Ngà y Huynh Äệ Giáo Há»™i Việt Nam và Hoa Kỳ Năm 2007
02.09.2007
|
Ban Thưởng Vụ HÄGMVN há»p vá»›i Liên Äoà n (2003) |
Từ năm 1999, Giáo há»™i Công giáo tại Việt Nam và Hoa Kỳ đã chá»n Chúa nháºt XXII Mùa Phụng vụ ThÆ°á»ng niên hằng năm là m ngà y kết thân huynh đệ giữa hai Giáo há»™i. Mục Ä‘Ãch chÃnh của ngà y nà y là để hai Giáo há»™i đặc biệt hiệp thông cầu nguyện vá»›i nhau và cho nhau. Ngà y huynh đệ năm 2007 là Chúa nháºt ngà y 2 tháng 9. Nhân dịp nà y, chúng ta cùng nhau nhìn lại má»™t số những sá»± kiện hay tiến trình liên hệ giữa hai Giáo há»™i Việt Nam và Hoa Kỳ, do Ủy ban Giao tế và Liên lạc của Liên Äoà n Công Giáo Việt Nam tại Hoa Kỳ ghi nháºn sau đây...
HÀNH TRÃŒNH HIỆP THÔNG VÀ LIÊN ÄỚI HAI GIÃO HỘI CÔNG GIÃO VIỆT NAM VÀ HOA KỲ Hiệp thông và Liên Ä‘á»›i là nét đặc trÆ°ng của mối tÆ°Æ¡ng giao giữa hai Há»™i đồng Giám mục Công giáo Hoa Kỳ và Há»™i đồng Giám mục Việt Nam, nhÆ° đã được Äức cha Phaolô Nguyá»…n Văn Hòa, Chủ tịch Há»™i đồng Giám mục Việt Nam, nhấn mạnh trong bà i diá»…n văn phát biểu trÆ°á»›c phiên há»p khoáng đại của Há»™i đồng Giám mục Công giáo Hoa Kỳ ngà y 10-11-2003 tại Washington, DC.
Lược qua tiến trình liên hệ giữa hai Há»™i đồng Giám mục, đặc biệt trong những năm gần đây, có thể cho chúng ta má»™t cái nhìn khá trung thá»±c vá» mối giây Hiệp thông và Liên Ä‘á»›i ấy, đồng thá»i cảm nháºn được niá»m hy vá»ng cho má»™t viá»…n tượng tốt đẹp hÆ¡n nữa giữa hai Giáo há»™i tại Việt Nam và Hoa Kỳ.
A. TrÆ°á»›c ngà y thà nh láºp Há»™i đồng Giám mục Việt Nam
Lịch sá» của hai quốc gia và hai Giáo há»™i sẽ Ä‘Ã o sâu hÆ¡n vá» cá»™i nguồn của mối liên hệ thân tình hôm nay. Trong phạm vi Ä‘Æ¡n giản của bà i nà y, chúng ta nháºn thấy trong lịch sá» cáºn đại việc tiếp xúc giữa hai dân tá»™c và hai Giáo há»™i khÆ¡i nguồn từ những cá nhân và đoà n thể Ä‘i tìm má»™t chân trá»i má»›i cho “vấn Ä‘á» Việt Nam†sau hai thế chiến.
Các chÃnh khách Ä‘i tìm giải pháp chÃnh trị. Má»™t số các nhà lãnh đạo tôn giáo Ä‘i tìm trao đổi má»™t hiệp thông trong đức tin và trong việc Ä‘Ã o tạo hà ng giáo sÄ©, tu sÄ© cho má»™t Việt Nam thá»i háºu chiến; thế nên má»™t số các Linh mục, Tu sÄ© Việt Nam đã được gá»i Ä‘i du há»c tại các đại há»c và chủng viện Hoa Kỳ đầu tháºp niên 1950.
Äể nâng đỡ nhau và để gìn giữ giây liên lạc vá»›i Giáo há»™i bên nhà , các anh chị em giáo sÄ© và tu sÄ© Việt Nam du há»c khắp nÆ¡i đã quy tụ lại thà nh những Há»™i Sinh Viên Công Giáo Việt Nam hoặc Há»™i Liên Tu SÄ© quốc gia, hay liên quốc gia, từ Âu, à sang Mỹ. Nhiá»u há»™i Ä‘oà n ái hữu nà y vá» sau đã biến thà nh những Ban Tuyên Úy, hoặc Cá»™ng Äồng Giáo SÄ© Tu SÄ© vẫn vá»›i mục Ä‘Ãch ái hữu tÆ°Æ¡ng trợ lẫn nhau, đồng thá»i để chia sẻ công tác mục vụ cho khối di dân tỵ nạn đến từ Việt Nam.
Có thể nói mối liên hệ giữa má»™t số các Giám mục Việt Nam và hà ng giáo phẩm Hoa Kỳ trong thá»i Hiệp Äịnh Genève chủ yếu nhắm tá»›i nhu cầu tị nạn từ Bắc và o Nam. Và tiếp nối trong thá»i chiến tranh Việt Nam, mối liên hệ đó vẫn thÆ°á»ng nằm trong khuôn khổ Cứu Trợ Công Giáo đặc biệt qua các chÆ°Æ¡ng trình dinh Ä‘iá»n, định cÆ° tại miá»n nam Việt Nam.
B. Từ sau ngà y thà nh láºp Há»™i đồng Giám mục Việt Nam
Äại Há»™i Giám mục toà n quốc năm 1980 vá»›i ThÆ° Chung công bố việc thà nh láºp Há»™i đồng Giám mục Việt Nam đã mở đầu cho việc nối kết má»™t nhịp cầu má»›i vá»›i các Há»™i đồng Giám mục trên thế giá»›i, đặc biệt là vá»›i Há»™i đồng Giám mục Công giáo Hoa Kỳ.
1. PhÃa Há»™i đồng Giám mục Công giáo Hoa Kỳ
a) Giai đoạn 1972-1989
- Năm 1972, Ä‘ang giữa cuá»™c chiến, quan tâm đến những thống khổ ngÆ°á»i dân Äông Nam à phải chịu, Há»™i đồng Công giáo (lúc đó là ngà nh lo “việc Ä‘á»i, việc xã há»™i†của các Giám mục Hoa Kỳ) đã kêu gá»i dân chúng Mỹ nhiệt tâm ủng há»™ các chÆ°Æ¡ng trình cứu trợ và tái thiết Việt Nam.
- Tháng 11 năm 1975, Há»™i đồng Công giáo của các ngà i cÅ©ng đã đệ trình đến Quốc há»™i chứng từ “Äông DÆ°Æ¡ng: thuyá»n chứa các thÆ°Æ¡ng tÃch của chiến tranh†thúc giục việc tu chỉnh lại “Sắc luáºt vá» Kinh doanh vá»›i Kẻ địch†nhằm cho phép các tà u hà ng tÆ° nhân chuyển tải các váºt dụng tiếp cứu đến trong vùng.
- Tháng 12 năm 1975, vị Tổng ThÆ° ký của Há»™i đồng Giám mục Hoa Kỳ đã ký và o lá»i kêu gá»i “Hòa giải và Tái thiết Äông DÆ°Æ¡ng thá»i háºu chiến†của Ủy Ban Tổng ThÆ° ký Há»™i Äồng Liên Tôn nhằm cổ Ä‘á»™ng bãi bá» vụ phong tá»a máºu dịch và cung cấp váºt liệu cứu trợ tái thiết. Phải nói Æ°u tiên hà ng đầu của Há»™i đồng Giám mục Hoa Kỳ trong giai Ä‘oạn háºu chiến cho đến cuá»™c viếng thăm chÃnh thức đại diện cho Há»™i đồng do các Äức Tổng Giám mục Roger Mahony, Theodore McCarrick và Edward O’Meara từ 4 đến 9 tháng 1, 1989 nhằm trá»±c tiếp tÃch cá»±c giúp đỡ, cÅ©ng nhÆ° thúc đẩy chÃnh quyá»n Hoa Kỳ đẩy mạnh các chÆ°Æ¡ng trình tỵ nạn, cứu trợ, và đoà n tụ, há»— trợ công cuá»™c tìm kiếm quân nhân Hoa Kỳ bị mất tÃch, khai mở máºu dịch tÆ° nhân hầu xoa dịu vết thÆ°Æ¡ng chiến tranh và tái thiết Việt Nam.
Má»™t Ä‘iểm son cần lÆ°u ý trong giai Ä‘á»an nà y là Há»™i đồng Giám mục Hoa Kỳ đã Ä‘i tiên phong trong việc đón nháºn, giúp định cÆ° và hòa hợp và o Ä‘á»i sống Mỹ của hà ng trăm ngà n ngÆ°á»i Việt tỵ nạn. Các văn phòng di dân tị nạn thuá»™c các giáo pháºn cÅ©ng nhÆ° các giáo xứ và đoà n thể Công giáo đã sát cánh vá»›i các cÆ¡ quan xã há»™i của chÃnh quyá»n là m việc rất đắc lá»±c và hữu hiệu trong tiến trình há»™i nháºp rất phức hợp và bao la nà y.
b) Giai đoạn từ 1989 đến hiện tại
Má»™t cách chÃnh thức, các Giám mục Hoa Kỳ đã Ä‘i bÆ°á»›c đầu để nối kết quan hệ giữa hai Giáo Há»™i Việt Nam và Hoa Kỳ; Ä‘iểm nà y đã được chÃnh Äức cha Phaolô Nguyá»…n Văn Hòa, Chủ tịch Há»™i đồng Giám mục Việt Nam xác nháºn trong bà i diá»…n văn trÆ°á»›c toà n thể Há»™i đồng Giám mục Công giáo Hoa Kỳ tại thủ đô Hoa Thịnh Äốn ngà y 10-11-2003. BÆ°á»›c đầu tiên chÃnh thức đến từ lá thÆ° do Äức Tổng Giám mục John L. May, Chủ tịch Há»™i đồng Giám mục Hoa Kỳ lúc ấy, gá»i cho Äức Hồng y Giuse Maria Trịnh Văn Căn ngà y 13-8-1988 Ä‘á» nghị má»™t cuá»™c viếng thăm Việt Nam và o năm sau, 1989.
Sau nhiá»u lần há»™i ý vá»›i các cÆ¡ quan hữu trách liên hệ, Ä‘oà n đại diện Há»™i đồng Giám mục Công giáo Hoa Kỳ do Äức TGM Roger Mahony hÆ°á»›ng dẫn, từ 4 đến 9 tháng 1 năm 1989, đã đến thăm và gặp gỡ vá»›i Äức Hồng y Căn, các Giám mục, cÅ©ng nhÆ° má»™t số giá»›i chức chÃnh quyá»n Việt Nam tại Hà Ná»™i và Sà i Gòn… NhÆ° bản tÆ°á»ng trình sÆ¡ khởi vá» chuyến Ä‘i được gá»i tá»›i Văn phòng Tổng ThÆ° ký Há»™i đồng Giám mục Hoa Kỳ ngà y 17-1-1989 xác nháºn, “cuá»™c viếng thăm tuy ngắn ngủi nhÆ°ng rất hữu Ãch†được thá»±c hiện vá»›i má»™t số lý do chÃnh yếu và rõ rệt sau đây:
(1) Äể bà y tá» sá»± yểm trợ và mối quan tâm của Giáo há»™i Công giáo Hoa Kỳ dà nh cho Giáo há»™i và dân tá»™c Việt Nam; (2) Äể thảo luáºn vá»›i các nhà lãnh đạo Giáo há»™i Việt Nam vá» phÆ°Æ¡ng cách tốt đẹp nhất Há»™i đồng Giám mục Hoa Kỳ có thể trợ giúp dân tá»™c Việt Nam; (3) Äể khai mà o má»™t cuá»™c đối thoại cởi mở, chân thà nh và xây dá»±ng vá»›i các giá»›i chức chÃnh quyá»n Việt Nam vá» má»™t số vấn Ä‘á» hệ trá»ng, đặc biệt các vấn Ä‘á» vá» tá»± do tôn giáo, các nhu cầu nhân sá»± của dân chúng Việt Nam, các vấn Ä‘á» di trú và tị nạn, và mối quan tâm của Há»™i đồng Giám mục Hoa Kỳ vá»›i các quân nhân Hoa Kỳ mất tÃch và má»™t số vấn Ä‘á» khác; (4) Äể nối lại và bà y tá» liên hệ Ä‘oà n kết giữa cá»™ng đồng Công giáo Hoa Kỳ - nay gồm nhiá»u tÃn hữu Việt Nam - và Giáo há»™i cùng dân tá»™c Việt Nam.
Năm tháng sau, trong cuá»™c há»p khoáng đại bán niên ngà y 17 tháng 6 năm 1989, các Giám mục Hoa Kỳ đồng chấp thuáºn và công bố bản Tuyên ngôn “A Time for Dialogue and Healing: A pastoral Reflection on United States - Vietnam Relations†(“Thá»i Äiểm để Äối Thoại và Thuyên Chữa: Tuyên Ngôn Mục Vụ vá» Liên Hệ Việt-Mỹâ€) do Há»™i đồng Công giáo Hoa Kỳ phát hà nh, (bản dịch Việt ngữ của Äồng Tâm, Trung Tâm Mục Vụ Äông Nam à Portland, Oregon).
Äây là má»™t “suy tÆ° mục vụ†ná»n tảng chỉ đạo cho các mối tÆ°Æ¡ng giao của Há»™i đồng Giám mục Hoa Kỳ đối vá»›i các vấn Ä‘á» Việt Nam từ đó đến nay.
Lá»i mở đầu nêu lên ý thức sáng rõ của các ngà i vá» thá»±c tế phức tạp của “vấn Ä‘á» Việt Namâ€, đồng thá»i xác định vai trò mục tá» và tình liên Ä‘á»›i huynh đệ của các ngà i vá»›i hà ng Giám mục và dân chúng Việt Nam.
“Chúng tôi Ä‘á» cáºp đến vấn Ä‘á» phức tạp và bất ổn nà y là mối bang giao Việt Mỹ và những vấn Ä‘á» rá»™ng lá»›n hÆ¡n liên quan tá»›i Äông Nam Ã, vá»›i tÆ° cách là những chủ chiên thấu hiểu ná»—i Ä‘au khổ, sá»± phân ly và mất mát do chiến tranh tà n khốc gây ra. Chúng tôi lên tiếng vá»›i tÆ° cách là chủ chiên Ä‘i tìm kiếm cÆ¡ há»™i để mang lại má»™t tiếng nói hòa giải và má»™t niá»m hy vá»ng khai mà o cho má»™t cuá»™c đối thoại xây dá»±ng, và vá»›i tÆ° cách là giảng sÆ° Phúc Âm của Công Bằng và Hòa Giải.
“Chúng tôi không thể thay lá»i cho Giáo há»™i tại Việt Nam, nhÆ°ng chúng tôi muốn sát cánh vá»›i Giáo há»™i ấy và hợp lá»±c vá»›i chÆ° huynh Giám mục Việt Nam trong chiá»u hÆ°á»›ng xây dá»±ng má»™t mối liên hệ tốt đẹp hÆ¡n cho hai dân tá»™c chúng ta, má»™t mối liên hệ dá»±a trên sá»± tôn trá»ng phẩm giá và quyá»n lợi của tất cả má»i dân tá»™c.â€
Trong phần kết, các ngà i nhấn mạnh: “Chúng tôi tin tưởng rằng nay đã đến lúc phải tiến xa hÆ¡n cái di sản chiến tranh, để bắt đầu đáp ứng những nhu cầu khẩn cấp của những nạn nhân cuá»™c chiến, ngõ hầu có thể Ä‘á» cáºp tá»›i những khó khăn và tá»›i cÆ¡ há»™i chuẩn bị cho má»™t sá»± liên hệ tốt đẹp hÆ¡n giữa nhân dân Hoa Kỳ và Việt Nam.â€
Äá» cao Äối Thoại nhÆ° là “phÆ°Æ¡ng tiện hữu hiệu để Giải quyết những Nhu cầu và Vấn Ä‘á» Quan trá»ngâ€, các Giám mục Hoa Kỳ đã chân thà nh và thẳng thắn nêu lên má»™t số các vấn đỠđáng quan tâm lúc bấy giá», cÅ©ng nhÆ° má»™t số vẫn còn có giá trị tồn Ä‘á»ng cần được lÆ°u ý giải quyết hôm nay:
(1) Quan trá»ng hà ng đầu là tất cả má»i ngÆ°á»i dân Việt Nam phải được hưởng má»™t cách đầy đủ trá»n vẹn, bất kể há» theo tôn giáo nà o, thứ quyá»n cốt yếu nhất của con ngÆ°á»i là quyá»n tá»± do tôn giáo; (2) Phóng thÃch ngay tức khắc các vị linh mục, tu sÄ©, quà sÆ°, và mục sÆ° từ các trại giam cho há» trở vá» các thánh Ä‘Æ°á»ng, miếu Ä‘á»n, chùa chiá»n để há» có thể thi hà nh pháºn sá»± mục vụ của há» cách tá»± do, cÅ©ng nhÆ° phải sá»›m thả số ngÆ°á»i hiện còn bị lÆ°u giữ tại các trại há»c táºp cải tạo chÃnh trị, những ngÆ°á»i bị quản thúc tại gia và xúc tiến thủ tục di trú cho những ai muốn rá»i Việt Nam; (3) Phát triển má»™t môi trÆ°á»ng chÃnh trị trong đó má»i ngÆ°á»i dân Việt Nam được hưởng các nhân quyá»n căn bản; (4) Giải quyết số quân nhân Hoa Kỳ bị mất tÃch; (5) Chấm dứt sá»± hiện diện quân sá»± tại Cambốt; (6) Giúp các gia đình ly tán và những ai há»™i đủ Ä‘iá»u kiện rá»i Việt Nam trong ChÆ°Æ¡ng Trình Ra Äi Có Tráºt Tá»± được hoà n tất thủ tục xuất cảnh mau lẹ hÆ¡n nữa; (7) Xúc tiến thủ tục di trú cho các trẻ em Mỹ lai muốn xuất ngoại vá»›i các thân nhân há»™i đủ Ä‘iá»u kiện.
Không ngừng chân thà nh và thẳng thắn đối thoại là cách hà nh xá» nhất thống của Há»™i đồng Giám mục Hoa Kỳ trong suốt quá trình liên lạc vá»›i nhà cầm quyá»n tại Việt Nam. Äây cÅ©ng là má»™t cách bà y tá» cụ thể mối hiệp thông và tình liên Ä‘á»›i vá»›i hà ng Giám mục Việt Nam cÅ©ng nhÆ° vá»›i các tôn giáo bạn và dân chúng Việt Nam.
Tháºt váºy, kể từ ngà y công bố Tuyên ngôn quan trá»ng nói trên, má»—i lần có biến chuyển nà o liên hệ đến hai quốc gia và hai Giáo há»™i, thì qua các cÆ¡ quan đại diện chÃnh thức của mình, Há»™i đồng Giám mục Công giáo Hoa Kỳ Ä‘á»u lên tiếng khẳng định lại láºp trÆ°á»ng Hiệp thông và Liên Ä‘á»›i vá»›i Há»™i đồng Giám mục và nhân dân Việt Nam:
- Bảy tháng sau ngà y Tổng thống Clinton tuyên bố chấm dứt lệnh phong toả máºu dịch đối vá»›i Việt Nam (3-2-1994), Äức Cha Daniel P. Reilly, Chủ tịch Ủy ban ChÃnh sách Quốc tế của Há»™i đồng Công giáo Hoa Kỳ, qua Tuyên ngôn ký ngà y 15-9-1994, đã lên tiếng đón nháºn quyết định đó, nhÆ°ng đồng thá»i cÅ©ng nhắc lại mối quan tâm đặc biệt của các Giám mục Hoa Kỳ vá» Tá»± do Tôn giáo, vá» việc tiếp tục giúp tìm kiếm quân nhân Mỹ mất tÃch tại Việt Nam, cÅ©ng nhÆ° vá» số pháºn trôi nổi của hà ng chục ngà n ngÆ°á»i tị nạn, các trẻ em Mỹ lai, các nạn nhân Hoá Chất Mà u Cam. Äức cha Reilly kết luáºn:
“Tá»± do Tôn giáo luôn là tiêu chuẩn cần yếu cho việc thăng tiến tÆ°Æ¡ng quan giữa Hoa Kỳ và Việt Nam. Là những ngÆ°á»i ủng há»™ và cổ Ä‘á»™ng cho việc thăng tiến tÆ°Æ¡ng giao giữa hai dân tá»™c, chúng tôi quyết tâm bảo vệ các quyá»n lợi và giá trị nhân phẩm của má»i tÃn hữu tại Việt Nam.â€
- Cùng ngà y Tổng thống Clinton công bố chÃnh thức thiết láºp quan hệ ngoại giao vá»›i Việt Nam, 11-7-1995, má»™t lần nữa Äức cha Daniel P. Reilly đón nháºn tin nà y, và má»™t lần nữa ngà i nhắc lại những mối quan ngại nói trên. Qua bản “Công bố vá» việc bình thÆ°á»ng hoá quan hệ ngoại giao vá»›i Việt Nam†ngà y 11-7-1995, Äức cha Reilly trÃch lại Ä‘oạn nà y trong “Tuyên ngôn Mục Vụ vá» Liên Hệ Việt-Mỹ†năm 1995:
“Chúng tôi muốn nhấn mạnh rằng sá»± hiện diện chÃnh thức và sá»± đối thoại liên tục không há» là dấu chỉ sá»± công nháºn hay không má»™t chế Ä‘á»™, nhÆ°ng sá»± thiết láºp má»™t cÆ¡ quan chÃnh thức sẽ mang lại lợi Ãch cho cả hai bên, nhỠđó các khó khăn có thể được thảo luáºn, và có khi được giải quyết… (sá»± đối thoại nà y - nhÆ° chúng tôi đã không ngá»›t kêu gá»i - phải bao gồm mối quan tâm liên tục cho quyá»n là m ngÆ°á»i, quyá»n tá»± do tôn giáo, và sá»± thà nh tâm tìm kiếm công bình)â€
- Từ 26-8 đến 2-9 năm 1999, má»™t phái Ä‘oà n gồm các Giám mục thuá»™c các ủy ban có liên hệ đến Việt Nam của Há»™i đồng Giám mục Công giáo Hoa Kỳ do chÃnh Äức cha Chủ tịch Joseph A. Fiorenza hÆ°á»›ng dẫn đã Ä‘i thăm viếng Việt Nam theo lá»i má»i của Há»™i đồng Giám mục Việt Nam qua thÆ° của Äức Hồng y Chủ tịch Phaolô Giuse Phạm Äình Tụng.
Chuyến Ä‘i nà y được nhiá»u ngÆ°á»i ở Việt Nam nhắc tá»›i nhÆ° là má»™t chuyến Ä‘i lịch sá» của Há»™i đồng Giám mục Hoa Kỳ đối vá»›i Việt Nam. Chuyến Ä‘i lịch sá» vì phái Ä‘oà n gặp gỡ, qui tụ được nhiá»u cÆ¡ quan, Ä‘oà n thể, đạo, Ä‘á»i, Mỹ, Việt khắp cả ba miá»n Ä‘oà n đã Ä‘i qua. Äặc biệt trong Thánh lá»… đồng tế tại Nhà thá» Chánh Toà Hà Ná»™i hôm Chúa nháºt 29-8-1999, Äức Hồng y Tụng thay lá»i cho các Giám mục Việt Nam đã Ä‘á» nghị lấy ngà y Chúa Nháºt XXII thÆ°á»ng niên hằng năm là ngà y Giáo há»™i hai bên cầu nguyện cho nhau. Lá»i Ä‘á» nghị chân tình nà y đã được phái Ä‘oà n Hoa Kỳ vui mừng đón nháºn và đông đảo toà n thể giáo dân nhiệt liệt tán thà nh.
TrÆ°a hôm sau, dÆ°á»›i tượng Ä‘Ã i Äức Mẹ tại Linh địa La Vang, sau khi lược qua lịch sá» Mẹ La Vang và hiện tình hai quốc gia, bằng má»™t giá»ng chân thà nh cảm Ä‘á»™ng, Äức cha Fiorenza đã đại diện cho Giáo há»™i Hoa Kỳ “xin nháºn Äức Mẹ La Vang là Mẹ của Giáo há»™i và dân tá»™c Hoa Kỳ.â€
Trong cuá»™c há»p mặt huynh đệ vá»›i các giáo sÄ© và tu sÄ© tại Toà Tổng Giám mục Sà i Gòn, Äức cha Fiorenza đã ca ngợi niá»m tin Công giáo sâu Ä‘áºm của giáo dân Việt Nam, cÅ©ng nhÆ° số Æ¡n gá»i tu trì tháºt đông đảo tại Việt Nam, và ngà i má»i gá»i Giáo há»™i Việt Nam quảng đại đáp ứng cho nhu cầu truyá»n giáo bao la của à Châu. Phái Ä‘oà n đã Ä‘i thăm má»™t số Chủng viện, dòng tu nam nữ, cô nhi viện, chẩn y viện, và cá» hà nh Thánh lá»… đồng tế tại ba Nhà thá» Chánh Toà của cả ba Tổng Giáo pháºn.
Tại Hà Ná»™i, Huế, cÅ©ng nhÆ° ở Sà i Gòn, phái Ä‘oà n đã được các cấp chÃnh quyá»n tiếp đón, trao đổi má»™t cách cởi mở chân tháºt và sáng rõ vá» má»™t số vấn Ä‘á» thiết thá»±c liên hệ đến các ủy ban Giám mục trong phái Ä‘oà n nhÆ° Ủy ban Di dân Tỵ nạn vá»›i Äức cha John Cummins, CÆ¡ quan Cứu trợ Công giáo vá»›i Äức cha John Ricard, Ủy ban ChÃnh sách Quốc tế vá»›i Äức Hồng Y McCarrick, cá»±u Tổng Giám mục Washington, DC.
Vá»›i các giá»›i chức Việt Nam cÅ©ng nhÆ° các viên chức Toà Äại sứ quán Hoa Kỳ, phái Ä‘oà n luôn nêu cao những thà nh đạt khả quan vá» má»i mặt được chứng kiến tại Việt Nam, đồng thá»i cÅ©ng khuyến khÃch chÃnh quyá»n Việt Nam cần ná»›i rá»™ng hÆ¡n nữa các hạn chế nhất là vá» tá»± do tôn giáo. Phái Ä‘oà n cÅ©ng nhắc đến Æ°á»›c nguyện Ä‘i thăm viếng Việt Nam của Äức Thánh Cha Gioan-Phaolô II; chÃnh quyá»n Việt Nam hoan hỉ đón nháºn và bà y tỠý muốn má»™t ngà y không xa sẽ được dịp tiếp đón Äức Giáo Hoà ng. Hầu hết ở má»—i nÆ¡i phái Ä‘oà n đến viếng thăm, Äức cha Chủ tịch Há»™i đồng Giám mục Hoa Kỳ, Ä‘á»u nói lá»i khen ngợi vá» những đóng góp và gÆ°Æ¡ng sáng đức tin ngÆ°á»i Công giáo Việt Nam đã mang đến cho Giáo há»™i Hoa Kỳ, nhất là đã đóng góp tháºt nhiá»u Æ¡n gá»i tu sÄ©, linh mục cho các giáo pháºn Hoa Kỳ trong mấy tháºp niên vừa qua. Những tâm tình, nháºn thức và chia sẻ chân thá»±c nà y được gói ghém trong Bản Nháºn định “Hoà bình, Hoà giải và Tá»± do Tôn giáo tại Việt Nam†của Äức cha Chủ tịch Fiorenza, công bố ngà y 24-11-1999, hai tháng sau chuyến Ä‘i lịch sá» nói trên.
- Tiếp tục đẩy mạnh những cải cách và ná»›i rá»™ng cần yếu vá» tá»± do tôn giáo tại Việt Nam, ngà y 16-5-2001, ông Thomas E. Quigley, cố vấn vá» chÃnh sách à châu thuá»™c Văn phòng Phát triển Xã há»™i và Hoà bình Thế giá»›i của Há»™i đồng Công giáo Hoa Kỳ đã trình bà y trong phiên há»p vá» Nhân Quyá»n của Quốc há»™i Mỹ vá» Ä‘á» tà i “Ngược đãi Tôn giáo tại Việt Nam,†nói riêng đối vá»›i Giáo há»™i Công giáo. Lược qua lịch sá» cáºn đại, đặc biệt là hÆ¡n tháºp niên sau ngà y thống nhất Nam - Bắc năm 1975, cùng vá»›i các tôn giáo khác, Giáo há»™i Công giáo đã bị áp chế nặng ná». Từ 1989, thái Ä‘á»™ của chÃnh quyá»n đã cởi mở hÆ¡n, tuy nhiên việc tuyển lá»±a, bổ nhiệm, thuyên chuyển nhân sá»±; việc xuất bản sách báo, mở mang trÆ°á»ng há»c, việc hoà n trả các cÆ¡ sở đã bị tịch biên… vẫn còn tiến triển rất cháºm.
- Ngà y 28-4-2004, Äức cha John H. Ricard, SSJ, Chủ tịch Ủy ban ChÃnh sách Quốc tế đã gá»i đến Äại sứ Việt Nam tại Hoa Kỳ, Nguyá»…n Tâm Chiến, nhá» chuyển đến nhà cầm quyá»n Việt Nam mối quan tâm đặc biệt của Giáo há»™i Hoa Kỳ vá» trÆ°á»ng hợp áp bức tôn giáo đối vá»›i ngÆ°á»i Dân tá»™c Dega ở Cao nguyên Trung phần, và vá» việc giảm án cho cha Nguyá»…n Văn Lý. Ngà i cÅ©ng Ä‘á» cáºp đến “sá»± khôn ngoan†của việc chÃnh thức thà nh láºp bang giao vá»›i Toà Thánh.
- Nhân cuá»™c viếng thăm huynh đệ đáp lá»… của phái Ä‘oà n Há»™i đồng Giám mục Việt Nam từ 7 đến 14 tháng 11, 2003 tại Washington DC, Há»™i đồng Giám mục Công giáo Hoa Kỳ qua các cuá»™c gặp gỡ vá»›i các ngà i, đã thắt chặt thêm tình huynh đệ và chia sẻ vá»›i nhau má»™t cách chân thà nh thẳng thắn những niá»m vui cÅ©ng nhÆ° những Æ°u tÆ° lo lắng trong Ä‘á»i mục vụ của mình, đồng thá»i cÅ©ng tái khẳng định niá»m cảm mến và ná»— lá»±c quan tâm tá»›i các vấn Ä‘á» Giáo há»™i Việt Nam còn Ä‘ang đối diện.
Ngoà i những giây liên lạc chÃnh thức trong tÆ° cách Há»™i đồng Giám mục vá»›i nhau, đã có khá nhiá»u cuá»™c thăm viếng cá nhân của má»™t và i Hồng y, Giám mục, Bá» trên các Dòng tu tại các giáo pháºn và cÆ¡ quan đạo Ä‘á»i, trong đó có chuyến Ä‘i của Äức Hồng y Law, Tổng Giám mục Boston, cuối tháng 8 năm1991.
Má»™t cách cụ thể đặc biệt biểu trÆ°ng cho tình liên Ä‘á»›i vá»›i Giáo há»™i và dân tá»™c Việt Nam, nhất là vá»›i những ngÆ°á»i thiếu may mắn trong xã há»™i, CÆ¡ quan Cứu trợ Công giáo (CRS, Catholic Relief Services) trá»±c thuá»™c Há»™i đồng Giám mục Hoa Kỳ sau nhiá»u năm chuẩn bị đã được phép và o mở Văn phòng ở Hà Ná»™i năm 1994 và hiện nay cÅ©ng có má»™t đại diện ở Sà i Gòn, chủ yếu nhằm khuyến khÃch và tà i trợ sinh hoạt giáo dục, giúp các trẻ em khuyến táºt, ngăn ngừa lÅ© lụt, cÅ©ng nhÆ° các dá»± án cấp cứu khác trên toà n cõi Việt Nam.
Há»— trợ cho các công tác cứu trợ khẩn cấp đặc biệt là các vụ bão tố lÅ© lụt thÆ°á»ng tà n phá các vùng duyên hải Việt Nam, các Giám mục Hoa Kỳ cho phép và nhiá»u khi cổ Ä‘á»™ng lạc quyên trong các cá»™ng Ä‘oà n, giáo xứ Việt Nam để trá»±c tiếp, hoặc qua CRS, gá»i vá» giúp đỡ các gia đình nạn nhân.
Nét Äặc TrÆ°ng Vá» Mối Liên Hệ
Qua những tà i liệu và dữ kiện trên, chúng ta có thể rút ra được má»™t Ãt nét đặc trÆ°ng sau đây vá» mối liên hệ của Há»™i đồng Giám mục Công giáo Hoa Kỳ đối vá»›i Há»™i đồng Giám mục Việt Nam:
(1) Tâm tình tÆ°Æ¡ng kÃnh huynh đệ: Ngay từ những liên hệ đầu tiên, phải nói đây là điểm nổi báºt nhất trong tÆ°Æ¡ng giao Há»™i đồng Giám mục Hoa Kỳ dà nh cho Há»™i đồng Giám mục Việt Nam. Không chỉ trong tuyên ngôn, tuyên cáo mà trên thá»±c tế gặp gỡ giữa anh em Giám mục vá»›i nhau, bầu khà thân tình, tÆ°Æ¡ng kÃnh nà y là nét ai cÅ©ng thấy rõ bất cứ ở đâu. (2) Tiên phong trong việc giao tế: à thức trách nhiệm liên Ä‘á»›i trong hà ng Giám mục Hoa Kỳ đối vá»›i Giáo há»™i và dân tá»™c Việt Nam rất cao, thế nên các ngà i đã tiên phong Ä‘i bÆ°á»›c trÆ°á»›c trong việc lên tiếng cứu trợ nhân đạo cho các thuyá»n nhân, nạn nhân, cÅ©ng nhÆ° đã cá» Ä‘oà n đại diện đến thăm Việt Nam năm 1989, đặc biệt chÃnh Äức cha Chủ tịch đã nhanh chóng đáp lá»i má»i của Há»™i đồng Giám mục Việt Nam hÆ°á»›ng dẫn phái Ä‘oà n đến thăm cả ba Giáo tỉnh Việt Nam năm 1999. (3) Nhãn quan thế giá»›i, hÆ°á»›ng tá»›i tÆ°Æ¡ng lai: Mối liên hệ đối vá»›i Việt Nam nói chung và Há»™i đồng Giám mục Việt Nam nói riêng được các Giám mục Hoa Kỳ đặt trong má»™t địa bà n quốc tế: nhìn theo hÆ°á»›ng Ä‘i được Phúc Âm hÆ°á»›ng dẫn của Toà Thánh, và tầm quan yếu của đất nÆ°á»›c và Giáo há»™i Việt Nam trong vùng à châu, đặc biệt là vai trò trá»ng yếu của các vị thừa sai tÆ°Æ¡ng lai của Việt Nam trÆ°á»›c cánh đồng truyá»n giáo bao la đầy thách đố và đầy hy vá»ng của thế giá»›i hôm nay. Các ngà i ý thức sâu xa không chỉ những quan tâm và nhu cầu trÆ°á»›c mắt, nhÆ°ng còn nhắm tá»›i cả con Ä‘Æ°á»ng trÆ°á»›c mặt trong quan hệ giữa hai Há»™i đồng và hai Quốc gia. Do đó, các quyết định liên quan đến mối tÆ°Æ¡ng giao nà y Ä‘á»u được cân nhắc trong viá»…n ảnh rá»™ng rãi và lâu dà i đó. Vá»›i nhiá»u biến cố xảy ra dồn dáºp nhất là từ sau cuá»™c chiến tại Việt Nam; vá»›i lượng giao thông, du lịch, trao đổi văn hoá, y tế, khoa há»c, máºu dịch… ngà y cà ng tăng triển nhanh chóng và há»—n hợp, Há»™i đồng Giám mục Công giáo Hoa Kỳ thÆ°á»ng giữ má»™t thái Ä‘á»™ quân bình cẩn trá»ng và nhẹ nhà ng trong các nháºn định có căn bản và cân nhắc má»±c thÆ°á»›c của mình, nhằm đạt đến hiệu năng tối Ä‘a trong việc duy trì và phát triển mối hiệp thông và tình liên Ä‘á»›i đối vá»›i Há»™i đồng Giám mục và Giáo há»™i tại Việt Nam. Ngay cả những khi cần can đảm kịp thá»i lên tiếng để bênh vá»±c công lý hoặc cổ võ cho má»™t công tác nhân đạo, từ thiện nà o, tiêu chuẩn mở rá»™ng, lắng nghe nhẹ nhà ng nhÆ°ng hữu hiệu nà y vẫn luôn được các ngà i trân trá»ng giữ gìn. (4) Tinh thần trách mhiệm mục tá»: Là mục tá» của gần ná»a triệu ngÆ°á»i Công giáo Việt Nam, các Giám mục Hoa Kỳ lÆ°u ý và quan tâm đến tình tá»± gia đình và dân tá»™c rất sâu xa nÆ¡i giáo dân Việt Nam. Cảm nháºn được những Ä‘au thÆ°Æ¡ng của quá khứ còn hằn Ä‘áºm trong ký ức và tâm khảm của nhiá»u ngÆ°á»i đã giúp các ngà i có má»™t ý thức, má»™t mối đồng cảm bén nhạy hÆ¡n vá» vai trò mục tá» của mình trong tÆ°Æ¡ng quan vá»›i Há»™i đồng Giám mục cÅ©ng nhÆ° vá»›i các giá»›i hữu trách khác tại Việt Nam.
Mối đồng cảm vá» chiá»u sâu lịch sá», lòng cảm phục đối vá»›i nếp sống đạo đức truyá»n thống từ quê Mẹ Việt Nam đã được các ngà i nêu lên trong các tuyên ngôn mục vụ cho ngÆ°á»i di dân tị nạn, rõ rệt nhất là trong tà i liệu chỉ đạo căn bản do các ngà i phổ biến đầu năm 2002 “Sá»± hiện diện của ngÆ°á»i gốc Châu à và Thái Bình DÆ°Æ¡ng: Hoà hợp trong Äức Tin.†(“Asian and Pacific Presence: Harmony in Faithâ€)
Có thể nói chÃnh vì tinh thần trách mhiệm mục tá» và vì mối đồng cảm vá»›i ná»n văn hoá và đạo lý của con cái à Châu, trong đó ngÆ°á»i Việt giữ má»™t vai trò và ảnh hưởng khá lá»›n, mà các ngà i đã tá»± cam kết “duy trì sá»± liên lạc có hệ thống vá»›i Liên Ä‘oà n các Há»™i đồng Giám mục à Châu và Châu Äại DÆ°Æ¡ng để phát triển má»™t ná»n thần há»c trong bối cảnh Châu à và Thái Bình DÆ°Æ¡ng, và cÅ©ng để phát triển má»™t chÃnh sách trao đổi nhân sự…†(Äáp Ứng Mục Vụ số 8).
2. PhÃa Há»™i đồng Giám mục Việt Nam:
a) Giai đoạn hình thà nh và khai mở liên lạc (1980-1996)
NhÆ° đã nhấn mạnh ở trên, Äại Há»™i đồng Giám mục Việt Nam đầu tiên há»p tại Hà Ná»™i từ 24-4 đến 1-5-1980 đánh dấu má»™t bÆ°á»›c tiến hiệp nhất rất đáng kể trong quan tâm mục vụ đối vá»›i toà n thể cá»™ng đồng dân Chúa qua ThÆ° Chung 1980 “Sống Phúc Âm giữa lòng dân tá»™c để phục vụ hạnh phúc của đồng bà oâ€.
Äại Há»™i cÅ©ng ghi lại má»™t mốc Ä‘iểm hà nh chÃnh và ngoại giao tháºt quan trá»ng qua việc “duyệt lại ná»™i quy và đặt lại cÆ¡ cấu của Há»™i đồng Giám mục Việt Namâ€, “thể hiện tinh thần táºp thể và đồng trách nhiệm của các giám mục đối vá»›i Há»™i Thánh toà n cầuâ€, thiết láºp má»™t cÆ¡ cấu chÃnh thức thống nhất đại diện cho toà n thể Giáo há»™i Việt Nam trong tÆ°Æ¡ng quan đối vá»›i chÃnh quyá»n, vá»›i các cÆ¡ cấu, Ä‘oà n thể, tổ chức, tôn giáo khác trong cÅ©ng nhÆ° ngoà i nÆ°á»›c, đặc biệt là trong tÆ°Æ¡ng giao vá»›i Toà Thánh, vá»›i Thượng Há»™i đồng Giám mục Thế giá»›i, cÅ©ng nhÆ° vá»›i các Há»™i đồng Giám mục khắp nÆ¡i.
Có thể nói mở Ä‘Æ°á»ng cho mối giây liên lạc quốc tế nà y là chuyến Ä‘i Moscow, thủ đô Nga, của Äức Tổng Giám mục Phaolô Nguyá»…n Văn Bình và Äức cha Giuse Nguyá»…n Tùng CÆ°Æ¡ng, đại diện cho Há»™i đồng Giám mục Việt Nam tham dá»± Há»™i nghị những nhà tôn giáo bảo vệ sá»± sống khá»i thảm hoạ hạt nhân, do Giáo há»™i ChÃnh thống Nga tổ chức ngà y 10-5-1982. Năm năm sau, Ä‘oà n đại biểu Giáo há»™i ChÃnh thống Nga đến thăm Tổng Giáo pháºn Sà i Gòn.
Riêng đối vá»›i Giáo há»™i Hoa Kỳ, ngay sau năm 1975, qua các cá»™ng đồng Công giáo Việt Nam tại Mỹ, đã có những liên lạc khá thÆ°á»ng xuyên, Ä‘a số mang tÃnh cách cá nhân, nhất là trong lãnh vá»±c mục vụ Bà tÃch, hôn nhân, hoặc di dân Ä‘oà n tụ giữa các Giám mục Việt Nam và các Giám mục Hoa Kỳ.
Vì hoà n cảnh của đất nÆ°á»›c và cả Há»™i đồng Giám mục Việt Nam má»›i thống nhất lúc bấy giá» vá»›i rất nhiá»u vấn Ä‘á» cục bá»™ cần phải cấp thá»i giải quyết, do đó việc tái láºp liên hệ và tÆ°Æ¡ng quan vá»›i Giáo há»™i và Há»™i đồng Giám mục Hoa Kỳ nằm trong tÆ° thế “đáp trả†đón nháºn. Äiển hình là các cuá»™c đón tiếp các cá nhân trÆ°á»›c năm 1989 và đoà n đại biểu của Há»™i đồng Giám mục Việt Nam và o tuần đầu tháng 1 năm 1989, trong đó phÃa Há»™i đồng Giám mục Hoa Kỳ đóng vai chủ Ä‘á»™ng trong việc mà Äức cha Hòa đã gá»i là “đi bÆ°á»›c đầu tiên hÆ°á»›ng tá»›i việc tái canh tân những quan hệ giữa hai Giáo há»™i chúng ta.â€
b) Giai đoạn tăng triển tình huynh đệ (1996-1999)
Mãi cho đến năm 1996, sau nhiá»u ná»— lá»±c ngoại giao, nhất là những trao đổi giữa hai vị chủ tịch của hai Há»™i đồng - phÃa Hoa Kỳ vá»›i Äức cha Anthony M. Pilla rồi tá»›i Äức cha Joseph A. Fiorenza, - ngà y 27-1-1999, Äức Hồng y Chủ tịch Phaolô Giuse Phạm Äình Tụng, thay lá»i cho hà ng Giám mục và Giáo há»™i Việt Nam, đã viết thÆ° cho Äức cha Joseph A. Fiorenza, Giám mục giáo pháºn Galveston-Houston, chúc mừng ngà i vừa được bầu là m Chủ tịch Há»™i đồng Giám mục Công giáo Hoa Kỳ và đồng thá»i cÅ©ng nhắc lại lá»i má»i trÆ°á»›c đây đã gởi cho Äức cha Anthony Pilla, vị Chủ tịch tiá»n nhiệm của ngà i là xin cá» má»™t phái Ä‘oà n Ä‘i thăm Việt Nam trong má»™t tÆ°Æ¡ng lai gần.
Äức cha Fiorenza đã vui lòng chấp nháºn lá»i má»i và đồng ý hÆ°á»›ng dẫn phái Ä‘oà n, gồm có Äức Tổng Giám mục Theodore E. McCarrick, Chủ tịch Ủy ban ChÃnh sách Quốc tế, Äức cha John H. Ricard, Chủ tịch CÆ¡ quan Dịch vụ Cứu trợ Công giáo, và Äức cha John S. Cummins thuá»™c Ủy ban Di Dân, cùng vá»›i ba nhân viên Ä‘iá»u hà nh của các ủy ban ấy Ä‘i tháp tùng.
Cuá»™c thăm viếng lịch sá» nà y đã được Äức cha Bartôlômêô Nguyá»…n SÆ¡n Lâm, Tổng ThÆ° ký và các Linh mục thÆ° ký 3 giáo tỉnh của Há»™i đồng Giám mục Việt Nam Ä‘iá»u hợp vá»›i nhân viên Ban chấp hà nh Cá»™ng đồng Giáo sÄ© và Tu sÄ© Việt Nam tại Hoa Kỳ tổ chức. Chuyến Ä‘i nà y đã được phái Ä‘oà n tÆ°á»ng trình đầy đủ chi tiết cho các Giám mục Hoa Kỳ ngay khi vá» lại Mỹ; và gần 3 tháng sau, ngà y 24-11-1999, nhân dịp Lá»… Các Thánh Tá» Äạo Việt Nam, đã cho công bố bản Nháºn định của Äức cha Fiorenza mang tá»±a đỠ“Hoà bình, Hoà giải và Tá»± do Tôn giáo tại Việt Nam.â€
c) Giai đoạn Liên đới, Hiệp thông (1999-hiện tại)
Trong cuộc viếng thăm huynh đệ đáp lễ của phái đoà n Hội đồng Giám mục Việt Nam từ 7 đến 14 tháng 11 năm 2003 tại Washington DC, các ngà i đã đưa ra 6 điểm mà Giáo hội tại Việt Nam hiện đang ưu tư và quan tâm, đó là :
(1) Tình hình xã há»™i và kinh tế; (2) ÄÆ°á»ng hÆ°á»›ng mục vụ gia đình, nói cách khác hiện trạng con ngÆ°á»i Việt Nam hôm nay ra sao?; (3) Giá»›i trẻ và những hoạt Ä‘á»™ng cho giá»›i trẻ; (4) Vấn Ä‘á» mục vụ cho ngÆ°á»i khuyết táºt (hiện nay nguyên tại Việt Nam má»™t triệu rưỡi ngÆ°á»i); (5 Tình trạng của ngÆ°á»i di dân và lao Ä‘á»™ng nÆ°á»›c ngoà i (tổng số có tá»›i 2 triệu ngÆ°á»i); (6) Những ngÆ°á»i bị bệnh HIV/AIDS và nghiện may túy (con số tá»›i gần 200,000).
Khi nhắc lại chuyến viếng thăm đầu tiên của Há»™i đồng Giám mục Hoa Kỳ đến Việt Nam và o năm 1989, Ãức Giám mục Hòa nói “Quý Ãức cha đã Ä‘i bÆ°á»›c đầu tiên hÆ°á»›ng tá»›i việc tái canh tân những quan hệ giữa hai Giáo há»™i chúng taâ€.
MÆ°á»i năm sau đó và o năm 1999, má»™t phái Ä‘oà n Giám mục Hoa Kỳ do Ãức Cha Joseph A. Fiorenza tại Galveston- Houston dẫn đầu đến thăm Việc Nam, hồi ấy ngà i là Chủ tịch Há»™i đồng Giám mục Hoa Kỳ, dịp nà y lại cà ng thắt chặt thêm sá»± liên hệ giữa hai Há»™i Thánh.
Ãức cha Phaolô Nguyá»…n Văn Hòa đã gá»i chuyến viếng thăm của Äức cha Chủ Tịch Há»™i Äồng GMHK tá»›i Việt Nam và o năm 1999 là “má»™t bÆ°á»›c ngoặc lịch sá», má»™t dấu hiệu bá»n vững của tình hữu nghị hiệp thông, củng cố thêm mối quan hệ đặc biệt chia sẻ trách nhiệm giữa Giáo há»™i Hoa Kỳ và Giáo há»™i Việt Namâ€. Ãức cha Hòa cÅ©ng bà y tá» lòng cám Æ¡n đến những ná»— lá»±c của các Giám mục Hoa Kỳ:
“Trong lúc Giáo há»™i Việt Nam đã ở trong những hoà n cảnh khó khăn nhất, quý Ãức cha đã tìm cách để giúp đỡ chúng tôiâ€. “Và chúng tôi không thể nà o quên được tình thÆ°Æ¡ng yêu và sá»± chăm sóc mục vụ mà quý Ãức cha đã cống hiến cho gần ná»a triệu các anh chị em, là những ngÆ°á»i Công giáo Việt Nam hiện sống và là m việc tại Hoa Kỳ, xin nháºn nÆ¡i đây lòng chân thà nh cám Æ¡n của chúng tôi cho tất cả các công việc nà yâ€.
Ãức cha Hòa cÅ©ng nháºn định rằng Việt Nam đã có những sá»± tiến triển vá» xã há»™i và kinh tế “đáng kể†trong những năm gần đây, “nhÆ°ng hà ng triệu ngÆ°á»i Việt Nam vẫn còn Ä‘ang sống nghèo đói… váºt chất, trà thức và tinh thần.â€
Trong khi hoạt Ä‘á»™ng để có “má»™t quốc gia hòa bình và thịnh vượng†tại Việt Nam, Ãức cha Hòa nói thêm “chúng tôi hy vá»ng rằng sá»± hiện diện của chúng tôi nÆ¡i đây sẽ tăng thêm những quan hệ hiệp thông và cá»™ng tác giữa Giáo há»™i Việt Nam và Giáo há»™i Hoa Kỳ.â€
Trong phái Ä‘oà n Giám mục Việt Nam tham dá»± còn có Ãức Hồng y Gioan Baotixita Phạm Minh Mẫn, vừa được tấn phong Hồng y trong số 30 vị và o tháng 10.2003. Mặc dầu Ãức tân Hồng y không có tuyên bố gì trÆ°á»›c Há»™i đồng Giám mục Công giáo Hoa Kỳ, thế nhÆ°ng lá thÆ° của Ãức tân Hồng y khi còn là Tổng Giám mục đã gá»i cho Ãại Há»™i Giáo Dân Công Giáo và o mùa Giáng Sinh 2002, đã được dịch ra tiếng Anh và được phân phối trong há»™i nghị trong ngà y khai mạc Há»™i nghị Há»™i đồng Giám mục và o ngà y thứ Hai 10.11.2003.
Ãức Hồng y nhắc đến 2 bổn pháºn hà ng đầu mà Việt Nam phải đối đầu là “dần dần tẩy sạch†những tệ nạn trong nÆ°á»›c và là m phong phú thêm những giá trị nhân bản “để là m cho xã há»™i chúng ta có định hÆ°á»›ng nhân bản hÆ¡nâ€.
Trong thÆ° Ãức Hồng y Mẫn đã kêu gá»i đến “má»™t tình liên Ä‘á»›i trong xã há»™i†tại Việt Nam, ngà i nói đến “Ãá»™c tà i là con Ä‘Æ°á»ng Ä‘Æ°a đến chế Ä‘á»™ cá»±c quyá»n, Ä‘á»™c trị và quan liêu, má»i thứ dÆ°á»›i quyá»n cai trị của nhà nÆ°á»›c, Ä‘Ã n áp và bất công. Những Ä‘iá»u nà y là sá»± suy đồi nghiêm trá»ng mà nó tiêu diệt giá trị nhân bản và cản trở đến sá»± phát triển của quốc giaâ€.
Ngà i đã nói đến các ngÆ°á»i giáo dân trong vai trò lãnh đạo nên “đóng góp những ná»— lá»±c tÃch cá»±c của hỠđể xây dá»±ng và bảo vệ đất nÆ°á»›c chúng ta theo những chỉ dẫn thÃch hợp của Công giáo, của lÆ°Æ¡ng tâm và của niá»m tinâ€. Má»™t và i tệ nạn mà Ãức Hồng y Phạm Minh Mẫn vạch trần gồm có chủ thuyết duy váºt, đánh mất Ä‘i giá trị con ngÆ°á»i và sá»± bất công vẫn còn tiếp diá»…n.
Ãây là lần thứ hai mà Há»™i đồng Giám mục Việt Nam chÃnh thức viếng thăm và tham dá»± Há»™i nghị Há»™i đồng Giám mục Công giáo quốc gia bạn. Lần đầu tiên Há»™i đồng Giám mục đã tham gia Há»™i nghị Há»™i đồng Giám mục Phi Luáºt Tân và o năm 2002.
Thay Lá»i Kết
Cuá»™c hà nh trình hiệp thông và liên Ä‘á»›i giữa hai Giáo há»™i Công giáo Việt Nam và Hoa Kỳ là má»™t tiến trình liên hệ chẳng những cần thiết cho Há»™i Thánh, mà còn là má»™t tÆ°Æ¡ng quan đối thoại mở Ä‘Æ°á»ng nối kết giữa hai dân tá»™c, hai quốc gia.
Ngà y kết thân huynh đệ hai Giáo há»™i Việt Nam và Hoa Kỳ đã được khởi sá»± bÆ°á»›c đầu bằng hiệp thông và liên Ä‘á»›i vá»›i nhau trong lá»i cầu nguyện. Gần 70 triệu ngÆ°á»i Công giáo Mỹ, mà trong đó có khoảng ná»a triệu dân Công giáo Việt Nam liên kết gắn bó vá»›i trên 6 triệu đồng bà o Công giáo nÆ¡i quê nhà để cùng dâng lên Cha trên trá»i, đặc biệt trong ngà y kết thân huynh đệ nà y, những tâm tình khẩn nguyện tha thiết nhất cho quốc thái dân an tại đất nÆ°á»›c Hoa Kỳ cÅ©ng nhÆ° trên quê hÆ°Æ¡ng Việt Nam mến yêu.
Xin cho cả hai Giáo há»™i đã bắt đầu hiệp thông và liên Ä‘á»›i vá»›i nhau trong kinh nguyện, cÅ©ng tiếp tục đẩy mạnh sá»± há»— trợ nhau trong má»i công việc sống và loan báo Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô, cùng nhau hÆ°á»›ng tá»›i con Ä‘Æ°á»ng phÃa trÆ°á»›c, chia sẻ vá»›i nhau niá»m Vui Mừng và Hy Vá»ng. Má»™t tay nắm lấy Chúa Giêsu, Mẹ Maria La Vang và các Thánh Tiá»n Nhân Tá» Äạo Việt Nam, má»™t tay nắm lấy anh chị em, hai Há»™i Thánh Việt-Mỹ đồng hà nh xây dá»±ng những con ngÆ°á»i má»›i sẵn sà ng cùng nhau thể hiện và cổ võ lối sống “Bác ái, Huynh đệ, Hiệp nhất, Phục vụ†cho má»™t Việt Nam má»›i, má»™t đất nÆ°á»›c Việt Nam của sá»± tháºt, tá»± do, công lý, và tình thÆ°Æ¡ng!
Ghi chú Tà i liệu tham chiếu: Các văn bản của HÄGM Hoa Kỳ Các văn bản của HÄGM Việt Nam Các tà i liệu của VietCatholic Các tà i liệu của Liên Äoà n CGVN tại Hoa Kỳ
Giuse Äặng Văn Kiếm
|