Thảm họa môi trường do Công ty TNHH Gang Thép Hưng Nghiệp Formosa gây ra đã để lại hậu quả khôn lường cho người dân và môi trường biển miền Trung nói riêng và Việt Nam nói chung. Người dân phải ghánh chịu những thiệt hại nặng nề về tinh thần cũng như vật chất, cuộc sống của họ ngày càng tồi tệ và tương lai của họ rơi vào bế tắc. Tệ hại hơn là sau hơn một năm, Formosa vẫn chưa có động thái khôi phục môi trường biển và giải pháp đền bù thiệt hại công bằng, minh bạch, thoả đáng cho người dân.

Từ tháng 04 năm 2016, thảm họa ô nhiễm môi trường biển do Công ty TNHH Gang Thép Hưng Nghiệp Formosa gây ra làm cho cuộc sống người dân cả nước, đặc biệt các tỉnh miền Trung: Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế điêu đứng. Chính Formosa đã, đang và sẽ làm tổn hại đến sức khỏe, tinh thần và kinh tế của người dân cả nước, cách riêng người dân các tỉnh miền Trung.

Mặc dù Chính phủ Việt Nam đã có những hướng dẫn chỉ đạo trong việc bồi thường, các cấp chính quyền địa phương đã nhiều lần hứa giải quyết đền bù thiệt hại cho người dân, nhưng thực tế vấn đề chưa được thực hiện đầy đủ. Trong khi đó, nhiều nỗ lực đi đòi công lý của các nạn nhân qua các kiến nghị, những cuộc xuống đường, tuần hành trong ôn hòa hay khởi kiện tập thể đều bị nhà cầm quyền ra sức ngăn cản, thậm chí đàn áp bằng bạo lực. Những việc làm khuất tất của chính quyền đã tạo nên một làn sóng bức xúc âm ỉ bấy lâu và nay đang bùng phát thành những hành vi cụ thể, mà trước hết là việc khởi kiện Công ty Formosa để đòi bồi thường thiệt hại, đồng thời thông qua con đường tòa án để bảo đảm công lý cho người dân.

Căn cứ vào tình hình thực tế đời sống khốn khổ của các nạn nhân vùng trực tiếp chịu thiệt hại bởi thảm họa ô nhiễm môi trường biển miền Trung cùng với sự sẵn sàng cộng tác giúp đỡ của các linh mục trong Giáo phận, Đức cha Phaolô đã ký quyết định số 2316/QĐ-TGM thành lập Ban Hỗ Trợ Các Nạn Nhân Thảm Họa Ô Nhiễm Môi Trường Biển tại Giáo phận Vinh.

Sáng ngày 18/7/2017, linh mục Giuse Phan Sỹ Phương, quản hạt Cửa Lò; linh mục Antôn Nguyễn Văn Đính, quản hạt Thuận Nghĩa; linh mục Fx. Nguyễn Hồng Ân, Chánh văn phòng Tòa giám mục đã đại diện cho Ban Hỗ Trợ Các Nạn Nhân Thảm Họa Ô Nhiễm Môi Trường Biển, cùng với đại diện của những người dân gồm nhiều nghành nghề bị thiệt hại tại huyện Quỳnh Lưu, như: Chế biến muối, nước mắm, chủ thuyền, buôn bán hải sản... đã gửi hơn 500 đơn khiếu nại Tòa án huyện Kỳ Anh và đơn khởi kiện Formosa lên Tòa án nhân dân (TAND) tỉnh Nghệ An.

Má»™t vị  Ä‘ại diện của các nạn nhân thảm họa môi trường biển cho biết: “Chúng tôi đã nhiều lần gá»­i Ä‘Æ¡n kiện công ty Formosa lên TAND huyện Kỳ Anh – Hà TÄ©nh đòi bồi thường thiệt hại cho các nạn nhân bị thiệt hại trong thảm họa cÅ©ng nhÆ° yêu cầu công ty khắc phục sá»± cố môi trường biển, trả lại môi trường biển sạch cho nhân dân... nhÆ°ng phía TAND huyện Kỳ Anh đã trả lại Ä‘Æ¡n và chÆ°a giải quyết đền bù thiệt hại cho người dân hay chính quyền đã chặn người dân lại không cho Ä‘i khi chúng tôi Ä‘i nạp Ä‘Æ¡n kiện lên tòa án”. Cụ thể:

- Lần thứ nhất: Ngày 26-27/9/2016, nhân dân huyện Quỳnh Lưu đã gửi lên TAND huyện Kỳ Anh 506 lá đơn, nhưng sau đó bị trả lại.

- Lần thứ hai: Ngày 28/10/2016, trên đường đi gửi đơn lên TAND huyện Kỳ Anh thì bị chính quyền tỉnh Nghệ An chặn lại tại cầu Bến Thủy, không cho người dân đi qua Hà Tĩnh.

- Và lần thứ ba: Ngày 14/02/2017, trên đường đi thì bị chính quyền chặn lại và dùng công an, côn đồ đánh đập người dân rất tàn bạo.

Theo quy định của Luật tố tụng dân sự Việt Nam thì đương sự khởi kiện phải trực tiếp nạp đơn tới Tòa án qua các hình thức: Đến trực tiếp hoặc qua bưu điện hoặc qua thư điện tử. Ông Hồ Đình Trung, chánh án TAND tỉnh Nghệ An nói: Nhưng do bối cảnh lịch sử, thực trạng đất nước hiện tại, đơn khiếu nại và khởi kiện với số lượng lớn... nên TAND tỉnh Nghệ An đứng ra nhận đơn của người dân huyện Quỳnh Lưu và hứa sẽ chuyển đơn tới TAND huyện Kỳ Anh cho bà con.

Sáng hôm nay, sau khi TAND tỉnh Nghệ An nhận 502 bộ hồ sơ, linh mục Giuse Phan Sỹ Phương, quản hạt Cửa Lò, trưởng Ban Hỗ Trợ Các Nạn Nhân Thảm Họa Ô Nhiễm Môi Trường Biển, đã đại diện cho 502 hộ nạn nhân thảm họa môi trường biển huyện Quỳnh Lưu ký vào biên bản giao nhận đơn khiếu nại lên TAND huyện Kỳ Anh và đơn khởi kiện Công ty Formosa. Hy vọng sau khi TAND huyện Kỳ Anh nhận được đơn khiếu nại và đơn khởi kiện từ các nạn nhân, họ sẽ trả lại công bằng, minh bạch những thiệt hại cho các nạn nhân và khắc phục sự cố môi trường biển trong thời gian sớm nhất.

Thái Diệu