Những kẻ "không thông việc Ä‘á»i"
20.01.2010
Năm 1990, nhân ká»· niệm 50 năm ngà y mất của nhà chà sÄ© Sà o Nam Phan Bá»™i Châu, má»™t giáo sÆ° Sá» há»c của Äại Há»c Tổng Hợp Hà Ná»™i đã viết trên báo Tuổi Trẻ rằng cụ Phan Bá»™i Châu là nhà yêu nÆ°á»›c và là nhà tÆ° tưởng lá»—i lạc nhất của thế ká»· 20. Äiá»u nà y hoà n toà n chÃnh xác nếu chúng ta xét đến ý chÃ, tấm lòng và tÆ° tưởng của chÃnh cụ, không há» vay muợn, trong khoảng 30 tác phẩm nổi tiếng do chÃnh cụ viết (trong đó có Việt Nam Quốc sá» khảo, Ngục Trung ThÆ°, LÆ°u Cầu Huyết Lệ Tân ThÆ°, Việt Nam vong quốc sá», Việt Nam Quốc sá» bình diá»…n ca, Trùng Quang tâm sá»). Riêng trong Việt Nam Quốc sá» khảo, Phan Bá»™i Châu đã có nháºn định khách quan, chÃnh xác và đầy hiểu biết vá» Äạo của Chúa Giêsu, mà Giáo sÆ° Nguyá»…n Ngá»c Lan, Tiến sÄ© Triết há»c Sorbonne, đã trân trá»ng trÃch lại trong tác phẩm Hẹn Thắp Lên của mình. Trong những ngà y Há»™i Thánh Việt Nam Ä‘ang bị thá» thách, Thánh Giá Chúa bị Ä‘áºp nát và dân Chúa ở Äồng Chiêm Ä‘ang bị Ä‘Ã n áp nặng ná», thì việc Ä‘á»c lại Phan Bá»™i Châu có thể soi dá»i cho những kẻ còn ngá» nghệch và hung hăng truá»›c Äạo Yêu ThÆ°Æ¡ng trên đất nÆ°á»›c nà y.
Cụ Phan Sà o Nam viết: “Nói vá» lợi Ãch của
Thiên Chúa giáo đối vá»›i quốc gia, có bốn Ä‘iá»u quan trá»ng:
1. Thiên Chúa giáo chú trá»ng việc tÆ°Æ¡ng thân tÆ°Æ¡ng ái, biết
hợp quần Ä‘oà n thể, có cái cảm tình không Æ°á»›c hẹn mà đồng tâm. Äó là lợi Ãch thứ
nhất (xem chá»— quốc dân tụ táºp để nghe giảng đạo, thì thấy ngay được sá»± tÆ°Æ¡ng
thân tương ái đó).
2. Thiên Chúa giáo chuyên chú trá»ng vá» linh hồn mà coi
khinh thể xác, cho nên khi dồn ra là m việc nghĩa thì có được cái phong thái coi
nhẹ việc sống mà dám chết. Äó là lợi Ãch thứ hai (xem lúc giao chiến, nếu có
giáo dân tham gia thì thấy há» là những ngÆ°á»i coi Ä‘i đến cái chết nhÆ° Ä‘i vá»
nhà ).
3. Thiên Chúa giáo Ä‘á»u biết: trÆ°á»›c hãy lo cho công lợi đã,
sau má»›i đến tÆ° Ãch, trÆ°á»›c lo việc nÆ°á»›c, sau má»›i đến việc nhà . Khi và o là m việc
lợi Ãch công cá»™ng cho xã há»™i thì toà n thể má»i ngÆ°á»i tin yêu nhau, nên dá»… bá» táºp
há»p. Äó là lợi Ãch thứ ba.
4. Thiên Chúa giáo chuyên chú trá»ng vá» thá» phụng Thượng đế,
không thá» thần nà o khác, cho nên bá»›t được tất cả má»i sá»± tốn kém vô Ãch vá» tế tá»±.
Äó là lợi Ãch thứ tÆ°.â€
Bốn Ä‘iá»u ấy quá rõ
rà ng, không cần phân tÃch, và đó cÅ©ng chÃnh là bốn Ä‘iá»u cần thiết trong việc
“kinh bang tế thế†mà bất cứ má»™t nhà quản trị, nhà lãnh đạo nà o cÅ©ng cần phải há»c.
Có thể tóm lại trong bốn nhóm từ “đồng tâm – hy sinh – công Ãch – tiết kiệmâ€.
Khi Ä‘á»c những dòng nà y, chúng ta dù có đạo hay không có đạo, vẫn thấy rất quen
thuộc, vì sao thế?
Những khái niệm ấy quen
thuá»™c vì đó chÃnh là những nguyên tắc quản trị để Ä‘em lại lợi Ãch và hiệu quả. Má»™t
ngÆ°á»i quản lý mà không biết Ä‘em lại sá»± đồng tâm hiệp lá»±c trong chÃnh tổ chức của
mình hoặc không biết hy sinh chÃnh mình cho công Ãch thì chẳng bao giỠđạt tá»›i
thà nh công tháºt sá»±.
Những khái niệm ấy cà ng
quen thuá»™c vá»›i ngÆ°á»i Công giáo vì đó cÅ©ng là má»™t số trong những nguyên tắc vÃ
giá trị của Há»c Thuyết Xã Há»™i của Giáo Há»™i Công Giáo. Chúng tôi đã có dịp tóm tắt
các nguyên tắc nà y và bất ngá» chúng tôi nháºn ra tÆ° tưởng cụ Phan Sà o Nam cÅ©ng có những
Ä‘iểm tÆ°Æ¡ng đồng (xin xem trên vietcatholic.org). Thế má»›i biết cụ có cái nhìn xa, sở há»c mênh mông, vÃ
cụ hiểu được đạo Chúa khá nhiá»u.
Nếu đem tư tưởng cụ
Phan soi và o những vấn đỠcủa đất nước đối với các vụ việc xảy ra cho dân Chúa
những năm gần đây, nhất là việc phạm thánh khủng khiếp đối với Thánh Giá Chúa tại
Äồng Chiêm, chúng ta thấy gì?
Äiểm thứ nhất cụ Phan
nháºn xét là “Thiên Chúa giáo chú trá»ng việc tÆ°Æ¡ng thân tÆ°Æ¡ng ái, biết hợp quần
Ä‘oà n thểâ€. Và nhÆ° thế, ở đâu có nhiá»u ngÆ°á»i Công giáo, ở đó xã há»™i bình yên
hÆ¡n. Và cÅ©ng phải hiểu thêm rằng ngÆ°á»i Công giáo sẵn sà ng hiệp thông để bảo vệ
Há»™i Thánh và bảo vệ anh chị em mình. HÆ¡n nữa, ngÆ°á»i Công giáo cÅ©ng sẵn sà ng
liên kết vá»›i ngÆ°á»i thiện chà để xây dá»±ng xã há»™i tốt đẹp. Äặc tÃnh của há» là biết
liên kết và hỠrất ghét cái xấu và sự lợi dụng. Do đó không thể có chuyện lợi dụng
tôn giáo nhÆ° má»™t số ngÆ°á»i tung tin và và i ông lm quốc doanh há»› hênh kết án vô
căn cứ. Thà nh ra, việc hầu hết ngÆ°á»i Công giáo thấy lòng mình sôi sục trÆ°á»›c vụ
Äồng Chiêm, vừa là biểu hiện của lòng yêu
mến Thánh Giá Äấng cứu chuá»™c há», đồng thá»i là tình liên Ä‘á»›i sâu xa vá»›i
những ngÆ°á»i anh em khốn khổ của há».
Äiá»u thứ hai, ngÆ°á»i
theo Chúa chú trá»ng vá» Ä‘á»i sống vÄ©nh cá»u, nhÆ°ng không coi khinh thể xác theo
nghÄ©a Ä‘en. à cụ Phan là muốn nhấn mạnh ngÆ°á»i Công giáo sẵn sà ng hy sinh (chịu
thiệt mạng) vì công Ãch và nhất là vì Danh Thánh Chúa. Äiá»u chứng minh cho lá»i
cụ Phan là đã có hÆ¡n má»™t trăm ngà n ngÆ°á»i sẵn sà ng chết để bảo vệ Thánh Giá Chúa
(xin chú ý là thá»i sÆ¡ khai, con số má»™t trăm ngà n là rất lá»›n so vá»›i tổng số giáo
dân. Chúng tôi cá»™ng lại số giáo dân Việt nam năm 1933 ở các địa pháºn theo “Lịch
sá» Giáo Há»™i Công Giáo†của Cha Bùi Äức Sinh, thì tổng số cÅ©ng chÆ°a đến má»™t triệu
ngÆ°á»i).
NgÆ°á»i Công giáo, cụ
Phan nháºn xét, là dá»… táºp há»p để lo việc nÆ°á»›c. Äiá»u nà y có nghÄ©a là gì nếu không
phải là nguyên tắc công Ãch phát xuất từ các giá»›i răn Chúa đã ngấm sâu và o con
ngÆ°á»i của há», để há» sẵn sà ng quên việc riêng mà lo cho lợi Ãch chung. Gần má»™t thế
ká»· trÆ°á»›c, cụ Phan đã nháºn ra Ä‘iá»u nà y, và chắc cụ cÅ©ng muốn nhắn gá»i những ngÆ°á»i
Ãt hiểu biết, rằng không ai có thể xúi giục ngÆ°á»i Công giáo, và há» không tiếp
tay vá»›i bất cứ ai là m hại công Ãch, là m hại xã há»™i. Những lá»i kết án ngÆ°á»i Công
giáo tiếp tay với thế lực nà y thế lực nỠcó thể do ác ý mà cũng có thể do sự dốt
nát vỠlịch sỠmà ra.
Äiá»u thứ tÆ° mà cụ Phan
nháºn xét, chÃnh là việc phượng thá» Thiên Chúa. NgÆ°á»i tin Chúa thì thá» Ngà i tuyệt
đối, hoà n toà n, không chia sẻ và do đó, không thể lung lạc. Xét vỠmặt xã hội,
cụ Phan nháºn ra rằng tôn giáo Ä‘á»™c thần là m cho xã há»™i tiết kiệm được nhiá»u. NhÃ
cầm quyá»n ở má»™t số nÆ°á»›c khác cÅ©ng không yêu mến Công giáo, nhÆ°ng vì tà i lãnh đạo,
há» nháºn ra tôn giáo nà y đóng góp nhiá»u cho đất nÆ°á»›c và há» tôn trá»ng tuyệt đối.
Ãt ra xét ở mặt nà y, há» là những nhà lãnh đạo thức thá»i. Bởi vì ngÆ°á»i Công Giáo
tin Chúa tuyệt đối, cho nên hỠkhông thể là m ngơ khi Thánh Giá, biểu tượng Tình
Yêu Chúa bị phá bá», bị giáºt mìn, bị Ä‘áºp nát và bị quăng bá» má»™t cách ngạo mạn vÃ
phạm thượng.
Dĩ nhiên là những con
ngÆ°á»i sống giữa thế gian vá»›i quá nhiá»u những cám dá»— từ đủ loại quỉ, ngÆ°á»i Công
giáo cũng có lỗi lầm. Nhưng như một nhà văn Pháp đã nói, những hạt bụi không
che hết ánh sáng mặt trá»i. Lá»—i lầm thì ai cÅ©ng mắc phải, nhÆ°ng ánh vinh quang của
Thánh Giá thì rá»±c rỡ không có lá»—i lầm nà o hay quyá»n lá»±c nà o che khuất được.
Những nỗ lực triệt phá
Thánh Giá, và gần đây là những lá»i ngang ngược chỉ trÃch Giáo Há»™i trên các báo
chà là các trang mạng Internet, tháºm chà ngÆ°á»i viết ký bằng những chức danh mỹ
miá»u, dÆ°á»ng nhÆ° cụ Phan đã Ä‘oán biết trÆ°á»›c từ lâu. Thế nên trong “Việt Nam Quốc
sá» khảoâ€, cụ viết: “Giáºn con ráºn mà đốt cả áo, vì có đá mà vất cả viên ngá»c,
thì tháºt không thông việc Ä‘á»i quá lắm váºy!â€. Tế nhị, cụ Phan dùng nhóm từ
“không thông việc Ä‘á»iâ€, còn giá»›i bình dân chất phác sẽ dùng từ ngữ nặng ná» hÆ¡n
cho những ai cố tình chống đối Chúa của muôn loà i.
“Việt nam Quốc sá» khảo†còn Ä‘Æ°a ra nhiá»u nháºn
xét vá» cái sai trái của xã há»™i Việt nam thá»i ấy. Nhà biên khảo VÆ°Æ¡ng Trà Nhà n
nháºn xét vá» tác phẩm nà y: “Qua việc vạch ra thói hÆ° táºt
xấu của ngÆ°á»i mình, Phan Bá»™i Châu cho thấy má»™t quan niệm má»›i vá» cá»™ng đồng vá»
dân tá»™câ€. Chẳng lẽ bảy mÆ°Æ¡i năm sau ngà y chà sÄ© Sà o Nam Phan Bá»™i Châu ra Ä‘i,
cái mới ấy vẫn chưa được áp dụng sao?
Gioan Lê Quang Vinh
|