Nháºn thức vá» Chúa Ba Ngôi
06.06.2017
Giáo lý vá» Chúa Ba Ngôi là ná»n tảng đức tin Kitô giáo. Äó là điá»u quan yếu để hiểu đúng vá» Thiên Chúa, vá» cách Ngà i liên quan chúng ta, và cách chúng ta cần liên quan Ngà i. NhÆ°ng vẫn có nhiá»u vấn nạn. Là m sao Thiên Chúa có thể vừa là MỘT vừa là BA? Tam Vị Nhất Thể có là sá»± mâu thuẫn? Nếu Äức Giêsu là Thiên Chúa, tại sao các Phúc Âm ghi lại những lúc Ngà i cầu nguyện vá»›i Thiên Chúa? Khi chúng ta không thể hiểu đầy đủ má»i thứ vá» Tam Vị Nhất Thể (hoặc Ä‘iá»u gì đó), có thể trả lá»i các câu há»i nhÆ° thế nà y và hiểu rõ vá» những gì có ý nghÄ©a đối vá»›i Thiên Chúa là Äấng má»™t trong ba.
THIÊN CHÚA TAM VỊ NHẤT THỂ LÀ GÌ?
Giáo lý vỠTam Vị Nhất Thể nghĩa là có MỘT Thiên Chúa hằng hữu trong Ba
Ngôi riêng biệt – Ngôi Cha, Ngôi Con, và Ngôi Ba (Thánh Thần). Nói cách khác, Thiên
Chúa là MỘT vỠbản thể và là BA vỠngôi vị (one in essence and three in person).
Äịnh nghÄ©a nà y diá»…n tả ba chân lý quan trá»ng: (1) Ngôi Cha, Ngôi Con, và Ngôi
Thánh Thần là Ba Ngôi riêng biệt, (2) má»—i Ngôi là Thiên Chúa trá»n vẹn, (3) chỉ
có MỘT Thiên Chúa.
Ngôi Cha, Ngôi Con, và Ngôi Thánh Thần là Ba Ngôi riêng biệt. Kinh
Thánh nói vỠNgôi Cha là Thiên Chúa (Pl 1:2), Chúa Giêsu là Thiên Chúa (Tt
2:13), và Chúa Thánh Thần là Thiên Chúa (Cv 5:3-4). Äây có là ba cách nhìn khác
nhau vỠThiên Chúa, hoặc là những cách đơn giản nói tới ba vai trò khác nhau
của Thiên Chúa?
Câu trả lá»i phải là “khôngâ€, bởi vì Kinh Thánh cÅ©ng nói rõ rằng Chúa Cha,
Chúa Con, và Chúa Thánh Thần là Ba Ngôi riêng biệt. Và dụ, Chúa Cha sai Chúa
Con đến thế gian (Ga 3:16), Ngà i không thể cùng ngôi vị nhÆ° Chúa Con. CÅ©ng váºy,
sau khi Chúa Con trở vỠcùng Chúa Cha (Ga 16:10), Chúa Cha và Chúa Con sai Chúa
Thánh Thần đến thế gian (Ga 14:26; Cv 2:33). Do đó, Chúa Thánh Thần phải riêng
biệt với Chúa Cha và Chúa Con.
Khi Chúa Giêsu chịu Phép Rá»a, chúng ta nghe tiếng Chúa Cha nói từ trá»i
và Chúa Thánh Thần ngự xuống trong hình dạng chim bồ câu khi Chúa Giêsu lên
khá»i nÆ°á»›c (Mc 1:10-11). Ga 1:1 xác định rằng Chúa Giêsu là Thiên Chúa, đồng
thá»i Ngà i cÅ©ng “ở vá»›i Thiên Chúa†– Ä‘iá»u nà y cho thấy rằng Chúa Giêsu là má»™t
ngôi vị riêng biệt đối với Chúa Cha (x. Mc 1:18). Trong Ga 16:13-15, chúng ta
thấy rằng mặc dù có sự duy nhất chặt chẽ giữa Ba Ngôi, Chúa Thánh Thần cũng
riêng biệt đối với Chúa Cha và Chúa Con.
Sá»± tháºt là Chúa Cha, Chúa Con, và Chúa Thánh Thần là ba ngôi riêng biệt,
có nghÄ©a là Chúa Cha không là Chúa Con, Chúa Con không là Chúa Thánh Thần, vÃ
Chúa Thánh Thần không là Chúa Cha. Chúa Giêsu là Thiên Chúa, nhưng Ngà i không
là Chúa Cha hoặc Chúa Thánh Thần. Chúa Thánh Thần là Thiên Chúa, nhưng Ngà i
không là Chúa Cha hoặc Chúa Con. Ba Ngôi Vị khác nhau, chứ không là ba cách nhìn
khác nhau vỠThiên Chúa.
Ngôi Vị trong Ba Ngôi có nghÄ©a là má»—i ngôi có má»™t trung tâm nháºn thức
riêng biệt. NhÆ° váºy, Ba Ngôi liên quan lẫn nhau – Chúa Cha coi mình là “I†(tôi,
ngôi thứ nhất số Ãt – ND), coi Chúa Con và Chúa Thánh Thần là “You†(bạn, ngôi
thứ hai số Ãt hoặc số nhiá»u, tùy khi nói vá» má»™t hoặc hai ngôi – ND). CÅ©ng váºy,
Chúa Con coi mình là “Iâ€, nhÆ°ng Chúa Cha và Chúa Thánh Thần là “Youâ€.
ThÆ°á»ng thì ngÆ°á»i ta nói rằng “nếu Chúa Giêsu là Thiên Chúa, Ngà i phải
cầu nguyện vá»›i chÃnh Ngà i khi Ngà i ở thế gianâ€. NhÆ°ng câu trả lá»i cho Ä‘iá»u nà y
nằm trong việc áp dụng đơn giản những gì chúng ta đã biết. Chúa Giêsu và Chúa
Cha Ä‘á»u là Thiên Chúa, các Ngà i là hai ngôi khác nhau. NhÆ° váºy, Chúa Giêsu cầu
nguyện vá»›i Chúa Cha chứ không cầu nguyện vá»›i chÃnh Ngà i. Tháºt váºy, đó chÃnh lÃ
cuộc đối thoại liên tục giữa Chúa Cha và Chúa Con (Mt 3:17; 17:5; Ga 5:19;
11:41-42; 17:1 và tiếp theo), Ä‘iá»u nà y cung cấp chứng cá»› xác thá»±c nhất rằng các
Ngà i là những ngôi vị riêng biệt với cách ý thức riêng biệt.
Äôi khi Ngôi Vị của Chúa Cha và Chúa Con được chúng ta đánh giá cao, nhÆ°ng
Ngôi Vị của Chúa Thánh Thần lại bị chúng ta thá» Æ¡. Tháºt váºy, đôi khi Chúa Thánh
Thần bị đối xỠnhư “sức mạnh†hơn là một Ngôi Vị. Nhưng Chúa Thánh Thần không
là nhÆ° váºy, mà là chÃnh Ngà i (x. Ga 14:26; 16:7-15; Cv 8:16). Chúa Thánh Thần
là một Ngôi Vị thực sự, không là một lực không ngôi vị (impersonal force –
giống nhÆ° trá»ng lá»±c), mà được nháºn thấy bằng sá»± tháºt là Ngà i nói (Dt 3:7), lý
luáºn (Cv 15:28), suy nghÄ© và hiểu biết (1 Cr 2:10-11), ý muốn (1 Cr 12:11), cảm
thấy (Ep 4:30), và trao ban tình bằng hữu (2 Cr 13:14). Äó là các phẩm chất của
Ngôi Vị. Thêm và o chủ Ä‘á» nà y, các chủ Ä‘á» khác mà chúng ta Ä‘á» cáºp trên đây là m
rõ rằng Ngôi Vị của Chúa Thánh Thần riêng biệt với Ngôi Vị của Chúa Con và Chúa
Cha. Các Ngà i là ba Ngôi Vị thực sự, chứ không là ba vai trò của Thiên Chúa.
Má»™t sai lầm nghiêm trá»ng khác mà ngÆ°á»i ta mắc phải là cứ nghÄ© rằng Chúa
Cha trở thà nh Chúa Con, rồi lại trở thà nh Chúa Thánh Thần. Trái ngược vá»›i Ä‘iá»u
nà y, các Ä‘oạn văn chúng ta Ä‘á»c Ä‘á»u ngụ ý rằng Thiên Chúa luôn luôn và mãi mãi
là Ba Ngôi. Không bao giá» có má»™t ngôi không hiện hữu. Ba Ngôi là vÄ©nh hằng, lÃ
Ä‘á»i Ä‘á»i.
Ba Ngôi trong Tam Vị Nhất Thể Ä‘á»u riêng biệt, Ä‘iá»u nà y không có nghÄ©a lÃ
ngôi nà y kém hÆ¡n ngôi kia. Cả Ba Ngôi Ä‘á»u đồng nhất vá» thuá»™c tÃnh. Ba Ngôi bằng
nhau vá» quyá»n năng, yêu thÆ°Æ¡ng, thÆ°Æ¡ng xót, công lý, thánh thiện, hiểu biết, vÃ
má»i phẩm chất khác.
Má»—i Ngôi là Thiên Chúa trá»n vẹn. Nếu Thiên Chúa là Ba Ngôi, nhÆ° váºy
có phải má»—i ngôi là “má»™t phần ba†Thiên Chúa chăng? Tam Vị Nhất Thể có nghÄ©a lÃ
Thiên Chúa phân chia thà nh ba phần?
Tam Vị Nhất Thể không phân chia Thiên Chúa thà nh ba phần. Kinh Thánh
nói rõ rằng má»—i Ngôi Vị trong Ba Ngôi Ä‘á»u là Thiên Chúa trá»n vẹn trăm phần trăm.
Chúa Cha, Chúa Con, và Chúa Thánh Thần Ä‘á»u là Thiên Chúa trá»n vẹn. Và dụ, Kinh
Thánh nói vá» Äức Kitô rằng “tất cả sá»± viên mãn của thần tÃnh hiện diện cách cụ
thể nÆ¡i NgÆ°á»i†(Cl 2:9). Chúng ta đừng nghÄ© vá» Thiên Chúa nhÆ° “chiếc bánh†cắt
thà nh ba phần, má»—i phần biểu thị má»™t Ngôi. NhÆ° váºy là là m cho má»—i Ngôi kém hÆ¡n
má»™t Thiên Chúa trá»n vẹn, và nhÆ° váºy thì không còn là Thiên Chúa nữa. Äúng hÆ¡n
là “má»—i Ngôi bằng vá»›i Thiên Chúa trá»n vẹn†[1]. Bản thể Thiên Chúa không là cái
gì đó được phân chia giữa Ba Ngôi, mà là trá»n vẹn trong Ba Ngôi mà không bị
phân chia thà nh “từng phầnâ€.
Do đó, Ngôi Con không là “một phần ba†Thiên Chúa, mà Ngà i là Thiên Chúa
trá»n vẹn. Ngôi Cha cÅ©ng không là “má»™t phần ba†Thiên Chúa, mà Ngà i là Thiên
Chúa trá»n vẹn. Và Chúa Thánh Thần cÅ©ng váºy. Vì thế, Wayne Grudem đã viết: “Khi chúng ta nói vá» Chúa Cha, Chúa Con, vÃ
Chúa Thánh Thần, chúng ta không nói Ngôi nà o lớn hơn Ngôi nà o ngay khi chỉ nói
riêng vỠNgôi Cha, Ngôi Con, hoặc Ngôi Thánh Thần†[2].
Chỉ có một Thiên Chúa. Nếu mỗi ngôi trong Tam Vị Nhất Thể là riêng
biệt và là Thiên Chúa trá»n vẹn, chúng ta có nên kết luáºn rằng có hÆ¡n má»™t Thiên
Chúa? Chắc chắn là không thể, bởi vì Kinh Thánh nói rõ rằng chỉ có MỘT Thiên
Chúa mà thôi: “Ngoà i Ta ra, không có thần
nà o nữa, chẳng có thần công minh cứu độ, ngoại trừ Ta. Nà o muôn dân khắp cõi
địa cầu, hãy hướng vỠTa, các ngươi sẽ được cứu độ, vì Ta là Thiên Chúa, chẳng
còn chúa nà o khác†(Is 45:21-22; x. Is 44:6-8; Xh 15:11; Änl 4:35; 6:4-5;
32:39; 1 Sm 2:2; 1 V 8:60).
Biết rằng Chúa Cha, Chúa Con, và Chúa Thánh Thần là ba ngôi riêng biệt, nhưng
má»—i ngôi vẫn là Thiên Chúa trá»n vẹn, do đó mà chỉ có má»™t Thiên Chúa, chúng ta
phải kết luáºn rằng cả ba ngôi là má»™t Thiên Chúa. Nói cách khác, chỉ có má»™t
Thiên Chúa hiện hữu trong ba ngôi riêng biệt.
Nếu có một đoạn văn mô tả rõ rà ng nhất thì đó là Mt 28:19: “Anh em hãy đi và là m cho muôn dân trở thà nh
môn đệ, là m phép rá»a cho há» nhân danh Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Thầnâ€.
Trước tiên, hãy lưu ý rằng Chúa Cha, Chúa Con, và Chúa Thánh Thần biệt là ba
ngôi riêng biệt. Chúng ta được rá»a tá»™i nhân danh Chúa Cha và ân và Chúa Thánh
Thần. Thứ nhì, hãy lưu ý rằng mỗi ngôi phải là Thiên Chúa bởi vì các ngôi bằng
nhau. Tháºt váºy, Chúa Giêsu có rá»a tá»™i chúng ta nhân danh má»™t thụ tạo không? Chắc
chắn là không. Do đó, má»—i ngôi Ä‘á»u riêng biệt nhân danh Äấng mà chúng ta được
rá»a tá»™i phải là Thiên Chúa. Thứ ba, hãy lÆ°u ý rằng mặc dù Ba Ngôi Thiên Chúa
riêng biệt, chúng ta được rá»a tá»™i nhân danh tên của Ba Ngôi (số Ãt), không
nhân danh các tên (số nhiá»u). Ba Ngôi riêng biệt, nhÆ°ng chỉ tạo thà nh má»™t tên. Äiá»u
nà y chỉ có thể nếu Ba Ngôi đồng bản thể.
TAM VỊ NHẤT THỂ CÓ MÂU THUẪN?
Äiá»u nà y khiến chúng ta nghiên cứu sâu sát hÆ¡n má»™t định nghÄ© rất hữu Ãch
vá» Tam Vị Nhất Thể đã được Ä‘á» cáºp: Thiên Chúa duy nhất vá» bản thể, nhÆ°ng có ba
ngôi. Công thức nà y có thể cho chúng ta biết tại sao không có ba Thiên Chúa, vÃ
tại sao không có sự mâu thuẫn.
Äể Ä‘iá»u gì đó là mâu thuẫn, nó phải vi phạm “luáºt không mâu thuẫn†(law
of noncontradiction). Luáºt nà y cho biết rằng A không thể vừa là A (là cái đó) vừa
không là A (không là cái đó) và trong cùng mối quan hệ. Nói cách khác, bạn tự
mâu thuẫn nếu bạn vừa xác định vừa từ chối má»™t mệnh Ä‘á». Và dụ, nếu bạn nói rằng
mặt trăng được tạo nên hoà n toà n bằng phô-mai nhưng rồi lại nói rằng mặt trăng
không hoà n toà n được là m bằng phô-mai, váºy là tôi tá»± mâu thuẫn vá»›i chÃnh mình.
Các mệnh đỠkhác có thể mới đầu có vẻ mâu thuẫn nhưng lại thực sự không
há» mâu thuẫn. Thần há»c gia R.C. Sproul Ä‘Æ°a ra và dụ vá» câu nói của Dickens: “Thá»i đại tốt nhất là thá»i đại tệ nhấtâ€.
Rõ rà ng đây là sá»± mâu thuẫn nếu Dickens có ý nói rằng thá»i đại tốt nhất theo
nhÆ° cách của thá»i đại tệ nhất. NhÆ°ng ông tránh mâu thuẫn vá»›i câu nà y bởi vì ông
muốn nói rằng đó là thá»i đại tốt nhất theo má»™t nghÄ©a nà o đó, nhÆ°ng nói thá»i đại
tệ nhất theo một nghĩa khác.
ÄÆ°a khái niệm nà y và o Tam Vị Nhất Thể, đây không là sá»± mâu thuẫn đối vá»›i
Thiên Chúa vừa là ba vừa là một bởi vì Ngà i không là ba và là một theo cùng
cách thức. Ngà i là ba theo cách khác vá»›i Ngà i là má»™t. NhÆ° váºy, chúng ta không
nói bằng cái lưỡi có ba chĩa – chúng ta không nói rằng Thiên Chúa là một và rồi
lại từ chối Ngà i là má»™t bằng cách nói rằng Ngà i là ba. Äây là điá»u rất quan
trá»ng: Thiên Chúa là má»™t và là ba cùng má»™t lúc, nhÆ°ng không cùng cách thức.
Thiên Chúa là một như thế nà o? Ngà i là một vỠbản thể. Thiên Chúa là ba
nhÆ° thế nà o? Ngà i là ba vá» ngôi vị. Bản thể và ngôi vị không là điá»u tÆ°Æ¡ng
tự. Thiên Chúa là một theo cách nà o đó (bản thể) và ba trong cách khác (ngôi vị).
Thiên Chúa là một theo cách khác với Ngà i là ba, Tam Vị Nhất Thể không có sự
mâu thuẫn. Chỉ có mâu thuẫn nếu chúng ta nói rằng Thiên Chúa là ba theo cùng
cách thức mà Ngà i là một.
NhÆ° váºy việc nhìn sâu sát và o sá»± tháºt rằng Thiên Chúa là má»™t vá» bản thể
nhưng là ba vỠngôi vị cho thấy tại sao Tam Vị Nhất Thể không hỠmâu thuẫn. Nhưng
là m sao Ä‘iá»u đó cho chúng ta thấy chỉ có má»™t Thiên Chúa chứ không có ba? Äiá»u
nà y rất đơn giản: Ba Ngôi là một, như chúng ta đã biết trên đây, Ba Ngôi đồng
bản thể. Äồng bản thể nghÄ©a là cùng bản chất, cùng tồn tại, cùng hiện hữu. NhÆ°
váºy, Thiên Chúa chỉ có má»™t bản thể, Ngà i chỉ là má»™t chứ không là ba. Äiá»u nà y
cho thấy rõ tại sao Ä‘iá»u đó quan trá»ng để hiểu rằng cả ba ngôi cùng má»™t bản thể.
Nếu chúng ta từ chối Ä‘iá»u nà y, chúng ta từ chối tÃnh duy nhất của Thiên Chúa vÃ
cho rằng có hơn một Thiên Chúa (nghĩa là có các Thiên Chúa).
Cho tá»›i nay, những gì chúng ta biết Ä‘á»u cung cấp sá»± hiểu biết cÆ¡ bản
đúng đắn và Thiên Chúa Tam Vị Nhất Thể. Nhưng chúng ta có thể tìm hiểu sâu xa
hÆ¡n. Nếu chúng ta có thể hiểu chÃnh xác hÆ¡n Ä‘iá»u có ý nghÄ©a bởi bản thể và ngôi
vị, cách khác nhau của hai thuáºt ngữ nà y, và cách liên quan của bác ái Ngôi, chúng
ta sẽ có nháºn thức đúng đắn hÆ¡n vá» Thiên Chúa Ba Ngôi, Äấng Tam Vị Nhất Thể.
BẢN THỂ VÀ NGÔI VỊ
- BẢN THỂ. Bản thể là gì? NhÆ° đã nói trên đây, Ä‘iá»u đó có nghÄ©a là cùng
bản chất. Bản thể của Thiên Chúa là chÃnh Ngà i. Nói chÃnh xác hÆ¡n, bản chất là chÃnh
con ngÆ°á»i của bạn. Bản thể có thể được hiểu là “chất†(stuff) mà bạn “gồm cóâ€
(consist of). Dĩ nhiên ở đây chúng ta nói theo phép loại suy (analogy), bởi vì
chúng ta không thể hiểu Ä‘iá»u nà y vá» Thiên Chúa theo cách thể lý hoặc váºt chất.
“Thiên Chúa là Thần KhÆ(Ga 4:24). Æ n nữa, chúng ta không thể nghÄ© vá» Thiên
Chúa là “bao gồm†thứ gì đó khác vá»›i thần tÃnh (divinity). Bản thể của Thiên
Chúa là chÃnh Thiên Chúa, chứ không là má»™t má»› “thà nh phần†tạo nên Thiên Chúa.
- NGÔI VỊ. Liên quan Tam Vị Nhất Thể, chúng ta sá» dụng thuáºt ngữ “Ngôi
Vị†(Person) khác vá»›i cách chúng ta thÆ°á»ng dùng trong Ä‘á»i sống hằng ngà y. Do
đó, thÆ°á»ng khó định nghÄ©a cụ thể vá» Ngôi Vị nhÆ° chúng ta sá» dụng vá» Thiên Chúa
Tam Vị Nhất Thể. Äiá»u chúng ta không có ý nói theo Ngôi Vị là má»™t “cá thể Ä‘á»™c
láºp†theo nghÄ©a vừa là “I†(ngôi thứ nhất) vừa là má»™t con ngÆ°á»i khác tách biệt,
cá nhân Ä‘á»™c láºp là ngÆ°á»i có thể hiện hữu biệt láºp vá»›i ngÆ°á»i khác.
Äiá»u chúng ta có ý nói theo Ngôi Vị là điá»u gì đó tá»± coi mình là “I†vÃ
ngÆ°á»i khác là “Youâ€. Và dụ, Chúa Cha là má»™t Ngôi Vị khác vá»›i Chúa Con bởi vì
Ngà i coi Chúa Con là “Youâ€, mặc dù Ngà i coi mình là “Iâ€. NhÆ° váºy, liên quan Tam
Vị Nhất Thể, chúng ta có thể nói rằng “Ngôi Vị†nghĩa là một chủ thể riêng biệt
(a distinct subject) coi mình là “I†và hai ngôi kia là “Youâ€. Các chủ thể
riêng biệt nà y không là sự phân chia trong Thiên Chúa, mà là “một dạng hiện hữu
riêng khác với sự khác nhau†[3].
Các ngôi liên quan bằng cách nà o? Mối quan hệ giữa bản thể và ngôi vị như
thế nà y. Trong sự duy nhất của Thiên Chúa, sự không phân chia là “sự bộc lộ†trong
sự riêng biệt ngôi vị. Sự riêng biệt ngôi vị nà y là cách thức hiện hữu trong Thiên
Chúa, nhÆ°ng không có sá»± phân chia trong Thiên Chúa. Äó là dạng hiện hữu riêng
biệt khác vá»›i sá»± khác nhau. Thần há»c gia Herman Bavinck đã nói rằng Ä‘iá»u gì đó
rất hữu Ãch vá» Ä‘iểm nà y: “Các ngôi vị lÃ
cách hiện hữu trong Thiên Chúa; do đó, các Ngôi Vị khác nhau trong các Ngôi theo
cách hiện hữu khác vá»›i các ngôi khác, nói theo cách minh há»a phổ biến, bà n tay
xòe ra khác với bà n tay nắm chặt†[4].
Bởi vì má»—i dạng trong “các dạng hiện hữu†nà y Ä‘á»u liên quan (và do đó lÃ
các Ngôi Vị), má»—i ngôi là má»™t trung tâm nháºn thức riêng biệt, vá»›i má»—i trung tâm
nháºn thức nà y coi mình là “I†và các ngôi khác là “Youâ€. Tuy nhiên, ba Ngôi Vị
nà y Ä‘á»u “bao gồm†loại “chất†tÆ°Æ¡ng tá»± (nghÄ©a là cùng bản chất, đồng bản thể). LÃ
thần há»c gia và nhà biện giáo (apologist), Norman Geisler đã giải thÃch Ä‘iá»u đó,
trong khi bản chất là chÃnh bạn, ngôi vị là chÃnh bạn. Vì thế, Thiên Chúa lÃ
má»™t “cái đó†(one “whatâ€) mà là ba “ngÆ°á»i†(three “whosâ€).
Bản thể Thiên Chúa không là cái gì đó hiện hữu “ở trên†hoặc “tách biệtâ€
vá»›i Ba Ngôi, nhÆ°ng bản thể Thiên Chúa là chÃnh Ba Ngôi. Chúng ta cÅ©ng không nên
nghÄ© vá» các Ngôi Vị được xác định bởi thuá»™c tÃnh được thêm và o Thiên Chúa.
Wayne Grudem giải thÃch:
“Nếu má»—i ngôi là Thiên Chúa trá»n vẹn
và là chÃnh Thiên Chúa, chúng ta cÅ©ng đừng nghÄ© rằng sá»± phân biệt ngôi vị là các
thuá»™c tÃnh nà o đó thêm và o Thiên Chúa... HÆ¡n nữa, má»—i ngôi trong Tam Vị Nhất
Thể Ä‘á»u có các thuá»™c tÃnh của Thiên Chúa, không có ngôi nà o lại không có các
thuá»™c tÃnh của ngôi khác. Mặt khác, chúng ta phải nói rằng các Ngôi Vị Ä‘á»u lÃ
tháºt, đó không là những cách khác nhau khi nhìn và o má»™t Ngôi Thiên Chúa... cách
duy nhất có thể là nói rằng sự phân biệt giữa các ngôi không là sự khác nhau
của “bản thể†mà là sá»± khác nhau của “mối quan hệâ€. Äây là điá»u khác hẳn vá»›i
kinh nghiệm nhân loại của chúng ta, nÆ¡i mà má»—i “con ngÆ°á»i†nhân loại khác nhau lÃ
má»™t sinh váºt khác nhau. Bản thể của Thiên Chúa hÆ¡n hẳn chúng ta vá» tình trạng
không phân chia, có thể có cách biểu lộ trong mối quan hệ giữa các ngôi, để có
thể có ba ngôi riêng biệt†[5].
MINH HỌA TAM VỊ NHẤT THỂ?
Có nhiá»u cách minh há»a được Ä‘Æ°a ra để giúp chúng ta hiểu vá» Tam Vị Nhất
Thể. Có má»™t số cách minh há»a hữu Ãch, chúng ta nên biết rằng không có cách minh há»a nà o hoà n hảo. Có
nhiá»u cách minh há»a không là bất toà n, mà sai lầm. Má»™t cách minh há»a tháºn trá»ng
là cách nói rằng “tôi là má»™t con ngÆ°á»i, nhÆ°ng tôi là sinh viên, là đứa con, vÃ
là ngÆ°á»i anh. Äiá»u nà y giải thÃch cách Thiên Chúa có thể vừa là má»™t vừa là baâ€.
Vấn Ä‘á» của Ä‘iá»u nà y là nó phản ánh má»™t tà thuyết gá»i là “chủ nghÄ©a thể thức†(modalism).
Thiên Chúa không là má»™t ngÆ°á»i giữ ba vai trò khác nhau, nhÆ° cách minh há»a nà y
Ä‘á» nghị. Ngà i là má»™t Äấng trong ba Ngôi Vị (các trung tâm vá» sá»± nháºn thức), không
chỉ là ba vai trò. Cách loại suy nà y bỠqua sự phân biệt ngôi vị trong Thiên
Chúa và giảm xuống chỉ còn là vai trò.
TÓM LƯỢC
Hãy xem lại những gì chúng ta đã biết:
1. Tam Vị Nhất Thể khong là niá»m tin và o ba vị thần. Chỉ có má»™t Thiên
Chúa, và chúng ta không bao giỠđược xa lạc Ä‘iá»u nà y.
2. Äó là má»™t Thiên Chúa hiện hữu trong ba Ngôi Vị.
3. Ba Ngôi không là má»—i phần riêng của Thiên Chúa, mà là Thiên Chúa trá»n
vẹn và bằng nhau. Trong tình trạng không phân chia của Thiên Chúa có cách biểu
lộ trong mối quan hệ lẫn nhau giữa ba ngôi. Sự khác biệt trong Thiên Chúa không
là sá»± khác biệt vá» bản thể, cÅ©ng không là điá»u gì đó được thêm và o bản thể của
Ngà i, mà đó là sự biểu lộ của một Thiên Chúa duy nhất, không phân chia trong ba
mối quan hệ lẫn nhau, mà có ba ngôi thực sự.
4. Thiên Chúa không là má»™t ngÆ°á»i giữ ba vai trò. Äó là tà thuyết vá» thể
thức. Chúa Cha không trở thà nh Chúa Con, rồi trở thà nh Chúa Thánh Thần. Luôn
luôn có ba ngôi riêng biệt trong Thiên Chúa.
5. Tam Vị Nhất Thể không mâu thuẫn bởi vì Thiên Chúa không là ba theo
cách Ngà i là một. Thiên Chúa duy nhất vỠbản thể, nhưng có ba ngôi.
ÃP DỤNG
Tam Vị Nhất Thể là điá»u quan trá»ng nhất bởi vì Thiên Chúa là Äấng quan
trá»ng. Hiểu đầy đủ hÆ¡n vá» Thiên Chúa nhÆ° thế nà o, đó là cách tôn kÃnh Thiên
Chúa. Vả lại, chúng ta nên nháºn thức chắc chắn vá» Thiên Chúa Ba Ngôi để là m cho
lòng tôn kÃnh của chúng ta sâu sắc hÆ¡n. Chúng ta hiện hữu để tôn thá» Thiên Chúa.
Thiên Chúa muốn má»i ngÆ°á»i tôn thá» Ngà i trong “Thần Khà và Sá»± Tháºt†(Ga 4:24). Do
đó, chúng ta phải luôn cố gắng gia tăng lòng tôn kÃnh dà nh cho Thiên Chúa – cả
trong sá»± tháºt và trong linh hồn chúng ta.
Tam Vị Nhất Thể có cách áp dụng rất quan trá»ng đối vá»›i việc cầu nguyện. Kiểu
mẫu chung vỠcầu nguyện trong Kinh Thánh là cầu nguyện với Chúa Cha qua Chúa
Con và trong một Thần Khà duy nhất (Ep 2:18). Sự giao hảo của chúng ta đối với
Thiên Chúa nên được gia tăng bằng cách nháºn thức rằng chúng ta liên quan Thiên
Chúa Ba Ngôi!
Việc nháºn thức vá» vai trò riêng biệt mà má»—i ngôi trong Ba Ngôi có trong
Æ¡n cứu Ä‘á»™ của chúng ta có thể là m cho chúng ta được an ủi và biết đánh giá vá»
Thiên Chúa trong lá»i cầu nguyện của chúng ta, đồng thá»i cÅ©ng giúp chúng ta rạch
ròi trong việc hÆ°á»›ng dẫn cách cầu nguyện của chúng ta. Do đó, khi nháºn thức các
vai trò riêng biệt của mỗi ngôi, chúng ta đừng bao giỠnghĩ vỠvai trò của Ba
Ngôi mà cho rằng má»—i ngôi không có liên quan nhau. Má»—i ngôi trong Ba Ngôi Ä‘á»u
liên quan má»i thứ, bằng cách nà y hay cách khác.
John Piper (cru.org) Trầm Thiên Thu (chuyển ngữ)
Ghi chú
[1] Wayne Grudem, “Systematic Theology: An Introduction to Biblical
Doctrine†(InterVarsity Press và Zondervan Publishing House, 1994), tr. 255. [2] Cùng sách trên, tr. 252. [3] Cùng sách trên, tr. 255. [4] Herman Bavinck, “The Doctrine of God†(Great Britain: The
Banner of Truth Trust, 1991), tr. 303. [5] Grudem, tr. 253-254.
|