Các Tổ chức Công giáo Tiến hành (1)
09.05.2008
.
Công
giáo Tiến hành (CGTH) được hiểu là việc tông đồ của giáo dân do hàng giáo phẩm
hướng dẫn.
Phong
trào Tông đồ Giáo dân khởi sự vào năm 1927 với việc thành lập các phong trào như
Thanh Lao Công (JOC), Nữ Thanh Lao Công (JOCF) ở Bỉ (1928) và Pháp (1929), Thanh
Sinh Công (JEC, 1930), Thuỷ Thủ Trẻ Công giáo (JMC, 1930) và tiếp theo là các
phong trào dành cho các gia đình, các giới, các nghề nghiệp…
Công
đồng Vatican II đã nhấn mạnh đến vai trò quan trọng của người giáo dân trong sứ
mạng rao giảng Tin Mừng và giáo dục của Giáo Hội. Người giáo dân phục vụ trong
mọi hoạt động của Giáo Hội giữa lòng trần thế, nhất là trong các lĩnh vực của
đời sống thường ngày. Họ cần được hỗ trợ và hướng dẫn bởi các vị lãnh đạo của
Giáo hội toàn cầu cũng như của Giáo hội địa phương.
Ở Việt
Nam, ngày 7-12-1956, bản Hiến chương Công giáo Tiến hành Việt Nam được Toà Thánh
phê chuẩn và cho thi hành. Năm 1957, Hội đồng Giám mục Việt Nam đã mua căn nhà
số 72/12 Nguyễn Đình Chiểu, Q.3, Sài Gòn (nay là 72/12 Trần Quốc Toản, P.8, Q.3,
TP.HCM) làm trụ sở và văn phòng cho Công giáo Tiến hành Việt Nam và biệt thự
Thánh Tâm ở Đà Lạt làm nơi huấn luyện. HĐGM cũng đã lập ra một Uỷ ban lo về Công
giáo Tiến hành toàn quốc mà Chủ tịch là Tgm. Phaolô Nguyễn Văn Bình, sau đó bầu
linh mục giám đốc Công giáo Tiến hành và các giáo dân làm thành Ban Chấp hành
Trung ương Công giáo Tiến hành toàn quốc. Ở cấp giáo phận, cũng có một Ban Chấp
hành gồm các linh mục và giáo dân để thúc đẩy Công giáo Tiến hành trong các xứ
đạo.
Các hội đoàn CGTH
CGTH
Việt Nam bao gồm các hội đoàn và các tổ chức hoạt động dưới sự lãnh đạo của Giáo
Hội để thăng tiến xã hội và làm vinh danh Chúa. Các hội đoàn chia làm hai loại:
chuyên biệt (dành cho một giới tính, hạn tuổi, ngành nghề, môi trường hoạt động
nào đó) và không chuyên biệt (chung cho mọi thành phần giáo dân).
Về
chuyên biệt: Dành cho giới trí thức: Sinh viên Công giáo, Thanh Sinh Công, Thanh
Lao Công, Thanh niên Thánh nghiệp, Hiệp hội Giáo chức Công giáo, Pax Romana.
Dành cho thiếu nhi và giới trẻ: Phong trào Thiếu Nhi Thánh Thể, Hùng Tâm Dũng
Chí, Hướng Đạo Sinh Công Giáo, Hiệp Hội Thánh Mẫu, Nghĩa Sinh. Dành cho nữ giới:
Hội Con Đức Mẹ, Các Bà Mẹ Công Giáo. Dành cho nam giới: Hội Liên Minh Thánh Tâm,
Bác Ái Vinh Sơn, Cursillos.
Về không
chuyên biệt: Legio Mariae, Gia Đình Phạt Tạ, Dòng Ba Đa Minh (Huynh đoàn Đa
Minh), Dòng Ba Phan Sinh, Dòng Ba Cát Minh, Cộng đoàn Bác Ái.
Ngoài
ra, CGTH còn bao gồm nhiều tổ chức chuyên biệt như: Caritas Việt Nam cho các
việc bác ái xã hội, Trung tâm ATAS (Âm thanh và Ánh sáng) cho hoạt động truyền
thanh, phim ảnh, Uỷ ban Giáo dục cho các hoạt động giáo dục trong các trường tư
thục Công giáo, Uỷ ban Báo chí Xuất bản cho các hoạt động truyền thông xã hội…
Tất cả
các hội đoàn và tổ chức này đã đóng góp rất nhiều vào việc đem Tin Mừng của Đức
Kitô đến với mọi người, mọi giới cũng như góp phần vào việc làm phát triển đời
sống vật chất và tinh thần của người dân sống trong xã hội.
CGTH
trong thiên niên kỷ mới
Trong cuốn Niên Giám này, chúng tôi xin giới thiệu một số tổ
chức, hội đoàn hoặc phong trào CGTH về các điểm cơ bản như: nguồn gốc, tôn chỉ,
mục đích, phương hướng hoạt động, tổ chức sinh hoạt, tình trạng hiện nay, địa
chỉ liên lạc. Những thông tin này hy vọng vừa giúp cho tín hữu xác định được sự
chọn lựa của mình trước khi tham gia CGTH, vừa giúp cho Nhà nước hiểu rõ hơn
CGTH chỉ là những hoạt động bình thường của người Công giáo sống trong xã hội.
Hướng đến thiên niên kỷ mới, HĐGM VN muốn tích cực đảm nhận trách nhiệm của mình
với CGTH. Các tổ chức, hội đoàn, phong trào CGTH sẽ được Uỷ ban Giám mục về Giáo
dân và các Uỷ ban hữu quan hướng dẫn.
Những
năm gần đây, chính quyền đã hiểu rõ hơn hoạt động tôn giáo của các đoàn thể và
phong trào này nên đã cho phép một số tiếp tục sinh hoạt. Hơn nữa nhiều người đã
nhận ra rằng trong khi mức sống vật chất tăng cao, thì đạo đức tinh thần của một
bộ phận người dân Việt Nam đang có nguy cơ bị sút giảm do sự cuốn hút của cuộc
sống dễ dãi, hưởng thụ qua các phim ảnh xấu, sách báo đồi truỵ, do tiến trình
toàn cầu hoá về kinh tế và về cả văn hoá… Tình trạng sa sút này biểu lộ qua các
tệ nạn xã hội như nghiện ngập, trộm cắp, mãi dâm, tội phạm hình sự, các án ly
hôn, số người phá thai mỗi năm một tăng cao… Sự góp mặt của các phong trào CGTH
thuần tuý đạo đức quả thật là một nhu cầu cần thiết để giúp cho xã hội Việt Nam
ổn định và phát huy những nội lực quý giá của từng con người.
Mỗi tổ
chức và hội đoàn Công giáo thực thụ không bao giờ mang hình thức tranh chấp với
các đoàn thể khác trong lòng Giáo Hội hoặc với các tổ chức xã hội khác. Trái
lại, các tham dự viên hay hội viên, đoàn viên, với tư cách là Kitô hữu, nhờ ân
sủng của Chúa và sự cố gắng của bản thân, sẽ sống hết mình để trở thành men,
thành muối, góp phần vào sự phát triển của xã hội và thế giới.
Trong
tinh thần ấy, chúng tôi xin giới thiệu một số phong trào và hội đoàn CGTH sau
đây:
1. Thiếu
Nhi Thánh Thể (tr. 426).
2. Hùng
Tâm Dũng Chí (tr. 430).
3. Thanh
Sinh Công (tr. 431).
4. Hướng
Đạo Công Giáo (tr. 432).
5. Giới
Trẻ Con Đức Mẹ (tr. 434).
6. Hiệp
Hội Thánh Mẫu (Hiệp Sống) (tr. 436).
7. Legio
Mariae (Đạo Binh Đức Mẹ) (tr. 438) .
8. Các Bà
Mẹ Công giáo (tr. 439).
9. Liên
Minh Thánh Tâm (tr. 440).
10. Huynh
Đoàn Đa Minh (Dòng Ba Đa Minh) (tr. 441).
11. Phan
Sinh Tại Thế (Dòng Ba Phan Sinh) (tr. 442).
12. Dòng
Ba Cát Minh (tr. 443).
13. Hiệp
hội Giáo Dân Bác Ái (tr. 444).
14.
Caritas Việt Nam (tr. 446).
15. Khôi
Bình Việt Nam (tr. 449).
16. Gia
Đình Cùng Theo Chúa (tr. 451).
17. Gia
Đình Chúa (tr. 452).
Trên
đây chỉ là một số ít những tổ chức CGTH mà Ban Biên soạn đã nhận được bài viết
trong thời gian qua. Chắc chắn còn nhiều tổ chức khác sẽ được giới thiệu sau
này. Trong sự phát triển của Giáo hội Việt Nam và đất nước, các tổ chức CGTH rất
cần có mặt để giúp người giáo dân Công giáo sống Tin Mừng thật sự giữa lòng dân
tộc Việt Nam.
Nguồn gốc và lịch sử
Phong
trào Thiếu Nhi Thánh Thể (TNTT) bắt nguồn từ Hội Cầu nguyện bên Pháp do các linh
mục Léonard Cros và Ramadière khởi xướng giữa thế kỷ XIX. Lấy tinh thần Đạo Binh
Thánh Giá, nhưng thay vì dùng vũ khí vật chất là gươm giáo, phong trào dùng vũ
khí tinh thần theo 4 khẩu hiệu truyền thống: cầu nguyện, rước lễ, hy sinh và làm
việc tông đồ. Thay vì bảo vệ thánh địa vật chất, phong trào bảo vệ đền thờ
thiêng liêng là tâm hồn của các em thiếu nhi, tâm hồn của giới trẻ.
Đến đầu
thế kỷ XX, nhờ linh mục Bessière S.J., Hội Tông đồ Cầu nguyện dành cho giới trẻ
chính thức được thành lập tại Pháp năm 1917, với đường lối căn bản: nhắm vào trẻ
em, có tính cách quốc tế theo ý Hội Thánh Thể ở Lộ Đức, và nhấn mạnh tính cách
truyền giáo.
Ở Việt
Nam, phong trào được thành lập đầu tiên tại Hà Nội vào năm 1929 do hai linh mục
Léon Paliard và Paul Uzureau, Tu hội Xuân Bích, mang tên Nghĩa Binh Thánh Thể.
Phong trào được hàng giáo phẩm và giáo dân nhiệt liệt hưởng ứng nên đã phát
triển mau chóng khắp nơi trên toàn quốc trong suốt thập niên 30: Huế (1931), Sài
Gòn (1931), Phát Diệm (1932), Thanh Hoá (1932), Vinh (1935), Vĩnh Long (1935),
Quy Nhơn (1936), Bùi Chu (1937), Thái Bình (1937), Bắc Ninh (1938)... Tuỳ theo
lứa tuổi từ nhỏ tới lớn, Nghĩa Binh được chia ra làm Tiền Binh, Trung Binh và
Hậu Binh.
Cuộc di
cư năm 1954 đã làm phát triển rộng lớn hơn nữa Nghĩa Binh Thánh Thể ở miền Nam.
Năm 1957, Hội đồng Giám mục Việt Nam đã bổ nhiệm linh mục Micae Nguyễn Khắc Ngữ
làm Tổng Tuyên uý đầu tiên. Sinh hoạt Nghĩa Binh bắt đầu đòi hỏi đổi mới cho phù
hợp với tâm lý giới trẻ. Cùng lúc với tinh thần đổi mới của Công đồng Vatican
II, phong trào đã thêm vào sinh hoạt cầu nguyện thuần tuý của Nghĩa Binh Thánh
Thể một đường lối mới: giáo dục trẻ và dùng phương thức sinh hoạt trẻ vào trong
các hoạt động. Vì thế, bản Nội quy thống nhất được ra đời và đổi tên Nghĩa Binh
Thánh Thể thành phong trào Thiếu Nhi Thánh Thể Việt Nam.
Năm
1971, Hội đồng Giám mục phê chuẩn bản Nội quy mới. Năm 1972, Đại hội Toàn quốc
Về đất hứa 1 tổ chức tại Bình Triệu quy tụ khoảng 2.000 huynh trưởng. Vào thời
điểm này, các giáo phận phía Nam có tới 140.000 đoàn viên và 3.800 huynh trưởng
trong 650 xứ đoàn của 13 giáo phận. Ở miền Bắc, phong trào TNTT vẫn tiếp tục
hoạt động chủ yếu là sinh hoạt giáo lý và đạo đức.
Sau năm
1975, phong trào lan rộng và phát triển mạnh mẽ nơi cộng đồng Công giáo Việt Nam
tại nhiều nước trên thế giới như Pháp, Đức, Úc, Hoa Kỳ, Canada...
Mục đích, tôn chỉ và phương pháp giáo
dục
Phong
trào Thiếu Nhi Thánh Thể là đoàn thể CGTH quy tụ các em thiếu nhi quanh Chúa
Giêsu nhằm mục đích giáo dục các em về 2 phương diện: tự nhiên và siêu nhiên. Tự
nhiên là đào luyện thành người công dân tốt, siêu nhiên là huấn luyện thành
người Kitô hữu hoàn hảo. Phong trào TNTT còn đoàn ngũ hoá và hướng dẫn giới trẻ
loan truyền Tin Mừng Chúa Kitô và góp phần xây dựng xã hội. Nền tảng giáo dục
của Phong trào là Lời Chúa trong Thánh Kinh và giáo huấn của Giáo hội Công giáo.
Phong trào giúp các em nhận thấy Chúa Giêsu Thánh Thể đang tiếp tục cách kỳ diệu
Mầu nhiệm Nhập Thể và Phục sinh trong cuộc đời mỗi người, Ngài là lý tưởng của
phong trào.
Để cụ
thể hoá mục đích trên, phong trào mời gọi mọi đoàn viên sống theo các tôn chỉ
sau:
- Sống Lời
Chúa và kết hợp với Chúa Giêsu Thánh Thể bằng cách cầu nguyện, rước lễ, hy sinh
và làm việc tông đồ dưới sự hướng dẫn của Chúa Thánh Thần, cách riêng làm tông
đồ cho giới trẻ: “Giới trẻ phải làm tông đồ trước tiên và trực tiếp cho giới
trẻ” (Sắc lệnh Tông đồ Giáo dân, số 12).
- Yêu mến
và tôn kính Đức Maria, Mẹ Chúa Cứu Thế, để nhờ Mẹ, chúng ta đón nhận và đem Chúa
vào đời một cách tuyệt hảo.
- Tôn kính
các Thánh Việt Nam, noi gương và nên chứng nhân Tin Mừng Chúa Kitô như các ngài.
- Yêu mến
và vâng phục vị đại diện Chúa Kitô, là Đức Giáo hoàng, thủ lãnh của TNTT, đồng
thời cầu nguyện và thực hiện những ý chỉ hằng tháng của ngài.
- Thăng
tiến con người nhân bản. Bảo tồn và phát huy truyền thống văn hoá dân tộc Việt
Nam.
Từ các
tôn chỉ này, phong trào đã tạo cho mình phương pháp giáo dục siêu nhiên thật độc
đáo:
* Khơi
nguồn Thánh Kinh và khơi nguồn Thánh Thể: cuộc đời Chúa Giêsu từ thuở thơ ấu,
thời ẩn dật và bước đường rao giảng Tin Mừng đã trở nên nguồn suối chất liệu
phong phú trong việc giáo dục giới trẻ trở nên giống Chúa Kitô: sống ngoan, sống
hy sinh, sống chinh phục, sống dấn thân, sống phụng sự như Người. Không những
thế, phong trào còn mời gọi giới trẻ sống thánh, qua phương pháp Khơi nguồn
Thánh Thể, trong đó, Chúa Giêsu Thánh Thể trở thành mặt trời của một ngày sống,
trở thành trung tâm điểm của cả cuộc đời người đoàn viên TNTT, qua việc dâng
ngày, rước lễ, làm việc lành và dâng đêm mỗi ngày.
* Mặt
khác, phong trào cũng tận dụng các phương pháp giáo dục tự nhiên như Hàng đội tự
trị, Giáo dục tiệm tiến, Vào sa mạc (Trại Huấn luyện), Sinh hoạt Trẻ, và Hội
họp. Từ một nhóm trẻ ô hợp, Hàng đội tự trị sẽ đưa các em vào đội ngũ trật tự,
biết phân công trách nhiệm, nắm vững cơ cấu tổ chức, sống hoà đồng và phục vụ
công ích. Giáo dục tiệm tiến đáp ứng sự hợp lý trong việc huấn luyện: đi từ dễ
đến khó, phân chia lứa tuổi và trình độ, những điều học trước sẽ giúp hiểu biết
những điều học sau. Bước chân Vào sa mạc (Trại Huấn luyện), các em sẽ học được
tinh thần tháo vát, tự lập và khắc phục bản thân vì phải xa rời đời sống tiện
nghi hằng ngày, và hơn thế nữa, cảm nghiệm được tinh thần phó thác vào Ban Huấn
luyện, tinh thần đồng đội trong đời sống lều trại và các sinh hoạt huấn luyện.
Sinh hoạt Trẻ đem lại niềm vui cho tâm hồn các em qua những bài hát, vũ điệu,
băng reo và trò chơi, trong đó, các em sẽ được nuôi dưỡng bằng tinh thần lạc
quan, yêu đời, bằng những tình cảm thiêng liêng đối với gia đình, học đường,
Giáo Hội và quê hương... Cuối cùng, Hội họp mang lại bầu khí xum vầy, cùng nhau
nhìn lại những gì đã thực hiện, cùng nhau phân công những gì đang thực hiện,
cùng nhau chia sẻ những gì sẽ thực hiện và cùng nhau học hỏi thăng tiến bản thân
và đoàn thể…
Tổ chức, sinh hoạt và huấn luyện
Nếu
ngày xưa Nghĩa Binh Thánh Thể chia ra làm Tiền Binh, Trung Binh và Hậu Binh, thì
ngày nay, Phong trào TNTT dựa theo lứa tuổi chia ra làm các ngành Ấu Nhi, Thiếu
Nhi, Nghĩa Sĩ và Hiệp Sĩ. Ba ngành Ấu, Thiếu, Nghĩa được huấn luyện theo Chương
trình Thăng tiến với các bộ môn: kiến thức Thánh Kinh, đời sống Tôn giáo, suy
niệm Phúc Âm, hiểu biết Phong trào, chuyên môn.
Ngành
Ấu Nhi: từ 7 đến 9 tuổi, quàng khăn màu xanh lá mạ, với châm ngôn Ngoan. Phong
trào dùng cuộc đời thơ ấu của Chúa Giêsu làm khung cảnh huấn luyện Ấu Nhi. Các
em sẽ học gương vâng lời của Chúa, sẽ cảm nhận ơn cha nghĩa mẹ và tình anh chị
em trong gia đình.
Ngành
Thiếu Nhi: từ 10 đến 13 tuổi, quàng khăn màu xanh biển, với châm ngôn Hy sinh.
Cuộc sống ẩn dật của Chúa Giêsu sẽ là khung cảnh huấn luyện Ngành Thiếu. Các em
sẽ theo chân Chúa đi lên đền thờ năm 12 tuổi, trở về Nazareth sống “càng thêm
tuổi càng thêm khôn ngoan và đạo đức”. Tình yêu thương và lòng hy sinh thắt chặt
hạnh phúc của Thánh Gia: Thánh Giuse cần cù lao động nuôi sống gia đình, Đức
Maria hiền lành thương người, luôn chăm sóc và hướng dẫn con trẻ, Chúa Giêsu một
lòng vâng phục và giúp đỡ cha mẹ…
Ngành
Nghĩa Sĩ: từ 14 đến 17 tuổi, quàng khăn màu vàng tươi, với châm ngôn Chinh phục.
Cuộc đời công khai rao giảng của Chúa Giêsu rất phù hợp cho khung cảnh huấn
luyện Ngành Nghĩa. Ở lứa tuổi này, các em đã bước vào đời, cảm nghiệm được tình
bạn bè, hàng xóm láng giềng, lòng yêu nước và tinh thần phục vụ tha nhân. Các em
sẽ bước theo chân Chúa, học hỏi sự khôn ngoan, lòng nhân từ độ lượng và nhất là
tinh thần dấn thân làm chứng cho chân lý qua đời sống gương mẫu và yêu thương.
Ngành
Hiệp Sĩ: từ 18 tuổi trở lên, quàng khăn màu nâu, với châm ngôn Dấn thân. Bài
Giảng Trên Núi, tức Tám Mối Phúc Thật, trở thành Hiến chương của ngành Hiệp Sĩ.
Vào đời, trở nên muối men ướp đời, người hiệp sĩ quảng đại dấn thân phục vụ Giáo
Hội và xã hội. Họ có thể là nhóm người cùng ngành nghề, cùng một trường đại học,
hoặc có thể là những công nhân cùng một nông trường, xí nghiệp. Với tài năng và
tâm trí, họ sẵn sàng nhập cuộc kiến tạo cộng đoàn xứ đạo và xây dựng quê hương…
Huynh
Trưởng: từ 18 tuổi trở lên, quàng khăn màu đỏ viền vàng, với châm ngôn Phụng sự.
Trước khi bước vào cuộc đời Huynh Trưởng chính thức, người trẻ phải qua thời
gian tập sự gọi là Dự Trưởng (quàng khăn màu hồng viền đỏ). Cuộc đời Thánh Gioan
Tẩy Giả là khung cảnh huấn luyện Dự Trưởng. Cũng như thánh nhân, người Dự Trưởng
can đảm chọn đời sống “dọn đường cho Chúa đến”, sẵn sàng bước vào con đường
phụng sự của một người Huynh Trưởng (HT) chính thức.
Khung
cảnh huấn luyện HT chính thức tức HT cấp I là cuộc hành trình Về Đất Hứa của dân
Do Thái. Cuộc đời của Môsê hướng dẫn dân Chúa khỏi ách nô lệ Ai Cập là hình ảnh
của người HT, người có trách nhiệm dẫn đưa các em thiếu nhi thoát khỏi những
tật xấu, thú vui thấp hèn của xã hội để đến cùng Chúa.
Lên đến
cấp II và cấp III, người HT được huấn luyện chuyên ngành. Khung cảnh huấn luyện
cấp II Ngành Ấu là cánh đồng Bêlem; cấp II Ngành Thiếu là cuộc hành trình lên
Giêrusalem chịu thương khó của Chúa Giêsu; cấp II Ngành Nghĩa là Biến cố Phaolô
ngã ngựa ở Damas.
Khung
cảnh huấn luyện cấp III Ngành Ấu là cuộc hành trình của Ba Vua Phương Đông tìm
Chúa Hài Đồng; cấp III Ngành Thiếu là Cuộc Thương Khó, Tử Nạn và Phục Sinh của
Chúa Giêsu; cấp III Ngành Nghĩa là các cuộc hành trình truyền giáo của Thánh
Phaolô.
Trợ tá
Trước
đây, phụ tá cho các cha Tuyên uý là các thầy, các dì Trợ uý, ngày nay, có thêm
Trợ tá. Với kinh nghiệm dồi dào của đời sống gia đình cũng như cuộc sống xã hội,
người Trợ tá là nguồn tương trợ tuyệt vời mỗi khi người HT cần đến. Người Trợ tá
không những mang vai trò hướng dẫn tinh thần, cố vấn góp ý, mà còn là chiếc cầu
nối hữu hiệu giữa Đoàn TNTT và phụ huynh cũng như cộng đoàn xứ đạo. Hơn nữa,
người Trợ tá nếu tham dự các Khoá Huấn luyện của phong trào, sẽ trở thành những
huấn luyện viên đáng tin cậy và tạo nền móng vững chắc cho các sinh hoạt huấn
luyện tại địa phương.
Tuyên
uý
Vì là
một đoàn thể Công giáo Tiến hành, Đoàn TNTT cần có linh mục Tuyên uý. Tuyên uý
là người có nhiệm vụ hướng dẫn đời sống đạo đức và cử hành các nghi lễ phụng vụ
cho các đoàn viên TNTT.
Kết
luận: Ai trong chúng ta cũng thấy cha mẹ trong các gia đình ngày nay đang hết
sức lo lắng cho tương lai của con cái họ, vì các trẻ em bị cám dỗ, lôi kéo bởi
những tệ nạn xã hội nhan nhản khắp nơi. Để góp phần với xã hội, hỗ trợ việc giáo
dục thiếu nhi trong các gia đình và xứ đạo, việc thành lập Hội đoàn TNTT trong
hoàn cảnh hiện tại rất cần thiết vì giới trẻ và thiếu nhi không phải chỉ là
tương lai của Giáo Hội mà còn là tương lai của xã hội nữa.
Lược sử
Phong
trào Hùng Tâm Dũng Chí (Mouvement Coeurs Vaillants - Âmes Vaillantes) chính thức
khai sinh do việc Hội đồng Giám mục Pháp, năm 1936, yêu cầu linh mục Gaston
Courtois thành lập Phong trào Hùng Tâm (Mouvement Coeurs Vaillants). Một năm
sau, năm 1937, cũng linh mục Courtois lập ngành nữ, Phong trào Dũng Chí
(Mouvement Âmes Vaillantes).
Đồng
sáng lập viên phong trào phải kể đến thầy Jean Pihan (cũng còn có tên Jean
Vaillant, “Tagada”) được coi như là “lý thuyết gia” của phong trào.
Đến năm
1966, kỷ niệm 30 năm thành lập, phong trào đã có mặt trên 50 quốc gia. Một Đại
hội Quốc tế Phong trào Hùng Tâm Dũng Chí họp tại Roma vào dịp kỷ niệm này, đã
đổi tên thành Phong trào Quốc tế Tông đồ Thiếu nhi (Mouvement International
d’Apostolat des Enfants, viết tắt là M.I.D.A.D.E.).
Ngay từ
những năm 1938-1939, các nhà truyền giáo Pháp đã đưa phong trào Hùng Tâm Dũng
Chí sang các nước chịu ảnh hưởng của Pháp:
Tại
châu Phi: Sénégal, Dakar, Ziguin, Guinée, Soudan, Côte d’Ivoire, Gabon, Congo,
Dahomey, Madagascar…
Tại
châu Á: Hàn Quốc, Hong Kong, Cambodia, Lào, Thái Lan, Malaysia, Nhật Bản, Sri
Lanka, Việt Nam…
Từ đó
xuất hiện tờ báo riêng: tờ Báo Hải Ngoại (Feuillets d’Outre-Mer) 1947; sau đổi
thành tờ Giao Điểm (Carrefours) 1956; và một Văn phòng Quốc tế của Phong trào
(C.I.M.: Commission International du Mouvement) được thiết lập.
Theo
thống kê năm 1987, phong trào M.I.D.A.D.E. có mặt trên gần 50 quốc gia: Phi Châu
21, Mỹ Châu 12, Âu Châu 6, Á Châu 9 (không có Lào, Cambodia và Việt Nam vì từ
năm 1975, các hiệp hội không còn).
Tại
Việt Nam, vùng Chợ Lớn, Sài Gòn, Đà Lạt là những nơi có Hùng Tâm Dũng Chí sớm
nhất. Năm 1942, Hà Nội đã có Đoàn Hùng Tâm Dũng Chí. Trước tháng 4-1975, 9 giáo
phận có Hùng Tâm Dũng Chí: Sài Gòn, Xuân Lộc, Nha Trang, Đà Lạt, Quy Nhơn,
Kontum, Ban Mê Thuột, Đà Nẵng, Huế, và quy tụ trên 30.000 thiếu nhi. Hiện nay có
một Đoàn Hùng Tâm Dũng Chí sinh hoạt rất mạnh và rất “Việt Nam” tại Hoa Kỳ, do
các Trưởng Hùng Dũng Đà Nẵng thành lập và hướng dẫn.
Bản
chất
Tổ chức
Hùng Tâm Dũng Chí (viết tắt Hùng Dũng) là một “phong trào”, chứ không phải là
một “đoàn” như các hội đoàn khác. Hay muốn nói hội đoàn, thì đó là một hội đoàn
“mở”, có bản chất “mở”: vì đó là một hội đoàn thiếu nhi hướng về quần chúng
thiếu nhi, cho quần chúng thiếu nhi! Khẩu hiệu sống của Hùng Dũng là: “Càng đông
càng tốt”. Các trưởng, các đoàn viên được huấn luyện để phục vụ các em ở ngoài
đoàn.
Châm
ngôn
- Đi đến
với mọi thiếu nhi đang sống ở bất cứ môi trường nào.
- Quan tâm
và tôn trọng tất cả những gì làm nên đời sống của thiếu nhi.
- Tìm phát
triển khả năng tổ chức và hoạt động của tuổi thiếu nhi.
- Tin
tưởng vào khả năng làm việc tông đồ “của thiếu nhi, cho thiếu nhi”.
Để thực
hiện những điều đó, phong trào dành ưu tiên cho sách báo thiếu nhi. Trong thực
tế, khởi đầu phong trào là do một tờ báo viết hoàn toàn cho thiếu nhi của cha
Gaston Courtois: tờ “Báo Hùng Tâm” (“Journal Coeurs Vaillants”) ra ngày
8-12-1929. Các độc giả tí hon thi nhau đọc, rất khoái… Và tự cho mình là “các
Hùng Tâm”. Đúng là hợp với tuổi khoái “người hùng”, các em Hùng Tâm tự kết đoàn
lại theo chiều hướng thích “lập nhóm” của các em.
Từ sau
khi phong trào được chính thức thiết lập, năm 1936, tờ báo tiên khởi đã được
thay thế bằng nhiều báo khác phong phú hơn, hợp từng lứa tuổi hơn, đặc biệt ở
Pháp. Tại Việt Nam, có tờ Tre Xanh của Hùng Tâm Dũng Chí Sài Gòn (Ngã Sáu) và tờ
Huynh Trưởng Hùng Dũng ở Đà Nẵng.
Nguồn gốc
Năm
1920, Đức Hồng y Cardjin, người Bỉ, tổ chức Công giáo Tiến hành chuyên biệt với
phong trào Thanh Lao Công. Phong trào này dần dần lan sang Pháp và các nước
khác.
Theo
gương đó, một vài thanh sinh (sinh viên, học sinh) ở nhiều học đường Pháp, giữa
hoàn cảnh thả lỏng và đời sống phóng túng của giới học sinh, sinh viên thời đó,
đã nhận ra được bộ mặt mới của đạo Công giáo và trách nhiệm phải đem đời sống
đạo đức vào môi trường sinh viên, học sinh. Vì thế, phong trào Thanh Sinh Công
ra đời để đưa giới sinh viên, học sinh về gần với Phúc Âm.
Giống
với hoàn cảnh chiến tranh ở Âu Mỹ thời đó, tại Việt Nam, sinh viên, học sinh
cũng bị mất thăng bằng và xáo trộn. Vì thế, phong trào Thanh Sinh Công Việt Nam
đã có mặt.
Từ năm
1937, các sư huynh La San đã âm thầm thành lập và phát triển phong trào tại hầu
hết các trường do các sư huynh điều khiển.
Đến năm
1956, một số sinh viên các phân khoa và các trường công tư trong đô thành Sài
Gòn cùng nhau nghiên cứu và học hỏi đường lối của phong trào do cha Đỗ Long Bộ
làm tuyên uý.
Tôn
chỉ
Tôn
chỉ của phong trào Thanh Sinh Công (TSC) là Kitô giáo hoá môi trường học đường,
đem tinh thần Phúc Âm vào đời sống sinh viên, học sinh, tức là xây dựng một thế
hệ trẻ biết yêu chân-thiện-mỹ vì Thiên Chúa.
Mục
đích và phương hướng
- Làm cho
toàn thể thanh sinh ý thức được ơn gọi riêng của mình và những vấn đề cá biệt
của giới mình trong ánh sáng đức tin.
- Phát
triển ý thức trách nhiệm tông đồ của họ trong môi trường họ sống.
- Đem Phúc
Âm vào đời tư cũng như vào toàn thể môi trường học đường.
- Hoạt
động để cải tạo, thánh hoá môi trường học đường.
Đường
lối hoạt động
Thanh
Sinh Công hoạt động theo phương pháp “xem - xét - hành động” và theo đường lối
sau:
- Phục
tùng và cộng tác với hàng giáo phẩm.
- Luôn
luôn liên kết với Chúa Kitô.
- Hoạt
động nhằm vào tầng lớp sinh viên, học sinh, quyết tâm làm cho tầng lớp này
chuyển mình đi vào tinh thần Phúc Âm.
- Mọi hoạt
động TSC đều phải được tổ chức trên bình diện môi trường.
- Phải
luôn luôn có mặt trong mọi cơ cấu, mọi hình thức sinh hoạt có liên quan đến giới
sinh viên, học sinh hầu có thể đóng vai trò là “Men trong bột” của mình.
- Hoạt
động với và cho giới học sinh, sinh viên theo phương pháp của Phong trào.
Tình
trạng Phong trào
Phong
trào đã hiện diện trên khắp lãnh thổ: 12 liên đoàn, khoảng 100 đoàn (tại 35
tỉnh) với số đoàn viên khoảng 4.500.
Ngày
đáng ghi nhớ
Ngày
20-4-1964, Hội đồng Giám mục Việt Nam đã nhóm họp tại Đà Lạt và quyết định chấp
nhận TSC là phong trào hoạt động tông đồ có tính cách toàn quốc cho giới sinh
viên, học sinh. Cũng từ ngày này, phong trào TSC là một phong trào Công giáo
Tiến hành chuyên biệt của Giáo hội Việt Nam.
Phong
trào sau năm 1975
Sau
những năm sinh hoạt nhỏ và chỉnh đốn lại tổ chức của Phong trào cho phù hợp với
tình hình sinh viên, học sinh, hiện nay, Phong trào đã có 6 đơn vị (đoàn) với
200 thành viên dự bị và chính thức.
Do điều
kiện kinh tế và nhu cầu sinh hoạt gia đình, các trưởng TSC đã phải phân tán khắp
nơi trên đất nước và đó đây trên thế giới nên Phong trào TSC Việt Nam cũng bị
ảnh hưởng nhiều.
Do vốn
giáo lý còn nông cạn, một số Đoàn tự nhận thấy giờ suy niệm và chia sẻ Lời Chúa
còn thiếu chiều sâu. Mỗi đơn vị đều có một sư huynh hoặc một trưởng làm cố vấn
để giúp suy niệm chia sẻ Lời Chúa và kiểm điểm đời sống cho có chất lượng. Thỉnh
thoảng, Đoàn cũng nhận những bản tin của Phong trào do Văn phòng vùng châu Á
hoặc của TSCVN/NO-LA gửi đến.
Địa
chỉ liên lạc:
Có trước
năm 1975, từ các nước ngoài gửi về Việt Nam:
C/O: Anh
Nguyễn Trí Dũng
Xí nghiệp
Hương Mới, số 122/1 Trần Đình Xu, Q.1, TP. HCM.
Địa điểm
họp điều hành:
La San
Taberd, 20A Lý Tự Trọng, Q.1, TP.HCM.
|