÆ°á»i mình yêu.
Váºy yêu là gì? Tại sao lại phải yêu? Và thế nà o má»›i là má»™t tình yêu chân thá»±c?
Có ngÆ°á»i bảo rằng yêu nhau là nhá»› nhau
“Nhớ ai ra ngẩn và o ngơ
Nhá»› ai ai nhá»› bây giá» nhá»› aiâ€.
Có thể bÆ°á»›c đầu của tình yêu là sá»± nảy sinh do má»™t hấp lá»±c lẫn nhau giữa hai ngÆ°á»i từ má»™t lần gặp gỡ nà o đó: có cái gì đó xuất hiện ngay lúc ấy hoặc sau má»™t thá»i gian ngắn mà ngÆ°á»i ta gá»i là tiếng sét ái tình, để rồi cái giây phút gặp nhau đầy lÆ°u luyến ấy, bóng hình ai đó đã là m thay đổi má»™t cuá»™c Ä‘á»i. Từ kẻ Ãt nói trở thà nh ngÆ°á»i hay nói. Từ kẻ vô tình trở thà nh ngÆ°á»i biết quan tâm đến tha nhân . . . Sá»± thÆ°Æ¡ng nhá»› đó khiến ngÆ°á»i ta khao khát tìm hiểu nhau và mong gặp lại bóng hình ai đó nhÆ° đã in và o tâm trà từ những giây phút ban đầu gặp nhau.
NhÆ° thế đó chà ng vá»›i nà ng chứ không vá»›i má»™t ngÆ°á»i thanh niên, má»™t ngÆ°á»i thanh nữ nà o khác. NhÆ° tâm tình của kẻ si tình được trao gởi qua lá»i hát: “Nắng Sà i Gòn anh Ä‘i mà chợt mát, bởi vì em mặc áo lụa Hà Ãôngâ€. DÆ°á»›i nắng ban mai hay giữa trÆ°a hè Sà i gòn, có lẽ cÅ©ng có nhiá»u ngÆ°á»i mặc áo lụa Hà Ãông, nhÆ°ng lòng kẻ si tình chỉ chợt mát vì má»™t con ngÆ°á»i cụ thể nà o đó má»›i mang lại cho lòng chợt mát và niá»m vui cao dâng. Cho dù giữa phố Sà igòn có hà ng trăm ngÆ°á»i mặc áo lụa Hà đông nhÆ°ng lòng chà ng chỉ chợt mát vì chÃnh “em†mặc áo lụa Hà đông.
Ãây là má»™t phần của tình yêu nhÆ°ng không phải là tình yêu nhÆ° há» Ä‘ang sống và o lúc há» sắp kết hôn.
Sá»± thụ hút nà y tạo nên sá»± gắn bó là m cho há» ham muốn tìm hiểu lẫn nhau, kèm theo má»™t nhu cầu yêu mến lẫn nhau, ham muốn thá»±c hiện má»™t Ä‘iá»u chung vá»›i nhau, chia sẻ cho nhau... há» có những dá»± định ngắn hạn, há» tìm cách là m vui lòng nhau, những ká»· váºt lần lượt được trao tặng nhau nhÆ° trao gởi tình yêu của mình, nhÆ° biểu lá»™ tấm lòng khao khát là m vui lòng ngÆ°á»i yêu, nhÆ°ng giai Ä‘oạn nà y tình yêu vẫn mang tÃnh vị ká»·, nghÄ©a là vẫn chỉ là tìm hạnh phúc cho riêng mình, cần ngÆ°á»i bạn để thá»a mãn cho sá»± khao khát, say sÆ°a của bản thân nhiá»u hÆ¡n là lo cho ngÆ°á»i mình yêu. Ãiá»u nà y thể hiện qua những lá»i nói: “anh cần em, anh nhá»› emâ€. Sá»± cần và nhá»› Ä‘Æ°a đến những buổi hẹn hò tháºt thÆ¡ má»™ng, lãng mạn và vui tÆ°Æ¡i, nhÆ°ng cÅ©ng mang lại biết bao sầu đông vì ngÆ°á»i yêu lỡ hẹn, phải má»™t mình thẫn thá» dạo mãi quanh sân. NhÆ° Hồ Zếnh đã từng thốt lên:
“Em cứ hẹn nhưng em đừng đến nhé,
Ãể lòng buồn anh dạo mãi quanh sân.
Nhìn trên tay điếu thuốc cháy lụi dần,
Anh khẽ nói : 'Gớm ! Sao mà nhớ thế !†(chuyện ôn kỷ niệm nhân 60 măm).
Tất cả ná»—i nhá»› thÆ°Æ¡ng, sá»± thu hút lẫn nhau, các tình cảm nồng nà n được biểu lá»™ qua sá»± quan tâm đến Ä‘á»i sống của nhau là m cho hai con ngÆ°á»i gần nhau hÆ¡n, hiểu nhau hÆ¡n và dẫn đến má»™t ná»—i ham muốn chia sẻ đến Ä‘á»™ không còn của anh hoặc của tôi mà của chúng ta. Tất cả trở thà nh tình yêu và o lúc hai ngÆ°á»i tháºt sá»± dấn thân hứa trao ban trá»n vẹn cho nhau, đón nháºn nhau trong viá»…n tượng tÆ°Æ¡ng lai, khi thịnh vượng cÅ©ng nhÆ° lúc gian, mạnh khá»e, ốm Ä‘au. Yêu nhau là cùng dìu nhau Ä‘i đến tÆ°Æ¡ng lai, thế nên viá»…n tưởng tÆ°Æ¡ng lai khi yêu nhau không chỉ là ôm nhau trong vòng tay hôm nay, mà là quyết định yêu nhau mãi mãi, cùng nhau Ä‘i đến hết Ä‘oạn cuá»™c Ä‘á»i. Tình yêu chân thá»±c luôn mang tÃnh vÄ©nh cá»u, không chỉ yêu nhau khi tuổi còn thanh xuân mà phải gắn bó vá»›i nhau khi tóc bạc mái đầu.
NgÆ°á»i ta vẫn thÆ°á»ng nói : “Tình chỉ đẹp khi còn dang dở ố Ãá»i mất vui khi vẹn câu thá»â€. Cuá»™c tình vẫn còn đẹp khi còn quan tâm đến nhau, chia sẻ cho nhau và cùng nhau xây dá»±ng hạnh phúc cho nhau, nghÄ©a là công việc vẫn dở dang. Há» vẫn và đang tiếp tục hy sinh cho nhau, quan tâm lo lắng cho nhau và tìm cách là m vui lòng nhau. Còn khi hai ngÆ°á»i không còn gì để giúp nhau, cho nhau thì cuá»™c Ä‘á»i lúc đó sẽ mất vui. Có biết bao cuá»™c tình tan vỡ vì há» không còn gì để trao cho nhau. Há» sống vá»›i nhau nhÆ° má»™t bổn pháºn và trách nhiệm, không còn mặn nồng để là m vui lòng nhau nên thiên Ä‘Ã ng của tình yêu đã sá»›m trở thà nh há»a ngục chứa đầy ghen tÆ°Æ¡ng, giáºn há»n và khổ Ä‘au. NhÆ° cha ông xÆ°a đã nói:
Lấy vợ như nợ và o thân
Lấy chồng như đeo gông và o cổ.
Bên cạnh đó, tình yêu không chỉ là hiến dâng, đón nháºn nhau hôm nay, 10 năm, 20 năm mà là cả cuá»™c Ä‘á»i, nên tình yêu đòi há»i sá»± chân tháºt và trung tÃn vá»›i nhau dù khi khó khăn, hiểu lầm bá»±c bá»™i, ngang bÆ°á»›ng. . . Biểu lá»™ sá»± chân tháºt và trung tÃn nà y là việc công khai hóa tình yêu qua khế Æ°á»›c hôn nhân. Những lá»i nói yêu thÆ°Æ¡ng thầm kÃn giữa hai ngÆ°á»i phải được bầy tá» trÆ°á»›c mặt hai há» và xã há»™i. Có lẽ không ai chấp nháºn những lá»i cầu hôn : “Anh yêu em nhÆ°ng đừng cho ai biếtâ€, đó chỉ là sá»± lừa gạt, trÆ¡ trẽn. Tình yêu không có công khai hóa chỉ là những quan hệ lén lút gian dối, và bất chÃnh. Do đó, việc kết hôn là xã há»™i hóa tình yêu để những rà ng buá»™c của hôn nhân gìn giữ và bảo vệ cho tình yêu chân tháºt và giúp cho há» trung tÃn vá»›i nhau hôm nay và mãi mãi. Việc kết hôn cÅ©ng biến tình yêu thà nh tÃch cá»±c giữa hai ngÆ°á»i biết bỠý riêng mình để hòa hợp vá»›i nhau trong hy sinh, nhẫn nại và tha thứ cho nhau. NghÄ©a là “Yêu nhau củ ấu cÅ©ng tròn ố Má»™t trăm chá»— lệch cÅ©ng kê cho vừaâ€.
Qua những phân tÃch trên cho chúng ta thấy tình yêu nÆ¡i con ngÆ°á»i được chia thà nh hai loại. Tình yêu dâng hiến (Agape) và tình yêu chiếm Ä‘oạt (Eros).
Tình yêu chiếm Ä‘oạt: đó là tình yêu vị ká»·. Há» chỉ nhắm đến nhu cầu của mình mà quên mất nhu cầu của ngÆ°á»i mình yêu. Há» luôn đòi há»i ngÆ°á»i yêu phải mang lại hạnh phúc cho mình, tìm má»i cách để khai thác ngÆ°á»i yêu nhÆ° phÆ°Æ¡ng tiện thá»a mãn nhu cầu thể xác và tâm hồn của mình. Bất chấp luáºt lệ và thiếu tôn trá»ng ngÆ°á»i mình yêu.
Tình yêu dâng hiến là tình yêu chân thá»±c nhất, vì cả hai Ä‘á»u cảm thấy má»™t nhu cầu trao ban đến cho ngÆ°á»i mình yêu, chấp nháºn sá»± thiệt thòi để ngÆ°á»i mình yêu được hạnh phúc. Tình yêu luôn mang chiá»u kÃch hÆ°á»›ng đến tha nhân, lo lắng cho ngÆ°á»i mình yêu và là m tất cả những gì có thể để ngÆ°á»i mình yêu được hạnh phúc. Khi hai ngÆ°á»i quan tâm đến nhau, chia sẻ vá»›i nhau đến Ä‘á»™ má»i vấn Ä‘á» không còn là của riêng ai thì đó là má»™t tình yêu Ä‘Ãch thá»±c, sẵn sà ng dâng hiến cho nhau để mang lại hạnh phúc cho nhau. Ãó cÅ©ng chÃnh là tình yêu của Ãức Kitô đã sẵn lòng chết thay cho ngÆ°á»i mình yêu. Ãó chÃnh là tình yêu mà Chúa Giêsu đã dâng hiến chÃnh thịt máu mình để kiến tạo hạnh phúc cho ngÆ°á»i mình yêu.
Chúc các bạn hiểu được thế nà o là tình yêu chân tháºt, và dám sống tình yêu cho tha nhân, cho bạn bè để kiến tạo mùa xuân ngáºp trà n hạnh phúc cho trần gian. Chúc các bạn luôn tìm được niá»m vui Ä‘Ãch thá»±c trong cuá»™c sống hôm nay. Amen
----------------
(Lm. Jos. Tạ Duy Tuyá»n)