[dangngocan]

Đi một bước đàng, học một sàng khôn.

Trong các mảng giáo dục, sinh hoạt, cai trị từ bao thuở, người Việt Nam thường hay nói “Đi một bước đàng, học một sàng khôn”, khuyến khích mọi người nhìn ra bên ngoài nắm bắt điều tốt nâng cao kiến thức.

Theo cách hiểu bình dân, “đi” tức là ra khỏi bốn vách tường cái nhà mình đang ở luôn luôn ngày này sang ngày khác diễn ra một chiều từ thời ông bà cha mẹ đặt ra, để thấy những cái bên ngoài đổi thay, phân tách rút lấy ưu điểm, chọn ra điều thích hợp cải tiến thói quen cũ kỷ làm chậm tiến sự phát triển,

Muốn được “một sàng khôn” đòi hỏi con người trước hết phải rủ bỏ cái bản chất tự tôn tự đại, và công bình nhận định, dùng phương pháp loại suy thay cho những điều đã bị nhồi nhét áp đặt từ trước, so sánh với hiện tại.

Khi cho rằng hậu quả của 1000 ngàn năm giặc Tàu xâm lăng, 100 năm thực dân Pháp đo hộ để rồi bằng lòng hãnh tiến với những điều có hôm nay e không thuyết phục. Nhìn lại về giáo dục, hầu hết văn bằng tốt nghiệp đại học của nước ta, các nước Âu Mỹ không công nhận, điều đó tự nhiên, vì con người họ văn minh hơn ta 2000 năm kinh qua nhiều chính sách cai trị. Y tế hơn ta 1000 năm, Kinh tế, Kiến trúc, Luật pháp hơn ta 400 năm, Âm nhạc hơn ta 250 năm vân vân. Sao có sự chênh lệch quá xa vậy, phải chăng vì ta không thực hiện “Đi một bước đàng. học một sàng khôn” mà ông cha ta đã dạy bảo?

Nhưng phải cảnh giác với cái “Đi một bước đàng” là đi về hướng nào cho có lợi, và thực dụng, Người ở đợ họ lựa nhà giàu để còn có canh thừa cá cặn mà ăn. Ở đợ nhà nghèo e chỉ có cục muối nói chi có được nước mắm. Cảnh giác với “Học một sàng khôn” đó là không được đem cha mẹ mình ra để đổi lấy cái mới mà kết quả còn mù mờ.

“Học được một sàng không” chỉ mang đến kết quả “chân, thiện, mỹ” khi đời sống dân chúng an bình hạnh phúc, đậm tình yêu phụng sự tổ quốc và tha nhân.-