Giải đáp phụng vụ: Mùa Vá»ng Phụng vụ được hình thà nh nhÆ° thế nà o?
23.11.2016
 |
|
Giải đáp của Cha Edward McNamara, Dòng Äạo Binh Chúa Kitô (LC), Khoa trưởng Thần há»c và giáo sÆ° phụng vụ của Äại há»c Regina Apostolorum (Nữ VÆ°Æ¡ng các Thánh Tông Äồ), Rôma.
Há»i: Xin cha giúp con hiểu biết
vá» vấn Ä‘á» mùa Vá»ng, vì Mùa nà y sắp đến rồi. Sá»± hình thà nh và thần há»c
của nó là như thế nà o, thưa cha? - D. K., Harare, Zimbabwe
Äáp:
Äây là má»™t câu há»i quá rá»™ng và tháºt là không dá»… dà ng để trả lá»i nó cách
ngắn gá»n được. Tuy nhiên, chúng tôi sẽ cố gắng cung cấp Ãt nhất má»™t số ý
tưởng cơ bản.
Hệ thống hiện nay của chúng ta vỠtổ chức chu kỳ
phụng vụ bắt đầu vá»›i Mùa Vá»ng. Äiá»u nà y là hoà n toà n hợp lý vì tất cả
má»i sá»± trong Giáo Há»™i bắt đầu vá»›i sá»± xuất hiện của Chúa Kitô.
Tuy
nhiên, năm phụng vụ đã không luôn được xếp đặt theo cách nà y và do đó
không được tổ chức trong má»i gia đình phụng vụ. Các dấu vết sá»›m nhất của
má»™t chu kỳ phụng vụ Ä‘i theo táºp tục của ngÆ°á»i Do Thái, và bắt đầu năm
má»›i vá»›i lá»… Phục sinh, mà ngà y lá»… nà y vẫn xác định nhiá»u ngà y lá»… khác.
Äiá»u
nà y cũng là hà i hòa với sự khởi đầu của năm dân sự, vốn bắt đầu, không
trong tháng Giêng, nhÆ°ng trong tháng Ba. Theo má»™t số truyá»n thống Kitô
giáo, ngà y xuân phân, vốn rơi và o ngà y 25-3, là ngà y đầu tiên của sự
sáng tạo, ngà y của mầu nhiệm Nháºp Thể, và ngà y của Chúa bị đóng Ä‘inh. LÃ
má»™t nhân chứng cho truyá»n thống nà y, chúng tôi biết Sách bà i Ä‘á»c lâu
Ä‘á»i nhất, đó là bản viết trên da cừu của Wolfenbüttel (sáng tác trÆ°á»›c
năm 452), vốn có chu kỳ các bà i Ä‘á»c bắt đầu từ lá»… Phục Sinh, và kết thúc
và o ngà y Thứ Bảy Tuần Thánh của năm sau.
Khi việc cỠhà nh lễ
Giáng sinh trở nên phổ biến hơn, cùng với sự việc rằng một số Giáo Hội
chuyển lá»… Truyá»n Tin và o trÆ°á»›c lá»… Giáng sinh, để loại nó khá»i Mùa Chay, ý
tưởng bắt đầu năm phụng vụ trong khoảng thá»i gian nà y dần dần manh nha.
Äiá»u nà y được phản ánh trong các sách phụng vụ của thế ká»· VI và thế ká»·
VII, vốn bắt đầu bằng lễ Giáng sinh. Một hoặc hai thế kỷ sau đó, khi mùa
Vá»ng được quan niệm nhÆ° là má»™t sá»± chuẩn bị cho lá»… Giáng sinh, chúng ta
tìm thấy các cuốn sách bắt đầu vá»›i Chúa Nháºt I Mùa Vá»ng, và sá»± sá» dụng
nà y là phổ biến sau thế kỷ IX.
DÆ°á»ng nhÆ° việc cá» hà nh phụng vụ
Mùa Vá»ng có nguồn gốc ở miá»n nam nÆ°á»›c Pháp và Tây Ban Nha, đôi khi vá»›i
má»™t tÃnh cách sám hối đáng kể. Tại Rôma, chúng tôi tìm thấy các dấu vết
đầu tiên của việc cỠhà nh phụng vụ nà y và o thế kỷ VI, đôi khi với năm
hoặc sáu Chúa Nháºt. Chúa Nháºt IV mùa Vá»ng có thể đã được thiết láºp bởi
Äức Giáo Hoà ng Grêgôriô Cả sau năm 546, mặc dù mùa Vá»ng dà i hÆ¡n vẫn còn
tìm thấy ở một số nơi cho đến thế kỷ XI, và vẫn còn tồn tại trong nghi
lễ Ambrôxiô ở Milan.
Dưới ảnh hưởng của sự thực hà nh phụng vụ Tây
Ban Nha và Pháp, mùa Vá»ng Rôma bắt đầu từ từ Ä‘Æ°a và o tÃnh cách Ä‘á»n tá»™i,
ăn chay, sá» dụng lá»… phục mà u tÃm, bá» qua kinh Te Deum và kinh Vinh Danh
(Gloria), không sá» dụng Ä‘Ã n phong cầm và không chÆ°ng hoa bà n thá». Tuy
nhiên, tÃnh cách sám hối không Ä‘i và o các bản văn phụng vụ Thánh Lá»… vÃ
Thần vụ Thánh, vốn thÆ°á»ng bà y tá» sá»± mong muốn đón nháºn Chúa Ä‘ang đến.
Từ
má»™t quan Ä‘iểm lịch sá», các kinh nguyện sá» dụng trong Mùa Vá»ng được lấy
từ các bản viết tay cổ xÆ°a, được gá»i là Cuá»™n giấy da ở Ravenna (từ thế
ká»· V đến thế ká»· VI) và Sách Bà tÃch Gêlaxiô (thế ká»· VII). Chủ Ä‘á» liên
tục của chúng là sá»± xuất hiện của Chúa Kitô, cả trong sá»± nháºp thể (sá»±
đến lần thứ nhất) và và o ngà y táºn thế (sá»± tái lâm). Chúng Ä‘á» cáºp đến sá»±
thanh luyện cần thiết để xứng đáng đón nháºn Chúa, nhÆ°ng không có dấu vết
của sự sợ hãi hay sầu buồn.
Các cải cách hiện tại của lịch phụng
vụ và Sách lễ, trong khi giữ lại một số yếu tố nà y như là cần thiết cho
việc chuẩn bị tinh thần cho lá»… Giáng sinh, đã giảm bá»›t phần nà o khÃa
cạnh Ä‘á»n tá»™i, cho phép việc chÆ°ng hoa cách vừa phải, và sá» dụng Ä‘Ã n
phong cầm nhiá»u hÆ¡n trÆ°á»›c kia.
Do đó, Qui chế Tổng Quát Sách Lễ Rôma (GIRM) số 305 cho biết:
"Trong
Mùa Vá»ng, bà n thỠđược chÆ°ng hoa cách vừa phải, thÃch hợp vá»›i đặc tÃnh
của mùa, để không cho thấy quá sá»›m niá»m vui trá»n vẹn của ngà y Sinh Nháºt
Chúa"
Và GIRM số 313:
"Trong Mùa Vá»ng được phép đánh phong
cầm và các nhạc cụ khác cách vừa phải, phù hợp vá»›i đặc tÃnh của mùa
nà y, nhÆ°ng đừng Ä‘i trÆ°á»›c niá»m vui trá»n vẹn của lá»… Chúa Giáng Sinh" (Bản
dịch Việt ngữ của Linh mục Phanxicô Xaviê Nguyá»…n Chà Cần, Giáo pháºn Nha
Trang)
Do đó, mặc dù Mùa Vá»ng không còn được coi là má»™t mùa sám
hối, việc lÆ°u giữ má»™t số các yếu tố trÆ°á»›c kia nhÆ° lá»… phục mà u tÃm, bá»
qua kinh Vinh Danh (Gloria), nhấn mạnh sá»± tÆ°Æ¡ng phản giữa thá»i gian
chuẩn bị và niá»m vui ngà y lá»… Giáng sinh.
Vá» linh đạo của mùa Vá»ng, qui chế tổng quát cho lịch phụng vụ nói:
"39.
Mùa Vá»ng có hai Ä‘áºc tÃnh: vừa là mùa chuẩn bị mừng lá»… Giáng sinh, trong
lá»… nà y kÃnh nhá»› việc Con Thiên Chúa đến lần thứ nhất vá»›i loà i ngÆ°á»i,
vừa là mùa qua việc kÃnh nhá»› nà y, các tÃn hữu hÆ°á»›ng lòng trông đợi Chúa
Kitô đến lần thứ hai trong ngà y táºn thế. Vì hai lý do nà y, Mùa Vá»ng được
coi nhÆ° là mùa sốt sắng và hân hoan mong đợiâ€.
"40. Mùa Vá»ng bắt
đầu bằng giá» Kinh Chiá»u I của Chúa Nháºt, vốn rÆ¡i và o gần ngà y 30-11, vÃ
kết thúc trÆ°á»›c Kinh Chiá»u I của lá»… Giáng sinh.
"41. Các Chúa
Nháºt của mùa nà y được gá»i là Chúa Nháºt I Mùa Vá»ng, Chúa Nháºt II Mùa
Vá»ng, Chúa Nháºt III Mùa Vá»ng và Chúa Nháºt IV Mùa Vá»ng.
"Các ngà y trong tuần từ ngà y 17 đến ngà y 24-12 giúp chuẩn bị trực tiếp hơn cho ngà y sinh của Chúa".
Lá»i giải thÃch, vốn Ä‘i kèm vá»›i phần giá»›i thiệu qui chế tổng quát cho lịch phụng vụ, nêu rõ:
"Các
bản văn phụng vụ Mùa Vá»ng trình bà y má»™t sá»± thống nhất, được chứng minh
bởi việc Ä‘á»c hầu nhÆ° hà ng ngà y sách ngôn sứ Isaia. Tuy nhiên, hai phần
của Mùa Vá»ng có thể được phân biệt rõ rà ng, má»—i phần có ý nghÄ©a riêng
của nó, nhÆ° các kinh tiá»n tụng má»›i minh há»a rõ rà ng. Từ Chúa Nháºt I Mùa
Vá»ng cho đến ngà y 16-12, phụng vụ diá»…n tả tÃnh cách cánh chung của Mùa
Vá»ng, và thúc giục chúng ta mong chá» sá»± tái lâm của Chúa Kitô. Từ ngà y
17 đến ngà y 24-12, các phần riêng của Thánh lễ và GiỠKinh Phụing Vụ
chuẩn bị trực tiếp hơn cho việc cỠhà nh lễ Giáng Sinh".
Sau Công
đồng chung Vatican II, Sách bà i Ä‘á»c má»›i cho mùa Vá»ng tăng số lượng các
bà i Ä‘á»c. Các ngÆ°á»i soạn thảo Sách bà i Ä‘á»c má»›i đã thá»±c hiện má»™t nghiên
cứu toà n diện của tất cả các Sách bà i Ä‘á»c của Giáo Há»™i PhÆ°Æ¡ng Tây cho
khoảng thá»i gian 1.500 năm, và chá»n tất cả các bà i tốt nhất và truyá»n
thống nhất. Kết quả là gồm có 75 bà i Ä‘á»c. Hai Chúa Nháºt đầu tiên công bố
sá»± xuất hiện của Chúa để phán xét, Chúa Nháºt III diá»…n tả niá»m vui của
việc Chúa đã gần đến, Chúa Nháºt IV và là Chúa Nháºt cuối cùng "xuất hiện
nhÆ° là má»™t Chúa Nháºt của các tổ phụ của Cá»±u Ước và Äức Trinh Nữ Maria,
vá»›i dá»± báo của sá»± ra Ä‘á»i của Chúa Kitô". Các bà i Ä‘á»c trong tuần tuân
theo thần há»c, vốn đã được diá»…n tả trong ngà y Chúa Nháºt trÆ°á»›c đó.
Trong
khi Sách lá»… của hình thức ngoại thÆ°á»ng chỉ có các kinh nguyện riêng cho
Chúa Nháºt và các ngà y gần lá»… Giáng Sinh, Sách Lá»… Rôma hiện tại có má»™t
lá»i nguyện chung cho má»—i ngà y của Mùa Vá»ng, má»™t lá»±a chá»n rá»™ng hÆ¡n các
lá»i nguyện khác cho Thánh Lá»…, và hai kinh tiá»n tụng theo mùa, vốn chÆ°a
từng có trước đây.
Cuối cùng, má»™t yếu tố đặc trÆ°ng của mùa nà y lÃ
các Ä‘iệp ca O tuyệt vá»i, được má»™t số tác giả gán cho Giáo Hoà ng
Grêgôriô Cả, mặc dù được đưa và o phụng vụ trễ hơn. Chúng được sỠdụng
trong Các Giá» Kinh Phụng Vụ, và trong Sách bà i Ä‘á»c trong các ngà y từ
ngà y 17 đến 24-12, và loan báo Chúa Kitô đến với muôn dân. (Zenit.org
15-11-2016)
Nguyá»…n Trá»ng Äa
(Nguồn: VietCatholic) |
In bài này
Lưu dạng file
Gửi bài này qua Email
