.

CÁC TỔ CHỨC CÔNG GIÁO TIẾN HÀNH

4. HƯỚNG ĐẠO CÔNG GIÁO VIỆT NAM (1926-1975)

   Nguồn gốc và lịch sử

   Phong trào Hướng Đạo (HĐ) do huân tước Baden Powell (B.P.) of Gilwell khai sinh năm 1907 tại Anh. Tôn chỉ và phương pháp hướng đạo đặt trên căn bản 3 cuốn sách:

   Sách Sói Con (The wolf cub’s handbook).

   Hướng đạo cho trẻ em (Scouting for boys).

   Đường thành công (Rovering to success).

   Phương pháp giáo dục của B.P. đã hướng dẫn trẻ em và mau chóng phát triển trên khắp thế giới. Cuộc Họp bạn Hướng đạo Thế giới lần I năm 1920 tại Olympia, Anh, với 34 quốc gia tham dự và Họp bạn Thế giới lần XVIII tại Hà Lan năm 1995 với 180 nước tham dự, năm 1999 tại Chilê và năm 2003 tại Thái Lan.

   Đến hôm nay, HĐ có mặt tại 216 nước với 40 triệu hướng đạo sinh.

 Hướng đạo Việt Nam

 Từ năm 1930, phong trào HĐVN đã có trên khắp ba miền Bắc, Trung, Nam. Năm 1932, HĐ được chính thức thành lập tại Đông Dương.

  Ngày 7-2-1946, ông Hoàng Minh Giám, Đổng lý Văn phòng nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hoà, duyệt y “Quy định Nội lệ” HĐVN.

  Ngày 31-5-1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh nhận làm Hội trưởng Danh dự Hội HĐVN. Ngày 9-2-1953, bản Quy trình Nội lệ lần II được chính quyền đương thời phê duyệt. Ngày 7-5-1957, HĐVN được tổ chức HĐ Thế giới công nhận chính thức.

   Đến cuối năm 1974, trên khắp miền Nam có 12.432 hướng đạo sinh với 4 ngành: ngành Ấu: từ 8-12 tuổi, ngành Thiếu: từ 13-15 tuổi, ngành Kha: từ 16-18 tuổi, ngành Tráng: từ 19-25 tuổi.

   Sau năm 1975, đất nước thống nhất, các đơn vị HĐ vẫn mặc nhiên tồn tại. Từ năm 1990 đến nay, ở những đô thị lớn, các cựu Hướng Đạo Sinh (HĐS) sinh hoạt dưới hình thức sinh hoạt câu lạc bộ; miền Trung, Tây Nguyên, miền Nam, nhất là vùng TP. Hồ Chí Minh và các tỉnh phụ cận cũng bắt đầu sinh hoạt dưới nhiều hình thức trong tinh thần tôn trọng luật pháp. Các đơn vị đoàn, liên đoàn cũng sinh hoạt tích cực để đóng góp vào việc lành mạnh hoá giới trẻ.

  Lịch sử Hướng đạo Công giáo Việt Nam

- Thời khởi thuỷ: 1926-1930: phong trào Hướng đạo đến Việt Nam lúc khởi thuỷ do một số giáo sĩ thừa sai trong Hội Thừa Sai Paris (MEP).

- Năm 1926, đơn vị hướng đạo đầu tiên được tổ chức tại trường trung học Albert Sarraut Hà Nội.

- Sau đó: lần lượt một số đơn vị được thành lập ở các xứ đạo do các giáo sĩ người Pháp và được các trưởng người Pháp điều hành như: Hà Nội có nhà thờ chính toà ở phố Nhà Chung, nhà thờ Hàm Long do linh mục Depaulis (cố Hương), nhà thờ Cửa Bắc, ở Sơn Tây do linh mục Laubies, ở Hải Phòng do linh mục Larmurier, ở Nam Định do linh mục Vacquier (cố Cao).

- Trụ sở: Trụ sở HĐCG đặt tại Nhà Chung Hà Nội (1926).

- Từ lúc khởi thuỷ (1926) đến lúc hội nhập với Hội Hướng Đạo Việt Nam (1930-1932), Hướng Đạo Công giáo luôn luôn vẫn là một thành viên của Hội Hướng Đạo Việt Nam.

   Mục đích

   Quy chế HĐCG được thông qua trong Đại Hội đồng Hướng Đạo Việt Nam và được Đức Tgm. Phaolô Nguyễn Văn Bình phê chuẩn ngày 8-1-1965, xác định như sau: HĐCGVN theo đuổi hai mục đích:

- Giáo dục: HĐCGVN áp dụng phương pháp Hướng Đạo để theo đuổi tôn chỉ giáo dục Công giáo (xác định trong thông điệp Representati in Terra, 31-12-1929).

- Tông đồ: HĐCGVN thực hiện lời hứa hướng đạo và đứng trong tổ chức Công giáo Tiến hành.

HĐCGVN đứng trong Công giáo Tiến hành Việt Nam (CGTHVN) với tư cách là một hội đoàn phụ tá (x. Hiến chương CGTHVN, chương 7, đ. 30, đoạn B. 3) và chịu sự điều khiển của Bộ Tổng uỷ viên Hội HĐVN.

   Đặc điểm phong trào hướng đạo

   Hướng Đạo là một phong trào giáo dục thanh thiếu niên đặt căn bản sự tự nguyện, không hoạt động và cổ vũ về mặt chính trị. Hoạt động được mở ra cho tất cả mọi thanh thiếu niên không phân biệt giai cấp, chủng tộc, tôn giáo, quốc tịch. Mục đích căn bản của HĐ là giáo dục trẻ trở thành những người công dân hữu ích cho Tổ quốc và xã hội.

   Phương pháp giáo dục

   Để duy trì mục tiêu và nguyên lý của phong trào HĐ, các phương pháp sau đây được áp dụng:

- Dùng luật và lời hứa để giáo dục.

- Cung ứng nhiều loại sinh hoạt như: trò chơi, cắm trại, thám du…

- Học hỏi qua thực hành.

- Dùng đời sống ngoài trời làm môi trường sinh hoạt.

- Dùng phương pháp hàng đội để huấn luyện trẻ có cơ hội biết lãnh trách nhiệm.

- Giáo dục tình yêu quê hương, đất nước cùng với tình hữu nghị và sự thông cảm quốc tế.

- Đồng phục hướng đạo là phương tiện giáo dục hữu hiệu và đa dụng.

Gs. Giacôbê LÊ NGỌC BƯU

5. PHONG TRÀO GIỚI TRẺ CON ĐỨC MẸ (HỘI CON ĐỨC MẸ)

   Nguồn gốc

   Hội Con Đức Mẹ được chính Đức Mẹ ân cần thiết lập khi hiện ra với Thánh nữ Catherine Labouré, thuộc Tu đoàn Nữ Tử Bác Ái Thánh Vinh Sơn, năm 1830, tại nguyện đường ở số 140, rue du Bac, Paris, Quận 7, Pháp. Năm 1838, cha Aladel, một linh mục Lazarist, đã thành lập thử nghiệm các nhóm trẻ Con Đức Mẹ đầu tiên tại các trung tâm từ thiện của Nữ Tử Bác Ái tại Pháp, dành cho thanh thiếu nữ.

   Hội đã được Đức Giáo hoàng Pius IX ban hành sắc lệnh phê chuẩn ngày 20-6-1847. Ngày 19-7-1850, Bề trên Tổng quyền dòng Thừa Sai và Tu đoàn Nữ Tử Bác Ái Thánh Vinh Sơn được đặt làm Tổng Tuyên uý và Tuyên uý của Hội Con Đức Mẹ. Ngày nay, Hội được gọi là Giới Trẻ Con Đức Mẹ để mở rộng cho cả nam lẫn nữ.

   Tại Việt Nam, Hội Con Đức Mẹ được các Nữ Tử Bác Ái tại Gia Định (nay là số 10 Phan Đăng Lưu, Q. Bình Thạnh, TP. Hồ Chí Minh) thành lập ngày 7-9-1932 trong giáo phận Sài Gòn, và đã phát triển trên khắp nước Việt Nam.

   Trước năm 1975, Hội Con Đức Mẹ có mặt tại nhiều giáo xứ ở miền Nam, một số ở miền Bắc và miền Trung. Sau năm 1975, Hội tạm ngưng sinh hoạt. Khoảng 10 năm gần đây, Hội sinh hoạt trở lại và đang trong giai đoạn khôi phục. Hiện tại, Hội đã xác định được vị thế xứng đáng của các con cái Mẹ Maria trên quê hương Việt Nam thân yêu này, với khoảng 2.500 thành viên tại 56 giáo xứ trên khắp ba miền đất nước, cho cả hai giới nam và nữ, chia theo 3 nhóm tuổi: Bình minh: 8-11 tuổi, Hoan ca: 12-15 tuổi, Ánh sáng: 16 tuổi trở lên.

  Bản chất

   Hội mang tính chất chung của các phong trào Công giáo Tiến hành, hoạt động thuần tuý tôn giáo trên phạm vi quốc tế, quốc nội và được đặt nền tảng trên các giáo xứ thuộc các giáo phận.

  Mục đích và tôn chỉ

* Đức Maria muốn quy tụ những người trẻ để họ:

- Được giáo dục về nhân bản và Kitô giáo để trở thành người tốt và người Công giáo trưởng thành.

- Có khả năng truyền giáo: tham dự vào sứ mạng truyền giáo của Giáo Hội bằng đời sống đạo đức, việc phục vụ và dạy giáo lý khi có thể.

* Phương hướng hoạt động

- Sống thành nhóm: sống huynh đệ theo tinh thần Phúc Âm.

- Chiêm ngắm: biết nhìn vào cuộc sống: học biết nhìn mình và người khác dưới cái nhìn Phúc Âm, nghĩa là cái nhìn của Chúa Giêsu.

Nhờ thế, người trẻ Con Đức Mẹ biết:

- Nhìn những gì xảy ra trong cuộc đời mình với cái nhìn đức tin để khám phá ra tình yêu và quyền năng của Thiên Chúa thực hiện nơi mình.

- Nhìn người khác vượt lên trên những dáng vẻ bên ngoài, cách riêng những người nghèo khổ về vật chất và tinh thần.

- Phục vụ: là con đường truyền giáo tốt nhất.

   Tổ chức

   Giới trẻ giáo dân là lực lượng chủ lực của Hội. Ngoài thành phần giới trẻ (nam, nữ), Hội còn có những thành viên đã trưởng thành ở bậc gia đình hoặc độc thân, chấp nhận một cách sống đúng quy luật và cam kết tuân theo linh đạo cũng như kế hoạch của Hội. Qua Mẹ Maria, mọi thành viên phải ra sức khám phá vai trò tích cực của Mẹ và của bản thân đương sự, dưới sự hướng dẫn của Chúa Thánh Thần, trong việc cộng tác trực tiếp vào mầu nhiệm cứu độ nơi Đức Kitô và Giáo Hội của Người.

   Theo nội quy hiện nay, cha chính xứ là cha linh hướng của Giới trẻ Con Đức Mẹ tại giáo xứ.

   Thực hành cụ thể

   Hội luôn đồng hành với giới trẻ, sống tình liên đới và sống Phúc Âm bằng cách hành động cùng với người khác ngay trong môi trường sống hàng ngày. Hội tham gia hoạt động trực tiếp trong sinh hoạt giáo xứ như: quét dọn nhà thờ, giúp lễ, ca đoàn, dạy giáo lý hay dấn thân trong các môi trường xã hội bằng cách chăm chỉ học tập các nhân đức của Mẹ Maria hầu thăng tiến bản thân, môi trường và xã hội…, nhất là để thánh hoá giới trẻ và làm cho tuổi trẻ có ý nghĩa hơn. Ngoài ra, hội viên còn tham gia hoặc tổ chức các công tác từ thiện, bác ái, thăm viếng, giúp đỡ những người nghèo, tàn tật, neo đơn, ốm đau, già cả... Tất cả đều quy về mục đích mở mang Nước Chúa trong chính lòng người, góp công xây dựng giáo xứ, cải thiện cuộc sống bằng mọi phương thức hiện có của thời đại...

   Địa chỉ liên lạc tại Việt Nam

Mọi điều cần hiểu biết thêm, xin liên lạc địa chỉ của Hội:

Đồi Mai Anh (Domaine de Marie)

1 Ngô Quyền, Đà Lạt.

Đt: 063 830913.

6. HIỆP HỘI THÁNH MẪU (HHTM)

1. Linh đạo

   Nguồn gốc: Năm 1563, Cha Jean Leunis S.J., đã sáng lập HHTM Truyền Tin đầu tiên cho các sinh viên đại học Roma. Năm 1578, Đức Grêgôriô XIII hợp thức hoá HHTM theo Giáo luật và ban nhiều đặc ân. Ngày 27-9-1948, Đức Piô XII ra sắc chỉ “Bis Saeculari” (Hai Thế Kỷ), chính thức công nhận HHTM là hội đoàn Công giáo Tiến hành. Sắc chỉ này có giá trị giống như Luật chung HHTM.

   Tại Việt Nam, năm 1895, HHTM được thành lập đầu tiên tại trường Taberd Sài Gòn và các trường Sư huynh La San trong nước. Năm 1934, HHTM được thành lập tại Phát Diệm và năm 1937 tại Bùi Chu. Đến năm 1955, Đức cha Phêrô Maria Phạm Ngọc Chi, phụ trách giáo dân di cư, đã kêu gọi thành lập HHTM cho giới thanh thiếu niên tại các trại định cư. Năm 1957, Nữ Đoàn Bác Ái và Thanh Thiếu niên HHTM được thành lập tại Sài Gòn. Năm 1967, HHTM thế giới chấp thuận “Những nguyên tắc chung” để canh tân theo hướng mới của Công đồng Vatican II và đổi tên thành “Những Cộng đồng Sống Kitô”. Năm 1968, HHTM Việt Nam đã chấp thuận bản “Tân Quy luật HHTM Việt Nam” và đã được HĐGM VN chấp thuận ngày 5-1-1969. Từ năm 1955-1992, Lm Giacôbê Nguyễn Minh Lý làm giám đốc HHTM.

  Danh hiệu: HHTM hay những Cộng đồng Sống Kitô, gọi tắt là “Hiệp Sống”, là sự liên kết các tín hữu cùng một lứa tuổi, cùng một ý muốn nên thánh và làm chứng cho Đức Giêsu bằng cách noi gương Thánh Mẫu Maria.

  Mục đích: HHTM nhằm ba mục đích chính: thánh hoá bản thân hội viên, góp phần cải thiện xã hội, dấn thân phục vụ Hội Thánh.

  Sinh hoạt: về tu đức, hội họp và công tác của hội viên:

- Hằng ngày: thực hành các việc để hình thành một nếp sống đạo vững chắc như: dâng ngày vào buổi sáng và cám ơn vào buổi tối, đọc và suy niệm 10 kinh Mân Côi, kinh Hoà Bình, dự lễ, rước lễ, làm một việc bác ái cụ thể kèm theo lời nguyện tắt.

- Hằng tuần: họp nhau theo từng Đội-Nhóm để cầu nguyện luân phiên tại gia đình, làm công tác tông đồ và bác ái được phân công như: quét dọn nhà Chúa, thăm người lương dân, các gia đình rối, bệnh nhân liệt giường, cầu nguyện cho người mới qua đời... 

- Hằng tháng: xưng tội vào đầu tháng, tham dự thánh lễ của Đoàn và giờ chầu Thánh Thể “Cùng Mẹ Thờ Chúa”, tham dự buổi họp Đoàn để cầu nguyện cho nhau, học sống Lời Chúa, báo cáo công tác và nhận công tác tông đồ bác ái mới.

- Hằng năm: tham dự các buổi tĩnh tâm hay linh thao, dọn tâm hồn để mừng Lễ bổn mạng Đoàn và các lễ trọng khác của Đức Mẹ, học tập để tuyên hứa lên bậc hội viên.

  Tôn chỉ: “Hiệp sống xin vâng để phụng sự”. Hội viên hợp nhất thành một cộng đoàn, để giúp nhau sống tinh thần Xin Vâng của Chúa Giêsu như Mẹ Maria, cùng nhau phụng sự Chúa và phục vụ tha nhân theo linh đạo HHTM.

  Biệt hiệu: “Đến với Chúa Kitô nhờ Mẹ Maria” (Ad Christum per Mariam). Câu này được viết tắt là X.P.M. và trở thành biệt hiệu của HHTM. Biệt hiệu này được in trên cờ hiệu cùng các văn bản liên quan đến HHTM.

   Dấu hiệu: Dấu hiệu của hội viên có hình lục lăng, tượng trưng cho thế giới, ở giữa hình lục lăng có ba chữ XPM chồng lên nhau. Dấu hiệu của huynh trưởng có hình ngôi sao sáu cánh, ở giữa ngôi sao là dấu hiệu hội viên HHTM. Hai dấu hiệu được phân biệt theo màu xanh lá cây và xanh biển đậm.

2. Tình hình HHTM hiện nay

   Giám đốc: - Lm. Đa Minh Đinh Văn Vãng (từ 1992)

   Cơ sở: HHTM hiện có hai cơ sở được Toà Tổng giám mục TP. HCM trao cho linh mục Đa Minh Đinh Văn Vãng quản lý:

- Nguyện đường Trung ương:

3-5 Mai Khôi, P. 7, Q. Tân Bình.

Đt: 08 8638334.

- Trụ sở Trung ương:

129B Bành Văn Trân, P. 7, Q. Tân Bình. Đt: 08 8659028.

   Thực trạng

- Trước năm 1975, HHTM đã có mặt tại nhiều giáo phận miền Nam Việt Nam như: Ban Mê Thuột, Đà Nẵng, Quy Nhơn, Xuân Lộc, Phú Cường, Sài Gòn, Long Xuyên...

- Do hoàn cảnh xã hội, từ năm 1975 đến nay, HHTM tại các giáo phận vẫn đang ở trong tình trạng cầm chừng, sinh hoạt chủ yếu về mặt đạo đức tại nhà thờ. Riêng tại giáo phận TP. Hồ Chí Minh, từ năm 1992 đến nay, HHTM đã bắt đầu có các sinh hoạt thường xuyên hằng tháng cấp Liên đoàn Giáo phận tại nguyện đường Trung ương HHTM. Ngoài kinh nguyện, hội viên còn được hướng dẫn học sống Lời Chúa và làm các công tác tông đồ bác ái.

- Hiện nay, giáo phận TP. Hồ Chí Minh đã có 36 xứ đoàn thuộc 26 giáo xứ trong 10 giáo hạt có HHTM. Tổng số hội viên là 3.100, được phân chia thành hai là Liên đoàn Bác ái Thánh Mẫu và Liên đoàn Giới trẻ Thánh Mẫu:

+ Liên đoàn Bác ái Thánh Mẫu: có 2.500 hội viên thuộc 17 xứ đoàn. Tại mỗi giáo xứ, các đoàn Phụ huynh HHTM, Nữ đoàn Bác ái HHTM, Gia trưởng Hiền mẫu HHTM, Học sống Lời Chúa HHTM... sẽ liên kết với nhau thành một Liên đoàn Bác ái Thánh Mẫu.

+ Liên đoàn Giới trẻ Thánh Mẫu: có 600 đoàn viên thuộc 21 xứ đoàn (15 Đoàn Giới trẻ TM và 6 Đoàn Gia đình Trẻ TM).

   Hoạt động: từ năm 1997, HHTM Trung ương kết hợp với Hội Phụ Nữ phường 7 và quận Tân Bình sử dụng Trụ sở HHTM làm điểm dạy nghề… Tại đây, Hội đã liên tục mở các khoá dạy nghềø phổ thông như: cắt may, uốn tóc, gia chánh, cắm hoa và vi tính văn phòng... Các hội viên HHTM cũng được khuyến khích làm các công tác tông đồ truyền giáo và bác ái xã hội tại địa phương.

   Học tập: để các Hội viên HHTM có điều kiện học tập về Linh đạo HHTM, học sống Lời Chúa trong các buổi sinh hoạt hội họp, Ban Huấn luyện đã soạn thảo và phổ biến một số tài liệu học tập như: “Hiệp hội Thánh Mẫu Canh tân” (gồm những nguyên tắc chung và Tân Quy luật HHTM), “Hiệp sống Xin vâng Phục vụ” (Luật sống Giới trẻ Thánh Mẫu), “Giao lưu Hiệp sống”, “Hiệp sống Nguyện cầu”, “Hiệp sống Lời Chúa theo Chúa Nhật” (Năm A và B...).

Lm. Đa Minh ĐINH VĂN VÃNG,

Giám đốc HHTM

7. LEGIO MARIAE (ĐẠO BINH ĐỨC MẸ)
 

    Danh hiệu và nguồn gốc

    Legio Mariae là một hội đoàn của người Công giáo, được Giáo Hội phê chuẩn, để hoạt động theo tinh thần chiến đấu của người lính, dưới sự chỉ huy của Đức Trinh Nữ Maria Vô Nhiễm Nguyên Tội để chống lại những gì là ác đức, xấu xa (Thủ Bản, số 1 & 5).

   Legio Mariae tự phát hình thành vào ngày 7-9-1921, do một nhóm giáo dân thiện nguyện tại Dublin, Ireland.

   Mục đích

   * Thánh hoá hội viên bằng việc cầu nguyện với tinh thần và nhân đức của Mẹ Maria.

   * Hoạt động tông đồ dưới sự lãnh đạo của giáo quyền địa phương bằng cách xây dựng những quan hệ tốt trong xã hội, nhằm mục tiêu đưa “men Tin Mừng đến với bột nhân loại”.

  Tổ chức

   Hội đoàn Legio Mariae được tổ chức tương tự như quân đội Roma. Đơn vị các cấp từ cơ bản là presidium, concilium, senatus và curia. Các hội viên được gọi là chiến sĩ.

   Mỗi presidium “nhóm, đội” đều có hai cấp “sĩ quan” và “quân binh”. Cấp sĩ quan gồm: cha linh giám, anh (chị) trưởng, phó, thư ký, thủ quỹ. Cấp quân binh, ngoài các hội viên hoạt động thường xuyên, còn có 3 loại khác: hội viên danh dự, hội viên tán trợ (giáo sĩ hay giáo dân) và hội viên hoạt động cấp cao.

   Điều kiện gia nhập

   Mọi tín hữu Công giáo sống đạo đức, có tinh thần Legio Mariae hay ít là có ước muốn và sống tinh thần đó, sẵn sàng chu toàn nhiệm vụ theo nội quy đòi hỏi, đều có quyền gia nhập Legio Mariae.

   Hoạt động

   Hoạt động đặc trưng nhất của Legio Mariae chính là việc tham dự hội họp presidium hàng tuần thật đều đặn, đúng giờ và hoàn thành công tác như: thăm viếng bệnh nhân, an ủi người nghèo khổ, làm việc bác ái… Các chiến sĩ Legio Mariae luôn thi hành công tác tông đồ với lòng can đảm và trung thành tuyệt đối, hết sức nhẫn nại dù gặp khó khăn thử thách. Trong buổi họp presidium hàng tuần, các chiến sĩ chia sẻ cho nhau các “thành tích chiến đấu” cách khiêm tốn, chân thành.

   Hiện nay, tuỳ theo hoàn cảnh của mỗi xứ đạo, Hội Legio Mariae vẫn tiếp tục hoạt động và đã đem lại nhiều hiệu quả tốt đẹp cho cộng đồng giáo xứ cũng như xã hội.

<< Trang trước ||