NgÆ°á»i lo huyệt má»™
10.04.2009
 |
| Giosép Arimathea (Tranh: Pietro Perugino) |
BÆ°á»›c chân ăn trá»™m. BÆ°á»›c chân ban Æ¡n. Chân bÆ°á»›c ban ngà y. Chân Ä‘i ban đêm. Trong những bÆ°á»›c chân, lại có má»™t bÆ°á»›c chân rất lạ: BÆ°á»›c chân ngÆ°á»i lo huyệt má»™.
Nếu nói thánh tÃch cao Ä‘iểm nhất ở Giêrusalem, ngÆ°á»i ta có thể nói Má»™
Chúa. Nơi Chúa được táng xác và từ ngôi mộ trong lòng đất nà y, Chúa
Phục Sinh. Bởi thế, lúc nà o khách hà nh hương cũng xếp hà ng chỠviếng
má»™. Công Giáo và ChÃnh Thống giao chia nhau giá» canh má»™. Những lúc đông
khách hà nh hÆ°Æ¡ng, má»—i ngÆ°á»i chỉ được mấy giây, rồi ngÆ°á»i gác má»™ má»i ra
ngay.
Tôi đăng ký dâng lễ ở đây lần thứ nhất và o 6:30 sáng ngà y 27 tháng Tư, năm 2006.
Từ
nhà trá», tôi thức dáºy sá»›m. ÄÆ°á»ng và o cổng thà nh còn tối tá» má». ÄÆ°á»ng
trong thà nh lên Ä‘á»n thá» còn rất vắng. Chỉ má»™t và i ngÆ°á»i Palestine Ä‘em
rau và o chợ. Há» là những ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà và o thà nh Giêrusalem sá»›m nhất.
Tôi
lên Ä‘á»n thá» trong tâm trạng hồi há»™p. Tôi đến Má»™ Chúa. NÆ¡i lịch sá» cao
Ä‘iểm nhất của niá»m tin Kitô Giáo: Chúa Phục Sinh. NÆ¡i mà thánh Phaolô
bảo nếu Äức Kitô không Phục Sinh thì niá»m tin chúng tôi ra vô Ãch. Nếu
Äức Kitô đã không trá»—i dáºy, thì lá»i rao giảng của chúng tôi trống rá»—ng,
và cả đức tin của anh em cũng trống rỗng (1 Cor. 15:14).
Mộ đá
trong Ä‘á»n thá». NghÄ©a là Äá»n Thá» Gôngôtha hôm nay là má»™t Äại VÆ°Æ¡ng Cung
Thánh ÄÆ°á»ng xây bao trùm lên má»™t khá»ang đất rá»™ng lá»›n. Bao gồm nÆ¡i chôn
thánh giá ngà y xÆ°a và khu má»™ đá. Äể và o má»™, nÆ¡i táng xác, phải qua hai
cổng và o. Cánh cá»a bên ngoà i rá»™ng lá»›n nhÆ° cá»a nhà thá». Hết giá» viếng
má»™, ngÆ°á»i ta đóng cá»a nà y. Äó là má»™t cánh cá»a gá»— dầy nặng. Ngoà i cá»a,
phÃa trên cao là bẩy ngá»n đèn lúc nà o cÅ©ng cháy lá»a. Những giây đèn
chầu chắc là bằng và ng bạc, rất trang trá»ng. Sau cá»a và o sẽ đến má»™t cá»a
vòm cung bằng đá rất thấp. Phải cúi rạp đầu má»›i chui lá»t qua. Ngay sau
vòm cung ấy là má»™ Chúa. Äúng ra là má»™t chiếc hòm bằng đá. Trong đây,
các giây đèn chầu cháy liên lỉ. Tất cả bằng và ng bạc. Tượng Chúa phục
sinh bằng bạc gắn trên tÆ°á»ng đá, dá»±ng trên mặt hòm. Äây là lối tạc phù
Ä‘iêu rất má»ng, vì phải dà nh mặt hòm để là m bà n thá» dâng lá»…. Không gian
nÆ¡i đây rất cháºt. Chỉ có thể đứng được chừng năm ngÆ°á»i sát và o nhau.
Tôi
đăng ký dâng lá»… má»™t mình. Má»™t Ä‘oà n ngÆ°á»i xếp hà ng ngoà i kia phải đợi
tôi dâng lễ. Thấy tôi và o mộ dâng lễ mà đi có một mình, ánh mắt hỠthèm
muốn, Æ°á»›c ao quá Ä‘á»—i. Tôi nói vá»›i ngÆ°á»i coi má»™ là có thể cho được ai
muốn và o thì và o. Há» vá»™i và ng chạy ùa tá»›i. Sáu ngÆ°á»i chen chúc nhau
đứng cháºt trong má»™. Há» là những ngÆ°á»i may mắn vì được dâng lá»… nÆ¡i đây.
HỠsung sướng quá chừng, tỠlòng cám ơn tôi. HỠkhông ngỠđược như thế.
MỘ ÄÃ
Việc
táng xác Chúa được cả bốn Phúc Âm trình thuáºt. Tôi dùng cả bốn Phúc Âm
để gom những áng mầu mà má»—i tác giả trình thuáºt hầu vẽ nên má»™ đá hôm
nay.
Ngôi mộ của ai?
- Chúa không có mộ.
Ngà y sinh
ra, Phúc Âm ghi nháºn vá» Chúa Giêsu nhÆ° sau. Bà sinh con trai đầu lòng,
lấy tã bá»c con, rồi đặt nằm trong máng cá», vì hai ông bà không tìm được
chá»— trong nhà trá» (Lc. 2:7). Chúa sinh ra không có nhà . Ngà y vá»
Giêrusalem rao giảng, Phúc Âm cÅ©ng ghi nháºn nhÆ° sau: Ban ngà y, Äức
Giêsu giảng dạy trong Äá»n Thá»; nhÆ°ng đến tối, NgÆ°á»i Ä‘i ra và qua đêm
tại núi gá»i là núi Ôliu (Jn. 21:37). Chẳng nÆ¡i nà o Chúa có nhà . Phúc Âm
Gioan ghi thêm chi tiết là Sau đó, ai nấy trở vá» nhà mình. Còn Äức
Giêsu thì đến núi Ôliu (Jn. 8:1). Má»i ngÆ°á»i vá» nhà . Äức Kitô đến núi
Ôliu, vì không có nhà . Sinh ra không nhà . Chết giữa trá»i. Cả má»™ cÅ©ng
không có. Mượn má»™ của ngÆ°á»i khác.
Chiá»u đến, có má»™t ngÆ°á»i già u
sang tá»›i. Ông nà y là ngÆ°á»i thà nh Arimathê, tên là Giosép, và cÅ©ng lÃ
môn đệ Äức Giêsu. Ông đến gặp ông Philatô để xin thi hà i Äức Giêsu. Bấy
giá» tổng trấn Philatô ra lệnh trao trả thi hà i cho ông. Khi đã nháºn thi
hà i, ông Giosép lấy tấm vải gai sạch mà liệm, và đặt và o ngôi mộ mới,
đã đục sẵn trong núi đá, dà nh cho ông. Ông lăn tảng đá to lấp cá»a mồ,
rồi ra vỠ(Mt. 27:57-60).
Ông Giosép là ai?
Theo Mátthêu: Chiá»u đến, có má»™t ngÆ°á»i già u sang tá»›i. Ông nà y là ngÆ°á»i thà nh Arimathê, tên là Giosép (Mt. 27:57).
Theo
Máccô: Ông là ngÆ°á»i thà nh Arimathê, thà nh viên có thế giá của há»™i đồng,
và cÅ©ng là ngÆ°á»i vẫn mong đợi Triá»u Äại của Thiên Chúa. Ông đã mạnh dạn
đến gặp tổng trấn Philatô để xin thi hà i Äức Giêsu (Mc. 15:43).
Theo
Luca: Khi ấy có má»™t ngÆ°á»i tên là Giosép, thà nh viên của Thượng Há»™i
Äồng, má»™t ngÆ°á»i lÆ°Æ¡ng thiện, công chÃnh. Ông đã không tán thà nh quyết
định và hà nh Ä‘á»™ng của Thượng Há»™i Äồng (Lc. 23:50-51).
Theo Gioan: “Ông Giosép nà y là má»™t môn đệ theo Äức Giêsu, nhÆ°ng cách kÃn đáo, vì sợ ngÆ°á»i Do Thái (Jn. 19:38).
Äây là nhân váºt khá đặc biệt. Dá»±a và o bốn Phúc Âm, ta thấy ông có những đặc tÃnh:
- Là ngÆ°á»i già u có.
- Là ngÆ°á»i lÆ°Æ¡ng thiện, công chÃnh.
- Là thà nh viên thế giá trong Há»™i Äồng.
- Ông mong đợi Triá»u Äại Thiên Chúa đến.
- Ông không tán thà nh quyết định của Thượng Há»™i Äồng là giết Chúa.
- Ông mạnh dạn xin Philatô cho tháo xác Chúa.
- Là ngÆ°á»i liệm xác Chúa.
- Là ngÆ°á»i cho Chúa mượn má»™ của chÃnh mình.
- Là môn đệ Chúa cách kÃn đáo vì sợ ngÆ°á»i Do Thái.
Xuyên
suốt Phúc Âm, không thấy nhắc đến tên ông. Xuyên suốt cuá»™c Ä‘á»i của
Chúa, không thấy ông xuất hiện. Tên ông chìm ẩn. Äà ng sau những lá»›p
ngÆ°á»i Chúa thÆ°á»ng gặp nhÆ° ngÆ°á»i tá»™i lá»—i, ngÆ°á»i bệnh táºt. Chúa có má»™t
lá»›p ngÆ°á»i đặc biệt. Há» trà thức, há» già u có, há» có địa vị. Thà dụ nhÆ°
ông Nicôđêmô cÅ©ng váºy. NhÆ° thế, không phải tầng lá»›p theo Chúa chỉ lÃ
những ngÆ°á»i thÆ°á»ng. Có má»™t lá»›p “quan lại†trà thức, là thủ lãnh thế giá
trong xã hội.
Sá»± kiện xảy ra ở đây tháºt ngỡ ngà ng.
Kẻ tẩm
liệm xác Chúa, kẻ lo việc mai táng là hai nhân váºt ngoà i tầm ngá». Há»
không phải là môn đệ Thầy trò lúc nà o cÅ©ng Ä‘i vá»›i nhau, không phải lÃ
kẻ thân cáºn hằng ăn uống chung bà n vá»›i Chúa. Kẻ lo tẩm liệm, mai táng
là Ông Giosép và ông Nicôđêmô. Trong nhóm Pharisêu, có má»™t ngÆ°á»i tên lÃ
Nicôđêmô, má»™t thủ lãnh của ngÆ°á»i Do Thái. Ông đến gặp Äức Giêsu ban đêm
(Jn. 3:1). VỠông Nicôđêmô, Phúc Âm Gioan trình thuáºt thêm nhÆ° sau: Ông
Giosép đến hạ thi hà i NgÆ°á»i xuống. Ông Nicôđêmô cÅ©ng đến. Ông nà y trÆ°á»›c
kia đã tá»›i gặp Äức Giêsu ban đêm. Ông mang theo chừng má»™t trăm cân má»™c
dược trá»™n vá»›i trầm hÆ°Æ¡ng. Các ông lãnh thi hà i Äức Giêsu, lấy băng vải
tẩm thuốc thÆ¡m mà quấn, theo tục lệ chôn cất của ngÆ°á»i Do Thái (Jn.
19:39-40).
Cả hai ông nà y Ä‘á»u theo Chúa cách kÃn đáo. Ông
Nicôđêmô có má»™t lần há»i Chúa ngÆ°á»i già là m sao mà tái sinh được. Riêng
ông Giosép, ngÆ°á»i thà nh Arimathê thì tuyệt đối không há» thấy Phúc Âm
nhắc đến. Ông theo Chúa cách kÃn đáo vì sợ. NhÆ°ng đến cuối Ä‘á»i của
Chúa, thì ông lại là ngÆ°á»i “đã không tán thà nh quyết định và hà nh Ä‘á»™ng
của Thượng Há»™i Äồng.†Sau cái chết của Chúa: “Ông đã mạnh dạn đến gặp
tổng trấn Philatô để xin thi hà i Äức Giêsu.â€
Ông chỉ xuất hiện ở giây phút táng xác Chúa mà thôi.
Cứ
sá»± thÆ°á»ng, việc tẩm liệm cho ngÆ°á»i quá cố không thể dà nh cho ai khác
ngoà i ngÆ°á»i thân cáºn trong gia đình. Äây là bổn pháºn, cÅ©ng là đặc ân vÃ
quyá»n.
Váºy ông Giosép nà y là ai?
THƯ GỞI ÔNG GIOSÉP
Thưa ông Giosép,
Phúc
Âm không hỠnhắc đến ông. Tôi không biết thêm được gì vỠông. Ông là ai
mà đến và o giây phút hãi hùng nhÆ° thế? Tôi gá»i là hãi hùng, bởi hôm nay
tôi nhìn lại lịch sá», lịch sá» cho thấy Chúa đã sống lại. Còn ngà y hôm
ấy? DÄ© nhiên có linh thiêng, nhÆ°ng tôi muốn há»i ông, má»™t cái chết không
mộ chôn thì linh thiêng ở nơi chốn nà o. Giây phút ấy không là linh
thiêng nhÆ° niá»m tin của tôi hôm nay vì Chúa đã Phục Sinh, thì phải lÃ
hãi hùng chứ. Giây phút ấy chÆ°a có Sống Lại. ChÆ°a có quyá»n năng và vinh
quang. Giây phút ấy là đau thÆ°Æ¡ng. Bởi đó, nếu gá»i giây phút ấy là linh
thiêng, phải hiểu linh thiêng trong một ý nghĩa đến cùng cực của linh
thiêng. Linh thiêng riêng tư trong linh hồn ông.
Thưa ông Giosép,
Tôi có đôi Ä‘iá»u muốn thÆ°a chuyện vá»›i ông.
Chuyện thứ nhất: Tại sao ông theo một xác chết?
Ngà y
Chúa còn sống, ông kÃn đáo theo Chúa, vì sợ đồng nghiệp. Rất có thể ông
cÅ©ng nghÄ© nhÆ° má»™t số ngÆ°á»i, biết đâu Chúa sẽ là m nên sá»± nghiệp. Các môn
đệ đã tá» rõ Æ°á»›c mÆ¡ ấy, hỠđã bà n vá»›i nhau: Ai sẽ là ngÆ°á»i lá»›n nhất
trong nÆ°á»›c của NgÆ°á»i. NgÆ°á»i mẹ kia đã xin cho con mình ngồi bên tả, bên
hữu NgÆ°á»i. Bây giá» Chúa chết, rõ rà ng chết nhÆ° má»™t ngÆ°á»i không quyá»n
năng. Rõ rà ng là chết nhÆ° má»™t ngÆ°á»i rất bình thÆ°á»ng. Ai mÆ¡ rằng má»™t
ngà y nà o Chúa sẽ láºp vÆ°Æ¡ng quốc thì bây giá» hoà n toà n thất vá»ng. Chúa
đã Phục Sinh đâu mà theo. Váºy tại sao ông không bá» xác chết đó?
Lúc
Chúa sống, ông phải theo cách kÃn đáo, theo chừng má»±c. NhÆ°ng Chúa còn
sống. Vì Ä‘Ã ng sau những ngà y sống đó, biết đâu ông hy vá»ng Chúa thà nh
láºp má»™t vÆ°Æ¡ng quốc. Bây giá» Chúa chết tháºt rồi. Không có vÆ°Æ¡ng quốc
nà o. Không chiến thắng được ai. TrÆ°á»›c mặt các Thầy Thượng Há»™i Äồng,
Chúa thất bại hoà n toà n. Tấn bi kịch hạ mà n. Váºy tại sao ông không bá»
xác chết đó? Äáng nhẽ lúc Chúa còn sống mà ông theo cách kÃn đáo thì
khi Chúa chết ông phải quay vá» ngay vá»›i Thượng Há»™i Äồng chứ. Giống nhÆ°
nhiá»u ngÆ°á»i phải đón gió mà theo chiá»u chứ. Ông là m ngược lại vá»›i tÃnh
toán khôn ngoan cuá»™c Ä‘á»i. ChÃnh lúc Chúa mất hết quyên năng thì ông lại
dốc lòng buông theo. Ở nơi ông phải có một cảm nghiệm hết sức lạ lùng.
Không ai dại nhÆ° thế, không ai dám buông liá»u cả má»™t sá»± nghiệp cho má»™t
xác chết.
Tôi theo Chúa với tất cả lịch sỠtôi đã biết là Chúa
đã chiến thắng sự chết. Tôi biết rồi tôi theo. Hôm nay tôi theo Chúa
vá»›i tất cả giáo lý rõ rà ng và ân sủng của các bà tÃch. NhÆ°ng trong tôi,
tôi muốn thà nh thá»±c câu chuyện giữa ông và tôi. Ấy váºy mà tôi vẫn không
thể cho Chúa mượn ngôi mộ của tôi. Tham dự một thánh lễ mà thiếu trước,
thiếu sau. Nói chi đến cho Chúa ngôi mộ của mình. Là m sao ông dám lấy
má»™ của mình cho má»™t ngÆ°á»i khác mượn? Không phải là chuyện cho mượn ngôi
má»™ mà là dám cho má»™t xác chết không có quyá»n năng trÆ°á»›c những Ä‘e dá»a có
thể mất chân trong Há»™i ÄÆ°á»ng. Äấy là điá»u tôi muốn thÆ°a chuyện vá»›i ông.
Ông có nhìn thấy gì sau cái chết kia mà dám đánh đổi những ý nghĩ quá
phiêu lưu.
Äiá»u là m tôi sẽ băn khoăn mãi, sẽ không thể hiểu là ,
ngà y Chúa còn sống, ông phải kÃn đáo che dấu niá»m tin. Bây giá» Chúa
chết rồi, tại sao ông lại “mạnh dạn†đến gặp tổng trấn để xin thi hà i?
Tại sao ông lại công bố niá»m tin và o má»™t xác chết?
Cho ngÆ°á»i
sống mượn thì má»›i hy vá»ng há» trả. Cho ngÆ°á»i chết mượn, hy vá»ng Ä‘á»n trả
ở đâu? NgÆ°á»i ta tìm quen vá»›i ngÆ°á»i sống có thế giá. Còn ông, ông Ä‘Æ°a
Ä‘á»i mình và o má»™t xác chết.
Chuyện thứ hai: Ông muốn chôn ở đâu?
Còn một chuyện nữa rất khó hiểu, tôi muốn thưa chuyện với ông.
Tôi
biết ông là ngÆ°á»i già u có. Ông sắm má»™t ngôi má»™ cho riêng ông. Tại sao
ngôi má»™ ông ở ngay đồi Gôngôtha, mà không phải ở phÃa Äông thà nh
Giêrusalem?
Hôm nay, tôi đến Giêrusalem. Tôi hiểu rõ hÆ¡n vá» niá»m
tin Do Thái giáo của các ông. PhÃa Äông Ä‘á»n thá» Giêrusalem còn ngôi má»™
của Absalom, con vua ÄavÃt. Còn ghi nhá»› nÆ¡i an nghỉ của những ngÆ°á»i nổi
danh như Jehoshaphat, như Zechariah. Không biết bao nhiêu thế kỷ các
ngôi má»™ chen nhau nằm ở đây. Vì ngÆ°á»i Do Thái các ông tin Äấng Mêsia sẽ
giáng lâm ở đây. Cha ông các ông, tổ phụ các ông dà nh phần tác xác ở
phÃa Äông nà y, mong là ngÆ°á»i đầu tiên gặp được Giavê trong ngà y giáng
lâm. Váºy tại sao ông không sắm ngôi má»™ ở nÆ¡i nà y?
Ông là ngÆ°á»i
già u có. Ông là ngÆ°á»i có thế giá trong Há»™i Äồng. Ông biết giáo lý Do
Thái. Tại sao ông không trông chá» Äấng Mêsia đến từ phÃa Äông Ä‘á»n thá»?
Tại sao ông sắm ngôi mộ ở Gôngôtha là nơi không có ngôi mộ của ai thế
giá cả? Gôngôtha, tiếng ấy nghÄ©a là Äồi Sá». NÆ¡i chôn các tá» tá»™i. Tại
sao ông không sắm ngôi má»™ ở má»™t nÆ¡i trang trá»ng khác mà lại lÃ
Gôngôtha. Ông muốn chôn xác ông với các tỠtội à ? Không thể như thế
được. Váºy đâu là bà máºt vá» ngôi má»™ của ông?
Má»™t ngÆ°á»i già u có,
trà thức, có địa vị trong Há»™i Äồng không ai là m nhÆ° ông. Không ai sắm
má»™ mình ở ngá»n đồi thÆ°á»ng xá» các tá» tá»™i.
Trá»i Gôngôtha hôm nay
tấp náºp ngÆ°á»i hà nh hÆ°Æ¡ng. Không gian hôm nay không còn thÆ°Æ¡ng Ä‘au nhÆ°
hai nghìn năm trÆ°á»›c. Tôi Ä‘i tìm má»™t quá khứ mù tăm khuất bóng. Ông lÃ
ngÆ°á»i thế giá trong Há»™i Äồng. Ông biết rõ những gì sẽ xảy đến cho Äức
Kitô. Phúc Âm Luca có má»™t chi tiết vỠông: Khi ấy có má»™t ngÆ°á»i tên lÃ
Giosép, thà nh viên của Thượng Há»™i Äồng, má»™t ngÆ°á»i lÆ°Æ¡ng thiện, công
chÃnh. Ông đã không tán thà nh quyết định và hà nh Ä‘á»™ng của Thượng Há»™i
Äồng (Lc. 23:50-51). Ông không tán thà nh, nhÆ° thế ông biết những toan
tÃnh, ông tham dá»± các buổi há»p. Ông biết Äức Kitô phải chết ở đâu. Ông
là ngÆ°á»i biết rõ chuyện.
Rồi từ đó, ông âm thầm sắm một ngôi mộ.
Ông biết tá» tá»™i sẽ bị đóng Ä‘inh ở đâu. Ông biết Äức Kitô không có má»™
chôn. Ông lặng lẽ sắm má»™t ngôi má»™. Phải váºy không ông?
Khi ông
biết tình hình đã đến lúc Chúa phải chết. Ông sắm một ngôi mộ mà biết
đâu dòng hỠông cÅ©ng phản đối. Ông là ngÆ°á»i thế giá thì dòng hỠông
muốn ông phải sắm má»™ ở phÃa Äông Ä‘á»n thá», ở phÃa cùng các má»™ của
Absalom của Jehoshaphat, của Zechariah. Tại sao muốn chôn ở nơi dà nh
cho các tỠtội nà y?
Phúc Âm cho tôi một chi tiết nữa vỠông. Ông
là “NgÆ°á»i vẫn mong chá» NÆ°á»›c Thiên Chúa.†Hay là vì thế, ông biết ngÆ°á»i
ta sẽ đóng Ä‘inh Äức Kitô ở Gôngôtha. Ông muốn được chôn ở đấy vá»›i Chúa.
Ông sắm cho mình ngôi má»™ bên Äồi SỠấy để gần má»™ Chúa? Ông là ngÆ°á»i
già u có, ông là thà nh viên Thượng Há»™i Äồng, là m sao thân nhân ông chấp
nháºn ông chôn ở đó. ÄÆ°á»ng ông Ä‘i má»™t mình, phải váºy không ông? Và đÃch
thực ông là một kẻ đi tìm?
Ở điểm nà y tôi mới định nghĩa thế nà o
là trà thức, thế nà o là ngÆ°á»i già u có và thế nà o là ngÆ°á»i là m chÃnh
trị. Trà thức là cái nhìn xuyên suốt, chÃnh trị là ngÆ°á»i biết Ä‘Æ°á»ng Ä‘i,
già u có là ngÆ°á»i mua được tầm nhìn.
Tôi không biết vì sao ông xuất hiện và o giây phút cực kỳ linh thiêng ấy.
Tôi không hiểu sao ông quá âm thầm trong Phúc Âm.
Tôi không hiểu sao ông liệm xác má»™t ngÆ°á»i chết mà đáng lẽ chỉ dà nh cho thân nhân.
Thưa ông Giosép,
Giữa
đất trá»i hôm nay, hình bóng ông là huyá»n nhiệm của má»™t bà máºt không bao
giá» tôi tìm thấy. Cả tháng trá»i nay, tôi và o Ä‘á»n thá» Gôngôtha biết bao
lần. Tôi đã dâng lễ trong Mộ Thánh. Tôi vẫn bâng khuâng với những thắc
mắc vỠông. Và trong linh thiêng của hồn ông, dÆ°á»ng nhÆ° ông là ngÆ°á»i
lại Ä‘ang thắc mắc vá» tôi. Má»™t ngà y ná», tôi nghe nhÆ° ông há»i tôi:
- Biết chỗ Chúa an táng, tôi có tìm cho mình ngôi mộ để an táng nơi đó không?
- Cho Chúa mượn mộ mình là gánh nặng hay hồng ân?
Nếu
tôi trả lá»i được hai câu há»i nà y thì tôi biết được phần nà o cái thinh
lặng và theo Chúa kÃn đáo trong Ä‘á»i ông. Phải chăng ông Ä‘ang muốn nói
với tôi như thế?
Má»™t là ông biết Chúa không má»™ chôn, ông âm thầm sắm ngôi má»™ cho mình, nhÆ°ng tháºt sá»± kÃn đáo là cho Chúa.
Hai
là ông biết Chúa chết ở đâu, ông tìm cho mình được chôn nơi đó. Bất
chấp thói tục muốn ông phải được chôn cất ở phÃa Äông Ä‘á»n thá».
Ông sắm cho ông một ngôi mộ ở chỗ Chúa chết. Hay ông sắm cho Chúa ngôi mộ ở chỗ ông muốn chết?
Ông có những suy nghĩ của riêng ông.
Ông mạnh dạn tin và o một xác chết.
Tôi chết vì không đủ niá»m tin và o má»™t xác đã Phục Sinh.
Tôi mù mỠvỠcái sống của tôi, vì biết nơi Chúa chết mà không muốn chôn cùng.
Tôi
muốn sắm ngôi mộ cho riêng tôi lúc còn sống. Ngôi mộ tôi xây hôm nay
tháºt chẳng trà thức chút nà o. Ngôi má»™ bằng lá»i Ä‘iếu văn ngÆ°á»i khác Ä‘á»c,
ngôi mộ bằng bia nhớ ơn, ngôi mộ bằng mỠđai tưởng niệm. Bởi đó, sống
mà như một phần chết đang dang dở trong tôi.
Ông có những bà máºt
của riêng ông. Ông Ä‘em theo bà máºt ấy và o lòng đất. Tôi có những kÃn
đáo của riêng tôi. Tôi thắc mắc vỠông. Ông thách thức tôi với những
thắc mắc ấy. Váºy giữa tôi và ông, chúng ta có thể tiếp tục câu chuyện
vá» ngôi má»™ cho Ä‘á»i mình được nữa chứ?
Vâng, thưa ông Giosép, tôi sẽ tiếp tục thưa chuyện với ông...
Phụ chương
Äể
hiểu hÆ¡n vỠ“Cổng PhÃa Äôngâ€, tôi xin Ä‘Æ°a thêm Ãt hình ảnh và đôi lá»i
giải thÃch vá» bức tÆ°á»ng thà nh, cÅ©ng nhÆ° tại sao khách hà nh hÆ°Æ¡ng thấy
Cá»a Thà nh PhÃa Äông bị bÃt kÃn. TrÆ°á»›c hết, ta có thể nhìn lại Cổng
Thà nh PhÃa Äông trong thá»i Chúa Giêsu:
Äức Giêsu và o Giêrusalem (Mc. 11:1-11; Lc. 19:28 -38; Jn. 12:12-16).
Trong
Ä‘á»i, Chúa Giêsu đã đến Giêrusalem nhiá»u lần. NhÆ°ng lần sau cùng, từ
Giêricô, qua Bếthaghê, Chúa và o Cổng Thà nh PhÃa Äông lần sau cùng.
NgÆ°á»i đã và o Giêrusalem vá»›i tÆ° cách là Äấng Mêsia, chịu đóng Ä‘inh vÃ
hòan tất hiến lễ hy sinh trên thánh giá.
Khi thầy trò đến gần
thà nh Giêrusalem và tá»›i là ng Bếthaghê, phÃa núi Ôliu, Äức Giêsu sai hai
môn đệ và bảo: “Các anh đi và o là ng trước mặt kia, và sẽ thấy ngay một
con lừa mẹ đang cột sẵn đó, có con lừa con bên cạnh. Các anh cởi dây ra
và dắt vá» cho Thầy. Nếu có ai nói gì vá»›i các anh, thì trả lá»i là Chúa
cần đến chúng, NgÆ°á»i sẽ gởi lại ngay.†Sá»± việc đó xảy ra nhÆ° thế để ứng
nghiệm lá»i ngôn sứ: “Hãy bảo thiếu nữ Xion: Kìa Äức Vua của ngÆ°Æ¡i Ä‘ang
đến vá»›i ngÆ°Æ¡i hiá»n háºu ngồi trên lÆ°ng lừa, lÆ°ng lừa con, là con của má»™t
con váºt chở đồ.†Các môn đệ ra Ä‘i và là m theo lá»i Äức Giêsu đã truyá»n.
Các ông dắt lừa mẹ và lừa con vá», trải áo choà ng của mình trên lÆ°ng
chúng, và Äức Giêsu cỡi lên. Má»™t đám ngÆ°á»i rất đông cÅ©ng lấy áo choà ng
trải xuống mặt Ä‘Æ°á»ng, má»™t số khác lại chặt nhà nh chặt lá mà rải lên lối
Ä‘i. Dân chúng, ngÆ°á»i Ä‘i trÆ°á»›c, kẻ theo sau, reo hò vang dáºy: “Hoan hô
Con vua ÄavÃt! Chúc tụng Äấng ngá»± đến nhân danh Äức Chúa! Hoan hô trên
các tầng trá»i.â€
Khi Äức Giêsu và o Giêrusalem, cả thà nh náo Ä‘á»™ng,
và thiên hạ há»i nhau: “Ông nà y là ai váºy? Dân chúng trả lá»i: “Ngôn sứ
Giêsu, ngÆ°á»i Nadarét, xứ Galilê đấyâ€(Mt. 21:1-10).
Äức Giêsu và o
thà nh Giêrusalem hai nghìn năm trước, trong ngà y rước Lá là và o qua
cổng nà y. Chứ không phải cá»a thà nh hôm nay mà khách hà nh hÆ°Æ¡ng vẫn Ä‘i
qua. Cá»a thà nh hôm nay chỉ mở sau khi cổng phÃa Äông bị bÃt kÃn. Ná»n
cổng chÃnh nguyên thủy còn nằm dÆ°á»›i đất sâu, ở dÆ°á»›i ná»n cổng hiện tại
Ä‘ang bị bÃt kÃn. NhÆ°ng chÆ°a được Ä‘Ã o xá»›i lên để nghiên cứu. Äây lÃ
những vùng đất vô cùng nhạy cảm của tôn giáo. Cả ngÆ°á»i Do Thái và Hồi
giáo Ä‘á»u coi cổng nà y vô cùng quan trá»ng.
Kinh Thánh viết vá» cổng phÃa Äông:
Cuá»™c quang lâm của Con NgÆ°á»i được ghi trong Mátthêu
Váºy,
nếu ngÆ°á»i ta bảo anh em: “Nà y, NgÆ°á»i ở trong hoang địaâ€, anh em chá»› ra
đó; “Kìa, NgÆ°á»i ở trong phòng kÃnâ€, anh em cÅ©ng đừng tin. Vì, nhÆ° chá»›p
loé ra từ phương đông và chiếu sáng đến phương tây thế nà o, thì cuộc
quang lâm của Con NgÆ°á»i cÅ©ng sẽ nhÆ° váºy. Xác chết nằm đâu, diá»u hâu tụ
đó (Mt. 24:26-27).
Ngà y cánh chung được ghi trong sách Dacaria
Ngà y
ấy, NgÆ°á»i sẽ dừng chân trên núi Ôliu, đối diện vá»›i Giêrusalem vá» phÃa
đông. Núi Ôliu sẽ chẻ ra ở giữa, từ đông sang tây, là m thà nh một thung
lÅ©ng rá»™ng lá»›n; má»™t ná»a quả núi sẽ lui vá» phÃa bắc và má»™t ná»a vá» phÃa
nam. Các ngươi sẽ chạy trốn qua thung lũng giữa các núi của Ta, vì
thung lũng giữa các núi chạy dà i tới Axan. Các ngươi sẽ trốn thoát như
đã trốn thoát cÆ¡n Ä‘á»™ng đất thá»i Útdigia là m vua nÆ°á»›c GiuÄ‘a. Rồi Äức
Chúa, Thiên Chúa của tôi, sẽ đến, cùng vá»›i toà n thể các thánh của NgÆ°á»i
(Dacaria 14:4-5).
Những nghi lễ tôn giáo
NgÆ°á»i ấy Ä‘Æ°a tôi
Ä‘i tá»›i cổng, cổng quay vá» phÃa đông, và nà y, vinh quang của Thiên Chúa
Israel từ phÃa đông tiến và o. Bấy giá» có tiếng nhÆ° tiếng nÆ°á»›c lÅ© và đất
rạng ngá»i vinh quang Äức Chúa. Thị kiến nà y giống nhÆ° thị kiến tôi đã
thấy khi NgÆ°á»i đến để hủy diệt thà nh, đồng thá»i cÅ©ng giống nhÆ° thị kiến
tôi đã thấy bên sông CÆ¡va. Bấy giá», tôi sấp mặt xuống đất.
Vinh
quang Äức Chúa tiến và o Äá»n Thá» qua cổng quay vá» phÃa đông. Thần khÃ
Ä‘Æ°a tôi lên và dẫn tôi và o sân trong, và nà y vinh quang Äức Chúa trà n
ngáºp Äá»n Thá» (Êzêkien 43:1-5).
ChÆ°Æ¡ng kế tiếp trong sách Êzêkien, liên quan đến việc đóng cổng phÃa Äông được loan báo nhÆ° sau:
NgÆ°á»i
ấy dẫn tôi trở lại cổng ngoà i thánh Ä‘iện, cổng quay vá» phÃa đông. Bấy
giá» cổng đóng. Äức Chúa phán vá»›i tôi: “Cổng nà y sẽ đóng; ngÆ°á»i ta sẽ
không mở và không ai được và o, qua cổng nà y, vì Äức Chúa, Thiên Chúa
Israel, đã tiến và o qua cổng ấy. Vì thế cổng nà y đóng. Nhưng ông hoà ng,
chÃnh ông hoà ng, sẽ được ngồi đó để dùng bữa trÆ°á»›c nhan Äức Chúa. Ông
sẽ và o qua tiá»n đình của cổng và sẽ ra bằng lối ấy†(Ezekien 44:1-3).
Qua
lá»i của sách Êzêkien ta thấy tầm mức quan trá»ng của cổng phÃa Äông nà y
ra sao. Äây là lá»i loan báo của tiên tri Êzêkien sáu trăm năm trÆ°á»›c.
Lá»i tiên tri nà y có là m cho cổng thà nh phÃa Äông nà y bị đóng kÃn nhÆ° đã
loan báo không? Tại sao cổng phÃa Äông bị đóng kÃn?
Cổng nà y chỉ
bị bÃt kÃn và o năm 1543 (1541?) khi Hồi Giáo Ả Ráºp chiếm đóng dÆ°á»›i
quyá»n Sultan Suleimen. Do Thái Giáo tin rằng Thiên Chúa của há» sẽ và o
Äá»n Thá» qua cá»a nà y, ngÆ°á»i Hồi Giáo bÃt kÃn không cho ngÆ°á»i Do Thái đón
chá» Äức Chúa của há». Äây là má»™t hà nh vi ngăn cản xúc phạm. Chẳng những
váºy ngÆ°á»i Hồi Giáo chôn ngÆ°á»i chết ngay mặt tiá»n sát ngoà i cổng thà nh
phÃa Äông để là m cho cổng thà nh ra ô uế, ngăn chặn lối và o của Thiên
Chúa Do Thái Giáo. Phúc Âm kể chuyện một thầy Lêvi thấy nạn nhân bị
cÆ°á»›p đánh bá» chết bên Ä‘Æ°á»ng. Ông ta tránh qua má»™t bên mà đi (Lc.
10:29-31). Có thể ông Ä‘ang lên Äá»n Thá», ông không muốn chạm và o những
xác chết ô uế. Vá»›i mục Ä‘Ãch là m Cổng PhÃa Äông ra ô uế là má»™t hà nh Ä‘á»™ng
rất xúc phạm mà ngÆ°á»i Hồi Giáo cÆ° xá» vá»›i Do Thái Giáo.
Hôm nay
ngÆ°á»i Hồi Giáo chiếm phần quan trá»ng nhất là Äá»n Thá» Giêrusalem ngà y
xÆ°a. Lại xây bÃt kÃn cổng thà nh phÃa Äông. Hiểu nhÆ° thế ta má»›i thấy tâm
trạng của ngÆ°á»i Do Thái là không thể có chung sống hòa bình ở vùng đất
nà y.
TrÃch trong KẺ ÄI TÃŒM,
sách mới xuất bản Mùa Phục Sinh 2009
Lm. Nguyá»…n Tầm ThÆ°á»ng, SJ
|
In bài này
Lưu dạng file
Gửi bài này qua Email
